Totaaloverzichten

water verbruik van Polder PV

1. Maandelijkse waterconsumptie
2. Maandelijkse waterconsumptie Polder PV versus gemiddelde Nederlandse huishoudens
3. Nawoord (besparingsmaatregelen)

voor jaarlijkse water consumptie, zie de aparte pagina

zie ook pagina's elektriciteitsverbruik (incl. productie zonnestroom), kookgas verbruik, verbruik stadswarmte (met grafiek totale warmteconsumptie incl. kookgas)

(update datum: 1 januari 2016)

1. Maandelijkse waterconsumptie (incl. regenwater)

update datum grafiek: 1 januari 2016

Deze grafiek geeft ons maandelijkse (drink-)water verbruik en het vanaf december 2002 bijgehouden regen- (en oppervlakte)water verbruik weer. Gebaseerd op opname van de meterstanden, elke 1e van de maand, en op basis van een turflijstje waarop we bijhouden hoeveel emmers water (à 10 liter) we uit de regentonnen gebruiken. Drinkwater verbruik en opgevangen en in huis verbruikt regenwater gestapeld per maand. Voor de trend van het totaal, zie de grafiek hier onder:

Het totale water verbruik, de bovenzijde van de (gestapelde) kolommen, schommelt rond de 2,5 m³ per maand. Trend: gestabiliseerd op laag niveau. Met uitschieters naar boven in periodes van grote droogte (voorraad regenwater ontoereikend), en/of in periodes dat er in eerdere jaren veel drinkwater voor bijv. het inmaken van jam is gebruikt in de zomer, als de bessen op onze moestuin rijp zijn (hangt af van het weer). Uitschieters naar beneden treden op in vakantieperiodes waarbij er uitsluitend water voor de planten wordt gegeven door de vakantie-oppassers. Afhankelijk van de timing van de vakantie geeft dat een extreem laag verbruik (vakantie na 1e van de maand begonnen) of een relatief laag verbruik (vakantie ongeveer halverwege de maand; we gaan meestal zo'n 3 weken weg) in de grafiek. Het gemiddelde verbruik is sinds het begin, eind vorige eeuw, iets afgenomen, omdat we kritisch met de primaire levensbehoefte drinkwater omgaan. Het grootste deel van de wereldbevolking heeft helemaal geen toegang tot zelfs enige mate van acceptabel drinkwater, beseft u dat s.v.p. elke dag weer...

Regen (en sloot-) water
Al vrij snel nadat we eind 1996 in ons appartement trokken, hebben we een (kleine) regenton aangeschaft, die later door 2 grotere exemplaren is vervangen. In het begin hebben we het verbruik ervan niet gemeten en is dat dus niet zichtbaar in de grafiek. Vanaf december 2002 houden we het verbruik systematisch bij, met dien verstande dat het gaat om de voorraad die we in de badkamer hebben opgeslagen in een extra buffervat en een paar emmers, omdat we bijna al het opgevangen regenwater voor de toiletspoeling gebruiken. Omdat de 2 vaten buiten in totaal wel zo'n 300 liter kunnen bevatten, kan dus zelfs in een droge periode nog dagen-, soms wekenlang een behoorlijke hoeveelheid regenwater "getapt" worden, totdat de volgende (forse) regenbui de grote, aan de regenpijp gekoppelde regenton in korte tijd vult en ik het tweede vat en de badkamer voorraad daaruit snel bij kan vullen. Het gebeurt niet vaak dat we door onze volledige voorraad heen raken. Met name in langdurige droge periodes is dat wel degelijk het geval, daarvoor is de lange termijn buffercapaciteit van een paar regentonnen absoluut ontoereikend (verkijk u daar s.v.p. niet op). Bijvoorbeeld in de zonrijke zomer van 2003: let op het hoge drinkwater verbruik in juli van dat jaar. Ook maart/april 2007, en de gortdroge, zeer zonnige april van 2011 waren exceptioneel, met langdurig geen druppel neerslag. Het kleine lichtblauwe balkje in die maanden geeft uitsluitend de paar emmers oppervlakte water weer wat ik dan voor de toiletspoeling heb gebruikt, als ik er tenminste zin in had om dat uit de sloot te halen. Regenwater was vrijwel "non-existent" in die droge maanden.

Regenwater opvang - pitfalls
De primaire, 200 liter grote regenton die aan de regenpijp is gekoppeld ontvangt het hemelwater van verschillende terrassen van ons complex, inclusief het platte dak op de 4e verdieping (waarop de zonnepanelen staan). Als er een flinke regenbui valt komt de stroom aanvankelijk traag op gang doordat het even duurt voordat het dak/de terrassen "verzadigd" zijn, maar als het voldoende geregend heeft is de ton binnen de kortste keren vol doordat de helft van het dak, en diverse terrassen via "onze", bijna 10 cm. dikke regenpijp naar beneden afwateren. Ik zorg er dan voor dat direct de andere regentonnen en buffervaten (ook elders in de grote centrale tuin) gevuld worden met het "overtollige" regenwater, als ze leeg waren. Dan hebben we weer een grote buffervoorraad kostbaar water. Er is wel een groot nadeel aan deze afwatering: als er mensen zijn die met smerige schoonmaakmiddelen hun terrassen schoonmaken, komt dat bij ons in de regenton. Meestal merk je dat al snel, en dan voer ik het water versneld af en maak de regenton weer schoon. Gelukkig gebeurt dit zeer zelden (het zijn niet zulke terras-schrobbers hier, veel te drukke bezigheden elders...).

Ook opvallend was het gevolg van de dakrenovatie in oktober 2010. Ik merkte tot in het eerste kwartaal van 2011 na regenbuien dat het water in de primaire regentonnen troebel was. Dat komt omdat er bij de renovatie vers grind op het dak is aangebracht, wat behoorlijk zanderig was (zeer fijn, plakkerig zand). Dat grind komt meestal uit rivierbank afzettingen (o.a. afgravingen in het Maasdal). Voordat dat "nieuwe" grind was schoongespoeld, en de stroom sediment wat "verplaatst" kon worden vanaf de platte daken van het complex via het regenwater figuurlijk was opgedroogd, werd de afvoer in onze regenton weer helderder. Dat heeft alles bij elkaar maximaal zo'n beetje een half jaar geduurd. Het water was trouwens verder prima te gebruiken, nadat de zeer fijne modder deeltjes waren bezonken in de ton. Als het zeer droog weer is geweest en de ton leeg is, maak ik hem sowieso af en toe goed schoon (uitborstelen met wat water, volume stelt niks voor).

Naast onze badkamer buffervoorraad geef ik buiten vaak de planten direct uit de separate (met koosjer regenwater gevulde) regenton water (niet gemeten) en wil ik ook nog wel eens een keer naar de sloot heen en weer lopen in periodes dat alle regenwater op is, dus de regenwater verbruiken in de grafiek geven een ietwat vertekend beeld van het werkelijke verbruik. Geeft helemaal niets, het bijgehouden verbruik geeft een zeer goede indicatie wat voor een grote besparing men met een paar regentonnen en emmers kan bereiken, zonder dat daar allerlei (energievretende!) pompen en (ruimtevretende) leidingsystemen door het huis aan te pas hoeven te komen. Van het gemeten verbruik blijkt bijvoorbeeld in 2004 maar liefst 29 procent van het totale water verbruik uit de regenton te zijn gekomen (19 procent in zonrijk 2003). Dat is een grote besparing op milieukosten, omdat het maken van drinkwater steeds problematischer wordt in het zwaar vervuilde Nederland, met name door de gigantische hoeveelheden meststoffen die (nog steeds!) in het oppervlaktewater komen door de intensieve landbouw en veeteelt. Daarbij komt ook nog eens dat er behoorlijk veel energie gaat zitten in het maken van drinkwater, wat nog eens licht is toegenomen door verbeterde/intensievere zuiveringstechnieken. Het VEWIN cijfer voor 2006 is 0,47 kWh/m³ geproduceerd drinkwater, bij een gemiddeld NL verbruik van 105 m³ per huishouden per jaar komt dat neer op zo'n 50 kWh extra verbruik voor de drinkwaterproductie van dat huishouden. Dus op deze wijze zijn we onze totale "ecologische voetafdruk" nog verder omlaag aan het brengen. Eitje, want de inspanning hiervoor is ook gering. De zwaartekracht doet het meeste werk voor u.

Drinkwater variabele kosten veel te laag
Daarbij komen uiteraard de vermeden inkoopkosten voor drinkwater bij het waterleidingbedrijf. "Jammer" dat drinkwater nog steeds zo absurd weinig kost, al is het een primaire levensbehoefte (i.t.t. elektriciteit, bijvoorbeeld, al wordt de impact daarvan steeds groter). Voorbeeldberekening op basis van de laatste gegevens bij ons drinkwater bedrijf Dunea (tarieven 2015): per kuub € 1,06 levering + (verdubbeld!) € 0,333 waterbelasting = € 1,393 ex btw = € 1,477 per m³ incl. (lage 6% tarief) btw. Dat alles exclusief vastrecht, maar dat betaalt iedereen, weinig- of veelverbruikers evenveel. 1.000 liter (honderd emmers!) voor 1,48 Euro is zo goed als niks, ondanks de verhoogde waterbelasting. Hetgeen dan ook bij onnadenkende mensen verspilling uitlokt en waarvan ik regelmatig de nodige voorbeelden met jeukende vingers gadesla.

Ons gemiddelde jaarlijkse drinkwater verbruik was sinds eind 1996 nog maar ruim 24 m³, in het jaar 2010 was dat gedaald naar zo'n 22 m³, in 2011 op 26 m³ uitkomend, en in 2015 weer gezakt naar 22 m³. Op basis van de tarieven voor 2015 zou dat een (door gedrag beïnvloedbare) post variabele kosten van 22 x € 1,477 = € 32,49 betekenen, een marginaal jaarbedrag. Echter, daarbij niet vergeten dat u de (niet door gedrag te beïnvloeden) vastrechten ook moet dokken. Die zijn voor 2015 een heftige € 64,85 voor vastrecht, € 31,50 voor de inmiddels veebesproken precario voor gemeente Leiden. Met 6% btw komt de totale vastrecht last dan op € 102,13 uit. Dat is een belachelijke verhouding variabel : vast van minder dan 1 op 3. Echte stimulering om massaal op drinkwater te gaan besparen is dat niet, want daarvoor is een maximaal aandeel variabele kosten noodzakelijk.

De precario voor 2016 is door Leiden trouwens alweer licht verhoogd, naar € 32,30 per aansluiting ex btw. Die nieuwe sluipende post gaat het zoveelste vastrechtwoeker dossier worden voor burgers...

2. Maandelijkse waterconsumptie Polder PV versus gemiddeld Nederlands huishouden

De gemiddelde maandverbruiken voor de posten elektriciteit, gas en/of warmte bedragen voor Polder PV al jaren ongeveer een derde tot een vierde van het gemiddelde verbruik van een Nederlands huishouden, met behoud van "westers comfort". Zo ook het water verbruik. In onderstaande grafiek ziet u een vergelijking tussen het verbruik van Polder PV (zwarte kolommenrij, alleen het drinkwater verbruik weergevend), het gemiddelde verbruik en 2 trendlijnen, in vergelijking met het zeer hoge verbruik (rode lijn) van een gemiddeld Nederlands huishouden. En dat zonder dure "high-tech" maatregelen, maar gewoon kritisch omgaan met kostbaar drinkwater, een paar regentonnen en een paar emmertjes. En de "mind-set" om er zelf wat aan te doen, uiteraard. Daar kun je ver mee komen, zelfs als bewoner van een huurwoning in een appartementencomplex.

Vergelijking tussen water verbruik Polder PV t.o.v. gemiddeld Nederlands huishouden in m³ per maand. De kolommenrij is een vereenvoudigde weergave van de eerste grafiek, excl. regenwater verbruik. Voor uitleg gekleurde lijnen, zie tekst hieronder. Y-as in m³ per maand.

3. Nawoord

Enkele besparingstips tot slot.

We hebben geen auto, dus direct al een enorme besparing aan drinkwater verbruik voor het wassen van zo'n ding. Eigenlijk zou dat bij wet verboden moeten worden, omdat het belachelijk is om zo'n kostbare grondstof als drinkwater voor het wassen van grotendeels buiten staand cq. rollend en extreem milieu vervuilend blik te gebruiken. We woonden vroeger in een flat waar op de begrane grond een aftappunt voor drinkwater was, waar massaal gebruik van werd gemaakt voor het wassen van de auto's in het weekend, mede op onze kosten. Ik ben blij dat ik daar weg ben en ik hoop dat die kraan inmiddels is afgesloten.

Onze fietsen maken we meestal gewoon met een droge borstel en poetsdoek schoon. Een enkele keer gebruiken we regenwater, na een zeer stoffige vakantie bijvoorbeeld.

Het water voor het wassen van groenten (vaak niet of nauwelijks nodig, we eten honderd procent biologisch) wordt opgevangen in een teil en de inhoud daarvan gaat op de planten buiten of wordt voor de toiletspoeling gebruikt.

Afwassen doen we niet voor elk wissewasje. Die paar spullen voor de avondmaaltijd kunnen best een dag of twee, drie (koud voorgespoeld) wachten zodat er weer fors op warm (drink-)water verbruik bespaard kan worden.

Helaas zit onze stadsverwarmings-installatie op een twintigtal meters van ons appartement in het complex (niet onze keuze). Dus als we warm tapwater nodig hebben (Gaia zei dank via een geïntegreerde warmtewisselaar in de SV-installatie, scheelt bakken met vastrecht...), gaat er nogal wat water verloren voordat het warme water eindelijk bij het tappunt arriveert. Wij vangen dat (koude) water altijd op en gebruiken het voor de planten of het toilet; de meeste mensen in de wijk laten de kraan stromen voordat ze warm water hebben: zinloze verspilling!

Douche en gedrag
Weinig douchen is gezond voor het lichaam en bespaart jaarlijks duizenden liters kostbaar drinkwater en grote hoeveelheden energie. Een bad zullen we uit principe nooit aanschaffen (bovendien hebben we de ruimte ervoor niet). De hoeveelheid huidziektes, eczemen, allergieën e.d. is de laatste jaren schrikbarend toegenomen en correleert sterk met het enorm toegenomen douchegebruik en overmatig gebruik van volstrekt onnodige "huidverzorgings-middelen" barstensvol exotische stoffen en vaak dubieuze chemicaliën die we twintig jaar geleden ook allemaal niet nodig hadden (hadden we toen een "hygiëne-probleem" dan?). Onrustbarend is dat vooral de jeugd volslagen ongedisciplineerd lijkt te zijn geworden op dit vlak ("liever minder eten dan minder douchen", was een verbijsterende uitspraak die ik een tijdje geleden ergens tegenkwam...!). Taak voor de opvoeders. Wellicht in de toekomst een "chipkaart" voor de douche die de kinderen van het eigen zakgeld moeten betalen?

Minder vochtproblemen
Een bijkomend probleem van het moderne, "tussen de oren zittende douchegemak", is dat de badkamer feitelijk permanent en/of langdurig vochtig blijft en er dus zeer goed geventileerd moet worden, anders dreigt het gevaar van schimmels e.d. Daar hebben wij vrijwel geen last van. Omdat we zo weinig douchen, blijft onze badkamer, terwijl we uitsluitend tijdens en tot een uur na het douchen maximaal ventileren goed droog en hebben we helemaal geen last van hoge luchtvochtigheid of schimmels. Een zoveelste bijkomend voordeel van ons bewust kritische douchegedrag. Mensen die dagelijks douchen genereren dus niet alleen mogelijk directe gezondheidsproblemen (huidaandoeningen), ze riskeren ook indirecte ellende als ze slecht ventileren (schimmels en voor de gezondheid niet al te beste hoge luchtvochtigheid). Last but not least: ze veroorzaken bovendien een fors extra energieverbruik als ze de door hun gedrag veroorzaakte hoge luchtvochtigheid in badkamer/woning moeten "weg" ventileren...

Toilet
Toen wij in ons huidige appartement kwamen wonen, ben ik al snel naar de spoelbak van het toilet gaan kijken, want ik vond dat daar wel erg veel water uitkwam bij 1 spoeling. Wat bleek? Het ding was instelbaar en stond "vanzelfsprekend" op het grootste volume (...), dat heb ik teruggebracht naar zo'n 7 liter (in oudere spoelbakken wordt vaak de "truuk" met de baksteen of een gevulde fles water gebruikt om het spoelvolume te beperken). Als we met een emmer regenwater doorspoelen, gebruiken we een vergelijkbare hoeveelheid, afhankelijk van de "behoefte".

Tuin
Grote slokop: de tuin. Ik wied zo kritisch mogelijk "onkruid", laat het liefst de perken in onze grote centrale tuin zo goed mogelijk begroeid met bodembedekkers (natuurlijke vorm van vochtregulatie!), en geef het bij voorkeur zo weinig mogelijk water om te voorkomen dat de planten "lui" worden en er bij het eerste doorbreken van de zon al als kasplantjes bij gaan hangen omdat hun wortelstelsel niet goed ontwikkeld is. Zorg dat een tuin zo min mogelijk verharding heeft, want gegarandeerd dat u met uitdrogings-verschijnselen te maken krijgt als het regenwater allemaal het riool in spoelt. Dat kan beter in de grond achterblijven en maakt het overbruggen van droogteperiodes makkelijker. Vermijdt grasmaaien in droge periodes, dat maakt risico van verbranden en desintegratie van de grasmat conditie waarschijnlijker.

En als het echt "nodig" is (u zult verbaasd staan hoe lang u dat kunt uitstellen), sproeien is uitsluitend verstandig in de avonduren. Hoe vaak ik mensen en boeren gigantische hoeveelheden kostbaar water midden op de dag bij 30 graden over hun percelen heb zien uitsproeien (soms met enorme waterkanonnen op grote akkers) vind ik nog steeds verbijsterend. Waar is het verstand van die mensen gebleven? Het grootste deel van het kostbare (drink-)water verdampt waar je bijstaat en bereikt het "gewas" niet eens! Dus, zo weinig mogelijk, 's avonds als het donker is en reeds behoorlijk afgekoeld, bij voorkeur met sloot- of regenwater, en met mate. Voor je het weet regent het weer en dan kan de tuin er weer een tijdje tegenaan. Dit stuk typte ik net op een dag dat het alweer 2 weken niet geregend had en het zeer warm weer is geweest. Ik begon al te denken aan een korte "nachtelijke" sproeibeurt van het gazon maar, voilá, het regende vanavond alweer voldoende om een volgende korte droge periode te kunnen overbruggen. Een beetje slim plannen en, vooral, denken in termen van een natuurlijk ecosysteem, kan duizenden liters kostbaar drinkwater (en daarvoor benodigde energie) per jaar besparen.

Tips

(1) Wiki site water en duurzaamheid en berekening pcmadman op Gathering Tweakers forum Duurzame Energie

(2) MUST SEE! Video #waterfootprint: de ronduit schokkende impact van "dagelijkse boodschappen". Het water verbruik van de grondstoffen en het transport etc. van "normale" gekochte artikelen. Vegetariërs hebben 36% minder hoge #waterfootprint. Een boterham kost 50 liter water. U wilt niet weten wat een lap vlees aan water verbruik op het "geweten" heeft. U wilt het toch beter maar wel weten? Video van Rekenkamer / Universiteit Twente. Nogmaals: MUST SEE!

http://dewiki.nl/index.php/Categorie:Water (werkt mogelijk niet meer)
http://gathering.tweakers.net/forum/list_message/34320544#34320544
http://vimeo.com/26319648 (video #waterfootprint)