---

18 januari 2013. Snelle wereld. Harde wereld. U een offerte? Wij onderbieden! Een opmerkelijke internet actie. Via Twitter werd door het Arnhemse bedrijf Green Spread, wat al tal van gemeentes e.d. adviseert (overzicht) en opdrachten laat uitvoeren op het gebied van duurzame energie en (dus) ook zonnepanelen, aangekondigd dat de concurrentiestrijd in de PV-sector extra opgestookt gaat worden door het bedrijf InEnergie. Ze verwijzen daartoe naar een micro-gelegenheids-site genaamd "Laatstebod.nu", waar je kennelijk, gezien de korte tekst, offertes voor PV-installaties kunt insturen. Waarna "Laatstebod.nu" die offerte gaat (proberen te) onderbieden, of, zo wordt gesuggereerd, lijkt te gaan "overbieden op kwaliteit" voor dezelfde prijs. Voor het middaguur gepost zou dezelfde middag nog (uiterlijk volgende ochtend) al een "concurrerende" offerte worden verstuurd naar de geïnteresseerde klant. Op die "Laatstebod.nu" website wordt geclaimd dat het aangeboden "concurrerende systeem" altijd "van vergelijkbare of hogere kwaliteit" zal zijn. Als het "vergelijkbaar" zou zijn (NB: voor Henk en Ingrid absoluut niet te beoordelen) zou dat moeten betekenen dat het gegarandeerd goedkoper "zou moeten" zijn, anders is het natuurlijk geen "concurrerend" aanbod.

Op genoemde site wordt verwezen naar de net als Green Spread in Arnhem zetelende PV systeem aanbieder InEnergie, wat het initiatief zou hebben genomen tot het inrichten van genoemde "mijn offerte is beter dan die van de concurrentie" website. InEnergie is een aanbieder en plaatser van PV-systemen wat daarnaast ook energieleverancier wil worden. En wel van een soort variant op het fel bediscussieerde, ook door NMa - na het schokkende faillissement van Trianel cs. - met argusogen bekeken white-label systeem (zeer ongebruikelijk: NMa hanteert daar het woord "drama"!). Die variant word ook wel "white-label 2.0" genoemd volgens een artikel van 8 januari op www.energeia.nl, wat door Energiekeuze.nl publiekelijk werd herplaatst (bericht hier). Volgens genoemd artikel is InEnergie gewoon een dochter van de Green Spread InEnergie Holding, en wordt er een ingewikkelde constructie opgetuigd waarom het bedrijf wel een "soort van white-label" zou kunnen worden. Initiatiefnemer Jan Willem Zwang, met een enorme carrière en reputatie in de energiewereld (ook bij enkele grote jongens als NRE Energie, Petroplus, Delta, en Essent Trading) heeft zelfs contacten met opstartende lokale energiebedrijven als ADEM Houten, DEVO Veenendaal, en DEVA Nieuwkoop, waar hij zelfs statutair directeur van is.

Hij stelt dat die lokale energiebedrijfjes (in spé) wegens de complicaties met de veeleisende leveringsvergunning voorwaarden onder de rokken van toekomstig energieleverancier InEnergie zouden kunnen gaan functioneren. Hij zegt zelfs expliciet "Het enige verschil met Eneco is dat geen consument straks Inenergie kent, omdat het bedrijf het eigen merk niet in de markt zet, maar alleen de merknamen van anderen". Toen ik hem via Twitter wees op het feit dat het bericht waarin hij dat stelde (inmiddels) publiekelijk toegankelijk was, en InEnergie dus al wel bekend is (als aankomend leverancier, en dus ook o.a. van ADEM Houten) kreeg ik deze reactie.

Interessante verbanden: zelfde initiatiefnemer en kruisbestuiving
Green Spread zelf claimt dat ze (als succesvol adviesbureau in duurzame energie zaken) "onafhankelijk, kritisch en transparant" zijn, en dat ze "voor duurzame relaties" gaan. Wat "betekent dat we altijd eerlijk moeten zijn". Dat zijn in het licht van de nieuwe actie nogal opvallende uitspraken gezien het feit dat Jan Willem Zwang directeur is van Green Spread en InEnergie (mede) zou hebben opgericht volgens het Energeia artikel (staat echter niet als zodanig op zijn Linkedin pagina genoemd). Genoemde "offerte overbieder site" Laatstebod.nu zou het initiatief zijn van InEnergie. Ik ben daarom benieuwd hoe andere ondernemers in de PV-sector dit nieuwe initiatief in de markt zullen beschouwen, gezien het feit dat er nu dus een nogal harde "offerte competitie" wordt uitgelokt door de directeur van het zichzelf duurzaam presenterende bedrijf Green Spread cq. haar dochter InEnergie. Het gaat immers, zo lijkt het, of zo zou het beslist kunnen worden gezien, om een soort van "broodroof" bij andere PV-aanbieders door hun offerte te gaan (proberen te) onderbieden via elektronische media.

Nauwe verwevenheid blijkt uit diverse zaken
Dat Green Spread en InEnergie nauw zijn verweven met elkaar blijkt verder ook uit de KVK gegevens. Zo zijn de BV's Green Spread B.V., Green Spread InEnergie Holding B.V., InEnergie Projecten B.V., en InEnergie Levering B.V. allemaal ingeschreven op Utrechtseweg 310 H01 (Businesspark) in Arnhem, onder verschillende KVK nummers. Op de website zelf staat echter een filiaal van Green Spread vermeld op de Nieuwe Stationsstraat 20 nabij het Centraal Station van Arnhem. InEnergie verwijst naar genoemd Businesspark. Ook op Twitter wordt regelmatig heen en weer verwezen tussen de berichten van de 3 accounts InEnergie, Green Spread, en die van Jan Willem Zwang zelf (ook veel "retweets").

Het is een harde wereld. Ik voorspel dat er hierdoor wellicht weer wat bloed zal gaan koken bij gespecialiseerde installatiebedrijven die hun laatste marge-kruimels mogelijk zullen zien verdampen waar ze bij staan. Als hun zorgvuldig opgestelde offertes en een hoop daarmee gepaard gaand werk voor niets zullen blijken zijn geweest. Wellicht zonder dat ze een idee hebben hoe dat komt, als er geen reactie op blijkt te komen van de opportunistisch ingestelde klant, die richting Green Spread / InEnergie verdwenen blijkt te zijn...

How low can you go?
Ook blijkt hier voor de zoveelste maal uit dat, in een markt waarin al minimaal 425 aanbieders van zonnepanelen en/of PV-systemen werkzaam zijn (mijn huidige lijst, die nog steeds regelmatig wordt aangevuld), en er meer bedrijven uit België deze kant op komen om van de mogelijkheid tot salderen te profiteren (zeer lucratieve business-case, zeker als je iets verzint waardoor je die eindverbruikers-marge naar je toe kunt halen via bijvoorbeeld mistige lease constructies), het alleen nog maar om de laagste aanbieding lijkt te gaan bij zonnestroom.

Ik voorspel: dat kan niet erg lang goed meer blijven gaan. Op een gegeven moment gaat dit gegarandeerd ten koste van systeem kwaliteit en/of after-sale service, hoe hard ondernemers ook beweren dat het niet zo is. Want "ergens" moet er geld worden verdiend door de aanbieders. Anders is de sector ten dode opgeschreven. Of de partijen die de grootste volumes hypergoedkope Chinese panelen kunnen opkopen gaan er met de meeste - en de grootste - opdrachten vandoor. Dat lijkt me geen lonkend perspectief voor de branche als geheel.

Tot slot
Verder geen probleem met Green Spread en haar dochterbedrijven, wat zeer actief is in decentrale duurzame energie zaken. Enkele van de betere opiniestukken over (duurzame) energie inclusief zonne-energie zijn op die site te vinden. Vaak van de hand van de heer Zwang zelf. Zo heeft hij (althans, "ene JanWillem"...) over het hete issue "salderen op afstand" (ook wel "zelflevering", "kropje sla model", etc.) een must read, zeer kritisch en lezenswaardig stuk geschreven waar ik nog - in positieve zin richting de schrijver - op heb gereageerd. Er staan veel zonder meer boeiende stukken op die site. Waar je uit kunt lezen dat de directeur een lange, intensieve carrière in de energiebusiness achter de rug heeft.

Ik ben benieuwd naar de reactie(s) uit de sector op dit initiatief.

http://laatstebod.nu/ ("contra-offerte site" van InEnergie)
https://twitter.com/thegreenspread/status/292284636564946944 (Tweet van 18 januari 2013 waarin Green Spread aankondigt dat (dochter) InEnergie de website laatstebod.nu in het leven heeft geroepen)
https://twitter.com/InEnergie/status/292283668515389441 (vergelijkbare Tweet van 18 januari 2013, maar nu onder het account van InEnergie, RT van Green Spread en van Jan Willem Zwang)

---

16 januari 2013. En ook Oostenrijk spectaculair de lucht in met PeeVau (+ nagekomen*). Er blijven niet veel (west-)Europese landen meer over die "achterblijven" met de ontwikkeling van hun zonnestroom markten. Nederland moet oppassen, en 2013 echt heel erg vet van bil gaan, anders zijn er geen hoeken genoeg in het Europese Huis om ons schamend in te gaan verschuilen.

Nächste Kandidat is Oostenrijk. Via een melding in de Photon Newsletter kwam ik op een persbericht van de Oostenrijkse zonnestroom organisatie Photovoltaic Austria (PVA). Daarin worden voorlopige resultaten van de markt in 2012 geschetst. En ook die liegen er niet om. Het land stimuleert daar ook op "aanschaf" van zonnepanelen (mijns insziens zonder bikkelharde kwaliteitseisen een gevaarlijke route), middels bijdragen uit het Klima- und Energiefonds (eerste versie bespreking hier). Dat werd weer aangevuld vanuit de verplichtingen onder het nieuwe Ökostromgesetz (inderdaad: geen Nederlands equivalent) wat in 2012 het licht zag. En dat had zoals gebruikelijk bij stimulerende wetgeving, en zeker in tijden dat zonnepanelen nooit zo goedkoop waren, de "gebruikelijke gevolgen". Een explosie van aanvragen.

PV in Oostrenrijk van klein ... (Schlosshüttensattel, 1.453 m., Kärntner Hauptkamm
zo'n beetje bovenop de Oostrenrijks-Italiaanse grens)

Dat is eerder ook al voorgekomen, ik berichtte daar op 8 augustus 2009 al over: alsof Oostenrijk goed naar Nederland had gekeken hadden ze toen een website geopend waarop mensen konden aanmelden om aanschaf subsidie te kunnen krijgen. Dat liep helemaal spaak, de server was onbereikbaar en de autoriteiten in paniek. Ze hebben kennelijk nog niets geleerd daar (net als in Nederland niet). Het ging de jaren erna ook weer helemaal fout, volgens Photovoltaic Austria. Binnen enkele minuten was het budget vol ingetekend zodra de subsidiekraan werd opengedraaid. 28.000 aanvragen zouden zijn afgewezen vanwege die "historische" gang van zaken, aldus PVA. Ook wordt het milieuministerie voor de voeten geworpen dat het subsidiebedrag wat in 2012 werd uitgekeerd lager bleek te zijn dan wat de verantwoordelijke minister had aangekondigd.

Dat alles terzijde: er was afgelopen jaar weer een run op de aanvraagsubsidies, en dus werd er ook weer veel geplaatst. De webmaster van Polder PV heeft zelf de eerste tekenen van een "PV-renaissance" in Oostenrijk met eigen ogen mogen aanschouwen, tijdens een prachtige wandelvakantie in Kärnten en Ost-Tirol in juni 2012 (fotoreportage). Al bleef in het gebied waar wij waren nog steeds thermische zonne-energie (collectoren) de dominante decentrale modus van opwekking - voor de warmtevoorziening (Oostenrijk is er groot mee geworden, en staat per inwoner na Cyprus op de 2e plaats binnen EU27 volgens EurObserv'ER statistieken). De PV-paneeltjes waren beslist zelfs in het rustige gebied waar wij zaten goed te herkennen, zelfs van ver. Een teken "dat er iets aan het gebeuren is" op dat gebied, in het betreffende land.

KLIK op plaatje voor uitvergroting Nieuwbouw zonnestroom capaciteit per jaar in Oostenrijk (MWp), 2012 voorlopig. Ter vergelijking: in het veel dichter bevolkte NL waren getallen voor 2009-2011 volgens CBS cijfers 10,3, 20,2, en 58,5 MWp (2012: nog niet bekend). Oostenrijk: 20,2, 42,9, resp. 91,7 MWp, en in 2012 (voorlopig getal) al 230 MWp nieuwbouw. Zo'n beetje de dubbele hoeveelheden, met een 2x zo kleine bevolking, en reeds met een onvoorstelbare hoeveelheid waterkracht capaciteit on-line... Grafiek van © Photovoltaic Austria (PVA, via deze webpagina)

En wat is het dan geworden? Voor Oostenrijk, wat in 2011 al een record hoeveelheid van 91,7 MWp liet zien (bijna het dubbele van de nu volgens CBS in 2011 in NL bijgeplaatste 58,5 MWp), werd er nog een stevige schep bovenop gegooid. Er werd volgens de eerste inzichten al 230 MWp nieuw vermogen aan zonnepanelen bijgeplaatst in het midden-Europese, bergachtige land. Een groei van 151% bij de nieuwbouw. Dat is alweer 60-80 MWp meer dan hetzelfde PVA in hun prognose van 27 juni 2012 hadden opgegeven ("Branche in Zahlen", link onderaan). YOY ("year-on-year") groei was van 187,2 MWp (eind 2011) naar 420 MWp (eind 2012), een spectaculaire 124% (mid 2012 was nog uitgegaan van 330-360 MWp). Hoeveel vermogen er in Nederland eind 2012 is geaccumuleerd is nog volstrekt onbekend (zeer grove nattevinger-gok Polder PV, met enorme foutmarge van 25 procent: 325 MWp).

KLIK op plaatje voor uitvergroting Eindejaars-accumulatie zonnestroom capaciteit per jaar in Oostenrijk (MWp), 2012 voorlopig. Ter vergelijking: in het veel dichter bevolkte NL waren getallen voor 2009-2011 volgens CBS cijfers 67,5, 87,7, en plm. 145 MWp (2012: nog niet bekend). Oostenrijk: 52,6, 95,5, resp. 187,2 MWp, en in 2012 alweer 420 MWp (voorlopig). In 2010 is Oostenrijk, met een 2x zo kleine bevolking, Nederland dus al lang voorbij gestreefd met het opgestelde zonnestroom vermogen. Nederland was in de negentiger jaren van de vorige eeuw nog "pionier" op het wereldtoneel... Grafiek van © Photovoltaic Austria (PVA, via deze webpagina)

Eind 2012 zou er volgens PVA zo'n 400 GWh zonnestroom worden opgewekt in Oostenrijk, wat ongeveer 0,6% van de stroomconsumptie zou zijn (2011: 174,1 GWh productie). Rekenend met een factor 412,8 gram CO2eq/kWh* zou dat volume "goed" zijn voor het voorkomen van 165.120 ton CO2 uitstoot in 2012. Er zouden 6.000 arbeidsplaatsen zijn gemoeid met de nieuwbouw aan PV-projecten (niet gespecificeerd hoe bestendig die werkgelegenheid is en waar deze uit bestaat).

Wel moet benadrukt worden dat van genoemd nieuw volume van 230 MWp er volgens PVA maar liefst 200 MWp naar installaties vanaf 5 kWp zouden zijn gegaan, en dat maar 13% naar het residentiële marktsegment tot 5 kWp zijn weg zou hebben gevonden. Dat zijn dan wel minimaal 6.000 installaties van elk 5 kWp, in werkelijkheid zullen dat er veel meer zijn geweest in alleen dat jaar, met een gemiddeld lager vermogen per installatie. Volgens de eerste cijfers van CertiQ zouden er in Nederland in 2012 slechts 1.308 nieuwe "gecertificeerde" PV-installaties zijn bijgekomen, met een zeer bescheiden volume van slechts ruim 16 MWp (SDE). Alleen de "noodregeling" vanuit het coalitieakkoord, max. 2 jaar geldig, kon daar verandering in brengen (120 MWp beschikkingen geclaimd, onduidelijk nog wat daarvan in 2012 zal zijn geïnstalleerd). Na 2013 is ook die pot opgedroogd in NL. Naast zowel SDE als die regeling is er nog veel meer geplaatst, omdat in talloze situaties al een rendabel project kon worden getrokken middels (meestal) saldering. Of omdat het de betreffende huis/bedrijfseigenaren niet zo boeit, die "rentabiliteit".

KLIK op foto voor uitvergroting

... tot aardig groot. Tracker installatie zoals je ze niet vaak ziet - en al helemaal niet aan de rand
van zo'n prachtige berg-alm. Schmalzgruben, plm. 950 m., ZW. uitloper Reißkofel massief, Obergailtal.

PVA heeft in hun branchecijfers overzicht voor het jaar 2020 een volume van 6,4 GWp als streefcijfer staan. Wat zou neerkomen op een aandeel van 8% in het nationale stroomverbruik. De eerste "Gieg" zou volgens de organisatie al in 2015 "binnen" moeten zijn. Het met veel bombarie Nederland in geparachuteerde "Nationaal Actieplan Zonnestroom" suggereert voor ons veel dichter bevolkte land slechts 4 GWp in dat jaar. Verhouding ambities met bevolkingsfactor: Oostenrijk 6,4 [GWp]/8,4 [miljoen] = 762 Wp/inwoner. Nederland 4 [GWp]/16,7 [miljoen] = 240 Wp/inwoner in 2020. Ook in onze ambities blijven we dus onszelf (onterecht) "klein" houden, met een factor minder dan een derde t.o.v. het reeds grootschalig hydropower rijke Oostenrijk, op het gebied van PV. Volslagen onterecht.

Discrepantie financiën
PVA heeft onderzoek gedaan naar het uitgegeven geld in de jaren 2008-2011, en het bedrag wat er in Oostenrijk zou zijn toegezegd. Ze vonden daarin discrepanties. Sinds het begin van de stimuleringsregeling (Klima- und Energiefonds) zou er 30 miljoen Euro van de toegezegde gelden niet zijn uitbetaald, mogelijk zelfs bijna 38 miljoen Euro. Hiermee zouden 28.000 van de niet toegekende PV-aanvragen kunnen worden ingevuld. Verder klaagt PVA over het typische "Stop-and-Go" beleid, waar we ook in Nederland zo'n kneiterharde (mogelijk gezien de deplorabele resultaten nog veel hardere) koppijn van krijgen. En waar we nog steeds niet van af zijn, ook gezien het weer tenenkrullende "debat" over de EZ begroting van vannacht (15 januari 2013).

Dit alles laat onverlet: Oostenrijk is Nederland dus ook al lang voorbij gescheurd op het gebied van zonnestroom. Wellicht dat binnenkort ook de eerste voormalige Oostblok landen zich zullen laten gelden, en het lage landje aan de Noordzee gaan aftroeven. Je weet maar nooit...

* (Nagekomen) Genoemde factor (412,8 gr. CO2eq/kWh) komt van de PV branche cijfers pdf van 27 juni 2012. Die factor is een stuk lager dan de 581 gr. CO2eq/kWh waarmee Agentschap NL rekent voor het met steenkolen- en gascentrales vol staande Nederland (NB: stroom nog niet afgeleverd aan de eindgebruiker). Uiteraard heeft Oostenrijk een zeer hoog aandeel waterkracht uit de talloze grote stuwmeren in de Alpen, wat die 29% lagere emissiefactor waarde van de Oostenrijkse stroommix verklaart. In 2010 had waterkracht daar een aandeel van ruim 61% in de mix. De enige andere significante contribuant was aardgas, met ruim 14% (Wikipedia).

http://www.pressetext.com/news/20121213015 (persbericht Photovoltaic Austria, 13 december 2012)
Die österreichische Photovoltaik Branche in Zahlen (PV branche cijfers Oostenrijk, status 27 juni 2012)
Innovative Energietechnologien in Österreich Marktentwicklung 2011 (uitgebreide statistiek analyse 2011, pdf 171 pagina's)

http://www.pvaustria.at (website van PV branche organisatie Photovoltaic Austria)

---

13 januari 2013. Het was weer een perfecte winterdag... Zoals dit plaatje laat zien, de productie van ongeveer de helft van onze installatie op deze prachtige kraakheldere winterse dag. Voor de hier getoonde systeem helft: ongeveer 1,7 kWh. Door het hele systeem 3,15 kWh geproduceerd. Gaat weer de goede kant op...

Reminds me of something. Mis ik hier nu iets?

---

10 januari 2013. Voorlopige jaarproductie cijfers (hernieuwbare) stroom productie Duitsland. Brancheorganisatie BDEW maakte de voorlopige balans op voor met name de stroomvoorziening in Duitsland in 2012. Wat feiten die er niet om liegen. Nogmaals: voorlopige schattingen:

---

10 januari 2013. Meest gemaakte schrijf-fout PV nu ook bij Agentschap NL... Categorie plaatje zegt meer dan 1.000 woorden, vandaag gevonden op het wond're wereldwijde web:

^^^
Screendump van subsidie FAQ pagina ANL (deze).

Deze schrijffout zie ik steeds vaker optreden in het van een chronische zonnekoorts vergeven polderlandje aan de Noordzee. Zelfs tot aan sjieke kranten als het Financieele Dagblad aan toe (hier, laatste zin). Nu dus ook bij de Rijksoverheid. Deze fraaie veelverschrijving staat dan ook al een tijdje in mijn "wazeggu" lijst, hier...

Motto: lees altijd uw eigen teksten even terug, vooral als u veel over zonnepanelen publiceert...

Ten tweede, weer even serieus: op die FAQ pagina staat, wat volgens Agentschap NL de oversubsidiëring trukendozen betreft, een zeer expliciete waarschuwing die menigeen in zijn/haar oren mag knopen. Zie bijdrage op de betreffende subsidie pagina op Polder PV.

FAQ pagina Agentschap NL

Zie ook reactie van een EZ medewerker op Twitter (mijn respons eronder):
https://twitter.com/janhaverdings/status/289432955749818370

Op basis van genoemd Twitter bericht is de fout op 11 januari 2013 hersteld...

---

NAAR INDEX PAGINA

^ TOP

---

10 januari 2013. December update CertiQ toont zoveelste SDE drama jaar. CertiQ publiceerde haar laatste maandrapport voor 2012 op 3 januari jl. Polder PV werkte de gegevens voor zonnestroom als gebruikelijk tot in detail uit, en laat ook de globale gegevens voor de drie andere "hernieuwbare stroom" opties in 2012 zien. Ook al zullen er vast nog wel, zoals gebruikelijk, wat getallen gaan wijzigen (een eerste jaar rapport moet nog worden gepubliceerd), de stand van zaken laat zien dat het alweer een drama jaar is geworden voor de implementatie van de door mij tot op het bot gefileerde SDE regeling. Want daar gaat het om: realisatie, en output. De rest van de poeha is irrelevante bagger.

Zonnestroom
CertiQ liet in haar december 2012 rapport een ronduit verbijsterend slecht, historisch "resultaat" zien m.b.t. de "realisatie" van nieuwe zonnestroom capaciteit als gevolg van de vier SDE regelingen (2008, 2009, 2010, en 2011 die ook wel onder het gelegenheids-stempel "SDE+" gebukt gaat). Er zijn slechts veertien (u leest het goed: 14) nieuwe gecertificeerde PV-installaties geregistreerd in die maand, met een gezamenlijk vermogen van slechts 44 kWp, wat dus betekent dat die paar installaties slechts een gemiddeld vermogen hebben van 3,1 kWp. Dat kunnen haast niet anders "grotendeels" restanten van vroegere particuliere beschikkingen zijn geweest, want vanaf SDE 2011 geldt een minimum aanvraag grootte van 15 kWp. Het zal u duidelijk zijn: de SDE stelt nauwelijks meer iets voor m.b.t. zonnestroom realisatie, zelfs als er straks nog enkele "grote" projecten zullen komen. Het is een drama. Zoals diverse grafieken laten zien, waaronder deze;

Aantal installaties gemeld per maand door CertiQ, met trendlijn (4e graads polynoom). Die vervaarlijk naar beneden is gericht. All-time low sinds 2010 in december 2012: maar 14 nieuwe "gecertificeerde" installaties.

Met de garanties van oorsprong die door de cumulatie aan gecertificeerde installaties inmiddels worden verkregen voor hun stroom productie (na een tenenkrommend lange aanloop fase) gaat het nog wel goed (blauwe curve), maar de groei lijkt ook daar af te vlakken, zoals het procentuele maandelijkse groeipercentage in de gele curve laat zien.

Accumulatie van capaciteit in de SDE voor zonnestroom, zoals geregistreerd door CertiQ: opvallende afvlakking van de kolommen rij rechts: we gaan sombere tijden tegemoet voor dat al fors ingekrompen segment van de totale markt. Die zich steeds meer, in 2012 en 2013 zelfs explosief, zal gaan afspelen buiten het bereik van de met veel politiek en ambtelijk geschreeuw omgeven, voor zonnestroom geflopte SDE regeling(en).

Eind december stond er nog maar 70,6 MWp aan gecertificeerde capaciteit, waarvan ook nog een deel van zo'n 12,3 MWp onder de antieke MEP regeling valt (on-line eind maart 2008). Ergo: SDE volume grofweg 58,3 MWp. Als we uitgaan van 145 MWp geaccumuleerd vermogen eind 2011 (laatste CBS cijfers), en we nemen 100 MWp als zeer conservatief gerekend bijbouw volume voor 2012 (accumulatie eind 2012 komt dan op 245 MWp), zou het SDE segment daar wat het vermogen betreft nog minder dan een kwart van uitmaken (nog veel erger bij de aantallen installaties, dat is bij SDE nog dramatisch veel slechter dan "de grote rest"). Veel minder als de marktgroei in 2012 fors hoger zal blijken te zijn geweest...

Voorlopig resultaat 2012 vier opties
Ook al moeten de cijfers uit de maandrapporten met prudentie worden bezien (ze zullen namelijk gegarandeerd nog worden bijgesteld in jaar rapportages, al is de verwachting dat het niet om aanzienlijke wijzigingen zal gaan), we kunnen er beslist wel al een indicatie van de voortgang van de SDE regeling uit halen. Daartoe nu de volgende drie grafieken met de maandelijkse progressie van de opties: biomassa, windenergie, waterkracht, en zonnestroom, vallend onder de SDE (gecertificeerd vermogen). En als zodanig geregistreerd bij CertiQ:

In deze grafiek wordt de verandering van het aantal bij CertiQ geregistreerde gecertificeerde installaties voor de opwekking van elektriciteit uit "hernieuwbare" bronnen weergegeven in de maandelijkse rapporten van december 2011 tot en met december 2012. De veranderingen voor drie van de vier opties zijn marginaal (er kwamen in de CertiQ data 7 windturbine parkjes bij, voor biomassa was het eindresultaat nihil na een kleine tussentijdse wijziging, waterkracht: geen enkele verandering. Alleen zonnestroom - de meest universele, overal toepasbare decentrale optie - groeide van 9.054 naar 10.544 installaties (+ 16,5%). Dat lijkt aardig, maar dat is het beslist niet. Sowieso heeft de groei van het zonnestroom vermogen in Nederland een explosieve groei (voor NL begrippen) doorgemaakt, maar die groei is volledig buiten de ogen van CertiQ - en dus buiten deze grafieken om geschied.

Vergelijkbaar als de vorige grafiek, maar nu m.b.t. het geaccumuleerde gecertificeerde vermogen wat bij CertiQ staat genoteerd. Per maand. Hier wordt duidelijk dat de belangrijkste optie wat capaciteit betreft biomassa is, wat een lichte groei kende in vermogen (terwijl het aantal installaties netto bezien gelijk bleef), van 6.324 naar ruim 6.386 MWel (plm. 1% stijging). Het opgestelde gecertificeerde windturbine vermogen groeide van 2.342 naar 2.509 MWel (plus 7%). Waterkracht bleef constant. Zonnestroom, een typisch "kleine" optie bij het opgestelde vermogen, groeide relatief bezien het hardst (slecht zichtbaar op deze schaal, en verscholen achter de datapunten voor waterkracht), van 51 naar 71 MWp volgens de maandrapportages (+ 39%).

Uit de dataset voor de vorige twee grafieken kan makkelijk de gemiddelde capaciteit per gecertificeerde installatie worden bepaald. Omdat zonnestroom installaties (zelfs binnen de SDE) zo "klein" zijn in vergelijking met de power-patsers van de biomassa en windpark projecten (en ook t.o.v. de slechts 20 (gecertificeerde) waterkracht projecten die we hebben in NL), heb ik die in een apart grafiekje geplaatst, waarbij het gemiddelde vermogen per installatie in kWp is weergegeven, i.p.v. het vermogen in MWel voor de andere 3 opties, in de grote grafiek.

Uit de grafieken blijkt kristalhelder dat biomassa centrales absolute power "reuzen" zijn, met gemiddeld 26,1 MW per project in de CertiQ database. Dat mag trouwens meteen worden gerelativeerd, ook in biomassa "zaken" is Nederland vaak een dwerg. Want GDF Suez nam net in Polen de grootste biomassa centrale ter wereld in bedrijf. Grootte: 200 MW, gevoed met een mengsel van agrarische restafval producten. En er gaat binnenkort een 330 MW biomassa keteltje door het Oostenrijkse Andritz aan een stadswarmte net in Stockholm verstuurd worden... Uiteraard is de eind vorig jaar in gebruik genomen biomassa vergister van Suiker Unie (met SDE subsidie) de uitzondering op de regel, maar die lijkt nu dus nog niet in de CertiQ cijfers terug te vinden, anders hadden we dat vast wel gezien... Windturbines en hydropower centrales zaten gemiddeld op een beperkte 2,4 resp. 1,9 MWel per "installatie" (bij wind kan dat ook windparkjes betreffen met meerdere turbines). Vanwege een groeiend aantal "grote" PV-installaties in de loop van 2012, groeide het systeemgemiddelde voor die "decentraalste" categorie van 5,6 (dec. 2011) naar 6,7 kWp (dec. 2012).

Voorlopige nieuwbouw cijfers
Op basis van het laatste december rapport voor 2012 kunnen nog zeer voorlopige (later nog bij te stellen) jaarprogressie cijfers voor dat jaar worden berekend. Daartoe heb ik de cijfers van de december rapporten voor 2011 en 2012 naast elkaar gezet en het verschil uitgerekend. Dat heb ik gedaan door de twee gepubliceerde december rapporten (2011, 2012) met elkaar te vergelijken. En, nauwkeuriger, door het december rapport van 2012 te vergelijken met het gereviseerde jaar rapport voor 2011, wat door CertiQ op 3 juli 2012 publiceerde. Dan krijgen we deze tabel met voorlopige resultaten:

Stand van zaken CertiQ op basis van:	December maandrapporten		Rev. jaarrapport 2011 - Dec. rapport 2012
Nieuwe jaar volumes 2012*	Vermogen (MW/MWp)	Aantallen	Vermogen (MW/MWp)	Aantallen
Biomassa	62,621	0	32,847	0
Windenergie	167,340	12	165,610	7
Waterkracht	0	0	0	0
Zonnestroom	19,771	1.490	16,473	1.308
Totaal	249,732	1.502	214,930	1.315

* Zeer voorlopige resultaten. Meest betrouwbare betreffen de rood gemarkeerde getallen aangezien voor eindstand 2011 uitgegaan is van het herziene jaar rapport van CertiQ voor dat jaar. Recentere gegevens zijn nog niet beschikbaar.

De rood gekleurde getallen zijn dus de meest recente. Die verschillen al soms behoorlijk van de getallen die volgen uit de vergelijking van de december maandrapporten. Maar ook in de "meest actuele" rode cijfers zal beslist nog verandering gaan komen, al zal het waarschijnlijk meestal niet om zeer ingrijpende wijzigingen gaan. Een van de wijzigingen zal windenergie betreffen. Recent werd door consultants van Bosch & Van Rijn bekend gemaakt dat er in 2012 slechts 119 MW windturbine vermogen zou zijn bijgekomen, en dat is fors minder dan wat er tot nu toe bij CertiQ als "gecertificeerd" staat ingeschreven voor dat jaar (rood: 166 MW). Waarschijnlijk heeft dat ook met de aansluitingen op het net te maken, mogelijk is een deel van het vermogen uit 2011 pas in 2012 aangesloten, en kon die capaciteit toen pas worden aangemeld bij CertiQ. Bekend is dat Vattenfall inmiddels bij het 122 MW grote Zuidlob project van Flevoland voortvarend aan het werk is gegaan en in december 6 van de 36 turbines werkend aan het net zou hebben hangen. Dus ook hiervoor geldt: dit is nog lang niet het laatste woord over de "nieuwe SDE populatie" aan productie capaciteit in 2012. Er komt waarschijnlijk nogal wat aan vermogen bij.

Dat alles laat onverlet dat het nog steeds niet "opschiet" met de bijbouw zoals nu bekend bij CertiQ. Volgens genoemd consultancy bureau zou er, om aan de doelstelling van 6.000 MW windvermogen op land te geraken in 2020 (duurt nog maar 7 jaar...), zelfs 550 MW moeten worden bijgeplaatst. Elk jaar weer. Dat is meer dan het dubbele vermogen wat er tot nu toe in 2012 totaal zou zijn toegevoegd in de SDE database bij CertiQ, voor alle projecten (incl. wind)...

Ook in dat opzicht zal zelfs bij een explosieve ontwikkeling van zonnestroom vermogen (met de voorspelbare reactie bij het hevig geschrokken parlement gezien de energiebelasting problematiek bij ongelimiteerd salderen) een invulling van de onwaarschijnlijke ambities van Rutte II (16% "duurzame" energie in 2020, waarvan elektra een belangrijk aandeel moet krijgen) een tour-de-force gaan worden. Aan u, nieuwe PV-klanten, zal het niet hebben gelegen, u gaat immers ook dit jaar weer uw stinkende best doen...

PV-markt Nederland in grafieken: CertiQ update december 2012

http://www.certiq.nl/pages/overcertiq/publicaties/statistische-overzichten

---

7 januari 2013. Meer grafieken, please! Komen d'r aan, zegt Polder PV. Een eerste batch heeft u al gehad, zie dit bericht. Er komt nog veel meer, en die komen tussen alle andere zaken door zoals u reeds heeft gemerkt. De wereld draait door, de zonnestroom komt al menig mensch de oren uit (overdrachtelijk gesproken), en de grafieken generator van Polder PV (ouderwetsch met de handen bediend) draait haar rondjes rustig door (wel met inzet van een hoop hersenactiviteit, een blunder is immers snel gemaakt...).

De volgende serie, dus. Wat vreet dat poldermenneke in Leiden allemaal uit met zijn energie huishouding?

Accumulatie van de meterstanden van de deelgroepen in het zonnestroom systeem van Polder PV. Klein winterdipje, maar dat maken we elk jaar mee. Niks om je druk over te maken. Wellicht wel voor de hernieuwbare energie haters die je zo links en rechts af en toe tegen het virtuele/digitale lijf loopt. En die u gewoon het graf in mag blijven negeren, omdat negatieve energie in dat opzicht echt verspilde energie is (of blijkt te zijn).

KLIK op plaatje voor uitvergroting

Deze grafiek is ververst met data tot en met 5 januari 2013. Zie verder op de desbetreffende pagina voor achtergronden en toelichting.

KLIK op plaatje voor uitvergroting

Deze grafiek is ververst met data tot en met 5 januari 2013. Strak zo die gaat, alle vier de grote deelgroepen zijn hier over elkaar heen geprojecteerd in verschillende kleurstellingen. Metingen van dagopbrengsten per deelgroep, sinds maart 2000. Per deelgroep zijn trendlijnen ingetekend via Excel, met een periode van 90 dagen (naar rechts verschoven). Zie verder op de desbetreffende pagina voor achtergronden en toelichting, ook voor andere grafieken.

KLIK op plaatje voor uitvergroting

Deze grafiek is ververst met data tot en met 5 januari 2013. Voortschrijdend gemiddelde en 30 dagen gemiddelde productie van de oudste deelgroep in het PV-systeem van Polder PV: 4 stuks ACN2000E 93 Wp modules. Het langjarige gemiddelde blijft behoorlijk stabiel: significante degradatie van de dagopbrengsten is bij deze al bijna 13 jaar oude groep van 4 antieke panelen nauwelijks waarneembaar op dit grafiek niveau. Zie verder op de desbetreffende pagina voor achtergronden en toelichting, ook voor andere grafieken.

KLIK op plaatje voor uitvergroting

Deze grafiek is ververst met data tot 1 januari 2013. Het geeft de stapsgewijze verduurzaming van het elektriciteits"verbruik" bij huurder Polder PV weer op maandbasis (kolommen). Van ultragrijs (eind negentiger jaren), tot en met ruim zelfvoorzienend op jaarbasis met hulp van zonnestroom opgewekt op de vierde verdieping van het complex waar de webmaster woont - op de begane grond. Alles onder de x-as is netto invoeding op het net (netto per maand, uiteraard wordt er 's nachts niks ingevoed, maar is er in die maanden overdag gemiddeld zonnestroom "over" wat niet in huis wordt verbruikt). Zie verder op de desbetreffende pagina voor achtergronden en toelichting. En grafiek met gemiddeld stroomverbruik NL huishoudens in vergelijking met onze situatie.

KLIK op plaatje voor uitvergroting

Wellicht de belangrijkste grafiek: het uiteindelijke resultaat op ons stroom"verbruik" per jaar, met 2012 toegevoegd. We hebben, na het exacte "nul" resultaat in 2011, en na eerder al in december 2012 door de netbeheerder een "negatieve meterstand" te hebben laten opnemen (zie mijn tweet met mogelijk "klassiek wordende foto" van het opname apparaat van de zeer bereidwillige meteropnemer), nu ook op basis van het kalenderjaar eind december 2012 net aan een overschotje van 4 kWh opgebouwd: We hebben 4 kWh méér opgewekt in dat kalenderjaar dan we in totaal in hetzelfde jaar hebben afgenomen. Alles volledig weg-gesaldeerd via de prima werkende enkeltarief Ferrarismeter die al sinds we hier wonen in de meterkast hangt (onverkozen, ook dat nog...). Zie verder op de desbetreffende pagina voor achtergronden en uitgebreide toelichting.

KLIK op plaatje voor uitvergroting

Om af te ronden ook even de andere verbruiksgrafieken op jaarbasis. Deze is van ons kookgasverbruik. Dramatisch omlaag gegaan in 2012 omdat we halverwege het jaar met waterkoker theewater zijn gaan koken vanwege een "verschrikkelijk" zonnestroom overschot in de zomer. Waar je je al niet druk over kunt maken in het poldermoeras genaamd NEEderland... Voor uitleg zie de jaaroverzicht pagina, en pak er dan meteen het maandoverzicht ook even bij.

KLIK op plaatje voor uitvergroting

Deze grafiek toont het jaarlijkse verbruik van stadswarmte, gemeten in gigajoule per jaar. Dat verbruik is zeer sterk afhankelijk van de koude in de winter. We zijn zeer zuinige stokers (een gigajoule kostte per 1 oktober 2012 EUR 24,56), maar fluctuaties zijn sterk van jaar tot jaar. In 2012 zaten we iets boven het langjarige gemiddelde. Dat was vooral het gevolg van de koude februari (strenge vorst), het grootste deel van de rest van de wintermaanden was (zeer) zacht. Van april tot en met oktober gebruiken we slechts weinig aan warm tapwater. Zie verder de jaaroverzicht pagina met een berekening van de enorme impact van het vastrecht stadswarmte, wat bij ons de allergrootste "energie"post op de energienota's blijft, ook al laten we het hele appartement bevriezen. En natuurlijk ook de minstens even interessante maandverbruik pagina. Waar een vergelijking met het "gemiddelde gasverbruik" in Nederland wordt gemaakt (conversie berekening). NB: kookgas wordt hier apart gebruikt en apart gemeten, zie vorige grafiek.

KLIK op plaatje voor uitvergroting

De laatste grafiek (voorlopig): het jaarlijkse drinkwater verbruik (donkerblauw) met er op gestapeld het verbruikte water uit de regentonnen (toiletspoeling, fel lichtblauw). Het jaarverbruik stabiliseert (incl. regenwater) grofweg rond de 28 kubieke meter per jaar, wat extreem weinig is (huishouden met 2 piepeltjes). Jammer genoeg dat drinkwater geen drol kost, dus financieel word je daar niet veel beter van. Onze leefomgeving is ons er echter wel "dankbaar" voor. Al krijgt die geen stem in ons fossiel vergiftigde landje. Voor uitleg, en achtergronden van ons lage verbruik, zie jaaroverzicht. Ook kunt u uiteraard de maandcijfers grafisch raadplegen, waarop een roll-over grafiek equivalent is te zien (als u een muiswijzer hanteert...).

Tot zover ronde 2 van de grafieken generator van Polder PV...

---

7 januari 2013. Nedap kondigt officieel vervangingsactie PowerRouter aan. Nadat ik eerder al een persbericht had ontvangen volgend op mijn bericht over een aankomende vervangingsactie van de PowerRouter's van Nedap (bericht 4 december 2012), is inmiddels vandaag een officieel bericht geplaatst op de website van deze Nederlandse omvormer producent uit het Gelderse Groenlo. Die bekend staat als N.V. Nederlandsche Apparaten Fabriek.

Daarin wordt aangekondigd dat deze maand (januari 2013) begonnen zal worden met wat wordt bestempeld als een vervangingsactie "uit voorzorg". Omdat bij een klein deel de zonnestroom module van de "intelligent power systems" niet goed zou werken (in zeer sporadische gevallen binnen de veilige omkasting mogelijk tot kortsluiting cq. oververhitting en rookvorming leidend). De actie zou ongeveer 3 maanden kunnen gaan duren voordat (de PV-units van) de apparaten uit de potentiële probleem series zijn vervangen.

De betreffende leveranciers van de apparaten zijn reeds geïnformeerd, de komende weken zullen alle klanten door hen worden benaderd voor een afspraak voor de vervangingsoperatie. De Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit is ingelicht over de aankomende operatie.

http://powerrouter.com/nl/company/press/nedap-vervangt-solar-module-powerrouter
http://powerrouter.com/company/press/nedap-replaces-powerrouter-solar-module

---

7 januari 2013. UK scheurt verder: 2012 QIII PV capaciteit bekend. Het gaat nog om voorlopige cijfers, maar het Department of Energy and Climate Change heeft net de eerste resultaten voor de capaciteitsuitbouw van hernieuwbare energiebronnen gepubliceerd voor het derde kwartaal in 2012, in Groot Brittannië. Voor zonnestroom heb ik daarvan de eerste resultaten grafisch uitgezet:

In bovenstaande grafiek de enorm harde groei van geaccumuleerde zonnestroom capaciteit (waarschijnlijk: AC-zijdig bemeten) in het Verenigde Koninkrijk, sinds ze in 2010 een Feed-In-Tariff hebben "gekregen" (wat zeer rap weer na een jaar werd bijgesteld vanwege de resulterende explosieve groei). Al in het tweede kwartaal van 2011 heeft UK het al 2 decennia met PV prutsende Nederland met geaccumuleerd vermogen ingehaald. Ze hadden toen al 212 MW(ac) staan. Nederland had eind 2011 slechts 145 MWp (dc) geaccumuleerd "volgens de laatste inzichten bij het CBS" (met dank aan data verstrekt door Polder PV). Daarna is het zeer rap verder gegaan, totdat aan het eind van het derde kwartaal in UK al 1.582 MW(ac) stond opgesteld, al minimaal het 6-voudige van wat er mogelijk in Nederland stond in die periode (echter, daar weten we feitelijk nog helemaal niks van, officiële cijfers ontbreken over 2012 behalve het magere beetje SDE bijplaatsing). Het is te voorzien dat ondanks de forse bijstellingen van de FIT tarieven, de groei in UK onvervaard hard verder zal gaan, veel sneller dan in het - eindelijk ook - (op het vlak van kleine installaties) "wakker" geworden Nederland.

De groeicijfers per kwartaal, berekend uit de accumulatie data. Goed is te zien dat in 2011 een ware explosie van nieuw geïnstalleerd vermogen heeft plaatsgevonden, met name in het vierde kwartaal toen er "eventjes" 486 MW(ac) werd bijgezet. Maar in 2012 is in de eerste 3 kwartalen alweer meer vermogen toegevoegd dan in het voorgaande jaar: 606 MW (2012 I-III) i.p.v. 412 MW (2011 I-III), 47% meer. Nederland plaatste in héél 2011 (volgens CBS) minder vermogen bij dan in UK in het derde kwartaal van 2012 werd toegevoegd.

(scan van analoge dia) Brecon Beacon Pass

Flinke percentages, daar houden de Britten wel van. Hier tijdens onze fietsvakantie tussen Cardiff (South-Wales) en Edinburgh (Scotland, totaal 2.300 km. gefietst). Laten we hopen dat die "forse groeipercentages" de Britten niet gaan opbreken...

(scan van analoge dia)

Vroege experimenten met hernieuwbare energiebronnen zijn al langer onderdeel van het Center for Alternative Technology in Pantperthog, Machynlleth (Wales, zie Google link). Deze "voorloper" is al lang achterhaald nu UK het zonlicht heeft gezien en met een noodtempo aan een ferme inhaalslag bezig is op het gebied van zonnestroom.

http://www.decc.gov.uk (met dank aan Photon, bericht in de dagelijkse nieuwsbrief)

---

NAAR INDEX PAGINA

^ TOP

---

5 januari 2013. Eerste productie gegevens en grafieken 2012 Polder PV. Het is aan het begin van een nieuw jaar voor Polder PV altijd weer een zware klus om alle productie gegevens te presenteren. Dat is hier een nogal complexe operatie (geworden) gezien de 13 kleine omvormers (met 14 oude zonnepanelen) die alweer jaren operationeel zijn. Maar ook omdat er in 2012 nogal wat wijzigingen hebben plaatsgevonden. Waaronder diverse vervangingsexemplaren voor de hier nog steeds gebruikte OK4E-100 omvormers die ik niet "goed genoeg" vond presteren gezien de productie data die ik intensief volg. Bovendien zijn er in 2012 nogal wat testomvormers geweest, die een of twee dagen in het systeem hebben meegedraaid, en waarvan de productie natuurlijk ook meegenomen diende te worden in het totaal. Daar bovenop komt dat alles hier nog steeds grotendeels met de hand gaat. De (verder geweldige) software die destijds, tien jaar geleden voor de Nederlandse OK4 omvormers is ontworpen is natuurlijk al als compleet "antiek" en, wat moderne eisen betreft, als "ernstig tekortkomend" te beschouwen. Maar u moet die software dan ook zien in het tijdsbeeld van de millenniumwisseling, en toen was het door Henk Oldenkamp en Ron Hoekstra ontwikkelde moois zijn tijd ver vooruit. In de context van de huidige zonnestroom technologie is het echter "eeuwen geleden" respectievelijk behorend tot "de prehistorie".

Tegenwoordig zijn er uiteraard supergelikte webportals en ander modern digitaal moois beschikbaar (steeds vaker on board van de nieuwste omvormer generaties, "plug and play") die werken op volledig automatisch uitgelezen productie data. Daar hoeft de eigenaar van de PV-installatie niets meer aan te doen, hij/zij hoeft alleen maar een webportal te bezoeken en alle data liggen voor het oprapen, deels ook in grafische vorm. Daarnaast zijn er populaire systeem-onafhankelijke portals bij gekomen, zoals Solarlog en, meer recent, dat van het rap groeiende PVOutput.org, waar ook al heel wat Nederlanders actief zijn. Helaas moet Polder PV al dat digitale fraais als "vroege instapper" in zonnestroom ontberen. Dan maar de schouders eronder en zelf wat aanklooien, zoals dat hier al gaat vanaf maart 2000, mind you.

Gezien het karakter en de omvang (8,2 megabyte) van de basis spreadsheet voor de primaire productie data bij Polder PV, en de vele wijzigingen in met name 2012, ben ik een lange tijd bezig geweest om de correcte data uit de sheet te halen en daarvan "kloppende" productie data voor dat net verstreken jaar te halen. Voor een impressie van de complicaties in mijn geval, zie onderstaande screendump van de benodigde berekeningen die gedaan moesten worden:

^^^ KLIK op plaatje voor uitvergroting Screendump van een stuk spreadsheet. Indruk van de ingewikkelde berekeningen die Polder PV moest doen om de productie voor de maand december 2012, en de correcte jaarproductie cijfers te kunnen bepalen. Hij moest daarbij rekening houden met de volgende factoren: (1) 13 omvormers in het systeem, (2) met interpolaties van de meterstanden van 1 januari (bepaald m.b.v. KNMI instralingsdata Valkenburg in combinatie met bekende meterstanden van 31 december en 2 januari, aangezien we met de jaarwisseling bivakkeerden), (3) met 9 omvormers die het gehele kalenderjaar actief waren, (4) met 4 omvormers die in de loop van het jaar uit het systeem zijn gehaald, (5) met 4 nieuwe omvormers die in de loop van het jaar in het systeem zijn opgenomen ter vervanging van de uit het systeem gehaalde exemplaren, en (6) met 15 (!) omvormers die 1 of 2 dagen in het systeem werden getest op verschillende tijdstippen in het jaar. Al die gegevens moesten worden meegenomen om tot een verantwoord eindtotaal te komen. Verder waren er kleine "ongelukjes" doordat een schakelaar vergeten was (snel ontdekt), of een kabel die was losgetrokken tijdens de testen (anderhalve dag opbrengst gemist van een omvormer). Met daarbij nog niet eens meegerekend diverse korte omvormer dips in met name de zomerperiode, waarvan een deel waarschijnlijk tijdens de vakantie gemist kan zijn geweest (niet opgemerkt). Dit soort "incidenten" zijn niet weg gerekend, maar worden als "normale" bedrijfsongevalletjes beschouwd die overal kunnen voorkomen. Het beetje "verloren" productie is zeg maar "bedrijfsrisico" (al heeft Polder PV natuurlijk geen "bedrijf").

KNMI: zonnig is "relatief"
Zoals al eerder gemeld is 2012 geen geweldig jaar geworden voor de productie van zonnestroom. KNMI meldde in hun (voorlopige) jaaroverzicht wel dat het "zonnig" zou zijn geweest (gemiddeld 1.725 "zonuren", bijna 5% meer t.o.v. het langjarige gemiddelde van 1.643). Maar ze refereerden daarbij met name aan een zonnige eerste tien dagen van februari - een maand die bij het bijna optimaal georiënteerde systeem van Polder PV gemiddeld slechts 4,4% van de jaaropbrengst levert (grafiek). Bovendien was het vooral in noord Nederland gemiddeld zonnig volgens het jaaroverzicht. De Bilt in centraal Nederland had slechts 0,3% meer "zonuren" (wat trouwens nog niet hetzelfde is als instraling), dus vrijwel gemiddeld. Bij Polder PV was het een matig jaar. Zelfs bij Blauwe Hoek in Spijkenisse (die een veel efficiënter systeem bezit dan Polder PV, nog verder verbeterd door een hoog rendement hebbende nieuwe omvormer van Steca) kwam 2012 slechts iets bovengemiddeld uit in zijn meetreeks vanaf eind 2003 (zie Ton's geweldige jaar vergelijkings-grafiek, bij hem was 2012 het op drie na "slechtste" jaar in zijn reeks).

Productie in december 2012 en in het kalenderjaar
De volgende twee screendumps van de reken spreadsheet laten de harde productie cijfers zien voor 2012:

December scoorde voor het complete systeem 17,4 kWh aan stroom productie, wat neerkomt op een specifieke opbrengst (spezifischer Ertrag geheten in wereldkampioen Duitsland) van 13,0 kWh/kWp voor die maand. Aan de kleurcodes kunt u zien dat de verschillende systeemgroepen bij Polder PV als gebruikelijk verschillende prestaties laten zien De minst opleverende panelen/omvormer combinaties waren, zoals was te verwachten, de 108 Wp modules in de achterste rij op het dak (oranje band), die bij zonnig weer in deze wintermaanden bij zeer laagstaande zon partieel worden beschaduwd door de voorste rij modules (specifieke december opbrengst: 10,3 kWh/kWp). De oudste vier 93 Wp modules, in de voorste rij staand, onderaan weergegeven in de lichtblauwe band, deden het een stuk beter, met 12,2 kWh/kWp. De in de voorste rij iets ZZO gerichte 108 Wp modules (lichtrode band) presteerden het best, met gemiddeld 16,4 kWh/kWp. Iets minder goed deden de aparte, iets op ZZW gerichte Kyocera modules (2 stuks 50 Wp panelen in serie op een OK4 omvormer, lichtgroene band) met 16,1 kWh/kWp en, ietwat "teleurstellend", de 2 pal zuid gerichte 108 Wp modules met 14,9 kWh/kWp (donkergroene band).

De specifieke opbrengsten van de verzamelgroepen 6x 108 Wp (violet), 12,3 kWh/kWp resp. de eerste tien panelen (1.020 Wp, felgroene band), zelfde niveau, worden "gedrukt" door de aanwezigheid van de vier in de achterste rij staande 108 Wp panelen (partieel beschaduwd). Ongetwijfeld zullen verder de korte tijdelijke sneeuwbedekking op 7 december, en een stroomstoring midden op de dag op 10 december (uitval TenneT hoogspanningsleiding in Leiden West, Oegstgeest en Voorschoten, dik een half uur) ook een kleine rol in verschillen hebben kunnen spelen. Het vermoeden bestaat dat inmiddels ook de ouderdom van de alhier aanwezige "antieke" hardware (zowel modules, bekabeling, als omvormers) inmiddels selectief parten zou kunnen gaan spelen in het al deels al bijna 13 jaar oude systeem van Polder PV.

Met 12,3 kWh/kWp gaat de december 2012 opbrengst van het 1,02 kWp deelsysteem de geschiedenis in als de op drie na slechtste december maand sinds 2001. 2006 (10,1 kWh/kWp), 2002, en, nipt, 2010, deden het bij Polder PV nog slechter in die eindejaars-maand. De maand productie cijfers zijn inmiddels in de standaard grafieken toegevoegd:

Voor tabel met de data, zie highlights pagina.

Uit deze grafieken wordt duidelijk dat met name in de voor de jaarproductie belangrijke zomerperiode de opbrengsten bij Polder PV structureel zijn achtergebleven in 2012. En dat heeft uiteraard direct impact op de jaaropbrengst: die was voor deze deelgroep, met de oudste tien modules (1,02 kWp), het slechtst sinds het begin, met uitsluiting van het niet representatieve jaar 2010 toen minimaal een maand productie verloren ging vanwege een dakrenovatie waarbij het complete systeem was afgeschakeld. Bij nauwkeurige waarneming, zijn zelfs 9 van de 12 maanden wat de stroom productie betreft iets onder gemiddeld tot zelfs ver beneden gemiddeld geweest in 2012. Waarvan met name april, juni en juli de hoogste impact hebben gehad.

Aandeel per jaar van de maandopbrengsten
Nu er weer een jaar "vol" is gemaakt kon Polder PV ook weer zijn beroemde "maandaandeel grafiek" verversen. Die is gebaseerd op de langjarige productie resultaten van de langst in het (uitgebreide) PV-systeem aanwezige deelinstallatie, de uit 10 modules bestaande 1,02 kWp Shell Solar groep met 2 typen ACN modules in 2 rijen, actief sinds 12 oktober 2001 (de eerste 4 modules binnen die groep zijn al aan het net gekoppeld op 13 maart 2000). Die grafiek ziet er nu zo uit (zie onder), en kan als redelijk betrouwbare referentie gebruikt worden voor ongeveer op zuid gerichte zonnestroomsystemen in de kustprovincies. Waarbij wel als voetnoot genoemd moet worden dat 4 van de 10 modules in de maanden november tm. maart partiële beschaduwing ervaren. De impact op de maandverdeling zal, gezien de lage opbrengsten in die maanden, echter relatief klein zijn.

Let op dat 2010 is uitgesloten van deze grafiek omdat het een niet representatief jaar was bij ons (dakrenovatie sep.-okt., systeem van het net gekoppeld). Kristalhelder is dat de periode april tot en met augustus de dominante opbrengst periode is voor de jaaropbrengsten, met 63% van het totaal. Voor meer cijfers, zie de aparte pagina met de nieuwste getallen (die nauwelijks verschillen van de update van vorig jaar).

2012 als geheel

Screendump van het eindresultaat van de omvangrijke spreadsheet berekening voor het hele kalenderjaar 2012 (schrikkeljaar, 366 dagen). Ook hier weer segmentatie per deelsysteem in de PV-installatie van Polder PV. Bijna onderaan de vier partieel beschaduwde modules in de achterste rij (oranje band: 851 kWh/kWp), gevolgd door de oudste 4x 93 Wp (372 Wp) groep (lichtblauwe band: 864 kWh/kWp). Dan bijna op hetzelfde niveau de 2 in de voorste (onbeschaduwde) rij staande 108 Wp exemplaren (lichtrode band: 914 kWh/kWp) en de 2 apart staande, pal zuid gerichte 108 Wp modules (donkergroene band: 916 kWh/kWp). Tot slot zoals gebruikelijk sinds we die 2 kleine paneeltjes in gebruik hebben genomen (19 april 2010) ver boven alle andere panelen/omvormer combi's uitstekende set met 2 kleine 50 Wp Kyocera zonnepaneeltjes (totaal geflasht vermogen 98,3 Wp), die een spectaculaire specifieke opbrengst haalden van 972 kWh/kWp in 2012 (lichtgroene band). Alle panelen bij elkaar haalden gemiddeld een ver boven de onzinnige oude SDE cap (850 kWh/kWp.jaar) liggende 883 kWh/kWp.jaar (felgroene band bovenaan). Wederom goed om in uw oren te knopen: het betreft hier een volledig achterhaalde, antieke installatie waarvan het oudste gedeelte 13 en een half jaar oud is.

Sonnenertrag - oud PPV systeem doet nog aardig mee
Polder PV voerde ook de resultaten van zijn rekenexcercities in bij Sonnenertrag.eu en kreeg de volgende grafieken gepresenteerd met de specifieke opbrengsten (kWh/kWp).

^^^ KLIK op plaatje voor uitvergroting Screendump van de specifieke maandopbrengsten (in kWh/kWp) van januari 2012 tot en met januari 2013 (laatstgenoemde maand nog geen data ingevoerd door PPV) van de antieke PV-installatie van Polder PV. Ook al zitten er inmiddels 665 installaties met een gezamenlijk vermogen van 2,2 MWp in de Sonnenertrag database, het oude beestje van Polder PV kan nog steeds prima mee. Met name in de zomermaanden lijkt het systeem een flink stuk achter te blijven op de rest van de (vaak veel recenter opgeleverde) installaties in Zuid-Holland resp. Nederland. Mogelijk ligt dat aan de gevoeligheid van de antieke omvormers, waarvan bekend is dat ze "appelflauwtes" hebben als het zeer heet wordt. Een renovatie van de installatie is voorlopig echter nog niet in de planning (de situatie hier is sowieso zeer complex, een eventuele renovatie zal beslist niet eenvoudig zijn). Grafiek ontleend aan de PPV gegevens onder het pseudoniem flachlander bij SE.

^^^ KLIK op plaatje voor uitvergroting Screendump van de specifieke jaaropbrengsten (in kWh/kWp) van het jaar 2000 tot 2013 van de PV-installatie van Polder PV. Lijndiagram. De opbrengsten van de oude installatie van PPV staken in de eerste jaren met kop en schouders boven de toen nog op slechts zeer weinig installaties berustende gemiddelde voor onze provincie Zuid-Holland en heel Nederland. Deels lag dat aan het feit dat de omvormers toen nog natuurlijk gekoeld buiten onder de panelen hingen en de modules nog kakelvers waren. Ook goed om te beseffen dat 2003 in alle opzichten een record jaar was wat zoninstraling betreft. Tot en met 2009 presteerde onze installatie bovengemiddeld. In 2010 werd het dak gerenoveerd en misten we bijna een maand productie, wat onverbiddelijk in de grafiek naar voren komt. 2011 was "gemiddeld" (NB: 4 van de PPV modules waren toen al 11 jaar oud...). Pas in 2012 liep de specifieke productie achter op die van zowel de provincie als van heel Nederland en was het - voor dit deelsysteem bij PPV - het "slechtste" jaar. Maar de vraag is of een vergelijking met de talloze nieuwe (ook bij Sonnenertrag aangemelde) PV-systemen (met meestal veel efficiëntere modules en beslist betere omvormers) dan nog wel "eerlijk" is te noemen... Dat laat onverlet dat latere toevoegingen aan het PPV systeem het alweer een stuk beter doen dan het hier afgebeelde oudste deel van de installatie. Grafiek ontleend aan de PPV gegevens onder het pseudoniem flachlander bij SE.

Dit voorzover de eerste resultaten voor de productie resultaten van Polder PV in 2012. Uiteraard zal er meer informatie - deels in de vorm van verhelderende grafieken - aan u worden gepresenteerd. Blijf daarom Polder PV volgen.

---

1 januari 2013. Duitsland november 2012: plus 435 MWp. De Duitsers zouden er wellicht niet zo tevreden mee zijn, maar menig ander land zou er jaloers naar kijken. Op de valreep van het "oude jaar", 31 december 2012, publiceerde het Bundesnetzagentur de cijfers voor bij hen geregistreerde PV-installaties in de maand november 2012. De feiten op een rijtje:

---

31 december 2012. Achterstallig cijfermateriaal CertiQ. Zoals eerder al aangegeven, werden pas op 20 december 2012 door CertiQ, een dag voor het politieke Kerstreces, de maandrapporten hernieuwbare energie capaciteit en productie voor september, oktober én november 2012 gepubliceerd. Polder PV heeft met de nieuwe data de CertiQ sectie op de website weer volledig gereviseerd op de valreep van het oude jaar. Enkele highlights (m.b.t. de verder niet echt mateloos veel enthousiasme genererende resultaten voor zonnestroom).

In bovenstaande grafiek kristalhelder een duidelijk afvlakking van het aantal nieuwe geregistreerde gecertificeerde SDE installaties bij CertiQ.

De gecertificeerde productie in de vorm van uitgegeven Garanties van Oorsprong bleef wel fors doorgroeien, wat alles te maken heeft met steeds meer "megawatturen" die voor de accumulatie aan installaties worden uitgeschreven en afgetikt door CertiQ. Nieuw record aantal meldingen van GVO's in november 2012: 5,036 GWh. Daar kan echter ook productie van eerdere maanden tussen zitten.

Nieuwe gecertificeerde capaciteit per maand, voor drie jaren waarvoor data bekend zijn. De volumes zijn behoorlijk ingezakt in 2012: een paar MWp per maand geeft beslist geen zonnestroom revolutie. Daar moet minstens een "0" achter komen. Gaat zelfs met alle overige activiteit (het allergrootste deel van de totale markt) niet lukken, want dan zou je met 10x 2,5 MWp/maand al op 300 MWp moeten komen. Dat zullen we in 2012 beslist nog niet bereiken.

Tot nog toe is er in 2012 door CertiQ slechts een nieuwbouw van gecertificeerde (SDE) PV-installaties gemeld met een omvang van 19,727 MWp (1.476 installaties). Dat is en blijft bitter weinig in een jaar dat modules nog nooit zo goedkoop zijn geweest.

Een vergelijking met de VREG maandrapportages voor (uitsluitend) Vlaanderen blijft boekdelen spreken:

(vermoedelijk zijn de negatieve juni-juli cijfers van VREG administratieve correcties
op eerder ingeschreven vermogen, voor augustus en september geen VREG maandrapporten)

Meer grafieken en detail info:

PV-markt Nederland in grafieken: CertiQ update september tot en met november 2012

---

29 december 2012. Met de neus in de polderboter: nagelneue 30 kWp op vrijwilligers-lokatie Wassenaar. De webmaster van Polder PV spendeert veel zaterdagen in de winterperiode bij enkele boerderijen in de regio om wilgen te knotten en andere "zaag werkzaamheden" te verrichten met de Werkgroep Agrarisch Natuurbeheer. Nuttig vrijwilligerswerk, de boeren zijn geholpen met hout voor eigen kachels, het typisch Hollandse landschapselement "knotwilg" blijft bestaan. En het is nog gezond werk ook. We komen op prachtige lokaties rond de Kagerplassen. Maar ook op onze vaste "stek", Maaldrift in het noorden van Wassenaar, wat vlak achter onze wijk (de Leidse Stevenshof) ligt.

Vandaag waren we weer aan enkele klussen toe, en de webmaster van Polder PV pedaleerde op de 2-wielige stadsbarrel naar de melkvee boerderij. En daar zag hij tot zijn grote tevredenheid dat daar een nagelneue zonnestroom installatie was aangelegd op de nieuwe "show-stal". Maar, toen hij iets meer afstand nam, bleek er zelfs een nog grotere deelinstallatie op een van de grote bestaande, op zuidwest gerichte stallen te liggen. Leuker nog: de installatie was de week ervoor opgeleverd. Het allerleukste: de grote PV-installatie was gisteren pas om een uur 's middags aan het net gegaan! Kersverser kon het niet. Polder PV had al in het vorige "zaag- en hak seizoen" aan de boer laten weten dat op die nieuwe stal van hem makkelijk een prima renderende installatie aangelegd zou kunnen worden. En nu ligt er dus een dijk van een systeem op twee daken. Misschien heeft de suggestie van Polder PV daarbij wellicht wat "geholpen".

Tussen onze zaagwerkzaamheden door heb ik uiteraard uitgebreid de installatie gefotografeerd, en een van de medewerkers daar e.e.a. gevraagd over dit fraaie nieuwe PV-systeem dicht bij mijn woonstee. Hieronder volgen enkele details en foto's.

 

^^^
De nieuwe "show-stal" van de melkveehouderij in Wassenaar. Het was prachtig en warm weer
op deze op 2-na-laatste dag van het "crisisjaar" 2012.

^^^
12 kWp Canadian Solar (in China geproduceerde) multi's strak op het dak.
Vlieg-activiteiten van het voormalige "Koninklijke" vliegveld Valkenburg op de achtergrond.

---

27 december 2012. Leverancier Zonnig Huren geopenbaard - oude bekende met verrassing (incl. nagekomen). Van de apentrotse, van vakantie in de Alpen genietende Dennis Gieselaar van Oskomera Solar Power Solutions (Deurne) kreeg ik een e-mail met als afsluiter een leuk nieuwtje. Na VEH acties 1 en 2, een samenwerkingsproject met de veelbesproken energieleverancier NL-Energie in de "Ikzegzon" actie, een PV-privé project met KPN, een initiatief om grootschalige zonnestroom systemen bij melkveehouders met stroom vretende melkrobots aan te leggen "Melk de zon", een samenwerking met Solar Concept NL die grote installaties op bedrijven wil gaan aanleggen, en ga zo maar door, is nu alweer OSPS cq. dochter OHS als leverende en organiserende "uitvoerings-partner" gekozen door een Nederlandse PV-actie intiatiefnemer. En wel door het felbegeerde project Zonnig Limburg, wat een aanbieding is voor huurders in provincie Limburg, met maximaal 1.400 Euro aanschaf subsidie die "gescoord" kan worden. Max. 1.000 Euro van de Provincie en max. 400 Euro van de huurcoöperatie (hoezo, "we hebben geen subsidies meer nodig"?). De wimpers zullen bij vele concurrenten nog harder gaan knipperen van het "scoringspercentage" bij de grootste zonnestroom realisator van allemaal in Nederland. Zo stel ik mij voor.

Net als bij de VEH acties wordt er door OHS een 10-jarige "totale ontzorg" garantie aangeboden bij "Zonnig Limburg" en worden, evenals bij VEH actie 2, 250 Wp modules van China Sunergy (CSUN, ook Marjan Minnesma's troetelkind bij haar WWZ actie) aangeboden.

"Micro"-Surprise
Maar OHS heeft bij de onderhavige actie wel een verrassing in petto. Want kennelijk wisten ze ondanks een (qua prijsstelling) "scherp aanbod" het voor elkaar te krijgen om een byzonder type omvormer aan te bieden, en wel een micro-inverter van het Amerikaanse, in Petaluma (California) zetelende Enphase. Dat bedrijf heeft het beroemde (Duitse) SMA naar de tweede plaats verwezen in U.S.A., en levert honderdduizenden* van hun met 25 jaar (!) garantie uitgeleverde kleine omvormertjes. Enphase kreeg in het najaar van 2011 al officieel groen licht om ook in de Benelux incl. Nederland "gecertificeerde" omvormers te mogen leveren (bericht 5 okt. 2011). Daarmee gaat een grote PV-aanbieder in Nederland, 17 jaar nadat de eerste "papers" over de OK4 micro-omvormers verschenen van de hand van briljant NL uitvinder Henk Oldenkamp (1995), voor het eerst grootschalig weer aan de bak met het principe: "Een paneel, een (kleine) omvormer". En wel bij huurders. De webmaster van Polder PV, huurder sinds de tachtiger jaren van de vorige eeuw, heeft al 12 en een half jaar genoemde "voorganger" OK4E-100 micro-omvormers in gebruik.

* Derde kwartaal van 2012: 431.000 stuks shipped...

^^^
Toen al over de tong gaande Enphase micro-inverters.
Gezien tijdens Intersolution in Gent, België, 13 januari 2012.

Zoals de heer Gieselaar in zijn e-mail reeds stelde:

"Het was een bevlogen jaar zeg! Pfff, alles is anders geworden in PV land en niets zal meer hetzelfde zijn. Zelfs jij bent gaan twitteren. Die Market Paradigm Shift waar de consultants het altijd over hadden vindt inderdaad plaats."

Waarvan akte.

Polder PV is erg benieuwd hoeveel met micro-inverters voorziene PV-installaties er uitgeleverd zullen gaan worden via Zonnig Limburg. Als de 2.500 "gedachte" huurders van de Provincie subsidie kunnen gaan krijgen, en ze kopen gemiddeld genomen 6 modules van elk 250 Wp, zou het in dat theoretische geval kunnen uitkomen op zo'n 3,8 MWp voor alleen deze actie. OHS rekent iets voorzichtiger op potentieel van 2.200 klanten.

Het gaat hard met de uitbouw in Nederland. De zonnepanelen-geest is definitief uit de fles, en is er met geen mogelijkheid meer in te krijgen. Waarschijnlijk ook door een dictator niet...

Bronnen (incl. later nagekomen):
http://www.zonnig-limburg.nl/nieuws/8-leverancier-bekend (persbericht Zonnig Huren dd. 21-12-2012)
Persbericht op website wooncorp. Wonen Limburg (met plaatje reclame "dubbele subsidie", 3-1-2013)
Persbericht op website Oskomera Solar Power Solutions (meer details, o.a. lijst deelnemende corporaties, OHS zou geselecteerd zijn uit aanbod van 100 leveranciers; alleen installateurs uit Limburg voeren de werkzaamheden uit, 14-1-2013)

---

27 december 2012. Polder PV naar 200 Twitter volgers. Al is er tijdelijk eentje afgevallen (vlak nadat ik een "tweet" met de heuglijke gebeurtenis plaatste), dat zal vandaag of morgen waarschijnlijk wel weer worden "recht gezet". Polder PV, die in de nacht van 17 december zich eindelijk op Twitter inschreef, heeft in tien dagen tijd al [bijna] 200 volgers weten te verzamelen. Kennelijk zijn de 566 "tweets" van Polder PV sinds die nacht in de smaak gevallen.

Ik ben benieuwd hoe lang het duurt voor de volgende 100 zijn toegevoegd aan de zeer rap gegroeide lijst...

https://twitter.com/Polder_PV

---

NAAR INDEX PAGINA

^ TOP

---

26 december 2012. Klimaat Monitor: particulieren worden SDE uitgewerkt in cijfers. De nog steeds moeizaam te hanteren "Klimaat Monitor" van Agentschap NL is medio december van een update voorzien. Ook daar wordt kristalhelder dat particulieren bijna niks meer hebben te zoeken bij de veelbesproken SDE regeling voor de optie zonnestroom. In onderstaande tabel een overzicht van het aantal (bijgestelde!) uitgegeven beschikkingen voor 4 SDE regelingen. NB: een "beschikking" betekent beslist nog geen "realisatie". Er kunnen zeker nog "beschikte" aanvragen gaan uitvallen. De cijfers komen overeen met die van het SDE/MEP 2011 jaarverslag wat in juni 2012 werd gepubliceerd. Stand Klimaat Monitor: 18 december 2012, vermogens in kWp:

Stand van zaken SDE	Organisaties		Particulieren		Totaal
18 dec. 2012	Vermogen	Aantallen	Vermogen	Aantallen	Vermogen	Aantallen
SDE 2008	4,813	1.770	10,051	5.095	14,863	6.865
SDE 2009	18,500	1.366	4,369	1.119	22,869	2.485
SDE 2010	15,118	1.809	7,920	2.046	23,038	3.855
SDE 2011	47,191	608	3,270	70	50,462	678
Totaal SDE 2008-2011	85,623	5.553	25,610	8.330	111,232	13.883

Dit overzicht is uiteraard van recenter datum dan tijdens de oorspronkelijke uitgaves van de beschikkingen door Agentschap NL. Er zijn dan ook neerwaartse bijstellingen geweest van zowel het aantal beschikkingen als van het daarmee gepaard gaande vermogen (o.a. beschikte aanvragen die zijn ingetrokken). Voor SDE 2008 tm. 2011 kwam ik op een oorspronkelijk aantal beschikte aanvragen van 16.709 stuks. Daarvan zijn er dus alweer 2.826 afgevallen, een drop-out rate van bijna 17%. Voor het vermogen stond oorspronkelijk 69 (SDE 2008-2010) + 50,5 (SDE 2011), ongeveer 119,5 MWp in de boeken. Drop-out rate voor het vermogen was tot en met de laatste update dus ruim 8 MWp, bijna 7% aan waardeloos geworden beschikkingen. Dat is winst voor de Staatskas. Onbekend is hoeveel ambtelijke arbeidsuren er met deze zinloos "beschikte" aanvragen gepaard zijn gegaan. Dat zou ook als weggegooid geld moeten worden gezien.

De gemiddelde grootte van de overgebleven beschikkingen is slechts ruim 8 kWp. NB: dat is inclusief alle grote installaties. Bovendien: die ruim 111 MWp aan beschikkingen in maar liefst vier jaar tijd valt in het niet bij de mogelijk zo'n 248 MWp aan installaties die er uit de nationale cadeautjes kermis van 2012-2013 zou kunnen gaan komen (vermoedelijk gerealiseerd/te realiseren in ruim een jaar tijd, vanaf 2 juli 2012). En dat zullen uitsluitend residentiële PV-installaties kunnen worden gelet op de voorwaarden. SDE stelt op het totaal dan ook steeds minder voor en zal in de grijze NL geschiedenis stapsgewijs gaan verbleken tot een volstrekt ondergeschikt onderdeel van het totale gebeuren in PV-zaken in Nederland.

Meer leuks uit de Klimaat Monitor
Ik ga niet alle cijfers uitputtend behandelen die je uit die "monitor" kunt halen. Dat mag u zelf doen. Wel, uiteraard, hier onder even een paar leuke highlights.

SDE beschikkingen per gemeente
Per jaar kunt u per gemeente bekijken hoeveel SDE beschikkingen zij hebben "gescoord". Op basis van de beschikbare getallen kunnen we concluderen dat de lijstjes nogal zijn veranderd per jaar. Waren met de SDE 2008 Schouwen-Duiveland, Heerhugowaard en Amsterdam met achtereenvolgens 708, 650 en 644 kWp nog haantje-de-voorste in Nederland, is dat bij SDE 2011 flink veranderd, met Houten (Utrecht, 2.848 kWp), de "nuchtere, no-nonsense gemeente" Peel en Maas (Noord Limburg, 2.850 kWp) en het mij tot nog toe onbekende Hollands Kroon (voormalig Anna Paulowna, Niedorp, Wieringen, en Wieringermeer, Noord-Holland, 2.652 kWp) als koplopers waar vooral ondernemers met dikke installaties willen gaan uitpakken. Bij de "aantallen" installaties liggen de verhoudingen bij SDE 2011 weer iets anders: Houten (26), Coevorden (25) resp. Dronten (17) die de vaandel dragen.

Ook uit dat laatste kunt u direct zien dat SDE niets meer voorstelt, het gaat alleen nog maar om een paar beschikkingen voor grote ondernemers, en de verwachting is dat het in 2012 niet anders zal zijn. Er is zelfs zeer weinig beschikt binnen die laatstgenoemde regeling (max. 17 MWp, veel minder dan in de SDE 2011, met meer dan 50 MWp!), dus ook daar hoeft u zich verder als particulier weinig druk over te maken. U mag er wel aan meebetalen, vanaf 1 januari alvast 0,11 Eurocent/kWh ex BTW ("SDE heffing"). Rap toenemend in de komende jaren.

Relatieve SDE cijfers
Relevanter om de impact per gemeente te bekijken is de opgevoerde kolom "SDE vermogen per 1.000 inwoners". Dan komen in 2008 achtereenvolgens Schouwen-Duiveland, Someren, en Heerhugowaard bovenaan te staan (21, 20, resp. 13 kWp, NB, per 1.000 inwoners). In SDE 2011 waren het Eersel, Ferwerderadiel en wederom Peel en Maas die met 102, 73 resp. 52 kWp hoog scoorden met de beschikkingen. Wel ook: per 1.000 inwoners. Dan houd je niet zoveel over per ingezetene (max. 102 Wp beschikt per inwoner in Eersel). Wederom: goed opletten dat die volumes louter beschikkingen betreft, en nog geen "realisaties". Dit wordt onvoldoende duidelijk gemaakt in de tabellen.

Andere SDE uitsplitsing
Verder zijn er ook uitsplitsingen naar beschikkingen naar "organisaties", of het restant "particulieren" te vinden in de Klimaat Monitor. Waren de eerste SDE regelingen nog een beetje interessant voor de laatste groep (SDE 2008: 289 kWp voor Utrecht), en er zelfs ruim 74% van het totaal aantal beschikkingen naar particulieren is gegaan in dat jaar (5.095 stuks totaal, 10,1 MWp). Dat was in SDE 2011 totaal anders. Toen zijn er maar 70 van de 678 beschikkingen naar particulieren gegaan, ruim 10%. Wat het beschikte vermogen betreft ging het om 3,3 MWp van de 50,5 MWp totaal: slechts 6,5%. De rest ging allemaal naar middelgrote bedrijven, waaronder enkele forse beschikkingen voor o.a. champignonkwekers met grote daken. Particulieren hebben vanaf SDE 2011 eigenlijk nauwelijks meer iets bij die regelingen te zoeken: ze worden buiten gesloten door de Staat der Nederlanden (SDE 2012 is zelfs uitsluitend bedoeld voor grootverbruik aansluitingen >3x 80 ampère).

Grootste verrassing: "bekende adressen met PV"
Als grootste aap uit den Agentschap NL mouw volgt echter een nieuwe categorie die ik nog niet eerder had gezien. Namelijk een in aparte kolommen opgevoerde set data "Aantal bekende adressen/lokaties met PV-panelen". Bij de toelichting staat daarover het volgende, welke bronnen daar voor zijn gebruikt:

1. Novem-projecten 2. EPR-verklaringen 3. Sunpower-adressen van REMU 4. Sunpower-adressen van Energierent 5. Sunpower-adressen van EWR 6. SDE-beschikkingen

Ook worden bijdragen van 2 gemeentes opgevoerd, die voor 2012 al gegevens schijnen te hebben ingeleverd: Eersel en Zwolle. Agentschap NL claimt dat er met de genoemde gegevens in hun syntheses zorgvuldig zou zijn "ontdubbeld" en "gecombineerd" in de gebruikte lijsten.

Voor het eerst lijkt hier dus een serieuze poging te worden ondernomen om "greep" te krijgen op het totale aantal "bekende" PV-installaties in ons land. En daartoe worden bovengenoemde bronnen gebruikt.

(1) Novem projecten slaat op de oude, met gigantisch veel geld gesteunde dure "model installaties" waarmee Nederland beroemd is geworden, veelal in de negentiger jaren, en meestal uitgevoerd door kapitaalkrachtige ondernemingen, met name de toe nog florerende energiebedrijven. Het grootste deel (of wellicht zelfs alles) vindt u in de PVInfo database.

(2) EPR verklaring slaat op de "Energie Premie Regeling" die destijds mocht worden "gestapeld" met een EPA advies, waar sommige energiebedrijven ook nog eens MAP subsidie bovenop gooiden zodat Nederland haar eerste (krankzinnige) bijplaatsings-"boom" over zich heen kreeg (en van Geel de compleet overspannen markt meteen dichtgooide, met een "schadepost" van 235 miljoen Euro op de rekening van VROM). De webmaster van Polder PV, toen nog compleet "bleu" wat zonnestroom betreft, heeft zijn eerste tien zonnepanelen in twee fases via "een nog niet zulke krankzinnige" stapeling van EPR en EPA in 2000-2001 "mogen" kopen (wist ik toen veel?). De regeling werd met een bizarre domme constructie formeel "per 16 oktober 2003" beeindigd (maar de "levering" van reeds aangegane verplichtingen kon nog tot 16 januari 2004 plaatsvinden, zie Staatscourant van 30 sep. 2003).

(3-5) Slaat op de "Sunpower" systemen die vooral door destijds NUON en Eneco werden geleverd (eind vorige/begin huidige eeuw), waar grote problemen mee zijn ontstaan vanwege het uitvallen van de onder op de modules bevestigde OK4 omvormers, en die grotendeels zijn vervangen in een grote operatie in 2005-2006 door Mastervolt Soladin600 omvormers. Zie dossier op PPV. Volgens eigen zeggen van deze twee energiebedrijven hebben ze destijds 7.100 systeempjes afgezet met in totaal 35.500 Shell Solar modules (gemiddeld 5 panelen van plm. 100 Wp per installatie). REMU is de juridische voorganger van Eneco; Energierent (Alkmaar) heeft het grootste deel van het "Sunpower" traject voor NUON gedaan. EWR was het energiebedrijf in onze contreien (Rijnland), die is opgegaan in NUON.

NB: niet in deze grote gezamenlijke actie zijn de systemen uitgeleverd door Stroomwerk uit Deventer (deels via Vereniging Zonnestroom), die vaak Isofoton modules, maar ook Shell Solar en Solarex panelen heeft geleverd via haar eigen kanaal (er zijn meer kleinere projecten geweest van andere aanbieders). Volgens een presentatie op diezelfde memorabele 9 december 2005 (NB: bij Agentschap NL voorloper SenterNovem in Utrecht...) zou Stroomwerk via hun kanalen 6.371 modules hebben afgezet. Gezamenlijk met de Sunpower partners NUON en Eneco zouden die drie partijen ver over de 8.000 huishoudens moeten hebben beleverd. De eerste grote "PV-golf" over Nederland, waar Polder PV ook een vroeg exponent van was.

(6) SDE beschikkingen: Zie hierboven, en SDE dossier op PPV. De "tweede grote PV-golf" over Nederland. Die gezien de uitgegeven beschikkingen voor 2011 en, vooral, die voor 2012, waarschijnlijk weer flink aan het opdrogen is.

Zeer opvallende "missende" datasets zijn hier: Energieleveren.nl, een initiatief van de netbeheerders om iedereen met zonnepanelen onder hoogst fragenswürdige condities hun PV-installatie "te laten melden" (Agentschap NL heeft het er niet over, wellicht omdat in 2011 de site pas laat in het jaar voor het eerst actief was). De vele tientallen gemeentelijke acties die niet onder een van de vorige "regelingen" of "projecten" zijn gevallen, een wirwar van tijdelijke regelingetjes betreffend. De enorme hausse aan inkoop acties sinds Zonnehoven daar mee begon in Deventer. En natuurlijk: alles wat daarnaast nog is geschied, en nog steeds voortvarend verder gaat (zie o.a. mijn "willekeurige overzicht" met al lezende vooral op Tweakers.net tegengekomen nieuwe PV-installaties).

EIA
Onder die "missende datasets" valt ook de EIA regeling voor ondernemers. Volgens het jaarverslag over 2011, gepubliceerd in juli 2012, zou het bedrag voor EIA wat besteed zou zijn aan zonnestroom van de 7e naar de 6e plaats zijn gestegen in de top tien van de EIA technieken. En zou er 64 miljoen Euro in zijn geïnvesteerd (10% van het totaal van 638 miljoen Euro in duurzame energie technieken, en 4,4% van het totale geïnvesteerde volume van 1.455 miljoen Euro in dat jaar). Er zouden 1.737 (van de in totaal 15.884) aanvragen voor PV zijn toegekend (meest aantal aanvragen voor 1 categorie, meer nog dan aanvragen voor warmtepompen of voor LED lichtinstallaties). NB: in thermische zonnecollector systemen werd onder EIA slechts 5,1 miljoen Euro geïnvesteerd, voor 309 projecten/aanvragen.

Conclusie van dit alles: die lijst "bekende adressen" bij Klimaat Monistor van Agentschap NL is nog steeds niet "het geheel" wat er staat in Nederland, waarschijnlijk "verre van". De vraag die vervolgens opborrelt is natuurlijk: hoe groot is dan het aandeel van die lijst in dat wat het Centraal Bureau voor de Statistiek recent weer van een update heeft voorzien, namelijk een geaccumuleerd vermogen van 145 MWp (aantal installaties bij CBS onbekend) eind 2011?

Harde cijfers "bekende adressen" (met PV)
Daartoe gaan we nu even naar de "totalen" kijken van die "bekende adressen". Interessant is dat er zelfs data worden opgegeven vanaf het jaar 1999. Maar curieus is dan weer dat de jaren 2005 tot en met 2007 niet zijn vertegenwoordigd. Dat waren weliswaar "bijna dode" jaren. Maar volgens CBS werd er in die jaren beslist nog wel "een en ander" geplaatst. Namelijk 9 MWp. Dat moet u ook nog even in uw oren knopen. We krijgen in ieder geval de volgende hoogst interessante gegevens uit die Klimaat Monitor lijst, accumulatie van aantallen resp. opgesteld vermogen van "bekende" adressen met zonnepanelen (waar een groot deel van de installatie bij Polder PV waarschijnlijk in zit verwerkt, omdat het "Sunpower" systemen gekocht bij NUON betreft in de jaren 2000 en 2001):

	1999	2000	2001	2002	2003	2004	2008	2009	2010	2011
Aantallen	170	381	3.106	8.209	15.264	23.489	30.354	32.839	36.694	37.402
Vermogen (kWp)	71,5	179,7	1.669,4	3.618,2	6.303,8	9.429,4	24.293,2	47.162,6	70.200,9	121.424,9

Vooral die laatste kolom voor 2011 is interessant. Want daar staat dat er bij de Klimaat Monitor van Agentschap NL eind van dat jaar al 37.402 adressen "bekend" zouden zijn als zijnde voorzien van (een onbekend aantal) zonnepanelen. Waarvan het geaccumuleerde vermogen maar liefst al ruim 121 MWp zou omvatten. Dat zou betekenen, als deze cijfers zouden kloppen, en de bijgestelde cijfers van het CBS ook correct zouden zijn (145 MWp eindejaarsvolume 2011), dat bij Agentschap NL al bijna 84% (!!) van het vermogen op genoemde adressen met zonnepanelen "bekend" zou zijn. Dat is al een opmerkelijk groot volume, waar vast wel wat discussie over zou kunnen ontstaan. Want het is bijvoorbeeld helemaal niet bekend wat er met alle kleinere systemen is geschied, al soms tien jaar lang. Wel is bekend dat er veel oude kleine systeempjes op Marktplaats zijn aangeboden. Maar ook dat er grotere systemen voor in de plaats zouden kunnen zijn gekomen. De vraag is: hoe representatief voor het volume aan PV zijn die cijfers eigenlijk?

Feit is en blijft dat een fors deel van de totale marktafzet zich ook buiten de bovengenoemde "registraties" heeft onttrokken. De vraag is natuurlijk: is dat echt maar 16% van de totale marktafzet geweest wat nog niet bekend is bij Agentschap NL? Of zou er wellicht veel meer buiten de genoemde kanalen zijn afgezet zonder dat dit centraal "kon" worden bijgehouden? Als het veel meer is dan die 16%, zouden de net bijgestelde CBS cijfers voor eind 2011 zelfs nog "te krap" blijken te zijn. Ik ben erg benieuwd of er nog nieuwe data bij deze verrassende nieuwe gegevens zullen worden opgenomen...

Uit de laatstgenoemde kolom volgt trouwens dat de gemiddelde installatiegrootte in die "bekende PV-pool" van Agentschap NL neer zou komen op slechts 3,25 kWp. Dat is inclusief (!) de grote installaties die in die database zouden zitten.

^^^ "Bekend" bij Polder PV, zonnestroom installaties op de dakranden van de enkele jaren geleden gerealiseerde nieuwbouw aan de Simon van Oostromhof in Poelgeest in de Broek en Simontjespolder tussen de Leidse Merenwijk en Oegstgeest (foto uit "het magere jaar" 2006). Onbekend is of deze installaties "bekend" zijn bij Agentschap NL cq. de Klimaat Monitor. En onder welke "regeling" ze dan mogelijk gevallen kunnen zijn.

Segmentatie "PV op bekende adressen"
Uit de genoemde nieuwe tabelkolommen kunnen we ook wat extra leuke gegevens "gerealiseerd" halen (volgens cijfermateriaal Agentschap NL):

---

23 december 2012. CBS updates zonnestroom grafisch verwerkt. De nieuwe resultaten voor cijfers m.b.t. de ontwikkeling van zonnestroom in de CBS statistieken heb ik inmiddels verwerkt op de basispagina "Marktcijfers PV in Nederland". Hieronder een korte - grafische - samenvatting en enkele belangrijke aspecten die ik er uit wil lichten. Het gaat om de toevoeging van de - vermeend - "definitieve" cijfers voor het reeds lang verstreken jaar 2011.

In bovenstaande grafiek het "definitieve" resultaat voor de afzet aan eindgebruikers voor 2011 (gebaseerd op informatie die werd ontleend aan de (tweede) lijst met leveranciers die de webmaster van Polder PV begin oktober op verzoek aan CBS stuurde). 58,5 MWp totale afzet in dat jaar, waarvan energiebedrijven 5,8 MWp voor rekening namen (netgekoppeld, oranje), alle andere partijen 52,6 MWp aan netgekoppelde systemen "consumeerden" (geel), en er een (onwaarschijnlijk) microscopisch klein deel van 86 kWp aan autonome systemen zou zijn verkocht (lichtblauw).

Deze grafiek geeft het (geaccumuleerde) "opgestelde vermogen" aan het eind van elk jaar weer volgens CBS (optelling van de in de loop van de jaren "afgezette" hoeveelheden per categorie). In 2011 is een volume van ruim 146 MWp aan "afzet" bereikt, gedomineerd door netgekoppelde installaties niet in het bezit van energiebedrijven (ruim 130 MWp, gele kolom segmenten). Maar CBS heeft voor dat jaar ook een "theoretisch uit gebruik genomen" volume van 1 MWp opgevoerd, wat weer van het totaal "af" moet. Wat resulteert in een eindejaars capaciteit van ongeveer 145 MWp. Het "negatieve 1 MWp segmentje" heb ik met een pijl aangegeven onder de X-as.

^^^
Opgesteld vermogen in MWp (DC-capaciteit)

Geheel nieuw in de CBS statistieken is een "markt segmentatie" tabelletje wat ik al kort had aangestipt, maar wat aanvankelijk niet gedownload kon worden. Deze fout is na mijn rappel snel hersteld. De cijfers in dat tabelletje zijn hierboven grafisch verwerkt. De "methodiek" om tot die cijfers te komen heb ik op de overzichtspagina besproken - er zitten de nodige onzekerheden in. Deze onzekerheden in aanmerking nemend blijft het natuurlijk overduidelijk dat de particuliere markt de drijvende sector bleef met het geaccumuleerde volume in 2011 (volgens CBS 86 van 145 MWp, ruim 59%). En dat de "diensten" sector (veel schoolgebouwen e.d. voorzien, o.a. in Deventer en Amsterdam) daar op gepaste afstand op volgde (26 MWp, bijna 18%). Alleen de landbouw sector en de installaties in het bezit van energiebedrijven konden nog een beetje meekomen (11 resp. 8%; de verwachting is dat met name de agrarische sector fors zal zijn gegroeid in 2012). De industrie en met name de bouw zijn insignificante spelers.

Wel wil ik even een ander aspect van de nieuwe cijfers belichten. Want CBS geeft ook, naast het berekende geaccumuleerde vermogen per marktsegment, interessant, ook de elektriciteitsproductie per categorie. En daar kunnen we een interessante conclusie aan verbinden:

Maatwerktabel CBS	Vermogen	Elektriciteitsproductie	Specifieke opbr.
	MWp	mln kWh (= GWh) per jaar	kWh/kWp.jaar*
Energiebedrijven	11	8	727
Industrie	3	2	667
Bouw	2	2	1.000
Diensten	26	18	692
Landbouw	16	12	750
Huishoudens	86	59	686
Totaal**	145	100	690

* Berekening Polder PV op basis van door CBS opgegeven getallen.
** Optellingen kunnen afwijken van opgegeven waardes (afrondingsverschillen)

In die laatste kolom zien we bij de door mij berekende specifieke opbrengsten per jaar een forse discrepantie optreden tussen de verschillende categorieën. Afgezien van het feit dat met afgeronde getallen moest worden gerekend, en daar dus "fouten" door kunnen ontstaan, zijn de verschillen te significant om die om die reden terzijde te schuiven. Verbazingwekkend blijft het om te zien dat voor alle installaties bij elkaar ("Totaal"), de specifieke opbrengst zelfs onder de al prehistorische waarde van 700 kWh/kWp.jaar terecht komt die CBS al jaren hanteert (gebaseerd op het "Protocol Duurzame Energie Monitoring Update 2010 DEN"). Wat hoogst onwaarschijnlijk is, gezien de "massa" aan installaties van recente jaren, die gewoon veel beter moeten presteren dan hier verondersteld.

De grootste verrassing lijkt hier de specifieke opbrengst te zijn die wordt "verondersteld" met de getallen voor de categorie "bouw". Want die komt op 1.000 kWh/kWp.jaar. Nu is daar nog wel wat op af te dingen, al zijn er beslist installaties die zelfs meer produceren dan genoemde opbrengst. Maar waarom de "bouw" in dit tabelletje zo hoog uitkomt, weten ze wellicht als enige bij het CBS...

NB: Polder PV komt dit relatief sombere jaar met zijn compleet achterhaalde, en inefficiënte set-up tot en met 22 december al op een gemiddelde specifieke opbrengst van ongeveer 877 kWh/kWp.jaar, met nog ruim een week te gaan...

PV-markt Nederland in grafieken: CBS update 20 dec. 2012

Meer nieuwe zonnepanelen dan gedacht (korte bespreking CBS van nieuwe cijfers voor 2011, van 20 dec. 2012, op deze pagina ook downloadbare Excel maatwerktabel)
Zonnestroom statistiek capaciteit CBS StatLine (update 20 december 2012)
Bespreking van nieuwe cijfers door Polder PV (20 december 2012)

---

22 december 2012. Eerste - zwaar tegenvallende - resultaat CertiQ sinds lange tijd. De resultaten moet ik nog uitwerken. CertiQ heeft maandenlang geen rapportages over de hernieuwbare energie statistieken gepubliceerd, wat hoogst ongebruikelijk is. De reden lijkt een omvangrijke klus aan een automatiserings-systeem voor certificaat-gerechtigden te zijn geweest, wat pas recent in werking gesteld leek te zijn. Kennelijk is het bureau structureel onderbemand en/of had het updaten van de statistieken geen prioriteit. De webmaster van Polder PV heeft maandenlang met de vingers zitten trommelen, en er dreigde zelfs parlementair ingrijpen ... totdat opeens, 1 dag voor het kerstreces maar liefst drie maandrapporten tegelijk werden gepubliceerd, die voor september, oktober en november 2012.

Het beeld blijft echter zeker met de huidige zonnestroomkoorts heftig teleurstellen. Want de SDE (gecertificeerde installaties met bruto productie meting bekend bij CertiQ) heeft in die drie maanden tijd slechts 4,8 MWp opgeleverd met maar 341 nieuwe installaties sinds 1 september 2012 (!). Sterker nog, sinds 1 januari is er maar een schamele hoeveelheid van in totaal 22,3 MWp bijgekomen (slechts 2 MWp gemiddeld per maand!). Een totaal van 1.476 installaties betreffend, met een gemiddelde installatie grootte van ruim 15 kWp. Wat (vrijwel) geen particulier op z'n dak kwijt zal kunnen in ons land... Dat is schrikbarend weinig. Vergelijk dat maar eens met de gratis cadeautjes regeling voortkomend uit het Lenteakkoord: die zou volgens Agentschap NL 105 MWp moeten gaan opleveren... Vergeet niet dat die 22,3 MWp SDE de "realisatie praktijk" is van meerdere jaren, omdat zelfs beschikkingen uit 2009 of later in aanmerking gekomen zouden kunnen zijn (wellicht zelfs nog een verdwaald, ver uitgesteld SDE 2008 projectje). Het is zo goed als niks. Duitsland gooide alleen al in oktober een dikke 612 MWp aan nieuwe capaciteit er bij, op de daken en op de "conversie terreinen"...

Het mag duidelijk zijn: de SDE heeft voor de ontwikkeling van zonnestroom in Nederland belachelijk, en tenenkrullend weinig opgeleverd in verhouding tot de monumentale bureaucratie rond die regeling. En met de momenteel beschikte maximale 17 MWp in SDE 2012 zal het er alleen maar erger op worden: de SDE wordt in de realisatie vrijwel betekenisloos t.o.v. de rest van de ontwikkelingen. SDE kan derhalve, zoals al eind 2007 door mij voorspeld, op de vuilnisbelt van geflopte subsidie regimes voor PV in Nederland worden gegooid. Zoals alle voorgaande "regelingen".

Bron: CertiQ maandrapporten (worden nog uitgewerkt, status tm. 1 september 2012 hier).

---

21 december 2012. Duitsland neemt weer een voorschot op de toekomst: naar 23% aandeel elektriciteit uit HE bronnen ... en de wereld is nog steeds niet vergaan ... De eindejaars-stemming zit er goed in, met morgen mogelijk "eventjes slikken" geblazen met #postmayadoom taferelen voor de minder gelukkigen onder ons. Polder PV gaat gewoon door waar hij mee bezig is, u informeren over de energie revolutie - waarvan zonne-energie een steeds doordringender deel gaat innemen, linksom of rechtsom. De webmaster ziet wel of hij vandaag of morgen overleeft. C'est la vie. Aan alle (goede en slechte) dingen komen een einde. Niets om je druk over te maken.

Wat zo rond dat "gevreesde einde" met een stelletje gekken (?) bij de fraaie, door politie afgeschermde Pic de Bugarach in Aude (oostelijke Pyreneeën) dan wellicht nog even leuk is om te weten, is het zoveelste interessante nieuwtje uit Duitsland jenseits der Grüne Grenze. Want het BDEW "agentschap" (Bundesverband voor de energie- en water sector) heeft inmiddels alweer een leuke nieuwe prognose voor dit jaar.

Productie elektriciteit hernieuwbare bronnen verder omhoog
Duitsland zou in 2012 kunnen afstevenen op een zonnestroom productie van 28,5 miljard kWh (= 28,5 TWh, >7x de jaarproductie van Borssele). Wat ruim 47% meer is dan in 2011, toen er nog "maar" 19,34 TWh zou zijn geproduceerd (bericht 8 november 2012). Dat ligt natuurlijk ten eerste aan de al reusachtige eindejaars-capaciteit in 2011, die toen al was opgelopen tot 23,4 GWp. En daar bovenop is al een spectaculair nieuw volume van 6,8 GWp gekomen tot en met oktober 2012. Wat het voorlopige geaccumuleerde volume op ruim 32,2 GWp brengt. Al dat nieuwe volume heeft in een deel van het jaar alweer tot een forse extra hoeveelheid zonnestroom productie geleid, al was het beslist geen zonrijk jaar. Maar onvermijdelijk was natuurlijk een nieuwe record productie. En volgend jaar wordt het nog "erger", wanneer alle installaties, inclusief de in de loop van 2012 bijgeplaatste capaciteit "volle bak" zullen gaan.

Omdat het zo'n nat jaar is geweest verbaast het niet dat BDEW voor dit jaar 20,5 TWh i.p.v. de 17,7 TWh van 2011 voorspelt, een stijging van bijna 16% - maar beduidend minder dan het verwachte volume aan zonnestroom, al 28% minder. Het is daarmee al lang duidelijk geworden dat zonnestroom de derde grootste hernieuwbare stroom component is geworden in de "duurzame" mix in Duitsland, na windenergie en biomassa.

Uitgaande van een prognose van een bruto binnenlands stroomverbruik van 594 TWh in 2012, komt BDEW grof geschat op de volgende voorlopige aandelen in de stroom productie mix: windenergie 8%, biomassa 6%, zonnestroom 5%, waterkracht 3%, en elektriciteit uit de biogene component van afval 1%. De totale productie uit hernieuwbare bronnen zou dan al tot 23% kunnen zijn gestegen. Dat was vorig jaar nog 20,3% (Zeitreihen BMU). Alweer een stijging van zo'n 2,7% in een jaar tijd.

Waarschuwing
BDEW heft wel het vingertje, wat als belangenvereniging van de energie- en watersector natuurlijk ook in dat licht moet worden bezien. Het agentschap stelt dat met de continue groei van de "hernieuwbare" stroom modaliteiten tegelijkertijd een dramatische teruggang is geweest in de inzet van aardgas in de centrales, van maar liefst 14%. Dit zou volgens de organisatie de "krititische economische situatie" weerspiegelen waar deze centrales zich momenteel in bevinden. Centrales, die voorzitster Hildegard Müller als "efficiënt" en "klimaatvriendelijk" neerzet, waar uiteraard vraagtekens bij gezet mogen worden (uiteraard wel in relatie tot bruinkool en poederkool verbrandende centrales, maar het blijven fossiele stokers).

Op basis van onderzoek van BDEW zou in 2020 de inzet van fossiel gestookte centrales nog maar 60% kunnen gaan worden van het niveau waarop ze dit jaar draaien. Uitdrukkelijk wordt daarbij gesteld dat de opmars van zonnestroom productie een belangrijke factor is die invloed heeft, evenals een toenemend verschil in de prijzen van aardgas en steenkolen (U.S.A. exporteert bijvoorbeeld steeds meer van hun eigen steenkool nu ze zich massaal op de schaliegas winning hebben gestort in eigen land, de kolenprijzen dalen nu dus). De combinatie maakt dat de gasgestookte centrales steeds vaker worden stilgezet of op beperkte capaciteit draaien, wat de rentabiliteit van de investeringen in gevaar gaat brengen. Ze worden via het Merit Order effect uit de handel op de stroombeurs in Leipzig gedrukt. Waar stroom uit hernieuwbare bronnen sowieso voorrang heeft vanwege onverminderde eisen volgens het Erneuerbare Energien Gesetz.

Grensoverschrijdende gevolgen
Ook wijst BDEW er op dat er steeds meer elektriciteit het land uit wordt geëxporteerd. Alle im- en exporten bij elkaar opgeteld komt BDEW op een saldo van 23 TWh overschot (export) voor 2012, wat in 2011 nog slechts 6,3 TWh zou zijn geweest. Door de toenemende (politiek gewilde!) koppeling van Europese netten zijn de "gevolgen" van de nieuwe stand van zaken ook in die buitenlanden merkbaar. Daarbij wordt met name Nederland genoemd met de grootste import vanuit Duitsland. Omdat hier veel gasgestookte centrales staan, krijgen ook die te maken met een steeds onrendabeler business-case vanwege de grote stroomoverschotten uit Duitsland. I.p.v. dat er duur gas wordt ingekocht voor eigen centrales, wordt er juist goedkope kolenstroom uit Duitsland ingeslagen door de grote stroomhandelaren. Die maakt het kennelijk niets uit wat ze kopen. Als het maar goedkoop is...

Derhalve roept BDEW op dat toekomstig energiebeleid in Duitsland meer in samenhang met Europees beleid moet worden gezien - en gebracht - om ongewenste neveneffecten te voorkomen. Want anders vreest de branche-organisatie dat er wel eens "verkeerde maatregelen" genomen zouden kunnen worden door de dames en heren politici, gebaseerd op "verkeerde analyses". Benoemd worden die gevreesde maatregelen niet. Maar het is duidelijk dat de branche-organisatie van de energiesector in Duitsland zwaar weer vermoed voor hun eigen sector. En dat alles, ook al wordt dat niet met zoveel woorden gezegd, vanwege het doorslaande succes van het Erneuerbare Energien Gesetz van Hermann Scheer en de zijnen.

Persbericht BDEW 18 december 2012 (Aandeel hernieuwbare stroom stijgt naar 23%)

---

20 december 2012. Bouwbedrijf Ballast Nedam scoort mega PV-opdracht Gelderland. Het aan de NYSE Euronext-beurs in Amsterdam genoteerde grote bouwconcern Ballast Nedam uit Nieuwegein gaat met de eer strijken bij een van de grote "monster inkoop acties" in Nederland. Net werd op de actie website Zonnepaneelvoordeel.nl van actie coördinator Energy Indeed uit Utrecht (directeur Mark Meijer) het bericht gepubliceerd dat het 4.000 man tellende bouwbedrijf, met een omzet van 1,4 miljard Euro in 2010, grotendeels in Nederland gerealiseerd, als winnaar uit deze grote tender is gekomen. Ik had het eerder al in de wandelgangen vernomen. Nu is het op de site zelf (en in een inmiddels rondgestuurde brief, in het bezit van Polder PV) "formeel".

^^^
Screenshot van de Zonnepaneelvoordeel.nl site van De Groene Kracht,
met het voor bouwbedrijf Ballast Nedam mooie nieuws: tender gewonnen.

© De Groene Kracht (homepage, bezocht 20 december 2012)

Het gaat om een actie, aanvankelijk gestart in de initiatief nemende gemeente Beuningen, die inmiddels is uitgegroeid tot een enorme omvang van 28 gemeentes in Gelderland, waaronder een relatief grote stad als Arnhem (148.070 inwoners). In genoemde gemeentes zouden in totaal volgens deze CBS publicatie, als ik goed heb gerekend, maar liefst 744.436 inwoners wonen. Bijna driekwart miljoen mensen, dus een zeer groot potentieel! NB: de gemeente Mook en Middelaar (7.947 zielen volgens CBS) ligt formeel in de provincie Limburg, maar zoekt samenwerking met de regio Nijmegen in provincie Gelderland ("Intergemeentelijke samenwerking" op site gemeente). De grote actie zou Europees zijn aanbesteed. Het geschiedt onder het initiatief "De Groene Kracht", wat een bundeling is van de Stadsregio Arnhem, Nijmegen, Milieusamenwerking Afvalverwerking Regio Nijmegen (MARN), en Milieusamenwerking Regio Arnhem (MRA), met nog meer partijen. Voor een overzicht van de achtergronden van "De Groene Kracht", zie deze link.

Tender
De selectie zou zijn geschied na een "intensieve selectieprocedure" onder 10 aanbieders. Het aanbod van de op het gebied van PV-zaken nog vrijwel onbekende bouw concern zou zijn gescreend door DNV KEMA Energy & Sustainability met hoofdkantoor in Arnhem. In januari en februari zouden er eerste avonden moeten worden georganiseerd waar burgers en bedrijven zich zouden kunnen gaan informeren over de voorwaarden en condities van het aanbod (nog onbekend). Ballast Nedam heeft wel recent al een PV-Privé actie opgestart die al enige tijd op mijn inkoopacties webpagina was opgenomen, en waar de site bnsolar.nl voor is opgetuigd. Daar is nog niets te zien over de hardware die wordt aangeboden, behalve dan dat er wordt gesproken over "mono- of multikristallijne" panelen. Dat is - volgens Photon 4/2012 - 88 procent van de internationale afzetmarkt, dus dat zegt verder helaas nog niets. Ik ga er van uit dat er een betrouwbare en hoog-kwalitatieve leverancier zal worden geselecteerd.

Gezien de steeds maar weer opflakkerende "perikelen" over de zonnepanelen inkoop acties in de Nederlandse markt (veel commentaar op WWZ actie, faillissement ZZD actie leverancier Solar Living met veel vraagtekens omgeven, forse organisatorische problemen en hoge afval quotes bij o.a. VEH actie 1), en regelmatige commentaren die steeds vaker uit de wandelgangen van de PV-sector naar buiten treden, vermoedt de webmaster van Polder PV dat hier weer het nodige over gezegd zal gaan worden. Want duidelijk wordt in ieder geval: de specialistische PV-bedrijven die al vele jaren actief zijn op een krappe, doch gelukkig groter wordende markt, zullen het zeker niet "leuk" gaan vinden dat een in potentie zeer grote opdracht bij een (volstrekt theoretische) "pool" van driekwart miljoen burgers bij talloze bijna geheel in Gelderland liggende gemeentes nu naar een bouwbedrijf is gegaan. Zelfs er van uitgaand dat het een naam van faam betreft. Misschien zelfs wel juist: omdat het een bedrijf met een grote reputatie in de bouwwereld betreft. Waarvan de track-record in zonnezaken nog erg mager is...

Ballast Nedam en zon?
In het 206 pagina's tellende jaarverslag over 2011 (pdf) vind ik slechts twee verwijzingen naar "zonnepanelen". (1) Over de "Greenerator". Een 15 KVa stroomaggregaat dat ter plekke stroom opwekt via wind- en zonne-energie in combinatie met accu's. En (2) het eind 2011 gestarte, kleinschalige PV-Privé project voor het personeel, wat ik al op de inkoop acties pagina had staan. Geen grootschalige participatie ervaring in gecompliceerde PV-projecten bij particulieren. Wel heeft Ballast Nedam een opdracht verworven voor plaatsing van zonnepanelen op het stadhuis van Tubbergen (Ov). Het betreft de plaatsing van ongeveer 400 zonnepanelen. Volgens de gemeente zou er 40 procent van de aanschafprijs (subsidie: EUR 67.600) zijn gesubsidieerd door Provincie Overijssel. In december zou het systeem feestelijk worden onthuld, zie ook officieel document van gemeente Tubbergen. Veel meer kan ik niet vinden over B.N. en zonnepanelen.

Wordt ongetwijfeld vervolgd. Wie weet straks zelfs wel op een aparte webpagina op Polder PV, naar analogie van de vorige drie "grote" acties, WWZ, VEH, en ZZD...

http://www.zonnepaneelvoordeel.nl/ (actie site van de Groene Kracht met op de homepage het nieuws)
PV Privé site van Ballast Nedam

---

<<< recenter

actueel 110-101 100-91 90-81 80-71 70-61 60-51 50-41>>> highlights

ouder >>>