zontwikkelingen
"oud"
| |
|
||||||
|
zontwikkelingen
"oud" |
|||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
^^^ |
De onontkoombare conclusie luidt: de SDE betekent "erg weinig" voor de ontwikkeling van een volwaardige zonnestroom markt in Nederland. En dat is wat ik al sinds het begin van die gemaximeerde, vreselijke, absurd bureaucratische regeling heb gezegd. Want als er in 2012, waarvan we nog steeds zo weinig weten, behalve dan dat er tot nog toe slechts 16,5 MWp aan SDE-"fähige" (gecertificeerde, van bruto productiemeting voorziene) PV-installaties zou zijn bijgekomen bij CertiQ, inderdaad zoals ik heb voorspeld (met alweer verouderde cijfers) tussen de 145 en 175 MWp bijgeplaatst kan zijn geweest (kan ook nog meer gaan worden, veel minder lijkt me onwaarschijnlijk)? Dan weet u, met het bierviltje op tafel, dat SDE op dat volume vorig jaar al weinig meer voorstelde. Zelfs al kan er achteraf nog wat worden bijgeschreven door CertiQ: dat gaat echt met zekerheid niet in de tientallen megawatten lopen. Absoluut niet! In de academische wereld noemen ze dat dan ook wel Quod erat demonstrandum.
We moeten
het er mee doen
CertiQ/SDE is echter het enige "traject in zonnestroom" waarvan
betrouwbaar, en, ook erg belangrijk, actueel cijfermateriaal voorhanden
is, en wat ik al sinds jaren op Polder PV bijhoudt. Vandaar deze update,
die als "het kleine bodempje" moet worden beschouwd waarop het
vooralsnog zeer slecht schatbare waterhoofd "zonnestroom capaciteit
in Nederland" berust.
Daarom in deze introductie drie leuke ververste grafiekjes, en de rest op de bekende pagina die Polder PV als enige in Nederland zo gedetailleerd bijhoudt. En de rest van Nederland: zij sliep rustig verder.
^^^
Aantallen SDE PV-installaties nieuw per maand bij CertiQ
Op totaal
aandeel onbetekenend aan het worden
Bij CertiQ staat
nu dus een geaccumuleerd volume van slechts 59,5 MWp gecertificeerde "SDE"
PV-capaciteit ingeschreven. Op basis van mijn leverancierslijsten heeft
ons nationale statistiek bureau CBS de accumulatie cijfers ("alle
PV capaciteit") voor het reeds lang verstreken jaar 2011 eind 2012
met
een forse 12% op moeten krikken (de bijbouw in dat jaar zelfs met
36%!) tot een volume van 145 MWp. In de tussentijd is er natuurlijk gigantisch
veel gebeurd (105 MWp "gelegenheidssubsidie-regelingetje
uit de toverhoed" anyone? Boeren die hun daken vol laten
smijten, ga zo maar door). En u moet niet gek staan te kijken dat we de
300 MWp geaccumuleerd vermogen al lang zijn gepasseerd met de krankzinnige
"IK WIL ZON-NE-PA-NE-LEN NU!"
storm die over Nederland raast. Als die horde inderdaad al lang genomen
is (status: melkwitte glazen bol), zou SDE accumulatie nog minder dan
20% van van het totale volume uitmaken. Trend op termijn: onherroepelijk
nog lager...
Photon weet
zich ook geen raad
Ik ben al herhaalde malen door redacteuren van het vaktijdschrift Photon
(wat insolvent
ging en nu onder dezelfde holding onder een andere naam lijkt te gaan
doorstarten*) bevraagd over de Nederlandse
PV-statistieken. Ik moest ze meerdere malen naar mijn uitgebreide statistiek
pagina en een eerste, hoogst onzekere (en alweer verouderde) marktprognose
verwijzen, met de mededeling dat er over 2012 feitelijk nog byzonder weinig
bekend is afgezien van de CertiQ cijfers. Photon maakte zich er in hun
nieuwsbrief van 6 februari 2013 dan ook vanaf met de mededeling dat CertiQ
"ein relativ kleiner Anteil" zou hebben op het totaal,
al zeiden ze er niet bij hoe "klein" dat deel dan wel was (dat
weten ze dan ook helemaal niet, zie hierboven voor educated guess
van PPV). Ook leuk is de opmerking:
"In den Niederlanden gibt es derzeit keine Statistiken für Solaranlagen, die im Rahmen der Net-Metering-Regelung oder für Eigenverbrauch installiert wurden".
(Source: Photon Newsletter 6 feb. 2013)
* Er zijn talloze vragen onbeantwoord rond de merkwaardige en nogal onrustbarende gang van zaken van die insolventie. Diverse artikelen daarover zijn te vinden bij de "concurrent" Photovoltaik.eu, o.a. hier met links naar andere bijdragen onderaan. Lees die artikelen wel met de positie van dat tijdschrift in gedachten...
Ten eerste: niemand in Nederland gaat zich ergens eerst "aanmelden bij een net-metering-regeling", omdat (a) daar helemaal geen wettelijke verplichting noch "een loket" voor is, er (b) helemaal geen nationaal register is wat in Wet is voorgeschreven (al doen sommige netbeheerders het voorkomen dat het wel zo is, wat beslist niet waar is). (c) Iedereen "dus" gewoon ongegeneerd door jan en alleman paneeltjes op het dak laat proppen of het gewoon zelf doet. Ten tweede: "eigenverbruik" (van opgewekte zonnestroom) wordt bijna NERGENS intrinsiek, gescheiden gemeten (neen, ook bij Polder PV niet, al is het wel met omwegen enigszins herleidbaar). Want je word er helemaal niet op "afgerekend" bij salderen. Dus bijna niemand heeft er belang bij, het meten ervan heeft "nogal" wat voeten in de aarde. En centraal bezien is het helemaal bal in Nederland: daar weet bijna niemand wat van af, van dat "eigenverbruik". Alleen als je ingewikkelde toeters en bellen gaat installeren, en dat staat allemaal nog in de kinderschoenen. Er zijn al de nodige pioniers mee bezig. Maar zolang niemand van de salderende kleinverbruikers er echt significant financieel belang bij heeft, is het gewoon geen issue in Nederland.
Het is maar dat u het allemaal weet, maar dat maakt de inhoudelijke detail cijfers van CertiQ, en de unieke grafische uitwerking van die data er natuurlijk niet minder interessant om:
5 februari 2013. Productie januari prima ondanks sneeuw condities. Ondanks nogal heftige sneeuw hadden we relatief weinig last van bedekte zonnepanelen. Die staan bij ons op het platte dak van de vierde verdieping, waar het nogal fors kan waaien. En kennelijk konden de cellen net aan genoeg produceren om de modules redelijk "op temperatuur" te houden. Zodat ze niet te erg met de rijkelijk gevallen sneeuw werden bedekt. En het bij de volgende zonnige periode ook weer redelijk snel kon afsmelten.
^^^
Centimeters dikke plakken sneeuw beginnen te desintegreren op de nagelneue,
30 kWp
grote PV-installatie op de boerderij in Wassenaar noord waar de webmaster
van Polder PV
regelmatig met de WAN bosonderhoud pleegt en wilgen knot. Zelfs in de
winter.
Zie ook aparte
fotoreportage. Foto van 26 januari 2013.
Voor eerdere foto's en avonturen met "sneeuw op zonnepanelen", zie de unieke special pagina op Polder PV.
Hier onder de elektriciteits-productie cijfers voor de maand januari 2013, van de installatie bij Polder PV, verdeeld over de respectievelijke deelsystemen. Alle modules behalve Kyocera op aparte OK4E-100 omvormer. Twee kleine Kyocera modules ("50 Wp", totaal geflasht 98,3 Wp) in serie op één OK4:
* Partieel en tijdelijk beschaduwd in wintermaanden bij onbewolkt weer door voorste rij.
Productie-
en afgeleide cijfers
Updates:
In de grafiek hierboven alle maandproducties voor het langjarig in onze installatie opgenomen 1,02 kWp deelsysteem met 10 oude Shell Solar modules (tot okt. 2001 nog slechts 4 panelen in installatie). Januari 2013 is hier in opgenomen, maar "verdwijnt" in de puntenbrei voor die maand. Het is tot nu toe voor dit deelsysteem de 5e beste januari maand geweest, vlak achter de productie van 2002 komend. De productie lag ruim 12% hoger dan het langjarige gemiddelde voor deze groep (dikke zwarte lijn).
Productie van januari 2013 uitgezet tegen uitsluitende de langjarige gemiddelde maandproductie curve voor het 1,02 kWp deelsysteem. Duidelijk te zien is dat het een "goede" januari maand is geweest. Met daarbij de aantekening dat januari gemiddeld genomen voor deze groep "slechts" 2,6% van de totale jaarproductie voor haar rekening neemt. De mooie tijd moet nog gaan komen...
Energieverbruikscijfers
Deze heb ik ook van een update voorzien in de grafische sectie,
met de nieuwe data voor januari 2013. Grafieken voor:
Ik heb ook een update gedaan van de grafiek voor het stroomverbruik van de nieuwe computer (microtower), in vergelijking met de situatie bij de oude, grote "tower" die tot het najaar van 2011 (intensief) in gebruik was in huize Polder PV:
In geel/rood het verbruik van de oude computer (incl. spaarlamp bureau), met trendlijn. Vanaf oktober 2011 in groen het maandelijkse verbruik van de nieuwe microtower. Zeer duidelijk is het fundamenteel veel lagere verbruik van het nieuwe apparaat (speciaal samengesteld door Quibus in Leiden, zie ook eerder verschenen artikel van 27 okt. 2012). De diepe dip in de groene curve was tijdens onze zomervakantie in 2012. De microtower wordt in huize Polder PV zeer intensief gebruikt, vaak van 's ochtends tot in de nacht.
Zo, dan bent u ook weer een beetje up to date met enkele "kerncijfers" van wat hier allemaal gebeurt op zonnestroom en aanverwant vlak.
4 februari 2013. Nieuwe realisatie cijfers SDE. Na enkele berichten op Twitter te hebben uitgewisseld met een van de medewerkers van Agentschap NL is inmiddels een nieuwe update op de website van zijn organisatie gezet voor de realisatie cijfers van de SDE, waarvoor dank.
Wel is een probleem dat de vermogens niet meer bij de beschikkingen lijsten zijn gezet, wat een nauwkeurige analyse de facto onmogelijk maakt. Globale lijnen zijn wel te zetten. Daarbij heb ik ook gebruik gemaakt van de "overgebleven" aantallen beschikkingen en daarbij horende vermogens zoals die in de Klimaat Monitor van hetzelfde Agentschap NL worden gepubliceerd (mijn analyse van 26 dec. 2012).
De synthese van die data leidt voor zonnestroom capaciteit tot de volgende status update voor 1 januari 2013. Die gegevens werden vandaag, 4 februari 2013 on-line gezet bij Agentschap NL.
Beschikt
en gerealiseerd PV-vermogen SDE (MWp) |
|||||
| Synthese:
www.polderpv.nl |
SDE2008 |
SDE2009 |
SDE2010 |
SDE2011 |
SDE2012 |
Oorspronkelijk
beschikt vermogen |
15 |
32 |
25 |
50 |
max.
17 |
Overgebleven
beschikt vermogen cf. Klimaat Monitor 18 dec. 2012 |
14,863 |
22,869 |
23,038 |
50,462 |
? |
Gerealiseerd
vermogen status 1-1-2013 |
9,4 |
22,0 |
16,1 |
6,4 |
0,2 |
Aandeel
gerealiseerd/beschikt (oorspr.) |
62,7% |
68,8% |
64,4% |
12,8% |
+
1,2% |
Aandeel
gerealiseerd/beschikt (K.M.) |
63,2% |
96,2% |
69,9% |
12,7% |
- |
Kristalhelder uit dit overzichtje wordt, dat er zeer veel beschikte capaciteit voor SDE 2008 als verloren moet worden beschouwd (zo'n 37%), en waarschijnlijk nooit meer ingevuld zal gaan worden. Een gigantische hoop papierwerk, energie, en geld wat over de balk is gesmeten. SDE 2009 staat er goed voor, met ruim 96% van het vermogen van het overgebleven aantal beschikkingen (cf. Klimaat Monitor), en was dan ook een extreem lucratieve regeling (enkele jaren al zo'n 40,5 Eurocent/kWh subsidie voor projecten tm. 100 kWp, zie tarieven tabel). Daarbij moet wel de waarschuwende vinger worden geheven dat van het oorspronkelijke volume aan beschikt vermogen echter maar 69% is ingevuld. Er is dus ook daar weer een hoop energie verloren gegaan, aan om onbekende redenen niet "te realiseren" dan wel "opgegeven" beschikkingen. Met name bij de categorie "klein". SDE 2010 moet nog wel het een en ander aan gebeuren, nog 30% van het vermogen van de beschikkingen in te vullen. Van het oorspronkelijke vermogen is echter bijna 36% (nog) niet gerealiseerd.
Verbazing mag wekken dat in de SDE 2011 regeling al 12,7% van het zonnestroom vermogen van het openstaande aantal beschikkingen blijkt te zijn ingevuld. Ik kan me nauwelijks voorstellen dat die gerealiseerde projecten geen enkele andere incentive hebben gescoord dan de SDE en een lage vermeden stroomprijs in het bedrijf. Want in 2012 kregen die projecten slechts 4 tot 6 cent/kWh SDE subsidie in de voorschotten (eerste resp. tweede fase beschikkingen). Mogelijk zijn in sommige van die gerealiseerde projecten flinke financiële risico's genomen en/of doet de rentabiliteit van het gekochte spul niet terzake (greenwashing is bij veel bedrijven ook een belangrijk thema geworden, waarbij de groene verf wel een centje mag kosten...).
Als ik goed heb geteld van de beschikkingen lijst zouden van de 652 beschikte SDE 2011 projecten er al 175 een "ja" (van gerealiseerd) als turfje hebben staan. Dat zou betekenen dat van de aantallen aanvragen uit die regeling er al 27% (!) zonnepanelen op het dak zouden hebben... Let wel: veel van die projecten betreffen relatief kleine installaties van hoogstens een paar tiental kWp. Dat zijn waarschijnlijk allemaal kleinverbruik aansluitingen waar alle stroom kan worden "weg gesaldeerd" tegen de eigen afname op jaarbasis. De zonnepanelen op die daken horen gezien de enorme prijsdump in ons land waarschijnlijk tot de goedkoopste ter wereld...
In SDE 2012 is 0,2 MWp ("200 kWp") daadwerkelijk al gerealiseerd. Het gaat daarbij om 2 ingevulde beschikkingen. Een voor een hypermoderne vleesvarkensstal met 4.800 varkens in Reusel (NB), en een voor een vastgoed ontwikkelaar in Veenendaal (Ut.). Nog een hoop te gaan voor die regeling. Die gezien de subsidie toezeggingen echter maximaal maar een scharrige 17 MWp kan gaan opleveren.
Cumulatie
Tellen we de eerste vier regelingen SDE 2008-2011 bij elkaar
op, zitten we op 111,232 MWp beschikt vermogen volgens Klimaat Monitor,
en per 1 jan. 2013 op een realisatie van in totaal 53,9 MWp. Nog slechts
48,5% van het totaal beschikte volume voor die vier zwaar politiek getinte
jaren (en al fors meer aan verloren gegane beschikkingen nog niet eens
meegeteld). Minder dan de helft. Het blijft een tenentrekkend matige "prestatie".
Al met al blijft er natuurlijk wel wat progressie, zelfs onder de bureaucratische SDE regeling. Maar het verschil gaat deze veelbesproken zoveelste poging van Den Haag om het onduurzame tij te keren zelfs met deze progressie niet maken. Daarvoor moet op het vlak van zonnestroom gigantisch veel meer gebeuren (wat trouwens al jaren buiten de SDE om "geschiedt"). Maar die boodschap verspreidt Polder PV dan ook al sinds de SDE op 1 april 2008 in het leven is geroepen...
Voor de invulling van windturbine capaciteit onder het SDE regime zie - uiteraard - het actuele plaatje van specialist Jaap Langenbach die hij even op Twitter wereldkundig maakte. Ook dat stelt - in windnatie numero uno - Nederland eigenlijk belachelijk weinig voor, grofweg zo'n 200 MW gerealiseerd in vier zware jaren en nog zeker 900 MW te gaan... Voor alle andere opties moeten de belangenorganisaties hun huiswerk maar gaan doen, is mijn onbescheiden mening. Of u kunt zelf gaan graven. Polder PV heeft immers meer dan genoeg te doen.
http://www.agentschapnl.nl/content/gerealiseerd-vermogen-sde
(status 1-1-2013)
http://www.agentschapnl.nl/programmas-regelingen/toezeggingen-en-realisatie
(realisaties alle regelingen, idem, met beschikkingen lijsten. Helaas
ontbreken de vermogens...)
1 februari 2013. PV-Kroonjuwelen nu al de deur uit: Fins Cencorp koopt SunWeb® boedel voor schamele € 1 mln. Het is natuurlijk louter toeval, dat 1 dag nadat Beatrix aankondigde afscheid te doen van de troon ten gunste van haar zoon Prins Willem Alexander per 30 april (maandagavond 28 februari 2013), het bericht de wereld in werd gestuurd dat een Nederlands kroonjuweel uit de PV-wereld in buitenlandse handen is overgegaan.
Het gaat om het veelbesproken, maar in Nederland effectief bezien nooit werkelijk in commerciële productie gekomen SunWeb® platform, waarvan de handelsnaam al op 16 mei 2008 een internationale registratie heeft gekregen onder de aanvrager Solland Solar Energy Holding B.V. (cf. EU registratie bureau). SunWeb® bleef uiteindelijk als enige "relict" over van het zoveelste industriële PV-debacle in Nederland: de uitverkoop van het in 2003 door ex-Shell man Gosse Boxhoorn (met Hubert Thijs en Jan-Willem Hendriks) gestarte Solland Solar. Na vele toestanden, deels in eerdere artikelen beschreven op Polder PV, en de forse afschrijving bij voormalig eigenaar Delta (Zeeland), die het bedrijf afstootte in een management buy-out, werd de core-business van Solland Solar, de klassieke "H-cellen" productie faciliteiten op het Avantis terrein, uiteindelijk in januari 2012 verkocht aan hun grootste klant, de Italiaans-Franse Pufin Group. Met zo'n 70 werknemers.
Na een lange tijd niets meer van Pufin te hebben vernomen, hebben ze hun aanwinsten Solland Solar Cells B.V. en Solland Solar Cells GmbH (de fabriek ligt op de grens van NL en BRD) op deze website ondergebracht die op naam staat van Pufin Power B.V., geregistreerd in Maastricht. Bij het "afscheid" van de NL eigenaar werd gesteld dat de productiecapaciteit van klassieke multikristallijne cellen (zie aanbod) op Avantis nog 130 MWp bedroeg. Op de nieuwe site van Pufin wordt van 135 MWp gesproken. Let op dat "capaciteit" nog geen "productie" betreft.
^^^
KLIK op foto voor uitvergroting
Foto: Detail van proefexemplaren van de prachtige "spinneweb" SunWeb® modules op een tracker voor de toen nog in Nederlandse handen zijnde fabriek van Solland Solar op het Avantis terrein tussen Heerlen en Aachen, oktober 2011. De commerciële productie op Nederlandse bodem is nooit gelukt, ook niet na een poging van Solland om met het Duitse Schott Solar dit van de grond te krijgen. Nu gaat die productie dan mogelijk eindelijk toch geschieden - op Finse bodem, door een heel ander bedrijf. Voor meer foto's van de SunWeb® tracker, zie Avantis onderdeel van fotoreportage Grenzschlängeln.
De "overblijfselen" van het oude Solland, de veelbelovende SunWeb® technologie, de apparatuur, patenten, etc. waren niet in de verkoop aan Pufin Group opgenomen, en er werd naarstig gezocht naar een partner om eindelijk, m.i. veel te lang nadat het oude Solland de patenten van ECN wist te verwerven (back-contact, "metal-wrap" technologie, met toen nog relatief hoge rendementen voor multikristallijne modules mogelijk), de SunWeb® cel de kans op de markt te geven die het verdiende. Want er werd zelfs al vroeg een module efficiëntie record gehaald met de techniek, in het voorjaar van 2009 (!). Diverse BV's die rond het van Solland Solar afgesplitste SunWeb® platform waren opgetuigd, waren bij de Kamer van Koophandel in de Noord-Brabantse gemeente Geldrop ingeschreven, onder de Sunweb Solar International Holding B.V.
Verrassende
overname kandidaat - uit Finland
Eindelijk is het nu zover, een jaar nadat SunWeb® de facto
werd afgesplitst van het aan Pufin verkochte Solland Solar. Weer behoorlijk
verrassend werd door het beursgenoteerde, mij tot nog toe onbekende Finse
(!) Cencorp Oyj,
op 29 januari 2013 trots aangekondigd dat zij het gehele SunWeb® platform
hebben overgenomen. Het bedrijf is gespecialiseerd in een zeer diverse
reeks toepassingen in industriële automatisering, waaronder ook laser
en RFID toepassingen. En volgens eigen zeggen op hun zoektocht naar activiteiten
in clean-tech ook actief in de productie en (volledige) automatisering
van "next-generation" PV-modules. Tegelijkertijd met het hier
besproken persbericht deed het bedrijf het nieuws uitgaan dat er een grote
order van geavanceerde, zogenaamde "conductive back sheets"
(CBS) voor een grote Chinese module producent was toegezegd
in een Memorandum of Understanding, die in de komende drie jaar mogelijk
zo'n 20 miljoen Euro omzet zou kunnen gaan opleveren.
Cencorp heeft van genoemde Sunweb Solar International holding de gehele cel- en module business gekocht die op het SunWeb® principe berust, de hardware, productielijn, het handelsmerk, de patenten en andere intellectuele eigendomsrechten.
Opvallend is dat deze Finse onderneming zeer open is over de transactieprijs: die zou ongeveer een miljoen Euro waard zijn geweest. Deze is deels in cash uitgekeerd aan de voormalige SunWeb® eigenaren (450.000 dollar), en deels in aandelen Cencorp. De 4 miljoen aandelen zouden bij de huidige koers van 12 Eurocent nog eens een waarde van 480.000 Euro vertegenwoordigen. Bedongen is dat het voormalige Sunweb Solar die aandelen niet voor het eind van het jaar mag verkopen. Dat duurt echter nog maar 11 maanden.
Cencorp heeft in december vorig jaar nog een lening van 3 miljoen Euro toegezegd gekregen van het Finse agentschap ter bevordering van technologie en innovatie (TEKES), waarmee een volautomatisch PV-module productielijn opgezet moest gaan worden met eigen technologie. Die fabriek zou in Finland, hetzij in de gemeentes Mikkeli (ZO Finland) of Salo (ZW Finland), opgetuigd moeten gaan worden en zo'n beetje begin 2014 moeten kunnen gaan starten met de productie. Met de belangrijke acquisitie van het potentieel krachtige, voormalig Nederlandse SunWeb® platform, kunnen die plannen nu versneld worden uitgerold. De CEO van Cencorp, Iikka Savisalo claimt dat met die fabriek op volle capaciteit werkend een omzet van ruim 50 miljoen Euro zou moeten kunnen worden gehaald. Hij zegt ook dat eerste orders van afnemers in 2013 kunnen worden verwacht.
Onduidelijk is nog de status van de "mogelijke SunWeb® gerelateerde" activiteiten die bij de door Pufin-Group overgenomen Avantis fabriek zouden zijn overgebleven, onder controle van de afgesplitste SunWeb Solar onderneming (van iets dergelijks was sprake in beschouwingen over de overname). Ik kan me moeilijk voorstellen dat ze daar nog iets met fysieke productie te maken mogen hebben als alle patenten e.d. in handen zijn van het Finse Cencorp. Mogelijk horen we daar nog wat meer details over.
Pak van een
Nederlands hart
Het zal een pak van het hart zijn van de CEO van het uit de verkoop van
Solland Solar resulterende Sunweb Solar, Henk Roelofs, dat er eindelijk
een serieuze kandidaat is gevonden om de al lang in de markt "rondzingende"
SunWeb® technologie te gaan vercommercialiseren. Ook al had ik in
het voorjaar van 2011 al datasheets van fraaie modules "gescoord",
en ik al veel langer een mooie SunWeb®
cel in mijn bezit heb, de productie is in Nederland nooit serieus
van de grond gekomen. Solland heeft wel enkele jaren op beurzen zoals
Intersolar gestaan met hun concept - en proefmodules (zie foto in artikel
van 24 juni 2010).
Roelofs stelt dat er tot nu toe een zeker voor NL begrippen aanzienlijk bedrag van 25 miljoen Euro in het hele technologie platform is gestoken wat nu in handen is van Cencorp. Het "pak van zijn hart" wordt geïllustreerd door zijn opmerking "We are extremely happy that our investments in the Sunweb technology will be commercialized by Cencorp". Roelofs stelt dat die investering zal gaan renderen voor het bedrijf, wat wellicht deels ook in het eigen belang is gezien het aandelen pakket in Cencorp wat met de deal werd verkregen.
We zijn erg benieuwd wanneer Cencorp er in zal slagen de eerste SunWeb® zonnepanelen made in Finland IEC gecertificeerd en wel van de lopende band te laten lopen.
Conclusie
Met de verkoop van SunWeb® aan Cencorp is feitelijk het Solland Solar
"avontuur" voor Nederland voorbij, althans, daar lijkt het op.
Het grootste deel van de legacy, de "klassieke" cel
productie activiteiten verkocht aan Pufin Group, het geavanceerde SunWeb®
platform verkocht aan Cencorp uit Finland. De activiteiten blijven weliswaar
in Europa. Maar zeker wat het laatste betreft, een ontwikkeling die lang
geleden bij ECN in Petten gestalte begon te krijgen, lijkt het er toch
sterk op dat weer een van de Nederlandse PV-Kroonjuwelen verloren is gegaan.
En dat mag gerust als een zoveelste Hollandse tragedie worden gezien.
Na het aangekondigde vertrek van Beatrix als Koningin der Nederlanden, wat op Twitter al met de hashtaq #trixit gepaard is gegaan, lijkt het er nu dus op dat dit in ons polderland rap is opgevolgd met #sunwebweg.
Cencorp acquired Sunweb Solar's photovoltaic module business (persbericht Cencorp, 29 januari 2013)
^ TOP |
31 januari 2013. Wereld record nieuwbouw Duitsland officieel: 7,6 GWp. Ik kom er later nog op terug, maar nu alvast een eerste grafiek. Bundesnetzagentur heeft de officiële bijbouw data voor december 2012 gepubliceerd, al moet er bij worden gezet dat het niet "de definitieve" cijfers zullen zijn. Desalniettemin is het nu officieel. In december werden 11.434 nieuwe PV-installaties aangemeld bij Bundesnetzagentur, wat het totaal voor dat jaar (met nu bekende cijfers) op 184.298 nieuwe systemen bracht. Al is dat geen record (in 2010 zouden het er 249.733 zijn geweest), spectaculair blijft dat zonder meer, in een land wat al zo lang zo veel decentraal op honderdduizenden daken heeft geschroefd en op de velden, bruinkool depots, oude vliegvelden etc. heeft gebouwd.
Significanter is het toegevoegde (DC) vermogen. Nieuw bijgeplaatst in december 2012: 330,102 MWp, wat de bijbouw in dat jaar in totaal op een record niveau heeft gebracht. Zoals eerder al "in de wandelgangen" en (8 januari 2013) bevestigd door het Milieuministerie luidde: het is een spectaculair volume geworden van "ruim 7,6 GWp", nauwkeuriger 7.604 MWp. 1,6 procent meer dan de 7.485 MWp die in het vorige record jaar 2011 is bijgeplaatst (laatst bekende cijfers van Bundesnetzagentur, die mogelijk ook nog zullen worden bijgesteld). Overigens was er eerder sprake van 360 MWp nieuwbouw in december 2012, dat is nu dus met 8,3% terug gebracht in het door BNA gepubliceerde cijfermateriaal.
Het door mij het hele jaar al bijgehouden capaciteitsgrafiekje voor 2012 nu compleet, m.b.t. bijplaatsing vermogen per maand:
Bundesnetzagentur heeft ook meteen de uit deze en eerdere ontwikkelingen volgende nieuwe wettelijk verplichte degressiepercentages vastgesteld voor de maanden februari tot en met april 2013: Er gaat voor nieuwe installaties weer 2,2% van de tarieven die golden tot en met eind januari vanaf, elke maand weer.
Dit betekent voor:
Duidelijk is dat indien een businesscase rond gebreid kan gaan worden voor de grotere (max. 10 MWp) installaties, in Duitsland in april al voor 11 Eurocent/kWh PV gebouwd zou kunnen dan wel "moeten" worden. Dat is al veel goedkoper dan de zwaar door de grote concerns en energiemolochs gepushte wind-offshore. Duitsland is dan ook kostendrijver hors categorie op het gebied van zonnestroom (de goede kant op, omlaag dus). En niemand doet het ze na.
Niet
meteen juichen s.v.p.
En juicht u nu niet te vroeg: de Duitse bondsregering is al lang in
paniek vanwege het feit dat er al heel lang extreem veel meer wordt
bijgebouwd in eigen land dan wat "wenselijk" wordt geacht
(tussen de 3 en 4 GWp per jaar vinden ze eigenlijk al ruim genoeg,
het liefst zouden ze een veel lager uitbouw tempo willen). De Duitse
CDU minister Altmaier, die verantwoordelijk is voor het EEG, heeft
voor de zoveelste maal dramatische
nieuwe maatregelen aangekondigd die de facto neerkomen
op een gruwelijke cap op de uitbouw, die compleet rampzalige gevolgen
op de eigen PV-sector zal gaan hebben. Altmaier wil eigenlijk de beruchte,
slecht begrepen, en door politiek wanbeleid veel te hoog geworden
EEG Umlage bevriezen of nauwelijks meer laten stijgen, wat onherroepelijk
inhoudt dat er overal uitbouwmaxima opgelegd zullen gaan worden. Een
absolute ramp voor de eigen installatiesector. Op de Duitse internet
en perspagina's en op Twitter is het al total war wat zijn
voorstellen betreft (die ook een soort "belasting", een
"Energie-Soli", voor alle bestaande, 1,3-1,4
miljoen, PV-eigenaren zou inhouden).
En alsof dat nog niet genoeg is vindt de heer Rößler van de "liberale" FDP dat het welletjes is, die vindt de snoeiharde maatregelen van sparring partner Altmaier nog steeds niet ver genoeg gaan. Hij wil met de UZI in de hand Hermann Scheer's EEG grondig aan flarden schieten, om zijn vrindjes bij de energie molochs van de onafwendbare ondergang te redden. Eigenlijk wil hij zelfs van het "Heilige der Heiligen" af: de absolute voorrang voor elektriciteit uit hernieuwbare bronnen op het net, het basis fundament van Scheer's EEG, zou uit de Wet geschrapt moeten worden als het aan hem ligt...
Het is maar dat u het weet.
Statistiek pagina BNA (update 31 januari 2013)
Nagekomen
Uitstekend (Duitstalig) artikel over de achtergronden van de waanzin
voorstellen van Altmaier, die alleen al door het kweken van ontoelaatbare
investeringszekerheid de bodem onder de verdere groei van zonnestroom
uit slaat:
Photovoltaik.eu
31 jan. 2013, van de hand van Sandra Enkhardt, en Michael Fuhs.
30 januari 2013. Zonnepanelen inkoop actie numero 100 binnen. Nog een primeur ook! Nu moet u natuurlijk meteen een gezonde dosis scepsis bij bovenstaande titel houden. Want de lijst die Polder PV sinds december 2011 is gaan bijhouden is weliswaar een zeer serieuze poging om een vinger aan de pols van "de markt" te krijgen - en te houden. Maar die "markt" is zo'n complete chaos in Nederland, dat je als Einzelgänger beslist de nodige activiteiten over het hoofd ziet. Bovendien staan in mijn met bloed, zweet en tranen tot stand gekomen lijst ook de nodige initiatieven waar je vraagtekens bij mag zetten hoe "serieus" ze zijn. Het is net als bij alle definitie kwesties: waar leg je de "grenzen" van wat nog als een "normale inkoopactie" moet worden beschouwd? En waar zouden de piketpalen moeten worden geprikt? Lieden die zich in de verbijsterende chaos van de Nederlandse PV-markt bewegen weten dat dit een duivels lastige klus is, en dat het fysiek bijna onmogelijk is om (a) ondubbelzinnige fysieke getallen van afzetcijfers op tafel te krijgen, en (b) een "helder" beeld te krijgen van wat er allemaal speelt.
U zult op mijn overzichtspagina "inkoopacties" namelijk ook nog talloze andere "constructies" tegenkomen zoals "lease" van daken in diverse modellen, "kropje sla" dan wel "zelflevering" projecten (met alle gevaren van dien dat achteraf de belastingdienst gaat ingrijpen en in een keer de met moeite opgezette "business-case" de nek kan omdraaien). En wat ondernemers allemaal al niet voor capriolen verzinnen om meer zonnepanelen op de daken (of op het veld) te krijgen. Linksom of rechtsom.
Dat alles daargelaten: met mijn bespreking van het ING/E.ON inkoop "collectief" (uitsluitend voor ING klanten geldend) zag mijn "99e" actie het licht. En nu is dus numero 100 aan de beurt. Een bepaald niet geringe actie wat ambitie betreft. En ook nog eens een primeur voor Nederland...
Primeur: PV-inkoop actie numero 100 "NL wil gratis zonnepanelen"
Ik kreeg spontaan deze in de startblokken klaar staande actie van een voor mij bekende Nederlander toegestuurd. Want ik heb de opening van zijn eerste grote, moeizaam tot stand gekomen PV-project zelf mogen bijwonen, op een bloedhete 4e juni in 2011. En ik kon daarbij hele leuke foto's maken die natuurlijk in een reportage zijn gepubliceerd op Polder PV: 100 kWp Anna's Hoeve in Moerkapelle.
Spijker & zoon trots voor het eerste grote SDE project: Anna's
Hoeve, Moerkapelle (special).
De project trekker Kees Spijker aan het woord over zijn vervolg projecten (lichte tekstmodificaties en toevoegingen tussen vierkante haken van Polder PV):
"Inmiddels draait het 100 kWp project in Moordrecht ook [PPV: heeft ook een SDE 2009 "groot" beschikking]. Verder heb ik nog enkele SDE projecten uitgevoerd voor anderen die het niet zagen zitten.
Maar goed nu de Zonnige toekomst. Wij hebben pas een stichting opgericht "NL wil gratis zonnepanelen". Het afgelopen jaar viel mij op dat er veel interesse is in zonnepanelen maar dat de mensen het toch nog te eng vonden om zomaar 3.000 tot 5.000 Euro voor te financieren.
Na vele gesprekken met banken vonden we eindelijk een bank die het zeker ook ziet zitten (niet ING, die hebben hun commerciële en veel te dure, eigen actie, zoals je al schreef op je site). Op dit moment kan deze stichting systemen aanbieden die de eerste 8 jaar worden gefinancieerd door een grote Nederlandse Bank.
Tot nu toe hebben we de toezegging voor een bedrag van 20 miljoen Euro. Dit kan dus zomaar gelijk staan aan 20 MWp, als we uitgaan van prijzen zoals [PPV vertaling: "een jou ook bekend bedrijf"] die hanteert. Waar wij overigens met gelijkwaardige spullen, bekende panelen, bekende omvormers en onderbouw sterk onder door kunnen.
De kosten in de eerste 8 jaar zijn gelijk aan de opbrengsten uit de besparingen op de stroom aankoop van een energiebedrijf (bij een verbruik van 0 tot 20.000 kWh).
Dit alles nog zonder rekening te houden met EIA, kleinschaligheids-aftrek of [PPV: alleen nog in 2013, totdat het budget is opgesoupeerd] de 650 Euro van de Staat. Daarna worden de panelen eigendom van de klanten.
Dit is wat mij betreft de oplossing voor mensen die opzien tegen de aankoopkosten en die toch zonnepanelen op hun dak willen (en dit bovendien zonder [extra] kosten).
Naar het er nu uitziet gaan we ons vooral richten op het MKB, bij bedrijven met een verbruik van 8.000 tot 20.000 kWh/jaar. Maar de particulieren laten we zeker ook deelnemen.
Verder zijn we nog in onderhandeling of we een terugkoopgarantie kunnen geven. Dit bijvoorbeeld als locaties worden verkocht, of bij overlijden van bewoners.
De site is nog niet in de lucht maar volgt in februari*.
Ik hoop dat ik door middel van deze stichting een toevoeging kan doen aan het gebruik van zonnepanelen en daarmee aan het milieu en aan de wereld vrede. Want naar mijn mening wordt veel van de onrust op deze aarde veroorzaakt door olie- of kolengeld. Of aan het gebrek aan energie cq. welvaart. En op zich is energie op dit moment eigenlijk (bijna) gratis. Maar goed, dat is mijn persoonlijke mening. Meer info volgt als er nieuws is.
Zonnige groeten,"
Kees Spijker namens Stichting "NL wil gratis zonnestroom"
Commentaar Polder
PV:
Nou, Kees, daar word ik even stil van. Grofweg 20 MWp potentie, getrokken
door een ondernemer met het hart op de goede plaats. Dat is een volume
wat het dubbele is van de eerste acties van grote organisaties als
Natuur & Milieu (ZZD 1: 4,3 MWp) en Vereniging Eigen Huis (VEH
1: 4,6 MWp) en even groot als de eerste twee LTO acties bij elkaar
(indien er bij die acties van de machtige boeren lobby daadwerkelijk
bijna 20 MWp uit zal komen, wat nog lang niet zeker is). De wonderen
zijn de wereld nog niet uit. En ook nog enkele "gestrande"
SDE projecten bij anderen losgetrokken en gerealiseerd nadat hij zijn
eigen projecten had gerealiseerd. Er is nog hoop in bange dagen. Dat
is wel duidelijk.
Ik heb de heer Spijker nog even gebeld om te checken of het om een "pacht" constructie ging. Dat blijkt beslist niet het geval. De truuk is de verzekerde financiering door de bank, er is geen sprake van enige vorm van "lease" van het dak. Dat zou voor vele kleinere bedrijven ook veel te bewerkelijk (en dus: duur) worden.
Ik ben heel erg benieuwd naar het verloop van dit zoveelste inkoop initiatief, en ik hoop dat de heer Spijker niet teveel beren op de weg tegenkomt. Veel succes hiermee, houdt het hoofd s.v.p. koel. We wachten in spanning de start en natuurlijk, vooral het verloop van dit geweldige initiatief af! Numero 100 is "binnen", en is opgenomen in Polder PV's unieke inkoopacties lijst (onder deze link).
* Website is inmiddels geactiveerd (gevonden 14 feb. 2013):
http://www.nlwilgratiszonnepanelen.nl
29 januari 2013. Uitgebreide analyse Arcadis decentrale opwekking duurzame elektriciteit voor VNG. Hij was bij mij al aangekondigd, vandaag verscheen een uitgebreide rapportage van Arcadis. Een rapport in opdracht van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten naar de haalbaarheid van lokale opwekking van duurzame elektriciteit (over gas gaat het nauwelijks, het wordt een paar keer kort aangestipt). Het is een zeer uitvoerige studie die behoorlijk diep graaft naar alle randvoorwaarden die nodig zijn voor succesvolle implementatie van met name regionaal/lokaal opgewekte windstroom en zonnestroom. Daartoe wordt er fors gerekend, en met veel factoren rekening gehouden. Ook wordt de SDE+ er bij gesleept, die feitelijk als ten dode opgeschreven moet worden beschouwd als je de betreurenswaardige hoeveelheid beschikkingen voor SDE 2012 in beschouwing neemt: slechts maximaal 17 MWp beschikt, daar ga je "het" in ieder geval niet mee redden. Maar Arcadis rekent op diverse plaatsen gewoon met die SDE+, alsof er niks aan de hand is.
Na alle rekenpartijen komen de onderzoekers tot de bevinding dat regionale opwekking van windstroom en/of zonnestroom "financieel rendabel" zou zijn, dat windenergie de beste optie is gezien de opwekkingskosten, maar dat die het - voor Nederland - gigantische probleem heeft van absurd verzet van goed georganiseerde windturbine haters. Wat dat betreft hebben de zonnepaneeltjes een groot voordeel, want makkelijk inpasbaar. Maar ze wekken wel "duurdere stroom" op. En dus "moet" er op een "mix" van de technologieën worden aangestuurd, daar waar dat natuurlijk fysiek mogelijk is.
Er is uitgerekend wat er "zou gebeuren" of "nodig zou zijn" als de helft van de huishoudens in Nederland "hun eigen elektriciteit decentraal duurzaam zouden gaan opwekken". Dat is geen kattenpis, dat zouden - de helft van ruim 7,5 miljoen volgens CBS StatLine - ruim 3,75 miljoen "huizen" of appartementen moeten omvatten, als elk huishouden daadwerkelijk een eigen woning zou hebben. Arcadis heeft met dat uitgangspunt een uitgebreide "maatschappelijke kosten-batenanalyse" (MKBA) gemaakt en daar conclusies uit getrokken.
Het onderzoeksbureau komt tot een "optimale" mix van minimaal de helft windenergie en maximaal de helft zonnestroom. Dat vooral omdat de laatste optie "de duurste" is (al gaan de "kosten" nog steeds omlaag). Een ander groot voordeel wat hier benadrukt wordt is dat PV veel meer werkgelegenheid genereert, wat natuurlijk vooral met de banenmotor "installatiewerk" heeft te maken. Dat kan prima lokaal/regionaal worden ingevuld (mits kwaliteit, een hot issue in de NL sector). Arcadis komt tot "45.000 arbeidsjaren" in alleen de PV-business met hun MKBA, "aanmerkelijk meer" dan bij windenergie. Het totaal plaatje met bovenstaande primaire uitgangspunten zou een situatie opleveren waarbij, leest u goed, de maatschappelijke baten gelijk of zelfs hoger zouden uitpakken dan de kosten van het hele "gewenste" traject.
Er is echter wel een nogal opvallende gifangel in de hele opzet die is doorgerekend. Want Arcadis stelt tegelijkertijd dat, om 50% van de huishoudens van lokaal opgewekte "groene stroom" te kunnen voorzien, bij een gewild scenario dat die hoeveelheid elektriciteit "even goedkoop of zelfs goedkoper" dan "grijze stroom uit het net zou worden gemaakt", er ingegrepen zou moeten worden in de tariffering cq. staffeling van de energiebelasting. Ze stellen een absurde verhoging voor van 4 cent/kWh op "grijze stroom" (wat is dat eigenlijk precies? Je zou beslist ook biomassa bijstook in kolencentrales daar onder kunnen rangschikken). Een leuk gedachten experiment natuurlijk, maar we hebben al een absurde belastingdruk op de stroomprijs, die primair door juist die politiek extreem gevoelige monster component wordt gedicteerd:
KLIK op plaatje voor
uitvergroting
Toelichting grafiek: rode stippellijn geeft invoering capaciteitstarief bij elektra weer per 1-1-2009, die door dramatische ingrepen in zowel de EB op elektra, als de teruggavepost energiebelasting moest worden "gecompenseerd", bij gelijktijdig elimineren van de "variabele component van de transportkosten bij netbeheer" (eind 2008 bij Continuon, de voorloper van Liander: 4,14 Eurocent/kWh incl. BTW voor continu tarief bij max. 3x 25 Amp. aansluiting). Een "vierslag" operatie, dus, die de energiesector voor de zoveelste maal op zijn kop zette (NB: op uitdrukkelijke wens van de sector zelf wat het capaciteitstarief betreft, het eerste rapport daarover verscheen al in 2005...).
Tijd voor
de solar-fed zakjapanner
De energiebelasting is sowieso al opgelopen tot 11,65 eurocent/kWh
ex BTW per 1 januari 2013, dat is inclusief BTW al 14,10 Eurocent/kWh.
Die ene gigantische heffingspost die de Staat via de "leverancier"
naar binnen kachelt (ongeacht "kleur" van de stroom, sinds
2003) maakt, inclusief BTW over die post, bij het "grijze"
continu variabele tarief bij Vattenfall/NUON al 62%
van de huidige tariefstelling uit (energiebelasting 11,65 + SDE heffing
elektra 0,11 + levering 7,16 + 3,97 [21%] BTW = €ct 22,89/kWh).
Bij een willekeurige, niet bij of in "lokale (duurzame) opwekking" participerende klant die om wat voor [valide] reden dan ook "grijze" stroom zou (blijven) afnemen (terwijl de door hem/haar afgenomen stroom uit het lokale distributienet nota bene fysiek flink "vergroend" zou gaan worden...), zou zo iemand worden geconfronteerd met deze gevolgen:
Uitgaande van het "feit" dat wordt gesproken over verhoging van het "kale" EB tarief (zoals Min. Fin. altijd aan het eind van het jaar publiceert) met genoemde, door Arcadis gesuggereerde (heftige) 4 cent "opslag grijs" (in andere bewoordingen wordt het "interventie" genoemd), kom je voor alleen die categorie mensen op een EB tarief van 15,65 Eurocent/kWh ex BTW en zelfs 18,94 Eurocent/kWh incl. 21% BTW. Uitgaande van de huidige Vattenfall tariefstelling continu grijs krijg je dan de volgende som: EB 15,65 + SDE heffing 0,11 + levering 7,16 + 4,81 BTW = €ct 27,73/kWh. Daarvan zou alleen al de energiebelasting incl. BTW 68% van het totaal gaan uitmaken. En rekenen we de andere Staatsinkomsten in zo'n geval er bij (SDE heffing en BTW over de leveringspost), komen we zelfs al op een flabbergasting 74% van het totaal uit. Het miezerige restantje "mag" dan naar de op de "vrije markt" verkozen energie"leverancier"...
Ik ben heel erg benieuwd hoe zowel Arcadis als de VNG zo'n "blije boodschap" (in het rapport verwoord als "De grijze stroomgebruikers binnen de groep kleinverbruikers betalen de rekening.") zullen gaan brengen als "stimulerings-waardig". Zowel richting Den Haag, als richting de particuliere verbruikers die van elke "grijze" kWh die ze zouden gaan afnemen driekwart van die "waarde" richting Staat zien wegbranden uit hun portemonnee. En die zich wellicht zullen gaan afvragen wat ze in Gaia's naam bij een willekeurige "leverancier" hebben te zoeken als die zo'n marginale invloed op de eindprijs blijkt te hebben...
Nog meer
potentiële "ingrepen" voor betere business-case
Om de business-cases nog meer sluitend te gaan maken overweegt Arcadis
zelfs ook nog om de SDE+ tarieven met 40% (!!!) te
gaan verhogen. Kennelijk met de bedoeling om via dat kanaal alsnog
heftig te gaan aanvragen (door alle 408 gemeentes?). Ik denk niet
dat dat "in de bedoeling" zal gaan liggen van de heersers
over die regeling, want de SDE "+" was juist bedoeld om
de kosten omlaag te krijgen. Niet omhoog, zoals Arcadis
lijkt te suggereren. Die verhoging heeft Arcadis vooral ingezet om
het fenomeen "zonnepark" wat extra leven in te blazen en
die optie financieel bezien wat aantrekkelijker te gaan maken. NB:
afgezien van de bekende unieke afwijkingen zijn zonneparken zoals
we die uit het buitenland kennen in Nederland de facto bijna
afwezig omdat er nooit een "normale" rendabele business-case
voor was te maken. Wat tot op de burelen van het PV Legal project
aan toe ook niet onopgemerkt is gebleven (zie tabellen met "n/a"
- "not available" op deze
pagina).
Ook Arcadis ziet wel de nodige theoretische beren op de weg. Want als hun "model" ook wordt uitgerold, en het gewenste effect (forse groei decentale opwekking en consumptie met 4 centen/kWh extra belasting voor de "onwilligen" [?] ) wordt bereikt vrezen ze een situatie "waarna deze fiscale maatregel op den duur waarschijnlijk onhoudbaar wordt". Dat geef ik u op een briefje, dat die dan "onhoudbaar" zal blijken te zijn. Waarschijnlijk zullen de ergste tegenstanders van al te voortvarende ontwikkeling van decentrale duurzame energie dan ook heel andere bewoordingen gaan gebruiken in de Residentie.
Zeker als de volgende stap die Arcadis uit de mouw tovert ook nog eens wordt ingezet als het allemaal niet snel genoeg gaat: "Het verruimen van de doelgroep voor differentiatie van de energiebelastingtarieven met midden- en grootverbruikers kan mogelijk een oplossing bieden voor bovengenoemde verwachting". Hiermee wordt uitdrukkelijk het "rechter" trekken van de gestoord grote wanverhouding tussen de energiebelasting die kleinverbruikers betalen en de fooi die grotere verbruikscategorieën per kWh kwijt zijn bedoeld (zie energiebelasting grafiek hier boven). In de begeleidende brief aan de Tweede Kamer wordt de betreffende cryptische passage begeleid met de vraag om "een open en creatieve instelling" van de Tweede Kamer (nl: om het EB systeem om te gooien en veelzuipers zwaarder te gaan belasten).
Al ben ik daar een warm voorstander van: de oorlogstaferelen die zullen ontstaan als die suggesties ook daadwerkelijk in de Tweede Kamer zullen worden gedaan (en in het traject er aan voorafgaand, in de lobby circuits van de energiezuipers van VNO-NCW en VEMW) zouden wel eens heftig kunnen zijn/worden...
Nog meer
"probleempjes"
En dan heb ik het ook nog niet gehad over de machtige fossiele energieconcerns
met nagelneue kolenmonsters die op het punt staan na miljarden investeringen
eindelijk te gaan beginnen aan hun "terugverdientijd" door
de vlam in de pijp te steken. Bedrijven die vergeven zijn van 's werelds
beste en goed betaalde juristen. Die zullen gaan proberen gehakt te
maken van die voor hen "uitermate onfrisse" voorstellen.
Die kunt u van mij ook op een briefje krijgen...
Uiteraard komen in het rapport ook weer regelmatig de "hobbels" m.b.t. "salderen op afstand" ("zelflevering" etcetera) langs. Die zijn nog lang niet opgelost, en de vraag is of die zich wel met "eenvoudige ingrepen" laten oplossen. Laat staan dat bij introductie van "ingrepen" wellicht onoverzienbare en onacceptabele "collateral damage" zou kunnen gaan ontstaan. Ik ben er absoluut niet gerust op dat zoiets op decente wijze zal gaan verlopen.
Business-case?
WHAT business-case?
Ook waarschuwt Arcadis zeer expliciet voor de economische afgrond
waar de talloze "lokale energiecorporaties" op balanceren.
Nog helemaal afgezien van de complete chaos die uitbrak toen "white-label"
verstrekker Trianel NL door een schokkend en veelbesproken faillissement
op zijn gezicht ging. Ook de "normale" economische speelruimte
van talloze coöperaties blijft nog steeds flinterdun, gezien
de uitspraak: "de business cases van dergelijke initiatieven
maken duidelijk dat deze financieel niet of nauwelijks rendabel zijn".
Aan die coöperaties te bewijzen dat Arcadis hier de bal ver naast
open doel heeft geschoten.
Het rapport bevat verder zeer gedetailleerde analyses en het bevat een mooie verzameling "kerncijfers", kengetallen, en basis grafieken uit diverse bronnen. Alleen al wat dat betreft is het een "feest" voor de diepgravers - die zich vast in grote getalen op dit rapport zullen gaan storten. Om te kijken of Arcadis wellicht nog zaken over het hoofd heeft gezien en er onverwachte "bedrijfsmodellen" uit zijn te peuren.
^^^
Voorblad van de samenvatting behorende bij het uitgebreide
Arcadis rapport "Lokaal energiek: decentrale duurzame
elektriciteit. Business case en maatschappelijke kosten-batenanalyse".
© Vereniging van Nederlandse Gemeenten
(deze
link).
Feiten
niet altijd up to date
Gezien de omvang van en de voorbereidingen voor het rapport is het
waarschijnlijk niet te voorkomen dat er alweer achterhaalde cijfers
in de studie terecht zijn gekomen. Dat is bijvoorbeeld zo voor zonnestroom,
waar voor 2011 nog slechts 90 GWh (bij elkaar gespeculeerd door CBS)
staat vermeld in tabel 14 (p. 33). Dat is, zoals ik uitgebreid heb
toegelicht in mijn later grotendeels door CBS bevestigde analyse
van 29 november 2012, n.a.v. mijn aan CBS verstuurde leverancierslijsten
bijgesteld naar 100 GWh (ook nog steeds met oude kengetallen bij elkaar
gespeculeerd, plus 11%). De gegevens die Arcadis opvoert zijn wat
de capaciteit betreft van nog langer geleden. Want ze hadden 43,3
MWp voor 2011 staan, en dat was het eerste getal wat op CBS Statline
werd gepubliceerd op 31 mei 2012 (eerste
analyse Polder PV). Op 29 juni 2012 werd dat licht bijgesteld
tot 43,1 MWp, wat werd overgenomen in het HE rapport voor 2011 (bericht
30 aug. 2012).
Pas op 20 december 2012 werden de nieuwe, zogenaamd "definitieve" cijfers voor 2011 bekend. Die Arcadis echter niet in hun net gepubliceerde rapport heeft staan: 58,5 MWp nieuwbouw in 2011 en eindejaars-accumulatie 145 MWp. Arcadis heeft nog 43,3 resp. 130 MWp in genoemde tabel 14 opgenomen...
Ook bij de energiebelastingen tabel (nr. 20, p. 37) is te zien dat de kengetallen in deze nieuwe studie alweer achterhaald zijn. De energiebelastingen voor 2013 en de SDE heffing zijn nog niet in de tabel opgenomen. Met name bij gas is er een aanzienlijke shift geweest, waar Polder PV nog over zal publiceren.
Bij de tarieven voor zonnestroom in Duitsland wordt door Arcadis "15 à 30 cent/kWh" geponeerd in het kader op pagina 51. Ook dat is al lang weer achterhaald. Per 1 januari 2013 liggen die tarieven voor nieuwe installaties namelijk tussen de 11,8 en 17,0 Eurocent per kilowattuur en moet voor de grotere installaties 10% van de opwek zelf worden verbruikt of worden vermarkt voor wat de gek ervoor wil geven. Dat zijn nogal significante verschillen met de sterk verouderde cijfers in de Arcadis studie.
Kengetallen
energieproductie
Tot slot nog even over wat andere "kengetallen". Arcadis
lijkt te rekenen met twee verschillende exemplaren, namelijk voor
"zon op daken" versus "zonnepark" (lees: vrijeveld
opstelling). Er zijn twee business-modellen helemaal achterin het
rapport, evenals voor wind, opgenomen. Er wordt ook nog een uitsplitsing
gemaakt tussen PV bij particulieren, en PV op "publieke"
daken. Ten eerst gebruiken ze het door mij verboden
begrip "vollasturen", wat nergens op slaat omdat 's
avonds geen enkel (normaal) zonnepaneel "kan" werken. Ten
tweede wordt er een vreemd onderscheid gemaakt tussen 850 kWh/kWp.jaar
voor de eerste categorie (PV "op dak"), en 1.000 kWh/kWp.jaar
voor de tweede ("PV vrije-veld"). Waarom dat onderscheid
wordt gemaakt, en welke fysieke basis daar aan ten grondslag zou liggen
is een onbeantwoorde vraag. Zeker als we weten dat dak installaties
tot in het oosten van Nederland, en zelfs niet pal zuid georiënteerd,
ook tegen de 1.000
kWh/kWp.jaar kunnen halen. Zelfs in een bepaald niet uitzonderlijk
zonnig jaar als 2012.
Verder kan een ieder wel iets van zijn gading vinden in dit omvangrijke rapport. Cijfermateriaal en interessante bespiegelingen te over. Het zal waarschijnlijk een basistool worden voor talloze projecten op het gebied van regionaal toepasbare zonnestroom- en windenergie projecten. Als er tenminste geen kinken in de kabels komen. Want die zijn ruim voorradig in ons door belangenpartijen afgewurgde land. En die hebben alles met aantasting van wat als "gepercipieerde verworven rechten" beschouwd zouden kunnen worden te maken. Zowel bij energiebedrijven. Als bij de twee soorten overheden die in dit soort zaken aan het kortste eind zullen (kunnen) gaan trekken: provincies en gemeentes bij potentiële derving van inkomsten als voortvarende zonnestroom opwekkers hun gasaansluiting d'r uit gaan gooien (vastrechten netbeheer bij G6 aansluiting Liander: EUR 146/jaar excl. BTW, prov. en gemeentes zijn aandeelhouders van de netbeheerders). En natuurlijk de Staat der Nederlanden die gierend gek gaat worden van massaal weg gesaldeerde hoeveelheden energiebelasting, BTW, en SDE-heffing, met name voor de eerste post in de zwaarste, hoogste, door henzelf stelselmatig verhoogde eerste staffel...
Conclusie
Imposant rapport bomvol kencijfers (sommige licht verouderd) en uitgewerkte
business modellen waar vast een heleboel gemeenten, organisaties,
en bedrijven hun voordeel mee gaan doen. Die heeft VNG hiermee in
ieder geval al "binnen". Viel Erfolg!
"Duurzame lokale energieopwekking goed voor economie" (inleiding met diverse documenten gelinkt op website VNG, 28 januari 2013.
Halloleeuwarden.nl (1 feb. 2013. Enigszins overtrokken reactie op de korte analyse van enkele aspecten van het Arcadis rapport door VNG - Polder PV heeft beslist niet de overtrokken claim "miljarden" [belastingderving] in de mond genomen in zijn analyse)
Analyse van scherpslijper Henri Bontenbal (kwam wat later, 26 maart 2013, maar dan heb je ook wat: kritische analyse van de impact van de VNG studie, en wat er zoal aan "mist")
29 januari 2013. ING en E.ON bij elkaar voor PV-actie - met hulp van de Staat. Ook de grote jongens in ons land kunnen niet meer wegkijken voor de onverwoestbare trek in zonnestroom - het voorjaar komt er weer aan. Nu was E.ON geen nieuwe kandidaat, die stond al een tijdje in mijn leverancierslijst onder het kopje "energiebedrijven". In april 2012 had ik al een kort bericht aan hun nieuwe aanbod gewijd, met destijds nog Spaanse Eurener modules.
Wel nieuw is de "projectpartner" van E.ON. Of wellicht moeten we het in het onderhavige geval omdraaien: E.ON is als partner gezocht door de aanbieder.
Het gaat ditmaal om de bepaald niet kleine ING bank, die er nog vier jaar (!) over mag doen om de onmetelijke hoeveelheid van oorpronkelijk 10 miljard Euro Staatssteun terug te betalen aan onze arme, door crisissen en een lege schatkist geplaagde overheid, "wij dus" (berichtgeving website Rijksoverheid, 26 november 2012).
Ook zij hebben de zonnestroomkoorts te pakken. Die hebben ze elders al, in het bourgondische België in rijke mate opgedaan, want daar heeft een volle dochter van ze tientallen megawatten aan uitermate lucratieve zonnestroomcentrales van projectontwikkelaars overgenomen. Die voor een groot deel allemaal 45 Eurocent/kWh gaan opslokken, nog een aanzienlijk gedeelte van een periode van twintig jaar lang (zie ouder overzicht, moet nog worden bijgewerkt).
Bovendien heeft de Belgische afdeling van ING ook al een tijd een soort van daklease aanbod bij ING Daklease Belgium (stond ook al tijd in mijn "daklease constructies" lijst).
Inkoopactie
met twee molochs als aanbieder
En nu dus een project in Nederland. We kunnen die gevoeglijk onder
de paraplu "inkoopacties" gaan scharen, want eigenlijk komt
het daar op neer. En daar heb ik deze actie inmiddels dan ook opgenomen.
ING biedt namelijk voor haar eigen klanten zonnestroom
systemen aan en verwijst daarvoor direct naar de actiesite van de
energie moloch E.ON (een van de grote vier in Duitsland, die op de
Maasvlakte een
1 gigawatt kolenmonster bouwt). Het gaat om pakketten van (minimaal)
6 ("Zon-basis"), 9 ("Zon-Plus") of 12 panelen
("Zon-Top", volgens zeggen E.ON "Meest verkocht"),
met mogelijkheid om (boven de 6 stuks) daar van af te wijken. Richtprijzen
voor de primaire, "normale" pakketten zijn 2,29 (12 panelen)
tot 2,77 Euro per Wattpiek (6 modules) inclusief installatie. Relatief
prijzige systemen dus, zoals we "gewend" zijn van zogenaamde
"aanbiedingen" van energiebedrijven.
Er wordt door E.ON met "Duitse kwaliteitsnormen" geschermd, maar daar voldoen de meeste puur Chinese panelen allemaal aan, anders kunnen ze serieuze afzet in het Moederland Der Zonnepanelen, Duitsland, wel op hun buik schrijven. Technische specificiaties van de panelen zijn van deze pagina te bekomen.
Daaruit blijkt nota bene dat de multikristallijne "blauwe" modules de al eerder aangeboden Spaanse Eurener modules betreft, hoogst waarschijnlijk het 250 Wp PEPV 250 exemplaar. Maar dat de "zwarte" modules de Chinese Risen panelen betreft, "all-black" SYP250M mono's. Beide modules bevatten 60 stuks 6 inch cellen. Voor de zwarte Risen modules moet u - zeer interessant gezien de "anti-Chinese dumping" dreigingen aan de grenzen van Europa - wel 13 Euro meer dokken per paneel dan voor "blauw"... Omvormers hangen af van de systeemgrootte en samenstelling, en worden gekozen uit de bekende Duitse merken SMA, Kostal of Kaco. Uiteraard zijn de (onbekende) installateurs "zorgvuldig geselecteerd" en "ervaren". Voor minder doen de kapitaalkrachtige reuzen ING en E.ON het niet.
Gezien de rekenexcercities op de site van ING wordt er "standaard" uitgegaan van een specifieke jaaropbrengst van 900 kWh/kWp. Dat is al wat hoger dan het veel te vaak gehanteerde 850 kWh/kWp, maar het hangt natuurlijk sterk van de situatie af, dakrichting, oriëntatie, beschaduwing, ligging in Nederland. Veel hoger is haalbaar bij goede oriëntaties in een brede kuststrook (of elders). Veel lager kan ook als de lokale situatie zeer ongunstig is.
Smijten
met Euro's en kortingen
Er worden
maar liefst twee "kortingen" geboden. Een zogenaamde "installatiekorting"
van 659 Euro voor ING klanten (ongeacht grootte pakket, wat vreemd
is). Wat de pakketprijzen voor die aanmelders omlaag doet tuimelen
naar slechts 2,07 (12 panelen) tot 2,33 Euro/Wp doet dalen (6 modules).
Op de site van ING staan nog meer rekenvoorbeelden, tot en met een
installatie van 24 modules (zou 6 kWp moeten zijn). Die gaat dan nog
maar voor slechts 1,73 Euro/Wp over de toonbank.
En nog schijnt dat niet genoeg te zijn voor ING klanten. Want er "moet" kennelijk nog eens extra Staatssubsidie van af, aldus de rekentabel op de website van E.ON, voor de klanten van het nog steeds haar Staatsschulden afbetalende ING. Dus komt de "15% aanschafsubsidie" regeling van de overheid om de hoek kijken in een nieuwe tabel kolom (zie deze pagina bij E.ON). 525 Euro gratis gift "namens de Staat" voor het pakketje van 6 panelen, het volle pond van 650 Euro (ditto) voor de pakketten met 9 of 12 modules. Eind resultaat: een weggeef prijs voor rijke ING klanten van slechts EUR 1,85/Wp voor een pakket met 12 modules, EUR 1,91/Wp voor een systeem met 9 paneeltjes, en een "duur" klein pakketje van 6 zonnestroompanelen voor "maar liefst" EUR 1,98/Wp. All-in, hoeft u niks voor te doen, alleen even een handtekening zetten, dokken, en u "totaal laten ontzorgen". Oh ja. Een dak om de panelen op te schroeven zou best wel handig zijn, anders piest u naast het lucratieve potje...
Nog meer
ontzorging - financiën door ING geregeld
En nog steeds is het kennelijk niet genoeg, want ING biedt zelfs aan
om de zonnepanelen te "financieren". Alsof het niet op kan.
Weliswaar moet de grootbank hier natuurlijk ook waarschuwen dat lenen
geld kost, maar ach, zonnepanelen zijn sexy, dus daar wilt u vast
wel wat voor lenen toch? Over een paar jaar uitgespreid merk je niks
van de onontkoombare rentepijn. U blij, ING blij. En misschien ook
de Staat der Nederlanden - over niet al te lange tijd onder een nieuwe
koning - blij, want ING kan versneld de schulden aan het Ministerie
van Financiën gaan aflossen. Met hulp van geld van ... diezelfde
Staat der Nederlanden ... Vestzak broekzak anyone?
U mag binnen deze actie "persoonlijk lenen", voor een "scherp tarief van 6,5%" (!!!), u moet daarvoor maandelijks aflossen. U kunt zelfs "boetevrij eerder aflossen". Het zou immers wat wezen als u niet versneld uw schuld zou kunnen afbetalen, dat lijkt de wereld op zijn kop. Ook wordt er fijntjes gewezen op "aftrekbaarheid" van de rente op die lening omdat het als "verbetering van eigen woning" wordt gezien. U snapt hem al: huurders hebben hier weer zoals gebruikelijk het nakijken (maar betaalden ook aan de redding van ING mee...). De rijkere Nederlanders worden richting de met forse rente af te betalen zonnepanelen setjes gemasseerd en met zoetgevooisde woorden de aanbieding in gelokt. Met staatssubsidie, want die mag kennelijk niet ontbreken. Je bent dom als je er niet aan meedoet, zo lijkt de suggestie van de websites van de in geld zwemmende bedrijven ING en E.ON...
Makkelijker en goedkoper kan ING het niet voor u maken, blijkbaar. Misschien dat Joop Wijn, ex-EZ minister, MEP doder, en werkzaam bij ABN Amro ook zo'n truuk kan gaan uithalen met een van de andere grote energiemolochs? De Staat betaalt lekker mee (tot maximaal einde dit jaar, dan is het feest afgelopen). Moet kunnen. Toch?
Extra "lokkertje" van ING / E.ON: tussen aanvraag en installatie zou max. 3 weken mogen verstrijken. De actie duurt tot 30 april. Waren ze al op de hoogte van de vorstwisseling bij ING?
Tot slot
Wie maakt me los? Deze actie was numero 99 in mijn lange, unieke,
en met hard werken tot stand gekomen PV-inkoopacties
lijst sinds ik daar in december van 2011 mee begon. Ik wacht geduldig
op actie numero 100... Bericht aan
Polder PV, alstublieft.
E.ON
en ING stimuleren investeren in zonnepanelen
(bericht 28 januari 2013, ING)
Actiepagina
zonnepanelen (ING, verwijst door - zie informatie)
"Zonnepanelen
voor ING klanten" (E.ON, diverse webpagina's)
Technische
specificatie panelen en SMA omvormer pagina (E.ON)
Energeia citeert wederom de "immer kritische zonnestroomblog polderpv.nl" in hun korte beschouwing van deze actie... (29 jan. 2013)
^ TOP |
27 januari 2013. Wel groei vermogen PV in 2013, maar slechtere bedrijfsresultaten, volgens iSuppli/IHS Research. De berichten over de groei van de zonnestroom markt in 2013 zijn gemengd, maar dergelijke voorspellingen hebben altijd al het niveau "intelligent drijfzand" gehad in de sector. De ontwikkelingen zijn altijd al lastig voorspelbaar gebleken, de politieke "gevoeligheden" rond talloze incentive regimes zijn nogal hoog opgelopen, de mondiale crisis verdiept zich, zeker in de "klassieke" afzetmarkt Europa: gaat u er maar aan zitten.
Dat laat natuurlijk onverlet dat de grote marktanalisten bureaus continu bezig blijven om met uitgebreide databases, high-tech prognose tools en goede software toch proberen om tot dat soort voorspellingen te komen. De detailrapporten waarin de resultaten worden uitgewerkt worden voor goud geld verkocht (niet aan Henk & Ingrid, kan ik u verzekeren). Polder PV kan daar met geen mogelijkheid aan tippen, en kan derhalve slechts uit de persberichten citeren. Met daarbij uiteraard de belangrijke kanttekening dat elke voorspelling slechts dat is wat het is: een poging de onzekere toekomst in cijfertjes uit te drukken.
IHS Research, wat het bekende analisten bureau iSuppli onder haar rokken heeft verzameld, heeft nieuwe prognoses voor in ieder geval het afgelopen en het huidige jaar gedaan. Hoe "gaat" de globale PV-business zich mogelijkerwijs ontwikkelen?
Verwachtingen
capaciteit positief, omzet negatief
iSuppli
verwacht dat er in 2013 zo'n 35 GW nieuw zonnestroom
vermogen zou kunnen worden geplaatst. Dat is 3 GW (ruim 9%)
méér dan de ongeveer 32 GW die er in 2012 zou zijn bijgekomen
(gedetailleerde cijfers daarover ontbreken vooralsnog). Wat weer 4,6
MW (17%) meer zou zijn dan de 27,4 GW die het toonaangevende NPD Solarbuzz
voor de mondiale marktgroei in 2011 in maart 2012 heeft
vastgesteld (een van de meest "gerespecteerde" en als
"betrouwbaar" geklassificeerde bronnen op dit gebied). Daarbij
moet meteen wel worden gemeld dat de Europese brancheorganisatie EPIA
het voor 2011 over 29,7 GW heeft (mondiale bijbouw), wat nogal fors
afwijkt van het Solarbuzz cijfer. Over die cijfers wordt dan ook continu
gesteggeld, vaak is er ook verwarring over wat nu als "nieuwe"
capaciteit moet worden gezien, en wat als "nieuw aangesloten"
volume. Ook zijn er landen die in de statistieken niet "gelijkstroom
vermogen" (DC, uitgedrukt in MWp, en dus verwijzend naar de primaire
PV-generator, de zonnepanelen) publiceren, maar "wisselstroom
vermogen" (AC, aangesloten omvormer capaciteit betreffend, uitgedrukt
in MW, voorbeeld: België). Het is zaak om scherp op dat soort
verschillen te letten, omdat die tot afwijkende getallen kunnen leiden.
KLIK op plaatje voor
uitvergroting
Linkerhelft: plaatje gepubliceerd in EPIA rapport, Global Outlook for Photovoltaics until 2016 waarin het blauwe kolom segment de PV-afzet in langjarig "leader" Europa voorstelt. Rechter twee groene kolommen: jaarafzet PV wereldwijd volgens berichtgeving iSuppli/IHS Research op zelfde schaal. Samenstelling: Polder PV.
Ook al mogen leken zich verheugen dat er dus mogelijk (als het uit komt) in 2013 meer vermogen bij zal kunnen komen dan in voorgaande jaren, voor de industrie is het slecht nieuws. Want tegelijkertijd meldt iSuppli dat de afzet ("industry revenue") zal gaan dalen: van 94 miljard dollar in 2011 via 77 miljard dollar in 2012 naar slechts 75 miljard dollar in 2013. Dat betekent dat er een gigantische greep in de marges wordt bewerkstelligd van wellicht zelfs zo'n 25% in twee jaar tijd. En dat terwijl er mogelijk 28% meer capaciteit moet worden afgezet! Wellicht begint het nu tot u door te dringen welke zware tijd de hele PV-sector staat te wachten. En dat verdergaande shake-outs en consolidatie beslist verwacht kunnen gaan worden. Veel bedrijven zullen die verwoestende marktomstandigheden niet meer kunnen trekken.
Een "goede" zaak is dat de kostenreductie, die al die jaren van stormachtige groei al "heilig" was in de industrie, nog verder zal "moeten" gaan, om de rap uithollende marges (deels) te kunnen goedmaken. Alle vet zal uit de bedrijven worden gesneden, en het zal een bikkelharde strijd worden waarin alleen de besten kunnen overleven.
Factor
Europa neemt af in betekenis
Ook ontmoedigend nieuws voor de Europese maak-industrie. Was het marktaandeel
in de afzet in 2010 nog een spectaculaire ruim 80%, is dat aandeel
in 2012 al teruggevallen tot 53% vanwege de snoeiharde concurrentie
uit Azië waar o.a. de Chinese regering miljarden dollars heeft
besteed aan boterzachte leningen om enkele bedrijven gigantisch te
laten groeien in productie capaciteit. iSuppli verwacht dat het aandeel
voor de Europese industrie verder terug kan vallen naar een schamele
39% in 2013.
What's more: Azië lijkt zelfs meer PV te gaan plaatsen dan Europa, die jarenlang dominant was als de afzetmarkt op de wereldbol (met name Duitsland, Italië, Spanje, Frankrijk en Tsjechië). iSuppli voorspelt dat langjarig wereldkampioen Duitsland wat jaarlijkse nieuwbouw betreft in 2013 zelfs achter de U.S.A. kan gaan uitkomen. En dat China de nieuwe wereldkampioen marktafzet groei zal kunnen worden dit jaar*. Na Duitsland zouden Japan en Italië de plaatsen vier en vijf kunnen bezetten.
Een goede zaak is dat het nieuwe volume "aan de top" minder heftig zal zijn dan het vele jaren is geweest. Duitsland heeft bijna alle jaren een gigantisch deel van de mondiale afzet van PV-installaties geclaimd. En werd daarmee tevens een grote "risico factor", een "liability" voor de mondiale sector. De verwachting is dat de volumes over veel meer landen verspreid zullen gaan worden, en dat de grootste spelers niet meer zo dominant zullen zijn dan voorheen het geval was. iSuppli spreekt van bijna 75% van de totale afzet bij de top 5 spelers in 2012, waarbij volgens hun verwachting die top 5 in 2013 nog maar 65% zal gaan claimen. Dit is zonder meer een gezonde ontwikkeling, omdat de risico's meer gespreid zullen gaan worden, er meer stabiliteit in de mondiale afzet zal gaan komen, en de planning voor capaciteitsuitbouw bij de industrie betrouwbaarder kan worden.
iSuppli waarschuwt echter ook dat het een extra competitief element in de business zal gaan opleveren, omdat elke nieuw te ontsluiten markt inzet van personeel en middelen zal vergen, en, vooral ook, dat het omgaan met lokale voorschriften en eigenaardigheden nogal wat van betrokken bedrijven zal gaan vergen. Ook dat zal gaan vreten aan de rentabiliteit van te realiseren projecten in die landen.
iSuppli verwacht dat landen als Roemenië en Zuid-Afrika enkele honderden megawatten zullen gaan wegzetten (een groot deel zal in grote PV-parken terechtkomen), en al snel als "mid-size" spelers zullen gaan fungeren.
Concluderend
2013 zal nog steeds een zeer lastig jaar gaan worden en voor sommige
bedrijven mogelijk zelfs einde verhaal. Dat de misère in de
PV-business niet overal zo negatief wordt beoordeeld, werd in het
recente artikel op Cleantechnica.com gesuggereerd, waarbij een vergelijking
met andere "shakeouts" in industriële ontwikkeling
wordt gemaakt (artikel
van 27 jan. 2013).
Het lichtpunt wordt door iSuppli in 2014-2016 gezien, waarbij ze voorspellen dat de omzetten in percentages met twee cijfers voor de komma geschreven zullen gaan worden. Rond 2016 zou de omzet die van het laatste topjaar 2011 kunnen gaan overstijgen naar een niveau rond de 115 miljard dollar.
De toekomst is in de sterren geschreven. Sommige mensen en bedrijven menen dat ze het sterrenstof op hun netvlies hebben. De webmaster van Polder PV en velen met hem gaan zien hoe goed dat netvlies gefunctioneerd blijkt te hebben.
* Eerste tekenen dat China echt "booming" lijkt te gaan worden bij de afzet van grote hoeveelheden PV-capaciteit werden al duidelijk in het laatste kwartaal van 2012, toen bleek dat China een derde deel van een volume van 8,3 GW naar zich toe trok volgens Solarbuzz.
Nieuwsbericht
iSuppli/IHS Research (25 januari 2013)
Publicatie
pagina van EPIA (diverse marktrapporten te downloaden)
26 januari 2013. Relatief groot SDE 2011 project opgeleverd: 226 kWp PV-installatie in Kampen. Van het overgrote merendeel van de beschikkingen voor SDE 2011 (eerste "SDE +" regeling) hebben we nog niets vernomen. Er was een zeldzaam eerste PV-projectje wat - natuurlijk - ook EIA en zelfs vervroegde afschrijving heeft gescoord (anders had het niet gerealiseerd geweest). En waar Polder PV al op 8 december 2011 een artikel aan wijdde. Op de laatst bekende peildatum (1 juli 2012...) was er nog maar een capaciteit van 1,7 MWp van de beschikte ruim 50 MWp gerealiseerd volgens Agentschap NL.
Nu is er eindelijk weer eens een forse installatie onder die regeling opgeleverd, althans: hij werd publiekelijk bekend gemaakt. Het gaat om een omvangrijk verduurzamingsproject in Kampen (Overijssel). En wel op/in een bedrijf wat apparatuur maakt voor een bepaald niet erg "duurzame" business. Namelijk de internationale tabaksindustrie. Een bedrijfstak die a priori is uitgesloten van leningen door een van de duurzaamste banken ter wereld, de in Nederland wortelende Triodos Bank. Dat laat natuurlijk onverlet dat er op daken van dat soort bedrijven beslist zonnepanelen kunnen worden geschroefd, want een dak is een dak, net zoals we die in extreme mate terugvinden in de ook bepaald niet als "duurzaam" te beschouwen intensieve veehouderij (voorbeeld grens Nijkerk/Barneveld). En dat is nu dan ook geschied. Niet een paar zonnepanelen. Maar zelfs 868 stuks!
^^^
Aanzicht van deel van de grote "oost-west" PV-installatie
op opbouw
constructie met zeer lage hellingshoek. Let op de hoog gemonteerde
kabelgoten voor de DC-bekabeling naast de rijen.
Foto © de Stroomplantage (deze webpagina)
Het gaat om een PV-project van de in Arnhem hoofdkantoor hebbende Stroomplantage die een jaar geleden door een lid van de ondernemers-familie van der Sluis (begonnen als sigaren producent) werd benaderd. Op aandringen van de Stroomplantage werd een complete energetische "verbouwing" gestart. Daarbij werd in samenwerking met adviesbureau Coen Energie Comfort (Deventer) een project opgestart met de volgende aspecten, toegepast in het nieuwe hoofdkantoor van de ITMgroup. Volgens eigen zeggen "Leading Innovator" in de tabaksindustrie, met drie onderdelen: SCM - sigaren, ITM - sigaretten, en TDC - andere tabak producten.
Op het genoemde adres op de Constructieweg is de Sluis Cigar Machinery B.V. gevestigd. De KVK inschrijving meldt Machinery Products and Development Holding B.V. Het bedrijf wat ook de houder is van de SDE beschikking (zie verderop).
Binnen het renovatie project van het gebouw werd de PV-installatie ontworpen en aangelegd door de Stroomplantage. Het systeem bestaat uit:
Projectbeschrijving ITM met meer foto's bij Stroomplantage (21 jan. 2013)
Ook gemeente Kampen is actief met zonnepanelen (De Stentor, 21 dec. 2011)
25 januari 2013. Tweet van de week: de b*llsh*t rond de stijging van de "stroomprijs". Op een schot voor open doel van het been van de webmaster van Polder PV werd door een zeer ervaren rot uit de energiebusiness de bal met gemak in het net gejaagd. Dat u dat maar weer even met een driedubbele gordiaanse in uw oren knoopt, als het u belieft...
Voor de goede orde: zie deze link naar een pagina op zijn hoogst interessante weblog, over wie we het dan hebben, die zo'n "brisante" stellingname op het net durft te zetten. Of zie zijn Linkedin pagina.
Ik zou, als ik een manager van een bedrijf was wat actief is in de zonnestroom sector, die stellingname in ieder geval serieuzer nemen dan u wellicht in eerste instantie zou denken, met uw permissie...
https://twitter.com/maartendewit/status/294928304098668544
25 januari 2013. Nulverbruik elektra 2012 doorgekomen op nota GC. Gisteren ontvingen we de "gevreesde" nota voor ons stroom- en kookgas verbruik over een periode van 375 dagen (grootste deel in 2012), van Greenchoice. "Gevreesd", omdat ik een nulverbruik had opgegeven, daar waar niet lang daarvoor een meteropnemer namens de netbeheerder een "negatieve meterstand" voor elektra had opgenomen die wel eens tot nogal onfrisse consequenties had kunnen leiden als er niet een invoercode "TL" (van: "teruglevering") bij ingetoetst zou zijn (zie foto onderaan).
Het meest relevante deel van de nota ziet er zo uit:
Zo te zien is het door mij opgegeven "nulverbruik" voor elektra (enkeltarief Ferrarismeter zelfde meterstand als tijdens de laatste opname op de vorige jaarnota) correct overgekomen bij de "leverancier". Is alle energiebelasting die normaal gesproken zou moeten zijn betaald in die periode over stroom verbruik, en ook alle BTW, en de post "levering" (per kWh) van GC "weg gesaldeerd" volgens de intenties van het beroemde (beruchte) artikel 31-c in de Elektriciteitswet. En hebben we slechts voor een calorisch gecorrigeerd* kookgas verbruik van slechts 25 m³ betaald over een periode van 375 dagen (ruim een jaar).
Uiteraard zijn de netkosten en de posten "vastrecht levering" van de leverancier (zowel over elektra als over kookgas) de grootste graai in onze fictieve portemonnee geweest, zoals bij alle zuinig levende huishoudens het geval is. Maar omdat GC een te hoog voorschotbedrag in rekening heeft gebracht over genoemde periode, krijgen we aan het eind van de rit ondanks een reeds verrekend nieuw voorschot bedrag (februari 2013), bijna 169 Euro nog terug gestort.
Dat is dus verder "een nota van niks". Maar dat laat verder onverlet dat het meeste energie-geld blijft wegvloeien naar onze monopolist Vattenfall/NUON, waarvoor we voor ongeveer een vergelijkbare verbruiksperiode (383 dagen) ruim 458 Euro op tafel moesten leggen voor de stadswarmte (minus reeds betaalde voorschotten). Waar het grootste deel van aan "vastrecht" werd opgebrand. Want we verbruikten in die periode slechts ruim 9 GJ aan ruimteverwarming en warm tapwater. Waar zo'n 35 GJ "gebruikelijk" zou zijn...
Verder zijn we natuurlijk toch blij met de nota's (die ik nog in detail moet gaan controleren als ik er zin in heb en tijd). En nu maar hopen dat de "negatieve meteropname" bij elektra niet alsnog een gifaddertje in het gras zal gaan opleveren...
Meterstand opname enkeltarief Ferrarismeter een jaar na de vorige bij Polder PV: 34 kWh lager dan tijdens vorige opname, en een compleet fictief "verbruik" van "99.963 kWh" opleverend op het display van dit toverkollen-apparaat in de handen van de meteropnemer. Het is dat de opname kennelijk met hulp van een knop "TL" van "teruglevering" op "correcte wijze" kon geschieden (laatste foto), en ik bij de nota van de leverancier (met de door mij aan hen doorgegeven, later vastgestelde "nulverbruik" stand) correct ben afgerekend. Maar zo'n display uitlezing blijft toch de rillingen over de rug veroorzaken bij een extreem zuinig huishouden met zonnestroom overschot zoals het onze...
(Later toegevoegd:) Het "magische" stukje code wat er kennelijk voor zorgde dat de verwerking van onze "negatieve meterstand" correct is verlopen via het opname apparaat van de meteropnemer. Hier door mij rood omcirkeld: "TL" van "teruglevering". NAW gegevens grotendeels onzichtbaar gemaakt.
* Factor wordt links onderaan op het overzichtje getoond: 1,01002 maal het in de verbruiksperiode "fysiek gemeten" verbruik (op G1,6 gasmeter, waar we evenveel capaciteitstarief voor betalen als voor een G6 meter bij een verbruik van minder dan 500 m³) wordt in rekening gebracht.
23 januari 2013. Hoge specifieke jaarproducties moderne - en ook oudere - PV-installaties Nederland. Polder PV klaagt al vele jaren over de vaak bezopen lage inschattingen van de fysieke jaarproductie van zonnestroom installaties in Nederland. Er wordt maar wat op los geschat, en het allerergste is nog de totaal prehistorische kengetallen die in het Protocol "Hernieuwbare" Energie van Agentschap worden gebruikt - voor (ALLE) netgekoppelde installaties 700 kWh/kWp.jaar. Gemeten wordt er niets door CBS. Dat "kengetal" neemt CBS blind over, en daarmee wordt met natte vingers uit de vermeende capaciteit de "zogenaamde elektriciteitsproductie uit zonnestroom installaties in Nederland" afgeschat. Zo werd met behulp van mijn 2e update van de leverancierslijsten (al lang weer achterhaald) een 36% capaciteitstoename van het in 2011 nieuw geplaatste volume "vastgesteld" (naar mijn oordeel nog steeds te laag), en als gevolg daarvan de zogenaamde zonnestroom "productie" in dat lang vervlogen jaar 2011 bij elkaar geschat op 100 GWh. En dat terwijl het nog niet lang daarvoor "slechts 90 GWh" zou zijn geweest, een stijging van 11%.
Ook in de SDE werd met gefantaseerde cijfers een maximering van de specifieke opbrengst afgetimmerd door de economen van ECN Beleidsstudies. Dat was binnen SDE 2008-2010 nog steeds een schamele 850 kWh/kWp.jaar, produceerde je meer, kreeg je daarvoor GEEN SDE subsidie (maar dat volume telde wel voor de onafhankelijk van de SDE regeling geldende "saldering" mee). Ik heb al jarenlang aangetoond dat goede, maar ook minder optimale installaties in Nederland, ongeveer op zuid gericht, en zelfs bij partiële beschaduwing in de winter, fors meer kunnen opbrengen dan ook die nog steeds te lage 850 kWh/kWp.jaar van ECN. Siderea.nl vertelt al jarenlang hetzelfde verhaal, maar de meeste installateurs in Nederland hanteren nog steeds veel te lage kengetallen. Kennelijk omdat ze óf hun vak niet verstaan, en/óf omdat ze bang zijn dat bij te hoge opbrengstverwachtingen ze door kritische klanten zullen worden "afgerekend" op te lage, daadwerkelijk behaalde resultaten. Het is vast ook erg fijn om later van een knorrend tevreden klant te horen te krijgen dat de installatie "veel beter dan verwacht" blijkt te presteren. Niet omdat dat zo'n goeie zaak is, maar omdat de klant van niks weet over "normale" producties, en de installateur waarschijnlijk een veel te lage verwachting heeft uitgesproken bij het sluiten van het contract...
Nieuwe productiedata
2012
Omdat er weer een kalenderjaar voorbij is heb ik een paar gegevens bij
elkaar gescharreld die mijn stellingname "Nederland kan zelfs in
het midden van het land veel hoger scoren dan 850 kWh/kWp.jaar
bij een goed zuid-georiënteerde installatie" onderbouwen.
En zelfs ook voor goede installaties in het oosten
van het land, waar jaarlijks minder zonlicht instraalt.
Daartoe heb ik enkele van de publiekelijk toegankelijke fysieke productiegegevens van een paar installaties van het ACRRES testveld oostelijk van Lelystad in de Flevopolder genomen, mijn eigen productieresultaten, en nog twee installaties uit het oosten van het land. Waar de laagste instralingscondities heersen, zoals het KNMI al vele jaren lang op hun website aangeeft (hier).
Ik heb de gegevens bij elkaar in een spreadsheet gezet en daar de in dit artikel gepresenteerde grafieken uit gemaakt. Let wel dat dit een uitermate kleine, natuurlijk niet representatieve "selectie" is van grofweg op zuid georiënteerde installaties. Uiteraard heeft elk systeem zijn eigen eigenaardigheden, de hellingshoek is anders, de oriëntatie is verschillend (zelfs oost-west opstellingen zie je steeds vaker, daar gelden uiteraard andere "regels" voor), de systeem-match kan goed of slecht zijn (lang niet altijd wordt een optimale match tussen de PV-generator en de omvormer(s) gerealiseerd), kabellengte kan een rol spelen, en ga zo maar door. Ga dus altijd prudent met dit soort resultaten om, maar pik wel de grote lijn van mijn betoog op.
Het gaat er in dit artikel om, om aan te geven dat zuid-georiënteerde PV-installaties, en zelfs daarvan afwijkende systemen (zeer) hoge specifieke opbrengsten kunnen behalen in midden- en zelfs oost Nederland. En dat die gegevens ook nog eens openbaar toegankelijk zijn.
Geselecteerde
PV-systemen met kalenderjaar productie data
Van de diverse installaties van het ACRRES
testpark* ("Zonneweide" met
4 paneel types, 4 typen opstellingen, niet alle combinaties ingezet)
in de Flevopolder heb ik er drie uitgekozen, en ook de opbrengst van
het totale systeem van 26,96 kWp** weergegeven.
ACRRES is een "praktijkcentrum voor duurzame energie en groene
grondstoffen in Flevoland", en is deels gefinancierd door de Europese
Unie. Op het terrein bevindt zich ook een grote loods waar Eneco/GSU
een installatie
van ruim 60 kWp heeft aangelegd op 2 daken in 2011. Het testveld
zelf heeft volgens documentatie van Agentschap NL drie SDE beschikkingen:
eentje voor SDE 2008 van slechts 3 kWp, en 2 voor SDE 2009, van 11 resp.
13 kWp. Daarmee lijkt de hele installatie "gedekt" en lucratief
ge-cofinancierd door de Nederlandse Staat. Belangrijk om te bedenken
dat voor deze beschikte installaties de elektriciteitsopbrengst voor
niet meer dan 850 kWh/kWp.jaar zal worden gesubsidieerd...
KLIK
op plaatje voor uitvergroting
In bovenstaande grafiek de fysieke maandelijkse productie in kWh voor enkele geselecteerde (deel)installaties in Nederland. Omdat het om systemen van zeer verschillende grootte gaat is de Y-as logarithmisch weergegeven. Voor het ACRRES testveld zijn voor dit artikel twee vaste systemen geselecteerd, met uit vorige rapportages de "best presterende" zonnepanelen (van het in Zuid Korea zetelende SolarPark) en de "minst goed producerende" exemplaren (Sulfurcell*** dunnelaag). Op het testveld zijn ook nog opstellingen aanwezig met kristallijne modules van het beroemde Japanse Kyocera (opstelling namens PV-leverancier Zelzius), en amorf Si modules van het fors onder druk staande Duitse Schott Solar. Daarnaast is voor het huidige overzicht een tracker configuratie met de SolarPark modules meegenomen om te kijken wat de meerwaarde van zo'n (dure) installatie is t.o.v. een vaste opstelling.
Voetnoten ACRRES opstelling:
* Goed beseft moet worden dat er in genoemd ACCRES testpark op systeem niveau wordt vergeleken, want er worden slechts AC opbrengsten gemeten. Ook worden twee verschillende typen SMA omvormers gebruikt, een met en een zonder trafo, wat al grote efficiëntieverschillen en waarschijnlijk ook suboptimale configuraties [mismatch] zal kunnen bewerkstelligen. Omvormers met trafo zijn gemiddeld genomen een stuk minder efficiënt dan exemplaren zonder. Configuraties en typen modules verschillen t.o.v. elkaar. Hier zitten gegarandeerd forse systeemfouten in, omdat alleen al de instralingskarakteristieken, temperatuur coëfficiënten e.d. tussen dunnelaag modules en kristallijne panelen behoorlijk van elkaar afwijken. Ook kan de "match" tussen panelen en een bepaald omvormer type behoorlijk verschillend uitpakken. Volgens Photon beïnvloedt de vermogens-afhankelijke werkingsgraad van de omvormer in dat soort gevallen ("achter de omvormer" AC opbrengsten meten) altijd het meetresultaat. Toen ik daar naar vroeg tijdens het bezoek aan het testveld (december 2012) werd daar niet op ingegaan, en leek de onderzoekster zich niet bewust van de gevolgen voor de vergelijkingsbasis.
Ter vergelijking: op het Duitse gedeelte van het Avantis terrein tussen Geleen en Aachen worden door de research afdeling van Photon momenteel 180 (!) verschillende module types van tientallen fabrikanten op een vaste opstelling continu uitgelezen, direct aan de generatorklemmen van de panelen zelf, dus DC zijdig. Elke seconde wordt daar de complete elektrische karakteristiek van uitgelezen, opgeslagen en verwerkt. Alleen op een dergelijke wijze, zonder interferenties van omvormer invloeden, kunnen zonnepanelen objectief met elkaar worden vergeleken in een veldopstelling. Waarbij dus ook systeemtechnische aspecten worden geëlimineerd. Photon gebruikt panelen die ze zelf in het eigen laboratorium met een hoogwaardig apparaat hebben geflasht ("nulmeting" voordat de modules in de testopstelling worden opgenomen), en ook worden continu de instralings, de omgevings- en module temperatuur gemeten. Resultaten van de metingen worden maandelijks in het Photon vakblad gepubliceerd. Achtergronden: zie Photon site.
** 26,96 kWp is opgegeven in het installatieprofiel van de Sunny Portal voor het complete daar gepresenteerde ACRRES testveld. Dat getal heb ik voor mijn grafieken gebruikt als nominale STC waarde, omdat ik de productie gegevens uit dat portal heb gehaald. Echter, in de laatste rapportage van ACRRES (pdf) staat bij de technische gegevens een totaal vermogen voor de 11 deelsystemen van slechts 24,022 kWp, wat dus niet met elkaar lijkt te kloppen. Een e-mail ter opheldering van die discrepantie resulteerde in het volgende antwoord: "In september 2012 zijn er op de kas achter de Zonneweide nog 2 maal 6 Suntech STP panelen van 245 Wp (samen dus 2,94 kWp) geplaatst. Deze lopen niet mee in de onderzoeksresultaten 2011-2012, maar zijn wel zichtbaar op Sunnyportal". Dat verklaart inderdaad het ontbrekende volume. In totaal is er in de productieresultaten op het ACRRES Sunny Portal dus een systeem vermogen van 24,022 + 2,94 = 26,962 kWp meegenomen.
*** Het Duitse Sulfurcell werd in mei 2011 herdoopt in Soltecture Solartechnik GmbH. Dat mocht niet baten: tijdens de vernietigende crash in de Duitse industrie, vorig jaar, moest het bedrijf een jaar later de insolventie status aanvragen. Zie persbericht van 9 mei 2012.
De kwalificaties van de in de grafieken in dit artikel weergegeven PV-systemen zijn als volgt:
Uit de eerste grafiek blijken (natuurlijk) direct de gigantische productieverschillen tussen deze zeer kleine tot grote PV-installaties, gemeten in "harde kilowatturen". Let echter op dat het verloop van maand tot maand ("karakteristiek") niet heel erg veel verschilt tussen de installaties onderling, wat een direct weerslag is van de gemiddelde zoninstraling en het gemiddelde weertype in Nederland in 2012.
^^^
Een van de 3 trackers op het ACRRES testveld in de Flevopolder, de onderhavige
met Koreaanse
multikristallijne SolarPark modules.
Foto gemaakt tijdens bezoek Join the Sun symposium bij ACRRES, op 13 december 2012.
Voor uw informatie heb ik in de eerste, hierboven weergegeven grafiek de hoogst gemeten maandelijkse kWh opbrengsten van de grootste en de kleinste installatie weergegeven, beiden in mei 2012: 38.387 kWh voor de grote installatie in Sleen (grofweg het gemiddelde maandverbruik van 131 NL huishoudens als die 3.500 kWh/jaar zouden verbruiken). En bijna 13 kWh voor de 2 kleine "50 Wp" Kyocera paneeltjes bij Polder PV. Verschil moet er wezen. Natuurlijk daarbij wel even goed beseffen dat Polder PV met een totaal achterhaalde PV-installatie van slechts 1,34 kWp zijn hele jaarbehoefte aan elektriciteit kan opwekken. Dat is het equivalent van ruim 5 moderne panelen van elk 250 Wp per stuk. In 2012 kwam de totale balans (saldering via enkeltarief Ferrarismeter) zelfs net negatief uit: minus 4 kWh op basis kalenderjaar...
Specifieke
opbrengsten
Veel beter is het natuurlijk om de kWh productie van deze installaties
te"normeren", en dus de specifieke opbrengst te berekenen
per maand, en per jaar, in kWh/kWp. Per maand levert dat het volgende
beeld op:
KLIK
op plaatje voor uitvergroting
Uit dit plaatje, met een "normale" (niet-logarithmische) Y-as met als eenheid kWh/kWp.maand blijkt meteen dat bijna alle installaties qua prestatie behoorlijk dicht bij elkaar in de buurt komen met de specifieke maandopbrengsten. En dat - natuurlijk - de Deger tracker met de SolarPark modules ver boven de rest uitsteekt. Want dat apparaat draait continu naar het helderste deel van de hemel toe. Toch valt op dat er hier niet een "klassieke" bel curve ontstaat door het jaar heen, zoals je wel in zonnige streken ziet met dat soort apparaten (voorbeeld grafiek). Dat komt omdat de lichtomstandigheden hier fors kunnen fluctueren per dag en per periode, wat zeer goed is te zien aan de sombere, regenrijke juni maand (zie KNMI: juni 2012). Ook toen ging de maandproductie op de Deger tracker aanzienlijk omlaag, er was gewoon niet "genoeg" licht die maand om een afgeronde jaarcurve te kunnen realiseren. Uiteraard zijn de opbrengsten hoog op zo'n tracker, maar ACRRES is er al lang achter dat gezien de hoge investeringen voor zo'n apparaat die dingen absoluut niet rendabel zijn te exploiteren in vergelijking met een veel goedkoper aan te schaffen vaste opstelling. Knoop dat in uw oren als u dat een belangrijk uitgangspunt vindt (zie de kostenplaatjes in de ACRRES rapportages, links onderaan).
Verder zijn er iets subtielere verschillen tussen de installaties, zoals logischerwijs volgt uit het feit dat het om ver van elkaar gelegen lokaties gaat, om de grote verschillen in gebruikte omvormers en systeemopbouw (er is een gigantisch verschil tussen een in de negentiger jaren van de vorige eeuw ontworpen OK4 omvormer en een hypermoderne SMA Tripower...). Daar bovenop voor Sleen een wat grotere afwijking in de oriëntatie (flink stuk oost van zuid), etc. Dat is normaal. Opvallend is dat mijn oudste deelsysteem van 1,02 kWp het relatief "slecht" doet t.o.v. de rest, wat te wijten is aan haperende omvormers, matige prestaties in de zomer (de OK4 omvormers lijken steeds meer "last" te krijgen van hitte, wat mogelijk te wijten is aan componenten degradatie). En, minder belangrijk gezien de impact op de jaarproductie, schaduweffecten op 4 van de 10 modules in de wintermaanden november tm. maart. Toch doet dat oude systeem het ondanks alles nog redelijk goed, ik ben er erg tevreden over. Opvallend is dat de Kyocera modules, ook ergens onderaan in de stapel curves, heel goed meekomt met andere, veel modernere installaties. En zelfs significant beter produceert dan de dunnelaag Sulfurcell panelen in de ACRRES set-up (pal zuid, vaste opstelling). Dat kan volgens mij beslist niet teruggevoerd worden op alleen lokatieverschillen. Daar moet meer aan de hand zijn.
De verschillen in de AC-zijdig bemeten productie van de diverse PV-systemen zijn het duidelijkst in de productieve zomerperiode. De winter laat veel kleinere afwijkingen tussen de installaties zien. Het is dan ook altijd zaak om een systeem te kiezen wat zeer goed functioneert in de zomermaanden, omdat u daarvan het meest profijt zult hebben bij de hier getoonde "globaal ongeveer zuid-gerichte" systemen. De wintermaanden zijn slechts "een leuk cadeautje" t.o.v. die jaaropbrengst (zie ook mijn maandoverzicht over de jaren voor de 1,02 kWp deelinstallatie van Polder PV, met impact van de maandelijkse aandelen).
In de grafiek zijn twee maximale maandwaarden aangegeven: 149,80 kWh/kWp in augustus 2012 voor de SolarPark modules op een vaste opstelling. En 194,81 kWh/kWp voor een identieke set modules op de Deger tracker in die maand. Dat is een meerproductie van 30% t.o.v. de vaste opstelling. Dat is mooi, maar je moet natuurlijk eigenlijk naar de jaaropbrengst kijken, want die telt. Zie verderop.
Procentueel maand aandeel in het jaar
KLIK
op plaatje voor uitvergroting
Deze grafiek laat de maand aandelen zien t.o.v. de jaaropbrengst van alle in de overzichten getoonde PV-installaties, in procent van het jaartotaal. Hier convergeren alle installaties in dezelfde richting cq. "kruipen bij elkaar", en dat heeft natuurlijk ook weer alles met de gemiddelde weer- en lichtcondities te maken, die "gemiddeld genomen" voor alle NL installaties niet veel van elkaar zullen verschillen. De enige duidelijke afwijkende installatie lijkt die van Velt & Vecht in het Drentse Sleen te zijn (rode lijn). In feb.-mrt. iets achterlopend op de rest van de meute, wat goed valt te verklaren door de ZZO oriëntatie, waardoor het schamele zonlicht in de middaguren eerder wordt "gemist" dan bij pal zuid (alle andere inst. zuid of bijna zuid). De zomer heeft voor die installatie de hoogste impact, iets hoger dan die voor de overige installaties. Maar vanaf augustus duikt het maandaandeel gemiddeld genomen weer lager dan de andere systemen. Hebben de daar gebruikte Yingli modules wellicht een iets betere hitte-tolerantie, zodat de zomermaanden daar bovengemiddeld iets beter presteren?
Een ander opvallend afwijkend punt betreft mijn Kyocera modules, die in augustus opvallend achterbleven. Dat is o.a. waarschijnlijk te wijten aan het bijna wegvallen van de productie op 3 augustus, een zeer zonnige dag, vermoedelijk door een omvormer die aan een tijdelijke appelflauwte leed (dag erna gewoon weer opgestart als vanouds). Er waren meer dagen in deze hete maand dat die omvormer minder presteerde dan de op een na best presterende exemplaren, dus zaak om dat extra in de gaten te gaan houden in de komende zomer. Desondanks: de Kyocera/OK4 combi blijft het best presteren op jaarbasis in ons systeem.
In ieder geval is het hoogste aandeel in deze grafiek, voor de hier getoonde PV-installaties, de 14,59% voor de maand mei bij het grote PV-systeem in Sleen. Goed gezien mensen? Niet juni, juli, of augustus, de "klassieke zomermaanden". Maar de voorjaarsmaand mei. Kijken we over een langere periode, dan middelen de jaarlijkse wisselingen zich wat meer uit, en blijken bij onze oudste 1,02 kWp installatie de maanden mei, juni en juli elkaar niet veel te ontlopen wat het gemiddelde jaarlijkse aandeel betreft. Maar mei is ook bij ons gemiddeld genomen de beste productiemaand, met 13,4% van de jaaropwek... (grafiek).
Specifieke jaaropbrengst diverse PV-installaties
KLIK op plaatje
voor uitvergroting
De meest interessante grafiek - wellicht - op het laatst. Hier heb ik de specifieke jaaropbrengst van alle genoemde installaties naast elkaar gezet, in kWh/kWp ("per jaar", in dit geval het jaar 2012). Meteen valt uiteraard de hoge specifieke opbrengst van de SolarPark modules op de Deger tracker op, maar liefst 1.383 kWh/kWp.jaar. Zoals al bij de maandopbrengsten genoemd: volgens ACRRES niet voldoende voor een rendabele "business-case", omdat de Deger tracker heel wat pecunia kost, die je er niet binnen een voor een bedrijf acceptabele periode weer uit zou halen. Ook energie-technisch bezien zijn trackers - met hun zware betonnen funderingen, hoogst fragenswürdig in onze streken. De meeropbrengsten wegen gewoon niet op tegen de "energetische investeringskosten" in combinatie met een lange terugverdientijd voor de zware tracker zelf.
Vergelijken we de specifieke jaaropbrengst van de SolarPark modules op de tracker met de vaste opstelling, komen we op een meeropbrengst van 27% uit in 2012. Leuk, maar niet voldoende. Wilt u een tracker? Moet u zelf weten, maar een vaste opstelling is prijstechnisch bezien in onze streken, met onze kWh kosten, en met (onzeker) salderen, nog steeds een no-brainer. It's your money. Leuk is het natuurlijk wel.
 |
^^^ |
Hoge opbrengsten
vaak haalbaar - ook in (oost) Nederland
En dan nu het harde punt wat ik wil maken. Ziet u die oranje stippellijn
in de laatste grafiek? Dat is de specifieke opbrengst waar ECN Beleidsstudies
al jaren mee rekent als "gemiddelde" productie voor Nederland.
En die voor de SDE 2008-2010 als "maximering" gold voor de te
betalen subsidies: 850 kWh/kWp.jaar. Ziet u de rode stippellijn? Dat is
de "nieuwe cap" vanaf SDE 2011 1.000 kWh/kWp.jaar, waarboven
u geen subsidie meer ontvangt (voor die regelingen, onder "SDE+"
vallend. En wat ziet u verder in die grafiek? De meeste specifieke producties
liggen in de buurt van die rode lijn, ver boven het oranje gekleurde,
door ECN Beleidsstudies gehanteerde exemplaar. De "vaste" opstelling
met SolarPark modules kwam daar in het relatief matige jaar 2012 al met
1.089 kWh/kWp bijna 9% bovenuit! And what's more: in de "zoninstraling
armste" contreien van Nederland, doen Wierden in Overijssel en Sleen
in Drenthe (ZZO!) het bovenmatig goed, met specifieke opbrengsten rond
die 1.000 kWh/kWp in 2012.
Alleen de dunnelaag Sulfurcell panelen (vaste opstelling ACRRES) en de oude 1,02 kWp deelinstallatie van Polder PV liggen duidelijk onder die 1.000 kWh/kWp.jaar grens, met 912 resp. 868 kWh/kWp.jaar. Maar nog steeds: behoorlijk ver boven de oranje "850 lijn". Die nog steeds door jan en alleman in NL wordt aangehouden als referentie (sommigen gaan zelfs uit van nog geringere opbrengsten). Sterker nog: onze al lang niet meer op de markt verkrijgbare Kyocera paneeltjes doen het in het - zonrijke - kustgebied van Nederland hartstikke goed in combinatie met een totaal antieke en achterhaalde OK4 micro-omvormer, met een respectabele 972 kWh/kWp.jaar op de teller in wat bepaald geen zonnig jaar is geweest.
Andere installaties
Nederland: ook vaak hoge opbrengsten
Collega
Ton Peters van Blauwe
Hoek in Spijkenisse produceert al sinds het begin van de productie
eind 2003 met, nota bene een ZZO georiënteerd, fors hellend (44 graden)
schuin dak systeem veel meer dan de gewraakte "850 kWh/kWp.jaar",
zijn jaar resultaten liggen tussen 912 en 984 kWh/kWp.jaar. Zie zijn fantastische
verzamelgrafiek die iedereen uit zijn hoofd zou moeten kennen:
http://www.pv-solar24.info/pics/tpj.png
Van het bekende New Energy Systems uit het Limburgse Schimmert, de winnaar van de grote tweede LTO Vraagbundeling actie, hoor ik ook regelmatig verhalen over hoge specifieke opbrengsten van hun vaak in zuidoost ("relatief instralings-arm") Nederland opgeleverde PV-installaties. Zo was de specifieke productie van het 410 kWp grote, van Scheuten Solar Multisol® modules voorziene Treurenburg project in Den Bosch in 2012 (volledig kalenderjaar) 955 resp. 958 kWh/kWp.jaar op de plat dak delen. En deed de tracker bij de ingang het met 1.137 kWh/kWp in dat jaar (NB: wel een stuk lager dan de tracker met SolarPark modules in de Flevopolder).
Conclusie
De opbrengsten van goede (en ook oudere...) zuid-georiënteerde
PV-installaties lijken veel beter te zijn dan jarenlang in ambtelijke
(en ook bedrijfsmatige) kringen in NL worden gehanteerd. Daarbij de expliciete
waarschuwing hanterend: bij (sterke) afwijkingen van zuid oriëntatie
en dakhellingen en/of significante dan wel "chronische" beschaduwing
van de installatie (denk aan beruchte dakkapellen, ventilatiepijpjes e.d.!!)
wordt het natuurlijk een heel ander verhaal.
Zelfs Stichting Monitoring Zonnestroom, wat de autoriteit lijkt te willen gaan worden op het gebied van marktonderzoek en opbrengst prognoses (onderzoekers van Univ. Utrecht participeren daar), hanteert als hoogste waarde in hun marktprognose (download pdf) slechts 950 kWh/kWp.jaar... ACRRES partner Eneco heeft het in hun eigen zonnepanelen aanbieding over slechts 215 kWh uit een [Yingli Solar] module van 245 Wp, wat neerkomt op slechts 878 kWh/kWp.jaar. Bij de tweede Zonzoektdak actie van Natuur & Milieu, waar Eneco (al lang geleden) voor is geselecteerd wordt er gemiddeld slechts gesproken over maar 850 kWh/kWp.jaar (voorbeeld). Kijkt de "groene" energieleverancier Eneco wel bij projectpartner ACRRES in het midden van het land (en dus tevens aan de "ongunstige kant" van de NL west >> oost instralingsgradiënt) in de keuken?? En wat vinden ze dan, van die hoge specifieke opbrengsten die tegen of zelfs soms over de 1.000 kWh/kWp.jaar aan tikken??
Tja, als ze bij Siderea.nl hadden gekeken (gratis...) hadden ze al een vermoeden gehad kunnen hebben... Zie overzicht 2012 ("optimale oriëntatie").
Reacties (namen bekend bij PPV):
Resultaten
ACRRES testveld 2011-2012 (november 2012: okt. 2011 - sep. 2012; pdf,
34 pp.)
Samenvatting
presentaties Join the Sun symposium bij ACRRES (13 dec. 2012, meer
onderzoeksresultaten. Storend: op pagina 2 onderaan op 3 dia's, en ook
tijdens symposium herhaalde malen zo gebruikt: "kW" waar "kWh"
moet staan)
^ TOP |
21 januari 2013. Weer enkele nieuwe efficiëntie-records bij dunnelaag zonnestroom technologie. Onderzoek naar verdere verbeteringen op het vlak van zonnecel technologie blijft voortdenderen - die trein is door geen dictator meer te stoppen. Kostprijs reducties zijn daarbij leidend, en indirect daar mee gepaard gaand zijn technologische innovaties die de efficiëntie van zonnecellen stapsgewijs verbeteren. Het resultaat is, voor Henk en Ingrid simpel uitgelegd: meer vermogen uit dezelfde oppervlakte "zonnepaneel", en dus meer opbrengst.
De route naar lagere kosten en/of hogere efficiënties is zeer divers, ook Rome kan immers via vele wegen worden bereikt. Momenteel is het dominante "platform" kristallijn silicium, wat door talloze standaardisaties, opschalingsprocessen, versnellingen in de vele automatische handelingen in de complexe verwerkingsketen, in combinatie met daadwerkelijk in de commerciële praktijk gebrachte cel efficiëntie verbeteringen, nog steeds de scepter zwaait in de industrie.
Daarnaast is dunnelaag technologie altijd een zeer veelbelovend toepassingsgebied geweest, waar helaas, door de snoeiharde concurrentie van de kristallijne Reuzen uit Azië, de laatste jaren flink het slop in is gekomen bij de marktafzet. Vele start-ups hebben het commerciële stadium niet eens bereikt, diverse spelers die al langer met dunnelaag bezig waren hebben de Pijp aan Maarten gegeven (Energy Conversion Devices, Inc./United Solar Ovonic LLC, U.S.A.). Solyndra is met een vernietigende dreun - met veel geld van Obama - keihard op de plaat gegaan in U.S.A. En silicium wafer-based technologie is nog steeds King. De enige spelers van betekenis die zijn overgebleven de afgelopen jaren zijn het wederom Amerikaanse First Solar, wat haar CdTe dunnelaag panelen vooral in gigantisch grote "utility-scale" zonnestroom parken inzet (veel in U.S.A., de nagelneue productie lokatie in Frankfurt/Oder in oost-Duitsland is inmiddels echter gesloten). En Solar Frontier, de door Shell in Nederland verzwegen Japanse dochter, die succesvol CI(G)S dunnelaag modules inzet, in steeds grotere installaties, en die bijvoorbeeld in het warme Midden-Oosten al opmerkelijke projecten heeft weten te realiseren (zie vorige artikel).
Dat alles kan beslist veranderen op termijn. Dit heeft vooral te maken met het feit dat, gezien de toenemende belangstelling van steeds meer landen voor toepassing van zonnestroom, de enorm grote PV-centrales die tegenwoordig worden gebouwd (soms enkele honderdduizenden modules op een lokatie, sommige projecten zijn al een paar honderd MWp groot), en de reusachtige volumes waar we bij de afzet om moeten gaan denken (vele tientallen tot straks wellicht 100-en GWp-en productie per jaar), de grondstof problematiek een steeds zwaardere rol zal gaan spelen. En dan kan dunnelaag technologie, mits intelligent geconstrueerd, met niet al te kostbare en/of zeldzame materialen, beslist een belangrijke(re) rol gaan spelen.
Derhalve is het zeer goed dat op dat vlak het ene na het andere efficiëntie record in de laboratoria wordt doorbroken. Mits die records ook daadwerkelijk tot hoog-efficiënte dunnelaag platforms zullen leiden, die echt concurrentievoordeel hebben t.o.v. de klassieke Si-wafer-based cellen, kan een come-back van thin-film PV-modules beslist tegemoet worden gezien.
(1) Solar
Frontier naar 19,7%
De volle dochter van de Japanse tak van Shell die - byzonder - cadmium-vrije
modules maakt gebaseerd op koper, indium, en selenium (met nog steeds
een heel klein beetje gallium, derhalve mijn specificatie: CI(G)S),
publiceerde op 8 januari 2013 hun bericht dat ze een nieuw cel efficiëntie
record voor dit platform hebben behaald van 19,7%. Daarbij moet meteen
worden gesteld dat het "slechts" een lab. exemplaar van een
halve vierkante centimeter betreft. Maar dan nog, het toont eens te
meer de hoge efficiëntie potentie van het door hen gebruikte CI(G)S
platform aan. Het project is een samenwerking met NEDO, Japan's ontwikkelings-organisatie
voor nieuwe energie en industriële technologie, die na de Fukushima
kernramp extra impulsen heeft gekregen om de nationale energievoorziening
van Japan om te buigen.
De metingen werden gedaan door AIST - Advanced Industrial Science and Technology instituut, en het record werd gevestigd tien jaar na de vorige highlight op dit gebied (18,6%).
Solar Frontier produceert hun CI(G)S modules in hun hypermoderne Kunitomi fabriek (productie potentie 900 MWp) die in februari 2011 de commerciële productie startte. De commercieel verkochte zonnepanelen die nu van de lopende banden rollen hebben al een module rendement van maximaal 13% op een oppervlakte van 1,23 m² (160 Wp exemplaren, range vanaf 140 Wp met 11,4%). Trend: stijgend.
Concurrent
Miasolé verder met flexibel CIGS
Hier moet ook de prestatie van het Amerikaanse Miasolé worden
genoemd, die op een "commercial size" flexibel substraat
met toepassing van CIGS dunnelaag techniek al een apertuur record van
15,5% heeft gehaald, waarbij als "total area" (vermoedelijk
niet "de apertuur", zie achtergronden
terminologie) 1,68 m² voor het module werd opgegeven. Dat rendement
is door het Amerikaanse NREL gemeten. Miasolé had echter geld
nodig om verder te kunnen ontwikkelen en kondigde op
7 augustus 2012 een reorganisatie aan, en een zoektocht naar "strategische
partners". In een onthullend artikel
van 29 september 2012 op Greentechmedia.com werd bericht dat Miasolé
was opgeslokt door de Chinese reus in duurzame zaken Hanergy. Wat niet
lang daarvoor ook al het bepaald niet vergelijkbare, doch ook CIGS-georiënteerde
dunnelaag vehikel Solibro had
opgevist uit de failliete boedel van Duitsland's trots Q-Cells.
Hanergy, wat met een spectaculaire 4,74
miljard dollar grote kredietlijn van de Chinese Development Bank
een aggressieve groeistrategie heeft uitgezet op het vlak van hernieuwbare
energie...
Persbericht
van Solar Frontier (8 januari 2013)
Zie ook bericht
van 29 februari 2013 op Polder PV
(2) Heliatek
organic PV naar 12%
Zonder meer opmerkelijk mag de publicatie van het Duitse Heliatek GmbH
op 16 januari 2013 mogen worden genoemd. Want tot nog toe was "organische
PV" (OPV) eigenlijk iets voor geïnteresseerde laboratorium
mensen, en stelde het rendement nog niks voor. Ook was het verscheiden
van het Amerikaanse Konarka (juni
2012), een van de belangrijkste bedrijven in die discipline van
de zonnecellen, geen fijn bericht voor de organische PV onderzoekers.
Wellicht kan het recente bericht van Heliatek daar verandering in brengen.
Het bedrijf slaagde erin om op een celformaat van 1,1 cm² een werkingsgraad van 12,0% te bereiken, waarbij 2 gepatenteerde absorber materialen werden gebruikt (niet gespecificeerd). Deze absorbers zetten verschillende delen van het zonnespectrum om, waardoor het hogere oppervlakte rendement kon worden behaald. Bij Heliatek wordt niet met geprinte polymeren gewerkt, maar met organische oligomere absorbers die middels vacuüm-depositie in stelling worden gebracht op het dragermateriaal (wordt ook al 10 jaar in zgn. OLED displays gebruikt, de techniek principes zijn elkaars tegenpool). De gedeponeerde laagjes zijn ultradun, slechts enkele nanometers dik (minimaal 5 nm), wat een belangrijk "materiaalinzet" voordeel is voor OPV. Door zeer goed gecontroleerde depositie van die dunne laagjes, kunnen zogenaamde "stapelcellen" ("tandems", meerdere laagjes van verschillende fotogevoelige materialen boven elkaar gestapeld) worden gemaakt met hogere rendementen. Nog bezien moet worden hoe dat soort onvoorstelbaar dunne laagjes zich in de loop van de jaren zullen "houden". Want een kristallijne zonnecel van een paar 100 micrometer dikte kan, eenmaal goed ingebed in een PV-module wel wat hebben. Maar zulke dunne lagen op het niveau van nanometers (1 nm = 1/1000e micrometer = 1 miljoenste millimeter)? Ik ben benieuwd.
Het geaccrediteerde testinstituut SGS heeft het rendement van 12,0% vastgesteld, het is bereikt nadat negen maanden daarvoor al 10,7% rendement was behaald door hetzelfde Heliatek. Ook zou door hetzelfde SGS zijn vastgesteld, dat de belofte dat organische PV bij zwakke lichtomstandigheden en bij hogere temperaturen in vergelijking met traditionele platforms beter presteert zou kloppen. Lees: een betere prestatie bij hogere temperatuur, wat precies het tegenovergestelde is bij kristallijne technologie, wat immers een "negatieve temperatuur coëfficiënt" heeft. Let wel dat dit geldt t.o.v. de "laboratorium" condities waaronder het nominale DC vermogen van PV-modules is vastgesteld: bij een celtemperatuur van 25 graden Celsius.
Volgens het persbericht zou juist vanwege die voordelen het huidige bereikte rendement inhouden, dat de OPV cellen van Heliatek een "vergelijkbare prestatie" zouden neerzetten als kristallijne cellen die een rendement van 14-15% zouden hebben, en dat het vergelijkbaar zou zijn met huidige dunnelaag technieken. Ik neem dan aan dat het daarbij dan gaat om de energie productie in een jaar tijd (de kWh die door die cel- of een daarvan afgeleid paneel vol cellen worden geproduceerd in een bepaalde periode). De vraag is natuurlijk of dat in de praktijk ook zo zal uitpakken, en in welke klimaatzone de cellen zullen worden toegepast. Ook de technologische ontwikkeling bij zowel kristallijne cellen, als bij dunnelaag module technologieën staat niet stil, dus daar zou ik graag praktijktesten van willen zien.
Dat doet verder niets af aan het al spectaculaire niveau van de in het laboratorium behaalde waarden voor organische PV. Heliatek verwacht dat ze in 2015 zelfs op een efficiëntie van 15% moeten kunnen komen, waarna ze met "roll-to-roll" productie van dunnelaag OPV zouden kunnen starten. Er worden dus folies, "matten" e.d. gemaakt (zoals Helianthos ooit wilde, en wat bij HyET nu verder wordt uitgewerkt voor microkristallijn/amorf Si). Stijve modules met glas zijn vooralsnog geen business-case voor Heliatek (Balance Of System [BOS] kosten worden dan erg duur t.o.v. het PV-materiaal zelf). Nota Bene: HyET had al wel die richting gekozen, te zien aan de demo materialen gepresenteerd op de Sunday, afgelopen 7 november 2012 (zie foto, rechts op de tafel).
In het voorjaar van 2012 is een eerste commerciële productielijn bij Heliatek in het oost-Duitse Dresden gestart, waarvan de producten aan industriële partners worden geleverd. Deze gebruiken de primaire cellen (halffabrikaten) verder in hun eigen producten, zoals in de bouw, en op auto's (PV-daken). De eerste BIPV producten zouden eind 2013 het licht moeten gaan zien. Voor de verdere commercialisering wil het bedrijf 60 miljoen Euro investeringen zien los te trekken, om de massaproductie te kunnen gaan starten. Beoogd wordt een productiecapaciteit van 75 MWp/jaar, wat zelfs voor "normale" dunnelaag start-ups een zeer fors volume zou zijn.
Heliatek werkt in dit project samen met specialisten van de Universiteit van Ulm en met de technische universiteit in Dresden. Krachtige ondersteunende partijen zijn BASF, Bosch (die diverse andere PV-platforms onder zich heeft verzameld), de bruinkolen moloch (Duits energiebedrijf en eigenaar van het voormalig Nederlandse Essent) RWE, Wellington Partners, en eCapital.
Persbericht van Heliatek (16 januari 2013)
Zie ook:
Scienceworldreport.com
(25 februari 2013)
(3) Empa
CIGS op plastic folie: naar 20,4%
Zoals uit het verhaal over Solar Frontier cq. Miasolé al duidelijk
werd is CIGS de meest promising dunnelaag techniek vanwege
de hoge theoretische te behalen rendementen. Rendementen die steeds
vaker in het laboratorium al op een verbazingwekkend hoog niveau zijn
gebracht. Nu de uitvoering nog. En de commerciële productie en
implementatie, waarbij men moet hopen dat er nog zoveel mogelijk van
de in het lab behaalde rendementen over zal blijven.
Een van de andere, veel onbekendere spelers in deze business-tak is het Zwitserse Empa. Dat is het interdisciplinaire onderzoeksinstituut voor materiaalwetenschappen en technologie ontwikkeling, onderdeel van het Federale Technologie Instituut van Zwitserland, het ETH.
De wetenschappers van Empa rond de onderzoeker Ayodhya N. Tiwari, is het gelukt om hun vorige efficiëntie record voor de huidige toepassing, CIGS zonnecellen op een plastic folie substraat (poly-imide), in mei 2011 nog "slechts" 18,7% (1e record in 1999, met 12,8%), te verhogen naar 20,4%. Dit zou hoger liggen dan het CIGS record behaald op een glas substraat (20,3%). Daarmee komt dunnelaag CIGS nu al - althans op laboratoriumschaal - in de buurt van de efficiëntie records voor kristallijne zonnecellen.
^^^
Flexibele, hoog-efficiënte CIGS zonnecellen op poly-imide folie
ontwikkeld
met een nieuw procedé door Empa, Zwitserland.
Foto © Empa (this webpage)
Gesuggereerd wordt dat dit soort technologie veelzijdig ingezet zou kunnen worden (BIPV gevels, daken, draagbare elektronica), tot grote PV-parken aan toe. Dat laatste zie ik nog niet zo direct voor me, tenzij ze een vergelijkbaar concept als dat van Nanosolar's "utility panel™ op het oog hebben. Wat echter nog steeds niet de doorbraak heeft kunnen forceren die al vele jaren wordt beloofd, ondanks honderden miljoenen dollars aan ontwikkelingskosten. Ook Tiwari's CIGS cellen zouden "roll-to-roll" kunnen worden geproduceerd in grote volumes.
De bedoeling van de Empa onderzoekers is dat een industriële partner wordt gezocht die daadwerkelijk het concept gaat "uitrollen", en die echte, commerciële panelen ("PV-matten" zoals Helianthos ze ook op het oog had) zal gaan produceren. Die is reeds gevonden in het door onderzoeker Tiwari reeds lang geleden (in 2005) in het leven geroepen Flisom AG uit Dübendorf (oostelijk van Zürich). Aan de financiële hulp tot nog toe zal het niet hebben gelegen. Research financiering kwam van het Schweizerische Nationalfonds SNF, de Kommission für Technologie und Innovation KTI, het Zwitserse Bundesamt für Energie BFE, en ook nog eens uit een EU fonds.
Persbericht van Empa (18 januari 2013)
Tot slot
Polder PV wenst alle ontwikkelaars van het genoemde "laboratorium
moois" alle succes toe wat ze nodig hebben. Maar dat het "dunnelaag
platform sensu lato" nu een nog betere uitvalsbasis heeft
dan enkele jaren geleden staat inmiddels als een paal boven water. We
gaan naar nog beter, nog efficiënter, nog goedkoper, en in continue
competitie met alle andere ontwikkelingen. Dat is "de echte vrije
markt".
Voor vele wereldrecords in de efficiëntie van verschillende PV-platforms, en hun achtergronden, zie linklijst in mijn overzicht.
Voor een uitstekend overzicht van de almaar door gaande efficiëntie verbeteringen bij alle PV-platforms, zie het NREL overzicht op de Engelstalige Wikipedia pagina "Solar cell":
http://en.wikipedia.org/wiki/Solar_cell#Efficiency
20 januari 2013. Tweet van de week.
Deze, wat mij betreft, "tweet van de week", van de PV-aanbieder Solar-Zuid Holland B.V. (de 400e leverancier die ik in mijn lijst heb opgenomen), volgde op een opmerkelijke vaststelling van de Twitter account houder NL 3531 Duurzaam, "Energieambassadeur gemeente Utrecht". Die had kennelijk "gespot" dat een aanbieder van PV-installaties voor een dak op het westen met een hellingshoek van 35 graden in de bekende SMA design tool Sunny Design een "azimuth" had ingevoerd van 0, en een hellingshoek van 15 graden...
... kennelijk is er nog een hoop te doen aan kwaliteitsverbetering in de al sinds de negentiger jaren van de vorige eeuw voort-sukkelende Nederlandse PV-sector. Vind je het gek, met inmiddels alweer 425 aanbieders in mijn overzicht ... and still no end in sight ...
https://twitter.com/SZuidHolland/status/292761622433386496
19 januari 2013. Arabische olieboeren steeds meer in de zon geïnteresseerd. Dat de Arabische olie- en gas sjeiks in "alternatieve" energiebronnen zijn geïnteresseerd waren al de nodige aanwijzingen voor, die eerder al deels werden gerapporteerd door Polder PV. Het emiraat Abu Dhabi leverde al in 2009 haar eerste 10 MWp PV-plant op voor de bouwactiviteiten van het hyper-ambitieuze Masdar project (bericht 19 feb. 2009). Shell dochter Solar Frontier had onder haar oude naam Showa Shell Solar op de campus van de King Abdullah University of Science and Technology nabij Jeddah (Saoedie Arabië) al een paar jaar geleden een kleine installatie van 10 kWp aan dunnelaag CI(G)S modules geïmplementeerd (artikel 17 feb. 2011). Bloomberg rapporteerde in het voorjaar van 2011 nog enkele andere PV projecten die door de Duitse projectorganisaties van Conergy en van Phoenix Solar werden uitgevoerd in Saoedi Arabië.
De grootste Duitse projectontwikkelaar Belectric kondigt in hun projectoverzicht folder van 2012/13 (pdf) aan dat het eerder al door mij gesignaleerde North Park Aramco Al Midra project bij Saudi Aramco's nieuwe hoofdkantoor lokatie in North Park bij Dhahran, een 10 MWp grote installatie bestaande uit overkappingen voor 4.500 parkeerplaatsen met - naar schatting - 120.000 CI(G)S dunnelaag Solar Frontier modules, nog in bouw zou zijn (het bericht van 2 april 2011 op hun persberichten pagina sprak van invoeding in het net eind 2011). Belectric werkt samen met het nieuwe Arabische PV-bedrijf Sun & Life Dat is een dochter van Arabian Qudra, met meerderheids-aandeel houder Acwa holding, specialist in energieproductie en levering van drinkwater uit zeewater. Voor een case study van het project, zie de website van de leverancier Solar Frontier (hier). Foto's genomen tijdens de bouw van het omvangrijke project zijn te vinden op de website van de Arabische partner Sun & Life (hier).
KLIK op foto voor uitvergroting
North Park Al Midra 10 MWp PV-project met Solar Frontier dunnelaag CI(G)S modules (Shell dochter), een van de grootste parkeerplaatsen met PV-overkapping ter wereld in wording. Bouwfoto.
Foto © Sun & Life (this webpage)
Begin 2012 kondigde een ander Arabisch emiraat, Dubai, een enorm 1 GW project aan, waar mogelijk deels CSP en deels PV installaties in ondergebracht zouden gaan worden.
Saoedie Arabië heeft nog steeds lekkere trek en wil meer PV-projecten. Arabieren zijn niet gek, die zien ook een nog interessantere toekomst voor zich: meer elektriciteit op "eigen" bronnen, de zon, dus. Die wil daar nog wel eens lekker schijnen. Het spul komt gratis uit de lucht vallen. Geen concurrent die er aan kan komen of dat spul kan inpikken. Oogsten die hap! Vervolgens kunnen de niet zelf gebruikte fossielen voor goud geld aan het buitenland worden verkocht. Big Deal!
Saoedie
Arabië wederom een leuk PV-project
Inmiddels is bekend geworden dat eind vorig jaar bij de opening van
het al in 2007 aangekondigde "onafhankelijk" opererende King
Abdullah Petroleum Studies and Research Center (KAPSARC) in het Arabische
Riyadh een vrijeveld PV-installatie is opgeleverd met kristallijne modules.
De gelukkige leverancier van de zonnepanelen is ditmaal het Chinese
Suntech uit Wuxi. Wat in 2011 nog wereldkampioen PV-productie was, maar
die positie vorig jaar volgens de eerste berichten aan concurrent Yingli
Green Energy heeft moeten afstaan.
Het gaat om een vrijeveld installatie van 3,5 MWp met in twee rijen boven elkaar gemonteerd (portrait oriëntatie, met voor deze regio de gebruikelijke lage hellingshoek) 12.684 stuks 280 Wp modules met een rendement van 14,4% (gezamenlijk vermogen dus zelfs 3,552 MWp indien hetzelfde type Suntech module is gebruikt). Er zouden 4 omvormer stations zijn gebruikt, die dus elk (gemiddeld) de productie van zo'n 890 kWp aan nominale PV-capaciteit in AC stroom moeten omzetten. De leverancier van die inverter blokken is niet bekend gemaakt (er zijn er niet veel die dat soort grote stations produceren).
^^^
3,5 MWp KAPSARC PV-park in Riyadh, Saoedi Arabië, met Suntech modules.
Foto © Saudi Aramco (this webpage)
De installatie is op een oppervlakte van 55.000 m² (5,5 hectare) geplaatst wat een "pakkingsgraad" oplevert van 636 kWp/ha, iets hoger dan de dichtheid bij Duitsland's grootste PV-project, 145 MWp Neuhardenberg (604 kWp/ha). Volgens Saudi Aramco (formeel: Saudi Arabian Oil Co.) zou het de grootste ground-mounted PV-installatie van het koninkrijk zijn. Kennelijk vindt het dik in fossielen grossierende staatsbedrijf het 10 MWp "parkeerplaats daken" project naast hun nieuwe North Park lokatie (hoofdkantoor) in Dhahran geen "ground-mounted" installatie (of ze wachten tot het project af is, en roepen het dan alsnog uit tot "de grootste").
Productie
De stroom opwek wordt deels lokaal in het nieuwe hoofdkantoor complex
gebruikt, het overschot wordt ingevoed op het net. De verwachte productie
is 5,8 GWh/jaar (1 GWh = 1 miljoen kWh, 5,8 GWh is het equivalent van
het stroomverbruik van 1.657 Nederlandse huishoudens per jaar). De productie
wordt continu gemonitord en gemeten. Deze hoeveelheid komt neer op een
specifieke opbrengst van 1.633 kWh/kWp.jaar. Dat is
natuurlijk hoog, maar het is goed om te beseffen dat de Duitse hoogspanningsnetbeheerders
in dat land in gematigd noord-west Europa gemiddeld rekenen met een
specifieke opbrengst van 966 kWh/kWp.jaar in 2013 (zie info in artikel
over bepaling EEG Umlage 2013). Ergo: deze nieuwe installatie in
het extreem zonnige Saoedie Arabië zou het "slechts"
een factor 1,7 maal zo goed gaan doen dan wat er gemiddeld
in Duitsland zou worden geproduceerd door PV-installaties.
Bovendien: er is een bedrijf met meerdere zeer hoge opbrengsten genererende dubbelassige trackers in Duitsland (Techmaster GmbH) die op Sonnenertrag.eu diverse van dat soort PV-systemen in de top twintig van dat land heeft staan. De beste installatie, in Hechingen (Baden-Württemberg) haalt zelfs spectaculaire opbrengsten van 1.619 tot 1.811 kWh/kWp.jaar, soms hoger dan de prognose voor de vaste opstelling in Saoedie Arabië. Ook de beste stationaire installatie in de Sonnenertrag.eu database, wederom van hetzelfde bedrijf, in Haigerloch-Stetten (B-W), haalt spectaculaire opbrengsten, in 2012 1.290 kWh/kWp.jaar. Slechts 21% minder dan de prognose voor de installatie in Rhiyadh...
Daarmee kunnen ook meteen alle onzinnige fabels dat zonne-energie (PV) "alleen maar in woestijnlanden" zinvol zou zijn in de dichtstbijzijnde allesverbrander in de fik worden gestoken. Het rendeert al op veel plaatsen op onze planeet, ook natuurlijk zonder dure trackers. En het worden er elke dag steeds meer...
Genoemde zonnestroom productie zou "goed" zijn voor de compensatie (Eng.: "offset") van 4.900 ton CO2eq./jaar. Dat zou betekenen dat er in Saoedie Arabië gerekend zou worden met een hoge CO2 belasting van 845 gram/kWh elektriciteit. Dat heeft natuurlijk alles te maken met de intens fossiele basis van de Arabische stroomvoorziening. In het ook zwaar op fossielen (gas, kolen) steunende Nederland wordt met 581 gram/kWh gerekend (zie hier).
Vanwege de hoge lokale stroomproductie zal het KAPSARC centrum in staat zijn om een platinum LEED certificaat te behalen, een streng, vrijwillig aan te vragen label van Amerikaanse origine om gebouwen(complexen) van een herleidbaar energie- en milieucertificaat te voorzien (website).
De installatie werd officieel geopend op 25 december 2012, Eerste Kerstdag in christelijke beschavingen, door Saudi Aramco's president en CEO Khalid A. Al-Falih, in aanwezigheid van het project team, enkele andere hoge functionarissen van het oliebedrijf, en de president van het KAPSARC onderzoekscentrum.
Het is duidelijk dat ook in het stijf van fossielen staande Midden-Oosten de piketpalen in de energievoorziening definitief zijn verzet. En dat we heel wat meer aan toepassingen mogen gaan verwachten.
Persbericht Saudi Aramco (25 december 2013)
Nagekomen
Duits projectontwikkelaar Phoenix Solar AG blijkt het project te hebben
getrokken. Er is gebruik gemaakt van inverter stations van 's werelds
grootste omvormer fabrikant, SMA, uit Kassel:
Persbericht Phoenix Solar van 31 januari 2013
19 januari 2013. België zet zonnestroom productie "voorspellers" te kijk. De Belgische duurzame energie organisatie Association pour la promotion des Énergies Renouvelables, Apere heeft niet zo lang geleden de "referentie" waarde voor de productie van zonnestroom installaties flink aangescherpt. Want lang is er in België geschermd met een "haalbare" productie van slechts 850 kWh/kWp.jaar voor optimaal georiënteerde, schaduwloze PV-systemen. Een waarde die bij de noorderburen door sommige instanties zelfs als "maximum" werd gehanteerd in de eerste drie jaar van de bizarre SDE regeling. En waarvan de "suggestie" zou zijn dat het de "gemiddelde" haalbare waarde zou zijn voor heel Nederland (oeverloos verder herkauwd door talloze bedrijven die het vertikken om zelf onderzoek te doen). Apere heeft echter al rap ontdekt dat de productie van een op zuid georiënteerd onbeschaduwd systeem in België veel hoger is bij een goede installatie, door analyse van metingen aan de productiecijfers van Belgische installaties. Derhalve heeft Apere al in het voorjaar van 2012 de referentie opbrengst voor dergelijke PV-systemen aanzienlijk verhoogd van 850 naar 950 kWh/kWp.jaar, zoals ik meldde in mijn bericht van 18 april 2012.
In het 50e nummer van het Franstalige elektronische tijdschrift Renouvelle van Apere wordt er nog een klein tandje bovenop gedaan. Want de organisatie meldt daar voor een onbeschaduwde 3 kWp PV-installatie het volgende, voor het relatief matige jaar 2012, onder het hoofdje "Météo des énergies renouvelables en 2012":
| "Un système photovoltaïque de 3 kWc (entre 16 m² et 24 m² selon la technologie Si cristallin) bien exposé (Sud, 35° sans ombrage) a produit 2 904 kWh d’électricité, soit un facteur annuel d’utilisation de 968 heures." Renouvelle Webmag no. 50 / Janvier 2012: p. 12 (pdf) |
Hierin wordt door Apere gezegd dat een goed geëxponeerde, op zuid gerichte, 35 graden hellende PV-installatie van 3 kWp (normaal gesproken ongeveer 16-24 m² bij kristallijn Si) zonder beschaduwing in Brussel een productie moet kunnen hebben gehaald van 2.904 kWh. Wat - zo wordt in het bericht gesteld - zou neerkomen op "968 vollasturen". Omdat zonnestroom installaties echter NOOIT de hele dag actief kunnen zijn vanwege hun fysieke beperkingen, heb ik al jaren geleden dat begrip "vollastuur" (niet van toepassing op PV-systemen) tot verboden begrip verklaard. Bedoeld wordt dat er een specifieke jaaropbrengst van 968 kWh/kWp.jaar werd gehaald. Nog eens 18 kWh/kWp.jaar (plm. 2%) hoger dan de referentiewaarde die Apere reeds vorig jaar heeft opgesteld. Verwezen wordt naar de website www.meteo-renouvelable.be, waar gesproken wordt over referentie opbrengsten ontleend aan instralingsmetingen door weerstations van het Institut Royal Météorologique (IRM).
Voor de goede orde: de globale instraling in België verschilt niet zeer fundamenteel van die "gemiddeld genomen" in Nederland heerst, waarbij als belangrijke issue moet worden vermeld dat ook daar de kustregio de meeste zoninstraling ontvangt, net als het zeer lange en dichtbevolkte kustgebied van Nederland. Het is maar dat u het weet wat voor een moderne PV-installatie "haalbaar" wordt geacht...
|
