Nieuws P.V. pagina 60

meest recente bericht boven

24 juni 2010 - 6 juli 2010

Voor belangrijke "highlights" voor ons PV-systeem, zie pagina nieuws_PVJSS22.htm

6 juli 2010: Compromisvoorstel voor EEG Novelle zonnestroom in Duitsland. Op de website van de Bundesrat vond ik, na een tip van Paul Cohn (dank!) het volgende bericht van 5 juli 2010. De vertaling er direct onder is van de hand van de webmaster van Polder PV en zijn verantwoordelijkheid. Het is de uitkomst van de kortgeleden aangekondigde poging tot bemiddeling tussen de twee Kamers in Duitsland, die het niet eens zijn over de door het conservatief-neoliberale kabinet voorgestelde (heftige) extra kortingen op invoedingstarieven voor zonnestroom voor nieuwe PV installaties (bedoeld in te gaan per 1 juli 2010, dus gezien de datum "met terugwerkende kracht"). De beraadslaging over deze bemiddelingspoging werd recent verdaagd.

NB: Bondsdag = Bundestag, qua functie vergelijkbaar met de (NL) Tweede Kamer; Bondsraad = Bundesrat, qua functie vergelijkbaar met de (NL) Eerste Kamer.

Donderdag 8 en vrijdag 9 juli zouden we dus - in theorie - te weten moeten komen of dit nogal complexe voorstel geaccepteerd zal gaan worden door de twee "kamers". Meestal zijn dit soort "complicerende details" in bestaande Wetgeving niet erg bevorderlijk voor marktontwikkeling en transparantie. Want het zou betekenen dat er in een periode van een jaar tijd maar liefst vier "tariefperiodes" zouden gaan gelden: per 1 januari 2010 (reeds van kracht en effectief), per 1 juli (met terugwerkende kracht), per 1 oktober, en natuurlijk de nieuwe "standaard" degressie per 1 januari 2011. Dit maakt de toch al gigantische administratieve kermis rond de registraties van het in Wet vastgelegde recht op EEG Einspeise Vergütungen bij de 850 netbeheerders in Duitsland er allemaal niet makkelijker op. Uiteraard zal de PV-systeem exploitant niets van die voor hem/haar compleet onzichtbare administratieve verwerking merken, en zo hoort dat ook. Investeerders die goud geld voor duurzame productie apparatuur uitgeven hoor je niet lastig te vallen met bureaucratie, dat schrikt maar af... (goed gelezen, daar in Den Haag?).

Het belangrijkste blijft dat een ieder die aan de zonnestroom wil, laagdrempelig in kan blijven stappen (nog steeds de fysieke realiteit in Duitsland). En dat zonnepanelen daar "betaalbaar" blijven. In ieder geval valt niet te voorzien dat er nu zeer forse prijsdalingen in de systeemprijzen zullen gaan plaatsvinden. Want met deze nieuwe onzekerheden is het duidelijk: iedereen die geld heeft en/of het relatief gunstig kan lenen, wil zo spoedig mogelijk dit jaar nog het dak vol hebben liggen voordat er nog meer politieke onzekerheid wordt gecreëerd. Het gaat, het is al vaker gepasseerd op Polder PV, een "hoogst interessant" PV jaar worden in Duitsland. Wat daarna zal geschieden is een dikke laag koffieprut. Wel van Max Havelaar kwaliteit, mag ik hopen...

http://www.bundesrat.de/cln_179/nn_6898/DE/presse/pm/2010/100-2010.html?__nnn=true (hierboven vertaald bericht van de Bundesrat)

Hiertoe ook de pdf van de Bundesrat met marginale wijzigingen van de Wetstekst (EEG Novelle 2010) die feitelijk slechts "uitstel van executie" betekenen en geen wezenlijke wijzigingsvoorstellen inhouden.

http://www.bmu.de/pressemitteilungen/aktuelle_pressemitteilungen/pm/46192.php (reactie van Norbert Röttgen, CDU minister van het Bundesumweltministerium, op het bemiddelingsvoorstel tot - marginale - aanpassing van de ingediende EEG Novelle 2010, 5 juli 2010)
http://www.heise.de/tp/r4/artikel/32/32907/1.html (uitgebreid achtergrondartikel met reacties op Heise.de portal, 6 juli 2010)

Later toegevoegd:
http://www.photon.de/news_archiv/details.aspx?cat=News_Archiv&sub=Politik&pub=1&parent=2598 (Beschouwing van Jochem Siemer op Duitse Photon site, met de consequenties voor de nieuwe tariefstellingen in het EEG en de tijdskaders die de zaken er niet eenvoudiger op maken, 8 juli 2010)

6 juli 2010: Weltmeister summa cum laude. Dat soort loftuitingen worden niet vaak vergeven, maar Duitsland krijgt van mij die palmares al jaren m.i. volkomen terecht toegeschoven als het over implementatie (lees: niet eeuwig oeverloos ouwehoeren over...) van zonnestroom gaat. Het eerste kwartaal is inmiddels "verwerkt" bij het volgens mij op continue hoogspanning draaiende "installatiecijfers verwerkende" departement van het Bundesnetzagentur. En de resultaten zijn, zoals reeds op 3 juli kort aangestipt, wederom ronduit verpletterend. Met alleen al in dat eerste kwartaal 715 MWp aan nieuwe PV-systemen, 30.755 stuks om precies te zijn (gemiddelde grootte in die periode: 23,24 kWp per nieuwe PV-installatie). Polder PV dook als vanouds diep in de cijfers en construeerde met behulp van Excel voor u wederom diverse tale-telling grafieken. Waarschuwing: het ergste moet dit jaar nog gaan komen. Dus waarschijnlijk moeten in komende versies van diverse grafieken de Y-assen fors naar boven worden bijgesteld...

^^^
Vergelijking 2009-2010, eerste kwartaal. Kleurcodes geven de door Polder PV bepaalde indeling in
installatie categorieën weer (kWp klassen). Voor details en meer grafisch geweld, zie grafiek update.

Wat mij betreft mag Nederland de world cup voetbal winnen, maar daar verdienen we in ieder geval geen duurzame samenleving mee. Duitsland gaat er met de hoofdprijs vandoor: al dik tien jaar lang de beste en meest stabiel ondersteunde zonnestroom markt ter wereld. Met zeker op termijn enorme voordelen voor een zekere, hernieuwbare, op eigen bodem tot stand gekomen groene en breed door de eigen bevolking gedragen betaalbare revolutie. Die het land steeds minder afhankelijk zal maken van extreem onbetrouwbare en zeer wispelturige "externe partijen".

Voor de grafische presentatie zie:

5 juli 2010: Leuk verjaardagscadeau'tje: dubbele 800 kWh slag. Polder PV heeft de nodige "oude" OK4 omvormers in zijn systeem zitten die al vele jaren hun "rondjes" draaien. De momenteel oudste exemplaren waren in oktober 2001 onder twee nieuwe 108 Wp modules (Shell Solar ACN5000E) gezet en deden het erg goed. In de loop der jaren begonnen echter diverse van de onder de zonnepanelen gemonteerde OK4 omvormers uit te vallen omdat ze blijkbaar toch niet zo goed tegen de sterk wisselende weerscondities konden, ook al hadden ze de zwaarste waterdichtheidsnorm (IP67 klasse).

^^^ Logfile van 5 juli 2010 met het "verjaardagscadeau'tje": inverter nr. 41496 (roodomlijnd) was op 3 juli al de 800 kWh grens gepasseerd; broertje met nr. 55595 (roodomlijnd, geel vlak) deed "het" twee dagen later, tussen 13:46 en 13:51.

Na heel veel sjorren en trekken, en een daaruit resulterende omvangrijke vervangingsactie door de Sunpower® project partners (NUON en Eneco), koos Polder PV voor binnenplaatsing van de OK4 omvormers. Deze operatie kreeg definitief gestalte tijdens twee dagen renovatie werkzaamheden, eind mei 2005, in opdracht van - destijds - de NUON holding. Tijdens die complexe operatie werden abusievelijk de nu binnen in huis opgestelde omvormers meestal aangesloten op andere modules. Zo ook de oudste nu nog in het systeem aanwezige exemplaren. De ene zat op een 108 Wp module in de achterste rij (die in de winter tijdelijk wordt beschaduwd tijdens zonnige dagen). Het andere exemplaar zat op een 108 Wp paneel in de voorste rij wat nooit wordt beschaduwd. Door de meterstand van deze identieke omvormers met elkaar te vergelijken in de loop van de jaren is te zien dat de kWh meterstand van het exemplaar op het achterste 108 Wp module een heel klein beetje achter gaat lopen op die van het broertje op een identiek paneel in de voorste rij (schaduweffect, zie figuur).

^^^ Plot van niet [fysiek] resetbare kWh meterstanden van de twee identieke OK4E-100 Watt omvormers van NKF die al sinds oktober 2001 in dienst zijn in het Polder PV systeem. En die al die jaren vlijtig hun superschone kWh'tjes uit blijven poepen zodra er genoeg licht voorradig is, in een zeer regelmatige cadans (curve met steile helling in de zomerperiode, afvlakkend in de winterperiode, HOEZO zonnestroom productie "niet voorspelbaar"???). Tot en met 29 mei 2005 zaten beide exemplaren op twee ACN5000E 108 Wp modules, nr. 41496 (licht oranje) op een exemplaar in de achterste rij (lichte schaduweffecten in de winterperiodes en dus iets achterblijvend), nr. 55595 (licht rood) in de voorste rij (onbeschaduwd). Op 30/31 mei 2005 grootschalige renovatie waarbij beide omvormers uiteindelijk, binnen in huis opgehangen, aan twee (identieke) ACN2000E 93 Wp modules (voorste rij, onbeschaduwd) werden geschakeld. Dit is weergegeven door een door mij "getruukte" kleurverandering in de curves: lichtblauw voor nr. 41496, donkerblauw voor nr. 55595. Blijkbaar doet 41496 het in de loop der tijd nu ietsje beter dan zijn broertje: het in de jaren voor de renovatie opgelopen lichte "verlies" wordt in een paar jaar tijd goedgemaakt en beide curves zijn in 2009-2010 vrijwel over elkaar heen komen te liggen. Resulterend in het vrijwel gelijktijdig passeren van de 800 kWh grens, begin juli 2010, slechts 2 dagen na elkaar... Het effect van de energieproductie op de twee typen ACN modules is goed te zien aan de hand van de lineaire trendlijnen die ik door Excel heb laten uitrekenen, en die voor beide omvormers voor zowel de periode vóór als die na de systeemrenovatie van mei 2005 zijn afgebeeld (zelfde kleurstelling als de curves die als uitgangspunt zijn gebruikt). De trendlijnen liggen voor beide tijdvakken niet ver uit elkaar, ook voor de periode (na de renovatie) dat beide omvomers aan schaduwloze 93 Wp modules waren geschakeld. Wat betekent dat de omvormers bijna identiek "presteren". Het opvallendste is echter de hellingshoek van de trendlijnen: in de periode dat de omvormers op de 108 Wp zaten bevestigd, was die hellingshoek beduidend hoger, en de kWh productie dus ook. Het verschil is echter t.o.v. de lijnen voor de "post renovatie situatie" (geschakeld op de 93 Wp modules) minder dan zo'n 100 kWh over een periode van 5 jaar tijd. Dat is niet veel (grofweg 20 kWh/jaar). En natuurlijk ook helemaal niet "erg". Andere omvormers uit de verzameling van Polder PV hebben de "taak" op de nog steeds in het systeem opgenomen 108 Wp modules immers overgenomen van deze twee nog steeds prima werkende exemplaren.

Tijdens de renovatie werden beide omvormers aangesloten op een 93 Wp ACN2000E module. Dit betekent dat de output in de loop van de tijd minder hard van stapel liep als toen deze omvormers nog waren aangesloten op de iets krachtiger ACN5000E exemplaren (trendlijnen in de grafiek). Geen nood, natuurlijk, andere omvormers namen die "opdracht" vanzelf over. Wel leuk is, dat de interne kWh teller natuurlijk al die tijd gewoon doorliep (hij is zodanig geïmplementeerd dat de eigenaar zonder toegangscode nooit de kWh teller kan resetten). En dat het verloop van de beide hier getoonde omvormers byzonder synchroon was in al die jaren.

En het allerleukste natuurlijk voor het laatst: op 3 juli 2010 passeerde het apparaat met serienummer 41496 de magische 800 kWh grens. Het broertje met nummer 55595 volgde al snel en maakte mijn verjaardag (5 juli) compleet: ook dit exemplaar heeft die mooie mijlpaal van 800 kWh vandaag genomen, nog geen twee dagen na zijn tweeling broertje.

Het geluk kan niet op in huize Polder PV...

Polder PV is geïnteresseerd in mensen met OK4 omvormers die de 900 kWh grens zijn gepasseerd. Dus als u daarover een leuke mededeling heeft, met evt. wat achtergrond informatie over het systeem waarin deze omvormers zijn opgenomen, kunt u een e-mail sturen...

3 juli 2010: Weer nieuwe records in de maak: Duitsland plaatste er in maart 328 MWp bij... Of eigenlijk moet ik iets nauwkeuriger zeggen: werden die installaties aangemeld bij het Bundesnetzagentur in die maand. Met de fantastische hoeveelheden aan capaciteit die Duitsland er alleen al in de bittere wintermaanden januari en februari bijplaatste (bijna 387 MWp), slaat maart nog even extra hard toe met zestienduizend-en-negenhonderd-en-eenentwintig nieuwe PV-installaties, tezamen nieuw 328,016 MWp er weer bij.

Het eerste kwartaal van dit nu alweer "opmerkelijke" jaar gaat daarbij in Duitsland in de boeken als hebbende bijna 715 MWp nieuwbouw gerealiseerd, een factor 9,6 maal zo veel als in het eerste kwartaal van "record" jaar 2009. Wat pas goed "los" ging in de tweede jaarhelft... Dat nieuwe volume (in een winterkwartaaltje) alleen al is een factor 11-12 hoger als de accumulatie van iets van 15 jaar prutsen met zonnestroom in Nederland...

^^^ Dit exemplaar is wellicht ook opgenomen in de nieuwste cijfers bij het Bundesnetzagentur. Een gigantisch PV-dak met waarschijnlijk dunnelaag First Solar CdTe modules op een gloednieuwe stal in Hüttenkofen (gemeente Mengkofen, Kreis Dingolfing-Landau, Ost-Bayern). Ik telde vanaf de originele foto ongeveer 1.363 zonnepanelen. Stel dat het 75 Wp exemplaar van First Solar gebruikt zou zijn, dan komt alleen dit dakje al op grofweg zo'n 102 kWp (tweede staffel in het Duitse EEG). Ernaast staat nog een leuke schuur met een voldak systeem, een "normaal" gezicht in Bayern... Foto genomen door de webmaster van Polder PV vanaf de Biohummer® tijdens de derde Mega PV Bayern Radtour, vlak voor Intersolar in München.

Het gaat erg "leuk" worden met voorspellen wat het voor het hele jaar gaat worden bij de Duitsers. Maar ik ga me er voorlopig nog niet aan wagen. Je zit zo een paar Gieg mis...

Wordt (grafisch) vervolgd...

3 juli 2010: Nieuwe variabele energie tarieven Vattenfall/NUON Energie. Gas een stuk omhoog, stadswarmte "dus" ook (effect echter minder, bovendien vastrecht lager), elektriciteit marginaal omlaag.

Dat is zo'n beetje kernachtig uitgedrukt de halfjaarlijkse wijziging bij een van de grootste energiebedrijven in Nederland. Al is het formeel stapsgewijs gewoon een Zweedse Staatsonderneming aan het worden. Die, als ze ergens een paar tientallen miljarden Euri aan bloedkolen winsten weten te verdienen, daarvoor "in eigen land" (Zweden) dikke peperdure nukes mogen gaan bouwen.

Dat daargelaten, wat worden nu de tarieven dan wel bij die buitenlandse holding die nog steeds doet of het een Nederlands bedrijf is? De website gaf op 1 juli al het antwoord. Omdat mijn huidige leverancier Greenchoice haar tariefstellingen af laat hangen van die van wat zei foutief de "regioleverancier" noemen, in mijn geval is dat dus Vattenfall/NUON, zijn die tarieven (voor elektra en kookgas) dus leidend. Als u in een ander netgebied woont, zoals dat van Enexis, zult u zich als Greenchoice klant moeten "beroepen" op de tariefstelling van die "andere" grote in buitenlandse (bruin)kolenboer handen gekomen onderneming die nog steeds (m.i. volkomen onterecht) schuil gaat onder de naam "Essent". Etc. (Stedin netgebied >>> Eneco tarieven als basis, in Zeeland >>> Delta Energie tarieven ...).

Tarieven Vattenfall/NUON
Prijsontwikkeling van de variabele tariefcomponenten voor een kWh in de laatste vier halfjaar perioden, "grijs" variabel, continutarief ("enkeltarief"), direct opzegbaar contract, G1 gascontract in regio C, en stadswarmte tarieven (gebonden, onvrije "markt"). Getallen en percentages kunnen door afrondingsverschillen (cijfers achter de komma van deelcomponenten) marginaal afwijken van wat daadwerkelijk in rekening is/wordt gebracht of wat op het tarievenblad van Vattenfall/NUON is vermeld. "--" is onveranderd t.o.v. vorige periode. Percentage geeft de verandering van de component weer t.o.v. de voorgaande halfjaar periode. 2009-I is eerste halve jaar van 2009 (1 jan. tm. 30 juni).

* De opbouw van de GJ prijs is complex en hier niet verder uitgesplitst. Voor een voorbeeld van oudere, gedetailleerde berekeningen voor onze situatie, met grafieken, zie de aparte stadswarmte "vraag en antwoord" pagina.

NB: let er goed op dat onze "gezegende" Staat der Nederlanden van elektriciteit in bovenstaand geval in de tweede jaarhelft al een totaal van 11,14 (EB) + 3,48 (totaal BTW) = 14,62 van de in totaal 21,77 eurocent/kWh afroomt. Dat is reeds een spectaculaire 67,2% van het door de betreffende klanten te betalen totale bedrag (hoezo, "objectieve" Staat?) ...

Voor gas is het 16,29 (EB) + 9,04 (BTW) = 25,33 van de in totaal 56,63 eurocent/m³ in onderhavig geval. Dat is iets minder, doch nog steeds niet te versmaden 44,7% van het totaal. Ach, de Staat is immers voor de helft eigenaar van Gasunie, "dus dat komt wel goed" met de inkomsten uit gasverkoop via leveranciers...

Voor stadswarmte wordt wel EB gerekend door de leveranciers, maar die mogen ze houden (niet afdragen aan de Staat, dus), "om de projecten rendabel te krijgen"...

Situatie Polder PV
Voor de situatie van Polder PV moet er als volgt worden gerekend:

Contract bij Greenchoice met een halve Eurocent/kWh inclusief BTW korting (i.v.m. bij Greenchoice bekende zonnestroom productie) op de "variabele NUON stroomprijs", resp. een kwart Eurocent/m³ inclusief BTW korting op de "variabele NUON gasprijs" (product "groen gas", wat betekent dat er voor PPV bomen worden gespaard cq. reservaten in o.a. Brazilië worden aangekocht voor de CO2 compensatie).

Dit impliceert dat Polder PV vanaf 1 juli 2010 tot en met 31 december 2010 kan gaan rekenen op een all-in kWh tarief van 21,77 - 0,5 = 21,27 Eurocent/kWh (alle hier genoemde tarieven incl. BTW). Dat is dan ook meteen de "marktwaarde" van alle zonnestroom kWh die Polder PV opwekt in die periode. Voor het beetje kookgas wat Polder PV in die periode verbruikt (grofweg de helft van de jaarlijkse, zeer constante hoeveelheid van 31 m³) gaat de webmaster 56,63 - 0,25 = 56,38 Eurocent/m³ betalen (na calorische correctie van de geleverde hoeveelheid).

Voor stadswarmte verandert er niet echt veel. Een verhoging van de GJ prijs tot 20,56 Euro/GJ, het vastrecht wordt het tweede halfjaar 336,72 Euro/jaar (3,4% lager, een goede zaak), maar tegelijkertijd wordt door NUON Warmte vanwege het NMDA beginsel voor de door ons dubbel betaalde vastrechten voor de kookgas compensatie (5 vastrecht posten) een verlaging van maar liefst 8,4% (bemeterde aansluiting) doorgezet. Leidend tot een te ontvangen compensatiepost van 10,89 Euro/maand, 130,68 Euro/jaar. Verder alles onverkozen, gebonden aan een buitenlandse bruinkolenstoker en kerncentrale exploitant, nog steeds duur met blijvend bezopen hoog vastrecht, en de allergrootste bulk van de totale energiekosten voor Polder PV opleverend. Zelfs al verbruikt 'ie slechts 10 GJ in het jaar. Hoezo "vrije" markt?

Met dank aan alle liberaliseringsfetisjisten in Den Haag...

http://www.nuon.nl/producten-en-diensten/energietarieven/standaardtarieven.jsp (standaard tarieven van Vattenfall/NUON Energie, op die pagina ook links naar alle andere tariefoverzichten, oppassen: het duizelt u al snel van alle tierlantijnen)

1 juli 2010: Hoge juni opbrengst, geen/wel record. Zoals al uit de opbrengsten voor week 25 naar voren kwam is ook de maandopbrengst voor juni zeer goed geweest, maar heeft het voor de oude deelsystemen binnen de installatie van Polder PV niet tot een record opbrengst geleid. Dat was voorbehouden aan de nog steeds op de eerste plaats staande junimaand uit het zonne-record jaar van 2003.

Maar als we naar de nieuwe deelsystemen kijken, mag PPV zich weer in de handen wrijven. Die deden het prima (2x 108 Wp pal zuid, 28,7 kWh = 132,9 kWh/kWp), tot buitengewoon goed voor "simpele" multikristallijne modules. De Kyocera's haalden zelfs 140,6 kWh/kWp, een spectaculaire opbrengst die nooit eerder bij een deelsysteem in de installatie van Polder PV werd gesignaleerd in juni. Alleen dure hoog-rendements-modules halen fors hogere genormeerde opbrengsten in de buurt van de 150 kWh/kWp in deze maand (zie GoT contribuanten Windfreak resp. Stegen).

Totale opwek voor juni 2010 met het huidige 1,336 kWp STC vermogen: 174 kWh. De marktwaarde met mijn contractprijs van 21,3 eurocent/kWh all-in tm. 30 juni komt daarmee op een mooie € 37,06. De enkeltarief Ferrarismeter staat nu volautomatisch gesaldeerd en wel op de meterstand van plm. tweede Kerstdag 2009.

Zoals reeds gezegd beslist geen juni record voor het langjarige 1,02 kWp deelsysteem (128,6 kWh, zie plaatje), want daarmee werd in 2003 in die maand maar liefst 139,4 kWh gehaald (136,7 kWh/kWp). Het maximum wat met die deelgroep is gehaald was in juli 2006 (149,1 kWh = 146,2 kWh/kWp), waarbij ook trouwens de opmerkelijke aprilmaand in 2007 genoemd moet worden (141,2 kWh = 138,4 kWh/kWp).

Verder slechts 0,169 GJ stadswarmte verbruikt in juni (uitsluitend tapwater, radiatoren hoofdkraan staat al sinds april uit), komt neer op (tarief tm. 30 juni 20,00 Euri/GJ) € 3,38 verbruikskosten. En 1,9 m³ kookgas, verbruikskosten (all-in tarief 52,8 eurocent/m³ tm. 30 juni) 1 Euro.

Totaal deze maand elektra/SV/kookgas variabele "kosten": minus 32,68 Euri. Lees: bijna 33 Euri "te ontvangen". Daarbij verder niet over alle vastrechten etc. pratend. Die had ik immers ook zonder zonnepanelen etc. moeten betalen cq. [de beruchte en veelbesproken post "teruggave energiebelasting"] automatisch teruggekregen van Min. Fin. via de boekhouding van de leverancier.

Kon slechter...

^^^
Jaaroverzicht voor Polder PV in Sonnenertrag. We zijn al flink op weg naar alweer een respectabel
jaar resultaat (rechter oranje kolom). Laat de 2e jaarhelft maar komen! ...

Vergeet s.v.p. uw Sonnenertrag maandproductie niet in te voeren! Polder PV nog steeds onder nr. 777.

29 juni 2010: Triodosnieuws thema duurzame energie. In het zomernummer van het kwartaalblad van 's werelds duurzaamste bank Triodos (hoofdkantoor in Zeist, centrum van de antroposofie in Nederland) flink wat aandacht voor hernieuwbare energie inclusief zonnestroom. Een selectie door Polder PV, met een kritische afsluiter.

(a) Voorwoord Matthijs Bierman, "Duurzame energie geeft energie". Lezers van Polder PV zullen dit (h)erkennen, PPV drijft op de zelf gegenereerde zonnestroom, en de bakken aan mentale energie die dat oplevert. Verwijzend naar het burger initiatief "Nederland krijgt nieuwe energie.nl" (teller stond om half twaalf vannacht op 30.074, er zijn er 40.000 nodig voor parlementaire behandeling) doet Bierman uit de doeken waarom er hard gewerkt moet worden om Nederland vlot te trekken. Want je krijgt er vanzelf energie van. En zo is het maar net. Bierman breekt ook een lans voor biovergisting van plantaardig materiaal. Een optie die in bijvoorbeeld Duitsland al massaal is doorgebroken en hier nog steeds onterecht een vreemde eend in de bijt lijkt te zijn. Tja. Stimulerend incentive regime of niet, toch?

(b) Triodos en Eneco (momenteel het "grootste" energiebedrijf in Nederland wat niet is verpatst aan een grote buitenlandse energieholding, en inmiddels vlak voor de eindstreep in de remmen vanwege de door het Haagse Gerechtshof "onoirbaar" geachte Splitsingswet) gaan de komende 5 jaar tien obligatieleningen uitgeven om lokale windparken van de grond te krijgen. Eerste beoogde "kandidaat": Windpark van Luna in Heerhugowaard wat de grootste input is om de Stad van de Zon echt "klimaatneutraal" te maken (naast uiteraard de veelbesproken momenteel 2,45 MWp (??) aan zonnepanelen, wind zal echter veruit de meeste hernieuwbare kilowatturen gaan inbrengen). Naast klanten van Eneco kunnen ook klanten van Triodos Bank die in de buurt van het te ondersteunen project wonen (!) participeren.

(c) Interview tussen Daniël Povel, Hans Schut (Triodos), en Klaas van Egmond (UCAD) over een gebalanceerde aanpak van de energietransitie en de rol van progressieve banken als Triodos. De Trias Energetica is daarbij leidend, besparing voorop, dan zo veel mogelijk duurzaam opwekken, en pas als laatste resterende energievraag met zo min mogelijk belastende "fossielen" zo efficiënt mogelijk opwekken.

(d) Gebouw beheerssysteem van Octalix/interview met algemeen directeur Dick van den Broek. Dat beheerssysteem stuurt op intelligente wijze belichting, ventilatie en verwarming in moderne kantoorgebouwen om energieverspilling te voorkomen. De Haagse Hogeschool, waar ik laatst was om de laatste vergadering van Sunergy bij te wonen (opgeheven, leden konden kiezen voor lidmaatschap van Windvogel via automatische inleg van het overgebleven budget van Sunergy), heeft zo'n Octalix energie management systeem. Heeft de NET-Trofee 2009 gewonnen. Het werkt met talloze sensoren en slimme data verwerkingstechnieken.

(e) Windcorporatie Zeeuwind (weblink is foutief in Triodos nieuwsbrief!) plaatst samen met agrariër Gabri Hoek vier nieuwe windturbines bij Tholen (productie verwachting: 30 GWh/jaar). Opbrengst van de stroomproductie wordt vanuit de corporatie weer in hernieuwbare energie- en educatie projecten gestopt. Zeeuwind ligt mijlenver voor op menig zich luidkeels op de borst kloppend energiebedrijf, en steekt gewoon de handen uit de mouwen, ondanks alle verschrikkelijke ambtelijke en bestuurslaag-gerelateerde dikke stroop die moet worden doorgeworsteld. Triodos financiert. Geweldig koppel!

(f) Tot slot: "Het roer om met zonnestroom", op pagina 6 van de nieuwsbrief. Hier komen we een bekende PV leverancier tegen die klant is van Triodos Private Banking, Metdezon.nl van Wijnand Schouten. Gedurfd initiatief, recent een showroom voor zonnepanelen geopend, en bekend geworden als importeur van (OEM) Chinese kristallijne modules en omvormers die "laag in de markt" is gaan zitten met de aangeboden prijsstelling. Echter ook bepaald niet onomstreden: de bemoeienissen van de initiatiefnemers met bomvol valkuilen zittende "terugverdientijd discussies" is diverse mensen in het verkeerde keelgat geschoten. Met name toen er goede sier werd gemaakt met een zogenaamd "voordeel" van de standaard teruggave energiebelasting post die elk huishouden automatisch terugkrijgt van het Ministerie van Financiën (via de nota van de stroomleverancier). En die, zoals diverse verontwaardigde posters op GoT duidelijk hebben laten blijken, niets met enig vermeend voordeel voor zonnestroom opwekkers heeft te maken (noot: Polder PV was een van de felste bestrijders van die suggestie, zie ook de links in mijn kritische bericht van 3 maart 2010, de discussie ontbrandt pas goed nadat het bedrijf zich op het GoT forum expliciet heeft voorgesteld op 14 februari 2010). Het bedrijf werd wel gewaardeerd vanwege het feit dat het repliceerde op de kritiek, maar kon ondanks "intern juridisch advies" de forum contribuanten niet overtuigen van het gelijk.

Ook maakt het bedrijf zich niet populair met absurd suggestieve "terugverdientijd" claims tussen de 3 en een half en 5 jaar op hun homepage, die compleet irreëel zijn (voor de overgrote bulk van "het publiek"). En niet alleen omdat de SDE subsidie een grote tombola is waarbij je grote kans hebt om naast het potje te piesen. Nog steeds staat er onder die bizarre "teller" van ze de onzinnige toevoeging: "Vermelde besparing is geschat, inclusief Subsidie, Heffingskorting, Energiebelasting en op basis van prijspeil oktober 2009."

Die "heffingskorting" is, zoals uitgebreid (en niet alleen door Polder PV) beargumenteerd, een incorrect begrip, en de "teruggave post energiebelasting" die daarmee wordt bedoeld is pertinent niet van toepassing en hoort dan ook beslist van de site te worden geschrapt omdat het om een misleidende claim gaat. Ook genoemde "Subsidie" wordt niet gespecificeerd en kan absoluut nooit tot een terugverdientijd van "3 tot 5 jaar" leiden onder de huidige marktcondities (zie "berekening" op homepage daar). Zelfs niet met de huidige module prijzen en zelfs niet als je alle installatiewerk in eigen beheer doet (wat de meeste mensen niet kunnen of willen). Tenzij er volslagen absurde stapelingen van subsidies plaats gaan vinden die de markt kapot maken (en tot een rode waas voor de ogen van de rechtse coalitie partijen zullen leiden...). En/of het tegendeel op papier wordt bewezen door Metdezon.nl.

Tweaker pcmadman zette terecht grote vraagtekens bij de hernieuwde claim in het Triodos bericht (type-slippertje door PPV gecorrigeerd):

(PPV: het was weliswaar geen advertentie maar een interview, met natuurlijk wel degelijk promotie voor de geïnterviewde; die 7 jaar zal pas blijken als die periode is verstreken en ALLE tariefwijzigingen en productiecijfers in de verschillende tariefperiodes als harde getallen kristalhelder voor een ieder in te zien op papier staan)

Metdezon zal beslist "goede bedoelingen" hebben, maar wederom wordt in het interview rond dit zeker bij kritische "beobachters" bloedhete thema meer verwarring gezaaid dan er wordt goedgepraat. Onduidelijk wordt of het volgende citaat in Triodosnieuws nummer 111 uit zijn verband is gerukt, verkeerd is overgenomen, of dat dit inderdaad zo is gesteld. Citaat in het korte stukje over het bedrijf:

Mijn commentaar op een post over dit Triodos stukje, met wederom een wenkbrauwen fronsende passage vindt u op Gathering Tweakers, 29 juni 2010. De tekst werd door de poster verkeerd geïnterpreteerd, maar dat doet niets af aan het feit dat de hierboven weergegeven stellingname "begint [pas!] na 5-7 jaar terug te verdienen" nergens op slaat, zoals in mijn reactie verwoord.

Nogmaals: geen "veroordeling" van (de producten van) het bedrijf, misschien zelfs een misverstand in de communicatie tussen MDZ en Triodos. Maar zolang over de "terugverdientijd" door de woordvoerder(s) namens het bedrijf dit soort uitermate curieuze uitspraken (ongecorrigeerd) naar buiten komen, zullen er vraagtekens blijven bestaan. En zullen deze eerst met kristalhelder bewijsmateriaal over wat er nu eigenlijk precies wordt beweerd moeten worden gestaafd.

<<< Foto van tracker veld op een van de lokaties van het Renewables Europe Fund van Triodos wat investeerde in een 1,4 MWp PV-project bij Toledo, Spanje. Foto © Triodos, deze webpagina

Ik deel tenslotte de mening van de heer Schouten dat Triodos "de enige bank is met een visie die aansluit op de mijne" gedeeltelijk. Wij zaten al bij de wereld pionier Triodos toen menig Nederlander nog nooit van die bank of "groen beleggen" had gehoord, met onze aandelen Biogrond Beleggingsfonds en Windfonds, en dragen de bank een warm hart toe. De webmaster van Polder PV heeft als particulier zelf later ook nog eens belegd in het Renewables Europe Fund van deze bank. Maar we zaten ook al tijden bij "die andere duurzame bank", ASN. Dat heet in goed en verantwoord Nederlands ook wel: "risico's spreiden"...

Bron:
Triodosnieuws nr. 111/zomer 2010: p. 6

29 juni 2010: Prachtige, zonnige week, met deels productie records - voor de nieuwste modules. Niet alleen vanwege enkele korte appelflauwtes van de binnen in huis hangende OK4 omvormers, maar juist ook vanwege de hitte in de afgelopen week hadden we wel hoge, maar niet de beste weekopbrengst die we ooit hebben gezien bij de al jaren in werking zijnde oudste deelsystemen binnen de installatie van Polder PV. Twee positieve uitzonderingen echter: de op 19 april 2010 toegevoegde, byzonder goed presterende multikristallijne Kyocera modules zetten sinds hun recente netkoppeling beslist een spectaculair weekrecord neer, en ook van de in augustus 2007 bijgeplaatste twee (pal zuid) 108 Wp modules hadden we eerder nog niet zo'n hoge meting kunnen noteren. Voor het complete uitgebreide 1,336 kWp systeem haalden we op een haar na net niet het vorige weekrecord van 17-23 mei 2010.

<<< Display van het Mastervolt programma'tje voor de Soladin600 op 28 juni 2010, 13h24 ("history" functie). Bovenste rij: kWh opbrengst, waar onder een prachtige "streep"van de laatste zomerse week (7 dagen op rij, de 28e, ook alweer een prachtige zomerse dag, was op dit tijdstip natuurlijk nog niet "af"). Onderste rij: werkingsduur van de omvormer. De al tijden stapsgewijs steeds langer wordende bedrijfstijd kolommen stabiliseren en zullen met het verstrijken van de zomertijd weer korter gaan worden, daarbij gelijke tred houdend met de daglengte en/of specifieke weerscondities (sombere avonduren betekent uiteraard eerder afschakelen)

Zonnig was het zonder meer, zie de screendumps die ik maakte toen ik het door mij gemonitorde aparte systeempje van 648 Wp (6x 108 Wp Shell Solar ACN5000E), elders in het complex aangesloten op een Mastervolt Soladin600 omvormer 's middags op de warme 28e juni uitlas. Het is duidelijk dat in deze configuratie (en ondanks de hitte) die omvormer vorige week in de buurt van zijn maximale opbrengst zat. De ventilator maakte in ieder geval een hoop lawaai. Maximale productie in die week ongeveer 3,8 kWh per dag. Plm. 5,86 kWh/kWp voor dat deelsysteem. Een identieke set in onze eigen PV-installatie op hetzelfde dak lijkt iets hogere dagopbrengsten in dit soort extreem zonnige weken te kunnen realiseren (max. 6,18 kWh/kWp op 3 juni 2009, met separate, in huis hangende OK4 omvormers). De hoogste dagopbrengst die de Soladin600 gaf te zien registreerde ik in een voorjaarsmaand: op 30 april 2007, 3,99 kWh, neerkomend op een vergelijkbare 6,16 kWh/kWp.

De uiteindelijke jaaropbrengsten van die twee fysiek gescheiden deelsystemen blijven dan ook niet ver van elkaar verwijderd: gemiddeld genomen presteert de installatie met de Soladin600 toch ietsje beter. En dat ondanks het feit dat het apparaat hoge AC vermogens aftopt. De maximale waarde die ik ooit heb gezien in de registraties is 499 Watt. Maar 498 Watt is het meest frequent voorkomend na de wekelijkse reset, behalve in de wintermaanden waarbij die max. waarde niet wordt gehaald door een combinatie van te weinig licht en een te ongunstige hoek van de modules t.o.v. de zon. De 6 OK4'tjes kunnen op een vergelijkbare groep 108 Wp modules beslist hogere maximale output genereren, in het voorjaar vaak bij elkaar kort durend boven de 540 Watt uitkomend. Maar ze doen het in de meestal optredende minder optimale omstandigheden natuurlijk slechter omdat er dan hogere omvormer verliezen worden "geleden" en de individuele MPP trackers mogelijk buiten hun optimale werkingsgebied gaan vallen.

^^^ Deel van screenshot van het erg handige logging programma wat Minke Bergsma voor de Soladin600 (en zijn OK4 omvormers) heeft uitgeknobbeld (petje af!), en wat een mooiere grafiek interface heeft dan het oorspronkelijke, ietwat karige Mastervolt programma. Getoonde periode 8 tot en met 28 juni 2010. Grafiekdata worden over de hele maand door het programma'tje opgeslagen mits de Soladin600 op tijd binnen de tien dagen wordt uitgelezen, anders zijn de oudste data alweer verdwenen (resulterend in een "nul" productie voor de verdwenen dag). Screenshot gemaakt om 13h26 op 28 juni, dus de kolom voor die dag is nog niet "klaar". De 3,93 kWh op 17 juni is net geen record, dat lag dit jaar op 23 april een honderdste kWh hoger. Wel is duidelijk dat het de afgelopen week continu spectaculair mooi zonnig weer was: alle dagen tussen de 3,68 en 3,80 kWh voor het aangesloten setje van 6 oude 108 Wp Shell modules...

De weekresultaten van zondagavond 20 juni tot en met zondagavond 27 juni voor onze eigen (Polder PV) installatie vindt u in de tabel hieronder. Er naast een vergelijking met eerder behaalde week records in rood. Mogelijk zijn daar hogere bereikte, doch niet bemeten resultaten buiten gevallen - door Polder PV wordt wel zeer frequent, doch niet volcontinu gelogd. Week productiecijfers worden zeer strikt gehanteerd als productie behaald sinds de start van de omvormers op maandag ochtend (meterstanden identiek aan die van afschakeling op zondagavond ervoor) tot en met het afschakelen ervan op zondagavond (de "formele" week indeling toepassend). NB: omvormers tot en met mei 2005 nog buiten onder de modules hangend, erna naar binnen in huis verplaatst. Uiteraard heeft deze (noodzakelijke) operatie gevolgen voor de natuurlijke ventilatie van de inverters. Waarbij de overall performance iets minder wordt, mogelijk "verergerd" door veroudering van componenten zoals condensatoren bij diverse nog steeds in het systeem opgenomen exemplaren. Als een omvormer structureel veel slechter dan zijn "collega's" blijkt te presteren, wordt deze op een gegeven moment vervangen.

Duidelijk blijft dat de iets westelijk van zuid (SSW) georiënteerde, in serie op 1 OK4E-100 omvormer geschakelde multikristallijne Kyocera 50 Wp modules het byzonder goed blijken te doen met een record genormeerde weekopbrengst van een spectaculaire 42,68 kWh [AC] per kWp opgesteld (STC) DC vermogen (vetgedrukte waarde in tabel).

De maximale dagproductie die inmiddels met het uitgebreide systeem is opgewekt werd op 22 mei 2010 behaald: 8,082 kWh. Dat is een hoeveelheid van ongeveer 2 en een half maal de gemiddelde dagelijkse consumptie in ons huishouden (gemiddeld jaarverbruik gedeeld door 365).

Juni 2010 gaat waarschijnlijk net geen bemeten record resultaat opleveren voor de oudste tien modules (2003 heeft nog steeds de ereplaats). Nog een dag wachten en dan weten we het zeker. Het begint wellicht een beetje "afgezaagd" te klinken: zelfs als het geen maandrecord wordt is de webmaster van Polder PV na een ietwat tegenvallende start van het jaar met deze resultaten zonder meer een content mensch...

28 juni 2010: Verwachtingen groei PV nog steeds zeer optimistisch. OK, het is momenteel even "slikken" geblazen met de verkrijgbaarheid van omvormers, zoals in het onderaan gelinkte bericht "Solarbranche ist sauer" bij Merkur-Online nog eens op zijn Duits werd verwoord. Een soort herhaling van de gesignaleerde problematiek zoals de heer Siebenga van Mastervolt reeds eerder op de Solar Future II conferentie uitgebreid heeft toegelicht. De met kop en schouders boven de rest van de omvormer fabrikanten uit stekende marktleider SMA uit Kassel verwacht, gebaseerd op uitlatingen van de toeleverende bedrijven uit de halfgeleider industrie, dat de acute leveringsproblemen stapsgewijs minder zullen gaan worden en dat zo'n beetje het derde of vierde kwartaal van dit jaar de situatie zich zou moeten gaan "ontspannen" cq. "normaliseren" (zie uitgebreid bericht op de website van SMA). Maar dat de situatie voorlopig "gespannen" blijft is duidelijk, gezien de quote "Der Markt ist quasi leer gefegt".

Dit alles laat onverlet dat de vooruitzichten voor de zonnestroom markt als geheel nog steeds rooskleurig blijven. Drie recente berichten geven daarvoor een duidelijke aanzet.

(1) EPIA prognose BIPV/gebouwgebonden markt EU 27
Wederom heeft de Europese branche organisatie EPIA een studie laten doen, ditmaal naar de technische haalbaarheid om het dak- en gevelpotentieel in Europa maximaal voor decentrale opwekking van zonnestroom in te gaan zetten. In het bericht van 23 juni jl. stelt EPIA dat 40 procent van alle gebouwen - een grondoppervlakte van 22.000 vierkante kilometer hebbend - en 15 procent van alle façades in de EU 27 geschikt zouden zijn voor de opwekking van zonnestroom. Rekenend met deze uitgangspunten zou er met dit "technisch haalbare" potentieel een nominaal vermogen van maar liefst 1.500 Gigawattpiek kunnen worden gerealiseerd. Dit volume zou in staat moeten worden geacht om per jaar grofweg zo'n 1.400 Terawattuur aan donkergroene, hernieuwbare elektriciteit te kunnen opwekken. Wat volgens EPIA gelijk zou staan aan 40% van de totale stroombehoefte die voor de EU 27 in het jaar 2020 wordt verwacht. In de vorig jaar gepresenteerde "SET for 2020 study" van EPIA werd op basis van politieke randvoorwaarden nog voorspeld dat er in 2020 390 GWp aan zonnestroom vermogen geïnstalleerd zou kunnen zijn, daarbij dus nog geen rekening houdend met de technisch haalbare mogelijkheden als BIPV een serieus (eventueel specifiek bevorderd) marktsegment zal gaan worden. In ieder geval komt de "politiek haalbare" hoeveelheid overeen met de jaarlijkse opwek van 98 kerncentrales van het type Borssele. In het "technische BIPV scenario" zouden dat er al 350 kunnen worden.

Deze cijfers werden samen met Design-Build Solar naar buiten gebracht tijdens een in Madrid georganiseerde bijeenkomst die samenhing met de presentatie van de eerste Europese variant van de reeds jaren in Amerika bekende "Solar Decathlon" waarbij universitaire teams in een wedstrijd omgeving met elkaar wedijveren om het meest duurzame, energiezuinige "pilot" huis neer te zetten wat met de huidige stand van technische ontwikkeling maar mogelijk is. Uiteraard speelt PV (en veel meer technisch moois) daarbij een belangrijke rol. Integratie van PV in de gebouwde omgeving wordt door EPIA als een zeer krachtig middel gezien om forse stappen voorwaarts te maken met zowel de maatschappelijke acceptatie bij een steeds breder publiek (met name uiteraard bij architecten en bouwers die nu echt hard "aan de bak moeten"), als bij het verduurzamen van de gebouwde omgeving als maatschappelijk belangrijk doel (want daar wordt een groot deel van alle energie verbruikt). Dat deze bijeenkomst in Spanje werd georganiseerd is geen toeval, omdat juist die markt, met de enorme dreigingen m.b.t. de aanpassingen aan de invoedingstarieven voor zonnestroom, een forse push kan geven aan BIPV projecten aangezien er meer dan genoeg licht op dit Mediterrane land valt.

Nu nog EPIA zo ver zien te krijgen dat ze VROM overhalen om die volslagen bezopen verslechtering van de condities voor het aanbrengen van PV modules op gevels (bor regelgeving ellende) weer schielijk in gaan trekken (misschien kan Europese wetgeving die onzin wel met terugwerkende kracht onrechtmatig gaan verklaren) ...

^^^ Twee plaatjes uit het zeer interessante SEIA rapport over de marktontwikkelingen van zonne-energie in een van de meest "promising" markten op deze aardkloot, U.S.A. Bovenste plaatje: Cumulatieve cijfers voor zowel PV (blauwe lijn) als thermische zonne-energie (groene lijn). Voor PV is vorig jaar al de 2 GWp barrière doorbroken. Het onderste plaatje geeft de jaarlijkse nieuwbouw weer. Terwijl PV stapsgewijs in de versnelling gaat, met reeds 481 MWp nieuwbouw in 2009, is de thermische zonne-energie markt wat grilliger (dat is bijna overal zo, het is een blijkbaar "lastiger" marktsegment). Toch werd daar qua thermisch vermogen nog steeds bijna het dubbele van het PV vermogen bijgebouwd. © SEIA april 2010, pagina 2 van de pdf van het jaarrapport 2009: voorlopige schatting

(2) SEIA prognose U.S.A.
Dan is daar natuurlijk "de" markt waar eigenlijk iedereen op zit te wachten dat 'ie nou eindelijk eens heftig "van bil" zal gaan. De Amerikaanse markt, die gi-gan-tisch veel potentieel heeft, als er tenminste maar stevige federale backing voor optimale invoedingscondities komt. Er zijn al talloze "net metering" concepten in de staten en diverse andere typen incentives (o.a. onder Obama via het American Recovery and Reinvestment Act programma). Maar een progressief nationaal feed-in regime is nog steeds niet geregeld. Of dat er zal komen blijft de vraag, er zijn immers al diverse andersoortige incentives zoals belasting mechanismen. Dat de "potentiële marktvraag" groot is, is velen al duidelijk. SEIA is de Amerikaanse pendant van EPIA. In hun persbericht van 21 juni 2010 stelt de Amerikaanse brancheorganisatie zich ten doel om in de komende 5 jaar (tm. 2015) maar liefst 10 GWp aan zonne-energie capaciteit te gaan bouwen (NB: Duitsland bereikte die magische cumulatieve hoeveelheid afgelopen februari alleen al op het vlak van PV). Deze tale-telling aankondiging werd gedaan tijdens de 35e IEEE Photovoltaics Specialist Conference in Honolulu, Hawaii. SEIA ziet dit als het antwoord op de "ramp op ramp" die de laatste tijd vanuit de fossiele sector over Amerika is gekomen, en de hartstochtelijke kreet vanuit de samenleving dat renewables nu een faire kans moeten worden geboden.

SEIA stelt dat zelfs tijdens de recessie in 2009 de zonne-energie sector 37% is gegroeid en 17.000 nieuwe (Amerikaanse) banen heeft geschapen. De nieuwe 10 GW[p] die wordt geclaimd in 5 jaar tijd (gemiddeld 2 GWp/jaar, iets meer dan de helft van de marktgroei in wereldkampioen Duitsland in 2009) zou genoeg stroom moeten genereren equivalent aan het verbruik van 2 miljoen huishoudens, en zou goed moeten zijn voor de creatie van 440.000 banen. Een groeiende hoeveelheid van de geplaatste zonnestroom capaciteit wordt door de zogenaamde Renewable Portfolio Standard (RPS) verplichtingen in opdracht van energiebedrijven gerealiseerd. De twee grootste nieuwe parken in 2009 waren het 25 MW (AC gerekend) De SotoNext Generation Solar Energy Center in Florida, resp. het 21 MW (AC) Blythe project met First Solar CdTe dunnelaag modules in California (daarbij het beroemde 14 MWp Nellis Airforce Base project met Sunpower panelen en trackers naar de derde plaats verdringend). California blijft het grootste groeipotentieel houden: 220 van de in totaal 441 MWp (bijna de helft) van de nieuwe capaciteit in 2009 werd in die zonnige en dichtbevolkte staat neergezet.

SEIA voorspelt ook dat tegen 2015 in alle 50 staten grid parity (overeenkomst kosten zonnestroom met de "retail price", lees: stopcontact stroom voor de burger) bereikt zal kunnen zijn. Daarvoor zijn wel politieke doorbraken nodig.

(3) Solarbuzz voorspelt: in 2010 9 markten > 250 MWp
Tot slot kwam Solarbuzz met het fraaie bericht dat volgens hun gedetailleerde monitoring en prognose instrumenten 2010 een jaar kan worden waarin maar liefst 9 nationale markten reeds de "magische" grens van 250 MWp aan nieuwe realisatie van PV-projecten per jaar zullen gaan halen.

Voor Duitsland wordt, i.t.t. iSuppli (die 6,6 GWp voorspelt voor dit jaar) geen prognose gegeven in de abstract, maar het sprekende Solarbuzz citaat over die waanzinnige markt wil ik u niet onthouden: "German policy makers are wrestling with how to bring the market under some level of effective control."

Volgens Solarbuzz zouden Italië, de Tsjechië, en Frankrijk bij elkaar zo'n 3 GWp aan realisatie moeten kunnen scoren. Ook wordt uiteraard België genoemd, de Verenigde Staten en Japan. Niet duidelijk wordt welke 2 landen de "negen" vol zouden moeten maken, maar China en India worden met grootse plannen wel als kandidaat gesuggereerd. Wel noemt Solarbuzz Italië, Tsjechië, U.S.A. en Japan als kandidaten die als derde land (na uiteraard Duitsland vanaf 2007, en Spanje eenmalig in 2008) in staat moeten kunnen zijn om dit jaar een nieuwbouw van 1 GWp te bereiken.

In de komende twee jaar zouden China en India wel eens heftig kunnen gaan uitpakken met zonnestroom realisatie in eigen land. Er staan volgens Solarbuzz in de eerstgenoemde economische reus 18,6 GWp aan projecten op stapel, India doet het wat minder ambitieus met 4,8 GWp in de pijplijn. Die laatstgenoemde markt zou nu eindelijk wel eens serieus van start kunnen gaan, want de Duitse machinebouwer voor de PV industrie, Roth & Rau (die recent het Nederlandse OTB naar binnen heeft gelepeld), meldde zojuist dat ze een vet contract binnengesleept hebben met een niet nader genoemde, doch "bekende" partij uit India (??? Moser Baer ???) voor de levering van machines voor de wafer productie. Voor een lieve som van 92 miljoen Euro...

Solarbuzz heeft blijkbaar geen ruimte meer om alle ontwikkelingen en marktanalyses in een rapport te proppen. Hun gedetailleerde bevindingen voor 2010 zijn inmiddels verdeeld over drie deelrapporten, een voor de Aziatische/Pacifische contreien, een voor de Europese markt, en een voor de U.S.A. Elk rapport is een paar honderd pagina's dik (totaal 1.104 pp.). U kunt ze in een keer tegelijk bestellen bij Solarbuzz, want dan krijgt u korting. Dan hoeft u nog "maar" 11.995,-- dollar te betalen (elf-dui-zend-en-ne-gen-hon-derd-vijf-en-ne-gen-tig)...

http://tinyurl.com/258ua5g (verkorte link naar artikel in Merkur-online.de, "nog effe doorbijten" m.b.t. de tijdelijke omvormer schaarste)

http://www.epia.org/fileadmin/EPIA_docs/public/100623_PR_BIPV_EN.pdf (persbericht, pdf, 23 juni 2010)

http://www.seia.org/cs/news_detail?pressrelease.id=870 (persbericht SEIA, 21 juni 2010)
http://seia.org/galleries/default-file/2009%20Solar%20Industry%20Year%20in%20Review.pdf (beknopt doch gedetailleerd jaarverslag Amerikaanse zonne-energie markt 2009, pdf)

http://www.solarbuzz.com/News/NewsNACO1147.htm (bericht van 21 juni 2010 op Solarbuzz.com)
http://www.solarbuzz.com/services-reports.htm (de PV-marktrapporten machinerie van Solarbuzz)

27 juni 2010: Frits Verhoef over SDE in Financieele Dagblad. Van de directeur van zonnestroom systeem leverancier Energieker verscheen een inmiddels op diverse plaatsen gekopieerd stuk over de "hilarische" SDE regeling in het Financieele Dagblad van 24 juni 2010. Het stuk legt de vingers op enkele van de reeds sinds eind 2007 door Polder PV gesignaleerde "pitfalls" en struikelblokken. U kunt die allemaal nalezen via de startpagina SDE voor zonnestroom op deze website. Die inmiddels naast uitgebreide analyses (14 pagina's) ook tientallen gedetailleerde artikelen omvat met alle "nooks and crannies" van die bizarre regeling. Een verzameling harde praktijk data en analyses die in Nederland door zowel de brancheorganisatie waarvan Energieker lid is, als door het Ministerie van EZ grotendeels genegeerd lijken te worden, maar dat terzijde. Het stuk van Verhoef lijkt qua strekking veel op het reeds eerder op 4 juni 2010 verschenen stuk van hem in de Volkskrant, wat zijn bedrijf op de eigen website heeft gepubliceerd.

Ruimte overclaim structureel?
Over de met het hele subsidietraject samenhangende tenenkrullende bureaucratie en - inherent aan de wijze waarop het circus door EZ is opgetuigd - procedureel bezien "gedwongen" slakkentraag werkende instanties (Agentschap NL, CertiQ, netbeheerder, als je pech hebt ook nog een problemen zoekende welstandscommissie) werd nauwelijks gerept. Al met al al reden genoeg voor hoge drempels voor eenvoudige lieden die gewoon zonnepanelen op het dak (en/of aan de gevel...) willen. En alleen al die "gang van zaken" leidt tot vreselijk veel irritaties, frustraties, en zelfs tot demotivatie. Het accent lag in het artikel meer op de suggestie dat er zwaar "overgeclaimd" zou worden door bijvoorbeeld naïeve burgers met een beschikking voor 15 kWp terwijl er maar 4 vierkante meter dak beschikbaar zou zijn (een dakoppervlakte wat in theorie met de beste - prijzige - 315 Wp modules van Sunpower slechts is te vullen met maximaal 0,8 kWp). Dat wordt door Verhoef een keer genoemd als praktijk situatie. Onduidelijk blijft echter hoe vaak dat dan wel is voorgekomen, want zeker is dat de overgrote meerderheid van de aanvragende partijen serieus aan de slag willen en zeker ook niet voor een klein dak zo'n absurde projectgrootte zullen hebben ingevuld. Ik heb daar op dit "incident" na nog niet van gehoord dat dat een structureel probleem zou zijn. Zolang dat niet duidelijk is, moeten we voorzichtig zijn met aannames of suggesties dat zoiets "schering en inslag" zou zijn. En dus ook niet op voorhand moeten stellen dat hierdoor onacceptabele (over)claim op het zeer scharrige budget gelegd zou zijn.

Project overclaim grootschalig?
Een ander pijnpunt was volgens Verhoef dat sommige (uiteraard niet met name genoemde) "partijen" niet in staat zouden zijn om alle projecten die ze onder SDE hebben aangevraagd tot een goed einde te brengen (als ze al zouden zijn, of nog worden beschikt). Daarvan worden geen bewijzen geleverd, al is zeker duidelijk dat sommige geplande nieuwbouw projecten met wat PV d'r in (beslist niet grootschalig, maar gezien het hele project wel degelijk impact hebbend) nog steeds niet zijn gerealiseerd. Een project met oude SDE 2008 beschikkingen in het midden van het land is een zo'n voorbeeld. Dat kan nog veranderen, die beschikkingen kunnen immers nog zo'n beetje tot de herfst van 2012 ingevuld gaan worden voordat ze komen te vervallen. Zelfs al zouden dat soort "partijen" niet hebben meegedaan, zelfs als ze al zouden hebben meegedaan en slechts voor een "no-brainer" in een vloek en een zucht te realiseren projectje zouden hebben aangevraagd, dan nog zou de SDE mijns insziens in 2009 en zeker in 2010 massaal overtekend zijn geweest en had dat dus allemaal weinig uitgemaakt voor het uiteindelijke effect.

De crux blijft hier natuurlijk: eerst moet de aanvrager een vreselijk demotiverend "subsidie aanvraag traject genaamd de SDE tombola" door, en pas dan "mag je eindelijk eens iets gaan doen". Dat is een van de fundamentele barrières van die hele SDE kermis, een aanvraag doen is geen enkele garantie dat er ook wat uit zal gaan komen, dus de motivatie om alles al "in kannen en kruiken" te hebben voordat die aanvraag de deur uitgaat is - terecht - gering. Dat er een paar (???) partijen zouden zijn die "overclaimen" verandert daar verder niets aan, voor alle anderen. Dat overclaimen geschiedt zal best in sommige gevallen gebeuren, maar of dat structureel is, is aan Verhoef om te bewijzen. Ook aan hem het bewijs te leveren om aannemelijk te maken dat aangevraagde dan wel "toevallig beschikte" projecten gegarandeerd niet gerealiseerd zullen gaan worden. Ik waag het te betwijfelen, zeker als het om de zeer schaarse vergeven "grotere" projecten gaat, waar de financiële belangen immers fors zullen zijn.

Verhoef claimt vervolgens dat er met suggesties vanuit de branche niets is gebeurd, wat niet verwonderlijk is omdat de bikkelharde realiteit is dat EZ maling heeft aan bemoeienis met haar rampzalige beleid. Wat beslist niet is bedoeld om zonnestroom in Nederland tot een succes te maken (ik hoor gaarne het tegendeel als u daar de bewijzen voor heeft). En wat uit de ranzige bewoordingen van de door haar beleidsambtenaren aangestuurde Minister van der Hoeven in het zogenaamde "opinie" artikel in de Volkskrant van 30 maart 2010 ook weer kristalhelder is gebleken. EZ gooit liever het door de eigen beleidsambtenaren opgetuigde SDE gekkenhuis overboord vanwege valse gelegenheidsargumenten, dan dat ze openlijk ondersteuning zullen geven aan een werkelijk succesvol, hun Grote Vrinden bij de energiesector bedreigende "Duitse Regeling".

Invulling SDE
Of de door Verhoef geclaimde "30-40%" van de beschikte SDE bedragen (voor zonnestroom) daadwerkelijk zijn beslag zal gaan krijgen is ook nog in de sterren geschreven en beslist geen "gelopen race". Al twijfelt ook Polder PV beslist al die tijd al beargumenteerd aan honderd procent invulling, er zit wel een lichte "versnelling" in de realisatie gezien de CertiQ cijfers (slakkentraag blijft het proces wis en waarachtig, daar zijn geen twijfels over). Als we vooralsnog realisatie van SDE 2010 projecten ("categorie klein") even uitsluiten (ik ken er momenteel slechts een), is er in het eind mei 2010 rapport van CertiQ inmiddels 32,3% van het aantal beschikkingen uitgegeven voor SDE 2008/2009 omgezet in daadwerkelijke realisatie ("gecertificeerde installatie") die door CertiQ is geregistreerd. Afgaand op het cijfermateriaal wat Polder PV ter beschikking staat zou er sinds 1 april 2008 (start SDE) echter maar maximaal 4,1 MWp (2008 totaal netgekoppeld in NL volgens EurObserv'ER rapport 2009) plus 6,0 MWp (jaarrapport CertiQ 2009) plus 1,6 MWp (bijbouw januari-mei 2010, CertiQ maandrapportage mei 2010) = 11,7 MWp zijn bijgekomen (NB: niet noodzakelijkerwijze allemaal gecertificeerd cq. onder SDE vallend, de EurObserv'ER rapporten zouden de totale hoeveelheid installaties moeten bevatten, maar onduidelijk blijft hoeveel er dan buiten de SDE om is geplaatst). Er is voor SDE 2008 plus SDE 2009 een volume van in totaal 49,8 MWp beschikt door - destijds - SenterNovem, dus de realisatie van "gecertificeerde" capaciteit (opgesteld STC vermogen) zou in de orde van maximaal 23-24% kunnen liggen (minder dan een kwart van het aangevraagde vermogen in de beschikkingen). Tenzij er nog heel veel projecten in de bureaucratische pijplijnen zit, dan kan dat percentage nog behoorlijk toenemen. En dat volume kan sowieso beslist snel toenemen, als duidelijk wordt dat de modules flink in prijs zijn gezakt, en dat het alsnog lucratief zou kunnen zijn om een nog op het bureau liggende beschikking alsnog binnen afzienbare tijd te gaan omzetten in harde realisatie. Pas met het ingaan van de eerste relevante vervaldatum, ongeveer einde eerste kwartaal 2011, als de SDE 2009 beschikkingen moeten zijn gerealiseerd die ongeveer in de herfst van 2009 zijn uitgegeven, zal het beeld duidelijk gaan worden hoe veel projecten waarvoor subsidie is gereserveerd daadwerkelijk de eindstreep niet zullen hebben gehaald.

Ik ben het verder volstrekt met Verhoef eens dat onder dit soort door EZ in het leven geroepen absurde marktcondities geen bedrijf een duurzaam, bestendig, op gezonde groei gebaseerd beleid zal kunnen voeren (en dat is naar mijn onbescheiden mening ook beslist de bedoeling van EZ). Hij stelt dan ook terecht: "Of mijn klanten wel of niet subsidie krijgen wordt door het lot bepaald, niet door ons functioneren". Dat geldt uiteraard voor de hele sector. Een blijvend slechte business case, dat is duidelijk. EZ was er toch zogenaamd voor het MKB? Mwagh...

De meeste van Verhoef's conclusies deel ik, maar in zijn slotconclusie lijkt hij zoals de meesten in dit land wel onderuit te gaan. Want het is niet het "energiebedrijf" die de Einspeise Vergütungen uitbetaalt aan de hernieuwbare stroom producent in Duitsland, maar, zeer specifiek, de regionale netbeheerder. De leveranciers van energie komen daar absoluut niet aan te pas, behalve helemaal achteraan in het eindtraject, waarbij ze door de overkoepelende netbeheerders verplicht doorberekende verschilkosten met de marktprijs* voor alle invoeding van hernieuwbare stroom in de vorm van een vaste opslag, de beroemde EEG Umlage (momenteel iets meer dan 2 eurocent/kWh, gaat meer worden) gewoon aan alle verbruikers (zonnestroom opwekkers incluis!) in rekening moeten brengen. Geen kwestie van "mogen", zoals Verhoef onterecht stelt. Het is een in Wet vastgelegde verplichting waar niet onderuit is te komen! Bijna alle afnemers betalen mee. Of die nu een bruinkoolstroom contract hebben of een donkergroen windstroom contract. Of die nu een batterij zonnepanelen op het dak hebben staan, of een maagdelijk dak en een tegelijkertijd gigantisch hoog verbruik. Of het een een duurzaam particulier betreft, of een fors bedrijf (500 stroom zuipende ondernemingen uitgesloten): ze betalen allemaal aan die Umlage mee. Ook (Donker) Groen betaalt mee aan Groen in Duitsland, een van de grootste misverstanden die nog steeds heerst in de Nederlandse publieke ruimte (omdat niemand de in goed leesbaar Duits opgestelde wetstekst leest, die ik hier op mijn bureau heb liggen). Knoop die s.v.p. voor de zoveelste maal in uw oren! Want het lijkt er op dat nog steeds vrijwel niemand in Nederland dat snapt.

Verhoef/Energieker
Naast directeur van de commerciële aanbieder van zonnestroom systemen Energieker is Verhoef (voorheen werkzaam bij diverse telecom bedrijven en een bank-verzekeraar) tevens lid van het bestuur van de "Cooperatieve Vereniging de Zonvogel BA" die zich tot doel heeft gesteld, in navolging van het door EZ als ongewenst geachte "kropje sla" model van zelflevering bij windmolen coöperatie de Windvogel (EZ brief 9 november 2009), dit bij zonnestroom van de grond te krijgen (U-bocht constructie buiten de eigen aansluiting om). Energieker heeft reeds enkele opmerkelijke projecten kunnen realiseren op het gebied van zonnestroom, zoals 176 kWp op schuine daken van huurwoningen in Stedenwijk-Almere (woningbouwvereniging Ymere, 128 woningen, gemiddeld 1,38 kWp/woning**), een 165 kWp project op flats van Heuvelrug in Driebergen (90 appartementen, mogelijk onderdeel van een eerder door Zon-Energie Groep gepresenteerd 231 kWp project?), een 45 kWp project op drie verschillende lokaties van de holding rond zorgverzekeraar Achmea (Amsterdam, Groningen, en Amersfoort). En een 28 kWp installatie op het platte dak van filmhuis Cavia in Amsterdam, onderdeel van het "Duurzame Daken West" coöperatie project van de stadsdeelraad Westerpark/West (bericht Echo 3 februari 2010). Zie verder ook de referenties pagina op de website van Energieker.

* EEG Umlage Duitsland
De totale uitbetaalde "feed-in" kosten voor alle hernieuwbare opties minus de vermeden transportkosten ("Netzentgelte"), minus de op de Leipziger Strombörse verkregen marktprijs voor al die elektriciteit, minus de administratieve kosten om het hele ingewikkelde verrekeningsproces in goede banen te leiden. Vervolgens wordt het eindresultaat gedeeld door het totaal aantal verbruikte kilowatturen van de "niet beschermde" (Duits: "nicht priviligierte") gebruikers, daaruit resulteert de "gemiddelde EEG vergoeding per geconsumeerde kilowattuur" die door (bijna) iedereen (niet alleen de burgers!!!!!) moet worden betaald. Binnen die "gemiddelde" vergoeding neemt zonnestroom vooralsnog de derde plaats in qua impact, na het aandeel windstroom en biomassa, maar groeit het het sterkst.

** Ymere project Almere
Zeer saillant detail: in alle 128 woningen in het Ymere project in Stedenwijk in Almere zijn bruto productiemeters (eigendom: netbeheerder) geplaatst om SDE subsidie te kunnen (door)claimen via corporatie Ymere (de subsidie aanvrager). Zie de projectpagina bij Energieker, achtergronden van het project vindt u in dit bericht van 4 mei 2010 van corporatie Ymere. Dit is natuurlijk volstrekt onzinnig en een gigantische vorm van geld-, grondstoffen-, en arbeidsloon verspilling die helaas door de bizarre voorschriften in de SDE "systematiek" in Nederland wordt opgelegd. In Duitsland zou er één standaard Einspeise Meter, in eigendom te verkrijgen en te exploiteren door de projecteigenaar voor een zo'n project worden geplaatst, en zouden de wettelijk verplicht door de netbeheerder uit te keren opbrengsten uit de invoeding op het net vanuit die meter gewoon administratief ten bate van de huurders kunnen worden doorberekend door de verhuurder via een verder niet al te bewerkelijke financiële constructie. Als de verhuurder van die woningen daar maatschappelijke meerwaarde aan zou willen ontlenen ("handreiking aan de huurders van wier dak op ons initiatief zonnestroom wordt opgewekt", of een dergelijke slogan). Of ze hadden in zo'n geval een bijdrage van de huurders kunnen vragen om, tegen een jaarlijkse rente afdracht, op vrijwillige basis te participeren in zo'n mooi project. In het genoemde renovatieproject wordt juist van een - onbekende - financiële bijdrage in de vorm van huurverhoging gerept in de nieuwsbrief van "Ymere ontmoet" (pdf winter 2009/2010, pagina 13), omdat er blijkbaar "voor de meter wordt ingevoed op het eigen huisnet" (gezien de opmerking over een "terugdraaiende" meter, wat alleen maar een volautomatisch salderende Ferrarismeter kan).

Ergo: de karakteristieke Nederlandse SDE is dus niet alleen vreselijk ineffectief voor dit soort "toepassingen". Hij is ook nog eens peperduur gezien de absurd omvangrijke, eigenlijk onzinnige bemetering van dit project (waar vooral de netbeheerder beter van wordt). Zelfs al zouden er verschillende oriëntaties van modules zijn in zo'n project, kun je dat ondervangen door schakeling op verschillende omvormers die met slimme keuze voor monitoring met een systeem op afstand afgelezen zou kunnen worden. Wat de complete bemeteringskermis zoals nu is aangelegd overbodig zou maken.

Bovendien zijn ook in alle woningen monitoring apparaten in de meterkast geplaatst waarmee de bewoners hun individuele systeem kunnen volgen ("ZonZeker service", zie filmpje met bizarre [compleet onvergeeflijke] "oeps hoofdschakelaar vergeten om te zetten" bewijs van het nut ervan). Ook dit is een forse kostenverhogende post. Zowel voor de totale project kosten, als voor de huurders zelf, want het apparaat werkt met een zender, staat waarschijnlijk 24 uur per dag en 365/366 dagen per jaar continu aan, en is dus feitelijk een sluipverbruiker (hoeveelheid sluipverbruik is echter onbekend). Ook onbekend is hoe intensief van die apparaatjes/service gebruik wordt gemaakt door de huurders (ook bij mensen die zich niet interesseren voor de opbrengsten staat zo'n apparaat de hele tijd aan).

Al dit soort "toestanden" wordt feitelijk opgelegd door de wijze waarop de SDE werkt, waarbij het hebben van "overschotten" van zonnestroom keihard wordt afgestraft omdat die "overschotten" (of: volledige productie zoals die in Duitsland op het net wordt gezet) slechts voor een schandalig lage, de installaties mogelijk onrendabel makende "marktprijs" verkocht kunnen worden. Het is dus niet de "schuld" van Energieker dat dit zo wordt opgetuigd, maar de schuld van een door EZ verzonnen rotregeling die dramatisch veel slechter werkt dan de gegarandeerde tarieven structuur voor alle op het net gezette hernieuwbare stroom in Duitsland.

http://www.fd.nl/artikel/16503169/subsidiepot-zonnecellen-puinhoop (integrale kopie van het FD artikel van 24 juni 2010)
http://www.energieker.nl/wp-content/uploads/Volkskrant-aanvragen-subsidie.pdf (Volkskrant 4 juni 2010)
http://www.energieker.nl/nieuws/media/ (meer opiniërende stukken van Energieker/Verhoef over zonnestroom in Nederland)

26 juni 2010: CertiQ mei 2010 update. Door alle "commotie" rond mijn bezoek aan Bayern en het immer fel brandende actuele PV nieuws (bijv. dreigende Spaanse markt collapse) ben ik de maandelijkse update van CertiQ voor de in Nederland "gecertificeerde" PV-installaties even helemaal vergeten. Geen nood, het tempo in Nederland blijft slakkentraag, zal hoogstens met wat "leuke projectjes" dit jaar iets in de versnelling gaan, maar zal uiteraard onder de restrictieve, door overvlijtige fossiele EZ ambtenaren aangebrachte leren SDE-SM banden nooit een volwaardige groeimarkt bewerkstelligen.

Dus het zal u niet verbazen dat CertiQ in hun mei update een groei t.o.v. april 2010 van 212 nieuwe PV-installaties en slechts 1,066 MWp aan nieuwe "gecertificeerde" capaciteit heeft gerapporteerd. Wat niet eens alle nieuwbouw betreft in Nederland, maar alles wat niet bij CertiQ wordt aangemeld (waarom zou je ook als je naast het SDE potje hebt gepiest en toch dan maar uit arren moede wat zonnepaneelkes op het verder maagdelijke dak hebt geschroefd?) interesseert ze helemaal niets. En zo kabbelen we gewoon "rustig verder" en laten we de zonnestroom revolutie in kabinetsformatie crisis numero zoveel gewoon aan ons land voorbijgaan...

Voor wie d'r zin an heeft, hier is 'ie weer, gelardeerd met alle toepasselijke polderiaanse grafieken. De branche organisatie doet weinig tot niks, dus dan doet deze betrokken duurzame burger het maar weer zelf:

25 juni 2010: Noch Sechs Tagen ... und dann??? Het wordt mogelijk een "extra druk weekje" voor de Duitse installatiebedrijven van zonnepanelen. Want inclusief vandaag hebben ze nog maar 6 dagen tot eind juni om de installaties in ieder geval "technisch klaar voor netkoppeling" opgeleverd te krijgen bij hun mogelijk met het zweet in de bilnaad wachtende klanten. Want niemand weet of de Duitse Bondsdag de bemiddelingspoging die vanuit de Bundesrat ("eerste kamer") is gestart zal afwachten, of deze alsnog naast zich neer zal leggen (voor het negeren van die bemiddelingspoging is in theorie een meerderheid in de Bundestag). Hetgeen zal kunnen betekenen dat op 1 juli a.s. gewoon de nieuwe EEG Novelle (2010) zal ingaan, en dus ook de fors omlaag bijgestelde invoedingstarieven voor zonnestroom, waaronder een nogal aanzienlijk 16% lager tarief voor PV installaties op daken. Dat 20 jaar lang geldende lagere tarief zou, zo vrezen velen waarschijnlijk ten onrechte, hun installaties onrendabel kunnen gaan maken. Dat die gedachte met de fors onderuit gegleden module- en dus systeemprijzen volslagen misplaatst is doet er niet toe. De gedachte is: nu aanleggen, en voor het nu geldende 16% hogere tarief gaan! Photon Profi nummer 6-2010 (verkrijgbaar op Intersolar in München) repte in een artikel over spotprijzen die eind april bijna allemaal onder de 1,85 Euro/Wp zijn gedoken voor de meeste zonnepanelen (excl. de dure Sanyo's en Sunpowers waar moeilijk aan te komen schijnt te zijn in Duitsland) ...

En daarom is het de laatste maanden een groot gekkenhuis in Duitsland. Tijdens zowel onze fietstoer in Nordrhein-Westfalen in april, als mijn Mega PV Radtour III in Bayern (voorafgaand aan Intersolar 2010 begin juni), kwamen we talloze daken en installaties in opbouw tegen die nog van die "lucratieve" oude tarieven willen profiteren (voor daksystemen tot en met 30 kWp is dat momenteel nog 39,14 eurocent/kWh, twintig jaar "plus" lang, zie tabel). Terwijl het zelfs vanaf 1 juli bij een toch doorgevoerde en onveranderde EEG Novelle (in bovenstaand voorbeeld betekenend: 39,14 - (0,16 x 39,14) = 32,88 eurocent/kWh) nog steeds hartstikke lucratief blijft om met een goed geselecteerd PV-systeem bij een van de vele honderden aanbieders in Duitsland alsnog een van de best renderende investeringen te doen die een oosterbuur in zijn/haar leven kan realiseren.

Twee voorbeelden van dergelijke "installaties in opbouw" die ik tijdens mijn omzwervingen in Ost-Bayern op de Biohummer® tegenkwam. Eerst een particuliere installatie:

^^^ Een huis in aanbouw in het oost-Beierse dorp Hadersbach (Stadt Geiselhöring) in de Kreis Straubing-Bogen zuidwestelijk van Straubing a/d Donau. De frames zijn reeds op het dak geschroefd en de eerste modules (op het origineel zo te zien monokristallijne exemplaren met bijna vierkante cellen), aangeleverd via de bouwlift op de voorgrond, zijn al aangebracht. Deze foto is van 4 juni 2010, dus dit systeem is, als er een omvormer beschikbaar was, hoogstwaarschijnlijk inmiddels al kant en klaar aan het net gekoppeld, en kan twintig jaar lang aanspraak maken op 39,14 eurocent/kWh. Afgaand op de originele foto zouden er op de reeds aangebrachte frames op dit dak grofweg zo'n 48 modules passen, bij een standaard nominaal vemogen van 175 Wp zou dat in totaal op zo'n 8,4 kWp kunnen neerkomen. Wellicht fors meer als een krachtiger module type is geselecteerd. Uiteraard zullen de bewoners naast de nieuwe Einspeise Meter (mogelijk in eigendom) voor alle netinvoeding standaard ook een gewone netmeter in huis hebben (eigendom regionale netbeheerder) en betalen ze over alle afname via die meter en hun nota bij een willekeurig verkiesbare leverancier mee aan 's werelds meest succesvolle "feed-in" systeem. Dit jaar iets meer dan 2 eurocent per afgenomen kWh (NB: in bijna alle gevallen onafhankelijk van de productie van zonnestroom, waar de leverancier niets over heeft te vertellen!). Als ze een verbruik van 3.500 kWh/jaar zouden hebben, betalen ze dan 70 Euro, meer bij meer verbruik, minder bij minder verbruik. De vervuiler betaalt immers in Duitsland. Simple as that... Beide foto's © Peter J. Segaar/Polder PV, Leiden (NL)

Een stuk verderop in Bayern kwam ik totaal onverwacht (hoewel, het is natuurlijk wel Bayern...) een nagelneu MWp parkje in opbouw tegen waar ik nog niks van wist:

^^^ Nagelneue Freiflächenanlage in aanbouw langs de zuidzijde van doorgaande weg (nummer 8) tussen Plattling en Osterhofen iets bezuiden Deggendorf aan de Donau, vlak bij het dorp Langenisarhofen (gemeente Moos, Kreis Deggendorf). Ik stuitte toevallig op deze zoveelste MWp Anlage, er was een elektromonteur bezig, en er was nog maar een klein deel van het totaal aantal benodigde modules voor de uitbreiding (eerste deel al klaar, zie slotopmerking) aangebracht. Deze uitbreiding betrof, gezien de dozen die overal lagen te slingeren multikristallijne Sun-Earth TPB156x156-60-P modules. Een handelsnaam van Ningbo Solar Electric Power Co., Ltd. uit de gelijknamige plaats in ... China. Volgens de monteur (gesproken op 5 juni 2010) zou deze installatie beslist voor 1 juli dit jaar geheel aan het net gaan, al wachtte hij nog op een tweede trafostation wat nodig was, en wat de compleet overspannen regionale netbeheerder (de gigant E.ON Netz Bayern) nog op tijd moest gaan leveren. Of dat ding imiddels al is geplaatst, of het mogelijk alsnog deze week gaat lukken, en of dat verder nog uitmaakt voor de acceptatie van dit park voor de "oude" tarieven, weet de webmaster van Polder PV niet. In ieder geval zou dit park 7 miljoen gekost hebben en is het geheel zo'n 2,5 MWp groot (een aardige all-in systeemprijs van 2,8 Euro/Wp). Voor 1 juli "technisch netgekoppeld klaar" kan het voor de projectontwikkelaar Ideema Sun Energy GmbH twintig jaar lang plus de tweede jaarhelft van 2010 rekenen op een leuk invoedingstarief van 28,43 eurocent/kWh. Dat gaat wel "renderen" schat ik zo, zelfs al zou het laatste gedeelte van het park pas na 30 juni aangesloten worden op het net voor een tarief wat (voor deze categorie) 15% lager zou komen te liggen als de projectontwikkelaar niet kan aantonen dat de vergunning eerder dit jaar al op papier stond. Volgens de projecten webpagina van de ontwikkelaar zou het eerste gedeelte van 1,3 MWp met Canadian Solar modules (ook gemaakt in China) al zijn opgeleverd, dus in ieder geval is dat deel al "veilig" gesteld voor de oude tarieven. De derde foto hierboven toont een van de enorme SMA inverter stations die typisch worden ingezet voor dit soort solar pretparkjes. De grootste modellen van deze Sunny Central Solar Power Stations kunnen 1.250 kilowatt AC vermogen op het net zetten...

Wat dit alles voor de statistieken van het Bundesnetzagentur zal gaan betekenen is nu nog in de sterren geschreven. Zoals al eerder gesteld: reken op "veel bijbouw" in Duitsland dit jaar (ook na 30 juni). Hoe veel "veel" zal gaan worden gaan we later vast wel horen...

25 juni 2010: En alweer een samenwerkingsverband van ECN met een Chinese PV reus. Strategie??? Op de website van het drukke ECN (verkort jaarverslag net gepubliceerd) ook een persbericht over alweer een nieuw samenwerkingsverband van de zonnestroom afdeling, ditmaal met de in het vorige bericht al genoemde PV-Cellen Reus uit China: JA Solar Holdings Co., Ltd. Merkwaardigerwijs wordt in de toelichting in het persbericht gesuggereerd dat JA Solar alleen (?) zonnecellen zou maken. Het vorige bericht laat duidelijk zien dat het bedrijf ook al tot over haar oren in de moduleproductie zit. De eigen website claimt al 300 MWp aan module productie capaciteit te hebben, en dat is bijna het dubbele van ons "eigen" Solland Solar (die op 170 MWp zit, en die nog steeds geen commerciële productie van de ook door ECN uitgevonden Sunweb® cel of module heeft draaien...).

Maar daar gaat het nu even niet om. Het bericht rept namelijk trots over samenwerking tussen ECN en JA Solar op het gebied van de beroemde "metal-wrap-through" (MWT) technologie waar Polder PV op 31 maart 2010 al een wat diepgravender artikel aan wijdde m.b.t. de door ECN aangeschafte MAiA machine van Roth & Rau. De bedoeling is dat ook (let op dat tale-telling woordje) bij JA Solar in samenwerking met de module productie apparatuur bouwer Eurotron (oorspronkelijk uit de potplanten automatisering wereld komend) dunne zonnecellen met het MWT concept in productie genomen zullen gaan worden.

Even daargelaten dat JA Solar weliswaar een grote, doch beslist niet de grootste "cellen"fabrikant is (opmerking van Verschoor van Eurotron in het bericht) - dat is namelijk volgens Photon* First Solar, gevolgd door 4 andere reuzen en dan pas JA Solar. Wat uit dit en voorgaande berichten duidelijk wordt, is dat ECN nu al bij drie grote Chinese PV Reuzen hun geweldige cel/module concepten aan het uitventen is. De eerste was Yingli Solar, waar ze hun "n-type cel" grootschalig in productie laten nemen (bericht van 25 maart 2010 en vorige bericht hier onder). Dan was er ook nog dat goed verstopte plotselinge persbericht op 15 september 2009 (!) van Canadian Solar (met 7 productie lokaties in China) die via Eurotron het identieke MWT concept van datzelfde Nederlandse ECN in productie lijkt te gaan nemen, en wel direct in licentie van ECN. En nu dus ook nog eens JA Solar, die ongetwijfeld, zodra de "MWT" zonnecellen goed van de lopende band gaan rollen, die direct gezien de betrokken (Nederlandse) partij Eurotron, in de vorm van eigen hoog-efficiënte modules in productie zal gaan nemen.

De grote vraag is natuurlijk: en wat krijgt ECN (lees: "de BV Nederland") daar dan voor terug, voor al die warme betrokkenheid bij grootschalige productie in het verre Azië? Er schijnt volgens het verkorte jaarverslag van ECN nu al nogal wat duur personeel van ons top onderzoeksinstituut bij Yingli Solar in Baoding rond te lopen om alles in kannen en kruiken te laten verlopen. Wat marktafzet betreft kunnen we het zelf schudden zo lang de SDE van EZ ons land als een steriele maagd door het leven laat gaan. Geen massale importen van Yingli Solar, Canadian Solar, noch van JA-Solar modules, dus, want zonder subsidie is het heel wat lastiger om een beetje aantrekkelijke aanbieding te doen aan de beslist "willende" klanten. En de licenties dan? Als ik het net gepubliceerde verkorte jaarverslag van 2009 van ECN d'r bij pak, zouden ALLE licenties van ECN bij elkaar genomen slechts 1,66 miljoen Euro in het laatje hebben gebracht in 2009, waar ook nog eens 718.000 Euro aan "Octrooi kosten" van afgetrokken zou moeten worden om een beetje eerlijke kosten/baten analyse van de patenten te kunnen maken (pagina 25 van het verslag). Het verschil, 942 duizend Euro voor ALLE uitgezette gelicencieerde patenten van dat geweldige research lab, is wel een extreem mager resultaat, zeker als je er van uitgaat dat de PV licenties daarvan slechts een (onbekend) onderdeel vormen.

En die Chineze Reuzen waar ECN zo hartstochtelijk mee samenwerkt gaan natuurlijk lekker bakken met geld verdienen met "onze" ECN uitvindingen, en dat zijn al miljarden bedrijven!

Kortom: wat voor strategie zet ECN eigenlijk uit met hun top research in zonnestroom? Mag NEEderland helemaal geen geld verdienen met de prachtige research resultaten van alle duur betaalde talent wat in eigen land is opgeleid? Wie het antwoord weet mag daar op reageren...

Vergeet daarbij ook niet dat die zogenaamd "CO2 neutrale" kernsplijting tak van de ECN holding, het autonome NRG, ook heel wat geld wegvreet van de omzetten van dat research instituut (ECN 648 medewerkers, NRG 346, meer dan de helft van dat aantal). En dat er in het rapport weer in zeer bedekte, slinkse termen gezinspeeld wordt op een belachelijke nucleaire renaissance in Nederland. Het Finse Financiële Drama Olkiluoto is alweer een paar honderd miljoen Euro over het budget heen, de opening is alweer vertraagd, Und Noch Immer Keine Ende (bericht Tegenstroom.nl). Het nog steeds werkeloze Onding heeft nu alweer 6 miljard Euro gekost, en hetzij de Finse, hetzij de Franse staatsburgers (of wellicht allebei als de "pijn" verdeeld gaat worden, politici kennende) zijn straks de l*l, want die moeten de meerkosten gaan schokken. Hoe dom kun je zijn. Wanneer gaat Lubbers uit de Raad van Toezicht van ECN die peperdure nucleaire tent nou eens dichtgooien en de zonnestroom business eindelijk eens te gelde laten maken in eigen land? Harde pecunia s.v.p., voor al die geweldige zonnestroom kennis die allemaal naar het buitenland vloeit!!!

* Photon 4/2010, pp. 38-65. Volgorde cellenproductie 2009: First Solar, Suntech Power, Sharp, Q-Cells, Yingli, en dan pas JA Solar.

http://tinyurl.com/34aey4g (persbericht over samenwerkingsverband tussen ECN en JA Solar)

24 juni 2010: Nieuw celrecord Sunpower, opstart probleempje bij Suntech & hoog rendement modules gewild. Ten eerste natuurlijk het goede nieuws dat Sunpower, de nog steeds met afstand beste commerciële aanbieder van "high-power" modules uit de U.S.A. (back-contact monokristallijne cellen, topmodellen uit de E19 serie momenteel meer dan 19% module rendement) alweer een nieuw kristallijn cel record heeft aangekondigd. Volgens het persbericht van 23 juni zou het National Renewable Energy Lab (NREL) onafhankelijk hebben bevestigd dat het bedrijf op een "full-scale" cel een omzettingsefficiëntie record van maar liefst 24,2% behaald zou hebben. Dit bericht volgt ruim een half jaar na na de aankondiging van Sunpower dat ze een productielijn voor een 333 Wp monster module aan het opzetten waren met een module efficiëntie van al 20,4% en een individueel cel rendement van 23% (26 oktober 2009). Op Greentechmedia.com, een uitstekende en actuele Engelstalige nieuwssite over hernieuwbare energie wordt hier nader op ingegaan, inclusief de benadering van de "hoogst haalbare theoretische efficiëntie" die de topman van Sunpower voor kristallijne technologie inschat op zo'n 25% op celniveau. Sunpower zit daar met het behaalde (laboratorium) resultaat al "akelig dicht bij"...

Meer wereldrecords op cel- en module niveau hier.

Trage Pluto™
Een ander bericht m.b.t. tot "hoog-rendement" hebbende PV-modules betrof het ietwat tegenvallende tempo van opschaling van de nieuwe Pluto™ technologie bij de Chinese reus Suntech. Het bedrijf heeft volgens dat bericht op Greentechmedia.com wat opstart probleempjes met het productie tempo van hun nieuwe cellen en blijft nog even steken op een niveau van 4 MWp per maand, terwijl veel hogere volumes waren voorzien voor later dit jaar (wat ze niet gaan halen). Suntech claimt dat dit niet vreemd is, introductie van nieuwe technologie kost vaak meer tijd dan gewild, en de problemen worden niet onoverkomelijk geacht. Er wordt hard aan gewerkt. We zullen het gaan zien. Suntech heeft een goede reputatie en hun "standaard" producten zijn sowieso gewild en zeer gunstig qua prijsstelling. Dat kan alleen maar beter gaan worden als "Pluto" eenmaal goed in de vingers zit.

Krachtpatsers in opkomst
Niet alleen de "high-end" spelers, maar ook steeds meer "klassieke" aanbieders zoeken steeds vaker naar maximale power per module. Die producten zijn gewild bij de eindverbruikers, en dus staat er druk op de markt om aan die vraag te voldoen. Het zijn vaak opgepimpte versies van reeds bestaande module lijnen, met een extra rij cellen, en/of de allerbeste uitgesorteerde cellen worden ingezet voor die "high end" modules. In ieder geval is de trend, ook al zijn de "beste" show exemplaren op de beurs vaak nog niet commercieel verkrijgbaar: hoger, hoger, en gaarne nog een beetje hoger qua "power"...

Een beetje verscholen, maar opmerkelijk: Uit 72 monokristallijne "n-type" cellen bestaand 315 Wattpiek PANDA module van Yingli Solar, code YL315C-36b. Afmetingen: 1,97 x 0,99 meter (= 1,95 m²), met een module rendement van een respectabele 16,2%. Er werd een range van 190 tot 315 Wp voorgesteld in de bij de stand verkrijgbare datasheets. >>> Alle foto's in dit nieuwsitem genomen tijdens Intersolar in München, 9-11 juni 2010 © all photo's in this news-item Peter J. Segaar/Polder PV, Leiden (NL)

Yingli's Panda™ modules met n-type zonnecellen, ontwikkeld bij ECN in Petten, kende u al. Die had ik al op 25 maart dit jaar uitgebreid voor u besproken. Het merkwaardige was dat op Intersolar 2010 in München die panelen een beetje onopvallend in hun stand stonden (wel werd uiteraard aandacht besteed aan hun officiële sponsorschap van de 2010 FIFA World Cup™). Er werd in hun stand in ieder geval weinig ophef over gemaakt, wat nogal merkwaardig is. Nog steeds ligt het echter in de bedoeling dat de productie binnen een jaar tijd wordt opgeschaald naar zo'n 300 MWp. Hopen dan maar dat Yingli niet dezelfde opstart probleempjes tegen zal komen die Suntech nu ervaart met hun Pluto™ cellen. In ieder geval waren de datasheets die ik bij de Intersolar stand haalde, met Panda zonnepanelen in 3 klassen ("210", "265", resp. "315" series, grootste module 315 Wp met een module rendement van 16,2%) nog niet elektronisch beschikbaar toen ik vandaag de website van Yingli Solar bekeek. Ook in zowel de Photovoltaikforum database als de Photon module databank was nog geen info over deze power modules te vinden. Het krachtigste "standaard" Yingli module, een multikristallijn 280 Wp exemplaar, heeft een module rendement van "slechts" 14,4% (datasheet).

^^^ Hoogste tijd dat deze in productie genomen gaat worden! Solland Solar's trots, Sunweb® Inside, waarvan de basis door ECN werd gelegd en wat in december 2009 tot een multikristallijn wereldrecord heeft geleid van 17,0% (apertuur rendement). Er staat inmiddels een mooie Sunweb® tracker op het Avantis terrein bij Heerlen!

Andere kneiters in München waren van een wat "bescheidener" niveau qua rendement, maar kneiters zijn het, zie foto's met uitleg. Uiteraard heb ik niet alles gezien. Dat is bijna onmogelijk geworden op een beurs van deze grootte.

^^^ Alfasolar® presenteerde hun enorme, uit 80 multikristallijne cellen bestaande en van het bekende (opgewaardeerde) pyramideglas voorziene krachtpatser uit de Pyramid 80 serie: range van 296 tot en met 326 Wattpiek en module rendementen van 14,0 tot en met 15,4 procent. 1,623 x 1,303 meter (= 2,11 m²) en 27 kilogram schoon aan de haak.

<<< Grote industriële concerns zoals Hyundai Heavy Industries spelen een steeds belangrijker rol in de PV business, alleen al vanwege hun kapitaalstromen en potentie tot grootschalige productie. Hier hun nieuwe monokristallijne HiS - S300PI module met zwart folie als achtergrond. 1,961 x 0,983 meter (= 1,93 m²), dus een module rendement (bij 300 Wp) van 15,5%. Echter nog geen datasheet van gevonden. Hun standaard modules reiken inmiddels tot 236 Wp bij een module rendement van 14,8%.

^^^ Uiteraard schroefde Sanyo uit Japan hun toch al hoge modulerendementen nog een tikkie omhoog met hun byzondere HIT serie met dubbel afgekante monokristallijne cellen met dubbele amorf Si layer. Dit exemplaar heeft de code HIT-H250E01 (250 Wp), heeft een cel rendement van 20,8% en een module rendement van 18,0%. Formaat: 1,610 x 0,861 (= 1,39 m²).

Door de enorme concurrentie hoog in de siliciumketen, wordt het steeds spannender of de geplande productievolumes ook daadwerkelijk kunnen worden afgezet op de volatiele wereldmarkt. De oplossing voor een pure cellenproducent als JA Solar uit China (een van de grootste ter wereld): zelf modules gaan maken en eventueel projecten gaan realiseren. Hier hun nieuwe monokristallijne 300 Wattpiek exemplaar, JAM6-72. Nog geen datasheet, de "standaard" modules reiken al tot een goede 240 Wp met een module efficiëntie van 14,7%. >>>

^^^ Geheel andersoortige krachtpatser: Sharp heeft alweer een tijdje het "compound" wereldrecord voor triple-junction zonnecellen in handen, met een spectaculaire 35,8%. Reken er maar op dat dat niet lang stand gaat houden, de concurrentie werkt stevig door. Nog even wachten, waarschijnlijk, voordat dit spullie ook voor Jan met de Pet betaalbaar zal gaan worden...

http://investors.sunpowercorp.com/releasedetail.cfm?ReleaseID=482133 (persbericht van Sunpower van 23 juni 2010, met aankondiging nieuw wereldrecord kristallijne celtechnologie)

http://eu.suntech-power.com/en/technology/pluto.html (Pluto™ cel technologie pagina op website Suntech)
http://www.greentechmedia.com/articles/read/suntech-stumbles-with-pluto/ (opstart probleempjes bij de opschaling van de productie van Suntech's nieuwe Pluto celtechnologie)

http://ir.yinglisolar.com/preview/phoenix.zhtml?c=213018&p=irol-newsArticle&ID=1435603&highlight= (persbericht van Yingli Solar over presentatie Panda™ modules tijdens Intersolar 2010 in München)

24 juni 2010: Slapeloze nachten voor Javier Anta. PV sector Spanje staat aan de rand van een peilloze afgrond... In Spanje rommelt het al een tijdje op diverse fronten, en die "rommels" beginnen inmiddels een oorverdovend niveau te krijgen - het land zit in een diepe crisis. Zo ook met hernieuwbare energie, in zeer sterke mate zonnestroom. Sinds het Industrie Ministerie eind 2008 een snoeiharde cap van 500 MWp op de PV markt legde die in dat jaar volledig was ontspoord nadat de branche organisatie een eerder voorstel had geweigerd om de hoogte van de invoedingstarieven voor zonnestroom fors omlaag bij te stellen voor nieuwe installaties, is het niet meer goed gekomen op het Iberische schiereiland. Catastrofe na tegenslag is over het land gekomen, en de markt groeide ondanks de nieuwe cap van 500 MWp/jaar in 2009 slechts marginaal omdat zo'n beetje alle investeerders die peperdure zonneparken hadden laten bouwen in Spanje snel de kuierlatten namen na die fatale "ingreep". Natuurlijk ook nog eens verergerd door de snel om zich heen grijpende mondiale economische crisis, koudwatervrees bij de banken om risicovol(ler) geachte leningen aan te gaan, etc. Slechts 70 MWp werd er in 2009 volgens Photon International (2-2010 issue) in Spanje bijgeplaatst. EurObserv'ER kwam in hun recente statistieken nog tot ongeveer 99 MWp. Maar na een record bijbouw in 2008 van 2.673 MWp in Spanje betekent dat linksom of rechtsom feitelijk internationaal bezien: market collapse.

Als u dacht dat dit "het" wel zo'n beetje was, en u deelde het optimisme wat bijvoorbeeld nog op de eerste Solar Future conferentie in Rotterdam (2009) door sommigen werd uitgesproken dat "het" ondanks deze toestanden uiteindelijk wel goed zou gaan komen in Spanje, moet eerst maar even in een stevige stoel gaan plaats nemen. Want als de nieuwste plannen van het Spaanse Industrie Ministerie, zoals in detail door het tijdschrijft Photovoltaik.eu in diverse artikelen belicht, daadwerkelijk uitgevoerd gaan worden, is de PV markt daar mogelijk ten dode opgeschreven, zelfs met een afzwakking van de nieuwe plannen. Met ook nog eens uitermate gevaarlijke precedentwerking voor andere zonnestroom markten die "tegen het kookpunt" op lopen (Duitsland, Tsjechië) of die anderszins een extreme dynamiek hebben ontwikkeld (België, Italië). Want wat er wordt voorgesteld door het Industrie Ministerie is dat het "onzegbare" uitgevoerd zou dienen te gaan worden: er gaat als het aan hen ligt aan de oude wettelijke bepalingen voor met name die dik 2 en een halve GigaWattpiek geplaatst in 2008, en aan de tarieven voor nieuwe installaties gezaagd worden. Herstel: de kettingzaag zal worden gehanteerd, en daarbij zal de grofste ketting om de zaag worden gelegd waarna het apparaat op vol vermogen zal worden gehanteerd, als er niet door de opper boswachter zal worden ingegrepen. De aangekondigde ingrepen zullen mogelijk catastrofale gevolgen kunnen hebben: er liggen namelijk bikkelharde voorstellen om die zogenaamd "25 jaar vaste invoedingstarieven" met zo'n 30 tot 40 procent (reeds netgekoppelde oude installaties met terugwerkende kracht), tot zelfs 45% (nieuwe vrije veld installaties vanaf herfst 2010) te korten!

Veel van wat er staat te gebeuren komt terug in een schokkend interview wat de redactie van het Duitstalige tijdschrift Photovoltaik heeft gehad met de heer Javier Anta, president van de PV belangen organisatie ASIF in Spanje, en wat op 17 juni 2010 op hun website werd gepubliceerd. Ik mocht op mijn verzoek dit interview van Photovoltaik met Anta in het Nederlands vertalen en op Polder PV herpubliceren na schriftelijke toestemming van de redactie. U vindt het interview hier onder in het kader. De vertaling - en eventuele vertaal- of interpretatiefouten daarin - is de volledige verantwoordelijkheid van de webmaster van Polder PV. Voor eigen interpretatie van het Duitstalige interview, zie de originele tekst. Met hartelijke dank voor de toestemming van Photovoltaik!

The interview between Photovoltaik and Javier Anta (Spanish ASIF) given below has been translated in Dutch by Polder PV with written permission, with sincere thanks to Photovoltaik. The translation is the sole responsibility of Polder PV. For own interpretation of the Photovoltaik interview (originally published by Photovoltaik in the German language), see the original text. In blue: explanatory notes by Polder PV.

* In een vervolgstuk gepubliceerd op 22 juni 2010 op de Photovoltaik website, "Spanien will Solarförderung nun um 40 Prozent kappen", werd dat degressie percentage voor reeds bestaande installaties nog eens met 10 procent verhoogd. In dat stuk wordt gerept van harde afkapping van de genormeerde jaaropbrengst zoals we dat ook uit de beruchte Nederlandse SDE kennen: maximaal 1.300 kWh/kWp zou er voortaan vergoed gaan worden voor de "oude" condities. Maar alles wat meer wordt geproduceerd, in Spanje bij vrijwel alle installaties het geval, zou voor "marktconforme prijzen" worden vergoed, wat de installaties in een keer onrendabel zou gaan maken... Voor trackers zou een maximale genormeerde opbrengst van 1.644 kWh/kWp gelden, maar ook dat halen al die installaties met de vingers in de neus onder de hoge instralingscondities in Spanje.

Voor de goede orde: van de ongeveer 4,8 MWp aan meestal kleinere installaties in Spanje in de (hernieuwde) Sonnenertrag database (80 installaties, gemiddelde installatiegrootte nog geen 55 kWp per systeem en de bulk daarvan: standaard vaste opstellingen) werd een genormeerde jaaropbrengst van 1.926 kWh/kWp vastgesteld (database status 24 juni 2010, zie de vergelijkingsgrafiek landen in die database, "bereinigte Daten"). Daarvan zouden dan dus 626 kWh per opgestelde kWp voor extreem lage marktprijzen verkocht moeten worden, wat gegarandeerd die installaties onrendabel zou gaan maken gezien de prijzen die daarvoor zullen zijn betaald. Uiteraard produceren de meeste grote PV systemen in Spanje waarschijnlijk veel meer (ook de "vaste opstellingen"), omdat die op output zijn geoptimaliseerd voor de investeerders, en omdat grote installaties met veel efficiëntere omvormers kunnen worden uitgerust...

^^^ Grootste gedeelte van panorama van een van de vele "monster" PV parken die in Spanje in korte tijd uit de grond zijn gestampt (merendeel: 2008). Niet eens het hele park is te zien, dit is een collage van vier aan elkaar geplakte panoramafoto's door Ton Peters uit Spijkenisse, de fotograaf, die toestemming voor publicatie op Polder PV gaf, waarvoor dank! KLIK op plaatje voor uitvergroting! © Ton Peters, Spijkenisse (NL) Lokatie: Villanueva de Tapia aan de A333 bezuiden het Embalse de Iznájar stuwmeer, 64 kilometer westelijk van Granada in het zuiden van Spanje (Andalucía), mei 2010.

Commentaar Polder PV
Naar aanleiding van de door Anta genoemde getallen kunnen we concluderen dat de grotendeels in 2007 en met name 2008 geplaatste hoeveelheid van 3.500 MWp aan PV-installaties gemiddeld genomen een aanzienlijke investering van 6,29 Euro per Wattpiek zou hebben gekost, een zelfs voor die tijd heftig bedrag. Zeker als je nagaat dat het vaak om zeer grote vrije veld installaties gaat waarbij die €/Wp prijs juist door schaalvergroting normaliter veel lager zou kunnen liggen dan voor kleine dak systemen. Dat bedrag is erg hoog, zelfs als je er van uit gaat dat een behoorlijk aantal van de grote parken in die tijd met enkel- of dubbelassige trackers zijn uitgerust om maximale financiële rendementen te behalen in het zeer zonnige Spanje. Tracker systemen zijn een stuk duurder dan vast opgestelde systemen, maar als de invoedingstarieven en omgevingscondities maar gunstig genoeg zijn, verdienen die meerinvesteringen zich gegarandeerd versneld terug door de fors hogere opbrengsten t.o.v. vaste opstellingen. En daarmee is natuurlijk door de meeste investeerders gerekend om daadwerkelijk dat soort reuzenparken te laten aanleggen. Mits de wettelijk vastgelegde tarieven ook daadwerkelijk blijven gelden voor de volledige 25 jaar, en die zekerheid leek vanuit de wetgever en de Staat geboden te worden.

Nu wordt dus juist nog geen twee jaar later een neutronenbom onder die essentiële "investeringsvoorwaarden" gelegd door de uitkering van de invoedingstarieven voor de geproduceerde kilowatturen met terugwerkende kracht te gaan maximeren! Dit is bijna onvoorstelbaar, maar het dreigt te gaan gebeuren als het aan het Spaanse Industrie Ministerie ligt. U kunt zich voorstellen dat met deze dreiging menig internationaal investeerder in die Spaanse (reuzen)parken hard is wakker geschud, en dat er heel wat internationale en wellicht ook intercontinentale telefoontjes zijn gepleegd toen dit schokkende nieuws naar buiten kwam (zie o.a. het hieronder gelinkte bericht in de Duitse versie van de Financial Times).

"Redding" nabij?
Het protest kon niet uitblijven, en al snel werd Minister President José Luis Rodriguez Zapatero bedolven onder felle reacties van "hochrangige" bank- en andere financiële instellingen die hun vermeend "zekere" investeringen in het Spaanse PV park in rook zagen opgaan. Zelfs de conservatieve energiecommissaris voor de EU, het Duitse CDU lid Günther Oettinger, schijnt zich er mee te hebben bemoeid en heeft de met vele crises geplaagde Spaanse regering gewaarschuwd om investeerders niet af te schrikken en de invulling van de Europese klimaatdoelen niet in gevaar te brengen. Het laatste bericht op de Photovoltaik website, van 23 juni 2010, suggereert dat Zapatero, hevig geschrokken van alle commotie, van plan lijkt om in ieder geval de terugwerkende kracht voor de bestaande installaties (onder Real Decreto 661/2007 vallende systemen) niet te zullen accepteren. Met spanning zien alle betrokkenen nu wat er daadwerkelijk zal gaan gebeuren. Want de situatie voor nieuwe installaties die onder het Real Decreto 1578/2008 zullen vallen (veel bureaucratischer dan de vorige regeling, veel lagere tarieven, en zeker niet de markt "progressief stimulerend") blijft ondanks die 180 graden draai van de hoogste baas in het getergde land nog steeds ongewis. Daarvoor blijft de dreiging voor enorme kortingen op de tarieven en/of maximaal aantal te vergoeden kWh torenhoog. En op 1 juli moet al een nieuwe wetstekst worden voorgelegd aan de Nationale Energiecommissie (CNE), waarvan de uitvoering in oktober dit jaar van start zou moeten gaan.

Vast staat in ieder geval dat er enorme schokgolven door de Spaanse PV-sector gaan, en dat de situatie voor progressieve marktgroei met zwaar verslechterde financiële condities voor nieuwe systemen niet tot optimisme nopen. De sector staat aan de rand van de afgrond. Wie gaat ze redden?

Polder PV wenst de Spaanse PV sector rustiger tijden met een decent en stimulerend invoedingsregime, en de heer Anta een welverdiende nachtrust toe.

Bronnen (NB: allen in in de Duitse taal tenzij anders genoemd):

http://tinyurl.com/33vox8f (verkorte link naar het eerste stuk op Photovoltaik.eu met onheilspellende boodschap, bericht van 16 juni 2010)

http://www.photovoltaik.eu/nachrichten/details/beitrag/protokoll-eines-scheiterns_100003204/67/ ("Protokoll eines Scheiterns"; openbare brief van Anta nadat duidelijk begint te worden dat de Spaanse PV sector op de rand van de afgrond balanceert, bericht van 17 juni 2010)

http://www.photovoltaik.eu/nachrichten/details/beitrag/das-wre-unser-tod_100003205/67/ (het Duitstalige interview van Photovoltaik met Javier Anta, 17 juni 2010)

http://tinyurl.com/37wjfw8 (verkorte link; de korting voor bestaande installaties dreigt zelfs te worden verhoogd naar 40% plus uitwerking van de wijze waarop er gekort dreigt te gaat worden (maximering van de onder het invoedingstarief vallende productie), bericht van 22 juni 2010)

http://tinyurl.com/3ydktc6 (verkorte link; Spanje's Minister President Zapatero grijpt in na protesten, en wil bestaande systemen uitsluiten van de dreigende kortingen, bericht van 23 juni 2010)

http://tinyurl.com/2cvozsy (verkorte link naar Spaanstalig stuk met de ingreep van Zapatero in de krant Cincodias. Hierin ook de vaststelling dat na onderzoek van de nationale marktwaakhond, CNE, is vast komen te staan dat van de 4.000 geïnspecteerde PV installaties er bij 3.200 stuks [80%...] "onregelmatigheden" zijn vastgesteld, bericht van 23 juni 2010)

http://www.ftd.de/unternehmen/industrie/:fotovoltaik-solarfonds-anleger-bangen-um-ihr-investment/50129238.html (bericht in Financial Times Deutschland waarin gevreesd wordt dat voor meer dan 630 miljoen Euro aan Duitse investeringen van private partijen en investeringsfondsen in Spaanse PV-parken op het spel staan)

http://www.presseportal.de/pm/80613/1636565/low_carbon (berichtgeving over de snelle reactie van Zapatero over het dreigende onheil volgens de inlichtingen van "Low Carbon Germany". Solar Opportunities S.L. directeur over de financiële onzekerheden rond geplande investering van 130 miljoen Euro in een Spaans PV project: "Bereits die Gerüchte können einen großen Schaden anrichten und geplante Investitionen in andere Länder umleiten". Bericht van 24 juni 2010)

http://www.photovoltaik.eu/nachrichten/details/beitrag/kommentar--flucht-ins-maana_100003231/67/ (commentaar van Luis López over de actuele situatie, de gevaren zijn beslist nog niet van de baan, bericht van 25 juni 2010)

En verder:

Franco de Saravia, C. (2010). In Atem gehalten. Das Gespenst einer rückwirkenden Tarifsenkung berherrscht die spanische Solarbranche. - Photon 6/2010: pp. 42-45 (gepubliceerd voor de gesprekken tussen Anta en het Industrie Ministerie, geruchten waren toen al aan het rondzingen)

http://en.wikipedia.org/wiki/Solar_power_in_Spain (grootste PV parken in Spanje, zie verder ook talloze andere voorbeelden op PVResources.com)

http://www.asif.org/ (Spaanse branche organisatie waar Javier Anta president van is)

http://www.aefotovoltaica.com/ (branche organisatie van de industriële partners in de Spaanse PV wereld, Asociación Empresarial Fotovoltaica (AEF), die zich in 2008 van ASIF heeft afgesplitst omdat men het niet eens kon worden over de te varen koers in de uiterst moeizame onderhandelingen met de Spaanse regering, in casu het Industrie Ministerie)

http://www.cne.es/cne/Home (Comisión Nacional de Energía, de nationale energie commissie die de ontwikkelingen in (hernieuwbare) energie monitort, statistieken bijhoudt, de markt reguleert, en ondertussen ook onderzoekingen doet naar (vermeende) "onregelmatigheden" bij de netaansluiting van talloze PV-installaties onder de oude en nieuwe invoedingsregimes, Real Decreto)