starting up our own green power production unit: 4 solar panels, March 2000
zontwikkelingen "oud"
links
PV-systeem
basics
grafieken
graphs
huurwoningen
nieuws
index
 

SOLARENERGY

Nieuws P.V. pagina 111

meest recente bericht boven

Specials:
Groei prognoses middellange termijn Nederlandse PV-markt
Globale instralingsdata Valkenburg t.o.v. productie Leiden

20 augustus 2013 - 3 oktober 2013

Voor belangrijke "highlights" voor ons PV-systeem, zie pagina nieuws_PVJSS22.htm

<121 120 119 118 117 116 115 114 113 112 111 110-101
100-91
90-81 80-71 70-61 60-51 50-41>>> highlights


3 oktober 2013: PV in NL update 11. Groei prognoses middellange termijn Nederlandse PV-markt. Incl. correctie*. Aanvankelijk werd voor het uitgangspunt van IHS verondersteld: 2,2 GWp accumulatie eind 2017 in Nederland. Dit is fout geïnterpreteerd. Bedoeld werd nieuwe toevoegingen in periode 2013-2017. Uitgaande van eindejaars-accumulatie 345 MWp in 2012 (CBS 1e cijfer), betekent dit 2.200 + 345 = 2.545 MWp eindejaars-accumulatie 2017. Dit heeft geleid tot enkele met * gemarkeerde aanpassingen in de tekst. En een lichte verschuiving van het betreffende datapunt in de - in dit artikel reeds geactualiseerde - figuur. De rest van het artikel, en de essentie, blijven onaangetast.

Intro
Het werd inmiddels de hoogste tijd om een van de oude, zelf opgelegde "schulden" te vereffenen. Want ik had tijdens mijn presentatie voor The Solar Future in mei in Eindhoven (pdf) nog een belangrijke figuur laten zien (dia 19) met prognoses voor de, leest u s.v.p. goed, mogelijke marktontwikkeling van PV-capaciteit uitbouw in Nederland, op basis van enkele aannames. Gezien de beperkte tijd die ik toen had, kon ik niet te diep ingaan op de inhoud en slechts enkele algemene opmerkingen maken over het gepresenteerde.

IHS prognose aanleiding voor verdieping
Inmiddels is er een interessante samenvatting gepubliceerd door het zeer actieve analisten collectief Isuppli, wat al enige tijd schuil gaat onder de rokken van de globale krachtpatser IHS. In dat op 26 september jl. gepubliceerde abstract, wordt kort inhoudelijk stil gestaan bij de "emerging solar markets" die de komende jaren volgens IHS een belangrijke invulling zouden moeten gaan geven aan het opvangen van de "klappen" van de sterke groei-afremming (Duitsland) cq. "instorting" (Italië, België) in "major markets". Die zogenaamde "opkomende markten" zouden volgens de goed ingevoerde analisten van iSuppli wederom deels in Europa te vinden zijn, en al die "relatieve nieuwkomers" bij elkaar zouden in 2017 goed moeten zijn voor 19% van de globale afzet (2012: 7%). Wat betekent dat er per jaar gemiddeld een 38% volume toename zou "moeten" optreden bij die nieuwkomers (CAGR ratio)... Voor allen die dit lezen mogelijk opmerkelijk: Nederland wordt (ein-de-lijk!) ook weer eens met name genoemd in die samenvatting.

iSuppli presenteert in het abstract een tabelletje met een rating van die "emerging markets", waarbij enkele posities onder leidende "emerger", Thailand (nr. 1), ons polderlandje op de 7e plaats staat, tussen Chili en Brazilië in (afgerond zelfs ex aequo met Ukraïne en Chili). Met volgens IHS/iSuppli een potentie van 2,2 GWp aan NIEUWE PV-capaciteit toevoegingen in de periode 2013-2017 (acc. 2017 ruim 2,5 GWp)*. Daarbij moet trouwens wel worden gesteld, dat de groei in diverse van de aangegeven landen (Oekraïne - Activ Solar, Zuid Afrika) soms tot in extremo gedomineerd zal blijken te worden door de aanleg van reusachtige PV-parken. Een optie die voor Nederland op grote schaal waarschijnlijk onhaalbaar zal zijn, zelfs met de nog lang niet tot in detail uitgewerkte "kropje sla salderen" optie die met het recent afgesloten (waterige) Energieakkoord mogelijk lijkt te gaan worden (zie ook verderop)...


^^^
Tabelletje van iSuppli/IHS met volgens hen 10 belangrijkste
"emerging markets" op PV gebied 2013-2017, met
geprognosticeerde
nieuwe volume toevoegingen in die periode.*

© iSuppli/IHS (this abstract)

Is die 2,2 GWp nieuwbouw in 2013-2017* "een realistisch getal" voor Nederland? Om dat te kunnen beoordelen, grijpen we naar enkele andere - zeer schaarse - bronnen, en heb ik ook de door hen genoemde "mogelijke volumes" bij elkaar gezet, met het nieuwe IHS getal. Dit alles in een aangepaste grafiek die is ontleend aan genoemd exemplaar getoond tijdens de vijfde TSF conferentie.

Prognoses for possible end of year PV-capacity accumulation in Netherlands


KLIK op plaatje voor uitvergroting / CLICK on image for magnification

Uitleg grafiek
Deze grafische voorstelling is vrij complex, en vraagt derhalve gedetailleerde toelichting. Puntsgewijs.

  • De Y-as is logaritmisch weergegeven, de X-as geeft de kalenderjaren 2012-2023 weer.

  • Datapunten cq. verbindende lijnen slaan op "hypothetisch te bereiken eindejaars-capaciteit" van fotovoltaïsche zonnepanelen in Nederland, in MWp. Volgens verschillende scenario's en/of n.a.v. citaten en uitlatingen van enkele bronnen.

  • De basis vormt een set rechtlijnige curves die vanuit twee startpunten ontstaan. Zelfs al zou de gemiddelde veronderstelde groei per jaar neerkomen op het voor elke lijn gehanteerde groeipercentage, zal in werkelijkheid die groei uiteraard veel grilliger kunnen gaan verlopen, sterk afhankelijk van de situatie en marktprikkels in de betreffende jaren.

  • Het onderste startpunt, 260 MWp, met de daaruit ontspringende waaier met groene lijnen, is de door het Nationaal Actieplan Zonnestroom (NAP) op 21 maart 2013 gesuggereerde eindejaars-capaciteit voor het kalenderjaar 2012. Een getal wat al direct door Polder PV kritisch werd gewogen in een uitgebreid artikel gepubliceerd op 21-22 maart 2013.

  • Ondanks het feit dat al op 23 mei 2013 uit de eerste CBS cijfers voor dat jaar bleek dat die suggestie een chronische onderschatting was zoals ik al had vermoed (1e schatting CBS: 345 MWp, 33% meer), is dit datapunt en de er uit vertrekkende "prognose waaier" door mij aangehouden omdat het platform spraakmakende, en grote partijen vertegenwoordigt, en hoge ambities heeft uitgesproken voor zonnestroom in ons land. Een platform waarvan je zou verwachten dat het goede en betrouwbare basis data zou hebben en leveren. In ieder geval een bron die ook in internationale media vermeld zal worden, via de bekende internationale speler, en platform spreekbuis KEMA.

  • De aangegeven "lijnen waaier" betreft de groeiscenario's die ik heb gebruikt om de spread van de mogelijke toekomstige ontwikkelingen weer te geven, gebaseerd op de uitgangspunten 10, 20, 30, 40, 50 of (max.) 60% toename van het eindejaars-volume in het opvolgende jaar. Elk "theoretisch groeipercentage" heeft daarbij een eigen kleur lijn gekregen, met het laagste (10%/jaar) de lichtste kleur, en het hoogste (60%/jaar) de donkerste.

  • Voor het aandachtspunt "2020" heb ik een middel-scenario, "40% groei per jaar", om nog enigszins aan een ambitieuze kant te blijven, middels een dikke groene lijn weergegeven. Deze kruist in dat jaar de oorspronkelijke "doelstelling" van NAP (zwart cirkeltje). Middels een Excel berekening kom ik namelijk vanuit het (achterhaalde) NAP startpunt 260 MWp eind 2012 voor 2020 uit op 3.837 MWp met genoemde 40%/jaar. Zéér grof "afgerond" dus "bijna 4 GWp" eind 2020.

  • Er zijn ook twee blauwe streepjeslijnen weergegeven. Deze geven de (gemodicifeerde) opvattingen van het NAP aan over het niveau van de mogelijke (maximale) uitbouw capaciteit in het jaar 2020. De onderste lijn, 4 GWp eind 2020, was de door mij al lang geleden aangevochten oorspronkelijke "ambitie" (artikel 11 november 2011), die ik hier als "NAP I" heb weergegeven.

  • De bovenste blauwe lijn geeft een "herzien maximum" aan vanuit kringen rond/binnen het NAP, al wordt in de betreffende NAP publicatie van 21 maart 2013 aanzienlijk conservatiever over "minstens 4.000 MW" gesproken (analyse PPV op 21-22 maart 2013). De uitlatingen over het weergegeven "maximum 8 GWp" vinden we terug in voorzichtige bewoordingen van Theo Bosma, Team manager New Energy Technologies van Kema ("Een realistische range voor 2020 is 4 tot 8 GW", Energeia 21 maart 2013), resp. van de welbekende Prof. Wim Sinke van (o.a.) ECN en RUU (SER overleg: "... in 2020 zou het totale piekvermogen 8 gigawatt kunnen zijn", SER website 28 januari 2013). De (enorme) "verwachting spread" zoals vertolkt door Bosma heb ik weergegeven middels de donkerblauwe dubbele vertikale pijl, en hem "NAP II" gedoopt.

  • Overigens valt het genoemde "maximale 8 GWp" niveau (eind 2020) in het recent verschenen EPIA rapport Global Market Outlook for Photovoltaics 2013-2017 voor Nederland onder een zogenaamd "paradigm-shift" scenario waar het politieke daadkracht betreft bij de ondersteuning van zonnestroom (publicaties pagina, zie tabel 1 op p. 27). Ook dit is weergegeven in de grafiek, boven de bovenste blauwe streepjeslijn. Voor bespreking van genoemd rapport, zie artikel van 8 mei 2013.

  • Tot slot, m.b.t. de NAP scenario's, is in een kromme open zwart gestreepte pijl links weergegeven wat de consequentie zou zijn voor het NAP scenario "260 MWp eind 2012, 40% groei/jaar" (leidend tot de oorspronkelijke "ambitie" 4 GWp eind 2020). Eind 2013 zou dat leiden tot een accumulatie van slechts de weergegeven 364 MWp (bij een jaargroei van slechts 104 MWp!), en eind 2016 een accumulatie van 1.398 MWp. We weten nu al, dat genoemde 364 MWp voor eind 2013, of het berekende jaarvolume van 104 MWp hilarisch onderschatte volumes vertegenwoordigen, omdat CBS al op 23 mei 2013 een voor eind 2012 voorlopig, waarschijnlijk nog fors omhoog bij te stellen volume van 345 MWp heeft gepubliceerd (accumulatie), resp. een jaargroei van 195 MWp in 2012. Dat, terwijl we weten dat de groei onvervaard is gecontinueerd in 2013, en dat alleen al de Nationale Subsidie Regeling in 2013 mogelijk tegen de 160 MWp gerealiseerde particuliere PV-installaties zou kunnen opleveren (afgezien van alle andere activiteiten, zoals SDE, EIA-gerelateerde bedrijfs-systemen, forse volumes uitlokkende PV-voor-asbest-regeling, voortdurende inkoop acties, en ga zo maar door)...

    Dus feitelijk kan het "40%/jaar groeiscenario" met het getoonde uitgangspunt al direct afgeschreven worden als totaal onrealistisch (veel te conservatief bij de geschetste lineaire trend). Die groei is veel groter geweest, dus voor een resultaat in 2020 moeten we sowieso, als "minimaal op te vatten NAP I scenario" naar de bovenste curves in de "waaier" kijken.

  • Tweede waaier/bovenste startpunt. Dat laat verder onverlet dat we sowieso de hele (groen gekleurde) "NAP I waaier" kunnen afschrijven. Want het uitgangspunt "260 MWp eind 2012" is evident fout gebleken, waar ik direct al voor heb gewaarschuwd. Daarom heb ik, wederom met Excel, een tweede, "waarschijnlijker" waaier uitgerekend, die met het eerste CBS cijfer voor eind 2012 start, genoemde 345 MWp. Deze op realistischer (NB: "minimum"!) uitgangspunten gebaseerde waaier is in oranje-rode tinten uitgevoerd en komt uiteraard met vergelijkbare gemiddelde jaargroei percentages stelselmatig per jaar boven de waarden van de te scrappen "NAP I scenario's" uit.

  • Ook voor deze tweede waaier heb ik genoemde 10-20-30-40-50-60%/jaar scenario's gebruikt, met licht > donkere kleurstellingen voor de getrokken lijnen (donker voor hoogste groeiscenario's). Het 40% scenario heb ik wederom met een dikke lijn uitgevoerd, om die te kunnen vergelijken met het equivalente "NAP I-scenario" in groen. U zult direct zien dat deze veel "waarschijnlijker" lijn - bij inderdaad "gemiddeld rechtlijnig verlopende" marktontwikkeling met de logarithmische Y-as, in 2020 al op een veel hoger (minimum!) volume uitkomt, 5.091 MWp, 1 GWp hoger dan het oorspronkelijke NAP scenario (2e zwarte cirkeltje rechtsboven, met gele kruisje).

  • Maar óók die nieuwe, groene 40% lijn zal zeer waarschijnlijk als veel te conservatief moeten worden opgevat. Want daar uit volgt, dat er eind 2013 slechts 483 MWp zou zijn/worden geaccumuleerd met het aangegeven groeipercentage (waarde weergegeven in grafiek links). Dit, terwijl ik harde argumenten heb om te denken dat medio dit jaar de halve GWp al lang bereikt of mogelijk zelfs overschreden kan zijn. Kijken we naar het "berekende resulterende" nieuwe jaarvolume voor 2013, 138 MWp, zou dat op een niveau van 29% onder de reeds minimaal door het CBS vastgestelde 195 MWp jaargroei in 2012 komen te liggen. Dat is ook uitermate onwaarschijnlijk, en zal op een veel hoger niveau gaan eindigen. Als er minimaal een verdubbeling gaat optreden in 2013 (dat zijn "normale groeimarkt condities"!) moeten we zelfs serieus rekening gaan houden met een jaarvolume van mogelijk 400 MWp of meer voor dat jaar...

  • Het "gemiddelde 40% scenario" met bovengenoemd hogere vertrekpunt zou eind 2017 "moeten" leiden tot een accumulatie van 1.855 MWp volgens de Excel berekening, dus "in de buurt van de 2 GWp" komend. Noot: Vlaanderen (Gewest 2012: 6,4 miljoen inwoners) zat al in 2011 boven de 2 GW AC capaciteit.

  • De hoogste twee groeiscenario's, met 50-60% gemiddelde jaargroei, zouden met het verhoogde uitgangspunt voor 2012 (345 MWp) in theorie al in 2020 tot eindejaars-accumulaties van 8,8 (50%/jr scenario) resp. 14,8 (60%/jr scenario) GWp "kunnen" leiden. Daarbij dient echter wel te worden beseft dat dan een aanzienlijk aandeel van de marktrealisaties (zeer) grote installaties zal moeten gaan betreffen in de komende jaren - naast het hard doorgroeiende residentiële segment. Tot vrijeveld systemen aan toe (Ameland wil een - geschat - plm. 6 MWp installatie volgend jaar herfst hebben gerealiseerd: link, link). En natuurlijk een fors aandeel te claimen op de zeeën aan tot nog toe nauwelijks gebruikte platte daken op bedrijfscomplexen en de vele duizenden flats in ons land (NB: deze bron meldt mogelijk 600.000 flats in NL...).

    De grote vraag is natuurlijk of dat enorme potentieel ook daadwerkelijk benut zal kunnen gaan worden, gezien het feit dat we de facto nog steeds géén volwaardige FIT regeling kennen (SDE realisatie kruipt voort met magere volumes!). Daar zullen de nodige keiharde randvoorwaarden voor gegarandeerd moeten worden, en dienen allerlei inmiddels om de hoek glurende "belastingtechnische complicaties" en mogelijke strijdpunten met het armlastige, en machtige Ministerie van Financiën / Belastingdienst, zo spoedig mogelijk uit de wereld worden geholpen. Gezien de almaar doorgaande ontwikkelingen in de (internationale) markt (we springen van de ene naar de andere efficiëntie verbetering bij een scala aan zonnecel technieken), zullen vermeende "technische tekortkomingen" beslist NIET (mogelijk zelfs in relatief geringe mate) het grootste probleem blijken te zijn, om die "gewenste invulling" waar te maken.

    Bedrijfseconomische (o.a. prijs elektriciteit exclusief vastrechten), juridische (eigendomsverhoudingen, perceelgrenzen, begrippen "aansluiting", "levering", "teruglevering", etc.) en/of politieke condities (FIT, "salderen op afstand", kleur kabinet) zullen daarbij waarschijnlijk de hoogste impact hebben. Dat laat onverlet dat zelfs voor dat soort installaties inmiddels al fascinerende business-modellen "inclusief kropje sla toetje" ("vóór aansluiting salderen") worden ontwikkeld door professionele projectontwikkelaars (voorbeeld). Of die modellen ook daadwerkelijk op grote(re) schaal "uitgerold" zullen kunnen gaan worden zonder problemen, moeten we nog gaan zien...

  • Drie toevoegingen. Tot slot zijn aan deze complexe grafiek nog drie "estimates" toegevoegd, om die in de huidige context te zetten. Ze zijn gemarkeerd met kruisjes en zijn afkomstig van lieden of organisaties waarvan we een hoog niveau en diepe kennis van de markt mogen verwachten.

  • De eerste is van Kees van der Leun, COO van Ecofys (sinds medio 2009 formeel vallend onder de holding van de ongesplitste energieleverancier Eneco), die op Twitter (onder nick @Sustainable2050) als een beroemdheid mag gelden op energie gebied, met zijn vele onnavolgbare en knappe samenvattingen van energiefeiten die bijna niemand kan weerleggen (momenteel 4.380 volgers...). Deze reageerde op 25 april 2013 (kort voor publicatie van de eerste CBS cijfers voor 2012) op een vraag van een andere bekende Twitteraar, @Vision23, met "5 GWp" voor eind 2020, 25% hoger dan de toen nog rondzingende "4 GWp" van NAP I. Van der Leun's schatting is in de grafiek onder het jaar 2020 in geel weergegeven (incl. omkaderde waarde, 5.000 MWp). Kijken we naar de voorspelde trends berekend met Excel, ligt die schatting iets boven het resultaat voor het werkingsgebied van het "40%/jaar" groei scenario (met 345 MWp eind 2012 als uitgangspunt).

  • De tweede "specifieke estimate" komt van de inmiddels voor Atrivé werkzame Ronald Franken, met een imposant PV verleden (inclusief Ecofys, inmiddels ook voorzitter zon-sectie ODE), die op 26 mei 2013, 3 dagen na de "eerste openbaring" van CBS voor 2012 (195 MWp nieuwbouw, eindejaar accumulatie 345 MWp) claimde dat voor een prognose voor het Wereld Natuur Fonds in dat jaar, voor 2020 8 GW[p] als "potentie" zou zijn uitgezet (Tweet). Dat is een getal wat ook bij betrokkenen rond NAP in een nieuwe afschatting als bovengrens van de mogelijkheden wordt weergegeven (NAP II scenario: Sinke/ECN, Bosma/KEMA). Deze "high estimate" voor 2020 is in de grafiek met een bruin kruisje weergegeven (met omlijnde waarde "8.000"). Het ligt bijna op het niveau van het "50%/jaar" groeiscenario met als uitgangspunt 345 MWp accumulatie eind 2012.

  • Tot slot het in dit artikel in het begin genoemde iSuppli/IHS cijfer van mogelijk 2,2 GWp nieuwbouw in de periode 2013-2017. Het resulterende geaccumuleerde volume in 2017 (incl. CBS accumulatie 345 MWp eind 2012 optellend tot 2.545 MWp*) is in de grafiek met een violet kruisje en bijbehorende omkaderde waarde "2.545" MWp aangegeven. Gezien de trends ligt die door een professioneel analisten bureau verwachte accumulatie daardoor zeer dicht tegen het 50% groei-scenario aan. Spelend met Excel, kom ik iets exacter op een gehanteerd gemiddeld groei percentage van ruim 49,1%/jaar*. Althans, als iSuppli ook is uitgegaan van het door CBS gerapporteerde voorlopige eindejaarsvolume van 345 MWp voor 2012. Dat is niet bekend uit de IHS documentatie die publiekelijk beschikbaar is. De ruim 2,5 GWp van iSuppli voor eind 2017 ligt 37% boven het resultaat voor het 40%/jaar groeiscenario volgens de laatst bekende gegevens (1.855 MWp acc. 2017). Voor het achterhaalde "NAP I" 40%/jaar scenario (260 MWp acc. 2012; 1.398 MWp acc. 2017) ligt die waarde zelfs een spectaculaire 82% hoger*.

  • Conclusie: groei veel harder dan gedacht door NAP I
    In ieder geval ligt het "professioneel" vastgestelde iSuppli cijfer dicht tegen het hoogste van de twee in de vorige estimates gelegen groeiscenario's aan (het "sub 50" %/jaar scenario), bij uitgangspunt (CBS) 345 MWp eindejaars-accumulatie voor 2012. Gaan we van iSuppli uit als betrouwbare bron, en extrapoleren we het "49,1%" jaarlijkse groeiscenario, wordt de 4 GWp accumulatie niet pas in 2020 bereikt zoals NAP aanvankelijk claimde. Maar - volgens de Excel extrapolatie - al zo'n beetje begin 2019, bijna 2 jaar vroeger. En zou met die 49,1% jaarlijkse groei in 2020 al een geaccumuleerd eindejaars-volume van 8,4 GWp bereikt kunnen worden*. Als de startwaarde door het CBS met terugwerkende kracht ook nog eens wordt verhoogd (waarschijnlijk, mate waarin echter onzeker), worden de daar aan gekoppelde verwachtingen nog sterker (4 GWp nog eerder bereikt, 2020 opschuivend richting 8,5 GWp accumulatie of meer)*.

PIR update
Een zoveelste aanwijzing voor de zeer rappe recente groei van het geïnstalleerde vermogen (o.a. uitvoering Nationale Subsidie Regeling particulieren in full-swing!), is de recente update van het PIR register door Netbeheer Nederland tijdens onze vakantie. Op 5 september jl. gaf de branche organisatie te kennen dat het aantal van 100.000 geregistreerde PV-installaties al lang is gepasseerd, wat natuurlijk ook in de lijn der verwachtingen lag en helemaal geen verrassing was. Agentschap NL had tm. 7 augustus 2013, de dag van budget overschrijding voor de particuliere subsidieregeling, sinds 2 juli 2012 immers bijna 87.000 beschikkingen toegekend voor uitsluitend die regeling (laatste kleine restje is inmiddels toegekend via loting, hoeveel dat is geweest is - nog - niet bekend). Met de hoeveelheid in het PIR register opgenomen systemen (NB, nog lang niet alle fysiek existente!) zou een nominaal STC vermogen van 455 MWp gepaard gaan. Dat is alweer 108 MWp (31%!) meer, dan de voor eind juli door NN gemelde bijna 347 MWp.

Gezien het feit dat het op enig moment "publiekelijk gemelde" PIR volume achter liep op de Klimaatmonitor (KM) registraties (verschil 53 MWp eind juli 2013, KM heeft PIR opgenomen, maar actuele situatie kan verder zijn gevorderd bij publicatie KM update), dat KM slechts een paar "dossiers" omvat en dus nog steeds onvolledig is, dat ook dat register slechts "vertraagd" nieuwe data opneemt (en dus sowieso niet alle bestaande capaciteit kan weergeven in Nederland), kan met hoge mate van zekerheid worden aangenomen, dat de reëele geaccumuleerde PV-capaciteit in Nederland de halve GWp al lang gepasseerd moet zijn. En dat u niet gek moet staan te kijken dat het inmiddels zeker honderd MWp meer zal blijken te zijn. Dat "moet" ook, als met een mogelijke verdubbeling van het in 2012 geaccumuleerde volume er eind 2013 mogelijk tussen de 650 en 700 MWp (of meer) "zou kunnen zijn geaccumuleerd". Dit, wederom, op basis van het uitgangspunt van het CBS (eerste cijfer): 345 MWp eindejaars-accumulatie 2012. In ieder geval zal de gemiddelde 49,1% "iSuppli" groei/jaar in 2013 al overschreden worden. By far.

De PIR update en evt. nieuwe(re) cijfers zullen uiteraard in een volgende versie van mijn sinds TSF NL V bijgehouden "verzamelgrafieken" worden opgenomen.

PV in NL updates reeds gepubliceerd:


2 oktober 2013: Tweet van de week: later erkenning ook goed...


https://twitter.com/HollandSolar/status/385400061519089665

Nota bene: het gelinkte (sub)artikel is van mijn CBS statistiek update / analyse van de toen meest recent beschikbare data van ... 20 december 2012. Ruim 9 maanden geleden...


2 oktober 2013: Toeval bestaat - of toch niet? PPV aanwezigheids-correlatie met instraling... Toen bleek dat bij onze thuiskomst het prachtig weer was nadat september bij onze afwezigheid niet haar "beste" kant had laten zien, volgde een leuke reactie op Twitter.


https://twitter.com/AdSeeb/status/384657017610457088

N.a.v. het vorige artikel, waarbij ik citeer uit de KNMI instralingsdata van het nabijgelegen vliegveld Valkenburg, heb ik de laatste twee maanden even naast elkaar gezet.


KLIK op plaatje voor uitvergroting

We hadden in Zwitserland en aanpalende, doorfietste landen gedurende die vakantiemaand grotendeels (zeer) zonnig weer... Gelooft u nog in "louter toeval", of dicht u [de aanwezigheid van] de webmaster van Polder PV mogelijk "verlichtende kwaliteiten" toe? Leek me wel een aardige om de verlate komkommertijd op polderiaanse wijze mee af te ronden. Nog een mooie laatste drie maanden toegewenst... :

Humor in energiezaken: bróódnodig...

http://www.knmi.nl/klimatologie/daggegevens/download.html


2 oktober 2013: Opbrengst september bij Polder PV. Terug gekomen van vakantie ontdekte ik dat ik met één micro-omvormer geen "data" contact meer kon krijgen. Het apparaat werkte kennelijk wel, want het werd warm overdag, maar ik kon niets uitlezen. Ik heb nog geprobeerd naar het ID van het apparaatje te "zoeken" middels de bekende OK4 software, maar het lukte na herhaalde pogingen, op 2 dagen, niet. Omdat ik natuurlijk het hele systeem (met al enige tijd 13 omvormers en 14 PV-modules) wil kunnen blijven uitlezen, heb ik het gewraakte exemplaar eind 29 september vervangen voor een "nieuw, ongebruikt" oudje, die het de 30e zelfs het beste bleek te doen van alle 13 stuks ("elk nadeel hep z'n voordeel", numero 14 indachtig...).

Rekenkundig reconstrueren
Een nadeel van het uitvallen van de data verbinding is dat ik niet meer de "eindstand" van de vervangen micro-omvormer kon bepalen. Aangezien ik de totale opwek van de groep waarin dat apparaatje is opgenomen ook nog met een aparte "bruto productie meter" (met gloeilamp geijkte Ferrarismeter) heb vastgelegd, en er een relatief kleine marge verschil tussen de OK4 metingen en de "totale" meting van die groep zit (bepaald voor augustus op 1,3%), kon ik met "redelijk grote waarschijnlijkheid" alsnog de "september productie" van genoemd apparaat bepalen. Er bleek een behoorlijk verschil van bijna 3 kWh te zitten in de 29 dagen dat die omvormer in het systeem zat. Er was dus kennelijk meer aan de hand dan "slechts" een verbroken (interne) data verbinding. Goed dat ik dat exemplaar heb verwisseld, dus.

"Huishoudelijk accidentje"
Verder is het geen drama, in totaal was er volgens de "bruto meting" van alle modules bij elkaar 90 kWh opgewekt tijdens onze vakantie, dus het verlies is zeer beperkt geweest (groot voordeel van micro-inverter concepten zoals het onze). Bovendien stond de netmeter (enkelschijfs Ferraris) na terugkeer van vakantie 61 kWh onder de stand vlak voor vertrek (lees: overschot volautomatisch het net op). Daaruit volgt dat er in huis zo'n 29 kWh moet zijn verbruikt. Dat kan alleen de basis stand van de mechanische ventilatie zijn geweest, en dat bevestigt voor de zoveelste maal dat die oude wisselstroom ventilator (op het dak van de vierde verdieping) de grootste stroomvreter blijft. Vorige pogingen om dat ding ingeruild te krijgen voor een DC exemplaar zijn vooralsnog helaas gestrand bij de verhuurder. Wellicht dat ik nog eens een poging ga doen, als de gelegenheid zich voordoet.

Met de nodige berekeningen heb ik "met redelijk grote waarschijnlijkheid" in ieder geval de volgende in grijs weergegeven maandelijkse producties bij benadering weten vast te stellen voor onze oude PV-installatie in de kalendermaand september (volledige maand, iets langer dan onze vakantie duurde). De hard gemeten "niet getroffen" deelgroepen zijn in normaal lettertype weergegeven.

De "prestaties" voor de deelgroepen in absolute en relatieve notatie (laatstgenoemde: "specifieke maandopbrengst"). Voor deelgroepen waartoe de "problematische" omvormer behoort is afgerond op gehele getallen en de waarde in grijs weergegeven vanwege de onzekerheid over de precieze productie van het uit het systeem gehaalde apparaatje:

  • 4x 93 Wp SSE 29,224 kWh = 78,6 kWh/kWp
  • 2x 108 Wp SSE voorste rij 17,573 kWh = 81,4 kWh/kWp
  • 4x 108 Wp SSE achterste rij 31 kWh = 71 kWh/kWp
  • 6x 108 Wp SSE (= vorige 2 groepen) 48 kWh = 75 kWh/kWp
  • 1.020 Wp (= 93 + 108 Wp SSE) 78 kWh = 76 kWh/kWp
  • Kyocera 2x 50 Wp SSW (geflasht 98,3 Wp) 8,436 kWh = 85,8 kWh/kWp
  • 2x 108 Wp S 17,476 kWh = 80,9 kWh/kWp
  • 1.336 Wp (alle modules) 104 kWh = 78 kWh/kWp

Opvallend blijft dat de Kyocera modules, waarvan de exacte "geflashte" STC vermogens als enige bekend zijn, als best presterende exemplaren blijven schitteren. De resultaten voor de deelgroepen waartoe de "getroffen" OK4 omvormer behoort zijn natuurlijk relatief slecht vanwege de kennelijke gedeeltelijke uitval van de vermogens-elektronica gedurende onze vakantie.

Maandopbrengsten in grafiek incl. september, voor het langjarige 1,02 kWp deelsysteem (opbrengst september 2013 slechts bij benadering vanwege het omvormer defect):


KLIK op plaatje voor uitvergroting

KNMI
Duidelijk is in ieder geval een behoorlijk onder het langjarige gemiddelde liggende opbrengst voor september 2013, wat zeer waarschijnlijk aan het omvormer defect ligt. Als we naar de instralingsdata van het KNMI gaan kijken voor september (voor historisch overzicht zie hier), blijkt dat voor het nabijgelegen Valkenburg (militair vliegveld) op 31.842 J/cm² te zijn gekomen (globale instraling op horizontale vlak). Dat ligt een magere 0,2% boven het langjarige gemiddelde, en het was bijna even hoog als de instraling in september van 2012. Tellen we de instraling voor januari tot en met september 2013 bij elkaar op, komt het totaal op 356.315 J/cm², ruim 1% hoger dan het langjarige gemiddelde voor die periode (negen maanden), en al bijna even hoog als de instraling in die periode in het voorgaande jaar. Dus iedereen die dacht dat het (in onze contreien) een "slecht" jaar zou gaan worden (door met name enkele matige "zomerse" maanden waarbij er flink werd gefoeterd) kan weer gerust ademhalen, als het PV-systeem verder geen problemen heeft en alles naar behoren functioneert. Het valt allemaal wel mee, al zal 2013 geen "spektakeljaar" gaan worden, met nog drie najaar/wintermaanden te gaan.

Ook de "schade" bij ons blijkt nog steeds mee te vallen. Zeg maar: de wet van de remmende voorsprong. We hebben een oude installatie, en desondanks blijven de productie resultaten ver boven de door Protocol "Hernieuwbare Energie" en CBS gehanteerde, achterhaalde "kengetallen" liggen. Het blijft wel een indringende waarschuwing, dat systeem monitoring, MINIMAAL op maandelijkse basis, een essentieel aspect van een PV-systeem blijft. Ik heb altijd alle output gemeten (weliswaar met inmiddels nogal "archaïsche" vorm van monitoring zonder ingebouwde verwerkings-routines), en weet dus exact waar ik aan toe ben.

Voor de Bilt meldde KNMI trouwens een vrijwel gemiddeld niveau "zonuren": 137 t.o.v. 138 langjarig gemiddelde. Voor het hele land was het gemiddeld afgelopen september iets zonniger: 147 t.o.v. 143 uren. Midden en oost NL hadden minder goede condities, het zuiden de beste (161 uur in meetstation Ell).

Mooi resumé
Tot slot nog even een updeetje van wat ik nog steeds beschouw als een van mijn "mooiste" grafieken (basis concept al vele jaren oud...). Een verpletterende historische "record" van de maandelijkse progressie (vanaf 1996...), bij de vergroening van het elektriciteits-aandeel van ons huishouden. In, ik blijf het benadrukken, een huurappartement, wat niet eens een "eigen dak" heeft (zonnepanelen staan drie verdiepingen hoger, op het dak van de corporatie, met al vele jaren geleden verkregen schriftelijke toestemming):


KLIK op plaatje voor uitvergroting

Gemiddeld hogere stroomverbruik van laatste jaar (niveau bovenzijde van de kolommen) o.a. door structureel gebruik waterkoker i.p.v. kookgas, waarschijnlijk verslechtering conditie mechanische ventilatie unit, zeer intensief computer gebruik (veel meer dan in eerdere jaren), en ander verschoven verbruiks-gedrag. Vrijwel alles wordt op jaarbasis donkergroen (of moet ik het "geel" noemen?) middels de antieke zonnepanelen opgewekt cq. via saldering "gecompenseerd". Ondanks hogere verbruik blijft het niveau hier een bescheiden deel van wat als "gemiddeld" wordt verondersteld. De 1.200 kWh per jaar hier is ruim een derde van het globaal genomen huishoudelijk gemiddelde (laatst bekende status CBS StatLine: 2011 3.250 kWh/HH.jaar). De sterk omlaag stekende laatste kolom geeft september weer, toen we vrijwel de hele maand op vakantie/van huis waren en het grootste deel van de opgewekte zonnestroom via onze netmeter/aansluiting de (niet in ons appartement geplaatste) meterkast binnen het complex verliet. Om daar ongetwijfeld binnen een microseconde via een van de veertien andere netmeters in het complex de momentane stroomconsumptie bij de buren te gaan vergroenen.

It is possible, wel moeten daarvoor de handen uit de mouwen. De mogelijkheden daartoe zijn echter vele malen groter geworden dan ons destijds ter beschikking stonden. It's your chance.

Andere e-verbruiken
Gas- en stadswarmte verbruik waren marginaal. De hoofdkranen naar de radiatoren staan al maanden uit, en ik probeer die termijn zo lang mogelijk te rekken. Kookgas stelt geen drol meer voor, nu we alle water in de waterkoker voorbereiden. Ik verwacht dat we op ruim 17 kubieke meter kookgas verbruik uitkomen dit jaar. Dat is met de huidige tariefstelling slechts ruim 11 Euro aan variabele verbruiks-kosten. Daar lig ik niet wakker van. Een keer rondje bier in het café, en die uitgave is alweer uit het geheugen verdwenen.

Een auto hebben we niet, wel hebben we een treinreis naar Zwitserland en terug gemaakt (City Night Line naar Zürich). Die mag u op ons magere CO2 conto bijschrijven. De rest hebben we gefietst. En, oh ja, we hebben twee maal een veerboot "genomen" over de prachtige Vierwaldstättersee. De imposante tocht in de prachtige oude, in geweldig goede conditie gehouden raderboot van Trieb naar Bauen, over de Urnersee, hoewel fossiel gedreven, was een van de hoogtepunten van onze vakantie...


"Live motorblok". Uit 1906 en in PERFECTE conditie!


KLIK op plaatje voor uitvergroting

Schweiz: Danke!


 
^
TOP

30 september 2013: PPV terug van vakantie. En meteen met de neus in de boter. Als met beperkte middelen werkende einzelgänger is het moeilijk cherry picking geblazen, uit de overweldigende hoeveelheid highlights, nieuws, semi-nieuws, non-nieuws, al dan niet terecht ronkende persberichten, een uit zijn voegen krakende mailbox met onmogelijke verzoeken en "kijk hier s.v.p. nog eens ff naar" vragen, en iedereen die je meteen het hemd van het lijf gaat rukken voor aandacht... Sorry mensen: ik ben ook maar een mensch van vleesch ende bloedt. En ik kan maar een beperkte werkdruk aan. Gaarne begrip...

Moet ik me nou druk gaan maken om het oh zo karakteristieke 'ollandsche BTW geneuzel, met dank aan de (voor zichzelf) doortastend optredende Oostenrijker meneer Fuchs, die zelfs het Nederlandse Ministerie van Financiën tot waanzin drijft, besluiteloosheid, en "ken d'r niks an doen, we gooien de knuppel in het hoenderhok" gedrag? Zal ik het over IKEA's final plunge in the downstream gaan hebben, die in al hun UK (niet NL) filialen zonnepanelen pakketten gaan verkopen met modules van de groot gegroeide Chinese reus en strategisch IKEA partner, Hanergy? (NB: begin juli al in China Daily aangekondigd dat er pakketten van 3-5 kWp zouden gaan worden verkocht). Moet ik nu eerst mijn beloofde fotoreportage gaan maken? (wordt aan gewerkt, beste Bart...). Productie resultaten gaan bijwerken? Lang geleden gepubliceerde rapporten (verder) uit gaan vlooien?

Nope, niets van dat alles, beste mensen, op Twitter heeft u sinds onze terugkeer in de 'ollandsche polder al genoeg "kort-maar-krachtig-voer" tot u kunnen nemen van mijn hand.

Voor een frisse start eerst maar eens een leuke vakantiefoto. Stilfser Joch/Passo dello Stelvio, 2.757 m., 48 haarspeldbochten, door mij inmiddels 2e keer "beklommen", ditmaal, uiteraard, met de ®Biohummer. En die memorabele 14e september deze keer vanuit Val Venosta/Vinschgau (vorige keer was nog zwaarder, vanuit Bormio, ook op pas nog even naar 3.000 meter omhoog gefietst...). Hoogteverschil 1.842 m. vanuit Prad/Prato in het 5 miljard appels per jaar producerende Val Venosta (ik kan geen appel meer zien...). Straks gaat het weer over PV, dat mag wel een keertje zo, toch?


^^^
Passo dello Stelvio
vanuit "bocht 2"(oost) genomen.
Steile hellingshoek van de camera. Omlaag...
(NB: mijn partner was eerder boven, hoezee voor haar!)

In de hoop dat we er weer "stevig" tegenaan mogen gaan voor de rest van 2013. Het is alweer een zoveelste "bewogen" PV-jaar geweest. Laten we voor de zoveelste maal gaan hopen dat er eindelijk eens "rust in de tent" gaat komen, keep on believing...


https://twitter.com/jhvd71/status/384651395325911040


1-28 september 2013: Polder PV op vakantie. Dus media stilte. Overleeft u vast wel, life goes on... ;-)


1 september 2013: Prima opbrengst augustus, houden zo! Zoals al voorspeld, is de opbrengst van het zonnestroom systeem van Polder PV over de afgelopen maand prima geweest. In totaal werd er door alle 14 (oude) modules 157 kWh geproduceerd. Voor het langjarige 1,02 kWp deelsysteem kwam die opbrengst neer op 118,7 kWh, wat de vierde beste opbrengst was voor augustus sinds het volledig bemeten jaar 2002, vlak na augustus 2012. In grafiekvorm ziet dat er zo uit:

Alleen voor het jaar 2013, inclusief het langjarige gemiddelde:

Met deze opbrengst lag augustus 2013 9,3% boven het langjarig gemiddeld, een prima resultaat. Kijken we naar de totale productie voor het 1,02 kWp systeem tot en met eind augustus, zitten we op 718,5 kWh. Dat is nog wel iets lager dan het langjarige gemiddelde (2002-2013 jan. tm. aug.), 738,2 kWh. Als we nog een mooi najaar gaan krijgen, kan 2013 alsnog als een prima zonnejaar worden uitgeroepen. Zelfs als het "slecht" gaat worden en somber, hebben we die 719 kWh voor het oudste deel van de installatie natuurlijk al wel "in de knip", die neemt niemand meer van ons af.

De "prestaties" voor de deelgroepen in absolute en relatieve notatie:

  • 4x 93 Wp SSE 43,252 kWh = 116,3 kWh/kWp
  • 2x 108 Wp SSE voorste rij 25,804 kWh = 119,5 kWh/kWp
  • 4x 108 Wp SSE achterste rij 49,690 kWh = 115,0 kWh/kWp
  • 6x 108 Wp SSE (= vorige 2 groepen) 75,494 kWh = 116,5 kWh/kWp
  • 1.020 Wp (= 93 + 108 Wp SSE) 118,746 kWh = 116,4 kWh/kWp
  • Kyocera 2x 50 Wp SSW (geflasht 98,3 Wp) 12,569 kWh = 127,9 kWh/kWp
  • 2x 108 Wp S 25,838 kWh = 119,6 kWh/kWp
  • 1.336 Wp (alle modules) 157,153 kWh = 117,6 kWh/kWp

We hadden in augustus een overschot van 40 kWh elektriciteit (meterstand netmeter onder meterstand van eind juli). Verder is er in die maand slechts 1,3 m³ kookgas gebruikt, een zeer laag volume van 0,14 GJ stadswarmte (alleen heet tapwater incl. douchen), en bijna 2 m³ drinkwater. Er is zo'n 470 liter regenwater gebruikt voor de toiletspoeling.

We zijn benieuwd op welke stand de elektriciteitsmeter staat als we terug zijn van vakantie...


 
^
TOP

31 augustus 2013: Klimaatmonitor update PV Nederland. Ik heb u in voorgaande berichten diepgaand kennis laten maken met data uit de onbekende database Klimaatmonitor, tegenwoordig onder beheer bij Rijkswaterstaat. De laatste update betrof de status van eind juli 2013, waarbij ik zeer gedetailleerde "ranglijstjes" voor gemeentes, provincies, en "landsdelen" heb gegenereerd op basis van de toen meest actuele data die bekend waren (uitgebreide analyse). In een omvangrijk artikel liet ik u op 2 augustus 2013 een eerste gedetailleerde vergelijking tussen de PIR data van de netbeheerders, Klimaatmonitor, en andere historische reeksen zien. De grafieken in dat laatstgenoemde stuk worden in dit artikel geactualiseerd.

Met alle tekortkomingen die ook dat lovenswaardige initiatief kent (lang niet alle "dossiers" en dus ook lang niet alle werkelijk gerealiseerde PV-installaties zijn in dat overzicht te vinden), blijft het wel een van de meest actueel bijgehouden overzichten die ik ken. Want ook het PIR register is inmiddels toegevoegd, en de resultaten van de nationale subsidie regeling - een voor Nederlandse begrippen "verpletterende" hoeveelheid nieuw vermogen genererend - komen er nu ook in voor, en worden kennelijk eens in de zoveel tijd bijgesteld.

Ik geef u hierbij de laatste stand van zaken door (volgens Klimaatmonitor laatste database aanpassing: 22 augustus 2013). Waarbij de accumulatie van alle bekende adressen, "ontdubbeld en wel", wordt weergegeven. Polder PV geeft daarbij zoals gebruikelijk wederom een waarschuwing. Kennelijk zijn de database opstellers niet in staat gebleken om alle dossiers naar "adres" te herleiden, kennelijk vanwege privacy wetgeving. Toen is naar het "noodmiddel" zes tekens hebbende postcode ("PC6") gegrepen om toch zo goed mogelijk te kunnen herleiden naar het meest basale niveau. Daarbij zullen nog steeds fouten cq. "onderschattingen" zijn gemaakt. Dat wordt als volgt geformuleerd (onderstreping van hand van Polder PV):

Goed om dat even te benadrukken hier: alle pogingen om "aantal adressen" dan wel "totale capaciteit" aan PV-vermogen voor Nederland op te tellen blijven stranden op allerlei problemen van praktische en technische aard, "aannames", wettelijke onmogelijkheden en restricties, en wat dies meer zij. Perfect krijgen we het onder het huidige gesternte nooit, we kunnen alleen maar hopen dat het allemaal "stapsgewijs beter gaat worden". Blijft dan nog steeds de vraag: "maar wat is dan de ultieme waarheid m.b.t. opgesteld vermogen van PV-capaciteit in Nederland?" Die vraag is nog steeds niet eenduidig en met zekerheid te beantwoorden, al probeer ik een zo actueel mogelijk beeld weer te geven.

Data updates en grafische weergave laatste stand van zaken
Met deze restrictie(s) in gedachten gaan we uiteraard wel verder kijken, want er zijn sinds de update van eind juli een paar gegevens bij gekomen. Dat zijn nieuwe data afkomstig uit het PIR register van de netbeheerders, de update daarvan wordt vermeld voor 15 augustus 2013:

  • Er zijn 12.538 nieuwe "adressen met zonnepanelen" toegevoegd t.o.v. de vorige versie (eind juli).

  • Dat maakt voor de stand van zaken "PIR in Klimaatmonitor" momenteel 80.696 adressen. NB: Netbeheer Nederland kondigde op 31 juli 2013 aan dat ze al 93.233 adressen met PV installaties in het register hadden staan, dus het doorbrieven daarvan richting Klimaatmonitor loopt kennelijk vertraging op.

  • Als accumulatie voor 2012 zijn in "PIR in Klimaatmonitor" inmiddels 60.638 adressen geïdentificeerd (vermoedelijk: status eindejaar).

  • Het met deze wijzigingen gepaarde nieuwe vermogen uit de "PIR" registraties is 41,4 MWp.

  • Dat betekent voor het geaccumuleerde "PV vermogen PIR in Klimaatmonitor" momenteel 346,7 MWp.

  • Daarvan is voor "inschrijving" in kalenderjaar 2012 211,3 MWp geïdentificeerd.

  • Voor de "totale" aantallen (alle dossiers, met bovenstaande belangrijke kanttekening) betekent dit inmiddels voor "eind 2012" 94.931 installaties, en "voorlopige status 2013" 121.855 adressen met PV.

  • Voor de "totale" vermogens (idem) betekent dat voor "eind 2012" 276,3 MWp, en "voorlopige status 2013" 400,6 MWp. Mind you, dat CBS voor eind 2012 in een eerste ruwe afschatting al 340 MWp had opgegeven voor de accumulatie, wat al aangeeft dat Klimaatmonitor ook in dat opzicht nog steeds fors achterloopt op de enige "officiële" bron in NL.

  • Met bovenstaande cijfers zou het systeem gemiddelde "voorlopige status 2013" neerkomen op 3,29 kWp per PV-systeem in de Klimaatmonitor databank.

Ik heb e.e.a. in de nieuwe grafieken opgenomen. Ten eerste alle mij bekende registraties van de aantallen adressen cq. "systemen".


KLIK op plaatje voor uitvergroting

Hierin is ook het laatst beschikbare getal voor CertiQ meegenomen (begin juli 2013), en natuurlijk de forse bijstelling voor het laatste cijfer "uitgegeven beschikkingen" wat Agentschap NL voor 7 juli had staan voor de nationale subsidieregeling, vlak voor deze op genoemde dag werd overtekend (latere/definitieve data nog niet bekend, zal niet ver daar van af liggen). Het laatst bekende cijfer in de Klimaatmonitor database is bijna 122.000 stuks voor het totaal aantal adressen met zonnepanelen (met de bovenaan genoemde "beperking" op het netvlies).

Ten tweede de bij deze aantallen horende vermogens, met uiteraard wederom de enige "officiële" nationale cijfers, die van CBS (nog niet gewijzigd in het net verschenen jaarrapport 2012, waarin Polder PV trouwens uitgebreid wordt geciteerd, p. 49) erbij ingetekend.


KLIK op plaatje voor uitvergroting

In bovenstaande geactualiseerde grafiek mag het per 22 augustus 2013 opgegeven geaccumuleerde vermogen aan PV-capaciteit in de Klimaatmonitor databank (400,6 MWp) weliswaar al een stuk hoger liggen dan de zeer voorlopige opgave voor de eindejaars-accumulatie voor 2012 door het CBS (340 MWp). Het zegt nog niets over de status die een volwaardige CBS statistiek voor 22 aug. 2013 gegeven zou hebben. Sterker nog, met volgens Polder PV een "noodzakelijke" toevoeging van minstens 15-20 MWp per maand om de groei in 2012 te evenaren, zou CBS, met hun gegevens voor het eerst gepubliceerd op 23 mei 2013, volstrekt theoretisch eind juli 2013 al op zo'n 450-500 MWp "moeten" uitkomen. Alleen bestaan die gegevens daar nog niet...

In bovenstaande aangepaste grafiek gelieve ook op het volume voor SDE/MEP bij CertiQ te letten: eind juli 2013 was er daar nog maar ruim 84 MWp aan "gecertificeerde" installaties bekend. Dat is slechts 21% van het volume wat Klimaatmonitor inmiddels claimt bij elkaar te hebben gevonden, eind augustus 2013. Let wel, dat zelfs het CBS in een uitermate foute inschatting van de consequenties in het net verschenen rapport "Hernieuwbare energie in Nederland 2012" op pagina 50 stelt: "Lang niet alle zonnestroomprojecten hebben recht op MEP- of SDE-subsidie. Projecten zonder MEP- of SDE-subsidie zijn meestal niet aangemeld bij CertiQ". Dat mag gerust als een chronische onderschatting van de realiteit worden beschouwd, gezien bovenstaande. Dat "lang niet alle" moet u zien als: meer dan driekwart van het in Nederland gerealiseerde (dan wel "bekend veronderstelde") PV-volume is niet bekend bij CertiQ!

Herschikking
Door de nieuwe PIR entries zijn er ook onherroepelijk aanmerkelijke verschuivingen geweest bij het "totaal aantal geregistreerde adressen" en het daarmee gepaard gaande opgestelde vermogen volgens Klimaatmonitor definities. Ook zijn er kennelijk correcties op oudere data geweest. Ik ga hier nu niet in zeer uitgebreid detail op in en hoop daar bij een volgende update weer aandacht aan te gaan besteden. Maar het volgende wil ik wel al kwijt voor de "huidige stand van zaken" in het Klimaatmonitor register, met betrekking tot de "prestaties" van de gemeentes.

  • Wat betreft het "totaal aantal adressen met zonnepanelen" zijn nu de eerste vijf gemeentes: Den Haag (ZH) 3.612, Utrecht (Ut.) 1.743, Rotterdam (ZH) 1.686, Amersfoort (Ut.) 1.509, en Amsterdam (NH) met 1.450 bekende adressen met zonnepanelen.

  • Wat betreft het "totaal vermogen van zonnepanelen op bekende adressen" is de volgorde momenteel bij de gemeentes: Amsterdam (NH) 4.883 kWp, Hardenberg (Ov.) 4.700 kWp, Zeewolde (Fl.) 4.441 kWp, Noordoostpolder (Fl.) 4.285 kWp, resp. Utrecht (Ut.) 4.067 kWp. Gezien de entries voor Zeewolde (nieuwkomer in top 10!), en NOP een zeer duidelijke "Flevo component", dus, wat gezien de vele grote boerderijen daar, en mijn bevindingen tijdens een korte fietstocht in de Flevopolder, niet zo verwonderlijk is.

  • Wat dat laatste betreft is Amsterdam er t.o.v. de status op 17 juli jl. er juist weer iets op achteruit gegaan. Want ook al bezette de hoofdstad toen ook nog de koppositie, er werd destijds 4.934 kWp gemeld, dus er is in de tussentijd wat opgestelde capaciteit "verdwenen" uit de Klimaatmonitor databank. Dit blijft nog steeds veel meer dan wat Amsterdam zelf momenteel in hun eigen statistieken heeft staan (31 aug. 2013: 2.914 kWp, een factor 1,7 verschil).

  • Als we naar de gemiddelde systeemgrootte per gemeente gaan kijken, komen we op het volgende lijstje, met een nieuwe topgemeente: Zeewolde (Fl.) 24,0 kWp, Eersel (NB) 10,7 kWp, top tien nieuwkomer Schiermonnikoog (Fr.) 9,9 kWp, Tubbergen (Ov.) 9,2 kWp, resp. Boekel (NB) 8,2 kWp. Zeewolde is daarmee absoluut koploper geworden bij het systeemgemiddelde (huidige status).

  • Per 10.000 inwoners hebben momenteel de eerste drie gemeentes de volgende aantallen bekende adressen: Schagen 308, Texel 286, en Heerhugowaard 204. U ziet het goed: alle drie gemeentes in het instralings-rijke Noord-Holland. Echter, de vorige nummer 3, Den Helder, is ver weg gevallen naar een positie ergens onderin de lijst.

  • Kijken we naar de opgestelde capaciteit per inwoner, is de volgorde bij de eerste drie momenteel: Zeewolde (Fl.) 209 Wp/inwoner, Dalfsen (Ov.) 130 Wp/inwoner, resp. Eersel (NB) 121 Wp/inwoner. Hier worden aanzienlijke wijzigingen zichtbaar, waaronder zelfs een dramatisch "negatieve" wijziging in het vermogen voor Eersel. Dat was in het vorige overzicht namelijk nog 246 Wp/inwoner, wat momenteel dus aanzienlijk minder is geworden. Onduidelijk is wat er achter die zeer forse correcties zit.

  • Nog steeds heeft Delft het meeste aantal adressen per vierkante kilometer oppervlakte binnen de gemeente: Inmiddels 50 stuks volgens de laatste Klimaatmonitor update.

  • Als we het vermogen per vierkante kilometer bekijken, is momenteel de Utrechtse gemeente Veenendaal nog steeds absoluut kampioen, met 110 kWp/km² (was 96). Amersfoort heeft hierbij trouwens Delft van de derde plaats verdrongen (na Schagen NH).

Conclusie
Er hebben behoorlijk wat verschuivingen plaatsgevonden a.g.v. met name nieuw bij Klimaatmonitor opgenomen capaciteit uit het PIR register. Dit zal nog wel een tijdje zo doorgaan, dus meer verschuivingen en wijzigingen zijn te verwachten.

Polder PV blijft verder volhouden dat nog steeds veel al lang
daadwerkelijk gerealiseerd (en bijvoorbeeld nooit bij PIR geregistreerd) vermogen zal "blijven missen" in de Klimaatmonitor data. Derhalve moet die per medio augustus geaccumuleerde "400 MWp" wederom met een zeer flinke snuf zout genomen worden. Ook al omdat er nog relatief weinig vermogen uit de recent overtekende nationale subsidieregeling in de KM databank is geregistreerd (laatste cijfers: 34.834 "gerealiseerde aanvragen", met 101,8 MWp vermogen, potentieel is volgens PPV ongeveer 260 MWp totaal). Bovendien wordt er op alle mogelijke vlakken veel meer capaciteit daadwerkelijk fysiek opgeleverd dan de paar dossiers die in de Klimaatmonitor zijn opgenomen. Ik hoor sommige leveranciers al over verdubbeling van de afzet spreken in het eerste halve jaar. Daarom blijf ik er bij dat de halve GWp zonnestroom capaciteit (500 MWp) in Nederland al lang kan zijn gepasseerd...

http://klimaatmonitor.databank.nl


31 augustus 2013: Duitsland noch einmal: 313 MWp in juli 2013. Je zou zo onderhand kunnen stellen dat Duitsland "PV-moe" zou zijn. Niets is minder waar, vooral in het residentiële segment en bij het midden- en kleinbedrijf blijft de business-case kennelijk prima, met invoedingsvergoedingen die al op "historisch lage" niveaus liggen voor nieuwe installaties (zie tabel, in juli aan het net gekoppeld voor installaties van max. 10 kWp nog maar 15,07 Eurocent/kWh, wel 20 jaar lang).

De Duitsers zijn nog (lang?) niet rijp voor de schroothoop, al hebben ze in de loop van de tijd wel "een tandje lager" geschakeld. Maar desondanks werd er bij Bundesnetzagentur (BNA) alweer 313 MWp aangemeld aan capaciteit van "nieuwe PV-installaties" in juli. Daar zal inmiddels vast wel e.e.a. bij zitten waarbij op "maximaal eigenverbruik" van de momentaan opgewekte stroom uit zonlicht wordt ingezet, gezien de hoge kWh prijs bij de oosterburen. "Zelf direct zonnestroom verbruiken" is in Duitsland mateloos populair aan het worden, versterkt door een eerder dit jaar in het leven geroepen subsidie programma voor installatie van accu-systemen.

Hier zijn de door Polder PV uit de data van BNA geëxtraheerde detail data:

Alles tussen een "100 Wattpiek" installatie in het ruim 5.600 zielen tellende dorp Baltmannsweiler in centraal Baden-Württemberg (1 paneel?) en een grote vrije-veld installatie van bijna 8,2 MWp in het bijna aan de Oostzee kust, westelijk van Rügen gelegen Divitz-Spoldershagen in de inmiddels van grote projecten bekende Oost-Duitse deelstaat Mecklenburg-Vorpommern vinden we in die weer ruim 12.000 entries tellende lange lijst. Alles met gecertificeerde, geijkte meting, en dus de productie ervan nauwgezet bekend, vaak op maandelijkse basis doorgegeven aan de honderden netbeheerders in Duitsland. Met 313 MWp is daar dus weer in een zomerse vakantiemaand alweer veel meer capaciteit bijgekomen dan Nederland tot halverwege 2012 had geaccumuleerd sinds de negentiger jaren van de vorige eeuw (eind 2012 voorlopig: 340 MWp). Ook de gemiddelde (nieuwe) installatie grootte blijft hoog: 25,58 kWp (goed voor 102 moderne modules van elk 250 Wp).

Grote installaties waren desondanks nog steeds in de lijst te vinden, wel 40 stuks groter dan 1.000 kWp. Overigens zat daar nog steeds geen grote vrijeveld installatie in Stendal bij, waar IBC Solar een 13,6 MWp installatie heeft neergevlijd. Dus wellicht gaan we daarvan een gedeelte (max. 10 MWp is tegenwoordig slechts mogelijk onder de aangepaste EEG voorschriften) pas later terugvinden in de BNA data.

Vergelijken we de overall resultaten voor juli 2013 met de voorgaande jaren voor die maand krijgen we dit overzichtje:

Zoals te verwachten, is er een neerwaartse trend veroorzaakt door wurgende wijzigingen in wetgeving en, vooral, door de almaar minder wordende invoedings-vergoedingen voor de zonnestroom productie. Maar desalniettemin blijven deze harde, fysiek gerealiseerde bijbouw cijfers zonder meer indrukwekkend voor een land wat al zo lang zulke immense hoeveelheden zonnepanelen heeft geplaatst - door honderdduizenden particulieren en duizenden bedrijven en projectontwikkelaars.

In juli kwam er ongeveer evenveel capaciteit bij als in de voorgaande maand, overigens met beduidend meer installaties (juni 11.627 stuks, juli 12.326). In totaal werd er een vermogen van ruim 2,1 GWp aan nieuwe capaciteit toegevoegd in die eerste 7 maanden. Als er per maand nog eens 300 MWp bij zou komen, zou er dit jaar een - voor Duitsland zeer bescheiden - volume van slechts 3,6 GWp bijgeplaatst kunnen gaan worden/zijn. Minder dan de helft van de afgelopen 3 record jaren. In 2010-2012 werd er in die eerste 7 maanden van het jaar achtereenvolgens 4,5, 2,3, en 4,9 GWp bijgeplaatst, en werden de jaarvolumes fors de hoogte in gekrikt in de typische "eindejaarsrallye", die in 2013 waarschijnlijk uit zal blijven. Dan nog blijven de huidige bijbouw cijfers nog steeds respectabele volumes vertegenwoordigen.

Bundesnetzagentur geeft inmiddels voor de totale accumulatie van alle zonnepanelen in Duitsland, voor het overgrote deel gerealiseerd vanwege het door Hermann Scheer en de zijnen in 2000 ingevoerde Erneuerbare Energien Gesetz, een volume op van ... 34.499 MWp. 34 en een halve gigawatt nominaal (STC) zonnestroom vermogen aan het net.

Polder PV blijft diep buigen voor zo'n fenomenale prestatie, en lacht Nederlandse azijnpissers die spotten met Duitsland in hun gezicht uit.

http://www.bundesnetzagentur.de


30 augustus 2013: Drie is beter dan twee - Clickfit reputatie herbevestigd. Geen nieuw product, maar een dijk van een ouwe. En die hoort in het vorige rijtje (1, 2) wel thuis, vind ik. Er waren op internet allerlei verhalen dat het bekende, bij honderden doe-het-zelvers, maar ook bij professionele PV-installateurs zelfs beroemde klik-systeem van Esdec's off-spin Clickfit minder goed, niet betrouwbaar e.d. zou zijn (zie o.a. dit lijntje). Ik had toen al de nodige twijfels over die nogal stellige - doch ongedocumenteerde - beweringen. En dat blijkt ook te zijn uitgekomen.


^^^
Al jaren een bekende op Intersolar, Clickfit - hier op IS 2011. Op de achtergrond het
onverwoestbare "testdakje" waarop installateurs hun * KLIK! * vaardigheden kunnen botvieren...

Van Clickfit kreeg ik een persbericht waarin ze apentrots aankondigen dat hun al jaren op de markt aanwezige, veel verkochte montagesysteem voor zonnepanelen op schuine daken* vanaf augustus 2013 is gecertificeerd door het Kiwa BDA Expert Centre - Building Envelope (ECBE, een divisie van BDA Consultancy / BDA Advies uit Gorinchem). Daarbij zijn strenge eisen gepasseerd, die het systeem met glans heeft doorstaan. Getest is op regenbestendigheid, weerstand tegen sneeuwbelasting, en uiteraard het bestand zijn tegen winddruk en windvlagen. Het systeem werd statisch doorgerekend, maar ook aan praktijktesten onderworpen onder gecontroleerde condities.

Ook meldt Clickfit dat er in situ inspecties zijn verricht aan bestaande PV-installaties op Clickfit montage materiaal die al zo'n 8 jaar functioneren.

De norm waar op is getoetst is o.a. NEN7250 ("Zonne-energiesystemen - Integratie in daken en gevels - Bouwkundige aspecten"), en de toepassing voldoet aan het Nederlandse Bouwbesluit.

Het volledige certificaat, formeel getiteld "BDA Agrément® BAR 13-023/01/A", is voor een ieder in te zien op de website van Clickfit. Het is gedetailleerd en uitgebreid, en beschrijft exact wat er is getest, en onder welke voorwaarden de certificatie van toepassing kan worden verklaard.

M.a.w.: alle twijfels die zouden zijn gerezen rond dit prima opbouw systeem voor zonnepanelen kunnen in de spreekwoordelijke digitale prullenbak. En Clickfit kan gewoon geplaatst blijven worden, op zowel nieuwe als op oude hellende daken. Met Kiwa/BDA certificaat.

Op de site is nog steeds het oude TÜV certificaat te zien van 21 juli 2006, wat is verlopen. Het wordt vernieuwd, maar dat is een langdurig proces volgens Clickfit. En het maakt niets uit: de certificatie voor Nederland is prima geregeld en onbetwistbaar. Toepassen, dus...

* "Montagesysteem voor de bevestiging van PV-panelen met een frame op een hellend vlak met een waterkerende dakbedekking", volgens opgave in het verstrekte certificaat.

http://www.esdec.nl (moederbedrijf Deventer)
http://www.click-fit.com (specifieke website Clickfit)
http://www.click-fit.com/content.php?id=5 (pagina met volledige documentatie inclusief certificaties, belasting tests, etc.)


30 augustus 2013: Twee interessante productlijnen PV "beetje" van NL / Europese bodem. 2 Mastervolt. Ik had u "twee" bedrijven beloofd met product innovaties, de eerste heb ik net voor u besproken. Ditmaal een "oerhollands" bedrijf, het overbekende Mastervolt uit Amsterdam. Groot geworden in de scheepvaart, met talloze autonome elektriciteit systemen. Maar in het laatste decennium vooral heel hard gegroeid op de netgekoppelde omvormer markt voor zonnestroom systemen. Bij (vele) tienduizenden Nederlandse particulieren die in de "moeizame" jaren dat PV-modules nog echt prijzig waren, en die een voorzichtige teen in het water staken door "een typisch Hollands setje" van 4-6 modules te kopen overbekend geworden door de beroemde Soladin600 omvormer. Met de naamgeving werd (wordt?) op het Tweakers forum nog wel eens de draak gestoken. Er mag nooit meer dan 2,25 ampère op een verbruikersgroep worden ingevoed (NEN1010), wat meestal - bij een netspanning onder de 230 volt - neerkomt op een maximaal haalbaar aan het huisnet af te geven vermogen van 500 watt (AC).

En ook werd er wel geklaagd over de ventilator in het apparaat (tot op fora in het buitenland aan toe). Maar dat laat onverlet dat er enorme aantallen van zijn verkocht, volgens het bedrijf zelf voor de hele product"serie", uiteraard gedomineerd door de Soladin600, zelfs meer dan 200.000 (!). En dat ondanks een "recall" actie, waarover ik ook berichtte, en ook voor ons exemplaar in 2011 van toepassing, er veel tevreden gebruikers zijn. In de gemeenschappelijke ruimte van ons complex hangt een (nieuw) exemplaar ter vervanging van de in 2002 aangebrachte OK4 omvormers (Sunpower NUON renovatie traject). Wat na de verder goed verlopen recall net als zijn voorganger gewoon haar rondjes draait op een setje van 6 oude Shell Solar modules. Dat gaat al jaren zo, dat setje heeft zichzelf al lang "terug verdiend". Recent heeft Mastervolt zelfs aangekondigd dat ook die al aardig op leeftijd rakende Soladin"600" zelfs geschikt zou zijn voor een aansluiting op slechts 2 (!) moderne high-power modules met nominale vermogens van 245-270 Wp (er zou slechts maximaal 1% van de potentiële jaaropbrengst onbenut blijven bij zulke configuraties).

Uiteraard is Mastervolt ook vooral door de fenomenale groei van de stringomvormer markt hard gegroeid, in landen als Italië, België en Frankrijk. Maar ook die harde groei had haar keerzijdes en financiële risico's tot gevolg. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het bedrijf een krachtige partner als het NYSE beurs-genoteerde Amerikaanse Actuant Corporation (Wisconsin, USA) bereid vond om het onder haar stevige koepel onder te brengen (persbericht van 30 november 2010).

Het nieuwe spul
Ze waren al eerder op de Solar Solutions beurs onder het Floriade dak te zien, maar "het" moment is nu echt gekomen. De "Zusjes" van de vermaarde Soladin600 beginnen uitgeleverd te worden nadat de eerste certificaties zijn afgerond. Deze in Amsterdam ontworpen omvormers worden volgens sales manager Michiel Klees zelfs sinds juli in Eindhoven in opdracht van Mastervolt seriematig geproduceerd. Dat daar nog steeds veel elektronische componenten uit Azië in zullen zitten, zoals in alle omvormers, doet daar verder niets aan af. Het is mooi dat de assemblage in het zuiden des lands gedaan kan worden. Deze is grotendeels geautomatiseerd, waarbij bij kritische processen als de plaatsing van vaak kleine componenten op de prints, het solderen, maar ook de programmering en de testrondes zonder menselijk handelen tot stand worden gebracht. Met deze automatisering moet een hoog kwaliteitsniveau, betrouwbaarheid, en een laag kosten niveau kunnen worden behaald.

Op dit moment gaat het nog om twee uitgeleverde nieuwe types, een 1.000 Watt (AC) resp. een 1.500 Watt (AC) omvormer uit de "Soladin" serie, die belangrijke Europese concurrenten zouden moeten gaan worden voor diverse typen goedkope Chinese omvormers die steeds vaker ook (of, gezien de NL marktomstandigheden: JUIST) in Nederland worden gesignaleerd. Denk daarbij aan de Chint/Astronergy serie (o.a. uitgeleverd voor Wijwillenzon.nl, maar ook los door diverse aanbieders), het sterk opkomende, populair wordende Omniksol (German brains, Chinese production, een hele reeks tussen de 1 en 5 kW), Samil Power (Solar River serie 1,1 - 5,2 kW), Sungrow (1 - 5 kW), etc.

Soladin600 follow-up?
Uiteraard specifiek voor de vrij "unieke" Nederlandse markt, wordt ook door Mastervolt gewerkt aan een "700 W AC" uitvoering. Wat gezien kan worden als een "opvolger" van de Soladin600, die mogelijk de krachtiger moderne type modules probleemloos aan kan. Wellicht heeft Mastervolt daarbij ook oog voor een zeer atypisch Duits fenomeen: het (bepaald niet onomstreden) verschijnsel "Balkonkraftwerke", waarbij bewoners van bijvoorbeeld appartementen een paar modules aan hun balkonhek hangen, en de productie ervan direct invoeden op het huisnet. Voor wie de Duitse markt goed kent (vergeven van de grote dakvullende installaties en dikke string-omvormer concepten) een hoogst interessante ontwikkeling. Waar dit soort kleine typen omvormers met groot DC ingangs-bereik natuurlijk heel goed in "passen"...

In ieder geval is het nog even wachten op deze derde nieuwe loot aan de Soladin stam, de vrijgegeven "700 watt" versie wordt pas in het laatste kwartaal van 2013 verwacht. Alle drie de nieuwe omvormers hebben een product garantie van 5 jaar. Ze zijn uitsluitend voor indoor gebruik, met een beschermingsklasse IP21. De prijs wordt als "acceptabel" opgegeven.

Specs
Over de technische specificaties zal ik niet te ver uitweiden. Ik heb geen technische opleiding, een onvergeeflijke blunder is zo gemaakt. Enkele specs meld ik hier onder:

  • Hoogfrequente (HF) trafo technologie, waarmee zowel oude als nieuwe PV-modules kunnen worden bediend, inclusief dunnelaag panelen.

  • Goed inzetbaar in omgevingen met uiteenlopende netkoppelings-eisen.

  • Koelings-concept waarmee geclaimd wordt dat bij een omgevingstemperatuur van 45 graden Celsius nog een "100% prestatie" kan worden behaald.

  • Soladin 1000 Web kan 850 tot 1.350 watt DC input hebben, het iets grotere zusje "1500" zelfs 1.300 tot 2.000 watt. De nog niet vrijgegeven "700" versie zou 500 tot 900 watt DC input moeten kunnen hebben, goed voor 2 stuks 250 Wp modules, of wellicht zelfs (maximaal) 3 stuks 300 Wp exemplaren.

  • De koeling lijkt ogenschijnlijk passief en wordt als "stil" opgegeven. Er wordt echter ook gerefereerd aan een zgn. "active Optima Cooling system". Op de tekeningen staat een "cooling outlet" ingetekend, tegenover de zijde met een (niet afgebeelde) "cooling fan". En in de handleiding wordt bij trouble shooting gerefereerd aan het controleren van die "fan".

Verder interessant om te melden is dat genoemde drie nieuwe Soladin omvormers drijven op het zogenaamde IntelliConcept. Een combinatie van aandachtspunten ter verbetering van de prestaties, waarbij de omvormer fabrikant claimt dat een gegarandeerde meeropbrengst van 5-10% mogelijk is. Het omvormer rendement (opgegeven met EU rendement van 94,2%) zou "een heel beperkt onderdeel" zijn van de maatregelen die zijn genomen om de jaarlijkse energie opbrengst te maximaliseren.

Uiteraard kon Mastervolt de enorme ontwikkelingen op het gebied van uitlezing cq. monitoring van omvormers van de laatste jaren niet naast zich neerleggen. Het interface voor bijvoorbeeld de oude Soladin600 werd door velen - ondergetekende incluis - als byzonder karig en ontoereikend gezien. Vandaar dat ook deze nieuwe apparaten serie is voorzien van modernere "gemakken" als een Wireless LAN netwerk, waarbij gratis monitoring via een bestaande WiFi verbinding en het IntelliWeb portal mogelijk is. Ik ben benieuwd naar de gebruikerservaringen met dat portal.

In ieder geval heeft Mastervolt weer een nieuwe stap gezet op een nooit stil staande omvormer markt. En wel met een serie omvormers die zeer interessant zijn voor de Nederlandse markt waar kleine PV-installaties nog steeds veelgevraagd zijn. Ook Mastervolt wens ik derhalve sterkte met hun nieuwe portfolio, en goede omzetten!

Productie van Soladin WEB 1000 en 1500 gestart (Mastervolt)
Product pagina nieuwe Soladins (Mastervolt)


29 augustus 2013: Twee interessante productlijnen PV "beetje" van NL / Europese bodem. 1 Centrosolar. Van twee sterk op de Nederlandse zonnestroom markt gerichte bedrijven kreeg ik berichten over nieuwe productlijnen. Ik moet natuurlijk heel erg gaan oppassen dat ik geen reclame ga maken, want dan wil "iedereen" wel, en daar heb ik echt géén tijd voor. Want de prioriteit ligt hier op eigen onderzoek en kritische analyses, en die kosten, gelooft u me maar op mijn ogen, zeeën aan tijd. Gedenk daarbij ook het "bezinnings-kadertje" bovenaan de actuele nieuwspagina... Voor talloze berichten over industriële producten wijs ik u gaarne op de website (en vooral ook: het tijdschrift) Solar Magazine, die daar ook professioneel personeel voor inzet (wat Polder PV niet heeft). Voor de laatste stand van zaken op het gebied van ontwikkelingen in de "eigen" dan wel Europese PV cq. zonne-energie sector is dat momenteel het beste Nederlands-talige medium.

Centrosolar
Terug naar Centrosolar. Dat is weliswaar "van huis uit" geen Nederlands bedrijf, maar een onderdeel van de nogal complex in elkaar zittende holding Centrosolar Group AG gezeteld in München. Ze hebben - uiteraard via een aparte dochter - al zo'n tien jaar een eigen module productie in Wismar, Mecklenburg-Vorpommern, in Noord-Duitsland, met inmiddels ruim 300 medewerkers en een capaciteit van 350 MWp (filmpje op deze pagina). Met natuurlijk ook een omvangrijke, 630 kWp grote PV-Anlage met eigen modules op het dak van de fabriek (waarvan de opbrengsten ongetwijfeld onder de uitmuntende EEG Wet zullen vallen, en dus een stabiele inkomsten bron vormt). De holding heeft sowieso 70% van haar afzet al in het buitenland, niet verwonderlijk gezien de stormachtige politieke ontwikkelingen in Duitsland, en de daar stapsgewijs minder groot wordende afzetmarkt.

Er worden talloze kwaliteitstests gehanteerd om een langlevend product te kunnen garanderen. Voor een overzicht daarvan, zie de Duitse website.

Het concern heeft zich van meet af aan vooral op de residentiële PV markt gericht, wat in het momenteel voor grote industriële projecten enigszins "uitstervende" moederland nu een voordeel lijkt te worden. Die insteek hebben ze ook in de Benelux gehad, Centrosolar was er bijvoorbeeld al vroeg bij om "kant en klare PV-pakketten" op een pallet aan te bieden voor een ieder die daar belangstelling voor had. Ze bewegen goed met de markt mee, nemen vaak ook het voortouw, en hebben bijvoorbeeld ook een "starter set" met 2 panelen met Enecsys micro-inverters in het aanbod, CENPAC Micro.

Benelux vestiging
Centrosolar heeft al enkele jaren een vestiging voor de Benelux in Tiel. Daar doet de Centrosolar dochter hun stinkende best om een gezonde basis te krijgen op de eigenwijze Nederlandse markt, waar "hoe goedkoper hoe beter" veel te lang het dictaat is geweest (met de bekende gevolgen, 1.000 "aanbieders, massale dumping van Chinese zonnepanelen, vraagtekens rond systeem kwaliteit in een chaotische, vrijwel ongereguleerde markt, etc.).


S-Class Vision modules geïntegreerd in een schuin dak.

Persfoto van © Centrosolar

S-Class Vision
Inmiddels gaat er ook in Nederland een nieuwe productlijn uitgezet worden, met nogal byzondere karaktertrekken. Dat op zich is al reden genoeg om daar even aandacht aan te besteden. Het gaat om de nieuwe module lijn S-Class Vision, die in 2012 in Duitsland werd opgestart. Een van de byzondere "eigenschappen" is, dat het niet om een standaard module met glasplaat aan de voorzijde en een UV-bestendige kunststof achterzijde gaat. Maar om een "sandwich" module met glasplaten aan beide zijden. Door de enorme expertise in speciaal anti-reflex glas voor PV-modules bij de holding kon een zeer dunne, robuuste thermisch geharde glasplaat ontwikkeld worden van slechts 2 millimeter dikte. Waardoor ondanks deze toepassing de totale dikte van het module (exclusief evt. frame) slechts 4,5 mm. kon worden, niet veel dikker dan de gebruikelijke 3,5 mm. voor "standaard" modules. Ook het gewicht blijft door de dunne glasplaten "redelijk" binnen de perken. Volgens de beschikbare datasheets is dat voor het frameloze module 21 + 0,5 kg, en voor de modules met frame (zwart of zilverkleurig naar keuze) een kilogram zwaarder. De "klassieke" S-Class Excellent modules hebben een gewicht van 17,5 + 0,5 kg. Dat betekent dat de nieuwe "Vision" glas-glas modules met frames 26% zwaarder zijn dan de klassieke S-Class serie.

Daar staat wel heel erg veel tegenover, de modules zijn aan alle mogelijke veeleisende testen onderworpen en staan hun mannetje. Commercieel directeur Erik de Leeuw karakteriseerde hun nieuwe kindje zelfs als een "onverwoestbaar bouwproduct" in een toelichting.

  • 20 jaar productgarantie, (bijna) uniek in de wereld voor PV-modules*, waarbij tien jaar nog niet eens een "vaste maatstaf" is.

  • Dus ook bij fysieke defecten binnen die periode garantie op vervanging.

  • 30 jaar "performance" garantie (met bovenstaande gerelateerde "verlengde" vermogensgarantie). Dit was bij de oudere module series 25 jaar. Dit leidt tot een garantie op minimaal 87% van het oorspronkelijke geflashte nominale vermogen van het module, wat trouwens sowieso een plustolerantie bezit t.o.v. de gemiddelde sticker waarde (0 tot max. 4,99 Wp).

  • Zeer zware belasting testen. Normaal wordt vanwege TÜV norm 61215 op een belasting van 2.400 pascal getest. De "Vision" module reeks is onder verschillende belasting testen voor de bijl gegaan, waarbij volgens de datasheets voor de "ideale" module klamp positie bij de modules series met frames zelfs een druk van 6.600 pascal is getest. Op de datasheets staan expliciet de maximaal toegelaten belastingen per "regio" van het module voor panelen met frames ingetekend. Er schijnen zelfs belastingen van 8.000 pascal te zijn toegepast.




    Stukje van datasheet van de S-Class Vision 60 black "multi's", met expliciet
    montage voorschrift voor de module klampen, en maximaal toegelaten
    belastings-zones voor de "klemgebieden", aangegeven in kleuren.

  • Na de belastingtesten is expliciet naar het optreden van de normaal gesproken niet zichtbare, beruchte "microcracks" gekeken. Ook na toepassing van 8.000 Pa werden die niet gevonden. Dat deze hoge belastingen zonder probemen konden worden toegepast ligt volgens Centrosolar aan het feit dat de zonnecellen "midden in het module" (tussen de 2 geharde glasplaten in) zijn geplaatst. Bij "klassieke" modules liggen de cellen bijna tegen de backfoil aan, en ontstaan bij hoge belastingen grote buig- en trekkrachten op de cellen. Met mogelijk microcracks tot gevolgen (of bestaande mc's groter makend). Microcracks kunnen op den duur ernstige problemen veroorzaken als ze verder uitgroeien (hot-spots, vermindering vermogen, etc.).

  • Vanwege de hoge belastbaarheid kan "incidenteel" zo'n module betreden worden of er kan op worden geleund. Dit is zonder meer een risicofactor bij "standaard" modules die bij veel lagere belastingen zijn getest. Het is sowieso niet verstandig om modules te betreden, ook op het dak niet. Ten eerste vanwege de sterk verhoogde gevaarzetting (valpartijen!). En natuurlijk vooral ook vanwege de onvoorspelbare gevolgen voor de innerlijke integriteit van de - nog steeds prijzige - PV-modules, die zo lang zouden moeten meegaan.

  • Ook gerelateerd aan de hoge belastbaarheid is het feit dat de modules op verschillende wijzen kunnen worden ingezet. Zo zijn zowel "landscape" als "portrait" plaatsing op schuine daken toegelaten. De frameloze exemplaren zijn ideaal voor toepassingen "tussen de pannen", of bijvoorbeeld bij nieuwbouw.

  • Omdat de achterzijde van het module nu ook een "ondoordringbare" glasplaat heeft gekregen in de Centrosolar "Vision" serie, zijn eventuele vocht-toetreding problemen (bij slechte back-foils) ondenkbaar. De module sandwich heet "ondoordringbaar" te zijn. Ook versnelde veroudering als gevolg van warmte, koude e.d. zou met deze constructie tot het verleden behoren. Ook hieraan is intensief onderzoek gedaan, middels zware, cyclische luchtvochtigheid, hitte-, en vries-testen op de modules (gesimuleerde verouderingsperiode: 40 jaar). Daarbij komt ook een hoge resistentie voor zout- en ammoniak rijke "regionen" (kuststreken resp. stallen bij intensieve veehouderij) uit de bus.

  • Omdat Centrosolar een hoge levensduur kan garanderen door het enorme "uithoudingsvermogen" van hun nieuwe modules, wordt een beter rendement voor de investeerder verwacht, die immers over de gehele exploitatieperiode gerekend op een gemiddeld lagere kWh "kost"prijs kan rekenen.

  • Er zijn diverse typen uitvoeringen van genoemde "Vision" serie, zowel verkrijgbaar met multikristallijne als met monokristallijne cellen. Met of zonder frame (laatste: speciaal bedoeld voor BIPV toepassing). Frame zilverkleurig of zwart. Glazen achterplaat doorzichtig of zwart gekleurd.

  • De Nederlandstalige datasheets laten een range zien van modules met een nominaal vermogen tussen de 235 Wp en (max.) 265 Wp, waarbij de iets hogere vermogens beschikbaar zijn door toepassing van monokristallijne zonnecellen. Alle modules hebben 3 busbars per cel (optimale kanalisering van geproduceerde elektriciteit, oudere module typen hebben 2 busbars).

  • De module rendementen bij STC condities hebben een range van 14,1 tot en met 16,1%. Ook worden de specificaties bij lagere instralingscondities opgegeven. Bij het 14,96% (STC) rendement hebbende multikristallijne type S 220P54 wordt het STC vermogen (bij 1.000 Watt/m² verticale instraling en celtemperatuur 25 graden C) 220 Wp in het geval van 800 Watt/m² NOCT opgegeven als 164,28 Watt (DC). Meer details bij nog lagere instralingscondities worden niet opgegeven, echter wel een I-V curve diagram (tot 200 Watt/m² instraling).

Met deze nieuwe module lijn hoopt Centrosolar natuurlijk niet alleen haar positie in de hogere marktsegmenten te verstevigen. Maar als belangrijke spin-off ook de kwaliteitsdiscussie rond PV-systemen extra leven in te blazen, en ook Nederland aan kwalitatief hoogwaardige zonnepanelen te gaan helpen. Uiteindelijk zal daarbij de "verwachting" over de full life prestatie van de modules, de ondersteuning en service vanuit Centrosolar zelf, in combinatie met - uiteraard - de prijs, het stempel gaan drukken op de marketing en verkoopbaarheid van deze byzondere producten.

Fijnmazig dealer- en afzet netwerk
Centrosolar Benelux bezit daarbij trouwens al een behoorlijk fijnmazig netwerk, gezien de frequente meldingen die ik over hun modules tegenkom op de honderden websites van PV-leveranciers in Nederland. Byzonder daarbij is dat ze vaak in een adem worden genoemd met Nefit, bekend uit de thermische zonne-energie (en vooral de verwarmingsketel-) wereld. Via het uitgebreide dealer netwerk van Nefit vinden ook de Centrosolar producten hun weg naar de klanten. Maar ook daarbuiten zie ik vaak de bedrijfsnaam genoemd. In mijn huidige leverancierslijst met bijna 1.000 (NL) aanbieders tel ik naast Centrosolar zelf nog eens minimaal 40 leveranciers van hun modules verspreid over heel Nederland staan (kunnen er best meer zijn)**.

Ook bij de inkoopacties is Centrosolar "ontdekt". In mijn momenteel 129 inkoopacties tellende overzicht tel ik er 5 die niet zoals veel van die initiatieven voor "goedkoop", maar voor kwaliteit zijn gegaan.

De S-Class "Vision" modules zijn vanaf september 2013 verkrijgbaar in de Benelux landen. Veel succes met de introductie!

* (Uiteraard...) behalve de "super premium" modules van de Amerikaanse top fabrikant SunPower®, die zelfs 25 jaar garantie op productiefouten en malheur geeft bij "normaal gebruik". Zie "Residential Solar Panels" op de garantie pagina van dat bedrijf. Met dank aan terechte "ingreep" door Zon&Co via Twitter...

Weer een dag later kreeg ik van een NL leverancier te horen dat het in de Franse Elsas zetelende Voltec Solar (Frans-Duitse samenwerking) ook een 20-jarige productgarantie blijkt te kennen. Wel genoemd op de site, maar certificaat nog niet gezien (herverzekerd bij Munich-Re)

** Nagekomen van Erik de Leeuw, Centrosolar: Er wordt inderdaad aan Nefit geleverd, en ook aan Bosch. Die hebben gezamenlijk ongeveer 300 vaste installateurs. Verder wordt er ook aan groothandel Schuurman Electro (Alkmaar) geleverd, waaraan 40 installateurs zijn verbonden.

20 jaar productgarantie op nieuwe generatie zonnepanelen van Centrosolar (persbericht 28 augustus 2013)
http://www.centrosolar.nl/consumenten/producten/zonnepanelen/s-class-vision (product pagina NL-talige site met leuke filmpjes met module testen)
http://www.centrosolar.nl/consumenten/downloads/brochures (datasheets van alle Centrosolar producten / PV modules)


29 augustus 2013: Relativering bewering "1 op 10 installateurs met certificaat". In een berichtje in de e-mail nieuwsbrief van Solar Magazine werd gesuggereerd dat Polder PV "gesteld" zou hebben dat "1 op 10 installateurs" over een "certificaat" zou beschikken op het gebied van zonnestroom. Die bewering klopt niet.


^^^
Screenshot uit S.M. e-mail nieuwsbrief 29-2013.
Heb ik niet zo gesteld (rood onderstreepte passage) ...

Ten eerste: ik heb daar helemaal geen uitspraak over gedaan. Ten tweede, er wordt kennelijk gerefereerd aan mijn net gepubliceerde stukje waarin ik aankondig dat ik (op 23 augustus, datum verzending fors uitgebreide "lijst met leveranciers van zonnepanelen en -systemen" aan het Centraal Bureau voor de Statistiek) al op 968 "leveranciers" was gekomen bij mijn inventarisaties. Ik zit daar trouwens inmiddels alweer fors overheen, op 992 stuks (een update is nog nagestuurd naar CBS). Waarbij de 17 "buitenlandse aanbieders zonder NL KVK nummer, maar expliciet op de NL markt gericht" nog niet zijn meegeteld (ergo: "informeel" zit ik al over de 1.000 aanbieders). Ten derde, een punt wat ook in het artikel bij Energeia (publ. 26 aug. 2013) door mij is benadrukt, je moet heel erg goed duidelijk maken wat je "definitie" daarvan is, om begripsverwarring en "curieuze cijfer rapportages" te voorkomen. Een uitgebreide omschrijving daarvan staat in mijn artikel van 25 mei 2013.

Daaruit blijkt direct dat ik het over "bedrijven" heb, en beslist niet over individuele personen. Ook blijf ik structureel onderscheid maken tussen bedrijven (die uit 1 of meer personen kunnen bestaan) die expliciet (zeggen te) leveren. En bedrijven die uitsluitend installeren, vaak in opdracht van andere bedrijven, project-ontwikkelaars e.d., als zzp-er. Of ook regelmatig: direct in opdracht van particulieren die hun hardware zelf hebben ingekocht en (een deel van) de werkzaamheden uitbesteden, en eventueel een deel ervan zelf doen. Die laatstgenoemde bedrijven zijn zeg maar de "pure installatiebedrijven". Ook bij die bedrijven kunnen 1 of (veel) meer medewerkers werkzaam zijn, en in veel gevallen kunnen die, mede dankzij de Toren van Babel en de daar uit volgende spraakverwarring, installateur zijn. Als persoon.

Wie is wie?
Waar gaat het bij de "getallen" die Solar Magazine noemde nu eigenlijk om? Om de "diploma's" en de "keurmerken" die zijn verworven door zowel individuele personen, als bedrijven. Bij die eerste categorie gaat het om verschillende "soorten" diploma's, bij de laatste (voorlopig nog) om een "certificaat" genaamd Zonnekeur. Wat in samenwerking tussen branche-organisaties Holland Solar (zonne-energie), Uneto-VNI (installatie sector en technische detailhandel), Duurzame Energie Koepel (overkoepelende branche-organisatie van de DE sector inclusief zonne-energie), en de door Uneto-VNI en VEWIN (branche-organisatie van de drinkwater bedrijven) in het leven geroepen certificerende instantie Stichting Erkenning Installatiebedrijven (SEI) is opgetuigd.

Het Zonnekeur, gesplitst in een certificaat Zonnekeur-Installateur resp. Zonnekeur-Boiler, wordt beheerd door Stichting Duurzame Energie Prestatie Keur (DEPK), die wederom in het leven is geroepen door DE Koepel en Holland Solar. Het Zonnekeur initiatief wordt ondersteund door EZ uitvoerings-organisatie Agentschap NL, en Uneto-VNI.

QBISnl
De personen en bedrijven die genoemde diploma's resp. certificaties hebben ontvangen, worden op weer een andere website bijgehouden, QBISnl, het in 2013 in het leven geroepen openbare, nationale "kwaliteitsregister van erkende en gekwalificeerde bedrijven en professionals in de bouw- en installatiesector". Dit is weer een initiatief van het "kennisinstituut voor de installatiesector" ISSO (bekend van de oude "Handleiding Zonnestroom voor ontwerper en installateur", en natuurlijk van de veel dikkere nieuwe pil, "Handboek Zonne-Energie, Bouwkundige en Installatietechnische richtlijnen voor zonne-energiesystemen" >> ISSO winkel), en van weer een andere Stichting Kwaliteitsborging Installatiesector (KBI). Houdt u het nog bij? U weet: dit is Nederland, Sterk In Stichtingen en Verenigingen.

Nu even terug naar waar het om gaat. QBISnl houdt inderdaad lijsten bij met gecertificeerde partijen. Daarbij wordt expliciet onderscheid gemaakt tussen een "Persoonregister", en een "Bedrijvenregister". Daarnaast zijn er ook registers voor opleidingen, en examens. In het eerste komt een lijstje met 6 cursussen voor die door het in Gorinchem gevestigde BDA Dak- en Gevelopleidingen worden gegeven. In het laatste staan 2 hier relevante genoemd, beiden door CITO uitgevoerd, "Zonne-energie: Deskundige zonnestroomsystemen", resp. "Zonne-energie: Deskundige zonnewarmtesystemen". Er staat ook een software register in de steigers (nog niet gevuld).

In het persoonsregister vind ik de volgende categorieën, waarbij naar individuen wordt verwezen die de genoemde opleidingen met succes hebben afgerond. NB: de betreffende individuen kunnen meerdere opleidingen achter hun naam hebben staan, dus je moet niet de hier onder weergegeven categorieën optellen, want dan ga je extreem "dubbeltellen" (status 28 augustus 2013):

  • Deskundige zonnestroomsystemen (theorie): 120 personen
  • Uitvoering zonnestroomsystemen (praktijk): 40 personen
  • Deskundige zonnewarmtesystemen (theorie): 2 personen
  • Montage zonne-energiesystemen op daken (praktijk): 40 personen
  • Basiscursus zonne-energiesystemen (theorie): 0 personen
  • Duurzame daken (theorie): 0 personen.

In de lijst bedrijven is de enige in dit opzicht relevante vermelding:

  • Zonne-energie Zonnekeur: 14 bedrijven, waarbij er achter 13 "Algemeen deel" staat, en achter 1 bedrijf "SEI"

Relativering van "aantallen"
Uiteraard kunnen individuen de kennis die ze hebben opgedaan uitoefenen in een eenmansbedrijf, maar ook in een groter bedrijfsverband met meer (of zelfs veel) andere medewerkers (die al dan niet "hoeven te zijn gecertificeerd" voor zonne-energie toepassingen). Of als ze voor andere bedrijven werken, bij meerdere bedrijven als het om installatie werkzaamheden of planning van (grotere) PV-installaties gaat. Maar daar ging het in mijn leverancierslijst helemaal niet om. Dat is echt alleen een "opsomming" van bedrijven die zonnepanelen aanbod creëren, waarbij marktvraag cq. "afname" ("levering") kan ontstaan (en die uiteindelijk door een of meerdere installateurs wordt gerealiseerd, al dan niet werkzaam voor, of in opdracht van, de primaire aanbieder). Alleen die aanbod informatie is relevant voor het CBS, want daaruit "moet" een nauwkeurig afzet cijfer in megawattpieken gaan ontstaan cq. een (forse) bijstelling voor 2012 en wellicht zelfs nog voor eerdere jaren (pers. comm. CBS-PPV). Of genoemde bedrijven gecertificeerd zijn of niet doet er in dat opzicht verder niet toe.

Ook wordt duidelijk dat, als we het uitsluitend over "gecertificeerde bedrijven" hebben met als label "zonnekeur", het er bij QBISnl dus tot nu toe slechts om 14 stuks gaat. Terwijl ik al bijna 1.000 leveranciers ("bedrijven", niet zijnde "individuen") van zonnepanelen in mijn lijst heb staan. Dat is niet een factor "1 op tien installateurs" (of zelfs 1:12), zoals verondersteld door Solar Magazine. Dat is een factor "1 bedrijf met Zonnekeur certificaat op ruim 71 leveranciers van zonnepanelen cq. -systemen". Die verhouding kan in de (nabije) toekomst natuurlijk beslist gaan veranderen. Gaan we het over de verhouding "leveranciers volgens Polder PV" t.o.v. bijvoorbeeld de "Deskundigen zonnestroomsystemen (theorie)", 120 individuen met een Cito diploma op zak voor die categorie hebben, kom je op een "verhouding" van 8,3 op 1 uit. Alleen slaat die verhouding nergens op, want het is sowieso niet zeker of die 120 "individuen" voor 120 verschillende bedrijven werken (is ook niet uit de QBIS site af te leiden, "Organisatie: Nog niet beschikbaar").

Wel vreemd blijft het verder dat er bij DEPK nog maar 2 "bedrijven met Zonnekeur" staan vermeld, waarvan er 1 wel, maar de ander weer NIET in de uit 14 entries bestaande QBISnl lijst blijkt te staan...*

* Dit soort info is natuurlijk zeer sterk "moment gebonden". Op 29 september 2013 waren het er inmiddels alweer 5.

"Meer dan honderd Nederlandse zonnestroominstallateurs gecertificeerd" (Solar Magazine 23 augustus 2013)
http://qbisnl.nl (Zonne-energie diploma's voor individuen resp. Zonnekeur voor bedrijven)


28 augustus 2013: Instralingsdata nabij Leiden afgezet tegen opbrengsten. In de eerste jaarhelft werd steen en been geklaagd dat het niks zou worden met de zonnestroom opbrengsten in ons land. Wat vooral werd veroorzaakt door een combinatie van factoren. Heel erg veel "PV-Newbees" die voor het eerst een minuscuul stukje zicht kregen op de fluctuaties van zonneschijn door het jaar heen, en dus nog niet (goed) op de hoogte waren van de jaarlijkse "gang" van de instralings-intensiteit en -duur. Dat in combinatie met de zonder meer matig tot slecht verlopen maanden maart tot en met juni (dieptepunt: mei), maakte dat menig zonnestroom opwekkende nieuwkomer steen en been zat te klagen over de productie resultaten.

Polder PV wilde wel eens weten hoe "terecht" hun klachten waren, en hoe e.e.a. in historisch perspectief moest worden geplaatst. En kwam weer eens tot heel wat relativerender bewoordingen dan in die maanden werd gebruikt.

Daartoe heb ik voor het dichtst bij ons domicilie liggende KNMI weerstation, vliegveld Valkenburg in Zuid-Holland de dagelijkse instralingsdata opgevraagd. En daar een paar gedetailleerde, unieke grafieken uit gereconstrueerd. Zoals deze twee exemplaren:


KLIK op plaatje voor uitvergroting

Globale instraling per dag - karakteristieke seizoensfluctuatie plus de extremen.


KLIK op plaatje voor uitvergroting

Relatieve verhouding tussen de specifieke zonnestroom opbrengst (kWh/kWp) en de globale instraling op Valkenburg ZH in het eerste halfjaar, met data van Polder PV en van Blauwe Hoek Spijkenisse. Voor meer uitleg, uitgebreide analyse van de instralingsdata, afgeleide gegevens, en meer grafieken, zie de gelinkte special onderaan.

Deze grafieken werden naast de specifieke opbrengsten (meetresultaten) van Polder PV gelegd, en als vergelijkingsmaatstaf, naast de nauwkeurig gemeten productie resultaten van het bekende Blauwe Hoek systeem in Spijkenisse. Uit de vergelijkingen blijkt dat het allemaal wel mee valt met de totale instraling in het eerste halve jaar (en daar aan gekoppeld: met de haalbare opbrengsten van de tienduizenden PV-installaties). Er zijn in Valkenburg ZH jaren geweest dat de globale instraling in de eerste jaarhelft op een veel lager niveau heeft gelegen. Bovendien presteerde het eerste halve jaar van 2013 het PPV systeem beter dan in 2012 als je de verhouding specifieke zonnestroom opbrengst bekijkt in relatie tot de werkelijk door Valkenburg ZH gemeten globale instraling (zie tweede grafiek hier boven).

En met de ook nog eens zeer zonnig verlopen juli en augustus maanden volgend op dat eerste halfjaar, mogen we gaan hopen op een zelfs bovengemiddeld verlopend volledig kalenderjaar, als het najaar ook een beetje haar best doet met de zon. Want we zaten tot en met 26 augustus 2013 - op lokatie Valkenburg ZH - wat betreft de globale instraling al bijna op het niveau van de geaccumuleerde instraling van vorig jaar (tot en met 31 augustus), wat een iets bovengemiddeld jaar was als je naar de totale instraling in het hele kalenderjaar kijkt. Daar moeten in mijn overzicht nog 5 dagen instraling voor augustus 2013 bovenop worden geteld...

Dus u kunt weer rustig gaan slapen... Maar eerst:

http://www.knmi.nl/klimatologie/daggegevens/download.html


27 augustus 2013: Komkommertijd brief van VVD n.a.v. selectie kandidaat inkoopactie West-Brabant. Het is nog steeds komkommertijd, en er zijn alweer heel wat "curieuze zaken" gepasseerd op het gebied van zonnestroom, deze zomer. Dit kan er ook nog wel even bij. Zoals al een tijdje opgenomen in mijn enorme lijst met inkoopacties voor zonnepanelen, is inmiddels na een "uitgebreid Europees aanbestedingstraject" de winnende leverancier voor het inkoopactie project met zonnepanelen voor West-Brabant bekend. Bij die inkoopactie zijn, na aansluiting van het Zeeuwse Reimerswaal en het Zuid-Hollandse Strijen, maar liefst 20 gemeentes aangesloten. De regionale samenwerking West-Brabant (RWB) heeft het uit Schaijk (NB) afkomstige Sun & Wind Energy Solutions B.V. (dochter van Megens Elektro op hetzelfde adres) geselecteerd.

Deze zou de "scherpste" aanbieding hebben, in combinatie met goede service. Waarbij verder duurzaamheid en communicatie hebben meegewogen in het eindoordeel. Het bedrijf heeft ook de hoofdrol gespeeld in de uitvoering van de in 2011-2012 uitgevoerde Brabants Groen actie in NO Brabant, waarbij alleen zij al 1,5 MWp hebben afgezet. Sun & Wind heeft inmiddels een compleet nieuwe website opgetuigd, "Benut je ZON", waarop alle project informatie voor het nieuwe PV-offensief in West-Brabant e.o. is te vinden. Ze gaan ook een nevenfiliaal inrichten in Etten-Leur, kennelijk om de grote - verwachte - drukte op te vangen. Daarbij zou ook gebruik gemaakt moeten gaan worden van de diensten van 1 of meer lokale installatiebedrijven. Gestreefd wordt naar minimaal 1.000 intekenende particulieren én bedrijven. Er zal een groot informatie offensief worden opgezet om zoveel mogelijk PV-geïnteresseerden over de streep te trekken, waaronder een mailing aan de betrokken inwoners van West-Brabant.

Komkommer kink
Vreemd genoeg werd er op 26 augustus een brief gepubliceerd die ruim een week eerder door de VVD afdeling in Bergen op Zoom aan het college B&W is verstuurd, waarin men zich blijkbaar niet kon verenigen met het feit dat er maar "één unieke leverancier" was geselecteerd (kennelijk is men daarbij erg makkelijk over de gemelde Europese aanbestedingsprocedure heen gestapt). Daarin wordt "verbazing" uitgesproken over het feit dat het RWB zich kennelijk "uitvoeringstaken" aangemeten lijkt te hebben in de vorm van het aansturen van een grote zonnepanelen inkoop actie. Wat nadrukkelijk geen beleid van betrokken gemeentes zou zijn. Die zouden hebben benadrukt dat het RWB zich juist zou moeten richten "op strategisch beleid", en niet op "uitvoeringsbeleid". VVD BoZ beschuldigt het RWB er van dat ze zich "boven het lokaal bestuur begint te manifesteren als een inkooporgaan", wat als ongewenst gedrag wordt gekwalificeerd.

Specifieker wordt VVD BoZ bij hun principiële bezwaar, dat lokale ondernemers op de PV-markt "buiten spel" zouden worden gezet door "overheidsbeïnvloeding". Waarbij wordt gezinspeeld op nadelige gevolgen voor de werkgelegenheid, de lokale installatiebedrijven, en lokale ZZP'ers. Vreemd dat VVD BoZ die conclusie nu al trekt, terwijl expliciet al door S&WES aangegeven was dat er waarschijnlijk van (een) lokale installateur(s) gebruik zou worden gemaakt.

Gevoelige snaar
Wat wel een terecht gevoelige snaar is, is het argument dat burgers "prima in staat" zouden zijn om zelf een leverancier voor PV-installaties uit te zoeken. Polder PV telt er inmiddels al zo'n duizend, ook in de provincie Noord-Brabant stikt het van de PV-modules cq. systemen aanbiedende bedrijven van zeer divers pluimage (geteld: ruim 200 stuks). Particulieren zouden bij hun zoektocht naar een PV-leverancier volgens VVD BoZ geen "ambtelijke hulp" nodig hebben. In dat opzicht geef ik ze groot gelijk. Inkoopacties van dit mega-formaat blijven immers volstrekt kunstmatige, sterk marktverstorende campagnes. Maar die ontstaan dan ook omdat de Nationale Overheid (inmiddels onder leiding van de grootste partij, jawel, de VVD) het blijft vertikken om een decent feed-in-tarief voor productie van elektriciteit uit hernieuwbare bronnen in de markt te zetten. Dan kun je dit soort chaos op de markt, en de kennelijk af en toe opflakkerende kritiek, en soms zelfs haat en nijd verwachten...

Voorts kan VVD BoZ kennelijk niet van de door haar verfoeide "ambtelijke organisatie" RWB een onderbouwde reactie krijgen waarom de uiteindelijk geselecteerde "unieke" leverancier "de beste" zou zijn. En ze vraagt zich aan het slot van hun openbare brief dan ook in openlijke bewoordingen de volgende zaken af, die ze in de vorm van kritische vragen naar B&W van Bergen op Zoom heeft verstuurd:

  • Wat de aanleiding voor RWB is geweest om de actie op te zetten.
  • Wat het "wettelijke en juridische kader" van de aanbesteding is.
  • Of de "NMA" (vermoedelijk wordt bedoeld: rechtsopvolger "Autoriteit Consument & Markt", officieel gestart op 1 april 2013) om advies is gevraagd.
  • Op welke wijze RWB het college betrokken heeft bij de aanbesteding.
  • Of zo'n aanbesteding wel een kerntaak is - of zou zijn - van de RWB.
  • Welk budget de gemaakte kosten door RWB heeft gedekt.
  • En, tenslotte, of met de bemoeienissen van de RWB "lokale gelden zijn gemoeid".

VVD BoZ besluit de brief, waarvan de URL verwijzing en de titel het niet mis te verstane woord "concurrentievervalsing" bevat, met een oproep tot het afzien van deelname door BoZ aan het net gestarte grootschalige PV-inkooptraject, "vanwege onnodige overheidsbemoeienis".

Het zij VVD BoZ tot slot vergeven dat ze menen te concluderen dat er 21 gemeentes zouden participeren in de inkoopactie, waarbij initiatiefnemend "uitvoerder" RWB in haar pers uitingen het nog steeds over 20 stuks heeft (die op de Benut je ZON site met naam en toenaam staan vermeld).

Pikant 1
Het is in dit opzicht natuurlijk wel pikant dat bij de laatste Tweede Kamer verkiezingen van 2012 van de twintig "project" gemeentes de VVD er in 18 de meerderheid kreeg toebedeeld (percentages tussen de 23 en 39% in de Brabantse gemeentes, in Rucphen 2e plek na 1e voor PVV, in het Zeeuwse Reimerswaal 2e plek na 1e voor SGP; 31% in het Zuid-Hollandse Strijen). Dus je zou verwachten dat bij eventuele beslissingen over beleid bij het in Etten-Leur gevestigde RWB 's lands grootste partij een vette vinger in de pap gehad zou moeten hebben.

Meer gerommel in het Brabantse land
VVD van Bergen op Zoom staat niet alleen bij de kritiek op grote inkoopacties die in deze vorm zijn gegoten. Er was eerder al stennis over het inkoop project Brabants Groen (noord-oostelijk Brabant), waar andere leveranciers ook gingen aanbieden in de regio. Waarvoor - wederom pikant - ook toen al Sun & Wind Energy Solutions was geselecteerd en de organisatie in de handen lag van het RMB, Regionaal Milieu Bedrijf (later ODBN; artikelen hier en hier). En ook in het naburige Drimmelen (waar de door mij ook al een tijd geleden opgevoerde zonnepanelen inkoop actie "Duurzaam Drimmelen" door vrijwilligers wordt gedragen) zet men grote vraagtekens bij de huidige aanpak in West-Brabant (artikel BNdeStem).

Pikant 2
Bij het navlooien van de actie site van S&WES stuitte ik op een nieuwsbrief met een byzonder curieuze uitspraak:


De hierboven weergegeven screendump komt uit een nieuwsbrief op de website van de "Benut je ZON actie" (rode markering van de hand van Polder PV). Waarbij wordt geclaimd dat er "zeker een vervolg" op de op 7 augustus 2013 uitgeputte nationale aanschaf subsidie regeling voor zonnepanelen bij particulieren zou komen. Al zou nog "onduidelijk" zijn in welke vorm dan wel. Kennelijk weet S&WES meer dan de hele PV-sector bij elkaar, of ze hebben heeeeeeel erg goede contacten in Den Haag... Want de teneur tot nog toe is: er komt NIETS voor in de plaats. Het Energie Akkoord doet ook niets met "aanschaf subsidies" voor particulieren. Er wordt alleen geld gereserveerd voor "energiebesparing in de huursector", wat naar de verhuurders zou moeten gaan om te kunnen investeren in de periode 2014-2017 (€ 400 miljoen ten bate van "Huurconvenant" invulling, gedekt uit vermeden SDE "plus" uitgaven)...

Voor meer details over de Benut je ZON actie, zie het betreffende item op de bijgewerkte inkoopacties lijst op Polder PV.

http://www.benutjezon.nl (project site van Sun & Wind Energy Solutions)

Samenwerkingsovereenkomst 'Benut je ZON' ondertekend (20 aug. 2013, RWB)
Regionaal zonnepanelenproject van start (12 aug. 2013, RWB)

BNdeStem (27 aug. 2013 - Kritiek uit Drimmelen)
VVD Bergen op Zoom (26 aug. 2013 - Vragen aan B&W)
BNdeStem (19 aug. 2013 - Vragen van VVD BoZ)


25 augustus 2013: Reactie uit het veld - het "vergeten lidmaatschap". Van een - ervaren - installateur in de zonne-energie markt kreeg ik per e-mail (25 aug. 2013) de volgende reactie op het vorige artikel. Met opmerkingen over certificatie, en het behalen van diploma's. Ik vond die reactie verfrissend en waardevol en ik kreeg van de afzender toestemming om deze anoniem te plaatsen:

"In je stukje over leveranciers wordt volledig voorbijgegaan aan het feit dat veel leveranciers zijn aangesloten bij Uneto-VNI. Deze branche organisatie heeft in mijn optiek meer te bieden dan Holland Solar. De eisen om lid te worden van Holland Solar blijken nogal mager te zijn.

Een Uneto-VNI lid moet gediplomeerd zijn voor zijn vakgebieden. En bij SEI zijn deze erkenningen (het resultaat van diplomeren en bijleren) te vinden. Wat mij opvalt is dat er in PV-land bijzonder weinig waarde wordt gehecht aan kennis van elektrotechniek. En dat voor zonneboilers geen enkele kennis van warmte techniek nodig is. Klanten hebben bij een Uneto-VNI lid rechten en plichten die in voorwaarden zijn opgesteld. Bijvoorbeeld dat de offerte duidelijk opgesteld moet zijn. Wat er gebeurt als er schade ontstaat tijdens de installatie, of bij faillissement. Daarnaast is er de gratis geschillen commissie. Voorwaarden voor particulieren en bedrijven heb ik bijgesloten*.

Dan is er nog het verschil in certificeren en diplomeren.

Bij certificeren moet je de processen op papier zetten en bijhouden. Het gevolg is een enorme berg papier en nog steeds geen kennis. De slager keurt hier zijn eigen vlees.

Bij diplomeren en de daarop volgende erkenning is natuurlijk ook papierwerk te vinden, maar de erkenning volgt pas na bewezen vakkennis, en het bijhouden daarvan.


"Specialiseren is steeds meer te weten komen over steeds minder, totdat je heel veel weet over helemaal niets." ;)

Met vriendelijke groet,"

(naam bekend bij PPV)

Website Uneto-VNI:

http://www.uneto-vni.nl

Algemene Voorwaarden voor Installatiewerk voor Consumenten (AVIC)

Algemene Leveringsvoorwaarden Installerende Bedrijven 2007 (ALIB 2007)

Erkende installatiebedrijven (SEI):

http://www.erkendinstallatiebedrijf.nl


25 augustus 2013: Schokkende cijfers leveranciers PV Nederland. Ik heb me de laatste twee jaar, tijdens het tot op detail niveau inventariseren van de "aanbieders" van zonnepanelen en -systemen voortdurend verbaasd over de almaar groeiende aantallen "leveranciers van zonnepanelen". Ik heb daar achteenvolgens tijdens The Solar Future in 2012 en 2013 al over bericht, en ik gaf voor u een laatste update in mijn artikel van 25 mei 2013 (n.a.v. stand van zaken tijdens TSFNLV in Eindhoven). Toen kwam ik nog op een al respectabel aantal aanbieders van 812 stuks.

De tijd is echter niet stilgestaan, er kwamen nog steeds van alle kanten nieuwe namen binnen, en Polder PV voerde die allemaal in zijn lijst in, met enkele specifieke gegevens. Bovendien had ik aan het CBS een (laatste) update beloofd eind van deze week. Het statistiek instituut gaat die lijst wederom gebruiken om alle leveranciers na te bellen (!) om te achterhalen wat die in 2012 (en, later, in 2013) hebben afgezet aan PV-hardware (lees: de afgezette capaciteit van PV-modules in MWp). Essentiële informatie voor de nationale duurzaamheids-statistieken, ook al omdat het om een hard gegroeide markt gaat.

Ik ben er de laatste week weer erg druk mee bezig geweest. En het eindresultaat is wederom spectaculair: de - verstuurde - lijst bevatte alweer 968 namen, een ruime verdubbeling van het aantal (460) die ik nog in februari 2013 aan het CBS had verstuurd. Hierbij zitten veel nieuw opgevoerde bedrijven die al lang in 2012 of (veel) eerder nog al actief waren in Nederland, dus houdt s.v.p. rekening met een "forse toevoeging" bovenop de in eerste instantie gemelde 195 MWp afzet voor 2012 (cijfer wat Polder PV als scoop mocht presenteren tijdens The Solar Future V in het Evoluon).


KLIK op plaatje voor uitvergroting

Progressie van het aantal door Polder PV (behalve eerste: Energieker april 2010) geregistreerde aanbieders van PV-modules en -systemen op de Nederlandse markt. De groei van de registraties is ronduit spectaculair geweest, elke keer duiken weer nieuwe namen op. Eind augustus had ik al ruim 8 maal zoveel aanbieders als Frits Verhoef nog in het voorjaar van 2010 had genoteerd. End not yet in sight... De donkere kolommen geven de stand van zaken weer in de door Polder PV aan het CBS gestuurde lijsten. Voor de vorige versie van deze grafiek zie dit artikel.

Let daarbij nogmaals op dat het uitsluitend om "leverende" partijen gaat volgens (uitingen op) de honderden websites, die ik allemaal heb bezocht. Daarbij zitten overigens ook een hoop bedrijven die verder geen info over "het aanbod" geven op hun site, maar waarvoor men een offerte verzoek dient te doen (expliciet aangegeven). Installatiebedrijven die uitsluitend PV-modules op daken schroeven en die niet zelf (zeggen te) "leveren", of daartoe geen enkele claim doen, zijn daar niet bij geteld. Uiteraard ontbreken ook bedrijven die mogelijk wel leveren maar die geen functionele, werkende website hebben (voor mij een minimum criterium). Het "grijze" gebied is behoorlijk groot, de Nederlandse markt is een grote chaos.


^^^
Één van de 968, met hoofdkantoor in Aerdenhout en franchise outlets in 8
andere gemeentes. Foto genomen op Voorne-Putten, tijdens fietstocht
van Oostvoorne terug naar Leiden, 10 aug. 2013.

Pikant
Wederom pikant is het om hierbij aan te geven wat de status van de branche organisatie Holland Solar is in deze voor zo'n klein land enorme - nog immer groeiende - pool van PV-aanbieders. Van de 968 aanbieders blijken er slechts 85 lid te zijn van Holland Solar, 8,8% van het totaal. Daarentegen blijken zelfs 135 aanbieders (13,9% van totaal) lid te zijn van Afase, de gelegenheids-organisatie die is opgericht om (fors) te lobbyen tegen de invoering van anti-dumping, en evt. anti-subsidie heffingen door de Europese Commissie.

Het zal daarom spannend gaan worden of het door Holland Solar met ondersteuning van DE Koepel en Agentschap NL in het leven geroepen kwaliteitslabel "Zonnekeur" (inmiddels 2 gecertificeerde bedrijven bij DEPK) hout gaat snijden. Wat dat betreft lijkt het op installatieniveau met het Cito examen voor de installatie van zonnestroom-systemen beter te gaan: daarvoor zouden inmiddels al ruim 100 "installateurs" zijn geslaagd, aldus Solar Magazine (bericht 23 augustus 2013). Maar daar is nog een heel erg lange weg te gaan. Alleen een geslaagd Cito examen is waarschijnlijk beslist geen waarborg dat het met de systeemkwaliteit in Nederland zonder meer goed gaat komen.

Polder PV is uiteraard zéér benieuwd wat er na de ongetwijfeld vele belrondes door de hard werkende CBS mensen uiteindelijk uit de afzet cijfers van de betrokken bedrijven zal gaan komen. In ieder geval voor een (forse?) update van de cijfers voor 2012. En straks natuurlijk vooral ook: de eerste cijfers voor 2013 (waarschijnlijk niet voor mei 2014 beschikbaar...).

Tot slot
Bij dit stukje moet natuurlijk ook vermeld worden dat ik inmiddels een paar bedrijven al uit de lijst had geknikkerd. Aanbieders die er al lang mee zijn gestopt, maar nog wel een functionele site hadden. Of, de laatste trieste mededeling, het verwijderen van zowel groothandel Syntronixs Solar B.V. (incl. de separate "Group B.V."), als het op hetzelfde adres in Doetinchem zetelende Sarema Holding B.V., die houdster was geworden van de naam van het al veel eerder (3 april 2012) gefailleerde S&R Solar Systems B.V. uit 's-Heerenberg. Beide bedrijven/holdings werden op 20 augustus failliet verklaard, nota bene, door de rechtbank in Aachen (NRW, Duitsland).

Ik dacht na het verzenden van de laatste lijst "het" nu wel even gehad te hebben. Ik had het natuurlijk weer mis. In een dag tijd heb ik alweer drie nieuwe PV-aanbieders toegevoegd. Eentje claimt zelfs een groothandel te zijn en/of heeft ambitieuze plannen...

... op naar de duizend ...

Nagekomen 1 (26 aug. 2013)
Een dag later werd Polder PV geïnterviewd door Energeia. Op 26 augustus 2013 verscheen daar een artikel getiteld 'Duizend leveranciers van zonnepanelen actief in Nederland'. De in dat artikel genoemde lijst van DE-Wiki bevat echter niet "800 leveranciers", zoals gesuggeerd, maar heeft (status 26 aug. 2013) 607 entries, waarvan er 561 voldoen aan de "definitie" zoals Polder PV die hanteert. DE-Wiki heeft een onafhankelijk tot stand gekomen lijst. De initiërende auteur van DE-Wiki is Paul Cornelissen, die over de recente bevindingen van Polder PV nog een leuke Tweet plaatste op 20 augustus jl. Uiteraard heeft Polder PV die lijst ook (meermalen) gecheckt, maar heb ik hier ook diverse andere bronnen tot mijn beschikking (inclusief entries verkregen uit de dagelijkse gang op internet, waar nog steeds verrassingen uit voortkomen).

"Zijn telling mag als meest complete en gedetailleerde in Nederland gelden."

Energeia over laatste cijfers Polder PV "leveranciers van zonnepanelen/systemen op de NL markt", 26 aug. 2013.

Nagekomen 2 (26 aug. 2013)
Gisteren, 25 augustus 2013, heb ik nog een extra lijstje nagespeurd en daar kwamen alweer enkele nieuwe namen uit. In totaal staan nu in mijn lijst netto 989 bedrijven. Als je daar de inmiddels door mij als "buitenlandse" partij gekwalificeerde, specifiek op de NL markt gerichte bedrijven zonder Nederlands KVK nummer bij optelt (17 stuks), zit ik al op 1.006 stuks. Nog even, en ook de "1.000e puur Nederlandse partij" komt om de hoek kijken...


23 augustus 2013: Byzondere PV-installatie revisited: Waternet Heemstede. Twee maanden geleden postte ik een winterse, medio januari genomen foto van grote afstand van de 135 kWp vrijveld PV-installatie bij Waternet, aan de duinrand buiten de bebouwde kom van Heemstede. Tijdens een zeer zonnige fietstocht op 4 augustus konden we heel wat dichter bij de installatie komen, en maakte ik enkele leuke foto's. Daarbij had ik een serie gemaakt om later "aan elkaar te kunnen plakken". Maar het was er nog niet van gekomen. Ik heb net weer het "stitch" programma'tje gevonden, en die foto's aan elkaar geplakt. Dit is het resultaat:


KLIK op foto voor uitvergroting

Voor uitgebreide info zie het oorspronkelijke artikel. Voor de goede observator: ja, inderdaad, die twee "irritante" bomen die in het artikel van gemeente Amsterdam nog pontificaal voor de eerste rij stonden (links op foto), zijn inmiddels weg gehaald...

In ieder geval blijft het een byzondere installatie gezien de bar slechte Nederlandse (net) invoedings-condities (géén vaste, in Wet gedicteerde FIT) voor zonnestroom op deze schaal.


23 augustus 2013: Triple whammy Polder PV: de derde OK4 door de 1.000 kWh. Het was gisteravond nog spannend of "hij" het zou gaan halen. Dat is, vooral vanwege het hardnekkige bewolkte weer op die dag net niet gelukt. Maar vanochtend (stralend zonnig weer) natuurlijk wel. Om 08h43 MEZT (Midden Europese Zomer Tijd) was het zover. De derde "prehistorische" OK4E-100 omvormer van Polder PV, die in het huidige tijdsgewricht door het leven zou kunnen gaan als een verouderd type "micro-inverter", is in die minuut exact op 1.000 kWh productie gedurende zijn (? haar ?) lange leven gekomen. Zoals geregistreerd in de logging file die ik heb gemaakt van vandaag:

Derde kolom (C) is serienummer omvormer, 4e kolom (D) is de geaccumuleerde energie (stroom)
productie sinds opname van betreffende omvormer in het PV-systeem, in wattuur (Wh).

In deze ruwe logging file is te zien dat de eerder reeds "de duizend" gehaald hebbende omvormers 41496 en 55595 in de logging reeks durende van 8:42 tm. 8:43 al ver over genoemde 1.000 heen zijn (bovenste lichtgele banden: 1.066,931 kWh resp. 1.056,905 kWh). En dat om 8:43 ook hun zuster met serienummer 84027 die "magische" grens exact heeft gehaald (derde lichtgele band, 1.000.000 Wh in rood aangegeven). 6 minuten later stond de teller van deze derde "gelukkige" OK4 weer 2 wattuurtjes hoger (bijna onderaan in het getoonde screenshot).


KLIK op plaatje voor uitvergroting

In bovenstaande screendump van de "live" matrix van het OK4 logging programma (in totaal 14
modules, 13 met eigen OK4 "in-house", rechter "paneeltje" is 2x 50 Wp Kyocera in serie op 1 OK4)
is te zien dat de derde OK4 omvormer de "1.000 kWh" heeft bereikt (drie pijlen onderaan). In het
detail schermpje bovenaan is te zien dat op dit tijdstip, 10h15 vanochtend, er zelfs "achter de komma"
alweer 49 wattuur meer op de teller stond van nr. 84027.

Gezien de vele problemen die we ook hier hebben gehad met deze antieke apparaatjes (dossier), mag Polder PV zich met deze derde "kandidaat" uiteraard gelukkig prijzen. Het volgende exemplaar, ook uit de "80.000 serie", nummer 83099, zal nog heel wat rondjes moeten gaan draaien voordat het ook voor hem/haar zover is (momenteel op ongeveer 812 kWh accumulatie).

Levensduur
De getoonde OK4tjes zijn (deels) lang niet altijd verbonden geweest met hetzelfde zonnepaneel. Sommigen zijn al vele jaren oud, anderen zijn in de plaats gekomen voor exemplaren die kapot gingen of waarvan de nauwkeurig gemeten productie de webmaster van Polder PV niet "beviel". En waarvoor beter presterende reserve exemplaren in de plaats zijn gekomen. Er zijn dus nogal wat wisselingen geweest in het gehele systeem, wat de fors uiteen lopende geaccumuleerde "meterstanden" van de verschillende exemplaren verklaart. Maar er zijn gelukkig nog een paar "ouwe beestjes" die al heel lang in het systeem zitten. Zij hebben uiteraard de hoogste geaccumuleerde meterstanden op de interne tellers staan.

Wat de drie "prijsbeesten" betreft. Die zijn op 12 oktober 2001 (nr. 41496, achter op een 108 Wp Shell Solar ACN5000E module in de achterste rij), idem (nr. 55595, ook achter op een 108 Wp module, echter in de voorste rij staand, dus in de wintermaanden onbeschaduwd), resp. op 16 maart 2004 (nr. 84027, achter op een tweede 108 Wp module in de voorste rij, ter vervanging van een defect gegaan exemplaar) in het PV-systeem opgenomen. Op 30/31 mei 2005 zijn na de in opdracht van destijds nog NUON uitgevoerde omvangrijke renovatie van het Polder PV systeem, waarbij alle omvormers van de panelen zijn gehaald en 25 meter lager via gelijkstroom bekabeling in-house gemonteerd, deels aan andere (typen) modules gekoppeld. De nrs. 41496 en 55595 werden destijds door de installateurs aan 93 Wp modules (ACN2000E) gekoppeld. Het een jaar eerder in het systeem gebrachte vervangings-exemplaar 84027 werd in-house (toevallig) weer aan hetzelfde, in de voorste rij staande 108 Wp module verbonden.

Dit heeft natuurlijk voor de eerste 2 omvormers repercussies op de "haalbare opbrengsten" gehad (lagere opbrengst omdat ze op iets minder krachtige zonnepanelen werden aangesloten tijdens de renovatie), maar ze zaten al veel langer in het systeem, vandaar dat ze toch het eerst de magische 1.000 kWh productie accumulatie hebben behaald. Die "magische" data waren voor genoemde 3 omvormers achtereenvolgens 2 november 2012 (41496), 15 februari 2013 (55595), en nu dus 23 augustus 2013 voor het derde langjarig in het systeem opgenomen exemplaar (84027), huidige bericht.

Als we de verschillen tussen de 2 typen modules verder buiten beschouwing laten, blijkt de levensduur "voor het behalen van de eerste 1.000 kWh productie" voor de genoemde omvormers achtereenvolgens 4.039, 4.144, resp. 3.447 dagen te zijn geweest. Daarmee lijkt dit derde exemplaar "kampioen" te zijn geworden, met 1.000 kWh productie in minder dan 9 en een half jaar tijd. Waarbij uiteraard genoteerd moet worden, dat het al die tijd op een (en hetzelfde) 108 Wp module in de (onbeschaduwde) voorste rij aangesloten is geweest. Terwijl de eerstgenoemde 2 exemplaren sinds juni 2005 op iets minder krachtige zonnepanelen waren aangesloten, en dus op termijn wat "accumulatie tempo" betreft gingen inboeten.

Toch een mooie prestatie weer. Henk Oldenkamp ("uitvinder" van de OK4 omvormer, zijn tijd ver vooruit): chapeau!

Polder PV blijft zijn "unieke" OK4tjes koesteren zo lang dat mogelijk is. Dat begrijpt u zeker wel?

Meer hoogtepunten m.b.t. het PV-systeem van Polder PV op de betreffende pagina.

Nagekomen
Ik kreeg al snel een mail van de uitvinder, Henk Oldenkamp, n.a.v. mijn "heuglijke melding". In Amerika is de verkoop van "zijn kindje", de SMA SB240, waarin een deel van zijn technologische know-how is verwerkt, inmiddels begonnen. Zie mededeling en video SMA America, van 1 augustus 2013, en technische specificaties. De SB240 kan als een "moderne opvolger" van het OK4E-100 platform worden beschouwd, met compleet eigentijdse invulling.


22 augustus 2013 + toevoegingen 23, 29 & 31 augustus: ... maar New Energy Systems was ook al klaar en had toestemming. De wereld is klein. Ik had het vorige bericht nog nauwelijks geplaatst, of New Energy Systems twitterde loud and clear dat ook zij al aan de gang mochten gaan met de door hen gepresenteerde oplossing. Na telefonisch contact met CEO Peter Debeije kreeg ik zelfs de handleiding toegestuurd waarin nauwgezet staat beschreven hoe, uitsluitend uit te voeren door professionele "solar" installateurs, de Solexus junction box van Alrack op de getroffen Scheuten Solar module series (aangegeven door NVWA, zie bericht) moet worden voorzien van een nieuwe print met veilige aansluitingen.

De door NES ontwikkelde reparatie-set is door KIWA - als geaccrediteerd notified body - getest, waarbij aan de door NVWA geeiste voorwaarden blijkt te zijn voldaan, en er ook met hen overeenstemming is bereikt m.b.t. implementatie in het veld. Een van de eisen was een zogenaamde temperatuur schok test, waarbij 1.000 cycli doorlopen moesten worden met de repair-kit in een temperatuur traject van minus 25 tot plus 90 graden Celsius. Daarnaast is ook een zogenaamde Bypass Diode Thermal Test uitgevoerd. Waarbij een stroomsterkte werd doorgevoerd van 11,25 ampere bij 80 graden Celsius*. Alle tests zijn naar tevredenheid doorlopen: de repair-kit mag worden toegepast. Ze zijn vanaf september 2013 leverbaar.

*Toelichting NESS diode test

(met dank aan Peter Debije van NES)

Toelichting n.a.v. incorrecte aanname Polder PV (ontvangen per e-mail, 23 aug. 2013). Vierkante haken: toevoeging Polder PV.

"Algemeen is bekend dat het probleem van het doorbranden [van de oude print] ontstaat door warmteontwikkeling, enerzijds door de warmteinstraling van de zon en anderzijds door de warmteproductie van de diodes. De NVWA eiste dus in de testen (omdat de internationale norm daarin niet voorziet) dat die warmteinvloeden op de reparatie getest moesten worden".

[Uit een meegestuurde infrarood foto blijkt dat er een asymmetrische warmteontwikkeling optreedt bij de oude printplaat en aansluitingen.]

"De NVWA wilde hier speciale aandacht voor bij de testen. Daarom zijn in een van die testen de diodes met een hoge stroom en een hoge omgevingstemperatuur flink warm gestookt, om te testen of bij die verhoogde warmteafgifte naar de printplaat (en ook onze kabels etc.) geen problemen ontstaan. Omdat wij de stekker volledig hebben ge-elimineerd, speelt het fretting corrosion probleem in onze oplossing niet meer, en hebben we de testen glansrijk doorstaan (alle toegepaste componenten zijn tegen hoge temperaturen bestand en kunnen niet meer bewegen ten opzichte van elkaar)."

[Voor meer info gelieve te vervoegen bij NES.]


Screendump van titelblad van de "Handleiding ombouw
Scheuten Modules Repair-Kit (Solexus Junction-Box)", van NESS.
Reparaties uitsluitend door professionals, die de handleiding
nauwgezet dienen op te volgen.

Handleiding repair-kit NESS
De handleiding is beknopt maar helder, met duidelijke foto's. Reparaties moeten bij droge weersomstandigheden ("niet-condenserend") geschieden, en bij een omgevingstemperatuur boven de 5 graden Celsius. Daar dus goed op letten in de aankomende winterperiode. Een aspect wat tot nog toe niet werd benoemd is dat er kennelijk twee verschillende prints zijn gebruikt in de "gewraakte" module series van Scheuten Solar Systems, afhankelijk van het module type. Er is een verschil tussen de "standaard" module series (oudere types geproduceerd onder de merknaam Multisol®), en de later geproduceerde Vitro/Integra exemplaren (NB: uitsluitend de door NVWA aangegeven series!).

Voor beide prints is een aparte reparatie-set voorhanden, die onder geen beding mogen worden verwisseld. Er is naast standaard ook speciaal gereedschap nodig voor de reparatie. Belangrijk daarbij is dat nauwkeurig de toegelaten torsie kracht grenzen worden toegepast bij het aandraaien van de nieuwe onderdelen. Het lastigste onderdeel blijkt het inzetten van de MC4-inserts, waartoe de nodige handigheid zal moeten worden aangeleerd. Ook wordt benadrukt dat voor de contrastekkers op de junction-box uitsluitend origineel MC4 Multi-Contact materiaal mag worden gebruikt. Look-alikes en andere merken zijn NIET toegestaan voor deze delicate reparatie. Elke afwijking van de voorgeschreven handelingen zal tot verlies van garantie leiden.

Voor verdere informatie gelieve NESS te contacteren via het reparatie formulier. Particulieren kunnen niet zelf deze reparaties uitvoeren.

De reparaties worden voor de eigen klanten door een dochter (eigenlijk "zuster") bedrijf van NES, New Energy Systems Services ("NESS") uitgevoerd. Deze gaat ook de verkoop van de reparatie set ("repair kit") aan andere geïnteresseerde professionele installatiebedrijven onder beheer nemen. Ook voor andere reparatie en onderhouds-klussen zal NESS worden ingezet voor het "moeder"bedrijf.

Installateurs die voor de oplossing van New Energy Systems opteren dienen zich via de speciale aanmeld website in te schrijven voor bestellingen van de prints:

http://www.junctionboxrepair.com

Meer info:

http://www.newenergysystems.nl

Toevoeging 29 augustus 2013
De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit heeft inmiddels hun website aangepast. Merkwaardig is dat er in hun extra bericht veel aandacht is voor de reparatie methode van Suncycle / YPS, en dat het door hen ook goedgekeurde alternatief (een betere "definitie" blijkt te zijn: "niet afgekeurde alternatief"...), de methode van New Energy Systems Services (huidige artikel), er een beetje als "aanhangsel" bij wordt genoemd, zonder dat daar een expliciete "goedkeuring" uit blijkt...:

Reparatie brandgevaarlijke Scheuten Solar zonnepanelen nu mogelijk (NVWA, 28 augustus 2013)

Toevoeging 31 augustus 2013 n.a.v. persbericht NES
Inmiddels is een bericht op de website van New Energy Systems verschenen met verwijzing naar de vrijgave van de NESS repair kit door de NVWA. Tevens is de eerder genoemde handleiding inmiddels op de speciale website beschikbaar:

Repair kit ScheutenSolar zonnepanelen gekwalificeerd (bericht 22 augustus 2013, site New Energy Systems)
http://www.junctionboxrepair.com/docs/handleiding_ombouw.pdf


22 augustus 2013: Suncycle/YPS komen eerder met gecertificeerde reparatie methode getroffen Scheuten modules + toevoeging 29 augustus 2013 (onderaan). Grappig zoals het kan lopen. In eerdere communicaties begin dit jaar bleek dat de door het Duitse Suncycle ontwikkelde reparatie methode van de Solexus junction-box in de door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit als "brandgevaarlijk" bestempelde specifieke "probleem-series" Scheuten modules niet was geaccepteerd.

Daarna volgde een bericht van het getroffen New Energy Systems uit het Limburgse Schimmert (heeft veel installaties met Scheuten modules geleverd), dat ze een eigen methode ontwikkeld zouden hebben die een dezer dagen volgens hen gecertificeerd en wel zou (kunnen) worden toegelaten. Het betreft volgens hen een veel simpeler - en betrouwbaarder - methode, waarbij de hele print in de gewraakte junction-box on-site (zelfs op het dak) kan worden vervangen. Zie mijn uitgebreide artikel van 10 juli jl.

Maar uiteraard hebben ze zowel bij Suncycle als bij het in Neerpelt (België) zetelende YPS niet stil gezeten. YPS is de enige gecertificeerde Suncycle partner in de Benelux. Inmiddels blijkt dat hun reparatie proces intussen, volgens Suncycle, door het Fraunhofer IZM testinstituut in München in orde te zijn bevonden en gekwalificeerd. Daarbij zouden zelfs belastingtests uit de auto industrie zijn aangewend om maximale zekerheid over de gekozen toepassing (gecontroleerd solderen van de verbindingen in de junction-box) te krijgen. Volgens beide bedrijven zou de Nederlandse NVWA inmiddels akkoord zijn gegaan met de gevonden oplossingsrichting. Sterker nog, Suncycle claimt in hun persbericht van 8 augustus dat hun methode de "enige oplossing is" die door de Nederlandse NVWA zou zijn vrijgegeven. Op de site van NVWA heb ik daarover trouwens nog niets gevonden (natuurlijk wel het oorspronkelijke waarschuwings-bericht), maar dat kan nog komen.

In Duitsland zouden volgens Suncycle al sinds juli klanten geholpen worden met hun erkende reparatie methode. Er is ook een "express-dienst" opgezet waarmee in hun reparatie lab in Thüringen al getroffen Scheuten Solar modules met Solexus junction-box uit Frankrijk, Griekenland en Italië gerepareerd zouden worden. Dat zijn de landen waar de risico's gezien de hoge zoninstraling het grootst zijn.

In ieder geval kunnen zowel YPS als Suncyce nu aan de bak met een heftige klus voor de door hen gecontracteerde partijen. Het is nu wachten op de kwalificering/certificering van de vervangings-print van New Energy Systems, zodat ook hun klanten, een groot deel in Nederland, zo spoedig mogelijk geholpen kan gaan worden. Op hun site nog geen nieuws na de aankondiging van hun oplossingsrichting (publ. 10 juli 2013). Dat kan snel gaan komen gezien deze nieuwe ontwikkelingen, als de certificatie en acceptatie door NVWA ook voor hen zal worden afgerond.

http://suncycle.de/scheuten "Suncycle beginnt nach intensiven Tests das Reparatur-Program für die Anschlussdosen" (NB: berichten over nieuwe ontwikkelingen alleen in het Duits op de site)
http://suncycle.de/scheuten/pm_20130808/index.php (persbericht van 8 augustus 2013)
http://www.suncycle.eu/scheuten/registrierung (registratie site voor getroffen eigenaren)

http://www.yps.be/news/een-goedgekeurde-gecertificeerde-oplossing-voor-de.html (14 augustus 2013, bericht op site van YPS, België)

http://www.junctionboxrepair.com (registratie site voor de - nog niet door NVWA vrijgegeven - oplossingsrichting van New Energy Systems)

Nagekomen 29 augustus 2013
NVWA besteedt in een apart bericht (veel) aandacht aan de reparatie methode van Suncycle, maar lijkt de vrijwel gelijktijdig door hen geaccepteerde en volwaardige reparatie methode van NESS slechts als "voetnoot" af te doen:

Reparatie brandgevaarlijke Scheuten Solar zonnepanelen nu mogelijk (NVWA, 28 augustus 2013)


<121 120 119 118 117 116 115 114 113 112 111 110-101
100-91
90-81 80-71 70-61 60-51 50-41>>> highlights


© 2013 Peter J. Segaar/Polder PV, Leiden (NL)
^
TOP