zontwikkelingen
"oud"
| |
|
||||||
|
zontwikkelingen
"oud" |
|||||||
|
|
^ TOP |
17 december 2012. Nederlandse positie PV per inwoner trapje lager: Denemarken scheurt high speed door met PV.
Denemarken
is zeer hard gegroeid met residentiële PV-installaties, van 17
MWp eind 2011 naar 223 MWp op 9 november 2012, waarmee de "PV-doelstelling"
voor 2020 al 8 jaar eerder is behaald. 
Het
volledig mogen salderen van de zeer hoge variabele kWh kosten (26,8
Eurocent/kWh, waarvan ruim 22 Eurocent/kWh diverse belasting posten
en variabele transportkosten omvat) in combinatie met spotgoedkope zonnepanelen
is de belangrijkste driver geweest van deze jonge, maar brisant gegroeide
Europese PV-markt. Het heeft ook direct geresulteerd in politiek ingrijpen,
omdat de Deense Staat 270 miljoen Euro aan inkomsten per jaar zou gaan
mislopen. In een nieuwe opzet zal er vanaf 2013 voor nieuwe installaties
alleen nog maar voor de volle kWh prijs gesaldeerd kunnen worden binnen
een uur na productie. Waarna alle overschotten voor een fors lager bedrag
(17,4 Eurocent/kWh) afgezet kunnen worden voor een periode van tien
jaar. Hierna volgen per jaar neerwaartse bijstellingen voor nieuwe installaties.
Het kan hard gaan in de wereld, en het is zo'n beetje een "standaard" geworden in de zonnestroom sector (mind you: zowel "going up", als "going down").
Neem nu Denemarken. Dat land met slechts 5,6 miljoen inwoners (PBR statistiek 2012) is wereldberoemd geworden met hun voortvarende, en al zeer vroeg ingezette windenergie avontuur. Met inmiddels al 9,8 TWh windstroom productie in 2011 (uit bijna 4 gigawatt aan nominaal opgesteld windturbine vermogen, bijna 5.000 turbines, waarvan 405 stuks off-shore), 28,2% van de totale stroomproductie in het kleine land. Ruim 41% van de netto stroom productie werd in dat jaar al uit hernieuwbare bronnen gehaald in Denemarken, met wind als dominante factor. Primair energetisch bezien was echter hout de grootste producent (41,7 PJ, iets meer dan de 35,2 PJ energie uit windkracht): het proces om van hout op efficiënte wijze warmte en elektriciteit te maken is in dat zuid-Scandinavische land tot kunst verheven.
Volgens de extreem gedetailleerde, zeer diep uitgesplitste statistieken van het Deense Energie Ministerie (waar we in NL alleen maar van mogen dromen) zou in 2011 hernieuwbare energie al een spectaculair aandeel van 21,5% van het bruto energie verbruik hebben gehaald (in Nederland lag dat op een schandalige 4,1%). Deels is dit te wijten aan een fors verminderde overall stroomproductie vanwege de voortdurende crisis situatie in Europa. Alleen al de grote, fossiel gestookte elektra centrales produceerden in Denemarken 20% minder elektriciteit in dat jaar, en de consumptie van elektriciteit daalde van 273 naar 260 petajoule, een vermindering van 4,8%!
In 2010 werd binnen de "groene" sector een omzet behaald van 250 miljard Deense kronen, 33,5 miljard Euro. Daarvan was het merendeel, bijna 14 miljard Euro afkomstig uit de deelsector hernieuwbare energie. Bijna 11 miljard Euro werd toegeschreven aan "groene exporten", wat 10,4% van de totale Deense export was. Dat is 1% meer dan in 2005. 106.000 mensen waren in dat jaar werkzaam in de sector, 8,5% van de werkgelegenheid in het bedrijfsleven.
NB: alle cijfers ontleend aan uitvoerige statistieken gepubliceerd op www.ens.dk.
PV in Denemarken?
Van onbetekenend naar harde werkelijkheid
Zonnestroom heeft vele jaren lang vrijwel niets voorgesteld in Denemarken,
zoals kon worden gevolgd in o.a. de statistieken op EurObserv'ER (zie
eerdere analyse van Polder PV,
EU cijfers 2010). Er waren af en toe wel wat zonnepaneeltjes te zien
tijdens onze fietstocht over de zuidelijke eilanden in april 2009. En
natuurlijk heeft ook Denemarken verschillende interessante pilot projecten
gehad (naast trouwens ronduit opmerkelijke grote projecten met thermische
zonne-energie). Maar in die situatie m.b.t. PV is met het invoeren van
een wettelijke "salderings-regeling" voor zonnestroom installaties
tm. 6 kilovoltampère een opmerkelijke verandering gekomen. Denemarken
is dit jaar letterlijk gaan "vliegen" met de zonnepaneeltjes.
De inwoners blijken het flink goedkoper geworden fotovoltaïsche
spul hartstochtelijk te hebben omarmd, en hebben enorm veel nieuwe capaciteit
op hun daken laten plaatsen dit jaar. Met zo'n voortvarend tempo dat
er nu - het is oh zo voorspelbaar - door het energieministerie hard
op de remmen wordt getrapt.
Cijfers
die er toe doen
Wat is er gebeurd? Eind 2011 stond er volgens het Energistatistik 2011
rapport van het Klimaat- en Energie Ministerie (KEMIN), en de laatste
Photovoltaic Barometer van EurObserv'ER (2011) in Denemarken een capaciteit
van slechts 17 MWp* aan zonnestroom installaties
(onderverdeling EurObserv'ER: 15,0 MWp netgekoppeld en 1,7 MWp autonoom).
Dat was weliswaar al bijna 2 en een half maal zoveel als er eind 2010
stond (7 MWp), een forse jaargroei dus. Maar met zo'n zeer beperkt volume
"scoor" je natuurlijk niet echt in Europa. Nederland, wat
al sinds de negentiger jaren sappelt met PV, zat volgens de laatste
officiële cijfers van het CBS op ongeveer 130 MWp eind 2011, en
volgens een berekening
van Polder PV (op basis van recent gepubliceerde, nieuwe energie
productie cijfers van datzelfde CBS) mogelijk zelfs al op ruim 145 MWp.
Een factor 8,5 maal het volume in Denemarken "volgens de laatste
inzichten".
* Volgens het artikel in PV-Tech zou Denemarken eind 2011 17,5 MWp aan PV-capaciteit hebben gehad, maar ik kan voor die claim geen ondersteunend bewijs vinden in de gepubliceerde statistieken. Het is wel zo dat EurObserv'ER later vaak cijfers bijstelt. Mogelijk heeft de journalist van PV-Tech de meest actuele (bijgestelde) data van Energinet.dk te pakken weten te krijgen.
Die verhouding is in het "Deense PV-spektakel jaar 2012" echter in een tour de force "rechtgetrokken", op zo'n wijze dat de door de Deense regering geformuleerde doelstelling van 200 MWp in 2020 acht jaar eerder met de vingers in de neus al werd behaald. Een eerste grafiek over de globale cijfers verscheen in een bericht op 6 november op de website van het Klimaat- en Energieministerie:
^^^
Grafiek van KEMIN, gepubliceerd in een bericht van 8 november 2012.
Toen werd nog
gerept van een explosieve groei tot zo'n 185 MWp in oktober 2012, met
een accumulatie
van zo'n 40.000 grotendeels nieuw in 2012 geplaatste PV-installaties.
Bron: © KEMIN (dit bericht)
Na enkele opmerkelijke cijfers op de website State of Green.com medio september 2012, en een kort nieuwsitem op de website van hoogspanningsnetbeheerder Energinet.dk van 26 september 2012, berichtte PV-Tech over meer details op 9 november dit jaar, en Forbes.com deed het later die maand nog wat uitgebreider over.
Volgens PV-Tech zou er op 9 november al een spectaculaire hoeveelheid van 223 MWp zijn geaccumuleerd, een explosieve groei van 121% t.o.v. het eindejaarsvolume van 2011. De auteur Ben Willis claimde dat cijfer van Energinet.dk te hebben, maar die zijn nog steeds niet op die site vinden, en ook niet op de van fantastisch gedetailleerde statistieken vergeven website van het energie agentschap van het Deense Klimaat- en Energie Ministerie, Energi Styrelsen. Ze bleken bij nadere beschouwing op de website van het ministerie zelf te zijn gepubliceerd, in een slecht vindbaar Deenstalig document (dat was even zoeken...).
Al eerder werd door State of Green.dom gerept van een maandelijkse nieuwbouw van 36 MWp in 2012, ronduit spectaculair voor een langdurig zo klein gebleven afzetmarkt. Een ander opmerkelijk cijfer: 42.405 Deense huishoudens zouden op die 9e november al een PV-systeem op het dak hebben laten schroeven, waar dat eind 2011 nog slechts 3.734 zouden zijn geweest. Qua aantallen dus een ook al explosieve vermenigvuldiging met 104% groei t.o.v. 2011. Het zou met deze getallen ook betekenen dat de gemiddelde installatiegrootte bij de Denen in een jaar tijd zou zijn gestegen van ongeveer 4,6 kWp (eind 2011) naar 5,3 kWp (stand 9 november 2012). Een groei van 15%. NB: in deze cijfers is "autonoom" inbegrepen.
Op basis van de wel bekende cijfers en de nieuwe die PV-Tech voor Denemarken op tafel heeft gelegd heb ik een grafiek gemaakt met de progressie van de capaciteit (eindejaars volumes) van Denemarken en Nederland. De legenda bij onderstaande figuur heb ik in het Engels gesteld zodat ook in het buitenland de uitleg kan worden gelezen.
Figure
legend/explanation
In the figure above a comparison is given
of end-of-year capacity of "established" (but slowly growing)
PV-market Netherlands (green) and young, exploding (residential) PV-market
Denmark (red). The latter pushed its capacity building record to its
limits in 2012. The 223 MWp reported by PV-Tech.org has been a figure
for November 9th, 2012, so this is not yet the end-of-year capacity.
It means that already at least 206 MWp has been added in 2012, a phenomenal
volume for a "new" PV-market. In particular since apparently
the majority of this new volume is residential.
Netherlands official records by CBS/Statline (closed green columns) show a "preliminary" end-of-year volume of 130 MWp for 2011 (based on slightly adapted statistics published end of June 2012). However, that number most probably will change considerably because new energy production data have become available, end of November 2012. Polder PV calculated from those data a possible new end-of-year capacity for 2011: 145 MWp (dashed open green columns). For 2012 only sparse and highly unreliable data are available. Most [new] capacity in Netherlands is NOT centrally registered or published, and TenneT daughter CertiQ has only published numbers for certified volume up till August, which is highly unusual. Taking a conservative new capacity of 100 MWp for 2012, end of year accumulated volume could become in the order of 245 MWp. A volume to be considered with prudency because of the uncertain data base and the extremely chaotic market conditions. It could well turn out to become considerably more.
Met mijn eigen natte-vinger prognose van 145-175 MWp in de zomer van 2012 kan Nederland in het huidige jaar dus met de al eind 2011 geaccumuleerd 245 MWp zelfs wel op zo'n 320 MWp eindigen dit jaar. En dus voorlopig het kleine Denemarken nog op een behoorlijke achterstand houden. Maar dat land heeft nu dus echt de sokken in het uitbouw tempo gezet.
Nederland
keihard ingehaald
Als we nu de snoeiharde bevolkingscijfers voor beide landen
erbij halen, moeten we die vermeende "achterstand" van Denemarken
meteen weer gaan inslikken. Want met de populatie
cijfers voor mid 2012 bij het PBR van de Verenigde Naties gerekend
(Denemarken 5,6 mln, Nederland 16,7 mln), kom ik dan globaal op ruim
19 Wp per inwoner in Nederland. En, uitgaande van, zeg 225
MWp eind 2012 voor Denemarken (mogelijk nog veel te laag geschat), op
ruim 40 Wp per inwoner in dat zuid-Scandinavische landje.
Twee maal zoveel capaciteit per inwoner dan in het al vele jaren voortprutsende
Nederland. In een jaartje tijd zijn de verhoudingen door de Denen dan
ook "meer dan recht getrokken". Knoop die s.v.p. in uw oren:
NL gaat alweer een plaatsje op die belangrijke "duurzaamheidsladder"
zakken binnen Europa, ondanks de "forse groei" van zonnestroom
capaciteit die ik al jaren grafisch voor u probeer inzichtelijk
te maken...
Als gevolg van de Deense solar boom zouden Duitse ondernemingen zoals Solarpark Rodenäs, Sunrider Solar en MHH Solartechnik al filialen hebben geopend in het land. De eerste onderneming exploiteert al diverse solar parken, eentje zo'n beetje op de Duits-Deense grens in Schleswig-Holstein (in 2009 bezocht door de webmaster van Polder PV).
Snoeiharde
groei Denemarken met politieke gevolgen
Wellicht kunt u zich indenken, gezien de vele dramatische ingrepen die
overal elders in Europa zijn gedaan door huiverig geworden politici
(Spanje, Tsjechië, Italië, Frankrijk, Vlaanderen, Verenigd
Koninkrijk), dat de "explosie" aan particulier initiatief
op het vlak van zonnestroom in Denemarken niet "onopgemerkt"
is gebleven. Dat is natuurlijk een open deur: ook daar zijn de machthebbers
zich een ongeluk geschrokken van zoveel voortvarendheid bij de eigen
bevolking. En dat heeft alles te maken met het feit dat in Denemarken,
i.t.t. in de meeste Europese landen met (afgeleiden van) feed-in incentive
regimes, er "gesaldeerd" mag worden op de aansluiting (met
installaties tm. 6 kVA, wat voor een particuliere woning een fors systeem
is). En dat het net, evenals in Nederland, de facto wordt gebruikt
als tijdelijke buffer voor zonnestroom overschotten die in de nacht
en/of in donkere tijden weer worden "terug gehaald" door de
PV-producent. Ook in Denemarken mogen de alomtegenwoordige Ferrarismeters
gewoon terugdraaien, zoals uit dit memo van het energie ministerie blijkt
(mijn vetdruk):
Small solar
PV units in private installations Memo van Deens Energie Ministerie, 11 dec. 2008 (NB: Word document). |
Hoge belasting
druk drive voor forse uitbouw
Hoe zit dat eigenlijk, met die "energy taxes" die
met de aldaar inmiddels dus ook al massaal terugdraaiende Ferrarismeters
worden "weg gesaldeerd" (en dus ook niet meer kunnen worden
"geïnd" door het Deense Ministerie van Financiën)?
Dat is ook, net als in het bizarre Nederland, nogal een heftig verhaal.
Zoals deze statistiek van de consumentenprijs opbouw van het Energie
Ministerie laat zien (opgaves in Deense Kronen-centen):
Er staat een interessante verzameling "taxes" in het lijstje, die gegarandeerd op elke afgenomen kilowattuur zullen worden geheven, zoals de beruchtste aller posten op de Nederlandse stroomnota's, de energiebelasting. In die tabel komt dat voor 2012 neer op:
Electricity tax (DKK 0,696) + electricity distribution tax (DKK 0,04) + electricity save contribution (DKK 0,006) + CO2 tax (! DKK 0,064) = DKK 0,806, waarschijnlijk per kWh.
Daar komt nog BTW overheen (VAT) die, gezien de all-in "berekende" bruto kWh prijs (inclusief vastrechten en "subscription", een soort van aansluitvergoeding vermoed ik), van DKKct 180,33/kWh (EUR 24,16/kWh), en een VAT van DKKct 45,08, zou neerkomen op zo'n 25% (klopt, zie EU document), voor de "taxes" nog eens (0,25 * 0,806 =) DKK 0,2015 er boven op stapelt. Dan kom je inclusief 25% BTW voor de als zodanig aangegeven "direct taxes" posten al op een potentieel aan (ook met een Ferrarismeter) saldeerbare kosten van DKK 1,01 per kWh.
Een Deense Kroon is momenteel equivalent aan EUR 0,134, wat zou betekenen dat alleen deze 4 saldeerbare "belasting" posten al zouden neerkomen op 13,5 Eurocent per kWh (incl. BTW). Nota bene: alleen al de energiebelasting in Nederland is momenteel 11,40 Eurocent/kWh ex BTW = 13,79 Eurocent/kWh incl. 21% BTW, dus het kan beslist nog erger dan in Denemarken. Mijn verwachting is dat die EB, bij een verhoging met zeker 2,4% inflatiecorrectie (gemiddelde tm. november 2012 volgens CBS), in theorie in 2013 zou kunnen gaan uitkomen op ongeveer 14,12 Eurocent/kWh...
Met alle posten meegerekend (variabel en deels vast) kom je voor de bruto kWh prijs in Denemarken met bovenstaande gegevens uit op een staggering DKK 2,254 = EUR 0,302/kWh. Dat is een aanzienlijk bedrag, maar de Denen betalen dat gewoon.
Naast genoemde directe kWh-gerelateerde belastingen is er natuurlijk ook nog de "leveringspost" van de leverancier, waarvan de "spread" in genoemde tabel helaas niet duidelijk wordt. Ook die post zal (met de er over gerekende BTW), net als in Nederland "worden gesaldeerd", en dat zou een zichzelf respecterende "energieleverancier" niet als een "gedroomde business-case" moeten zien. Het betekent gewoon verlies aan inkomsten...
Andere,
doch minstens even "schokkende" cijfers
In het bericht van 30 november 2012 op Forbes wordt gerept van enkele
andere getallen. Zij citeren daarbij Photon (jawel, van de Europese
BV die net tot mijn treurnis insolventie
status heeft aangevraagd). Die zou volgens Forbes (en ook volgens
PV-Magazine) uitgaan van een iets lagere huidige (?) consumenten stroomprijs
van DKK 2,20/kWh (EUR 0,2948/kWh). Waarvan maar liefst DKK 1,60 (73%,
EUR 0,2144 !!) uit "taxes" zou bestaan (PV-Magazine
benoemt die verzamel post als "various taxes"). Dit is veel
meer dan ik uit bovenstaande gegevens van het Energie Ministerie heb
kunnen afleiden (EUR 0,135/kWh voor de pure "taxes" incl.
BTW), en ik wist aanvankelijk nog niet waar dat grote verschil aan zou
liggen. Het is bijvoorbeeld mogelijk, dat de ook door burgers te betalen
transportkosten daar "per kilowattuur" worden berekend, net
als dat in Vlaanderen schijnt te geschieden (wat ook tot dramatische
ingrepen heeft geleid daar). En dat daardoor een groot deel van de enorme
post "energy, transmission, PSO" in de tabel ook als "tax"
wordt gezien. Die verzamelpost is de grootste in de hierboven getoonde
tabel, DKK 0,8108, waar ook nog DKK 0,2027 BTW over berekend zal worden.
Ik vermoedde dat het grote verschil met mijn berekening daar aan zou
liggen. Dus ben ik verder gaan graven naar informatie daar over.
Een Deenstalig document op de website van KEMIN doet uitspraak over wat nu precies die "gesaldeerde kosten" zijn: daar wordt uitdrukkelijk gesproken, in vertaling door Google (zie hier), van een "net settlement" (te salderen kosten op jaarbasis) van:
Totale "belasting druk" incl. transportkosten: DKK 165/kWh = EUR 0,2211/kWh!! (die volledig over het hele jaar saldeerbaar was voor de betrokken particuliere producenten!!!).
Daar bovenop komt dan nog de kale "markt" stroomprijs ex BTW van DKK 35/kWh (EUR 0,047/kWh), brengt het totaal op DKK 200/kWh (= EUR 0,2680/kWh) variabele kosten. Waarvan de "belasting" kosten sensu lato dus een spectaculaire 82,5% uitmaken. Het miezerige restantje, de kale "marktprijs", kon worden "weg gesaldeerd" bij de leverancier van de klant met zonnepanelen.
Uit bovenstaande wordt kristalhelder dat de "variabele" (door terugdraaiende Ferrarismeter "te salderen") posten bestaan uit de al eerder door mij genoemde (1) directe belastingen (vier posten, "duties"). (2) Kennelijk ook alle netkosten (let op, dat is in Nederland absoluut niet zo geregeld waar het allemaal niet saldeerbare vastrechten zijn [geworden] die aan de niet onder de Staat vallende regionale netbeheerders moeten worden betaald!!). (3) Het "PSO tariff", Public Service Obligation, een tarief wat expansie van netgekoppelde hernieuwbare energie (elektra en gas) zou moeten financieren (zie document). Waarmee hernieuwbare energie producenten exclusief de salderende kleinverbruikers een vergoeding tegemoet kunnen zien van DKK 0,60/kWh voor de eerste 10 jaar, en DKK 0,40/kWh voor de tweede tien jaar (8 resp. 5 Eurocent/kWh). Energinet.dk (TSO) betaalt het verschil met de marktprijs (momenteel DKK 0,40/kWh) en rekent de verschilkosten aan de verbruikers van stroom door in de vorm van genoeme PSO heffing door.
En, tenslotte (4), de BTW, die in Denemarken 25% bedraagt (4% hoger dan momenteel in Nederland). Uit deze uitsplitsing wordt ook duidelijk, dat met genoemde "belasting druk" dus veel meer dan louter "pure belastingen" wordt bedoeld, en dat dit dus de verklaring is waarom de persbronnen op een veel hoger "te salderen bedrag" komen dan ik had berekend voor de in de tabel te identificeren "pure staatsbelastingen".
Dit alles leidt tot de volgende grafiek, waar ook de ondersteuning voor alle andere als hernieuwbaar beschouwde opties is opgenomen:
In bovenstaande figuur (uit dit document) de gemiddelde besparingen die over een periode van 20 jaar door hernieuwbare bronnen bereikt kunnen worden in DKK/kWh. Daarbij worden directe incentives (blauw, Pristillaeg = Surcharge) en belasting-"achtige" besparingen (rood, Afgiftsbesparelse = Tax Savings) onderscheiden. Voor de meeste opties zijn de directe incentives als enige, of als partiële inkomstenbron samen met belasting voordelen de business-case. Voor de laatste kolom, Solcelle (PV bij kleinverbruikers met een systeem van max. 6 kVA, gemiddelde te verwachten opbrengst DKK 165/kWh), is volledig salderen de inkomstenbron (met de hoogste incentive van alle technieken, by far). En dat gaat bij de vastgestelde explosie aan nieuwbouw van zonnestroom installaties in het land dus hartstikke fout...
Dramatische
consequenties
Uit bovenstaande wordt ook duidelijk, dat in Denemarken vanwege het al
jaren toegestane, in 2010 geherintroduceerde salderen met Ferraris meters,
het voorkomen van het betalen van die "staatsbelastingen", in
combinatie met de andere genoemde "saldeerbare, kWh-gerelateerde
posten" (ruim 22 Eurocent/kWh niet geïncasseerd door de Staat,
en 4,7 Eurocent/kWh niet meer geïncasseerd door de leverancier) de
grote "driver" in de PV-markt is geworden. Omdat je met een
moderne installatie al op "kosten" komt (bij uitgangspunt levensduur
20 jaar en langer) die ver onder de twintig Eurocent/kWh zijn komen te
liggen (afhankelijk van berekeningswijze zelfs al onder de 15 cent/kWh).
Dit natuurlijk in combinatie met de absurd lage prijzen voor zonnepanelen
van de laatste twee jaar, en uiteraard: de sowieso al hoge bruto "all-in"
stroomprijs in Denemarken als extra trigger voor de bevolking. De markt
is in 2012 om die combinatie van redenen in dat Scandinavische land compleet
geëxplodeerd.
Heftige
derving van inkomsten voor Deense Staat
Klimaat- en Energie minister Martin Lidegaard zou Deense media hebben
verteld dat bij continuering van het huidige "ondersteunings-regime"
(feitelijk niets anders als het toestaan van automatisch salderen van
zonnestroom met een bij productie overschot terugdraaiende Ferrarismeter
in de meterkast) de gedorven Staatsinkomsten kunnen gaan oplopen tot
een post van 270 miljoen Euro per jaar. Dit is uiteraard
absoluut niet vol te houden, hoe hard de willige Deense bevolking ook
zal schreeuwen in crisistijd. En daarom zal dit beleid ook niet meer
worden gecontinueerd... Nota bene: Polder PV berekende voor de situatie
in Nederland, met een rekensom bomvol onzekere aannames, voor The Solar
Future op 24 mei 2012 voor de NL Staat mogelijk direct gedorven inkomsten
(energiebelasting en 2 BTW posten) van zo'n 13 miljoen Euro voor 2012
en al ruim 24 miljoen Euro voor 2013, met alweer achterhaalde (te lage)
capaciteitsuitbouw cijfers (zie plaatje).
Dus
over naar een fors aangepast incentive systeem voor PV
Die nog niet door het parlement aangenomen, voorgestelde gewijzigde,
"future proof" regels zijn als volgt (zie ook dit
document van 15 november 2011, gebruik evt. Google vertaling):
Perspectieven
Verder
met hard klimaatbeleid
Lidegaard heeft inmiddels de opzet voor een ambitieus programma klaar,
met overgrote meerderheid gesteund in het Deense parlement, om het land
weer vooraan te krijgen in de (Europese) energie revolutie. Een van
de doelen is om er 3,3 GW aan nieuw windturbine vermogen bij te gaan
krijgen, waaronder twee grote nieuwe off-shore parken van 600 MW (Kriegers
Flak, Oostzee) en 400 MW (naast het bestaande Horns Rev bij de kop van
Jutland in de Noordzee). Deense huishoudens zouden in 2020 ongeveer
173 Euro meer voor energie gaan betalen (nice deal, als de
plannen lukken, onduidelijk echter of het beïnvloedbare variabele
of vaste kosten betreft). Per werknemer zouden bedrijven tegen die tijd
200 kronen betalen (bijna 27 Euro). Totaal geschatte kosten van die
"energie revolutie": 467 miljoen Euro.
|
^^^ Foto genomen in het fraaie Trælleborg openlucht museum westelijk van Slagelse op Sjælland (fietstocht Flensborg [BRD] - Deense eilanden - Niebüll [BRD] in het voorjaar van 2009). |
Denemarken wil in 2020 35% van de energie voorziening (= elektra + warmte + motorbrandstoffen!) uit hernieuwbare bronnen betrekken (en 100% in 2050), waar Nederland het onder het nieuwe "Rutte/Samson gesternte" het bij slechts 16% laat zitten (en waarvan de haalbaarheid zeer ernstig wordt betwijfeld door specialisten, "alles moet meezitten, er mag niks fout gaan").
Voetnoot
In het Forbes artikel staat dat "net metering" (zeg maar:
het fysiek mogen salderen met een niet in terugloop geblokkeerde Ferrarismeter)
in Denemarken in 2010 zou zijn geïmplementeerd, en dat toen de
vraag uit de markt "dramatisch zou zijn gestegen". Dat is
een beetje een vreemde stellingname, want Photon rapporteerde al vier
jaar eerder, in 2006 (!!) de getolereerde praktijk van terugdraaiende
Ferrarismeters in het toen nog bijna "maagdelijke" Denemarken.
Die praktijken bestonden al, maar zouden volgens Photon eind 2006 worden
afgeschaft. Kennelijk slechts voor een periode van vier jaar, want in
2010 mocht "het" blijkbaar weer.
Bovendien, uit de laatste detail gegevens gepubliceerd door EurObserv'ER (aangeleverd door Denemarken zelf) blijkt dat er in 2010 nog maar 2,5 MWp toegevoegd zou zijn, waarvan 0,21 MWp autonoom (dus niet netgekoppeld). Niet echt een spectaculaire toename in dat jaar, dus, i.t.t. dat wat werd gesteld. Pas een jaar later, in 2011, werd een eerste significante jaargroei vastgesteld: 9,6 MWp nieuwbouw, waarvan 1 MWp autonoom. Maar niet eerder dan in 2012 volgde de echte "explosie" van de markt.
Zeer belangrijke,
en harde les voor Nederlandse (zelflevering) saldeerders in PV-zaken!
Tot
slot een zeer belangrijke les die uit dit "voorbeeld uit de praktijk"
kan worden getrokken. In Nederland gaan de laatste twee jaar steeds
hardere stemmen op om de zogenaamde "salderingsregeling" voor
zonnestroom installaties open te breken en nog verder te verruimen dan
de al feitelijk lucratieve regeling waarbij "ongelimiteerd salderen
boven de 5.000 kWh" achter een aansluiting wordt "getolereerd"
(en inmiddels door de meeste leveranciers wordt geïmplementeerd,
zie overzicht
Stichting Zonne-energie Wageningen, status november 2012). Talloze
organisaties willen "zelflevering" gaan toepassen met installaties
op "vreemde daken buiten de eigen aansluiting". Zelfs als
er een door Rutte/Samsom toegezegde "verminderde" energiebelasting
in rekening zou worden gebracht voor dat soort projecten (waar Henri
Bontenbal sowieso in de uitvoeringspraktijk terecht weer
kritische kanttekeningen bij heeft geplaatst), moeten we vrezen
voor de gevolgen en forse collateral damage.
Al deze projecten, indien die om wat voor reden dan ook zullen mogen gaan salderen, al dan niet met een "verminderde" (doch qua hoogte nog volstrekt onbekende) energiebelasting, komen nog bovenop de al zeer hard groeiende particuliere markt die volledig saldeert met, naar het laat aanzien, per 1 januari 2013 mogelijk tegen de 16 Eurocent per kWh aan energiebelasting en 2 BTW posten. Die niet meer naar de Staat zal gaan vloeien.
Ik heb al vaker gewaarschuwd: met de "klassieke" rappe uitbouw van netgekoppelde PV-capaciteit in overwegend de residentiële sector of bij andere kleinverbruikers, gaan de gedorven inkomsten voor de Staat al zeer snel omhoog. Met een vorm van "zelflevering" wordt die druk op het Rijk alweer een stuk erger, ook al omdat er enorm veel bedrijven op dat "model" zullen gaan springen als ze er de kans toe krijgen. Maar de combinatie van potentiële verdubbeling van de groei in de afzet, met "al dan niet met verminderde energiebelasting" salderen is gewoon vragen om ongelukken, en beslist niet "toekomstbestendig". Denemarken heeft laten zien tot wat voor "ongelukken" zo'n beleid kan gaan leiden binnen een zeer korte tijd, en tot welke heftige ingrepen.
Ik hoop dat u niet de illusie heeft dat de politieke kaste in Nederland niet zulke heftige ingrepen over zich af zal roepen als de ingeslagen koers wordt gecontinueerd: het wordt gewoon een "ramkoers" met het Ministerie van Financiële Zaken.
Derhalve wordt het hard aanpoten geblazen voor diegenen die zonnestroom een warm hart toedragen, om levensvatbaarder business-modellen voor nieuwe residentiële PV te gaan ontwikkelen dan de gangbare praktijk. Want als u het niet doet, roept u drastische ingrepen over u af. Waarschijnlijk vroeger dan laat...
Energinet.dk
(26 september 2012, bericht over bereiken van 140 MWp met 25.942 PV-systemen
in Denemarken)
State
Of Green.com (13 september 2012, perspectieven van de Deense PV-markt)
PV-Magazine.com
(9 november 2012, bericht over nieuwe cijfers, fotobijschrift klopt
niet)
PV-Tech.org
(9 november 2012, eerste bericht over de nieuwe cijfers)
Forbes.com
(30 november 2012, uitgebreider bericht over het Deense PV-mirakel)
Energiestatistiek
2011 (Deens Energie Ministerie, zeer uitgebreid en gedetailleerd)
Groene
productie in Denemarken belangrijke economische motor (26 november
2012, Deens Energie Agentschap)
Ambitieuze
nieuwe hernieuwbare energie plannen van KEMIN (5 dec. 2012)
Document
met huidige "salderings-case" in Denemarken - Engelstalige
Google vertaling (NB: dat is dus de regeling die opgegeven gaat
worden! Voor origineel in Deense taal zie hier)
Overige
documenten gepubliceerd op 6 november 2012 (Deenstalig, uitwerking
voorstellen en achtergrond info)
Klima-,
Energi- og Bygningsministeriet (KEMIN, Klimaat- en Energie ministerie
van Denemarken, onder leiding van minister Martin Lidegaard.
Energistyrelsen (Deens
Energie Agentschap, vallend onder KEMIN)
Energinet.dk (Deense
TSO - transmission system operator, een "independent public enterprise"
vallend onder KEMIN)
Grootste
PV-project van Denemarken opgeleverd (28 feb. 2012, Polder PV artikel)
Wille, H. (2006). Etwas ist faul im Staate Dänemark. Sehenswerte
Projekte, aber kaum Förderung für die Photovoltaik. - Photon
1/2006: 70-87, incl. vervolg artikelen. In deze special gepubliceerd
in 2006 werd nog gerept van een te salderen particuliere eindverbruikers
stroomprijs van 20 Eurocent/kWh)
14 december 2012. Aardschok na aardschok in PV-sector. Ik heb op Polder PV al heel wat bericht over talloze insolventies en faillissementen in de PV-sector. Voor de Nederlandse branche was dat het einde van de dertien BV's binnen de Solar Living holding (en als toetje het bij de oudgedienden bekende Girasolar B.V.). Internationaal bezien was het recent aangekondigde afscheid van energie conglomeraat Siemens van de zonne-energie wereld een andersoortige, maar opzienbarende piketpaal in de altijd "levendige" historie van deze duurzame tak van sport. De wereld staat te schudden op haar grondvesten. Talloze van de insolventies of faillissementen (die deels zijn afgevangen door overnames door bedrijven uit Azië [bijv. Q-cells door Hanwha*] of uit de Arabische wereld) betrof ondernemingen in Duitsland die met hun PV-hardware niet meer op konden tegen de gigantische kostendruk die vooral door dumping van modules uit Azië werd veroorzaakt. Waarschijnijk in combinatie met in de loop van de "vette" jaren opgebouwde te dure management lagen en investeringen die zichzelf niet meer konden terugverdienen en/of nog niet tot marktrijpe producten hebben geleid.
* Hanwha meldde echter in hun Q3 rapport dat er rekening gehouden moet worden dat er in 2012 minder volume verkocht zal gaan worden dan gedacht, 825-850 MWp i.p.v. de geplande 900-1.000 MWp.
Ander "PV-segment",
maar schokkend genoeg
Vandaag echter
een bericht waar echt de schellen van mijn ogen vielen, want ik had
tot nu toe nog geen schilfertje van een bericht vernomen dat er "iets
aan de hand was". Het hoogst onheilspellende bericht is ons ter
ore gekomen dat de overkoepelende holding van "mijn favoriete vakblad",
PHOTON Europe GmbH, de insolventie status
heeft aangevraagd in een van de bakermatten van de Duitse zonne-energie
revolutie, Aken (waar o.a. ook de bekende lobby vereniging Solar-Energie
Förderverein e.V. zetelt).
Ik zat al een tijdje te wachten op de december issue van het blad en had net eind september mijn abonnement voor 2013 à 67 Euro verlengd en betaald. Ik had nog niets gehoord van problemen bij deze beroemde holding, die naast vakbladen in Duitsland, ook eigen versies in de Franse, Italiaanse, Franse, Spaanse en zelfs Chinese taal publiceerde. Daarnaast in het Engels het gezien de taal nog bekendere (doch qua oplage niet aan de Duitse versie tippende) Photon International uitventte. En wat zelfs in oktober 2009 een speciale versie in het leven riep voor de nog steeds veelbelovende - en momenteel weer hard groeiende - Amerikaanse markt. Ook werd sinds januari 2009 het Photon Profi vakblad uitgegeven, wat nog dieper groef dan de andere tijdschriften, en wat zich specifiek richtte op de Duitse installatie branche (met vaak zeer technische, en veel juridische aspecten uitdiepende artikelen, en uitgebreide tests van hardware als zonnepanelen, omvormers, kabels, logging systemen, stralings-sensoren, etc.). Daarnaast werden talloze specialistische en gezien de respons druk bezochte internationale conferenties georganiseerd over diverse zeer interessante thema's (o.a. silicium kostprijs evolutie, de ontwikkelingen in de cellen- en wafer industrie, de organisatorische en financiële aspecten van grote PV-projecten, (brand)veiligheid, etc.).
PHOTON Power
AG
Daarnaast heeft de holding ook een ongelofelijk interessant stel ingenieus
doordachte, en van technische innovaties voorziene PV projecten gerealiseerd
in het thuisland Duitsland. Waarover maandelijks hoogst fascinerende
details werden geopenbaard door de project trekker Ralf Heuser. Het
laatst opgeleverde project was Camp Astrid 2 bij Stolberg, op
3 december 2012. Waarbij de 648 kWp grote vrijeveld installatie met
voor deze tijd nog vrij unieke (grootschalige) oost-west opstellingen
is gerealiseerd, en er vuistdikke aluminium AC kabels voor de koppeling
van de onder de module"tafels" opgestelde omvormers aan het
nieuwe trafostation zijn gebruikt gezien de hoge prijs voor koper. Ook
in dat opzicht liepen de technici van Photon voor op de rest van de
markt.
Genoemde projecten werden door de dochter firma PHOTON Power AG gerealiseerd, en tijdschrift klanten van Photon konden daarin zelfs financieel participeren. De webmaster van Polder PV heeft dat zelfs kort overwogen, maar heeft er - ook om andere redenen - van afgezien vanwege mogelijke slecht begrepen, ingewikkelde juridische constructies (buitenlandse participant in een Duits project, met mogelijk allerlei gecompliceerde ramificaties).
Een van de bekendste deelparken van die PHOTON Power AG omvat het "commerciële" deel binnen het wereldberoemde testveld waar de holding een ongeëvenaarde, jarenlange module test uitvoert in het vrije veld, aan de Duitse zijde van het Avantis terrein tussen Heerlen en Aachen. Op dat testveld staan maar liefst 180 verschillende modules van 116 verschillende module leveranciers (!) onder een hellingshoek van 30 graden op zuid, waarbij per seconde alle elektrische gegevens van alle modules worden uitgelezen, continu, en zonder interferentie van allerlei complicaties (en meetfouten) opleverende omvormers. De oudste modules staan er al jaren en worden dus ook nog steeds continu uitgelezen.
Hoe exact de positie van deze "PHOTON Power AG" zal zijn bij een eventueel in een faillissement uitmondende insolventie van de PHOTON Europe GmbH is nog niet helemaal duidelijk, deze AG zou niet getroffen hoeven te worden als het meezit. Volgens het officiële inschrijvings-document voor participatie in de projecten (pdf hier), zou de PHOTON Power AG op 7 juli 2010 als dochter van de PHOTON Holding GmbH in het leven zijn geroepen. In het actuele overzicht van de holding, lijkt PHOTON Power AG naast PHOTON Europe GmbH te staan, net als enkele andere bedrijfsonderdelen: PHOTON Laboratory GmbH, PHOTON USA Corp., en tenslotte PHOTON Consulting LLC [consultancy bureau van de beroemde Michael Rogol].
|
|
| ^^^
PHOTON Power AG exploiteert twee deel-installaties op het Duitse deel van het Avantis terrein met modules van het nog niet lang geleden in de publiciteit gekomen Chinese Jinko Solar. Een 290,7 kWp grote installatie op de nieuwe hal op de achtergrond. En een 747 kWp grote vrijeveld installatie, "Avantis 1", die deels tussen de opstellingen van het module testveld is opgebouwd. Foto genomen tijdens bezoek op de fiets tijdens onze "Grenzschlängeln" expeditie rond de Grüne Grenze van zuid-oost Limburg. Voor nieuws over de diverse projekten, zie hier. Fraaie foto's van de soms gedurfde PV-projecten van deze Photon dochter zijn hier te vinden. |
Storm over
de PV sector, Photon niet gevrijwaard
Het omineuze bericht uit Duitsland dat mogelijk de ruggengraat van de
holding met diverse hoogwaardige vakbladen lijkt te zijn aangetast doet
het ergste vrezen voor de toekomst van de enorme hoeveelheid technische,
juridische en commerciële competentie in zonnestroom zaken, die
in vele jaren is opgebouwd door de hard werkende medewerkers. En die
volgens mij zijns gelijke niet kent. Alleen al het Duitstalige vakblad
Photon publiceert sinds 1996 (eerste
nummer: maart-april 1996, destijds nog twee-maandelijks), en is
daarmee een van de oudste, continu met talloze, goed gerechercheerde
kwaliteitsartikelen komende vakbladen ter wereld op dit specialistische
gebied.
|
|
| ^^^ De laatste issue die Polder PV tot nog toe in de brievenbus kreeg bezorgd, keurig in kringloop papieren wikkel. Het november nummer van 2012. Zal er een volgend exemplaar gaan komen? Wordt het "An" of is het zelfs voor het beroemde Photon straks mogelijk "Aus"??? |
Confrontaties
horen er bij
Photon ging als objectief vakjournalisten collectief de "confrontatie"
echter beslist niet uit de weg. De redactie had regelmatig ruzie met
de branche organisatie BSW Solar, onder anderen over publicatie van
stelselmatig foute marktcijfers en dubieuze lobby politiek van laatstgenoemden.
In een wat recenter verleden dreigde zelfs op een open aanvaring met
de fossiel gedomineerde elektriciteit sector te worden aangestuurd.
Een van de door de Photon holding georganiseerde specialistische internationale
conferenties, "PHOTON’s 1st PV Utility Conference",
in het hol van de leeuw Amerika, werd enigszins plagend "TECAF"
gedoopt, wat expliciet stond voor "Traditional Electricity
Companies Are F*&$#d", toen al lang duidelijk was geworden
dat de hard groeiende gerealiseerde zonnestroom capaciteit de business-case
voor de grote kolen-, gas-, en uranium stokende energieholdings rap
ging aantasten (dit alles speelde in de herfst van 2010). De reacties
op deze voor een gerespecteerd, als objectief bekend staand vakblad
ongekende "brutaliteit", van verschillende grote partijen,
logen er niet om (boze lezersbrieven werden in de volgende Photon's
geplaatst...). Later is het "semi-officiële" koosnaampje
"TECAF" voor de zekerheid maar niet meer gebruikt door de
kennelijk van de commotie geschrokken verantwoordelijke mensen bij de
Photon holding. Mogelijk dat er na het lezen van de problemen bij de
Photon holding wat champagneflessen tevoorschijn zullen worden gehaald
in de directiekamers bij enkele energiemolochs...
Gerommel
achter de gordijnen
Afgezien van dit alles: de recente berichtgeving over de insolventie
bij de Europese Photon GmbH (met volgens de berichten 140 medewerkers)
geeft aan dat er wel iets rommelde bij het bedrijf, dat kritisch personeel
kennelijk op straat werd gezet, en dat er dus wel het nodige "aan
de hand" lijkt te zijn binnen deze beroemde onderneming. Er is
natuurlijk bij alle organisaties altijd wel wat "aan de hand",
maar dat leidt normaal gesproken natuurlijk niet tot een - voor mij
althans - totaal onverwachte insolventie. Er zou sprake zijn van "Insolvenz-verschleppung"
(volgens
Photovoltaik.eu, een tijdschrift van een heel andere Duitse uitgever),
het onterecht uitstellen van het aanvragen van een benodigde insolventie
procedure. Of dat klopt moet nog blijken. Als het klopt, mag de redactie
van met name de Duitstalige variant zich ernstig achter het oor gaan
krabben, omdat ze zelf regelmatig genadeloos (doch goed gedocumenteerd)
bedrijven in de PV-sector fileren die het niet zo nauw nemen met moraal,
bedrijfstactieken, en uitvoering van betaalde werkzaamheden. Laten we
hopen dat het allemaal minder erg zal zijn dan nu wordt gesuggereerd.
Zelfs bij dit wereldvermaarde, mogelijk te hard uit zijn krachten gegroeide
voormalige pure journalisten collectief is een omineuze insolventie
helaas mogelijk, als het fout gaat lopen en de curator geen orde op
zaken kan stellen.
Het is ook een zoveelste teken dat zeker in Duitsland de complete sector - en niet alleen de hardware producenten - de ene na de andere aardbeving voor de kiezen krijgt. Waarvan we nog moeten zien wat er van gaat overblijven.
Overigens blijkt volgens een post op Photovoltaikforum.de Photon t.o.v. drie andere PV-tijdschriften in Duitsland het helemaal niet slecht lijkt te doen met de verkoopcijfers - voor een zo specialistisch vak tijdschrift wat niet als een "bijlage" van een vereniging gezien kan worden, zoals zoveel "vaktijdschriften" ("Verkaufsquote 32,76%", alleen ep Photovoltaik staat hoger). Ook stond de november issue van de Duitstalige Photon nog bomvol betaalde advertenties.
Polder PV wacht met smart op zijn "december 2012 issue" van het hier van begin tot eind gelezen Duitstalige vaktijdschrift. En kijkt met lichte angst uit naar het nieuwe jaar, m.b.t. het voortbestaan van de (Europese delen van de) Photon holding. En voor de mogelijk op het spel staande 67 Euro (mogelijk nog het minste van alle ellende...).
Er wordt in de berichtgeving trouwens ook de nadruk gelegd op het feit dat andere tijdschriften van andere uitgevers zijn, die helemaal niets met de Photon holding hebben te maken (ergo: Photovoltaik.eu, PV Magazine etc. bestaan nog steeds, het betreft PV uitgaven van andere uitgevers).
"PHOTON war nicht mehr zu stoppen.." Opmerking onderaan de webpagina "Hoe alles begon" op de Photon website. Waarbij apetrots werd aangekondigd dat het vakblad al in 2001 van een 2-maandelijkse publicatie naar een maandelijks ritme overging, de wereld met het snel bekend geworden Engelstalige Photon International bediend ging worden (wat net als de meeste publicaties van de holding onder de PHOTON Europe GmbH valt), en de opmars van het vakblad niet meer gestopt leek te worden. Wat dat laatste betreft: dat moeten we met de huidige insolventie aanvraag voor de PHOTON Europe GmbH nog maar gaan zien... |
Al lijkt er toch licht aan de horizon te gloren, volgens de aangestelde curator:
"Kommende Ausgabe erscheint wie geplant im Januar 2013, Online-Nachrichtendienst wird fortgeführt." (vertaling Polder PV): "De komende uitgave verschijnt zoals gepland in januari 2013, de on-line nieuwsdienst wordt voortgezet". Uit
persbericht op de website van Photon.de: |
Een van diverse reacties op het Photovoltaikforum.de:
"Ich hoffe, dass es mit der Photon weitergeht, kein anderes Blatt kann die vor allem kritische Berichterstattung über Hersteller und Firmen der PV-Branche ersetzen." Kollektor op Photovoltaikforum.de (13 december 2012) |
Dat laatste kan Polder PV alleen maar onderschrijven...
Geruststelling?
Van een ding kunt u zeker zijn: Polder PV kan niet "failliet"
gaan, want het is geen "bedrijf". Het is hier immers slechts
liefde-werk-oud-papier voor een van de meest fascinerende hernieuwbare
energie technologieën die we kennen. Het enige wat er mis kan gaan
is dat ik er mee op zou houden, met de nieuwsgaring en het onderzoek
naar de nationale en internationale PV-sector. Al vraag ik me af of
er ooit helemaal "niets" meer te melden zou zijn op dit gebied.
De Engelsen zeggen het raak: Every cloud has a silver lining.
Dus vast ook wel de zonne-energie wolk die er dezer dagen wat donker
en dreigend uit ziet...
Günther
Portfolio (19 december 2012; natuurlijk mag een reactie van een
van de best geïnformeerde - Engelstalige - PV-bloggers op deze
aardkloot niet ontbreken)
Photonwatch
blog (14 december 2012, met ogenschijnlijk positieve mededeling
curator André Seckler van Kanzlei Kebekus & Zimmermann uit
Aachen, en veel meer sappige [?] achtergronden over de groot gegroeide
onderneming en haar medewerkers, waaronder de inmiddels kennelijk met
stille trom vertrokken vervangend hoofdredacteur Christoph Podewils.
Belangrijke noot: let op dat dit blog in het leven is geroepen
door de oud-president van de Deutsche Gesellschaft für Sonnen-energie,
Dr. Jan Kai Dobelmann. Waarmee de Photon redactie ook regelmatig "forse
aanvaringen" heeft gehad. De objectiviteit en "neutraliteit"
van dit blog mag dan ook beslist als hochst fragenswürdig
worden beschouwd...)
Photon
Europe GmbH in der Insolvenz (draad op grootste PV-forum van allemaal,
Photovoltaikforum.de, geopend op 13 december 2012, zie reacties, 6 pagina's)
Artikel
op PV Magazine dot com (13 december 2012, insolventie procedure
door PHOTON Europe GmbH aangevraagd bij het hof in Aachen)
Artikel
in PV-Tech dot org (13 december 2012, waarbij uit de papierwaren
van de rechtbank wordt geciteerd dat Annegret Kreutzmann, die als "managing
director" altijd fantastische redactionele commentaren leverde
op de eerste pagina van elke Duitstalige issue, als wettelijk vertegenwoordigster
van PHOTON Europe wordt gezien)
Artikel
op PV Magazine dot com (6 december 2012, over mogelijke "onregelmatigheden"
rond een niet op tijd aangemelde insolventie status en "andere
onregelmatigheden" bij de Europese Photon holding)
^ TOP |
10 december 2012. Padvinder helden uit Zwolle hergebruiken bijna verdoemde zonnepanelen. + toevoegingen dd. 11-12-'12.
Het is alweer ruim een jaar geleden dat er een media oproertje uitbrak over een zonnepanelen project in het oosten des lands. "Oproer" met name omdat GeenStijl zich er op de gebruikelijke botte, van dik hout zaagt men planken wijze tegen aan bemoeide. Dat was n.a.v. de "brute sloop" van de meest geflopte, een paar miljoen Euro kostende (mede door de EU gesubsidieerde) parkeergarage van allemaal. Een soort van spiegelpaleis waar auto's door "volautomatisch werkende" robots ingeparkeerd zouden gaan worden. En waarbij de vertikale façades uit amorf Si modules werden samengesteld, die met de ter plekke geproduceerde zonnestroom de elektrische apparatuur zouden gaan voeden. Plaats van het destijds aardig over de tong gaande "zonnepanelen zeden delict": Zwolle, wat een nogal duurzame toekomst nastreeft.
Geen Robocops
in Zwolle, slopen die boel
Het project werd een fiasco, omdat er veel extra geld nodig was om het
dure spul af te bouwen. Het verlaten complex stond jarenlang de kostbare,
voor parkeerruimte gereserveerde grond te bezetten, en op een gegeven
moment was de gemeente het zat. En dus ging - in hun opdracht, wegens
het niet nakomen van de verplichtingen door de projectontwikkelaar -
"de bijl" er in. Bijna letterlijk, al werd er in het onderhavige
geval niet zozeer van zo'n stuk Viking gereedschap gebruik gemaakt,
maar van oversized knipscharen. En vlogen de scherven van de
zonnepanelen al snel in het rond en kletterden hele brokstukken gevel
met de paneeltjes er nog in onbarmhartig tegen de straat van meters
hoogte. Een wijze van afbreken waar kwetsbare, meestal met een forse,
geharde glasplaat gezegende zonnepaneeltjes door de bank genomen niet
zo goed tegen kunnen. Maar dat was de bedoeling dan ook blijkbaar niet...
Zonnepanelen-redding-brigade
En toen kwam de verontwaardiging en de stormloop van de lokale padvinder
brigade, de oudste groep in Nederland, de Vaandrig Lengtongroep. Die
na overleg met de slopers van Scheffers met veiligheidsgordels en andere
maatregelen voor de lijfelijke bescherming de nog niet gesloopte rest
van de zonnepanelen in twee dagen tijd mochten redden, tot vele meters
hoog. Waarbij de scouts met hulp van een gehuurde hijskraan de losgeschroefde
paneel blokken naar de grond lieten zakken (hier werden de modules van
de segmenten los geschroefd). Een trots HOEZEE! klonk door de lokale
bevolking. Al waren er natuurlijk ook "relativerende"
geluiden vanuit het arrogante westen, waarbij gewezen werd op het
zeer lage, zelfs anno 2011 totaal "incourant geworden" vermogen
van de betreffende panelen, slechts 32 Watt DC (gestabiliseerd STC vermogen)
per stuk. Maar ja, een zonnepaneel is een zonnepaneel. En die moet je
niet shredderen. Die moet zonnestroom bakken, en wel tottutgaatje! Aldus
de filosofie van de scouts. Wee uw gebeente: Geef ze eens ongelijk.
Het gehele complex zou 840 stuks RWE Schott Solar ASI-32F amorf silicium dunnelaag modules hebben bevat volgens bouwer Oskomera. Het geaccumuleerde (gestabiliseerde) STC vermogen zou 27 kWp hebben bedragen. Daarvan zou waarschijnlijk iets minder dan de helft zijn gered door de scouts.
Gered, en
dan?
Een belangrijk deel van de paneeltjes was dus gelukkig van de pijnlijke
slopers-dood "gered". Dat was stap 1. En toen kwam er een
lange stilte, en raakte deze padvinders-heldendaad een beetje in de
vergetelheid. Totdat de webmaster van Polder PV toevallig op een link
stuitte waaruit bleek dat een hoop van de oude PV-paneeltjes (met afmetingen
van 1 meter bij 60 centimeter volgens de Photon Module database) weer
in volle glorie zonlicht mochten gaan omzetten in nuttige arbeid: elektrische
energie van "230 Volt kwaliteit" (na bewerking door een omvormer,
uiteraard). De webmaster van Polder PV nam contact op met de scouting
groep hoe het er inmiddels mee stond. En kreeg een leuke inhoudelijke
reactie.
Wat is er
gebeurd? Handen uit de mouwen, wederom!
Van Ernst Svajgr van de scouting groep kreeg ik een inhoudelijke update
over het project, met enkele interessante technische aspecten en een
paar links over het lang verwachte vervolg van de zonnepanelen reddingsactie.
Enkele extra opmerkingen (11-12-'12) zijn hierin ook opgenomen.
Volgens Svajgr is de installatie van al een aanzienlijk aantal zonnepanelen* geheel in eigen beheer gedaan, en zijn ook de meterkast aanpassingen door enkele techneuten zelf tot stand gebracht. Ik had begrepen dat Oskomera (die lang geleden, in 2004, de PV-gevel heeft geconstrueerd) had aangeboden om te adviseren bij de opbouw van de geredde modules. Maar daar was volgens het bedrijf geen reactie op gekomen (vandaag gecheckt bij Oskomera). De panelen zijn deels al gemonteerd op ’t Troeplokaal van de scouting groep in de Wezenlanden (Zwolle Oost), aan het Almelose Kanaal.
* Er zouden volgens de eerste berichten 440 exemplaren zijn gered "goed voor zo'n 14 kWp", het Stentor artikel rept echter van 350 stuks. Nagekomen bericht (Svajgr, 11 dec. '12): mogelijk is de eerste schatting te hoog geweest, panelen zijn namelijk op verschillende lokaties opgeslagen en nooit nauwkeurig geteld. Naar laatste inzicht: waarschijnlijk minder dan 400 stuks.
Één van de leden van de groep zou de nodige kennis hebben van zonnepanelen, en die kon worden ingezet voor de opbouw van een "nieuwe installatie met oude modules". Omdat deze oude besjes van een "afwijkend type" zijn, kon er geen 3-fase (380 volt) omvormer worden ingezet. Dat is de reden dat er voor 3 stuks SMA 3000HF (high-frequency) omvormers is gekozen. Voor de rest van de hardware, zoals de opbouw frames, moest wel nog even worden gespaard door de scouting groep.
De bedoeling is dat op elke omvormer uiteindelijk 96 modules worden aangesloten, met per inverter 6 strings van 16 panelen. In juni 2012 is er door de scouting groep specialisten een eerste geïnstalleerde omvormer aan het net gekoppeld en begon het apparaat zonnestroom "terug te leveren". Rond half oktober 2012 zijn alle drie de omvormers in werking, en zijn er al 208 modules aangesloten, wat ruim 2/3e is van de beoogde hoeveelheid van 288 stuks op de lokatie van het scouting terrein. De komende maanden gaan nog 80 dunnelaag amorf Si modules aangesloten worden.
^^^
"Bikkel" PV-project van Scoutinggroep Vaandrig Lengton. Nadat
er enkele honderden amorf Si
modules waren gered van de onfortuinlijke "robot garage" begon
het "echte" werk:
bevestiging op het licht hellende bitumen dak van het thuishonk. Een
mooie leerschool voor
enthousiaste, jonge aanpakkers. Voor hen is de decentrale stroom-revolutie
al begonnen!
Foto © Sabine Svajgr (van Picasa™ gallery, dit exemplaar)
Op 30 juni dit jaar is de "formele" opening van de deels al opgeleverde "kringloop" installatie reeds gedaan door Erik Dannenberg, wethouder van Milieu en Duurzaamheid van Zwolle. Tijdens de opening op die zeer zonnige dag waren er al 200 modules op het dak aangebracht en 2 omvormers in gebruik.
Sinds juni is er volgens Svajgr in totaal al 1.400 kWh "geleverd", wat bij eindverbruikers "consumenten" prijzen toch al een waarde vertegenwoordigt van zo'n 320 Euro. Beslist niet slecht voor zo'n antieke installatie opgebouwd in eigen beheer. Polder PV is erg benieuwd wat de eerstvolgende kalenderjaar opbrengst zal gaan brengen. Ook al omdat er nogal wat bomen om het gebouw heen staan. Daarvan blijkt een deel trouwens al te zijn weggehaald, ook omdat ze al te dicht op het gebouw stonden. Er zijn lage fruitbomen voor in de plaats gezet. Amorf silicium zou "minder gevoelig" zijn voor (partiële) beschaduwing van modules. Maar de panelen zijn natuurlijk ook al wat jaartjes op leeftijd. Een interessant experiment in ieder geval, hergebruik van oude PV-modules in een "live" setting. Als de lokatie niet al te gek is, kan zonnestroom overal op deze aardkloot worden geoogst. Decentraler kan het haast niet.
Svajgr stelde dat er al jaren energie wordt bespaard bij de scouts, en dat verwacht wordt dat er straks overcapaciteit zal gaan ontstaan (meer kWh productie dan er wordt afgenomen). De omvormers voeden elk op een aparte fase in van de driefase kleinverbruik aansluiting.
Restant
van de geredde modules
Zoals al uit de getallen blijkt, blijven er de nodige panelen
over na deze belangrijkste installatie op het scouting honk, namelijk
nog - bij uitgangspunt 440 geredde modules - 152 stuks (goed voor zo'n
4,9 kWp). Een aantal van die panelen schijnt inmiddels al te zijn beland
op een niet nader genoemd scouting kampeerterrein. Het restant van de
modules zal ook een bestemming bij de padvinders gaan krijgen, maar
daar zijn nog geen vaste plannen voor.
Svajgr besloot zijn e-mail met de statement: "Al met al een erg geslaagd project waar we bijzonder trots op zijn. Het heeft ons veel kennis, betrokkenheid en publiciteit opgeleverd. Uiteindelijk levert het ook geld en kWh's op, maar daar is het ons zeker niet om te doen."
Waarvan akte.
Met hartelijk dank aan de bijdrage van Ernst Svajgr aan het inspirerende slot van een deprimerend van start gegane (typisch Nederlandse?) "zonnepanelen affaire".
Links:
http://www.vaandriglengtongroep.nl/ (website van de oudste scouting groep van Nederland)
https://picasaweb.google.com/109696925642820010996/ZonnepanelenVLG (fraaie verzameling foto's van zowel de reddingsactie, als werkzaamheden bij het installeren van de geredde hardware op het dak van het thuishonk van de Vaandrig Lengton Groep)
http://www.weblogzwolle.nl/content/view/30204/55/
(30 juni 2012, officiële opening van het grootste deel van de installatie
bij de Vaandrig Lengton Groep in Zwolle, leuke foto's)
http://www.destentor.nl/regio/zwolle/scouts-redden-collectoren-1.3254484
(20 november 2011, impressie van de reddingsactie door de scouting groep)
http://www.weblogzwolle.nl/content/view/26518/1/
(20 november 2011, scouting groep demonteert de panelen van de nog niet
gesloopte delen van de robotgarage en weet ruim de helft van de modules
van een wisse dood te redden)
http://www.weblogzwolle.nl/content/view/26473/55/
(17 november 2011, sloop van de robotgarage aan de Assendorperdijk)
Bijdragen
van Polder PV:
De reddingsactie
- groot deel van de panelen gered (idem, 19 november 2011)
De slopers-reuzenkniptang
begint te knippen (en Polder PV schrijft een vlammend stuk, 19 november
2011)
10 december 2012. Antwoord Min. Binnenlandse Zaken over "in of direct op dakvlak" plaatsing zonnepanelen + nagekomen foto (zie verderop).
Naar aanleiding van een discussie op het best lopende forum over duurzame energie zaken in Nederland (in ieder geval wat vele technische en actuele aspecten betreft), "Duurzame Energie & Domotica" op Tweakers.net, heb ik enkele weken geleden de stoute schoenen maar weer eens aangetrokken. En een bericht gestuurd naar het betrokken Ministerie, met verzoek tot opheldering over een zoveelste "brandende kwestie".
Het gaat om de folder "Zonnecollectoren en zonnepanelen" wat aanvankelijk door het voormalige milieuministerie VROM werd uitgegeven (augustus 2010). Maar wat inmiddels onder de verantwoordelijkheid valt van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. En ook inhoudelijk is gewijzigd.
Het probleem betreft de wijze van formuleren over plaatsing van PV-modules of zonnecollector receivers op schuine daken, die tot verwarring en misverstanden kan leiden voor betrokkenen:
"Onderwerp: Regelgeving Zonnecollectoren en zonnepanelen Vraag: Dit zou betekenen dat een aanzienlijk deel van de PV- en thermische collector installaties met essentiële (!!!) luchtspleet tussen dakpannen en modules illegale bouwwerken zou betreffen. Ik neem aan dat die formulering door een overheids-instantie beslist niet tot dat ongewenste neveneffect zou mogen leiden. En ik verzoek u dan ook de bewoording van de gewraakte passage aan te passen. Bij PV is een luchtspleet sowieso essentieel, en bij "kruisverband" (twee elkaar kruisende opbouw rails, doodnormaal bij hoog-kwalitatieve installaties), is die luchtspleet aanzienlijk. Tot zeker 10 centimeter aan toe bij enkele frequent toegepaste systemen, bij sommige opbouw frame constructies wellicht zelfs nog iets meer. Zo'n situatie zou strict genomen gezien de door u gebruikte formulering ("direct op het dakvlak") "niet mogen". Dat kan m.i. niet de bedoeling zijn." E-mail van Polder PV aan Rijksoverheid / Min. BZK dd. 21 november 2012 (via invulformulier) |
Ik kreeg per e-mail van Min. BZK op 5 december 2012 de volgende reactie (geanonimiseerd door PPV):
"Geachte heer Segaar, Als reactie op uw e-mailbericht van 21-11-2012 deel ik u het volgende mee. In de brochure over het vergunningvrij aanbrengen van zonnecollectoren en zonnepanelen is de door u bedoelde tekstpassage weergegeven zoals deze is vastgelegd in het Besluit omgevingsrecht, bijlage II. Wat hier wordt bedoeld is dat de collectoren of de PV-cellen niet hoger boven het dakvlak geplaatst mogen worden dan met de normale bevestigingsmiddelen. Dus indien in de bevestiging een bepaalde afstand ten opzicht van de dakpannen aanwezig is, dan is dat 'direct op' als bedoeld in de wet. Voorlopig zien we geen aanleiding om de desbetreffende passage in de brochure aan te passen. Ik hoop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Met vriendelijke groet, ### Postbus BK
Burgercorrespondentie E-mail aan Polder PV van Rijksoverheid / Min. BZK dd. 5 december 2012 |
Het Ministerie verwijst hier naar de extreem ingewikkelde en omvangrijke "Omgevingsrecht" wetgeving. Die vindt u integraal in de Staatscourant, hier. Bijlage II vindt u onder deze link, waarin onder Artikel 1, lid 6 het volgende staat vermeld (met name onder sub a, onderdeel 2), als "vergunningsvrije" situaties (geen "omgevingsvergunning" benodigd):
"6. een collector voor warmteopwekking of een paneel voor elektriciteitsopwekking op een dak, mits wordt voldaan aan de volgende eisen:
E-mail aan Polder PV van Rijksoverheid / Min. BZK dd. 5 december 2012 |
Conclusie: u mag dus gewoon stevige "Kreuzverband" systemen gaan aanleggen met twee kruisende rails en een ruime, effectieve koeling brengende luchtspleet, zoals onderhavige die ik van de website van Moserv UG plukte:
|
|
^^^ Foto © Moserv UG (deze webpagina) |
Maar wat beslist NIET mag zonder omgevingsvergunning is dit soort constructies (zie sub 1, onderdeel 3):
|
|
^^^ Keurig en strak uitgevoerde "Aufständerung" op schuine, op west en oost gerichte daken, zoals je ze in Duitsland zeer veel tegenkomt. Dit exemplaar in Schleswig-Holstein werd gefotografeerd tijdens een fietstocht door het noorden van die Duitse deelstaat en zuid-Denemarken (voorjaar 2009), door de webmaster van Polder PV en zijn partner. Mag in Nederland alleen met bouwvergunning. Hopen maar dat de betreffende ambtenaren er niet moeilijk over gaan doen. |
Het is maar dat u het weet, ook al zou het nog zo professioneel en degelijk worden aangelegd.
Nagekomen
Ik kreeg n.a.v. dit bericht ook een voorbeeld van zo'n "Aufständerung"
toegestuurd uit het oosten van Nederland. In de zomer van vorig jaar
door een bekende van Polder PV geschoten. Onbekend is of hiervoor een
vergunning nodig was - of is verkregen:
^^^
Voorbeeld van schuurdak met 8 rekken met thermische collector buizen,
en een
"Aufständerung" met 10 zwarte monokristallijne PV-modules
in oost Nederland.
Foto © fotograaf (bekend bij Polder PV)
Een antwoord of zelf gefabriceerde opbouw constructies die op een vergelijkbare wijze zijn opgebouwd als bovengenoemde (meestal zwaar gecertificeerde) opbouw systemen wordt uiteraard niet gegeven. De vraag is natuurlijk of controlerende beamten überhaupt het verschil zouden zien tussen "gecertificeerde" en "niet gecertificeerde" constructies. Er is geen wettelijke verplichting "gecertificeerde" materialen te gebruiken, en er wordt heel wat af geklust op Nederlandse daken. Dat is dus aan de eigenaar van zo'n installatie.
Dit is voorzover de hier besproken onduidelijke tekstpassage betreft. Er staan er wel meer in, in de hier onder gelinkte folder. Dus wie weet, komt er nog wel eens een vervolg...
Reacties:
."
(migjes
op GoT)
Webpagina Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (met link naar genoemde folder Zonnecollectoren en zonnepanelen, status 20 november 2012)
6 december 2012. Polder PV alweer "over de tong" op Twitter... En daar blijken "interessante partijen" hun hoofd over te breken, gezien deze discussie:
Voor de goede orde:
Moet Polder PV nou echt aan die nieuwlichterij genaamd Twitter? Of zal de webmaster dat "oppervlakkige" medium slechts "op gepaste afstand" blijven volgen?
Reacties:
"
(Erasmo
op GoT, 10-12-2012)https://twitter.com/search?q=polder%20pv&src=typd
4 december 2012. Nieuwe tarieven lijst CertiQ - PV nog steeds gratis, maar voor hoe lang nog? Om "mee te mogen doen" aan het groencertificaten systeem met voor Henk en Ingrid meestal onnavolgbare verstrekking van "garanties van oorsprong" moet er gedokt worden. Voor niets gaat immers alleen de zon op. TenneT dochter CertiQ (onder Ministerie van Financiën vallend) heeft nieuwe tarieven gepubliceerd voor 2013, en die op haar website gezet. Zowel "producenten", "handelaren", als de "ontvangende" partij van Garanties van Oorsrpong - GVO's ("transfer") betalen mee. De tarieven zijn ongewijzigd t.o.v. vorig jaar. CertiQ zou geen "winstoogmerk" hebben, maar wil "kostendekkend" werken, aldus de website.
Een van de vele struikelblokken bij de invoering van de SDE regeling (april 2008) was dat particulieren ook aan die kosten zouden moeten bijdragen, wat destijds, ruim 4 en een half jaar geleden, de toch al hopeloze administratieve puinhoop en de "vaste lasten" voor de arme burgermensjes, ondraaglijk zou maken. Lees maar eens aandachtig deze blog door van een "vroeg instapper" die grijze haren op zijn hoofd kreeg van de ambtelijke rampetamp en het financiële circus wat hij door moest. Een pijnlijk relaas voor een land waar de "I" van "innovatie" meer de "I" van "irritatie" is geworden.
Wederom na de nodige protesten van willige zonnepaneel aanschaffers bij enkele politici, werd er dan ook "een streep gezet" door die bijdrage (zie artikel 4 maart 2009 n.a.v. toezeggingen voor SDE 2009). Sindsdien hoeft er niets te worden betaald door de al met vele belastingen geplaagde goedwillende duurzame burgers onder ons (eerder betaalde "bijdragen" zouden door CertiQ moeten zijn terug gestort volgens de toezeggingen). Uiteraard ken ik niemand met zonnepanelen die buiten de (MEP of) SDE om zich ooit bij CertiQ heeft ingeschreven. Want dat is totaal zinloos, en je mag gratis je "groenheid" van jouw zonnestroom weggeven aan een of andere "grijze" partij daar (die CertiQ daarvoor moet betalen, de producent krijgt niks voor die "groenheid").
Wel is het weer duidelijk dat CertiQ zich op ambtelijke wijze tegen een "eventuele verandering" in de nabije toekomst indekt. En wel op deze manier (vetdruk van Polder PV):
"Ook de tarieven voor de deelnamekosten worden aangehouden op het niveau van 2012. De tijdelijke kwijtschelding van de lidmaatschapskosten voor zon-PV (voornamelijk particulieren) en de tijdelijke verlaging van de lidmaatschapskosten voor handelaren naar € 500 per jaar worden ook in 2013 gecontinueerd." CertiQ website, pagina "Tarieven" (4 dec. 2012) |
Dus ik zou er niet al te hard op rekenen dat u nooit voor "deelname" aan het voor burgers moeilijk te doorgronden GVO systeem bij CertiQ zult moeten gaan betalen. Immers, er is u slechts "een tijdelijke kwijtschelding" gegund, gezien de hierboven gekozen bewoordingen. En u weet hoe politici tegenwoordig over "tijdelijke kwijtscheldingen" denken. Dat wordt in de moderne tijd bijna als een "onoirbare bevoordeling" gezien. Derhalve: telt uw zegeningen. Elk jaar weer...
http://www.certiq.nl/pages/overcertiq/tarieven
4 december 2012. Aankomende vervangings-actie PowerRouter Nedap (inclusief toevoegingen en correcties door Nedap).
Uit de PV-markt bereikt ons het vervelende bericht dat de producent van de spraakmakende PowerRouter omvormer (beter, volgens de producent: een "fully integrated energy management system") een vervangings-actie is gestart. Het betreft een al enkele jaren (sinds 16 augustus 2010) op de markt aangeboden "plug and play" apparaat van het Nederlandse, in Groenlo (Gld.) hoofdkantoor hebbende Nedap (voor product aanbod, zie website). Bij navraag bij Nedap blijkt het specifiek te gaan om de PowerRouter Solar Inverter, respectievelijk de PowerRouter Solar Battery, al dan niet voorzien van een accu-unit.
Bij de voorbereidingen voor de vervangings-actie lijkt haast geboden*, want de in eerste instantie daartoe door Nedap benaderde leveranciers moeten uiterlijk 7 december a.s. de namen en adresgegevens van de betrokken installatiebedrijven en de (eventueel apart beleverde) eigena(a)r(en) naar Nedap hebben gestuurd. Dat is nog maar 3 dagen, een erg korte reactietermijn. Het persbericht wat hierover naar de eerst betrokken marktpartijen is gestuurd heeft als datumstempel 28 november 2012. Voor de "melding" is een formulier opgesteld (Excel sheetje) wat naar Nedap verstuurd dient te worden.
* Nedap stelt in een toelichting per e-mail dat "haast" niet de correcte benaming is in deze context, maar eerder "zorgvuldigheid", omdat er sprake is van tientallen business-partners en installatie bedrijven die benaderd moeten worden. In de bewoordingen van de woordvoerster van Nedap:
"Het informeren van deze partijen en het verzamelen van adresgegevens van de eindgebruikers (consumenten) is een operatie die we zorgvuldig uitvoeren. Dat kost tijd. Om in januari van start te kunnen gaan met de vervangingsactie is het van belang om op korte termijn adresgegevens van de betrokkenen in de keten te ontvangen."
Nedap wil zo snel mogelijk aan de slag met de actie, vandaar de "strakke" planning. Mochten er onverhoopt na genoemde datum nog eigenaren zijn die om wat voor reden dan ook nog niet zijn aangemeld (bijvoorbeeld omdat er in de papierwinkel iets ontbreekt), zullen die zonder meer in de actie mee worden genomen, zo is mij vandaag door een bij de actie betrokken medewerker van Nedap verzekerd. Ze stelde ook dat er nog een persbericht uitgestuurd zal gaan worden om de (rest van de) markt in te lichten. Mogelijk zou dat over een week of twee kunnen gebeuren, nadat Nedap hun dealers, de installateurs en eindgebruikers (de consument) heeft kunnen informeren. Het is goed voor de bezitters van zo'n apparaat om alert te zijn op die berichtgeving.
 |
^^^ De portfolio werd later uitgebreid, er is inmiddels een specifiek op PV-gericht apparaat verkrijgbaar, de PowerRouter Solar Inverter, waarbij de optie "eigenverbruik optimalisatie" verder is uitgewerkt, inclusief een via internet toegankelijk informatie systeem voor de gebruiker. Tot nog toe voor PV-installaties met 3, 3,7 resp. 5 kW AC uitgangs-vermogen. |
Probleem
Het probleem wat is gesignaleerd betreft volgens de Nedap medewerker
PowerRouter Solar Inverters en de PowerRouter Solar Battery, waarbij
de "solar module" niet goed functioneert. Voor de techneuten:
De PowerRouter Solar Inverter werkt als een omvormer. Alleen op de PowerRouter
Solar Battery kunnen accu’s aangesloten worden. Het is wel mogelijk
de PowerRouter Solar Inverter uit te breiden met een Battery Manager.
Pas dan kunnen ook hier accu’s op aangesloten worden.
De apparaten bezitten in- en uitgangen en schakelingen voor een PV-installatie, naar verkiezing een accu pakket, en een energie management systeem. Het geheel is netgekoppeld, zodat het apparaat / systeem maximaal flexibel kan worden ingezet. Lees hier voor "module" dus niet "zonnepaneel", maar de unit binnen in de PowerRouter kast die de binnenkomende gelijkstroom (DC) omzet in wisselstroom (AC). In een "enkel geval" zou - volgens Nedap - het euvel kunnen leiden tot kortsluiting, oververhitting, of rookvorming in het systeem. Dit is tot nu toe vastgesteld bij slechts 6 exemplaren, behorende bij een uitgeleverde batch van 6.629 PowerRouters die nu op de rol staan om in de vervangingsoperatie (van de "solar module") te worden opgenomen.
Voorzien wordt, gezien de aangehouden wettelijke voorschriften voor de behuizing, dat er geen schade buiten de kast van het apparaat kan optreden. Maar het kan ook niet worden uitgesloten. Vandaar de vervangingsactie, uit voorzorg. De actie zal in januari 2013 starten en naar verluidt 3 maanden duren. Genoemde 6.629 PowerRouters zijn voornamelijk geleverd in Europa, in het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Nederland, België, maar ook in Australië (wat bekend staat om haar "outback", waar vaak wordt teruggegrepen op een autonome stroom voorziening, ver van bestaande netinfrastructuur). De vervangings-kosten zijn voor rekening van Nedap.
Vanaf begin 2013 worden nieuwe PowerRouters geleverd met een aangepaste "solar module". In de tussentijd wordt contact met leveranciers opgenomen voor een (eventuele) aanpassing van reeds lopende dan wel geplande bestellingen.
De vervangingsactie is aangemeld bij de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit, het is echter volgens Nedap niet nodig om bestaande PowerRouters uit te schakelen.
Om er zeker van te zijn dat uw apparaat ook in de vervangingsactie wordt opgenomen kunt u waarschijnlijk in eerste instantie het best contact op nemen met uw directe leverancier, omdat die de gegevens moet doorgeven naar producent Nedap. Mocht u nog specifieke vragen hebben over de geplande vervangingsactie? Neemt u dan contact op met Nedap via telefoonnummer +31 544 471 000. Vragen kunt u ook per mail sturen naar infodesk@PowerRouter.com.
PowerRouter website van Nedap (nog geen persbericht over de vervangingsactie)
Met dank aan Nedap voor de toevoegingen en correcties.
3 december 2012. Screendump van de week - slecht PV-productie weer...
De stemming op GoT (Duurzame Energie) was niet zo best vandaag, gezien de eerste sneeuwval en de grauwe luchten...
Wen er maar aan. In het nieuwe jaar gaan we weer echt zonnestroom bakken...
http://gathering.tweakers.net/forum/list_message/39385431#39385431
^ TOP |
2 december 2012. Ook november 2012 iets onder gemiddeld, maar nog steeds geen reden om wakker te liggen. Gezien het gemiddelde weertype in november geen uitschieter deze maand. Er was een sterke wisseling van bewolkingsgraad, het was landelijk gezien relatief droog, al hadden we in het kustgebied "relatief meer" neerslag. Ook was er af en toe al aardig wat mist. Volgens KNMI was de zonneschijn duur nauwelijks verschillend van het gemiddelde in de Bilt, dus sterke afwijkingen van de zonnestroom productie waren niet te verwachten t.o.v. de langjarige gemiddeldes. En dat klopt ook bij Polder PV, gezien de maandgrafiek voor het 1,02 kWp deelsysteem (4x 93 Wp ACN2000E en 6x 108 Wp ACN5000E oude Shell Solar modules op OK4 omvormertjes):
En voor alleen 2012:
De maandopbrengst voor dit sinds oktober 2001 in de PPV installatie aanwezig deelsysteem lag net iets onder het langjarige gemiddelde. Tot nu toe zijn alleen februari, augustus en september bovengemiddeld geweest, en waren er enkele forse tegenvallers, in april, en in de voor de jaaropbrengsten natuurlijk hoogst betekenisvolle zomer maanden juni en juli. Dit betekent dat i.t.t. het "relatief zonnige" jaar 2011, het huidige jaar, zelfs met een "spectaculaire" december opbrengst (de minst productieve maand in het jaar, bij ons systeem gemiddeld 2% van de jaaropbrengst), geen dijenkletser zal gaan worden. Dat is helemaal niet erg. Financieel bezien zal dat bij puur "salderen" (momentane variabele, saldeerbare stroomprijs bij ons 22,53 Eurocent/kWh) verder weinig impact hebben, bij de relatief geringe jaaropbrengsten die PPV met zijn kleine, oude installatie genereert. Dat is tot en met 2011 936 kWh voor de 1,02 kWp deel-installatie in representatieve jaren (exclusief de incomplete startjaren voor de deelsystemen en het dakrenovatie jaar 2010).
Detail opbrengst data voor november 2012:
Productie resultaten van deelsystemen in de PV-installatie van Polder PV, oktober 2012:
Enkele andere maandelijkse data voor het huishouden van Polder PV, met daarbij de belangrijke aantekening dat we 6 dagen weg waren i.v.m. vakantie week Ameland, ongeveer 20% van de maand:
Conclusie: een sluwe meter kan mij verder weinig meer wijs maken. Vandaar nog steeds geen behoefte aan zo'n apparaat, bij Polder PV...
2 december 2012. Ook wat correcties nodig bij ZPV. N.a.v. enkele "opmerkelijke getallen" over de zonnestroom capaciteit in Nederland (en Duitsland), in een vorige nieuwsbrief van de Zonnestroom Producenten Vereniging (PttP 2012-3/sep. 2012, o.a. pp. 6, 7 en 13, zie pdf) had ik op 8 september al een pittige e-mail met de - toen laatst - bekende cijfers van het CBS en mijn nieuwste updates naar de redactie gestuurd.
Die e-mail is inmiddels
integraal in de nieuwste PttP opgenomen (november nummer, 2012-4), waarbij
de oorspronkelijke "claim" van de redactie dat er in 2011
in Nederland slechts 25 MWp aan PV-capaciteit bijgekomen zou zijn "eventjes"
door de webmaster van Polder PV (onder mijn tekst door PttP enigszins
versluierd gerefereerd als "naam en adres inzender bekend bij de
redactie" 
)
wordt rechtgetrokken. Althans. De in mijn correcties genoemde 43,1 MWp
nieuwbouw in 2011 (72% hogere "realisatie" dan de redactie
van PttP schatte) was in mijn e-mail gebaseerd op de toen
laatst bekende en expliciet genoemde capaciteits-cijfers van het CBS.
Inmiddels heb ik die capaciteit nieuwbouw voor 2011 alweer fors naar
boven moeten bijstellen (nieuwste estimate: 59
MWp in 2011, 136% meer dan de schatting van de PttP redactie), vanwege
nieuwe elektriciteit productie cijfers die datzelfde CBS recent (26
november) heeft gepubliceerd. Uit die cijfers heb ik genoemd mogelijk
nieuwbouw volume berekend. CBS heeft nog geen nieuwe getallen voor de
expliciete capaciteiten gepubliceerd, dus we weten nog niet of mijn
latere claims "waar" zijn, of "in de buurt van"
die nog onbekende data.
Het toont eens temeer aan dat de zonnestroom revolutie zelfs in fossiel doordrenkte backwaters als ons landje niet meer te volgen is door de eigen belangen organisaties. En dat het allemaal veel en veel harder gaat dan velen denken...
PttP 2012-4 excerpt (pp. 11-12) © Zonnestroom Producenten Vereniging
1 december 2012. Duitsland flikt het alweer: 612 MWp erbij in 2012. Ze zullen in Berlijn alweer het zweet op de lippen gaan krijgen, want de Doos van Pandora staat nog wijd open, ondanks alle "maatregelen" om de verbijsterende stroom van nieuwe PV-installaties in te dammen. Bundesnetzagentur publiceerde op de laatste dag van november de (voorlopige) bijbouw cijfers van zonnestroom producerende installaties die op hun website zijn ingeschreven. Ondanks de "laatste kans" om grote veldinstallaties voor de oude condities in september nog aan het net te krijgen, is dat geen "reden" geweest om - ondanks de maandelijkse degressie van de vergoedingen voor nieuwe installaties - te stoppen met bouwen.
^^^
Verpletterende capaciteits uitbouw cijfers voor Duitsland. September
en oktober 2012 toegevoegd.
De Duitsers gingen gewoon door. OK, op een "iets lager niveau". Maar een land zou met een vijfde deel van de spectaculaire 612 MWp (!) in oktober maar wat blij zijn. Het betrof weer negentienduizend-en-honderdvijftig nieuwe PV-installaties. Het systeemgemiddelde was wederom verpletterend, bijna 32 kWp. Wat betekent dat er wederom enorm veel grote installaties zijn bijgekomen. 71 installaties konden beroep doen op een grootte van meer dan 1 MWp, en tikten gezamenlijk meer dan 250 MWp op de "counter", met een gemiddelde installatie of "blok" grootte van dik 3,5 MWp per stuk.
De grootste melding betrof wederom zes blokken van het giga-park in Neuhardenberg in Brandenburg, met 96,3 MWp op de teller. Gezamenlijk met de eerder al door BNA geregistreerde ruim 42 MWp telt die lokatie op tot ruim 138 MWp. Vergeet ook niet een project als "Döbern" in dezelfde aggressief bouwende deelstaat, met 11 blokken met gezamenlijk 61 MWp in de september spreadsheet. Voor de grote blokken van Neuhardenberg, de grootste dik 22 MWp, geldt nog niet de nieuwe beperking dat installaties groter dan 10 MWp geen EEG-gerelateerde vergoedingen meer zullen krijgen. Dit project had al vroeg in het jaar een bouwvergunning, en viel dus nog onder de "oude regels". Voor uitgebreide projectbeschrijving, zie artikel van 9 oktober 2012. Nieuwe projecten van deze omvang zullen niet meer op vergoedingen vanwege de aangepaste EEG Wet kunnen rekenen.
Alles bij elkaar optellend kom ik nu al op een geaccumuleerd vermogen van 6,84 GWp voor 2012, met 155.582 nieuwe installaties. Er rest nog slechts zo'n 650 MWp in november en december voordat het vorige record van 7,49 GWp in 2011 kan worden gebroken. Dat is slechts 325 MWp per maand gemiddeld, terwijl het maandgemiddelde dit jaar al 684 MWp bedroeg. Dus het is niet geheel onmogelijk dat, ondanks de maandelijkse tarief degressies voor nieuwe installaties, dit jaar alsnog een nieuw bijplaatsingsrecord gevestigd zal kunnen gaan worden. En dat terwijl Berlijnse politici, op hun grondvesten schuddend van zoveel voortvarendheid van hun eigen bevolking en talloze (groot-) investeerders, gewenst hadden dat er per jaar niet meer dan 3,5 GWp bij zou "mogen" gaan komen...
Een nog grotere afstand nemend, moeten we concluderen dat er met de nieuwste getallen eind oktober in Duitsland al een geaccumuleerd vermogen van ruim 32,2 GWp aan zonnestroom capaciteit zou moeten staan. Dat gaat "hoogst opmerkelijke" effecten krijgen in het voorjaar van 2013, wanneer de zon genadeloos fel en steeds langduriger gaat schijnen. Dan blazen al die 1,2 miljoen PV-systemen de gas- en steeds meer kolencentrales het net af...
©
Data graph: BMU/AGEE Stat, Bundesnetzagentur (Germany); CBS/StatLine,
CertiQ (NL)
Graph: www.polderpv.nl,
Leiden (NL)
NB: capaciteit NL volgens nieuwste inzichten Polder PV, met CertiQ data tm. augustus 2012 mee gerekend. Waarbij echter nog niet het sinds januari 2012 bijgeplaatste niet gecertificeerde vermogen is opgenomen (is onbekend)...
Wordt vervolgd. Grafiek update hier:
^ TOP |
29 november 2012. PPV voorspelling van bij te stellen CBS prognose zonnestroom capaciteit uitbouw 2011.
Op basis van nieuwe (voorlopige) elektriciteit productie data gepubliceerd door CBS doet Polder PV een poging om te berekenen wat de nieuwbouw en het geaccumuleerde volume van fotovoltaïsche capaciteit in 2011 kunnen zijn geweest. Hij komt, onder voorbehoud van niet gewijzigde kengetallen bij CBS, op zeer voorlopige speculatieve cijfers van grofweg 59 MWp groei en een accumulatie van al 145 MWp eind 2011. Dat is 37% resp. 12% meer volume dan eerder gepubliceerde cijfers. De stroomproductie in 2011 zou 11% hoger zijn komen te liggen dan het oude cijfer, en zou de 100 GWh zijn gepasseerd.
Zoals bekend worden continu cijfers ververst bij het Centraal Bureau voor de Statistiek. Ook voor de steeds hogere impact krijgende factor energie, met name duurzaam opgewekte energie. Al heet dat tegenwoordig bij CBS "hernieuwbare" energie. Cijfers over sommige technieken worden regelmatig ververst (zo is er een ongeveer half jaar vertraagde maandelijkse voortgangsrapportage over windstroom, een HE optie die volledig is bemeten in Nederland). Publicatie van veel andere nieuwe cijfers laat helaas (extreem) lang op zich wachten, zoals die over zonnestroom.
En als die cijfers dan al eens in het jaar worden gepubliceerd (de eerste keer pas vaak zeer laat in het voorjaar, voor het voorafgaande jaar), worden ze vaak achteraf ook nog eens bijgesteld. Dat blijkt bij zonnestroom, waar ik wel vaker harde noten over kraak op Polder PV (m.b.t. "officiële cijfers"), ook nodig. Want de enquêtes die CBS in samenwerking met Holland Solar laat uitvoeren, lijken slechts een beperkt deel van de "markt" af te dekken. Die, zo heb ik u het laatste jaar vaker laten weten, is geëxplodeerd wat het aantal aanbieders betreft. Ik ga in mijn "leveranciers- en groothandels" lijst binnenkort zeker over de 400 aanbieders [specifiek gericht] op de NL markt heen bij PV, als ik nog een gaatje vind om rond te snuffelen op internet...
Bijstellingen
2011 verwacht
Een van de onherroepelijke gevolgen zal waarschijnlijk zijn
dat de oude, pas op 31 mei 2012 voor
het eerst gepubliceerde, op 29 juni 2012 licht herziene en in het
HE Rapport overgenomen capaciteits-cijfers voor 2011 (uitgebreide
analyse Polder PV op 30 aug. 2012) zullen moeten worden bijgesteld.
Ik kreeg een eerste tipje daarvan te horen tijden de elders
op Polder PV besproken Sunday 2012 in Den Bosch (7 november 2012).
Een medewerker van CBS wilde even persoonlijk met me kennismaken, en
bedankte me voor het aanleveren van 2 eerste versies van genoemde lijst.
Deze medewerker stelde dat er in december een aanpassing zou
gaan komen van de in het Hernieuwbare Energie rapport (verschenen in
augustus 2012) gepubliceerde bijbouw cijfers voor PV voor het jaar 2011.
Onder anderen op basis van de nieuwe informatie die ik heb aangeleverd
(er is kennelijk heel wat afgebeld naar een forse reeks nieuwe leveranciers
die CBS nog niet kende). Het meest spannende, hoevéél
MWp er dan wel gewijzigd zou gaan worden bij de reeds gepubliceerde
capaciteitsuitbouw cijfers, mocht echter nog niet bekend worden gemaakt
(ook niet de "grootte orde"). Ik ging er toen sowieso al van
uit dat een correctie voor 2011 alleen maar "omhoog" zou kunnen
gaan (meer afzet dan oorspronkelijk gedacht), gezien de stormachtige
groei van de PV-markt die toen al enige tijd was ingezet (zie grafiek
laatst beschikbare cijfers). Maar "hoe veel omhoog", dat
is natuurlijk de cruciale vraag.
Hoogste
tijd weer voor een kristallen bol
Polder PV heeft echter inmiddels een omweggetje ontdekt vanwege weer
een andere energie statistiek die net is ververst bij CBS, en gaat op
basis daarvan nu voorspellen wat mogelijkerwijs de wijziging
in de PV-capaciteit bijbouw in het reeds lang verstreken jaar 2011 "zou
kunnen gaan worden".
Daartoe maak ik gebruik van de nieuwe gegevens die op 26 november 2012 in de geactualiseerde CBS database StatLine zijn gepubliceerd op het werkblad "Elektriciteit; productie naar energiebron". In dat werkblad staan de bruto producties van zowel elektriciteit als warmte van alle energie "modaliteiten", sinds 1998 per jaar vermeld. Toegevoegd op die datum is een voorlopige (nog steeds niet definitieve!) raming voor het jaar 2011, waarbij de cijfers over 2010 inmiddels wel "definitief" zijn gemaakt. Definitieve cijfers voor 2011 zullen echter pas in het 1e kwartaal van 2013 bekend worden gemaakt, voorlopige cijfers voor het huidige jaar 2012 zullen pas weer in ... november 2013 worden gepubliceerd...
^^^
Nieuwste vermeende [NB: "berekende"] zonnestroom
productie plaatje op basis van de laatste gegevens van CBS StatLine
(26 nov. 2012). Met name de geschatte productie voor 2011 is aanzienlijk
hoger dan in de voorlaatste StatLine update (in een andere tabel), want
die luidde toen nog slechts 90 GWh (ook in het HE rapport 2011 vermeld)...
Let op dat we kennelijk een klein "feestje" mogen vieren van
het CBS - de eerste keer dat in een jaar "100 GWh"
zonnestroom zou zijn geproduceerd - als de "berekeningen"
tenminste deugen. Daar is vast wel een leuke brainstorm sessie over
te houden, of dat (bij benadering) kan kloppen...
Nota Bene: in de onderverdeling "Centraal/decentraal" in genoemde aangepaste StatLine tabel valt "zonnestroom" onder het hoofdje "decentraal". Onder "centraal" is niets ingevuld, al hebben we enkele opvallende grote projecten die je met een beetje flair als "centrale opwek" zou kunnen kwalificeren (2,3 MWp Floriade dak Vijfhuizen, 1,8 MWp zonnestroom park Azewijn, bijvoorbeeld). Overigens vallen ook windenergie en waterkracht bij CBS onder het begrip "decentrale opwekking", wat weer een beetje vreemd is, want de twee off-shore windparken kun je al nauwelijks meer als "decentrale" opwekking zien. Dat is alleen maar haalbaar voor zeer grote, kapitaalkrachtige partijen...
Dat alles daargelaten: er staan nu dus ook weer nieuwe productie cijfers voor zonne-energie in de ververste tabel vermeld voor het jaar 2011, inclusief elektriciteit, wat dus op de - veronderstelde - productie van PV-installaties slaat. En daar zitten enkele verrassingen bij. Ik heb deze nieuwste cijfers ter vergelijking opgenomen in de "meest recente" CBS StatLine tabel "Hernieuwbare energie; capaciteit, binnenlandse productie en verbruik" (data update: 29 juni 2012). En de gegevens met elkaar vergeleken in onderstaand schema:
KLIK op plaatje voor uitvergroting
Uitleg combi
StatLine tabel
In rood omkaderd op dit combinatie spreadsheet (screendump) de nieuwe
gegevens van de update van 26 november 2012, waarin door CBS de bruto
productie van elektriciteit voor zonne-energie is uitgedrukt in megawattuur
(MWh, kolom "X" in deze verzamel spreadsheet). Noot: gegevens
in die tabel slechts vanaf 1998 beschikbaar. In de oorspronkelijke
tabel voor (specifiek) hernieuwbare energie producerende installaties
(laatste update 29 juni 2012) staat de stroomproductie van PV-installaties
("Zonne-energie totaal") vermeld in "mln kWh" (=
in gigawattuur, GWh), afgerond op hele getallen (niet meer detaillering
bekend in die tabel). Laatstgenoemde tabel gaat trouwens verder terug
in de tijd, en begint in 1990.
Deze laatste reeks heb ik - vanaf jaar 1998 - in een lichtgeel veld met blauwe getallen weergegeven, zichtbaar in kolom "O". Om nu 1 op 1 te kunnen vergelijken met de nieuwste gegevens uit de andere StatLine tabel, heb ik in de rood omkaderde nieuwe tabel eerst de nieuwste cijfers ook in GWh (mln kWh) omgerekend door kolom "X" te delen door 1.000. Hieruit volgt uiteraard een resultaat in GWh met drie cijfers achter de komma, met rode getallen in een lichtgeel veld, weergegeven in kolom "Y". Vervolgens heb ik de "afronding" functie van Excel gebruikt waardoor in kolom "Z" de productie in GWh in hele getallen komt te staan. Hieruit is direct duidelijk dat de laatste jaren andere getallen staan vermeld. Het verschil met de "oude" tabel van 29 juni 2012 (weergegeven in kolom "O") is evident, en heb ik berekend in kolom "AA". Waar het verschil ongelijk aan nul is, heb ik de verschilwaarden in een groen veld weergegeven.
Verschillen
met oudere cijfers
Uit deze verschilberekening kan geconcludeerd worden dat zelfs in de
jaren 2008-2010 er lichte afwijkingen t.o.v. eerder gepubliceerde waarden
zijn opgetreden, licht negatief (minus 2 GWh in 2009, minus 1 GWh in
2010), tot licht positief (1 GWh in 2008). Maar de belangrijkste wijziging
trad zoals al verwacht op in het jaar 2011: Er is 10 GWh meer geproduceerd
volgens nieuwe berekeningen van CBS dan op 29 juni jl. nog was gepubliceerd,
en in het HE rapport van augustus 2012 was overgenomen. Niet 90, maar
zelfs (ruim) 100 GWh productie aan zonnestroom in 2011
(NB: "voorlopige resultaten"), een stijging van maar liefst
11% t.o.v. de vorige opgave! Met daarbij de kanttekening dat er met
afgeronde waarden is gerekend, en dat de verschillen iets kleiner of
groter kunnen uitpakken, afhankelijk van het effect van de afronding.
Gevolg voor
capaciteits-prognose
Dit brengt ons onmiddelijk bij de volgende vraag: waar zijn
die verschillen aan te wijten? Hiervoor zijn twee mogelijke verklaringen,
die ook beide tegelijkertijd opgetreden zouden kunnen zijn:
(1) CBS is tot het (late) "inzicht" gekomen dat hun kengetal berekeningen (400 kWh/kWp.jaar voor autonome installaties, en 700 kWh/kWp.jaar voor netgekoppelde installaties, nog steeds volgens Protocol Hernieuwbare Energie, zoals wederom aangegeven in het HE rapport van augustus 2012) niet deugen. Of, dat kan ook, er is intensiever gekeken naar cijfermateriaal bij CertiQ voor de daar ingeschreven (MEP en) SDE installaties, waaruit de statistici wellicht de conclusie getrokken zouden kunnen hebben dat die kengetallen niet deugen. En dat er met name voor netgekoppelde installaties met hogere specifieke opbrengsten "gerekend" moet worden. Wat de totale berekende zonnestroom productie (niet "gemeten"!) op genoemde 100 GWh in 2011 heeft kunnen brengen. Maar wat wel "in tegenstrijd" met genoemd "Protocol" zou kunnen zijn, als van de daar gepubliceerde kengetallen afgeweken zou zijn. Wat mogelijk tot "Kamervragen" zou kunnen leiden, wat CBS ambtenaren mogelijk niet zouden willen.
(2) Een mogelijk veel plausibeler reden zou kunnen zijn, dat CBS onder anderen op basis van de door mij verstrekte flinke leverancierslijsten (twee versies dit jaar) en de nodige bel-rondjes te weten gekomen zou kunnen zijn dat er in 2011 heel wat meer capaciteit is verkocht dan ze tot voor kort dachten. En dat op basis van die extra op de markt afgezette (en al lang aan het net gekoppelde) volumes er natuurlijk ook meer stroom door de verkochte installaties moet zijn opgewekt dan tot nu toe door heel naief Nederland werd gedacht.
Er voorlopig van uitgaand dat CBS nog steeds met de "oude" kengetallen rekent (ik heb nog niet vernomen dat daar verandering in is gekomen), ga ik voorlopig van het laatste scenario uit: meer geregistreerde eindejaars-capaciteit in 2011 dan CBS in haar laatste update van 29 juni 2012 in de StatLine tabellen heeft opgegeven.
The big
question: wat is de impact?
De grote vraag is dan: hoeveel zou de eindejaars-capaciteit in 2011
in dat scenario dan met de nieuwe, hierboven gepresenteerde productie
cijfers kunnen zijn geweest? Dan moeten we uitgaan van de kengetallen
zoals die "verondersteld nog steeds door CBS worden gebruikt",
400 resp. 700 kWh/kWp.jaar voor autonome / netgekoppelde systemen.
Voor de eerste categorie heeft CBS een hoogst merkwaardige lage nieuwbouw van slechts 86 kWp (!!!) voor "autonome" PV-installaties opgegeven in hun HE rapport voor 2011. Ik ken tenminste een partij die in zijn uppie vele malen meer afgezet claimt te hebben in dat jaar (en die nooit een enquête formulier van CBS heeft ontvangen...). Als ik nu met een hele natte vinger dat zeer bescheiden volume minstens verdrievoudig (waarschijnlijk nog steeds veel te laag), en afschat op grofweg 300 kWp nieuwbouw in 2011 (ongeveer hetzelfde volume als door CBS opgegeven voor 2010), en daarbij ook aanneem dat de gesignaleerde "plussen en minnen" in totale stroomproductie voor de jaren 2008-2010 (zie tabel) elkaar grofweg hebben opgeheven (NB: alle installaties betreffend, met verpletterend overwicht voor het volume netgekoppelde systemen), zou er eind 2011 met de reeds bekende cijfers van CBS ongeveer 5,4 MWp aan autonome installaties opgesteld kunnen zijn geweest.
15% meer
accumulatie dan vorige cijfers?
Met het kengetal "400 kWh/kWp.jaar" zou dat geaccumuleerde
eindejaars-volume in dat jaar grofweg zo'n 2,2 GWh kunnen hebben geproduceerd
aan zonnestroom. Dat moet afgetrokken worden van het nieuwe getal "100
GWh" uit bovenstaande tabel, en dan houden we voor netgekoppeld
in 2011 nog 97,8 GWh aan stroom productie over. Met een (prehistorisch)
- door CBS gehanteerd - kengetal (specifieke jaaropbrengst) van 700
kWh/kWp.jaar zou uit die hoeveelheid een netgekoppeld eindejaars volume
van zo'n 140 MWp volgen. In combinatie met genoemde berekende 5,4 MWp
"autonoom" zou dan het totale eindejaars-volume in 2011 alweer
ruim 145 MWp bedragen kunnen hebben. Wat bijna 12%
meer zou zijn dan de 130 MWp die tot nu toe is gemeld. Als alle aannames
in dit artikel, gebaseerd op de nieuwste cijfers van het CBS, kloppen.
Jaargroei
2011 veel hoger?
Als we er van uitgaan dat er eind 2010 volgens oude cijfers
van het CBS 88 MWp zou zijn geaccumuleerd, en we trekken daar dan grofweg
2 MWp vanaf (i.v.m. kleine correcties vermeende zonnestroom productie
in die jaren, zie berekeningen in tabel), houden we eind 2010 86 MWp
accumulatie over. Met bovenstaande speculatieve berekening van zo'n
145 MWp eind 2011 zouden we dan op een theoretische jaargroei kunnen
gaan komen van maar liefst 59 MWp in 2011. Zo'n 37%
meer (!) dan de ruim 43 MWp die nu nog in het HE rapport 2011 staat
vermeld... Dat is veel meer dan ik in eerst instantie had berekend voor
mijn bijdrage tijdens
The Solar Future in Haarlem in het late voorjaar (N.B.: vóórdat
CBS de eerste cijfers over 2011 publiceerde op 31 mei). Want ik zat
toen nog maar op een geschat jaargroei volume van 35-36 MWp (NB: inclusief
een geschatte 6 MWp afzet voor actie Wijwillenzon). Sterker nog: ECN
Beleidsstudies had dat jaar (door toepassing van foute, verkeerd begrepen
cijfers) in het EurObserv'ER rapport in april 2012 een nieuw volume
van slechts ... 30 MWp laten opnemen. Die nu - onder de nodige aannames
berekende - prognose van 59 MWp ligt "verdacht" dichtbij de
"het zou best 60 MWp kunnen zijn geweest in 2011"
die ik van een bekende marktpartij vernam tijdens de Energiebeurs in
Den Bosch op 9 oktober 2012...
Dit alles uiteraard onder het voorbehoud dat CBS nog steeds de oude kengetallen heeft gebruikt voor de schatting van de stroom productie. Als ze daarin hogere waarden hebben gebruikt, gaat bovenstaand verhaal niet op, en/of moet het fors worden afgezwakt.
Nieuwe capaciteits-cijfers
te verwachten voor 2011
We gaan in december mogelijk vernemen of de speculatief berekende
bijstelling van het eindejaarsvolume aan fotovoltaïsche capaciteit
in 2011, 15 MWp meer dan de 130 MWp die u helemaal onderaan in blauw
weergegeven in kolom "H" in de hierboven getoonde spreadsheet
screendump ziet staan ook uit nieuwe berekeningen van CBS zal gaan volgen.
In ieder geval lijkt wederom uit deze zeer voorlopige gevoltrekkingen
uit nieuwe CBS cijfers kristalhelder: de nieuwbouw van zonnestroom capaciteit,
of, in ieder geval, de "berekende" stroom productie uit die
installaties, lijkt veel harder te gaan dan de meeste branche partijen,
economen, beleidsambtenaren, Tweede Kamer leden, en het publiek lijken
te denken. Het is overal op deze aardkloot steeds weer hetzelfde liedje:
bij de afzet van die sexy zonnepaneeltjes en de kilowattuurtjes die
daardoor worden uitgepoept gaat het heel wat rapper dan velen bevroeden...
U hoort dus mogelijk in december over een vervolg op deze tongue-in-cheek reken excercitie, als er meer CBS data beschikbaar zullen komen...
Nog twee
grafieken - HE productie
Ik heb nog enkele (tale-telling) grafieken gemaakt van de nieuwste
CBS cijfers. Hier volgen er voorlopig nog twee, over de - nog steeds
niet erg bemoedigende - stand van zaken m.b.t. de productie van hernieuwbare
energie in Nederland:
Deze grafiek geeft het procentuele aandeel aan van hernieuwbare energie bij de bruto elektriciteitsproductie in ons land. Biomassa overheerst, in 2011 al 6,2% van het totaal, bijna 113 TWh (407 PJ) claimend (waarvan de grootste delen biomassa bijfik in kolencentrales en afval verbranding betreft, een groot restdeel betreft biovergisters...). Verder was het een redelijk goed windjaar in 2011, met een forse stijging t.o.v. het tegenvallende jaar 2010. Het aandeel wind steeg naar 4,5%. De rest is op dit niveau bezien (grove categorie indeling) eigenlijk verwaarloosbaar, met een aandeel van 0,05% voor waterkracht, en een - gelukkig rijzend - aandeel van 0,09% voor zonnestroom. Dat laatste kan in 2012 relatief bezien flink gaan stijgen gezien de - voor NL begrippen - "forse" bijbouw. Al wordt nog steeds de fysieke productie van het grootste deel van alle installaties (niet centraal geregistreerd) niet "gemeten". Dus dat gele segmentje blijft gissen geblazen, en er zou eigenlijk een "foutenbalk" bij moeten...
Totaal aandeel stroom uit "hernieuwbaar geachte" bronnen (inclusief biomassa bijfik en afvalverbranding...): 10,89% van de totale stroom productie. Niet iets om trots op te wezen, ook al omdat een fors deel dubieuze bronnen betreft binnen de verzamel categorie "biomassa".
Deze laatste grafiek laat de totale energieproductie zien, waarbij elektra en warmte (incl. cogeneratie in grote centrales als gasgestookte STEG's e.d.) bij elkaar worden genomen. De fysieke productie is hier uitgedrukt in petajoules. 1 PJ = 1.000 TJ = 1 miljoen GJ = 1 miljard MJ. 1 MJ (megajoule) is het elektrische equivalent van ongeveer 0,278 kWh (dus 1 PJ is het equivalent van ongeveer 278 TWh). Er gaat echter heel veel energie van de primaire grondstoffen verloren, en bovendien gaat veel van de geproduceerde warmte verloren bij fossiele productie. Deels ook bij biovergisters e.d. die geen warmte (terug)winning bedrijven. Primaire energie die dus - veelal in de grote centrales - niet in elektriciteit wordt omgezet. Dat blijkt uit het hier niet getoonde staatje "inzet" wat het totaal aan ingezette fossielen, biomassa, uranium, etc. is waar energie van wordt gemaakt. Voor 2011 had die "inzet" een volume van ruim 1.006 PJ. Met die hoeveelheid potentieel werd echter slechts een bruto productie van ruim 631 PJ aan elektra en warmte gemaakt, wat al een kolossaal en extreem verspillend verlies betekent van 37% aan energie inhoud. Van die 631 PJ aan energie productie bestond 225 PJ uit warmte (36%, rest was elektriciteit), waarvan slechts een deel in de vorm van proceswarmte of via gemonopoliseerde (naar de hoge gasprijzen toegerekende...) stadswarmte netten "nuttig" gebruikt wordt. Ook zijn er natuurlijk flinke transportverliezen van in centrales geproduceerde elektriciteit die her en der door het land (of, steeds meer, in extreme mate, over de grenzen heen) getransporteerd moet worden. Dat gaat allemaal van het effectieve "verbruiks-potentieel" af. Centralistisch georiënteerde energievoorziening blijft extreem verspillend en is eigenlijk niet meer "van deze tijd"...
Verklaring
grafiek
Dominant is - en blijft - de productie uit fossiele brandstoffen, donkergrijs
in de grafiek. Wel is de productie t.o.v. 2010 afgenomen naar 545 PJ,
al is het aandeel op de totale energie productie nog steeds overweldigend:
bijna 89%. Kernenergie (violet) hangt zo'n beetje stabiel rond (14-)15
PJ (Borssele produceerde 4,14 TWh aan elektriciteit in 2011 volgens
de StatLine tabel onder het hoofdje "Kernenergie", al werd
de centrale daar uiteraard niet als zodanig genoemd), 2,4% van totaal.
"Overige energiedragers" (expansieturbines in centrales die huishoudelijk en industrieel afval verwerken, lichtblauw) zat op 20 PJ (3,3%). Het restant betreft energie opwekking (elektra en warmte) uit hernieuwbaar geachte bronnen (lichtgroen). Groeiend naar 52 PJ in 2011, een aandeel hebbend van slechts 8,2% (elektra plus warmte). Voor alleen elektra is het aandeel zoals eerder getoond gestegen naar 10,9% op de totale stroom productie. Maar dat is naast groei van windenergie (liability: kan weer gaan tegenvallen in een relatief windarm jaar) vooral te wijten aan een toename van de modaliteit biomassa.
Reacties (deels op GoT, 30 november 2012):
"
"
"
"
"CBS
StatLine publicatie "Elektriciteit; productie naar energiebron"
(update 26 november 2012)
http://www.energeia.nl/preview.php?Preview=1766
(beschouwing Energeia over stats PPV, 30 nov. 2012)
|
):
het is numero 400 op mijn immer groeiende lijst met
leveranciers en groothandels die zich op de Nederlandse PV-markt richten.
Met expliciet aanbod in de vorm van zonnestroom systemen, en/of PV-modules
op hun websites, of een zeer expliciet verzoek om offertes in te dienen.
Daarbij tevens groothandels in dit soort goederen (die minimaal zonnepanelen
aanbieden). Daar zitten ook een paar buitenlandse partijen bij die zich
ook uitdrukkelijk op onze markt zijn gaan richten met een niet verhullend,
duidelijk aanbod.
17
december 2012. Ruimtebeslag PV-parken (veel) beter
dan menigeen denkt. De webmaster van Polder PV is al een tijd
lid van de actieve duurzame energie coöperatie 
