Nieuws P.V. pagina 72

meest recente bericht boven

15 februari 2011 - 3 maart 2011

Voor belangrijke "highlights" voor ons PV-systeem, zie pagina nieuws_PVJSS22.htm

3 maart 2011: Limburg III: Avantis krijgt een (Deutsche) Freiflächen-Anlage... Zeer onverwacht nieuws wederom uit "mijn vaktijdschrift" Photon. De holding waartoe dat geweldige tijdschrijft behoort, heeft het namelijk bestaan om zelf in de project ontwikkeling te gaan. Photon, met het extreem hoge kennisniveau over de al vele jaren scherp becommentarieerde PV-industrie, heeft namelijk voor haar eigen abonnees de mogelijkheid geschapen om te participeren in een fascinerend project om voor zo laag mogelijke kosten een zo goed mogelijk presterende zonnestroom centrale te gaan "exploiteren". Althans: om daar in te investeren. Het project, wat in een uitgebreide folder en in een apart artikel in de februari issue van het vakblad Photon werd uitgelicht, schijnt in januari van dit jaar al een miljoen Euro aan kapitaal te hebben vergaard voor de bouw van de "meest kosteneffectieve PV-centrale van Duitsland" (zeer belangrijk vanwege de gigantische degressies bij de invoedingstarieven voor zonnestroom). En dat nadat de intekening pas op 20 december vorig jaar officieel werd geopend... Inmiddels schijnt het tweede miljoen Euro al in zicht te zijn. Photon roept speciaal abonnees op die al hun eigen dak(en) hebben volgepropt met modules en er nog geen genoeg van hebben, of mensen die daken hebben die niet geschikt zijn. Informatie over dit fascinerende project vindt u op de website van PHOTON Power AG.

Maar wat heeft dat nu eigenlijk allemaal te maken met dit artikel in een drieluik over zonnestroom moois in de Nederlandse provincie Limburg? Alles, beste lezer van Polder PV. Want de hekwerken voor die PV-centrale staan er al een tijdje. Op het bekendste terrein op het gebied van zonnestroom wat we "in Nederland" hebben. Op het "grensoverschrijdende" Avantis terrein tussen het Nederlandse Heerlen en het Duitse Aachen (waar de Photon groep haar hoofdkantoor heeft). Waar midden op de grens, dwars door de fabriek lopend, "onze" zonnecellen fabriek Solland Solar is gevestigd. Waar mogelijk aan Nederlandse zijde straks Solar Modules Nederland (van John van Laarhoven) haar module fabriek gaat bouwen, en Gosse Boxhoorn's Alinement cellen- en wafer fabriek zou kunnen gaan komen*. Al die Nederlandse bedrijven gaan straks wellicht uitkijken over het op het Duitse deel van Avantis gelegen, door PHOTON Power AG te bouwen "goedkoopste Duitse PV-park". Waar, zo blijkt uit het Photon artikel ook nog eens, al een paar jaar die al lang door mij "gezochte" test-installatie staat waar Photon continu hun veldtesten met PV-modules doet. En waar die nieuwe, door Photon abonnees te financieren Freiflächen-Anlage omheen gebouwd gaat worden. Uiteraard niet aan de westelijke kant van het Avantis terrein. Maar op het Duitse gedeelte, want er moet op Duits grondgebied ingevoed gaan worden voor het rendabel krijgen van het project: de Einspeise Vergütung, die in de briljante EEG Wet van de hand van o.a. de in Aachen overbekende, te vroeg overleden Hermann Scheer, in woord gebonden is aan invoeding van de door de netbeheerder te vergoeden zonnestroom op Duits grondgebied. Die je wel in Duitsland krijgt, maar absoluut niet in Nederland. Zelfs op het internationale Avantis terrein niet, tenzij je "aan de goede kant zit". En dat is precies wat Photon gaat doen met hun nieuwste plannen, ondertussen een lange neus trekkend richting die oh zo oliedomme NEEderlanders die nog steeds geen Wetgeving Deutscher Art hebben en die gewoon aan blijven modderen met PeeVau...

^^^ Tijdens een bezoek aan een liefhebber van elektrische auto's in Limburg in november 2009 pendelden we in de stromende regen ook even heen en weer naar het Avantis terrein bij Heerlen. Hier een zeer eenzame oplaadpaal (Stawag E-Tankstelle) met verzopen PV-dakje (en twee elektromobielen). Rechts achteraan op de achtergrond een klein stukje van het Duitse deel van het Avantis terrein waar mogelijk het goedkoopste (???) Duitse zonnestroom park van PHOTON Power AG zal gaan verschijnen.

Photon gaf een zeer krap tijdpad aan en stelde dat deze maand (maart 2011) nog de ramfundamenten in de (Duitse) bodem van Avantis geslagen moeten gaan worden, en na zes tot acht weken moeten al de eerste modules gemonteerd gaan worden. Die zeer streng via een waanzinnig slimme, "wetenschappelijk verantwoorde" aanbestedingsprocedure zullen worden geselecteerd. Hierin zitten naast pure kostprijs/Wp ook de garantieperiode (percentage van nominaal STC vermogen gegarandeerd na 20 jaar), de procentuele afwijking t.o.v. het nominale vermogen, de door Photon te meten performance ratio van de modules, en tenslotte de efficiëntie (werkingsgraad) van het betreffende paneel verwerkt. Elke aanbieder mag per "lot" maximaal een bod doen voor een opstelling tussen de 100 kWp ("een container met modules") en maximaal 1 MWp.

Wie weet worden er straks ook nog notabelen van de Nederlandse zijde van Avantis uitgenodigd als het park van PHOTON Power AG (dit jaar nog?) officieel geopend zal gaan worden. Of daar dan ook een linkse miljeuhobbies hatende Limburgse PVV politicus een lintje mag helpen knippen waag ik in mijn stoutste dromen nog niet te dromen. Zonnestroom echt helemaal niks vindende Big Loser en Limburger Verhagen van het gedecimeerde CDA zal het in ieder geval beslist niet worden, is mijn inschatting. Maar: zeg nooit nooit. Wie weet wil Wilders desondanks toch de honneurs waarnemen, want een leuk pers-momentje op zijn tijd gaat zelfs hij nooit uit de weg... En geef nu gewoon eens toe, beste Geert: die gelikte dingen zien er eigenlijk veel mooier uit dan je wellicht had gedacht. Je bent nooit te oud om "het" te proberen, en voor je het weet ben je ook verslaafd aan zonnestroom. Tip: zonlicht is gratis en lokaal oogstbaar, uranium echter beiden niet. We gaan het allemaal zien, en hopen...

* Voor recente achtergrond informatie over recente zonnestroom initiatieven in Limburg, zie ook mijn commentaar op het deels ietwat belegen "nieuws" van 24 februari 2011 op Duurzaamnieuws van iNSnet.org.

http://www.photon.info/photon_pp_start.photon

3 maart 2011 (+ update 6 juni 2011): Limburg II: Drinkwater op zonnestroom: PVV oase van 103 kWp bij WML. En wederom is er een voor Nederlandse begrippen behoorlijk grote PV-installatie in bedrijf genomen. En wel nota bene in het zuidelijkste stukje van Nederland waar de "linkse hobbies hatende" PVV "op stip" binnen kwam in de Provinciale verkiezingen van gisteren. In het bourgondische Limburg, waar het bier rijkelijk vloeit, en de aanvoer van goed drinkwater daarvoor wel eens tot problemen heeft geleid in het verleden. Door de enorme verdroging als gevolg van grootschalige landbouw wordt er in Limburg inmiddels steeds meer terug gegrepen op water uit de internationale rivier de Maas. Sinds de zoutverdragen tussen Frankrijk, België en Nederland de kwaliteit daarvan met sprongen heeft doen toenemen, is dat een prima natuurlijke bron. Mits goed verder gezuiverd. En WML, Waterleiding Maatschappij Limburg met hoofdkantoor in Maastricht, jaarlijks 72 miljoen m³ drinkwater leverend aan ruim een half miljoen klanten, weet daar alles van.

Het Regiokantoor Midden van WML, gelegen tussen Rijksweg N273, de Baexemerweg, en het waterbekken de Lange Vlieter in Heel/Beegden, is inmiddels op 3 maart gezegend met een prachtige, 103 kWp grote PV-installatie, volgens eigen zeggen "een van de grootste installaties in zijn soort in Limburg". Een mooi zusje voor het 100 kWp SDE systeem wat Scheuten Solar in alle stilte begin vorig jaar via een lease-constructie heeft aangelegd op het dak van Scheuten Glas in Venlo (pdf persbericht april 2010). Het westelijk van Roermond (westzijde van de Maas) aan de rand van een bosgebied gelegen PV-systeem bij WML is verdeeld over de op oostelijk van zuid gerichte façades van de bedrijfsgebouwen. Met daar tussen in twee strakke module velden op de zwak hellende betonnen daken van de reinwater bergingen. Het fraais wordt afgerond met twee sjieke dubbelassige suntracker stations met elk 12 monokristallijne modules. Gegevens over de merken van de gebruikte hardware en van de installateur ontbreken helaas.

^^^
Fish-eye view van deel van de façades en twee van de module velden op de reinwater kelders bij WML in Beegden.

Alle foto's © Waterleiding Maatschappij Limburg

In dit Watercentrum worden jaarlijks ongeveer 5.000 scholieren van de basisschool onderricht over de productie van drinkwater. Daar kan dan meteen een korte stoomcursus "zonnestroom productie" bij. Mooie combinatie!

Opvallend is dat er gerekend wordt met een jaaropbrengst van 90.000 kWh/jaar, een specifieke opbrengst implicerend van "slechts" 874 kWh/kWp.jaar. Dat lijkt aan de lage kant (zelfs voor centraal Limburg) als je ook nog eens de twee in theorie hoge opbrengsten genererende trackers in aanmerking neemt. Al vormen die slechts 4,4% van het totale vermogen.

Voor Limburg was in 2010 op Sonnenertrag bij de 34 ingeschreven kleine particuliere, niet zelden met partiële, tijdelijke beschaduwing geplaagde PV-installaties de specifieke opbrengst namelijk maar liefst 878 kWh/kWp.jaar, zonder optimaal opgestelde trackers (de beroemde "electric tree" in Haelen staat midden tussen de schaduwrijke bomen en begon pas in oktober 2010 stroom te leveren). Siderea.nl, met haar zeer nauwkeurige instralingsmodel, heeft voor zuidoost Nederland in 2010 858 kWh/kWp.jaar voor "gemiddelde oriëntatie", en voor "optimale oriëntatie" zelfs 921 kWh/kWp.jaar berekend. Dus zeker met die trackers op het terrein van WML erbij zou je eerder in de richting van 900 kWh/kWp.jaar of zelfs nog wat meer kunnen gaan denken. Het anwoord op die "brandende" vraag mag Siderea.nl precies na gaan rekenen met de exacte systeem gegevens (mij nog niet bekend).

Twee suntrackers (zonvolgende tracker stations elk met 12 monokristallijne modules) ronden het geheel ook voor het oog (en de meerproductie!) af bij WML in Heel/Beegden. >>>

De geclaimde CO2 emissie vermijding lijkt ook fragenswürdig. Er wordt namelijk uitgegaan van een vermeden uitstoot van 51.300 kg CO2 per jaar. Dat zou neerkomen op een rekenfactor van slechts 0,57 kg CO2[eq.]/kWh. Als we uitgaan van het Protocol Duurzame Energie Monitoring van 2010, zou echter de factor "0,608 kg CO2/kWh" geleverd aan de eindverbruiker genomen dienen te worden voor de stroom "afgeleverd aan de eindverbruiker". Wat de CO2 prestatie nog een stuk beter zou maken. Nogal curieus, want er wordt in het persbericht van WML nogal geschermd met "substantiële bijdrage aan haar eigen doelstelling ten aanzien van CO2 reductie", en de invulling van de provinciale doelstelling om die CO2 uitstoot in 2011 met 6 procent te reduceren: WML lijkt hierbij zichzelf "kleiner" te rekenen dan volgens het Protocol zou moeten!

Dat alles is natuurlijk slechts interessant voor reken fetisjisten als Polder PV (en hopelijk ook haar lezers). Maar het blijft toch merkwaardig dat er zo absurd weinig consensus is over te hanteren reken maatstaven in ons land. En dat iedereen "maar wat lijkt te doen" bij dat soort essentiële berekeningen. Daar hoef je bij de enkele kilometers verderop zonnestroom en andere hernieuwbare elektriciteit uit de grond scheurende Duitsers echt niet mee aan te komen, met zoveel onduidelijkheid en getallen goochelarij...

<<< façades van de bedrijfsgebouwen van WML in Heel/Beegden. De hellingshoek van deze façades is ongeveer 45 graden, steiler dan die voor de aparte module velden op de reinwater kelder daken. Mogelijk is bij deze opstelling het water een extra interessante meeropbrengst brenger vanwege reflecties.

Afijn: het door Provincie Limburg mede mogelijk gemaakte (door hen gecofinancierde*), SDE subsidie-loze project is inmiddels natuurlijk door enkele lokale coryfeën officieel geopend zoals dat hoort, op 3 maart jl. Uiteraard de lokale burgermeester Stef Strous van de gemeente Maasgouw was erbij. Leerlingen van de basisschool Sint Martinus uit het dorp Beegden waren erbij. En provinciaal gedeputeerde Bert Kersten (PvdA, portefeuille duurzaam Limburg, milieu- en waterbeleid) was erbij. Of hij met de PvdA (vierde plaats qua aantal zetels na de provinciale verkiezingen) of met Jos Hessels van de bijna gehalveerde CDA in Limburg (krap 2e plaats na winnaar PVV) nog steeds zo voortvarend aan de toekomst van een eigen zonnestroom avontuur kan gaan bouwen vertelt het verhaal niet. Want de PVV staat niet bekend om ruimdenkende visies over duurzame energie of een fundamenteel democratisch principe als een zo breed mogelijk gedragen decentrale voorziening van de meest zuidelijk gelegen provincie met hernieuwbare energie...

Systeemgegevens zonnestroom bij WML (incl. toevoegingen van Niels Thijssen, inwoner van Limburg, die gegevens navroeg, waarvoor dank!):

	Lokatie: Heel/Beegden westelijk van Roermond, Limburg.
	Eigenaar/exploitant: Waterleiding Maatschappij Limburg (WML).
	Oplevering/ingebruikname 3 maart 2011.
	Totale grootte 103 kWp, 543 stuks monokristallijne Suntech STP 190S-24/Ad modules (190 Wp nominaal STC vermogen).
	3 typen deelsystemen: 247 stuks op ZZO façades van zo'n 45 graden (plm. 47 kWp) 272 stuks op ZZO daken reinwaterkelders, grofweg geschat 20 graden (plm. 52 kWp) 24 stuks op 2 dubbelassige suntrackers (plm. 126 kWp).
	Totale (module?) oppervlakte 750 m².
	Elk paneel is door de aannemer voorzien van een unieke gravering en diefstalwerend gemonteerd.
	Omvormers van Duits top fabrikant SMA, modellen SunnyBoy 5000 en Sunny Tripower 15000-17000.
	Verwachte jaaropbrengst van deze bijna optimaal liggende installatie: 90.000 kWh, specifieke opbrengst 874 kWh/kWp.jaar (24 kWh/kWp.jaar boven de SDE cap, helemaal in ZO Nederland...). Mogelijk aan de lage kant?
	Opbrengsten van de panelen wordt intern gemonitord en zichtbaar gemaakt via het intranet (intern netwerk) en via een display bij de receptie op locatie Heel. Volgen van deze informatie is nog niet mogelijk via het internet.
	Opgegeven CO2 reductie 51.300 kg/jaar ("vergelijkbaar met CO2 opname van 8,5 hectare bos"), vermoedelijk fors te laag? Zie hoofdtekst.
	* Nagekomen: collega Niels Thijssen, woonachtig in provincie Limburg, kwam later met het bericht dat de Provincie 145.000 Euro subsidie heeft toegezegd voor dit project. Dat komt neer op een forse bijdrage van EUR 1,41/Wp voor de stroomvoorziening van de eigen drinkwater productie. Wie weet wel betaald uit de opbrengst van de verkoop van Essent aan RWE... Zie ook berichten en commentaar op Niels zijn site Renewable Energy Now (20 mei 2011 ff.).

Nog meer Limburg PV-nieuws
Limburg is niet alleen in de "maak"industrie bezig om "een leuke PV-grootheid" te worden (Avantis terrein, Solland Solar [zie ook vorige artikel], The Silicon Mine in Geleen, Solar Modules Kerkrade, laatst nog Solar Excel, noem maar op). Maar ook op het gebied van project ontwikkeling begint zich, met ook weer deze door de provincie geco-financierde centrale bij WML, Limburg te roeren. Zo maakte de provincie na een aanbestedings-procedure in mei 2010 bekend dat er twee gecombineerde duurzame energie projecten waren vergund aan Imtech Energie Solutions BV die op twee lokaties een Duurzame Energiecentrale Limburg (DECL) zou moeten gaan ontwikkelen. Waarvoor maximaal 8,4 MWp aan zonnestroom capaciteit ingezet zou gaan worden... Deze ver van Limburg af wonende westerling zegt: gaat u vooral zo verder!

http://www.wml.nl/eCache/DEF/1/551.html (1 maart 2011: persbericht van WML)
http://auto.limburger.nl/artikelen/kia/1595-elektrisch-rijden-op-zonne-energie (en nog een suntracker in hetzelfde Limburgse Beegden - bij Jos Verkoelen van Green Power Nederland (onderdeel van Verkoelendak), die elektrische auto's voedt, 35 PV-modules heeft, en slechts 40.000 Euri kost)

http://www.l1.nl/nieuws/limburgs-grootste-zonne-energiecentrale-heel#.Txn2dXqy71W (Audio en video reportages bij L1 Radio en TV)

3 maart 2011: Limburg I: SunWeb®. Gaat het er nu echt van komen? Er is nog steeds de nodige onduidelijkheid over het lot van onze Nationale Trots Solland Solar sinds Atoomboer Delta (na de instap begin 2007 sinds 2009 100 procent eigenaar van Neer'lands enige zonnecellen fabriek, maar alweer in november 2010 de fabriek te koop zettend) met Napoleontische steun in de rug vol voor een Nieuwe - vele miljarden kostende - Nuke gaat. ("rechtse hobby op kosten van tientallen tot honderden generaties")

Dat laat onverlet dat bij de leiding van Solland Solar inmiddels het besef is doorgebroken dat er nu actie ondernomen moet worden met een van de mooiste uitvindingen van Nederlandse bodem, de SunWeb® cel, een van de talloze prachtige innovaties die - destijds nog onder de naam "pin-up-cel" (PUM) is uitgebroed in het solar lab van ECN in de duinen van het zonnige Noord-Hollandse Petten.

Ik had al enkele malen "prikkelende" vragen gesteld op beurzen e.d. wanneer nu eindelijk die langverwachte mooie SunWeb® modules in productie genomen zouden gaan worden. Want de tijd gaat dringen en de concurrentie zit echt niet stil. Integendeel. Er zijn inmiddels steeds meer aanwijzingen dat het binnenkort gaat gebeuren. En daarbij zal beslist de samenwerking met het machtige Duitse Schott Solar hebben geholpen (partnership ondertekend in augustus 2010), wat immers op ruimschootse ervaring kan bouwen op het vlak van module productie (en pikante historische connecties heeft met momenteel een van de grootste bruinkolen exploitanten in Europa: het gigantische RWE). Een activiteit die tot voor kort nog niet aan Solland toegerekend kon worden omdat het een pure cellen fabrikant was. Dat gaat veranderen.

Verkleinde weergave van het voorlopige datasheet van het SunWeb® module van Solland Solar (IEC certificate pending, versie januari 2011). Sortering loopt van 240-265 Wp, met een vermogens-tolerantie van 0 tot +3%. De afmetingen van dit multikristallijne "back-contact" module zijn 1,613 bij 0,984 meter (opp. 1,59 m²; dikte 50 mm.). (kopie opgepikt bij 2 bedrijven op Intersolution in Gent) >>>

Op Intersolution wist ik eind januari 2011 op twee plekken al een voorlopig module datasheet van de prachtige SunWeb® zonnepanelen te bemachtigen, gedateerd January 2011. Daar staat weliswaar nog op dat het IEC certificaat "pending" is, maar ik neem aan dat men al zeker was dat het er aan staat te komen. Zodra dat rond is, kunnen er "IEC-gecertificeerde", commercieel gemaakte modules worden uitgeleverd met volledige garantie voorwaarden. Op de beurs in Gent hoorde ik dat waarschijnlijk al in de zomer van dit jaar kan worden geleverd. Onduidelijk is of (grotere) partijen voorrang zullen krijgen, of dat via tussenleveranciers deze prachtige modules van eigen bodem ook voor particuliere klanten snel beschikbaar zullen gaan komen. Ik haalde datasheets op bij het in Nederland nog compleet onbekende Belgische bedrijf Green Energy & Technology uit Kortrijk, wat een nog niet te downloaden datasheet "Soland Sunweb 250Wp Standaard" op de producten pagina heeft staan. En ook een identiek exemplaar bij het al iets bekendere, zwaar op kwaliteit gefocuste ("for professionals only") systeemhuis Ra6, uit het Belgische Putte. Waarvan op de website nog helemaal geen aanwijzing staat in de richting van toekomstige levering van Solland Solar producten. Er stonden wel al show-exemplaren van die SunWeb® modules (zie ook mijn foto genomen tijdens Intersolar 2010). Mij is tot nu toe nog geen Nederlandse handelaar bekend die producten van Solland gaat leveren (info welkom), en dat zal met de vreselijke prijsdump filosofie van grote, veelbesproken acties als die van Wijwillenzon.nl natuurlijk ook een "lastige" businesscase worden. Zeker voor de feitelijk juist voor dit mooie, high-power product geschikte particuliere markt.

Op de website van Solland Solar zelf staat ook nog steeds geen datasheet van het module zelf, wel een "preliminary" datasheet van de SunWeb® cellen, met voor een multikristallijn cel type spectaculaire omzettingsrendementen van 14,8 tot en met 16,8 procent (pdf). Let wel: het module rendement is altijd lager dan het cel rendement, omdat er altijd, zelfs bij het ingenieuze SunWeb® module concept, "ruimte" verloren gaat tussen de cellen in, en tussen de cellen en de module randen (ook uit elektrotechnische veiligheidsoverwegingen moet er altijd ruimte buiten de buitenste celranden zijn).

^^^ Het februari nummer van Photon met linksonder de opvallende, grote advertentie met sollicitaties voor Solland Solar (zie ook detail verderop). Op het tijdschrift rechts de voorkant van het van Intersolution meegenomen datasheet van Solland Solar's SunWeb® modules. Bovenaan het prachtige exemplaar van een 15,5 bij 15,5 cm grote SunWeb® cel van Solland wat ik op miraculeuze wijze in handen kreeg uit handen van de IdeeWinkel in Leiden, waarvoor nog steeds: Hartelijk Dank!

Waarschijnlijk de belangrijkste aanwijzing dat het nu echt serious business gaat worden bij Solland Solar vond ik in het februari nummer van Photon (foto's boven en onder). Daarin, op pagina 146 een grote advertentie van Solland Solar, met vraag naar sollicitaties voor 8 topfuncties variërend van een account manager via een lead engineer modules en een R&D engineer module, tot en met een integral project manager. Op de "Vacancies" pagina bij Solland Solar nog meer jobs om op te solliciteren. Het is duidelijk dat "het" los gaat komen bij Solland, en - voor het SunWeb® project - "partner" Schott Solar uit Duitsland. En ik wens ze daarbij veel succes toe. Met natuurlijk daarbij stille hoop dat in Nederland ook door het bedrijf mooi spul afgezet zal kunnen gaan worden. Want het zou te verschrikkelijk voor woorden zijn als de zoveelste pracht uitvinding van Nederlandse bodem straks alleen maar in de lucratieve, want met feed-in regimes gezegende omringende landen terecht zouden komen. Dan kan Limburger Verhagen (EL&I) recht proberen te lullen wat krom is: daar gaat hij zijn tong over breken en in de knoop leggen.

^^^ Detail uit de advertentie van Solland Solar in Photon 2/2011: It's business time voor SunWeb®, en voor het eerst: voor de commerciële zonnepaneel activiteiten bij Solland Solar! (even niet letten op het slordige spelfoutje, nobody's perfect...)

Als ik een van de massaal op de nationalistische PVV stemmende Limburgers (21 procent...) zou zijn, zou ik het wel weten. Eigen Waar Eerst. Weg met dat Chinese al dan niet van schattige hoofddoekjes voorziene allochtone spul: bloedeigen SunWeb® modules aanschaffen, en niet zeuren over de prijs. Want al dat geklets over het slijk der aarde is immers "een linkse hobby". Toch? Goed voor jullie eigen economie, goed voor de werkgelegenheid in eigen provincie, goed voor het zeer bourgondische milieu. Dat heet in zwaar beladen politieke termen een "win-win-win" situatie... Het volgende carnaval wil ik een praalwagen helemaal gevuld met SunWeb® modules zien, en straks ook het Torentje van Rutte aan het Haagse Binnenhof bedekt met dat mooie spul!

Oproep aan lezers van Polder PV: Wilt u wel s.v.p. even opletten dat u de afkorting van Polder PV (door de webmaster veelal gebruikt als "PPV") niet verwart met die dezer dagen veelgebruikte er sterk op lijkende afkorting van een politieke partij waar de webmaster nog niet dood bij gevonden wil worden? Dank U!

http://www.sollandsolar.com

28 februari 2011: Polder PV feliciteert Zonnehoven met "fysieke" start van hun actie! Uiteraard zijn er in dagen van (veel) regen toch ook weer heerlijke glitters rond de wolken te zien. Een zonder meer zeer geslaagde actie voor een gezamenlijke inkoop van zonnepanelen werd volledig in eigen beheer door de inwoners van Zonnehoven in het Overijsselse Deventer opgetuigd. Deze actie ging eigenlijk pas goed van start na de intentieverklaring tussen de organisatie van het project en het bedrijf Independent Solar Systems uit Deventer, op 10 november 2010. Waarbij voor kwaliteit, klantgerichtheid/service, regionale activiteit en binding werd gekozen. De modules die uiteindelijk zijn geselecteerd komen van het Duitse kwaliteitsmerk Schüco (ook wel bekend van de prachtige doorzicht systemen/façades met zonnecellen van Duitse makelij). Uiteraard is er heel wat werk in gaan zitten en waren de initiatiefnemers al zo'n twee jaar mensen warm aan het maken om mee te doen (zie ook het YouTube filmpje van een zonnestroom markt van het Zonnehoven project van 13 september 2009).

Maar hoe je zo'n actie ook aankleedt of voorbereidt, het gaat natuurlijk uiteindelijk om de "harde realisatie". Want van woorden worden geen kilowattuurtjes gebakken, en staat er geen zonnepaneel (aangesloten) op het dak. Vandaar dat de symbolische "fysieke doorbraak" van het Zonnehoven project eigenlijk pas op 18 februari 2011 een feit was met het plaatsen van de eerste monokristallijne modules (zo te zien 10 stuks) bij deelnemer Jan Louwen, onder een nog niet zo gunstig gesternte wat het weer betreft. Dat maakt natuurlijk niet uit, dat komt vanzelf wel weer goed (en de modules kunnen lekker "schoon" beginnen). Zie de gelinkte verslagen en foto's op de website van Zonnehoven, en het artikel van 18 februari 2011 in de Stentor.

Zo'n 75 bewoners doen uiteindelijk mee aan de collectieve actie, waarbij de minimum eis van de provincie Overijssel, die de actie financieel ondersteunt, 25, dus ruimschoots werd overtroffen. Gemiddeld zouden per huishouden er zo'n 10 modules worden geplaatst. Er werd medio vorig jaar door de provincie een riante subsidie toegezegd van 163.500 Euro waarmee volgens de initiatiefnemers een aanschaf subsidie van zo'n 35% kon worden bereikt. Een zeer goede zaak is dat de Provincie stapeling van SDE subsidie (bij verworven beschikking) en de provinciale bijdrage heeft verboden (zie de FAQ pagina bij Zonnehoven). Dat mag ook wel eens worden gezegd: er zijn namelijk regelmatig volstrekt gestoorde stapelingen van subsidies verleend in de "rijke" Nederlandse PV-historie, die voorgoed tot het verleden zouden moeten behoren. Dat soort waanzinnige stapelingen maken namelijk de markt kapot en leiden tot volslagen kunstmatige, en te hoge prijzen voor de geboden hardware (en trekken bij grotere acties speculanten en koopjesjagers aan die vaak weinig met duurzaamheid hebben).

Gedeputeerde Rietkerk: "Het is het grootste burgerinitiatief in de provincie Overijssel tot nu toe. Ik daag andere gemeenten uit hier over heen te gaan."

Ik zou zeggen, met name aan gemeente Deventer die in 2030 maar liefst "klimaatneutraal" wil worden (whatever that exactly may be): doet allen uw stinkende best om dit geweldige door jullie eigen inwoners uit de Overijsselse polderklei getrokken duurzame initiatief tot een grootscheeps regionaal duurzaamheidsoffensief om te toveren! En dat hoeft echt niet bij die vanwege de SDE subsidie mogelijk gemaakte 1,7 MWp te blijven (uitvoering: Pfixx Solar uit 's-Heerenberg in Gelderland).

Participanten uit Zonnehoven: Van Harte, die subsidie - hoogstwaarschijnlijk afkomstig van de verkoop van Essent aan Duitse Bruinkolen Boer RWE* - is Dik Verdiend!

* Overijssel had 18,7% van de aandelen van Essent.

http://www.destentor.nl/regio/deventer/8181381/Zonneproject-van-start-in-De-Hoven.ece
http://www.zonnehoven.nl/aankondigingen/eerstezonnepanelenliggenbijjanlouwen

Zie ook het artikel "Deventer met 800 kWp aan SDE beschikkingen het nieuwe jaar in knallend?"van 31 december 2009 op Polder PV.

27 februari 2011: Licht Wij Willen Zon hun klanten wel volledig in? Je zou het denken van niet. Ik heb namelijk een kopie van een e-mail van WWZ aan een klant gekregen, en daaruit blijk in het geheel niet dat die klant te weten gekomen zou kunnen zijn dat een van de leveranciers van zonnepanelen rücksichtslos uit de actie is gehaald door de net uit China teruggekeerde organisatie van WWZ. Wat nogal forse consequenties zal gaan hebben voor de aard en de samenstelling van een deel van de uit te leveren pakketten. En toch moeten de WWZ klanten blijkens de formuleringen van die in algemene termen gestelde e-mail nu definitief "het koopcontract" gaan sluiten (per e-mail), en aangeven hoe ze denken vooruit te gaan betalen dan wel de resterende 80% van de te betalen som te laten incasseren door WWZ (met als lokkertje: extra korting bij vervroeging van de betaling door de klant).

Over deze hoogst verontrustende gang van zaken in een cruciale fase van de zwaar in de (elektronische) media gehypte, doch veel vraagtekens oproepende WWZ actie, heeft Polder PV weer een kritische beschouwing geschreven. Omdat het aantal berichten over deze WWZ actie inmiddels over de nodige pagina's stond verspreid op Polder PV, heeft de webmaster al die berichten bij elkaar genomen en op een chronologische pagina gezet, genaamd:

Voor het laatste bericht, met verontrustend nieuws over de aan de WWZ klanten gestuurde e-mail, lees verder onder:

25 februari 2011: Stalinistische parlementaire hamerstukken? Deel 2. Duitsland tikt tweede aanval op EEG af. In het eerste deel van dit tweeluik had ik het over de "zogenaamd parlementaire" finale overval van EnergieNed/EL&I m.b.t. de door hen al vele jaren met brandende wellust gewilde "slimme meter" en nog veel meer burgers in de hoek zettende Nederlandse energie slavernij. In Duitsland gaat het om geheel andere zaken, maar ook daar is "het" zo goed als een hamerstuk geworden. Zo lijkt het. De Bondsraad kan nog roet in het eten gaan gooien, maar dat lijkt gezien de voorgeschiedenis ditmaal niet aan de orde.

Photovoltaik.eu meldde gisteren dat de voorstellen die eerder dit jaar in verrassende overeenstemming tussen het zwaar onder Energie Lobby druk staande Milieuministerie (die uitvoerder is van de Duitse EEG wet) en de zonne-energie branche organisatie (BSW) zijn opgesteld vrijwel geruisloos door het Duitse parlement (Bundestag) zijn geloodsd*. Er werd slechts een half uur over "gedebatteerd", en toen was het blijkbaar welletjes. Het door de conservatieve "Union" (CDU/CSU) en neoliberale FDP gedomineerde parlement ging bijna zonder morren akkoord met de alweer voor de PV-industrie dramatische extra kortingen die per 1 juli in een keer zouden moeten ingaan. Bijna, want de Grünen probeerden nog als alternatief de enorme nieuwste eenmalige ingreep in de invoedingstarieven voor zonnestroom te verzachten door voor te stellen om per kwartaal in 2011 stapsgewijs deze degressie over het hele jaar te verspreiden (voorkomen van enorme bijbouw in de maanden vlak voor "het degressie moment"). Het voorstel haalde geen meerderheid. Ook een gelijkluidend voorstel om meer investeringszekerheid te bieden voor 2012 haalde het niet.

Dat betekent, dat als de Bondsraad verder geen problemen ziet en het wetswijzigingsvoorstel laat passeren (uitermate geringe kans dat er ingegrepen zal gaan worden), er per 1 juli voor bijna alle PV-installaties een "marktgroei afhankelijke" degressie van maximaal 15% zal gaan gelden (nieuwe installaties!). Dit bovenop de al enorme stapels degressie procentpunten die reeds zijn gerealiseerd de afgelopen twee jaar. Voor vrijeveld installaties (die sowieso sinds 1 juli 2010 niet worden ondersteund vanuit het EEG als ze op akkergronden worden gepland, zelfs al zouden ze een vergunning krijgen) is de "stichdatum" zoals de Duitsers zeggen 1 september 2011, zoals al in het voorstel van BMU/BSW stond geformuleerd.

Als alles dus gaat zoals het lijkt te gaan zal de bijbouw van PV-installaties in de maanden maart tot en met mei bepalend zijn voor de uiteindelijke hoogte van de degressie per 1 juli (cq. per 1 september voor vrije veld installaties). Want als in die maanden het bouwtempo extreem hoog zal zijn (en er is geen enkele reden om te veronderstellen dat de duizenden particulieren en investeerders van zeer verschillende pluimage zich vanwege die "markt logica" in zullen gaan houden), gaat het gegarandeerd 15% degressie worden per 1 juli. Daar bovenop komt dan nog eens de "vaste", in Wet (EEG) verankerde 9% degressie die per 1 januari 2012 van kracht zal gaan worden. M.a.w.: binnen een half jaar tijd mogelijk een totale degressie van 24% in het ergste scenario. Dat zal heel veel pijn gaan doen bij de Duitse industrie, want de marges beginnen behoorlijk smal te worden met dit moordende degressie tempo. Kan het bedrijfsleven dat allemaal bijhouden? Er gaan beslist ondernemingen omvallen of in hoge nood komen. En dat gebeurt sowieso al een tijdje, gedenk het failliet van het fors gepromote dunnelaag bedrijf Sunfilm uit Großröhrsdorf (merger met Q-Cells dochter Sontor...) in april 2010. Maar ook recenter is er weer een Duits PV-bedrijf in ernstige problemen gekomen: de dak-integratie specialist Systaic uit Düsseldorf heeft insolventie aangevraagd, eind vorig jaar.

Natuurlijk is dit alles van een geheel andere orde dan het jarenlange geneuzel en voortdurende parlementaire gerotzooi met de "slimme meter" en aanverwante zaken in Nederland. Maar ook hier kunt u er vergif op innemen dat de Grote Vier in Duitsland, E.ON, RWE (eigenaar Essent en Energie:Direct in NL), Vattenfall (eigenaar wordend van NUON), en EnBW alles in het werk gesteld zullen hebben om hun fossiele en nucleaire belangen in eigen land veilig te stellen. Want daar waren ze vorig jaar al 17 procent van hun stroomafzet kwijt aan de Erneuerbaren die door honderdduizenden Duitsers en ondernemingen worden geproduceerd. Daar zijn ze razend over. En reken maar dat de politici, die zich onder Merkel een Middeleeuws (fossiel-nucleair) "Energiekonzept" hebben aan laten smeren, onder maximale lobbykracht van de Energie Dictators van Duitsland hebben gestaan.

Net zo goed stalinistische trekken, dus, al weten ze het in Duitsland vaak wat slimmer te spelen. Maar ja, daar zijn ze in alles bloedserieus. Al hebben ze exact dezelfde insteek: energiemacht en een maximaal monopolie.

* Feitelijk een wetsvoorstel om "Europese energiewetgeving in een Duits jasje te steken", in de woorden van Hans-Josef Fell: "Umsetzung der EU-Richtlinie zur Förderung der Nutzung von Energie aus erneuerbaren Quellen in nationales Recht".

http://www.photovoltaik.eu/nachrichten/details/beitrag/bundestag-beschliet-krzung-der-solarfrderung_100004712/ (24 feb. 2011, zie daar ook voor meer berichten over de voorgeschiedenis)
http://www.photovoltaik.eu/nachrichten/details/beitrag/fell-und-sfv-kritisieren-bundestagsentscheidung_100004715/ (25 feb. 2011, reactie Grünen en SFV uit Aachen)
http://www.sfv.de/artikel/rufmord_an_der_solarenergie.htm (karikatuur van de oorlog tussen de Energie Monopolisten en de arme "Erneuerbaren")

Hans-Josef Fell van Bündnis90/Grünen over de - wat hem betreft - fatale beslissing op 23 februari 2011

22 februari 2011: (Nu nog) grootste PV park van Europa: Montalto di Castro, 85 MWp. Inmiddels zijn op de website van de projectontwikkelaar Gruppo Vona een forse hoeveelheid foto's verschenen van wat "nu" even het grootse zonnestroom park van Europa lijkt te zijn geworden. Het al eerder gemelde, dicht bij de kust van de Mare Tirreno gelegen Montalto di Castro in het uiterste noord-westen van de Italiaanse provincie Lazio (waar de Italiaanse hoofdstad Roma deel van uitmaakt). Het reuzenpark bestaat uit diverse, dicht tegen elkaar aan liggende "velden" (en is als zodanig ook in fases opgebouwd).

Gruppo Vona is een grote Italiaanse bouwonderneming met kantoren in Milano, Roma, en Frosinone, die in real estate constructie zit, maar inmiddels ook tot over de oren in de bouw van o.a. grote zonnestroom centrales. Ik telde er op hun "renewable energy" projectpagina al 11 stuks (en een WKK/"cogeneration" centrale). Van de opgegeven vermogens kom ik opgeteld al minstens aan 115 MWp, voorwaar geen "bescheiden" ontwikkelaar, dus (anderhalf maal het totale geaccumuleerde volume voor heel Nederland...). Al is natuurlijk het daar in twee delen gesplitste Montalto project de allergrootste.

^^^ Klein fragment van een van de grootste delen van het 85 MWp grote project, van de achterzijde, met de enorme hoogspannings-infrastructuur die er grotendeels al lag, in eigendom van netbeheerder Terna SpA (tevens eigenaar van de projectlokatie*). Het enorme transformatorstation werd, volgens Photon, door de Gruppo Vona zelf gebouwd. Alle hoog-vermogen hebbende SunPower modules staan op enkelassige trackers, ook ontworpen en geleverd door die Amerikaanse onderneming uit California. © Gruppo Vona (this webpage, photo collection 24 MWp section)

In Photon van februari stonden nog een paar interessante project details. Deze zonnestroom centrale staat namelijk op de lokatie van een geplande kerncentrale die door de politieke afwijzing van die gevaarlijke, en achterhaalde energie technologie nooit is gerealiseerd. Ook is op deze lokatie een 3,6 GW WKK centrale aanwezig die met gas en olie wordt gestookt. Ook al de grootste van Italië. Het 85 MWp zonnestroomproject in Montalto di Castro werd definitief in bedrijf genomen in januari van dit jaar, 2 maanden nadat de laatste fase was afgerond. De vier fases waren 24 MWp (nov. 2009), 9 MWp (juni 2010), resp. 45 en 7 MWp (nov. 2010).

De modules en enkel-assige "trackers" komen van de vermaarde Amerikaanse producent SunPower, die voor het eerst (voor een vrije veld installatie) zeer krachtige module types heeft ingezet met een nominaal vermogen van - uiteindelijk - 318 Wp per stuk (met back-contact monokristallijne cellen, de beste commercieel verkrijgbare voor "utility power plants"). Dit in combinatie met de enkel-assige tracking zou moeten leiden tot hoge jaarproducties in dit zonnige centrum van Italië. Voor het eerste 24 MWp deelproject heeft Gruppo Vona een fenomenale 50 GWh aan productie per jaar voorspeld. Dat zou neerkomen op een ronduit spectaculaire specifieke opbrengst van 2.083 kWh/kWp per jaar! Wel even realiseren dat, ook al is dit uiteraard een zeer hoge opbrengst, het "slechts" twee maal zo hoog is dan met een "vaste" installatie in onze provincie Zeeland (en enkele andere kust lokaties) al jaren kan worden gehaald (Solarlin in Borssele-rijk Vlissingen: 1.000 kWh/kWp.jaar, klik op grafiek op homepage).

Het zal u niet verbazen dat ondanks de hoge (niet genoemde) prijs voor deze krachtpatsers van SunPower, met die jaaropbrengsten "het reuzenproject wel uit kan". Zeker met de lucratieve invoedings-tarieven die golden voor de desbetreffende bouwfases.

Voor het project zijn zowel SMA omvormer stations ingezet (eerste projectdeel), als exemplaren van het grote Zwitserse ABB voor de latere project delen.

SunPower verkocht haar 51 MWp aandeel in het totale park (in persbericht vertaald in "44 MW AC power") eind december 2010 aan een consortium van internationale investeerders waaronder MetLife, Fondo PPP Italia en Voigt & Collegen (SolEs 22 en SolEs 23 fondsen). SunPower blijft verantwoordelijk voor operationele zaken en onderhoud.

Italië reuzengroei herherbevestigd
Zoals ik al in twee eerdere stukken heb laten weten (2 feb. 2011 en 11 feb. 2011), heeft nu ook Photon aandacht besteed aan de ronduit verbijsterende cijfers die de GSE naar buiten heeft gebracht over de marktgroei van zonnestroom in Italië. Wederom wordt het getal van 5,8 GWp genoemd voor 2010 als "mogelijkheid", maar er zijn en blijven zelfs rond dat "getal" nog talloze onzekerheden. De geciteerde GSE chef Montanino kan nog steeds niet zeggen of naast de 1,85 GWp die reeds zeker in de portfolio van netgekoppelde installaties zou zitten voor 2010, er mogelijk nog zo'n 3,8 of misschien zelfs wel 4,2 GWp bij kan gaan komen. Omdat projecteigenaren nog vanwege een ministerieel besluit eind december 2010 tot en met 30 juni 2011 de tijd hebben om installaties die eind 2010 al waren gebouwd (en gemeld bij GSE), aan het net gekoppeld te krijgen. En die gaan allemaal volgens de bizarre Italiaanse logica (die sterk doet denken aan de eindejaars-idiotie in Vlaanderen in 2009, waarbij ook een gedoogperiode werd gegeven tm. februari 2010 voor "definitieve oplevering") voor de "oude", extreem lucratieve invoedingstarieven. Volgens Photon zijn er ook nog talrijke aanmeldingen per post te verwerken: niemand kan nog bij benadering zeggen wat de totale volumes zullen gaan worden...

Het mag u duidelijk zijn: ook Italië gaat, als het ergste scenario uit gaat komen, een politieke crisis van formaat tegemoet, want er wordt al gesproken van kosten voor de Italiaanse stroomgebruikers van minimaal 3 miljard Euro, mogelijk fors meer. Hoe hoog is vooralsnog totaal onduidelijk, omdat door de talloze onzekerheden over "wat er nog allemaal bij gaat komen", gecombineerd met een extreem ingewikkelde tarievenstructuur voor de invoeding, er slechts zeer grove schattingen kunnen worden gemaakt over de uiteindelijke meerkosten. Hoe deze zoveelste "overspannen" afzet markt weer "in het gareel" gebracht zal kunnen worden is slechts met onnavolgbare tovenaarskunsten te bereiken, en wordt een mega-opgave voor de autoriteiten.

Dus ook in Italië zal de publieke discussie over "hoe nu verder" veel en veel vroeger los gaan barsten dan zelfs de meest vermaarde en diep in de materie zittende analisten hadden bevroed. Want zelfs het altijd überoptimistisch beschouwde Photon Consulting uit Boston had de marktgroei voor 2010 op een miezerige 2,2 GWp geschat voor Italië (ze waren het meest optimistisch van allemaal). Een far cry van de mogelijke 5,8 GWp die het zou kunnen gaan worden. Als het niet nog "erger" wordt...

Il contatore fotovoltaico
De beroemde "zonnestroom installatie teller" op de homepage van GSE staat inmiddels op 3.561,405 MWp (beide "oude" Conto Energia regelingen), met in totaal 163.329 installaties (NB: gemiddelde installatiegrootte 21,8 kWp). Dat is alweer 596 MWp meer dan ik op 2 februari jl. op dat "klokje" zag. Da's een heftige 28 MWp toename per dag. Still counting...

* Tale-telling stukje op de website van hoogspannings-netbeheerder Terna SpA (14 februari 2011):

Bronnen:
Beneking, A. (2011). Montalto di Castro schreibt PV-Geschichte. - Photon 2/2011: p. 30.
Eleuteri, S. & Siemer, J. (2011). Schlag ins Kontor. Die Jahresbilanz 2010 für den italienischen Markt sprengt alle Erwartungen. - Photon 2/2011: pp. 32-36.

http://www.gruppovona.com/amministrazione/public/notizie/allegatii/66Book%20foto%20Montalto2.pdf (fotoboek van het Montalto di Castro PV-project op de website van Gruppo Vona)
http://www.gruppovona.com/amministrazione/public/press/allegati/6ClassMeteo_Green_7Febb2011.pdf (Italiaans artikel in 6ClassMeteo met genoemd de geschatte jaarproductie voor het eerste 24 MWp deel: een verpletterende 50 GWh per jaar)
http://www.photon.de/news_archiv/details.aspx?cat=News_Archiv&sub=Wirtschaft&pub=1&parent=3090 (28 feb. 2011: artikel over Montalto di Castro op Photon website)

22 februari 2011: Agentschap NL brengt orde in de chaos? En wederom is er een rapport uitgescheden. Ditmaal door Arcadis, die natuurlijk ook niet te beroerd is om een heftige, 84 pagina's tellende studie (neen, heb ik niet geprint natuurlijk) te doen in de complete chaos die ons land is geworden op het gebied van zonnestroom. Omdat, en onthoud die goed, de broodheer van Agentschap NL (EZ, nu EL&I) al vele jaren lang alles in het werk heeft gesteld om te voorkomen dat we een "eenduidig, laagdrempelig, door een kind te begrijpen, burgers en bedrijven stimulerend Duits invoedings-systeem" zouden krijgen. Want al zullen ze dat noooooooit toegeven: ze haten het.

Nu wordt er even "gebruik" gemaakt van de financiële mogelijkheden van onze staats-instantie, om te "inventariseren" tot wat voor innovatieve concepten onze radeloze marktpartijen (van zeer divers allooi) in deze bloederige chaos dan wel zijn gekomen. Verhagen kan achterover leunen, "de markt doet zijn werk wel". Ja, had je gedroomd. Zie het afgrijselijk slechte resultaat, we mogen bij zijn dat we in de buurt van de 80 MWp accumulatie aan zonnestroom capaciteit zitten. Peanuts, en om je kapot te schamen. Plannen zijn er meer dan genoeg, en magere aanzetjes ook. Maar echt "grootschalige uitrol", zoals ook weer in dit rapport van Staatswege vet wordt geronkt? Mwagh.

Inhoudelijk
Goed, genoeg gemopperd, u kunt het zelf allemaal nalezen hoe Arcadis tot hun bevindingen over het verbijsterend brede spectrum aan (compleet onvergelijkbare) "activiteiten" op het gebied van zonnestroom is gekomen, en welke hemelbestormende suggesties daar uit tevoorschijn zijn gekomen (link onderaan).

Dat moeten we nog maar zien dan, dat "succes". De snoeiharde markt "groei" cijfers laten toch beslist anders zien. Al vele jaren lang. En daar zwijgt zowel Arcadis, als Agentschap NL over als het graf**...

Wat klopt daar weer eens voor de zoveelste maal niet? Juist ja. Salderen is nog steeds volgens WET alleen voor kleinverbruik (aansluiting tot en met 3x80 Ampère, artikel 95a geciteerd in artikel 31c...: "... afnemers die beschikken over een aansluiting op een net met een totale maximale doorlaatwaarde van ten hoogste 3*80 A."). En kleinverbruikers betalen per 1 januari 2009 een absurd capaciteitstarief. En geen variabele transportkosten meer. Ergo: prullebakkeren maar weer, die "salderen met transportkosten" opmerking. Zucht. De waarschijnlijk goed betaalde "specialisten" van Arcadis kennen de consequenties van jarenlang rampzalig ambtelijk beleid en de - brakke - Nederlandse Elektriciteitswet niet... Vastrechten worden niet "gesaldeerd". Die betaal je altijd. Ook al neem je niks af en produceer je alleen donkere wolken boven je hoofd...

Interessant maar geen doorbraak
Ach. Er staat zonder meer een hoop interessante gespreksstof in dit zoveelste rapport, met boeiende interviews met diverse marktspelers (van zeer uiteenlopend kaliber), waar iedereen wel weer wat uit zal gaan halen. Talloze obstakels komen langs, ze zijn allemaal al vele jaren bekend en nooit "opgelost". En nog steeds gebeurt er niks fundamenteels ("EEG-tje of zo") op het vlak van Wetgeving*. En zolang dat voort blijft duren, verandert er niets. Althans: de "grootschalige uitrol" die Agentschap NL weer als droomwens van het papier laat spatten, blijft inderdaad ... een fata morgana. Dat gaat niet gebeuren. Niet op de schaal dat de omringende landen de zonnepanelen vanwege gezonde, regelmatig met degressies bijgestelde invoedings-regimes die superieur zijn aan alles wat in ons land wordt uitgeknobbeld, uit de grond en het dak laten knallen. Aan u, hooggeschatte ondernemers in Nederland, te bewijzen dat ik uit mijn nek zit te kletsen. En er wel bij vertellen dat als u aan spotgoedkope paneeltjes bent gekomen, dat die prijs aan de marktontwikkeling ELDERS ligt. En niet aan het vele jaren durende kruideniers-geschraap "van NL Staatswege". Dat heeft daarbij geen enkele rol gespeeld.

In het rapport regent het "mogelijkheden", en wordt er veelvuldig gebruik gemaakt van EIA, andersoortige ook al gevoelige politieke belasting maatregelen, aftrekposten, etcetera. Al die "mogelijkheden" zijn eindig en politiek chanteerbaar, want op elk moment te stoppen door budgetkrappe dan wel "linkse hobbies hatende" neoliberale kruideniers. En het "salderen op afstand" wordt door velen gewenst, maar blijft permanent in de lucht hangen zonder concreet te worden. Ergo: het blijft stikken van de "liabilities", en zekerheden worden nergens gegeven. Totdat er een wonder geschiedt. Agentschap NL kan ze niet bieden, dus de hele excercitie is en blijft van het niveau "droom mooie dromen". De chaos blijft voortduren.

Meer commentaar
Elders, op Gathering Tweakers, heb ik al, al "browsend" door het rapport zo her en der wat prikkelende opmerkingen laten vallen over wat opvallende zaken die ik tegenkwam (link onderaan). Er kan nog veel meer over gezegd worden, maar daar laat ik het voorlopig bij. Veel plezier bij het doorlezen van het stuk. Als u er tijd voor heeft...

Je kunt het ook, zoals Polder PV het al een tijdje placht te doen "complete chaos" noemen. Dekt de lading beter...

* De immer vlijtige, het hart op de goede plaats hebbende Diederik Samsom (PvdA) schijnt aan iets bezig te zijn op het vlak van "via een andere aansluiting salderen", "kropje sla", "eigen bloemkool" model, of whatever. Maar hij is door Verhagen al gewaarschuwd dat er niets kan gebeuren zonder "financiële dekking van de plannen". Lees: geen nadelige gevolgen voor de Staat der Arme Nederlanden. Ik wens Diederik veel sterkte met de moedige poging.

** Zo is het in deze "marktstudie" sowieso ronduit curieus te noemen dat de voor Nederland "forse" projecten van Pfixx Solar in Gelderland helemaal niet worden genoemd. Daar is wel even met hulp van "crisis" gelden van Provincie Gelderland vorig jaar een "solar daken" project van 630 kWp in 's-Heerenberg tot stand gekomen, en een van Neer'lands grootste PV-projecten sedert jaren, het 1,8 MWp Azewijn park op de oude vuilstort mogelijk in de eindfase van de bouw.

http://www.senternovem.nl/duurzameenergie/nieuws/ontwikkeling_zonnestroommarkt_los_van_subsidies.asp (Abstract van het Arcadis rapport van Agentschap NL, 14 februari 2011; "los van subsidies" dekt de lading natuurlijk helemaal niet. Ook "salderen" is een leuke incentive. En sommige partijen zouden dat zonder pardoes met het politiek gevoelige label "subsidie" beplakken)
http://tinyurl.com/66c7nug (verkorte link naar het Arcadis rapport van januari 2011, pdf 1,5 MB, 84 pagina's)

http://gathering.tweakers.net/forum/list_message/35578899#35578899 (22 feb. 2011; uitvoerige post van zonnigtype [alias van webmaster van Polder PV] op het beste actuele forum voor duurzame energie zaken, met her en der wat kwinkslagen en opmerkingen over diverse passages in het Arcadis rapport)

22 februari 2011: Zonnig Goegel-bloepertje. Na het hieronder weergegeven serieuze geschut (er lijkt meer op komst, moet nog worden geverifieerd) maar weer eens even een glimlach op de mondhoeken toverend pareltje dan maar weer (voor wie het kan hebben). Binnen korte tijd na de vorige twee alweer een pracht van een zonnestroom bloepertje gevonden. Ging helemaal vanzelf, hoefde ik bijna niets voor te doen. Op de betreffende pagina, natuurlijk...

21/22 februari 2011: Commentaar Polder PV op (vervolg) artikel Energeia over implementatie fase WWZ actie. Ten eerste: waarom besteed Polder PV zoveel aandacht aan deze actie? Omdat Wijwillenzon.nl zelf vindt dat ze het "beter" doen dan de SDE regeling van het Ministerie van Economische Zaken. Hetgeen onbewezen is, want de meeste beschikte mensen uit de drie eerdere jaren hebben nog steeds tijd om te realiseren, en worden uiteindelijk afgerekend op "resultaat", dus kilowatturen, wat een "kwaliteitsbevorderende" insteek is (betere kwaliteit, betere prestaties, hogere subsidie tot een maximum). WWZ heeft tot op vandaag het vraagstuk "monitoring", een wezenlijk onderdeel van elke serieuze installatie, compleet "links" laten liggen. Wat uitermate vreemd is voor een duurzaamheid nastrevende organisatie. Want het zou om kWh moeten gaan, en niet om "kWp" of "MWp", als het om duurzaamheid gaat. Bovendien: er zijn in totaal voor de "kleine categorie" binnen de SDE regeling 15.754 beschikkingen afgegeven in drie jaar tijd, en de gemiddelde (mogelijke) systeemgrootte lag ver boven de maximale 2,96 kWp pakket grootte van WWZ.

Ten tweede omdat WWZ stelt: "Deze actie van Wij Willen Zon betekent een ongekende doorbraak in Nederland, die zelfs met de inmiddels afgeschafte subsidieregelingen nooit van de grond is gekomen" (FAQ pagina). Als je dat met veel poeha verkondigt, mag je ook verwachten "kritisch" te worden gevolgd door onafhankelijke, reeds enkele jaren in de materie zittende markt watchers, zoals Polder PV.

Van Energeia kreeg ik toestemming om hun op 18 februari 2011 geplaatste artikel (niet in het publieke domein) over het verloop van de Wijwillenzon.nl actie van Urgenda te kopiëren en te becommentariëren, waarvoor hartelijk dank. Om een duidelijke scheiding tussen het bericht van Energeia en mijn commentaar aan te brengen eerst hier onder het oorspronkelijke Energeia bericht (NB: foto van de voorzitter van WWZ hier niet opgenomen). Passages die ik heb becommentarieerd zijn gemarkeerd met rode cijfers en volgen onder het kader.

Commentaar Polder PV:

(1) Waar ik al bang voor was, is dus uitgekomen: de organisatie heeft blijkbaar op het laatste moment in China zo scherp onderhandeld, dat een van de twee module leveranciers, dus hetzij LDK Solar, hetzij China Sunergy (CSUN, merknaam CEEG) niet zal gaan leveren, maar uit de actie is verdwenen. Toch staan nog steeds vandaag, dinsdag 22 februari 2011, de expliciete module datasheets van beide module leveranciers vermeld in de pakketten info in de aanbieding van Wijwillenzon.nl, en voor exact deze specifieke pakketten, hebben klanten getekend/kunnen intekenen tot en met vrijdag de 18e februari 2011 (de bedoelde "laatste dag") en daarvoor hebben aanbetaald!

^^^ Screendump 21 feb. 2011 van de zonnepaneel pakketten pagina van Wijwillenzon.nl. Getoond wordt hier een overzichtje van "pakket C", waarbij de laatste besteldatum is vermeld (18 feb. 2011), en onder de link "Klik hier voor een volledig overzicht van de specificaties" een pdf verscholen zit (zie regel onderaan, taakvenster op de computer monitor) met - in dit geval (en ook voor het doe het zelf pakket D) - een datasheet van de leverancier CSUN, met daarop o.a. het bedoelde 185 Wp monokristallijne module van deze fabrikant. Dat module staat vermeld in de pdf met de naam "CSUN195-72M.pdf". Een vergelijkbare link, maar dan naar een LDK Solar datasheet, staat vermeld bij de eerste 2 pakketten, "A", en "B", zie volgende plaatje. Dat zijn de pakketten die mensen hebben besteld en aanbetaald, met de per pakket gespecificeerde module types.

^^^ Zelfde als vorige plaatje, nu een screendump van details voor pakket "A", wat naar een ander datasheet verwijst voor multi- (of: poly-)kristallijne modules van de fabrikant LDK Solar. Voor dit specifieke pakket zelfs 235 Wp modules. Een nominaal (STC) module vermogen wat niet in de pakketten pdf voor aanbieder CSUN (China Sunergy) staat vermeld als "mogelijkheid".

Polder PV vindt dit een zeer onrustbarende gang van zaken: mensen wisten dus op het moment van aanbetalen niet eens van welke leverancier ze zonnepanelen zouden krijgen aangeleverd, ondanks dat ze voor een specifiek pakket hebben ingetekend. En ze zijn voor deze zeer forse "koerswijziging" ook absoluut niet van tevoren gewaarschuwd! Ook zullen ze mogelijk zelfs i.p.v. bestelde polykristallijne modules monokristallijne exemplaren gaan krijgen (als de "polykristallijne" LDK Solar af zou vallen als leverancier). Of andersom (als de "monokristallijne" CSUN af zou vallen). Uit het Energeia bericht wordt nog steeds niet duidelijk welke van de twee leveranciers inmiddels is afgevallen: dat zou pas duidelijk moeten worden uit een e-mail die aan de klanten zal worden (of wellicht inmiddels al is) verstuurd. Verder is totaal onduidelijk welk module type (Wp vermogen) dan daadwerkelijk zal worden geleverd, na het afvallen van een van de leveranciers. En hoe de "match" van de dan wel te leveren modules met de in de pakket info niet gespecificeerde Chint omvormer (merknaam: mogelijk Astronergy) zal gaan worden, etc. Ergo: mensen die hebben aanbetaald krijgen een pakket zonnepanelen wat er mogelijk heel anders uit komt te zien dan waarvoor ze wellicht dachten te hebben getekend.

Het CSUN datasheet (pakketten C en D) rept van een in het WWZ pakket zittend monokristallijn 185 Wp module in een serie types van lopend van 185 tm. 205 Wp; het LDK Solar datasheet rept van een in de WWZ pakketten zittend multikristallijn 230 (pakket B) resp. 235 Wp (pakket A) module in een serie types lopend van 200 tm. 250 Wp. De enige "overlap" in module vermogens (nominaal/STC) tussen deze twee pakketten ligt bij slechts 2 module types, namelijk een 200 Wp of een 205 Wp exemplaar. Hiermee is het doe het zelf "D-pakket" echter sowieso niet "te bedienen", want die heeft maximaal een vermogen van 555 Wp!!! Daarmee wordt meteen ook al de kreet "Wij Willen Zon kan A-kwaliteit panelen voor een lage prijs aanbieden dankzij standaardisatie" (FAQ pagina) ondergraven, want met het afscheid nemen van een van de module leveranciers is het dus de facto onmogelijk geworden (een deel van) die zogenaamd "gestandaardiseerde pakketten" te leveren.

Ook kan met het laten vallen van een van de module producenten het antwoord van de WWZ FAQ "Waarom mono en poly panelen" linea recta in de prullenbak, want het antwoord is niet met de nieuwe realiteit te rijmen. Vetdruk Polder PV:

Hoe WWZ de te verwachten (noodzakelijke!) aanpassingen allemaal bij de reeds bestelde pakketten gaat oplossen omdat een van de twee module leveranciers is gedumpt is onbekend, en zou in de aankoop fase minstens tot wenkbrauw fronsen kunnen leiden bij de vaak op technisch gebied compleet ongeschoolde kopers in spé. Daarbij komt als ondergeschikt, doch niet irrelevant punt dat er ook, zoals WWZ zelf al aangeeft, een klein grootte verschil tussen de twee merken modules is: 1,58 x 0,808 m. bij CSUN, 1,642 x 0,994 m. bij LDK Solar. Bij (zeer) krap bemeten inpassing in de specifieke klant situatie kan dit fysiek dus deels niet meer worden gerealiseerd als het "grotere" LDK Solar model zou worden geleverd (andersom zou wel kunnen). Wellicht dat het om deze en/of andere redenen is dat Minnesma van WWZ suggereert dat er wellicht klanten zullen afhaken?

(2) Dat is een mooi eindresultaat ("13-14 MWp"), maar waarom er na het ondertekenen van de contracten nog steeds geen "definitief" cijfer uit is gekomen, blijft onduidelijk (1 MWp is namelijk een fors verschil, zelfs bij het "grootste" pakket van 2,96 kWp komt dat nog neer op 338 systemen, veel meer als het kleinere pakketten betreft). Ook is er alweer/nog steeds niets bekend over het totale aantal door particulieren bestelde pakketten, wat toch uitdrukkelijk de primaire insteek was van de hele actie (en wel: acht tot zelfs tienduizend "pakketten"). Was er nog steeds "onderhandelingsruimte" mogelijk voor een klein nagekomen volume van "late inschrijvers" cq. aanbetalers? In ieder geval blijft die "13-14 MWp" op de totale door beide "potentiële" leveranciers dit jaar uit te leveren jaarlijkse volumes natuurlijk, hoe je het ook wendt of keert, peanuts, zoals reeds in mijn vorige bericht getoond. Zelfs het hele volume voor slechts een partij.

(3) Deze passage lijkt te suggereren dat alleen omdat er nog een "extra korting" zou zijn bedongen, er geen "externe hulp" van geldschieters nodig zou zijn. Maar dat alle voor te schieten geld dus direct (en uitsluitend) afkomstig zou moeten zijn van de klanten zelf, "als alles meezit". En dat alleen dat geld wordt gebruikt voor de betaling van de modules in China. Dat lijkt me voor een bestelling van max. 14 MWp aan zonnepanelen met een mogelijke marktwaarde (geleverd in Rotterdam) van mogelijk een bedrag tussen de 13 en 14 miljoen Euro* een nogal "risicovolle" operatie. Dan mag er echt niets fout gaan, want reserves heeft de aanbiedende Stichting niet. Noch liquide kapitaal van die ordegrootte. Althans: dat blijkt nergens uit. Mogelijk is dit wel de reden dat er niet in een keer kan worden "geleverd" (dan wel "geplaatst"), maar dat om deze reden er in enkele stappen na elkaar "kan" (lees: vanwege te weinig liquide financiële middelen, "moet") worden geleverd, en wel "in stappen van 1 MWp per maand". Als dit daadwerkelijk de grondslag is van deze actie, waag ik te betwijfelen dat zo'n riskant, met veel onzekerheden omgeven (en in de allerlaatste fase wat mij betreft dramatisch gewijzigd) concept veelvuldig zal worden gekopieerd en onze markt "bestormd" zal gaan worden met vergelijkbare "door klanten via een Stichting voorgefinancierde" massale inkoop acties. Want alleen als er zo'n "storm van vergelijkbare acties" zou ontstaan, zou de WWZ actie als "maatgevend" dan wel als de door henzelf gebezigde "ongekende doorbraak" (op de Nederlandse markt) gezien kunnen worden.

Ook zou het betekenen dat, als daadwerkelijk "de helft" van de 13-14 MWp uit "particuliere bestellingen" zou bestaan, zeg 6,75 MWp, dat dan pas na vele maanden (learning by doing?) de laatste klanten geholpen zouden kunnen worden? Als vanaf half april zou "kunnen" worden geleverd, zoals gesteld, zou dat betekenen dat de actie mogelijk tot zelfs aan de winter van 2011 uit zou kunnen lopen, als om wat voor reden dan ook de volledige vooruitbetalingen en de daarop volgende leveringen niet zo snel gaan als gewild. Langer als het niet goed gaat (met risico van installatie verbiedend vorstverlet als de wintervorst vroeg invalt, zoals eind 2010). Dat zou kunnen betekenen dat mensen die in oktober 2010 hebben ingetekend (start van de actie), en die geen behoefte hebben om de eersten te zijn met volledig aanbetalen, misschien in totaal wel een jaar of zelfs langer zouden moeten wachten, tenzij een first come first serve principe wordt gehanteerd - met echter een verplichte complete aanbetaling voordat er daadwerkelijk wordt geleverd.

* Hierbij rekenend met een bedrag van 1,47 Euro/Wp voor kristallijne "merk" modules uit China anno januari 2011 volgens PVXchange, en uitgaand van ook alleen voor de modules zelf 35% "korting" die WWZ (maximaal) in gedachten had voor de pakketten, dus globaal ongeveer 96 Eurocent/Wp. Uiteraard zijn de daadwerkelijke module prijzen niet bekend, want het gaat uiteindelijk om "pakketten" met in drie gevallen een trafoloze Chinese omvormer (exact type per pakket nergens vermeld, wel "Chint" datasheet met meerdere exx.), bekabeling (onbekend), en in Nederland vervaardigd frame materiaal. De individuele "marges" voor al deze componenten zijn niet bekend, vandaar dat ik het "pakket" korting percentage (max.) heb genomen voor de modules. Uiteraard moeten ook de omvormers naar Nederland toe komen, dus de uiteindelijke "berekening" is een stuk ingewikkelder. En je moet de prijzen kennen. De "marktwaarde" van die 14 MWp modules is dus een grove schatting.

(4) Daar is Polder PV het pertinent niet mee eens ("verandert er niks aan de pakketten"), zie mijn opmerkingen onder (1).

(5) Het lijkt er op dat WWZ hiermee een "kapitaalstroom" op gang wil brengen: eerste tranche klanten "extra korting" geven om volledige vooruitbetaling (voor drie weken voor levering cq. installatie) snel op tafel te krijgen en naar China te sturen. Daarmee slechts een deel (of alles? - dat lijkt althans de suggestie van Minnesma in het Energeia stuk) gefinancierd krijgen en de eerste modules naar Nederland, mogelijk als onderpand voor het volgende traject? Dat zou betekenen dat banken in de "financiering" (krediet verlening) van de koop in China helemaal geen "rol" zouden spelen.

(6) Polder PV, als particulier al sinds 1998 klant bij Triodos Bank, heeft deze alweer een week geleden gevraagd wat hun positie nu exact is in de hele actie (ze staan immers nog steeds als "partner" vermeld op de betreffende pagina). Tot nu toe heb ik helaas nog geen inhoudelijke reactie vernomen. Wat betreft de "letter of credit": als, zoals de situatie nu lijkt, "het geld" direct van de voorschietende klanten zou moeten komen, is er natuurlijk in het geheel niet zo'n door een bank af te geven "kredietletter" aan de orde. Een andere mij bekende bron lijkt dat beeld te bevestigen. Er lijkt dus geen externe financiering te zijn, alleen de directe inbreng van klanten. Banken zouden uitsluitend als - niet nader gespecificeerde - "achtervang" functioneren. Hoe die rol dan wel precies is blijft een raadsel, want wat voor "voordeel" zouden ze daar dan bij hebben? Daar moet toch beslist iets tegenover staan. Wat dan wel, blijft compleet onduidelijk, want de pakketten "mogen" niet "te duur" worden verkocht, maar moeten in prijs juist worden "gedumpt". Anders haken mensen af.

(7) Hoogst curieus, en mogelijk verkeerd begrepen is de bewering dat de "Chinese modulefabrikant, Chint" een - voor de WWZ actie - ondersteunende dienst als een call-center in Nederland in het leven zou gaan roepen. Chint is weliswaar "een partner" in het WWZ project, maar beslist niet als module fabrikant. Ze zijn echter wel de leverancier van de omvormers voor drie van de vier ("niet doe-het-zelf") pakketten van WWZ. Chint is weliswaar daarnaast ook module producent, via hun outlet Astronergy (zowel mono-, multikristallijn, als dunnelaag modules, zie deze web-pagina), maar van meet af aan is voor Chint of ondernemingen van die grote holding** als "potentieel module leverancier" geen enkele maal sprake geweest bij WWZ. Het enige wat uit deze opmerking van Minnesma lijkt te kunnen worden geconcludeerd is dat Chint "slechts" een call-center voor vragen rond de omvormers lijkt te willen opzetten in Nederland. Of dat call-center ook vragen over gebreken aan de zonnepanelen van een van de overgebleven module fabrikanten zou willen of kunnen beantwoorden, of dat de nauwelijks "marge" vangende installateur dat dan maar allemaal af moet vangen, is hiermee niet beantwoord. Ook niet wat de status van dat call-center zal blijken te zijn op de langere termijn.

Het is verder goed te beseffen dat de Chint groep, die vier deeldivisies telt (gezamenlijk aanwezig op Intersolar 2010), diverse aanspreek punten heeft in Europa (exclusief Nederland). En in Duitsland een dochter heeft genaamd CET Elektro Technik GmbH (website). En ook dat de omvormers van de divisie Shanghai CHINT Power Systems Co. Ltd. recent door de verzekeraar Solarif (partner van WWZ) goed zijn bevonden voor een "extended warranty". Let wel dat zo'n "verlengde garantie" beslist niet standaard in de WWZ pakketten zit (er wordt vijf jaar garantie gegeven op de pakketten, Chint zelf zou 5 jaar garantie op de omvormers geven, wat inmiddels al een gebruikelijke praktijk is). Die verlengde garantie zal echter moeten worden bijgekocht, zie ook het Nederlandstalige document van verzekeraar Solarif op de WWZ site, die het over "Uitgebreide Productgarantie" heeft. Over prijzen daarvoor heb ik nog niets gezien. Garantie gevallen voor de Chint omvormers zouden via de Amerikaanse service organisatie (met ook een kantoor in Duitsland), CDTI, worden afgewikkeld (persbericht via WWZ, waarin ook al over een permanent toegankelijke call-center activiteit wordt gesproken, "... with a full range of services in Europe...").

Duidelijk is in ieder geval dat u bij diverse mogelijke garantie situaties (hetzij op het vlak van de modules zelf, hetzij de omvormer, hetzij bij diverse installatie facetten), met geheel verschillende organisaties te maken zult kunnen krijgen binnen de WWZ actie. Waar het gevaar van "kastje naar de muur" zeker niet onbestaanbaar moet worden geacht. In de meeste landen met volwassen PV-markten is bijna altijd de installateur/systeem aanbieder de "totaal verantwoordelijke" en enig aanspreekpunt wanneer zich onverhoopt problemen zouden voordoen. En garanties liggen bij deze, of moeten door hen met de door hen gecontracteerde partijen worden geregeld zonder u als klant daar mee lastig te vallen. Maar daar betaalt u dan ook terecht een door die installateur in de prijs opgenomen marge voor.

** Wenzhou-based, 1984 started Chint group: 2006: 16.000 medewerkers world-wide, omzet 2 miljard dollar (link).

(8) In principe: Alleen als het lukt voor 1 juli 2011, dus alleen voor particulieren (als installaties voor bedrijven, die sowieso over nog veel meer extreem lucratieve extra incentives kunnen beschikken zoals EIA, VAMIL, etc., inderdaad helemaal achteraan de rit komen, na de zomer). Wat dus zou betekenen dat er voor particulieren absoluut geen vertraging in de bestellingen en afleveringen mag komen, anders zouden ze (deels) naast die extra lucratieve beloofde "6% BTW op arbeidskosten" kunnen grijpen die 1 juli 2011 tot het verleden behoort. Als ze daar al gebruik van zouden kunnen maken. Want ik lees toch echt iets anders bij de Belastingdienst. Let op dat er sowieso beperkende voorwaarden aan die "6% regeling" zitten (zie algemene info voor deze "Tijdelijke verlaging van het btw-tarief op renovatie en herstel van woningen" op de Meer Met Minder site), zoals voor huizen ouder dan 2 jaar, en alleen de arbeid m.b.t. de "verbouwing" betreffend, beslist niet de "materialen". Zie daarvoor de website van de Belastingdienst. Maar er is daar ook een pdf gelinkt met meer details. En daar lees ik alleen dat "plaatsen en afvoeren van zonneboilers" in aanmerking zou komen (warm water genererende apparaten, wat beslist iets anders is als elektriciteit genererende zonnestroompanelen, PV dus). Waarvoor "25% aan de arbeid mag worden toegerekend". Verder kan er "55%" worden toegerekend aan de arbeid als er dakherstel (!!) werkzaamheden plaatsvinden en/of "een groepenkast" zou moeten worden vervangen. In die brochure staat niets expliciets over vergoedingen voor het aanbrengen van (nieuwe) zonnestroom installaties vermeld. In weer een andere brochure, "Informatieblad Belastingplan 2011: Verlaagde btw-tarief onderhoud woningen", van het Ministerie van Financiën zelf, staan "zonnepanelen" echter wel expliciet vermeld (naast "zonneboilers", onder punt 2). Merkwaardigerwijs zou dus het aanbrengen van zonnepanelen als een soort van "renovatie" (energetische renovatie, wellicht?) of "herstel" worden beschouwd. Om het helemaal zeker te weten zou ik als ik u was eerst maar eens de Belastingtelefoon gaan bellen of werkzaamheden ten bate van zo'n PV-installatie echt wel onder deze tot 1 juli 2011 geldende tijdelijke regeling zouden gaan vallen, en wat de exacte condities daarvoor zullen zijn...

Belasting Telefoon: 0800-0543. Deze is bereikbaar van maandag tot en met donderdag van 8h00 tot 20h00 uur en op vrijdag van 8h00 tot 17h00 uur.

(9) De vermeende "niet betrokkenheid" bij SDE beschikten is volledig voor rekening van Minnesma van WWZ. Want die mensen hebben nog ruim de tijd om hun aanvraag te verzilveren, en zouden, gehaaid als WWZ klanten zouden kunnen zijn door EN voor WWZ EN voor SDE subsidie te gaan, net zo "link" kunnen zijn om gewoon te wachten totdat de moduleprijzen nog verder zijn gedaald, en alsnog hun beschikking te gaan omzetten in op bruto kWh productie af te rekenen SDE pecunia. Dat er veel SDE 2008 aanvragen niet zijn verzilverd ligt deels aan nieuwbouw projecten die niet zijn gerealiseerd (aannemers-combinaties met een hoop van die beschikkingen op zak, zegt geen drol over "particuliere onwil"), en deels aan het feit dat die mensen nog zo'n beetje tot in 2012 de tijd hebben om hun beschikking ingevuld te krijgen. Dus ook hier worden dubieuze argumenten naar voren gehaald om SDE klanten "in een bepaalde hoek weg te zetten" tegenover "vermeend zeer betrokken WWZ klanten". Met hetzelfde argument zou je de laatste categorie als "koopjesjagers" kunnen bestempelen, wat ook een deel van de waarheid zal zijn, maar beslist ook niet iedereen zal betreffen. Net als voor de door WWZ gedane bewering over de SDE klanten.

(10) Ik vind de suggestie van Minnesma dat SDE klanten met een beschikking op zak ook nog eens aan een absolute prijsdump actie als WWZ mee zouden kunnen doen nogal onkies voor een organisatie die duurzaamheid na zegt te streven. Oversubsidiëring zoals hier gegarandeerd gaat plaatsvinden is ten allen tijden uit den boze. Want al dat geld in de vorm van absurd goedkoop geprijsde "A-kwaliteit modules" komt slechts weinigen ten goede en zal en kan geen maatstaf zijn voor "normale" prijzen in een "gezonde" zonnestroom markt. Vergeet niet dat, ook al doet WWZ dat hier beslist voorkomen, ook hun actie onmogelijk zou zijn zonder verborgen financiële incentives (zeg maar gerust: subsidies). Alleen financiert niet de Nederlandse Staat (lees: NL belastingbetalers) deze actie. Project partner LDK Solar (een van de potentieel overgebleven module leveranciers) heeft van de Chinese staat (lees: China Development Bank Corporation (CDB), a joint stock banking corporation wholly owned by the state of China) bijvoorbeeld een absurde krediet lijn van bijna 9 miljard dollar over een periode van vijf jaar verkregen. Dan is een leuke prijsdump aanbieding voor een Nederlands project natuurlijk niet zo moeilijk. Feitelijk gefinancierd door concurrentievoordelen gegenereerd door de Chinese staat. Daar kan geen enkele serieuze Nederlandse aanbieder tegenop, natuurlijk.

(11) Als Minnesma met "andere prijsverlagingen" de absurde daling van de module- en dus systeemprijzen in Duitsland en elders bedoelt, heeft de WWZ actie daar vrijwel niets mee te maken. Die internationale markt ontwikkeling wordt absoluut niet door eenmalige acties als die van WWZ gestuurd noch beïnvloed. Maar door extreme aanpassingen aan feed-in regimes, en zeer forse degressie stappen daarbinnen in (ooit) succesvolle markten als Duitsland, Italië, Frankrijk, Spanje, Tsjechië, België, etc. Waar het om absurde volumes gaat, van vele honderden MWp-en tot enkele Gigawattpieken aan afzet. Niet om een eenmalige actie van max. 14 MWp. Want dat zet Vlaanderen binnen een paar weken weg. Continu. De tweede driving factor is de enorme schaalvergroting in de PV-industrie, en het feit dat de grondstof voor de dominante kristallijne tak van sport, Silicium, momenteel niet meer een bottleneck is. Er zijn al diverse "wurg" contracten rond langjarige silicium- en wafer overeenkomsten door grote marktpartijen opengebroken omdat ze met de lage silicium- en wafer prijzen gewoonweg niet meer "houdbaar" zijn. Niet op economisch vlak, en niet op sociaal vlak (anders zouden sommige betrokken partijen ten gronde worden gericht, zie o.a. de Conergy deal met MEMC). De combinatie van deze belangrijkste twee, elkaar ook weer versterkende factoren, maakt dat overal op de wereld de module- en systeemprijzen rap dalen.

Polder PV is benieuwd welke module leverancier afgevallen zal blijken te zijn (al zal die gewoon de 14 MWp "niet aan NL afgezette" hoeveelheid doorschuiven naar, bijvoorbeeld, Italië, U.S.A., e.d., zonder er een griepje aan over te houden). Informatie daarover, of over een e-mail die u als potentiële WWZ klant ontvangt, is welkom. Wordt anoniem behandeld.

Reacties (andere welkom):

• "Wat !?! Dus eerst schoffeert WWZ de Nederlandse pv-markt omdat deze veel te duur zou opereren (heb overigens absurd hoge bedragen van WWZ-installateurs gehoord) en nu schoffeert het de pv-markt nogmaals omdat 'kennis' blijkbaar geen issue is. Wat maakt het uit joh, poly of mono, de ene of de andere leverancier, paar centimertertjes meer of minder. Het is net of je stoeptegels koopt. Je wilt er 10 je krijgt er 10. Verder niet moeilijk doen." And more: Joba op GoT, 22 feb. 2011.
  
  
• "Je houd het PV-wereldje behoorlijk uit de slaap." (e-mail)

http://www.wijwillenzon.nl/

WWZ actie op Polder PV in eerdere berichten:

16 februari 2011 Gefeliciteerd - met gemengde gevoelens
14 februari 2011 WWZ wil het onderste uit de kan
1 februari 2011 nog een halve maand intekenen, rechtszaak, en andere bespiegelingen
17 december 2010 gemor in de installatiesector
6 december 2010 bespiegelingen en verlenging actie tot eind januari 2011
27 november 2010 WWZ verwijdert plotsklaps de pakketten verkoop teller
25 november 2010 groot deel van capaciteit WWZ straks naar zakelijke klanten
16 november 2010 Hosanna en kritiek - WWZ actie uitvoerig tegen het licht
Status rapport WWZ teller en installateurs

Zelf reageren op:

http://www.nujij.nl/krijgen-wijwillenzon-klanten-wel-wat-ze-besteld.11428681.lynkx

18 februari 2011: Oeps dubbelop. In de categorie "Oeps", waar Polder PV niet zo lang geleden maar eens een aparte webpagina voor heeft ingeruimd, ditmaal twee sappige bijdragen. De PV-business is inmiddels wel zo'n beetje het stadium van "een normale bedrijfstak" aan het bereiken (met mitsen en maren, eigenlijk heeft elke tak van sport wel zo zijn eigenaardigheden). En in elke "normale" bedrijfstak gebeuren vreemde dingen. Die meestal niet graag naar buiten worden gebracht door de branche zelf. Maar die gewoon overal gebeuren. Het zijn vaak "incidenten" die, met gepaste afstand bekeken, ook wel eens een glimlach op het gezicht kunnen toveren. Natuurlijk niet als er doden of zwaargewonden bij zijn te betreuren. U moet wel kristalhelder op het netvlies blijven houden dat er (ook) in de PV-business wel degelijk "bedrijfseigen risico's en gevaren" zijn. Zoals in alle bedrijfs-sectoren. Als de branche er maar van leert, van die "ongelukken". En dat het dus ook echt "incidenten" zullen blijven. Menselijk falen is doodnormaal, we leven nu eenmaal in een absurd ingewikkelde samenleving, en daar kan nooit sprake zijn van een continu vlekkeloos verlopende actualiteit. Zekerheden zijn een illusie. Maar risico's kunnen beslist worden geminimaliseerd. Mits met verstand gewerkt, en het koppie d'r altijd bij houden.

Oordeelt u zelf.

Lange vingers in Flevopolder in de boeien

Iets te zuinig geweest met ballast

Ik zou zeggen aan alle betrokkenen: leer er van en doe er (structureel) iets aan...

(met dank aan de aanreikers van de situaties/berichten)

18 februari 2011: En alweer een monsterpark in Duitsland op komst: 41 (-90) MWp Jännersdorf. Ditmaal van Parabel AG, wat zijn hoofdzetel heeft in de Duitse hoofdstad Berlijn. Wederom is de op het gebied van "grote" zonnestroom parken zeer actieve deelstaat Brandenburg het doel. En wel bij het dorp met de mooie naam Marienfließ, wat volgens mijn ADAC atlas echter Stepenitz heet, en aan de uiterste noordrand van de deelstaat aan de rand van een groot bosgebied ligt zuidwestelijk van het in Mecklenburg-Vorpommern gelegen merengebied/Plauer See. Op Google Maps is een fors kaalgekapt stuk bos te zien, waar hoogstwaarschijnlijk het enorme nieuwe geplande zonnestroompark gepland is. Gezien de mij ter beschikking staande pilotenkaart lijkt er hier geen militair vliegveld te zijn geweest, maar er is wel een heel spectrum aan sporen te zien in dit voormalige bosgebied. Het blijkt volgens het persbericht inderdaad te gaan om een oude "Truppenübungsplatz". Dat soort lokaties worden in Duitsland wel vaker gebruikt voor dit soort grote "revitaliserings-projecten" met zonnepanelen (denk bijvoorbeeld aan 53 MWp Lieberose op een oude Sovjet basis bij Turnow-Preilack in dezelfde deelstaat).

Het te realiseren park wordt echter vernoemd naar het iets westelijker liggende dorp Jännersdorf (vlak bij de grens met deelstaat Mecklenburg-Vorpommern gelegen), en wordt alweer een monster, aan de zuidrand van de "Mecklenburgische Seenplatte". Al is de eerste uitbouwfase "slechts" 41 MWp groot. Die fase moet tussen juni en augustus van dit jaar al zijn gerealiseerd, wat zou betekenen dat, als het huidige compromis tussen het milieu ministerie (BMU) en de branche organisatie (BSW) door parlement en Bondsraad aangenomen zal worden, er twee mogelijkheden zijn. (a) Die 41 MWp wordt in zijn geheel voor 1 juli opgeleverd ("technische netkoppeling" in orde), en ontvangt daarbij voor 20 en een half jaar het huidige tarief van 22,07 eurocent/kWh ("vrije veld installaties op conversie terreinen"). Of (b) de plannen lopen om de een of andere reden vertraging op, het (grootste deel van) de installatie wordt pas na 1 juli dit jaar opgeleverd, en dan krijgt dat opgeleverde deel een 15% minder hoge invoedings-vergoeding als zal blijken dat de "hoogste korting" zal moeten worden toegepast (NB: voor alle tarieven voor nieuwe installaties). Ergo: nog maar 18,76 eurocent/kWh...

Hoe je het wendt of keert: blijkbaar is Parabel beslist van plan om in ieder geval dat gedeelte van "slechts" 41 MWp gerealiseerd te krijgen. Details over modules e.d. ontbreken vooralsnog. Ze zullen in ieder geval niet de enigen zijn, de Duitse projectontwikkelaars hebben grootse plannen. Wat de Duitse regering daar ook van zal denken. Want die willen blijkbaar "maar" maximaal 3,5 GWp nieuwbouw dit jaar. Dat zou ze wel eens vet tegen kunnen gaan vallen, als dit zo doorgaat...

And what's more: als het allemaal lukt, blijft het daar niet bij. Want er is ruimte voor aanvulling tot ... 90 MWp bij Jännersdorf. Wat het vooralsnog het grootste PV-monster van Duitsland zou gaan maken. Maar waarschijnlijk niet van de wereld, of hoogstens voor een korte tijd. Tenzij een andere grote investeerder voor heel korte tijd Parabel de loef afsteekt.

Parabel AG rekent op een afronding van de vergunningsverlening door de bereidwillige gemeente Marienfließ eind mei. En zou dan in een nood-tempo willen/kunnen gaan bouwen. Het bedrijf roept investeerders op om zo spoedig mogelijk (voor het eind van februari) te reageren als ze belangstelling hebben om financieel te participeren in alweer een grote "ecologisch en economisch verantwoorde en attractieve" zonnestroom centrale, zoals Parabel CEO Jürgen Will het stelt.

Parabel heeft in 2010 al de nodige ervaring opgedaan: 10 MWp aan dak-installaties, en 4 vrijeveld installaties in Duitsland en tijdelijke boom markt Tsjechië met een gezamenlijk vermogen van 19 MWp (mogelijk meer dan er in heel Nederland in 2010 in totaal bijgeplaatst zou kunnen zijn...). De 7,4 MWp in Tsjechië is alweer rap verkocht aan Enercap Power Fund I, en ik weet wel waarom...

Pikant: op de website van Parabel ook een leuk bericht over een tot 180 kWp uit te breiden 7 kWp test-installatie, direct geplakt op het EPDM dak van het Nederlandse NS-station Amersfoort, met het zogenaamde SmartRoof-Solar systeem voor lage dakbelasting. Wat gebruik maakt van zelfklevende dunnelaag membranen met de bekende triple-junction amorf Si-cellen van het Amerikaanse UniSolar (zeer kort berichtje op Prorail site...). De stations Utrecht en Rotterdam zouden dat voorbeeld moeten gaan volgen. Het hoofdkantoor van het zeer Duitse Parabel is gevestigd aan ... de Holländerstraße in Berlijn...

http://www.parabel-solar.de/images/stories/0_home/presse_PV/PM/2011.02.17_PM_Jnnersdorf_final.pdf (persbericht van 17 februari 2011 van Parabel AG)

17 februari 2011: Shell scheurt door met zonne-energie, maar verkondigt in Nederland de bekende fossiele praatjes... Zonder dat er ook maar een seconde aandacht aan wordt besteed in ons compleet achterlijke land, blijft Shell verzwijgen dat ze nog steeds dik in de zonne-energie business zitten. Ook al hebben ze wel destijds uitdrukkelijk laten weten dat ze de hele kristallijne business (slechts goed voor een jaar productie van 80 MWp) hadden opgedoekt (overgedaan aan het Duitse SolarWorld, persbericht van 2 februari 2006), en ruim drie jaar later het Avancis dunnelaag CIS project aan partner Saint-Gobain hebben overgedaan (persbericht van 12 augustus 2009).

^^^ Dit is het resultaat wat je krijgt als je via een Google ingave "Shell Solar" terechtkomt op een link naar de Shell.com website (url: http://www.shell.com/home/Framework?siteId=shellsolar). Blijkbaar wil Shell het (Nederlandse?) volk niet laten weten dat ze nog steeds tot over hun oren in de zonnestroom business zitten...) Screenshot van www.shell.com

Maar ja, blijkbaar is Miyazaki in Japan zo ver weg, dat zelfs het "moderne" Shell vindt dat die afstand voor simpele burgermansen als wij iets te groot is om te bevatten. Al kunt u waarschijnlijk voor schandalige dump prijzen op een van de talloze, in de Botlek door Shell geraffineerde olie-derivaten, met een milieuverwoestende luchtvaart prijsstunter binnen no-time, al dan niet "klimaatgecompenseerd" met een aflaat op zak in datzelfde Japan geraken om hun nieuwste zonnestroom speeltje met eigen ogen te gaan bewonderen.

^^^ Net gestart met de commerciële productie: de 900 MWp dunnelaag CIS zonnestroom module Kunitomi Plant in Miyazaki, Kyushu, Japan. 700-800 medewerkers, gebouw oppervlakte 158.000 m² op een bedrijfs-site van 400.000 m². Ook Shell... All photographs in this article © Solar Frontier / Showa Shell Sekiyu K.K. Source: http://www.solar-frontier.com

Wat wil het geval, ik had er al eerder over gerapporteerd, maar nu weer hoogst actueel: De 100 procent Shell dochter, het aan de Tokyo Stock Exchange genoteerde Showa Shell Sekiyu K.K., heeft onder hun nieuwe vlag Solar Frontier (waar de naam "Shell" waarschijnlijk uit strategische overwegingen niet in voorkomt) namelijk de grootste dunnelaag CIS (koper-indium-selenium) fabriek ter wereld geopend en is de commerciële productie van hun hoog-renderende (NB: voor een dunnelaag techniek) modules begonnen. De jaarlijkse capaciteit van die nagelneue, 1 miljard US Dollar (100 miljard Japanse yen) kostende Kunitomi Plant in Miyazaki, aan de Pacifische kust van het zuidelijke eiland Kyushu, is een spectaculaire 900 MWp. Nog geen 16 maanden na de eerste spa in de grond (september 2009), en naar voorzien op topcapaciteit producerend in de zomer van het huidige jaar. Dat is ronduit een opmerkelijke prestatie.

Met deze derde CIS dunnelaag fabriek (de met stip grootste) bereikt Solar Frontier inmiddels zo'n beetje een totale productie capaciteit van 1 GWp aan modules, zoals reeds op 7 september 2009 door het bedrijf (toen nog onder de vlag Showa Shell Sekiyu K.K.) was aangekondigd.

Solar Frontier produceerde al van dit soort hoog renderende modules in de "Miyazaki Second Plant", en volgens de fabrikant is er al sinds 2007 77 MWp van dit soort fraai ogende zonnepanelen wereldwijd afgezet. Deze "proef" fabriek was zeg maar de intermediair tussen de research fase en de "full-scale" productie die nu in de Kunitomi Plant ter hand is genomen. Daarbij wordt ook meteen opgeschaald van het huidige module formaat met een oppervlakte van 1,235 x 0,671 = 0,83 m², naar een fors groter exemplaar van 1,257 x 0,977 = 1,23 m² (48% grotere oppervlakte). Dat betekent dat Solar Frontier ondertussen de uitermate belangrijke depositie processen in de massaproductie zo goed onder de knie lijkt te hebben gekregen, dat deze cruciale stap reeds ingezet kon worden op deze (zeer) grote schaal. Het betekent gegarandeerde (verdere) kostenreducties bij de productie (meer power per module), maar ook voor de eindgebruikers zullen de totale systeemkosten kunnen dalen omdat er zeker voor de grotere projecten minder bekabeling en overige "Balance Of System" (BOS, frame materiaal e.d.) nodig zal zijn.

Voor de nieuw geproduceerde 130-150 Wp nominaal vermogen hebbende "Kunitomi" modules is inmiddels ook een uitvoerig datasheet beschikbaar, zie link onderaan. De prestaties zijn al opvallend goed voor zo'n eerste massaproductie, met ook uitzicht op nog veel betere efficiënties. Want Solar Frontier is volgens eigen zeggen al op laboratorium schaal geslaagd om een wereldrecord te halen van 16,3% "module efficiëntie" op een oppervlakte van 30 bij 30 centimeter*. Nogmaals: dit is een dunnelaag technologie! Geen enkel ander bedrijf is al in staat om sowieso met ruim 12 procent module efficiëntie op deze enorme schaal te produceren. Zelfs het vermaarde Amerikaanse First Solar niet (CdTe technologie). First Solar's beste commercieel geproduceerde zonnepaneel [pdf datasheet - FS-382] heeft momenteel een rendement van 11,5%, meestal worden modules met lagere efficiënties ingezet.

	Hoogste module efficiënties bij massaproductie dunnelaag systemen.
	Momentane product portfolio "Kunitomi" modules: SF130-L tm. SF150-L, module rendement 10,6 tm. 12,2% (106 tm. 122 Wp nominaal STC vermogen per vierkante meter).
	Cadmium en loodvrije productie.
	Energetische terugverdientijd minder dan een jaar tijd.
	Zogenaamd "light-soaking" effect zou output van het module na ingebruik name doen verhogen t.o.v. de originele specificatie.
	Tolerantie op uitgeleverde nominale (STC, door Solar Frontier Pmax genoemd) vermogen kan variëren van plus 10 tm. minus 5%.
	Gedetailleerde opgave van module spec's onder zogenaamde NOCT condities (800 Watt/m², lucht temperatuur 20 ºC, windsnelheid 1 m/s onder open klemspanning), zie tabel datasheet.
	Opgave prestatie bij slechts 200 W/m² instraling en 25 graden C: 3% verlies van nominaal (STC) vermogen, met een standaard deviatie van 2,6%.
	Temperatuur coëfficiënt van Pmax (STC): -0,31% per graad Kelvin.
	Datasheet spec's zijn en blijven voorlopige waarden die door Solar Frontier gewijzigd kunnen worden.

Solar Frontier heeft reeds enkele opmerkelijke projecten voorzien van hun opvallende zwarte modules (zie projecten pagina), in Japan zelf, maar ook al in de U.S.A., Thailand (3,3 MWp power plant), Australië, en zelfs het olie rijke Saoedi Arabië. De meest spraak- dan wel smaakmakende zijn wel deze:

<<< Uitzonderlijk project voor byzondere (dunnelaag) modules van Solar Frontier: een oude testbaan voor magneetzweeftreinen op hoge poten zal worden voorzien van 1 MWp aan CIS modules in Miyazaki, Japan. In plaats van [atoom?]stroom zuipen wordt het hier dus waarschijnlijk: uitbundig zonnestroom produceren geblazen...

• Miyazaki Solar Parc van 1 MWp naast de reeds langer bestaande fabriek in Japan, 12.584 modules, verwachte specifieke opbrengst 1.280 kWh/kWp.jaar! (1 okt. 2010);
  
  
• Een uitzonderlijke installatie "Tsuno No. 2 Power Plant" van eigenaar Miyazaki Solar Way, Ltd., bovenop een 3,6 km lang traject van de voormalige op hoge poten gebouwde Linear Motorcar Miyazaki Test Track (een oude testbaan voor een magneetzweeftrein!), van ongeveer 1 MWp in omvang (7 sep. 2010);
  
  
• 10 MWp af te leveren voor een 16-18 hectare grote parkeerplaats installatie van Saudi Aramco North Park Project in het woestijnklimaat van het Arabische Dahran (28 okt. 2010).

^^^ Smaakmakertje voor olieboeren: hier nog met de "oude" naam waar "Shell" in staat (zeer herkenbaar en vertrouwd voor de oliesjeiks), maar al de basis voor het mooie spul wat later in enorme aantallen zal worden gemaakt. Een 10 kWp test installatie om de hete Arabische woestijn omstandigheden zijn barbaarse werk te laten doen, op de campus van de King Abdullah University of Science and Technology [KAUST]: New Energy Oasis (NEO) bij Jeddah aan de Rode Zee.

Diverse andere projecten worden op de site van Solar Frontier reeds beschreven, zoals o.a. een 1 MWp project op de Showa Shell Sekiyu’s Niigata Petroleum Import Terminal in Niigata Prefecture (in het Tsuno No. 2 artikel). Ik ben erg benieuwd wanneer onze internationale olieboer Shell in de eigen Petroleumhaven cq. bij Pernis aan de slag zal gaan met die mooie dunnelaag modules van eigen fabrikaat. Er gaan volgens de datasheet maar liefst 900 modules in een 40 voet container (tussen de 117 en 130 kWp per container), en Rotterdam is een wereldhaven. Waar wachten jullie nog op?

^^^ Blijkbaar waren de Arabieren snel overtuigd van de kwaliteiten van de Shell/Solar Frontier modules (zie vorige foto, pilot plant bij Jeddah). Dus toen moest er meteen maar wat "groters" worden aangepakt. Hierboven het plan voor een 10 MWp power plant, als schaduwbrenger voor de vele op olieproducten (mogelijk met belang van Shell) aangedreven automobielen van de hypermodernste soort. Saudi Aramco North Park Project, 16-18 hectare groot "solar" parkeer terrein bij Dhahran, op te leveren voor eind 2011. Mogelijk de grootste of een van de grootste van dat soort projecten ter wereld.

Solar Frontier is ook al lid geworden van het vanuit Europa door de zonnestroom industrie opgezette PV Cycle om ook hun producten in de uiteindelijke "einde levensduur fase" terug in de hergebruik keten te krijgen en de grondstof stromen zo goed mogelijk te sluiten. Maar als de producten zo zijn gemaakt zoals alles rond Solar Frontier georganiseerd blijkt te zijn, gaat het nog heeeel lang duren voordat die fase zal intreden...

De "toekomst" van Shell
Dit alles geeft duidelijk aan dat onze nationale "trots" (...) Shell nog tot over de oren in de toekomst markt genaamd zonnestroom zit, met een zeeeeer veelbelovend en nu al in toenemende mate succesvol toegepast product wat de concurrentie met het met Cadmium "beladen" First Solar zeer goed aan kan.

En u moet al die Mega-fossiele praatjes die dezelfde holding hier in ons achterlijke landje regelmatig weer staat te verkondigen dus ook helemaal niet serieus nemen. Want niet de fossielen zijn de toekomst. Ze zijn het "verleden", letterlijk en figuurlijk. Zo ook die volslagen bezopen positie van topman Peter de Wit van Shell Nederland bezien die in het van walgelijk energie stalinisme bekende NEEderland opeens in de Raad van Commissarissen van atoomsplijter Delta verschijnt. Tezamen met enkele andere die-hards uit het bedrijfsleven om er een tweede, uitsluitend door monopolisten te bedrijven nuke door geramd te krijgen "met zijn goede connecties in Den Haag".

Zonlicht is immers van ons allemaal, en Shell weet dat als geen ander. En gaat er dik geld mee verdienen. In hun "tweede ronde". Wedden?

* Dat Solar Frontier record heb ik nog niet bevestigd gezien. Wel wordt door de voormalige Shell dochter / joint venture Avancis, nu in eigendom van Saint-Gobain, in een persbericht van 27 januari 2011 gewag gemaakt van een eigen, verbeterd wereldrecord van 15,5% voor hun eigen CIS product op een 30x30 cm. "monolithische" module. Onafhankelijk bevestigd door het Amerikaanse NREL.

http://www.solar-frontier.com/news/96 (persbericht van 15 februari 2011, start commerciële productie in de Kunitomi fabriek)
http://www.solar-frontier.com/GeneralPage/28/Kunitomi_Plant_Photo_Gallery/1 (zeer interessante fotogalerij van Shell's nieuwste zonnestroom trots: een 900 MWp dunnelaag CIS fabriek in Miyazaki, Japan...)
http://solar-frontier.com/UserFiles/file/Datasheet%20Europe.pdf (Europese datasheet voor de nieuwe "Kunitomi" modules)

Verder lezen (beschikbaar bij Polder PV):

Krause, M. B. & Hering, G. (2011). Angriff auf First Solar. Dünnschichthersteller Solar Frontier hat seine 900-Megawatt-Produktion in Betrieb genommen. - Photon 5/2011 (May): 52-62.

16 februari 2011: Gefeliciteerd - met gemengde gevoelens. Wijwillenzon.nl heeft er nog wat voordeeltjes uit gehaald, en wil die doorschuiven naar klanten die "vroeg betalen". Zo blijkt uit een langverwacht, kort stukje op de homepage, wat ik iets na kwart over vijf vanmiddag van de homepage plukte. De initiatiefnemers zijn terug uit China.

Verder lezen op de speciale pagina op Polder PV.

16 februari 2011: Gefeliciteerd! Eerste bekende OK4 eigenaar door "de duizend"! Op de website van de Zonnestroom Producenten Vereniging stond gisteren een alleraardigst stukje genaamd "Ouder dan Methusalem!". Wat er al een tijd zat aan te komen is namelijk geschied. Een van de langjarige zonnestroom opwekkers "van rond de eeuw-wisseling", die halstarrig als deze, net als Polder PV, vasthoudt aan de in sommige kringen beruchte (doch oh zo mooi uit te lezen) OK4-100E omvormers, deed met een tale-telling screenshot kond van het "heuglijke feit":

screendump via ZPV website

Let wel: die "historische" meterstand (hier "al" op 1.000,41 kWh staand), die direct in de annalen van de dynamische Nederlandse zonnestroom geschiedenis bijgeschreven mag worden (tip voor de heer Verbong van het beroemde boek "Een kwestie van lange adem"*?), is bereikt in een verder niet tot in detail gespecificeerde periode van "ergens in 1999" tot blijkbaar 15 februari 2011 (of mogelijk iets eerder). Dat zijn dus in de orde grootte van 12 jaar "bedrijfstijd". Het zou gaan om een dakgeïntegreerd systeem, dus "tussen de pannen" (nog steeds een zeldzaam fenomeen in ons land). De omvormers zijn nadat daar al na een paar jaar tijd flinke uitval problemen werden geconstateerd (uitvoerig gedocumenteerd door Polder PV), in april 2003 naar binnen verhuisd. En zouden sindsdien niet meer zijn uitgevallen. Verdere details ontbreken, maar Polder PV feliciteert de gelukkige eigenaar natuurlijk bij dezen van harte!

En hoe doen PPV z'n recordhouders het?
Polder PV had zijn eerste OK4 omvormers (toen nog in zalige onwetendheid buiten onder de modules hangend) in maart 2000 werkend. Geleverd door, nota bene, een dochter van het energiebedrijf wat nu nogal zwaar onder vuur ligt vanwege (o.a.) de bouw van een nieuwe kolencentrale onder het mom van een "multi-fuel" centrale te zijn. Ook hier hebben we veel uitval gehad (ik zal u de details besparen, zie ook de Sunpower® Soap hier). Maar een van de oudste heeft het lang volgehouden. Op een gegeven moment heb ik met pijn in het hart dat apparaatje met de prozaïsch code 11303 toch vervroegd met pensioen moeten sturen toen bleek dat de interne temperatuur van die omvormer aanmerkelijk hoger bleek te worden dan de gelijkwaardige "zusjes", en de opbrengst duidelijk achter begon te blijven. Dat was de "oudste" methusalem van Polder PV.

Wat nu, als die bewuste, vervroegd met pensioen gestuurde, op 13 maart 2000 aan het net aangesloten OK4 omvormer geen interne problemen had gehad, en nog steeds als de (jongere, later in het systeem geplaatste vervangende) "zusjes" verder prima werkend in het systeem had gezeten? Wat had dan "de meterstand" wellicht geworden? Daarvoor duikt de webmaster van PPV even in zijn uitgebreide cijfermateriaal, al sinds 2000 intensief bijgehouden.

Eindstand numero 11303 op datum vervroegd pensioen, avond van 2 februari 2008 was 700,288 kWh. De gemiddelde productie van de vier (sinds mei 2005 binnen in huis geplaatste) OK4 omvormers op exact dezelfde ACN2000E modules (zie echter voetnoot) was vanaf de ochtend van 3 februari 2008 tot en met download van de logfile van vandaag, half een 's middags (stralend zonnig weer, en continu 800 Watt AC uit een installatie van 1,336 kWp): 247,976 kWh per module/OK4 omvormer (in 1.109 dagen tijd). Zie ook rekenschema PPV:

Als "pensionado" 11303 nu nog in ons systeem had gezeten, en het apparaat had goed gefunctioneerd i.p.v. aan temperatuur stress te hebben geleden, zou de "teller" daarvan dus mogelijk al op 948,264 kWh hebben kunnen staan. Hard op weg naar "diezelfde 1 MWh", dus. Maar dat is niet de realiteit. De twee oudste omvormers die nu nog in ons systeem zitten, en die het goed doen, hebben momenteel meterstanden rond de 835 kWh (zie ook kolommetje met "Wattuur" meterstanden onder "16-feb-11" in rekenschema screendump hier boven). Nog even doorwerken geblazen, dus. Het hangt dus allemaal sterk af van de startdatum, van het type module waarop de omvormer is aangesloten, van de opstellings-condities, en van eventuele problemen tijdens de opwek periode, wat er überhaupt voor actuele (niet door particulieren te resetten) meterstand op een OK4 omvormer te zien zal zijn. Mind you: de berekening van de opbrengst voor 2010 is te conservatief omdat het systeem hier zo'n beetje een maand plat heeft gelegen vanwege de dakrenovatie. Dus de "theoretische meterstand" van genoemde pensionado had bij Polder PV alweer een stukje verder in de richting van die "magische" 1.000 kWh grens hebben kunnen liggen.

Noot
Als genoemde OK4 omvormer nr. 11303 altijd op een 93 Wp module geschakeld had geweest, had deze berekening beslist voor honderd procent van toepassing geweest. Echter, tijdens de omvangrijke systeemrenovatie alhier, op 30-31 mei 2005 (in opdracht van NUON n.a.v. de omvormer perikelen) is deze omvormer [per ongeluk] door de renoveerders aangesloten op een 108 Wp module. Het hele systeem werd zo'n beetje door elkaar gegooid. M.a.w.: de opbrengst van deze omvormer is sinds begin juni 2005 "beter" geweest, dan wanneer dit exemplaar weer als vanouds op een 93 Wp module aangesloten had geweest. Dit even om aan te geven dat je zeker in een complexe systeem opzet zoals bij Polder PV, met ook nog eens een omvangrijke renovatie zoals die heeft plaatsgevonden, altijd met dit soort effecten te maken hebt. En dan heb ik het over de kleine "hitte" incidentjes tijdens warme zomerse dagen nog niet gehad (tijdelijke uitval van maximaal een halve dag, deze incidentjes zijn hier verder niet in de berekening meegenomen).

De vergelijking is dan ook alleen maar om het "potentieel" aan te geven van wat we hier minimaal met de betreffende omvormer "hadden kunnen verwachten als deze gedurende de gehele tijd op een 93 Wp module aangesloten zou zijn geweest sinds hij vervroegd met pensioen is gestuurd". Exacte langjarige vergelijkingen zijn eigenlijk alleen te doen als de vergeleken systemen nooit "problemen" hebben gekend, de lokale instralingscondities enigszins vergelijkbaar zijn geweest (dus niet ver van elkaar af liggende installaties). En de systeem opzet al die jaren identiek is gebleven. Dat is echter zelden het geval. Systeemvergelijkingen blijven dan ook een bron van fouten en verwarring, en dienen met grote prudentie te worden gedaan. U beweegt zich op drijfzand (zie ook prognoses bij Siderea.nl voor degelijk ondersteunend werk daarbij).

Ook is het op den duur behoorlijk gecompliceerd om een spreadsheet bij te houden met tussentijdse veranderingen van de systeem opzet, zoals die regelmatig (bij omvormer vervangingen, en na systeem renovatie) alhier hebben plaatsgevonden. Polder PV is er tot nu toe nog steeds in geslaagd om alle veranderingen in de basale spreadsheets op correcte wijze te implementeren, zodat de uitgebreide grafiek sectie hier de gemeten werkelijkheid goed benadert.

* Volledige titel: Verbong, G., Selm, A. van, Knoppers, R. & Raven, R. (2001). Een kwestie van lange adem. De geschiedenis van duurzame energie in Nederland. - Æneas, Boxtel. 423 pp.

http://www.zonnestroomproducenten.org/nieuws.php#201102121 (link naar het artikel over de - voorlopige - wereldkampioen OK4)

15 februari 2011: Spiegeltje, spiegeltje aan de wand, wie is de beste reflectie-dimmer in dit land? Al snel na publicatie van mijn diepgravende artikel over het - fascinerende - initiatief van SolarExcel met folies die reflecties op zonnestroom modules zouden moeten gaan verminderen kreeg ik een reactie van de heer Kriegsman die in het vorige artikel is afgedrukt. Vlak erna kreeg ik nog een heel spannend exemplaar van een van de specialisten op het gebied van instraling en opbrengst van zonnestroom systemen in ons land. Ik heb het natuurlijk over Rob de Bree van Siderea, die een uitermate boeiende en leerzame website, Siderea.nl heeft. Rob aan het woord over reflecties op/van zonnepanelen cq. het SolarExcel initiatief:

Met toestemming van Siderea.nl gepubliceerd op Polder PV. Waarvoor hartelijke dank!

Ik ben zeer benieuwd of iemand hier nog wat aan toe heeft te voegen, want het lijkt enkele forse claims van SolarExcel (zeer) flink af te zwakken. Weet wel dat Siderea.nl een van de beste (wie weet wel het beste) prognose modellen heeft voor de voorspelling van de (jaarlijkse, maandelijkse, etc.) kWh productie van zonnestroom systemen, zoals nader toegelicht in het rapport "Evaluatie Siderea PV Simulator. Validatie met gemeten producties", ook van november 2010 (zie pdf op Siderea website).

Met andere woorden: Polder PV is erg benieuwd of er nog meer slimme mensen zijn die hun ei kwijt willen over reflectie verliezen, de claims van SolarExcel, en/of de stukken die Kriegsman en Siderea inmiddels hebben aangeleverd. U weet Polder PV vast wel te vinden. Wie weet leidt dit ooit eens tot een leuk mini-symposium "Verliezen bij zonnestroom systemen: Mythen, Feiten, en potentiële Oplossingsrichtingen", op Nederlandse bodem. Ik weet nog wel een klein zaaltje...

Bronnen gebruikt door Siderea.nl:

[1] King, D.L., Boyson, W.E. & Kratochvil, J.A. (2004). Photovoltaic array performance model. Sandia National Laboratories publ. SAND2004-3535, Albuquerque, New Mexico, U.S.A.: 41 pp. pdf op website van Sandia.gov (1,8 MB).

[2] De Bree, R. (2010). De variatie van de Performance Ratio van zonnestroom installaties volgens de Siderea PV Simulator. Siderea, nov. 2010, Nederland: 5 pp. pdf op website van Siderea.nl (240 kB).

14 februari 2011: Leuke aanvulling op SolarExcel verhaal: reflecties bij zonnestroom systemen. Van de in een tot nul-energie woning omgebouwd huis wonende Zwerius Kriegsman (Olino artikel, zie ook mijn bijdrage over het vreselijke "gedoe met de meterstanden" daar in Ootmarsum) ontving ik een leuke grafiek. Daarbij vroeg en kreeg ik uitleg van Zwerius over de relatie van die grafiek tot mijn net gepubliceerde, uitgebreide stuk over het initiatief van SolarExcel. Het gaat dus over "reflecties" en systeemverliezen bij zonnestroom installaties. Hier onder het plaatje wat Zwerius stuurde, en er onder zijn uitleg.

Commentaar van de heer Kriegsman op deze interessante grafiek (enkele aanwijzingen toegevoegd door Polder PV):

Hartelijk dank aan de heer Kriegsman voor deze interessante extra bijdrage aan het fenomeen "reflectie bij zonnepanelen"!

14 februari 2011: Kruideniersgeest of "scherp zaken doen"? Wijwillenzon wil onderste uit de kan. Al anderhalve week ligt hier een hoogst curieus bericht van Energeia op tafel van 3 februari jl. Het gaat over de veelbesproken Wijwillenzon.nl actie van Urgenda, en gaat nader in op de rectificatie die de voormalige installateur op hun lijst, MetDeZon.nl moest plaatsen nadat ze zich uit de WWZ actie hadden terug getrokken en opeens met een vergelijkbare "actie" op de proppen kwamen. Ook trouwens rond die rectificatie waren er bij Polder PV de nodige vraagtekens, vooral gezien het feit dat die binnen no-time weer van de website van MDZ was verdwenen, blijkbaar zonder problemen bij WWZ zelf. Het nieuwste, publiek toegankelijke Energeia artikel gaat o.a. op die materie verder in, ik verwijs u gaarne naar hun interessante bijdrage (het kan heel vreemd lopen in Nederland, zo blijkt maar weer eens).

Verder lezen op de speciale pagina op Polder PV.