PV-systeem

NAAR INDEX PAGINA

^ TOP

5 september 2024: VertiCer update augustus 2024, II. Syntheses evolutie aantallen PV projecten, en capaciteit vanaf 2006, en Garanties van Oorsprong vanaf 2006 / 2017. In navolging van de detail analyse van het augustus rapport van VertiCer (1e bericht hier onder), heb ik, zoals beloofd, enkele syntheses gemaakt van de data uit dat rapport, en een vlak daarvoor op 22 augustus 2024 verschenen "historische update" met - licht gewijzigde - oudere data. Waarmee complete evolutie overzichten mogelijk worden gemaakt. In dit tweede deel geef ik voor drie datasets enkele nieuwe grafieken, die als "totaal referentie" kunnen worden gebruikt voor dit - grootste - zonnestroom dossier in Nederland. Uiteraard blijven hiertoe de veelvuldig aangehaalde disclaimers geldig. Historische data kunnen nog steeds - vermoedelijk marginaal - worden aangepast. Recente data wijzigen vaak, en soms zelfs fors, waardoor bijvoorbeeld verhoudingen tussen maanden onderling beslist nog kunnen wijzigen.

Inhoud

1. Evolutie van aantal gecertificeerde zonnestroom installaties en bijbehorende capaciteit in het databestand van VertiCer, vanaf 2006

In deze eerste grafiek zetten we op een rij wat de complete evolutie is geweest van de aantallen gecertificeerde PV projecten in de (meest actuele) bestanden van VertiCer, en de bijbehorende capaciteit, in MWp. De grafiek is een synthese van de "historische data update" van 22 augustus, met data tm. juni 2021, en het gebruikelijke maandrapport over de maand augustus 2024, met bijgestelde data vanaf juli 2021.

Reactie VertiCer op grote augustus 2024 data anomalie Naar aanleiding van mijn e-mail van 2 september jl., over de compleet onwaarschijnlijke nieuwe capaciteit voor gecertificeerde zonnestroom in het overzicht voor augustus 2024, kreeg ik op 5 september een korte, bondige reactie van een medewerker van VertiCer, die mij bedankte voor mijn oplettendheid: "Onze statistieken zijn gebaseerd op de gegevens die wij vanuit onze Netbeheerders ontvangen. Zij zijn verantwoordelijk voor het controleren en vaststellen van de registraties van productie-installaties. Wij zullen in ieder geval de desbetreffende Netbeheerder(s) informeren over de opvallende gegevens, om e.e.a. te controleren en waar nodig, te corrigeren." Dit toch wel vrij onthutsende antwoord geeft te denken. Kennelijk zijn de destijds aan mij beloofde "ingangs-controles" niet (meer) werkzaam bij VertiCer, en gaan ze daar (tegenwoordig ?) kennelijk blind uit van "correcte waardes" die netbeheerders aan hen leveren. Dit vind ik een twijfelachtige gang van zaken, met hoge risico's op foute (invoer) data. Mede gezien de data geschiedenis die Polder PV al jarenlang intensief heeft gevolgd, en daar in groot detail verslag van heeft gedaan. Uitgangs-controle netbeheer deugt niet Wat in ieder geval dus óók geconcludeerd kan worden: Het gaat kennelijk dus (nu al meermalen) fout bij de netbeheerders zelf, hun uitgangs-controles deugen niet, en ze zijn blijkbaar niet in staat gebleken, om catastrofaal grote fouten zoals de, wederom, recent door Polder PV ontdekte augustus anomalie, geautomatiseerd van een rode vlag te voorzien, en deze fouten direct te (laten) controleren. En, vóórdat er data naar VertiCer worden verstuurd, hun plausibiliteit gecheckt te hebben, en, bij gebleken ingave fout, deze voortijdig te laten corrigeren. Vergeet hierbij s.v.p. niet, dat de augustus 2024 anomalie resulteerde in een toename van 4,2 GWp (certified solar) in 1 maand tijd, wat bijna evenveel volume, in uitsluitend het gecertificeerde dossier, is, als de totale jaargroei in de gehele Nederlandse zonnestroom markt (inclusief residentieel etc.), in de top-jaren 2023 en 2024! Dat er bij de betreffende netbeheerder(s) niet direct alarmbellen zijn afgegaan bij deze foute data, is te bizar voor woorden! Dit alles werpt wel een byzonder licht op de kwaliteit van de data die VertiCer ontvangt, en middels haar maandrapportages, publiekelijk doorzet. En doet vragen rijzen als: "Hoe kan worden voorkomen dat evident grote data fouten bij netbeheerders überhaupt (voortijdig) naar VertiCer worden verstuurd?" "Op welke wijze worden (intern, dan wel extern gemelde) ontdekte fouten bij netbeheerders hersteld, en op welke wijze worden die gecorrigeerde fouten in de actuele data overzichten van VertiCer publiek zichtbaar gemaakt?" "Is het niet noodzakelijk, dat, naast verscherpte output-controles van data bij netbeheerders, er tevens validiteits-checks worden ingebouwd aan de ontvangende kant bij VertiCer? Om in ieder geval dergelijke catastrofale missers op tijd af te vangen?" Ook, omdat er theoretisch "minder catastrofale" fouten door meer dan 1 netbeheerder in 1 maand tijd kunnen worden verstuurd. Die mogelijk niet door genoemde netbeheerders wordt bemerkt, maar door de cumulatie beslist wel bij VertiCer zou moeten worden ontdekt (middels een plausibiliteits-controle van de resulterende totale maandvolumes). "Zou er wellicht een laagdrempelig meldings-portal moeten komen, waarin onwaarschijnlijke, dan wel volstrekt ongeloofwaardige (actuele) data van VertiCer binnen korte tijd kenbaar gemaakt kunnen worden door data analisten? Zodat er snel ingegrepen kan worden?" "Indien dit soort fouten, zoals door ondergetekende al meermalen gemeld bij VertiCer en/of rechtsvoorganger CertiQ, vaker blijken voor te komen, is het dan niet verstandig om alsnog gereviseerde jaarrapporten door VertiCer te laten opstellen, om dergelijke data fouten in de maandrapportages in ieder geval met terugwerkende kracht op jaarbasis (publiek) recht te zetten?" Er worden namelijk sinds 2020 (laatste: revisie 2019), ondanks een herhaalde oproep van Polder PV, géén jaar revisies met maandwaarden meer gepubliceerd door VertiCer, een ernstig gemis in het beschikbare data universum voor zonnestroom in ons land. "Worden minder grote fouten in de door netbeheerders verstuurde data überhaupt wel ontdekt en/of gerepareerd? Of blijven dergelijke minder opvallende fouten wellicht gewoon in de VertiCer databestanden staan, en worden ze mogelijk nooit gecorrigeerd?" Wat mij betreft, is dit alles voor een zeer belangrijk Nederlands data instituut, het enige wat garanties van oorsprong voor duurzame energie mag uitgeven, en wat het grootste zonnestroom dossier van allemaal onderhoudt (SDE en andere GvO's ontvangende projecten), direct vallend onder zowel de Gasunie als TenneT TSO (en dus de verantwoordelijkheid van het Ministerie van Financiën), een byzonder zorgwekkende zaak... Peter Segaar / Polder PV, 5 september 2024

2. Aangemaakte Garanties van Oorsprong (GvO's) per maand, voor (alleen) gecertificeerde zonnestroom tussen januari 2017 en juli 2024

De volgende grafiek vervangt het exemplaar met data tm. 1 maart 2023, in die maand gepubliceerd op Polder PV. Het huidige exemplaar bevat ook alle nieuwe data tot en met juli 2024, en tevens, uit de gereviseerde historische update van 22 augustus 2024, soms licht aangepaste volumes voor oudere jaargangen.

In deze grafiek zijn 2 curves zichtbaar. De magenta curve (referentie: linker Y-as) geeft de laatste stand van zaken m.b.t. de accumulatie van gecertificeerde zonnestroom capaciteit in de recente bestanden van VertiCer, tussen januari 2017 en juli 2024. Oudere maandvolumes zullen waarschijnlijk niet of nauwelijks meer wijzigen, al komen er af en toe duidelijk incorrecte data in voor (de aantoonbaar foute waarde voor november 2019 is helaas blijven staan, en hier onzichtbaar gemaakt). Volumes in de laatste 2 jaar kunnen nog wel behoorlijk wijzigen. Er is bijvoorbeeld een "onlogische piek" zichtbaar in februari 2022. De grilligheid van de curve wordt veroorzaakt door meerdere cijfermatige invloeden, zie de stellingname van destijds CertiQ. De groei in de jaren 2019 tm. 2023 was grofweg rechtlijnig.

De voorlopig laatste maandwaarde, juli 2024, geeft een accumulatie weer van 12.722 MWp. Dat is ruim een factor 26 meer volume, dan er begin 2017 stond aan gecertificeerd PV vermogen. De maandwaarde voor augustus 2024 wordt als volstrekt ongeloofwaardig (excessief hoog) beschouwd door Polder PV, en is niet weergegeven.

De blauwe curve, met als referentie de rechter Y-as, geeft de laatste cijfers voor de per maand uitgegeven GvO's voor (gecertificeerde) zonnestroom, derhalve, de bruto productie. Hierin is weer zeer mooi de progressieve stijging van de productie te zien, die wordt veroorzaakt door een combinatie van seizoenswisselingen (toppen in de zomer, dalen in de winter), en de voortdurend groter wordende capaciteit, die bijdraagt aan steeds hoger wordende productie volumes.

De "zomertoppen" zijn duidelijk, en zijn, per kalenderjaar hier onder nogmaals weergegeven. Waarbij de maximale maandproductie in dat jaar staat weergegeven in de betreffende maand (mei, juni of juli, afhankelijk van het jaar), en, tussen haakjes, de waarde in de rapportage van 1 maart 2023, voor zover van toepassing.

---

---

• januari 2023 354,4 MWp >>> 793,3 MWp (!)
• februari 2023 28,1 MWp >>> -203,3 MWp (!)
• maart 2023 197,4 MWp >>> 228,8 MWp
• april 2023 -15,4 MWp >>> 202,5 MWp (!)
• mei 2023 -0,2 MWp >>> 179,0 MWp
• juni 2023 -0,7 MWp >>> 146,5 MWp
• juli 2023 -14,6 MWp >>> 103,3 MWp
• augustus 2023 -25,5 MWp >>> 132,0 MWp (!)
• september 2023 -41,6 MWp >>> 226,5 MWp (!)
• oktober 2023 82,7 MWp >>> 216,7 MWp
• november 2023 -60,2 MWp >>> 164,6 MWp (!)
• december 2023 -52,5 MWp >>> 389,2 MWp (!)
  
  
• januari 2024 -84,6 MWp >>> 1.091,3 MWp (!)
• februari 2024 -11,7 MWp >>> 161,1 MWp
• maart 2024 -1.140,9 MWp (!) >>> -1.024,4 MWp (!)
• april 2023 -218,5 MWp (!) >>> -152,2 MWp
• mei 2024 198,4 MWp (!) >>> 204,6 MWp
• juni 2024 -20,0 MWp >>> 179,8 MWp (!)
• jul 2024 -55,9 MWp >>> 55,6 MWp
• augustus 2024 - eerste cijfer "4.175,7 MWp" (moet een volstrekt verkeerde ingave zijn geweest !)

In de huidige update zijn voor in totaal 21 maanden de nieuwe capaciteit volumes inmiddels weer, allemaal opwaarts, aangepast sinds het exemplaar tm. juli 2024, 2 voor 2022, en álle 12 maanden in 2023 kregen nieuwe cijfers. De capaciteiten voor januari tm. juli 2024 zijn (ook) weer allemaal gewijzigd, zoals in het staatje hierboven getoond.

Als we de nieuwe maandvolumes voor 2022 optellen, komen we inmiddels op een groei uit van 1.984 MWp. Voor 2023 was de groei in een recente update nog maar 1.298 MWp (en daarmee fors lager dan 2022), maar mede door de bizarre toename in januari, en de daar op volgende extra wijzigingen, is de jaargroei voor 2023 inmiddels stevig bijgesteld, naar momenteel 2.579 MWp. Wat inmiddels alweer een forse 30% hoger is, dan in 2022. Bij de aantallen was er een groot negatief verschil, bijna 55% minder netto nieuwe projecten in 2023 (1.168), dan de 2.576 stuks in 2022.

Deze twee trends bij elkaar nemend, en accepterend dat er ook wegval van waarschijnlijk met name kleine oude installaties uit het VertiCer register zal zijn geweest, lijkt de hogere jaargroei bij de capaciteit in 2023 nog steeds slecht te rijmen, met het gering aantal overgebleven nieuwe aantal projecten, in vergelijking tot de situatie in 2022. We zullen moeten afwachten, of toekomstige cijfers over deze 2 kalenderjaren meer klaarheid in deze vreemde situatie zullen gaan geven. En anders moeten we, als meest waarschijnlijke oorzaak, accepteren, dat de flinke terugval in aanwas cijfers bij de aantallen, grotendeels veroorzaakt wordt door wegval van (SDE gesubsidieerde) kleine installaties, en dat alleen nog maar grote(re), inclusief nieuw toegevoegde, projecten overblijven, die een zwaar stempel op de nieuwe, en de geaccumuleerde capaciteit zullen zetten.

3b. Kwartaal groeicijfers QIV 2021 - QIII* 2024

In een eerdere update heb ik de kwartaal cijfers weer van stal gehaald en in grafiek weergegeven tm. de toen net "volledig", geworden cijfers voor de kwartalen QIV 2021 tot en met QI 2023. In het huidige exemplaar heb ik de soms weer licht gewijzigde data gebruikt, en nog lang niet definitief vastgestelde, ook aangepaste resultaten voor QII 2023 - QIII 2024 rechts toegevoegd. Met name de volumes van de meest recente kwartalen zullen nog flink wijzigen, gezien de continue wijzigingen in door Polder PV bijgehouden data historie van VertiCer en haar rechts-voorganger CertiQ. De anomalie voor de capaciteit in augustus 2024 heeft ook hier een enorme impact, en is dan ook wederom in een aparte kleurstelling in de laatste kolom weergegeven ("kan niet").

Wederom met bovengenoemde disclaimer in het achterhoofd, waardoor de verhoudingen tussen kwartalen onderling dus ook nog lang niet vaststaan (deze zijn sowieso al fors gewijzigd in recente updates), lijkt een conclusie wel al duidelijk getrokken te kunnen worden: Met name de aantallen netto nieuw geregistreerde PV projecten per kwartaal, zijn sinds het laatste kwartaal van 2021 in globale zin stapsgewijs beduidend afgenomen. Het aantal nieuwe projecten per kwartaal is afgenomen van, momenteel, 902 exemplaren in QIV 2021, tot nog maar 439, met de nu bekende cijfers, voor QIV 2022, iets toegenomen naar 498 exemplaren in het eerste kwartaal van 2023, waarna het een bodem bereikte in QIII 2023 (91 netto nieuwe exemplaren). QIV 2023 zit momenteel op een plus van 293 nieuwe projecten. QI 2024 vertoont, mede door de bizarre negatieve groei in maart, en de later komende correcties, inmiddels, na een periode van netto negatieve aanwas nu een licht positieve groei van netto 73 projecten. QII 2024 laat nu nog een netto negatieve groei van 37 projecten zien, wat ongetwijfeld nog fors bijgesteld zal gaan worden. Hetzelfde geldt voor de eerste 2 maanden van QIII 2024, met tot nog toe een netto negatieve aanwas van -263 projecten.

Bij de nieuwe gerapporteerde netto capaciteit is het verhaal compleet anders, wat vooral is veroorzaakt door de eerder gesignaleerde "excessieve" extra netto groei voor januari 2023 en 2024.

Het netto volume per kwartaal nam even toe, van, momenteel, 557 MWp in QIV 2021, naar 627 MWp, in QI 2022, maar is daarna ook, gemiddeld genomen, enkele kwartalen minder geworden. Om een voorlopig dieptepunt te bereiken in QIV 2022, met 372 MWp netto nieuw gerapporteerd volume, gebaseerd op de huidige cijfers.

En toen kwam de "grote verrassing", QI 2023 telde in een vorige update nog 449 MWp nieuw volume, maar dat is, met name door de zeer hoge toevoeging in januari 2023, en de volgende updates, nu alweer een record volume van 819 MWp. Wat nu bijna 31% hoger zou zijn dan de groei in QI in 2022 (627 MWp). Voor de aanwas in QII 2023 geldt momenteel een netto groei van 528 MWp, waar later waarschijnlijk nog e.e.a. aan zal gaan wijzigen, vermoedelijk in positieve zin. Het niveau is daarmee, zoals eerder al voorspeld door Polder PV, gestegen, naar 7,3% boven het niveau van 492 MWp in QII 2022, De nog premature aanwas in QIII 2023 is inmiddels al toegenomen tot 462 MWp in de plus, het is al 94% van het nieuwe netto volume in QIII 2022 (493 MWp).

Voor het laatste kwartaal van 2023 is het totale volume, al flink toegenomen in de januari 2024 update, in de versies van mei tm. augustus 2024 verder gegroeid, naar momenteel 770 MWp. Dit is al het dubbele volume, t.o.v. de 372 MWp in QIV 2022, en met nog latere updates aan toevoegingen te verwachten.

De tweede grote verrassing zien we bij de eerste, nog zeer voorlopige resultaten voor QI 2024. Januari was in een vorige rapportage extreem in positieve zin bijgesteld, maart vertoonde een record negatieve groei, en ook in april was de groei negatief. Met de opvolgende extra bijstellingen, is het voorlopige tussen-resultaat voor het hele kwartaal na even "negatieve aanwas" te hebben gekend, inmiddels op een groei van 228 MWp beland. Dat is nog steeds wel een dramatisch verschil met de 819 MWp netto groei in QI 2023...

Het tweede kwartaal van 2024 startte met een negatieve aanwas, maar is inmiddels in positieve zin gegroeid, met al een iets hogere groei dan in het voorgaande kwartaal, 232 MWp. Dat is inmiddels 44% van de aanwas in QII 2023 (528 MWp). Ook daar zal nog veel aan gaan wijzigen.

Het derde kwartaal van 2024 is, met de extreme anomalie voor augustus vooralsnog een enigma, waar VertiCer hopelijk duidelijkheid in zal gaan verschaffen (rode kolom).

Hoe eventuele verdere wijzigingen bij de capaciteit van gecertificeerde projecten zal gaan verlopen blijft gezien bovenstaande elke keer weer spannend.

Voor de evolutie van de gemiddelde systeem omvang (per maand), zie ook de grafiek onder paragraaf 2a.

3c. Halfjaarlijkse toenames van aantallen en capaciteit van gecertificeerde PV-installaties VertiCer 2022-2024 HII

Omdat een tijdje geleden de eerste resultaten voor het 1e half-jaar van 2023 beschikbaar waren gekomen, en alweer gewijzigd, heb ik in een vorige analyse ook weer de "half-jaar grafiek" van stal gehaald. Die had ik voor het laatst gepubliceerd op basis van de oude CertiQ data in het bericht van 9 januari 2023. Het huidige exemplaar bevat echter alleen de laatst bekende resultaten gebaseerd op de compleet gereviseerde publicatie systematiek bij VertiCer. De (aangepaste) cijfers voor de tweede jaarhelft van 2021 zijn niet volledig bekend in de normale voortgangs-statistiek van VertiCer. Vandaar dat we nu nog slechts de resultaten vanaf de 1e jaarhelft van 2022 kunnen laten zien, tm. de eerste "complete" cijfers voor HII 2023 (tm. december), en de nog zéér voorlopige eerste resultaten voor HI en HII 2024, waarvoor we ongetwijfeld nog de nodige aanvullingen, en forse bijstellingen kunnen verwachten (gearceerde kolommen).

Ook uit deze nog zeer voorlopige halfjaarlijkse groei cijfers blijkt een duidelijke afname van het aantal (overgebleven) projecten in het VertiCer dossier, wat waarschijnlijk heeft te maken met verwijderde kleine projectjes waarvan de oudste SDE beschikkingen zijn vervallen, danwel actief uitgeschreven bij VertiCer. Bij de aantallen projecten nam de bij VertiCer geregistreerde half-jaarlijkse netto aanwas af, van 1.524 nieuwe projecten in HI 2022, via 1.052 stuks in HII 2022 (31% minder), naar nog maar een (voorlopige) groei van slechts 784 nieuw in HI 2023. Wederom 25% minder. De tweede jaarhelft van 2023 heeft nog maar 384 netto nieuwe projecten (-51%), maar daar zal waarschijnlijk nog wel het nodige aan gaan wijzigen. Achteraan vinden we (gearceerd) de eerste resultaten voor de eerste en tweede jaarhelft van 2024, met nog slechts zeer voorlopige data, een licht positieve (HI, 36), danwel negatieve groei van -263 installaties voor HII, en nog veel addities en wijzigingen te verwachten.

Bij de capaciteit is het beeld compleet anders (geworden, in de meest recente updates), en is er zelfs een behoorlijke opleving te zien in beide jaarhelften van 2023. Met de huidige bekende cijfers 1.119 MWp nieuw in HI 2022, 865 MWp in HII 2022 (23% minder), en, vanwege de bizarre, eerder al besproken toename in 1 maand (januari 2023), nu alweer 1.347 MWp nieuwe capaciteit in HI 2023. Dat is 20% meer dan in HI 2022, en zelfs al 56% meer dan in HII 2022. In de update van december 2023 was het netto aanwas volume voor HI 2023 nog maar 923 MWp.

De tweede jaarhelft van 2023 geeft, met de netto groei van, momenteel alweer 1.232 MWp, al een fors hoger volume te zien dan in eerdere recente updates, en laat momenteel dan ook alweer een 42% hoger volume zien, dan de aanwas in HII 2022. Voor het eerste half-jaar van 2024 zijn de data uiteraard nog zeer fluïde, na de grote positieve groei in het februari rapport, gevolgd door een licht negatieve groei van 5 MWp in de maart rapportage, de fors negatieve groei in april, en een opvallend positieve toename in mei en juni. Het voorlopige resultaat voor het eerste half-jaar is, van een licht negatieve aanwas tm. mei (-12 MWp), inmiddels omgeslagen in positieve groei van al 460 MWp. Het zal nog wel even gaan duren voordat er beter zicht komt op de (definitieve) groeicijfers voor de half-jaren, met name voor de recente jaargangen.

Mogelijk wordt de trend van véél minder netto overgebleven (want: deels bij VertiCer uitgeschreven) aantallen installaties, en nog steeds relatief hoge groeicijfers voor de capaciteit, nog verder versterkt, doordat er regelmatig kleinere projecten worden uitgeschreven bij VertiCer (zie tabellen onder paragraaf 5), terwijl de overblijvende (en nieuwe) projecten in de bestanden gemiddeld genomen zelf al veel groter zijn dan de oude (deels zelfs residentiële) kleine installaties.

Voor de tweede jaarhelft van 2024 valt nog weinig zinnigs te zeggen, gezien de absurde data anomalie voor augustus, leidend tot een veronderstelde, echter volstrekt onmogelijke, aanwas van 4,2 GWp in dat nog onvolledige half-jaar. Vandaar dat deze kolom doorzichtig is weergegeven.

3d. Jaarlijkse toenames van aantallen en capaciteit van gecertificeerde PV-installaties VertiCer YOY 2009 - 2023*

Wederom naar analogie van de grafiek voor de eindejaars-volumes, ditmaal de daar uit afgeleide jaargroei cijfers volgens de laatste data update van VertiCer, in bovenstaande grafiek (alle drie parameters met referentie de rechter schaal, logarithmisch weergegeven). Tot en met kalenderjaar 2020 zijn de data ditmaal gebruikt uit de recent beschikbaar gestelde update (24 aug. 2024), waarin echter nauwelijks wijzigingen zijn opgenomen. De data voor 2021**, 2022**, en 2023*, rechts toegevoegd, komen uit de huidige update van de data tm. augustus 2024, zoals geopenbaard door VertiCer. De grafiek toont dus de meest recente situatie, met de laatst beschikbare bron-cijfers. Mochten toekomstige "historische" jaarcijfers alsnog wijzigen, en wereldkundig worden gemaakt, zullen die in latere updates worden toegevoegd aan deze grafiek. Vermoedt wordt, dat eventuele nagekomen correcties met name voor de oudere jaargangen marginaal zullen zijn.

Goed is te zien dat er een duidelijk verschil is in de trend bij de nieuwe jaarlijkse aantallen installaties (blauwe kolommen) en bij de nieuwe capaciteit per jaar (gele kolommen). Bij de aantallen beginnen we op een hoog niveau van 3.765 [overgebleven † !] nieuwe installaties in 2009, het gevolg van de enkele duizenden grotendeels particuliere kleine SDE beschikkingen die in de eerste jaren van de SDE (2008 tm. 2010) werden opgeleverd. Die bron droogde al snel op omdat particuliere installaties de facto uit de opvolger regelingen werden gedwongen (eis minimaal 15 kWp, later ook nog verplicht grootverbruik aansluiting), en zakte de hoeveelheid nieuwe installaties dan ook stapsgewijs naar het dieptepunt van 259 nieuwe projecten in 2014. Daarna zwol het jaarlijkse volume weer aan door een lange reeks van (deels) succesvol geïmplementeerde SDE "+" beschikkingen, tot een voorlopig maximum van 5.503 nieuwe projecten in Corona jaar 2020.

Daarna is, zelfs met grote hoeveelheden nieuw beschikte projecten onder de SDE "++" regimes, het tempo weer fors afgenomen, ook vanwege massieve wegval van beschikte projecten, waar met name de wijdverspreide net-problemen een belangrijke (maar niet de enige) oorzaak van zijn. In 2021 en 2022 zijn met de recentste cijfers nu netto 3.886, resp. 2.576 nieuwe projecten toegevoegd. Dat laatst bekende volume voor 2022 is 46,8% van het record niveau in 2020.

In 2023 is nog maar een beperkt volume van 1.168 (netto) nieuwe projecten bekend (gearceerde blauwe kolom achteraan). Hier kan nog het nodige aan wijzigen, in de te verwachten maandelijkse cijfer updates later in 2024 ff.

Capaciteit andersoortige trend, naar een nieuw record jaar (2023)

Bij de capaciteit is de jaarlijkse aanwas in de beginjaren relatief "stabiel" geweest, met wat kleine op- en neerwaartse bewegingen, van 18,7 MWp nieuw in 2009, tijdelijk zakkend naar 13,0 MWp nieuw volume in 2010, nog eens 4 jaar iets boven dat niveau blijvend, om vanaf 2015 sterk te stijgen. Dat was in het begin vooral vanwege de implementatie van de toen succesvolle SDE 2014 regeling. Er werd elk jaar weer meer capaciteit toegevoegd, tot een voorlopig maximum van 2.436,9 MWp, wederom in het Corona jaar 2020. Maar ook de nieuwe capaciteit begon in de jaren 2021-2022 duidelijk af te nemen, al was het op een veel minder dramatisch niveau.

In 2021 was het nieuwe netto volume nog 2.007,4 MWp, dat is in 2022 momenteel nog maar 1.984,2 MWp met de bekende cijfers in de huidige update. Dat is voor 2022, met ruim 81% van het maximale nieuwbouw volume in 2020, in ieder geval beduidend beter dan de flinke terugval bij de (netto) aantallen nieuwe projecten (bijna 47%). Met, uiteraard, de blijvende disclaimer, dat ook deze jaargroei cijfers nog niet "in beton zijn gegoten", en nog verder kunnen wijzigen. Opvallend blijft in ieder geval, dat met de laatste updates, het jaargroei volume voor de capaciteit in 2022 steeds dichter is toegekropen naar dat van het voorgaande jaar. Het verschil is momenteel nog maar iets meer dan 23 MWp (vorige rapportage 26 MWp).

In 2023 is inmiddels, vooral vanwege de eerder besproken, bizar hoge toevoeging in januari dat jaar, en de nodige toevoegingen in de meest recente updates, een netto volume bijbouw van 2.579,1 MWp geconstateerd (enkele updates hiervoor was dat nog slechts 1.223 MWp!). Dat is nu dus al hoger dan de nu bekende groei in zowel 2021 en 2022, en heeft inmiddels het eerder vastgestelde record groei in Corona jaar 2020 al met 142 MWp overtroefd. 2023 is dus een nieuw recordjaar, wat de groei van gecertificeerde capaciteit betreft. Met de huidige stand van zaken zou de jaargroei in 2023 dus al 30% hoger hebben gelegen dan de aanwas in 2022, en 28,5% meer dan in vorig record jaar 2020. We hebben echter ook gezien dat data regelmatig (flink) worden bijgesteld, dus de relatieve verhouding van de jaargroeicijfers in deze 3 jaren ligt beslist nog niet vast.

Gemiddelde project omvang

Wederom heb ik, uit deze uit de eindejaars-data afgeleide jaargroei cijfers, uiteraard ook weer de gemiddelde systeemcapaciteit van de nieuwe aanwinsten per jaar berekend, en getoond in de groene curve in bovenstaande grafiek (vermogen in kWp gemiddeld per nieuwe installatie). Deze vertoont, na een lichte inzinking tussen 2009 en 2010, een zeer sterke progressie, van 5,0 kWp bij de nieuwe projecten in 2009, tot alweer 770 kWp gemiddeld per nieuw project in 2022. Een factor 155 maal zo groot, in 13 jaar tijd. Deze enorme schaalvergroting, sterk gedreven door de oplevering van honderden zonneparken en enorme distributiecentra bomvol zonnepanelen op de uitgestrekte platte daken, is een van de belangrijkste oorzaken, van de nieuwe realiteit bij de stroomvoorziening in Nederland: de overal zichtbaar wordende netcongestie, met name op de middenspannings-netten. Voor de bijna actuele situatie, met details, zie de nieuwe gedetailleerde capaciteitskaart van Netbeheer Nederland (gescheiden in netafname resp. -invoeding). Wat uiteraard ook zijn weerslag heeft gekregen op de progressie van de uitbouw van de gecertificeerde nieuwe volumes in de VertiCer databank: die is sterk aan het vertragen. En slechts met veel moeite "op niveau" te houden.

Voor 2023 is een sterke toename van de gemiddelde capaciteit zichtbaar, naar inmiddels 2.208 kWp per project (!). Echter, omdat deze maatvoering van 2 input variabelen afhankelijk is (die beiden netto volumes betreffen, verschillen tussen instroom en uitstroom bij VertiCer), die beiden nog flink, in beide richtingen, kunnen gaan afwijken van de huidige waarden, is er nog niet veel te zeggen over wat dit uiteindelijk op kalenderjaar basis zal gaan opleveren. Het is echter wel waarschijnlijk, dat die gemiddelde nieuwe project capaciteit op een hoog niveau zal komen te liggen, vanweg de sterk neerwaartse trend bij het aantal nieuwe projecten, bij een blijvend hoog niveau voor de nieuwe totale capaciteiten.

† Met name uit de oudere SDE regelingen, vallen regelmatig lang geleden bij VertiCer voorganger CertiQ ingeschreven projecten weg. Hier zijn verschillende redenen voor. In de uitgebreide SDE project analyses van Polder PV wordt hier regelmatig, en gedetailleerd over gerapporteerd (exemplaar 1 juli 2024, zie hier).

---

4. 100 procents-grafieken en segmentatie naar grootteklasse

Een van de nieuwe mogelijkheden van de compleet herziene presentaties bij VertiCer, is de segmentatie naar grootteklasse. Daar kon tot voor kort uitsluitend iets over gezegd worden op basis van de jaaroverzichten, waar, al lang geleden op basis van een verzoek in die richting door Polder PV, inderdaad werk van gemaakt is door rechtsvoorganger CertiQ. Zoals in de eerste analyses al duidelijk werd, is dit nu ook op maandelijkse basis mogelijk. Met, we blijven dit herhalen, de waarschuwing, dat alle cijfers bijgesteld kunnen worden in latere updates, met name m.b.t. de meest recente data. Bij de al wat oudere periodes vinden wijzingen minder vaak plaats, en zijn ze meestal van een bescheiden omvang.

In het 3e artikel over de eerste resultaten van januari 2023 heb ik al meer-jaarlijkse trends laten zien bij de evolutie van de diverse grootte klasses. Inclusief een toen nog in de bestanden van CertiQ voorkomende enorme anomalie, die niet bleek te zijn hersteld (artikel 14 februari 2023). Van dat historische overzicht is inmiddels een recente update verschenen, maar daar blijkt nauwelijks iets in te zijn gewijzigd (marginale bijstellingen). De huidige grafiek geeft voor de kortere termijn de nieuwe data tot en met augustus 2024, en de aangepaste waarden voor de maanden in de meest recente periode daar aan voorafgaand.

4a. 100 procents-grafiek aantallen per categorie

Een zogenaamde "100-procents-grafiek" voor de evolutie trends van de 8 door VertiCer en haar rechtsvoorganger onderscheiden grootteklassen van de gecertificeerde PV-populatie die zij bijhouden, dit exemplaar voor de aantallen projecten aan het eind van elke maand. Voor eind augustus / begin september 2024 zijn de absolute waarden per grootteklasse rechts weergegeven. Globaal genomen namen de kleinste categorieën (1-5 kWp, 5-10 kWp, en 10-50 kWp) in betekenis af sedert juli 2021, de impact van de grotere categorieën werd groter. Er is echter weer een stabilisatie gekomen, omdat het tempo bij de aantallen nieuw netgekoppelde (danwel netto overgebleven) projecten onder de SDE regimes weer flink is afgenomen. In de augustus 2024 update, is het totale aantal installaties groter of gelijk aan 50 kWp, medio 2021 al meer dan de helft, met het gezamenlijke volume al op ruim 57% van het totaal gekomen (20.035 van, in totaal, 34.952 netto overgebleven projecten). De categorie 100-250 kWp omvat het grootste aantal projecten, 7.514 exemplaren, afgezien van de kleinste installaties tot 5 kWp (overgebleven 8.624 stuks, eind augustus 2024). Uiteraard hebben de grotere project categorieën, vanaf 250 kWp, relatief weinig tot bescheiden aantallen. Maar schijn bedriegt: ze omvatten de allergrootste volumes bij de capaciteit, en hebben dus een zéér grote impact op de totale populatie, zie de volgende grafiek.

Plussen en minnen

Een klein deel van de afnemende betekenis van de kleinste project categorieën wordt veroorzaakt door continue uitval uit het databestand van VertiCer (diverse redenen mogelijk, ook al heel lang waargenomen bij de SDE portfolio's, analyse status 1 juli 2024). Daar staat ook weer tegenover dat volledig buiten de populaire SDE regelingen om gerealiseerde kleinschalige projecten bijgeschreven kunnen worden in de registers van VertiCer. Een fenomeen wat compleet onbekend lijkt in de PV sector in ons land, er wordt in ieder geval nooit over gerept, behalve dan bij Polder PV. In 2023 werden er bijvoorbeeld netto 41 installaties in de kleinste project categorie uitgeschreven, maar kwam er tegelijkertijd een verrassende hoeveelheid van 140 exemplaren bij in de categorie 5 tm. 10 kWp, waarvoor normaliter beslist géén (nieuwe) SDE beschikking afgegeven kan zijn sedert SDE 2011 (zie ook tabel paragraaf 5b). Dat soort kleine projecten zijn mogelijk afkomstig uit portfolio's van bedrijven zoals Powerpeers, Vandebron, en Allinpower, en het in België al actieve EnergySwap, die geoormerkt garanties van oorsprong (GvO's) van door de afnemer aangewezen projecten afboeken, ter "vergroening" van de stroomconsumptie van de klant. Daar kunnen ook (zeer) kleine residentiële projecten, of bijvoorbeeld kleine installaties op scholen, gymzalen e.d. bij zitten. Om dat soort transacties in Nederland te kunnen / mogen doen, moeten de betrokken projectjes ook verplicht geregistreerd worden bij VertiCer. En die zien we hier dus tevoorschijn komen.

De grootste categorie, projecten (of eigenlijk: "registraties") groter dan 1 MWp per stuk, omvat eind augustus 2024 1.705 installaties (wederom 20 meer dan in de vorige update tm. juli 2024), wat slechts 4,9% van het totale aantal is op dat moment. Op herhaalde verzoeken van Polder PV, om deze grote "verzamelbak" verder op te splitsen, gezien de dominante hoeveelheid capaciteit in deze categorie (zie grafiek onder paragraaf 4b), is, destijds, CertiQ, helaas niet ingegaan.

4b. 100 procents-grafiek capaciteit per categorie - de augustus anomalie getraceerd

Een vergelijkbare "100 procents-grafiek" als voor de aantallen projecten, maar nu voor de periode juli 2021 tm. augustus 2024, voor de daarmee gepaard gaande capaciteiten in MWp. Voor eind augustus 2024 zijn wederom de absolute volumes rechts weergegeven, alsmede, voor de grootste categorie, voor eind juli dat jaar. Een totaal ander beeld is hier te zien, met "überdominant" de grootste project categorie (installaties groter dan 1 MWp). Ook is direct te zien, waar de enorme capaciteits-anomalie voor augustus, eerder reeds beschreven, zijn grondslag heeft. Eind juli was het volume in die categorie, met projecten per stuk groter dan 1 MWp, namelijk "nog maar" 8.410 MWp groot (wel alweer, door bijstellingen / nagekomen volume, 2,1% meer dan de eind van die maand gerapporteerde 8.238 MWp). Wat in lijn met de historie van de voorgaande evolutie is. In augustus zou echter, volgens de oorspronkelijke cijfers van VertiCer, er al een absurd hoog volume van 12.611 MWp zijn geaccumuleerd in die categorie, wat een toename van 4,2 GWp zou zijn in 1 maand tijd.

29 Dorhoutmeessen

Dit is volslagen onmogelijk. Zelfs als je er van uit zou gaan dat er af en toe een groot zonnepark de statistiek databank van VertiCer zou bereiken, het grootste netgekoppelde zonnepark (Dorhout Mees Biddinghuizen), is "slechts" 144 MWp groot. Zouden de VertiCer cijfers "kloppen", zouden er in augustus 29 Dorhoutmeessen aangesloten moeten zijn in ons land. Dat is natuurlijk je reinste polderkolder: de broncijfers zijn rabiaat fout voor deze grootste categorie. Vandaar dat ik de laatste kolom voor dat categorie segment gearceerd heb met rode rand, om aan te geven dat dat volume volstrekt onmogelijk is. Helaas heeft dit ook direct een enorm drukkend effect op de aandelen voor de overige categorieën, zoals zichtbaar, rechtsboven in de grafiek. Ook het in de titel vermelde resulterende "totaal volume" eind augustus (17.102 MWp) is uiteraard onmogelijk, eind juli was dit nog "slechts" 12.722 MWp. Vandaar het vraagteken.

Voor de aandelen van de verschillende segmenten in augustus heeft het geen zin om inhoudelijke opmerkingen te maken, vanwege de aantoonbaar foute ingave voor de grootste capaciteits-categorie. Deze blijft zonder meer het alles overstijgende grootste segment. Begin augustus 2024 was het aandeel op het totaal 65%, en het zal vermoedelijk verder zijn gestegen. Hoeveel blijft echter onduidelijk, totdat de anomalie bij VertiCer is weggewerkt.

Het tweede grootste segment blijft de categorie installaties tussen de 250 en 500 kWp, gevolgd door de segmenten 100-250 kWp, resp. 500-1.000 kWp. De overige segmenten, met de kleinste installaties, stellen op het geheel weinig voor, en hebben in de loop der jaren een steeds kleiner aandeel op het totale volume gekregen, vanwege de enorme schaalvergroting in de projecten sector, die nog steeds voortduurt.

Status eind juli 2024 (i.v.m. anomalie augustus)

De grootste categorie had in ieder geval eind juli 2024 een relatief bescheiden aantal projecten (revisie in augustus update: 1.708 exemplaren), bij een al hoge capaciteit (8.410 MWp). Wat is terug te voeren op een steeds hoger wordende systeemgemiddelde capaciteit. In juli 2021 was dat nog 4.024 kWp gemiddeld, begin augustus 2024 is dat alweer toegenomen naar 4.924 kWp, een toename van ruim 22% in 35 maanden tijd.

Voor de overige categorieën blijft er dan niet zeer veel "ruimte" meer over op het totaal. Nemen we ook nog de drie opvolgende categorieën mee (flinke projecten van een halve - 1 MWp, 250 - 500 kWp, resp. 100 - 250 kWp), claimen de grootste vier project categorieën het allergrootste geregistreerde volume in de totale markt. Dit was in juli 2021 al 93,3%, eind juli 2024 is dat, met de meest recente data in de huidige (augustus) update, 96% geworden. De kleinste 2 categorieën zijn op deze schaal al vrijwel niet meer zichtbaar. Hun aandeel is begin augustus 2024 geslonken naar nog maar 0,12% van totaal volume (15,6 MWp, projecten van elk 5 - 10 kWp), resp. 0,17% (21,9 MWp, projecten van elk 1 - 5 kWp).

Dan resteren, eind juli 2024, nog relatief bescheiden volumes voor de categorieën projecten van 50-100 kWp (totaal 367 MWp begin augustus 2024, 2,9%), resp. 10-50 kWp (totaal 127 MWp, 1,0%).

---

5. Jaarvolume segmentaties 2022 - 2023

5a. 2022 revisited - status update publicatie 2 september 2024

In de maandrapport analyse voor januari 2023 publiceerde ik ook een tabel met de nieuw gereconstrueerde cijfers voor de jaargroei voor kalenderjaar 2022. Daar zijn natuurlijk in de tussenliggende rapportages weer veel wijzigingen in gekomen, waarbij ik de laatste stand van zaken in de augustus 2024 update hier onder weergeef in tabelvorm. Voor nadere toelichting, zie de analyse bij het januari 2023 rapport. Ditmaal zijn er bij de meeste categorieën cijfermatige wijzigingen t.o.v. het voorgaande exemplaar (juli 2024) geweest, en ook hier weer cursief weergegeven. Afgeleide cijfers zijn uiteraard (deels "achter de komma") mee veranderd.

Nieuwe jaarvolumes 2022 (YOY)	Aantallen	aandeel op totaal (%)	Capaciteit (MWp)	aandeel op totaal (%)	Gemiddelde capaciteit per nieuwe installatie (kWp)
1-5 kWp	-54	-2,1%	-0,061	-0,003%	1,1
5-10 kWp	50	1,9%	0,406	0,02%	8,1
10-50 kWp	224	8,7%	6,989	0,35%	31,2
50-100 kWp	434	16,8%	33,278	1,7%	76,7
100-250 kWp	798	31,0%	137,856	6,9%	172,8
250-500 kWp	527	20,5%	182,219	9,2%	345,8
500-1.000 kWp	270	10,5%	193,087	9,7%	715,1
> 1 MWp	327	12,7%	1.430,408	72,1%	4.374,3
Totaal	2.576	100%	1.984,182	100%	770,3

Aantallen nieuw "totaal" wijzigde in de huidige update, van 2.568 naar 2.576; de capaciteit "totaal" nam ook toe, van 1.981,214 MWp naar 1.984,182 MWp. De systeemgemiddelde capaciteit van de toevoegingen in 2022 veranderde mee, en is ditmaal weer iets lager geworden: van 771,5 kWp naar 770,3 kWp bij de totale volumes. Zie de tabel voor de overige details bij alle segmentaties.

Overduidelijk blijft, dat de grootste groei bij de aantallen nieuwe projecten in 2022 lag bij de installaties van 100 tm. 250 kWp (inmiddels 798 nieuwe exemplaren bekend, 31,0% van totale jaarvolume), met categorie 250 tm. 500 kWp als goede tweede (527 nieuwe projecten, 20,5%). Dat zijn beide populaire categorieën PV projecten op kleinere industriële daken en -complexen, en bij het Midden- en Kleinbedrijf.

Opvallend blijft het forse volume van, inmiddels, 327 nieuwe installaties in de grootste projecten categorie >1 MWp (12,7%), waar de meeste grondgebonden zonneparken en grote rooftop installaties op distributiecentra e.d. onder vallen. Ook valt de negatieve groei van de kleinste project categorie op, er zijn in totaal netto 54 projecten uit de databank van VertiCer "uitgeschreven" in 2022. Daarvoor zijn diverse redenen mogelijk, waar onder misschien eerste oude projecten met een SDE 2008 of 2009 beschikking, die door hun subsidie termijn heen zijn, en waarvan de eigenaren actief de registratie bij VertiCer hebben be-eindigd.

Bij de capaciteit is het verhaal compleet anders. Hier blijft de categorie projecten groter dan 1 MWp alles veruit domineren, met maar liefst 1.430,4 MWp van het totale 2022 jaarvolume (72,1%) op haar conto, een zoveelste illustratie van de schaalvergroting in de projecten markt. De drie opvolgende categorieën kunnen nog enigszins - op grote afstand - meekomen, met aandelen van 9,7, 9,2, resp. 6,9% van het totale toegevoegde project volume (capaciteit). De kleinste 3 categorieën doen uitsluitend voor spek en bonen mee bij dit grote projecten-geweld (aandelen 0,35% of veel minder bij de capaciteit).

5b. Groei in 2023 (zeer voorlopig) - status update publicatie 2 september 2024

Naar analogie van de - licht gewijzigde - cijfers voor de nieuwe aanwas in heel 2022 (vorige tabel), geef ik hier onder de uiteraard nog voorlopige data voor de 12 maanden van 2023 (cumulatie januari tm. december), volgens de cijfers in het laatste maandrapport verschenen op de VertiCer website. Ondanks de hier al weergegeven aanpassingen, gaat er waarschijnlijk nog wel meer veranderen aan deze data, dus nog zéér voorlopige cijfers voor dat jaar (cursief: wijziging t.o.v. rapportage juli 2024):

Nieuwe jaarvolumes 2023 (YOY)	Aantallen	aandeel op totaal (%)	Capaciteit (MWp)	aandeel op totaal (%)
1-5 kWp	-41	-3,5%	-0,048	-0,002%
5-10 kWp	140	12,0%	1,231	0,05%
10-50 kWp	13	1,1%	0,533	0,02%
50-100 kWp	203	17,4%	15,680	0,6%
100-250 kWp	265	22,7%	44,306	1,7%
250-500 kWp	192	16,4%	62,541	2,4%
500-1.000 kWp	153	13,1%	113,116	4,4%
> 1 MWp	243	20,8%	2.341,703	90,8%
Totaal	1.168	100%	2.579,062	100%

Uit dit overzicht blijken 2 zaken kristalhelder: de groei is in 2023 in bijna alle kleinere categorieën "niet van betekenis" geweest, en/of, vanwege de vele wijzigingen in de actuele databestanden bij VertiCer, hebben deze zelfs (tijdelijk ?) tot negatieve groeicijfers geleid t.o.v. de herziene status aan het begin van het jaar (= status EOY 2022, vorige tabel). Er zijn vanaf begin 2023 nogal wat wijzigingen geweest in de updates van dat jaar. Sommige voorheen "negatieve groeicijfers" zijn inmiddels omgeturnd in positieve exemplaren, en vice versa. De categorie 10-50 kWp had eerst negatieve groeicijfers, kwam bij de aantallen op precies nul uit in de update van juli 2024, en laat nu al een positieve groei zien van 13 exemplaren. Nogmaals wijs ik op het oorspronkelijke, uitgebreide commentaar van CertiQ, hoe dergelijke (tijdelijke) negatieve groeicijfers en wijzigingen daarin tot stand kunnen komen in hun databestanden. Het berekenen van systeemgemiddeldes bij negatieve groeicijfers heeft niet zoveel zin, dus die heb ik voor dit specifieke overzicht voorlopig weggelaten. Dat komt later wel, als er enig zicht is op meer gesettelde, volledige jaarcijfers.

Negatieve groei cijfers zijn er nu alleen nog maar voor zowel aantallen als bij de capaciteit bij de categorie 1-5 kWp (-41, resp. -0,048 MWp).

In totaal zijn er netto bezien in 2023 nog maar 1.168 nieuwe projecten bijgekomen, maar dat zijn er wel al 63 meer dan in de voorgaande update. Dat zal nog wel aardig bijgesteld kunnen gaan worden in komende updates. Het blijft in ieder geval een zeer laag niveau, dat is al een tijdje duidelijk. Een neergaande trend bij de netto bijkomende projecten was al veel langer zichtbaar in de klassieke maand rapportages. Zie de eerste grafiek in de analyse van het laatste "gangbare" maandrapport van rechtsvoorganger CertiQ (december 2022). Deze trend lijkt zich te hebben versterkt, vooral bij de netto aantallen nieuwkomers (netto = nieuwe aanwas minus bij VertiCer uitgeschreven projecten per maand).

Flinke wijziging bij groei capaciteit in 2023

Wat overblijft, is het enige positieve punt, namelijk de groei van de capaciteit, ondanks de vele, structurele problemen in de markt (met name voorhanden netcapaciteit en hogere project kosten). De facto is die vrijwel exclusief neergekomen op een toename in, het wordt eentonig, de grootste project categorie (registraties per stuk groter dan 1 MWp). Want daar werd tussen januari en eind december 2023 een aanzienlijk volume van 2.341,7 MWp aan toegevoegd, bijna 91% van het totale nieuwe record jaar volume van ruim 2.579 MWp. Inmiddels dus al duidelijk hoger dan de nog niet formeel gewijzigde jaargroei van voorgaand record jaar 2020 (bijna 2.437 MWp). Dit was in de update van eind 2023 nog maar 1.298 MWp, de bizarre toename van het bij VertiCer geregistreerde vermogen in januari 2023, gevolgd door de verdere wijzigingen in de volgende updates, is hier grotendeels debet aan.

Schaalvergroting nochmals

De schaalvergroting in de projecten sector wordt duidelijk geïllustreerd, door het feit dat de capaciteits-aanwas voor de grootste PV installatie categorie (projecten per stuk groter dan 1 MWp), in 2023 nu al 64% groter is dan in 2022 (2.342 MWp voor 2023, tabel 5b, versus 1.430 MWp voor 2022, tabel 5a).

De in een vorige update gerapporteerde disclaimer, dat voor de grootste project categorie een schier onmogelijk hoog project gemiddelde van 31,5 MWp per project resulteerde voor het eerste kwartaal, lijkt met de diverse gepasseerde latere forse bijstellingen in ieder geval alweer achterhaald, zoals toen ook al voorspeld. Het gemiddelde met de huidige cijfers is inmiddels uitgekomen op een "logischer" gemiddelde van ruim 9,6 MWp voor de grootste project categorie. Dat ligt echter nog steeds op een hoog niveau. Deze categorie blijft een zeer dominant stempel op het totale gerealiseerde volume zetten, en de projecten in deze categorie zijn per stuk ook nog eens gemiddeld zeer groot.

De enige categorieën die nog enigszins iets voorstellen zijn de 3 op een na grootsten, met projecten tussen de 500 en 1.000 kWp, resp. 250-500 kWp, en 100-250 kWp, die momenteel cumulatief in 2023 een verzameling van 113 MWp, resp. 63 MWp en 44 MWp nieuw toegevoegde capaciteit tellen. De overige categorieën stellen weinig voor bij de nieuw opgeleverde capaciteit in deze periode.

---

6. Evolutie van gecertificeerde zonnestroom productie / uitgifte van GvO's tm. juli 2024

Ook voor deze parameter, afgegeven hoeveelheid Garanties van Oorsprong (GvO's), geldt, dat er op 24 augustus een update van de historische cijfers is gegeven. Hier zal later verder op worden ingegaan. In het huidige bijgestelde overzicht geef ik alleen de meest recente cijfers weer, vanaf mei 2021. Voor een fraaie grafiek die verder terug gaat in de tijd, zie de update in de bespreking van het februari rapport van 2023, en het commentaar daarbij. Nadat in een recente update voor het eerst een nog zéér voorlopige, totale jaarproductie bekend is geworden voor 2023, zijn inmiddels de eerste resultaten voor januari tot en met juli in het nieuwe jaar, 2024, gepubliceerd. Met wederom een bizarre anomalie wat februari betreft, die nog steeds niet officieel is "gerepareerd".***

De extractie van een continue reeks van zonnestroom productie data uit de nieuwe spreadsheets van VertiCer is niet eenvoudig omdat de zonnestroom data tussen alle overige GvO cijfers in staan, sterk verspreid over meerdere locaties, er terug gerekend moet worden naar maand van productie, er continu wijzigingen / bijstellingen zijn, en alle over verschillende periodes uitgegeven garanties van oorsprong (GvO's) voor gecertificeerde zonnestroom uiteindelijk per maand opgeteld moeten worden. Bovenstaande grafiek is het uiteindelijke resultaat, met de meest recent beschikbare reeks van mei 2021 tm. juli 2024. In de maand rapportages lopen de productie resultaten altijd 1 maand achter op die van de opgestelde generator capaciteit. De productie is weergegeven in de blauwe curve (rechter Y-as als referentie, eenheid GWh = 1 miljoen kWh).

Er zijn twee "drijvende krachten" achter het verloop van deze curve. Ten eerste natuurlijk de seizoens-variabiliteit, die zich uit in hoge producties in de zomermaanden ("toppen"), resp. lage output in de wintermaanden ("dalen"). Meestal is december de minst producerende maand. Eerder zagen we al dat, sterk afhankelijk van de gemiddelde instralings-condities in de betreffende maand, in de zomerperiodes hetzij mei (2020), juni (2019, 2021, 2022), of juli (2017, 2018) de best performer waren bij de productie. Voor de hier getoonde recentere periode zijn de waargenomen "zomer pieken" alle 4 in juni gevallen. De huidige piek waarden voor juni 2021 is gestabiliseerd, voor de overige drie jaren zijn ze alweer iets opgehoogd t.o.v. de volumes getoond in de vorige update.

De tot nog toe gecertificeerde productie in juni 2023 heeft een nieuw record niveau van 1.549 GWh bereikt. Dat is al 24,5% hoger dan in juni 2022, waarvoor inmiddels 1.244 GWh aan zonnestroom GvO's zijn uitgegeven. Anton Boonstra had voor heel Nederland, voor juni 2023, 11% meer instraling vastgesteld dan in juni 2022, de maand was dan ook "record zonnig" volgens het KNMI. Dit opmerkelijke resultaat voor juni is dus niet verbazingwekkend. Dat, in combinatie met de continu voortschrijdende nieuwbouw van PV projecten (al dan niet met SDE subsidie), maakt dat we eind juni 2023 al een (gecertificeerd) productie record te pakken hebben. Deze piek kan in theorie nog steeds iets hoger kan gaan worden in komende updates.

Ook de piek volumes uit met name 2021 en 2022 kunnen later nog, zij het marginaal, worden bijgeplust. Zeker van de kleinere projecten, die niet maandelijks door een meetbedrijf worden gemeten, komen productiecijfers namelijk heel erg laat pas beschikbaar, en worden ze dan pas aan de databestanden van VertiCer toegevoegd. En worden ze "zichtbaar" in de hier getoonde productie historie. Als dit al geschiedt, zal de impact ervan echter zeer bescheiden zijn.

Juli 2023 duidelijk minder productie dan juni

Het resultaat voor juli 2023 laat een scherpe neerwaartse knik in de grafiek zien, en komt, voorlopig, uit op een productie van 1.211 GWh in die maand, marginaal lager dan de 1.212 GWh in de zeer zonnige juli maand van 2022. Ten eerste was juli 2023, i.t.t. juni, een historisch bezien "normale" maand wat het aantal zonne-uren betreft. Boonstra meldde dat er in die maand 11,3% minder instraling was dan in juli 2022, en productie is altijd direct gerelateerd aan de hoeveelheid instraling, dus een lagere output voor juli was sowieso al de verwachting als de productie capaciteit stabiel zou zijn gebleven in het tussenliggende jaar.

Ten tweede. In juli 2023 steeg het aantal uren met negatieve prijzen op de stroommarkt behoorlijk, volgens de bekende grafiek van Martien Visser van Entrance op "X" (28 oktober 2023). Het kan beslist zo zijn geweest, dat hierdoor met name grotere projecten tijdelijk hun productie hebben gestaakt, om geen geld te moeten betalen i.p.v. te ontvangen. Geen productie = geen GvO's. De omvang daarvan is echter nog steeds een aardig mysterie, want die afschakelingen worden bij mijn weten niet nationaal bijgehouden cq. geopenbaard. Visser probeert die verliezen / "non-producties" weliswaar met steeds betere aannames te "modelleren" voor zijn data platform (zie tweet van 27 mei 2024), maar Minister Rob Jetten van MinEZK moest bij beantwoording van vragen van Eerdmans van JA21 het antwoord schuldig blijven over de mogelijke volumes die afgeschakeld zouden zijn / worden. Die zijn volgens hem niet bekend (zie tweet van Polder PV met het betreffende antwoord, van 30 mei 2024).

Resterende maanden 2023 ff.

Augustus 2023 zit momenteel op 1.072 GWh, wat 8,5% lager is dan de 1.171 GWh, die tot nog toe voor ook zeer zonnig augustus 2022 door VertiCer zijn uitgegeven.

Voor september 2023 is tot nog toe voor 915 GWh aan GvO's afgegeven. Dat is al 18,7% meer, dan de al meer geconsolideerde uitkomst voor september 2022 (771 GWh). Dit is in lijn met het feit, dat Anton Boonstra uit de KNMI data 6,8% meer horizontale instraling in september 2023 heeft berekend dan in september 2022 (platform "X", 1 oktober 2023), in combinatie met de toegenomen capaciteit in het tussenliggende jaar.

Oktober 2023 heeft een voorlopig volume van 459 GWh, 7,8% onder het voorlopige resultaat voor oktober 2022. November 2023 heeft tot nog toe bijna 7% relatieve minder opbrengst, dan in november van het voorgaande jaar. In december is het verschil omgeslagen, van ruim 5% negatief in een vorige update, naar inmiddels al 6,6% positief (t.o.v. december 2022). In zeer zonnig januari 2024 werd voorlopig ruim 211 GWh genoteerd, wat al ruim 33% meer was dan de ruim 158 GWh in januari 2023.

Nog niet herstelde anomalie: GvO uitgifte februari 2024***

En toen kwam februari, met een volstrekt onwaarschijnlijk niveau van, inmiddels zelfs 2.131 GWh (!) aan "kennelijk" afgegeven volume van GvO's (blauwe stippellijn). Vooral voor de categorie "Aantal uitgegeven GvO's (niet-netlevering)" was de uitgifte in die maand extreem hoog, 1.936 GWh (91% van totale uitgifte niveau, verminderd met een marginaal niveau van teruggetrokken GvO's voor zonnestroom, 109 GWh). Dit is volstrekt onbestaanbaar, en leek toen op een grote fout in het VertiCer systeem te wijzen, waarover ik destijds al een e-mail had verstuurd. Het antwoord kwam op 15 april 2024 binnen bij Polder PV:

*** Naar aanleiding van mijn e-mail aan VertiCer ter opheldering van de hoogst merkwaardige anomalie m.b.t. de gerapporteerde afgegeven hoeveelheid GvO's in de februari rapportage, kreeg ik op 15 april een kort, maar zeer duidelijk antwoord: "De oorzaak ligt in een foutieve meetwaarde die de netbeheerder heeft ingestuurd en geaccordeerd. De netbeheerder heeft na onze constatering een gecorrigeerde meetwaarde ingestuurd". We zouden dus een herstel van deze grote fout kunnen gaan verwachten in een van de komende updates, hij is in ieder geval nog steeds niet doorgevoerd in de updates van april tm augustus 2024. In ieder geval, met dank aan VertiCer voor deze verklaring. Vanwege de nog steeds niet herstelde anomalie, is het betreffende gedeelte in de grafiek gestippeld weergegeven. Duidelijk blijft, dat zelfs bij gecertificeerde meetwaarden opgaves, dus fouten kunnen arriveren op de VertiCer burelen. Alleen zeer stricte controles op die waarden, kunnen garanderen dat het GvO systeem 100 procent waterdicht blijft.

Maart - juli 2024

In maart 2024 was de geregistreerde certificaat uitgifte inmiddels 786 GWh, wat ruim 31% hoger lag dan de tot nog toe uitgegeven hoeveelheid voor maart 2023 (598 GWh). De eerste resultaten voor april 2024 laten al een uitgifte van 1.062 GWh zien, de eerste april maand waarvoor dus al meer dan 1 TWh aan groencertificaten is uitgegeven voor gecertificeerde PV installaties. Het was al 7,2% hoger dan het al meer gesettelde volume voor april 2023 (991 GWh), maar er zal nog wel het nodige bovenop gaan komen in komende maandrapportages van VertiCer. Mei 2024 leverde tot nog toe 1.269 GWh op, wat nu nog 5,8% onder de productie van 1.347 GWh in mei 2023 ligt.

Juni is de nieuwe "maandrecord piek" voor 2024 geworden, zoals verwacht kon worden. Nog zeer voorlopige resultaten geven al 1.314 GWh voor die maand. Dat is nu nog 15,2% lager dan de piek in juni 2023 (1.549 GWh). Of de inmiddels in een jaar tijd toegevoegde capaciteit de flink lagere instraling in juni 2024 heeft kunnen compenseren is echter nog niet duidelijk. Boonstra had namelijk maar liefst 19,7% minder horizontale instraling in juni 2024 t.o.v. juni 2023 vastgesteld. Dus het gaat nog spannend worden, hoe hoog uiteindelijk de GvO piek voor juni 2024 zal gaan worden t.o.v. dezelfde maand een jaar eerder.

De in de huidige analyse toegevoegde maand juli kreeg in 2024 al 1.283 GWh aan GvO's toebedeeld, tegenover 1.211 GWh in juli 2023, nu dus al, bij het eerste gepubliceerde cijfer, 6% méér volume. Dit verschil kan in komende updates beslist nog flink verder oplopen, gezien het feit dat er de nodige hoeveelheid aan nieuwe (gecertificeerde) capaciteit is bijgeplaatst in het afgelopen jaar. De instraling in juli 2024 was namelijk ook al wat hoger dan in het voorgaande jaar: 162,4 kWh/m² in juli 2024, t.o.v. 158,2 kWh/m², in juli 2023. Alleen nog onbekende volumes niet gerealiseerde productie bij afschakelen van projecten bij negatieve stroomprijzen op de elektriciteitsmarkt, kunnen een eventueel verder gegroeid verschil in negatieve zin onder druk zetten.

Met name voor de laatst gerapporteerde maanden zullen er sowieso nog het nodige aan uitgegeven GvO's bij gaan komen. Standaard bij de GvO data van VertiCer is, dat de eerstpublicatie voor een willekeurige maand al het veruit grootste volume GvO's voor die maand oplevert. Afgiftes die later worden gepubliceerd, zijn al veel geringer van omvang, en worden stapsgewijs kleiner qua volume. Het "doorsijpelen" van later afgegeven GvO's, die met terugwerkende kracht voor de betreffende maand worden bijgeschreven, kan echter zeer lang doorgaan. Dat kan minstens langer dan een jaar duren in veel gevallen.

De tweede drijvende kracht achter deze curve is uiteraard de in het recente verleden zeer onstuimige groei van de projecten markt, met telkens flink meer, gemiddeld genomen steeds grotere PV projecten, wier nieuwe productie volumes in de loop van het kalenderjaar toegevoegd worden aan de output van het eerder al bestaande productie "park". Dat is dé drijvende kracht achter de steeds hoger wordende pieken (bovenop de verschillen in instraling van jaar tot jaar). Alle nieuwe capaciteit zal bijdragen aan het verhogen van de pieken, zelfs al hebben ze in sterk toenemende mate oost-west opstellingen om de voor netbeheerders zeer vervelende "middag-output-piek" te verlagen. Ook het steeds meer om zich heen grijpende fenomeen van afschakelingen bij negatieve marktprijzen, zal in de projecten markt al te sterke stijgingen bij de afgifte van GvO's onder druk zetten. Die zonnestroom productie potentie wordt dus in toenemende mate uitgehold.

Progressie in winter"dips"

In de productie curve is goed te zien dat de zogenaamde "winter-dips" in de periode 2021 - 2023 ook op een steeds hoger niveau komen te liggen, a.g.v. de almaar toenemende productie capaciteiten, die ook in de winter aan een toenemende hoeveelheid zonnestroom output bijdragen. In deze laatste update blijkt december 2022 weer een marginaal hoger volume te zijn toegerekend, 137,1 GWh. Dat is al 13,2% hoger dan in december 2021 (121,1 GWh), en is zelfs al een factor 4,6 maal het niveau van de "dip" in het winterseizoen van 2017/18 (jan. 2018 29,8 GWh, zie eerder gepubliceerde historische grafiek).

December 2023, in een vorige rapportage voor het eerst in de data historie van VertiCer qua afgegeven aantal GvO's december 2022 voorbij, heeft inmiddels 146,1 GWh staan (6,6% meer dan december 2022). De verwachting is dat met name de recentere maand productie cijfers later nog wat opgeplust zullen gaan worden, en dat december 2023 ook nog verder kan uitlopen met de latere toevoegingen.

---

7. Jaarproducties volgens Garanties van Oorsprong

Een herziene versie van de grafiek met de jaarlijkse uitgifte van Garanties van Oorsprong (GvO's) werd gegeven in de analyse van de februari cijfers van 2023 (link). Er is inmiddels een nieuwe "historische versie" gepubliceerd, waar ik nog op terug zal komen.

Bekijken we alleen de volledige data in de maandelijks ververste updates vanaf mei 2021, zien we het volgende.

Als we alleen naar de geregistreerde volumes in de data van de huidige update van augustus 2024 kijken, zou 2021 in totaal 4.506 GWh gecertificeerde productie hebben, en 2022 al 8.566 GWh, exclusief alle andere volumes van niet bij VertiCer geregistreerde installaties (waar onder vrijwel de gehele residentiële markt). In 2023 is tot nog toe al 9.012 GWh gecertificeerde zonnestroom productie geregistreerd, dus al ruim boven het volume van 2022. Hierbij komt ook nog, dat de nodige nakomende volumes van eerdere maanden worden bijgeplust. Het zal daarbij interessant zijn, te zien, wat de balans zal gaan worden tussen de méér productie van de (record) toegevoegde nieuwe gecertificeerde capaciteit in 2023, in relatie tot het feit, dat de cumulatieve instraling in dat jaar, 7,2% láger lag, dan in het relatief zonnige jaar 2022, aldus de data-extracten en waarnemingen van Anton Boonstra.

Voor 2024 is uiteraard nog weinig van de gecertificeerde zonnestroom productie bekend. De cumulatie komt momenteel, tm. juli, op 8.056 GWh uit, maar daar zit nog de volstrekt foutieve waarde van februari bij. Zolang die nog niet is hersteld in de publieke cijfers, valt er nog niet veel te zeggen over de geregistreerde productie in de eerste zeven maanden van 2024.

---

8. Bronnen

Voor het vervolg bericht n.a.v. de recente VertiCer updates zie deel II, "Syntheses evolutie aantallen PV projecten, en capaciteit vanaf 2006, en Garanties van Oorsprong vanaf 2006 / 2017", analyse onder 5 september 2024.

Intern - eerdere rapportages CertiQ / VertiCer 2023 - 2024, aflopend gesorteerd

VertiCer update juli 2024 - 2023 gecertificeerde PV markt, record jaargroei naar 2.490 MWp nieuwbouw, bijna 26% meer aanwas dan in 2022 (4 augustus 2024)

VertiCer update juni 2024 - 2023 gecertificeerde PV markt, jaargroei naar record 2.442 MWp nieuwbouw, >23% meer aanwas dan in 2022, en al iets meer dan voormalig topjaar 2020 (12 juli 2024)

VertiCer update mei 2024 - 2023 jaargroei naar 2.404 MWp nieuwbouw, 22% méér t.o.v. nieuwe capaciteit in dezelfde periode 2022 (4 juni 2024)

VertiCer update april 2024 - 2023 jaargroei naar 2.384 MWp nieuwbouw, 21% méér t.o.v. nieuwe capaciteit in dezelfde periode 2022 (3 mei 2024)

VertiCer update maart 2024 - 2023 wederom verder omhoog, naar 2.364 MWp nieuwbouw, 20% méér t.o.v. nieuwe capaciteit in dezelfde periode 2022 (3 april 2024)

VertiCer update februari 2024 - 2023 verder uitlopend naar 2.321 MWp nieuwbouw, 18% méér t.o.v. nieuwe capaciteit in dezelfde periode 2022 (3 maart 2024)

VertiCer update januari 2024 wederom surprise - 2023 naar 2.012 MWp nieuwbouw, nu 2,4% méér t.o.v. nieuwe capaciteit in dezelfde periode 2022 (?) (4 februari 2024)

VertiCer update december 2023 - voorlopig 1.298 MWp nieuwe gecertificeerde PV capaciteit, 34% minder t.o.v. nieuwe capaciteit in dezelfde periode 2022 (7 januari 2024)

VertiCer update november 2023 - eerste 11 maanden 1.223 MWp gecertificeerde PV capaciteit nieuw, (voorlopig) 31% minder t.o.v. nieuwe capaciteit in dezelfde periode 2022 (4 december 2023)

VertiCer update oktober 2023 - eerste 10 maanden 1.127 MWp gecertificeerde PV capaciteit nieuw, (voorlopig) 33% minder t.o.v. nieuwe capaciteit in dezelfde periode 2022 (2 november 2023)

VertiCer update september 2023 - eerste 3 kwartalen 867 MWp gecertificeerde PV capaciteit nieuw, (voorlopig) 46% minder t.o.v. nieuwe capaciteit in dezelfde periode 2022 (4 oktober 2023)

VertiCer update augustus 2023 - eerste 8 maanden 835 MWp gecertificeerde PV capaciteit nieuw, (voorlopig) 45% minder t.o.v. nieuwe capaciteit in dezelfde periode 2022 (7 september 2023)

VertiCer update juli 2023 - eerste zeven maanden 646 MWp, (voorlopig) 46% van nieuwe capaciteit t.o.v. zelfde periode 2022 (2 augustus 2023)

VertiCer (ex CertiQ) update juni 2023 - "negatieve maandgroei", stabilisatie capaciteit; eerste half jaar 546 MWp, (voorlopig) 49% van nieuwe capaciteit t.o.v. zelfde periode 2022 (19 juli 2023)

CertiQ / VertiCer update mei 2023 - "negatieve maandgroei" aantal installaties, stabilisatie capaciteit; eerste vijf maanden 356 MWp, 38% van nieuwe capaciteit t.o.v. zelfde periode 2022 (3 juni 2023)

CertiQ / VertiCer update april 2023 - wederom "negatieve maandgroei"; eerste vier maanden slechts 14% van nieuwe capaciteit t.o.v. zelfde periode 2022 (4 mei 2023)

CertiQ / VertiCer update maart 2023 - nieuwe en bijgestelde cijfers gecertificeerde zonnestroom, eerste kwartaal 41% van nieuw volume QI 2022 (4 april 2023)

CertiQ / VertiCer update februari 2023 - nieuwe en bijgestelde cijfers gecertificeerde zonnestroom, hoge toevoeging capaciteit januari, zeer lage hoeveelheden in februari (7 maart 2023)

Revisie van historische maand- en jaarcijfers CertiQ. Deel II. Grafieken, nieuwe jaarvolumes (hoger in 2018-2020, lager in 2021), volledige sequentie Garanties van Oorsprong. (14 februari 2023)

Januari 2023 flinke toename geregistreerde gecertificeerde zonnestroom capaciteit, 354 MWp, maar het verhaal is complexer bij CertiQ. Deel I. (8 februari 2023)

CertiQ herziet cijfer presentatie methodiek - een nieuw tijdperk ? (8 februari 2023)

Sinterklaas surprise november rapport CertiQ 2022 bleek een fopspeen: december rapport wederom "negatieve groei", 1e status update. (9 januari 2023, laatste analyse van "klassieke" maandrapportage, en links naar eerdere analyses in 2021 en 2022)

Meer licht in de duisternis (?) omtrent ontwikkeling gecertificeerde zonnestroom portfolio in (2019-) 2020 bij CertiQ. (4 november 2020; vroege signalering van sterk wijzigende historische CertiQ data door Polder PV)

Extern

Data overzichten website VertiCer (vooralsnog alleen rapportages over 2023 en 2024, en 1 gereviseerd overzicht met data tot juni 2021)

NB: de oude website van CertiQ is niet meer actief, de url verwijst door naar de site van rechtsopvolger VertiCer !

NAAR INDEX PAGINA

^ TOP

---

CBS & zonnestroom NL - woningen, PV-penetratie & gebruiks-cijfers

4 augustus 2024: VertiCer update juli 2024 - 2023 gecertificeerde PV markt, record jaargroei naar 2.490 MWp nieuwbouw, bijna 26% meer aanwas dan in 2022. Voor uitgebreide toelichting van de voorliggende historie van de CertiQ data voor gecertificeerde zonnestroom in Nederland, zie de bespreking van 7 maart 2023 (februari rapportage). Voor de transitie van CertiQ naar de nieuwe organisatie VertiCer, zie introductie in de analyse, van 19 juli 2023.

In de huidige rapportage brengt Polder PV de nieuwe resultaten uit de data rapportage van VertiCer, voor de maand juli 2024, waarmee de jaargroei in kalenderjaar 2023 wederom verder blijkt te zijn uitgelopen op het volume in 2022, na in de voorgaande update ook al voormalige topjaar 2020 naar de 2e plaats te hebben verwezen, voor gecertificeerde PV capaciteit. Tevens worden tm. juni 2024, de verstrekte Garanties van Oorsprong voor gecertificeerde PV projecten gereconstrueerd en grafisch verbeeld over de afgelopen periode. De merkwaardige anomalie in de maart rapportage is nog steeds niet in de nu bekend officiële cijfers verwerkt. In de laatste rapportage verschenen deels weer de nodige gewijzigde (maand) cijfers sedert juni 2022, de capaciteit aan het eind van juli 2024 is momenteel weer iets afgenomen t.o.v. het iets aangepaste volume, voor eind juni dit jaar. Wederom is er géén update van nog oudere data verschenen. Ook voor die gegevens en grafieken daaromtrent, verwijs ik naar de hier boven gelinkte analyse van het oudere CertiQ rapport, waarin die gegevens wel waren bijgesteld in een separate rapportage.

Bijstellingen - niets nieuws onder de zon

Ik blijf benadrukken, dat de voor sommigen wellicht verwarrende, continu wijzigende maand-cijfers bij VertiCer, en haar rechtsvoorganger CertiQ, beslist geen "nieuw fenomeen" betreffen. Dit is altijd al staande praktijk geweest bij CertiQ, en wordt gecontinueerd onder VertiCer. Niet alleen werd dat zichtbaar in de soms fors gewijzigde cijfers in de herziene jaar rapportages tot en met het exemplaar voor 2019. Helaas zijn daarna geen jaarlijkse revisies meer verschenen. In een tussentijdse analyse van oorspronkelijk gepubliceerde, en toen actuele, bijgestelde cijfers, werd al duidelijk, dat de databank van de destijds alleen onder TenneT vallende dochter continu wijzigingen ondergaat, zoals geïllustreerd in de Polder PV analyse van 4 november 2020. In dit opzicht, is er dan ook niets nieuws onder de zon. De wijzigingen zijn er altijd al geweest, alleen zijn ze inmiddels, met weliswaar de nodige moeite, regelmatig zichtbaar te maken, door de nieuwe wijze van rapporteren van VertiCer. De cijfermatige consequenties daarvan worden weer besproken in de huidige analyse.

Voordat we de huidige resultaten bespreken, blijft de belangrijke, al lang geleden door Polder PV geïntroduceerde, en tussentijds verder aangepaste disclaimer bij alle (zonnestroom) data van VertiCer / CertiQ recht overeind:

Het overzicht met de eerste cijfers voor juli 2024 verscheen in de nieuwe, drastisch gewijzigde vorm op de website van VertiCer, op 1 augustus 2024. Referenties naar eerder verschenen historische data zijn uiteraard impliciet als CertiQ gegevens geanalyseerd, in oudere analyses.

• 1. Accumulatie curves 2006 tm. februari 2023. Zie eerder gepubliceerde update
• 2. Evoluties basis parameters
  2a. Evolutie van drie basis parameters gecertificeerde PV-installaties VertiCer juli 2021 - juli 2024
  2b. Evolutie van drie basis parameters gecertificeerde PV-installaties VertiCer EOY 2009 - 2024
• 3. Maandelijkse, kwartaal-, half-jaar- en jaarlijkse toenames aantallen en capaciteiten bij VertiCer
  3a. Maandelijkse toenames van aantallen en capaciteit van gecertificeerde PV-installaties VertiCer juli 2021 - juli 2024
  3b. Kwartaal groeicijfers van aantallen en capaciteit van gecertificeerde PV-installaties VertiCer QIV 2021 - QIII 2024
  3c. Halfjaar groeicijfers van aantallen en capaciteit van gecertificeerde PV-installaties VertiCer HI 2022 - HII 2024
  3d. Jaarlijkse toenames van aantallen en capaciteit van gecertificeerde PV-installaties CertiQ YOY 2010 - 2023
• 4. 100 procents grafieken en segmentatie naar grootteklasse
  4a. Aantallen
  4b. Capaciteit
• 5. Jaarvolume segmentaties 2022 - 2023
  5a. 2022 revisited
  5b. Groei in 2023
• 6. Evolutie van gecertificeerde zonnestroom productie / uitgifte van GvO's
• 7. Jaarproducties volgens Garanties van Oorsprong
• 8. Bronnen

• januari 2023 354,4 MWp >>> 776,0 MWp
• februari 2023 28,1 MWp >>> -203,8 MWp
• maart 2023 197,4 MWp >>> 228,2 MWp
• april 2023 -15,4 MWp >>> 198,4 MWp
• mei 2023 -0,2 MWp >>> 163,5 MWp
• juni 2023 -0,7 MWp >>> 129,1 MWp
• juli 2023 -14,6 MWp >>> 74,1 MWp
• augustus 2023 -25,5 MWp >>> 131,8 MWp
• september 2023 -41,6 MWp >>> 223,7 MWp
• oktober 2023 82,7 MWp >>> 230,4 MWp
• november 2023 -60,2 MWp >>> 147,1 MWp
• december 2023 -52,5 MWp >>> 391,6 MWp
  
  
• januari 2024 -84,6 MWp >>> 1.076,4 MWp
• februari 2024 -11,7 MWp >>> 164,6 MWp
• maart 2024 -1.140,9 MWp (!) >>> -1.069,1 MWp
• april 2023 -218,5 MWp (!) >>> -142,2 MWp
• mei 2024 198,4 MWp (!) >>> 266,1 MWp
• juni 2024 -20,0 MWp >>> 164,0
• juli 2024 -55,9 MWp >>> ?

In de huidige update zijn voor in totaal 20 maanden de nieuwe capaciteit volumes inmiddels weer, vrijwel allemaal opwaarts, aangepast sinds het exemplaar tm. juni 2024, 2 voor 2022, en alle 12 maanden in 2023 kregen nieuwe cijfers. De capaciteit voor februari tm. juni 2024 zijn (ook) weer aangepast, zoals in het staatje hierboven getoond.

Als we de nieuwe maandvolumes voor 2022 optellen, komen we inmiddels op een groei uit van 1.981 MWp. Voor 2023 was de groei in een recente update nog maar 1.298 MWp (en daarmee veel lager dan 2022), maar mede door de bizarre toename in januari, en de daar op volgende extra, soms ingrijpende wijzigingen, is de jaargroei voor 2023 inmiddels aanzienlijk bijgesteld, naar momenteel 2.490 MWp, wat inmiddels alweer 25,7% hoger is, dan in 2022. Bij de aantallen was er een fors negatief verschil, 57% minder netto nieuwe projecten in 2023 (1.105), dan de 2.568 stuks in 2022.

Deze twee trends bij elkaar nemend, en accepterend dat er ook wegval van waarschijnlijk met name kleine oude installaties uit het VertiCer register zal zijn geweest, lijkt de hogere jaargroei bij de capaciteit in 2023 nog steeds slecht te rijmen, met het gering aantal overgebleven nieuwe aantal projecten, in vergelijking tot de situatie in 2022. We zullen moeten afwachten, of toekomstige cijfers over deze 2 kalenderjaren meer klaarheid in deze vreemde situatie zullen gaan geven. En anders moeten we, als meest waarschijnlijke oorzaak, accepteren, dat de flinke terugval in aanwas cijfers bij de aantallen, grotendeels veroorzaakt wordt door wegval van (SDE gesubsidieerde) kleine installaties, en dat alleen nog maar grote(re), inclusief nieuw toegevoegde, projecten overblijven, die een zwaar stempel op de nieuwe, en de geaccumuleerde capaciteit zullen zetten.

3b. Kwartaal groeicijfers QIV 2021 - QIII* 2024

In een eerdere update heb ik de kwartaal cijfers weer van stal gehaald en in grafiek weergegeven tm. de toen net "volledig", geworden cijfers voor de kwartalen QIV 2021 tot en met QI 2023. In het huidige exemplaar heb ik de soms weer licht gewijzigde data gebruikt, en nog lang niet definitief vastgestelde, ook aangepaste resultaten voor QII 2023 - QIII 2024 rechts toegevoegd. Met name de volumes van de meest recente kwartalen zullen nog flink wijzigen, gezien de continue wijzigingen in door Polder PV bijgehouden data historie van VertiCer en haar rechts-voorganger CertiQ.

Wederom met bovengenoemde disclaimer in het achterhoofd, waardoor de verhoudingen tussen kwartalen onderling dus ook nog lang niet vaststaan (deze zijn sowieso al fors gewijzigd in recente updates), lijkt een conclusie wel al duidelijk getrokken te kunnen worden: Met name de aantallen netto nieuw geregistreerde PV projecten per kwartaal, zijn sinds het laatste kwartaal van 2021 in globale zin stapsgewijs beduidend afgenomen. Het aantal nieuwe projecten per kwartaal is afgenomen van, momenteel, 902 exemplaren in QIV 2021, tot nog maar 431, met de nu bekende cijfers, voor QIV 2022, weer toegenomen naar 477 exemplaren in het eerste kwartaal van 2023, waarna het een bodem bereikte in QIII 2023 (71 netto nieuwe exemplaren). QIV 2023 zit momenteel op een plus van 290 nieuwe projecten. QI 2024 vertoont, mede door de bizarre negatieve groei in maart, en de later komende correcties, inmiddels, na een periode van netto negatieve aanwas nu een kleine positieve groei van 24 projecten. De eerste 3 maanden uit QII 2024 laten nu nog een netto negatieve groei van 52 projecten zien, het eerste resultaat voor QIII (juli 2024) vertoont een nog sterkere negatieve aanwas van 126 exemplaren. Ongetwijfeld zullen met name de kwartaal cijfers in 2024 nog fors bijgesteld gaan worden, gezien de historische cijfer evolutie. Vandaar dat ik deze resultaten in gearceerde kolommen heb weergegeven.

Bij de nieuwe gerapporteerde netto capaciteit is het verhaal compleet anders, wat vooral is veroorzaakt door de eerder gesignaleerde "excessieve" extra netto groei voor januari 2023 en 2024.

Het netto volume per kwartaal nam even toe, van, momenteel, 557 MWp in QIV 2021, naar 627 MWp, in QI 2022, maar is daarna ook, gemiddeld genomen, enkele kwartalen minder geworden. Om een voorlopig dieptepunt te bereiken in QIV 2022, met 369 MWp netto nieuw gerapporteerd volume, gebaseerd op de huidige cijfers.

En toen kwam de "grote verrassing", QI 2023 telde in een vorige update nog 449 MWp nieuw volume, maar dat is, met name door de zeer hoge toevoeging in januari 2023, en de volgende updates, nu alweer 800 MWp, wat nu 28% hoger zou zijn dan de groei in QI in 2022 (627 MWp). Voor de aanwas in QII 2023 geldt momenteel een netto groei van 491 MWp. Het niveau is daarmee momenteel bijna even hoog als de 492 MWp in QII 2022, en kan dus, in theorie, een iets grotere omvang gaan bereiken, als er later nog volume aan wordt toegevoegd. De nog premature aanwas in QIII 2023 is inmiddels al toegenomen tot 430 MWp in de plus, al is dat nu nog maar 87% van het nieuwe netto volume in QIII 2022 (493 MWp).

Voor het laatste kwartaal van 2023 is het totale volume, al flink toegenomen in de januari 2024 update, in de versies van mei tm. juli 2024 verder gegroeid, naar momenteel 769 MWp. Dit is al ruim het dubbele volume, t.o.v. de 369 MWp in QIV 2022, en met nog latere updates aan toevoegingen te verwachten.

De tweede grote verrassing zien we bij de eerste, nog zeer voorlopige resultaten voor QI 2024. Januari was in een vorige rapportage extreem in positieve zin bijgesteld, maart vertoonde een record negatieve groei, en ook in april was de groei negatief. Met de opvolgende extra bijstellingen, is het voorlopige tussen-resultaat voor het hele kwartaal na even "negatieve aanwas" te hebben gekend, inmiddels op een groei van 172 MWp beland. Nog steeds een dramatisch verschil met de 800 MWp netto groei in QI 2023.

Het tweede kwartaal van 2024 startte met een negatieve aanwas, maar is inmiddels in positieve zin gegroeid, met nog een relatief bescheiden volume van 288 MWp. Het eerste resultaat voor QIII 2024 is nog negatief, minus 56 MWp, maar ook daar zal nog veel aan gaan wijzigen.

Hoe eventuele verdere wijzigingen bij de capaciteit van gecertificeerde projecten zal gaan verlopen blijft gezien bovenstaande waarnemingen elke keer weer spannend.

Voor de evolutie van de gemiddelde systeem omvang (per maand), zie ook de grafiek onder paragraaf 2a.

3c. Halfjaarlijkse toenames van aantallen en capaciteit van gecertificeerde PV-installaties VertiCer 2022-2024 HII

Omdat een tijdje geleden de eerste resultaten voor het 1e half-jaar van 2023 beschikbaar waren gekomen, en alweer gewijzigd, heb ik in een vorige analyse ook weer de "half-jaar grafiek" van stal gehaald. Die had ik voor het laatst gepubliceerd op basis van de oude CertiQ data in het bericht van 9 januari 2023. Het huidige exemplaar bevat echter alleen de laatst bekende resultaten gebaseerd op de compleet gereviseerde publicatie systematiek bij VertiCer. De (aangepaste) cijfers voor de tweede jaarhelft van 2021 zijn niet volledig bekend, vandaar dat we nu nog slechts de resultaten vanaf de 1e jaarhelft van 2022 kunnen laten zien, tm. de eerste "complete" cijfers voor HII 2023 (tm. december), en de nog zéér voorlopige eerste resultaten voor HI en HII 2024, waarvoor we ongetwijfeld nog de nodige aanvullingen, en forse bijstellingen kunnen verwachten (gearceerde kolommen).

Ook uit deze nog zeer voorlopige halfjaarlijkse groei cijfers blijkt een duidelijke afname van het aantal (overgebleven) projecten in het VertiCer dossier, wat waarschijnlijk deels heeft te maken met verwijderde kleine projectjes waarvan de oudste SDE beschikkingen zijn vervallen, danwel actief uitgeschreven bij VertiCer. Bij de aantallen projecten nam de bij VertiCer geregistreerde half-jaarlijkse netto aanwas af, van 1.524 nieuwe projecten in HI 2022, via 1.044 stuks in HII 2022 (ruim 31% minder), naar nog maar een (voorlopige) groei van slechts 744 nieuw in HI 2023. Wederom 29% minder. De tweede jaarhelft van 2023 heeft nog maar 361 netto nieuwe projecten (-51%), maar daar zal waarschijnlijk nog wel het nodige aan gaan wijzigen. Achteraan vinden we (gearceerd) de eerste resultaten voor de 2 jaarhelften van 2024, met nog slechts zeer voorlopige data, een netto negatieve groei van -28 installaties in de eerste jaarhelft, en minus 126 in de tweede, en nog veel addities en wijzigingen te verwachten.

Bij de capaciteit is het beeld compleet anders (geworden, in de meest recente updates), en is er zelfs een behoorlijke opleving te zien in beide jaarhelften van 2023. Met de huidige bekende cijfers 1.119 MWp nieuw in HI 2022, 862 MWp in HII 2022 (23% minder), en, vanwege de bizarre, eerder al besproken toename in 1 maand (jan. 2023), nu alweer 1.291 MWp nieuwe capaciteit in HI 2023, de helft méér dan in HII 2022 (in de update van december 2023 was dit volume nog 923 MWp).

De tweede jaarhelft van 2023 geeft, met de netto groei van, momenteel alweer 1.199 MWp, al een fors hoger volume te zien dan in eerdere recente updates, en laat momenteel dan ook alweer een 39% hoger volume zien, dan de aanwas in HII 2022. Voor het eerste half-jaar van 2024 zijn de data uiteraard nog zeer fluïde, na de grote positieve groei in het februari rapport, gevolgd door een licht negatieve groei van 5 MWp in de maart rapportage, de fors negatieve groei in april, en een opvallend positieve toename in mei en juni. Het voorlopige resultaat voor het eerste half-jaar is, van een licht negatieve aanwas tm. mei (-12 MWp), inmiddels omgeslagen in een sterk positieve groei van al 460 MWp. Het eerste resultaat voor HI 2024 is nu nog licht negatief (-56 MWp). Het zal uiteraard nog wel even gaan duren voordat er beter zicht komt op de (definitieve) groeicijfers voor de half-jaren, met name voor de recente jaargangen.

Mogelijk wordt de trend van véél minder netto overgebleven (want: deels bij VertiCer uitgeschreven) aantallen installaties, en nog steeds relatief hoge groeicijfers voor de capaciteit, nog verder versterkt, doordat er regelmatig kleinere projecten worden uitgeschreven bij VertiCer (zie tabellen onder paragraaf 5), terwijl de overblijvende (en nieuwe) projecten in de bestanden gemiddeld genomen zelf al veel groter zijn dan de oude (deels zelfs residentiële) kleine installaties.

3d. Jaarlijkse toenames van aantallen en capaciteit van gecertificeerde PV-installaties VertiCer YOY 2009 - 2023*

Wederom naar analogie van de grafiek voor de eindejaars-volumes, ditmaal de daar uit afgeleide jaargroei cijfers volgens de laatste data update van VertiCer, in bovenstaande grafiek (alle drie parameters met referentie de rechter schaal, logarithmisch weergegeven). Omdat de langjarige historie in de rest van 2023 en de eerste maanden in 2024 geen update meer heeft gehad bij CertiQ, noch in de huidige update van de hand van VertiCer, is de grafiek samengesteld uit de (gereviseerde) data beschikbaar in de update van 1 maart 2023, tot en met het jaar 2020 (toen nog bij CertiQ gepubliceerd). En zijn de data voor 2021**, 2022**, en 2023*, toegevoegd, gebruikmakend van de huidige update van de data tm. juli 2024, zoals geopenbaard door rechtsopvolger VertiCer. De grafiek toont dus de huidige situatie, met de laatst beschikbare bron-cijfers. Mochten toekomstige "historische" jaarcijfers alsnog wijzigen, en wereldkundig worden gemaakt, zullen die in latere updates worden toegevoegd aan deze grafiek.

Goed is te zien dat er een duidelijk verschil is in de trend bij de nieuwe jaarlijkse aantallen installaties (blauwe kolommen) en bij de nieuwe capaciteit per jaar (gele kolommen). Bij de aantallen beginnen we op een hoog niveau van 3.765 [overgebleven † !] nieuwe installaties in 2009, het gevolg van de enkele duizenden grotendeels particuliere kleine SDE beschikkingen die in de eerste jaren van de SDE (2008 tm. 2010) werden opgeleverd. Die bron droogde al snel op omdat particuliere installaties de facto uit de opvolger regelingen werden gedwongen (eis minimaal 15 kWp, later ook nog verplicht grootverbruik aansluiting), en zakte de hoeveelheid nieuwe installaties dan ook stapsgewijs naar het dieptepunt van 259 nieuwe projecten in 2014. Daarna zwol het jaarlijkse volume weer aan door een lange reeks van (deels) succesvol geïmplementeerde SDE "+" beschikkingen, tot een voorlopig maximum van 5.503 nieuwe projecten in Corona jaar 2020.

Daarna is, zelfs met grote hoeveelheden nieuw beschikte projecten onder de SDE "++" regimes, het tempo weer fors afgenomen, ook vanwege massieve wegval van beschikte projecten, waar met name de wijdverspreide net-problemen een belangrijke (maar niet de enige) oorzaak van zijn. In 2021 en 2022 zijn met de recentste cijfers nu netto 3.885, resp. 2.568 nieuwe projecten toegevoegd. Dat laatst bekende volume voor 2022 is 46,7% van het record niveau in 2020.

In 2023 is nog maar een zeer beperkt volume van 1.105 (netto) nieuwe projecten bekend (gearceerde blauwe kolom achteraan). Hier kan nog het nodige aan wijzigen, in de te verwachten maandelijkse cijfer updates later in 2024.

Capaciteit andersoortige trend, naar een nieuw record jaar (2023)

Bij de capaciteit is de jaarlijkse aanwas in de beginjaren relatief "stabiel" geweest, met wat kleine op- en neerwaartse bewegingen, van 18,7 MWp nieuw in 2009, tijdelijk zakkend naar 13,0 MWp nieuw volume in 2010, nog eens 4 jaar iets boven dat niveau blijvend, om vanaf 2015 sterk te stijgen. Dat was in het begin vooral vanwege de implementatie van de toen succesvolle SDE 2014 regeling. Er werd elk jaar weer meer capaciteit toegevoegd, tot een voorlopig maximum van 2.436,9 MWp, wederom in het Corona jaar 2020. Maar ook de nieuwe capaciteit begon in de jaren 2021-2022 duidelijk af te nemen, al was het op een veel minder dramatisch niveau.

In 2021 was het nieuwe netto volume nog 2.007,4 MWp, dat is in 2022 momenteel nog maar 1.981,2 MWp met de bekende cijfers in de huidige update. Dat is voor 2022, met ruim 81% van het maximale nieuwbouw volume in 2020, in ieder geval beduidend beter dan de flinke terugval bij de (netto) aantallen nieuwe projecten (46,7%). Met, uiteraard, de blijvende disclaimer, dat ook deze jaargroei cijfers nog niet "in beton zijn gegoten", en nog verder kunnen wijzigen. Opvallend blijft in ieder geval, dat met de laatste updates, het jaargroei volume voor de capaciteit in 2022 steeds dichter is toegekropen naar dat van het voorgaande jaar. Het verschil is momenteel nog maar 26 MWp (vorige rapportage bijna 28 MWp).

In 2023 is inmiddels, vooral vanwege de eerder besproken, bizar hoge toevoeging in januari dat jaar, en de nodige toevoegingen in de meest recente updates, een netto volume bijbouw van 2.490,3 MWp geconstateerd (enkele updates hiervoor was dat nog slechts 1.223 MWp!). Dat is dus al hoger dan de nu bekende groei in zowel 2021 en 2022, en heeft, sedert de update van juni het tot nog toe vastgestelde record groei in Corona jaar 2020 al met ruim 53 MWp overtroefd. Een nieuw recordjaar dus, wat de groei van gecertificeerde capaciteit betreft. Met de huidige stand van zaken zou de jaargroei in 2023 ook al 25,7% hoger hebben gelegen dan de aanwas in 2022. We hebben echter ook gezien dat data regelmatig (flink) worden bijgesteld, dus de verhouding van de jaargroeicijfers in deze 3 jaren ligt beslist nog niet vast.

Gemiddelde project omvang

Wederom heb ik, uit deze uit de eindejaars-data afgeleide jaargroei cijfers, uiteraard ook weer de gemiddelde systeemcapaciteit van de nieuwe aanwinsten per jaar berekend, en getoond in de groene curve in bovenstaande grafiek (vermogen in kWp gemiddeld per nieuwe installatie). Deze vertoont, na een lichte inzinking tussen 2009 en 2010, een zeer sterke progressie, van 5,0 kWp bij de nieuwe projecten in 2009, tot alweer 771,5 kWp gemiddeld per nieuw project in 2022. Een factor 154 maal zo groot, in 13 jaar tijd. Deze enorme schaalvergroting, sterk gedreven door de oplevering van honderden zonneparken en enorme distributiecentra bomvol zonnepanelen op de uitgestrekte platte daken, is een van de belangrijkste oorzaken, van de nieuwe realiteit bij de stroomvoorziening in Nederland: de overal zichtbaar wordende netcongestie, met name op de middenspannings-netten. Voor de bijna actuele situatie, met details, zie de nieuwe gedetailleerde capaciteitskaart van Netbeheer Nederland (gescheiden in netafname resp. -invoeding). Wat uiteraard ook zijn weerslag heeft gekregen op de progressie van de uitbouw van de gecertificeerde nieuwe volumes in de VertiCer databank: die is sterk aan het vertragen. En slechts met moeite "op niveau" te houden.

Voor 2023 is een sterke toename van de gemiddelde capaciteit zichtbaar, naar inmiddels 2.254 kWp per project (!). Echter, omdat deze maatvoering van 2 input variabelen afhankelijk is (die beiden netto volumes betreffen, verschillen tussen instroom en uitstroom bij VertiCer), die beiden nog flink, in beide richtingen, kunnen gaan afwijken van de huidige waarden, is er nog niet veel te zeggen over wat dit uiteindelijk op kalenderjaar basis zal gaan opleveren. Het is echter wel waarschijnlijk, dat die gemiddelde nieuwe project capaciteit op een hoog niveau zal komen te liggen, vanweg de sterk neerwaartse trend bij het aantal nieuwe projecten, bij een blijvend hoog niveau voor de nieuwe totale capaciteiten.

† Met name uit de oudere SDE regelingen, vallen regelmatig lang geleden bij VertiCer voorganger CertiQ ingeschreven projecten weg. Hier zijn verschillende redenen voor. In de uitgebreide SDE project analyses van Polder PV wordt hier regelmatig, en gedetailleerd over gerapporteerd (exemplaar 1 juli 2024, zie hier).

---

4. 100 procents-grafieken en segmentatie naar grootteklasse

Een van de nieuwe mogelijkheden van de compleet herziene presentaties bij VertiCer, is de segmentatie naar grootteklasse. Daar kon lang uitsluitend iets over gezegd worden op basis van de jaaroverzichten, waar, al lang geleden op basis van een verzoek in die richting door Polder PV, inderdaad werk van gemaakt is door rechtsvoorganger CertiQ. Zoals in de eerste analyses al duidelijk werd, is dit nu ook op maandelijkse basis mogelijk. Met, we blijven dit herhalen, de waarschuwing, dat alle cijfers bijgesteld kunnen worden in latere updates, met name m.b.t. de meest recente data. Bij de al wat oudere periodes vinden wijzingen minder vaak plaats, en zijn ze meestal van een bescheiden omvang.

In het 3e artikel over de eerste resultaten van januari 2023 heb ik al meer-jaarlijkse trends laten zien bij de evolutie van de diverse grootte klasses. Inclusief een toen nog in de bestanden van CertiQ voorkomende enorme anomalie, die niet bleek te zijn hersteld (artikel 14 februari 2023). Van dat historische overzicht zijn, om onbekende redenen, tm. de huidige maand cijfers bij rechtsopvolger VertiCer, nog steeds geen recentere updates verschenen. Maar uiteraard wel op de wat kortere termijn. De nieuwe data voor juli 2024, en de aangepaste waarden voor de maanden in de meest recente periode daar aan voorafgaand vindt u hier onder.

4a. 100 procents-grafiek aantallen per categorie

Een zogenaamde "100-procents-grafiek" voor de evolutie trends van de 8 door VertiCer en haar rechtsvoorganger onderscheiden grootteklassen van de gecertificeerde PV-populatie die zij bijhouden, dit exemplaar voor de aantallen projecten aan het eind van elke maand. Voor eind juli / begin augustus 2024 zijn de absolute waarden per grootteklasse rechts weergegeven. Globaal genomen namen de kleinste categorieën (1-5 kWp, 5-10 kWp, en 10-50 kWp) in betekenis af sedert juli 2021, de impact van de grotere categorieën werd groter. Er is echter weer een stabilisatie gekomen, omdat het tempo bij de aantallen nieuw netgekoppelde (danwel netto overgebleven) projecten onder de SDE regimes weer flink is afgenomen. In de juli 2024 update, is het totale aantal installaties groter of gelijk aan 50 kWp, medio 2021 al meer dan de helft, met het gezamenlijke volume al op ruim 57% van het totaal gekomen (20.018 van, in totaal, 34.954 netto overgebleven projecten). De categorie 100-250 kWp omvat het grootste aantal projecten, 7.509 exemplaren, afgezien van de kleinste installaties tot 5 kWp (overgebleven 8.628 stuks, eind juli 2024). Uiteraard hebben de grotere project categorieën, vanaf 250 kWp, relatief weinig tot bescheiden aantallen. Maar schijn bedriegt: ze omvatten de allergrootste volumes bij de capaciteit, en hebben dus een zéér grote impact op de totale populatie, zie de volgende grafiek.

Plussen en minnen

Een klein deel van de afnemende betekenis van de kleinste project categorieën wordt veroorzaakt door continue uitval uit het databestand van VertiCer (diverse redenen mogelijk, ook al heel lang waargenomen bij de SDE portfolio's, analyse status 1 juli 2024). Daar staat ook weer tegenover dat volledig buiten de populaire SDE regelingen om gerealiseerde kleinschalige projecten bijgeschreven kunnen worden in de registers van VertiCer. Een fenomeen wat compleet onbekend lijkt in de PV sector in ons land, er wordt in ieder geval nooit over gerept, behalve dan bij Polder PV. In 2023 werden er bijvoorbeeld netto 42 installaties in de kleinste project categorie uitgeschreven, maar kwam er tegelijkertijd een verrassende hoeveelheid van 140 exemplaren bij in de categorie 5 tm. 10 kWp, waarvoor normaliter beslist géén (nieuwe) SDE beschikking afgegeven kan zijn sedert SDE 2011 (zie ook tabel paragraaf 5b). In 2024 gaat het, met de nog zeer voorlopige resultaten, ook alweer om 18 verdwenen projecten uit de kleinste categorie, en netto 21 nieuwe in de categorie 5 tm. 10 kWp.

Dat soort kleine projecten zijn mogelijk afkomstig uit portfolio's van bedrijven zoals Powerpeers, Vandebron, en Allinpower, en het in België al actieve EnergySwap, die geoormerkt garanties van oorsprong (GvO's) van door de afnemer aangewezen projecten afboeken, ter "vergroening" van de stroomconsumptie van de klant. Daar kunnen ook (zeer) kleine residentiële projecten, of bijvoorbeeld kleine installaties op scholen, gymzalen e.d. bij zitten. Om dat soort transacties in Nederland te kunnen / mogen doen, moeten de betrokken projectjes ook verplicht geregistreerd worden bij VertiCer.

De grootste categorie, projecten (of eigenlijk: "registraties") groter dan 1 MWp per stuk, omvat eind juli 2024 1.685 installaties (wederom 31 meer dan in de vorige update tm. juni 2024), wat slechts 4,8% van het totale aantal is op dat moment. Op herhaalde verzoeken van Polder PV, om deze grote "verzamelbak" verder op te splitsen, gezien de dominante hoeveelheid capaciteit in deze categorie (zie grafiek onder paragraaf 4b), is, destijds, CertiQ, helaas niet ingegaan.

4b. 100 procents-grafiek capaciteit per categorie

Een vergelijkbare "100 procents-grafiek" als voor de aantallen projecten, maar nu voor de periode juli 2021 tm. juli 2024, voor de daarmee gepaard gaande capaciteiten in MWp. Voor eind juli 2024 zijn wederom de absolute volumes rechts weergegeven. Een totaal ander beeld is hier te zien, met "überdominant" de grootste project categorie (installaties groter dan 1 MWp). Waarvan het aandeel op het totale volume in de getoonde periode alweer flink is toegenomen, van bijna 51% eind juli 2021, tot al bijna 65% begin augustus 2024 (8.238 MWp, t.o.v. het totale volume van 12.722 MWp). Duidelijk is te zien, dat er wel een terugval is geweest t.o.v. de situatie in februari, wat te maken heeft met de forse neerwaartse bijstelling van de gecumuleerde (netto) capaciteit in het maart rapport. Na een kleine "dip" in april, is het aandeel van deze grote cluster echter weer wat toegenomen, in de mei tm. juli updates. Door deze, soms merkwaardige bijstellingen, krijgt de normaliter continu groeiende curve, vreemde "sprongen" in het verloop (andere, opwaartse sprongen zichtbaar in jan. 2023 en jan. 2024). Steekhoudende, actuele verklaringen voor die merkwaardige, abrupte sprongen in de broncijfers, geeft VertiCer helaas niet.

Afgezien van voornoemde neerwaartse bijstelling blijft de dominante impact van de grootste projecten categorie t.o.v. alle bij VertiCer geregistreerde PV projecten duidelijk, alsmede de daar mee gepaard gaande, voortdurende schaalvergroting in de projecten sector. Dit, met tevens een vingerwijzing naar het relatief bescheiden aantal projecten (vorige grafiek: 1.685 projecten in juli 2024), terug te voeren op een steeds hoger wordende systeemgemiddelde capaciteit van de projecten in deze grootste categorie. In juli 2021 was dat nog 4.024 kWp gemiddeld, begin augustus 2024 is dat alweer toegenomen naar 4.889 kWp, een toename van 21,5% in 36 maanden tijd.

Voor de overige categorieën blijft er dan niet zeer veel "ruimte" meer over op het totaal. Nemen we ook nog de drie opvolgende categorieën mee (flinke projecten van een halve - 1 MWp, 250 - 500 kWp, resp. 100 - 250 kWp), claimen de grootste vier project categorieën het allergrootste geregistreerde volume in de totale markt. Dit was in juli 2021 al 93,3%, eind juli 2024 is dat 96% geworden. De kleinste 2 categorieën zijn op deze schaal al vrijwel niet meer zichtbaar. Hun aandeel is begin augustus 2024 geslonken naar nog maar 0,12% van totaal volume (15,6 MWp, projecten van elk 5 - 10 kWp), resp. 0,17% (21,9 MWp, projecten van elk 1 - 5 kWp).

Dan resteren nog relatief bescheiden volumes voor de categorieën projecten van 50-100 kWp (totaal 364 MWp eind juli 2024, 2,9%), resp. 10-50 kWp (totaal 126 MWp, 1,0%).

---

5. Jaarvolume segmentaties 2022 - 2023

5a. 2022 revisited - status update publ. 1 augustus 2024

In de maandrapport analyse voor januari 2023 publiceerde ik ook een tabel met de nieuw gereconstrueerde cijfers voor de jaargroei voor kalenderjaar 2022. Daar zijn natuurlijk in de tussenliggende rapportages weer veel wijzigingen in gekomen, waarbij ik de laatste stand van zaken in de juli 2024 update hier onder weergeef in tabelvorm. Voor nadere toelichting, zie de analyse bij het januari 2023 rapport. Ditmaal zijn er bij vier categorieën, en bij de totale volumes wijzigingen van de oorspronkelijke gegevens (aantallen en capaciteit) t.o.v. het voorgaande exemplaar, van juni 2024, ook hier weer cursief weergegeven. Afgeleide cijfers zijn uiteraard (deels "achter de komma") mee veranderd.

Nieuwe jaarvolumes 2022 (YOY)	Aantallen	aandeel op totaal (%)	Capaciteit (MWp)	aandeel op totaal (%)	Gemiddelde capaciteit per nieuwe installatie (kWp)
1-5 kWp	-54	-2,1%	-0,061	-0,003%	1,1
5-10 kWp	50	1,9%	0,406	0,02%	8,1
10-50 kWp	223	8,7%	6,944	0,35%	31,1
50-100 kWp	432	16,8%	33,092	1,7%	76,6
100-250 kWp	796	31,0%	137,633	6,9%	172,9
250-500 kWp	525	20,4%	181,615	9,2%	345,9
500-1.000 kWp	270	10,5%	193,087	9,7%	715,1
> 1 MWp	326	12,7%	1.428,498	72,1%	4.381,9
Totaal	2.568	100%	1.981,214	100%	771,5

Aantallen nieuw "totaal" wijzigde in de huidige update, van 2.561 naar 2.568; de capaciteit "totaal" nam ook toe, van 1.979,678 MWp naar 1.981,214 MWp. De systeemgemiddelde capaciteit van de toevoegingen in 2022 veranderde mee, en is ditmaal weer iets lager geworden: van 773,0 kWp naar 771,5 kWp bij de totale volumes. Zie de tabel voor de overige details bij alle segmentaties.

Overduidelijk blijft, dat de grootste groei bij de aantallen nieuwe projecten in 2022 lag bij de installaties van 100 tm. 250 kWp (inmiddels 796 nieuwe exemplaren bekend, 31,0% van totale jaarvolume), met categorie 250 tm. 500 kWp als goede tweede (525 nieuwe projecten, 20,4%). Opvallend blijft het forse volume van 326 nieuwe installaties in de grootste projecten categorie >1 MWp (12,7%), waar de meeste grondgebonden zonneparken en grote rooftop installaties op distributiecentra e.d. onder vallen. Ook valt de negatieve groei van de kleinste project categorie op, er zijn in totaal netto 54 projecten uit de databank van VertiCer "uitgeschreven" in 2022. Daarvoor zijn diverse redenen mogelijk, waar onder misschien eerste oude projecten met een SDE 2008 of 2009 beschikking, die door hun subsidie termijn heen zijn, en waarvan de eigenaren actief de registratie bij de rechtsopvolger van CertiQ hebben be-eindigd.

Bij de capaciteit is het verhaal compleet anders. Hier blijft de categorie projecten groter dan 1 MWp alles veruit domineren, met maar liefst 1.428,5 MWp van het totale 2022 jaarvolume (72,1%) op haar conto, een zoveelste illustratie van de schaalvergroting in de projecten markt. De drie opvolgende categorieën kunnen nog enigszins - op grote afstand - meekomen, met aandelen van 9,7, 9,2, resp. 6,9% van het totale toegevoegde project volume (capaciteit). De kleinste 3 categorieën doen uitsluitend voor spek en bonen mee bij dit grote projecten-geweld (aandelen 0,35% of veel minder bij de capaciteit).

5b. Groei in 2023 (zeer voorlopig) - status update publ. 1 augustus 2024

Naar analogie van de - licht gewijzigde - cijfers voor de nieuwe aanwas in heel 2022 (vorige tabel), geef ik hier onder de uiteraard nog voorlopige data voor de 12 maanden van 2023 (cumulatie januari tm. december), volgens de cijfers in het laatste maandrapport verschenen op de VertiCer website. Ondanks de hier al weergegeven aanpassingen, gaat er waarschijnlijk nog wel meer veranderen aan deze data, dus nog zéér voorlopige cijfers voor dat jaar (cursief: wijziging t.o.v. rapportage juni 2024):

Nieuwe jaarvolumes 2023 (YOY)	Aantallen	aandeel op totaal (%)	Capaciteit (MWp)	aandeel op totaal (%)
1-5 kWp	-42	-3,8%	-0,049	-0,002%
5-10 kWp	140	12,7%	1,231	0,05%
10-50 kWp	0	0,0%	0,116	0,01%
50-100 kWp	187	16,9%	14,507	0,58%
100-250 kWp	250	22,6%	41,817	1,7%
250-500 kWp	183	16,6%	58,989	2,4%
500-1.000 kWp	149	13,5%	110,098	4,4%
> 1 MWp	238	21,5%	2.263,573	90,9%
Totaal	1.105	100%	2.490,282	100%

Uit dit overzicht blijken 2 zaken kristalhelder: de groei is in 2023 in bijna alle kleinere categorieën "niet van betekenis" geweest, en/of, vanwege de vele wijzigingen in de actuele databestanden bij VertiCer, hebben deze zelfs (tijdelijk ?) tot negatieve groeicijfers geleid t.o.v. de herziene status aan het begin van het jaar (= status EOY 2022, vorige tabel). Er zijn vanaf begin 2023 nogal wat wijzigingen geweest in de updates van dat jaar. Sommige voorheen "negatieve groeicijfers" zijn inmiddels omgeturnd in nulgroei, of zelfs positieve volumes, en vice versa. Dat is voor de categorie 10-50 kWp in de huidige update (juli 2024) ook geschied. Nogmaals wijs ik op het oorspronkelijke, uitgebreide commentaar van CertiQ, hoe dergelijke (tijdelijke) negatieve groeicijfers en wijzigingen daarin tot stand kunnen komen in hun databestanden. Het berekenen van systeemgemiddeldes bij negatieve groeicijfers heeft niet zoveel zin, dus die heb ik voor dit specifieke overzicht voorlopig weggelaten. Dat komt later wel, als er enig zicht is op meer gesettelde, volledige jaarcijfers.

Negatieve groei cijfers zijn er inmiddels alleen nog maar, voor zowel aantallen als bij de capaciteit, bij de categorie 1-5 kWp (-42, resp. -0,049 MWp).

In totaal zijn er netto bezien in 2023 nog maar 1.105 nieuwe projecten bijgekomen, wel een flinke hoeveelheid van 138 exemplaren meer dan in de voorgaande update. Dat zal nog wel aardig bijgesteld kunnen gaan worden in komende updates. Het is in ieder geval extreem laag, dat is al een tijdje duidelijk. Een neergaande trend bij de netto bijkomende projecten was al veel langer zichtbaar in de klassieke maand rapportages. Zie de eerste grafiek in de analyse van het laatste "gangbare" maandrapport van rechtsvoorganger CertiQ (december 2022). Deze trend lijkt zich te hebben versterkt, vooral bij de netto aantallen nieuwkomers (netto = nieuwe aanwas minus bij VertiCer uitgeschreven projecten per maand).

Flinke wijziging bij groei capaciteit in 2023

Wat overblijft, is het enige positieve punt, namelijk de groei van de capaciteit, ondanks de vele, structurele problemen in de markt (met name voorhanden netcapaciteit en hogere project kosten). De facto is die vrijwel exclusief neergekomen op een toename in, het wordt eentonig, de grootste project categorie (registraties per stuk groter dan 1 MWp). Want daar werd tussen januari en eind december 2023 een aanzienlijk volume van 2.263,6 MWp aan toegevoegd, 91% van het totale nieuwe record jaar volume van 2.490,3 MWp. Sinds de juni 2024 update, is dat dus al flink hoger dan de nog niet formeel gewijzigde jaargroei van voorgaand record jaar 2020 (2.436,9 MWp). Dit was in de update van eind 2023 nog maar 1.298 MWp, de bizarre toename van het bij VertiCer geregistreerde vermogen in januari 2023 is hier grotendeels debet aan.

De in een vorige update gerapporteerde disclaimer, dat voor de grootste project categorie een schier onmogelijk hoog project gemiddelde van 31,5 MWp per project resulteerde voor het eerste kwartaal, lijkt met de diverse gepasseerde latere forse bijstellingen in ieder geval alweer achterhaald, zoals toen ook al voorspeld. Het gemiddelde met de huidige cijfers is inmiddels uitgekomen op een "logischer" gemiddelde van 9,5 MWp voor de grootste project categorie. Dat ligt echter nog steeds op een hoog niveau. Deze categorie blijft een zeer dominant stempel op het totale gerealiseerde volume zetten, en de projecten in deze categorie zijn per stuk ook nog eens gemiddeld zeer groot.

De enige categorieën die nog enigszins iets voorstellen zijn de 3 op een na grootsten, met projecten tussen de 500 en 1.000 kWp, resp. 250-500 kWp, en 100-250 kWp, die momenteel cumulatief in 2023 een verzameling van 110 MWp, resp. 59 MWp en 42 MWp nieuw toegevoegde capaciteit tellen. De overige categorieën stellen weinig voor bij de nieuw opgeleverde capaciteit in deze periode.

---

6. Evolutie van gecertificeerde zonnestroom productie / uitgifte van GvO's tm. juni 2024

Ook voor deze parameter, afgegeven hoeveelheid Garanties van Oorsprong (GvO's), geldt, dat er geen update van de historische cijfers is gegeven, behalve voor de meer recente data vanaf mei 2021. In onderstaande grafiek daarom ook alleen de situatie van de meeste recente jaren. Voor een fraaie grafiek die verder terug gaat in de tijd, zie de update in de bespreking van het februari rapport van 2023, en het commentaar daarbij. Nadat in een recente update voor het eerst een nog zéér voorlopige, totale jaarproductie bekend is geworden voor 2023, zijn inmiddels de eerste resultaten voor januari tot en met juni in het nieuwe jaar, 2024, gepubliceerd. Met wederom een bizarre anomalie wat februari betreft, die nog steeds niet officieel is "gerepareerd".***

De extractie van een continue reeks van zonnestroom productie data uit de nieuwe spreadsheets van VertiCer is niet eenvoudig omdat de zonnestroom data tussen alle overige GvO cijfers in staan, sterk verspreid over meerdere locaties, er terug gerekend moet worden naar maand van productie, er continu wijzigingen / bijstellingen zijn, en alle over verschillende periodes uitgegeven garanties van oorsprong (GvO's) voor gecertificeerde zonnestroom uiteindelijk per maand opgeteld moeten worden. Bovenstaande grafiek is het uiteindelijke resultaat, met de meest recent beschikbare reeks van mei 2021 tm. juni 2024. In de maand rapportages lopen de productie resultaten altijd 1 maand achter op die van de opgestelde generator capaciteit. De productie is weergegeven in de blauwe curve (rechter Y-as als referentie, eenheid GWh = 1 miljoen kWh).

Er zijn twee "drijvende krachten" achter het verloop van deze curve. Ten eerste natuurlijk de seizoens-variabiliteit, die zich uit in hoge producties in de zomermaanden ("toppen"), resp. lage output in de wintermaanden ("dalen"). Meestal is december de minst producerende maand. Eerder zagen we al dat, sterk afhankelijk van de gemiddelde instralings-condities in de betreffende maand, in de zomerperiodes hetzij mei (2020), juni (2019, 2021, 2022), of juli (2017, 2018) de best performer waren bij de productie. Voor de hier getoonde recentere periode zijn de waargenomen "zomer pieken" alle 4 vooralsnog in juni gevallen. De huidige piek waarden zijn voor 2021 en 2022 hetzelfde als in de vorige update, juni 2023 is opwaarts aangepast. Voor 2024 is dit nog niet zeker, maar wel "waarschijnlijk".

De tot nog toe gecertificeerde productie in juni 2023 heeft een nieuw record niveau van 1.546 GWh bereikt (10 GWh meer dan in de vorige revisie). Dat is al ruim 24% hoger dan in juni 2022, waarvoor tot nog toe 1.243 GWh aan zonnestroom GvO's zijn uitgegeven. Anton Boonstra had voor heel Nederland, voor juni 2023, 11% meer instraling vastgesteld dan in juni 2022, de maand was dan ook "record zonnig" volgens het KNMI. Dit opmerkelijke resultaat voor juni 2023 is dus niet verbazingwekkend. Dat, in combinatie met de continu voortschrijdende nieuwbouw van PV projecten (al dan niet met SDE subsidie), maakt dat we eind juni 2023 al een (gecertificeerd) productie record te pakken hebben. Deze piek kan in theorie nog steeds iets hoger kan gaan worden in komende updates.

Ook de piek volumes uit met name 2021 en 2022 kunnen later nog, zij het marginaal, worden bijgeplust. Zeker van de kleinere projecten, die niet maandelijks door een meetbedrijf worden gemeten, komen productiecijfers namelijk heel erg laat pas beschikbaar, en worden ze dan pas aan de databestanden van VertiCer toegevoegd. En worden ze "zichtbaar" in de hier getoonde productie historie. Als dit al geschiedt, zal de impact ervan echter zeer bescheiden zijn.

Juli duidelijk minder productie dan juni

Het resultaat voor juli 2023 laat een scherpe neerwaartse knik in de grafiek zien, en komt, voorlopig, uit op een productie van 1.204 GWh in die maand. Wat 0,6% lager is dan de 1.211 GWh in de zeer zonnige juli maand van 2022. Ten eerste was juli 2023, i.t.t. juni, een historisch bezien "normale" maand wat het aantal zonne-uren betreft. Boonstra meldde dat er in die maand 11,3% minder instraling was dan in juli 2022, en productie is altijd direct gerelateerd aan de hoeveelheid instraling, dus een lagere output voor juli was sowieso al de verwachting. Ondertussen is er natuurlijk wel weer capaciteit bijgeplaatst, wat het (negatieve) verschil in de totale productie gedrukt heeft.

Ten tweede. In juli 2023 steeg het aantal uren met negatieve prijzen op de stroommarkt behoorlijk, volgens de bekende grafiek van Martien Visser van Entrance op "X" (28 oktober 2023). Het kan beslist zo zijn geweest, dat hierdoor met name grotere projecten tijdelijk hun productie hebben gestaakt, om geen geld te moeten betalen i.p.v. te ontvangen. Geen productie = geen GvO's. De omvang daarvan is echter nog steeds een aardig mysterie, want die afschakelingen worden bij mijn weten niet nationaal bijgehouden cq. geopenbaard. Visser probeert die verliezen / "non-producties" weliswaar te "modelleren" voor zijn data platform (zie tweets van 27 mei 2024, en van 30 juli 2024), maar Minister Rob Jetten van MinEZK moest bij beantwoording van vragen van Eerdmans van JA21 het antwoord schuldig blijven over de mogelijke volumes die afgeschakeld zouden zijn / worden. Die zijn volgens hem niet bekend, en ze zouden niet afgeschat kunnen worden (zie tweet van Polder PV met het betreffende antwoord, van 30 mei 2024).

Resterende maanden 2023 ff.

Augustus 2023 zit momenteel op 1.067 GWh, wat 8,7% lager is dan de 1.169 GWh, die tot nog toe voor ook zeer zonnig augustus 2022 door VertiCer zijn uitgegeven.

Voor september 2023 is tot nog toe voor 907 GWh aan GvO's afgegeven. Dat is al 17,8% meer, dan de al meer geconsolideerde uitkomst voor september 2022 (770 GWh). Dit is in lijn met het feit, dat Anton Boonstra uit de KNMI data 6,8% meer horizontale instraling in september 2023 heeft berekend dan in september 2022 (platform "X", 1 oktober 2023), in combinatie met de toegenomen capaciteit in het tussenliggende jaar.

Oktober 2023 heeft een voorlopig volume van 456 GWh, 8,4% onder het voorlopige resultaat voor oktober 2022. November 2023 heeft tot nog toe 7,4% relatieve minder opbrengst, dan in november van het voorgaande jaar. In december is het verschil omgeslagen, van ruim 5% negatief in een vorige update, naar inmiddels al 6,6% positief (t.o.v. december 2022). In zeer zonnig januari 2024 werd voorlopig ruim 208 GWh genoteerd, wat al bijna 32% meer was dan de 158 GWh in januari 2023.

Nog niet herstelde anomalie: GvO uitgifte februari 2024***

En toen kwam februari, met een volstrekt onwaarschijnlijk niveau van, inmiddels zelfs 2.127 GWh (!) aan "kennelijk" afgegeven volume van GvO's. Vooral voor de categorie "Aantal uitgegeven GvO's (niet-netlevering)" was de uitgifte in die maand extreem hoog, 1.936 GWh (91% van totale uitgifte niveau verminderd met een laag niveau van teruggetrokken GvO's voor zonnestroom, 374 GWh). Dit is volstrekt onbestaanbaar, en leek toen op een grote fout in het VertiCer systeem te wijzen, waarover ik destijds al een e-mail had verstuurd. Het antwoord kwam op 15 april 2024 binnen bij Polder PV:

*** Naar aanleiding van mijn e-mail aan VertiCer ter opheldering van de hoogst merkwaardige anomalie m.b.t. de gerapporteerde afgegeven hoeveelheid GvO's in de februari rapportage, kreeg ik op 15 april een kort, maar zeer duidelijk antwoord: "De oorzaak ligt in een foutieve meetwaarde die de netbeheerder heeft ingestuurd en geaccordeerd. De netbeheerder heeft na onze constatering een gecorrigeerde meetwaarde ingestuurd". We kunnen dus een herstel van deze grote fout gaan verwachten in een van de komende updates, hij is echter nog niet doorgevoerd in de updates van april tm. juli 2024. Met dank aan VertiCer voor deze verklaring. Duidelijk blijft, dat zelfs bij gecertificeerde meetwaarden opgaves, dus fouten kunnen arriveren op de VertiCer burelen. Alleen zeer stricte controles op die waarden, kunnen garanderen dat het GvO systeem 100 procent waterdicht blijft.

In de grafiek heb ik de "incorrecte officiële" lijn licht gestippeld weergegeven. Met een blauwe streepjeslijn heb ik het gat naar het volgende (correcte) maandvolume opgevuld, die het meest waarschijnlijke vervolg van de curve weergeeft.

Maart - juni 2024

In maart 2024 was de geregistreerde certificaat uitgifte inmiddels 775 GWh, wat een forse 30% hoger lag dan de tot nog toe uitgegeven hoeveelheid voor maart 2023 (597 GWh). De eerste resultaten voor april 2024 laten al een uitgifte van 1.048 GWh zien, de eerste april maand waarvoor dus al meer dan 1 TWh aan groencertificaten is uitgegeven voor gecertificeerde PV installaties. Het was al 5,8% hoger dan het al meer gesettelde volume voor april 2023 (991 GWh), maar er zal nog wel het nodige bovenop gaan komen in komende maandrapportages van VertiCer. Tot nog toe zijn voor mei 2024 1.254 GWh aan GvO's uitgegeven, wat 7% minder is dan het volume tot nog toe bekend in mei 2023.

De in de huidige analyse toegevoegde maand juni kreeg in 2024 al 1.278 GWh aan GvO's toebedeeld, tegenover 1.546 GWh in - tot nog toe record - juni 2023, dus vooralsnog 6,9% minder volume. Dit kan in komende updates beslist nog omslaan in een positief verschil, al was de instraling in juni 2024 duidelijk lager dan in het voorgaande jaar: 163,5 kWh/m² in juni 2024, t.o.v. 203,6 kWh/m², in juni 2023. Het resultaat wordt verder beïnvloed door de tussentijdse capaciteitsgroei aan gecertificeerd PV-vermogen, én nog onbekende volumes niet gerealiseerde productie bij afschakelen van bij VertiCer ingeschreven projecten bij negatieve stroomprijzen op de elektriciteitsmarkt.

Met name voor de laatst gerapporteerde maanden zullen er sowieso nog het nodige aan uitgegeven GvO's bij gaan komen. Standaard bij de GvO data van VertiCer is, dat de eerst-publicatie voor een willekeurige maand al het veruit grootste volume GvO's voor die maand oplevert. Afgiftes die later worden gepubliceerd, zijn al veel geringer van omvang, en worden stapsgewijs kleiner qua volume. Het "doorsijpelen" van later afgegeven GvO's, die met terugwerkende kracht voor de betreffende maand worden bijgeschreven, kan echter heel lang doorgaan. Dat kan minstens langer dan een jaar duren in veel gevallen.

De tweede drijvende kracht achter deze curve is uiteraard de in het recente verleden zeer onstuimige groei van de projecten markt, met telkens flink meer, gemiddeld genomen steeds grotere PV projecten, wier nieuwe productie volumes in de loop van het kalenderjaar toegevoegd worden aan de output van het eerder al bestaande productie "park". Dat is dé drijvende kracht achter de steeds hoger wordende pieken (bovenop de verschillen in instraling van jaar tot jaar). Alle nieuwe capaciteit zal bijdragen aan het verhogen van de pieken, zelfs al hebben ze in sterk toenemende mate oost-west opstellingen om de voor netbeheerders zeer vervelende "middag-output-piek" te verlagen.

Progressie in winter"dips"

In de productie curve is goed te zien dat de zogenaamde "winter-dips" in de al wat meer "gesettelde" jaren (hier 2021, 2022), ook op een steeds hoger niveau komen te liggen, a.g.v. de almaar toenemende productie capaciteit, die ook in de winter aan een toenemende hoeveelheid zonnestroom productie bijdragen. In deze laatste update blijkt december 2022 weer een marginaal hoger volume te zijn toegerekend, 136,9 GWh. Dat is wel al 13,1% hoger dan in december 2021 (121,0 GWh), en is zelfs al een factor 4,6 maal het niveau van de "dip" in het winterseizoen van 2017/18 (jan. 2018 29,8 GWh, zie eerder gepubliceerde historische grafiek).

December 2023, in een vorige rapportage voor het eerst in de data historie van VertiCer qua afgegeven aantal GvO's december 2022 voorbij, heeft inmiddels 145,7 GWh staan (6,5% meer dan december 2022). De verwachting is dat met name de recentere maand productie cijfers later nog wat opgeplust zullen gaan worden, en dat december 2023 ook nog verder kan uitlopen met de latere toevoegingen.

---

7. Jaarproducties volgens Garanties van Oorsprong

Een herziene versie van de grafiek met de jaarlijkse uitgifte van Garanties van Oorsprong (GvO's) werd gegeven in de analyse van de februari cijfers van 2023 (link). Er is nog steeds geen nieuwe revisie van de oudere cijfers, alleen van de volledige data vanaf mei 2021. Wel werden in een vorige update voor het eerst wat nagekomen "historische data" van maanden in eerdere jaren gepubliceerd (2x in 2013, en 3x in 2014!), al gaat het daarbij om geringe volumes. Omdat de oudere cijfers ondertussen gewijzigd kunnen zijn, kunnen er helaas nog geen nieuwe totale volumes worden bepaald voor de eerdere jaargangen.

Als we alleen naar de geregistreerde volumes in de data van de huidige update van juli 2024 kijken, zou 2021 in totaal 4.505 GWh gecertificeerde productie hebben, en 2022 al 8.556 GWh, exclusief alle andere volumes van niet bij VertiCer geregistreerde installaties (waar onder vrijwel de gehele residentiële markt). In 2023 is tot nog toe al 8.981 GWh gecertificeerde zonnestroom productie geregistreerd, dus al ruim boven het volume van 2022. Hierbij komt ook nog, dat de nodige nakomende volumes van eerdere maanden worden bijgeplust. Het zal daarbij interessant zijn, te zien, wat de balans zal gaan worden tussen de méér productie van de (record) toegevoegde nieuwe gecertificeerde capaciteit in 2023, in relatie tot het feit, dat de cumulatieve instraling in dat jaar, 7,2% láger lag, dan in het relatief zonnige jaar 2022, aldus de data-extracten en waarnemingen van Anton Boonstra.

Voor 2024 is uiteraard nog relatief weinig van de gecertificeerde zonnestroom productie bekend. De cumulatie komt momenteel, tm. juni, op 6.691 GWh uit, maar daar zit nog de volstrekt foutieve waarde van februari bij. Zolang die nog niet is hersteld in de publieke cijfers, valt er nog niet veel te zeggen over de geregistreerde productie in het eerste half-jaar van 2024.

---

8. Bronnen

Intern - rapportages CertiQ / VertiCer 2023-2024, aflopend gesorteerd

VertiCer update juni 2024 - 2023 gecertificeerde PV markt, jaargroei naar record 2.442 MWp nieuwbouw, >23% meer aanwas dan in 2022, en al iets meer dan voormalig topjaar 2020 (12 juli 2024)

VertiCer update mei 2024 - 2023 jaargroei naar 2.404 MWp nieuwbouw, 22% méér t.o.v. nieuwe capaciteit in dezelfde periode 2022 (4 juni 2024)

VertiCer update april 2024 - 2023 jaargroei naar 2.384 MWp nieuwbouw, 21% méér t.o.v. nieuwe capaciteit in dezelfde periode 2022 (3 mei 2024)

VertiCer update maart 2024 - 2023 wederom verder omhoog, naar 2.364 MWp nieuwbouw, 20% méér t.o.v. nieuwe capaciteit in dezelfde periode 2022 (3 april 2024)

VertiCer update februari 2024 - 2023 verder uitlopend naar 2.321 MWp nieuwbouw, 18% méér t.o.v. nieuwe capaciteit in dezelfde periode 2022 (3 maart 2024)

VertiCer update januari 2024 wederom surprise - 2023 naar 2.012 MWp nieuwbouw, nu 2,4% méér t.o.v. nieuwe capaciteit in dezelfde periode 2022 (?) (4 februari 2024)

VertiCer update december 2023 - voorlopig 1.298 MWp nieuwe gecertificeerde PV capaciteit, 34% minder t.o.v. nieuwe capaciteit in dezelfde periode 2022 (7 januari 2024)

VertiCer update november 2023 - eerste 11 maanden 1.223 MWp gecertificeerde PV capaciteit nieuw, (voorlopig) 31% minder t.o.v. nieuwe capaciteit in dezelfde periode 2022 (4 december 2023)

VertiCer update oktober 2023 - eerste 10 maanden 1.127 MWp gecertificeerde PV capaciteit nieuw, (voorlopig) 33% minder t.o.v. nieuwe capaciteit in dezelfde periode 2022 (2 november 2023)

VertiCer update september 2023 - eerste 3 kwartalen 867 MWp gecertificeerde PV capaciteit nieuw, (voorlopig) 46% minder t.o.v. nieuwe capaciteit in dezelfde periode 2022 (4 oktober 2023)

VertiCer update augustus 2023 - eerste 8 maanden 835 MWp gecertificeerde PV capaciteit nieuw, (voorlopig) 45% minder t.o.v. nieuwe capaciteit in dezelfde periode 2022 (7 september 2023)

VertiCer update juli 2023 - eerste zeven maanden 646 MWp, (voorlopig) 46% van nieuwe capaciteit t.o.v. zelfde periode 2022 (2 augustus 2023)

VertiCer (ex CertiQ) update juni 2023 - "negatieve maandgroei", stabilisatie capaciteit; eerste half jaar 546 MWp, (voorlopig) 49% van nieuwe capaciteit t.o.v. zelfde periode 2022 (19 juli 2023)

CertiQ / VertiCer update mei 2023 - "negatieve maandgroei" aantal installaties, stabilisatie capaciteit; eerste vijf maanden 356 MWp, 38% van nieuwe capaciteit t.o.v. zelfde periode 2022 (3 juni 2023)

CertiQ / VertiCer update april 2023 - wederom "negatieve maandgroei"; eerste vier maanden slechts 14% van nieuwe capaciteit t.o.v. zelfde periode 2022 (4 mei 2023)

CertiQ / VertiCer update maart 2023 - nieuwe en bijgestelde cijfers gecertificeerde zonnestroom, eerste kwartaal 41% van nieuw volume QI 2022 (4 april 2023)

CertiQ / VertiCer update februari 2023 - nieuwe en bijgestelde cijfers gecertificeerde zonnestroom, hoge toevoeging capaciteit januari, zeer lage hoeveelheden in februari (7 maart 2023)

Revisie van historische maand- en jaarcijfers CertiQ. Deel II. Grafieken, nieuwe jaarvolumes (hoger in 2018-2020, lager in 2021), volledige sequentie Garanties van Oorsprong. (14 februari 2023)

Januari 2023 flinke toename geregistreerde gecertificeerde zonnestroom capaciteit, 354 MWp, maar het verhaal is complexer bij CertiQ. Deel I. (8 februari 2023)

CertiQ herziet cijfer presentatie methodiek - een nieuw tijdperk ? (8 februari 2023)

Sinterklaas surprise november rapport CertiQ 2022 bleek een fopspeen: december rapport wederom "negatieve groei", 1e status update. (9 januari 2023, laatste analyse van "klassieke" maandrapportage, en links naar eerdere analyses in 2021 en 2022)

Meer licht in de duisternis (?) omtrent ontwikkeling gecertificeerde zonnestroom portfolio in (2019-) 2020 bij CertiQ. (4 november 2020; vroege signalering van sterk wijzigende historische CertiQ data door Polder PV)

Extern

Data overzichten website VertiCer (vooralsnog alleen rapportages over 2023 en 2024, en 1 ouder overzicht met data tot juni 2021)

NB: de oude website van CertiQ is niet meer actief, de url verwijst door naar de site van rechtsopvolger VertiCer !