net
metering Dutch style
| |
|
||||||||
|
net
metering Dutch style |
index | ||||||||
|
|
"De
angst voor een derving van belasting-inkomsten is de reden dat de
ambtenaren van Financiën altijd dwars gaan liggen voor alles
wat naar saldering voor de meter riekt." Jurgen Sweegers op Energieenwater.net bij bespreking van (o.a.) afgewezen motie van CDA lid Marieke van der Werf op de valreep van het zomer reces, 6 juli 2012... |
"Wat
blijft er van de trend over als de variabele energiebelasting wordt
verlaagd?" Sjak Lomme legt zoals wel vaker de vinger op een zwerende wond, waar het de risico's van "rekenen met xx jaar salderingswaarde voor opwek van zonnestroom" betreft als het over "terugverdientijden" zou moeten gaan. Maar zijn (vermeende) oplossingsrichtingen rieken zoals gebruikelijk wel heel erg naar foute fossiele belangen holen... Energeia column, 18 september 2012. |
"De
aanname is daarbij dat de salderingsmogelijkheid niet vervalt voor
bestaande systemen gedurende de exploitatie. Er zijn geen signalen
dat dit zou verdwijnen overigens." Atrivé in hun management samenvatting "Zonnig Huren", waarbij grootschalig wordt ingezet op zonnepanelen plaatsing bij huurders - onder aanname dat de salderingsregeling langdurig tijdens een exploitatieperiode van 25 jaar blijft bestaan. Ik zou zo'n boude uitspraak niet voor mijn rekening willen nemen, gezien de grote volumes die er dezer jaren bijgebouwd gaan worden, allemaal salderend voor de hoogste energie belasting staffel(s) met daarbij ook nog twee BTW posten... |
En zelfs openlijke reclame "saldeer er straks maar lekker op los" van zonnepanelen leveranciers, in anticipatie van de invulling van een wetsvoorstel wat feitelijk de status quo bestendigt. Zoals deze:
https://twitter.com/Advisol/status/301422125380673538
Als dat maar goed gaat...
Links "het nieuwe salderen" van zonnestroom en de (wijzigingen in de) "Postcoderoos regeling"
"Voor
al uw #postcoderozen en #dijsselbloempjes":
Geodan
> (m.i. beste viewer, gedetailleerde grenzen). Inschrijving benodigd
sedert medio 2014.
PDOK Viewer >
"Publieke PDOK Services" > "CBS Wijken en buurten"
> "2015" > "Gemeenten 2015" (niet meer fijner
beschikbaar; geen id's van postcode gebieden!)
De
postcoderoos checker© van Energie Aandeel is niet meer actief
bij Liander (grenzen leken sowieso behoorlijk "losjes" te zijn
getrokken...)
Polder
PV over afgrenzingen en de onherroepelijke consequenties (19 maart
2014 n.a.v. Blixembosch project)
Postcoderoosregeling / Regeling verlaagd tarief Blog van fiscalist en PCR specialist Simon Visbeek
Hier Opgewekt Hét platform voor "coöperatief duurzame energie opwekkend Nederland", met talloze dossiers om uit te spitten, kennis verzamelingen, expert meningen, verslagen van bijeenkomsten, etc. U vindt vast wel e.e.a. van uw gading. In het byzonder de entree pagina "Regeling verlaagd tarief bij collectieve opwek", met diverse (uitvoerings-) details over de veelbesproken (en vaak slecht begrepen) postcoderoos regeling.
"Mogelijkheden voor saldering". De brainstormers van Hier Opgewekt en anderen hebben inmiddels een "kermis" aan regelingen en creatieve ontwijk modellen verzonnen om "te mogen salderen met zonnestroom". Of ze ook allemaal hout snijden is een tweede, maar dit krijg je als de Staat der Nederlanden het verdomt om goede FIT wetgeving in het leven te roepen. Eigen schuld dikke bult, zullen we maar zeggen. Gespot dd. 12 juni 2014.
Status van vergoedingen voor zonnestroom overschotten bij (momenteel, juli 2017) 27 energieleveranciers (met vergunning ACM), op commerciële websites Klimaatgids.nl, resp. Energieaanbieding.nl. Polder PV staat niet in voor de correctheid cq. actualiteit van de daar verstrekte gegevens. Tarieven kunnen snel wijzigen in de huidige, volatiele stroom markt.
Uit
den ouden doosch:
MUST SEE voor Kropje Sla / Zelflevering fans: Video "Volkstuinbelasting"
(2007!). Inspecteur Hanekroot van de Fiscale Inlichtingen en Opsporingsdienst
Rayon Amersfoort jegens de heer Foppe, volkstuinier: "Wij willen
graag even de boeken zien ... Geschatte jaaropbrengst 38.000 gulden",
en "Die eerste 5 jaar schenk ik u". Met dank aan het Simplistisch
Verbond:
https://www.youtube.com/watch?v=IJy69eEcmdI
Meest recente berichten bovenaan.
Spring direct naar laatste bericht van kalenderjaar 2023 2022 2021, 2020, 2019, 2018, 2017, 2016, 2015, 2014, 2013, (sep.) 2012), eerdere berichtgeving.
Eerste Kamer stemt pas volgende week over eind salderingsregeling zonnepanelen: GroenLinks-PvdA wil dat Jetten wet aanpast (Business Insider, 7 februari 2024). Nadat de kruitdampen rond de 6 uren durende (!) uitwisseling in de Senaat op 6 februari 2024 zijn opgetrokken, besteedde Business Insider enkele woorden aan het "ten berde gebrachte". Crone van PvdA / GroenLinks bljift twijfelen over een terugverdientijd van 7 jaar die volgens hem voor nieuwe investeerders niet "haalbaar" zou zijn. Maar kan dat niet met cijfers bewijzen, we leven immers in een continu evoluerende, soms zelfs spectaculair wijzigende internationale stroom markt. BBB vindt dat reeds zonnepanelen op hun dak hebbende kleine investeerders gevrijwaard moeten worden van "afstraffing" door afbouw van de saldering, terwijl vrijwel iedereen die recent zonnepanelen heeft gekocht die investering er alweer uit heeft gehaald, of binnenkort "binnen" heeft, door de hoge stroomprijzen. Efficiënties van de PV systemen zijn opzienbarend toegenomen, de prijzen zijn bizar laag, de stroomprijzen zijn nog steeds relatief hoog, een investerings-beslissing is voor veel mensen een inkoppertje. De huursector gaat met minimaal 100 miljoen Euro geholpen worden door Jetten, die zelfs als promesse heeft uitgesproken, dat er onderhandelingsruimte is met de huursector, die 300 miljoen Euro ondersteuning heeft gevraagd. De cadeautjes blijven maar over de tafel vliegen, maar sommige hard-liners in de Senaat vinden kennelijk dat het nu al 19 jaar durende salderings-feest nog niet afgelopen mag zijn ....
Het feit dat er na 1 januari 2025 nog steeds een microscopische populatie huishoudens zal zijn met een Ferrarismeter, meermalen te berde gebracht door Panman van BBB, is volgens Jetten geen beletsel om het wetsvoorstel aan te nemen, omdat Netbeheer Nederland in 2026 de klus als "geklaard" heeft bestempeld, en er juist in het wetsvoorstel afdwingmacht is opgenomen, om de resterende huishoudens alsnog te dwingen een meter te accepteren die zowel invoeding als afname comptabel kan meten, wat niet eens een "slimme meter" hoeft te zijn (maar waar Panman gezien zijn herhaalde vragen kennelijk niets van begrijpt). Jetten stelde tegenover de gepercipieerde "ongelijkheid" tussen partijen die wel / niet nog een Ferrarismeter hebben, dat er nú al stevige ongelijkheid bestaat tussen mensen mét, en mensen zónder zonnepanelen, en dat Panman daar kennelijk geen probleem mee lijkt te hebben. Panman moest kennelijk wel "publiekelijk scoren" met het nieuwe standpunt van de regering dat zonneparken alleen nog maar onder stricte voorwaarden gerealiseerd mochten worden, maar dat had alles natuurlijk nul komma niets met het te behandelen onderwerp, afbouw salderen te maken. Zo wordt zelfs in de "deftige Senaat", helaas, continu politiek voor de bühne gevoerd ...
Citaat van Rob Jetten in het debat:
"Ik heb het wetsvoorstel van mijn twee ambtsvoorgangers doorgezet, niet zozeer omdat dit een politiek speerpunt is of omdat ik of iemand anders daar een populariteitsprijs mee gaat winnen, maar wel omdat ik het een inhoudelijk, verstandig en verantwoord voorstel vind."
Zie ook draadjes op "X" onder het account van Polder PV, posts vanaf dit exemplaar, en na de pauze vanaf dit exemplaar, en die van zeer "vocaal", en hoge kennis van de materie hebbende Marien Boonman (Bond tegen Salderen), die beiden grote delen van het hele debat live hebben gevolgd (talloze posts die avond).
Het (nog ongecorrigeerde) verslag van 6 februari 2024 staat inmiddels op de website van de Eerste Kamer, met een live-feed van de hele (zware) zitting. Het tweede deel, met o.a. de repliek en dupliek van Rob Jetten, vindt u daar ook. Er zijn zes moties ingediend, waarbij een opvallend aantal van vier stuks van Visseren-Hamakers, van de Partij voor de Dieren (die eigenlijk gewoon vindt dat deze antieke regeling instand gehouden dient te worden, ondanks alle enorme problemen die daarmee gepaard zullen gaan). Die vindt u terug op de bronpagina van het dossier wetsvoorstel afbouw salderen.
Eerste Kamer wil saldering zonnestroom in stand houden (NOS, 5 februari 2024). Rampscenario volgens NOS, als stemming in Eerste Kamer, met een mogelijk "nee" (tegen wetsvoorstel afbouw salderen), door achtereenvolgens, BBB, Groen-Links / PvdA, PVV, SP en JA21, die de meerderheid zouden hebben, en die (volgens NOS) tegen (kunnen) gaan stemmen. Ik voorspel totale chaos als dat bewaarheid wordt, en een compleet gekkenhuis aan nieuwe residentiële solar in zeer korte tijd, waardoor de al bekende grote problemen met de socialisering van de (profiel en onbalans) kosten, en steeds vaker problemen met netspanning / frequentie op de laagspanningsnetten, in korte tijd veel groter gaan worden. 13 februari 2024 wordt er gestemd over de uitkomsten van dit debat, op 6 februari 6 uur lang !!!, in 2 tranches. Live feed beschikbaar alhier (met dank aan Emile Püttmann).
Laat de eigen zonnestroom niet verloren gaan (Netbeheer Nederland, 5 februari 2024). De branche organisatie van de netbeheerders doet aan de vooravond van "het debat" in de Eerste Kamer ook nog even haar eigen plasje. Achtergronden zijn duidelijk, de netten stromen op alle fronten vol, ook op de laagspanningsnetten. En de suggestie dat consumenten "hun eigen zonnestroom opwek niet verloren moeten laten gaan" klinkt natuurlijk leuk, maar na 1 wasmachine hebben de meeste huishoudens het op 1 dag van de week wel gehad, zeker als er geen andere grote stroomverbruikers aanwezig zijn, die een flink surplus kunnen doen verdampen. Laat onverlet, dat salderen haar beste tijd (al lang) heeft gehad, daar hebben ze beslist ook gelijk in.
Ruim 300.000 huishoudens met zonnepanelen niet op tijd klaar voor afbouw salderen door oude elektriciteitsmeter (2 februari 2024, video, BNN Vara / Kassa). Merkwaardige uitzending, waarbij "op het laatste moment", vlak voor de bespreking van reeds 7 jaar lang in de week liggend wetsvoorstel afbouw salderen, een "probleem" wordt gezien met - naar verluidt - zo'n 300 duizend huishoudens die nog een Ferrarismeter in hun meterkast zouden hebben hangen, die, puur theoretisch, door zouden salderen, als hun meter niet uiterlijk 31 december 2024 zou zijn verwisseld door hetzij een slimme meter (met of zonder administratieve blokkade voor het verzenden van maandelijkse gegevens), hetzij een "domme" meter met invoedings- en afname telwerken. Dit probleem is al heel erg lang bekend, Polder PV heeft daar regelmatig over gerapporteerd. Wat in de uitzending echter compleet wordt verzwegen, is het feit, dat in het wetsvoorstel impliciet zit ingebakken, dat door de Staat actief ingegrepen kan worden bij dergelijke huishoudens (via uitvoerend handhavend Agentschap Telecom), als ze nu nog een meter in de meterkast zouden hebben hangen waarmee (administratieve) afbouw van saldering onmogelijk zou zijn. Bovendien wordt hier compleet voorbijgegaan, aan het feit dat er al 7 miljoen huishoudens een slimme meter hebben, waar voornoemd aantal Ferrarismeters "in verzuipt" (4,3%), en dat medio 2023 reeds 2,5 miljoen huishoudens zonnepanelen zouden hebben, wat al tot grote problemen lijdt bij niet normaliter te socialiseren kosten voor de energieleveranciers (balans- en profiel kosten).
In de uitzending wordt een senator van de BBB geïnterviewd, Tekke Panman, die kennelijk kritische vragen aan Jetten gaat stellen, die in een eerder stadium al, in de Eerste Kamer, tot twee maal toe met een storm aan vragen is overdonderd, die allemaal door zijn ambtenaren zijn beantwoord. De geschetste problematiek is echter in geen geval aan de orde geweest in die eerdere lijsten van vragen, dus we zijn zeer benieuwd, wat het antwoord van Jetten op dit zoveelste "akkefietje rond het lang voorbereide wetsvoorstel afbouw salderen" zal gaan zijn, dinsdag 6 februari 2024. Sowieso is het uiterst merkwaardig dat een senator rond zo'n ingewikkeld dossier, zich en plein publiek op televisie laat zien, terwijl hij inhoudelijk, en bedachtzaam, ver van het publieke domein, met het dossier zelf bezig zou moeten zijn. Hopelijk zal Panman wél het wetsvoorstel aannemen, want dan kan Agentschap Telecom voortvarend in actie komen, om de laatste Ferrarismeters uit 's Neerlands meterkasten te krijgen, waardoor het gepercipieerde probleem vanzelf "void" wordt ... Bovendien zijn er, via een Algemene Maatregel van Bestuur beslist acties in te zetten, die een "ongelijkwaardige behandeling" van gelijkwaardige burgers vanaf 1 januari 2025 kunnen voorkomen, mocht dat niet op tijd lukken. Maar dat kan alleen als het vigerende wetsvoorstel wordt aangenomen. Als BBB "tegen" stemt, heeft ze totale chaos op haar geweten, wat haar nagedragen kan worden, tot in lengte van jaren.
Naar aanleiding van deze uitzending ontspon zich weer eens een levendige discussie op "X", over het te berde gebrachte. Zie dit Twitter draadje van Marien Boonman (van Bond tegen Salderen), en ditto n.a.v. de stellingname van Polder PV. Verantwoordelijke (demissionair) minister Jetten wijdde zelf ook een kort draadje aan de komende vergadering in de Eerste Kamer (met uiteraard weer tig reacties, velen daarvoor met valse of ronduit verkeerde argumentaties rond dit hete dossier).
Coalitie van brancheverenigingen roept op: Eerste kamer, bouw salderingsregeling af (31 januari 2024). De 8 (!) branche verenigingen, Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie, Holland Solar, Energie Samen, Energie-Nederland, Netbeheer Nederland, Flexible Alliance Network, Energy Storage NL en Techniek Nederland, die natuurlijk deels een dikke vinger in de pap hebben gehad bij de voorbereidingen voor het, uiteindelijk wat gewijzigde wetsvoorstel afbouw salderen, roepen gezamenlijk de Senaat in de Eerste Kamer op, om het (aangepaste) wetsvoorstel aan te nemen. "Alleen al het aandeel van de totale huishoudens in sociale huurwoningen is 34%. Dit zijn de groepen die de rekening betalen van een voordeel voor mensen die de investering wel kunnen doen. Dit vinden we onrechtvaardig", is een van de motivaties van de verzamelde branche organisaties. De overige argumenten kunt u in het persbericht nalezen.
Vereniging Eigen Huis gooit de kont tegen de krib, en lijkt te suggereren dat er "geen alternatieven" voor de riante salderingsregeling zouden zijn, en dat er geen "garanties" worden gegeven door de overheid. Wat mij betreft 7 jaar te laat, de markt is immers wezenlijk veranderd, de kosten voor niet PV systemen bezittende huishoudens worden veel te hoog, er móet iets substantieels gebeuren.
‘Schaf salderingsregeling niet af zonder goed alternatief’ (VEH, 30 januari 2024, met documenten)
Aankondiging plenaire vergadering wetsvoorstel afbouw salderen Eerste Kamer op 6 februari 2024 (kan nog worden gewijzigd)
Ook de moeite waard ter voorbereiding van dat wat komen gaat, uitleg van Marien Boonman, voorzitter van de Bond tegen Salderen (geen KvK registratie), in reactie op Vereniging Eigen Huis, die niet in lijkt te willen gaan op de fout lopende "socialisering" van de forse, voor leveranciers oplopende profiel- en balans-kosten van hun stroomportfolio, die op álle afnemers, ook diegenen zonder zonnepanelen, worden afgewenteld. Video bij NOP Radio 1, 30 januari 2024, op sociaal forum X.
Eindverslag Eerste Kamer. Op 12 december verschenen weer 2 korte stukken op de website van de Eerste Kamer, vrij kort na de "noodkreet" van Rob Jetten (zie vorige paragraaf / analyse). In het document "eindverslag" wordt gesteld, "Na kennisneming van de nadere memorie van antwoord acht de commissie de openbare behandeling van dit wetsvoorstel voldoende voorbereid". In het 2e stuk, "korte aantekening vergadering commissie Economische Zaken en Klimaat (EZK) van 12 december 2023", stelt de commissie voor om het eindverslag uit te brengen, en stelt ze voor het wetsvoorstel plenair te behandelen na het kerstreces.
Voor de Eerste Kamer geldt voor het aankomende kerstreces als periode woensdag 20 december 2023 t/m maandag 15 januari 2024. Dat betekent das dus, op zijn vroegst, het al jaren liggende wetsvoorstel pas in de derde week van januari in het nieuwe jaar, of zelfs later, definitief behandeld zal gaan worden door de Senaat. Op de rol staat vooralsnog tm. 6 februari nog geen plenaire vergadering gepland mbt commissie EZK, al zou dat in theorie nog kunnen wijzigen ...
"Nadere memorie van antwoord wetsvoorstel afbouw salderingsregeling" - In een brief gedateerd 4 december 2023, maant demissionair minister van EZK Rob Jetten, mede namens de staatssecretaris van Financiën – Fiscaliteit en Belastingdienst (Marnix van Rij), de Senaat tot spoed met de definitieve behandeling van het wetsvoorstel afbouw salderen. In de 2 kantjes tellende brief komen de volgende kernpunten op tafel:
Nagekomen
Grappig, op mijn tweet over deze brief reageerde (voor het eerste in de historie ?) iemand van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, op 12 december 2023, met een drietal reacties (draadje), en een verwijzing naar de huidige status van het wetsvoorstel op de website van de Rijksoverheid (alhier). Polder PV verwees de twitteraar door naar deze al sedert 2012 (!) ververste "het nieuwe salderen links pagina", waarop regelmatig diep wordt ingegaan op deze zeer complexe materie...
Budget Energie is inmiddels ook om. Per 16 januari 2024 gaat er een gestaffelde post "terugleverkosten op basis van de saldeerbare teruglevering" ingevoerd worden. Mensen met weinig te salderen kWh betalen weinig tot niets, gezinnen met grote hoeveelheden te salderen kWh per jaar, betalen naar rato meer. Claim blijft: zonnestroom van eigen dak blijft economisch (desondanks) nog steeds zeer interessant. Zie web pagina op de website van Budget Energie (ook toegevoegd onderaan "teruglevervastrecht" artikel en duiding).
Samenom ook overstag met nieuw vastrecht voor zonnepanelen bezittende klanten (28 november 2023). Zie details onderaan de post over het "teruglevervastrecht" geïntroduceerd door Vandebron (paragraaf 15 augustus 2023).
Nader voorlopig verslag van de vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat. Pdf op website Eerste Kamer, 3 oktober 2023. Verslag met reacties van de politieke partijen in de Senaat op het eerder door Jetten gepubliceerde "Memorie van Antwoord" op een stortvloed aan vragen over de afbouw van de salderings-regeling. De stortvloed houdt hierbij aan, wederom worden er talloze lastige vragen op Jetten afgevuurd, kennelijk in de hoop op een wonder. Wat er natuurlijk niet gaat komen, simpele antwoorden zijn er immers niet, en de toekomst is en blijft, met alle forse veranderingen in de energiesector, ongewis. En is beslist niet met harde (dictatoriale) hand "vast te zetten", zoals diverse vragers lijken te suggereren. Inbreng is er van de BBB, Groen-Links / PvdA, CDA, D66, PvdD, en de OPNL-fractie. Het document bevat alweer 6 pagina's met een zoveelste spervuur van vragen. Ik haal er enkele uit, via de link hierboven kunt u de rest tot u nemen.
BBB wil onder anderen meer zekerheid over de beloofde "80% terugleververgoeding", wil dat Jetten onderzoekt of er opslag faciliteiten in de huursector ondersteund kunnen worden (bovenop de al toegezegde 100 miljoen Euro steun aan die sector). En suggereert om éérst het EU "Clean Energy Package" in de Nederlandse wetgeving op te nemen, alvorens het al tig jaar boven de markt zwevende wetsvoorstel afbouw salderen zou mogen worden aangenomen.
Groen-Links
/ PvdA vraagt naar allerlei ingewikkelde "micro" berekeningen,
om inzichtelijk te maken "hoe de energiekosten per maand
voor huishoudens ten opzichte van nu zullen veranderen door de voorgenomen
maatregelen". Ook suggereren zij, heel byzonder, om de gesuggereerde
"subsidie" die van mensen zónder zonnepanelen richting
degenen mét een PV-installatie zou gaan, "te verkleinen door
de opwekkers van zonnestroom een lagere vaste belastingkorting op
de jaarlijkse energierekening te geven". Dit zou administratief
eenvoudig zijn, en zou volgens hen leiden tot een "generieke landelijke
socialisering" van de kosten van de saldering, "in plaats van
door afzonderlijke energiebedrijven, die elk verschillende terugleveringsbedragen
en heffingen (Vandebron) mogen voeren, wat voor consumenten zeer onoverzichtelijk
zou zijn". Ten eerste is maar helemaal de vraag of zo'n oplossing
wel, zoals gesuggereerd, "eenvoudig" is, want de leveranciers
zijn dan het haasje, en moeten dan een landelijke generieke regeling (jaarlijkse
teruggave energiebelasting voor kleinverbruikers, die trouwens ooit was
bedoeld ter compensatie van "hoge stroom én gas kosten")
selectief richting (bekende / geregistreerde!) zonnepaneel eigenaren gaan
toerekenen. Het is wachten op de zoveelste fouten bij een dergelijke omvangrijke
operatie (nu al toe te passen voor ver over de 2 miljoen salderende huishoudens),
en de ongetwijfeld daar op volgende reuring in de twee Kamers in Den Haag
... Bovendien is het maar de vraag of zo'n selectieve "belastingmaatregel"
wel door het kritische oog van de Europese Commissie zou worden goedgekeurd
... Daar heb ik stevige twijfels over.
Wederom doet de Groen-Links / PvdA fractie een poging om het wetsvoorstel afbouw salderen pas in te laten gaan, als óók wetgeving voor het faciliteren van peer-to-peer levering is aangenomen. Ik schat die kans erg klein in, want dan kunnen andere fracties daar nog wel wat extra voorwaarden aan vast gaan knopen, en wordt deze Gordiaanse Knoop niet meer doorhakbaar voor zelfs het sluwste kabinet ...
De CDA fractie lijkt zich te verschuilen achter het argument, dat "niet alle kopers van zonnepanelen zich ervan bewust zouden zijn geweest dat de afbouw van de salderingsregeling al enige jaren is aangekondigd", en dat er dan kennelijk (?) geen afbouw mag starten van die extreem lucratieve regeling, die al sedert juli 2004 wettelijk van kracht is. Ik weet niet wat het CDA met dat standpunt wil, maar de meeste mensen kennen zelfs veel generieke wetgeving niet, noch de betekenis ervan. Dus dat lijkt me niet zo'n sterk punt om daarmee een al vele jaren lang rondzingend wetsvoorstel te proberen te torpederen.
Wel interessant is het aanhalen van het standpunt van de branche organisatie van energieleveranciers, Energie-Nederland, die van mening zou zijn dat regulering van de terugleververgoeding (die in het wetsvoorstel zit ingebakken) volgens Europees recht niet zou mogen, omdat er geen sprake zou zijn van een crisis (zoals met de extreem hoge prijzen in 2022, gevolgd door het door de EC toegestane "Energieplafond"). Het CDA vraagt Jetten om hier op te reflecteren, want als daar een probleem zou zitten, zouden sommige partijen een proefproces kunnen uitlokken, om (die onderdelen in) het wetsvoorstel voor een Europese rechter aan te vechten.
Het CDA vindt ook, dat de mogelijkheid om midden op de dag de (vaat)wasmachine aan te zetten en/of een eventuele (!) elektrische auto op te laden, om zoveel mogelijk van de momentane zonnestroom opwek direct te verbruiken "magertjes overkomt". En of Jetten wellicht ook "andere mogelijkheden voor burgers" zou hebben om de pijn van de afbouw van de economische waarde van salderen te verzachten ...
D'66 vreest, dat met de al in gang gezette pogingen van leveranciers om kosten op zonnepaneel eigenaren af te wentelen, zoals Vandebron met hun veel besproken "teruglevervastrecht", de in het wetsvoorstel opgenomen "redelijke terugleververgoeding" van 80% van de marktprijs voor de eerste jaren, onterecht wordt ondergraven. En dat van dat uitgangspunt niets meer terecht gaat komen, als salderende huishoudens alsnog via allerlei truken met extra kosten (zullen) worden geconfronteerd. Ze vragen aan Jetten hoe ACM de billijkheid van dergelijke fratsen gaat controleren, toetsen, en eventueel inperken. En of via een Algemene Maatregel van Bestuur hier wellicht paal en perk aan is te stellen.
PvdD wil een herstel van de salderingsregeling, als mocht blijken, dat kosten voor de aanschaf van een PV-systeem zouden toenemen, zoals niet uitgesloten door TNO in hun laatste rapportage. Ook suggereren zij, dat de regering particulieren niet / foutief zou hebben voorgelicht, en dat ze "niet de financiële opbrengst [zouden krijgen] die hen beloofd was toen zij zonnepanelen aanschaften". Ik ben me niet bewust dat "een" willekeurig kabinet in Nederland ooit zo'n onzalige "belofte" zou hebben gedaan. Ze vragen ook of er onderzocht is of de enorme hoeveelheid invoeding op het net als bedreiging is gezien voor de stabiliteit ervan, en of het afbouw voorstel van de salderingsregeling daar wellicht iets mee te maken zou hebben gehad.
Op de vraag of PV producenten bij tijdelijke overschrijding van de 253 volt, en dus onmogelijkheid van invoeding (want: omvormers schakelen dan volautomatisch af vanwege spanningsbeveiliging apparatuur), dan de elektra "of the grid" kunnen gebruiken, is een volmondig neen hier al opportuun. Tenzij het betreffende huishouden dan al een duur accu systeem in huis zou hebben, wat direct, bij overschrijding van de beruchte 253 volt, volautomatisch het PV-systeem van het net loskoppelt, en de productie veilig stelt in een accu systeem (totdat de accu vol is). Dit zal hoogstens in een paar gevallen mogelijk zijn, zoveel van dergelijke pioniers, met dure randapparatuur, zijn er niet. Dat gaat voor het overgrote merendeel van de zonnestroom leverende / invoedende huishoudens uiteraard niet op. Bij overschrijding van de netfrequentie schakelen hun installaties volautomatisch uit (en blijft hun huis installatie bovendien gevrijwaard van ongewenste, forse schade opleverende overspanning).
PvdD vraagt de regering "inzichtelijk te maken hoeveel CO2-reductie Nederland misloopt" vanwege de veronderstelling dat veel huishoudens die wel van plan waren zonnepanelen te kopen, en daar vervolgens van zouden afzien, als het wetsvoorstel afbouw salderen zou worden aangenomen. Ook vragen zij naar onderzoek hoe veel huishoudens die stap (geen koop van PV installatie meer) dan zouden zetten. PvdD vraagt bovendien of Jetten het eens is, "dat de afbouw van de salderingsregeling hierdoor klimaatonrechtvaardigheid in de hand werkt".
OPNL vraagt Jetten, tot slot, om te reflecteren op de berekening die MilieuCentraal maakte op basis van nogal gewaagde aannames van combinatie nieuw "teruglevervastrecht" Vandebron gedurende levensduur van een begin 2023 gekocht PV systeem, én afbouw salderen volgens wetsvoorstel. MilieuCentraal komt dan namelijk op een terugverdientijd van ruim 25 jaar, terwijl "beloofd" zou zijn, dat door het wetsvoorstel afbouw van salderen dat slechts (zo'n) 7 jaar zou blijven. Zie ook link onderaan bij Polder PV stuk over het initiatief van Vandebron om als eerste een teruglevervastrecht voor (alleen) zonnepaneel eigenaren in hun klanten dossier in het leven te roepen.
Zie bovenstaande link voor meer vragen. Jetten's ambtenaren krijgen het weer druk, de bedoeling is namelijk dat de vragen uiterlijk 27 oktober a.s. beantwoord zullen zijn ...
... hetgeen niet is gelukt. Volgens een nagekomen brief van Jetten, van 26 oktober 2023, is, ook door de benodigde interdepartementale afstemming, meer tijd nodig, en is het streven medio november antwoorden te gaan geven ... (inmiddels is het alweer begin december, nog geen witte rook gezien)
Wetsvoorstel afbouw salderen niet controversieel verklaard door Eerste Kamer. In een korte notitie, is op de website van de Eerste Kamer op 3 oktober 2023 verkondigd, dat, van 22 in behandeling zijnde wetsvoorstellen bij de Senaat, er slechts 1 controversieel is verklaard, de "Tijdelijke wet Transitiefonds landelijk gebied en natuur", die valt onder Ministerie LNV. Alle overige wetsvoorstellen, inclusief het al extreem lang "hangende" wetsvoorstel afbouw salderen (met name zonnestroom) bij kleinverbruikers (wet nummer 35594), zullen gewoon verder worden behandeld. Wordt vervolgd.
Vergadering Eerste Kamer verplaatst. Bedoelde vergadering over het wetsvoorstel afbouw salderen is verplaatst, van 12 naar 26 september 2023. Op voorstel van lid Crone (GroenLinks-PvdA). "De fractie OPNL heeft alvast kenbaar gemaakt voornemens te zijn inbreng te leveren." OPNL staat voor "Onafhankelijke Politiek Nederland", een partij die zegt te staan voor de "kracht van de regio", en pleit voor meer regionalisme in de politiek, "dichter bij de burgers".
"Antwoorden op Kamervragen over het feit dat verschillende energieleveranciers mensen met zonnepanelen nu extra laten betalen via allerlei omwegen". Kamerbrief van Rob Jetten van Min. EZK, 12 september 2023 (ook op Tweede Kamer site), met antwoorden op vragen van VVD kamerlid Silvio Erkens (23 augustus 2023), naar aanleiding van de commotie over met name het nieuwe "teruglever vastrecht" wat energieleverancier Vandebron als eerste "pionier" in het leven riep voor mensen met zonnepanelen. En enkele acties van andere energieleveranciers, die bijvoorbeeld geen vaste contracten meer zouden gaan aanbieden aan zonnestroom opwekkers (links onderaan dat artikel). Jetten maakt snel gebruik van alle commotie, om bij de Eerste Kamer aan te dringen tot haast met de behandeling van het (reeds extreem lang) uitgestelde en reeds aangepaste wetsvoorstel over de afbouw van het salderen van zonnestroom. Omdat het vigerende wetsvoorstel juist "een redelijke minimale terugleververgoeding garandeert, conform het aangenomen amendement Erkens".
In de Volkskrant van 6 september 2023 heeft Milieucentraal een casus voor een Vandebron klant doorgerekend, die een jaarverbruik van 3.255 kWh heeft, en die iets meer, 3.500 kWh, in dat jaar aan zonnestroom opwekt. Vanwege het nieuwe "teruglever vastrecht", zou genoemde klant, bij over langere tijd aangehouden vergelijkbare tariefstellingen inclusief een jaarlijks terugkerend teruglever vastrecht, te maken krijgen met een stijging van de terugverdientijd van het PV-systeem, van 7 naar 10 jaar. Wat ver buiten de rekenmodellen valt gehanteerd door de regering, de branche organisatie Holland Solar, en diverse adviesbureaus, wat als "acceptabel" wordt beschouwd voor huishoudens. Jetten suggereert dat dit een (forse) impact heeft op de business-case voor zo'n kleinverbruiker.
Jetten vindt het erg jammer dat sommige energieleveranciers kennelijk een voorschot nemen op het tijdelijk gevallen "zwarte gat" (nog steeds geen goed wettelijk kader), en die zelf allerlei fratsen gaan uithalen om iets te doen aan de huidige situatie. Zoals, de voor hen flink gestegen kosten (onbalans- en profielkosten voor verhandelde elektra), sterke groei kleinverbruiker segment met zonnepanelen, waardeloze, voor hoge prijzen te vergoeden stroom op de markt midden op de dag, etc. Hij dringt sowieso aan op meer transparantie bij de leveranciers, zodat huishoudens "een goede afweging [kunnen] maken over het al dan niet investeren in zonnepanelen en over bij welke leverancier een contract af te sluiten".
Jetten heeft contact opgenomen met marktwaakhond ACM, die stelt dat het niet impliciet verboden is om "extra kosten aan mensen met zonnepanelen toe te rekenen". Maar stelt daarbij ook, dat wel aangetoond moet worden dat deze op werkelijke kosten zijn gebaseerd voor de leveranciers, en er mogen ook beslist geen onredelijk hoge winsten worden gemaakt door de invoering van dergelijke (extra) kosten posten. ACM geeft aan dat elke leverancier ook verplicht een modelcontract dient aan te bieden, met variabele leverings-tarieven, waarvoor een extra kostenpost, zoals het "teruglever vastrecht" niet is toegestaan. Dit is dus meteen al een interessante "vluchtroute" voor mensen die, om wat voor reden dan ook, klant bij zo'n leverancier willen blijven. Sowieso moeten leveringsvoorwaarden aangepast zijn om überhaupt zo'n gloednieuwe prijscomponent te mogen toerekenen aan kleinverbruikers. Zijn klanten het niet eens met die nieuwe voorwaarden, die helder en begrijpelijk dienen te zijn, kunnen ze zonder probleem overstappen naar een andere leverancier waar dit niet speelt.
Vaste contracten hoeven niet wettelijk verplicht aangeboden te worden aan huishoudens, zonder of met zonnepanelen. Indien vanwege extra kostenposten een huishouden geen interesse meer heeft in het - aangepaste - contract, kan deze dat zonder problemen opzeggen, naar een andere contractvorm bij de huidige, of zelfs, zonder opzegboete, naar een andere leverancier overstappen. ACM zal hier haar waakhond functie verder (moeten) versterken, om de leveranciers in het gareel te (blijven) houden. In de nog te behandelen Energiewet zijn daarvoor diverse aanknopingspunten te vinden. Ook in het licht van de aangenomen motie van kamerleden Erkens en Bontenbal van 23 november 2022.
Jetten is vanwege bovenstaande van plan om "in de Energiewet te regelen dat energieleveranciers, naast het bestaande modelcontract met variabele tarieven, ook een modelcontract met vaste tarieven moeten aanbieden, ongeacht of de consument zonnepanelen heeft of niet". Vanwege alle huidige commotie, hecht hij er dan ook aan "dat het wetsvoorstel [afbouw salderen] daarom snel wordt behandeld, om te zorgen voor consistente regels voor alle leveranciers en afnemers".
De Eerste Kamer is aan zet.
Status wetsvoorstel afbouw salderen, volgens website Eerste Kamer:
"De inbreng voor het nader voorlopig verslag vindt plaats op 12 september 2023".
Voor geactualiseerd rapport gevolgen voor de huursector, van Fakton, zie hier.
Voor selectie uit 33 pagina's antwoorden op stortvloed aan vragen van de Senaat aan Jetten, zie hier.
Alles wat je moet weten over onze nieuwe vaste terugleveringskosten. Website energieleverancier Vandebron (15 augustus 2023). Als eerste leverancier van energie (in dit geval: stroom) besluit Vandebron de steeds onrechtvaardiger situatie aan te pakken, waarbij mensen met zonnepanelen veel profijt hebben van de salderings-regeling, maar burgers zonder zo'n installatie gedeeltelijk met de maatschappelijke kosten van deze regeling worden opgezadeld. Dit komt omdat energieleveranciers te maken krijgen met steeds hogere onbalanskosten en profielkosten, vanwege de risico's van lastig te voorspellen hoeveelheden zonnestroom opwek. Normaliter worden deze kosten verwerkt in de reguliere stroomtarieven, waardoor de kosten voor zonnepaneel-loze burgers toenemen (die nemen immers alleen maar stroom af), en deze vrijwel geen nadelig effect hebben op mensen met zonnepanelen, die hun variabele kosten nog steeds voor de volle 100 procent mogen salderen op jaarbasis. Er ontstaat dus een duidelijk toenemende scheefgroei tussen (individueel) profijt en maatschappelijke kosten. Vandebron vindt dit geen gewenste ontwikkeling, en wil daar dus iets aan doen.
Om te voorkomen dat er problemen komen met onbeheersbare toerekening in de vorm van variabele kosten, heeft Vandebron besloten om specifiek voor mensen met zonnepanelen (waarvan ze weten dat die salderen, en die op jaarbasis vaak "een overschot" hebben, wat ze "teruglevering" noemen) een nieuwe vastrecht post op de nota in het leven te roepen. Daarmee wordt een groot deel van de onrechtvaardigheid van de kosten toedeling gladgestreken, en gaan ook de klanten van Vandebron met zonnepanelen meebetalen aan de algehele kostendruk op de generieke stroomprijzen bij alle overige klanten bij deze vooruitstrevende leverancier. De bedenkers bij Vandbron zijn wel zo slim geweest om hiervoor een gestaffelde opzet in het leven te roepen, waarbij PV klanten (kleinverbruik) in de volgende categorieën worden onderverdeeld op basis van de huidige installatie, en eventuele al bekende jaarlijkse overschotten. Huishoudens met geringe overschotten, betalen geen of weinig extra vastrecht, degenen met grote installaties en forse jaarlijkse overschotten, moeten het meest aan deze nieuwe "sociale heffing" gaan betalen. Mocht later blijken dat het jaarlijkse overschot toch wezenlijk anders is / buiten de toegewezen klasse is gevallen, wordt op de jaarnota hiervoor gecorrigeerd. De zonnestroom vastrecht categorieën van Vandebron zijn als volgt.
Uit deze tabel blijkt duidelijk, dat zonnestroom producerende klanten, die op jaarbasis slechts weinig "overschot" hebben ingevoed op het net (enkele kWh, schaal "0") een "nul-tarief" krijgen voor de nieuwe stroomnota post "vaste terugleveringskosten" (linker kolom terug gerekend per dag, rechter kolom per maand). Schaal 3, de middelste klasse, met een niet in-house gebruikt, jaarlijks zonnestroom overschot, van 2.000 tot 3.000 kWh, gaat, inclusief 21% btw, 21 Euro per maand aan dit nieuwe vastrecht betalen. Zware gevallen, met een forse PV installatie op het dak, vallend onder schaal 6, met 5.000 kWh of meer aan jaarlijks overbljvende zonnestroom (die de facto op het net is ingevoed via de meter van de netbeheerder), betalen meer dan het dubbele, 46 Euro inclusief btw per maand. En op jaarbasis derhalve, een flinke post van EUR 552 incl. btw. Hierbij moet uiteraard wel vermeld worden, dat voor alle fysiek gemeten overschotten ("teruglevering op jaarbasis") door Vandebron wel een decente vergoeding per kWh wordt betaald, die echter van jaar tot jaar zal kunnen (gaan) verschillen, vanwege de blijvend volatiele omstandigheden op de stroommarkt.
Als Polder PV klant zou zijn van Vandebron, zou hij, met een zeer bescheiden netto jaarlijkse invoeding van - tot nog toe - maximaal 288 kWh in 2022, in bovenstaand voorbeeld in schaal 1 komen te vallen (5 - 1.000 kWh netto teruglevering op jaarbasis), waarvoor 4 Euro per maand, cq. 48 Euro/jaar incl. btw aan deze nieuwe vastrecht post betaald zou moeten worden. Vooralsnog is Vandebron de eerste energieleverancier waar deze - noodzakelijke - "sociale ingreep" is doorgevoerd. Wellicht volgen er binnenkort meer.
Meer informatie over de achtergronden, het hoe en waarom, en 2 voorlichtings-filmpjes, zie de bovenaan opgenomen link naar de vastrecht zonnestroom pagina van Vandebron. De ingangsdatum van dit nieuwe vastrecht tarief is afhankelijk van het vigerende contract van de PV-systeem exploiterende klanten van Vandebron. Voor nieuwe contracten is deze regeling vanaf 14 augustus 2023 van kracht.
Nagekomen (4 december 2023)
Nadere toelichting Vandebron van de wijze waarop ze hun klanten verrekenen, n.a.v. reacties op sociaal medium "X":
"Wij hebben een andere overeenkomst met onze producenten. Onze producenten hebben een dynamisch contract bij ons, dit houdt in dat ze altijd de actuele marktprijs ontvangen. Als de prijs negatief is wordt de teruglevering uitgezet of betaalt de eigenaar van het zonnepark de kosten voor de teruglevering. Omdat wij niet opdraaien voor de kosten die de zonnepanelen maken betalen onze producenten geen vaste terugleveringskosten. Als particulier is het ook mogelijk om een dynamisch contract bij ons af te sluiten. Als particulier met een dynamisch contract en zonnepanelen betaal je ook geen vaste terugleveringskosten."
---
Martien Visser, bekend van het Energieopwek.nl portal, deed op 15 augustus naar aanleiding van de berichtgeving even een "bierviltje" met de data van zijn eigen PV installatie op Twitter. En kwam met de nieuwe vastrechtpost van Vandebron, door sommigen ook wel "saldering boete" gedoopt, en alleen nog maar salderen van direct eigen verbruik (momentane zelf-consumptie opgewekte zonnestroom) op een financieel rendement van 4,7% (bestaande installatie). Als er dan ook nog 500 kWh zodanig "verschoven" kon worden naar direct eigen verbruik (grotendeels midden op de dag), zou het rendement op een zeer acceptabele 11,3% komen volgens zijn berekening. Dat is veel hoger dan de beruchte "7%" waar het in de Tweede Kamer stukken altijd over is gegaan. Uiteraard weer veel reacties op deze Tweet van de heer Visser, zie het draadje aldaar. Zie ook vervolg tweet van Visser op 18 augustus (kosten / baten voor niet zonnepanelen bezitters).
Zelfbenoemd marktleider / energie leverancier, Essent, wat Vandebron in november 2019 had overgenomen, stelde bij monde van haar Webcare service op "X" (Twitter) op 16 augustus 2023, dat nieuwe of bestaande klanten met zonnepanelen op dit moment geen 3-jarige stroom contracten meer kunnen krijgen, "omdat er teveel wordt teruggeleverd" ...
Zie ook onderstaande links voor de dynamische wereld van de "teruglever vergoedingen" in hectische tijden ...
Business Insider (23 augustus 2023)
MSN.com (31 augustus 2023)
RTL nieuws (5 september 2023, casus geen meerjarige contracten meer voor mensen met zonnepanelen bij Essent en Eneco)
MilieuCentraal (5 september 2023) komt bij een berekende combinatie afbouw salderen zoals in wetsvoorstel, met nieuwe teruglevervastrecht van Vandebron, bij dubbeling van die uitgangs-situaties, en de nodige - deels zeer onzekere - aannames, op een "terugverdientijd" van ruim 25 jaar uit voor mensen die begin 2023 een PV systeem zouden hebben gekocht, en die klant zouden blijven bij Vandebron. Waarbij er van wordt uitgegaan dat het nieuwe "teruglevervastrecht" gedurende de hele levensduur van de PV installatie intact zou blijven. Een nogal zware serie aannames, met als boodschap bij uitkomst zoals berekend: "De combinatie maakt zonnepanelen onaantrekkelijk en dat is niet wenselijk".
Fossielfrij.fr (6 september 2023, uit enquête van Freon energiebedrijf Soly, met 1.643 respondenten, zou blijken dat 85% een dergelijke maatregel "onterecht" vindt, idem, van plan is om in zo'n geval van energeleverancier te wisselen, maar ook, dat bijna 75% aangeeft "om hun energiegedrag aan te passen", als dergelijke maatregelen breder zouden worden doorgevoerd)
Andere leveranciers die extra ("vastrecht") kosten in rekening (zijn gaan) brengen:
Samenom. De bekende coöperatieve energieleverancier Samenom, 7 jaar lang "de groenste energieleverancier van Nederland", is inmiddels ook overstag. Op 28 november 2023 tweette Danny Oosterveer dat ook zij in het nieuwe jaar een nieuwe post "vaste terugleveringskosten" in rekening zullen gaan brengen bij (alleen) de klanten met zonnepanelen. Ze motiveren deze gang van zaken met: "Voor ons is dit een zeer moeilijke beslissing geweest, maar noodzakelijk om op een zo eerlijk mogelijke en verantwoorde wijze te kunnen blijven bouwen aan een toekomstbestendige energievoorziening". Het gaat hierbij wel om klanten die 1 MWh of meer per jaar invoeden (dus niet de netto teruglevering, maar de fysieke invoeding gemeten door de netmeter), voor klanten die mínder dan 1 MWh op jaarbasis invoeden, verandert er niets. Dat is dus een geruststelling voor veel huurders, die installaties van maximaal 4 zonnepanelen hebben. Als je uitgaat van 4x 350 Wp = 1,4 kWp, en een specifieke opbrengst van 900 kWh/kWp.jr, zouden die maximaal zo'n 1.260 kWh/jr produceren. Bij een verwacht direct eigenverbruik van de opgewekte stroom van zo'n 30% op jaarbasis, zou daarvan dan zo'n 70% ingevoed worden op het net, wat grofweg neerkomt op 882 kWh invoeding. Die klanten blijven dus onder de 1 MWh, en hoeven dat nieuwe vastrecht niet te betalen. Klanten die ongeveer op die grens van 1 MWh terechtkomen in de huidige situatie, doen er goed aan, om hun eigenverbruik te proberen iets op te krikken, zodat ze onder die vastrecht "limiet" terecht gaan komen.
Voor de 1e 1.000 kWh invoeding wordt een fors extra vastrecht van EUR 96,80 incl. btw in rekening gebracht (per jaar), door Samenom, voor iedere extra 500 kWh invoeding volgt een extra vastrecht van EUR 36,30/jaar. Interessant is, dat Samenom redeneert, dat omdat er zoveel zonnestroom wordt ingevoed in Nederland, óók klanten zonder zonnepanelen profiteren van de marktprijs drukkende effecten daarvan. Als gevolg hiervan, verhoogt Samenom dan ook de "klassieke" post vastrecht levering (die alle stroom afnemende klanten in Nederland sowieso altijd betalen, ongeacht keuze van leverancier), voor álle klanten. Per 1 januari 2024 wordt dat dan 23,2 Eurocent per dag per aansluiting, incl. btw, bijna 85 Euro op jaarbasis.
Greenchoice. De wijze van factureren bij salderende huishoudens met contract bij Greenchoice roept steeds meer verwarring op. Een lang draadje bij Gathering of Tweakers. 1 van de klagers heeft gelijk gekregen bij de Geschillen Commissie, en saldering is nu correct op de kilowatturen (afgenomen minus ingevoed) afgerekend. Talloze vragen blijven, het salderings-dossier is een moeras van tegengestelde meningen en (schijn-)oplossingen.
Budget Energie. Ook zij zijn per 16 januari 2024 "terugleverkosten op basis van de saldeerbare teruglevering" gaan heffen, bij bestaande en nieuwe klanten. Verdeeld over 8 staffels, van nihil (nauwelijks te salderen kWh) tot schaal 8, meer dan 10.000 kWh per jaar saldeerbaar, EUR 90/maand kosten extra incl. btw. Zie de betreffende webpagina op hun site.
Afbouw salderingsregeling voor kleinverbruikers (35.594); brief van de minister voor K&E over geactualiseerd onderzoek naar de businesscase van zonnepanelen in de huursector (EK, E). Website Eerste Kamer (12 juli 2023). Tijdens onze vakantie verscheen een kamerbrief van Jetten van MinEZK, en als bijlages een studie van Fakton, over de actualisatie van de (financiële) effecten van de afbouw van de salderingsregeling voor kleinverbruikers en corporaties in de huursector, als het vigerende wetsvoorstel door de Senaat zou worden aangenomen, en de gebruikelijke ambtelijke "beslisnota" over het vervolg proces. In onderstaande enkele punten uit de beslist niet eenvoudige correspondentie.
De opdracht was verstrekt door het ministerie van EZK, om een update te geven van de financiële gevolgen voor zowel huurders als huur corporaties, als de afbouw van de salderings-regeling zou worden gevolgd, in het aangepaste wetsvoorstel van Jetten. Het is een actualisatie van het aanvankelijk door belangenorganisatie Aedes aan Fakton in opdracht gegeven eerste onderzoek voor de huursector.
Uitgangspunt voor de studie van Fakton waren 4 vragen:
(1) Is er
voor investeringen in zonnepanelen op huurwoningen voor sociale verhuurders
gedurende de periode 2025-2031 sprake van een lager projectrendement dan
4%?
(2) Zo ja, welke aanvullende financiering is er nodig om gedurende de
jaren van 2023 tot 2031 aan de rendementseis van 4% te voldoen?
(3) Bij welke besparingsverdeling tussen verhuurder en huurder wordt de
rendementseis van 4% gehaald zonder dat hier extra financiering voor nodig
is.
(4) Voer een gevoeligheidsanalyse uit, op basis van dezelfde variatie
in parameters als eerder bij de TNO-analyse is gehanteerd
In het 35 pagina's tellende rapport van Fakton wordt uitgebreid ingegaan op (rekenmodellen voor de bepaling van) antwoorden op bovengenoemde vragen, geïllustreerd met de nodige grafieken en tabellen. In de uitgebreide bijlage wordt een nadere gevoeligheids-analyse van variabele inputs uitgewerkt.
De samenvatting van Jetten luidt als volgt:
"Een belangrijk verschil tussen de businesscase van zonnepanelen in de koop- en huursector is dat de verhuurder en huurder afspraken maken over de verdeling van de opbrengsten. Een deel van de opbrengsten vloeit terug naar de verhuurder middels een verhoging van de huur- of servicekosten terwijl de huurder door de zonnepanelen een lagere energierekening geniet.
Het onderzoek geeft inzicht in zowel de opbrengsten van zonnepanelen voor de verhuurder, middels projectrendement en netto contante waarde, als voor de huurder, middels de jaarlijks lagere energiekosten. Of er btw ten laste komt van de huurder of van de verhuurder zal van invloed zijn op de opbrengsten voor desbetreffende partij. Beide mogelijkheden zijn onderzocht. Daarnaast is op basis van gesprekken met Aedes, zowel voorafgaand aan het onderzoek als op basis van de eerste resultaten, tot slot een additioneel scenario toegevoegd met aangepaste aannames en een 60/40 verdeling van opbrengsten tussen verhuurder en huurder.
Het onderzoek geeft inzicht in de opbrengsten van investeringen in zonnepanelen in de huursector en de ruimte die er is om deze te verdelen tussen verhuurder en huurder."
Het gaat dus niet alleen om "harde, geactualiseerde cijfers" over de business-case voor alleen de corporaties, of alleen de huurders. Het opent de mogelijkheden voor belangen verenigingen van beide groepen, om onderling afspraken te kunnen maken over de verdeling van het profijt in het afbouwpad wat in het vigerende wetsvoorstel duidelijk is geworden. Met andere woorden, de financiële gevolgen zouden in een democratisch proces tussen die belangen organisaties moeten worden afgezekerd. Althans, dat is de theorie.
Vraag (1) kan met een volmondig "nee" worden beantwoord, er is ruim voldoende armslag om een rendement van meer dan 4% te bereiken voor de corporaties. Sterker nog, in het gehanteerde basis scenario, is een rendement van zelfs minimaal 9% haalbaar, bij investeringen gedaan tussen 2023 en 2034 (laatste afbouw stap salderingsregeling). Rendementen zouden aanvankelijk 10,2% zijn, zakken naar 9% in 2025, en vervolgens weer stijgen tot boven de 10% vanaf 2029. Dat is zeer ruim boven wat gezien wordt als een "gezond project rendement van 4%".
In het basis scenario wordt uitgegaan van besparings-voordelen van 80% / 20% voor verhuurder / huurder. Pas als er van een fifty-fifty verhouding uitgegaan zou worden, zou in investeringsjaar 2024 er een project rendement van 3,5% gehaald worden. Echter, daar is op simpele wijze een mouw aan te passen, door in dat jaar uit te gaan van een verdeling van 51% voor de verhuurder en 49% voor de huurder. Dat zou al voldoende zijn om boven een projectrendement van 4,0% uit te komen, volgens het Fakton rapport.
Een ander
potentieel negatief scenario betreft een projectrendement wat daalt tot
4,4% wanneer een laag energietarief, geen
jaarlijkse reductie van investeringskosten én een incidentele piek
in investeringskosten tegelijkertijd samenkomen. Over deze 3 marktfactoren
heeft een verhuurder weliswaar geen controle, maar Fakton claimt, "dat
het tegelijk plaatsvinden van deze omstandigheden onwaarschijnlijk lijkt".
Daar staan ook voordelen tegenover, aldus Fakton:
(1) Verhuurders kunnen het projectrendement op zonnepanelen flink doen toenemen, door schaalvergroting te kiezen, waardoor processen veel efficiënter kunnen verlopen, en kosten gereduceerd kunnen worden.
(2) Verhuurders
kunnen afspraken maken met de huurders over een gunstiger besparingsverdeling
om het projectrendement te verhogen indien deze onder 4% zakt.
(3) Verhuurders kunnen huurders actief informeren over het verbruikspatroon,
wat invloed zou hebben op de opwek die de huurder inzet voor eigen verbruik.
Dit door bijvoorbeeld huurders erop te wijzen elektrische apparaten als
droogtrommels, wasmachines of vaatwassers juist overdag aan te zetten.
Afstemmen van verbruik op de opwek heeft in toenemende mate invloed op
het resultaat naarmate de salderingsregeling verder afbouwt.
Dit laatste is een argument wat regelmatig terugkomt in discussies over afbouw van salderen, maar het zal zeker voor huurders met een zeer bescheiden stroomprofiel, en afwezigheid van significante impact makende stroomverbruikers in het huishouden, áls die al midden op de dag aangezet kunnen gaan worden, vermoedelijk een beperkte rol (blijven) spelen. Voor huurders die nauwelijks hun stroomverbruik zullen kunnen "sturen", zal het afbouwpad beslist betekenen, dat de bestaande salderingsregeling, samen met de afbouw ervan, tot een flink lager totaal profijt zal gaan leiden. De vraag is dan, hoe zich het resterende profijt dan zal verhouden met de kosten die betaald moeten worden aan de corporaties. Er daarbij van uitgaande, dat er bij het toekennen van het resterende "profijt" door de corporaties beslist niet gesegregeerd zal (mogen) gaan worden in de mate waarin huishoudens in staat zullen blijken om hun consumptiepatroon te verschuiven binnen het etmaal.
Fakton geeft in hun studie ook een staatje met de investeringsjaren 2023, 2027, en 2031, waarbij, uitgaande van diverse uitgangspunten, verschillende verdelingen van de besparings-percentages afgesproken zouden kunnen worden tussen verhuurders en huurders-belangen verenigingen, om aan het project rendement van (minimaal) 4% te kunnen komen. Hierbij wordt ook nog het effect van de verplichte btw heffing over de servicekosten bepaald, die toegerekend moet worden aan de huurder. Ook hier kan weer met 2 scenario's worden gerekend, direct ten voordele van de corporatie, of voor de verhuurder. Dit soort wisselende besparings-percentages, en verrekenings-scenario's zijn echter zo ingewikkeld, dat het communiceren ervan richting huurder, een zeer forse inspanning zal eisen van de corporaties ("Waarom doen wij dit zo?"). En wellicht in het geheel niet "gesnopen", dan wel geaccepteerd zal worden door de huurders-belangenverenigingen.
Afbouw salderingsregeling voor kleinverbruikers (35.594); memorie van antwoord (EK, D). Website Eerste Kamer (23 juni 2023). Antwoord van Minister Jetten van het Ministerie voor Klimaat en Energie, op talloze vragen van de Senaat, n.a.v. behandeling van het wetsvoorstel afbouw salderen. De antwoorden zijn netjes opgesomd, en "zorgvuldig interdepartementaal afgestemd om u zo volledig mogelijk te kunnen informeren", aldus Jetten, die het pakket dan ook aan de Eerste Kamer aanbiedt namens de Staatssecretaris van Financiën – Fiscaliteit en Belastingdienst.
Enkele highlights uit de antwoorden (selectie):
Jetten zegt, in uitgebreid antwoord op vraag 17, "rekening te houden met de mogelijkheid dat er in uitzonderlijke gevallen sprake kan zijn van disproportioneel hoge marktprijzen die doorwerken in deze vergoeding [bedoeld wordt: "terugleververgoeding" voor overschot op jaarbasis]. Dit kan bijvoorbeeld nodig zijn als er sprake is van tijdelijk zeer hoge leveringstarieven door acute prijsschokken zoals gezien tijdens 2022. De meerkosten die energieleveranciers hiervoor moeten dragen worden aan alle klanten, ook diegenen zonder zonnepanelen, doorberekend waardoor de lasten van een door deze prijsschokken ontstane te hoge minimumvergoeding in relatie tot de marktprijs van elektriciteit, leiden tot onevenredig hoge elektriciteitstarieven voor klanten zonder zonnepanelen. Deze bepaling wordt dus alleen gebruikt in uitzonderlijke gevallen, op het moment dat het nodig is om de klanten zonder zonnepanelen te beschermen tegen excessieve terugleververgoedingen, waarbij de hoogte van deze terugleververgoedingen ook niet (meer) in verhouding staat tot de marktwaarde van de teruggeleverde elektriciteit op het moment van teruglevering". En, wat later in de antwoorden, "Bij de vaststelling van de redelijke vergoeding wordt de Kamer zorgvuldig betrokken". Op pagina 17 wordt daar aan toegevoegd: "Op termijn is het wenselijk dat er meer concurrentie ontstaat en dat een kleinverbruiker zelf kan bepalen aan wie en tegen welke prijs diegene de zelf geproduceerde en ingevoede elektriciteit wil verkopen."
Jetten constateert dat "al bij een op de drie woningen van particuliere huiseigenaren zonnepanelen zijn geplaatst, terwijl dit in de huursector bij slechts een op de zes woningen het geval is". Hij stelt extra middelen te voorzien van € 100 miljoen om een bijdrage te kunnen leveren om het plaatsen van zonnepanelen op huurwoningen aantrekkelijker te kunnen maken indien de salderingsregeling wordt afgebouwd. Hij "hecht er belang aan om de uitrol van zonnepanelen op huurwoningen te blijven volgen en zal dus tijdens de evaluatiemomenten in 2025 en 2028 ook specifiek hierop inzoomen."
Over de globaal 30% momentaan stroomverbruik van zelf opgewekte zonnestroom bij salderende huishoudens, en de "prikkel" om dat percentage te verhogen, vanwege het afbouwpad van de salderings-regeling in het wetsvoorstel, stelt Jetten: "Tijdens de evaluatiemomenten in 2025 en 2028 zal er ook specifiek gekeken worden naar het effect van de afbouw op het aandeel eigen verbruik."
"Bij 20% eigen verbruik blijven de terugverdientijden onder de 8 jaar. Dit is nog steeds lager dan de 9 jaar, zoals door PwC genoemd als maximale terugverdientijd voor huishoudens om te willen investeren in zonnepanelen."
Verderop, op pagina 24: "TNO heeft berekend dat een verhoging van het eigen verbruik met 10% kan leiden tot ruim een halfjaar kortere terugverdientijd". Jetten serveert daarmee het voorstel af, om de afbouw van de salderingsregeling niet te laten starten, en blijft ferm in zijn respons op die suggestie: "Ten opzichte van het oorspronkelijke wetsvoorstel start de afbouw van de salderingsregeling twee jaar later, namelijk vanaf 2025. De terugverdientijden van zonnepanelen blijven ook bij deze voorgenomen afbouw van de salderingsregeling nog zeer interessant en worden voor investeringen tot en met 2030 niet hoger dan 7 jaar. Verder uitstel van de afbouw acht ik dan ook niet opportuun."
"Er is geen reden om aan te nemen dat de afbouw van de salderingsregeling een negatief effect zal hebben op de groei van zonnepaneleninstallaties op daken."
"Er zijn helaas geen data met betrekking tot de verdeling van zonnepanelen op daken over de inkomensgroepen."
"Het amendement van het lid Omtzigt regelt dat de redelijke vergoeding niet kan worden vastgesteld op een negatief bedrag."
"Saldering blijft plaatsvinden op basis van de jaar- of eindafrekening" (en beslist niet op basis van "een ander inzicht" van een willekeurig leverend e-bedrijf).
"Het Clean Energy Package is geïmplementeerd in het wetsvoorstel van de Energiewet, dat op 12 juni bij de Tweede Kamer is ingediend. Dit wetsvoorstel zal naar verwachting uiterlijk 1 januari 2025 in werking kunnen treden." Hiermee serveert Jetten voor op het feit, dat lokale energiecoöperaties e.d. effectief met andere marktpartijen kunnen en mogen onderhandelen over levering van stroom. En dat het wetsvoorstel afbouw salderen die door Europa afgedwongen mogelijkheid niet in de weg zal staan. En een "blokkade" van aanname van genoemd wetsvoorstel daarmee dus ook geen grond heeft. Ook zogenaamde "peer-to-peer" levering is punt van gesprek binnen de Europese Unie, dit zou moeten worden geregeld binnen het Europese Electricity Market Design-pakket.†
In antwoord op de vraag van GroenLinks en PvdA om het wetsvoorstel niet goed te keuren, met als motivatie of dat, "in deze tijden van klimaatcrisis en de voortdurende fiscale voordelen van fossiele energieproducenten rechtvaardig is en de betrokkenheid van burgers bij de klimaatpolitiek niet langdurig zal schaden?", antwoord Jetten gedecideerd: "Nergens in Europa is de elektriciteit die per persoon via de zon wordt opgewekt zo hoog als in Nederland. Dat is goed nieuws, want de opgewekte elektriciteit is schoon, dichtbij en duurzaam. Naast dit positieve resultaat, zorgt de salderingsregeling wel in toenemende mate voor een scheve verdeling tussen mensen zonder en met zonnepanelen." In de laatste Klimaat en Energie Verkenning, die al rekening houdt met de afbouw, blijft de aanschaf van PV systemen bij huishoudens in de prognoses groeien. Derhalve, besluit, Jetten, "Door de salderingsregeling geleidelijk af te bouwen kan met dezelfde financiële middelen meer klimaatwinst worden geboekt."
Het pakket telt maar liefst 33 pagina's, dus maak hier even een avondje voor vrij ...
† In dit licht werd een interessante website gelinkt op Twitter / "X" door contribuant Speksteenkach, de Vlaamse website Energyswap, die het mogelijk maakt om energie (stroom) "uit te wisselen met een willekeurige andere partij" in hetzij het Vlaamse, hetzij het Brusselse Gewest. Kennelijk met de bedoeling om hogere tarieven voor verkopers, en lagere tarieven voor kopers te faciliteren. Dit lijkt in Nederland slechts nog een droom, bij de Vlamingen lijkt dit al te kunnen. Voorwaarde is echter wel dat er een "Meetregime 3 geactiveerd moet zijn" op een slimme meter, wat inhoudt dat er per kwartier uitgelezen wordt - waar ook direct mee "gehandeld" zou kunnen worden. Het moet ook (wettelijk) mogelijk zijn, dat er elektra gekocht kan worden van meerdere verkopers. Ook dit lijkt allemaal nog wensdromerij in Nederland. Bovendien vallen, met de meter voorwaarde hierboven genoemd, hiermee automatisch alle huishoudens buiten de boot die niet over zo'n slimme meter beschikken...
Behoud saldering en zet in op dynamische energie-tarieven. ESB.nu (11 mei 2023). Opmerkelijk pleidooi voor "behoud van salderen", van hoogleraar Reyer Gerlagh van Tilburg University. Maar wel onder expliciete voorwaarden van het loslaten van "vaste" energiecontracten, stimuleren van dynamische energiecontracten, het verder openbreken van de leveranciersmarkt, en, heel belangrijk, het loslaten van een "vaste" energiebelasting in de elektra prijs. Er zijn ook reacties op deze voorstellen, gelinkt onderaan het artikel. En Marien Boonman, bekend en onderbouwd tegenstander van continuering van de salderingsregeling, besteedde op Twitter de nodige tweets in reactie op de voorstellen van Gerlagh >> Twitter draadje.
Wetsvoorstel afbouw salderingsregeling in Eerste Kamer
22 maart 2023 ff. Na het aannemen van de Wijziging van de Elektriciteitswet 1998 (en daarmee gepaard gaande Wet belastingen op milieugrondslag) op 7 februari jl., door de Tweede Kamer (links onder vorige paragraaf), is de Senaat aan zet.
Een eerste document, samengesteld op 21 maart 2022, verscheen een dag later op de website van de Eerste Kamer. Het bevat een "voorlopig verslag" van de vaste commissie voor EZK.
Voorlopig verslag van de vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat / Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (pdf, kamerstuk 35 594 B; 7 pagina's).
In de eerste reacties van de leden van de Senaat komt een stortvloed aan vragen naar boven, van de fracties van, achtereenvolgens, het CDA, GroenLinks / PvdA, D66, fractie Nanninga, PVV, en de ChristenUnie. Vragen, die uiteraard, ondanks pogingen daartoe door de ambtenaren van Min EZK Rob Jetten, beslist niet allemaal (tot in detail) beantwoord kunnen gaan worden, gezien de talloze onzekerheden in de huidige, en al helemaal in de "toekomstige" elektriciteitsmarkt. En de onvoorspelbaarheid van diverse veronderstelde scenario's. Wellicht hebben de Eerste Kamer leden gedacht "niet geschoten is altijd mis", en schoten ze met een spervuur op het al vele jaren lang opgebouwde, gewijzigde, en weer aangepaste wetsvoorstel. Waarvan het beslist niet, zoals ook weer gesuggereerd, nota bene door de CDA fractie (die beter zou moeten weten), "er op lijkt dat de regels tijdens de wedstrijd worden gewijzigd". Wat natuurlijk kolder is, dit wetsvoorstel is al zeven jaar in voorbereiding en behandeling, en er is uitgebreid in de Tweede Kamer en in de media over gecommuniceerd. Er worden helemaal geen "regels tijdens het spel gewijzigd". Het traject naar de voorgestelde wetswijziging heeft ellenlang geduurd ...
Terugkerend item blijft de status van huurders, die in een geheel andere situatie zitten dan huiseigenaren, en die afhankelijk zijn van de gevoelige balans tussen "te verkrijgen verdiensten uit de resterende salderings-mogelijkheid", en de aan de corporatie te betalen vergoeding voor het voorrecht om daar op aanspraak te kunnen maken. GroenLinks en PvdA vragen daarbij expliciet om een "aanvullende financiering te regelen".
Op veel vragen zullen geen gedetailleerde antwoorden (kunnen) komen, omdat er teveel onzekerheden zijn. Dat is zowel het geval bij de al jaren voorbereide stapsgewijze afschaffing van de wettelijk ingebedde mogelijkheid tot salderen, als in het geval van het (ongewenste) aanhouden van deze regeling. Want nooit hebben (2 miljoen !) zonnepanelen eigenaren zoveel geld verdiend (lees: niet uitgegeven), als tijdens de recente crisis, met zeer hoge stroomprijzen. Ook een scenario wat niemand heeft kunnen voorspellen, en wat voor de goede verstaander ook als "volstrekt onwenselijk" kan worden beschouwd. De "zeven jaar terugverdientijd" kan met huidige (wat lagere) stroomprijzen, en zelfs met flink lagere tarieven, beslist worden gehaald, maar het kan nooit een "afreken middel" worden voor iedereen die het zou betreffen. Dat zou een totaal onwerkbare situatie voor elk willekeurige regering worden. Veel van de vragen suggereren het afdwingen van "zekerheden" in de extreem volatiele elektriciteitsmarkt. Ik geef u op een briefje, dat ook Jetten die zekerheden niet kán, noch mág geven. Want dat zou inhouden, dat de overheid permanent zou moeten ingrijpen als er vreemde zaken met tarieven zouden plaatsvinden bij kleinverbruikers. Dat lijkt me beslist onwenselijk, en extreem tegenstrijdig met het nooit ten grave gedragen "vrije markt principe" waar de meeste partijen nog steeds impliciet achter (zeggen te) staan.
Enkele vragen
zijn relatief simpel te beantwoorden, zoals die van de PVV fractie.
"De opbrengst van zonnepanelen neemt in de
loop der tijd af, zo constateren deze leden. Graag ontvangen zij een overzicht
van de levensduur van zonnepanelen met de bijbehorende capaciteit afgezet
in jaren van gebruik". Wat de capaciteit van de zonnepanelen
daarmee te maken heeft ontgaat me, goed gemaakte zonnepanelen (lees: het
overgrote merendeel op de huidige markt, ongeacht herkomst of nominaal
vermogen) gaan vele jaren mee, en kunnen met een beetje geluk de vijfentwintig
jaar economisch nuttige levensduur beslist (ver) overstijgen. Gecombineerd
met een toenemende instraling van de zon, en beperkte systeem degradatie,
blijven de vooruitzichten op dat punt rooskleurig. Wat ook wel blijkt
uit de al jaren gepubliceerde opbrengsten van het inmiddels al ruim 22
jaar oude kern-systeem van Polder PV (jaaroverzicht tm. 2022 alhier).
We zullen gaan zien wat Jetten's ambtenaren aan antwoorden tevoorschijn gaan toveren. Dan blijven hier de enige echte 2 "dreigende" opmerkingen over, die van GroenLinks en PvdA, waar u zichzelf eens over het hoofd moet krabben, welke status die claims hebben. En wat voor "uitwerking" daar bij de stemming in de Eerste Kamer aan gegeven zal worden. U vindt die opmerkingen op pagina's 4 en 5 van het "voorlopige verslag", vetdruk door Polder PV:
"Klopt het dat de Europese regelgeving, bijvoorbeeld de Clean Energy Package, veel meer mogelijkheden biedt voor decentrale samenwerking van opwekking, levering en opslag van stroom dan in de Nederlandse wetgeving? Indien dit klopt is de regering bereid zo spoedig mogelijk dit ook in Nederland te regelen en in afwachting daarvan de saldering niet te beperken?"
en
"Is het gelet op al deze onzekerheden niet beter om de saldering niet te beperken voordat de nieuwe Elektriciteitswet deze problemen oplost en deze wetgeving is afgerond?"
Aan de Senaat, en, vooral, aan Rob Jetten, de wijsheid en politiek inzicht, om op deze vragen, goed onderbouwd en gemotiveerd, maar uiteindelijk wel ontkennend, te antwoorden. Want met verder uitstel, is Nederland nog veel verder van huis, en worden, zeker bij de extreme groei in de residentiële markt (Polder PV analyse van de Stedin cijfers), de lasten voor de "nog-niet-zonnepanelen-bezitters" met het jaar hoger ...
4 april 2023:
Uitstelbrief voor het "memorie van antwoord" op het "vragenvuur"
van de Senaat. Uit de uitstelbrief van Jetten: "Ik wil graag recht
doen aan de vele vragen die de leden van de verschillende fracties hebben
gesteld en de beantwoording zorgvuldig
interdepartementaal afstemmen. De memorie van antwoord kan ik u daarom
niet binnen de gestelde termijn (uiterlijk 7 april) toesturen". Jetten
wil wel pogen om vóór het zomer reces een repliek klaar
te hebben ... (website
Eerste Kamer)
Salderen is al jaren ongepast, maar komen we er ooit nog van af? Altijd goed onderbouwd en puntig commentaar van ir. Thijs ten Brinck van Wattisduurzaam, over de (on)houdbaarheid van de salderingsregeling voor zonnepaneel eigenaren (kleinverbruik). Bijgewerkt tm. 7 februari 2023.
Moeten we de salderingsregeling aanpassen? Weer een heldere uitleg van CDA lid Henri Bontenbal, must read van 18 januari 2023.
Wetsvoorstel afbouw salderingsregeling in Tweede Kamer
Wijziging van de Elektriciteitswet 1998 en de Wet belastingen op milieugrondslag ter uitvoering van de afbouw van de salderingsregeling voor kleinverbruikers (35594), 17 januari 2023. De lang verwachte parlementaire behandeling van het "aangepaste wetsvoorstel afbouwen salderen" is begonnen, na reeds een zeer lang voor traject. Op 17 januari 2022 werd, door een ruimhartige en goed gemutste kamervoorzitter, en soms veel te lange bijdragen van maar liefst 14 insprekers (!) en talloze interpellaties, slechts de eerste aanleg behandeld. De aanwezige EZK ambtenaren werden al met de pauze naar huis gestuurd toen bleek dat het een latertje zou gaan worden. Polder PV trachtte op Twitter wat aangebrachte punten van sprekers en interpellanten bij te houden, op basis van het live verslag op de Tweede Kamer site. Van de startpost om 16h18 's middags, tm. de slag van de voorzittershamer, om 22h22 (Twitter draadje). Met uiteraard weer een betekenisvol optreden van energiespecialist voor het CDA, Henri Bontenbal, die door de kamervoorzitter grappend zelfs als "professor" werd ingeleid. Een lange zit, wordt uiteraard vervolgd, en wel op 26 januari 2023 ...
Talloze stukken op media, uiteraard, over dit "gevoelige energie dossier". Zoek op Tweede Kamer / salderen / debat. Bijvoorbeeld Volkskrant van 16 jan. 2023., een interessant artikel in het NRC (18 jan. 2023), gevolgd door een opinie artikel over de regeling (23 jan. 2023), een bijdrage van Netbeheer Nederland (16 jan. 2023), en zelfs van Amro Bank (25 januari 2023). De woonorganisaties Vereniging Eigen Huis, Consumentenbond, Woonbond, en huur corporatie koepel Aedes deden nog maar weer eens een brief richting Den Haag om de "zeven jaar terugverdientijd te behouden", dat er wettelijk een minimum vergoeding voor overschot stroom moet worden vastgelegd, en wel "minimaal 80% van het kale leverings-tarief", en dat "er een investeringssubsidie komt voor huiseigenaren met een kleine portemonnee zodat ook zij zonnepanelen kunnen kopen" (bericht VEH site 24 januari 2023). De NOS postte weer eens een bericht op 25 januari, met links naar eerdere artikelen over dit hete dossier. En natuurlijk de ongezouten maar altijd deskundig onderlegde inbreng van Wattisduurzaam in een blijvend interessante bijdrage van februari 2022 (ir. Thijs ten Brinck).
Het artikel in Duurzaam Nieuws (24 jan. 2023) doe ik daar dan als een ietwat floppend cadeautje bij (fel voor behoud salderings-regeling). Maar reken niet op coulantie, want er staan nogal forse fouten in dat stuk. O.a. de compleet verkeerde cijfer berg van Independer (artikel 12 mei 2022) wordt gebruikt als uitgangspunt, waarbij volkomen onterecht een rabiaat foute cijfer reeks van de cumulatie van het aantal woningen met PV installaties wordt gebruikt. Met o.a. "2,5 miljoen woningen met PV, eind 2020" (en 2,8 mln medio 2021) in een grafiek. In werkelijkheid waren het er volgens de laatste CBS cijfers, EOY 2020, slechts 1,26 miljoen (medio 2021 plm. 1,4 mln, resp. medio 2022 1,8 mln). Ook wordt er in het stuk gerept van "Op dit moment wordt maar de helft van de zonnestroom door PV op woningen geproduceerd". Dat is al lang niet meer zo. Uitgaand van gelijke specifieke opbrengsten voor niet woningen ("economische activiteiten") t.o.v. woningen, de verhouding opgestelde capaciteit was medio 2022 al 10,2 t.o.v. 6,7 GWp, volgens de meest recente data van het CBS. Een factor ruim anderhalf in het voordeel van de "niet-woning" projecten. Die bovendien vaak hoog-efficiënt worden gebouwd, en dus zeer waarschijnlijk hogere specifieke opbrengsten zullen draaien, dan op woningen zullen worden gehaald. Blunders van formaat, mogen we wel zeggen...
De Youtube video van Green Guys (van Solar Bouwmarkt) is dan weer zeer aanstekelijk, "salderen is helemaal niet nodig om zonnepanelen rendabel te houden", al worden daar dan weer regelmatig nogal optimistisch aannames in "het verdienmodel" gestoken, zoals de helft van de opwek (van een forse residentiële installatie, 4 MWh productie per jaar) die in eigen huis verbruikt zou worden (wat zeer hoog is, het ligt meestal véél lager). U mag zelf de nodige bierviltjes in gaan vullen, kijkt u zelf (Youtube, 14 januari 2023).
Tweede ronde
Op 26 januari 2023 was de tweede ronde van het debat. Minister Rob Jetten verdedigde het beleid en ging in op diverse kritiekpunten, waaronder vrij uitgebreid het gevoelige dossier zonnestroom / verduurzaming huursector. Oppositie partijen PvdA en GroenLinks haalden flink uit tijdens het debat en wilden, vóórdat de Wet afbouw saldering in werking zou treden, persé een koppeling van progressie in andere klimaat dossiers, zoals versnelde uitrol van zon op dak (waar de installatiesector al jaren haar handen sowieso al aan vol heeft), harde eisen aan progressie (van zon op dak) in de huursector, oplossen van energie"armoede" bij kwetsbare huishoudens, en zo meer. De vrees bestaat dat bij een dergelijke houding van de oppositie, straks in de Eerste Kamer de stemming negatief zou kunnen gaan uitpakken, en dat het wetsvoorstel, waar al zo lang over wordt gesproken, niet kan worden aangenomen. Laten we hopen dat hier nog constructief in meegegaan wordt door oppositie en kabinets-partijen. De regerings-fracties waren duidelijk "not-amused" over de inbreng van de oppositie, en lieten dat ook duidelijk blijken.
Zie o.a. mijn live tweets over de vergadering, vanaf 3 voor half twee, tm. de laatste post van bijna 7 uur 's avonds. Er zijn in totaal 20 moties ingediend, het recente amendement over koppeling met opslag is weer ingetrokken. U vindt de hele lijst onder deze Tweede Kamer link. De volledige video van het debat is hier terug te vinden. Aan het eind van de 5 minuten spreektijd voor CDA politicus Bontenbal volgde nog een zeer verrassend item, wat u hier kunt bekijken...
Dinsdag 31 januari is de stemronde over de ingediende amendementen (10 stuks) en moties (20 stuks) in de Tweede Kamer. Zie agenda, punt 15. Daarna volgt de mogelijk spannendste fase: wat gebeurt er met het wetsvoorstel in de Eerste Kamer ?
Nagekomen: op 31 januari werd bekend dat stemmingen over het wetsvoorstel alweer zijn uitgesteld naar 7 februari 2023 ...
Verder artikelen over dit debat op Nu.nl (26 januari 2023), Energeia (pay-wall, 27 jan. 2023).
Ronduit aan te bevelen is een lang draadje op Twitter, waarin directeur Beleid van branche organisatie Holland Solar, Amelie Veenstra, verantwoordelijk voor het salderings-dossier, schetst wat de geschiedenis is geweest van zonnestroom (met name kleinverbruik / particulieren), en hoe de branche heeft geworsteld met de noodzakelijke transitie om "voorbij het salderen" te kijken. En de noodzakelijke wijziging daar in mede mogelijk te maken, in samenspraak met politiek en ministerie, en natuurlijk de eigen achterban. Openhartige tweets, hier startend met het eerste exemplaar (28 januari 2023).
Ook haar langjarig sparring partner, CEO van Solarclarity, Peter Desmet, wist met een ingezonden brief in het NRC van 6 februari 2023, duidelijk uit te leggen, dat het wetsvoorstel "afbouw salderen" voor de sector als geheel een "must" is, en dat er geen weg terug kan zijn. Zie artikel gelinkt door bekend Twitteraar (en salderend kleinverbruiker) Plushuis.
7 februari 2023. Stemmingen. Wetsvoorstel in Tweede Kamer aangenomen, zie ook artikel Solar Magazine.
In het volgende overzicht van de Tweede Kamer kunt u de stemmingen over de amendementen en de moties inzien.
Aangenomen amendementen van het wetsvoorstel (sommigen zijn in concept / verwoording gewijzigd, zie de documenten):
35.594-16 ondergrens van "redelijke vergoeding" mag nooit negatief worden (Omtzigt)
35.594-20 evaluatie bepaling van wetsvoorstel afbouw salderen wordt verruimd (Grinwis / Erkens)
35.594-24 koppeling conversie en/of opslag faciliteiten met zonne/windpark op een aansluiting mogelijk gemaakt (Boucke)
35.594-27 verschaffen energie verbruiksdata op aanvraag door omgevingsdiensten voor afnemers voor wie energie besparingsplicht kan gelden mogelijk maken (Kröger)
35.594-28 te salderen percentage per tariefperiode in Wet vastleggen (Bontenbal)
35.594-29 "terugleververgoeding" wordt tot 1 januari 2027 wettelijk vastgelegd (Erkens)
Verworpen zijn de amendements-voorstellen met nummers 17, 19 en 51 (Leijten), en 50 (Omtzigt)
Van de 20 ingediende moties, zijn er in totaal tien aangenomen
en 10 exemplaren verworpen. De aangenomen moties op een rij:
35.594-35 onderzoeken bijdrage variabele beprijzing elektra op demping van pieken op het stroomnet (Haga)
35.594-37 onderzoek stimuleringsbeleid voor (meer) productie zonnepanelen in Nederland / Europa (Erkens)
35.594-38 inventariseren en oplossen knelpunten rond opslag van stroom thuis en in buurtbatterijen (Erkens)
35.594-39 aangaan gesprekken met huurcorporatie koepel Aedes, uitkomsten betrekken in komende klimaatmaatregelen (Grinwis / Boucke)
35.594-40 onderzoek effecten zonnestroom op elektra prijs consumenten en mogelijke voordelige effecten doorverkoop goedkope zonnestroom door energieleveranciers (Leijten)
35.594-42 mogelijkheid "peer-to-peer" levering uiterlijk 1 januari 2025 gerealiseerd hebben (Boucke / Grinwis)
35.594-43 feitelijke onderbouwing geven voor gesuggereerde prijsdaling van zonnepanelen (van der Plas)
35.594-45 onderzoek hoe netbeheerders gesteund kunnen worden op het gebied van netcapaciteit (van der Plas)
35.594-47 inzichtelijk maken hoe huishoudens zo goed mogelijk zelf opgewekte zonnestroom voor eigen gebruik kunnen inzetten (Bontenbal / van der Plas)
35.594-48 elk jaar actuele terugverdientijd zonnepanelen voor kleinverbruikers door onafhankelijke partij inzichtelijk laten maken in aanloop voor besprekingen van het Belastingplan (Stoffer & Bontenbal)
Voor details over deze eerste ronde, zie ook het document "stemmingsoverzicht Tweede Kamer" op de website van de Eerste Kamer. Hierin ook nadere beschouwingen over de aangenomen amendementen en moties. Interessant is hier de uitleg die bij aangenomen motie 28 van Bontenbal wordt gegeven, met een rekenvoorbeeld hoe (en waarom) er met verschillende tariefperiodes rekening wordt gehouden bij de te verrekenen bedragen voor de (nog) te salderen hoeveelheden elektriciteit (pagina 4 in het document).
Dat was barrière numero een. De grootste horde komt nu nog. Het woord is aan de Senaat (Eerste Kamer).
Alle documentatie over dit wetsvoorstel vindt u trouwens sowieso op de website van de Senaat. Zie:
https://www.eerstekamer.nl/wetsvoorstel/35594_afbouw_salderingsregeling
Salderen afschaffen? Dan ook groene stroom zonder energiebelasting. 6 december 2022, opiniestuk van Han Blok op Duurzaam Nieuws website. Ingewikkeld stuk met diverse zaken rond marktwerking en belasting heffing door elkaar lopend. Blok lijkt af te willen van de "koppeling van marktprijzen (elektra) aan gas", maar daarmee suggereert hij dus de facto de core business van de daarmee bedoelde "merit order" m.b.t. marktprijzen voor elektra in Europa overboord te gooien. Met ongetwijfeld nogal wat collateral damage tot gevolg. Hij claimt dat daarmee een "aparte markt voor groene stroom" zou kunnen ontstaan, dat ook mensen zonder geschikt dak goedkoop groene stroom zouden kunnen kopen, en dat de veelbesproken saldering van zonnestroom kan worden afgeschaft. Energiebelasting op groene stroom zou meteen ook kunnen verdwijnen (die werd echter tussen "groene en grijze" juist weer gelijk getrokken in 2005, zie grafiek Polder PV). Hij besluit zijn epistel met deze alinea:
"Zoals bij alles, zal de regering Rutte zeggen dat het te ingewikkeld is. Maar in werkelijk zal het hele systeem veel eenvoudiger zijn. De overbelaste belastingdienst zal een zucht van opluchting slaken. Komt de regering dan nog geld te kort, dan maar wat extra energiebelasting voor grijze stroom in de schijven voor middel en grootverbruikers. En stoppen met al die vrijstellingen en compensaties. En ook met dat prijsplafond. Wie groene stroom verbruikt of zelf maakt heeft die dan helemaal niet nodig".
Aan u de eer om gaten te prikken in het betoog en/of om complimenten uit te delen. Piece of cake, het is allemaal zo simpel ...
Vraagtekens bij subsidie zonnepanelen: 'Mensen zonder panelen zijn het bokje'. 13 november 2022, NOS. Wederom worden hier de (particuliere) zonnepanelen bezitters in het verdomhoekje gezet, en wordt de al lang politiek op de helling gezette salderingsregeling voor zonnestroom als fragenswürdig / niet langer houdbaar beschouwd. Er wordt verwezen naar o.a. huurders, die "een hogere rekening zouden hebben omdat ik zonnepanelen heb". In de huursector worden al jarenlang forse investeringstrajecten doorgevoerd door de corporaties, waarbij het verdienmodel voor de huurders juist de salderings-regeling is. Medio 2021 zou al 23% van de woningen met zonnepanelen een huurwoning zijn (CBS cijfer analyse Polder PV). Genoemd "verdienmodel voor de huurders" gaat ook overboord als om wat voor reden dan ook de afbouw van de salderings-regeling versneld doorgevoerd zou gaan worden of abrupt worden afgebroken. De wijze waarop dat dan zou moeten gebeuren, daar heeft niemand ook maar het begin van een antwoord op.
'Stimulering zonnepanelen niet nodig en oneerlijk'. 12 november 2022, NPO Radio 1. Interview met de bekende lector energie van de Hanzehogeschool Groningen, Martien Visser (tevens brein achter energieopwek.nl). Visser stelt dat salderen steeds oneerlijker wordt, omdat energieleveranciers gedorven inkomsten zouden verhalen op diegenen die niet (kunnen) salderen. 7 minuten luistertijd.
Budget Energie draait soberder vergoeding zonnepanelen terug 8 november 2022, NOS. Zoals al was te verwachten, heeft de "stoutste" energieleverancier, die nota bene zonder dat daar enige wettelijke grond voor was, per 1 juli 2022 van niets wetende klanten met zonnepanelen maandelijks is "gaan salderen", Budget Energie, ook vanwege alle commotie in de media, haar rare fratsen moeten intrekken. Het "maandelijks salderen" wordt per direct gestaakt. Klanten die - vanwege wettelijke afspraken - onterecht niet op jaarbasis zijn gesaldeerd krijgen van de leverancier ingehouden sommen geld terug.
Deze zeer eigenzinnige leverancier blijft echter tegen het zere been schoppen, en stelt bij monde van directeur Caroline Princen dat de salderingsregeling "oneerlijk" zou zijn. Dat ze dat dan ten koste van de van niets wetende klanten in hun nadeel hebben uitgelegd en daadwerkelijk hebben uitgevoerd, is hun eigen schuld. Princen "heeft onderschat wat het teweeg zou brengen. 'We betreuren dat we zoveel ruis hebben veroorzaakt'", en, bij Radar, "We hebben het niet goed aangepakt".
Ze blijven eigenwijs, en claimen dat ze alsnog gaan proberen om "het maandelijkse salderen mogelijk te maken". Ze gaan kennelijk proberen het wetsvoorstel te torpederen om preciezer de (expliciete) intentie van artikel 31-C in de Elektriciteitswet te formuleren. Waarvan de uitkomst al lijkt vast te staan, zoals blijkt uit Jetten's Kamerbrief. Die slechts een cosmetische ingreep voorstelt, beslist geen wijziging van al 18 jaar werkende (!) wetgeving. Want het was altijd al de expliciete bedoeling dat er op jaarbasis zou worden gesaldeerd, en dat was sedert juli 2004 dan ook "staande praktijk" bij álle energieleveranciers (tot voor kort). Budget Energie toont zich daarmee op dit punt een slecht verliezer. Hadden ze maar niet zo eigenwijs moeten zijn ...
Zie ook:
Budget Energie stopt per direct met maandelijks salderen (7 november 2022, TROS / AVRO, Radar uitzending, zie ook de zeer interessante gelinkte stukken met reacties)
Reactie ACM op terugleververgoedingen (24 oktober 2022, standpunt "handhavende" autoriteit ACM)
Salderingsregeling: rechtszaak eigenaar zonnepanelen tegen Budget Energie wegens maandelijks salderen (24 september 2022, Solar Magazine)
Procedure tegen Budget Energie over salderen per jaar en TLV (vanaf 9 september 2022, GoT. Forum discussie over rechtszaak tegen Budget Energie mbt "maandelijk salderen van zonnestroom"; zie ook een ander draadje over dit onderwerp)
Saldering per kwartaal of jaar (vanaf 27 april 2022, GoT forum. Al langer gevoerde intensieve discussie over afwijkingen van op jaarbasis zonnestroom salderen
Als we dan toch gaan sleutelen aan salderen… 24 oktober 2022, Energeia (NB: betaalmuur). Opinie artikel van Melvin van Melzen, die claimt dat salderen (van zonnestroom) onbetaalbaar wordt, en dan ook z.s.m. dient te stoppen, dan wel fors te worden "omgebouwd", want "de verborgen kosten van salderen zijn fors en gaan ten koste van achterblijvers". Van Melzen ziet wel iets om alleen de energiebelasting component te salderen, en af te zien van het salderen van de momenteel veel te hoge marktprijs ("vandaag nog afschaffen").
Afgezien van de stellingnames, die een ieder voor zich zal moeten overwegen, zijn er wel wat rafels aan de basis van de aannames. Want gesuggereerd wordt dat "ruim één op de drie woningen" (anders verwoord "ruim drie miljoen saldeerders") zonnepanelen zouden hebben. Dat was eind 2021 echter nog maar 19,6% (CBS data analyse Polder PV), en zelfs bij een forse groei beslist nog niet een derde (eind 2022). Eind 2021 waren er 1,58 miljoen woningen met zonnepanelen, de groei was in dat jaar fors, maar nog steeds "maar" 321 duizend nieuwe woningen met PV installaties.
Er wordt gerefereerd aan een artikel van Independer, medio mei 2021, maar daar zitten nogal wat vreemde cijfers in. In 2020 zaten ze twee keer te hoog wat aantallen installaties op woningen betreft (zie tweet Polder PV van 25 oktober 2022). Van Melzen schermt zelfs met "1 miljoen nieuwe systemen per jaar", maar daar is geen enkele getalsmatige onderbouwing voor terug te vinden. Niet bij Klimaatmonitor. Noch bij het CBS. In de verste verte niet.
Later gaf de heer van Melzen, naar eigen zeggen, wereldverbeteraar en gigantische energienerd, o.a. door diverse kritische tweets van Polder PV, die diverse ongerijmdheden aantoonden, aan dat hij ook begint te twijfelen aan de cijfers die destijds door Independer zijn gepubliceerd. Wat onverlet laat de strekking van zijn betoog. Hij verwees in de vervolg discussie naar zijn iets eerder geschreven analyse waarin hij diepgaander op de materie ingaat. Dat, nota bene enigszins "peer-reviewed" (niet de minsten), flinke stuk, vindt u hier onder gelinkt (gepubliceerd op van Melzen's site Opslagversneller.nl), maar bevat nog wel de bizarre cijfers van Independer (incl. de door Polder PV gewraakte "3 miljoen salderende huishoudens"). M.a.w. de evolutie grafieken die getoond worden, moet een groot pot zout bij, want er wordt al gerept van potentie van "50% van huishoudens saldeert" ergens eind 2025. Gezien de uitermate fragenswürdige uitgangs-claim van "35% zou nu al salderen" (aangetoond onwaar totdat het tegendeel met harde, betrouwbare data wordt ondersteund), mag u grote vraagtekens bij de getalsmatige conclusies zetten.
Wie weet, gaat het door heer van Melzen gehanteerde woord "saldeerder" ooit nog wel de VanDale halen ... Favoriete opmerking bij Polder PV: "Dus kijkt de gemiddelde consument de batterij uit de boom". Ik ben benieuwd wanneer de heer van Melzen een vergelijkbare blog gaat schrijven over "grid defection" bij gas gebruikers, en de maatschappelijke kosten dáárvan voor de overblijvende (vaak geen kant op kunnende) klanten. En, indirect, wat dat betekent voor helemaal vastgeklonken stadswarmte gebruikers, die naar de gas [net] tarieven worden toegerekend ...
De bekende en onbekende (maatschappelijke) kosten van salderen (publ. door van Melzen, 19 oktober 2022)
Antwoorden op Kamervragen over terugleververgoeding zonnestroom. 21 oktober 2022, Open.overheid.nl *. Antwoorden op vragen van Raoul Boucke van D'66 (26 aug. 2022, zie link onder artikel over "nieuw minimum teruglevering zonnestroom" gevraagd door de Consumentenbond verder naar onderen). Grotendeels vergelijkbare commentaren van minister Jetten over de gedachten achter, en aan te passen beleid over salderen van zonnestroom, de prijszetting ervan e.d., zie commentaar onder het reeds aangegeven artikel, en de antwoorden op vragen van CDA lid Bontenbal.
Jetten stelt dat hij niet kan ingaan op prijs politiek van Eneco. Wel stelt hij, dat Eneco heeft "aangegeven de verlaging van de terugleververgoeding bij vaste contracten terug te zullen draaien en de betreffende klanten hierover te informeren". Hij herhaalt de intentie om voor de - buiten de te salderen volumes vallende - hoeveelheid overschot bij de kleinverbruikers een "wettelijk minimum van de redelijke vergoeding vast te stellen op 80 procent van het leveringstarief dat de kleinverbruiker heeft afgesproken met de energieleverancier, exclusief belastingen en heffingen". Maar ook gezien de volatiele markt condities, en het feit dat midden op de dag de "marktwaarde" van zonnestroom (overschotten) zeer laag is, de risico's voor leveranciers in te perken door deze minimum vergoeding ook weer "van een absoluut maximum te voorzien". Tevens dient hiermee voorkomen te worden dat mensen zonder zonnepanelen ongewild prijsverhogingen toegerekend zouden gaan worden, die het gevolg zouden zijn van inkomsten dervingen bij de leveranciers.
Genoemde "minimum vergoeding" zal wel op termijn worden verlaagd, om de thuis opslag van stroom te (gaan) stimuleren. De vraag blijft natuurlijk wat de "volumes" zullen zijn die zo uit de markt gehaald zouden kunnen gaan worden, om tijdelijke zonnestroom overschotten en prijspieken en -dalen te voorkomen cq. in te dammen.
Op de vraag naar wenselijkheid van "dynamische beprijzing" erkent Jetten, dat er nog zeer weinig van gebruik wordt gemaakt bij kleinverbruikers, en dan alleen door mensen die daar zeer bewust voor kiezen (omdat ze verstand van zaken hebben). Jetten stelt ook: "Voor een gemiddelde consument is het niet eenvoudig om te beoordelen wat de terugverdientijd van zijn investering in zonnepanelen zal zijn als er sprake is van een dynamische terugleververgoeding, wat een investeringsbelemmering voor zonnepanelen kan opwerpen". Polder PV kan u op een briefje geven, dat het gros van de Nederlandse bevolking in het geheel niets begrijpt van energie / zonnestroom tarieven, geen enkel benul heeft van marktwerking en de relevante parameters die daarbij in de gaten gehouden dienen te worden. En dat ze zelfstandig dus nooit zo'n stap zullen zetten, zonder professionele hulp, die natuurlijk ook weer betaald moet gaan worden. Wat de hele "business-case" van zo'n stap op het spel zet.
Over "het met elkaar delen van zonnestroom" antwoordt Jetten o.a. het volgende: "De voorgenomen Energiewet bevat enkele aanpassingen om ‘peer-to-peer’- levering eenvoudiger te maken voor wat betreft hernieuwbare energiegemeenschappen en actieve afnemers. Zo krijgen huishoudens meer mogelijkheden om de elektriciteit die over is te verkopen aan een andere marktpartij dan zijn energieleverancier. Of de druk op het elektriciteitsnet daarmee wordt verminderd is overigens geen zekerheid, dit is afhankelijk van de mate van gelijktijdigheid van het desbetreffende verbruik en aanbod". Ook al is dit zeker een interessante optie, die veel mensen zal aanspreken, ook hier is het werkelijke effect van het faciliteren van dit soort extra mogelijkheden natuurlijk nog helemaal niet duidelijk. Polder PV is zeer benieuwd of hier echt werkbare modellen uit gaan voortkomen, die (veel) verder gaan, dan simpel Garanties van Oorsprong van geselecteerde projecten afnemen, zoals bijvoorbeeld, een leverancier als Vandebron al jaren faciliteert.
De laatste vraag gaat over het faciliteren van opslag, zowel onder dag/nacht ritmes, als met betrekking tot het nog veel problematischer, grootschalige seizoens-gebeuren (veel zonnestroom productie in de zomer bij relatief lage vraag, hoge stroomvraag in de winter bij relatief lage zonnestroom productie). Jetten geeft aan dat hij op meerdere fronten aan oplossingsrichtingen werkt, en intensief contact heeft met branche organisaties om dit verder te gaan faciliteren.
* Gevonden op de website van Open.overheid.nl. De link naar deze kamerbrief bleek op de EZK site dood te lopen. Ook is er nóg wat vreemds aan de hand. In de verwijs pagina op de Open.overheid.nl site wordt gesproken van vragen van Tweede Kamerleden Erkelens (VVD) en Grinwis (CU). De gelinkte pdf bevat echter de antwoorden van Jetten op vragen van collega Kamerlid Boucke (D'66), ingezonden dd. 26 augustus 2022 ...
"SALDEREN WORDT VERBODEN" (nope, zeer waarschijnlijk "dus niet"). Deze hoogst premature gevolgtrekking wordt geuit door weer een ander Twitter account, van ene Marien Boonman, die de Europese regelgeving er op na heeft geplozen (tweet 10 oktober 2022). Hij (?) stelt dat op basis van nieuwe afspraken om de energiecrisis het hoofd te bieden, Europese elektra producenten de komende tijd niet meer dan 18 Eurocent/kWh zouden mogen "verdienen" aan hun, aan de peperdure gas prijzen gekoppelde, stroom opbrengsten. NB: dat is een direct gevolg van de al jaren gehanteerde zogenaamde "merit order" op de Europese stroommarkt, waarbij de laatst benodigde centrales om een benodigd totaal marktvolume geproduceerd te krijgen, de prijszettende eenheden voor de totale markt zijn. Dat zijn bijna zonder uitzondering de gas-gestookte centrales.
Boonman concludeert daar uit, dat "salderende kleinverbruikers" in Nederland veel meer "verdienen" met hun te salderen zonnestroom, en dat dat dus impliciet "verboden" zou gaan worden door de Europese Commissie. Dat wordt echter afgevangen door een reply van langjarig in de energiesector werkzame Paul Giesbertz, die claimt dat Nederland (dan) waarschijnlijk beroep gaat doen op weer een ander artikel in hetzelfde voorstel, waarin wordt gesteld dat de bedoelde "cap" op de te verkrijgen prijs voor geproduceerde (duurzame) elektra niet zou gelden voor installaties tot 1 MW, als de onderhavige producenten door die maatregelen met te hoge administratieve lasten opgezadeld zouden gaan worden ("significant administrative burden"). Dat lijkt in het geval van (alweer zo'n 2 miljoen) "salderende kleinverbruikers" in Nederland, met zéér kleine installaties van gemiddeld een paar kWp per stuk, een inkoppertje. Dat zou namelijk goud geld gaan kosten aan alleen al de daarmee gepaard gaande administratieve ellende. Zowel voor de prosumenten, als voor hun energieleveranciers / afnemers.
Er wordt bij dit thema gerefereerd aan de zogenaamde "emergency market intervention", aangekondigd door de Europese Commissie op 14 september 2022. Zie persbericht en diverse bijlagen. In het voorstel werd nog gesproken van een "cap" van installaties van max. 20 kW, waarbij kleinere systemen niet in aanmerking zouden gaan komen voor "de cap", vanwege hoge administratieve lasten. In de uiteindelijk aangenomen "directive" van de EC, is deze echter vervangen door installaties van max. 1 MW, waaronder, net als in het oorspronkelijke voorstel, ook PV installaties zouden vallen. Zie de link hier onder, voor de volledige tekst van deze Directive. Het time-frame waaronder deze Directive zou mogen werken zou voorlopig eindigen op 31 december 2023. Ongetwijfeld zal er tegen die tijd aangepaste of nieuwe wetgeving gaan komen, sterk afhankelijk van de ontwikkelingen op de globale en regionale energie markten. Geen paniek dus, dit is hoogstwaarschijnlijk slechts een stormpje in een glas water.
https://eur-lex.europa.eu/eli/reg/2022/1854/oj EU Directive, (EU) 2022/1854 van 6 oktober 2022
"Bond Tegen Salderen". Er blijkt op Twitter een onbekende een account met deze naam te hebben opgericht (gezien 10 oktober 2022). Die zich kennelijk richt op het zo snel mogelijk afschaffen van de salderingsregeling voor (grotendeels) zonnestroom bij kleinverbruikers. Ik heb echter nog geen KvK inschrijving met een dergelijke naam gezien. Enkele posts vanaf 25 augustus 2022. Enjoy, for whatever that is worth ...
Beantwoording Kamervragen over de salderingsregeling. Minister Rob Jetten (MinEZK), kamerbrief van 23 september 2022. Naar aanleiding van de commotie omtrent de wijze waarop recentelijk de salderings-regeling wordt "ge-(mis)interpreteerd" door diverse energieleveranciers, en hun poging om voor een kortere periode, tot zelfs "per maand" zonnestroom te salderen (zie berichtgeving onder deze link), en kamervragen van CDA lid Henri Bontenbal, heeft Minister Rob Jetten van MinEZK een brief aan de Tweede Kamer geschreven. Hierin laat hij kristalhelder blijken dat de intentie altijd is geweest, sedert de formele invoering van salderen van zonnestroom vanaf de markt liberalisering voor elektra (1 juli 2004), dat er "op jaarbasis" gesaldeerd dient te worden. Derhalve, eerst dienen over de periode van meestal ongeveer een jaar voor de gebruikelijke jaarnota bij prosumenten de afgenomen hoeveelheden elektra verminderd te worden met de op het net ingevoede hoeveelheden. En pas dán wordt een nota over de verschil hoeveelheden opgemaakt. Dus een door de prosument nog te betalen hoeveelheid "rest" aan kilowatturen als er meer is geconsumeerd dan ingevoed over dat jaar (tegen de contract tarieven overeengekomen met de energie leverancier). Of een nog te ontvangen hoeveelheid geld indien in die periode een overschot aan zonnestroom op het net is gezet, en waarvoor de leverancier een "redelijke vergoeding" dient te betalen (ex btw). De "redelijkheid" van die vergoeding kan getoetst worden door marktwaakhond ACM.
In de kamerbrief is dit als volgt geformuleerd (cursivering van Polder PV): "Totdat de regeling [volgens het voorliggende, aangepaste wetsvoorstel] volledig is afgebouwd, is het de bedoeling dat de regeling wordt toegepast zoals deze oorspronkelijk was beoogd én zoals deze sinds 2004 ook consequent is toegepast. Dit houdt in dat de onttrokken elektriciteit en een percentage van de hoeveelheid ingevoede elektriciteit op jaarbasis gesaldeerd moet worden."
Jetten geeft toe dat de frase "op jaarbasis" niet letterlijk zo in de Wet staat vermeld, maar hij verwijst wel naar de expliciete intentie om dat zo in te richten, volgens het destijds gewijzigde, en breed door de Tweede Kamer ondersteunde amendement van indiener Diederik Samsom cs., bekend onder kamerstuk 29 372, nr. 45 (vervanging van oorspronkelijke nummer 41), ingediend 27 mei 2004. Hierin is de expliciete passage opgenomen, "De netbeheerders moeten de jaarlijkse stroomrekeningen van afnemers die per jaar minder dan 3000 kWh duurzame elektriciteit produceren gaan baseren op de door hen geleverde én de door de kleinverbruiker aan het net geleverde duurzame elektriciteit", die duidelijk deze intentie (op jaarbasis salderen) formuleert. Later volgden nog wat wijzigingen over de hoeveelheid te salderen elektra, maar de intentie, "op jaarbasis salderen", is nooit herroepen of gewijzigd.
Jetten is van plan om deze "intentie" expliciet te maken, door via een nota van wijziging in het voorliggende wetsvoorstel [NB: "afbouw salderings-regeling"], artikel 31c van de Elektriciteitswet 1998 hierop aan te passen.
De minister herhaalt, dat "het aantal kWh dat resteert na saldering, onttrokken dan wel ingevoed, wordt gefactureerd". Omdat er over het vervolg ook de nodige onduidelijkheid is ontstaan, voegt hij daar aan toe: "Op dit moment is wettelijk niet geregeld tegen welk tarief het saldo na dit salderen moet worden gefactureerd in een situatie waarbij het tarief in de factuurperiode varieert ... In deze nota van wijziging heb ik tevens opgenomen dat bij of krachtens algemene maatregel van bestuur regels kunnen worden gesteld over de berekening van de jaarlijkse leveringskosten". Zo wil hij alle mogelijke "misinterpretaties" zien te voorkomen, waardoor energieleveranciers eventueel misbruik zouden kunnen maken van loopholes in de Wetgeving. Dit, zolang de principes van de salderingsregeling intact blijven, ook tijdens de aangekondigde stapsgewijze afbouw, vanaf 1 januari 2025, tot en met het jaar 2031.
Bij de Kamerbrief is ook een ambtelijke beslisnota gevoegd, waarin een en ander in bestuurlijke context wordt geplaatst, zoals de formeel te nemen stappen n.a.v. de antwoorden op de kamervragen. Ook wordt daarin het door Holland Solar ingebrachte alternatieve voorstel, waarbij het leveringsdeel en het fiscale deel van de (afbouw van de) salderingsregeling separaat worden gewijzigd, formeel ontraden, en het gewijzigde wetsvoorstel van Jetten / EZK voorgesteld ter goedkeuring gepresenteerd aan de Tweede Kamer. Volgens de beslisnota zou het alternatieve plan van Holland Solar veel te duur uitpakken, met geraamde cumulatieve kosten van 2 miljard Euro tm. 2031.
22 september 2022. Netherlands to slash VAT for residential PV to 0%. Artikel van Emiliano Bellini in PV Magazine International n.a.v. vragen aan Polder PV over het plan van Rutte IV om de btw op de levering en installatie van residentiële PV systemen per 1 januari 2023 te "verlagen" van 21 naar 0%. Dit, met name, om de overwerkte Belastingdienst een hoop werk te ontnemen, die immers vanwege het Fuchs Arrest uit 2013 (Europese Hof) een groot aantal man/vrouw uren kwijt is aan de afwikkeling van teruggave vragen van btw op aankoop van PV systemen. Die bovendien, sinds wijzigingen in de zogenaamde KOR regeling ("kleine ondernemers regeling"), complexer voor zowel de aanvragers als de Belastingdienst zelf is geworden. Alle "combi PV producten", zoals BIPV, PVT panelen, dakramen met PV elementen etc. vallen buiten de regeling, als slechts van een "inlegbak" of waterkerende folies e.d. onder de panelen gebruik wordt gemaakt, die "tussen de pannen" worden gelegd, is het nul-tarief wel van toepassing (zie o.a. toelichting XXX artikel c in de memorie van toelichting, bijlage bij de internet consultatie). De van toepassing zijnde "zonnepanelen op of in de onmiddelijke nabijheid" van de woning betekent dat het btwnultarief ook van toepassing is als zonnepanelen worden geplaatst op een schuur, een garage, in de tuin (m.a.w.: mini- veldopstelling cq. "schans"), of een uitbouw die bij de woning hoort.
Het voorstel is onderdeel van het Belastingplan voor 2023, en moet nog worden geaccordeerd door het parlement. Aangezien Nederland groot voorstander was van deze door de Europese Commissie toegestane belasting maatregel vanwege de energie crisis, lijkt dat slechts een formaliteit.
Zie ook de onderstaande stukken over de plannen van Rutte IV, en de (eventuele) complicaties die gepaard gaan met een dergelijk voorstel, met name van belasting specialisten (veel meer via zoekfunctie "btw nul procent zonnepanelen" met o.a. Google).
Plannen kabinet voor afschaffen btw op zonnepanelen (Rijksoverheid, n.a.v. Belastingplan 2023, 20 september 2022)
Btw-nultarief op zonnepanelen vanaf 1 januari 2023 (PWC, 20 september 2022)
Btw-nultarief op de levering en installatie van zonnepanelen op of in de onmiddellijke nabijheid van woningen (internet consultatie Ministerie van Financiën, met documentatie en publieke reacties)
Kabinet wil btw op zonnepanelen terugbrengen naar nul procent (Tweakers.net, 20 april 2022)
Polder PV stuurde onderstaande Engelstalige samenvatting naar PV Magazine International, waaruit enkele quotes zijn gehaald:
The Dutch government decided recently to cancel VAT (in Dutch: btw, in 2022 21%) for residential solar systems installed on houses and accompanying structures such as sheds and garages on the premises, or small ground-mounted installations in the own garden. This measure, meant to be effective as of January 1, 2023, should further increase the already flourishing residential PV market in Netherlands. It is particularly designed to take away the workload for the taxation department of the Ministry of Finance ("De Belastingdienst"). That had to keep up with increasing complex dossiers for a very large number of households and small-businesses in which VAT for the PV hardware costs should be paid back by the Belastingdienst. This all resulted from the high impact "Fuchs-arrest" in a ruling by The European Court in 2013.
Due to complications in the most recent versions of specific rulings by the Belastingdienst, free-fall of the VAT will also lower the threshold for households, to actually buy solar systems.
“Integrated” BIPV systems, installed in between roof-tiles, and replacing the roof, and PVT combi systems, for which a deviating ruling with different tariffs was set-up, are not part of the “zero-VAT” proposal, but part of the VAT paid for those installations can still be asked back. The overall majority on residential dwellings is, however, classical PV systems mounted above the roof-tiles, or on flat roofs on mounting systems.
The measure will be part of the new Taxation Law for 2023 and still needs final parliamentary approval, to be decided before the end of the year. Since Netherlands has been a firm proponent of the decision of the European Commission to enable this type of taxation exemption, it is expected that this measure will be accepted.
It remains to be seen what the actual effect of this new measure will be. Part of the taxation risks in relation with selling and/or renting PV-systems will have to be borne by the house building, installation and lease companies involved, for which administration issues and several uncertainties will increase.
In addition, the Dutch residential solar market is already overheated for years. Hundreds of installation teams are extremely busy, and waiting times for hardware and installations are increasing as well, even in the residential sector. According to the last available statistics data, at the end of 2021, already 1.58 million houses would have a PV-system, with an accumulated capacity of almost 5.6 GWp. Growth in 2022 has also been substantial. At the beginning of 2022 there were 8.14 million households in Netherlands (data: CBS).
(Polder PV, 22 september 2022)
16 september 2022. Saldering per kwartaal of jaar. Website forum Gathering of Tweakers. Status: 25 (!) pagina's intensieve discussies over de "periode" waarover mag / zou moeten worden gesaldeerd m.b.t. zonnestroom. Veel sterkte bij het lezen en interpreteren. Said so: het salderings-dossier is een oeverloos verhaal, omdat er zo weinig GOED is geregeld in Wet, omdat het salderen er sowieso aan zal gaan, en omdat we (momenteel) in een krankzinnig circus van tariefefstellingen van energie incl. elektra zitten a.g.v. diverse crisissen. Waar de tientallen energie / elektra leveranciers in Nederland uiteraard op reageren door voor hen zeer ongunstige condities te wijzigen.
22 augustus 2022 ff. Consumentenbond wil snel nieuw minimum terugleververgoeding voor zonnestroom. Website Consumentenbond. De combinatie van momenteel zeer hoge prijzen voor elektra (en gas) in Nederland en Europa, en het feit dat er nu momenteel geen "wettelijk vastgestelde minimum vergoeding" bestaat voor het overschot aan zonnestroom wat huishoudens "leveren" aan hun energie provider nadat ze op jaarbasis hun hele consumptie hebben opgewekt, leidt tot bizarre markt taferelen. De momentane vergoedingen voor "surplus" zonnestroom lopen extreem uiteen, en Consumentenbond pleit richting Min. EZK minister Rob Jetten voor rap ingrijpen om zo'n minimum tarief (voorlopig) vast te stellen, zodat ACM kan gaan handhaven op misstanden. Dit, in navolging van drie series kamervragen aan Jetten om iets dergelijks te gaan doen. Polder PV kreeg het verzoek van PV Magazine International om commentaar op deze situatie, dat vindt u hier onder terug (Engelstalig, tekst Polder PV verstuurd dd. 29 aug. 2022):
"A combination of regular postponements of adjustments to the net metering concept, officially introduced with electricity market liberalisation, mid 2004, and widely used by the now over 2 million solar houses in Netherlands, and high current market prices for households in Netherlands, have led to some surprising actions by energy providers. For surplus (solar) electricity produced on a yearly basis beyond their own consumption, households would have to receive a “fair” price for that volume. Originally, the regulatory body for energy, ACM, suggested that “70% of the contracted market price” would be considered “fair”. In the new law proposal in which the phasing out of the net metering concept would have to be regulated, 80% is suggested to be a fair ratio, since households do not have a powerful negotiating position with respect to their energy providers.
However, since this new Law still is not approved by parliament, there is no “legal” bounding ratio for the surplus volumes of solar electricity produced by households. In the mean time, electricity market prices are spiking in the wake of global and European developments, and providers are acting now with very different price settings for those surpluses. Eneco, for example, which had a very high (recent) tariff, now has drastically cut the price setting, adjusted from 56 to 9 Eurocent/kWh. Vattenfall, on the other hand, apparently in an attempt to attract potential new customers, has raised its price, from 7 to almost 17 Eurocents/kWh, for those surpluses.
The differences between the price settings are now very large, and consumer organisation, Consumentenbond, is not pleased with the current situation. They are asking Ministry of Economic Affairs and Climate’s Rob Jetten to fix a new price level as soon as possible, to protect prosumers against the price manipulations by the energy providers. Jetten already received questions from parliament, to regulate the “minimum” tariffs soon, before the “Net Metering Law” would be formally started (tariff changes expected not earlier than Jan. 1, 2025).
What is, however, not mentioned by Consumentenbond, is that most providers had tariffs of 7 Eurocents or even much higher, up till 66 Eurocents/kWh, during their inventarisation in April. This is a good price for solar households, with which they can accomplish a relative short “pay-back” time for their PV installations. All households that produce surplus, do not pay any energy taxes or the so-called “SDE levy”, nor VAT, for their own (yearly) consumption. Besides, as a result of interventions by the fourth Rutte cabinet, due to the high market prices for electricity and gas, also all solar households, receive a large amount of money from the Ministry of Finance this year, the so-called (increased) “Energy Tax Compensation”. That amounts, presently, to a large sum, of almost EUR 682 excl. VAT."
Een kort citaat uit bovenstaande werd gepubliceerd in een artikel in PV Magazine International van 30 augustus 2022 (link hier onder). Let daarbij wel op, dat de "gewraakte" tarieven uitsluitend gelden voor het surplus / overschot aan zonnestroom, ná toepassing van salderen (!). Ergo, het gaat hierbij niet om "het net-metering tariff". Dat is namelijk exact gelijk aan het standaard afname tarief voor de betreffende contracten, inclusief energiebelasting/kWh, SDE heffing, en btw.
Raadpleeg voorts de volgende stukken:
Eneco to slash net-metering tariffs, Dutch consumer association asks for minimum threshold (30 augustus 2022, PV Magazine International)
Eneco schroeft vergoeding voor terugleveren zonnestroom flink terug (24 augustus 2022, NOS.nl)
SP, VVD én ChristenUnie eisen snel hogere terugleververgoeding voor zonne-energie (24 augustus 2022, AD.nl)
Eneco schroeft vergoeding voor terugleveren zonnestroom flink terug (24 augustus 2022, NOS.nl)
Helft energieleveranciers betaalt te weinig voor teruggeleverde stroom (3 mei 2022, Consumentenbond)
Tabel invoedings-tarieven voor surplus (!) zonnestroom op jaarbasis (onderzoek Consumentenbond, peildatum 19 april 2022)
en Kamervragen aan Rob Jetten:
De terugleververgoeding van zonnestroom (26 augustus 2022, Raoul Boucke, D'66, 9 vragen)
Het bericht 'Eneco schroeft vergoeding voor terugleveren zonnestroom flink terug’ (25 augustus 2022, Silvio Erkens, VVD & Pieter Grinwis, CU, 9 vragen)
Het bericht dat Eneco snoeit in de vergoeding voor teruglevering van stroom (24 augustus 2022, Renske Leijten, SP, 7 vragen)
1 juli 2022. Afbouw salderingsregeling. Kamerbrief van Minister Rob Jetten over het nieuwe voorstel voor het afbouwpad voor het salderen van zonnestroom, met 2 supplementen. Dit ook n.a.v. de op 20 mei 2022 gepubliceerde, uitgebreide - en unieke - "Zonnebrief" die op talloze aspecten van (de stimulering van) zonnestroom in Nederland is ingegaan.
Wederom een flink stuk ambtenaren arbeid, wat voortborduurt op een nieuw TNO rapport over de parameters rond het afbouwpad voor het salderen van zonnestroom, wat als bijlage bij de kamerbrief is toegevoegd (38 pagina's). Ook is een zeer interessante "beslisnota" door een (hoge) ambtenaar van EZK toegevoegd, met daarin het onderbouwde advies aan de minister, hoe het hele politieke proces rond de introductie van dit door het voorgaande parlement controversieel verklaarde, zeer gevoelige wetsvoorstel het beste afgehandeld kan worden (aanrader !).
Er ligt een nieuw afbouw voorstel. De introductie van de afbouw van het salderen is 2 jaar uitgesteld (van begin 2023 naar 1 januari 2025). Als compensatie voor de verwachte belastingderving (EB, ODE heffing, btw), wordt in het 1e jaar een iets grotere afbouw stap dan oorspronkelijk voorgesteld geïntroduceerd (73% i.p.v. 64%), vanaf 2026 wordt het eerdere afbouw schema verder overgenomen. Ergo, telkens 9% minder te salderen volume overblijvend per jaar. Vanaf de nog overblijvende 28% in 2030, naar in het geheel géén te salderen hoeveelheden zonnestroom meer vanaf 1 januari 2031, blijft gehandhaafd. De wijziging is in het hieronder weergegeven schema zichtbaar gemaakt.
In het als onderbouwing gebruikte nieuwe TNO rapport wordt uitgebreid ingegaan op de herberekende effecten op de terugverdientijden (TVT) voor met name particulieren, maar ook voor andere marktpartijen met PV-systemen achter een kleinverbruik aansluiting, zoals kantoren, agrarische sector, scholen, zorginstellingen, sportaccomodaties, en dorps- en buurthuizen. Daarbij is met diverse - deels onzekere - factoren rekening gehouden, als de ontwikkeling van de kostprijzen voor PV systemen (historisch ge-extrapoleerd 5,5% per jaar daling, maar onzeker), de gehanteerde / haalbare energieproductie, het mogelijke aandeel direct eigenverbruik (wordt voor particulieren gesteld op 30%), de ontwikkeling van de kale elektriciteitstarieven (zeer onzeker, gemodelleerd door TNO), ditto de belastingen op stroom (ODE heffing evolutie is nog niet politiek gesetteld, en kan nog wijzigen). Voor de utiliteitssector, met hogere stroomverbruiken, gelden andere tarief structuren. Daarvoor zijn de terugverdientijden sowieso een stuk korter dan voor particuliere eigenaren. TNO rekent ook met diverse gevoeligheids-analyses, en komt daarbij op niet zeer grote verschillen uit, afhankelijk van het type input variabele waaraan "getweaked" wordt.
TNO komt in ieder geval uit op iets gunstiger situaties in het nieuwe wetswijzigings-voorstel. De reden dat Jetten niet wil afwijken van het al in de "zonnebrief" voorgestelde afbouwpad, hier boven getoond. Tot 2030 zou de TVT voor huishoudens onder de 7 jaar worden met de nieuwe uitgangspunten, dat was nog 9 jaar in de eerste reken ronde door TNO. Jetten merkt fijntjes op, dat zelfs bij het per direct afschaffen van de salderings-regeling in 2025, de TVT voor huishoudens lager dan 9 jaar zou zijn (in de jaren tot 2030 zelfs weer dalend naar 7 jaar), terwijl de systemen 25 jaar mee kunnen gaan. Om schokeffecten in de markt te voorkomen, wordt echter niet verkozen om dat te doen, maar wordt het aangepaste afbouw pad als hierboven geschetst doorlopen. Voortzetting van de salderingsregeling zou volgens TNO tot TVT's van minder dan 4,5 jaar leiden, volgens Jetten een ongewenst uitgangspunt ("forse overstimulering"). In onderstaande grafiek, overgenomen van het TNO rapport, worden de scenario's voor particulieren met elkaar vergeleken:
Voor de andere berekende doelgroepen achter KVB aansluitingen worden vergelijkbare resultaten en analyses getoond, de TVT's daarvoor zijn meestal lager dan 4%, voor sportcomplexen, dorpshuizen en extensieve landbouw nog steeds een zeer acceptabele periode van maximaal 5,5 jaar.
De huursector, waar veel over te doen is geweest, en wat met "split-incentives" werkt (voordeel voor zowel coöperatie als voor de huurder) kan volgens het onderzoek van TNO en de formuleringen van Jetten prima uit met ook het nieuwe afbouwpad, omdat de investerings-horizon voor de coöperaties al veel langer is dan bij veel andere partijen. Wel moeten voor sommige contracten betere afspraken met huurders worden gemaakt, om helder te krijgen waar deze recht op hebben / krijgen. De coöperaties verdienen zonder meer hun investeringen in de PV installaties terug, aldus het TNO rapport.
Daarbij komt ook nog, dat Jetten in samenspraak met zijn collegae bij Financiën een "btw-nul" tarief van plan is voor de (hardware van) PV installaties, in plaats van het vreselijk omslachtige huidige btw terugvraag "circus". Waardoor sommige partijen die tot nog toe geen aanspraak op btw-aftrek konden doen, toch van die nieuwe situatie zouden kunnen gaan profiteren.
Zoals gezegd, gaan de berekeningen van TNO met veel onzekerheden gepaard. Om zeker te weten dat globaal bezien de nieuwe rekenmodellen "opgaan" als het gewijzigde Wetsvoorstel wordt aangenomen en doorgevoerd, wordt geadviseerd een extra "meetmoment" in te lassen voor het startjaar 2025, waarbij TNO nogmaals herberekent wat de uitkomsten zijn, als, tegen die tijd, nieuwe relevante markt evolutie data bekend zijn geworden. Jetten kiest ervoor om uiterlijk 1 maart 2025 dat rapport in ontvangst te hebben kunnen nemen. Dit zou, in aanvulling tot de dan bekende resultaten van de Klimaat en Energie Verkenning, voor de status van het aantal huishoudens met PV, en de te verwachten ontwikkeling daarin, dan tot een verantwoorde afweging voor eventuele bijsturing van het in te zetten beleid kunnen leiden.
Uiteraard zal het niet meer te salderen deel zonnestroom een steeds belangrijker deel van het verdienmodel gaan worden voor kleinverbruikers. Volgens de tabel zal tussen 2027 en 2028 meer dan de helft van de opwek uit dat "potje" moeten gaan komen. Voor de "marktvergoeding" moet dan een faire prijs worden betaald. Omdat de onderhandelingspositie van de miljoenen huishoudens "zwak" is richting de energieleveranciers, wil Jetten zoals beloofd een "minimum vergoeding" voor die stroom hoeveelheid. Die wordt gezet op 80 procent van de kale leverings-prijs volgens contract, dus exclusief de energiebelasting en SDE heffing (ODE). Dit moet geschieden via een (relatief makkelijk aan te passen) "Algemene Maatregel van Bestuur" (AMvB). De energieleveranciers kunnen zich aan de nieuwe situatie aanpassen, eventueel nieuwe "modellen" optuigen om PV systemen hebbende klanten aan zich te binden, en zo de marktwerking te verstevigen. Jetten stelt dat genoemde minimum vergoeding wel ook zal eroderen in de loop van de tijd, waarbij de terugverdientijd die resulteert voor particulieren "in het oog gehouden zal blijven worden".
Wel zal aan die "minimum" marktprijs ook weer "een absoluut maximum" worden verbonden, omdat de stroomprijs door de geopolitieke ontwikkelingen momenteel zo'n beetje "door het dak heen" is gegaan. Ook wordt al gerept van de lage waarde van zonnestroom rond het middaguur, waardoor leveranciers in de problemen zouden komen, als de minimum vergoeding die ze zouden moeten uitkeren over de volledige (niet meer te salderen) opbrengst op een te hoog niveau zou komen. Jetten formuleert dat aldus: "Ik wil voorkomen dat de energieleveranciers gedwongen worden om een aanzienlijk hogere prijs te betalen dan de waarde van de elektriciteitsproductie op de groothandelsmarkt". Jetten vreest als mogelijk bij-effect van een te hoge minimum vergoeding een verhoogde energierekening voor mensen die zich om wat voor reden dan ook geen PV-installatie kunnen veroorloven.
Jetten volgt hiermee het TNO rapport, wat uitgaat van een "redelijke" vergoeding van 80% van het kale markt-tarief. Wat voor 2025 in de eerste schijf van de energiebelasting (tot 10.000 kWh/jr) op een niveau van 9,9 Eurocent zou komen te liggen. Wat stapsgewijs lager wordt tm. 2030, eindigend op 8,7 ct/kWh. Wat zowel voor de zonnestroom invoeders, als voor de leveranciers acceptabele tarieven zouden zijn.
Het gewijzigde wetsvoorstel wordt separaat aangeboden aan de Tweede Kamer, met als "beoogde datum van inwerkingtreding" 1 januari 2023. De feitelijke wijzigingen betreffen, uiteraard, pas de invoeringsdatum, 1 januari 2025, in dit nieuwe voorstel. Jetten verdedigt die formele datum van invoering, met de 2 jaar tijd die de netbeheerders alsnog wordt gegund, om álle kleinverbruikers te voorzien van een elektra meter die invoeding en afname separaat kan meten. Dit hoeft, Polder PV benadrukt dit eens te meer, géén slimme meter te zijn, het kan ook een niet op afstand uit te lezen "domme" meter zijn. Wat wel "onherroepelijk" zal gaan worden, bij acceptatie van dit gewijzigde Wetsvoorstel door de Tweede Kamer, is dat álle analoge Ferrarismeters uiterlijk 31 december 2024 uit álle meterkasten verdwenen moeten zijn, anders kan het Wetsvoorstel geen doorgang vinden. Het blijft spannend of dit zal gaan lukken.
Er gaat dus op gegeven moment vast een persbericht komen "Vandaag wordt de laatste analoge Ferrarismeter uit een Nederlands pand verwijderd". Wanneer en, vooral, bij wie, dat laat zich nog even raden ...
Zie zelf voor alle details, en de twee belangrijke bijlagen onder de volgende link op de website van de Rijksoverheid:
"Afbouw salderingsregeling" (Brief regering / Economische Zaken en Klimaat; 1 juli 2022; incl. 2 bijlagen)
2 juni 2022. Antwoord op Kamervragen over het bericht 'Consument krijgt te weinig voor teruggeleverde stroom'. Reactie van Min. Klimaat en Energie Rob Jetten op vragen van partijgenoot Boucke van D'66, over bericht in de Telegraaf dat consumenten "te weinig zouden krijgen uitbetaald" voor overschotten zonnestroom op jaarbasis. Dat artikel is gepubliceerd op 3 mei jl., en gebaseerd op onderzoek van de Consumentenbond naar zonnestroom overschot vergoedingen bij energieleveranciers, wat dezelfde dag werd gepubliceerd. De Consumentenbond vond dat er enorme verschillen waren in vergoedingen voor zonnestroom overschotten bij het aangaan van nieuwe contracten bij energieleveranciers. Waarbij in veel gevallen wel de (nieuwe) afnameprijs zeer sterk bleek te zijn gestegen, maar er veel minder zou worden uitbetaald als een zonnestroom productie overschot "aangeboden" zou worden bij dezelfde leverancier.
Jetten gaat weliswaar in op de vragen, maar rolt het balletje door naar de ACM, die verantwoordelijk zou zijn voor controle van tariefstellingen bij de energieleveranciers, en of ze wel een "redelijke" vergoeding zouden betalen voor overschotten die buiten de te salderen hoeveelheid (geconsumeerd / geproduceerd in dezelfde periode) zouden vallen. Tot 2014 was 70% van het kale leveringstarief nog gangbaar (was nog een oude afspraak uit vervlogen tijden), nu is er nog niets geregeld. Met de lang aangekondigde, en telkenmale uitgestelde wet die de afbouw van de salderingsregeling zou moeten gaan regelen, wordt volgens Jetten nu uitgegaan van 80 procent van de kale leverings-prijs, voor alle overschotten die buiten de te salderen hoeveelheden gaan vallen. Die hoeveelheden worden van jaar tot jaar steeds groter, ten koste van de wel 100% [incl. energiebelasting, SDE heffing ["ODE"], en btw] te salderen volumes.
Jetten claimt dat met dat wettelijke minimum als vangnet, en de toenemende mate waarin de prosument wordt "blootgesteld" aan de markt, waarin hij/zij zelf kan kiezen voor een zonnestroom overschot afnemende "leverancier", een optimaal model ontstaat tussen regulering, bescherming van de consument, en "de markt". Antwoorden over de toelaatbaarheid van de door Consumentenbond gesignaleerde gehanteerde overschot tariefstellingen, en eventuele misstanden daar in, laat hij echter over aan de marktwaakhond, de ACM.
Deze materie is natuurlijk extra gevoelig omdat al een enorm aantal huishoudens zonnepanelen bezit, en je die niet tegen je in het harnas wilt jagen bij de transitie wetgeving, die nog steeds door de Tweede Kamer tegen het licht gehouden moet gaan worden. Eind 2021 waren er alweer 1,58 miljoen woningen met zonnepanelen in Nederland, volgens de meest recente CBS cijfers.
PV Magazine Intl vroeg Polder PV naar de wijze waarop salderen in haar werk ging in Nederland, naar aanleiding van genoemde kamerbrief, maar kon de essentie ervan niet goed formuleren in een artikel van 13 juni 2022. Bovendien zijn de onderaan geciteerde marktcijfers niet correct, de meest recente status volgens het CBS vindt u hier.
Nu.nl besteedde later ook aandacht aan de materie, zie het artikel van 12 juli 2022, met zo'n 600 reacties. Dit onder anderen naar aanleiding van het meestal goed geïnformeerde techneuten portal Gathering of Tweakers, zie het bericht van 27 april 2022, en de talloze reacties daar op (status 12 juli 2022: 13 pagina's). Door de zeer gebrekkige formulering en "aanwijzing" in de bestaande wetgeving blijven mensen in rondjes draaien, en proberen leveranciers de huidige situatie in hun voordeel om te buigen. ACM claimt dat er per jaar gesaldeerd "moet" worden (zie o.a. deze post), maar handhaving lijkt vooralsnog niet toegepast te worden. Wordt vast vervolgd ...
20 mei 2022. Voortbordurend op het vorige bericht enkele interessante nieuwe wijzigingen m.b.t. zonnepanelen, die natuurlijk ook deels met de crisis veroorzaakt door de oorlog in Oekraïne samenhangen. NOS meldt dat "de 'salderingsregeling' voor zonnepanelen langer van kracht blijft. Het plan was dat systeem vanaf 2023 af te bouwen, maar dat wordt uitgesteld tot 2025". In hetzelfde bericht een aankondiging van verplichting voor toepassing van PV op nieuwe bedrijfsgebouwen met een dak oppervlak van > 250 m². En aankondiging van maatregelen om dat ook bij kleinere, en mogelijk residentiële daken af te dwingen, al zal daar nog wel het nodige water voor door de Rijn, Maas en Schelde gaan vloeien wegens de voor juristen aan te tonen noodzaak van "zwaarwegend belang".
In de door Sigrid Kaag (Min. Financiën) naar de Tweede Kamer verstuurde Voorjaarsnota vinden we de volgende passages terug, over de salderings-regeling (met een toch wat ander signatuur dan geclaimd in het NOS bericht), en het gehanteerde btw tarief:
"Uitstel
salderingsregeling en dekking
Het wetsvoorstel afbouw salderingsregeling is vorig jaar voor de Tweede
Kamer verkiezingen controversieel verklaard en heeft een jaar stilgelegen.
De opgelopen vertraging leidt tot 2 jaar uitstel, wat een budgettaire
derving met zich meebrengt. Dekking wordt ten eerste deels bereikt binnen
de salderingsregeling met de voorgestelde extra afbouwstap in 2025 in
de salderingsregeling (64 procent nog te salderen in 2025 in plaats van
73 procent zoals in wetsvoorstel was voorzien). Dit levert 35 miljoen
euro op. De resterende opgave van circa 100 miljoen euro wordt gedekt
via de EIA: ten eerste door de in het coalitieakkoord voorgenomen intensivering
van het EIA-budget vanaf 2023 met 50 miljoen euro een jaar uit te stellen
(naar 2024) en ten tweede door voor 50 miljoen euro in 2024 een beroep
te doen op de budgetreserve van de EIA.
Btw-nultarief
zonnepanelen
De levering en de installatie van zonnepanelen is momenteel belast met
21 procent btw. Wel kunnen particulieren de btw terugvragen als btwondernemer.
Met deze aanpassing wordt een btw-nultarief toegepast op de levering en
installatie van zonnepanelen op of in de onmiddellijke nabijheid van woningen.
Dit is eenvoudiger voor zowel particulieren en de Belastingdienst."
Link naar deze aanbiedings-brief alhier.
8 februari 2022. Een opmerkelijke passage over salderen (van zonnestroom) in een kamerbrief over netcongestie (en de oplossingsrichtingen). Deze passage is te vinden op de (helaas zoals wel vaker bij Min EZK documenten) foutief genummerde negende pagina van de Kamerbrief van nieuwe minister voor EZK, Rob Jetten, getiteld "Periodieke update over de schaarse transportcapaciteit op het elektriciteitsnet". Deze 14 pagina's lange brief van 8 februari 2022 is te vinden op de Tweede Kamer site (hier). Hier onder de integrale tekst van de passage over het wetsvoorstel (afbouw) salderen van zonnestroom. Cursivering van Polder PV:
Afbouw salderingsregeling
De salderingsregeling heeft afgelopen jaren succesvol bijgedragen aan
de toename van duurzame opwek. De regeling draagt echter niet bij aan
het efficiënt gebruiken van het net, omdat gebruik van elektriciteit
op moment van productie niet wordt gestimuleerd. Het vorige kabinet heeft
u het voorstel tot Wijziging van de Elektriciteitswet 1998 en de Wet belastingen
op milieugrondslag, ter uitvoering van de afbouw van de salderingsregeling
voor kleinverbruikers aangeboden, Kamerstukken 35594. Als gevolg van de
opgelopen vertraging in de behandeling door de controversieel verklaring,
is de in het wetsvoorstel opgenomen ingangsdatum van de afbouw
van de salderingsregeling van 1 januari 2023, niet meer haalbaar.
Daarnaast beraadt het kabinet zich nog op eventuele aanpassingen op
dit wetsvoorstel. Ik zal u zo snel mogelijk in het tweede kwartaal
hierover informeren en wil uw Kamer dan ook verzoeken om het wetsvoorstel
tot die tijd aan te houden.
Voor commentaar van Polder PV op het wetsvoorstel, zie mijn bijdrage onder 28 oktober 2019 (ja, dat is alweer 28 maanden geleden ...).
Eerdere kamerstukken over dit wetsvoorstel zijn te vinden onder dossier nummer 35594, zoals hierboven aangegeven. Die kunt u via deze link terugvinden op de Tweede Kamer site.
"Saldering blijft noodzakelijk in het nieuwe Regeerakkoord". Roland van der Klaauw, directeur bij Wocozon, het bedrijf wat huur corporaties helpt bij het veruurzamen van hun huurwoningen bestand door zonnepanelen aan te brengen, plaatst zeer kritische kanttekeningen bij de plannen van het kabinet om de saldering van zonnestroom af te bouwen, in een artikel op Solar365.nl (3 februari 2022). Hij claimt dat dit sowieso de doodsteek voor het business model bij de huurcorporaties zal betekenen. En, omdat er straks met dynamische tarieven gerekend mag worden door leveranciers, dit in combinatie met landelijk uitgerolde slimme meters bij alle huishoudens, gaat betekenen dat op de momenten van de hoogste opwek, midden op de dag, die huishoudens weinig of in het geheel niets voor hun zonnestroom zullen krijgen. Met name omdat zeer lage, of zelfs negatieve marktprijzen steeds vaker voor gaan komen.
Vd Klaauw claimt ook, dat bij een gemiddeld huishouden, maar liefst 70% van de opgewekte zonnestroom direct aan het net wordt geleverd, waar ik al langer achter was. Dit maakt dergelijke huishoudens zéér kwetsbaar voor manipulatief gedrag van o.a. leveranciers, die in de nieuwe situatie extreem nadelig voor dit soort huishoudens zal gaan uitpakken in vergelijking met de klassieke situatie van 100% saldering op jaarbasis. Hij wil een "salderings-quotum" voor huishoudens, van 2.500 kWh/jr, en voor all-electric woningen van 6.000 kWh/jr (incl. afbouw in die richting). Hij stelt dat dit "budget neutraal' gefinancierd zou kunnen worden door de jaarlijkse energie belasting teruggave (foutief benoemd als "heffingskorting") "variabel te maken". Hoe hij dat laatste voor zich ziet vraag ik me af, die enorme "negatieve post" op het elektra deel van de energie nota's is een zeer complex instrument, wat regelmatig, ook per 1 januari 2022, wordt ingezet om, van regerings-wege, onvoorspelbare marktontwikkelingen af te vangen. Die kun je niet zomaar "afhankelijk van een theoretische thuis situatie" gaan maken, want dan zullen nieuwe slachtoffers geofferd moeten gaan worden.
Van der Klaauw zal gaarne meewerken aan verbetering van de wetgeving op dit gebied, waarbij hij vooral de nadruk legt op de kwetsbare huursector.
In een vergadering van leden van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) op 13 januari 2022, is diep ingegaan op de vele problemen rond de beschikbare netcapaciteit in Nederland, de voortgang van de tallozen RES projecten, het steeds vaker "on-hold" zetten van lokaal gedragen postcoderoos (opvolger regeling: SCE) projecten, de haalbaarheid van de verhoogde Klimaatambities van het kabinet, en de vergoeding voor de vele uren ambtelijke tijd die de gemeentes tot nog toe hebben opgehoest. Een van de hoofd conclusies is een algemene eis aan de Rijksoverheid, "Zorg dat Klimaatakkoord kan worden uitgevoerd". Tijdens de vergadering werd een motie aangenomen van de Friese gemeente Ooststellingwerf, o.a. over het continueren van de salderingsregeling voor zonnestroom:
"Verzoekt
het bestuur van de VNG er bij het Rijk op aan te dringen om:
• de salderingsregeling voor particulieren in deze probleemgebieden
die zonnepanelen op hun dak
plaatsen te verlengen en de vanaf 2023 beoogde afbouw van deze regeling
op te schorten;
• de netwerkbedrijven de wettelijke mogelijkheid te geven om (voor
lokale initiatieven) te
investeren in alternatieven, zoals opslag van elektriciteit en productie
van waterstof;
• subsidieregelingen voor lokale projecten, zoals de Subsidieregeling
Coöperatieve Opwekking
(SCE), in regio’s met netwerkproblemen, op het moment dat er weer
aansluitmogelijkheden
beschikbaar zijn, onder de nu geldende condities aan te bieden"
Met name dat eerste punt, de salderingsregeling voor particulieren (uitsluitend) in probleemgebieden (m.b.t. beschikbare netcapaciteit en / of spannings-problemen bij kleinverbruikers) continueren (en elder de reeds lang geleden aangekondigde stapsgewijze afbouw per 1-1-2023 starten), lijkt me nogal moeilijk uitvoerbaar. En zal waarschijnlijk alleen al op basis van het hiermee selectief ongeldig verklaren van het nationaal geldende "rechtsgelijkheid" principe bij de energievoorziening door juristen worden afgewezen. We gaan zien wat er terecht zal komen van dit voorstel.
Nee, niet iedereen aan de thuisbatterij! Energeia, 6 september 2021 (Trilemma reeks). Opinie artikel van langjarig in de energie sector werkzame Sjak Lomme, over de onwenselijkheid om "iedereen" met een PV installatie al dan niet gesubsidieerd aan een accu-systeem te "helpen". En daarmee de al lang geplande "afbouw van de salderings-regeling" voor kleinverbruikers / prosumenten te faciliteren. Het is veel beter om gericht daar waar eventuele netproblemen (gaan) optreden, de netbeheerders daar verzwaringen te laten uitvoeren en/of andere mogelijkheden zoals (buurt-) opslag o.i.d. kunnen laten uitbesteden aan externe partijen. Een van zijn argumenten is, dat financiële prikkels voor gedragsverandering bij de consument (beduidend meer eigen consumptie van zonnestroom, wat trouwens zeer beperkt haalbaar is, zowel voor buiten huis als thuis werkende lieden) schril zullen uitpakken t.o.v. de te verwachten resultaten daarvan. Bovendien zouden consumenten zich in transport tarieven moeten gaan verdiepen om te achterhalen waar nog wat centen zijn te verdienen. Ik geef u op een briefje: consumenten snappen helemaal niets van de waanzinnig ingewikkelde tarief structuren, en hebben vaak geen benul waar een eventueel "beperkt" verdienmodel zich schuil houdt. Het gros van de Nederlandse burgers, hoog opgeleid of niet, snapt nauwelijks iets van de energienota. Lomme pleit voor vervroegde afbouw van de salderingsregeling en hecht kennelijk veel geloof aan "de markt" die de oplossing wel zou gaan brengen. M.a.w., accu opslag alleen op de plekken waar dat nodig is, i.p.v. overal verspreid daar waar het middel zeer ineffectief zal blijken te zijn. We gaan het zien.
De postcoderoosregeling. Tweede Kamer site, 16 februari 2021. Lijtje van 11 kamervragen van D'66 leden Van Weyenberg en Sienot aan de ministers van Financiën, Vijlbrief, en Min. EZK, van 't Wout, over de wijziging van de postcoderoos regeling (ook wel "regeling verlaagd tarief") in een subsidieregeling voor lokale energie coöperaties. De vragen gaan inhoudelijk in op de wijziging, en de problemen die daarbij kunnen opdoemen. Zoals het in de sector reeds gesignaleerde probleem dat bij bestaande PCR projecten bij uithuizen van leden (verhuizing naar lokatie buiten het toepasselijke postcode gebied), de "zonnedelen" van de verhuizer terug gekocht moeten worden door bestaande leden. Die dat mogelijk helemaal niet kunnen vanwege financiële redenen, of omdat ze al aan hun "taks" zitten t.o.v. hun totale stroom consumptie per jaar. Er mogen immers onder de oude regeling, vanwege de overgansregeling in het nieuwe regime, geen nieuwe leden meer voor het specifieke project worden aangenomen. Als het terugkopen van de af te stane aandelen in het project (of: projecten) niet lukt, zou in het ergste geval de vaak met veel moeite tot stand gekomen betreffende coöperatie mogelijk zelfs failliet kunnen gaan. De kamerleden zien de onzekerheden rond deze "catch 22" situatie als leidend tot rechtsongelijkheid, en een afbreuk aan beleid wat juist meer groene investeringen nodig heeft. En roepen op om met name de toetredingsbeperking in de "oude" PCR regeling aan te passen om te voorkomen dat lokale energie coöps failliet kunnen gaan.
Afbouw subsidie zonnepanelen op losse schroeven. Nu.nl, 12 februari 2021. Nu.nl neemt wel erg makkelijk aan dat, vanwege het controversieel verklaren van het wetsvoorstel afbouwen salderingsregeling (bericht hier onder), die langdurig voorbereide fundamentele wijziging in een van de meest succesvolle stimuleringsregelingen voor zonnestroom in NL (bij uitsluitend kleinverbruikers), spaak zou kunnen gaan lopen. Gezien de fundamentele bezwaren van het Ministerie van Financiën inzake het principe van salderen (waardoor ze inmiddels al zeer veel energiebelasting, SDE heffing, én btw daar over mis lopen), zou ik daar geen casino fiches op durven inzetten. Een zeer storend element in het artikel is, voorts, de kennelijk bevraagde woordvoerder van Netbeheer Nederland, waarvoor Nu.nl het complete onzin argument optekent "Het zorgt voor onnodig veel onzekerheid. Voor consumenten ontbreekt nu de verplichting een slimme meter te accepteren." Slimme meters zijn noodzakelijk om de salderingsregeling af te bouwen. "We gaan het proberen, maar een prikkel ontbreekt nu". Misschien is de woorvoerder verkeerd, onvolledig, of uit zijn verband geciteerd, want de "slimme meter" is helemaal géén vereiste voor de invoering van dat wetsvoorstel. Wat ook expliciet duidelijk wordt uit de gepubliceerde informatie rond het - momenteel tijdelijk op ijs gezette - wetsvoorstel: u mag ook, als u, om wat voor reden dan ook, echt geen "slimme, op afstand uitleesbare meter" wilt, nog steeds een domme digitale meter accepteren, met invoedings-en afname telwerken. Want daarmee kan exact hetzelfde geschieden als met een slimme meter. En dat staat doorvoering van het wetsvoorstel dus absoluut níet in de weg !
Een bevraagde woordvoerder van de tientallen energieleveranciers tellende koepel organisatie Energie Nederland stelt, dat de branche organisatie een "dubbel" gevoel heeft over de huidige status quo, maar wil ze wel dat "de salderingsregeling op een andere manier [wordt] afgebouwd".
Nogal voorspelbaar bij zo'n maatschappelijk al lang over de tong gaand energie onderwerp: er staan, tijdens het posten van dit bericht, al 569 reacties onder dat artikel. Veel ervan bevatten onjuistheden, verkeerde interpretaties, en/of fouten. Het is totaal zinloos om hier op te reageren, want dan kun je daar wel je levenswerk van gaan maken (met zeer fragenswürdige uitkomst).
Lijst van controversiële onderwerpen zoals vastgesteld door de Kamer op 9 februari 2021. Website Tweede Kamer, 10 februari 2021, Kamerstuk 35 718 Nr. 16. Op 10 februari ontving de kamervoorzitter van de betreffende commissies de als "controversieel" bestempelde wetsvoorstellen en te behandelen kamerbrieven, die, vanwege het demissionair zijn van kabinet Rutte III, niet meer in behandeling genomen mogen worden ("wordt aangehouden"). De behandeling ervan mag pas door een volgend kabinet worden gedaan. Niet verbazingwekkend, gezien de forse kritiek vanuit de samenleving, is het wetsvoorstel voor de afbouw van salderen van zonnestroom, een van de wetsvoorstellen onder het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, daar een van, zoals eerder al leek te gaan gebeuren (berichtgeving onder 17 december 2020). Dus behandeling ervan zal nog wel even op zich laten wachten. Nog onzeker is of deels reeds in onder dit bericht besproken artikelen geventileerde kritiek tot "een andere wetsvoorstel" zal leiden, of dat de kern overeind zal gaan blijven. Dat wordt dus nog even spannend.
Hierboven afgebeeld: de header van het kamerstuk met controversieel bevonden onderwerpen, onderaan de vier wetsvoorstellen van Min. EZK die daar onder vallen, incl. het door mij rood-omlijnde wetsvoorstel "afbouw salderingsregeling voor kleinverbruikers". Ook een zeventien-tal kamerbrieven van Min. EZK worden (nog) niet besproken, iig niet onder het huidige demissionaire kabinet. Daaronder ook de kamerbrief van Vijlbrief van Min. Financiën, over de nagekomen "Ramingstoelichting" bij genoemd wetsvoorstel. Deze heb ik reeds eind november 2020 besproken en van commentaar voorzien.
Benut uitstel van afbouw salderen voor verbeterde regeling, 5 februari 2021 (Stroomversnelling). Deze organisatie, die zich vooral bezighoudt met de lobby en bouw van zogenaamde NOM ("Nul Op de Meter" woningen), en die zich in het najaar van 2019 al had uitgesproken tegen afbouw van de salderingsregeling voor zonnestroom, rept zich opnieuw n.a.v. het controversieel verklaren van het Wetsvoorstel van destijds nog minister Wiebes. Ze pleiten voor een herbezinning, omdat de uitbreiding van PV installaties in de huursector, én de opschaling van de bouw van NOM woningen, er ernstig door zullen worden bemoeilijkt. De afbouw van de salderingsregeling maakt het bijvoorbeeld zeer onwaarschijnlijk dat de huursector haar potentieel van 13-19% realisatie van het Klimaatakkoord al in de oorspronkelijk verwachte jaar 2037 zou kunnen realiseren. Daarnaast zou uit een DMGR studie in opdracht van het ministerie van BZK blijken dat aan het eind van de afbouw periode de kosten voor de huurder die een zogenaamde EPV vergoeding betaalt aan de corporatie, zouden toenemen tot 60 Euro per maand. De verwachting is dat deze verslechtering niet valt te communiceren, en dat het gevolg zal zijn dat de propositie van NOM verbouwingen verder zal verslechteren, en de Klimaatakkoord doelen nog verder uitgehold zullen gaan worden.
Stroomversnelling heeft twee aandachtspunten voor een beter alternatief. (1) Zorg dat de nieuwe regeling gunstiger wordt voor woningen die voldoen aan een minimale energieprestatie. Door de introductie van de nieuwe energielabelsystematiek is binnen afzienbare tijd voor elke woning inzichtelijk wat de huidige energieprestatie is. Woningcorporaties hebben sowieso de opgave om hun woningbezit 2050-ready te maken, door aan de standaard uit het Klimaatakkoord te voldoen. Op deze manier blijven investeringen van woningcorporaties in zonnepanelen ook rendabel onder de nieuwe regeling en is er een extra stimulans om woningen op het niveau 2050 te brengen. Bovendien neemt dit het probleem bij EPV-woningen weg.
En (2) Geef in de nieuwe regeling bewoners met zonnepanelen, die aan kunnen tonen dat een minimum aandeel van de opgewekte elektriciteit door hen zelf wordt geconsumeerd, de mogelijkheid het restant volledig te salderen. Op deze manier ontstaat er een stimulans voor zelfconsumptie en wordt de impact op het elektriciteitsnet (een van de nadelen van de huidige regeling) verkleind. Dat laatste valt trouwens mee, de grote netproblemen worden vooral veroorzaakt door de geconcentreerde bouw van zeer grote (zonne) projecten op lokaties die nooit een uitgebreid net hebben gekend (landelijke gebieden in o.a. NO, en inmiddels ook in Z Nederland).
Stroomversnelling linkt in haar artikel ook nog twee eerdere bijdragen over deze materie, waaronder een bijdrage met webinar van Energielinq, zie onderaan het artikel gelinkt in de aanhef.
Uitrol zonnepanelen bij woningcorporaties: ‘Verdienmodellen moeten aangepast’, 11 januari 2020 (Solar Magazine), kort interview met dé specialist m.b.t. zonnepanelen implementatie in de huursector, Maarten Corpeleijn, van Zonnig Huren. Hier plaatst Corpeleijn enkele kanttekeningen bij de weg die corporaties zouden kunnen gaan in samenhang met de dreiging van de afbouw van de salderingsregeling, ook in financieel opzicht. Corpeleijn besteedt op zijn website regelmatig onderbouwd aandacht aan diverse consequenties van tariefstellingen, onderhoud, monitoring, e.d., bij zijn ervaringen met corporaties die in de huursector zonnepanelen (willen gaan) plaatsen. Een mooi inkijkje is zijn blog "Effect wegvallen saldering, Aedes en Wiebes oneens – reken het zelf uit" van 7 oktober 2020, zie ook andere relevante stukken op zijn overzichtspagina.
Roland van der Klauw: ‘Afhaken sector dreigt, salderingsquotum zonne-energie noodzaak’, 11 januari 2021 (Solar Magazine). Directeur van der Klauw van de grootste "ontzorger" van de huurcorporatie sector op het gebied van zonnepanelen voor huurders (bijna 86 duizend panelen geplaatst, verdeel over 20 duizend installaties), over de dreigende ineenstorting van de versnelde uitbouw van PV in de huursector. Dit n.a.v. de aangekondigde plannen voor de afbouw van de salderingsregeling, waar de huursector voor de volle honderd procent van afhankelijk is, om installaties rendabel te laten aanleggen. Financiering binnen de sector leidt tot 2-3 maal zo lange terugverdientijden dan voor zonnepanelen op eigen woning. Van der Klaauw pleit voor een zogenaamd "salderings-quotum" van 2,5 MWh voor "gewone", en 6 MWh (per jaar) voor "all-electric" huurwoningen. Ook dient niet de spotmarkt prijs te dienen als referentie, maar de gemiddelde prijs die consumenten voor een kWh betalen. Gaat dat alles politiek niet lukken, dienen er andersoortige subsidies voor de huursector te komen, anders haakt deze af bij de energietransitie. Een land als Nederland onwaardig.
Zie ook het vervolg artikel met kort interview van Corpeleijn van Zonnig Huren, en reactie van Aedes (eerder al in vergelijkbare bewoordingen in eerdere stukken op deze overzichtspagina).
Brief van de minister van Economische Zaken en Klimaat - uitstelbrief dd. 17 december 2020, de laatste die Minister Wiebes nog in functie over de maatschappelijk gevoelige afbouw van de salderingsregeling heeft verstuurd naar de Tweede Kamer. Gezien de vele vragen en de noodzaak van "interdepartementale afstemming", lukte het Wiebes' ambtenaren niet om deze vragen voor het Kerstreces van december 2020 te (laten) beantwoorden. In januari van het nieuwe jaar verdiepte de corona crisis zich ook in Nederland, en werd bovendien de al lang slepende toeslagen affaire bij de Belastingdienst diverse betrokkenen, inclusief Wiebes, fataal. Het derde kabinet Rutte III viel op 15 januari 2021, en Wiebes stapte direct op. Inmiddels staat het wetsvoorstel afbouw salderingsregeling op de rol om mogelijk als "controversieel te verklaren" te worden opgevoerd. Zie de groslijst van de vergadering van de Tweede Kamer commissie die hier over moet besluiten.
Energeia (pay-wall) en DNER's nieuws site www.solar365.nl stipten op 27 jan. 2021 o.a. ook aan dat het wetsvoorstel salderen op de groslijst "controversieel" staat. Maar daarmee is nog niet zeker of het die status ook daadwerkelijk krijgt. De Tweede Kamer beslist over deze lijsten, wat er op komt, en wat er niet op komt. Komt het wetsvoorstel afbouw salderen op die lijst te staan, kan pas een volgend kabinet hier verder mee aan de slag. Zoals al uit andere reacties van diverse partijen blijkt (o.a. Steden netwerk), eerder op deze pagina gemeld, is de tegenstand om dat wetsvoorstel aan te nemen groot.
Solar365.nl, het pers kanaal van DNER / Solar Solutions, kwam op 2 februari 2021 met een opinie artikel "Zo kan de salderingsregeling behouden blijven", waarin van de gelegenheid van het demissionair raken van het kabinet gebruikt wordt gemaakt om nog even het afbouwen van de salderingsregeling af te raden, als een van de meest succesvolle regelingen die Nederland heeft gekend op het gebied van zonnestroom (tegenwoordig natuurlijk exclusief het nog succesvollere SDE subsidie systeem voor grotere projecten). Auteur Christian Sparborth besluit de oproep met de stellingname "De salderingsregeling is een voor iedere consument begrijpelijk instrument dat we nog hard nodig zullen hebben om de opgeschroefde Europese reductiedoelen waar te maken. Het zou dan ook mooi zijn als de politiek zich aanpast aan de nieuwe klimaatrealiteit en er tijdens de komende formatie wordt besloten om dit succesnummer te prolongeren".
Afbouw saldering nekslag investering woningcorporaties? Wederom een artikel op de site Solar365.nl (initiatief van de bekende beurs- en congres specialist Solar Solutions), 8 december 2020. Auteur Simone Tresoor. Zonnepanelen op corporatie woningen zouden 13% tot 19% van de doelstelling duurzame energie "op land", op landelijk niveau voor hun rekening kunnen nemen. Waarbij volgens de Aedes data, de volumes in 2017-2019 30 duizend eengezinswoningen en 20 duizend meergezinswoningen nieuw per jaar met zonnepanelen, zouden kunnen doorgroeien naar hoge volumes van 50 tot 30 duizend per jaar tm. 2030 "onder de huidige omstandigheden". En het totale potentieel rond 2037 zijn ingevuld. Door de afbouw van de salderingsregeling zou dit hoge potentieel in gevaar kunnen gaan komen. Tussen 2024 en 2033 zou er extra steun moeten komen, omdat het in die jaren door de afbouw van de te salderen volumes onrendabel gaat worden om te investeren (onder rendements-eis van 4% op de investering). En er pas na 2033 een kostprijs wordt verwacht waarmee dat wel weer zou kunnen.
Momenteel zouden de corporaties het nog redelijk goed doen, maar het sentiment m.b.t. de afbouw van de salderingsregeling is negatief. Ook bekende "huurcorporatie ontzorger" Wocozon is bevraagd naar hun inschatting, waarbij ze claimen dat ze 30% meer volume hebben afgezet dit jaar. Onderzoeksbureau DNE blijft volhouden dat particulieren een "terugverdientijd van 6,6 jaar" OK zouden vinden, en als die zou stijgen naar de in het wetsvoorstel en daar aan ten grondslag liggende onderzoeken verwachte "mogelijke 9 jaar", er onherroepelijk een sterk negatief effect van de investerings-bereidheid zou volgen. Ook wordt gesuggereerd, dat corporaties bij een voldoende lage kostprijs (bij continuering van de gemiddeld 3,5% daling per jaar in het afgelopen lustrum) mogelijk grootschalig zouden willen inkopen, en daarmee hun buca door extra kortingen zouden kunnen veiligstellen. Ergo: het kan nog alle kanten op gaan in de huursector.
Erik
de Leeuw (SolarWatt): ‘Onbeperkt salderen is niet slim’.
Website Solar365.nl, 25 november 2020. Interview met algemeen manager
Benelux van Duitse glas-glas zonnepanelen fabrikant SolarWatt. "Het
is goed dat de salderingsregeling wordt afgebouwd, zegt directeur Erik
de Leeuw van SolarWatt Benelux. ‘We moeten lokaal gebruik van zonnestroom
stimuleren’." Daarbij dient beseft te worden dat SolarWatt
ook MyReserve thuisbatterij pakketten met EnergyManager verkoopt, en dat
ze een aandeel zouden hebben van 10% van de Duitse afzet markt voor opslag
systemen. Geclaimd wordt dat zonnestroom wordt weg gegooid vanwege netcongestie,
maar dat is zowel in Duitsland, als in Nederland niet het geval bij woningen.
Daar gaat het sporadisch om grote commerciële projecten, en beslist
niet om overschot stroom bij klassieke kleinverbruikers (daar wordt sowieso
snel gereageerd door netbeheerders, in gevallen van spanningsproblemen,
met name bij dunbevolkte "eindtakken" van lokale grids). Dat
kan geen argument zijn om salderen "dom" te vinden, zoals wordt
gesuggereerd. Salderen van zonnestroom vindt sowieso grotendeels in bevolkingscentra,
steden en dorpen plaats, waar ook veel stroom al direct wordt geconsumeerd.
De grote problemen met de netten zijn vrijwel uitsluitend door de grote,
met forse SDE subsidie beschikkingen voorziene rooftop en, vooral grondgebonden
projecten veroorzaakt.
Een ander citaat: “De meeste gebruikers zijn puur financieel gemotiveerd.
De omslag zal waarschijnlijk over vijf tot zes jaar zijn, als de salderingsregeling
verder wordt afgebouwd. In Duitsland is opslag nu al interessant, vanwege
de hogere energieprijzen door de opslag voor zonne-energie, terwijl het
teruglevertarief slechts 6 eurocent per kilowattuur bedraagt. Dan is de
business case simpel. Duitsers die investeren in zonnepanelen nemen er
nu altijd een accu bij. Dat zal in Nederland ook straks gebeuren.”
Daar moet een kanttekening bij. De harde Einspeisevergütungen (FIT)
voor nieuwe PV installaties tot 10 kWp (zelfs in Duitsland: vrijwel exclusief
domein van residentiële solar) zijn, vanaf
1 december 2020 netgekoppeld, 8,32 cent per kWh. Voor alle oudere
installaties is die 20 jaar in Wet verzekerde (!!) invoedings-vergoeding
véél hoger. Hoe ouder, hoe hoger die tarieven zijn. Dus
waar die "6 ct/kWh" vandaan komt is een groot vraagteken. Wel
is het zo, dat vanwege de subsdies voor opslag systemen via de KfW bank,
er een compleet nieuwe categorie kopers is ontstaan in Duitsland, die
bij aanschaf van een PV installatie direct een opslag systeem kopen. De
situaties in Duitsland en Nederland blijven ook op dit punt compleet onvergelijkbaar.
Ramingstoelichting bij het wetsvoorstel afbouw salderingsregeling incl certificering van het CPB. Website Rijksoverheid, 24 november 2020. Staatssecretaris van Min. Fin., Vijlbrief, stuurt de Tweede Kamer een korte toelichting, en een document wat abusievelijk nog niet bij de het wetsvoorstel voor de afbouw van de salderings-regeling was gevoegd (voorstel 8 oktober 2020 door Wiebes naar de TK verstuurd), de "Ramingstoelichting". Hierin een kort verslag van het Centraal Planbureau, met hun oordeel over dit alternatief van het oorspronkelijke plan in het regeerakkoord van Rutte III, om per 2020 de salderingsregeling direct te schrappen en daarvoor in de plaats een "terugleversubsidie" in het leven te roepen. Het CPB acht de raming van Min. Fin. "redelijk en neutraal", maar zet daarbij kritische kanttekeningen, vanwege de "hoge mate van onzekerheid in de toekomstige elektriciteitsproductie en het elektriciteitsverbruik".
Het CPB komt in haar analyse, waarin nogal wat aannames zitten, en waarin bijvoorbeeld elektriciteitsproductie bij groot- en kleinverbruikers gesplitst moesten worden (basis gegevens uit de Klimaat- en Energieverkenning 2019 van het PBL), en de zogenaamde "grondslag" voor de energiebelasting bij kleinverbruikers verdeeld moest worden over de betreffende energiebelasting "schijven" (met verschillende tarieven). Met name voor het kleinverbruik in de nijverheid en de diensten- en landbouwsector moesten aannames worden gemaakt "waar geen ondersteunende gegevens voor beschikbaar" blijken te zijn. Wel is het zo, dat de daar uit voortvloeiende onzekerheid voor het bepalen van de totale budgettaire effecten "een relatief beperkte omvang" zou hebben. Immers: het allergrootste volume m.b.t. salderen, vindt plaats bij de huishoudens, waarvan er eind 2019 al 976 duizend waren met zonnepanelen volgens de laatste CBS cijfers. Het CPB komt na hun berekeningen met de volgende tabel, de "fiscale derving begrenzing" ten opzichte van het uitgangspunt van het Regeerakkoord 2017 (toenmalig voorstel afschaffen salderen per 1-1-2020, en invoering "terugleversubsidie").
In bovenstaande tabel in de eerste regel de "fiscale opbrengst" die zou resulteren uit het direct afschaffen van de salderings-regeling per 1 januari 2020, hier getoond vanaf 2023 (lees: meer inkomsten uit energiebelastingen en btw over elektra bij kleinverbruikers), oplopend van 410 naar 709 miljoen Euro per jaar. In de tweede regel het alternatief zoals nu voorgesteld (geleidelijke afbouw van het te salderen aandeel per jaar, vanaf 2023), oplopend tot extra inkomsten voor de Staat, van 134 tot 565 miljoen Euro per jaar, en structureel ook 709 miljoen Euro. De derde regel geeft het verschil tussen de twee voorstellen weer, aflopend van 277 miljoen Euro (minder inkomsten dan t.o.v. oorspronkelijke plan in Regeerakkoord) naar 144 miljoen Euro in 2030. En structureel "0": het uiteindelijke effect in 2031 zou nihil moeten zijn.
In de "ramingstoelichting" is het verschil in kosten van de oorspronkelijk geplande "terugleversubsidie" per jaar afgezet tegen de "kosten van de variant fiscaal begrenzen" weergegeven, over de jaar reeks 2020 tm. 2030:
De jaar kosten voor de "teruglever subsidie" volgens het oorspronkelijke Regeer Akkoord (RA) zouden 213 mln Euro in 2020, en vanaf 2021 240 mln Euro zijn geweest, culminerend in 2.613 mln Euro tm. 2030 (bovenste regel). In het afbouw scenario (nieuwe wetsvoorstel) lopen de kosten eerst op van 258 naar 291 mln Euro (salderen nog onbeperkt toegestaan tm. 2022), en nemen met de invoering van de nieuwe regeling vanaf 2023 vervolgens weer af, van 277 mln Euro, naar 144 mln Euro in 2030. Daarvan is de cumulatie 2.611 mln Euro, dus nagenoeg gelijk aan de oorspronkelijke plannen, en dat heet in Den Haag "budget neutrale uitvoering van een [gewijzigde] belastingmaatregel".
Wel waarschuwt het CPB voor teveel optimisme. De raming is "met veel onzekerheid omgeven", waarbij sterk onzekere factoren als (1) de toekomstige ontwikkeling van de elektriciteitsprijs, (2) kosten van zonnestroom installaties, en (3) de "rendementsontwikkeling" van zonnepanelen een belangrijke invloed hebben. Ook zit er een aanname in van het "te verwachten eigenverbruik" bij kleinverbruikers van elektriciteit. Door de verminderde financiële voordelen, en de langere terugverdientijden, zou de verkoop van zonnepanelen kunnen gaan dalen, en, volgens een ECN rapport uit 2017, kunnen leiden "tot 20% minder elektriciteitsopwekking bij kleinverbruikers". Hiermee samenhangend, wordt verwacht dat een toenemend aantal mensen met zonnepanelen opslag (in accu's) zal gaan overwegen, waarbij de middagpiek "uitgesteld naar de avonduren" wordt geconsumeerd, om te voorkomen dat er zeer weinig voor de momentane invoeding wordt betaald. In de introductie bij het document wordt gewag gemaakt van de mogelijkheid dat het aandeel eigen verbruik "zal toenemen naar 40%". Daar kunnen best vraagtekens bij worden gezet, want het hangt er helemaal van af hoe betaalbaar zo'n systeem zal zijn, en wat het (verwachte) profijt ervan is voor het betrokken huishouden. Die zijn allemaal zeer verschillend qua energiegedrag, omvang, en aard en grootte van het betreffende huis. Zeker bij klein behuisde huishoudens met laag stroom verbruik en zonnepanelen op het dak kon deze verwachting wel eens volkomen verkeerd uitpakken.
Daarnaast wordt ook een onzekerheid benoemd over eventuele reacties van gemeentes op de afbouw van de salderingsregeling. Die zouden beslist, bij opdoemende, al dan niet gepercipieerde "doemscenario's" over het perspectief van genoeg rendement voor zonnepanelen bij hun burgers, alsnog kunnen overgaan tot weer een kermis aan (aanschaf) subsidie regelingen en/of leningen met zeer lage rentes, die een mogelijke afkalvende afzetmarkt in het residentiële segment zouden kunnen voorkomen. Ook andere gedragseffecten hebben uiteraard veel invloed op het uiteindelijke resultaat, want die hebben direct impact op de "grondslag" van de belastingmaatregel (de hoeveelheden elektriciteit waarmee wordt gerekend voor het doorrekenen van de effecten van belasting maatregelen bij energie).
De conclusie van het CPB is dan ook: de raming van de budgettaire effecten van de (nieuwe) maatregel is "neutraal en redelijk". Maar, de raming krijgt wel het "onzekerheidsoordeel hoog".
Verslag van de vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat, 23 oktober 2020. Naar aanleiding van de formele "Wijziging van de Elektriciteitswet 1998 en de Wet belastingen op milieugrondslag ter uitvoering van de afbouw van de salderingsregeling voor kleinverbruikers". Wetsvoorstel 35594 nr.l 5, beter bekend als "de afbouw van de salderingsregeling" voor kleinverbruikers met (bijna uitsluitend) zonnepanelen op het dak. Voor wetsvoorstel, zie hier. Naar aanleiding van de "voornemens" van Wiebes / Min. EZK om de salderings-regeling af te bouwen, is een waar spervuur van vragen gekomen van alle fracties in de kamercommissie. Het verslag omvat maar liefst 14 pagina's bomvol vragen in een Word document, die zijn onderverdeeld in 2 belangrijke secties, "Doel en aanleiding", resp. "Hoofdlijnen wetsvoorstel". Het tweede grote blok is onderverdeeld in 3 paragrafen, "Geleidelijke afbouw van de salderingsregeling", "Redelijke vergoeding voor invoeding", resp. "Verplichting meetinrichting die afname en invoeding afzonderlijk kan meten".
Alle fracties hebben talloze vragen over de noodzaak, de reikwijdte, de geschetste wijze van afbouw, de vermeende (overblijvende) terugverdientijd (7-9 jaar of nog langer), de rekenfactor van de uiteindelijk overblijvende niet meer te salderen vergoeding (70 of 80% van de "leveringsprijs"), de onvoldoende geachte aandacht voor de belangrijke huursector, die zwaar getroffen zal worden, de absolute noodzaak om actief (subsidie) beleid op te zetten voor opslag van elektriciteit thuis of in de buurt, en talloze andere issues, die Wiebes' ambtenaren mogen gaan beantwoorden. Vele zorgen worden geuit over de afbraak van de meest succesvolle stimuleringsregeling voor huishoudens, en de mogelijke ernstige terugval van de bereidheid van burgers om zonnepanelen te kopen. Diverse partijen staan op harde monitoring van de gevolgen van de afbouw van de salderingsregeling, en roepen daarbij op om in te grijpen als er daadwerkelijk een flinke negatieve impact ontstaat op de bereidheid om aan de zonnepanelen te gaan bij de burgers. Bij sterk negatieve trends, zou het in het wetsvoorstel opgenomen afbouwpad (9% minder te salderen van de momentane netinvoeding per jaar) gewijzigd moeten kunnen worden. Het PvdA eist tussentijdse beleidsevaluaties, sneller dan de gebruikelijke 5 jaar, om de vingers aan de pols te houden gezien de vele onzekerheden die met dit wetsvoorstel gepaard gaan.
Door diverse fracties wordt verwezen naar externe rapporten, zoals het recente, door de G40 ingebrachte SEO rapport, wat kritische noten kraakt over de aannames van een eerdere rapportage van PWC. Ook wordt verwezen naar een rapport van Fakton in opdracht van huurders belangen organisatie Aedes, waaruit zou blijken dat de situatie voor PV toepassingen bij huurders flink zou verslechteren - de corporaties zouden vanaf 2024 hun investeringen niet meer kunnen terugverdienen. Het CDA vraagt zich af waarom er niets is gedaan met het dringende advies van Raad van State, om onderzoek te doen naar de situatie voor de huursector, en op basis daarvan het wetsvoorstel aan te passen. Toezeggingen van het Ministerie van Binnenlandse Zaken, om andersoortige financieringen voor de huursector op te tuigen zijn nog niet nagekomen, terwijl het meest succesvolle ondersteunings-systeem, salderen van de elektriciteits-opwek en de consumptie bij de huurders, nu afgebroken gaat worden. Meerdere paragrafen vragen van de SP gaan over de gevoelige materie: zonnepanelen, salderen, en de huursector. Ze willen harde cijfers over de voortgang van PV in de huursector. De fractie stelt: "Waarom laat de regering dit grote aandeel woningen, 40 procent van alle woningen in Nederland, zomaar schieten? Deze leden vragen waarom de sociale huursector helemaal wordt uitgesloten."
PvdD heeft ook kritische kanttekeningen bij het wetsvoorstel. Ze formuleren dit als volgt: "Waarom de regering een (kennelijk) succesvolle regeling zo snel wil afbouwen, gezien de opgave om in 2030 55 procent CO2-reductie te behalen. Kan aangegeven worden van hoeveel “overstimulering” en/of duurzaamheidswinst per producent (huiseigenaren, utiliteitsgebouwen of woningcorporaties) er sprake zal zijn wanneer de salderingsregeling tot 2025 of 2030 wordt gehandhaafd? Hoeveel meer zonnepanelen zouden er geplaatst worden dan dat er klaarblijkelijk gewenst zijn? Wat is de reden dat er een maximum wordt gesteld aan het gewenste aantal zonnepanelen in een klimaatneutrale samenleving? Is dit omdat de capaciteit van het elektriciteitsnet tekortschiet voor meer zonnepanelen?"
CDA heeft in de paragraaf "redelijke vergoeding" moeite met de stellingname dat, bij steeds minder te salderen hoeveelheden zonnestroom "er meer marktwerking ontstaat en dat een kleinverbruiker zelf kan bepalen aan wie en tegen welke prijs diegene de zelfgeproduceerde en ingevoede elektriciteit wil verkopen". Ze vragen aan de regering "hoe deze marktwerking zal gaan ontstaan, ook gezien de door de regering zelf geconstateerde zwakke onderhandelingspositie van kleinverbruikers. Hoe zal daadwerkelijk meer marktwerking in de tarieven voor ingevoede elektriciteit worden geïntroduceerd?"
In de paragraaf bemetering, wordt zowel door CDA als door SP onterecht uitgegaan van het (verplicht) plaatsen van slimme meters als onderdeel van het "verplichtingen pakket" om het wetsvoorstel tot uitvoer te kunnen brengen. Ze snappen blijkbaar beiden niet, dat óók domme digitale meters geplaatst kunnen worden als de betreffende kleinverbruiker daar om vraagt, mits ze voorzien zijn van zowel invoedings- als afname telwerken. Kennelijk hebben de netbeheerders en MinEZK nog steeds niet, na al die jaren, duidelijk kunnen maken dat slimme, op afstand uitleesbare meters, NIET verplicht zijn. Dat is toch wel een kwalijke zaak, dat zelfs in de politiek hierover verkeerde ideeën zijn blijven hangen.
De SP is in het algemeen het hardst in haar oordeel over het wetsvoorstel, "Zij begrijpen niet waarom er is gekozen om een van de meest succesvolle regelingen om huishoudens te betrekken in de energietransitie hiermee teniet wordt gedaan. Deze leden vrezen dat door de verslechterde voorwaarden minder huishoudens tot plaatsing van zonnepanelen over zullen gaan, met een lager aandeel schone energie tot gevolg. Ook leidt dit ertoe dat huishoudens nog minder profiteren van de energietransitie waardoor de verhouding tussen baten en lasten alleen maar schever wordt".
Voor veel meer - nog onbeantwoorde - vragen, zie het hierboven gelinkte document
Openbare consultatie Subsidieregeling coöperatieve energieopwekking. Ministerie van Economische Zaken en Klimaat heeft de openbare consultatie voor de "opvolger van de klassieke postcoderoos regeling", zeg maar PCR 2.0, een nieuwe subsidieregeling, opengesteld. Op de website vindt u alle documentatie rond dit belangrijke dossier, incl. links naar het inmiddels al aangenomen amendement van Mulder / van Weyenberg, en het nog niet behandelde amendement van Sienot (D'66), voor een forse budget verhoging (MEUR 63) voor de nieuwe regeling. De consultatie is opengesteld in een vrij korte periode, tussen 18 november en 9 december 2020.
Na het verstrijken van de einddatum voor de consultatie blijken er maar liefst 33 reacties te zijn binnengekomen. Die kunt u hier allemaal nalezen.
‘Overstimulering’ géén argument voor afbouw salderingsregeling. Website van het stedennetwerk G40 (12 november 2020). De G40 is "het netwerk van 40 (middel)grote steden in ons land, die elkaar vinden in de stedelijke vraagstukken waar de leden van het netwerk voor staan". De G40 heeft Stichting Economisch Onderzoek (SEO) van de Universiteit van Amsterdam (UvA) gevraagd een second opinion uit te voeren op de PWC-onderzoeken, die aan de basis staan van de conclusie van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, dat de salderingsregeling zou leiden tot "overstimulering". En, derhalve, vanaf 2023, afgebouwd zou dienen te worden, zie het wetsvoorstel en recentere, gerelateerde artikelen op deze overzichtspagina. De conclusie van dat "contra-expertise" rapport is: "overstimulering als motivator is niet verklaard aangetoond of onderbouwd". Voorzitter Duurzaamheid van de G40, Karin Dekker stelt, naar aanleiding van het rapport: "Wij constateren dat het begrip ‘overstimulering’ in dit geval niet terecht is. De minister baseert zijn conclusie op diverse onderzoeken die allemaal voortborduren op de Evaluatieonderzoeken van PWC. Zodoende is dit begrip onterecht een geheel eigen leven gaan leiden". Ze stelt vervolgens, dat de salderingsregeling bewoners op dit moment stimuleert om zelf aan de slag te gaan. Wat direct zorgt voor investeringen in lokaal opgewekte duurzame energie en draagvlak in de regio. Dekker concludeert: "In de energietransitie willen we het draagvlak onder bewoners behouden en het liefst vergroten. Afbouw van deze regeling staat haaks op de lokale inspanning die van ons als gemeenten worden verwacht tegen de achtergrond van het Urgenda vonnis".
Voor het genoemde SEO rapport, zie "Second opinion onderzoeksrapporten salderingsregeling" (Bert Tieben ism Ellen van 't Klooster; pdf, 1 MB, 27 pp.). Dat geeft onder anderen aan, dat de PWC rapportages slechts feiten aandragende rapportages waren, maar geen evaluatie rapporten van de salderings-regeling zelf. Een van de conclusies is dat "De ministeries daarmee aan de PWC-rapporten een betekenis toekennen die het volgens PWC zelf niet heeft. De rapporten voldoen ook niet aan de eisen die de rijksoverheid zelf stelt aan periodiek evaluatieonderzoek".
PWC zou ook
te negatief oordelen over de kosten-effectiviteit van salderen. Een vergelijking
met regelingen voor vergelijkbare PV systemen of andere kleinschalige
systemen voor hernieuwbare energie zoals in de ISDE-KA, laat zien dat
de kosteneffectiviteit van salderen vrijwel op hetzelfde niveau ligt als
de kosteneffectiviteit van deze andere regelingen, gemeten als de kosten
per
vermeden ton CO2.
SEO stelts zelfs, dat er net zo goed sprake kan zijn van onderstimulering, afhankelijk van de maatschappelijke kosten van CO2. Ook de suggestie dat het risico op overstimulering toeneemt als gevolg van de kostendalingen van zon-PV worden volgens SEO door PWC niet gefundeerd. Met betrekking tot de relatie met opslag van elektriciteit claimt SEO: "Met verwijzing naar de verwachte groei in investeringen in batterijen in Duitsland stelt PWC dat salderen investeringen in opslag negatief beïnvloedt. Deze conclusie is niet onderbouwd. Dat een investering in opslag de terugverdientijd van zon-PV verhoogt is logisch. Maar dit negatieve effect van opslag op de business case is gelijk in de situatie met en zonder salderen. Zolang de business case voor opslag gekoppeld aan zon-PV onvoldoende rendabel is, is het zinloos om te stellen dat doorgaan met salderen opslag negatief beïnvloedt".
Reactie Vereniging Eigen Huis (die al vaker heeft geprotesteerd tegen afbouw van de salderingsregeling, zie o.a. hier, en hier), 18 november 2020, op het verschenen SEO rapport: "... teleurgesteld dat Wiebes morrelt aan de goed werkende en toegankelijke salderingsregeling. Hierdoor dreigen de klimaatdoelen en het draagvlak onder consumenten hiervoor verder uit zicht te geraken. Zo weigert de minister, ondanks herhaaldelijk aandringen van de vereniging, geen garanties te geven over de terugverdientijd van zonnepanelen". En verder: "“Wiebes schrapt uiteindelijk een prima stimuleringsmaatregel, terwijl hij wel overweegt zonnepanelen te verplichten”, zegt Maarten Eeke van der Veen, beleidsadviseur duurzaamheid bij Vereniging Eigen Huis. “Zijn aanpak lijkt zo weinig samenhangend, zonder oog voor draagvlak.”". Volgens Vereniging Eigen Huis zou minister Wiebes de aanschaf van zonnepanelen juist moeten stimuleren. Ook voor mensen met beperkte middelen en bezitters van huizen met een ongeschikt dak. “Hiervoor moet een nationale aanpak komen”, zegt Van der Veen. “Zo kunnen huiseigenaren op een laagdrempelige manier toch hun woning verduurzamen en komen de klimaatdoelen een stuk dichterbij”".
Amendement van de leden Agnes Mulder en Van Weyenberg 35572-39 over verlenging van de Postcoderoosregeling. Website Tweede Kamer, 10 november 2020. De indieners van het amendement, Mulder van het CDA, en Van Weyenberg van D'66, stellen voor om de formele datum van het "vervallen" van de oude Postcoderoosregeling (volgens reactie Wiebes op vragen n.a.v. het wetsvoorstel van Agnes Mulder: 31 december 2020) gelijk te trekken met de formele ingangsdatum van de opvolger regeling, 1 april 2021. De indieners stellen, dat hiermee lokale energiecoöperaties "voor projecten die zijn gericht op de huidige Postcoderoosregeling, maar die de deadline van 31 december 2020 niet lijken te halen, tot 1 april 2021 de tijd krijgen om de opstartfase af te ronden en hun aanvraag tot aanwijzing in te dienen bij de Belastingdienst". Dit heeft ook gevolgen voor het Belastingplan, waar dit amendement onder valt. Er moet "geschoven" worden met geld, hetgeen wordt geformuleerd als: "De budgettaire derving als gevolg van het langer laten doorlopen van de regeling aan de inkomstenkant is geraamd op € 0,6 miljoen in 2021 en € 8 miljoen cumulatief in de periode 2021-2036". Polder PV ziet de laatste tijd, ondanks de gevolgen van de Corona pandemie, sowieso al meer activiteit bij de energiecoöperaties om nog snel een project onder de oude regeling er door te krijgen. Het amendement werd geaccepteerd met grote meerderheid in de Tweede Kamer, zelfs FvD stemde voor. Alleen PVV stemde tegen. Hiermee kunnen we dus zeker ook meer activiteit bij andere e-coops verwachten, die al langere tijd ooit onder de oude PCR regeling geplande projecten "on hold" hadden gezet. Die zouden dus nog eens 3 maanden extra de tijd krijgen om hun zaken op orde te krijgen. Het zou wel eens een druk eerste kwartaal van 2021 kunnen gaan worden, bij de energie coöperaties ...
Lees ook het Twitter draadje n.a.v. mijn post over het aangenomen amendement (13 nov. 2020)
Gewijzigd amendement van het lid Sienot c.s. 35570-XIII nr. 12 over het met 63 miljoen euro verhogen van het subsidiebudget voor de postcoderoosregeling. Website Tweede Kamer, 5 november 2010. Fors amendement van D'66 kamerlid Matthijs Sienot, breed ondersteund door maar liefst 8 mede-ondertekenaars van partijen van "links" tot "rechts" (CDA, CU, GL, PvdD, PvdA, 50PLUS, SP en VVD), wat oproept om het door Wiebes gereserveerde budget van 37 miljoen Euro voor de "postcoderoosregeling 2.0", (ook wel: "subsidieregeling coöperatieve energieopwekking") op te hogen naar 100 miljoen Euro. Dat geld moet uit de begrotingsreserve duurzame energie van MinEZK worden gehaald, eventuele niet bestede gelden zouden beschikbaar moeten blijven voor de energietransitie, en niet mogen terugvloeien naar de algemene middelen (zoals is geschied bij niet bestede gelden onder de SDE "+" subsidie regelingen, als gevolg van monumentale uitval van beschikte, maar niet gerealiseerde projecten, maar liefst 680 miljoen Euro, een amendement van van Raan van PvVD om die overheveling ongedaan te maken redde het niet). Sienot motiveert het amendement met de stellingname dat meer energiecoöperaties opgezet kunnen worden met dat ruime budget, en er meer huurders, en MKB bedrijven kunnen participeren. En ook, dat zonne-energie projecten op daken zo meer kans maken, wat in lijn is met de (bijgestelde) politiek om het via de beroemde motie Dik-Faber in het leven geroepen concept "zonneladder" meer prioriteit te geven. Voor het eerste jaar, 2021, voorziet Sienot een mogelijk benodigd budget van 4,4 miljoen Euro onder de nieuwe "PCR 2.0" regeling.
Het amendement werd op 8 december 2020 met overgrote meerderheid, 127 / 149, door de Tweede Kamer aangenomen (stemmingsuitslag alhier). Tegenstemmers waren, het wordt voorspelbaar, PVV en FvD.
35572 Nota naar aanleiding van het verslag inzake wijziging van enkele belastingwetten en enige andere wetten (Belastingplan 2021). Website Tweede Kamer, 16 oktober 2020. Enorm Word document van 157 (!) pagina's met antwoorden van talloze vragen door Tweede Kamer fracties op het Belastingplan 2021, door staatssecretaris van Financiën, Vijlbrief. In paragraaf 17 (pagina's 97 tm. 104) wordt ingegaan op de wijziging van de klassieke postcoderoos regeling (PCR, "Verlaagd tarief"), in een nieuwe subsidie regeling (zie ook eindrapportage PBL daarover), in nauwe samenspraak met, o.a., EnergieSamen, de koepel van de energiecoöperaties in Nederland.
SP maakt zich vooral zorgen over de continuïteit, i.v.m. (voor de zoveelste maal) een fundamentele wijziging in een ondersteunings-regime voor zonnestroom in Nederland. Vijlbrief beantwoordt de vragen daarover in de geest van Wiebes' reactie op vragen van Mulder (CDA) op 7 oktober. "In de Postcoderoosregeling liepen energiecoöperaties met een lopend project steeds het risico dat de hoogte in de eerste schijf energiebelastingtarief zou wijzigen en dus de hoogte van de stimulering. In de subsidieregeling wordt de mate van stimulering vastgelegd in de beschikking en staat daarmee vast gedurende de looptijd van de beschikking. Deze zekerheid wordt door de sector zeer gewenst en is een belangrijke aanleiding om de Postcoderoosregeling te vervangen door een subsidieregeling". Vijlbrief vindt, met Wiebes, dat er voldoende tijd is voor de coöperaties, om zich op de nieuwe regeling in te stellen. Er zal in ieder geval, ondanks vrees van SP daarover, geen "hogere inleg" voor nieuwe projecten gevraagd worden door de coöperaties, zodat ook armlastige huishoudens kunnen (blijven) participeren, aldus Vijlbrief. Hij geeft ook aan dat de salderingsregeling en de postcoderoos regeling (nieuwe stijl) verschillende doelgroepen bedienen, en dat aanpassingen nodig waren om overstimulering te voorkomen (met name bij de klassieke salderings-regeling), en om de organisatie van lokale energie projecten structureel te vereenvoudingen (op de schop genomen PCR regeling).
Op vragen van de PvdA antwoordt Vijlbrief dat Verenigingen van Eigenaren kunnen participeren in de nieuwe postcoderoos regeling, dat het budget "kosten neutraal" (t.o.v. een ongewijzigde situatie continueren van de oude regeling en de daardoor te verwachten derving van energiebelastingen en btw) zal zijn, ondanks verwachte stijging van het aantal (nieuwe) projecten, maar dat de nieuwe regeling beslist niet "een open einde regeling" zal zijn, noch worden. Daarbij wordt niet de "open wond" genaamd MEP subsidie benoemd, waardoor het complete subsidie landschap destijds in Den Haag op de schop moest, en alles moest worden "geplafonneerd", vanwege hemeltergend grote claims op die oude MEP regeling. Zo ook nu, het budget voor de nieuwe PCR regeling is - en blijft - 37 miljoen Euro voor 2021.
Op vragen van D'66 stelt Vijlbrief dat de wijze waarop wordt "verrekend" beslist wijzigt, het zijn nu de coöperaties die direct, via uitvoerend agentschap RVO, het subsidie voordeel krijgen, i.p.v. een ingewikkeld administratief proces tussen - soms halsstarrige - energieleveranciers en de coöperaties. Het is per 2021 aan hen om dat onder het nieuwe regime eerlijk te verdelen over alle leden van de betreffende coöperatie, waarbij alle "red tape" van overheidswege wordt weg gesnoeid. "Te grote" projecten, waarvan Vijlbrief onterecht claimt dat dit "een uitzondering" zou zijn (de max. voor PV is een installatie van 150 kWp, zie eind advies PBL, er zijn nogal wat plannen en gerealiseerde PV projecten van coöperaties [fors] groter !) moeten onder SDE "++" een subsidie aanvraag doen. De grote vraag is of, gezien de zeer felle concurrentie op de laagste CO2 prijs per Euro die valt te verwachten, tussen kapitaalkrachtige ondernemingen en investeerders, er zelfs nog broodkruimels over zullen blijven voor de coöperaties onder die zwaar competitieve regeling ... Vijlbrief claimt dat de nieuwe regeling "niet is berekend" op "grote" projecten (dus >150 kWp, dat is tegenwoordig niet echt "groot" meer te noemen). Vijlbrief noemt 392 gerealiseerde PCR projecten tm. 2019, dat cijfer is vorig jaar gepubliceerd door de Lokale Energie Monitor 2019 van HierOpgewekt, maar dat blijft een schatting.
In reactie op vragen van de VVD stelt Vijlbrief over de "uitvoerbaarheid" van de nieuwe regeling door (niet als zodanig gememoreerd, maar beslist overbelast) RVO: "RVO is gewend om subsidieregelingen uit te voeren. Deze specifieke regeling lijkt bovendien sterk op de SDE++ wat betreft de uitvoering en er kan dus aangesloten worden bij de bestaande uitvoeringspraktijk. RVO heeft aangegeven dat de regeling goed uitvoerbaar is. Er is ook voldoende capaciteit om de regeling uit te kunnen voeren".
CDA vraagt zich af of het (geografische) concept "postcoderoos" ook niet op de helling moet, vanwege de gepercipieerde complexiteit, waarop Vijlbrief aangeeft dat de energiecoöperaties er inmiddels goed mee bekend zijn, en er ook goed mee uit de voeten kunnen (check een willekeurige website van een energiecoöperatie, en de postcode rijtjes voor een van de vele project plannen vliegen je om de oren). Ergo, deze ooit door een ambtenaar (?) in het leven geroepen "lokaliteits" afbakening is een blijvertje, ook onder de nieuwe regeling. De overgangsregeling zal, naar de mening van Vijlbrief, slechts een "zeer beperkte" capaciteit van/bij de Belastingdienst vergen. Daarbij memoreert de staatssecretaris ook nog aan het kabinets-standpunt, "dat voorkomen [dient] te worden dat door de afbouw van de salderingsregeling huishoudens met een eigen dak uitwijken naar de Postcoderoosregeling. De omvorming van de Postcoderoosregeling voorkomt daarmee ook een toename van de uitvoeringskosten, doordat oneigenlijk gebruik van de Postcoderoosregeling vanwege de afbouw van de salderingsregeling voorkomen wordt". De vraag is, of dat wel zo is, en hoe de overheid eventueel "misbruik" (?) van de nieuwe - subsidie - regeling gaat voorkomen.
Vijlbrief gaat ook nader in op de overgangssituatie. Coöperaties kunnen slechts onder de nieuwe regeling projecten aanvragen (die qua subsidie plafond is gecapt), oude "postcoderoos projecten sensu stricto" blijven hun rechten behouden, en kunnen hun 15 jaar ondersteuning volgens de oorspronkelijke uitgangspunten in het vooruitzicht gesteld zien ("verworven rechten van investeerders"). Onder de oude regeling reeds gestarte projecten, die een aanwijzing van de Belastingdienst hebben verkregen, moeten onder de oude voorwaarden verder. Het kabinet heeft wel onderzoek gedaan naar een overstap van die oude, bestaande PCR projecten, maar dit maakt de zaken ook op basis van staatssteun regels veel te complex, en geeft ook binnen coöperaties problemen tussen leden die zijn ingestapt volgens het "oude model", en leden die zouden gaan instappen volgens het nieuwe regime. Daarom is afgezien van een mogelijkheid tot "organisatorische ombouw" van bestaande projecten met een aanwijzing van de Belastingdienst.
Als laatste, gaat Vijlbrief nog in op de vraag van D'66 waarom de energiebelastingen eigenlijk degressief zijn (hoogste tarieven bij de minst-verbruikers, laagste tarieven bij de veelverbruikers), en of nivellering daarvan niet de basis kan zijn voor een gezondere vorm van ondersteuning van, o.a. de talloze energiecoöperaties in Nederland. Het antwoord van Vijlbrief is, voor diegenen die de politiek op dit punt een beetje hebben gevolgd de laatste jaren, volstrekt voorspelbaar: "De belangrijkste achtergrond van de degressieve tariefstructuur is de bescherming van de concurrentiepositie van energie-intensieve bedrijven. Het tarief van de energiebelasting voor elektriciteit en aardgas in de eerste schijf is in vergelijking met andere landen hoog. Het toepassen van dat tarief op al het energieverbruik zou een concurrentienadeel betekenen voor Nederlandse energie-intensieve bedrijven ten opzichte van hun buitenlandse concurrenten". M.a.w., ultiem uitgangspunt bij het kabinet is en blijft: de eigen industrie ontzien. Er wordt wel onderzoek gedaan naar de "houdbaarheid" van het huidige, sterk degressieve energiebelasting systeem (voor details van de tarieven evoluties bij elektra, gas, en de teruggaaf post tm. 2020, zie bijdrage van Polder PV). Dit zou bij een evaluatie van het concept energiebelasting in het voorjaar van 2021 duidelijker moeten gaan worden.
Voor een overzicht van recente berichtgeving over de wijziging(en) in de Postcoderoosregeling, zie ook de nieuwsberichten pagina van HierOpgewekt
Position Paper Opmerkingen van de VNG op het Pakket Belastingplan 2021. Website van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), 16 oktober 2020, met standpunten van deze koepel organisatie over het Belastingplan 2021 (downloadbare pdf). Inclusief, als laatste punt, de postcoderoos regeling. VNG vindt de versterking van de zekerheden over de geldstromen bij de lokale energiecoöperaties positief, maar heeft nog wel wat bedenkingen bij de nieuwe opzet (subsidie regeling). VNG stelt dat er onterecht (door het PBL) is gerekend, met scenario's met geleend geld, terwijl PCR coöperaties juist zo min mogelijk geld lenen voor hun projecten (maar dat maximaal via hun leden financieren). VNG heeft ook grote moeite met het strakke keurslijf van de capaciteits-grenzen van de nieuwe opzet, waardoor "initiatieven van ambitieuze coöperaties of juist passende, kleinschalige initiatieven buiten de boot dreigen te vallen". De koepel organisaties vreest dat door de nieuwe opzet diverse coöperaties zullen afhaken, en geen project voorstellen zullen gaan indienen. Wat zeer ongewenst zal zijn, omdat het bijna altijd om rooftop projecten gaat, de Tweede Kamer juist díe projecten graag ziet, en, volgens onderzoek van het VNG, de commerciële dak eigenaren hier juist steken laten vallen (er wordt door hen veel te weinig actie ondernomen, om hun bezit te verduurzamen).
VNG ziet de nieuwe regeling kennelijk als onvoldoende stimulans om meer "zon op dak" te krijgen. De talloze energie coöperaties zijn essentieel voor het draagvlak, en dienen onder een nieuwe PCR regeling gegarandeerd een terugverdientijd van 7 jaar te kunnen aanbieden voor hun leden. Ook vraagt het VNG voor een overgangsperiode tot 31 juni 2021, waarbinnen coöperaties alsnog voor hun zonnestroom projecten zouden kunnen kiezen tusen het "oude" en het "nieuwe" regime (NB: het voorstel van het kabinet is afschaffing van de "oude" regeling per eind 2020, eerste project aanvragen onder de "nieuwe" regeling vanaf 1 april 2021). En last, but not least, stelt het VNG: "Schrappen of aanpassen limiet minimumgrootte voor deelname aan de regeling. Zo kunnen dorpsmolens ook meedoen. Ook wensen we een geleidelijke overgang van de subsidie boven de maximale limiet in plaats van een harde grens". Ik ben benieuwd wat de reactie van Wiebes op deze voorstellen zal zijn. Ik vrees dat het VNG in dezen te hoog heeft gegrepen.
Dat laatste mogelijk ook vanwege een ander heikel punt wat VNG in de position paper aanstipt, al gaat formeel niet Wiebes, maar het Ministerie van Financiën daar over. "Ons voorstel is de terugvraagoptie voor btw (21%) op aankoop en installatie van zonnepanelen te verruimen naar het verduurzamen van woningen en de arbeidskosten hiervoor onder het 9%-tarief te laten vallen. Dit heeft een stimulerend effect op de arbeidsmarkt en duurzaamheid". Het tweede punt zou "een interessante optie" kunnen zijn, waarmee Den Haag wat zou kunnen gaan doen. Maar het eerste punt zal naar mijn inschatting falen. Want de teruggaaf regeling van btw van de aanschaf van PV systemen heeft alles te maken met het - beruchte - Fuchs arrest. En dat "drijft" op de verdienste van de "verkoop" van overschotten van zonnestroom aan de energieleverancier (die nog 100 procent zijn te salderen tm. het jaarlijks eigen verbruik). Waardoor de aangesloten zonnepaneel eigenaar formeel "btw afdracht plichtig" zou worden. Er is mij (nog) geen geval bekend, dat vergelijkbare "verdienmodellen" bij isolatiemaatregelen, installatie van warmtepompen, thermische zonnecollectoren, e.d., een dergelijke verruiming van op zich al een zeer complex geworden teruggaaf regeling voor zonnepaneel bezitters zouden kunnen rechtvaardigen. Die leveren tot nog toe namelijk in het geheel geen financieel voordeel van "te salderen energie hoeveelheden" op. Zelfs bij zonnecollectoren niet, want op hete zomerdagen resterende, niet zelf verbruikte energie, gaat gewoon verloren (als de installatie al niet in beveiligings-modus schiet vanwege oververhitting).
Minister wil boete voor zonnepaneelbezitters zonder slimme of digitale meter. Redactioneel commentaar van Tijs Hofmans op Tweakers.net, 13 oktober 2020 (met inmiddels al 754 reacties ...). Maar ook in het solar vakblad werd "de mogelijke boete" (lees: voor het permanent weigeren van een comptabele meter die invoeding van zonnestroom op het net, en fysieke afname van datzelfde net gescheiden kan meten, hetzij "een slimme", hetzij "een domme digitale" meter) nogal breed uitgemeten (12 oktober 2020). Alsof dat iets "nieuws" zou zijn. Nope, dat is helemaal niets "nieuws", het was al bekend bij de eerste wetswijzigings-voorstellen, waarbij ingegaan werd op het probleem dat het wetsvoorstel voor de afbouw van salderen geen doorgang kon hebben, als er nog huishoudens of andere kleinverbruikers zouden zijn die "een" volautomatisch salderende Ferrarismeter in het pand zouden hebben. Dit schreef ik al op 28 oktober 2019, een jaar geleden dus, bij de behandeling van het bij het wetsvoorstel gevoegde "IAK' document (zie link hier, volledige bericht): "Ook is deze afbouw niet mogelijk zolang kleinverbruikers nog een oude Ferrarismeter mogen hebben en daarom verplicht dit wetsvoorstel ook dat kleinverbruikers beschikken over een meetinrichting die afname en invoeding van elektriciteit apart kan meten".
Maar kennelijk was dit, toen genoemd "nieuws" recent doorsijpelde, nu het wetsvoorstel in de Tweede Kamer ligt, reden tot "alarm". Het enige wat nog niet bekend was, een jaar geleden, dat de toezichthouder die kon ingrijpen bij halstarrige weigering, en "dwangsommen" kon vaststellen voor die weigering, nog niet met name was genoemd. Dat is afgelopen jaar wel bekend geworden, het werd Agentschap Telecom, wat ook al een tijdje bezig is om te voorkomen dat slechts geïnstalleerde zonnestroom installaties een probleem voor de ether zouden kunnen worden (voor tips ter voorkoming van dergelijke storingen, zie hun website).
Dát het genoemde Agentschap als verantwoordelijke partij voor de handhaving "iedereen een comptabele meter voor invoeding en afname op zijn laatst 31 december 2022" is geworden, vindt u ook terug in de volgende officiële documentatie. Het voorstel behelst wijzigingen in zowel de Elektriciteitswet 1998, als de Wet belastingen op milieugrondslag, omdat beide (meermalen gewijzigde) wetten passages bevatten die "raken" aan het salderen van duurzaam opgewekte elektriciteit bij kleinverbruikers (bijna exclusief zonnestroom betreffend).
Startpagina wetsvoorstel (website Tweede Kamer)
Dossier wetsvoorstel (vergaderpunt 5 voor procedure vergadering te houden op 27 oktober 2020, website Tweede Kamer)
35594-2 Voorstel van wet (= wijzigingen in de Elektriciteitswet 1998; idem; downloadbare pdf)
Dit laatste is een downloadbaar Word document op de website van de Tweede Kamer. Met name de laatste regel in paragraaf 1, en, met name, paragraaf 4.2 (invulling taak voor het Agentschap op basis Elektriciteitswet 1998), "om toezicht te houden op de naleving van artikel 26aa, tweede lid". Zowel de Autoriteit Consument & Markt (ACM), als het Agentschap zelf, achten deze door het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat op te leggen taakstelling als "uitvoerbaar en handhaafbaar". In paragraaf 5 wordt nader ingegaan op de privacy aspecten van, onder anderen de handhaving, waarbij er afstemming met de Autoriteit Persoonsgegevens is geweest. Netbeheerders die geconfronteerd worden met "halstarrige weigeraars" (waar "slimme", dan wel "domme" meters met invoeding en afname telwerken stelselmatig worden geweigerd), moeten de naam, adres, EAN-code, type meetinrichting en naam van de betreffende leverancier van elektriciteit aan de minister (EZK) overleggen.
Genoemd artikel in het Wetsvoorstel ("er moet eind 2022 een comptabele elektriciteitsmeter aanwezig zijn bij kleinverbruikers, die zowel afname van, als invoeding op het net kunnen meten", luidt als volgt (art. 26aa tweede lid):
2.
Een afnemer als bedoeld in artikel 95a, eerste lid, beschikt over een
geïnstalleerde meetinrichting die de elektriciteit die van het net
wordt afgenomen en de elektriciteit die op het net wordt ingevoed afzonderlijk
kan meten, tenzij:
a. die afnemer blijkens de voorwaarden, bedoeld in artikel 31, eerste
lid, onderdelen a of b, beschikt over een onbemeten aansluiting;
b. de netbeheerder na het tijdstip waarop de periode, bedoeld in artikel
26ae, eerste lid, aanvangt de afnemer nog geen geïnstalleerde meetinrichting
die de elektriciteit die van het net wordt afgenomen en de elektriciteit
die op het net wordt ingevoed afzonderlijk kan meten ter beschikking heeft
gesteld;
c. de netbeheerder redelijkerwijs niet in staat is een dergelijke meetinrichting
te plaatsen en de oorzaak daarvan niet in de macht van de afnemer ligt.
In het dossier vindt u ook de officiële "Koninklijke boodschap" m.b.t. het wets(wijzigings-)voorstel terug, alsmede het oorspronkelijke advies van de Raad van State, en de reactie van Wiebes daar weer op (ook eerder al besproken door Polder PV onder dit bericht).
Dat de voorstellen als in onderhavig Wetsvoorstel in de gekozen vorm zijn gegoten heeft volgens de Memorie van Toelichting met name de volgende reden: "Bij de start van de afbouw van de salderingsregeling tijdens een uitsterfbeleid blijft het echter mogelijk dat bij een kleine groep kleinverbruikers de invoeding van elektriciteit wordt gesaldeerd met de afname van elektriciteit [commentaar PPV: in het geval van aanwezige, "volautomatisch salderende Ferrarismeter"]. De ongelijkheid tussen kleinverbruikers die hierdoor zou ontstaan wordt door de minister als onwenselijk gezien". Het is met name deze reden, die in Den Haag zeer zwaar weegt (bij consumenten geldt het "heilige principe, gelijke monniken, gelijke kappen"), waarom gekozen wordt voor "verplichte comptabele in/uit net-meter voor elektriciteit, bij alle kleinverbruikers, uiterlijk eind 2022".
Over de "hoogte" van eventueel uit te delen boetes voor permanente weigering van correcte bemetering bij kleinverbruikers is nog niets bepaald (dat zal ook niet in een wetsvoorstel worden opgenomen).
Zie ook Tweets van Polder PV, op 13 oktober en 14 oktober 2020 (zie ook de reacties daar op). En het oude, "scherp gesneden" dossier over "slimme meters", waar Polder PV nogal wat tijd aan heeft gespendeerd in eerdere jaren (toen de webmaster nog "jong en recalcitrant" was ...).
Zie ook:
Wetsvoorstel afbouw salderingsregeling naar de Kamer (nieuwsbericht Rijksoverheid, 8 oktober 2020)
Wocozon: ‘Beleid Wiebes ondermijnt uitrol zonnepanelen op sociale huurwoningen’. Artikel in Solar Magazine (9 oktober 2020), qua strekking vergelijkbaar met de eerdere reactie van directeur van der Klauw van corporatie ontzorger Wocozon in het NRC van 10 mei 2020, waarin kennelijk op de uitlatingen van Wiebes in zijn appreciatie van het advies van de Raad van State wordt ingegaan. Van der Klauw is het niet eens met de simpele stellingname van Wiebes, dat de corporaties "toch wel blijven investeren omdat ze willen en moeten verduurzamen". Kostenefficiëntie is al langer een thema, en bij de huidige terugverdientijd van 15-25 jaar voor de corporaties, zullen de verantwoordelijke besturen niet lichtvaardig omgaan met zware investerings-beslissingen in zonnepaneel projecten, als de financiële aspecten erg ongustig gaan worden. Van der Klaauw twijfelt voorts aan de haalbaarheid van het tornen aan de condities van het instemmings-recht van huurders, omdat het "moreel onjuist zou zijn" om financiële risico's bij hen - als principaal zwakke partij - neer te leggen.
Van der Klauw vindt, dat Wiebes terug moet naar de tekentafel, om een betere regeling voor de huurcorporaties in elkaar te zetten. Hij refereert daarbij aan een voorstel van Stroomversnelling en Aedes om de salderingsregeling op beperktere schaal te continueren voor woningcorporaties, door de hoeveelheid te salderen zonnestroom voor de betrokken huurders te beperken op zo'n 2.500 kWh per jaar. Daar is tot nog toe niets mee gedaan door Min. EZK.
Voorstel van wet houdende wijziging van de Elektriciteitswet 1998 en de Wet belastingen op milieugrondslag. Website Raad van State (RvS, ook wel "de Afdeling"), 8 oktober 2020. De Raad van State heeft een advies uitgebracht over het aan de Tweede Kamer gestuurde wetsvoorstel tot wijziging van cq. afbouw van de salderingsregeling voor zonnestroom (abstract alhier). RvS "heeft begrip" voor de voorgestelde wijzigingen, maar stelt echter ook: "de afbouw dient verantwoord te zijn in het licht van de energietransitie en klimaatdoelstellingen". RvS adviseert het kabinet om helderheid te verschaffen over twee belangrijke punten, en, indien nodig, het wetsvoorstel op deze twee punten aan te passen.
Onzekerheden
duur terugverdientijd
Ten eerste, wijst RvS expliciet op de onzekerheden rond de
door TNO berekende mogelijke toekomstige terugverdientijd voor aan
te schaffen PV installaties van bijna 9 jaar. Die terugverdientijd kan
best 2 jaar langer of korter gaan worden ("ruim buiten de bandbreedte"),
afhankelijk van marktontwikkelingen.
Onderaan het advies van RvS, reageert Wiebes (Min. EZK) als volgt: "Het doel van de salderingsregeling is niet zozeer een bepaalde terugverdientijd te realiseren, maar te waarborgen dat er voldoende geïnvesteerd wordt om de energietransitie en klimaatdoelen te realiseren. De terugverdientijd is slechts een hulpmiddel om de regeling daartoe in te richten". Indien uit die monitoring (NB: middels de jaarlijkse Klimaat en Energie Verkenning, KEV) zou blijken dat de verwachtingen niet worden waargemaakt, "kan gericht vervolgonderzoek naar de oorzaken worden gedaan. Daarnaast is het gebruikelijk om belastinguitgaven iedere vijf jaar te evalueren. Dit geldt ook voor de afbouw van de salderingsregeling". Wat betekent, dat alsnog bijstelling van de afbouw van de saldering nodig kan zijn, wat in het wetvoorstel verwoord zou moeten zijn. Wiebes geeft aan, dat op het punt van monitoring de memorie van toelichting bij het wetsvoorstel tekstueel is aangepast.
Huursector
en de gevolgen van wetsvoorstel
Daarnaast gaat, volgens RvS, het wetsvoorstel in het geheel niet in op
de gevoelige casus saldering van zonnestroom in de huursector (waar Aedes
al kritische
noten over heeft gekraakt). RvS stelt in haar reactie over dit belangrijke
thema: "Hoewel hiervoor veel aandacht is gevraagd tijdens de consultatieprocedure,
heeft de minister blijkens de toelichting niet alsnog onderzoek laten
doen naar de gevolgen van de afbouw van de salderingsregeling voor de
huursector". Voorts signaleert de RvS, dat het kabinet zich kennelijk
niet goed realiseert, "wat de gevolgen van het wetsvoorstel zullen
zijn voor de bereidheid in die sector om in zonnepanelen te investeren".
RvS adviseert dan ook, om alsnog onderzoek te laten doen naar de gevolgen
van de afbouw van de salderingsregeling voor de huursector.
Wiebes verwijst in zijn reactie over de gevolgen van het wetsvoorstel voor de huursector op een rapport uit 2020 van de Kwink groep, wat in 2017 al onderzoek deed naar de salderingsregeling (zie artikel over die rapportage). Dat nog niet publiek bekende nieuwe rapport heeft als titel "Onderzoek naar invloed afbouw salderingsregeling op totstandkoming zonnepanelen bij huurwoningen". Ondanks de afbouw van de salderingsregeling, is "de verwachting dat een deel van de woningcorporaties zal blijven investeren in zonnepanelen". Hoe groot dat "deel" kan zijn, wordt niets over gezegd. Tegenover een complex aan nadelen bij corporaties (geen BTW terug te vragen, transactiekosten, extra beheerskosten, hogere rentelasten en duur daarvan, noodzakelijke verdeling van het profijt van de zonnepanelen tussen huurder en corporatie), staan inkoop voordelen. Hoe de balans tussen die "pros en cons" uitvalt, wordt niet vermeld.
Bij een afbouw van de saldering, zullen ook negatieve en positieve effecten optreden. Negatief is het verminderde profijt van de huurder, en de noodzaak om kosten die op hen worden afgewenteld beperkt te houden, waardoor het (eventuele) profijt bij de corporatie zal eroderen, en de business-case in gevaar zou kunnen brengen. Positief is de doorgaande vermindering van de investering door kostendaling van de PV systemen. Kwink stelt, op basis van een afweging van deze pros en cons, dat "overall de businesscase ongunstiger wordt voor de woningcorporatie, wat ook in de lijn der verwachting ligt aangezien de verwachte terugverdientijden ook in de koopsector na deze kabinetsperiode iets zullen oplopen".
Uit gesprekken tussen Kwink en corporaties, zou blijken, dat "het benodigde rendement richting de tien euro moet gaan per maand om huurders met zonnepanelen te laten instemmen. Om hier zeker van te zijn, kiest de woningcorporatie veelal voor een kleine huurverhoging, ook al zou de investering in zonnepanelen een hogere huurverhoging kunnen rechtvaardigen, zodat een huurder direct rendement heeft. Deze terugverdienconstructie (een relatief lage huur- of servicekostenverhoging) leidt tot lange terugverdientijden". Toch stelt Kwink, dat zonnepanelen laten aanleggen al zo diep "in het systeem" van de corporaties zit, als vigerende "no regret maatregel", dat, ook al moeten ze uit de kosten komen, dit niet anders is, als andersoortige investeringen waarvoor sowieso al standaard met lange terugverdientijden gerekend moet worden. Derhalve zou een investering in zonnepanelen "uitgangspunt en geen belemmering voor investeringsbeslissingen zijn" in de corporatie sector.
Geen
trendbreuk verwacht in huursector, wel aanpak nodig instemmingsrecht huurders
Wiebes stelt mede naar aanlediding van de bevindingen van Kwink, dat verwacht
mag worden dat door woningcorporaties geïnvesteerd zal blijven worden
in zonnepanelen, maar dat, zowel in de huidige situatie, als onder het
regime van de afbouw van de salderingsregeling het verkrijgen van instemming
van de huurder, en de kosten (en moeite) die daarmee gepaard gaan, de
grootste hindernis lijkt te zijn. Wat dat laatste betreft is er, vanuit
de afspraken binnen het Klimaatakkoord, aanpassing nodig van de wederzijdse
rechten en plichten van huurders en verhuurders (waaronder instemmingsrecht).
Deze gewenste aanpassing komt op het conto van het Ministerie van Binnenlandse
Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Dat zou werken aan een aantal structurele
oplossingsrichtingen om de besluitvorming hierover te ondersteunen. De
Tweede Kamer zou hierover in het najaar worden geïnformeerd (aangepast
in de memorie van toelichting).
Naam
eigenaar PV installatie moet bekend zijn/worden
Een opmerkelijk punt, tot slot, is dat Wiebes aangeeft dat de naam van
hetzij de eigenaar van de PV installatie, of de verantwoordelijke partij
in situaties van "all-in huur" (zoals in studentenhuizen), gewoon
bekend is, of mag worden, en doorgegeven aan de toezichthouder. Dit speelt
met name in het geval van (permanente) weigering om een meter te laten
plaatsen die invoeding én afname comptabel kan meten, hetgeen een
absolute noodzaak is om het Wetsvoorstel per 1 januari 2023 voor
heel Nederland in werking te laten treden. Dan moet iedereen met zonnepanelen
zo'n meter hebben, hetzij een "slimme", hetzij een "domme",
met invoedings- en afname telwerken.
Wetsvoorstel afbouw salderingsregeling naar de Kamer. Website Rijksoverheid, 8 oktober 2020. Het reeds eerder besproken wetsvoorstel voor het omvormen van de klassieke salderings-regeling, sinds juli 2004 de facto in haar primaire vorm ontstaan uit een noodartikel (31c) in de toen nieuwe Elektriciteitswet, om te voorkomen dat kersverse bezitters van toen nog zeer dure zonnepanelen door de "vrije markt" in problemen zouden kunnen komen, en die sedertdien hét fundament voor het succes van zonnestroom opwekken bij kleinverbruikers is geweest, is naar de Tweede Kamer gestuurd door Wiebes van Economische Zaken en Klimaat. Trots (?) meldt Wiebes, dat "eigenaren van zonnepanelen dan nog 3 jaar langer kunnen salderen dan oorspronkelijk in het regeerakkoord was voorzien". Het bekende "afbouwpad" wordt nogmaals getoond (per 1 januari 2023 nog maar 91% van de invoeding op het net te salderen, per 1 jan. 2030 nog maar 28%, en nihil per 1 januari 2031, waarbij een "ondercap" ervoor moet zorgen dat er een decente marktvergoeding blijft bestaan voor niet te salderen volumes zonnestroom). En de bemetering wordt nog eens voor het voetlicht gebracht, want zonder geschikte meter (hetzij een "slimme", hetzij een "domme" met afname en invoedings-telwerken), is het onmogelijk het Wetsvoorstel er door te krijgen zonder grote problemen, op het gebied van "gelijke monniken gelijke kappen" bij de totale vergoeding voor zonnestroom, vanaf 2023. Wiebes formuleert dat als volgt: "Netbeheerders bieden vanaf 2021 gedurende twee jaar iedereen die nog geen geschikte meter heeft opnieuw zo’n meter die afname en invoeding apart kan meten aan. Met dit wetsvoorstel wordt het verplicht deze te accepteren."
Aedes: ‘Kabinet, behoud salderingsregeling voor zonnepanelen’. Website verhuurders koepel organisatie, Aedes, 7 oktober 2020. De koepel organisatie heeft door Fakton onderzoek laten doen, en komt tot de bevinding dat voor verhuurcorporaties salderen van zonnestroom, zoals massaal toegepast door talloze bedrijven bij hun huurders op wier daken ze zonnepanelen laten leggen, een onrendabele business-case zou opleveren vanaf 2024, als het Wetsvoorstel (afbouw van de salderings-regeling) aangenomen zal worden. Terwijl dit voor de corporaties nú nog "kosten-neutraal" kan worden geïmplementeerd. In het geval van afbouw van de salderings-regeling, zoals in het wetsvoorstel geschetst, claimt Aedes dat er weer overheids-subsidies nodig zouden zijn, om de trein die in beweging is gezet om de huursector te verduurzamen verder te helpen. Volgt een dergelijke toezegging van Den Haag niet, blijft de salderings-regeling hét geeigende instrument om vaart te blijven maken. Daarom roep Aedes op om de salderings-regeling (voor corporaties) intact te laten. Aldus voorzitter Martin van Rijn: "Als het kabinet de salderingsregeling uitkleedt, voelen huurders dat direct in hun portemonnee. En corporaties ook. Dus kabinet, investeer in een Sduurzame samenleving en houd deze regeling in stand."
In het onderzoek door Fakton wordt diep ingegaan op de diverse business-cases, voor zowel eengezinswoningen, als meergezinswoningen in de huursector, en worden potentiële cases besproken bij investeringen door de woningcorporaties, door op te richten ESCo's, en wordt nadruk gelegd op de wezenlijk verschillende effecten op de "fiscaliteit" van de te verkiezen oplossings-richtingen. Ook wordt gewezen op het inzetten van oost-west opstellingen (waar mogelijk), omdat die immers het eigenverbruik vergroten, wat minder ongunstig is in het geval van een afbouw van de salderingsregeling, die nadelig is wanneer een object een groot deel van de opwek op het net invoedt. Voor details van het Fakton rapport zie deze link.
Antwoord
op vragen van het lid Agnes Mulder over het de postcoderoosregeling en
de nieuwe subsidieregeling voor energiecoöperaties.
Website Tweede Kamer, 7 oktober 2020. Wiebes (Min. EZK) antwoord, mede
namens Staatssecretaris van Financiën, Vijlbrief, op 9 vragen van
Agnes Mulder (CDA) over de wijziging van de postcoderoos regeling voor
o.a. coöperaties die zonnestroom "op andermans dak" willen
laten opwekken. Voor details rond het (definitieve) advies van het Planbureau
voor de Leefomgeving, zie dit
bericht. De nieuwe regeling gaat in per 1 april 2021, de "oude"
regeling eindigt eind december 2020. Wiebes ziet geen probleem m.b.t.
eventuele "onrust" bij de vele coöperaties, ook niet n.a.v.
het advies van het PBL, waarbij immers een hogere vergoeding is toegezegd
voor de opgewekte kilowatturen. En die juist tot "rust" zou
hebben geleid bij coöperatief Nederland. De coöperaties kunnen
zich goed voorbereiden, de nieuwe regeling wordt "rond de jaarwisseling"
2020/2021 gepubliceerd. Die trouwens al op hoofdlijnen in samenspraak
met de koepel (Energie Samen) bekend is bij de organisatie(s). Er kan
tussen 1 april en 1 december 2021 subsidie worden aangevraagd door de
coöperaties.
Wel is nog een "tricky" dingetje de overgangsregeling voor de
bestaande coöperaties. Wiebes daarover: "Gevolg van deze overgangsregeling
zou dan inderdaad zijn dat per 1 januari 2021 alleen de op 31 december
2020 bestaande leden van een aangewezen coöperatie gedurende 15 jaren
na het tijdstip waarop de coöperatie is aangewezen nog kunnen profiteren
van het belastingvoordeel van de Postcoderoosregeling. Nieuwe leden (die
toetreden vanaf 1 januari 2021) ontvangen dan geen belastingvoordeel,
maar kunnen wel een deel van de opbrengsten ontvangen die de coöperatie
behaalt met de verkoop van de door de coöperatie opgewekte elektriciteit.
Over de consequentie van de regeling in deze vorm ben ik nog in gesprek
binnen het kabinet."
Uitspraak Reclame Code Commissie inzake Nutsvoorzieningen / dossier 2020/00191. Website RCC, 1 oktober 2020. De RCC heeft uitspraak gedaan n.a.v. een (geanonimiseerde) klacht over uitingen van PV systeem verhuurder Enie.nl, in een advertentie in Trouw. De klacht betrof met name een getoonde grafiek waarin de eerste tien jaar de kosten voor de installatie vlak werden gehouden (contractueel te bepalen jaarlijkse vergoeding voor geleasde PV systeem over genoemde periode), bij voortdurend stijgende stroomprijs, maar waarin ook na tien jaar de zonnestroom kosten voor de gecontracteerde "op nul" werden gesteld. Bovendien is er in de advertentie niets gecommuniceerd over de reeds gedetailleerde wets-voorstellen om de salderingsregeling voor kleinverbruikers (vanaf 1 januari 2023) af te bouwen, wat onterecht is, omdat dit serieuze conseqenties heeft voor het "verdienmodel" van de huurder van het PV systeem. RCC stelt dat, omdat er maar drie mogelijkheden zijn aangeboden na tien jaar (overname van de installatie, afbraak ervan, of verlenging voor nader te bepalen huurprijs), de opgewekte zonnestroom nooit "gratis" kan zijn (alle drie de opties kosten geld). En RCC verbiedt Enie dan ook om daar voortaan op vergelijkbare wijze over te communiceren. Ook wordt het verzwijgen van de in de pers inmiddels breed uitgemeten afbouw van de salderingsregeling Enie kwalijk genomen, en dient die aangekondigde flinke versobering van de bestaande salderings-regeling in haar communicaties dit expliciet in een disclaimer bij dergelijke aanbiedingen te worden opgenomen. Over het door de klager te berde gebrachte niet getoonde hoge aandeel van de combinatie energiebelasting, ODE (SDE heffing) en btw per kilowattuur in de advertentie, en de - terechte - suggestie, dat dat aandeel wel eens een stuk minder zou kunnen gaan worden (zie grafiek energiebelastingen op basis van afspraken in het Klimaatakkoord), zodat de waarde van de opgewekte hoeveelheid zonnestroom zal afnemen, acht RCC niet valide om de getoonde grafiek "als misleidend" te bestempelen.
Woonlastenneutraal koopwoningen verduurzamen. Verkenning van de effecten van beleids- en financieringsinstrumenten. PBL, 24 augustus 2020. Voor het bijbehorende nieuwsbericht zie hier, samenvatting alhier. Een behoorlijk vernietigend rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving, in samenwerking met Amsterdam School of Real Estate, waarin, na onderzoek van de kosten en baten van verduurzaming van koopwoningen bij een 20-tal huishouden-profielen, geconcludeerd wordt, dat "kostenneutraal" verduurzamen voor alle situaties vrijwel onmogelijk is. Zowel kleine huishoudens, met lage energiekosten, maar ook geringe investeringsmogelijkheden in kleine woningen, als grote(re) gezinnen in grote woningen met grotere financiële speelruimte, krijgen de investeringen via verlaagde energie nota's pas over zeer lange tijd "terug verdiend". NOM woningen, die een veel hogere isolatie graad dan de in de scenario's gehanteerde "schillabel B" streefwoningen moeten hebben, komen nog veel ongunstiger uit.
Uit berekeningen in het rapport, "met verduurzamingsstrategieën waarin de woning volledig gasloos verwarmd wordt én er energie wordt opgewekt middels zonnepanelen", blijkt dat het wegvallen dan wel afbouwen van de salderingsregeling voor op eigen huis opgewekte zonnestroom eventuele baten van het aanleggen van een grote PV installatie (een "stevig" hulpmiddel in de verduurzaming van het elektra verbruik van de woning) in forse negatieve zin beïnvloedt, omdat het financiële profijt ervan flink onderuit gaat t.o.v. de situatie dat de salderingsregeling zou worden gecontinueerd. Waarbij op willekeurig moment in het jaar stroomverbruik verrekend mag worden met de door belastingen hoge waarde van stroomoverschotten ingevoed op het net. Het PBL rekent daarbij momenteel met zo'n 22 cent/kWh "marktwaarde" van de opgewekte / verrekende elektriciteit.
In paragraaf 3.4 van het rapport wordt ingegaan op het effect van drie varianten van de salderingsregeling: de huidige situatie, een salderingsregeling in aangepaste vorm, en het volledig afschaffen van de salderingsregeling. Zónder de huidige salderingsregeling is een woonlastenneutrale verduurzaming van de woning alleen mogelijk met aanvullende subsidies, anders stijgen de energiekosten voor (nagenoeg) alle betreffende huishoudens. Bij huishoudens die tot NoM niveau hebben verduurzaamd is het negatieve effect wel kleiner, maar "woonlastenneutraliteit" kan dan niet meer worden bereikt.
In een alternatief model wordt gezocht naar de "hoogte van het door de energieleverancier uit te betalen invoedings-tarief" (van niet in eigen huis verbruikte zonnestroom), om "woonlastenneutraal te kunnen investeren". De uitkomsten zijn fors, bij 3,5% rente ligt het niveau tussen 22 cent/kWh bij meerpersoons-huishoudens, en zelfs bijna 80 cent/kWh voor alleenstaanden, bij labelsprong van G naar B (een compleet onrealistisch niveau bij de huidige all-in prijzen). Bij 2% rente is de spreiding minder groot, maar nog steeds aanzienlijk, tussen de 4 (grotere verbruikers) en zo'n 56 ct/kWh (alleenstaanden). Op basis van hun berekeningen, stellen de PBL onderzoekers het volgende: "Voor veel huishoudens wordt verduurzamen financieel minder aantrekkelijk, zeker wanneer er geen goedkope financiering mogelijk is. De afbouw van de salderingsregeling zorgt er bovendien voor dat juist de verduurzaming van de slechtste woningen minder haalbaar wordt, terwijl de huishoudens in de woningen met groenere labels wél woonlastenneutraal kunnen verduurzamen". Een toename van de maatschappelijke ongelijkheid, dus, want de zwakste partijen wonen meestal in de - energetisch bezien - slechtst presterende woningen.
Bovenop dit alles, is ook de invloed van rente op het eventueel te lenen kapitaal voor gebouwgebonden financieringen aanzienlijk, deze kan namelijk bij achtergestelde leningen niet fiscaal worden afgetrokken, i.t.t. klassieke hypotheek rente. Daarmee wordt de gehanteerde (lage) 2% rente waarschijnlijk een stuk hoger voor dergelijke, voor de geldverstrekker "risicovoller" leningen. En daarmee het totale financiële plaatje nog ongunstiger. "De omvang van de besparing daalt heel snel" als gevolg van aannames van hogere leen rentes, en het wegvallen / afbouwen van de salderingsregeling, stelt het rapport. En "Zonder subsidies is de verduurzaming van het eigenwoningbezit financieel gezien voorlopig niet haalbaar. Voor veel huishoudens zal gelden dat afwachten de voordeligste optie is". Juridische instrumenten inzetten, zoals verplichtingen tot verduurzamen, acht het PBL beslist niet persé opportuun. "Zelfs wanneer deze gepaard gaan met subsidies, kan niet worden gegarandeerd dat de energietransitie voor iedereen betaalbaar zal zijn". Ook legt het PBL de vinger op de zere wond waar het de onvergelijkbaarheid van huishoudens betreft, want er zullen altijd huishoudens zijn voor wie eventuele verduurzaming dan wel verplichtingen daartoe financieel ongunstiger zullen uitvallen dan in de status quo situatie: "Wat voor het ene huishouden woonlastenneutraal is, is dat niet zonder meer ook voor het andere".
Bovendien, stellen de onderzoekers, dat nagestreefde "woonlastenneutraliteit" daarnaast beslist niet voldoende is. Stijgende gasprijzen, dalende belasting op elektriciteit, en nominaal gelijkblijvende kosten van de financiering: al deze posten beïnvloeden op een andere manier het antwoord op de vraag of een investering financieel aantrekkelijk is. Wie dus uitsluitend op (huidige) "woonlastenneutraliteit" inzet, slaat de plank volledig mis, omdat toekomstige ontwikkelingen alsnog een flinke negatieve invloed op de energie nota kunnen hebben.
Al met al: geen fijne boodschap voor Den Haag, maar een noodzakelijke. Het zal u niet verbazen: reeds op 24, 25 en 26 augustus volgden de eerste kamervragen over dit "oncomfortabele" PBL rapport, van de hand van PVV kamerlid Kops, de VVD leden Harbers en Koerhuis, en van D'66 leden Sienot en van Eijs, gesteld aan de ministers Ollongren van MinBiZK, en Wiebes van MinEZK. Hier vindt u de (eerste) reactie van Vereniging Eigen Huis.
Reacties Ollongren. Kamerbrief van 2 nov. 2020, "Beantwoording Kamervragen over rapport 'Woonlastenneutraal woningen verduurzamen'". De strekking van de brief is, dat alle middelen ingezet worden om "kosten neutraliteit" te bereiken voor huishoudens, maar dat dat niet het primaire doel is (dat is namelijk een maximale CO2 reductie). En ook: "Energieneutraliteit is geen doel op zichzelf, ook met minder vergaande maatregelen kan het doel behaald worden". Er zijn "verschillende strategieën om gefaseerde en reeds financieel aantrekkelijke stappen te nemen om energie te besparen. Haalbaarheid en betaalbaarheid voor steeds meer huishoudens staat hierbij voor het kabinet voorop". Over de suggestie dat veelverbruikende huishoudens alleen maar maximaal zouden kunnen verduurzamen, als ze het geld van een gecontinueerde salderings-regeling (max. profijt van zonnepanelen) zouden gebruiken voor de minder "makkelijke" of dure maatregelen als isolatie, andere verwarmings-opties e.d., antwoordt Ollongren als volgt:
"Ik
vind het ... niet vanzelfsprekend dat de winst uit salderen op die manier
wordt ingezet. Salderen is ook van toepassing op huishoudens die geen
andere investeringen zouden moeten doen óf er voor kiezen de winst
in te zetten voor een ander doel. Daarom acht ik het niet wenselijk om
te proberen indirect via de salderingsregeling andere vormen van verduurzaming
te stimuleren. Dat zou leiden tot ineffectief inzetten van overheidsmiddelen.
Het is effectiever om andere, minder rendabele maatregelen direct te stimuleren
via andere regelingen". Over de communicatie van de wijze waarop
salderen wordt afgebouwd stelt ze dat ze daar altijd transparant over
is geweest, en dat "reeds duidelijk [is] hoe de salderingsregeling
financieel zal uitpakken. Dit wordt ook goed opgepakt door
belangenorganisaties en organisaties zoals Milieu Centraal, die deze informatie
goed beschikbaar maken voor huishoudens".
Houd jij al rekening met de gevolgen van afbouw van de salderingsregel? (Solar Monkey, 4 augustus 2020). Tool van Solar Monkey wat claimt rekening te houden met het klantprofiel bij opstellen van offertes voor PV installaties voor kleinverbruikers. Er worden op basis van 5 grove "verbruiks-profielen" berekeningen gedaan waarmee een optimale offerte voor een nieuw PV systeem (omvang, oriëntatie) voor de betreffende klant volautomatisch berekend zou worden, mede op basis van de degressieve structuur van de afbouw van de salderings-regeling.
Vergoeding voor terugleveren stroom was vaak te laag (ACM, 21 juli 2020). In de afgelopen twee jaar zou bij ongeveer 20.000 huishoudens te weinig zijn betaald voor gesaldeerde ("terug geleverde") zonnestroom. De oorzaak zou liggen in een niet nader gespecificeerde "rekenfout bij tussentijdse meteropnames". Huishoudens zouden daardoor gemiddeld genomen 60 Euro er bij in zijn geschoten. ACM heeft de betreffende energieleveranciers aangesproken op de tekortkomingen, en de betreffende te weinig in rekening gebrachte vergoedingen zouden al zijn overgemaakt of dat gaat alsnog geschieden. Om hoeveel leveranciers het gaat, en welke van de rond de 50 bekende het zou betreffen, is niet bekend gemaakt. Ook is niet duidelijk of het om dezelfde fout is gegaan, of om verschillende foute berekenings-wijzen voor de betreffende nota's. In Nederland zouden er volgens de laatste cijfers van het CBS eind 2019 reeds rond de 976 duizend woningen met zonnestroom installaties zijn. Het betreft dus ongeveer 2% van het totaal volume waarvoor de nabetalingen zouden gelden, als "woningen" gelijk wordt gesteld aan "huishoudens".
Reactie op de brief van Zon op Alle Daken aan uw Kamer, betreffende “collectieve regeling voor lokale energieproductie” (Tweede Kamer, brief 29 juni 2020). Minister Wiebes van MinEZK antwoordt op een brief van het in Groningen gevestigde bedrijf Zon Op Alle Daken [ZoAD] inzake de wijziging van de postcoderoos regeling (zie ook korte bespreking van het concept advies van het PBL hier onder). Het bedrijf werkt zonder eigen kapitaal, de door hen opgezette postcoderoos (PV) projecten worden gefinancierd via Energiefondsen of banken. Wiebes stelt dat ook diverse energiecoöperaties geen / weinig eigen financiering hebben en geld elders moeten zien te halen. Het "abonnements-model" zou qua business-case sterk afhangen van de hoogte van het subsidie bedrag in de nieuwe opzet van de PCR regeling. Energiecoöperates hebben een zware administratieve lastendruk, onvergelijkbaar met projecten waarvoor SDE kan worden aangevraagd. Wiebes verwijst naar de consultatie van het PBL, waarbij het bedrijf kan inspreken. ZoAD vindt het budget van 39 miljoen Euro voor de nieuwe regeling te krap, maar baseert zich daarbij op projecten van gemiddeld zo'n 300 kWp. Zoals we hieronder zagen, is de fysieke realiteit van de meeste PCR projecten compleet anders, en zijn ze gemiddeld véél kleiner. Wiebes haalt het onderzoek van Kwink in 2017 aan (hier besproken door Polder PV). Waarbij een gemiddelde project omvang van 72 kWp werd afgeschat. Vanwege de wel toenemende omvang van de PCR projecten, heeft Wiebes voor de nieuwe regeling 150 kWp als referentie laten opnemen door het PBL, wat dus de helft is van de omvang die ZoAD claimt (te willen). Met het genoemde budget zouden zo'n 200 PCR projecten "nieuwe stijl" kunnen worden gerealiseerd, wat veel meer is dan de historische of huidige realiteit aan realisaties.
Een terechte zorg betreft de mogelijkheid om als individu te participeren bij meerdere PCR regelingen nieuwe stijl. Wiebes erkent die zorg, wil de regeling echter niet "te rigide" maken, maar zegt toe dat eventueel misbruik zal worden gemonitord, en dat regels nader aangescherpt kunnen gaan worden, indien nodig. Over het te berde gebrachte probleem dat er ook misbruik gebruik gemaakt kan worden via meerdere allocatiepunten op één dak met dezelfde deelnemers neemt Wiebes mogelijk nog aanvullende eisen op. Het feit dat het bedrijf claimt met 6 projecten te willen starten verheugt Wiebes, maar ze zullen zelf de afweging moeten maken of ze dat onder de PCR "oude stijl" zullen gaan doen, of dat ze zullen wachten op de nieuwe regeling. Projecten die al in productie zijn gegaan (onder de oude opzet) kunnen - uiteraard - geen gebruik maken van de nieuwe regeling. Die route was al afgesneden in de eerste voorstellen door MinEZK, de implicaties ervan stuiten namelijk op onoverkomelijke bezwaren. Een laatste opmerking van ZoAD dat sommige lease (huur) constructies financieel helemaal niet aantrekkelijk zijn voor de huurder werpt Wiebes in de schoot van deze partij: die moet zelf een afweging maken wat hij / zij vindt wat een aantrekkelijk aanbod zou zijn. Daarvoor dient deze een "bewuste keus" te maken.
Postcoderoossubsidieregeling Conceptadvies 2021 (PBL, 19 juni 2020). Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft in opdracht van MinEZK voor de door Wiebes afgekondigde "speciale subsidieregeling ter vervanging van de oude postcoderoos [PCR] regeling" voorlopige subsidie ("basis") bedragen vastgesteld. Dit is opgenomen in een apart rapport, met vergelijkbare overwegingen en berekeningen, zoals al jaren geschiedt voor de (concept) basisbedragen voor de talloze modaliteiten onder de vele SDE, SDE "+", en (vanaf najaar 2020) SDE "++" regelingen. Er zijn voor de opvolger van "de postcoderoos", toegespitst op met name de lokale energiecoöperaties, drie typen installaties geselecteerd, waarbij er een subsidie wordt verstrekt per kilowattuur, "zonder korting op de energiebelasting" (die dus wel - volledig - moet worden betaald door de deelnemers aan die projecten). Het PBL, die dit een mooi scrabblewoord toebedeelt, "postcoderoossubsidieregeling", heeft voor zonnestroom genererende projecten een rekenvoorbeeld voor een referentie installatie van 100 kWp gegeven*, voor windenergie installaties een referentie van 1 megawatt, en voor waterkracht een referentie project van 50 kilowatt. Bij de (aannames voor de) berekeningen is trouwens hulp ingeroepen van TNO EnergieTransitie en DNV GL.
Voor zonnestroom zou een subsidiebedrag van 10,6 Eurocent per kWh in 2021 gelden, wat hoog is vanwege, onder anderen, de forse administratieve lasten bij de energiecoöperaties, die immers alles voor hun leden 100 procent betrouwbaar moeten "regelen". Daarbij is uitgegaan van een specifieke project opbrengst van 950 kWh/kWp.jaar, een economische levensduur van 20 jaar, en een rendement op eigen vermogen van 9,7%. Verder is voor alle berekeningen uitgegaan van een rendement op vreemd vermogen (rente op leningen) van 2,5%, verhouding vreemd vermogen / eigen vermogen van 50%/50%, inflatie van 1,5%, vennootschapsbelasting van 15,0% en subsidieduur van 15 jaar.
Voor wind ligt het basisbedrag voor een 1 MW project afhankelijk van de gemiddelde windsnelheid op lokatie, tussen de 5,7 en 9,4 ct/kWh, voor waterkracht / 50 kW, op 13,1 ct/kWh). Er is gelegenheid geweest om in te spreken op deze concept voorstellen via een internet consultatie, dus mogelijk kunnen bedragen nog wat gaan wijzigen, afhankelijk van de inbreng in die consultatie.
* Een opvallende keuze. Talloze "klassieke" postcoderoos projecten vallen daar ver buiten. In mijn meest recente projecten overzicht (wat zich vooral op grote installaties richt) heb ik momenteel bijna 250 opgeleverde PCR projecten, waarvan weliswaar, wat de gerealiseerde capaciteit betreft, installaties vanaf 100 kWp ruim 60% van het totaal gerealiseerde volume in genoemde verzameling omvat. Maar waarbij de absolute meerderheid, bijna driekwart van de door mij geïnventariseerde projecten, (veel) kleinere projecten zijn, met een gemiddeld project vermogen onder de 60 kWp. Die een veel ongunstiger financierings-verhouding zullen kennen dan voor de meeste coöperaties al lastig haalbare projecten van 100 kWp. Hierbij ook de aantekening dat ik vooral veel nóg kleinere PCR projecten nog niet heb kunnen opnemen in mijn overzicht, omdat ik me op de grote projecten blijf richten (wat al extreem veel werk is). De realiteit voor veel energie coöperaties is dus gemiddeld genomen nog ongunstiger dan uit mijn huidige cijfers blijkt.
Nagekomen (eind september 2020)
Postcoderoossubsidieregeling Eindadvies 2021. PBL publicatie 24 september 2020 (intro, rapport). PBL heeft eind september haar eindadvies over de basis- en correctiebedragen voor een nieuwe PCR regeling uitgebracht, na een marktconsultatie waarin ruim 40 partijen input hebben aangeleverd. Er worden specifiek voor de PCR "doelgroep" 3 modaliteiten uitgewerkt, zonnestroom, kleinschalige windkracht en ditto waterkracht, met "passende" (en deels van SDE systematiek afwijkende) referentie project groottes. Voor zonnestroom projecten referenties van 60 resp. 150 kWp, voor windkracht 1 MW, voor hydropower 50 kW. Verwachte exploitatie 20 jaar voor zon en wind, resp. 15 jaar voor waterkracht. Talloze voor kleinschalige lokale initiatieven belangrijke en byzondere financiële (meer) posten zijn meegenomen in de calculaties. Het PBL komt in haar eindadvies met alle berekeningen op benodigde basisbedragen van 12,1 (150 kWp) resp.14,6 Eurocent/kWh (60 kWp) voor zonnestroom, waarbij tegelijkertijd gerekend wordt met voorlopige correctiebedragen (te verwachten marktprijs vergoeding voor geleverde elektriciteit) van 3,4 Eurocent/kWh voor 60 kWp installaties achter kleinverbruik aansluitingen en 150 kWp projecten achter grootverbruik aansluitingen die aan het net worden geleverd (netto invoeding). En met een correctiebedrag van 7,1 Eurocent/kWh voor alle directe eigen-verbruik van de opwek bij de (referentie) projecten van 150 kWp.
De basisbedragen zijn beduidend hoger dan eerder gepland, omdat energiecoöperaties hebben aangegeven dat ze beslist geen rendabele projecten konden entameren met te lage basisbedragen. Het basisbedrag minus het correciebedrag is de feitelijke bijdrage van de staat voor genoemde referentie projecten. Hiermee komen volgens het PBL de rendementen op het eigen vermogen op 11,4% (60 kWp) resp. 12,1% (150 kWp referentie) voor PV projecten onder de nieuwe regeling. Eventueel te verkrijgen Garanties van Oorsprong voor de duurzame producties zijn ook meegenomen in de berekeningen. Zie het rapport voor de vele details. Het rapport ligt bij het Ministerie van Economische Zaken, die de uitkomsten van dit advies kan overnemen, of bijstellen.
Zie ook het toegevoegde, forse amendement op het wetsvoorstel van Sienot (D'66) en anderen, van 5 november !
Moties Tweede Kamer leden Beckerman, Mulder cs., 10-11 juni 2020. Meerdere moties in de Tweede Kamer over de perceptie, dat huur corporaties door de afbouw van de salderings-regeling onevenredig getroffen gaan worden in hun mogelijkheden om hun huurwoningen bezit verder te verduurzamen, en dat daar door Min. EZK iets aan gedaan dient te worden. Meer specifiek m.b.t. afbouw salderen Beckerman (SP) 32 813 nr. 516 ("verzoekt de regering, een effectieve regeling op te stellen om de installatie van zonnepanelen binnen de huursector te stimuleren" >> 16 juni verworpen). Beckerman (SP), van Raan (PvdD), en Moorlag (PvdA) 32 813 nr. 528 ("verzoekt de regering, in te zetten op een grootscheepse renovatie-operatie voor het verduurzamen van huurwoningen, te beginnen met de sociale huursector" >> verworpen). Mulder (CDA) & Beckerman (SP) 32 813 nr. 529, waarbij per ongeluk de niet meer geldende "SDE+", i.p.v. de in de 2e helft van 2020 ingaande, nieuwe "SDE++" regeling wordt genoemd ("verzoekt de regering, met spoed de mogelijkheden te verkennen om de toegang tot de SDE+ en andere instrumenten voor woningbouwcorporaties te vergroten en hierover in gesprek te gaan met de corporaties, teneinde meer zon op daken van sociale huurwoningen te realiseren" >> AANGENOMEN). En, tot slot, Moorlag (PvdA), Beckerman (SP), van Raan (PvdD), en van der Lee (GL) 32 813 nr. 530 ("verzoekt de regering, om in overleg met de bouwsector en vertegenwoordigende organisaties van woningeigenaren, huurders en verhuurders een versnellingsaanpak te ontwikkelen en, in het kader van de aanpak van de recessie als gevolg van de coronacrisis, hiervoor middelen vrij te maken" >> aangehouden tijdens het debat).
Marktbarometer
Aanbieding Slimme Meters. Voortgangsrapportage 2019 (RVO, 30 mei 2020).
Rapportage over voortgang van met name aanbod en acceptatie van energieverbruiks-managers
(EVM's) in samenhang met installatie van slimme meters. Voor EVM's moet
betaald worden, het is een "optie" om energieverbruik (vooralsnog
uitsluitend elektra en gas) in het eigen huishouden helder te krijgen
en daarop eventueel te (re-)ageren. Slechts 16% van de huishoudens "in
de uitrol gebieden voor plaatsing van slimme meters" bleek na enkele
maanden na de plaatsing in 2019 zo'n EVM te hebben. Wat nagenoeg even
hoog / laag was als in 2018.
Relevant voor het door Wiebes in het leven geroepen wetsvoorstel
voor het afbouwen van salderen is hierin met name het volgende. RVO
meldt namelijk, dat "Bijna één op de tien consumenten
(9%) die een aanbod voor een slimme meter heeft gekregen, heeft de plaatsing
geweigerd. Nog eens 3% heeft de slimme meter na plaatsing administratief
laten uitzetten". Die laatste groep is niet zeer onoverkomelijk,
in ieder geval worden daar sowieso invoeding en afname separaat bemeten,
en moeten beide (of, in het geval van dubbeltarief: 4) standen, ook per
1 jan. 2023, worden doorgegeven naar de netbeheerder voor het opmaken
van een correcte nota. En daar kan de leverancier, die de meterstanden
van de netbeheerder krijgt doorgespeeld, op "aangrijpen" in
de nieuwe situatie van inwerkingtreding van genoemd wetsvoorstel (eerste
jaar, 2023, 9% van de netinvoeding niet meer voor de volledige stroomprijs
inclusief belastingen "te salderen", maar slechts voor een minimale
marktprijs te vergoeden).
Het probleem zit bij de grote groep van 9% weigeraars. Een substantieel
deel van die weigeraars zal nog steeds een oude analoge Ferrarismeter
in de meterkast hebben hangen. Die kán fysiek niet gescheiden invoeding
en teruglevering "meten", maar "saldeert volautomatisch,
en continu". Het wetsvoorstel van Wiebes kan onmogelijk in werking
treden, zolang al die oude meters nog in de meterkasten hangen van honderdduizenden
Nederlandse huishoudens. En dus moeten, uiterlijk 31 december 2022, die
meters alsnog fysiek zijn vervangen. Hetzij alsnog door een slimme meter
(al dan niet administratief "uit" gezet). Hetzij door een domme
(digitale) meter met invoedings- en afname telwerken. De Grote Vraag blijft:
gaat dat überhaupt wel lukken ?
Kamerbrief over stimulering van energie-coöperaties (25 mei 2020, website Min. EZK). De zeer lang verwachte brief (ruim 4 pagina's) van Minister Wiebes over de wijziging van de postcoderoos (PCR) regeling (formeel "Regeling Verlaagd Tarief") voor - aanvankelijk - energie coöperaties. Het was een vorm van "op afstand salderen van zonnestroom", waarbij uiteindelijk de complete energiebelasting over het in het PCR project voor het eigen deel opgewekte volume aan elektriciteit niet afgedragen hoefde te worden aan het Ministerie van Financiën. Wiebes geeft aan dat het begin van de regeling moeizaam was, en complex, maar dat het aantal projecten na de nodige wijzigingen is toegenomen. Aantallen of impact (opgestelde capaciteit) worden niet genoemd, voor het laatste overzicht zie de Lokale Energie Monitor 2019 uitgegeven door HierOpgewekt. Toch bleef de regeling complex in de uitvoering, en na de adviezen in het Kwink rapport (bespreking op Polder PV alhier) werd besloten om de postcoderoos ten grave te dragen. En "iets anders" te verzinnen, want uit de kamerbrief blijkt wederom dat het kabinet de energie beweging van onderop "een warm hart toedraagt", en dat ze die beweging wil blijven ondersteunen. Dat heeft nog wel wat voeten in de aarde gehad, maar nu zijn de grote lijnen in ieder geval uitgezet, en dat in nauwe samenspraak met de belangenbehartiger van de coöperatieve energie sector, EnergieSamen (voortgekomen uit de lang bestaande duurzame energie vereniging ODE).
De postcoderoos regeling (feitelijk een belasting vrijstelling) wordt omgezet in een subsidie regeling voor een periode van 15 jaar. Hier kunnen zowel energie coöperaties als verenigingen van eigenaren (VvE's) beroep op gaan doen. De regeling start in 2021, en zal "langdurig" worden opengesteld. Waarbij echter het principe gaat gelden "wie het eerst komt, het eerst maalt". En waarbij op de dag van overtekening van het gealloceerde subsidie budget, er geloot zal worden voor de laatste te verstrekken vergoedingen. De energiecoöperaties cq. VvE's krijgen daarvoor een wettelijk geldende beschikking. Per 1 januari dat jaar wordt de vigerende postcoderoos regeling formeel beeindigd voor nieuwe projecten. Bestaande ("lopende") PCR projecten behouden hun recht op de oude voorwaarden, die voor 15 jaar gelden, zoals immers in Wet is vastgelegd (Wet belastingen op milieugrondslag). Coöperaties met bestaande plannen, kunnen opteren om nog tm. 31 december 2020 onder de bestaande (PCR) voorwaarden projectvoorstellen in te dienen, die ook als vanouds zullen worden uitgevoerd in samenspraak met de Belastingdienst. Of wachten en onder het nieuwe regime in 2021 onder de flink aangepaste voorwaarden hun project indienen.
Lokaliteit
/ betrokkenheid in nieuwe maatstaf
De bestaande PCR regeling liet belasting vrijstelling van individuele
leden toe, wat tot complexe administraties bij de vaak op vrijwilligers
draaiende energie coops leidde. En: afhankelijkheid van een energieleverancier
die zowel inkoop als verkoop van energie stromen moest verwerken, en administraties
van de afzonderlijke leden moest vastleggen (verschillende aandelen pakketten).
De subsidie onder het nieuwe regime wordt jaarlijks direct uitgekeerd
aan de coöperatie of de betreffende VvE. Hoe die daarna de financiële
voordelen verdelen onder de leden is aan hen, ook daaraan worden verder
geen voorwaarden gesteld (zoals begrenzing van de aandelen t.o.v. het
eigen jaarlijkse verbruik e.d.), een substantiële versoepeling. Wel
dat de participanten lid moeten zijn van de coop of VvE, en dat ieder
lid "een even zwaar wegende stem" in beslissingen over het project
dient te hebben. Dat is een bewoner in hetzelfde postcode gebied als waar
de installatie die elektriciteit uit hernieuwbare bronnen produceert staat,
hetzij een bedrijf of instelling met een kleinverbruik aansluiting. Een
tweede belangrijke voorwaarde is een acceptabele "graad van participatie",
er komt een vereist minimum aantal deelnemers in het postcode gebied waar
de duurzame elektra opwekkende installatie in komt te staan. Hiervoor
is een nieuwe maatstaf bedacht: voor PV projecten dient er minimaal 1
lid te zijn per 5 kWp opgesteld (nominaal) DC generator vermogen. Voor
kleinschalige windenergie projecten is de norm 1 lid per 2 kilowatt (AC)
vermogen, waarbij de fout wordt gemaakt dat dit in de kamerbrief is uitgedrukt
in "kWp". Dat begrip bestaat echter helemaal niet in de wind
wereld (een specialist onderschreef dat, richting Polder PV, zie Twitter
draadje).
Relatief
kleine projecten !
De subsidie wordt uitgekeerd door RVO, de energieleveranciers worden dus
uit het proces "gesneden". Aanvankelijk worden alleen kleinschalige
wind projecten, tussen een halve en 1 megawatt nominaal vermogen (omissie
in kamerbrief 500 - 1000 "kWp"), of zonnestroom installaties
met een nominale, DC generator capaciteit tussen 15 en 300 kWp gesubsidieerd
(uitgaande van nu conventionele 320 Wp PV modules dus projecten tussen
de 47 en ongeveer 938 zonnepanelen). Over kleinschalige waterkracht wordt
nog nagedacht, maar opname in deze nieuwe regeling is nog niet zeker.
Voor zonnestroom is de combinatie met bovengenoemde norm van minimaal
1 lid per 5 kWp dan equivalent aan minimaal 3 leden (15 kWp) tot 60 leden
(300 kWp). Dat zijn toch wel vrij bescheiden projecten. In mijn - onvolledige
- postcoderoos overzicht heb ik al zo'n 25 PV projecten staan met 60 of
meer participerende leden Zelfs maximaal zo'n 500 bij de twee grootste
postcoderoos projecten, beiden relatief zeer bescheiden grondopstelling
projecten betreffend. En, dat is het slechte nieuws, dus impliciet buiten
de scope van deze nieuwe regeling vallend. Het enige alternatief voor
dergelijke lokale (kleinschalige !) grondopstellingen voor energiecoöperaties,
is dan om subsidie aan te vragen in een ongelijke strijd in tegen die
tijd zeer heftige competitie tussen de "Grote Jongens", om gelden
uit een 1 maal per jaar te houden subsidie ronde onder de "laagste
vermeden CO2 kg prijs" SDE++ voorwaarden. Waar ze het onderspit zullen
delven gezien de zeer hoge belangen van kapitaalkrachtige mededingers.
Een zeer belangrijke extra versoepeling is, dat leden bij verhuizing uit het postcode gebied waar de duurzame stroom opwekkende installatie staat, gewoon voor de rest van de geldende (15-jarige) periode kunnen blijven participeren, wat niet mogelijk was onder het oude postcoderoos regime. Om te borgen dat dit fair verloopt, dient de coöperatie binnen een half jaar na de toekenning van de subsidie beschikking, een deelnemerslijst te overhandigen aan RVO, waarbij voorwaarde is dat op het moment van aanleveren alle leden binnen het betreffende postcodegebied wonen of zijn gevestigd. Overigens wordt in de kamerbrief aangegeven, dat dit niet voor VvE's geldt, waarvoor "aangepaste regels" (niet benoemd) zullen worden opgetuigd.
De nieuwe opzet zou borgen, dat de regeling minder complex zou worden, én dat de energie coöperaties flexibeler kunnen inspelen op de nieuwe mogelijkheden, wat door de coops sector zou worden gewaardeerd, aldus Wiebes. De nieuwe regeling zou meer financiële zekerheden voor de coops bieden dan de oude opzet. Ook zou lokaal eigendom door de nieuwe opzet worden versterkt. Over de ook door EnergieSamen belobby'de "50% participatie" in het Klimaatakkoord wordt verder niet gerept, die insteek betreft vooral de grote commerciële projecten, die buiten de scope van de aan te passen postcoderoos regeling vallen.
De afhankelijkheid van het grillig verlopende energiebelasting tarief voor elektra (overzicht van Polder PV tm. 2020 alhier, plannen kabinet tm 2028 alhier), is een te onzekere basis voor coops gebleken om mee te werken, daarom is nu gekozen voor een jaarlijkse subsidie per door het betreffende project gegenereerde kilowattuur elektriciteit, die wel per jaar wordt aangepast, aan de dan geldende marktwaarde van de opgewekte energie. De opgewekte stroom wordt immers sowieso doorverkocht aan de verkozen project leverancier. Waarmee de regeling trekjes van de vigerende SDE++ (per najaar 2020) begint te krijgen. Dit ook, om het reeds omvangrijke pakket aan regelingen op het gebied van energie / elektra meer in lijn met elkaar te brengen.
Geen
overgangs-regeling
Er komt helaas géén overgangs- dan wel overstap-regeling,
een wens van sommige coops om een bestaand postcoderoos project om te
zetten in de nieuwe aanpak, om de incentive periode van 15 jaar op die
manier "vol" te kunnen maken. Dit heeft volgens Wiebes te maken
met complexiteit en een onwerkbare juridische basis. Immers, onder de
oude postcoderoos regeling, kregen de leden van de energie coöperaties
cq. VvE's het belastingvoordeel. In de nieuwe situatie krijgen de energie
coöperaties / VvE's zelf, als juridische eigenaar, de (nieuwe) subsidie.
Wiebes claimt dat staatssteun regelgeving onmogelijk maakt om zo'n overgangsregeling
uitvoerbaar te maken.
Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) gaat per jaar de hoogte van een ordentelijke subsidie vaststellen, op basis van de dan geldende marktprijzen voor elektra, en zal voorstellen doen op basis van "reële kosten" voor de coops. Deze voorstellen zullen worden voorgelegd ter consultatie met de marktpartijen, zodat zienswijzen daarover kunnen worden ingediend.
Het kabinet zal, voor een budget bepaling voor de nieuwe subsidie, de te verwachten derving van energiebelasting over elektra a.g.v. de verwachte resultaten van de (oude, gediscontinueerde) postcoderoos regeling uit haar begroting schrappen (derhalve: "meer inkomsten"). En daar tegenover als nieuwe uitgave post deze subsidie optuigen. Het gevolg is, dat er in 2021 een budget van 37 miljoen Euro zal ontstaan voor deze nieuwe regeling. En dat, afhankelijk natuurlijk van de nukken en grillen van opvolgende kabinetten, "vergelijkbare" bedragen beschikbaar zullen worden gesteld voor de ondersteuning van de lokale, en dat moet worden benadrukt, kleinschalige projecten van de energie coöperaties.
Wiebes zal in gesprek blijven met de coöperatieve sector over de nieuwe aanpak, en in het najaar van 2020 meer duidelijkheid gaan geven over de precieze inpassing, aanpassingen aan Wet- en regelgeving, en de subsidie tarieven voor de eerste opening van deze nieuwe regeling in 2021.
Zie ook reactie op de kamerbrief door EnergieSamen
'Zonnepanelen
straks te duur voor huurhuis' (11 mei 2020). Artikel in NRC met reactie
op het "definitieve wetsvoorstel" van Wiebes Min. EZK over de
afbouw van de salderingsregeling (zie commentaar PPV alhier,
en antwoorden van Wiebes op talloze kamervragen hier).
Reeds besproken reacties van bezorgde kamerleden op de voorstellen, vooral
voor de huursector, worden geïnventariseerd. Met name ondergraving
van het draagvlak voor residentiële zonnestroom wordt genoemd, als
het aanbod voor PV bij huurders financieel onaantrekkelijk gaat worden.
Onder anderen Roland van der Klauw van stichting Wocozon
komt aan bod, die voor veel corporaties de PV trajecten bij huurders verzorgt.
Hij claimt dat bij afbouw, en uiteindelijke wegval van de salderingsregeling
de bestaande business-case "voor corporaties niet meer is rond te
rekenen", die momenteel een terugverdien horizon van 20 jaar zouden
hebben. In 2019 zou er op 7,3% van de huurwoningen zonnepanelen liggen
(omvang in MWp: onbekend), waarbij van der Klauw suggereert dat bij de
corporaties "in de aanloop naar de nieuwe regeling alles stil is
komen te liggen". Ook al is dat bij onze eigen corporatie beslist
niet het geval (Portaal plaatst momenteel, mei 2020, in onze wijk op aardig
wat huurwoningen sets van 6-8 panelen, zie o.a. deze
tweet en deze),
de vraag is of die claim bij benadering klopt. Ook stelt van der Klauw,
dat corporaties alleen nog maar lage volumes als 3 "schaampanelen"
per huurwoning zouden willen gaan leggen, om te voorkomen dat bij huurders
onder "de nieuwe regeling" er (hoge) tijdelijke overschotten
zonnestroom worden opgewekt die niet meer interessant zouden zijn voor
een nieuwe business-case. Er is al langer een trend gaande in Nederland
om dergelijke, in het verleden veel geplaatste minisets niet meer te "willen",
omdat het geen zoden aan de dijk zet, én het ook nog latere uitbreiding
op hetzelfde dak bemoeilijkt, en in ieder geval duurder en minder efficiënt
maakt.
De door Wiebes gesuggereerde alternatieven voor salderen van zonnestroom
bij de corporaties, onderschreven door bijv. CDA kamerlid Mulder (zie
ook kamerbrief met antwoorden op vragen van Mulder en Ronnes, 14
april 2020), mits de woco's daar mee uit de voeten zouden kunnen,
worden door van der Klauw als onvoldoende en niet toereikend bestempeld.
De SDE is vooral bedoeld voor grote, efficiënte projecten met veel
dak (of grond) oppervlak, de tarieven structuur past niet op complexe
kleinere (duurdere) projecten zoals bij de corporaties. Nieuwe geld-stromen
uit het extra "Urgenda pakket" zullen volgens van der Klauw
slechts leiden tot hoogstens zo'n tienduizend huurwoningen per jaar (waarbij
dan een renovatie in combinatie met PV toegepast kan worden, veel complexer
dan alleen enkele panelen per huurwoning plaatsen). Dat op een totaal
van 2,4 miljoen huurwoningen, het schiet dus niet op. Hij bestempelt dat
"alternatief" als "van een andere orde" dan het hoge
tempo zoals mogelijk was (en nu nog even is) onder de salderingsregeling.
Artikel NRC Handelsblad.
Zie ook Linkedin bijdrage van Van der Klauw (11 mei 2020), en reacties daar op, en hun eerdere reactie in de marktconsultatie voor het concept wetsvoorstel (25 november 2019).
‘Politiek
heeft momentum gemist om stekker uit salderingsregeling te trekken’
(11 mei 2020). Interview met Peter Desmet die voor Holland Solar in Den
Haag het lobbywerk voor een "decente wijziging" van de salderings-regeling
voor zonnestroom in Nederland ter hand heeft genomen. En, terugkijkend,
concludeert dat ook intern de "strijd" geen schoonheidsprijs
verdient, maar dat het eind resultaat (de hier onder behandelde "definitieve
vormgeving van afbouw salderen") beslist naar tevredenheid stemt:
"uiteindelijk is het eindresultaat het belangrijkste en met het definitieve
afbouwpad van de salderingsregeling is de toekomst van onze sector nu
echt
geborgd". Het toverwoord voor het vervolg zal, met name vanaf 1 januari
2023 worden: "opslag" van elektriciteit die midden op de dag
niet wordt verbruikt door particulieren, maar 's avonds weer zou kunnen
worden geconsumeerd / verbruikt. Introductie en link
naar uitgebreider artikel in Solar Magazine van mei 2020, pp. 39-41.
Zie ook het gerelateerde vervolg artikel over confrontatie van de zonnestroom
markt met steeds vaker optredende "negatieve marktprijzen voor elektriciteit".
Website Solar Magazine.
"Borg
ook kansrijkheid voor zon op dak bij huurcomplexen" (29 april 2020).
Paragraaf in position paper van Samenwerkingsverband Noord-Nederland in
de bundel "Position
Papers SDE++ 30 april 2020, voor de vaste commissie voor economische zaken
en klimaat", op de website van de Tweede Kamer (digitaal ook
ivm. gevolgen corona virus pandemie). Paragraaf waarin twee punten worden
geopperd ter verbetering van zon op dak bij huurwoningen. Want het samenwerkingsverband
stelt, dat "De salderingsregeling veruit de meest gebruikte regeling
[is] om sociale huurwoningen te voorzien van zonnepanelen. De effecten
van de afbouw van de regeling
voor de sociale huursector zijn buiten beschouwing gelaten in het onderzoek
van TNO, daardoor is de toekomstige benutting van deze daken onzeker".
Ze stellen daarom:
(1) Voorkom
dat door de aanpassing van de salderingsregeling de terugverdientijd te
lang wordt. Veel mogelijkheden voor zowel de sociale huursector als voor
particuliere woningeigenaren raken dan uit beeld, waardoor huurders en
particulieren afhaken.
(2) Maak de ‘Regeling verlaagd tarief’ (postcoderoos) aantrekkelijker
door lidmaatschap van de coöperatie na een verhuizing buiten de postcodes
mogelijk te maken. Zorg er ook voor dat de installatie meetelt bij de
energieprestatie van de gebouweigenaar.
De eerste optie is zonder meer noodzakelijk, de verduurzaming van de huursector drijft immers voor het overgrote merendeel op de verdiensten uit de salderings-regeling, en de eerder gedane suggestie van Wiebes dat corporaties als alternatief uit de SDE (++) zouden kunnen putten moet eerst bewezen worden op daadwerkelijke effectiviteit en benutting daarvan. De insteek van Polder PV in dezen is, dat dit slechts een zéér beperkte impact zal gaan krijgen gezien de complexiteit ervan, gepaard met de onzekere rol die de onder het Haagse Vergrootglas liggende huur corporaties kunnen spelen in dergelijke grote trajecten. Het eerste deel van de tweede optie is de facto al afgeserveerd, omdat de postcoderoos regeling afgeschaft gaat worden, en er "een" (nog onbekende) subsidie regeling voor in de plaats gaat komen. Daar zal "een" nieuwe locatie van een willekeurige participant binnen een zonnepaneel project van een corporatie" waarschijnlijk marginaal of zelfs in het geheel geen rol (meer) spelen. Het tweede deel kan alleen maar valide geschieden, als de gebouweigenaar de eigenaar van de installatie is. Dat kon al niet bij postcoderoos projecten, omdat de leden van de betreffende coöperatie de juridische eigenaar zijn van zo'n installatie. Dubbel eigendom kan niet, tenzij fundamentele wetgeving over "eigendom" (sensu lato) zou worden aangepast.
Kamerstuk 35 450 XIII (29 april 2020). De op deze pagina, onder Nadere uitwerking van afbouw van salderingsregeling genoemde, toen nog niet geïdentificeerde "toezichthouder" die zou moeten toezien op de aanwezigheid van "een" (slimme of domme) elektriciteits-meter die zowel afname als invoeding (gelijktijdig) kan meten (essentieel voor correcte uitvoering van de afbouw van de saldering-regeling), lijkt het Agentschap Telecom te gaan worden. Zo lijkt te kunnen worden geconcludeerd uit de formulering "De afbouw van de salderingsregeling brengt uitvoeringskosten met zich mee voor het Agentschap Telecom (AT). Hiervoor wordt in totaal € 21 mln gereserveerd in de jaren 2020 tot en met 2024", in de door Wiebes aan de Tweede Kamer gestuurde (aangepaste) begrotingsstaten van MinEZK voor de Voorjaarsnota 2020. Dat komt neer op gemiddeld ruim een Euro per Nederlander (met of zonder zonnepanelen).
Beantwoording vragen Schriftelijk Overleg Klimaat en Energie. Kamerbrief van Wiebes / Min. EZK, in reactie op een enorm aantal (284) schriftelijke vragen van de politieke partijen, verdeeld over 112 pagina's (schriftelijk i.v.m. beperkingen door de Corona pandemie), reeds genoemd in vorige artikel. Hierin ook de nodige vragen over het wetsvoorstel "afbouw salderen", waarvan de antwoorden hier worden besproken.
De VVD fractie vroeg zich af wat de redenen zijn geweest waarom het voorstel van Energie Nederland ("afbouw via vermindering van de energiebelasting", in aldaar gelinkte pdf), waarvan die branche organisatie van de Nederlandse energie leveranciers claimt dat het een begrijpelijke nota voor de prosumenten zou opleveren, en er geen problemen met btw richtlijnen van de EU zouden ontstaan (wat wel het geval zou zijn bij het door Wiebes gekozen wetsvoorstel). Wiebes stelt dat de ongewenste effecten van dat voorstel te groot zijn en dat het voorstel minder goed uitvoerbaar is dan de geleidelijke afbouw van de salderingsregeling zoals opgenomen in het wetsvoorstel. Hij claimt ook, dat het fiscale alternatief dat door Energie Nederland is aangereikt "weliswaar eenvoudiger uitvoerbaar voor energieleveranciers is", maar dat het toch is afgevallen omdat:
In de reactie op vragen van het CDA, GroenLinks, PvdA, en ChristenUnie, gaat Wiebes onder anderen in op het terzijde leggen van het Energie NL voorstel. Onbegrijpelijkheid van de nota wordt door de door Min. EZK geraadpleegde Autoriteit Consument en Markt echter niet als verwachting uitgesproken, als gevolg van invoering van het wetsvoorstel.
Wiebes stelt dat "de voorgestelde wijziging er voor zorgt dat de energieleverancier (1) het ingevoede volume moet vermenigvuldigen met een afbouwpercentage, (2) het resultaat hiervan vervolgens in mindering moet brengen op de afname en (3) het restant van de invoeding tegen een redelijke vergoeding moet factureren. Dat zal van de leverancier een extra toelichting vragen op de saldering op de factuur en mogelijk zorgen voor extra vragen bij ConsuWijzer. De informatie over salderen op de website van ConsuWijzer en ACM zal daarop worden aangepast. De extra toelichting zou overigens ook nodig zijn bij andere vormen van afbouw, omdat bij alle opties de afbouw moet worden verwerkt op de factuur". Wiebes lijkt daarbij te denken dat consumenten alleen al dit aspect bovenop de al jaren onoverzichtelijke nota's zouden begrijpen (de meeste consumenten snappen hun energie nota al jaren niet, en dat gaat er zéker niet beter op worden met de hierboven geschetste extra complicaties). Maar, erger nog, hij gaat ook niet in op het harde feit dat bijna alle consumenten nota's met meer dan 1 (meestal 2, soms zelfs 3) tarief-periodes per jaarnota te maken hebben. Dit, gecombineerd met bovenstaande "extra getallen", te berekenen over 2 of meer tarief-periodes op een nota, zal een voor bijna iedereen compleet onbegrijpelijke brei aan fracties, percentages, en tussen resultaten opleveren, die niet meer zelfstandig gecontroleerd - laat staan begrepen - kan worden. Waar Energie Nederland expliciet voor heeft gewaarschuwd, maar wat dus ook al wordt genegeerd in deze enorme brief.
Op antwoord van een vraag van de PvdA, waarom de branche organisatie Holland Solar achter het wetsvoorstel is gaan staan, antwoord Wiebes "Vanwege de langjarige zekerheid die deze regeling biedt aan huishoudens, bedrijven en energieleveranciers".
Flexibilisering zou juist aantrekkelijker worden volgens Wiebes, omdat direct eigenverbruik dan wel tijdelijke opslag van zonnestroom interessanter wordt (omdat uitsluitend die hoeveelheden 100% gesaldeerd blijven worden). PvdA had daar nog een wat uitgebreidere vraag over, over de "wenselijkheid van meer (direct) eigenverbruik". Wiebes gaat daar in mee, daarbij zelfs stellend dat de afbouw van de salderingsregeling "daar aan bijdraagt". Wat hij er echter niet bij vertelt, in hoeverre veel huishoudens überhaupt in staat zullen zijn om een "substantieel" deel van de grote hoeveelheid zonnestroom midden op de dag "verbruikt" te gaan krijgen. Want dat zal bij de meeste Nederlandse gezinnen, overdag vaak afwezig, zeer beperkt blijven. Zeker in de zomerperiode, en tijdens vakantie periodes vrijwel nul. Opslag kost geld, accu's zijn, ondanks gerealiseerde kosten reducties, nog steeds duur, en dat zou dan ook allemaal moeten worden "terug verdiend", volgens de breed gehanteerde "salderings-logica". In de winter heb je er nauwelijks wat aan, dan is de zonnestroom productie vaak zeer beperkt, en valt er nauwelijks iets - of zelfs niets - "op te slaan". Wiebes doet e.e.a. af met de stellingname, dat "het in eerste instantie aan de markt is om hiervoor aanvullende slimme oplossingen te ontwikkelen".
ChristenUnie gaat - extreem prematuur - in op de mogelijkheid van waterstof productie bij kleinverbruikers als potentieel "eigen stroom verbruikend alternatief" (!), naast opslag in accu's. En schetst daarbij zorgen over de potentiële gevaren daarvan. Wiebes gaat daar verder niet in detail op in. Een optie voor de verre toekomst schat ik in, en nog veel te vroeg om daar zinnig over te kunnen speculeren.
Wat de administratieve kosten van de afbouw van de salderings-regeling betreft, zou het kabinet "een zorgvuldige afweging" hebben gemaakt, en zouden deze kosten voor de energieleveranciers "acceptabel" worden, en de nieuwe situatie "werkbaar voor de Belastingdienst". Aldus Wiebes.
Huurmarkt
segment - geen eigen oplossing
CDA vreest voor zeer hoge negatieve effecten van het wetsvoorstel bij
huurwoningen, mogelijk in het uiterste geval zelfs leidend tot 70 procent
minder volume te plaatsen onder het nieuwe "post-salderings-regime"
binnen de huursector. Wiebes stelt hier, dat de salderingsregeling "niet
specifiek ontworpen is voor de huursector", en, dat "het niet
wenselijk is om onderscheid te maken tussen doelgroepen binnen de salderingsregeling.
Een aangepaste afbouw zou bovendien meer geld kosten en daarvoor is geen
budgettaire dekking". Wiebes geeft drie redenen om dat onderscheid
verder ook niet te gaan maken:
Met deze drie argumenten doet Wiebes "een speciaal regime" voor de huursector in het (post) salderings-dossier af als onhaalbaar, en met de suggestie dat er genoeg alternatieven zouden zijn / komen, zodat de sector alsnog voortvarend te werk zou kunnen gaan met zonnepanelen. De vraag is echter, of dat daadwerkelijk zo is ... Het is opvallend dat, in een tijd dat "rooftop solar" als belangrijkste ontwikkeling wordt gezien om te stimuleren, Wiebes zo makkelijk heen stapt over een forse bedreiging van de in potentie zeer omvangrijke (huur) sector, waar die zonnepanelen op daken zo goed op zouden passen. En die de meest kwetsbare huishoudens, de huurders, nog enigszins financieel voordeel zou kunnen opleveren.
Op een vergelijkbare vraag van ChristenUnie over de in extremo van de (bestaande) salderings-regeling afhankelijke Nul-Op-De-Meter woningen (salderen "als onderdeel van de business-case") wordt door Wiebes doorverwezen naar het Ministerie van Binnenlandse Zaken, wat in overleg is met de belangrijkste stake-holders, de huurcorporatie koepel Aedes, ditto voor de huurders-sector, de Woonbond, en het bedrijven collectief wat NOM woningen bouwt, de Stroomversnelling. Dit zal meegenomen gaan worden bij de evaluatie van de aan NOM woningen gekoppelde zogenaamde Energie Prestatie Vergoeding (EPV), die huurders moeten betalen aan de woning eigenaar (meestal een corporatie). In het tweede kwartaal van 2020 zou een herziening van (de hoogte van) de EPV gepubliceerd moeten gaan worden n.a.v. die evaluatie.
Ook een suggestie (CDA) voor de bevordering van een combinatie van PV met opwekking van thermische zonne-energie (PVT, casus Wocozon) wordt niet als taak van de overheid gezien, maar als onderdeel van te maken prestatie afspraken tussen woco's en gemeentes. Bovendien is er niets "te salderen" met warmte, de salderings-regeling betreft uitsluitend duurzaam opgewekte elektriciteit.
N.a.v. een vraag van de ChristenUnie over de "marktconforme" prijs voor overschot-stroom die de energieleveranciers straks in ontvangst zullen gaan nemen van meer dan een miljoen huishoudens, en de borging daarvan (80% van kale leverings-tarief excl. btw), antwoordt Wiebes: "Op termijn is het wenselijk dat meer marktwerking ontstaat en dat een kleinverbruiker zelf kan bepalen aan wie en tegen welke prijs diegene de zelf geproduceerde en ingevoede elektriciteit wil verkopen. Vaststelling van het minimumtarief bij Algemene Maatregel van Bestuur biedt de mogelijkheid om geleidelijk meer marktwerking in de tarieven voor ingevoede elektriciteit te introduceren. Daardoor krijgen de energieleveranciers de gelegenheid om concurrentiemodellen te ontwikkelen voor invoeding zonder dat dat voor grote schokeffecten zorgt in de consumententarieven en de businessmodellen voor investeringen in zonnepanelen".
Regerings-partij D'66, wat verder wel begrip heeft voor de afbouw van de salderings-regeling vanaf 2023, heeft wel moeite met de "nieuwe realiteit" van een waarschijnlijke terugverdientijd van 9 jaar voor (residentiële) PV installaties, onder het regime geschetst in het wetsvoorstel, na de huidige kabinets-periode, i.p.v. langdurig eerder door de sector "ge-eiste" - en nu nog als vigerend beschouwde - 7 jaar. En of het verschil geminimaliseerd kan worden. Wiebes suggereert dat dat niet gaat lukken, de gekozen oplossing binnen het wetsvoorstel is het maximaal haalbare binnen de "budgettaire randvoorwaarden uit het Regeerakkoord" en, "Minder of latere afbouw zou meer geld kosten en daarvoor is geen budgettaire dekking". Wiebes wijst op de mogelijkheid voor particulieren, om nog binnen de huidige kabinetsperiode zo snel mogelijk tot aanschaf over te gaan om de terugverdientijd (TVT) van 7 jaar te bereiken. En verwijst naar een PWC studie (overigens op meerdere punten bekritiseerd door Polder PV), waaruit zou blijken dat "een TVT tm. 9 jaar voor particulieren nog acceptabel zou zijn". Wiebes verzwijgt echter daarbij de bevindingen van Dutch New Energy Research, wat stelde, dat uit eigen onderzoek zou zijn gebleken, dat "slechts 20% van de consumenten zonnepanelen aan [zou] schaffen bij een terugverdientijd van 7 jaar", en "dat de meeste consumenten pas zullen investeren bij een terugverdientijd tot 5 jaar" (ANP persbericht van 8 mei 2019).
SP stelt dat, in het aan het wetsvoorstel gelinkte TNO rapport, onterecht gekozen lijkt te zijn voor "meest gunstige omstandigheden, zowel in ligging als kwaliteit van en hoeveelheid panelen", en dat dat niet representatief zou zijn voor een als "gemiddeld" te veronderstellen situatie. Wiebes schuift dat terzijde, met de stellingname, dat er juist meestal "optimaal" geplaatst zou worden (wat echter beslist niet zo is, zoveel ["optimale"] dakrichtingen heeft "een" willekeurige woning niet, en je komt de meest bizarre plaatsingen tegen in Nederland), en dat sowieso getracht zou moeten worden, om zo'n optimale situatie te gebruiken. Ook worden "kosten efficiënte" panelen massaal geplaatst, anders zouden ze niet gekocht worden. Derhalve, zijn ze "representatief" voor de geplaatste volumes. Wiebes vindt een stimulans voor optimale plaatsing en (kosten) efficiëntie belangrijk.
SP wil ook goede monitoring, en als zou blijken, dat plaatsing bij particulieren (sterk gewenst, i.v.m. de toenemende focus op rooftop solar) sterk gaat tegenvallen, dat het Ministerie ingrijpt, en dit zeer belangrijke markt-segment alsnog met de juiste incentives zou moeten gaan bedienen. Wiebes reageert daar op met verwijzing naar de jaarlijks verschijnende Klimaat- en Energieverkenningen (KEV's), waar dat dan uit zou moeten blijken. En dat bij eventuele tegenvallende trends, "aanleiding zou kunnen zijn voor aanscherpen van het klimaatbeleid". Waarbij hij dus beslist niet verwijst naar aanpassing van incentives voor particuliere huishoudens, die maatregelen zouden natuurlijk ook "elders" genomen kunnen gaan worden. Een door de SP aangegeven casus, waarbij "een energieleverancier krap een maand na vastzetting van de tarieven voor enkele jaren, de terugleververgoeding voor zonnestroom naar beneden bijstelt", kon niet door Wiebes becommentarieerd worden, omdat hij de details ervan niet kent.
Definitief wetsvoorstel "Afbouw salderingsregeling" op komst. Kamerbrief van Wiebes / Min. EZK, met begeleidend TNO rapport "Effect afbouw salderingsregeling op de terugverdientijd in zonnepanelen", 30 maart 2020. Na de nodige reacties op het wetsvoorstel van Min. EZK, wat "de afbouw van de salderingsregeling voor zonnestroom" zou moeten regelen (internet consultatie, zie commentaar n.a.v. Energeia artikel van 27 november 2019) is het ministerie met aanpassingen van de plannen gekomen. Dit mede n.a.v. een 35 pagina's groot rapport van TNO, wat diverse scenario's heeft doorgerekend. Dat rapport is ook te downloaden van de eigen TNO website, alhier.
De belangrijkste aanpassing lijkt een iets minder harde afbouw dan gesuggereerd in het oorspronkelijke voorstel. Dit n.a.v. de resultaten in de Klimaat- en Energie Verkenning KEV 2019. Aanvankelijk werd nog van 11% minder te salderen, op het net ingevoede stroom per jaar vanaf 1 januari 2023 gesproken, met 0% salderen in 2031 als resultante (alle invoeding van zonnestroom dan door de leverancier te vergoeden, en niets meer aan belastingen [energiebelasting, SDE heffing, btw] te salderen). Dit is gewijzigd in 9% minder te salderen netinvoeding per jaar, te beginnen met 91% in 2023, tot en met 28% in 2030. Wel is dan het onontkoombare gevolg, dat in een keer van 28 naar 0% omlaag wordt bijgesteld in 2030 > 2031, wat, zeg maar, het uitstellen van "de harde klap" betekent, 8-9 jaar na de start van de afbouw. Zie hier onder weergegeven staatje oorspronkelijk ("indicatief") versus "definitief" voorstel.
(tabel uit kamerbrief Wiebes, 30 maart 2020)
In figuur 1 van het TNO rapport wordt visueel gemaakt wat het effect van deze afbouw is op de verdiensten per jaar, in een huishouden met zonnepanelen. Waarbij 3 componenten worden onderscheiden: (1) een soort "basis" vergoeding, het momentaan / direct fysiek in-house verbruikte aandeel zonnestroom, wat nog steeds impliciet 100% "gesaldeerd" wordt met het totaal aan leverings-prijs plus energiebelasting, SDE heffing en btw daar over. NB: in het getoonde voorbeeld is het volume constant gehouden, maar dat kan natuurlijk wijzigen als het gedrag of het elektraverbruik verandert in de loop der jaren. (2) Een post "inkomsten uit saldering" a.g.v. het aandeel netinvoeding wat nog mag worden weggestreept tegen de resterende jaar consumptie. Deze post neemt van 100 procent (2022), via 91% (2023) af naar 28% in 2030, en in een keer naar 0% in 2031. (3) Vervolgens is er een nieuwe, derde post, de eerst nog geringe "marktvergoeding" door de leverancier, voor dat deel wat niet meer 100% gesaldeerd mag worden met het jaarverbruik. 9% van totaal in 2023, en oplopend tot 72% in 2030, en in 1 keer naar 100% in 2031. De hoogte van deze nog onzekere component hangt af van de leverancier, cq. het type contract, maar zal worden voorzien van een "minimum" cq. "onder-cap" van Staatswege (zie verderop). Het totaal van deze drie componenten, waarvan er in 2031 dus slechts 2 overblijven, is de "totale verdienste" in het betreffende huishouden, en zal per jaar tm. 2031 dus sowieso kleiner gaan worden. Daarna is het koffiedik kijken, met name m.b.t. de "marktprijs" die je van van je leverancier zult gaan krijgen.
Voor "non-discriminatoir" invoeren van deze regeling geldt, als vanouds, dat kleinverbruikers verplicht worden "om een meetinrichting te hebben die de afname en invoeding van elektriciteit op het net apart kan meten, omdat dit nodig is voor de afbouw". Dit kán een "slimme meter" zijn, maar die is niet verplicht. Het mag ook een "domme" digitale meter zijn met telwerken voor zowel invoeding als afname. De netbeheerder moet die "op tijd" (vóór 1 januari 2023) aan iedereen die dat betreft hebben aangeboden. Bij permanente weigering volgt een dwangsom van de tegen die tijd in te stellen controlerende autoriteit (nog niet duidelijk is welke partij dat moet gaan worden).
Terugverdientijd
als "leidend principe"
De effecten op de zogenaamde "terugverdientijd" is door TNO
in het bijgaande rapport uitgebreid uitgewerkt. Aangezien er nogal wat
parameters zijn die verschillen per situatie, zijn er door hen voor verschillende
uitgangspunten en situaties diverse berekeningen gemaakt. Alle berekeningen
betreffen kleinverbruik aansluitingen, omdat installaties achter grootverbruik
aansluitingen niet mogen salderen. Omdat zeker bij de utiliteit de variatie
in parameters zeer groot kan zijn, heeft TNO zelfs een spreadsheet ter
beschikking gesteld, waarbij men zelf variabelen kan invoeren en kijken
wat voor een gegeven situatie de resulterende terugverdientijd (TVT) oplevert.
Deze Excel spreadsheet vindt u hier.
De gebruiksaanwijzing is (ook) opgenomen in het hier boven gelinkte rapport,
op pagina's 25-26. De ingave variabelen zijn het type gebouw (te selecteren
uit voorbeelden), en het investerings-jaar. Als resultante volgt de waarschijnlijke
"terugverdientijd" in jaren, die ook bij de opzet van nieuwe
wetgeving - in samenspraak met de duurzame energie sector, met name NVDE
met Holland Solar - leidend is geweest bij de uitgangspunten. De berekeningen
worden voor de jaren 2020 tm. 2050 gegeven. Ook worden varianten wel of
niet btw plichtig meegenomen. In een eigen invoerscherm kunnen eigen voorkeuren
ingevoerd worden, ook omdat er talloze afwijkende situaties denkbaar zijn
t.o.v. de door TNO "voorgerekende" varianten.
Er zijn meerdere tabbladen voorhanden, een voor het gebouw "type", een voor de investeringskosten in de periode 2015 tm. 2030 (referentie jaar 2019), afhankelijk van het nominale vermogen van de installatie (max. 51 kWp), en een voor de (vermeende) evolutie van de elektriciteits-tarieven voor verschillende verbruiks-profielen, in de periode 2015-2050. Het laatste tab-blad bevat het model voor eigen invoer van gegevens.
In de meeste gevallen daalt de terugverdientijd tm. 2022, tot zo'n 7 jaar "onder de huidige kabinets-periode". Waarna deze weer - licht - stijgt. Afhankelijk van het type installatie, eigen verbruik, ontwikkeling stroomprijs e.d., vaak ergens eindigend tussen de 8 en 9 jaar, waarbij het klassieke nul-scenario "doorgaan met salderen" een continu dalende lijn tot 6 jaar of minder volgt, vanwege met name de voortgaande kosten reductie bij PV. Min. EZK en Min. Fin. vinden dergelijke korte terugverdientijden niet acceptabel, en zelfs "overstimulering", vandaar dat voor de afbouw is gekozen, zonder "schokgolven" in de marktverhoudingen te veroorzaken. In het door EZK weergegeven exemplaar wordt de TVT voor huishoudelijke projecten getoond, waarbij de grijze lijn "doorgaan als vanouds" (nul-scenario salderen) toont, de oranje curve het oorspronkelijke plan met 11% afbouw van te salderen netinvoeding per jaar, en in blauw het nieuwe voorstel, met 9% afbouw per jaar. I.p.v. in 2030 op ruim 4 en een half jaar terugverdientijd te eindigen (klassiek salderen), eindigen beide wetswijziging curves in deze berekening voor een installatie van 10 panelen (3 kWp) rond de 9 jaar terugverdientijd.
Wiebes citeert het begin 2017 officieel gepubliceerde PwC rapport, waarin geclaimd wordt dat consumenten zouden investeren in (nieuwe) PV installaties vermits de terugverdientijd tussen de 5 en 9 jaar zou liggen, waarmee hij een "geruststellende" conclusie trekt dat het met de huidige TNO berekeningen dus wel goed zou gaan. Die conclusie in het rapport van PwC, eerder uitgebreid besproken door Polder PV, is echter wel in forse tegenspraak met de recente claim van Witkop van DNER (Dutch New Energy Research), dat volgens hun bevindingen een zeker bij huishoudens gepercipieerde TVT van slechts 5 jaar acceptabel zou zijn (zie korte bespreking op deze pagina).
Dit alles is wel bij een door TNO aangenomen direct eigen verbruik van 30%. TNO citeert verschillende bronnen, waar onder Polder PV (pagina 13 van het rapport), waarbij een range van 20 tot 40% als schattingen wordt opgegeven. Polder PV zit laag (met 20-30%), omdat hij altijd rekening houdt met energiezuinige huishoudens, die overdag sowieso weinig stroom verbruiken (zelfs met een of twee keer een wasmachine aan midden op de dag per week). Dit zal niet veranderen, zeker niet in huishoudens zonder (elektrische) auto of warmtepomp, en deze gaan er dan ook beslist op achteruit. Omdat de resulterende netinvoeding per jaar veel minder waard gaat worden dan de "100% contractprijs" die met klassiek salderen geldt (inclusief alle belastingen, die het overgrote merendeel van de stroomprijs uitmaken). Om nog iets "zinnigs" met de midden op de dag optredende overschotten te doen uit hun PV installaties, zou dan een - nu nog dure - aanschaf van een accu systeem overwogen kunnen worden. Maar in de lange winterse periode, zal dat slechts beperkt of geen soelaas bieden, omdat er midden op de dag gewoon te weinig stroom geproduceerd zal worden om 's avonds nog te kunnen gebruiken. En seizoensopslag van de zeer hoge opwek in de zomermaanden voor theoretisch gebruik in de winter is vooralsnog fysiek non-existent (in ieder geval: onbetaalbaar).
Gevoeligheids-analyses
Verder zijn door TNO gevoeligheidanalyses berekend voor (1) de impact
van systeem omvang (5,4 kWp residentieel een jaar minder hoge TVT dan
bij 3 kWp). (2) Impact totaal stroomverbruik bij residentiële installaties
(bij 2.000 of 3.000 kWh jaarverbruik was het verschil 2 jaar, maar dat
groeit op termijn naar elkaar toe, tot een TVT van 9 jaar. (3) Effect
van aanname zeer matige (820 kWh/kWp.jr), referentie (900 kWh/kWp.jr)
resp. hoge specifieke opbrengst (950 kWh/kWp.jr), leidend tot een verschil
van minder dan 2 jaar TVT in 2030. (4) Niveau van direct eigen verbruik
(20, 30 resp. 40%), leidend tot ruim 2 jaar verschil in TVT ten gunste
van het laatste scenario. (5) Effect hardware kostprijs daling op het
eindresultaat (0%, 3,5% resp. 5% per jaar), in het eerste geval bijna
het dubbele (ruim 13 jaar) t.o.v. het gunstigste scenario (plm. 7,5 jaar
TVT). (6) Aanname van drie niveaus stroomtarieven "laag" / "midden"
/ "hoog" (forse impact, bijna 6 jaar verschil in TVT tussen
de uitersten). (7) Effect hoogte invoedings-tarief bij de energieleverancier
(80 of 100% van kale leverings-tarief), plm. 1 jaar verschil in TVT, in
2030. (8) En het btw effect bij kleinere scholen met niet te hoog verbruik
i.v.m. overgang naar btw plicht onder Kleine Ondernemers Regeling (KOR)
per 2020 (effect half jaar, kan uiteindelijk oplopen tot een jaar verschil).
De door TNO berekende curves (9 casussen in sectie C in het rapport) laten vooral bij "kleine en grote utiliteitsgebouwen" in het laatste voorbeeld een forse dynamiek zien. Enkele lijnen dalen fors, van TVT's tussen de 9 en 15 jaar (2015), naar nog maar 6 tot 9 jaar in 2030. Echter, met name voor de grotere scholen, met hoog stroomverbruik - en lage stroomtarieven - is de curve flink ongunstig (na aanvankelijke daling tot 2021 weer een stijging naar 11 jaar TVT). Het meest "optimaal" is de situatie voor kleine kantoren met laag stroomverbruik, die veel van de opwek overdag direct opsouperen, en in 2030 onder een TVT van slechts 6 jaar kunnen komen met de uitgangspunten gehanteerd door TNO.
Kamerbrief
- gemiste kans huurmarkt
De kamerbrief stelt dat dit alles geldt voor huis eigenaren, sterker nog,
dat de salderingsregeling "ontworpen" zou zijn voor dergelijke
situaties. Dit is vreemd, ik heb nog nooit sedert juli 2004 (eerste wetswijziging
die salderen "formeel" mogelijk maakte, al kon lang daarvoor
al met een toen nog massaal aanwezige Ferrarismeter in huis de facto,
vol-automatisch "gesaldeerd worden") gehoord, dat die regeling
(wat slechts in eerste opzet een noodartikel was om zeer nadelige effecten
van de liberalisering van de stroommarkt af te vangen voor particulieren),
alléén voor huiseigenaren "ontworpen" zou zijn.
Nogmaals: Polder PV saldeert - als huurder - al sedert het jaar 2000 100
procent van zijn zonnestroom opwek. Ook gezien reacties op de internet
consultatie, waarbij al rode vlaggen werden gezwaaid met "de huursector
wordt het kind van de rekening", lijkt het een grote blunder van
Min. EZK om de corporatie markt (voorlopig ?) compleet naast zich neer
te leggen. Er zijn onvoorstelbaar grote portfolio's aan PV projecten op
huurwoningen reeds gerealiseerd of in volle uitrol. Wat gaat Wiebes voor
deze enorme volumes - bij kwetsbare huurders - "regelen"? Deze
vraag wordt in het geheel niet beantwoord in deze belangrijke kamerbrief
!
"Basis"
vergoeding
Het epistel van Wiebes gaat verder wel nog in op de essentiële intentie,
samenhangend met het te wijzigen wetsvoorstel, om een minimum prijs af
te dwingen voor de niet meer te salderen stroom hoeveelheden door de tientallen
energieleveranciers in Nederland. Dit heet dan nog steeds "een redelijke
vergoeding". Een per jaar (met 9%) groeiend aandeel van de netinvoeding
krijgt dan alleen nog maar een "markt" prijs van de leverancier,
en die moet met tientallen andere partijen gaan "concurreren"
om die mensen binnenboord te houden (of te krijgen) als klant. In een
zogenaamde "Algemene Maatregel van Bestuur" (dus: wederom niet
in de wetstekst zelf) gaat Wiebes die minimum vergoeding regelen, die
op minimaal 80% van de contractprijs zou moeten komen te liggen, uiteraard
exclusief de belastingen (derhalve: de "kale marktprijs"). Meer
bieden mag uiteraard, Wiebes sorteert al voor op een tijdperk, dat de
consument zelf mag bepalen "aan wie en tegen welke prijs" deze
haar overschot aan zonnestroom zal gaan verkopen / aanbieden. Wiebes suggereert
dat daarmee "meer marktwerking" zal ontstaan in de waarde van
overschotten op het net ingevoede zonnestroom, waarbij ook nog te grote
schokeffecten zouden worden vermeden in het verdienmodel voor consumenten.
Die natuurlijk al lang - we hebben er inmiddels al zo'n miljoen - "prosumenten"
zouden moeten heten.
Weer
terugkerende vraag: en hoe te handelen bij 3 fase aansluitingen ?
Met
een tweet van de bekende Brendan de Graaf wordt een eerder door mij te
berde gebracht potentieel probleem rond de afbouw van salderen, en
het "mechanisme" invoeding en afname separaat bemeterd aan het
verdienmodel ten grondslag liggend, de publieke ruimte in geslingerd.
Hij twitterde namelijk vandaag, met illustratie, het
volgende omtrent drie fasen aansluitingen: "Zou er bekend
zijn hoeveel stroom er werkelijk het net op gaat? Bij
over fase "salderende" slimme meters is dat niet zichtbaar".
Hij stelt dat de materie "te ingewikkeld" is, waarbij het gevaar
om de hoek komt kijken, dat er in dergelijke situaties "niet per
definitie hetzelfde wordt gehandeld, dan in klassieke situaties met enkelfase
meters". We zullen het maar zo stellen: we hopen dat technici met
verstand van zaken dit aspect zeer goed zullen volgen, en ingrijpen, als
zaken fout gaan lopen. Want sowieso komen er steeds meer drie-fasen aansluitingen,
in nieuwbouw zelfs verplicht. Dus ook daarvoor moet probleemloos, en "non-discriminatoir",
de afbouw van de salderingsregeling knallhart, eenduidig, en voor van
dit soort zaken niets snappende eindverbruikers kristalhelder geregeld
worden ...
Zie ook reactie van specialist Henri ter Hofte ... die veel mensen echter niet zullen doorgronden.
(Websites van Min. EZK en van TNO)
Nagekomen - reacties marktpartijen en pers
Naar aanleiding van de kamerbrief van Wiebes zijn door diverse partijen schriftelijke vragen gesteld. Deze zijn samengevat in een artikel op Solar Magazine, dd. 6 april 2020.
Corona-maatregelen netbeheerders: alleen spoedeisende werkzaamheden bij klanten thuis. 25 maart 2020. De netbeheerders staken alle werkzaamheden, zoals het plaatsen van slimme meters bij mensen thuis, als gevolg van de diep in de samenleving ingrijpende coronavirus pandemie. Observatie Polder PV: dit betekent een zoveelste potentiële kink in de kabel voor invoering van de "nieuwe salderings-regelgeving". Want (a) er moet sowieso nog heel veel gebeuren, er moeten nog bij de nog niet van slimme meters voorziene huishoudens dergelijke meters geplaatst worden (indien geen weigering), duizenden huishoudens die geen meter hebben met invoedings- en verbruikt-telwerken (hetzij "slim", op afstand uit te lezen, hetzij "dom", niet op afstand uitleesbaar) moeten nog worden voorzien. En (b) de werkdruk bij de netbeheerders is al gigantisch hoog. Daarbij ook nog alle uitgestelde of sterk vertraagde duizenden SDE projecten die moeten worden aangesloten, in de periode "na de pandemie" (eind vooralsnog totaal onbekend). En u weet: na de pandemie wordt de werkdruk bij de netbeheerders mogelijk ondraaglijk, met mogelijk ook weer ziekteverzuim en verdere vertragingen in de uit te voeren werkzaamheden tot gevolg. Zelfs "begin 2023", de nieuw geplande invoerings-datum voor "de nieuwe salderingsregeling, af te bouwen van jaar tot jaar", wordt daarmee met vraagtekens omkleed, gezien de enorme - en verder oplopende - workload bij netbeheer. Website Netbeheer Nederland. Zie ook vervolg berichten, 25 maart, resp. 30 maart 2020.
Hoe staat het met de opvolger voor de Postcoderegeling? 18 februari 2020. Blijvend moeizaam overleg tussen energie coöperatie koepel Energie Samen en Min. EZK (en, indirect, uiteraard, ook "toekomstig subsidie verstrekkend" Min. Fin.). Maar de contouren van "postcoderoos 2.0" beginnen zichtbaar te worden, volgens auteur Tammo Hoeksema. Nieuwe elementen zijn aparte tarieven voor zon en wind (waterkracht is nog in overleg), en een koppeling tussen het ledenaantal en het opgestelde vermogen van het betreffende project. Er moet subsidie komen op basis van prestatie/productie, er wordt een relatie gelegd tussen opgesteld vermogen en een minimum aantal leden. Voor PV projecten minimaal één lid voor elke 5 kWp opgestelde capaciteit (ergo: voor een project van 100 kWp, ruim 310 zonnepanelen à 320 Wp: 20 leden). Windprojecten zouden voor elke 2 kW opgestelde capaciteit minmaal één lid moeten krijgen. Coöperaties en verenigingen van eigenaren zouden subsidie kunnen aanvragen, voor projecten met een looptijd van 15 jaar (harmonisatie met SDE subsidie duur). Er komt een loting op basis van first come first serve (indien overtekening op 1 dag). Beheer en uitvoering wordt weer RVO.
Een punt van zorg is om een balans te vinden tussen het voorkomen van misbruik van de nieuwe regeling, en de regeldruk die daar voor nodig is. De aanvankelijk gehoopte deadline van november 2019 is niet gehaald vanwege de complicaties. "In de komende maanden gaat het Planbureau voor de Leefomgeving PBL in samenwerking met EZK en de expertgroep kijken naar de vaststelling van de subsidietarieven voor nieuwe regelingen". Extra complicatie is de situatie dat de vele coöperaties die NU een project willen starten onder de nog bestaande PCR regeling vallen. Die moet nog mogelijk blijven, het probleem is natuurlijk een overgangsregeling naar "de nieuwe opzet". Die moet ook worden afgestemd met de Europese Unie, die zo haar gedachten kan hebben over dergelijke (complexe) regelingen die een tijdje naast elkaar kunnen blijven bestaan.
Energie Samen streeft in ieder geval naar "een regeling die dezelfde rentabiliteit heeft als salderen op eigen dak (ongeveer zeven jaar terugverdientijd), voldoende budget en een goed tarief, en, tot slot, een simpele regeling, dus zo min mogelijk administratieve rompslomp".
Wordt vervolgd. (website Energie Samen)
Meer zon, hogere besparingen en lagere inkoopkosten per wattpiek. 9 januari 2020. Bekende Maarten Corpeleijn van Zonnighuren, specialist adviseur voor duurzame energie in de huursector, ventileert zijn nieuwejaars-bespiegelingen over de potentie van zonnestroom in de komende jaren. Zijn insteek: (1) Opbrengsten waren in 2019 weer hoog (niet vreemd gezien de al jaren door Polder PV gesignaleerde en geanalyseerde gemiddelde toename van de horizontale instraling). (2) Door stijgingen belastingen op elektra (nota bene: vooral in de tweede staffel vanaf 10.000/jaar, vooral vanwege de grote toename van SDE heffing per kWh) interessanter businessmodel, veel "collectieve meters" bij corporaties vallen in dat segment, en kunnen salderen mits binnen 3x 80 amps aansluitwaarde. (3) Prijzen van zonnepanelen zijn gedaald, én gemiddeld module vermogen is toegenomen. (4) Monitoring steeds meer aanbod van niet internet afhankelijke portals, waardoor dat soort "zachte kosten" ook minder zullen worden. Corpeleijn ziet de komende tijd dus nog steeds een interessante business-case voor salderen / zonnestroom opwek via collectieve meters bij corporaties. Al begint hij zijn blog met de stellingname "Terwijl de onzekerheid over de saldering boven de markt blijft hangen, en Aedes en de Woonbond alvast maar alarm slaan, wordt het verdienmodel vooralsnog alleen maar beter". (website Zonnighuren portal)
Hogere woonlasten voor huurders met zonnepanelen vanaf 2023. 17 december 2019. De Woonbond wil dat tussen corporaties en huurders gesloten overeenkomsten worden opengebroken als de salderings-regeling inderdaad afgebouwd gaat worden, zoals in het wetsvoorstel van Wiebes is voorgesteld. Woonbond constateert dat in de uitgangs-situatie "de maandlasten in balans blijven en dat de huurder vrijwel altijd voordeel heeft van de nieuwe situatie". In de nieuwe situatie, met het afbouwen van de percentages te salderen netinvoeding van zonnestroom wordt dat anders. "De vergoeding voor teruggeleverde elektriciteit (en daarmee de besparing op de energierekening) wordt stapsgewijs lager, maar de servicekosten nemen niet af. De woonlasten van huurders met een servicecontract op basis van de huidige salderingsregeling, zullen daardoor stijgen. Afspraken tussen huurder en verhuurder moeten worden bijgesteld, zodat de woonlasten gelijk blijven. Ook bij het afsluiten van nieuwe contracten moet hier rekening mee gehouden worden. Zeker nu verhuurders steeds vaker hun woningvoorraad verduurzamen met zonnepanelen, moeten huurders hier alert op zijn. Uit de jaarlijkse benchmark van Aedes blijkt dat het aantal woningen met zonnepanelen steeg met 60.000 woningen naar in totaal nu 176.000". Woonbond stelt hierbij ook nadrukkelijk, dat de situatie nog dramatischer is bij zogenaamde Nul op de Meter woningen. Die hebben meestal veel meer (en ook vaak: een stuk "krachtiger") zonnepanelen dan gebruikelijk, waardoor er meestal overschot aan zonnestroom productie is, en er frequent, en veel netinvoeding optreedt. Woonbond stelt hierbij: "Woningcorporaties kunnen bij deze woningen een speciale energieprestatievergoeding (EPV) vragen. De Woonbond vindt daarom dat deze EPV ook stapsgewijs afgebouwd moet worden vanaf 2023". Bron: website van de Woonbond, belangen vereniging voor huurders en -organisaties.
De
salderingsregeling: nu & straks. 10 december 2019. Daan Witkop
van Dutch New Energy Research (DNER), over de impact van de aangekondigde
afbouw van de salderings-regeling voor PV installaties achter kleinverbruik
aansluitingen. "Je moet er voor zorgen dat je zoveel mogelijk gebruikt
van wat je opwekt. Dus bijvoorbeeld op piek-opwekmomenten je boiler verwarmen
zodat dat later niet hoeft. Maar dan is het dus noodzaak dat je een slimme
meter hebt, inzicht krijgt in je verbruik en hier naar kunt handelen".
Streep hierbij meteen alle honderd-duizenden gedwongen, geen keuze hebbende
stadswarmte klanten maar af, die hebben geen enkele controle over hun
warmte systeem, en zitten toch al in de penarie met én veel te
hoge vastrecht kosten, én door koppeling met de gasprijs sterk
stijgende kosten voor de geconsumeerde GJ's. Witkop suggereert service
door energieleveranciers om "verbruik" bij particulieren optimaal
te matchen met "afname" van elektra, maar beseft daarbij wel
dat "consumenten daarmee wel een stukje controle opgeven" over
hun huishouden.
Ook een zeer terecht opmerking is, over het proberen inzicht te krijgen
in de eigen verbruik- én opwek data bij simpele burgers: "Dan
vraag je een boel van mensen. En dat náást startkapitaal
om zonnepanelen, omvormers en mogelijke batterijen te plaatsen. Al met
al heb je dan meer onzekerheid en complexiteit, een aanpassing in de levensstijl
én een grote investering". Witkop ziet het somber in dat veel
mensen op basis van die uitgangspunten makkelijk overgehaald zouden kunnen
worden om een PV-systeem te kopen. Daar bovenop: voor het implementeren
van de optimalisatie van de elektra consumptie bij miljoenen huishoudens
zijn dramatische veranderingen nodig. "Al die transacties moeten
bijgehouden en verwerkt worden; daar moeten systemen voor komen om de
herkomst van de verschillende stromen te waarderen en valideren. Zo kun
je het op de meest duurzame en efficiënte manier inzetten, maar dan
moeten er wel in real-time ongelofelijk veel transacties gemaakt kunnen
worden". Witkop ziet het somber in of dat allemaal wel gaat lukken
(nog even afgezien van de houdbaarheid en kwetsbaarheid van zo'n omvangrijke
operatie). En ziet o.a. privacy problemen als een van de spaken in het
"gewilde wiel" opdoemen. En: "de markt moet juist nú
zoveel mogelijk mensen binnenhalen, maar lijkt ontoegankelijker te worden".
Witkop ziet ook problemen bij de - volgens Polder PV onhaalbare - aanname dat "een" terugverdientijd van 7 jaar (voor álle situaties) wordt nagestreefd. Uit onderzoek van DNER zou gebleken zijn dat de perceptie bij ruim de helft van de huishoudens op een periode van maximaal 5 jaar zou liggen, anders zouden ze niet aan zonnepanelen beginnen.
Energiesector
vreest onbegrijpelijke rekening consument na aanpassen salderingsregeling.
27 november 2019. Stuk van Orla McDonald, Energeia (pay-wall) over uitkomst
van internet consultatie voorstellen afbouw salderingsregeling voor (met
name) zonnestroom bij kleinverbruikers, van Min. EZK (zie bespreking
PPV). Er zijn 66 > 67* reacties op de consultatie gekomen.
Meerdere branche verenigingen, waar onder die van de Nederlandse energie
leveranciers, Energie-Nederland, vrezen dat de elektriciteitsnota "onnavolgbaar"
zal gaan worden voor de Nederlandse consument met zonnepanelen. Bovenop
de nu al onverteerbare brei aan talloze posten zouden er nog meer gaan
komen om de procentuele afbouw van de te salderen hoeveelheden te administreren.
Hierbij treden extra complicaties op voor burgers die hun nota's niet
over exact het kalenderjaar, maar over afwijkende periodes krijgen gefactureerd
(lees: dat is bijna iedereen, er moet dan met meerdere "percentages"
gewerkt gaan worden over de factuur periode). Bijvoorbeeld in de maar
liefst 6 pagina's met uitgebreide kritiek tellende reactie
van Essent wordt hiervoor een reken voorbeeld getoond, waar het zelfs
energie specialisten van zal gaan duizelen. Essent verwacht sowieso hogere
kosten voor hun back-office, omdat er veel meer vragen over de nota's
zullen gaan komen. Dit zal in hogere tarieven (lees: "vastrecht levering")
terug gaan komen, bij alle leveranciers. Essent geeft ook diverse opmerkelijke
strijdigheden tussen Wiebes' wetsvoorstel, en Europese wet- en regelgeving.
En komt, verrassend, met kennelijk nooit door een Koninklijk Besluit afgetimmerd
"gedoog" beleid om btw te mogen salderen in NL. Waar zij grote
bedrijfsrisico's in zien vanwege verlenging van (gedeeltelijk) salderen
tot een periode van tien jaar ...
In de voorstellen zouden "de getoonde kWh op de eindafrekening niet meer terug te herleiden zijn tot het aantal kWh op iemands eigen elektriciteitsmeter". Dit alles zou tot "onbegrijpelijke" energierekeningen leiden, die al helemaal niet meer "te controleren" zouden zijn (eigen ervaring Polder PV, die dat wel deed, jaren geleden: zware hoofdpijn verwekkende rekenpartijen die je je ergste vijand niet toe zou wensen). Iets wat meerdere branche organisaties een zeer ongewenste situatie vinden.
Opvallend is dat er ook wordt gewaarschuwd voor de komst van Europese regelgeving, waardoor consumenten vanaf 2024 met een nieuwe PV installatie, niet meer zouden mogen salderen. Daarnaast zijn de G40 ontstemd over de afbouw van salderen, en stellen zij dat "met name inwoners met een laag inkomen en huurders behoefte hebben aan een duidelijk, begrijpelijk, en ruimhartig stimuleringsinstrument, dat met zo weinig mogelijk administratieve lasten gepaard gaat, met een zo groot mogelijke langjarige zekerheid". Of dat gehoor zal krijgen bij de zwaar onder druk van het Min. Fin. staande minister van EZK moet nog worden bezien.
Energeia lijkt in haar bespreking in de fout te gaan bij de aanname dat de slimme meter "verplicht" zou worden voor mensen met zonnepanelen vanaf 2023. Dat is niet wat ik lees in de voorstellen, er mag ook gewoon "een domme [digitale] meter" zijn geïnstalleerd, MITS deze zowel invoeding op, als afname van het net kan registreren. De aanname dat "wie geen slimme meter wil plaatsen, wacht een last onder dwangsom" is dan ook beslist niet correct: alleen als "een" meter wordt geweigerd die afname en invoeding registreert, volgt (mogelijk) zo'n drastische maatregel, afhankelijk van de nukken van de toezicht-houdende autoriteit. Stichting Privacy First bestempelt de verplichting tot acceptatie van de gescheiden energie stromen registrerende meter als volgt: "De Minister wil naleving afdwingen en gaat daarmee tien jaar terug in de tijd. Afdwingen is zowel niet noodzakelijk als niet verplicht en leidt daarmee tot een overmatige schending van de persoonlijke levenssfeer van personen."
Andere zienswijzen
indienende partijen zijn NVDE (duurzame energie), Aedes (branche huursector:
"hoeveel zonnepanelen moeten er uiteindelijk in de gebouwde omgeving
worden geïnstalleerd en hoe wil het kabinet dat bereiken? Die notie
ontbreekt, terwijl de
salderingsregeling het belangrijkste instrument is voor de uitrol van
zonnepanelen in de gebouwde omgeving", en "Toekomstige
investeringen in zonnepanelen worden minder haalbaar (of zelfs onhaalbaar)
en huurders gaan er op achteruit"), Vereniging Eigen Huis, de
Consumentenbond, Netbeheer Nederland, Holland Solar, Stroomversnelling,
en "de G40" (een samenwerkingsverband van 40 middelgrote steden),
aparte energie leveranciers, de Orde van Nederlandse Belasting Adviseurs
("De koppeling met een reductie in de aanschafprijs van zonnepanelen
ontbreekt. Graag zou de Orde inzichtelijk gemaakt zien wat het effect
van de afbouw van de salderingsregeling is op de terugverdientijd en ook
de investeringsbereidheid"), de VU Universiteit ("Zorg
dat de huursector niet het kind van de rekening wordt"), Stichting
Wocozon (zeer succesvol in het huurwoningen segment: "Het huidige
wetsvoorstel staat haaks op deze intentie en dreigt ten koste te gaan
van de huurders, terwijl de sociale huursector juist het vliegwiel is
achter een inclusieve energie transitie"), solar bedrijven zoals
Expert Solar Systems ("Accu systemen worden op den duur de vervuilers
van de wereld, waarom is onze overheid zo goed in het dempen van gaten
en nieuwe gaten te creëren"), een energie coöperatie
(Meierijstad NB), particulieren, en vele anderen. Holland Solar gooit
weer eens een knuppel in het politieke hoenderhok, waar al wat felle polemieken
over zijn ontstaan, om een betere business case voor kleinverbruikende
partijen die (veel) meer dan 10.000 kWh elektra per jaar gebruiken te
bewerkstelligen: "We pleiten daarom voor het loslaten van de
eis “eigen rekening en risico” in de energiebelasting."
* Op 29 november is er nog een verlate reactie gekomen van Vastgoed Belang (die o.a. ingaat op wijzigings-voorstellen van de Stroomversnelling, en voorstelt sowieso een salderings-quotum tot max. 6.000 kWh/jaar aan te houden)
De reacties en de documentatie zijn in te zien op de speciale consultatie website van EZK. Polder PV wenst het ministerie veel wijsheid en moed toe, met de evaluatie van de talloze - soms diepgaande - reacties op het wetsvoorstel: https://www.internetconsultatie.nl/omvormingsalderen
'Tip: volg het #PlanbureauVoorDeSaldeeromgeving'. De beroemde Henri ten Hofte is aan het rekenen geslagen, en komt voorlopig tot de volgende bevindingen over de mogelijke "waarde" van (steeds lager wordend aandeel te salderen) zonnestroom achter kleinverbruik aansluitingen tussen 2019 en 2030, bij - optimistisch (?) - uitgangspunt "30% direct eigenverbruik": van 22 naar nog maar 15 Eurocent/kWh (2030). Wordt ongetwijfeld vervolgd, dit is slechts een eerste opzetje. (Twitter, 5 november 2019)
Nadere uitwerking van afbouw van salderingsregeling inclusief wets-voorstel. 28 oktober 2019. Vrij kort na de antwoorden van Staatssecretaris Snel van Financiën op vragen uit het parlement n.a.v. het Klimaatakkoord komt Wiebes met een 3 pagina's lange kamerbrief met de eerste "scherpere contouren" over de feitelijke invulling van het "afbouwen van de salderingsregeling voor zonnestroom" (de facto: alle elektra uit hernieuwbare bronnen door huishoudens opgewekt, is echter überdominant: zonnestroom). Aangevuld met een eerste concreet wetsvoorstel, en een mogelijkheid om daar op in te spreken. Hierin puntsgewijs de volgende voorstellen van de denkrichting bij het Ministerie, daarbij ongetwijfeld ook gevoed door de resultaten van intensief overleg met o.a. de branche organisatie Holland Solar.
* (nagekomen, 30 okt. 2019) Ik doelde hierbij op de mail die ik kreeg van een verontruste zonnestroom opwekker met een driefasen aansluiting (bericht 28 juni 2018 op Polder PV). Ik kreeg hier de volgende reacties op (tweet Henri ter Hofte, met verwijzing naar een post op Tweakers.net van 23 aug. 2019, van technisch goed ingevoerde contribuant "stegen", bekend bij Polder PV), en tweet van Richard Hagendoorn. Waarvan de strekking is, dat alle meters, inclusief de 3-fase exemplaren, de verbruiks-hoeveelheden, én de netinvoeding over alle fases zouden optellen. En dat het gesignaleerde probleem niet zou bestaan. Als u daar over een andere mening heeft, hoor ik dat graag per e-mail.
Vereniging Eigen Huis reageerde beknopt op de nu concreter wordende plannen van Min. EZK (31 okt. 2019), en suggereert daarbij "dat het vrijgekomen geld van de salderingsregeling moet worden gebruikt om huiseigenaren te helpen hun huis te verduurzamen. Het geld mag niet verdwijnen in de pot algemene middelen. Dat kan bijvoorbeeld in de vorm van een uitbreiding van de isolatiesubsidie". Zie ook commentaar van fiscaal jurist Bobby Raghoenath van VEH (4 nov. 2019).
‘Overheid moet duurzame zonnedaken bij huurwoningen blijven stimuleren’. 21 oktober 2019. Oproep van directeur Ivo Opstelten van NOM-woningen promotor Stroomversnelling, om prudent om te gaan met de afbouw van de salderings-regeling voor particulieren. Met name vanwege de te verwachten dramatische effecten op de business-case van reeds uitgerolde (inmiddels al vele duizenden huurwoningen omvattende !) zonnestroom projecten door de corporaties op huurwoningen. Bovendien "verslechtert de afbouw [van het profijt a.g.v. opvolger van de salderings-regeling] de business case voor het energieneutraal of nul-op-de-meter (NOM) maken van woningen”. In het geval van op energieprestatievergoeding (EPV) berustende NOM contracten heeft de aangekondigde afbouw direct impact voor de huurder, "want dan zijn de stroomkosten op de energierekening van een energieneutrale woning niet langer nul, en bij afschaffing van de salderingsregeling stijgen dan de woonlasten, een ongewenste situatie". Als mogelijke optie wordt verlaging van de door de huurder aan de exploitant te betalen EPV overwogen, maar dat heeft ook weer direct impact op de buca voor de corporaties, die voor hun al talloze projecten met 100% vergoeding van het zonnestroom (= elektra all-in) tarief hebben gerekend. Ook isolatie van NOM woningen is afhankelijk van de (hoogte van de) EPV. De corporaties zullen dan minder snel geneigd te zijn te investeren in (sowieso al complexe) NOM trajecten, wat een zoveelste gevaar voor het invullen van de klimaat doelstellingen (gebouwde omgeving) zal betekenen.
Ook een "vlucht" richting de (nog onbekende opvolger van de) postcoderoos regeling (PCR) is niet zonder problemen. Bewoners moeten immers aandeelhouder in de PCR coöperatie worden, wat sowieso al een no-going area is voor huurders met een BKR registratie vanwege schulden. Die niet eens mógen investeren, en die dus uitgesloten zullen worden. Stroomversnelling stelt een verbeterde PCR regeling voor, waarbij ook bij gestapelde bouw huurders kunnen participeren in zonnepanelen die niet op het dak van de eigen woning cq. van het complex liggen. De EPV moet dan wel van toepassing worden verklaard, om de business-case rond te kunnen maken. Waarvoor alweer, vrij kort na de introductie (1 juli 2019), de Wet gewijzigd moet gaan worden. Stroomversnelling is in gesprek met de ministeries EZK en BZK, om een en ander proberen er door te krijgen. Een beslissing over deze complexe zaken wordt niet voor 2020 verwacht. (website Stroomversnelling).
Zie ook diverse artikelen over de energieprestatie vergoeding op de website van Energielinq.nl, en link naar eerder onderzoek van Merosch over effecten van de afbouw van de salderings-regeling op de casus NOM woningen (verder op deze link pagina, 24 juni 2015)
Nota naar aanleiding van het verslag Wet fiscale maatregelen Klimaatakkoord. 18 oktober 2019. Bespreking van rond de rijksbegroting voor 2020 ingediende voorstellen tot "Wijziging van enkele belastingwetten en enige andere wetten (Wet fiscale maatregelen Klimaatakkoord)", ondertekend door staatssecretaris Menno Snel van Min. Fin. Hierin op pagina 4 kort enkele voorweek suggesties voor wijzigingen van de salderingsregeling en de postcoderoos regeling: "Op de rol staan nog het wetsvoorstel voor de CO2-heffing in de industrie, de salderingsregeling en de postcoderoos. Het wetsvoorstel voor de CO2-heffing voor de industrie zal uiterlijk op Prinsjesdag 2020 aan uw Kamer worden aangeboden. Voor de salderingsregeling wordt een apart wetsvoorstel voorzien. Uw Kamer wordt voor het einde van het jaar nader geïnformeerd over het afbouwpad van de salderingsregeling en het tijdpad van het betreffende wetsvoorstel". Wat de postcoderoos regeling betreft: "Het kabinet werkt momenteel aan de vormgeving van een nieuwe regeling voor energiecoöperaties. Het kabinet zal uw Kamer hierover voor de begrotingsbehandeling van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) duidelijkheid geven, inclusief beschikbaar budget, zoals verzocht in de motie Dik-Faber c.s.". Laatstgenoemde motie, waarvan het nummer verkeerd is weergegeven ("309" moet zijn: "390"), vindt u hier. Dik-Faber vraagt daarin de regering "voor de begroting EZK duidelijkheid te geven over een nieuwe regeling per 2021, inclusief beschikbaar budget", en tevens, "een soepele overgang [om er] voor te zorgen dat in 2020 geen «stop en go»-moment ontstaat".
In de antwoorden ook een herhaling van de inzet van het kabinet om de lasten van de SDE regeling eerlijker over bedrijfsleven (van 50 naar 67%) resp. burgers (van 50 naar 33%) te gaan verdelen. Dit, omdat het kabinet zelf is geschrokken van de forse financiële consequenties van de belasting-druk op de jaarnota's van huishoudens.
Antwoorden Miljoenennota 2020. 27 september 2019. N.a.v. het verschijnen van de Miljoenennota (zie ook bespreking hier onder), werd minister Hoekstra van het Ministerie van Financiën zoals te doen gebruikelijk, bestookt met een enorm aantal vragen over de inhoud. In een op 27 september verschenen uitvoerige antwoorden lijst op de 174 vragen, verdeeld over 183 pagina's, verscheen ook een reactie op vragen over de salderingsregeling voor - in essentie - zonnestroom. Samengevat in vraag 147, "Hoeveel mensen maken gebruik van de salderingsregeling zonne-energie? Wat is het budgettair beslag? Welke overige subsidieregelingen bestaan er voor mensen die zonnepanelen willen kopen?" Hoekstra's antwoord op deze vragen luidt aldus:
"In 2018 maakten naar verwachting circa 700.000 huishoudens gebruik van de salderingsregeling. Daarnaast stonden er in 2018 circa 70.000 bedrijfsmatige Zon-PV installaties in Nederland opgesteld (met voetnoot verwijzing naar "CBS Statline"). Het budgettaire beslag van de salderingsregeling bedroeg in 2018 circa € 199 mln. Het is de verwachting dat het budgettaire belang in 2020 verder oploopt naar circa € 307 mln. Naast de salderingsregeling wordt de eigen opwekking van hernieuwbare elektriciteit in de energiebelasting gestimuleerd met de postcoderoosregeling voor energiecoöperaties. Bij installatie van grote Zon-PV systemen kan daarnaast voor de SDE+(+)-regeling worden geopteerd".
De exacte getallen opgegeven door het CBS, en ook terug te vinden in de Klimaatmonitor databank van Rijkswaterstaat (die de data van het CBS verkrijgt) zijn als volgt. Waarbij uiteraard ook weer de disclaimer bij moet worden vermeld, dat het nog steeds om voorlopige cijfers gaat, i.i.g. voor het jaar 2018. Het volume aan "woningen met zonnepanelen" groeide van 529.005 (2017) naar 712.890 (2018), een toename van 35%. Waarbij de capaciteit toenam van 1.681,7 MWp (2017) naar 2.307,5 MWp (2018), een groei van 37%. De cijfers voor "alle economische activiteiten" (CBS definitie), door Hoekstra beschouwd als "bedrijfsmatige" projecten (waarbij er echter uiteraard ook talloze installaties op non-profit instellingen, scholen, kerken, etc. zijn ondergebracht) zijn 53.046 (2017) resp. 68.326 (2018), een toename van 29%. De capaciteit nam hierbij explosief toe, van 1.229,2 MWp (2017) naar 2.106,1 MWp (2018), een groei van ruim 71%. En een zoveelste vingerwijzing, dat onder de diverse SDE regimes er een enorme schaalvergroting in de projecten markt gaande is (al diverse malen gesignaleerd door Polder PV).
Op basis van de hierboven genoemde detail cijfers, gaat Min. Fin. er kennelijk van uit dat een gemiddeld huishouden met zonnepanelen in 2018 een "derving" van zo'n 279 Euro heeft veroorzaakt, vanwege de gevolgen van het salderen van verbruik met de opwek op de jaarnota*.
* Daarbij moet echter wel rekening worden gehouden met het feit dat lang niet alle nieuwe huishoudens met zonnepanelen in 2018 het hele kalenderjaar zonnestroom geproduceerd zullen hebben, dat in eerdere jaren huishoudens minder panelen gekocht zullen hebben dan tegenwoordig, en dat de nominale capaciteit per paneel in eerdere jaren flink lager zal zijn geweest. De exacte berekenings-wijze van Min. Fin. is echter niet bekend.
In onderstaande grafiek heeft Polder PV zijn al in mei 2014 voor het eerst geopenbaarde prognoses van destijds nog Min. EZ en de werkelijk gerealiseerde aantallen "woningen met zonnepanelen" weer van een update voorzien. Tussentijds had ik een update gedaan tm. 2017 (artikel over "het einde van salderen" van 18 juni 2018). Ditmaal heb ik aangepaste cijfers tm. 2018 getoond, en heb ik tevens een conservatieve prognose voor 2019 toegevoegd.
In blauw is de prognose van destijds Ministerie EZ (begroting, vastgesteld op 7 oktober 2013, kamerstuk 33750 XIII nr. 6, deze tabel) uitgezet hoe het aantal (vrijwel uitsluitend) zonnestroom salderende huishoudens / kleinverbruikers (KVB) zich zou kunnen gaan ontwikkelen vanaf 2014, tm. 2020. Waarbij er kennelijk werd uitgegaan van een jaarlijkse progressie van zo'n 80.000 nieuwe huishoudens met zonnepanelen per jaar. Op basis van die cijfers werd een derving verondersteld voor alleen de energiebelasting, bij standaard huishoudens, van 63 mln Euro in 2014, via 175 mln Euro in 2018, tot 231 mln Euro in 2020. In de hierboven geciteerde brief van 27 september jl. zijn de budget bijstellingen dus al plus 24 mln (+ 14%) voor 2018, en plus 76 mln (+ 33%) voor 2020, t.o.v. die oude prognoses geweest. Dit als gevolg van de reeds door CBS geconstateerde blijvende (veel hogere) groei in dat markt segment. Daar staat tegenover, dat de aanvankelijke verwachtingen voor de ontwikkeling van de dervingen a.g.v. de postcoderoos (PCR) totaal overspannen zijn geweest, en de gesuggereerde sommen tussen de 1 mln Euro in 2014 tot 52 mln Euro in 2020 (derving energiebelasting alleen voor PCR participaties) nooit gehaald zijn noch zullen worden, gezien de (hier verouderde) marginale realisatie cijfers in de paarse curve. Zelfs als we met een toename in 2019 rekenen, zal het totaal volume onder PCR zeer bescheiden blijven (voor nog zeer incomplete cijfers PCR tm. medio 2019 zie hier, HierOpgewekt zal er dit najaar waarschijnlijk betere cijfers over gaan presenteren).
De crux is hier natuurlijk de werkelijke ontwikkeling voor "klassiek salderende" kleinverbruikers inclusief huishoudens (dominant onder KVB), weergegeven in groen. Die is véél harder gegaan dan Min. EZ destijds heeft voorzien, en heeft met de voorlopige (CBS) cijfers voor eind 2018, bijna 713 duizend exemplaren, al 32% meer participanten opgeleverd dan de geprognosticeerde 540.000 stuks. Op basis van de extrapolatie van het mogelijke aantal kleinverbruikers in Nederland, eind 2019, die ik deed n.a.v. cijfers van Enexis medio dit jaar (artikel 4 juli 2019), heb ik ook een conservatieve (!) inschatting gedaan voor eind 2019, en kom daarmee al op ruim 913 duizend salderende kleinverbruikers in Nederland. Dat is al dik 47% boven het gedachte volume van 620.000 door destijds Min. EZ.
Als we er van uitgaan dat ook in 2020 er een vergelijkbaar volume als in 2019 bij zou kunnen gaan komen (zo'n 200.000 nieuwe kleinverbruikers met zonnepanelen), zouden er eind 2020 mogelijk al dik 1,1 miljoen kleinverbruikers met zonnepanelen kunnen zijn. Dat is 59% meer dan EZ destijds dacht dat er zouden kunnen zijn tegen die tijd (700.000 stuks).
Het verschil in aantal tussen eind 2018 en eind 2020 zou dus al zo'n 400 duizend exemplaren kunnen omvatten, een toename van 56% t.o.v. EOY 2018. Min. EZK lijkt nu, voor de derving van energiebelasting a.g.v. klassiek salderen, een stijging van het "budgettair belang", van 108 miljoen Euro te suggereren, 54% meer tussen 2018 en 2020. En houdt dus rekening met een vergelijkbare trend zoals Polder PV hierboven heeft geschetst. Hierbij is door Polder PV nog geen rekening gehouden met de forse groei van het aantal nieuwe KVB projecten in de eerste helft van 2019 (38%) bij Enexis). Als een vergelijkbare groei ook in de tweede jaarhelft is opgetreden, moeten we alle cijfers wederom fors naar boven gaan bijstellen. En zal de derving van alleen energiebelasting a.g.v. salderen nog verder oplopen.
Het laatste antwoord van Hoekstra, over de "andere" beschikbare subsidie regelingen (alleen PCR en SDE "plus" wordt genoemd) is natuurlijk zeer onvolledig. Er bestaan vele andere subsidie regelingen, op provinciaal en gemeentelijk niveau, en er zijn nog steeds regelmatig inkoop acties (overzicht) of andersoortige ondersteunings-regimes (zoals goedkope leningen bij gemeentes, zie tweede overzicht). Ze hebben uiteraard allemaal indirect effect op het niveau van de (gedorven) energie belastingen bij Min. Fin. Niemand heeft daar verder een doortimmerd, volledig en actueel overzicht van. Niet alleen wijzigen die regelingen frequent qua voorwaarden en tariefstellingen, ze komen en gaan al naar gelang de nukken en grillen bij de betrokken instanties. Er is meestal geen peil op te trekken.
Wet fiscale maatregelen Klimaatakkoord. 17 september 2019. Onderdeel van het altijd weer hoofdpijn veroorzakende, extreem ingewikkelde pakket aan belasting maatregelen afgekondigd met Prinsjesdag 2019 (toen Polder PV in het buitenland verkeerde). Het Belastingplan impliceert in een abstract van de wijzigingen een verláging van 0,09 Eurocent energiebelasting per kWh in 2020 (ex btw), en, mede vanwege afspraken gemaakt m.b.t het Klimaatakkoord, wisselende aangepaste (grotendeels weer lagere) tariefstellingen in de jaren tm. 2028. Wat de casus voor salderen van zonnestroom achter kleinverbruik aansluitingen (of andere duurzame opwek methode, marginaal vergeleken met PV) stapsgewijs verslechtert, wat de dominante kWh component energiebelasting betreft. En die tegelijkertijd voor o.a. elektrische warmtepompen verbetert (wier inzet natuurlijk het gas verbruik verder moeten gaan terugdringen). Er is ook daar op weer een uitzondering: voor 2028 is weer een lichte verhóging van energiebelasting bij de kleinste staffel aangekondigd, EUR 0,001/kWh.
De nieuwe tariefstellingen voor gas in 2020 en de jaren er na zijn in het huidige wetsvoorstel opgenomen, die voor elektra echter pas vanaf 2021. De tariefs-wijziging voor EB elektriciteit voor het jaar 2020 was (kennelijk, en hoogst verwarrend) reeds in het Belastingplan 2018 opgenomen (publ. Staatscourant 2017 517, 28 dec. 2017). Maar de verwijzingen in de voorstellen tot de wetswijzigingen zijn bizar, ambtelijk verbloemd, en je kunt niet goed achterhalen wát er dan wel gewijzigd zou moeten worden, als je niet de hele wetswijzigings-historie er naast hebt liggen. Ook de memorie van toelichting bij het wetsvoorstel is niet duidelijk op dat punt, want ze vermeldt ook slechts de wijzigingen per jaar, waarbij voor 2020 voor, wederom vreemd, EB elektra "0" eurocent/kWh wordt opgevoerd ... "0" Eurocent t.o.v. van wát, dan, vraag je je af ?? Het moet kennelijk zijn "minus 0,09 Eurocent/kWh" t.o.v. de tariefstelling (inflatie gecorrigeerd) in 2019 (zie historisch overzicht). Het is anno 2019 werkelijk ongelofelijk dat er door de wetgever naar artikelen van te wijzigen "oudere" wetten wordt verwezen, zónder expliciete bronvermelding, zónder digitale links naar de te wijzigen originelen, en het achterwege blijven van het aangeven van de werkelijk in te voeren nieuwe tarieven (i.p.v. slechts "zoveel cent verhoging/verlaging t.o.v. tarief onbekend"). Mijn frustratie daarover heb ik dan ook niet ongemeld gelaten, en lijkt snel parlementair te zijn opgepikt...
Er zijn drie belangrijke sets wijzigingen bij de energiebelastingen, die ik grafisch heb verwerkt in mijn oudere tarief statistieken. Daarnaast is de SDE heffing gewijzigd, en zal daar nog meer op volgen in de komende jaren. (1) Energiebelasting op gas gaat continu verder omhoog, de politiek bezien extreem gevoelige gasbevingen in Groningen indachtig (grafiek op Twitter). (2) De energiebelasting op elektra gaat - stapsgewijs - dramatisch omlaag (na 7 jaren flink te zijn verhoogd, 1-malig verlaagd, en weer 2 jaar verhoogd). Dit, uiteraard (al zal dat nooit worden toegegeven), om de hoofdpijn bij het Ministerie van Financiën rond het massale salderen van zonnestroom te helpen verzachten, zie grafiek hier onder (gepost op Twitter). De te salderen energiebelasting waarde wordt stelselmatig verder uitgehold, al moet het tegelijkertijd vechten tegen de effecten van de massale populariteit van zonnestroom bij kleinverbruikers, en de nog steeds fors aanzwellende nieuwe populaties die allemaal nog steeds tm. 2022 mogen salderen (zie Enexis KVB statistiek eerste half jaar 2019). Na een klein "plusje" in 2028, zou het niveau van de energiebelasting op elektra (7,47 ct/kWh ex btw) tegen die tijd zijn aangekomen op een waarde die iets boven het niveau ligt van het EB tarief in 2008 (7,27 ct/kWh ex btw, jaar voordat het capaciteitstarief voor elektra werd ingevoerd, met dramatische consequenties voor deze tarief component).
^^^
Grafiek die ik maakte met de definitieve tarieven voor energiebelasting
op elektriciteit tm. 2019 zoals eerder
al gepubliceerd, aangevuld met
de nieuwe tarieven die voortkomen uit de aangekondigde verhogingen in
de belastingplannen 2018 en 2020. Uiteraard zijn dit nog
slechts "voorstellen", en kan er altijd nog parlementair aan
"geknutseld" gaan worden, zeker in verder van 2020 af liggende
jaren. Vandaar dat de
resulterende bedragen grijs zijn weergegeven. Voor 2020 moet de definitieve
tariefstelling in ieder geval rond het Kerstreces van 2019 bekend zijn.
Dan moet er ook nog een inflatie correctie overheen, net als bij de daar
op volgende jaren. Inflatie correcties zijn pas eind van elk kalenderjaar
bekend.
Wat in ieder geval duidelijk is, dat deze momenteel belangrijkste component
van de kWh prijs (exclusief SDE heffing / ODE, post levering, en de
btw over die drie componenten) de komende jaren flink uitgehold gaat worden.
Het gevolg zal zijn, dat u wat de energiebelasting betreft,
steeds minder "salderings-waarde" van uw zonnestroom over zult
houden. De resterende componenten hebben daar
echter een deels weer balancerende invloed op. SDE heffing groeit nog
steeds, en de marktprijzen trekken ook weer aan.
(3) De vaak slecht begrepen post "teruggave energiebelasting", door Min. Fin. ook wel "belasting vermindering" genoemd (let wel: nóóit "heffingskorting" !!) gaat ook weer dramatische gewijzigd worden, zoals mijn aangepaste grafiek op Twitter laat zien. Sinds de invoering van het capaciteits-tarief voor elektra is deze post fors toegenomen (lees: extra geld van Min. Fin. via de leverancier naar uw deel van de stroom nota), totdat het uit de hand begon te lopen (EUR 318,62 ex btw teruggave van 2009 tm. 2014), en vanaf 2015 het mes er lichtjes in werd gezet. Tot een uiteindelijk fors lager tarief van EUR 257,54 in 2019 werd geforceerd (en de capaciteitstarieven voor de net aansluitingen helaas NIET fors omlaag werden bijgesteld ...). Geschrokken door de commotie rond de flinke verzwaring van de belastingdruk bij de huishoudens, en acceptatie van het feit dat het zwaar van de SDE subsidies profiterende bedrijfsleven een eerlijker (groter) aandeel in de op te leggen SDE heffingen (ODE belasting) moest gaan krijgen (2/3e t.o.v. 1/3e huishoudens, i.p.v. de eerder gehanteerde fifty-fifty verhouding, aankondiging door Rutte / Wiebes op 13 maart 2019, zie ook analyse door Gaslicht.com), is de beweging weer de andere kant op aan het gaan. In twee stappen zéér fors omhoog naar EUR 456,22 (ex btw), in 2021. Maar vijf jaar later, in 2026, toch weer een klein stapje terug, naar een niveau van EUR 446,64 (ex btw). De intentie van het pakket belasting maatregelen is, dat "gemiddelde" huishoudens er op vooruit zouden moeten gaan, op de totale energie nota. Dit hangt natuurlijk ook zéér sterk af van de verbruiks-cijfers, of er een PV systeem aanwezig is, en/of er een participatie is in 1 of meerdere postcoderoos projecten.
(4) Een belangrijk geworden extra component is de flink gestegen SDE heffing (ODE) op zowel de aardgas prijs (per m³ verbruik), als op de stroomprijs (per kWh). Ik toon hier onder het exemplaar voor elektra (zie ook tweet van 15 okt. 2019). Voor gas tarieven, zie separate tweet van 15 okt. 2019. Eind 2019 of begin 2020 zal ik de "definitieve" cijfers publiceren en bespreken (na acceptatie van de nieuwe tariefstelling door het parlement én de uiteindelijk nog door te voeren inflatie correctie).
^^^
Ondanks de belofte van Rutte en Wiebes dat de huishoudens "gespaard"
zouden gaan worden op de energienota, gaat dit zeker voor de zeer rap
toegenomen SDE heffing (ODE) niet op. Zowel voor elektra (hier getoond),
als voor gas, is ook in 2020 een zeer sterke verhoging voorzien, om de
enorme hoeveelheid gerealiseerde SDE beschikte projecten te kunnen subsidiëren
uit de benodigde kasstromen (bevoorschotting en correcties achteraf).
U ziet dat met name het tarief voor de tweede staffel (10.001-50.000 kWh/jaar
zeer sterk is gestegen, naar 3,75 ct/kWh ex btw in 2020. Maar ook onder
de eerste staffel, waar het grootste deel van de standaard huishoudens
onder valt, moet fors meer in 2020 worden betaald (hier nog als voorstel
getoond en nog zonder inflatie correctie, 2,73 ct/kWh ex btw): al 44%
meer dan in 2019 (reeds inflatie gecorrigeerd). En al een factor 25 maal
het eerste tarief in 2013 (0,11 ct/kWh ex btw). De grootverbruikers betalen
ten opzichte van de kleinverbruikers tm. 2020 "bijna niets"
per kWh, in 2020 slechts 0,04 ct/kWh (ex btw).
NB: de "Wet opslag duurzame energie", die de tariefstellingen voor de ODE tax regelt, zou per 2020 omgedoopt moeten gaan worden in "Wet opslag duurzame energie- en klimaattransitie". Immers: de SDE grondslag gaat "verbreed" worden om ook niet duurzame opwekking van energie modaliteiten die CO2 uitstoot voorkomen dan wel uit de lucht halen te gaan faciliteren. Zoals is te voorzien: budgettair ten koste gaand van de beschikbare gelden voor duurzame energie generatie, omdat de budget plafonds worden bevroren (momenteel mogelijk 4-5 miljard Euro per jaar in 2020, in 2019 was nog 10 miljard Euro beschikbaar verdeeld over 2 rondes, voor uitsluitend groene energie productie).
De verhoogde SDE heffing is uiteraard wel "goed nieuws" voor de honderdduizenden huishoudens met zonnepanelen, omdat ook deze component wordt "weg gesaldeerd" op jaarbasis (NB; dit geldt weer NIET voor participanten in postcoderoos projecten, die betalen over hun opwek op vreemd dak gewoon de SDE heffing, al hoeven ze over hetzelfde volume geen energiebelasting te betalen). Maar voor de laagste staffel, 2,37 ct/kWh ex btw in 2020 (nog excl. inflatiecorrectie), is het nog steeds slechts 28% van de "salderings-waarde" van het reeds verder verlaagde tarief voor de energiebelasting (9,77 ct/kWh ex btw, eerste grafiek). De "impact" van de SDE heffing is op de totale salderings-waarde, waar ook nog de btw over alle deelposten overheen gaat (inclusief btw over de leverings-prijs, en de grootste deelpost, energiebelasting) dus vooralsnog "relatief beperkt".
De relevante vigerende (tm. 31 dec. 2019 geldende) paragrafen energiebelasting onder Wet belastingen op milieugrondslag vindt u hier (per 1-1-2019). De huidige tarieven voor de SDE heffingen (idem) alhier.
De diverse maatregelen hebben allemaal consequenties voor de budget allocaties opgegeven door Min. Fin. Die vindt u o.a. in tabel 7 van de Memorie van Toelichting terug. In de begroting van Min. EZK voor 2020 (te downloaden van documenten pagina bij de Miljoenennota alhier), is in een tabel op pagina 113 terug te vinden wat - volgens de inschatting van het ministerie - het salderen bij zonnestroom producerende kleinverbruikers de "gederfde inkomsten" voor de Staat zouden zijn. Voor uitsluitend de energiebelasting was voor 2018 een bedrag van 199 miljoen Euro voorzien, voor 2019 249 miljoen Euro, en voor 2020 307 miljoen Euro. Dat laatste bedrag is 23% hoger dan de claim voor 2019. En zou volgens Polder PV wel eens aan de conservatieve kant kunnen liggen, gezien de marktgroei van 43,5% wat toegenomen capaciteit betreft bij uitsluitend kleinverbruikers, in het eerste half jaar van 2019 bij netbeheerder Enexis. Voor de postcoderoos regeling, formeel "Regeling verlaagd tarief", zijn de gehanteerde dervingen voor de jaren 2018 tm. 2020 resp. 2, 4 en 7 miljoen Euro. Een fractie (2020: ruim 2%) van de inschattingen voor alleen de derving aan energiebelasting. De PCR regeling zou dan ook afgeschaft gaan worden als "niet zeer effectieve maatregel". En de doelgroep (lokale energie coops) zou haar vele projecten op de een of andere (nog steeds niet duidelijke !) wijze onder de aangepaste salderings-regeling moeten kunnen gaan invullen.
Salderen is, vanwege de extreme complicaties van een fundamentele systeemwijziging, zoals al meermalen door Polder PV aangegeven, pas drie jaar na het beoogde einde van het Regeerakkoord ("2020") alweer verschoven naar begin 2023 (kamerbrief "Omvorming van salderen", 25 april 2019). Vanaf dat moment zouden er uitsluitend nog momentane zonnestroom overschotten bij kleinverbruikers gesubsidieerd mogen worden, moet iedereen met zonnepanelen "dus" een meter hebben die dat fysiek zal meten (een zware infra opgave !), moeten óók alle huishoudens met 3-fase meters in huis vlekkeloos en op gelijkwaardig financieel vlak kunnen worden bediend zonder problemen mbt de afrekening, en wordt vanaf dat moment de fiscale incentive voor die overschot subsidie stapsgewijs afgebouwd. Om in 2031 tot "nul" te worden gereduceerd.
De slimme meter is per 2023 verplicht als je zonnepanelen hebt: 5 dingen die je moet weten over de digitale energiemeter (20 aug. 2019). Artikel over de gesuggereerde situatie van de bemetering bij huishoudens met zonnepanelen per 1 januari 2023, áls er gebruik gemaakt zou gaan worden van het nieuwe incentive regime wat Den Haag lijkt te gaan voorstellen. In casu, een in de loop van de tijd af te bouwen subsidie op de momentane overschotten aan zonnestroom opwek, die via een netmeter het net op vloeien. Foutief in het artikel is de suggestie dat er tegen die tijd een "slimme" meter geïnstalleerd moet zijn. Het kan immers ook gewoon een "domme" zijn, die niet op afstand uitleesbaar is, als die maar fysiek gescheiden invoeding en netafname meet. Zoals reeds in mijn uitgebreide artikel over "afscheid van salderen" geventileerd (18 juni 2018). Er wordt niets gezegd over het contingent oude Ferrarismeters wat tegen die tijd nog zal resteren bij de nodige huishoudens, deels nog in de meterkast aanwezig bij gezinnen die om wat voor - volstrekt legitieme - reden dan ook tot nog toe plaatsing van "een slimme meter" hebben geweigerd. De minister van Economische Zaken kan alleen maar nieuwe wetgeving over het nieuwe incentive systeem voor - tegen die tijd wellicht meer dan een miljoen - huishoudens realiseren, als álle Ferrarismeters fysiek zijn verwijderd per 1 januari 2023, anders ontstaat er een in Den Haag volstrekt ondenkbare situatie dat "gelijkwaardige consumenten administratief ongelijkwaardig worden behandeld". Zowel gedoogd door de subsidie verstrekker RVO, als, indirect, het parlement. Hoe de minister dat tegen die tijd dat voor elkaar gaat krijgen, zonder "extreme", wellicht fysieke dwang in het leven te roepen (bij reeds compleet overwerkte autoriteiten), blijft vooralsnog een zwart gat in een kristallen bol. (Businessinsider.nl)
De nieuwe salderingsregeling. 17 juni 2019. Korte beschouwing van Rob Wieggers van Sportiefopgewekt.nl over de plannen van het kabinet. Met 2 "Total Cost Of Ownership" reken scenario's op basis van de toen bekende informatie, wat de nieuwe regeling zou kunnen gaan inhouden. Wieggers komt op een voordeel van 33% over de looptijd van een kleinschalig project.
Samenvatting en preadvies motie Veldhoven over daken voor zonne-energie (uit vergaderstukken ALV Vereniging Nederlandse Gemeenten in combinatie met jaarlijks congres op 4 en 5 juni 2019). In de motie wordt door gemeente Veldhoven (NB), met steun van nog eens 11 Brabantse gemeenten opgeroepen om vanuit de VNG richting Minister Wiebes van EZK helderheid te vragen over de inhoudelijke invulling van de vervanger van de salderings-regeling (NB: tot nog toe uitsluitend geldend voor kleinverbruik aansluitingen), in combinatie met de invulling van de aangepaste motie van Dik-Faber cs. over de inpassing van het concept "zonneladder", voor een verantwoorde beoordeling (dan wel "keuring") van zonnestroom projecten in nog nader vast te stellen RES strategieën voor de onderscheiden regio in Nederland. De motie stuurt aan op aanpassing van de "SDE++" subsidieregeling zodat in de geest van de zonneladder gehandeld - en gesubsidieerd kan gaan worden (en "rooftop solar" dus een voorkeurs-behandeling zou moeten gaan krijgen). Daarbij volgt de motie de volgende gedachtenlijn:
"De VNG is geen voorstander van het juridificeren van de zonneladder. Dit zou namelijk betekenen dat gemeenten de verantwoordelijkheid van de nationale doelstelling voor hernieuwbare energie overnemen. De VNG is voorstander van het sturen op zon-op-dak door ondersteunend instrumentarium zo vorm te geven dat zon-op-dak een aantrekkelijke keuze is. Dit kan onder andere door de SDE++ (de subsidieregeling duurzame energietransitie) daarop af te stemmen. De SDE++ kan zo worden vormgegeven dat zon-op-dak ook daadwerkelijk kan concurreren met zon-op-land".
De letterlijke tekst van de motie (hier volledig terug te vinden) luidt, na een forse inleiding, als volgt. Let daarbij ook goed op het derde onderdeel, waar van Wiebes duidelijk consistentie in het regeringsbeleid wordt gevraagd (i.t.t. het tot op de dag vandaag durende beruchte, continu wijzigende "wip-kip-beleid"):
"Stelt
voor aan het VNG-congres om het volgende te besluiten
1. De minister van Economische Zaken en Klimaat te vragen om bij de omvorming
van de salderingsregeling deze dusdanig vorm te geven dat het aantrekkelijk
wordt om dakoppervlakken die geschikt zijn voor de plaatsing van zonnepanelen
maximaal te benutten.
2. De minister te vragen om over de omvorming van de salderingsregeling
en over de zonneladder op zo kort mogelijke termijn duidelijkheid te bieden,
zodat er bij het opstellen van de RES rekening mee kan worden gehouden.
3. De minister te vragen om bij de omvorming van de salderingsregeling
en de opstelling van de zonneladder rekening te houden met de houdbaarheid
van deze beleidswijzigingen."
Het is duidelijk dat, ook al lijkt de strekking van de motie in essentie acceptabel, deze beslist niet voor het enorme potentieel aan grote daken achter grootverbruik aansluitingen (die absoluut noodzakelijk zijn gezien de immense duurzame energie / klimaat "opgaves") van toepassing verklaard kan worden. Want dat is het domein van de SDE en haar opvolg regelingen. Zelfs al zou de post-salderings-regeling ruimte laten om kleinere daken "vol te leggen", en dus in de meeste situaties tot zonnestroom overschotten op de aansluiting zal leiden "waar iets mee moet gebeuren", dan nog zal blijken dat dit alleen volstrekt onvoldoende zal zijn om klimaat ambities te behalen. Daarvoor zijn de grote dakoppervlaktes achter grootverbruik aansluitingen essentieel. Maar die kunnen niet zonder forse extra subsidie concurreren met de zonneparken op land, qua kosten structuur. Hoe Wiebes dat moet gaan invullen is nu nog de vraag. Zeker, omdat onder SDE "++" opwekking van energie verder moet gaan concurreren met andere technieken die CO2 uitstoot reduceren. En er dus minder geld voor "opwekking" zal overblijven (bij gelijkblijvende subsidie budgetten).
Zie ook artikel van Solar Magazine (5 juni 2019).
Tot 2023 salderen met zonnepanelen, geen onverdeeld genoegen (28 april 2019). Veelschrijvend ingenieur Thijs ten Brinck op zoijn veelgelezen blog Wattisduurzaam, met in zijn typische, bondige stijl vol links, zijn kritiek op de aankomende "afbouw van de salderingsregeling" voor (bijna exclusief) zonnestroom bij kleinverbruikers. Waarin hij een oproep doet om meer prikkels aan de "ooit zonneenergie pioniers" uit te delen, om verdere stappen in de energietransitie te gaan zetten. Of die stappen überhaupt kunnen worden gezet bij pioniers als Polder PV (huurder, stadswarmte, en al tig jaar een jaarlijks elektra verbruik waar een groot deel van Nederland van in katzwijm valt), wordt niet beantwoord.
Gun burgers salderen van duurzaam opgewekte stroom (start 24 april 2019). Zoveelste petitie voor het behoud - en zelfs uitbreiding - van salderen van zonnestroom, en zelfs wind- en zonnestroom opgewekt "elders" in NL. Van de bekende, al jarenlang met zijn "kavel windpark voor iedere burger" leurende Henk Daalder van "Pak de Wind", sedert 2005 actief blogger (Duurzamebrabanders.nl), en lid van het FNV Ledenparlement. Die ook tussen neus en lippen door de SDE regeling afgeschaft wil hebben. Na een korte opleving van het aantal intekenaars op 11 november 2019, zakte het aantal ondertekenaars van de petitie sterk terug, en bleef het eind van die maand steken op totaal 250 stuks. Naar verwachting zal ook deze petitie weinig effect sorteren op het Haagse beleid omtrent de afbouw ervan voor residentiële kleinverbruikers.
40 Puntenplan. Naar 25% CO2 reductie in 2020 (pdf, 24 juni 2019). Urgenda offensief n.a.v. uitblijven (voldoende) actie Rutte III in de klimaat (rechts)zaak aangespannen en gewonnen door Urgenda. Een lange waslijst van mogelijkheden om alsnog aan de door de EU opgelegde verplichtingen te voldoen. Daaronder, punt 9, o.a., behoud van salderen voor duurzame elektra (in casu: zonnestroom) opwekkende kleinverbruikers. Winst in 2020 volgens Urgenda, die daarbij er kennelijk van uit gaat, dat gepercipieerde "schrik bij de bevolking" om, met het zicht van einde salderen binnen afzienbare tijd, maar niet meer aan zonnepanelen te beginnen, hiermee ge-elimineerd zou worden: 1 GWp extra geaccumuleerde PV capaciteit in 2020, potentiële "additionele" CO2 reductie 0,4 Mton. Als door forse groei PV "een kolencentrale uit zou kunnen", zou de reductie kunnen oplopen tot zelfs 0,9 Mton in 2020. Aldus Urgenda. (NB: er zitten wel wat "rafels" aan de getoonde getallen, pro memori). Ook collectieve systemen (VvE's, corporatie stapelbouw e.d.) zouden bevorderd dienen te worden (punt 16), vanwege de ingewikkelde [postcoderoos] regelingen en belastingen materie. Daarvoor zet Urgenda separaat in op "een tijdelijke terugleversubsidie van EUR 0,10/kWh voor een periode van 2 jaar". Diverse andere maatregelen passeren de revue, zowel voor PV (telkens zo'n 0,1 Mton extra reductie bewerkstelligend), als voor thermische zonne-energie. Verlaten van de redundantie eis voor stroomnetten zou volgens Urgenda zelfs 3 GW aan project vermogen voor PV en windenergie projecten vervroegd aan het net kunnen brengen, medio 2020 (punt 21). Zie ook introductie tot / samenvatting van het 40 puntenplan.
Beantwoording
Kamervragen over de brief Maatregelen huurmarkt en evaluatie herziene
Woningwet (website Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
19 april 2019). Zeer uitgebreide brief van 88 pagina's, antwoorden op
vragen van kamerleden door minister Ollongren, op aangekondigde maatregelen
in de huurmarkt en evaluatie van de Woningwet. Onder anderen op het niveau
van verruiming van de mogelijkheden voor woningcorporaties om hun bezit
verder op energetisch vlak te verduurzamen. Kern van de antwoorden over
energievoorziening en zonnepanelen en warmtekracht koppeling op pp. 6-10.
Er wordt een verruiming van de mogelijkheden van o.a. zonnepanelen op
corporatie complexen en -gronden aangekondigd, waarbij het niet meer noodzakelijk
zal zijn dat er een directe fysieke relatie met het (stroom) verbruik
van bewoners van de betreffende complexen is, mede uit efficiëntie
overwegingen. Maar ook wordt duidelijk, dat risicodragende investeringen
in "grootschalige" duurzame energie projecten niet tot het domein
van de corporaties zal gaan behoren (ergo: status quo). Hierbij wordt
echter niet gedefinieerd waar "kleinschalig" eindigt, en waar
"grootschalig" begint.
Onder vraag 14 m.b.t. de overgang van de salderings-regeling naar een
momentane invoedings-vergoeding, stelt Ollongren: "Voor de laatste
stand van zaken over de omvorming van de salderingsregeling verwijs ik
naar de kamerbrief van de minister van Economische Zaken en Klimaat van
28 januari jl. waarin de omvorming wordt uitgesteld tot 1 januari 2021
[zie bespreking
PPV elders op deze pagina]. Daarin wordt ook gemeld dat de terugleversubsidie
– zoals aangekondigd op 15 juni 2018 – bij nadere uitwerking
te complex in de uitvoering is gebleken dan in eerste instantie gedacht.
Sindsdien werkt de minister van Economische Zaken en Klimaat in nauw overleg
met de verschillende betrokken partijen aan een werkbaar alternatief
instrument voor de omvorming van salderen zoals afgesproken in
het Regeerakkoord. De huidige verwachting is dat op korte termijn
een brief over de omvorming van salderen aan de Tweede Kamer verzonden
zal worden. De opvolger van salderen is bovendien onderdeel van het (ontwerp)
Klimaatakkoord".
En onder vraag 15: "Met het vormgeven van de opvolger van de
salderingsregeling wordt gezorgd dat de regeling werkbaar is voor zowel
bestaande als nieuwe zonnepanelen bij huishoudens met een koop- of huurwoning
met een dak dat hier voor geschikt is. Voor deze doelgroepen worden verder
dezelfde uitgangspunten gehanteerd. Voor huishoudens met een koop- of
huurwoning zonder eigen dak dat voor zonnepanelen geschikt is, blijft
de mogelijkheid van duurzame elektriciteitsproductie via een lokale energiecoöperatie
bestaan. Deze afspraak is ook opgenomen in het Ontwerp Klimaatakkoord".
Marktmonitor nul-op-de-meter (rapportage van Stroomversnelling, april 2019, 13 pagina's). Progressie rapport realisaties "Nul Op de Meter" (NOM) woningen in Nederland. De groei zit er in (status 2019: 12.585 woningen, waarvan 55% nieuwbouw woningen, de rest renovatie), maar het kan allemaal veel sneller (waarvoor 3 aanbevelingen worden gedaan). Energie Prestatie Vergoeding (EPV) blijft struikelblok ("ingewikkeld, lastig en kostbaar"). En, uit de mond van Claudia Bouwens, programmaleider Lente-akkoord "Zeer energiezuinige nieuwbouw", die verder de ontwikkelingen als positief ziet: "Ik zie wel één onzekerheid waardoor marktpartijen momenteel huiverig zijn geworden om hun klanten voor 10 jaar NOM-garantie aan te bieden: wat komt er in plaats van de salderingsregeling? En dan heb ik het niet alleen over het alternatief, maar ook over een overgangsregeling voor de eigenaren die de zonnepanelen per 2021 al op het dak hebben liggen". Zie ook introductie artikel op website Stroomversnelling (15 april 2019).
Evaluatie
wet EPV
(rapportage CE Delft, 83 pagina's, gelinkt via website MinBZK, publ. 18
maart 2019). Onderzoek naar effectiviteit van de zogenaamde "regeling
energieprestatievergoeding huur" (EPV), voor gebouwde Nul Op de Meter
(NOM) woningen in de huursector. De aantallen gebouwde NOM (huur) woningen
blijken sowieso tegen te vallen. Volgens organisatie Stroomversnelling
zouden er in totaal 6.050 NOM woningen in de periode 2013-2018 zijn gebouwd
/ gerenoveerd (3.200x renovatie, 2.850 nieuwbouw woningen). In de periode
dat de nieuwe EPV geldend was (sep. 2016 tm. 2018) zou het om ongeveer
5.200 woningen zijn gegaan. De verwachtingen waren veel hoger (zie ZEP
artikel, er zouden 30-50.000 aardgas-vrije woningen per jaar
bij moeten komen volgens het regeerakkoord van RutteIII). Het resultaat
valt dus nogal tegen. Woningcorporaties blijken met name de eindfase van
het proces onder EPV te complex te ervaren, het regelen van de feitelijke
energie prestatie vergoeding met de huurders, wat veel mankracht vergt.
Daarnaast zijn bouwkosten gestegen i.p.v. afgenomen, en is (kundig) bouw
personeel steeds moeilijker te vinden, bij een zeer hoge (potentiële)
vraag. Met die combinatie van factoren zijn de gewenste groei volumes
nooit te halen. Afgezien van deze tegenvallende resulaten, heft CE Delft
ook op het vlak van de woonlasten voor de zittende huurders met EPV contract
een stevig vingertje richting Den Haag.
"Uit de financiële analyse blijkt dat de modelmatig berekende
woonlasten van huurders die EPV betalen over het algemeen lager zijn dan
de woonlasten van huurders van woningen met een vergelijkbaar comfort.
Wel liggen de geraamde woonlasten in het algemeen hoger
dan in de situatie voor de NOM-renovatie. De voorgenomen wijzigingen van
de energiebelasting in het Belastingplan 2019 hebben geen noemenswaardig
effect op hiervoor genoemde verschuivingen in woonlasten. Het omzetten
van de salderingsregeling voor zonnepanelen in een mogelijke terugleververgoeding
betekent daarentegen dat de woonlasten van huurders na renovatie
tot NOM-woning substantieel zullen stijgen. Zonder aanpassingen
in de staffels (wetgever) of aanpassing van de vergoeding (verhuurder)
kunnen deze toenemen tot boven het niveau van de woonlasten
van woningen van vergelijkbaar comfort (en dus ook boven
de woonlasten van niet-gerenoveerde woningen)". De boodschap:
zonder maatregelen van overheids-wege, gaan huurders in NOM woningen,
met een EPV contract met de verhuurder, er gegarandeerd flink op achteruit
als er niets met de EPV wordt gedaan mocht de salderingsregeling overboord
worden gegooid ...
Verduurzaming gebouwde omgeving - Position Paper Vastgoed Belang (brief op website Tweede Kamer, hoorzitting Klimaattafel Gebouwde Omgeving). Belangenvereniging voor de particuliere verhuur sector, met zo'n driekwart miljoen huurwoningen in bezit, geeft verduurzaming trajecten aan in de sector, maar ook diverse probleemgebieden in deze sterk versnipperde sector. "Robuuste steunmaatregelen" zijn nodig voor verdere verduurzaming. De branche organisatie stelt daarbij: "Naast openstelling voor particuliere verhuurders van nieuwe mogelijkheden zoals ‘gebouwgebonden financiering’ zijn in ieder geval herinvoering van de STEP-regeling en voortzetting van de salderingsregeling voor zonnestroom onontbeerlijk". Ook opvallend is de uitspraak "de noodzaak tot verduurzaming in Nederland [is] vooralsnog niet breed gedragen". Vooral het verduurzamen vanaf label C, of het streven naar "BENG" woningen ("bijna energie neutraal"), wordt een kostbaar - en zeker niet zonder meer kostendekkend - avontuur. Vastgoed Belang suggereert daarbij: "Indien verhuurders gedwongen worden tot hoogwaardige verduurzaming, zou verplichting tot medewerking voor de zittende huurders moeten worden onderzocht". Zie ook artikel Solar Magazine (27 mrt. 2019).
Doorrekening Klimaatakkoord (PBL resp. CPB, 13 maart 2019). Een hoop documentatie levert die stevige rekenklus op, waar een ieder zijn/haar tanden in mag zetten naar verkiezing. Veel is onzeker, en al dan niet halen van (over ambitieuze) klimaat-doelstellingen van Den Haag blijft voor een groot deel liggen aan beleidskeuzes van het kabinet, maar ook van de reactie van de bevolking en de industrie op het moois wat door de regering uiteindelijk tevoorschijn wordt getoverd. Een van de geproduceerde (PBL) documenten, "Effecten Ontwerp Klimaatakkoord", slechts 135 pagina's groot, laat op pagina 119 (paragraaf 11.2.3) zien, dat bij aannames van "pas begin 2021 overgang van 'salderings-regeling' naar een "momentane overschot subsidie voor zonnestroom" (nauwkeurige formulering Polder PV), én een geclaimde (mijns inziens totaal niet voor alle betrokkenen "geldend" te maken) "terugverdientijd van 7 jaar", er een verwachting van totaal te produceren hoeveelheid zonnestroom berekend kon worden door het PBL. Gecombineerd met een ook aan te scherpen EPC norm voor de (naar ik aanneem, alleen residentiële) nieuwbouw, komt het onafhankelijke reken instituut in haar analyses dan op een hoeveelheid zonnestroom productie "als gevolg van de saldering" (en haar vervanger, de zogenaamde "teruglever vergoeding"), in combinatie met de (aangescherpte) EPC-norm in de gebouwde omgeving uit op circa "10 TWh in 2030".
10 TWh komt, met een zeer conservatieve aanname van gemiddeld (tegen die tijd) zo'n 950 kWh/kWp.jaar (Polder PV, ik denk dat het beslist hoger kan worden, maar dat hangt ook sterk van de wijze van implementeren van grote volumes nieuwe PV systemen af), neer op een opgestelde capaciteit van grofweg zo'n 10,5 GWp "in de gebouwde omgeving" (naar ik nogmaals aanneem: exclusief niet residentiële projecten).
Volgens het CBS zou er eind 2017 1.671 MWp aan PV capaciteit "op woningen" zijn geïnstalleerd. In 2018 zou volgens de eerste CBS cijfers "de capaciteit van de kleinere installaties, vaak op daken van woningen, [toegenomen zijn] met ongeveer 600 megawatt". Ergo, eind 2018 zou in de residentiële sector zo'n 2,27 GWp kunnen zijn geaccumuleerd. In 2030 zou er met de prognoses van het PBL mogelijk 10,5 GWp moeten kunnen zijn geaccumuleerd. Dat betekent, dat er vanaf dit jaar (2019) tm. 2030 nog eens zo'n 8,2 GWp aan PV capaciteit bij huishoudens (?) bij zou moeten komen (in 12 jaar tijd). Als je dat terugrekent, zou met genoemd PBL scenario uitgegaan moeten worden van een gemiddelde jaarlijkse (CAGR) groei van maar liefst 13,6%. Met hoogst-waarschijnlijk, de grotere volumes toe te voegen in latere jaren (ook gezien de mogelijke kostprijs ontwikkeling). Dat lijkt relatief bescheiden (de groei in 2018 zou zo'n 36% zijn geweest t.o.v. de eindejaars-accumulatie in 2017), maar het moet wel over een lange periode - met ook nog eens al massieve aanwezige volumes - aangehouden worden.
Een ander punt wat wordt aangestipt, is dat het PBL een "belemmering" ziet in het niet meetellen van de gerealiseerde of nog te bouwen nieuwe PV capaciteit op daken die de ondergrens van de SDE regelingen niet te boven gaat (dus installaties kleiner dan 15 kWp per stuk, bij nieuwbouw met panelen van 300 Wp dus installaties van max. 50 zonnepanelen). Voor een hoger draagvlak van de doelstelling in het Ontwerp Klimaat Akkoord (combi wind en PV op land in 2030 naar 35 TWh productie in heel Nederland) zou het PBL graag zien dat die kleinere installaties wél worden meegeteld, ook al omdat het om substantiële volumes gaat. Dat maakt het invullen van het afgeleide doel, te realiseren (grotere) PV volumes "buiten de daken" voor zonnestroom "draaglijker". Wel zal bij acceptatie van die bijtelling, het 35 TWh doel voor 2030 ook opwaarts bijgesteld moeten gaan worden.
We gaan zien waar deze suggesties en ontwikkelingen toe zullen leiden. Er zijn en blijven vele onzekerheden bij dit soort aannames en voorspellingen.
Voor verdere bespiegelingen omtrent de "doorrekening klimaatakkoord", zie de prima serie bij Solar Magazine (gelinkte artikelen onderaan deze bijdrage). Video van de persconferentie bij RTL Nieuws alhier. NOS over de op de doorrekening "klimaatzwaai" die het kabinet zou hebben gemaakt, met beloftes van lagere kosten voor burgers ("verlaging energiebelasting voor burgers per 2020", Rutte heeft het zelfs over "een aanzienlijke verlaging", het gaat om een verschuiving van de verhouding 50/50 kosten van de veel door het bedrijfsleven gebruikte SDE regelingen bij de beruchte ODE heffing, naar een derde voor de burgers en tweederde voor bedrijven), "verstandige" CO2 heffingen en hogere (energie) belastingen voor bedrijven, etc. Uitzending / bericht alhier. Kamerbrief eerste reactie kabinet via NOS site alhier.
Salderen wordt aantrekkelijker voor de VvE. Na een lobby van VvE Belang (belangenorganisatie voor de VvE en appartementseigenaar*) bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, is zij er in geslaagd om het door haar gevoelde "onrecht" tussen Verenigingen van Eigenaren (VvE's) en particulieren m.b.t. het salderen van zonnestroom glad te strijken. Per 1 januari 2020 gaat voor PV installaties bij VvE's, bedoeld voor particulier gebruik, ook de voor (zelfstandige) particulieren al langer geldende zogenaamde "kleine ondernemers regeling" (KOR) gelden. Waarbij, als aan alle voorwaarden wordt voldaan (bijvoorbeeld niet meer dan EUR 1.345/jaar aan btw over de zonnestroom opbrengsten te betalen, waar de meeste VvE's ruim onder zullen blijven), ook de betreffende VvE "geen btw-verplichtingen meer heeft ten aanzien van het leveren van stroom aan het energiebedrijf", in het geval er overschotten worden ingevoed op het lokale distributienet. De KOR kon tot nog toe niet worden toegepast bij VvE's, over bijna een jaar dus wel. VvE Belang vond dit onrechtmatig, omdat particulieren in appartementen complexen in eigendom verplicht lid moeten zijn van een VvE, en derhalve gediscrimineerd werden t.o.v. burgers in eigen woning (of in een huurwoning).
De organisatie zal er voorts ook op toezien dat de in november 2018 ingediende motie van kamerlid Van Eijs van D'66, "over belemmeringen wegnemen voor het verduurzamen van appartementen", waar zij aan heeft meegeschreven, en die door de Tweede Kamer is aangenomen, ook daadwerkelijk uitgevoerd zal gaan worden. In die behoorlijk lange motie o.a. de volgende passage, "verzoekt de regering samen met VvE Belang zoveel mogelijk belemmeringen voor het verduurzamen van appartementen weg te nemen, door te onderzoeken of de fiscale behandeling van de btw voor VvE’s ten aanzien van de aanschaf en installatie van zonnepanelen en het gebruik daarvan gelijk gesteld kan worden aan die van particulieren". Particuliere woningeigenaars krijgen de btw terug op de aanschaf en de installatie van zonnepanelen sedert het Europese Fuchs Arrest in Nederland door de Belastingdienst ook daadwerkelijk wordt uitgevoerd (richtlijnen). VvE’s krijgen de btw echter (nog steeds) niet terug**. VvE Belang ijvert ervoor dat ook in dat opzicht appartementseigenaars op dezelfde wijze zullen worden behandeld als grondgebonden eigenaars, maar zo ver is dat nog niet.
Zie ook het persbericht bij ANP (27 februari 2019), en bericht Solar Magazine (28 februari 2019).
* In Nederland zijn volgens de belangenvereniging maar liefst 125.000 VvE's actief, met zo'n 1,2 miljoen aangesloten appartementen.
** Ook dat blijkt echter géén Wet van Meden en Perzen in chaotisch Nederland. Installateur Solar2020 blijkt meermalen voor VvE's met succes btw op de aankoop te hebben kunnen regelen. Zie dit bericht over een VvE in Amsterdam ...
Uitstelbrief over hervorming salderingsregeling. Kamerbrief Wiebes op website Rijksoverheid, 28 januari 2019. Het is een tijd lang erg stil geweest rond de "omvorming" van de sedert juli 2004 geldende salderings-regeling voor zonnestroom in een nieuwe regeling, die alleen de netinvoeding van momentane overschotten (zonnestroom) zou moeten gaan ondersteunen. Minister Wiebes gooit na die lange stilte de knuppel in het hoenderhok, en bevestigt wat hij al in de herfst van 2018 liet doorschemeren in het zoveelste kamerdebat: "Bij de nadere uitwerking van de terugleversubsidie, in nauw overleg met de betrokken partijen, is de afgelopen maanden ... gebleken dat de uitvoering complexer is dan in eerste instantie gedacht. Verschillende partijen hebben inmiddels hun ernstige zorgen over de uitvoering van de terugleversubsidie met mij gedeeld. Momenteel onderzoek ik hoe de zorgen met betrekking tot de uitvoering kunnen worden weggenomen, dan wel of er een werkbaar alternatief instrument kan worden vormgegeven".
Gezien de complicaties m.b.t. de haalbaarheid van de invoering in 2020, door mij direct al gefileerd toen de minister zijn eerste voorstellen deed in zijn kamerbrief van juni 2018 (hier, en de vervolg artikelen daar onder gelinkt), zet Wiebes ditmaal in op invoering van "de nieuwe regeling" (nog steeds nogal merkwaardig "terugleversubsidie" genoemd, het is "gewoon" een FIT voor momentane zonnestroom overschotten die het net op vloeien) per 1 januari 2021, dus een jaar later. Daartoe moet nu echt eind eerste kwartaal 2019 een concreet voorstel aangeboden gaan worden aan de Tweede Kamer om de benodigde wetswijzigingsvoorstellen en secundaire regelgeving (mede gezien de complicaties rond het mogelijk niet 100% dekkend zijn van de slimme meter rond die tijd, artikelen in de wet op de milieubelastingen e.d.), op tijd op orde te krijgen. Geïntegreerd in het nieuwe subsidie systeem zal er speciaal aandacht zijn voor de positie en handelsbekwaamheid van de "doelgroepen utiliteit en energiecoöperaties". Wiebes wil, ook vanuit een praktisch oogpunt bezien, een regeling "die zoveel mogelijk doelgroepen kan bedienen". Hij zal dan ook laten onderzoeken óf de nieuw te ontwerpen regeling wel adequaat (genoeg) zal zijn om toezeggingen aan het parlement na te komen, dat energiecoöperaties met zo'n nieuwe opzet op eenvoudige wijze duurzame energie projecten kunnen opzetten waarbij "omwonenden makkelijker kunnen participeren". Hij laat echter in het midden of dat in de nieuwe opzet ook daadwerkelijk zal lukken. Anders zal hij weer "iets anders" moeten gaan verzinnen ...
Dikke
ordner "salderen en zonnestroom" bij Polder PV puilt al lange
tijd uit z'n voegen.
Vandaar blauwe map met nieuwste toevoegingen ...
Inmiddels ook, 28 jan. 2019, bij Energeia (pay-wall, "Wiebes onderzoekt alternatief voor complexe terugleversubsidie"), en Solar Magazine ("Wiebes bevestigt: salderingsregeling gehandhaafd tot 1 januari 2021, terugleversubsidie op losse schroeven").
Wederom een flink stuk, ruim een maand later, volgde nog een brief van Wiebes (7 maart 2019), in antwoord op vragen van Moorlag (PvdA) over (vermeende) terughoudendheid bij investering in o.a. zonnepanelen bij sportclubs. Hierin worden de hier boven uitgelichte "vage toezeggingen" herhaald, zonder extra lichtpuntjes of nadere toelichting van "het nieuwe beleid met betrekking tot stimuleren van zonne-energie bij kleinverbruikers". Overigens is "het eerste kwartaal van 2019" niet gehaald, eind april 2019 is er nog steeds geen brief van Wiebes verschenen.
Stand van zaken opvolger salderingsregeling. Website Rijksoverheid, 21 december 2018. Korte kamerbrief van Wiebes over de "nieuwe regeling die in de plaats zou moeten komen van de salderings-regeling voor PV installaties achter een kleinverbruik aansluiting: "Vanwege de voor de beantwoording benodigde interdepartementale afstemming kan ik u niet voor het einde van het jaar informeren. Ik streef ernaar u begin 2019 zo spoedig mogelijk hierover te informeren".
Ontwerp Klimaatakkoord | Salderingsregeling op 1 januari 2021 vervangen door terugleversubsidie: zorgen over uitvoerbaarheid worden weggenomen. Aldus Solar Magazine over de inhoudelijk waarschijnlijk teleurstellende paragraaf over het Klimaatakkoord, waar maanden aan is gesleuteld, de milieubewegingen er uit zijn gestapt omdat de industrie veel te veel wordt ontzien, en waarvan we de komende jaren gaan zien welke belofte er weer gebroken gaan worden, of doelstellingen niet haalbaar blijken te zijn /pessimismemodus. Dezelfde riedels die we eerder ook al hebben gehoord, de zogenaamde uitvoeringsperikelen (die Polder PV al vroeg op papier heeft gezet) zijn kennelijk "oplosbaar". Nog even door vergaderen. Niets is nog concreet ... (21 december 2018, een leeg kerst cadeautje, dus).
"Doelstelling is een start van deze nieuwe regeling per 1 januari 2021." >> pp. 169-170 in "Ontwerp van het Klimaatakkoord" (21 december 2018, downloadbare pdf)
In een separate
kamerbrief over kleine windturbines wordt ook de transitie naar een
"post salderingsregeling / teruglever subsidie" regeling weer
aangehaald. Vraag (van Van der Lee (GroenLinks), Agnes Mulder (CDA), Sienot
(D66) en Dik-Faber
(ChristenUnie)), en antwoord (Wiebes), in het slot van die brief:
"Kunt u al nader toelichten wat de toekomstige ‘terugleversubsidie’ zou kunnen betekenen voor de businesscase voor turbines tot één megawatt?" Antwoord (Wiebes): "Momenteel ben ik nog aan het uitwerken hoe de opvolger van de salderingsregeling eruit zal komen te zien. Ik wil daar niet op vooruitlopen".
Noodzakelijk beleid Klimaatakkoord. Een maatschappelijke afweging. Rapport van CE Delft, Kalavast en Berenschot, november 2018. Rapport opgesteld in opdracht van, en betaald door koepel Nederlandse duurzame energie organisaties, NVDE. Bespreekt de volgens hen noodzakelijke maatregelen om "concrete beleidsinstrumenten te benoemen, die noodzakelijk zijn voor het binnen de gestelde doelen, 49% reductie in 2030 en klimaatneutraal in 2050, houden van de Nederlandse broeikasgasemissies". Een van die "instrumenten" is het instandhouden van de salderingsregeling voor zonnestroom voor burgers (eigenlijk: kleinverbruikers), die gelijktijdig "draaglijk" gehouden wordt voor het Ministerie van Financiën doordat de (gesaldeerde) energiebelasting op stroom verder wordt verlaagd. En daarmee in de pas loopt van voortgaande kostenreducties bij de hardware, de verdienste bij salderen van zonnestroom op jaarbasis wordt immers ook lager. Uitgebreide analyse, die beslist ook pijnpunten benoemt, maar die horen bij een energie transitie.
Opvallend in het document ook de insteek van netbeheerder Enexis "Om lokale netcongestie te voorkomen is een nieuw capaciteitstarief nodig dat voorkomt dat de gemiddelde netbelasting te hoog wordt. Hierbij gaat verbruiker betalen voor zowel verbruik als productie". Hiermee lijkt een al langer in de "wandelgangen" rondzingend thema weer actueel: kennelijk wordt de invoering van het capaciteitstarief voor elektra in 2009, waarbij er geen variabele transporttarief component meer wordt geind door de netbeheerders (bij Continuon destijds nog zo'n 4,3 ct/kWh), maar uitsluitend een zeer hoog vastrecht tarief (ook bij de zuinige gebruikers, zie grafieken !), als een fatale vergissing gezien, en moet dat nu (deels ?) weer worden terug gedraaid. In andere bewoordingen in het document: "Ten behoeve van flex: netkosten zowel toerekenen aan productie als vraag". Dat zal "nogal" wat consequenties gaan hebben voor alle huishoudens, zonnestroom producerend of niet. Ook wordt gepleit voor het handhaven van de SDE"+" subsidieregeling tot en met het jaar 2025 om tempo te houden en meters te maken, totdat voldoende leercurve progressie bij veel technieken is gemaakt, en het "zonder" subsidies af kan tegen die tijd. De combinatie behoud van salderen en continuering SDE"+" zou volgens het rapport zo'n 8 miljoen ton CO2 uitstoot per jaar helpen verminderen, op de te bereiken 65 miljoen ton/jaar voor alle mogelijke in te zetten reductie opties. Ergo, een significant aandeel van 12,3%.
Ook wordt gevraagd om "stranded assets" (gedwongen vervroegd afschrijven kolencentrales), en een mitigerende (extra) heffing op import stroom uit het buitenland in te voeren (lees: steen- en bruinkolenstroom uit Duitsland), om te voorkomen dat het totale "gewenste CO2 resultaat" niet door slinkse markt mechanismen wordt omzeild. De studie heeft zich geconcentreerd op de "meest effectieve" maatregelen die genomen moeten worden, om tempo te maken. Nederland haalt zijn doelstellingen niet, en dat hoge tempo is nodig om dat alsnog te bereiken. Vandaar dit voorgestelde pakket aan maatregelen.
Zie ook bericht van NVDE over het rapport (5 dec. 2018) en artikel van Solar Magazine (6 dec. 2018).
Antwoord op vragen van het lid Moorlag over de opbrengst van zonnepanelen van sportclubs. 16 november 2018. PvdA kamerlid Moorlag stelde enkele schriftelijke vragen aan Min. Wiebes van EZK over vermeende frustrering van investeringen in zonnepanelen, en bereidheid daartoe bij sportverenigingen (26 sep. 2018). Dit, n.a.v. de door Rutte III aangekondigde (nieuwe) belastingschuif van elektra (0,72 ct/kWh minder energiebelasting) naar gas. Diverse media in Noord Nederland berichtten daar over (o.a. DVHN, 26 sep. 2018). In een artikel van RTV Drenthe, 3 okt. 2018, waarschuwt Provinciaal Statenlid Zwiers voor het feit dat afscheid van salderen bij met name sportclubs en dorpshuizen, die in de zomer dicht zijn (groot deel van de jaaropwek valt in die maanden), en die, bij sportclubs, met name 's avonds veel elektra nodig hebben vanwege veldverlichting (wanneer er in het geheel geen opwek van zonnepanelen is), een forse verslechtering van hun business-case tegemoet kunnen gaan zien. Als die plannen doorgezet gaan worden, en een momentane subsidie op netinvoeding er voor in de plaats zou gaan komen. De kwestie werd (ook) door provinciaal gedeputeerde Stepstra onder de aandacht gebracht van de Tweede Kamer.
Wiebes houdt de boot af, stelt dat ook voor sportclubs, én ook straks voor de vele energie coöperaties die nu nog gebruik maken van (o.a.) de postcoderoos regeling ook het nieuwe (voor hen aangepaste ?) regime gaat gelden, en dat de mantra "terugverdientijd blijft ongeveer 7 jaar" overeind gehouden zou gaan worden bij het nieuwe subsidie beleid. Waarbij tevens al rekening wordt gehouden met de gesuggereerde verlaagde energiebelasting op stroom. Wiebes verwacht dat "de" nieuwe regeling ook voor sportclubs financieel aantrekkelijk zal blijven. En hij ziet geen noodzaak om extra "voorzieningen" te treffen voor sportclubs die reeds zouden hebben geïnvesteerd in zonnepanelen. Voor nieuwkomers doet hij de situatie af met: "die projecten worden niet duurder, alleen wordt de standaard afname van elektra van het net goedkoper". Zodat de terugverdientijd "iets langer wordt". In ieder geval stelt Wiebes dat er geen "algemene uitspraak over rentabiliteit is te doen". De talloze projecten zijn teveel verschillend van elkaar, wat de vele parameters betreft.
Wiebes besluit zíjn brief met de wens "een eenduidig, samenhangend en toekomstbestendig stimuleringsbeleid met oog voor de betaalbaarheid van de energietransitie als geheel" na te streven, bij de beslist door te zetten overgang op "een nieuwe regeling" voor particulieren en kleinere projecten bij bedrijven, stichtingen, energie coöperaties, e.d. Hij stelt dat daarbij nog steeds onderzocht wordt "hoe" dat moet gebeuren, maar details zijn nog steeds niet bekend. Tweede Kamer stuk, 2018D55006 (antwoord schriftelijke vragen). Zie ook artikel in Solar Magazine (19 nov. 2018).
Eneco trekt steun voor terugleversubsidie in en pleit voor continuering salderingsregeling. 9 november 2018. Bommetje onder de "politiek gewilde" overgang van de klassieke salderingsregeling naar - de eerder al fors door Polder PV bekritiseerde - "administratieve draak terugleververgoeding". Interview met Tonny van Oosterhout, advisor regulatory & public affairs bij een van de grootste energieleveranciers van Nederland, Eneco. Van Oosterhout heeft het, zoals Polder PV direct al n.a.v. de kamerbrief van Wiebes had gesignaleerd, over de enorme work-load die op de schouders van "honderdduizenden beschikkingen te verstrekken" Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) zal worden gelegd. Wat in de loop der jaren nog verder zal worden verergerd door de vele duizenden mutaties per jaar (leveranciers-wisselingen) en alle complicaties, vraagtekens, en onduidelijkheden die dat zal gaan geven. Gezien alle te verwachten (extreme) complicaties, stelt van Oosterhout dat "het alternatief voor de salderingsregeling nooit of te nimmer tot dusdanig veel gedoe [mag] leiden, dat dit ten koste gaat van het vertrouwen van de consument in zonnepanelen".
Eneco trekt daarmee haar steun voor een nieuwe regeling in, en suggereert het salderen tot 2030 te continueren. En daarmee 12 jaar rust en zekerheid te creëeren. Zonder tussentijds de residentiële markt (nogmaals) overhoop te gaan gooien, en het vertrouwen van het publiek in (steun voor) zonnestroom te schaden. Er wordt ook een "alternatieve wijze van vergoeden" (namelijk: niet via RVO, maar direct via de energieleverancier) gesuggereerd, maar ik vraag me af of MinEZK wel zoveel "macht" (en natuurlijk, potentieel op tarief / vergoedingen manipulatie op de loer) aan commerciële partijen zou willen gaan afstaan. Scoop van Solar Magazine (artikel zou ook in het gedrukte tijdschrift gaan verschijnen, 14 dec. 2018).
Branche organisatie Holland Solar reageerde al rap met de volgende tweet (14 dec. 2018): "Bezwaren #terugleversubsidie zijn niet nieuw. Al geruime tijd in constructief gesprek met het @MinisterieEZK om tot oplossing te komen, zodat er een regeling komt die de consument zekerheid geeft en de markt kans geeft om door te groeien".
Energeia heeft ook op 9 november zowel Holland Solar als Min. EZK geraadpleegd. Die verwezen naar elkaar, dat ze nog steeds "in gesprek" waren over de gesignaleerde problemen. En ... "Het ministerie gaat ook in gesprek met Eneco" ... (Energeia, pay-wall)
Antwoorden Wiebes over status "eind van salderings-regeling". 2 november 2018. In de zoals gebruikelijk extreem grote verzameling vragen en antwoorden over de begroting van Ministerie EZK (232 vragen / antwoorden, verdeeld over 57 ! pagina's), slechts weinig info over de status rond het geplande "afscheid van de salderingsregeling", cq. het invoeren van een zogenaamde "terugleversubsidie" voor zonnestroom producerende kleinverbruikers. Twee antwoorden van Minister Wiebes, in deze context (pagina's 41, resp. 43).
156. Kunt u een tijdspad geven voor het komen tot een regeling ter vervanging van de salderingsregeling? Wanneer gaat u hierover de Kamer informeren?
Antwoord
"Ik vind het van belang dat de vervanging van de salderingsregeling
goed verloopt en hecht aan een zorgvuldig proces. In de uitwerking is
gebleken dat de benodigde ICT-aanpassingen bij alle betrokken partijen
veel tijd in beslag nemen (meer dan eerder gedacht) voor een zorgvuldige
uitvoering. Daarom krijg ik er steeds meer een hard hoofd in of invoering
per 2020 haalbaar is, zoals ik al eerder heb aangegeven in Uw Kamer. Dit
bespreek ik binnenkort binnen het kabinet. Ondertussen ga ik door met
de uitwerking van de regeling. Ik streef ernaar om dit najaar aan de Kamer
een brief te sturen met een nadere uitwerking van de terugleversubsidie
inclusief hoe verschillende specifieke doelgroepen zoals utiliteit en
coöperatieve energieprojecten hierin worden meegenomen. De eerste
helft van 2019 wil ik gebruiken om de wijziging van de regelgeving op
te stellen en te consulteren."
en
168. Bent u bereid om bij de verbreding van de SDE+ het ook mogelijk te maken dat middelen ingezet worden voor de nieuwe regeling voor energiecoöperaties?
Antwoord
"Zoals aangegeven zal ik uw Kamer dit najaar informeren over de hoofdlijnen
van de verbreding van de SDE+. Op de uitkomsten daarvan kan en wil ik
nu niet vooruitlopen. Overigens loopt er al een traject om de salderingsregeling
voor Zon-PV bij kleinverbruikers om te zetten naar een terugleversubsidie.
Zoals ik reeds aan uw Kamer heb gemeld onderzoek ik hoe projecten van
energie coöperaties met een kleinverbruikersaansluiting kunnen worden
opgenomen in de salderingsregeling".
Dat laatste woord is in deze context natuurlijk incorrect, dat moet "de nieuwe terugleversubsidie regeling" zijn / worden, zoals eerder al geventileerd door Wiebes. Details worden wederom nog steeds niet door hem gegeven. De onzekerheden blijven nog even voortduren.
Bericht op de website Rijksoverheid.nl.
Motie van het lid Van Raan c.s. Nieuwe poging, nieuwe kansen, ingediend in de Tweede Kamer op 31 oktober 2018. Ditmaal weer "the lead" door Van Raan van Partij van de Dieren, met mede ondertekenaars Jesse Klaver (GL), William Moorlag (PvdA), en Chris Stoffer (SGP). Ultrakort, maar duidelijk, qua bedoeling:
"verzoekt
de regering om, de salderingsregeling voor zonnepanelen ten minste tot
2023 in stand te houden,
en gaat over tot de orde van de dag"
Wiebes ontraadde deze motie, zoals was te verwachten. Zie ongecorrigeerd steno verslag van de vergadering, motie nr. 237 (32813). Hij (eigenlijk: Min. Fin.) is doodsbenauwd voor niet geïncasseerde energiebelasting van al die - bestaande en in hoge getale instromende, nieuwe - salderende kleinverbruikers ...
Zie ook artikel in Solar Magazine (2 november 2018).
De uitslag was voorspelbaar: er werd tijdens de plenaire vergadering op 6 november 2018 door 52 van de 150 kamerleden voor gestemd (GroenLinks, SP, PvdA, PvdD, 50PLUS, DENK en SGP), waarmee de motie werd verworpen. Zie kamerstuk en, wederom, artikel Solar Magazine (6 november 2018).
Sportclubs de dupe van nieuwe regels zonnepanelen. 3 oktober 2018. RTV Drenthe polste PvdA Statenlid Zweers, die grote problemen ziet ontstaan als sportverenigingen (en dorpshuizen e.d.) straks niet meer mogen salderen, en slechts een subsidie krijgen voor de momentaan op het net ingevoede overschotten. In de zomer zijn de verenigingen vaak (langdurig) gesloten, wanneer er veel productie is (Zweers: soms wel 40% van jaar opbrengst). In voor en naseizoen wordt veel stroom verbruikt bij de verlichting van sportvelden, als er geen zonnestroom opwek is. Zweers vreest voor een forse kaalslag van de inkomsten (uit zonnestroom), en ziet exploitatie budgetten in gevaar komen door hogere kosten, als salderen komt te vervallen. Hij heeft een motie bij Provinciale Staten ingediend, die steun kreeg van alle partijen exclusief ChristenUnie. Collega Staten-lid Stelpstra gaat met deze motie op zak naar Wiebes van Min. EZK om de gesignaleerde problemen voor te leggen. Bericht op RTV Drenthe.
Behoud de salderingsregeling zonnepanelen. Petitie gestart op 28 september 2018. Dat is niet de eerste keer dat iets dergelijks geschiedt, zie dit bericht met 2 eerdere petities in die richting. Wat ditmaal byzonder - en ook qua bewoordingen nogal ongebruikelijk - is, dat nota bene een (kersvers) gedeputeerde van Provinciale Staten Limburg, de namens de PvdA optredende heer Eric Geurts uit Brunssum (die ook op de eigen "energieneutrale" woning zonnepanelen heeft liggen), een nieuwe petitie is gestart, richting de Tweede Kamer. Waarbij hij onverbloemd suggereert om de bestaande salderings-regeling voor zonnepanelen (voor burgers / kleinverbruik) te behouden. Deze nieuwe nationale "raadpleging", gepubliceerd op de bekende website petities.nl, is verwoord als volgt:
"Wij. Burgers die geïnvesteerd hebben in zonnepanelen, voelen zich bedrogen door dit kabinet.
constateren
en verzoeken
De petitie had in de ochtend van 8 oktober 2018 284 ondertekeningen (10 okt.: 346 stuks; 2 nov.: 400 exemplaren; 9 nov.: 410). De Limburger besteedde op 2 oktober 2018 ook een bericht aan deze vrij ongebruikelijke "move" van een provinciaal gedeputeerde (in Limburg "deputé" genaamd).
Onrust over perspectief postcoderoos regeling. N.a.v. de aankondiging van doorzetting van de energiebelasting "schuif", van elektra naar gas ("Toelichting Fiscale vergroeningsmaatregelen" gepubliceerd op Prinsjesdag, artikel VII), en de daar uit resulterende lagere energiebelasting op stroom (verlaging 0,72 ct/kWh ex btw = 0,87 ct/kWh incl. btw), én dus nu nog "matige" verslechtering van het "business-model postcoderoos" (inclusief de bestaande projecten) een Twitter draadje gestart door Anne Marieke Schwencke van As I-Search (vooral bekend van de fenomenale jaarlijkse rapportage over de honderden energie coops in Nederland, via HierOpgewekt). Zie Twitter, start op 19 september 2018. En zie ook reactie van Zonkracht Hummelo (20 sep. 2018), over onjuiste berichtgeving in de Gelderlander (ook voorhanden op AD.nl), over achtergronden van het stoppen van het postcoderoos gedeelte van het (SDE-beschikte !) Gazelle fabriek project in Dieren (wat ook nog eens, nu met crowdfunding via Duurzaam Investeren, qua omvang wordt gehalveerd).
Minister Wiebes wil salderingsregeling voor zonnepanelen 1 jaar langer verlengen, 5 september 2018. Ook al kan Wiebes (nog) geen formele toezegging doen (dat doet het kabinet), gezien de ingewikkelde, en tijd vretende uitvoerings-problematiek, lijkt het er op, dat de invoering van de nieuwe "teruglever subsidie" die in de plaats zou moeten gaan komen van "klassiek salderen van zonnestroom, met een jaar uitgesteld zal gaan worden. Scoop van SM n.a.v. een Algemeen Overleg in de Tweede Kamer. Solar Magazine. Energeia besteedde er ook aandacht aan (bericht 6 september 2018, pay-wall).
Polder PV luisterde de complete video van de vergadering na, en schreef zijn bevindingen, kenmerkende citaten, en zijn commentaar, in zijn eigen bijdrage, op 7 september 2018.
Nieuwe regeling voor zonnepanelen, 26 juni 2018. Poging tot uitleg van "de nieuwe regeling" door Natuur & Milieu. Dat lijkt grotendeels goed te gaan, maar de claim "Onder de nieuwe terugleversubsidie betaal je voor 1000 kWh en krijg je voor de 800 kWh die je opwekt naast de kale stroom een subsidiebedrag terug" klopt niet. De expliciete bedoeling, vermeld in de kamerbrief van Wiebes, is, dat uitsluitend voor de niet direct in huis verbruikte zonnestroom, die normaliter automatisch het net op stroomt via de meter van de netbeheerder, er "een" subsidie (bedrag / hoogte nog steeds onbekend) zal worden verstrekt. Dus beslist geen subsidie op de bruto productie van de zonnestroom generator, maar op het niet (direct) verbruikte deel. N&M gaat ook in het geheel niet in op het feit dat die hoeveelheid fysiek - en geijkt - bemeten dient te gaan worden. In veel gevallen (Ferrarismeters bij miljoenen huishoudens) kan dat niet, en moet de meter vervangen worden. Dat wordt een gigantische operatie, ook omdat slimme meters wettelijk legaal geweigerd mochten worden, ook door zonnepanelen bezitters. Ook wordt in het geheel niet ingegaan op de enorme operatie die RVO moet gaan tackelen om - wellicht - een half miljoen aanvragen voor de "teruglever" subsidie in goede banen te gaan leiden ...
"Post-salderen" numero 3: "teruglever" subsidie wordt gemaximeerd !, 25 juni 2018. Polder PV's analyse van schokkend nieuws dat er een "maximering" in de plannen voor een "teruglever" subsidie voor zonnestroom (e.a. duurzame energie opwek modaliteiten) is gepland. Operatie is bovendien dermate complex, dat branche organisatie Energie Nederland verwacht, dat invoering regeling zal moeten worden uitgesteld.
Tweede deel Kamerbrief "salderen" - positie energiecoöperaties en postcoderoos, 20 juni 2018. Polder PV's analyse van de wijzigingen die (mogelijk) voor de honderden energie coöperaties in Nederland van belang gaan worden. Met name de vele partijen die een enorme portfolio aan postcoderoos ("verlaagd tarief") PV project plannen hebben opgetuigd.
Kamerbrief "het einde van salderen in zicht", 16 juni 2018. 10 pagina's tellende kamerbrief van Wiebes die expliciet het einde van salderen (van zonnestroom) aankondigt, waarvoor in de plaats per 2020 een zogenaamde "teruglever" subsidie komt, uitsluitend voor momentaan op het net gezette zonnestroom overschotten, bij kleinverbruikers. Uitgebreide analyse en commentaar van Polder PV, en links naar uitlatingen derden alhier. Op 24 augustus 2018 volgde ook nog een analyse - met de reeds bekende, uitvoerig door mij aangestipte punten - op de website van Lente-akkoord.nl. Ze hebben in november 2017 al scenario's laten zien voor 20% direct eigenverbruik, wat "met slimme regelingen" naar 30% zou zijn op te krikken, en met een (nu nog duur) opslag systeem naar maximaal zo'n 60% zou zijn te verruimen (lees: alles gemiddelden, de verhoudingen kunnen tussen huishoudens onderling extreem verschillen). En geven daarvoor, voor "BENG" en "BENG + NOM" projecten (volledige verbouw / nieuwbouw), met 5 resp. 21 PV panelen, financiële consequenties aan voor scenario's "zonder salderen".
Rapport "Existing and future PV prosumer concepts", mei 2018. Europees-gesubsidieerd, Engels-talig rapport, gepubliceerd door PVP 4Grid. Analyseert de talloze vormen van "zelf-consumptie" van (o.a.) zonnestroom in Europese landen incl. Nederland, en de (on)mogelijkheden om dat op kleinschalig vlak "in de buurt samen met anderen" te doen. - 123 pagina's. Samenwerkingsverband van Technische Universität Wien (Oostenrijk, 6 auteurs) en Fundacion Tecnalia Research & Innovation (Spanje, 3 auteurs), Vienna (AUT).
Aangenomen moties plenaire vergadering Tweede Kamer, 13 maart 2018 (in context salderen / participatie / postcoderoos):
Tijdens het debat "aangehouden" werd een derde motie van Dik-Faber (CU) en Mulder (CDA):
Zie ook referentie in artikel Solar Magazine van 12 maart 2018 (hierin ook vermelding schriftelijke vragen van Dik-Faber over impact zonneparken, waar Wiebes van MinEZK al mondeling - verkapt afwijzend - op reageerde, en dat ook nog schriftelijk zal gaan doen, Polder PV tweette reeds eerder over die vragen, hier en hier en hier).
Verhagen: ‘saldering zonnepanelen moet blijven’. CDA politicus bij uitstek, ex vice-premier en minister van EZ onder Rutte I, en al een tijdje werkzaam voor Bouwend Nederland, vindt dat Rutte III de salderings-regeling voor zonnepanelen dient te continueren. En anders "Als alternatief iedereen een gratis accu te geven" ... Het eerste lijkt in lijn met eerdere uitspraken van hem in het voorjaar van 2016. En met de door hem namens Bouwend Nederland en talloze andere organisaties ondertekende oproep van Urgenda aan Wiebes (van MinEZK) om de salderings-regeling in ieder geval tm. 2023 te behouden. Verhagen, die als Minister leuke dingen toezegde (ook salderen voor Verenigingen van Eigenaren mogelijk maken), maar die tegelijkertijd de deur hard dicht gooide voor het toestaan van salderen bij "alle collectieven van kleinverbruikers", wat "financieel onbeheersbaar en fraudegevoelig [zou] zijn", en die zelfs ondermijnende effecten op de op de goedkoopste kosten gefocuste SDE regelingen van zijn - destijds - eigen ministerie vreesde (Energeia artikel 5 dec. 2011), knikt ook in deze materie dan weer de ene, en dan de andere kant op. De SP typeerde zijn standpunt destijds als een "dubbele moraal" bij de Rijksoverheid.
Ondanks het verzet van Verhagen om onder zijn minister-schap salderen ook op "vreemde daken" mogelijk te maken, kwam er niet veel later toch een kamerbreed gesteunde postcoderoos regeling, waarmee na een moeizame start de volledige post energiebelasting en btw tegen de opwek op de productie lokatie weggestreept mag worden. En heeft Polder PV inmiddels al ver over de 100 fysiek opgeleverde (zonnestroom genererende) postcoderoos projecten gesignaleerd, en er al bijna 300 van dergelijke nieuwe projecten in de planning staan ("plannen in projecten overzicht"). Hoe Verhagen, bij doorzetten van de wijziging van salderen in een regeling mogelijk uitdraaiend op een feed-in tarief voor momentaan niet zelf geconsumeerde zonnestroom door Wiebes, "gratis accu's" voor (momenteel) dik 600.000 huishoudens met zonnepanelen wil gaan financieren, en hoe die huishoudens op het gebied van elektra de lange winterperiode gaan doorkomen zonder de financiële voordelen van de salderings-regeling, vertelt hij er in ieder geval niet bij. Website Cobouw, 9 maart 2018.
Voor niets gaat de zon op bij postcoderoos. Evaluatie van 3 jaar postcoderoos (PCR, "verlaagd tarief") regeling, door Jan Willem Zwang van Greenspread. "Het alternatief van salderen op eigen dak", voor mensen die geen zonnepanelen op eigen dak kunnen (of willen) installeren (of geen eigen dak hebben). En die toch van energiebelasting korting willen genieten, met zonnepanelen "op vreemd dak" (in hun buurt). Er is door Greenspread gekeken naar diverse knelpunten, en er zijn oplossingsrichtingen aangedragen. Wat de suggestie "wijzig de postcoderoos van 4 naar 3-cijferig systeem" betreft, lijkt me dat volstrekt onhaalbaar, omdat eerdere suggesties in die richting m.i. terecht door het vroegere ministerie van EZ waren afgeschoten (casus Gennep, al eind 2013). Overigens wordt ook gesuggereerd dat er eind 2017 112 postcoderoos projecten zouden zijn opgeleverd, met een gezamenlijke capaciteit van 9 MWp (80,3 kWp per project gemiddeld, data uit Lokale Energie Monitor 2017). Polder PV heeft zijn grote projecten lijst nagekeken, en komt met een even groot volume van 112 PCR projecten, tot en met eind 2017 gerealiseerd, en veel project details beschikbaar (direct of indirect via installateurs), op slechts 8,2 MWp. En dus een gemiddelde installatie omvang van (ruim) 73 kWp per postcoderoos project. Energie+ website, 19 feb. 2018.
"Saldeersysteem deugt niet". Opmerkelijk stukje wat al langer (hoe lang niet duidelijk, gezien de context mogelijk al een paar jaar) op de website van nota bene een lokale energie coöperatie staat, Duurzaam Woudsend. Met een nogal kritische insteek op het "fenomeen" salderen van zonnestroom (overigens, itt claim over Europa in dat stukje, saldeert heel België de facto "tot de nul" met de daar nog alomtegenwoordige Ferrarismeters, dit terzijde). Wat trouwens ook weer niet vreemd is. Jaap Langenbach, beroemd (in sommige kringen: berucht) om zijn destijds vlijmscherpe kritische analyses van de MEP en SDE subsidie regelingen voor windenergie, was/is een van de krachten achter de cooperatie. Hij Twittert nog regelmatig onder pseudoniem ApusNL, en neemt daarbij ook regelmatig zonnestroom op de korrel (helaas bijna altijd met een uitsluitend financiële insteek, terwijl er natuurlijk nog veel meer "onder de zon" is op dit aardklootje) ... Website DW, loc. cit. 18 feb. 2018.
"Waarom het nu gunstiger is zonnepanelen op andermans dak te leggen". 15 februari 2018. Beschouwing van "het einde van de salderings-regeling", én relatie met de Postcoderoos (PCR) regeling ("verlaagd [energiebelasting] tarief"), die echter ook nog ge-evalueerd gaat worden. Bovendien wordt financieel effect van beide regelingen abusievelijk vergelijkbaar geacht. Dat klopt niet: bij klassiek salderen wordt ook SDE heffing en btw er over "weg gesaldeerd" over de opwek. Postcoderoos klanten betalen deze - rap stijgende - SDE heffing en de btw er over voor hun aandeel stroom opwek in het PCR project wel degelijk, zie tweet PPV. Op website Volkskrant.
"Doekle Terpstra: Wiebes moet met goede oplossing komen voor zonnestroom". 15 februari 2018. De druk op Den Haag wordt opgevoerd voor "een goede oplossing" voor het "post-salderings-tijdperk" m.b.t. zonnestroom opwek bij particulieren. Interview met voorzitter van UNETO-VNI door Algemeen Dagblad. Hij besluit met de opmerking: "Gewoon zonnepanelen blijven kopen". Op website Algemeen Dagblad.
"Aan: Minister Wiebes - Red het Zonnepaneel!". Na de petitie van Dave van Dongen van medio december 2017 nu een ander traject in de vorm van een petitie om de salderings-regeling te behouden tm. 2020, via "De Goede Zaak". Van de hand van Ron Zwamborn. Status 13 februari 2018: 132 handtekeningen, 18 feb.: 401 stuks, 21 mrt. 3.499 exemplaren, 21 apr. 4.108 stuks, 8 okt. 4.483 stuks. N.a.v. de tweet van GroenLinks tycoon Liesbeth van Tongeren over deze petitie ontspon zich een discussie met nogal verhitte standpunten, o.a. tussen de CEO's van twee grote Nederlandse PV groothandels. Desmet (SolarClarity, via Holland Solar in onderhandeling met MinEZK over het salderings-dossier) vindt in een eerste reactie de (titel van de) petitie "stemmingmakerij" en stelt dat "de sector een regeling [wil] waar niet voortdurend discussie over is". Galama (ESTG) stelt daar tegenover "De Branche heeft geen regeling meer nodig om zonnepanelen te stimuleren".
Wiebes: 'In eerste kwartaal 2018 al duidelijkheid over opvolger salderingsregeling'. 19 januari 2018, volgens kort stukje in Solar Magazine (aanvankelijk nog geen notulen gezien van betreffende vergadering dd. 18 jan. 2018). Later vond ik de - geaccordeerde - notulen op de website van de Tweede Kamer. Vergaderjaar 2017-2018, dossier nr. 29 023, nr. 229. Zie ook: https://twitter.com/Polder_PV/status/963507643007623168
Beroep op Tweede Kamer: neem belemmeringen voor verduurzaming weg. 17 januari 2018. Koepel organisatie Aedes doet hernieuwd een oproep aan de Tweede Kamer, om de ontwikkelingen bij de verduurzaming in de huursector niet te frustereren. Vraagt om de regels voor de sector te versoepelen. En om de salderings-regeling voor zonnestroom tot 2023 intact te houden. Zie ook de eerdere oproep van 12 december 2017, samen met andere maatschappelijke organisaties.
Dure regeling zonnepanelen gaat op de schop. Wat nu? 9 januari 2018. Hester van Santen over de aankomende wijziging in (of: afscheid van) de "salderings-regeling" voor zonnestroom. Achtergronden, reacties van marktpartijen, cijfers. Wat de laatste betreft (grafiek in artikel): die zullen aangepast moeten gaan worden (zie uitreiking Solar Trend Rapport 2018, verwacht 24 jan. 2018). Er staat ook een nogal boude suggestie in het artikel. Het gaat over het mogelijk komende feed-in tarief of, beter Nederlands woord, "invoedings-tarief", wat hardnekkig door velen m.i. onterecht een "terugleversubsidie" genoemd blijft worden. Het is gewoon invoeden van brandschone, emissieloze stroom op het net, en daar een decente vergoeding voor krijgen (zeker gezien het feit dat emissie"rechten" voor fossiele energie de markt blijven verpesten omdat ze totaal onwerkzaam, en véél te laag geprijsd zijn). Maar goed, in het NRC artikel staat dus de opmerkelijke passage: "Bij een terugleversubsidie krijgt de burger een vast bedrag per kilowattuur die hij aan het net levert – bijvoorbeeld 12 cent." Dat lijkt me aardig hoog (als er geen energiebelasting en SDE heffing in mag voorkomen, wat de bedoeling lijkt te zijn). Of het is alleen voor het eerste jaar bedoeld, en daarna wordt het rap afgebouwd? En voor wie wordt het afgebouwd? In gelijke mate? Voor iedereen? Of gesegmenteerd naar "type" invoedende zonnestroom klant, en/of gesegmenteerd naar jaar van netkoppeling van de betreffende PV installatie? De toekomst zal het leren. NRC Handelsblad internet publicatie.
Onzekerheid over terugverdientijd zonnepanelen blijft boven markt hangen. 20 december 2017. Norbert Buiter, belasting specialist die veel te maken krijgt met alle financiële toestanden rond salderen van zonnestroom en diverse - soms zeer ingewikkelde - belasting-technische aspecten van PV bij de grotere projecten, doet een oproep aan Wiebes van Min. EZK, om zo snel mogelijk klare wijn te schenken. En duidelijk te maken wat er gaat veranderen aan de salderingsregeling voor zonnestroom. "Buiter heeft gemengde gevoelens over de koers die de huidige regering aanhoud". Verschenen op website Installatienet.nl.
Salderingsdossier | Ingezonden open brief aan Marjan Minnesma. 20 december 2017. En alwéér een openbare brief, van het ene lid van de "solar community", aan de ander. En opnieuw over de nakende "afbouw" van de zeer succesvolle regeling voor het salderen van zonnestroom in Nederland. Wederom gericht aan Marjan Minnesma, mede initiatiefnemer van de brief aan Rutte III om de salderingsregeling tot en met 2023 intact te laten. En ditmaal van de CEO van een van de grootste (zo niet de grootste) PV groothandels van Nederland, Peter Desmet (van SolarClarity). Een van de uitspraken van Desmet: "De salderingsregeling paste prima in de tijd dat ie (per ongeluk) is ontstaan en past nog steeds goed". En vergeet de laatste zin niet tot u te nemen. Gepubliceerd op de website van Solar Magazine.
Motie van het Tweede Kamer lid Van der Lee C.S. verworpen. 19 december 2017. Na de voorgaande "roerige gebeurtenissen" rond de salderingsregeling werd door GroenLinks medewerker Tom van der Lee nog een laatste poging gedaan om het "Groenste Kabinet Ever" (Rutte III) tot andere gedachten te bewegen rond de succesvolste ondersteuningsregeling voor zonnestroom in Nederland, de sedert juli 2004 in Wet verankerde "salderings-regeling". Zijn op 14 december 2017 ingediende motie, mede ondertekend door Sandra Beckerman (SP), Frank Wassenberg (PvdD), en William Moorlag (PvdA), luidde als volgt (officiële code voor deze motie is 34 775 XIII nr. 72):
"De
Kamer,
gehoord de beraadslaging,
constaterende dat de vorige regering altijd heeft verzekerd dat de huidige
salderingsregeling ten minste tot 2023 zou blijven gelden;
overwegende dat stabiel overheidsbeleid essentieel is voor het slagen
van de energietransitie;
verzoekt de regering, de huidige salderingsregeling in ieder geval tot
2023 te behouden,
en gaat over tot de orde van de dag."
Vandaag, 19 december 2017, was in de plenaire vergadering de stemming over deze en vele andere moties (overzicht alhier). Het - ontluisterende - resultaat ziet u hier onder (ook gebruikt in mijn tweet van 19 december). De stemmings-verdeling tussen de partijen vindt u in het Twitter bericht van René de Vries (hoofdelijke stemming was nog niet beschikbaar).
Een andere motie van Wassenberg (PvdD), 34775-XIII-112, "herziening van de salderingsregeling" werd ook verworpen.
Het ziet er niet naar uit dat de gevestigde orde, die dividend vrijstellingen rondstrooit voor de vriendjes bij het bedrijfsleven, even geporteerd is van het handhaven van een decente en voor iedereen heldere regeling waar de burger mee uit de voeten kan bij zonnestroom ...
"Reactie op blog Henri Bontenbal 'Selffulfilling prophecy'". 18 december 2017. Het lijkt wel een ping-pong spel. Twee dagen na Henri Bontenbal's kritische "oproep tot zelfreflectie" bij de twintig maatschappelijke organisaties die Wiebes / het kabinet vragen om de salderingsregeling "zoals beloofd door Henk Kamp tm 2023 te continueren", reageert Urgenda met een ook weer pittige stellingname op de eigen website. Waarin de verschillende deelbelangen bij continueren of juist stopzetten van de salderings-regeling worden uiteengezet. Waarom het standpunt van de 20 organisaties legitiem is, en de positie van grote deelgroeperingen die kwetsbaar zijn (huurders, scholen, partijen die zonnepanelen inkoop acties organiseren), of van partijen die zwaar "leunen" op saldering (VvE's, Nul op de Meter trajecten, sportverenigingen, etc.), terecht worden verdedigd. Ook wordt feilloos de vinger op de wond gelegd daar waar, door sommige belanghebbenden, de Staat der Nederlanden voorop, geclaimd wordt dat de salderingsregeling "te duur" zou zijn (geworden). Maar dat er tegelijk niets gedaan wordt aan mega- discrepanties tussen de te betalen energiebelasting bij particulieren en het bedrijfsleven (met name de grootverbruikers, zie grafieken PPV). Om het over de ronduit schaamteloze vertoning van de 1,2 miljard Euro kwijt te schelden dividend-belasting van het huidige VVD gedomineerde kabinet maar verder niet te hebben, een veelvoud van wat de salderings-regeling tot nog toe zou kosten. Nog een laatste uitspraak van Urgenda m.b.t. salderen bij kleinverbruikers: "De groei zit er net goed in, laten we dat momentum vasthouden" (en, neen: ook Urgenda claimt geen eeuwige salderingsregeling, en accepteert een - verstandige - wijziging per 2023, zoals in hoge mate "gesuggereerd" door Wiebes voorganger Henk Kamp). Verschenen op Urgenda website, nieuws sectie.
"Selffulfilling prophecy". 16 december 2017. Voorspelbare blog van Henri Bontenbal, die zich al vaker in het verleden - zeer intensief - met de salderings- en energiebelasting discussies heeft bemoeid, en met kennis van zaken (zie o.a. dit en andere stukken op zijn blog site). Hij vindt de open brief van 20 maatschappelijke organisaties met een oproep aan het kabinet eerdere - sterke - suggesties om de salderingsregeling tm. 2023 te behouden i.p.v. deze "vervroegd te gaan vervangen" (per 2020) door een regeling die uitsluitend direct op het net ingevoede zonnestroom overschotten (voor een veel lager, nog onbekend tarief) zal subsidiëren kennelijk niet "kies", en een "solo-actie" (?? van Urgenda ??). Hij stelt zelfs dat de - in de media aangehaalde - brief contraproductief zou werken, en de "schrikreactie bij de consumenten" (om zonnepanelen te blijven kopen) juist aan zou wakkeren. Hij zegt: "ik ben van mening dat deze actie van Urgenda c.s. de energietransitie belemmert in plaats van vooruit helpt". En roept vervolgens, vanwege dat (vermeende) effect, op tot "kritische zelfreflectie" van de betrokken organisaties.
Zijn claim dat "Consumenten niet erg onder de indruk lijken te zijn geweest" van de unieke, historische daling van de all-in stroomprijs per 1 januari 2016 (gedetailleerd gedocumenteerd door Polder PV), en gewoon zonnepanelen zijn blijven kopen, lijkt me een niet al te sterk argument om salderen al dan niet vervroegd bij het grof vuil te zetten. Die forse, en unieke verlaging van de kWh prijs werd zelfs lange tijd niet door de eigen branche organisaties "gezien", consumenten hebben door de bank genomen (nog steeds) geen enkel benul van energieprijzen en relevante tarief componenten. En de prijs van zonnepanelen was toen nog steeds aan het dalen. Ergo: die markt was sowieso "on full steam" en liet zich niet door een bizarre ambtelijke ingreep in Den Haag het kaas van de brood eten ... Blog van Bontenbal verschenen op medium.com website.
"Minister E. Wiebes Ministerie van Economische Zaken en Klimaat: Behoud de salderingsregeling voor zonnepanelen tot minstens 2023". 13 december 2017. Voorspelbaar, a.g.v. de commotie rond het vervroegen van het aangekondigde afscheid van de salderingsregeling, is er een petitie opgetuigd door Dave van Dongen van GreenTecSense (aankondiging in Tweet van 14 dec. 2017). Die is / wordt gericht aan nieuw minister van EZK, Eric Wiebes. Met het verzoek niet vervroegd de salderings-regeling voor zonnestroom ten grave te dragen. Status 13 feb. 2018: slechts 24 ondertekenaars.
"Open brief aan minister Wiebes: Handhaaf salderingsregeling voor zonnepanelen tot 2023". 12 december 2017. Brief van 20 maatschappelijke organisaties, inclusief UNETO-VNI (installatie branche) Natuur & Milieu (milieu lobby), Aedes (huursector), Consumentenbond, Woonbond, VNG (Nederlandse Gemeenten), meer dan honderd lokale energiecoöperaties en Bouwend Nederland aan Wiebes (voor volledige namen lijst, zie bericht 12 dec. 2017 op nieuwspagina Urgenda. De huidige minister van Economische Zaken en Klimaat. Met de stellingname "huidige plan vervroegen opheffen salderingsregeling van 2023 (promesse overgangsregeling / nieuw regime door voormalig Min. EZ Henk Kamp) naar 2020 (Regeerakkoord Rutte III) brengt o.a. de groei van zonne-energie én de energietransitie in gevaar". Ook stelt de brief dat "Alleen deze suggestie in het nieuwe regeerakkoord zorgt al voor stagnatie in de verkoop van zonnepanelen. Bij installatiebedrijven die zonnepanelen bij particulieren plaatsen, komt de klap hard aan" (cijfers worden niet gegeven). Marjan Minnesma van Urgenda laat optekenen "De salderingsbelofte aan burgers verbreken zal veel meer kosten dan alleen geld". Zie ook artikel in Parool van 12 december 2017, "Zorgen over regeling mensen met zonnepanelen".
Wetsvoorstel Wijziging van de Wet opslag duurzame energie (in verband met de vaststelling van tarieven voor 2018) (34762), stenogram (Word document). Met bespreking en af en toe felle argumentaties rond de hete aardappel genaamd "ODE" (zeg maar de - rap hoger wordende - SDE heffingen op elektra en aardgas verbruik). Met o.a. beantwoording van mondelingen vragen van Agnes Mulder (CDA) over salderen, door minister Eric Wiebes van Min. EZK. pp. 37 en verder. Salderen zou (momenteel) een "verkeerd instrument" zijn omdat Wiebes liever een "onrendabele top" vergoeding zou willen voor kleinverbruikers (whatever that is, voor alle verschillende denkbare situaties). Wiebes claimt dat de "absolute kaslast straks tot 80 tot 100 miljoen zou oplopen" ("straks" niet gespecificeerd), en "dat moeten we dus gaan hervormen". Hij gaat ook in op de suggestie van Mulder "voor de zomer met een plan te komen en om daar zo snel mogelijk zekerheid over te hebben". Tevens geeft hij aan "dat de nieuwe regeling ook op een of andere verstandige manier rekening moet houden met de rechten van mensen die al begonnen zijn aan dit avontuur. We moeten mensen niet afschrikken".
Hoe dat laatste moet worden ingevuld waagt hij zich vooralsnog niet aan. Maar het is een positief punt dat hij lijkt te erkennen, dat bestaande "salderingsgevallen" (mind you, dat waren in mei al waarschijnlijk ver over een half miljoen huishoudens !) niet overvallen mogen worden met een structurele verlaging van het (langjarige) "terugverdienmodel" wat salderen van zonnestroom in principe is. We gaan komend jaar zien wat er van deze impliciete beloftes daadwerkelijk ingelost zal gaan worden door Wiebes. Of dat de toezeggingen een dode mus zullen blijken te zijn.
Zie ook artikel Solar Magazine van 5 december 2017.
"Zonnepanelenkoper is speelbal van markt en politiek". Beleidsadviseur Maarten Eeke van der Veen van Vereniging Eigen Huis zet terecht kritische noot bij de verwarrende communicaties van zowel Den Haag, als de zonne-energie branche, over al dan niet "bevestigde" intenties bij de aangekondigde wijzigingen van de salderings-regeling voor zonnestroom. Website blog VEH, 20 november 2018.
Motie van het lid Thieme over handhaven van de salderingsregeling van opgewekte zonne-energie. N.a.v. de behandeling van de regeringsverklaring op 2 november 2017, was er weer een levendige uitwisseling tussen het nieuwe Kabinet, en de Tweede Kamer. En - uiteraard ? - diende Marianne Thieme van de Partij voor de Dieren een motie in n.a.v. de plannen van Rutte III om de salderingsregeling af te schaffen en door een invoedings-tarief voor zonnestroom overschotten te vervangen (zie ook de heftige negatieve effecten a.g.v. een afschatting van het Planbureau voor de Leefomgeving). Zij pleitte uiteraard voor een continuering van deze zeer succesvolle fiscale ondersteuning voor - met name - particulieren. Zoals verwoord in de voorlopige notulen:
Premier Rutte, die kennelijk nog steeds niet het beloofde, en door 117 deelnemers van het Nederlandse gepeupel voor EUR 2.050 gecrowdfunde setje van 6 zonnepanelen op zijn dak heeft liggen, reageerde nogal over the top op dit kennelijk "onzalige" (?) voorstel. Hij vond de salderings-regeling kennelijk "een echt excessief hoge" stimulans (ik weet nog wel meer "excessen" waar het door de Nederlandse Staat in het leven geroepen tarief structuren betreft, en die gewoon worden gecontinueerd, maar daar zullen we het nu even niet over hebben...):
Ondanks dat "ontraden", kreeg Thieme wel haar zin en ging de motie door zodat er over gestemd kon worden. Ze kreeg echter, zoals waarschijnlijk wel was te verwachten, nul op het rekest gezien de uitslag van die stemming.
Zie ook hoofdelijke telling die onder het kamerstuk werd vermeld.
Daarmee lijkt de weg vrij te zijn gemaakt door Rutte III:
Het in dit dossier altijd op de achtergrond blijvende Ministerie van Financiën, wat natuurlijk altijd al met lede ogen heeft moeten aanzien dat een toenemend deel van de energiebelasting, ODE (Opslag Duurzame Energie, sedert 2013), en btw inkomsten over verbruikte elektriciteit bij kleinverbruikers niet hun kant op vloeide, kan tevreden zijn.
Voetnoot: Rutte claimt in zijn reactie dus keihard, dat salderen een "excessieve subsidie" betekent. Handig om dat in uw achterhoofd te houden, als hij straks in de Tweede Kamer alle andere belasting incentives geen "subsidies" noemt, maar "fiscaal beleid" of dergelijke BS. Dan heeft u bij dezen ook nog wat kruit klaar liggen voor het geval hij zo'n fatale vergissing maakt bij het verdedigen van eventuele toekomstige "fiscale maatregelen ten bate van het bedrijfsleven" e.d. ...
Zie ook artikel door Solar Magazine
"Overheid moet gasloos wonen mogelijk maken". Woonbond doet haar duit in het zakje m.b.v. de energietransitie en de "eisen" die aan Rutte III gesteld mogen worden. Naar "gasloze wijken", wat inhoudt dat zonnepanelen nodig zullen zijn voor (let wel: een deel van) de stroomvoorziening voor warmtepompen e.d. Wat bovendien inhoud, dat vervroegen van uitfaseren salderen een no-going area is voor de Woonbond. Derhalve: "Zij zal er daarom voor pleiten om de huidige regeling tot 2023 in stand te houden. De Woonbond wil ook dat de overheid met een nieuwe regeling komt die meewerkt aan een duurzame toekomst. Dat kan alleen als het ook financieel aantrekkelijk blijft om duurzame technieken zoals zonnepanelen toe te passen". Website Woonbond, 9 november 2017.
"Analyse Regeerakkoord Rutte-III: Effecten op klimaat en energie. Notitie". PBL (Planbureau voor de Leefomgeving) i.s.m. ECN, PBL 3009. Doorrekening van verwachte effecten van beleidsvoorstellen regeerakkoord Rutte III op het gebied van klimaat en energie. Waarin o.a. een voor het van fossielen doordrenkte Nederland extreem ambitieuze 49% emissie reductie in 2030. Een van die effecten is de aankondiging dat Rutte III van plan lijkt te zijn om de eerder door Henk Kamp (Rutte II) beloofde wijziging van de salderingsregeling (de facto vrijwel uitsluitend voor zonnestroom) uit te stellen tot 2023, mede vanwege de te verwachten uitloop van plaatsing van slimme meters, toch weer naar voren te halen, naar 2020. Even afgezien van de realiteitszin daarvan, en de te verwachten massieve weerstand bij diverse - grote - belangen groeperingen (huursector, VEH, diverse duurzame energie propagerende organisaties), heeft het PBL toch een voorschot genomen op "een" structurele wijziging in 2020. En voorspelt op basis van die "te verwachten wijziging", dat er tot en met 2030, op basis van een groeipad gedefinieerd in de recente Nationale Energie Verkenning 2017, "20% minder uitbreiding van kleinschalig 'zon-PV' (lees: fotovoltaïsche capaciteit) in 2030" zou zijn te verwachten. En dat er in dat jaar, t.o.v. de verwachting in NEV 2017, er daardoor een extra emissie uitstoot valt te verwachten van 0,4 megaton aan CO2 equivalenten. Ook wordt gesteld dat er al vóór 2020, het jaar van invoering van "de wijziging", effecten zijn te verwachten van een minder hoge groei dan zonder zo'n wijziging ("schrik reactie" bij potentiële kopers van PV systemen ?). Wijselijk laat PBL zich hier niet uit over een kwantitatieve inschatting van die negatieve effecten. In ieder geval ging het NEV 2017 scenario nog uit van een totale PV capaciteit accumulatie van 6 GWp anno 2020, wat het vier-voudige volume is van de eerste CBS afschatting voor eind 2016.
Overigens wijst PBL er in hun analyse fijntjes op, dat, indien deze beleidslijn inderdaad materialiseert onder Rutte III (vervanging salderingsregeling door een - ongetwijfeld - behoorlijk minder interessant netinvoedings-tarief voor alle overschotten die niet direct in eigen huis worden verbruikt), de daardoor vrijvallende "middelen" (lees: doodordinair weer meer inkomsten voor de Staat in de vorm van, met name, energiebelasting, SDE heffing, én btw!) beslist niet automatisch, zoals wellicht door Rutte III gesuggereerd, weer zouden worden ingezet voor duurzaamheid in de breedste zin des woords. PBL geeft aan dat zoiets namelijk helemaal niet gangbaar is "in de huidige fiscale praktijk". Dat zal derhalve "politiek bevochten" moeten worden in de vorm van alweer een nieuwe vorm van expliciet doel-beleid, met de bijbehorende, en hopelijk "eenduidige" wetstechnische kermis. PBL besluit de passage over salderen met: "Zolang dat [laatste] niet het geval is, leidt de modernisering van de salderingsregeling tot circa 4 PJ minder hernieuwbare elektriciteit, en tot een emissietoename van circa 0,4 Mton". Daarbij wordt gerefereerd aan het jaar 2030 (gezien de tabel op p. 7 van het document, waarin die 0,4 Mton voor dat jaar is opgenomen).
Rekensom effect op zonnepanelen huishoudens op basis PBL scenario. Om een gevoel te krijgen wat dit feitelijk betekent een rekensommetje. Wat is genoemde 4 PJ aan niet opgewekt energie equivalent (zonnestroom) in het jaar 2030 nu eigenlijk? Dat is het equivalent van ruim 1,1 Terawattuur aan elektrische energie, ruim een kwart van de jaarproductie van kerncentrale Borssele. Omdat het om 2030 gaat kun je voor dat nog relatief ver in de toekomst liggende jaar gerust rekenen met een gemiddelde haalbare specifieke opbrengst van zo'n 900-950 kWh/kWp.jaar, als je uitgaat van een gemengd effect van (a) veel efficiëntere zonnecellen en -panelen (meer opbrengst/Wp te verwachten), én tegelijkertijd inzet van steeds meer PV op "ongunstige" lokaties als façades, op meer (deels) beschaduwde lokaties, én meer "oost-west" opstellingen (juist mínder opbrengst/Wp te verwachten). Als we met die twee grenswaarden rekenen, zou dit betekenen dat er in 2030 tussen de 1,17 en 1,23 GWp residentiële PV capaciteit NIET gerealiseerd zal worden vanwege de (vermeende) effecten van het structureel wijzigen van de incentive voor particulieren huishoudens (eigenlijk: kleinverbruikers). Als we dit vergelijken met het reeds geaccumuleerde volume bij huishoudens, eind 2015 volgens het CBS 1.051 MWp (recentere data nog niet beschikbaar), zou dat betekenen dat er een factor 1,1 tot 1,2 minder residentiële zonnestroom capaciteit dan er eind 2015 in al die jaren bij huishoudens zou zijn geaccumuleerd, in 2030 geplaatst zal zijn. Als we voor 2030 zeer conservatief rekenen met modules met een gemiddelde capaciteit van 350 Wp, zou dat neerkomen op niet gerealiseerde volumes tussen de 3,3 en 3,5 miljoen zonnepanelen bij kleinverbruikers. Waarschijnlijk fors meer, omdat in de aanloop naar 2030 de gemiddelde paneel capaciteiten lager zullen liggen dan genoemde speculatieve 350 Wp. (PBL publicatie 30 okt. 2017).\
Zie ook artikel van 30 oktober 2017, in Parool
"Salderen regeerakkoord tot 2020, en daarna?" Stuk van Maarten Corpeleijn van Zonnig Huren over de mogelijke effecten van vervanging van de klassieke salderings-regeling door een invoedingstarief (vanaf 2023 ?? Is nog steeds niet zeker). Met poging tot verlies effect berekening. Bij slechts 27% direct eigenverbruik indien totale opwek op jaarbasis wordt gesaldeerd, en bij verondersteld 10 ct/kWh gemiddeld over looptijd van 20 jaar (waarvan gemiddeld zo'n 6 ct/kWh van overheid zou komen), dan "keldert de waarde van zonnestroom van huidig plm. 20 ct/kWh naar ongeveer de helft" (lees: helft van huidige "marktwaarde" gesaldeerde stroom zou bij invoedings-tarief volgens bovenstaande aannames verloren gaan). Corpeleijn gaat ook in op effect voor positie corporaties - die nu massaal PV uitrollen - en wat dit betekent voor business-model en communicatie met de huurders. Zie ook de publiek beschikbare Excel sheet waarmee u zelf berekeningen kunt maken met diverse aannames en invulvelden. (publ. 26 okt. 2017).
Aedes wil verlenging salderingsregeling zonnepanelen zoals toegezegd. Ook branche organisatie voor de huursector, Aedes, is het niet eens met het eenzijdige openbreken van eerdere toezeggingen door Kamp van Min. EZ om de salderingsregeling tot / tm. 2023 te continueren, en - middels het nieuwe regeringsakkoord (zie hier onder) open te breken door al in / vanaf 2020 ermee te stoppen en een "terugleververgoeding" in het leven te roepen. Die, zo vreest Aedes, (veel) lager zal zijn dan de commerciële waarde van over het hele jaar te salderen stroom hoeveelheden. Met name ziet de belangen organisatie zeer nadelige effecten optreden bij de productie van NOM woningen, een proces wat volop in beweging is in de huursector, en wat met veel moeite is opgetuigd: "De business case van nul-op-de-meterwoningen (NOM) is bijvoorbeeld volledig afhankelijk van het voortbestaan van de saldering ... Het kan niet zo zijn dat het ene ministerie probeert corporaties hiertoe te bewegen en het andere dit vervolgens in de wielen rijdt". Website Aedes (23 oktober 2017). Zie ook artikel van Solar Magazine over de reacties van zowel VEH als van Aedes (publ. 24 okt. 2017).
Toekomst salderen na 2020 onduidelijk. Vereniging Eigen Huis, die inmiddels al haar zoveelste eigen zonnepanelen inkoop actie in provincies Noord-Holland en Utrecht heeft lopen, is hoogst ongerust over de nieuwe passage in het Regeerakkoord. Ze eist zo spoedig mogelijk duidelijkheid van een nieuwe regering wat de nieuwe situatie zal gaan inhouden, voor wie "een terugleversubsidie" zal gaan gelden, hoe hoog die zal zijn, en of er een overgangsregeling komt. Want VEH merkt aan veel vragen van haar leden dat ze niet meer weten waar ze aan toe zijn. Ze stelt: "De politiek moet zo snel mogelijk duidelijkheid geven en zo voorkomen dat [in de markt rondzingende] speculaties een grote vlucht nemen. De consument betaalt straks de rekening als alle veronderstellingen niet kloppen". Website VEH (13 oktober 2017). Zie ook de brief die VEH op 16 oktober 2017 naar de Tweede Kamer stuurde, met vijf expliciete vragen waarop antwoord wordt verwacht.
Salderen in het regeerakkoord: hoe verder na 2020? Opiniestuk van energie broker Vandebron (die duurzame energie project productie via Garanties van Oorsprong koppelt aan eindverbruikers), over een van de heetste onderwerpen in de solar sector: "het einde van salderen". Met 27 soms nogal verhitte reacties ... (blog op eigen site, 12 oktober 2017).
Regeerakkoord biedt investeringszekerheid aan consument die zonnepanelen koopt. Opmerkelijk positief standpunt van branche organisatie Holland Solar - met motivatie in analyse van plannen mbt salderingsregeling in Regeerakkoord (publ. op eigen website, 11 oktober 2017).
Regeerakkoord documentatie "Vertrouwen in de toekomst". 10 oktober 2017. Crux: niet "pas in 2023" zoals eerder toegezegd, maar nieuwe kabinet wil al "in of vanaf" 2020 een wijziging in de ondersteuning van - met name zonnestroom voor particulieren. Zie de - in voorzichtige bewoordingen gestelde - paragraaf onder het hoofdje "Financiering van de klimaat- en energietransities" (i.v.m. de extreem hoge ambitie in 2030 49% reductie van broeikas gassen bewerkstelligd te krijgen...).
\
en:
Vaak wordt over het hoofd gezien, dat de beruchte "belastingschuif" in 2018 verder wordt opgeschroefd. Energiebelasting per m³ wordt verder opgehoogd (de Staat wil immers nog steeds flink afromen van - noodgedwongen vanwege aardbevings-problematiek - steeds minder hoge gas opbrengsten), met 3 ct/m³ ex btw, die op elektra wordt weer (historische gebeurtenis nr. 2!) weer verder verlaagd, al is het "relatief bescheiden", met 0,72 ct/kWh ex btw. Ergo: de economische waarde van elke gesaldeerde kWh wordt hier weer verder uitgehold, de salderingsregeling wordt op dit punt al vroeg weer onaantrekkelijker gemaakt omdat energiebelasting op stroom de absolute koploper is in de totale tariefpyramide van elke kWh. Daar staat wel tegenover, dat de "SDE tax", sjieker gezegd, de "ODE heffing" hoger zal worden gezien de enorme gealloceerde budgetten voor de diverse SDE regelingen van de afgelopen jaren. Het totale effect op bijvoorbeeld een gesaldeerde kWh is nog niet met zekerheid te zeggen, er kunnen beslist nog wijzigingen voor het Belastingplan 2018 doorgevoerd worden. Pas als het is gepubliceerd einde van dit jaar, weten we de definitieve stand van zaken. En kunnen we de balans gaan opmaken.
Daarnaast is, historische ingreep numero 3, Rutte III van plan om flink te hakken in de al jaren stiekem met kleine bedragen uitgeholde post "teruggave energiebelasting", waar volgens de plannen komend jaar maar liefst 51 Euro per jaar (EUR 308 > EUR 257, een reductie van bijna 17%!) van af zou gaan. Waarom deze passage onder het hoofdje "vergroening burgers" staat is me een raadsel, het is immers een ordinaire, impliciete lastenverzwaring maatregel, waar diezelfde burgers NIETS tegen kunnen doen. Want "energie besparen" heeft geen enkel effect op die uitholling van de teruggave post (die, zoals bekend, afkomstig is van het Ministerie van Financiën...). Beide plannen vindt u hier onder in de documentatie:
Het Centraal Plan Bureau heeft, op verzoek van informateur Zalm, commentaar op de nieuwe plannen van Rutte II gegeven (rapportage hier downloaden). Zij stellen het in hun reactie explicieter m.b.t. de wijziging in de salderingsregeling. Ten eerste noemen ze een wijziging "vanaf 2020", en aan de "nieuwe regeling" geven ze een eigen naam, "terugleversubsidie". Dit impliceert, ook gezien politieke gesprekken daarover, voorstellen van o.a. NVDE (zie verder hier onder, "sector voorstel", onder 14 februari 2017), en de bewoordingen van het laatste stukje van het CPB (onderaan), dat er uitsluitend "een" subsidie gegeven gaat worden over de zonnestroom die je niet direct in eigen huis verbruikt en die "dus" het net op gaat (maakt niet uit of het vervolgens direct weer door de buurman zonder zonnepanelen wordt geconsumeerd). Dit gaat bij zeer veel huishoudens, inclusief dat van ondergetekende, forse problemen geven, want een aanzienlijk deel van de opwek zal nooit zonder draconische maatregelen (zoals nu nog dure accu's) in huis verbruikt kunnen gaan worden, en dus voor een - ongetwijfeld zeer lage - subsidie "het net op mogen". Zeker huishoudens als ondergetekende, wat structureel weinig stroom verbruikt op jaarbasis, maar die wel ongeveer evenveel stroom per jaar willen (en kunnen) opwekken als wat ze in datzelfde jaar verbruiken, gaan hier de grootste problemen krijgen. Want in de zomer is er dagelijks een fors overschot, terwijl in de winter er vrijwel dagelijks van het net afgenomen zal blijven worden. De "business-case" voor de zuinigste burgers met eigen duurzame opwek, gaat dan gegarandeerd fors verslechteren (in de winter kun je zelfs met een accu veel dagen niet overbruggen, omdat er gewoon te weinig licht is, in de zomer zul je met een "beperkt, nog enigszins betaalbaar accu pakket", waarschijnlijk nog steeds vaak stroom over hebben, wat slechts voor een lage vergoeding het net op gaat). Er wordt overigens gerekend op zo'n 300 miljoen Euro die de "terugleversubsidie" de Staat zou gaan kosten, in ? 2020 ? De vraag is of dat ook daadwerkelijk zo gaat uitpakken, omdat markt voorspellingen in ons door zeer slechte statistieken geplaagde land zeer onbetrouwbaar zijn:
In hun laatste opmerking over salderen, stelt het CPB het nog het scherpst, de (feitelijk in essentie al in juli 2004, met de toen nieuwe Elektriciteitswet, ingevoerde) "salderingsregeling" wordt vermoedelijk al in 2020 (en niet pas in 2023 zoals eerder gesuggereerd) ten grave gedragen ("geheel afgeschaft"), en gaat de residentiële sector, de dragende zuil van de Nederlandse zonnestroom markt, "spannende tijden" tegemoet. Zeker ook, omdat er een cryptisch, nogal verontrustend woordje "deels" is toegevoegd aan de vervangende "terugleversubsidie". Hoezo, "deels"? Waar bestaat dat "deels" dan uit, wat wordt daar mee bedoeld ? Wie het weet mag het zeggen. Ik ben ook benieuwd hoe de Nederlandse regering ultimo 2020 álle nog bestaande Ferrarismeters (die volautomatisch salderen) uit de honderdduizenden meterkasten zal weten te krijgen:
Voor verder commentaar op de plannen en effecten op de positie van zonnestroom, zie ook de artikelen op Solar Magazine, van 11 oktober 2017:
Regeerakkoord:
‘In 2020 al terugleversubsidie als alternatief voor salderingsregeling
invoeren’ (Desmet / Holland Solar: "lekker koekje")
Energie
Nederland en NVDE kritisch over energiehoofdstuk: ‘Investeringszekerheid
belangrijk, terugleversubsidie goede keuze’
Netherlands to extend net metering to 2023. Commentaar van Mark Londo (ECN Policy Studies) en Peter Segaar (Polder PV) op voorstellen van ECN voor wijziging van de populaire salderings-regeling voor zonnestroom in Nederland. PV Magazine, 17 juli 2017.
Antwoorden op Kamervragen over de postcoderoosregeling. Antwoorden op vragen door Agnes Mulder (CDA) op 7 juni 2017, door Staatssecretaris voor Financiën, Eric Wiebes. Twee "coöperatieve" varianten worden besproken, en hoe btw bij die modellen moet worden betaald (en wanneer niet). Zie ook (deels eerdere) commentaren van HierOpgewekt op de btw afdrachten (2 maart 2017). De complexiteit van de postcoderoos regeling komt ter sprake. Voorstel van Mulder om aparte categorie "energie coops" binnen de SDE subsidie regeling op te tuigen wordt door Wiebes afgeserveerd, mede vanwege complexiteit van (huidige) energie markt. In Wiebes' bewoordingen: "Een aparte categorie in de SDE+ zal deze complexiteit naar verwachting niet verminderen, maar wel de effectiviteit van deze regeling schaden. Een aanpassing van de SDE+ is om die reden niet wenselijk". Website Rijksoverheid, 12 juli 2017.
Kamerbrief over de salderingsregeling. Brief van Minister Kamp (EZ) aan de Tweede Kamer over het vervolg van de salderingsregeling. De contouren rond de "opvolger" van de mateloos populaire salderingsregeling voor zonnestroom worden langzamerhand duidelijker. Kamerbrief van Kamp na ingang van het Tweede Kamer reces, met 64 pagina's lange studie van ECN naar impact van 5 varianten op zowel (te verwachten) uitgaven voor de Rijksoverheid, als de aantrekkelijkheid voor burgers om zonnepanelen te (blijven) kopen. Natuurlijk stikvol aannames, en effecten slechts in relatieve zin (percentages) weergegeven want, zoals ECN expliciet, en terecht stelt in hun grondige studie: "Consumentengedrag is inherent moeilijk te modelleren". Een korte bespreking van het ECN rapport vindt u inmiddels op de website van Solar Magazine. De salderingsregeling zou tm. 2023 moeten worden voortgezet volgens Kamp, vanaf dat jaar zou een nieuwe regeling moeten ingaan.
Overigens gaat de voorkeur van Polder PV uit naar "optie C", een subsidie op alle kWh die niet intern in huis worden verbruikt. Investerings-subsidies ("variant D") zijn immers de dood in de pot, dat lokt alleen maar aankoop pieken (en post-aankoop dalen) uit, is slecht voor het kwaliteits-bewustzijn ("we krijgen toch geld in het handje, niet zeuren"), en trekt markt verpestende PV cowboys aan. Niet meer doen, s.v.p., Rijksoverheid! De overige drie opties lijken gezien de kanttekeningen al van tevoren ten dode opgeschreven en "niet haalbaar". Blijvend pijnpunt: wat te doen met slimme meter weigeraars (die het volste recht hebben op zo'n weigering, vraag maar aan mevrouw van der Hoeven) in een eventuele nieuwe "subsidie situatie" die per kWh afrekent? Een spannende vraag waarop vooralsnog geen antwoord wordt gegeven ... Website Rijksoverheid / Min. EZ, 10 juli 2017.
Duurzame energie koepel NVDE gaf op dezelfde dag nog een reactie (en wisten waarschijnlijk al dat de brief van EZ er aan zat te komen). Zie reactie, en, verder hieronder, link naar het "sectorvoorstel" voor een "post-salderings-regeling". Een van de leden, zonne-energie branche-organisatie Holland Solar, gaf een eigen reactie, ook op dezelfde dag. Zie hier.
NOS publiceerde een behoorlijk stuk over de kamerbrief, maar maakte als gebruikelijk weer wat fouten (aantal huishoudens met zonnepanelen veel te conservatief ingeschat, Duitsland kent al sedert 2000 standaard degressie van de invoedingstarieven, en beslist niet alleen "in de laatste jaren"). Zie hier.
"Salderen zonnestroom moet mogelijk blijven". De Woonbond, "de stem van hurend Nederland", geeft een kort doch krachtig signaal af richting Den Haag over de gewenste toekomst van de meest succesvolle "regeling" voor zonnestroom in Nederland: Salderen moet blijven, want "De regeling zoals die nu is, is aantoonbaar effectief en helpt bij de broodnodige omschakeling van fossiele naar duurzame energie". Touché. Dan zullen we de bijgevoegde foto met een stapel biljetten van honderd Euro verder vergeten. Mij zijn geen huurders bekend die "schatrijk" zijn geworden van de paar paneeltjes van de corporatie waarvan ze de stroom met hun eigen verbruik mogen salderen, dat is immers meer een kwestie van "tientjes op jaarbasis"... Website Woonbond, 24 maart 2017.
Agnes Mulder (CDA): ‘CDA wél voor behoud van salderingsregeling’. Correctie van foute veronderstelling van ondernemersvereniging ZON dat CDA tegen behoud van de salderingsregeling voor zonnestroom zou zijn. Integendeel, zo blijkt. Solar Magazine, 23 maart 2017. Zie ook de eerdere kritiek en stemadvies van ZON in SM 8(1) / maart 2017: pp. 46-47.
Blog: de salderingsregeling en het draagvlak bij de burger. Peter Desmet (van PV groothandel SolarClarity in Weesp) met een heerlijk besmuikte helikopter view over de meest succesvolle van alle incentives voor zonnestroom die Nederland ooit heeft gekend, en die op extreem breed draagvlak mag rekenen. Indeed: salderen. Ik pik er één mooie uit, de rest mag u zelf nalezen: "Er is geen maatschappelijke discussie over salderen, er is alleen maar een politieke en ambtelijke discussie". Waarvan akte. Gepubliceerd als blog op de website van de Consumentenbond, 14 maart 2017. Overigens is Desmet's bijdrage een van diverse interessante "expert artikelen" over (het salderen van) zonnestroom op die site. Voor overzicht zie hier.
Zo stemt je portemonnee als je de energierekening betaalt. Jeroen de Boer zet wat zaken op een rijtje voor het thema "wat doen politieke partijen voor de energie rekening" i.v.m. de komende verkiezingen. Pikant detail "salderingsregeling". VNL, een van talloze "nieuwe" partijen, wil er van af. Businessinsider.nl, 6 maart 2017.
Salderen stoppen? Nee! Claudia Bouwens, Programmaleider Lente-akkoord, NEPROM, doet haar duit in het zakje rond de (nabije) toekomst van salderen van zonnestroom in een expert blog. Maar lijkt zich te vertillen aan het thema "netkosten", die i.t.t. de gedane suggestie, gewoon door alle zonnestroom salderende medeburgers jaarlijks worden betaald. Waar Polder PV in een reactie onderaan het artikel dan ook even nader op ingaat... Website DuurzaamGebouwd.nl, 27 februari 2017.
De mogelijke financiële gevolgen van het voorstel salderen van de NVDE. Leidse Polder PV collega Floris Wouterlood, een van de oudste en immer actieve zonnestroom bloggers van Nederland, probeerde dit in een drietal berichten "rekenkundig te duiden". Of hij er in is geslaagd mag u zelf beoordelen:
NVDE denkt na over salderen na 2020 16 feb. 2017
Wat betekent salderen volgens het NVDE voorstel? (1) 18 feb. 2017
Wat betekent salderen volgens het NVDE voorstel? (2) 23 feb. 2017
Sectorvoorstel voor een toekomstbestendig salderingsmodel. Vervolg op onderstaande "pre-ambule", het "gedetailleerde voorstel" van NVDE (duurzaamheid als uitgangspunt, 44 leden, een ware pot-pourri), Holland Solar (branche-organisatie zonne-energie, 122 leden), Netbeheer Nederland (de 9 resterende netbeheerders in NL), en Energie Nederland (de energie leveranciers, dik 50 bekend bij ACM, met zelfs 62 leden). Met 8 uitgangspunten, en uitwerking in zes "pijlers". Meest schokkende deel voorstellen: artikel 31c in de Elektriciteitswet (actief sedert juli 2004, aan de basis van het succes van salderen / "net metering" in Nederland) wordt geschrapt. En, "Een elektriciteitsmeter die de levering en de teruglevering apart registreert, wordt verplicht. Hiermee wordt rechtsongelijkheid voorkomen en de ferrarismeter wordt hiermee uitgefaseerd. Daarbij wordt registratie van netgekoppelde zonnepanelen verplicht via een daarvoor uitgerust nationaal register, ten behoeve van netbeheer en marktinformatie". U ziet hier aan duidelijk wie "de gesprekspartners" zijn geweest van de NVDE. Netbeheerders háten die prachtige, oerdegelijke, 100 procent salderende Ferrarismeters namelijk al jaren. Wederom: over de gesaldeerde SDE heffing (ODE), en over de gesaldeerde btw (over alle posten: energiebelasting, ODE, én gesaldeerde levering van de stroomaanbieder) wordt niets gezegd... Website NVDE, 14 februari 2017, met aparte pdf bijgesloten.
NVDE pleit voor vernieuwde stimulering zonnepanelen en snelle duidelijkheid. Niet al te detail-rijk "voorstel" om salderen van zonnestroom vanaf 2020 in een andere vorm te gieten dan in de huidige, door branche organisatie koepel, NVDE. "Globaal" voorstel: netvergoeding voor alle overschot aan zonnestroom wat naar "buiten" vloeit (ook al gaat het direct de meter van de buren in). "Over stroom die je zelf direct verbruikt betaal je geen belasting". Ook vaag, want wordt daar alleen de energiebelasting mee bedoeld (hoogste component überhaupt van de variabele stroom componenten), of moet de separaat opgevoerde SDE heffing ook "impliciet gesaldeerd" kunnen blijven worden tijdens eigenverbruik? Er ligt namelijk een CDA voorstel om die wél af te laten dragen, ook door huishoudens met zonnepanelen. Mag die flink stijgende separate heffing dan mogelijk wel over het directe eigen verbruik "gesaldeerd" blijven worden (= "niet afgedragen"), of alleen over de resterende netafname op jaarbasis? En hoe moet dat dan "universeel" werken in de fundamenteel van elkaar verschillende meter situaties, en het recht om een slimme meter te blijven weigeren? Die vragen worden hier niet beantwoord.
En wat gebeurt er met de btw over die afzonderlijke belasting posten over variabele componenten? Het voorstel van NVDE zou een stimulans moeten zijn om meer stroom momentaan in eigen huis te verbruiken, maar de meeste mensen zijn zelden overdag thuis, en mensen die al vele jaren op een zeer laag verbruiks-niveau zitten (zoals Polder PV) blijven regelmatig zonnestroom overschotten overhouden, omdát ze zo zuinig leven. En ze hebben nauwelijks apparaten hebben waarmee ze momentaan hoge zonnestroom opwek zouden kunnen "weg-consumeren". Moeten die opeens onzinnige droogtrommels en afwasmachines gaan kopen? Moeten die dus "gestraft" gaan worden om een "universele maatregel" er door te krijgen? We gaan het zien.
Een "nieuwe regeling" zou een gemiddelde (!) terugverdientijd van zo'n 7 jaar voor zonnepanelen moeten garanderen tot zeker 2030, waarbij er niets wordt gezegd over fundamentele verschillen tussen "oude", tot die tijd "nieuw te kopen", dan wel vanaf 2020 aan te schaffen PV installaties. Er wordt wel iets gezegd over "Het benutten van het elektriciteitsnet is uiteindelijk ook niet gratis", maar tegelijkertijd wordt als het graf gezwegen over het voorkomen van netverliezen vanwege decentrale opwek (middels o.a. zonnepanelen). Wat hoogst curieus is voor een belangenorganisatie in zake duurzame energie...
Binnenkort zou volgens NVDE "een meer uitgewerkt voorstel" gepresenteerd gaan worden, nota bene in samenspraak met de branche organisatie voor de energieleveranciers (Energie Nederland), en die voor de netbeheerders (Netbeheer Nederland). 9 februari 2017, website NVDE.
Thuisaccu bij zonnepaneel kost energie. Samenvatting van Amerikaans onderzoek, waarin bij twee "optimaliserings-scenario's" met opslag van thuis opgewekte zonnestroom in eigen accu's is doorgerekend wat energetisch bezien beter zou zijn: opslag van zonnestroom in eigen huis, of tijdelijk overschotten op het net zetten. Beide "opslag" scenario's blijken energetisch slechter uit te pakken. De huishoudens die dergelijke opslag scenario's zouden voeren, zouden op jaarbasis volgens de berekeningen 8-14% méér elektra verbruiken (netstroom, wat in veel landen nog steeds dominant fossiel wordt opgewekt) dan huishoudens die klassiek overschotten het net op laten gaan (de absolute meerderheid). Reden: de systeemverliezen tijdens opslaan en aan accu onttrekken van elektriciteit. De Ingenieur, 7 februari 2017 (Herbert Blankensteijn), Scientific American, 30 januari 2017 (Robert Fares), en originele artikel in Nature, 30 januari 2017 (Fares & Webber), tijdelijk beschikbaar.
Oproep: Overwegingen consumenten bij zonnepanelen. On-line enquête voor consumenten en andere geïnteresseerden via ECN, onder de vragen ook over opinie over (wijzigen) salderings-regeling voor zonnestroom. Via Linkedin link, 6 februari 2017 (Marieke van Klaveren).
Consumenten haken af bij afschaffing salderingsregeling. Consumentenbond, o.a. met een dergelijke contributie in het Nationaal Solartrendrapport 2017, ventileert haar kritiek op het wijzigen van de salderings-regeling voor zonnestroom voor particulieren (evt. per 2020). "Het is aan consumenten niet uit te leggen dat ze belasting moeten gaan betalen over iets wat ze zelf hebben geproduceerd", aldus directeur Combée van deze consumenten organisatie. 26 januari 2017, nieuwsbericht op eigen website.
De stand van (burger)participatie met zonne-energieprojecten. Interessante analyse van de "door burgers gedragen" PV revoluties in Nederland, afgezet tegen ontwikkelingen in de projecten markt, gepusht door SDE subsidies. En een kritische noot m.b.t. postcoderoos projecten (interessant, gezien voorgaande bijdrage door JW Zwang, zie hier onder). "Een draak van een regeling die, ondanks vele verbeteringen, simpelweg inefficiënt blijft". Verder (over-?) optimistische outlook voor verdergaande groei van de zonnestroom markt, en groei van burgerparticipatie, in Nederland. Edwin Res blog voor Zonnepanelendelen.nl, 18 januari 2017. Er is ook een interview met hem op BNR beschikbaar (hier).
De postcoderoos wordt wél een succes. Altijd tegendraads, maar wel - altijd - met argumenten omkleed. Visie van Jan Willem Zwang (van Greencrowd) over de toekomst van het "postcoderoos concept" (met nadruk op zonnestroom). Hij voorspelt dat "als de lijn wordt doorgetrokken" er 120 PCR projecten zouden kunnen worden gerealiseerd. In 2017. Minimaal... Duurzame-Energie.blog, 26 december 2016.
Nog meer krokodillentranen: zo zit het dus met salderen en energiebelasting. Kennelijk was het aantal reuzengrote krokodillentranen in - de reacties op - het vorige epistel van Han Blok (één referentie verder naar beneden) nog lang niet genoeg. Want er worden er weer een hoop geplengd in de talloze - vaak nogal eenzijdige - reacties op het nieuwste stuk van dezelfde Han Blok. Sorry voor het een-tweetje tussen iemand die kennelijk diep bedroefd is om het "weglekken" van niet geïnde energiebelasting bij salderende, duurzame burgers, en ondergetekende. Maar kennelijk doet het allemaal erg pijn. Het doet me echter, na de discussie een beetje "achter me gelaten te hebben", genoegen dat zelfs een zeer groot kritikaster van de salderingsregeling, Jaap Langenbach, die ik zeer hoog acht, en van wie meestal goed onderbouwde argumenten komen over diverse soorten incentives, in zijn reactie besluit "Ik lees hier vooral zachte argumenten die aan afgunst raken, de salderingsregeling is efficiënt en het geeft een positieve stimulans om energie duurzamer op te wekken". Waarvan akte. Duurzaamnieuws.nl, 19 december 2016.
Beantwoording vragen over schuif energiebelasting. Staatssecretaris Wiebes van Ministerie van Financiën beantwoordt vragen van leden van de Tweede Kamer, over de opmerkelijke, per 1 januari 2016 ingevoerde "energiebelastings-schuif" tussen elektra en gas (uitgebreid gedocumenteerd door Polder PV). Naast diverse opmerkingen over selectieve effecten op verschillende bedrijfs-sectoren, volgt in de laatste alinea van de 10 pagina's lange brief een nogal opmerkelijke passage over het effect op de "business-case" voor lokale duurzame stroom projecten die van salderen achter een kleinverbruik aansluiting gebruik maken. Dit heeft te maken met een zeer forse verwachte stijging van de SDE heffing (ODE), die dat soort projecten wel moeten ophoesten (maar klassieke "saldeerders met zonnepanelen op eigen dak" niet). Zie screendump met markering Polder PV hier onder. Brief aan de Tweede Kamer door Wiebes van Min. Fin., "mede namens de minister van Economische Zaken", van 14 december 2016.
"Krokodillentranen van de VVD over salderen met zonnepanelen". Vervolg op eerder artikel van Han Blok, over reactie van VVD kamerlid André Bosman op de "subsidie genaamd salderen" (van zonnestroom). Met voorstel om de bezopen lage energiebelasting voor het bedrijfsleven te gaan ophogen, deels ter compensatie van de gevolgen voor de Rijksbegroting. Met als nogal grof bierviltje een lastenverhoging van 1,6 Eurocent/kWh voor dat bedrijfsleven tot gevolg. "Eigenlijk gaat het dan om drie keer niks", is de conclusie van Blok. Er zitten wel de nodige vraagtekens aan de berekening, zo wordt er gerekend met een veel te hoog jaarverbruik bij huishoudens van 3.500 kWh/jaar. CBS heeft over 2015 inmiddels een gemiddeld huishoudelijk verbruik van nog maar 2.980 kWh/jaar vastgesteld. Er ontstond een heftige discussie n.a.v. dit artikel, en zelfs de redactie ging zich er tegenaan bemoeien met wat stellingnames. Status 19 december: 41 reacties... #heetonderwerp ... Duurzaamnieuws.nl, 11 december 2016.
"Grote verdeeldheid onder politieke partijen over behoud salderingsregeling". Solar Magazine inventariseerde meningen politieke partijen over toekomst salderen van zonnestroom in Nederland. Voorproefje. Uitgebreider artikel verwacht in winter issue van het magazine. Solar Magazine, 9 december 2016.
Motie voor behoud salderingsregeling tot ten minste 2023 - ingediend in Tweede Kamer door Jan Vos (PvdA) en Liesbeth van Tongeren (GroenLinks). Zie Solar Magazine "breaking" bericht dd. 8 december 2016. Motie gepubliceerd als Tweede Kamer stuk nr. 31239-228 dd. 9 december 2016.
Vragen over kosten salderingsregeling zonne-energie. Eric Wiebes, staatssecretaris van Min. Fin., beantwoordt "mede namens Min. Economische Zaken" (Henk Kamp) vragen van Van Tongeren (GroenLinks) over "kosten van salderingsregeling zonnestroom" in de vorm van derving energiebelasting resp. heffing duurzame energie (ODE - in casu over elektra verbruik). Wiebes' ambtenaren komen wat de EB derving betreft in deze brief op, inmiddels EUR 77 miljoen in 2015 (eerdere raming miljoenen nota bijlagen: EUR 58 miljoen), en voor de ODE heffing op EUR 3 miljoen. Ik heb wel de nodige vraagtekens bij de claim dat e.e.a. zou zijn af te leiden uit "de data van CertiQ over grootschalige PV systemen". Ten eerste staan in de databestanden van CertiQ beslist niet uitsluitend "grootschalige" PV projecten geregistreerd, maar ook vele duizenden kleine - meestal residentiële - installaties (18.335 stuks tm. 5 kWp), met subsidies uit SDE 2008-2010. Er wordt tussen "groot" resp. "klein"schalig verder geen onderscheid gemaakt in de maandelijkse rapportages van de TenneT dochter. Ten tweede is datgene wat bij CertiQ staat geregistreerd slechts een fractie van het totale PV volume in Nederland (eind 2015 234 MWp volgens de herziene jaar rapportage, de eerste afschatting door CBS was voor eind 2015 al 1.485 MWp, dus CertiQ was toen max. 16% van het totaal). Ten derde: beslist niet alle "groot"schalige PV projecten zullen zich hebben aangemeld bij CertiQ, er zijn bijvoorbeeld ook talloze agrarische projecten met alleen EIA subsidie, die verder geen behoefte zouden kunnen hebben aan allerlei administratieve toestanden voor het verkrijgen van een microscopisch beetje geld voor (gecertificeerd te bemeten) zonnestroom GvO's. Ten vierde: niet alle nieuwe installaties in 2015 hebben het hele jaar gewerkt, dus daar moet je de feitelijke netkoppelings-datum én de exacte resterende "jaar"productie van weten om een "enigszins verantwoorde jaar afschatting" te kunnen maken. Ten vijfde: de totale hoeveelheid geproduceerde zonnestroom in Nederland is NIET bekend, er wordt alleen maar een slag naar geslagen, of er wordt gepoogd op basis van een reeks (deels shaky) aannames en instralings-data van KNMI de productie te berekenen (En-Tran-Ce maandelijkse rapportages, en, recentelijk, in de vorm van een on-line tool genaamd Energieopwek.nl). Antwoorden te vinden in de Kamerbrief van Wiebes, van 8 december 2016.
Position paper Energie-Nederland: ‘Maak salderingsregeling toekomstbestendig’. Samenvatting van een position paper van branche-organisatie Energie Nederland die nog niet op hun eigen website is te vinden (7-12-2016), door Solar Magazine. Toekomstbestendige wijziging van salderings-regeling gevraagd aan EZ / Min. Fin., o.a. in relatie tot wijzigingen in de energiebelasting. Nota bene: dat is, zelfs na de forse reductie, begin 2016, nog steeds de meest dominante component van de kWh prijs. Opvallend is dat kennelijk "geeist" wordt dat energiebelasting (sensu lato?) tussen klassieke saldeerders (eigen dak) gelijk wordt getrokken aan projecten "op vreemd dak". Waarbij echter gezwegen wordt over het feit dat de qua tariefstelling in 2017 flink verder stijgende SDE heffing ("ODE") nog steeds door postcoderoos gebruikers dient te worden betaald (en niet door "klassieke saldeerders"). Solar Magazine, 7 december 2016.
Salderen na 2020: het laatste nieuws... Poging van Lex Schiebaan van zonnepaneel systeem aanvraag lead broker en informatie site Fritts.nl om het fenomeen salderen te duiden en een blik in de grijze kristallen bol "de toekomst van salderen" te wagen. Aardig overzicht. Maar salderen is formeel beslist niet al in 1998 in de Elektriciteitswet opgenomen, zoals dat in de eerste versie werd gesuggereerd. Dat geschiedde pas in juli 2014, als noodartikel (31c), vanwege de liberalisering van de elektriciteitsmarkt. Is na mijn interventie inmiddels gewijzigd. Blog op Fritts.nl, 5 december 2016.
Salderen ten einde? Column van Emiel Ponte (Switch2Solar). Doet 4 voorstellen om een eventueel "post-salderings-tijdperk" te kunnen afvangen in de residentiële setting. Of het überhaupt gaan lukken in de meeste gevallen de gesuggereerde "integrale oplossing te verkopen waarbij opwek en gebruik matchen" lijkt me een nogal optimistisch uitgangspunt (zelfs met - nu nog prijzige - opslag systemen). Maar: niet geschoten is altijd mis. Solar Magazine, 30 november 2016.
Analyse Energiedialoog door Twynstra Gudde: ‘Saldering geeft verkeerde prikkel’. Samenvatting van verslag door adviesbureau Twynstra Gudde over "brede maatschappelijke Energiedialoog" in 144 (!) bijeenkomsten. Met name de paragraaf "Elektriciteit voor kracht & licht", over effect van salderings-regeling voor zonnestroom, en eventuele aanpassing van die regeling. Voor originele documenten, zie link op deze pagina bij TG (22 nov. 2016) en mijnenergie2050.nl. Solar Magazine, 22 november 2016.
De miljarden voor duurzame energie en het draagvlak bij de burger. Column van Peter Desmet (o.a. Solar Clarity, stichting ZON). Pleidooi voor het accepteren van belasting derving door salderen van zonnestroom bij burgers (schatting: minder dan 50 miljoen Euro, niet bekend over welk jaar). Dit, afgezet tegen de vele miljarden Euro's die het bedrijfsleven jaarlijks ontvangt vanuit de diverse SDE regelingen voor projecten die energie genereren uit hernieuwbare bronnen, incl. minder duurzaam geachte methodieken (bijstook in steenkolencentrales, in handen van grote buitenlandse ondernemingen). Pleidooi voor continuering van de salderings-regeling. Enige puntje van aandacht in het terechte betoog: de claim "De kosten daarentegen belanden geheel bij u en ik, de burgers, de kleinverbruikers" klopt niet. De SDE heffing ("ODE", zie "Wet opslag duurzame energie" van 20 dec. 2012) wordt betaald door zowel burgers als het bedrijfsleven. Volgens de expliciete intentie (Staatscourant 24 juni 2016): 50/50%. Alleen bedrijven die energie belasting terug kunnen vorderen om diverse redenen, krijgen (ook) "een bedrag aan" ODE terug, de rest niet (Ondernemersplein over energiebelasting en ODE). Column verschenen op website van Solar Magazine, 14 nov. 2016. Zie ook mijn tweets op Twitter en reactie de heer Desmet (draadje).
D66: Haagse regels nog niet klaar voor crowdsourcing zonnepanelen. D'66 gemeenteraadslid van Amsterdam, Marijn Bosman, lanceert een "Plan Zon met een set aan oplossingen voor nieuwe regels die passen bij zonne-energie in steden". Na inventarisatie van een pak van "10 vieze regels" die de ontwikkelingen van decentrale duurzame energie opwek in de weg zitten in Amsterdam (sedert najaar 2015, zie pdf voor overzicht), ook "vijf vieze regels van het Rijk" m.b.t. blokkeren succes van o.a. de postcoderoos regeling voor zonnestroom, een aparte website, een media offensief en oproep om al die vooruitgang blokkerende regels op te ruimen. Duurzaam Nieuws 10 nov. 2016. Zie ook Vieze Regels website, en artikel Solar Magazine.
Salderen ten einde? 4 tips om deze bedreiging in new business om te zetten. Nieuws van Switch2Solar. Met claim: "Bij een particulier die zijn elektrische verbruik zelf opwekt met zonnepanelen wordt de opbrengst gemiddeld 53% lager als salderen wegvalt". Ik hoop dat het bedrijf daarmee niet zelfs een te optimistische inschatting maakt, in veel gevallen... S2S site, 1 nov. 2016
Nationaal Actieplan Energieopslag (opvallende analogie van het al langer bestaande "Nationaal Actieplan Zonnestroom") werd op 24 oktober 2016 door Energy Storage NL (31 deelnemende partijen) overhandigd aan D'66 parlementslid voor o.a. energie, Stientje van Veldhoven. Een van de voorstellen in dat actieplan: "Het vervangen van de salderingsregeling voor kleinverbruikers door een ‘feed-in subsidie’ waarvan de hoogte op termijn stapsgewijs kan worden verlaagd. Uitgangspunt hierbij is behoud van investeringszekerheid (terugverdientijd PV installatie 5-7 jaar) en de stimulering van momentaan verbruik", en tevens "Gelijktijdig met de afbouw van de salderings-regeling moeten de dynamische leveringsprijzen voor kleinverbruikers uitgerold worden". Volledige document (pdf) hier. Zie ook Solar Magazine artikel van 25 okt. 2016.
PV PowerShare. Product presentatie van Cast4All (Antwerpen, B.) en slimme meter toeleverancier Xemex (Schoten, B.). Hierin wordt de suggestie gewekt dat het systeem "(groene) energie verdeelt die opgewekt wordt vanuit een collectief zonnepanelenveld, geplaatst op een gemeenschappelijk terrein of bovenop appartementsgebouwen. Deze verdeling gebeurt achter de elektriciteitsmeter van elke individuele woning of appartement, wat tevens saldering via individuele meters toelaat en de hoogst mogelijke salderingsvergoeding kan garanderen". Dat klinkt allemaal mooi. Maar is het wetstechnisch (met name belasting-technisch) bezien wel mogelijk om aldus "op afstand te salderen" (? 100 % waarde van de opgewekte kWh ? Zonder postcoderoos construct ?) mogelijk te maken? Dat moet nog gaan blijken. Website Cast4All, gezien 19 okt. 2016. Zie ook stukje op site Solar Magazine.
Minister Kamp: ‘Evaluatie salderingsregeling gestart en nog in 2016 afgerond’. Samenvatting van (energie) overleg in de Tweede Kamer. Twee opmerkelijke zaken (lees bericht voor de rest): Evaluatie salderings-regeling zou al in 2016 door Kamp worden afgerond. En postcoderoos regeling wordt (per ongeluk?) door Kamp als "hobby van de Tweede Kamer" gekwalificeerd, maar zou inmiddels 39 toewijzingen hebben gekregen (evaluatie zou in 2017 moeten plaatsvinden). Solar Magazine, 13 oktober 2016.
Energieprestatievergoeding voor nul-op-de-meter woning. Vanaf 1 september 2016 mogen huurcorporaties van huurders in een "tot (bijna) nul-op-de-meter gerenovereerde woning" een "energieprestatievergoeding" vragen. Heikel punt: "Over de hoogte van de vergoeding moeten de verhuurder en de huurder het eens worden". Hebben (vertegenwoordigende organisaties van) huurders daar überhaupt wel verstand van? Bovendien: wat gebeurt er in situaties - zoals die van Polder PV - waarbij er sowieso al extreem veel minder energie / elektra / stadswarmte / equivalenten afgenomen wordt dan (verondersteld) gemiddeld verbruik? Website Rijksoverheid, 31 augustus 2016. Zie ook Wet van 23 aug. 2016, gepubliceerd op 31 augustus 2016, in de Staatscourant. Dossiers 34228 en 29023.
UNETO-VNI: ‘Gebruik de begrotingsruimte voor de energietransitie’. Reactie van branche-organisatie voor installatie sector in Nederland, n.a.v. verschijnen van de Miljoenennota (2017). Een van de gestelde (retorische ?) vragen: "Wanneer maakt het kabinet de salderingsregeling voor zonnepanelen definitief?" Op de eigen website, 21 september 2016.
Het NoM-concept van nu is de woekerpolis van 2020. Prikkelende analyse van de voor- en nadelen van het "NoM" concept bij woningen die sterk afhangen van het - op jaarbasis - kunnen salderen van zonnestroom. Uiteraard door Jan Willem Zwang van GreenCrowd, altijd in voor een knuppel in het hoenderhok van menig heilig energie huisje... Greencrowd blog. 4 augustus 2016.
6 Juli | Zonne-energie. Interview over de toekomst van salderen bij programma van BNR Bouwmeesters. Met Wim Sinke (UvA, ECN e.a.), Theo Elferink (Vereniging Eigen Huis, die zelf thuis al meer opwekt dan dat hij momenteel nodig heeft aan zonnestroom), en Olof van der Gaag (nieuwe Nederlandse Vereniging Duurzame Energie). Interview van bijna 23 minuten. BNR.nl. 6 juli 2016.
Ingezonden brief | Btw op zonnepanelen bij een VvE. Toelichting op diverse "zonnepanelen op dak VvE" situaties (kleinverbruik, dus salderen), de eventueel toe te passen btw teruggaaf, wanneer die wel en wanneer die niet geclaimd kan worden. En, een zeer precair punt: wat de "waarde" van zowel aan net geleverde, als eigen verbruikte zonnestroom zou zijn (in de ogen van de belastingdienst). Bijdrage van fiscaal jurist Romano Hagen van De Centrale BTW Teruggave. SolarMagazine. 5 juli 2016.
Amsterdam, VNG, Bouwend Nederland, UNETO-VNI en Eigen Huis: ‘Kamp moet salderen al in 2016 evalueren en borgen tot 2030’. Vijf organisaties, gemeente Amsterdam voorop, pleiten voor vervroegde zekerheid over de toekomst van de - sinds 1 juli 2004 geformaliseerde - salderingsregeling voor zonnestroom (tm. 3x 80 ampère aansluitingen) in een verzoek in de vorm van een brief aan MinEZ minister Kamp. Inhoudelijk besproken door Solar Magazine, 27 juni 2016. Zie ook samenvatting bij mede ondertekenaar Vereniging Eigen Huis (VEH, 27 juni 2016), volgend op een vergelijkbaar verzoek van 7 december 2015, samen met Consumentenbond. De volgende brieven zijn gepubliceerd op de website van VEH's Energiecommunity: de reeds eerder verzonden Brief Consumentenbond en VEH aan Min. EZ / Kamp dd. 7 december 2015, en de Brief van wethouder Duurzaamheid Abdeluheb Choho van Amsterdam aan Minister Kamp dd. 27 juni 2016, mede ondertekend door 12 andere partijen.
"Onzekerheid verlamt salderingsregeling". Maarten Staats van Merosch bepleit "lange overgangsperiode" voor salderings-regeling voor zonnestroom voor particulieren, en wil convergentie met de door Den Haag geboden langjarige zekerheid bij SDE resp. postcoderoos regelingen (15 jaar). Duurzaam Gebouwd. 10 juni 2016.
"Den Haag doet te weinig met de kennis van de installatiebranche". Brief van branche-organisatie Uneto-VNI aan de Tweede Kamer. Met o.a. de claim: "de salderingsregeling voor zonne-energie [moet] voor onbepaalde tijd moet worden verlengd". Uneto-VNI website. 31 mei 2016.
"Salderen hot topic op TSF2016: ‘Stabiel overheidsbeleid is een illusie’". Pittige uitspraken van GroenLinks lid Liesbeth van Tongeren tijdens The Solar Future NL conferentie op 26 mei 2016. Zoals "Er zijn nog altijd EZ ambtenaren die duurzame opwek gefröbel in de marge en redelijk onzinnig vinden". En reacties van zegslieden uit de PV sector. 26 mei 2016.
Prognose terugverdientijd "indien salderen komt te vervallen". Op vraag van Hans van Cleef van ABN Amro twitterde Jan Willem Zwang van Greencrowd (en hij kan het weten), "bij huidig prijs niveau stroomprijs" als volgt: "~ 20 jaar terugverdientijd. Bij consumentenprijs. Grootverbruikers richting 25". Via Twitter, 23 mei 2016, n.a.v. een post van Polder PV die een uur lang een nogal geanimeerde discussie ontlokte...
"Afschaffen fiscale stimulans funest voor zonnepanelen op scholen". Pleidooi voor behoud van salderingsregeling, met name ook vanwege veel te lange (verdubbelde) "terugverdientijd" bij kleine scholen met zonnepanelen plannen. In advertorial van Sungevity, die net een van vele programma's voor scholen had opgetuigd, de "Schooldakrevolutie". Op Dichtbij.nl ("regio Amsterdam-Centrum"), 19 april 2016.
"Voortzetten salderingsregeling absolute voorwaarde voor zonnige toekomst particuliere zonnestroominstallaties". Opinie stuk van M.J. Kok van adviesbureau voor de installatie sector K & R Consultants B.V. Gaat al van te hoog (!) start scenario van "21 ct/kWh" uit (is al 20 cent of lager door de rond Kerst 2015 door parlement er door gejaste energiebelasting-schuif per 1-1-2016). Stelt volstrekt onterecht dat EB + SDE heffing totaal "15 ct/kWh" zou zijn, wat onzin is. Is per 1 jan. 2016 10,63 ct/kWh ex btw = 12,86 ct/kWh incl. 21% btw, dus dik 14% lager! Komt op "terugverdientijd" van > 25 jaar en internal rate of return van minus 2%. Bij aanname van een invoedings-tarief van slechts 6 ct/kWh (ook geen gegeven: "kale" stroomprijs daalt nog steeds, was bij het grote Vattenfall bij grijze stroom al minder dan genoemde 6 ct/kWh ex btw). Rekent ook met "tussen" scenario, met kunstmatig "teruglevertarief" van 14 ct/kWh, wat op TVT 17 jaar resp. IRR van 5% zou uitkomen. Houdt echter geen rekening met voorstelbaar gevaar van verder oprekken van de per 1 jan. 2016 in werking gezette EB "schuif" (gas hoger, elektra minder EB). Zodat stroom - kunstmatig - nog minder waard gaat worden (en overschotten dus tegelijkertijd ook). Op website van K & R, 11 april 2016.
"Variabele stroomprijs doodsteek voor zonnepanelen". Beschouwend opiniestuk door fysicus en presentator van BNR Digitaal, Herbert Blankesteijn. Als zonnestroom productie (midden op de dag) het hoogst is, wordt de invoeding van overschotten (door een paar honderdduizend particulieren, PPV) op het net waarschijnlijk bijna niets meer waard. Ter overpeinzing van een steeds "warmer" wordend salderings-dossier... Installatiejournaal.nl, 24 maart 2016.
"Minister Kamp: ‘Salderen al in 2016 evalueren’". Zat er natuurlijk aan te komen. De (maatschappelijke en politieke) druk om "iets" aan de salderingsregeling te doen wordt met de dag groter. Eerst was er nog het proefballonnetje dat er in 2017 "zou worden geëvalueerd". Maar nu, n.a.v. een motie van Liesbeth van Tongeren van GroenLinks, laat Henk Kamp van MinEZ doorschemeren dat die "evaluatie" best al een jaar eerder kan. Wat die evaluatie dan wel gaat opleveren, dat is nog even geheim... Solar Magazine, 3 maart 2016 (zie ook aparte dossier saldering aldaar).
Holland Solar: 'Postcoderoos wordt postcoderups'. Beetje laat opgemerkte (zoveelste) wijziging in de postcoderoos regeling, waarbij de PV installatie waarvan de "op vreemd dak opgewekte zonnestroom" door de participanten "wordt afgenomen" (tegen per 1-1-2016 "nihil" energiebelasting tarief) niet meer in het "hart van de roos" hoeft te staan. Door mij al opgemerkt in analyse van 23 dec. 2015. Solar Magazine, 21 januari 2016.
Een tien voor beleidsversnippering. Christiaan Brester van LENS (/ Zonnestroom verdeler "Herman") fulmineert over de zoveelste Haagse truuk om het zonne-stroom collectieven moeilijker te maken. De door mij al op 23 december 2015 minutieus gefileerde "schuif in de energiebelastingen" (waardoor kWh per 1 januari 2016 dik 11 procent goedkoper werd en een m³ gas tegelijkertijd 8 procent duurder). Die "eventjes" op het eind van het jaar bij elkaar werd geritseld door de betrokken ministeries in Den Haag. Hij vraagt zich ook hardop af waarom de duurzame energie sector (nog steeds) zwijgt als het graf... 18 januari 2016.
2016 wordt het jaar van de postcoderoos. Uitstekend overzicht van de status van het - aanvankelijk beruchte - Nederlandse "fenomeen" #postcoderoos, waarvoor de schakelaars en knoppen na oeverloos zeuren eindelijk door MinEZ lijken te zijn omgezet in positieve richting. Status van de - zonder meer betreurenswaardig lage - oogst sofar, en de perspectieven van een "interessant" postcoderoos jaar, 2016, door markt kenner Jan Willem Zwang van Greencrowd. Met data voor de "eerste realisaties" aangeleverd door Polder PV (kan ondertussen iets zijn toegenomen, zie ook mijn tweet over status Tynaarlo Drenthe, en het in tussentijd tussen aanleveren en publicatie verschenen geweldige overzicht van Schwencke cs., Lokale Energie Monitor). 11 december 2015.
Update “Postcoderoos wordt Postcodekanjer”. Jan Albert Timmermann van Juridisch Actueel, over grote potentie aanpassing Belastingplan door Novelle, waarin aangenomen motie van Schouten c.s. 9 december 2015.
Lokale Energie Monitor (eerste publicatie). Overzicht van "duurzame energie projecten gerealiseerd door coöperatief e.a. bottom-up Nederland", door Anne Marieke Schwencke in opdracht van HierOpgewekt. Gigantisch veel werk in gaan zitten, voor status "lokale PV projecten" beste referentie, de gigantisch veel grotere stortvloed aan commerciële projecten zult u hier echter niet in terugvinden. Dat was de bedoeling dan ook niet. Verder een geweldig eerste overzicht, met, dat is bijna niet te voorkomen gezien de deplorabele status van de "actuele rapportage" over PV-projecten, ook af en toe wat missers bij opgestelde vermogen van diverse installaties (er is meestal van 250 Wp module uitgegaan, er zijn echter heel vaak andere typen modules ingezet). Publicatie 20 november 2015.
"Blijft 'Nul-Op-de-Meter' ook aantrekkelijk in de toekomst?" Kritisch artikel van René de Brouwer (Evanston Consulting), over potentie en "toekomstvastheid" van het NOM concept. Vooral wat betreft de "veronderstelde economische waarde" i.v.m. wijzigingen salderen e.d. Helaas ook niet zonder dubieuze aannames, zoals curieuze 4,2% stijging van kWh prijs sinds 1996, die bij Nuon 3,2% blijkt te zijn geweest, maar, veel belangrijker, sinds 2010 op slechts 0,8%/jaar is blijven steken, en sinds 2012 vrijwel flat-line vertoont (Tweet Polder PV 29 nov. 2015). En ook in het artikel een hoogst dubieuze veronderstelde 3,4% stijging van de kWh prijs per jaar (!) tm. 2025...
Wetswijzigings-voorstel "Wet belastingen op milieugrondslag" (pdf). Explosie van "postcoderoos" projecten te voorzien als wijzigingsvoorstellen Belastingplan 2016 door Eerste Kamer komen: belastingkorting PRC projecten niet zoals eerder werd voorgesteld "van 7,5 naar 9,0 cent/kWh (ex btw)", maar energiebelasting "naar nihil" (de facto "salderen zoals bij particulier met eigen zonnepanelen op eigen huis"), volgens wijzigingsvoorstel Artikel XLII0A. Ook zou de PCR productie installatie niet meer in het centrum van de gekozen postcoderoos hoeven te staan. Eerste Kamer, "Gewijzigd voorstel van Wet", 18 november 2015.
‘Stroomtarieven zullen van uur tot uur kunnen gaan verschillen’. Interview met André Jurjus, directeur van Netbeheer Nederland. Met diverse documenten onderaan het artikel gelinkt. Over "kwartier" tarieven, variabilisering van stroomprijzen e.d, die een gigantische impact op het economische ("terug") verdienmodel van investeringen in zonnestroom genererende installaties zullen gaan hebben. Serieuze bedreiging van het "klassieke salderen" model, met name voor de zuinige verbruikers die nauwelijks nog zinvol kunnen "sturen" in hun - lage - stroomconsumptie. Gaat een heleboel "staartjes" krijgen. Believe me.
"Onderzoek aanpassing salderingsregeling. Wat zijn de gevolgen voor NOM woningen". Onderzoek van Merosch naar gevolgen van "aantasting" dan wel "afschaffing" salderingsregeling voor zeer sterk van die regeling afhankelijk business-case van "nul op de meter" woningen. En eventuele technische dan wel gedrags-beïnvloedende oplossingsrichtingen. 24 juni 2015. Engelstalig rapport downloadbaar, met NL-talige samenvatting. Bevat ook enkele uitspraken van insiders over eventuele ingrepen in de salderingsregeling (oorspronkelijke document).
"Dubbele winst door vergroening belastingstelsel". Artikel met bespreking rapport van CE Delft en Ecofys uit 2013 met voorstellen voor vergroening van het scheefgetrokken belastingstelsel, incl. belastingen op energie. Bevat o.a. voorstel vrijstelling energiebelasting voor "decentraal opgewekte hernieuwbare energie die bestemd is voor eigen gebruik", die in de plaats zou moeten komen "van de ingewikkelde postcoderoos- en salderingsregelingen". Voorwaarden: de betreffende energieverbruiker moet (bijv. voor minimaal 50%) mede-eigenaar zijn van de installatie die energie uit hernieuwbare bronnen opwekt, de geografische beperking (á la postcoderoos) moet komen te vervallen, en alleen eigen verbruik zou met de belasting vrijstelling mogen worden "beloond". Daarnaast verschuiving naar belasting over fossiel verbruik ("de vervuiler betaalt" indachtig), en hogere belastingen voor met name categorieën tussen particulier en grootzakelijk. "Vergroenings"maatregelen zouden 10 miljard Euro per jaar moeten opleveren, CO2 reductie moeten bewerkstelligen, werkgelegenheid in schone energie moeten bevorderen, en belastingstelsel moeten vereenvoudigen / goedkoper maken. Energie+ 35(2) / juni 2015: 22-24, artikel op internet van 7 mei 2015. Rapport "Overheidsingrepen in de energiemarkt", met aangepaste cijfers van CE / Ecofys (oktober 2011) hier.
"Solar energy critical to achieving Dutch climate goals". In een bespreking van perspectief van zonnestroom markt voor Nederland komende jaren laat journalist Wessel Simons citaat van Wim Sinke (o.a. ECN) passeren over salderen (Eng.: "net metering"): "For those who already have an installation, net metering should be secured until 2030". Eerste aanzet tot een "glijdende overgang" naar een "post-salderings-tijdperk"? Ook enkele citaten over de NLse PV-markt van Segaar / Polder PV. 20 april 2015. Artikel op SolarPlaza.com n.a.v. 7e NL Solar Future conferentie.
'Postcoderoos moet worden opgeheven'. Analyse n.a.v. interview met ontwikkelaar Tol van Alleco Energy Group (Solar Campus Purmerend), die postcoderoos bedrijfseconomisch niet rond kon krijgen, SDE + subsidie aanvroeg en een beschikking kreeg. 17 april 2015 op Kouten.nl
"Wat moeten we met de salderingsregeling?" Henri Bontenbal gooit - zoals wel te verwachten was - de knuppel in het hoenderhok. En doet nogal vergaande voorstellen voor het wijzigen van de zijns insziens "te lucratieve" salderingsregeling voor zonnestroom installaties in Nederland (NB: achter een 3x 80 ampère aansluiting, betreft dus ook veel kleinere boerderijen e.d.). Dit stuk gaat vast een hoop stof doen opwaaien. Overigens kunnen in Duitsland mensen die een hoog eigenverbruik halen een veel hoger profijt hebben dan alleen van het invoedings-tarief voor de direct op het net ingevoede hoeveelheid (voor een steeds lager wordende Einspeise Vergütung, voor nieuwe installaties per 1-4-2015: 12,5 Eurocent/kWh). De stroomprijs begint daar al richting de 30 Eurocent/kWh te gaan, die bij momentaan (!) eigenverbruik een lucratief verdienmodel oplevert, naast de vergoeding voor de netinvoeding voor het overschot. 3 april 2015, Energeia.
"Zelf lokaal een zonnepark starten ‘piece of cake’ dankzij online platform. Solar Green Point en Eneco nemen hindernissen voor collectieven weg". De bekende partners van projecten als Caballero fabriek Den Haag (crowdfunding zonder PCR) en Batenstein Woerden (postcoderoos) gaan proberen een "totaal ontzorgings-portal" voor PCR e.d. projecten op te zetten. Of het zal helpen om een sluitende business-case te krijgen laat ik in het midden. SDE wordt niet voor niks "ook" genoemd, maar mag zoals bekend niet worden "gedubbeld" met PCR (ook EIA dubbeling is weggevallen). 2 april 2015, nieuwsbericht Eneco.
“De ministeries doen niets met slechte resultaten postcoderoosregeling" IJmert Muilwijk, voorzitter ODE (binnenkort waarschijnlijk gefuseerd met e-Dentraal) kan zijn ongenoegen over totale flop genaamd "postcoderoos" niet langer voor zich houden. Hieropgewekt.nl, 18 maart 2015 (eerder in Financieele Dagblad van 17 maart 2015).
STEM - Energietransitie van onderaf. Huidige en toekomstige samenwerkingsvormen en handelingsperspectieven. Verslag werkpakket 5. TNO onderzoek (gesubsidieerd door RVO.nl) met o.a., in de "Case Zonnecollectief", een voorstelling voor een "nieuwe postcoderoos" opzet, zeg maar Postcoderoos 2.0. Waarbij onder anderen een voorheen "kennelijk benodigde" (?) #postcoderoosontzorger geëlimineerd zou moeten gaan worden... Erger kunnen we het niet maken (nog niet). Januari 2015. (onderdeel van heel pakket, "De energietransitie van onderaf")
Minister Kamp lijkt de postcoderoosregeling te laten mislukken. Verbitterde initiatiefnemer van Blixembosch PCR project Eindhoven (Ernst van der Leij van Morgen Groene Energie) lijkt handdoek in de ring te gaan gooien, omdat rendement PCR niet acceptabel lijkt te worden ondanks diverse "gladgestreken plooien" in deze zoveelste draak van een "regeling". Overigens zou een positief rendement wel mogelijk zijn aldus gepokt en gemazelde Jan Willem Zwang van Greencrowd (maar een vetpot is het niet). Blog bericht 17 op HierOpgewekt, 27 januari 2015.
Virtuele tweede aansluiting voor grootverbruikers. Netbeheer Nederland geeft aan dat een tweede fysieke (grootverbruik) aansluiting voor zgn. "postcoderoos" (PCR) projecten niet meer nodig is, er hoeft geen dure ondergrondse kabel meer te worden getrokken. U "krijgt" een, dit is immers NEEderland, "virtuele" aansluiting voor het PCR project... Officiële Staatscourant publicatie, zie Artikel XII, onderdeel E (gewijzigde artikel 19a van de Uitvoeringsregeling belastingen op milieugrondslag). 15 januari 2015 (NNL) resp. 30 december 2014 (Stscrt).
"Salderen verdwijnt over ca 2 jaar zeker beweerde gister nwe kennis van me die bij Liander werkt." Tweet van beroemde Henri ter Hofte op Twitter. Zie ook reacties in time-line (als u toegang tot Twitter heeft). 10 december 2014.
#Fokke en #Sukkels: 'Het spijt ons, uw straat valt niet in 'n #postcoderoos maar in 'n postcodelul' nu bij #EHO2014. Hilarische tweet van een van de beste energetische Fokke&Sukke's van het laatste jaar. Op Twitter, n.a.v. #EHO congres duurzame initiatieven (900 bezoekers). 21 november 2014.
Lokaal duurzaam roept Kamp op tot actie postcoderoosregeling. De druk wordt opgebouwd nu de postcoderoos echt een flop dreigt te worden (zie ook voorgaande artikelen). Na een intensieve dag overleg tussen talloze bottom-up organisaties die in de fuik van een non-effectieve regeling dreigen te lopen, onder regie van landelijke organisatie HIER opgewekt, worden de duimschroeven richting Den Haag aangehaald. Met terecht stevige bewoordingen startend met de omineuze stellingname, "De postcoderoosregeling heeft nog één kans om te overleven". Nadat diverse "knoppen zijn verdraaid" zou nog steeds het financiële rendement te laag zijn. Er wordt gezocht naar een laatste redmiddel, een ?? selectieve ?? verhoging van de teruggaaf energiebelasting. Ik vraag me af of dat een zinvolle route is. Immers, Het Ministerie van Financiën gaat daar alweer EUR 6,78 ex btw (EUR 8,20 incl. btw) van af knabbelen per 1 januari 2015... Perssuport.nl 21 november 2014.
Zelf duurzame energie opwekken wordt makkelijker. Amendement GroenLinks op Belastingplan verruimt oorspronkelijke 10-jaar gegarandeerde periode postcoderoos projecten naar 15 jaar, waardoor een "enorme boost aan zonnestroom" zou worden gegeven. We gaan het zien. Amendement ondersteund door CDA, ChristenUnie, SGP, VVD, Van Vliet, Klein, D66, PvdA, SP en 50plus. Titel is misleidend, omdat die "op eigen dak" opwekking suggereert, terwijl het hier uitdrukkelijk over postcoderoos projecten gaat, "op vreemd dak"... 13 november 2014.
Kamerbrief over gesprekken energiecoöperaties ten aanzien van de regeling verlaagd tarief energiebelasting, en de reactie van Morgen Groene Energie daar op in hun persbericht op dezelfde dag, "Kamp lost probleem postcoderooss nog niet op". Nog weinig vooruitgang bij de toezeggingen door Henk Kamp / MinEZ. "Klein succesje" 1x btw (zou wat wezen, dubbel dokken...), en, NB pas na doorrekening "casussen", mogelijk verlenging postcoderoos periode van 10 jaar (amendement Van Ojik GL) naar ... 15 jaar. "Schiet niet op, Energieakkoord wordt zo geen succes". Mogelijk niet geheel ten onterechte, op de elfde van de elfde, start van het Carnaval: 11-11-2014...
Belastingdienst wil btw over eigen zonnestroom, coöperaties kunnen sluiten. "In het kort komt het standpunt van de belastingdienst hier op neer:" ... (rest: zelf lezen s.v.p. ;-) ). 25 oktober 2014. Duurzaamnieuws.nl.
Projecten zonne-energie onder druk. Er zal wel weer het nodige schuim op de lippen van investeerders gaan verschijnen: Er mag "volgens de Belastingdienst" géén btw voordeel worden doorgeschoven naar de postcoderoos deelnemers, maar het moet worden afgedragen aan het Ministerie van Financiën. Blixembosch Eindhoven, die pionierde met hun business-case, bijt in het stof. Jan Vos vd PvdA is van plan om Henk Kamp te fileren - die echter formeel niets heeft te maken met het innen of afdragen van btw of belastingen. NEEderland is voor de zoveelste maal een zonnestroom relletje rijker. Such is life. 25 oktober 2014. Eenvandaag.nl, met audio.
Belastingplicht voor de omzetbelasting. Tale-telling brief van Belastingdienst voor het Midden- en kleinbedrijf te Eindhoven met hun stellingnames over de belastingplicht bij postcoderoos projecten, in antwoord op verzoeken om opheldering door een van de eerste initiatiefnemers, Ernst van der Leij van Morgen Groene Energie (bekend van Blixembosch project Eindhoven). 13 oktober 2014. Op website van e-Decentraal.
Puzzelen met postcoderozen. Beschouwing van pionierende arbeid van Ernst van der Leij met "zijn eerste" PCR project, Blixembosch in Eindhoven (224 panelen). Wat echter niet (fysiek) "het" eerste leek te zijn zoals geclaimd, want een paar dagen eerder zou Batenstein in Woerden door Solar Green Point zijn opgeleverd. Wel lijken ze de eerste te zijn met een "officiële aanwijzing" door de Belastingdienst. Blixembosch is onderwerp van het artikel, de strijd van vd Leij met de Belastingdienst en de PCR voorwaarden wordt beschreven. Gehoopt wordt op belastingvrij investeren door de coöp participanten (zie echter latere bijdragen), om business case "rond" te krijgen. Als alles goed zou gaan en OK is, zouden er "in 2014 nog vele MWp" gerealiseerd kunnen gaan worden middels deze PCR "route"... (wat helaas niet is uitgekomen). September 2014, Energie+ 34(3): pp. 28-30 (Imke Hamacher).
Energieakkoord en de postcoderoos (zie ook persbericht). Alweer een zéér diepgravende studie, zoals we die kennen van Atrivé (eerder van "Zonnig Huren" project), in nauwe samenwerking met Soft Energy (Utrecht) voor uitwerking van het businessmodel. Gedetailleerd werden vijf business-cases voor PV uitgewerkt, van een 10 kWp project bij een Vereniging van Eigenaren tm. een vrije-veld installatie van anderhalve MWp. Bittere conclusie na zeer diepgaande berekeningen en gevoeligheidsanalyses (middels een "kansberekening optie"), te toetsen aan eigen invoer parameters in een downloadbare spreadsheet: De postcoderoos blijkt in alle onderzochte project scenario's economisch onhaalbaar, zelfs na toezeggingen van Henk Kamp over aansluiting. Er worden drie belangrijke barrières genoemd die opgeruimd dienen te worden (naast enkele andere, kleinere zaken): (1) te korte looptijd van tien jaar voor de regeling, (2) bereidwillige medewerking van energieleveranciers wordt als (te hoog / onacceptabel) risico gezien, (3) hoogte van de totale project vergoeding leidt tot een ongezonde business-case. Uitgebreide consultatie van marktpartijen leidde tot fundamentele, realistische input voor berekeningen. Het centrale document, Co-Creatie Business Case Postcoderoos telt 50 pagina's. Project trekker: Ronald Franken. Diverse documenten en spreadsheet op website Atrivé. 17 september 2014.
Aedes: ‘Kortingsregeling zonnestroom werkt niet in de huursector’. Huurders zijn extra de sjakie bij het fenomeen "postcoderoos": de business-case is voor hen eigenlijk niet eens rond te rekenen, dus ze kunnen wat MinEZ betreft buiten de duurzame samenleving worden geplaatst. Zoveelste rapportage van Atrivé en partners over de - voorspelbare - onhaalbaarheid van een leuk, maar slecht doordacht ambtelijk proefballonnetje. Met twee bijlagen (brief aan de minister en rapport). 9 september 2014.
Aan de slag met de Regeling Verlaagd Tarief. Handboek voor energie-initiatieven. Diepgravend onderzoek naar alle aspecten van de beruchte postcoderoos regeling. Onder omstandigheden kan de "business-case" uit, volgens de initiatiefnemers van Greenspread, maar de "standaard" opzet van 10 jaar korting voor 7,5 Eurocent/kWh ex btw is onhaalbaar (sic). Verder kan er "geoptimaliseerd" worden, maar dat zal per project verschillen, er moet niks tegenzitten, en leveranciers dienen zich flexibel en coöperatief op te stellen. Studie in opdracht van Provincie Groningen, 53 pagina's. 3 september 2014, Greenspread.
Wat als de saldering wegvalt – redden accu’s huurders en verhuurders? Terechte kritische analyse over het hoge risico dat in de huursector wordt gelopen mocht de saldering van zonnestroom bij hun huurders (fors) ingeperkt gaan worden. Overwegingen en getalsmatige impact "ingrepen", incl. theoretisch "dan maar een accu erbij" scenario. Uiteraard door de specialist op dit gebied, Zonnighuren.nl. 24 augustus 2015.
Financieel model voor collectieve solarprojecten. René-Pascal van den Boom en Oene Rozendaal van Avans Hogeschool (Den Bosch) hebben een spreadsheet ontwikkelt om businesscase postcoderoos (van een PV-dak bij een melkveehouder te kunnen laten uitrekenen, rekening houdend met een keur aan variabelen. 13 augustus 2014, Engineersonline.nl, resp. Energieplus.nl (7 aug. 2014). Presentatie op vakbeurs Energie 2014 in Den Bosch.
"Snoeien die roos!". Pleidooien om een eind te maken aan de trieste postcoderoos constructie worden steeds explicieter. Ditmaal van de Godfather van de "Zonnestroomverdeler", Christiaan Brester. 4 juli 2014.
Expertsessie Wij krijgen Kippen en Organisatie Duurzame Energie - ODE. De toekomst van Salderen. Verslag van bijeenkomst in de zomer, n.a.v. onderzoek door Stefanie van de Water van TU/E. Samenvatting, commentaar, en voorstellen, pdf, 13 pp. 12 juni 2014.
De salderingsregeling. Volgens de rekenaars bij ECN, met als meest opvallende (begin) paragraaf "Saldering wordt een voor de overheid oncomfortabele kostenpost". Genoemde bedrag is later, in 2016, door Wiebes (Min. Fin.) flink omhoog bijgesteld voor het jaar 2015. Marc Londo, ECN unit Policy Studies, 27 mei 2014. (NB: niet op ECN website terug te vinden, presentatie staat op website van Duurzaam PvdA ...)
"Zonder aanpassingen lijkt het onrealistisch te veronderstellen dat de regeling daadwerkelijk een bijdrage gaat leveren aan de doelstellingen voor 2020". Niels Muller, senior associate bij Loyens & Loeff over postcoderoos regeling, in interview voor The Solar Future conferentie. 20 mei 2014 (TSF NL VI).
Bommetje uit Eindhoven - belangrijke studie naar salderen ("netmetering") zonnestroom in Nederland. Uitgebreide bespreking op Polder PV, van fenomenale scriptie van Eindhoven UT studente Stefanie van de Water over de historie en financiële consequenties van de Nederlandse salderings-regeling voor zonnestroom. Inclusief postcoderoos deliberaties - en veel meer. 17 mei 2014.
Wat te doen als de hemel naar beneden valt (en salderen wordt afgeschaft)? Geslaagde poging om pros en contras (tweede mogelijkheid in de meerderheid) voor het afschaffen van "salderen van zonnestroom" op een rij te zetten, door Han Blok. Duurzaam Nieuws.nl. 11 mei 2014.
Algemeen Overleg Decentrale Energie 21 mei a.s. Duurzame Energie Koepel, brief aan Vaste Commissie voor Economische Zaken, met standpunten over Postcoderoos regeling ("Verlaagd Tarief"), de toekomst van salderen sensu lato, de dreiging van het slopen van het businessmodel "ontzorgingsconstructies door derde partijen op vreemde daken", en oproep borging investeringszekerheid. DuurzaamNieuws.nl. 9 mei 2014.
Boer-burger Energiecoöperatie biedt kansen. RVO opdracht businessmodel bij agrariër met 98,1 kWp postcoderoos project in contreien Weert (L.) doorgerekend door Arvalis. Dramatisch slechte uitkomst, bij "standaard" condities, en een fors optimistisch uitgangspunt van 950 kWh/kWp.jaar specifieke zonnestroom opbrengst (haalbaar, alleen in optimale situaties) komen de kundige rekenaars van Arvalis op een rendement van slechts 1,3% uit. Dat is echter nog zonder onderhoud (schoonmaken), en de coöperatie administratie moet ook nog professioneel zijn/worden geregeld, wat geld gaat kosten. De door RVO.nl (nota bene!) gedane suggestie dat "3,6%" rendement haalbaar zou zijn door het project te combineren met asbestsanering en uit te gaan van een "financiële restwaarde zonnepanelen" mag als uiterst fragenswürdig worden beschouwd (die misleidende suggestie is sowieso niet in het document te vinden). (a) de "zonnepanelen voor asbest" regeling is de facto een nationale subsidie en zou derhalve niet met de postcoderoos regeling mogen worden gecombineerd. (b) lang niet alle PCR project lokaties hebben asbest (eterniet) bevattende daken. Dus het lijkt er op dat RVO hier een scheve schaats heeft gereden met het kunstmatig proberen op te krikken van het belachelijk lage, door Arvalis berekende financiële rendement voor de coöperatie... Introductie op RVO.nl site. 8 mei 2014, rapport zelf hierboven gelinkt.
Woekerproducten in de energiemarkt. Wederom lezenswaardige column van Greenspread CEO Jan Willem Zwang over de dubieuze hoge financiële rendementen die in de duurzame energie markt worden voorgespiegeld bij diverse "postcoderoos" ("Verlaagd Tarief") projecten in Nederland. In de blog sectie daar sowieso meer scherp geschreven stukken over allerlei "toestanden" in het energiewereldje. Opinie pagina Greenspread. 28 april 2014.
‘Overheid blokkeert juist lokale zonne-energieprojecten’. Impressie van te bespreken "hot matter", de steeds grotere administratieve problemen waar coöperaties mee geconfronteerd worden bij een poging #postcoderoos projecten te realiseren. Slechts 1 uitzondering, het 100 procent commerciële Zonnegrond.nl, wat gouden eieren lijkt te beloven. Persbericht The Solar Future NL. 23 april 2014.
Kink in de kabel bij lokale groene energie. Teleurstellende eerste resultaten bij de - beruchte - postcoderoos. O.a. Zonline is al afgehaakt: "Het loont de moeite niet". MinFin. stelt dat er niet teveel getornd mag worden aan energiebelasting inkomsten. Financieele Dagblad. 22 april 2014 (op site Zonline).
Hoe rooskleurig is de Postcoderoos? Afgezien van de blijvend leuke taal-spielerei een serieus en goed doorwrocht stuk met de actuele stand van zaken rond dit typisch 'ollandsche fenomeen, van de hand van Frank Boon van alweer zo'n taalkundig hoogstandje, het (ook typisch?) Amsterdamse initiatief "Wij Krijgen Kippen". Interessante content, zoals zoveel op die site vol decentraal lekkers: Hier Opgewekt punt nl. 17 april 2014.
WatTpiekT Assen bedenkt nieuw concept voor collectieve zonnepanelen. Vervolg op eerdere blog, met "creatieve combi" van postcoderoos regeling en energielabel verhoging betrokken huurders. Nader uitgewerkt. Met verklaring betreffende het zeer ingewikkelde "business-model", en twee ook uitermate complexe spreadsheets... Blog Nudge.nl, 16 april 2014.
Postcoderoos: een opmaat voor duurzaamheidsbelasting? Ronduit fascinerende mailwisseling tussen de beroemde Nicolaas van Everdingen van Plushuis.net met niemand minder dan Minister Henk Kamp van Economische Zaken. Waarin de heer Kamp alweer in heel wat scherpere bewoordingen laat merken dat Nederland afstevent op het afbreken cq. vernietigen van de al bijna 9 jaar officieel bestaande salderingsregeling voor zonnestroom. Die, de napoleontische salamitactiek van EZ indachtig, gewoon stapsgewijs vervangen gaat worden door het construct wat is verzonnen voor de "postcoderoos": een "vaste" belastingkorting. Die echter, wat Kamp natuurlijk dood-zwijgt, elk jaar naar beneden gewipkipt kan gaan worden, al naar gelang het - meestal niet al te beste - humeur van de belasting ambtenaren. Ga daar maar eens een "terugverdientijd berekening" op maken... Wij Krijgen Kippen. 14 april 2014.
Ron Verschoor - 'Zonnegrond is hét concept wat inspeelt op het fenomeen postcoderoos'. Kort interview met een van de uitvoerende directeuren van Zonnegrond B.V. "Zonnegrond werkt als een volkstuin en in plaats van groente wekt men groene stroom op". Website The Solar Future NL. 1 april 2014.
Postcoderoos (energiecoöperatie) of panelen op eigen dak? Ben Alders van Solar Value (Van de Zon B.V.) over de "dunne" business-case genaamd postcoderoos. De "postcoderoos wel rendabel te krijgen is (met een heeeel slanke organisatie en beheer), maar dat de postcoderoos geen alternatief is voor zonnepanelen op je eigen dak, als je die mogelijkheid hebt". Op eigen weblog. 18 maart 2014.
WatTpiekT Assen, postcoderoos en corporaties. Je zou dit enerzijds een extreem creatief voorstel kunnen noemen om nog iets van een "postcoderoos constructie" te kunnen maken. Anderzijds kan dit plan ook best binnenkort in het Museum voor Krankzinnige en Geflopte Postcodenetelrozen worden bijgezet. Poging om het "niet haalbare" concept zonnestroomcentrale op daken binnen "een postcoderoos" te combineren met financiën verkregen uit energielabel verhogingen van aanpalende panden van een potentieel geïnteresseerde corporatie. Opvallend statement in het fraaie epistel: "We hebben zo’n veertig rekenmodellen opgesteld en komen altijd uit op een terugverdientijd van zeventien tot twintig jaar". Op blog Hieropgewekt.nl. 28 feb. 2014.
Discussie rond “ontzorgen bij zonnepanelen”. Vanuit huursector bezien bekijkt Maarten Corpeleijn de turmoil rond Henk Kamp's "interpretatie" van het zogenaamde "voor eigen rekening en risico" exploiteren van zonnepanelen op "vreemde" daken. En sust de gemoederen voor wat betreft de meeste - al langer bestaande - constructies bij PV op huurwoningen. Op blog van Zonnig Huren. 17 februari 2014.
Het SER Energieakkoord. Ambitieus en visionair of een werkbaar compromis? Inhoudelijke bespreking en perspectief van het meest "besproken" energie akkoord van het laatste decennium. Incl. voors en tegens van de beruchte postcoderoos constructie. Participatiemaatschappij Oost Nederland NV. 14 februari 2014.
Stilstand of vooruitgang? De beste blogger op dit gebied, Henri Bontenbal natuurlijk, strooit zout in de open wond genaamd "postcoderoos", geeft aan wat de vele risico's zijn rond projecten die van die constructie gebruik willen maken, en legt de schuld van de creatie van dit nieuwste ambtelijke gedrocht deels neer bij de medeondertekenaars van het Energieakkoord: de partijen die decentrale energie opwekking tot hun "domein" rekenen. Pleit voor een "bijsluiter" bij met name commercieel getinte #postcoderoos proposities. 11 februari 2014.
Belastingdienst draait ook terug. Organisatie voor Duurzame Energie. BTW over eigen opwek, de reactie van Henk Kamp, en de "terugdraaiende" beweging van de Belastingdienst in deze heikele materie. 7 februari 2014.
Beantwoording Kamervragen over energiebelasting, btw en salderen. Brief Min. Economische Zaken over de ingrepen in het "ontzorgingsmodel" en het heftig bestreden standpunt over "het voor eigen rekening en risico" moeten exploiteren van PV-installaties op vreemd dak om te voorkomen dat er energiebelasting over de "afdracht" aan de eindverbruiker dient te worden betaald. 6 februari 2014.
Een business case van de postcoderoos. Publiekelijk gedeelde spreadsheet (eind januari 2014), commentaar, en reacties daarop, van Sven Pluut, bekend geworden van het 1miljoenwatt project op Euroborg Groningen, onder het platform Zonnepanelen Delen. Een Ridderorde waard, wat mij betreft. Aanbevolen!
Zonne-energie: overheid laat kans voor nieuw streekproduct liggen. Melkveehouders belemmerd in verbreding van de landbouw. Verslag van project MijnDakJouwDak. Zeer uitgebreide en diepgaande analyse van Den Haneker, organisatie die 74 pagina's lang diep ingaat op de talloze pitfalls van PV projecten op "vreemde daken", de postcoderoos regeling, financiële aspecten, e.d. (daarbij ook Polder PV citerend). Komt tot conclusie dat, alle creativiteit ten spijt, een volwaardige regeling niet bestaat, en dat opzet eigen project kansloos lijkt met huidige regelgeving. 14 januari 2014.
Saldering en zelflevering van zonnestroom. Wido van Heemstra van Agentschap NL over alle ins & outs van "de nieuwe businessmodellen", voorwaarden, inperkingen, en noem maar op over "salderen voor de meter", inclusief het typische 'ollandsche fenomeen "postcoderozen". Ga eerst even zitten voordat u plannen maakt... Presentatie tijdens Sunday 2013, Den Bosch, 20 november 2013.
Extra bureaucratie voor buurtenergie? Coöperatie Zon op School (Amersfoort) is niet van plan te participeren in postcoderoos projecten gezien extra bureaucratie en kosten, en gaat het met eigen model met zichttermijn 23 jaar op eigen houtje proberen. Op scholen, met zonnepanelen gecrowdfund door ouder e.a. belangstellenden. 10 november 2013.
Ingezonden brief aan SER partijen [pdf] omtrent "verlaagd EB tarief (zonnestroom) salderen voor de meter". Uiteraard weer een fraai stukje werk van "project trekker" Henri Bontenbal die inmiddels als een van de best ingevoerde specialisten gezien kan worden inzake "energiebelasting" gerelateerde kwesties. Ditmaal heeft hij samen met 3 ondernemers (Sven Pluut, oprichter Stichting 1miljoenWatt, Jan-Willem Zwang, directeur Green Spread, en Chris Goemans, eigenaar VanAtotZon), en de nieuwe voorzitter van windcoöperatie De Windvogel, Siward Zomer (ook met eenmans-bedrijfje), in 7 punten uit de doeken gedaan waarom het fel bevochten "salderen voor de meter" nogal wat voeten in de aarde zal gaan krijgen. En wordt er gesuggereerd om voor die trajecten een aparte categorie binnen de "SDE+" regeling op te tuigen. Intro zie hier (19 aug. 2013). Brief zelf is al van 25 juli 2013.
Btw-aftrek zonnepanelen. Grondige analyse van de nieuwste vermeende voordelen voor zonnestroom producerende burgers en bedrijven a.g.v. de veelbesproken - en als vanouds slecht begrepen - uitspraak van het Europese Hof van Justitie op basis van een bodemprocedure aangespannen door de Oostenrijker Fuchs. Argumenten voor en tegen m.b.t. het thema, zijn (in Nederland) particulieren "BTW plichtig" voor zonnestroom, en wat zijn de mogelijke gevolgen in situaties waarbij er "gesaldeerd" wordt. Wordt later verder op ingegaan zodra er meer duidelijkheid komt van de Belastingdienst. Register Belasting Adviseurs, Bureau Vaktechniek, auteur Dr. R.N.F. Zuidgeest, juli 2013. Link opgave Henri Bontenbal dd. 16 juli 2013.
Belastingkorting vóór meter alleen voor zon, niet voor wind... Volgens Jurgen Sweegers info van #SER onderhandelaar Joris Wijnhoven Greenpeace, komen resultaten neer op nog 4 jaar (verzekerd) salderen achter de meter (= "klassiek"), met verlenging tot 2020. Echter, als het storm loopt (inkoppertje) overgangsregeling, waarvan "karakter" en inhoud onbekend blijft. "Kropje sla salderen" ("voor de meter", "het nieuwe salderen", voor collectieven interessant) met 7,5 cent/kWh "korting" op de energiebelasting. Die is anno 2013 11,65 ct/kWh ex BTW (= 14,10 ct/kWh incl. BTW). Dat zou dan slechts 4,15 ct/kWh ex BTW = 5,02 ct/kWh energiebelasting incl. 21% BTW worden voor "de leden van een energie coöperatie" die bijv. zonnestroom opgewekt "op een vreemd dak" zouden willen gaan afnemen. Beperking opwekking in de buurt, uitgaande van een zogenaamde "postcode-roos". 12 juli 2013.
Voors en tegens van zelflevering Henri Bontenbal zet het allemaal nog eens bij en tegenover elkaar: wat zouden we er beter van worden en waar liggen de gevaren? Energieplus.nl, 2 mei 2013. Ook te raadplegen - uiteraard - op zijn eigen blog, entry onder 3 mei 2013. Overigens: een uitmuntend, en gebalanceerd artikel over een van de heetste politieke energie thema's van dit tijdsgewricht.
Economische Zaken: “Onbeperkt salderen vanaf 1 juli” e-mail interview over aankomende "geplande" wijzigingen m.b.t. "onbeperk salderen" en "incentive voor coöperaties" met verlaagde EB tarief. Onbeperkt salderen wordt al door bijna alle leveranciers de facto gebezigd (Stichting Zonne-energie Wageningen). Energieoverheid.nl, 18 april 2013.
Saldering I: 70% van duurzame energie-initiatieven kan niet uit de voeten met postcode-gebiedjes Eew.net stoomt door met goede beschouwingen over "salderen nieuwe stijl". Eerste deel van analyse hoe er gedacht wordt over de uitvoerbaarheid van de - nu al beruchte - "postcodebloem" van EZ (niet als zodanig benoemd in artikel). Deel 2 achter pay-wall. Jurgen Sweegers, 17 april 2013.
Berekening van Kluin klopt niet; hoeveel loopt de staat mis door saldering achter de meter? Ook Energieenwater.net bemoeit zich er tegenaan, en doet Kluin's bierviltje berekening (zie art. 25 maart 2013) nog even over. Waar ook kanttekeningen bij zijn te plaatsen, maar dat kun je overal bij doen binnen de zeer "vloeibare" kaders van middeleeuwse, volstrekt ontoereikende wetgeving. Jurgen Sweegers, 11 april 2013.
De ondoordachte zelfleverlobby GreenSpread gooit een extra zware knuppel in het "salderen light" hoenderhok en meent dat met hun businessmodel zelfs grote PV-parken, met extern geld van zowel private als bedrijfsmatige "crowd-funders" gefinancierd en al gerealiseerd kunnen gaan worden. Zonder "kropje sla wetgeving"... Jan Willem Zwang, 8 april 2013.
Reactie op Igor Kluin: fundamentele discussie over zelflevering nodig Henri Bontenbal blijft "vlammen" en countert Kluin wederom in een scherpe (en noodzakelijke) analyse. Derving energiebelasting blijft een groot probleem, en is absoluut niet uit te vlakken. Een veel fundamenteler discussie is nodig. Henri Bontenbal's blog, 29 maart 2013.
Probleem energiebelasting zelflevering opgelost Wederom Igor Kluin (van Qurrent) die zich kennelijk aangevallen voelde over zijn vorige blog over "energiebelasting-vrij zelf opwekken" (ook "op afstand/voor de meter"). En voor de gelegenheid een bierviltje berekening doet, waarmee hij uitkomt op een zeer grove schatting van 344 miljoen Euro derving aan energiebelasting inkomsten voor de Staat in 2020 (0,2% van de dan veronderstelde Staatsinkomsten) in een (ondenkbaar) "gunstig" DE ontwikkelings-scenario. Dat bedrag is trouwens fors hoger dan wat Planbureau voor de Leefomgeving of - in detail berekening - Henri Bontenbal hebben berekend. Energieplus.nl, 25 maart 2013.
Hoe overtuigend is de krop-sla-analogie? Henri Bontenbal in een van vele gezond kritische bijdragen over aannames in de DE scene die helemaal niet zo voor de hand liggen als je zou (willen) denken. Henri Bontenbal's verhelderende blog, 22 maart 2013.
Wat kost salderen de schatkist? Henri Bontenbal op zijn best: fileert getalsmatig en op verantwoorde wijze wat "ongelimiteerd salderen van zonnestroom" zoal voor gaten in de zakken van het Ministerie van Financiën zou kunnen gaan branden. Henri Bontenbal's blog, 27 februari 2013.
EZ snoert decentrale energie de mond Igor Kluin (Qurrent) klapt uit de school over "geheim" te houden afspraken over ondersteuning van decentrale energie, waaronder het bloedhete pijnpunt "belasting op zelflevering". EZ zou de zaken via de SER besprekingen proberen te frustreren door via snel aan te passen wetgeving "salderen voor de meter" met een "lager" energiebelasting tarief te beprijzen (zoals Rutte/Samsom zouden zijn overeengekomen), waarbij Kluin en anderen dat als "nihil tarief" in Wet terug zouden willen zien. Kluin vermoedt bewuste sabotage bij EZ. Zie ook reacties op dit stuk, er onder. Energieplus.nl, 18 februari 2013.
Onbeperkt salderen per 1 juli 2013 (update) En de discussie over wat "salderen" cq. "het nieuwe salderen per 1 juli 2013" (wetsvoorstel) nu precies inhoudt woekert voort. Ditmaal in een update op de website Energieoverheid.nl. Er wordt een scheiding aangebracht tussen de "leveringspost" en de "energiebelasting" die verschillend zouden moeten worden "gewaardeerd", en verschillende effecten (zouden) hebben. Ook de specialisten (?) kennen hun termnologie kennelijk niet goed genoeg. Polder PV reageerde. Energieoverheid.nl, 13 februari 2013.
Pas op of Einstein steekt zijn tong uit! Martijn Messing (Energie Dongen, voorzitter van de Stichting Energietransitie Nederland) wil systeemcrash, haalt Einstein er bij, en vreest dat gepruts in de marge met salderen, energieakkoord, en "experimenten" e.d. niet het gewenste resultaat zal hebben. Daar kon hij wel eens gelijk in krijgen, maar hij moet zelf ook niet met "energienotaloze" woningen komen als hij netbeheer nog wat inkomsten wil gunnen... Energie+, 4 februari 2013.
Ministeries trachten duurzame lokale energie te saboteren Analyse van vermeende sabotage tactiek van Min. EZ om SER overleg "Nieuwe energie in NL" op decentraal gebied de loef af te steken en hindernissen op te werpen door nieuwe Wetgeving er door geramd te krijgen. Heeft weliswaar wat "complot theorie denken" trekjes (daar hebben EZ en Den Haag dan ook voor de volle honderd procent zelf schuld aan), maar er zitten ook op het gebied van het "nieuwe salderen" beslist enkele belangrijke pijnpunten in het essay. Waar de zwerende vinger op wordt gelegd. iNSnet, auteur Peter van Vliet, 5 mei 2013.
Kritische vragen over onbeperkt salderen Korte impressie van reacties oppositiepartijen m.b.t. nieuw (zeer complex, en met veel vraagtekens omgeven) wetswijzigings voorstel E-Wet. Jansen (SP) vindt alleen gemeenschappelijke voorzieningen salderen veel te weinig. CDA zie gevaren m.b.t. interpretatie onduidelijkheid en uitvoeringsperikelen. PVV vindt dat veel te veel partijen geen belasting meer gaan betalen, en wil weten wat er nu weglekt. SC Online 30 januari 2013.
Naïviteit rond regeerakkoord Blog bijdrage van Jan Willem Zwaag van Green Spread en InEnergie op Energie+ website. Over een bezoekje van een medewerker van brancheorganisatie Energie Nederland, en de heftige tegenstellingen m.b.t. het thema "zelfleveren" van zonnestroom. "De vraag is nu wie van ons tweeën naïef blijkt te zijn". Ik denk dat ik het antwoord wel al weet. Lezen! 21 januari 2013.
Van de verbruiker betaalt naar de kleinverbruiker betaalt Bijdrage van econoom Krispijn Beek over de "onrechtvaardigheden" rond de wijze van innen van energiebelasting. Die echter ook als "prettig bij-effect" heeft dat zonnestroom via salderen al hartstikke rendabel is en een zeer goede investering oplevert. Dus: als er aan de EB gemorreld gaat worden, is collateral damage niet ondenkbaar voor de bestaande populatie saldeerders... Polder PV wordt geciteerd n.a.v. zijn berekening dat per 1 januari 2013 salderen in Nederland veel gunstiger is (geworden) dan met een nieuwe PV-installatie in Duitsland via de flink omlaag gekrikte Einspeise Vergütung. 2 januari 2013.
Duurzaam opgewekte elektriciteit per 1 juli 2013 onbeperkt salderen met eigen verbruik Erik van der Steen, energierecht specialist Boot Advocaten, over "onbeperkt salderen" (dus ook boven 5.000 kWh/jaar netinvoeding) en aanpassing Elektriceitswet die gezien kan worden als een "verruiming" van de salderingsregeling onder kleinverbruikers (max. 3x80 ampère), maar waar technische invulling nog lang niet duidelijk is - hier ook niet besproken. Geen datum (vermoedelijk eind 2012?).
Thijs de la Court (o.a. LochemEnergie) over het lobbywerk met het Ministerie van Financiën om te gaan morrelen aan de energiebelasting structuur om coöperaties "kropje sla" te mogen laten salderen met zonnestroom (e.a. kleinschalige hernieuwbare energie "in de nabijheid"). Complicaties genoeg. Doet u mij maar het Duitse systeem. 20 december 2012.
Salderen gaat fout lopen bij ongebreidelde capaciteitsgroei N.a.v. het voorbeeld Denemarken, waarbij a.g.v. salderen van zonnestroom met een zeer hoog all-in kWh tarief met een hoge belastingdruk, de afzetmarkt explodeerde - en de energieminister besloot om hardhandig te gaan ingrijpen in de regeling voor nieuwe installaties. 17 december 2012.
Notitie 'salderen vóór de meter' [pdf]. Opmerkelijk en gedetailleerd document van jurist mr. Edgar Wortmann (Elannet B.V.) en drs René van der Vegt (VDV Energy B.V.), mogelijk gemaakt door Qurrent Renewable Energy B.V., over de juridische implicaties van het fenomeen "zelf [duurzame] stroom opwekken" achter dan wel vóór de meter. Met als leidraad drie "principes", gelijktijdigheid, verantwoordelijkheid, en nabijheid. En een gewenste combinatie van die drie principes. Curieus dat juist in Nederland, wat op zoveel vlakken, elektriciteit incluis nog zo extreem weinig voorstelt op duurzaam gebied, er zo'n "probleem" wordt gemaakt van het nog marginale en extreem fijn verdeelde fenomeen decentrale invoeding op het net. Terwijl ongecontroleerd zwaar "gebruik van dat net" kennelijk geen issue is of hoeft te zijn. Interessant is de uitgebreide bespreking van 6 pagina's zonder meer. Gevonden op: Nederland Krijgt Nieuwe Energie.nl. 15 november 2012.
Masterclass
Zonnestroom en de Nederlandse wetgeving Deel I: De regels. Voormalig
SenterNovem medewerker Job Swens, voor zichzelf begonnen (J-OB - Joining
Objectives, Rotterdam), is een van de "diepgravers" in de mistige
Nederlandse energie wetgeving (met name: elektriciteit). Hij gaf tijdens
Sunday 2012 een zogenaamde "masterclass" waar hij o.a. vijf
"saldeer situaties" met zonnestroom nader belicht. Stukken van
de presentatie werden overigens geschreven door Sierk Hennes van Greenchoice,
en Michel Chatelin van Eversheds Faasen. Pdf op website Sunday 2012, 7
november 2012.
Salderen
‘light’ onder voorwaarden, goede stap voor groen zegt Greenchoice
Waarin het "groenste" energiebedrijf van allemaal het "nieuwe
salderen" (kropje sla model, maar wel, i.t.t. wat was gevraagd, met
een "lagere te betalen energiebelasting/kWh" waarvan de hoogte
nog helemaal niet bekend is) een goeie zet vind. En waarbij ze schijnen
te denken dat de VIER genoemde partijen die betrokken zouden raken bij
de uitvoering - nog exclusief participerende project ontwikkelaars die
marge willen maken - vast wel in kannen en kruiken zal komen. Waar Henri
Bontenbal van het bekende duurzame blog terecht een kanttekening bij zet
in een "tweet"
van 5 november 2012. 31 okt. 2012.
Investeren
in zonnepanelen voordelig Intrigerende berekeningen voor ondernemers
die vet van bil willen gaan met "onbeperkt salderen" met zonnepanelen
onder een kleinverbruik aansluiting (max. 3x 80 Ampère), van Alfa
Subsidieadviseurs. Hoogst merkwaardig is de berekening met het niet bestaande
construct "vermenigvuldigen met Wattpiek/kWh". Bedoeld wordt
waarschijnlijk "delen door de specifieke opbrengst in kWh/kWp.jaar".
Waarbij er uitgegaan wordt van een extreem conservatief niveau van 800
kWh/kWp.jaar. Verder zonder meer interessant, al komt dit bureau met hun
methodologie uit op een terugverdientijd van 13 jaar, zelfs met meename
van EIA EN KIA subsidies. Wat voor veel ondernemers wel even "slikken"
zal zijn. 27 september 2012
INGEZONDEN
BRIEF: Noodwetjes zijn we heel erg goed in, in dit prutslandje Jurgen
Sweegers van Energieenwater.net publiceerde wat "pittige" stukken
tekst uit enkele mails die Polder PV naar hem stuurde n.a.v. "creatieve"
benadering van het fenomeen "voor de aansluiting om salderen"
(zie link Sweegers van 12 sep. 2012). Neem er een borrel bij. 25 september
2012.
Wie
creëert bakstenen? Ook CO2 emissie"rechten" adept Sjak
Lommers bemoeit zich er weer tegenaan, en houdt wel van wat reuring in
de tent ("Netbeheer Nederland wil collectief salderen van zonne-energie,
wat de overheid potentieel EUR 4 mrd/jaar kan gaan kosten."). Column
op Energeia, 18 september 2012.
Jurgen
Sweegers kronkelt in alle mogelijke bochten... Om "salderen voor
de meter" nu al "is toegestaan" te verklaren. Kronkelt
u met hem mee? (artikel is lang niet volledig wat de "historie"
van "salderen" betreft...), 12 september 2012.
Eerdere
berichtgeving:
Een
kort stukje "vroege historie" van artikel 31-c in de Elektriciteitswet
Bijdrage webmaster PPV (a.k.a. "zonnigtype") op GoT, 12 september
2012
Voormalig EZ SG Pieter
Boot lijkt gederfde energiebelasting te onderschatten Analyse van
een citaat van deze tegenwoordig bij het PBL werkzame energie tycoon (dd.
4 september 2012) door de webmaster van Polder PV.
Zonnepanelen
op het dak: van wie zijn ze eigenlijk? Ook relevant in mistige dan
wel creatieve "kropje sla salderen met zonnepanelen op andermans
dak" constucties. De juridische vraag beantwoord advocaat Michel
Chatelin - misschien niet naar ieders tevredenheid... 21 augustus 2012,
op Energie+ website.
Salderen
sleutel of eendagsvlieg? Bijdrage van Han Slootweg, 9 juli 2012, op
Energie+
“Zonne-energie:
liever saldering dan subsidie” Bijdrage van Michael van Dorp,
3 juli 2012, op EnergieOverheid.nl
Zonnepanelen,
BTW en banen Terecht kritische bijdrage van specialist Henri Bontenbal
over de vermeende werkgelegenheids-effecten van "BTW" maatregelen,
toestaan "zelflevering" constructies (de beroemde "kropje
sla" modellen), e.d. op toename van banen in de PV-sector. Moet gelezen
worden! 30 juni 2012
Atsma
akkoord met saldering experimenten onderzoek O.a. bij flat daken.
Experimenten! 7 juni 2012
Wim
Sinke over heet thema salderen van zonnestroom Salderen nog steeds
nodig, maar dan als brug naar systeem van salderen voor zelfverbruik,
naast aparte prijs voor overschot. Video NewEnergy.tv, 7 juni 2012
Polder
PV tijdens TSF NL '12 over o.a. salderen van zonnestroom. Video NewEnergy.tv,
3 juni 2012
Salderen
is - op termijn - "killing". Terechte kritiek van zonneprof
Wim Sinke op de "houdbaarheid" van het salderen van zonnestroom
in een land met een - nu nog saldeerbaar - absurd energiebelasting tarief
op stroom. Achtergronden van het eeuwige subsidiegez**k tijdens The Solar
Future NL '12 in Haarlem, artikel Energeia 25 mei 2012 (op Eendragt-zon.nl)
Salderen
op afstand Terecht kritisch commentaar van Jan Willem Zwang van Greenspread
op de toekomst van "het kropje sla model" bij grote PV-parken,
25 april 2012. Let ook op reactie Polder PV. Ook verschenen in
Financieele Dagblad.
"Waarheen
leidt de weg van decentrale energiemotie Van der Werf?", bijdrage
van Energeia, 6 april 2012.
Verhagen
trapt Samsom de hoek in: salderen buiten aansluiting om no way!
Bijdrage Polder PV, 30 november 2011.
"Collectief
energie opwekken moet belastingvrij", volgens Paulus Jansen van
de SP, 21 november 2011.
Lekker
door salderen maar weer. Bespreking van de brief van Weekers (VVD)
op Polder PV, over acceptatie van mogelijkheid dat er meer dan 5.000 kWh
gesaldeerd "kan" worden, mits verbruik > opwek, 17 november
2012.
Onbeperkt
salderen: mag dat? Prima bijdrage van Henri Bontenbal over de juridische
nooks and crannies van het "salderen nieuwe stijl", op zijn
uitstekende privé blog, 14 mei 2011.
Wet- en regelgeving
nogmaals doorgelicht (geen garanties op "standvastigheid", het
is "vloeibare" materie)...
Volgens
Stichting Zonne-energie Wageningen (update 14 november 2012, "Salderingsoverzicht
2012")
Salderingsoverzicht
van InEnergie (bij 25 energieleveranciers, particulier en zakelijk
status augustus 2012)
Volgens
uitvoerend Agentschap NL (update 13 juli 2012, "Zonnestroom en
de Nederlandse wetgeving")
Gevolgen
van (nieuw) beleid:
Ex-ante
evaluatie van Green Deals Energie (juni 2012, Planbureau voor de Leefomgeving,
Den Haag - Salderen van zonnestroom in diverse Green Deals op de keper
beschouwd. Rapport 67 pp.)
Andere nuttige
overzichten (zelfde waarschuwing):
Dossier salderen via zoekwoord salderen op goed ingelicht portal Energeia.
Tientallen artikelen, al sedert 2001. Achter Pay-wall.
Dossier
salderen op meest bekende zonne-energie portal van Nederland, dat
van Solar Magazine
Dossier
salderen op web portal Energie Overheid
Salderen
van zonnestroom volgens Duurzame Energie Wiki (Paul Cornelissen).
Salderen
volgens Zonnestroom Producenten Vereniging (ZPV)
Salderen,
terugleveren, zelfleveren volgens de privé blog van Henri Bontenbal
Salderen
en zelflevering volgens Wij Krijgen Kippen uit Amsterdam. Veel links.
Salderen
voor de meter: een grijs gebied groen maken goed doordachte, inhoudelijk
sterke analyse van de problemen rond het "moderne" (buiten eigen
aansluiting om) salderen door de initiatiefnemers achter www.1miljoenwatt.nl
Zelflevering
& Saldering. Uitleg volgens Hier Opgewekt, 14 november 2012)
Kropjes sla: "community net metering", "aggregated net metering", "virtual net metering", "group net metering". Ook wel: "zelflevering american style". Op Renewableenergyworld.com (7 aug. 2012).
Veel
gestelde vragen over teruglevering (en salderen) volgens commercieel
bedrijf LTO Commerce
"Onbeperkt
salderen" volgens commercieel bedrijf The Sunshine Company
("Onbeperkt")
Salderen zonne-energie volgens commerciële leverancier BudgetEnergie
(wolf in schaapskleren: is het oude Atoomenergie.nl)
http://www.zelflevering.nl al een tijdje actief, maar alle links lijken dood te lopen... (dd. 12 juli 2012)
|
