PV-systeem

---

11 februari 2012. IJspret en zonnepanelen. Soms lijken de titels van Polderiaanse artikelen nogal gezocht. Maar dat is ook hier weer niet zo, net zoals dat niet "gezocht" is voor mijn special "sneeuw en zonnepanelen" (zie aparte pagina). Het is begin februari dit jaar magnifiek winterweer, met waanzinnig veel zoninstraling. Polder PV produceert momenteel midden in de winter vele kilowattuurtjes donkergroene stroom, en zijn enkeltarief Ferrarismeter staat inmiddels weer op dezelfde stand die eind januari was "opgetreden". Het apparaat draait overdag lekker terug, ondanks ons - immer bescheiden - stroomverbruik. Sterker, nog, ondanks waarschuwing van de fossiele lobbies dat in Duitsland er in de winter atoomstroom uit het kernsplijter rijke Frankrijk geïmporteerd moest worden vanwege het afschakelen van 8 kerncentrales in post-Fukushima tijd, exporteert Duitsland dezer dagen stroom naar dat ook in een ijzige greep zittende land. Want de Fransen zijn door de atoomlobby - heel dom - massaal aan hartstikke inefficiënte elektrische verwarming "geholpen". De brave Franse burgers stoken zich dezer ijzige dagen helemaal lens met elektra, en ze zijn nu maar wat blij dat de inmiddels zo'n 25 Gigawattpiek aan zonnestroom installaties bij de buren hard aan het werk zijn om de elektrische verwarmingen van de "Duitse stroomoverschotten" m.b.v. (fossiele) elektriciteit te laten voortrazen (de duurzame elektriciteit mag alleen maar in Duitsland het net op, want de burgers daar betalen daar voor, en mag dus niet dubbel worden "vermarkt" en geëxporteerd)...

Maar dit soort winters kunnen natuurlijk ook allemachtigprachtig mooi zijn, en ook, voor zonnestroom idioten als de webmaster van Polder PV, practisch bovendien.

Uw webmaster was namelijk vandaag weer wilgen knotten in de Zwanburger polder, en daarvoor konden we gewoon over het ijs lopen vanaf de Kaag sociëteit. Het was, toen we klaar waren, vroeg in de middag moordend druk op de Zijl en de Kagerplassen. Half Leiden was uitgeschaatst om van deze byzondere gelegenheid gebruik te maken op een vrije, en ronduit schitterende zaterdag:

^^^
IJspret zoals de echte Nederlander dat graag ziet. Van voor naar achter: de Zijl (ijs),
Tengnagel, 't Joppe (ijs), en Warmond met Zwanenburgermolen.

Maar wat heeft dat feestelijke schaats-gedoe nou met zonnepanelen te maken, behalve dat dat prachtige Kagerplassen-ijs ook een beetje blauw is bij heldere hemel? Dat had u natuurlijk wel kunnen bedenken, want op ijs kun je niet alleen schaatsen, je kunt er ook over lopen. De webmaster van Polder PV kan niet zo goed schaatsen, heeft wel - uiteraard - met zwikkende enkels op de Zijl een rondje gedaan, maar kon daarna met zijn stevige schoenen weer aan ook op plekken komen waar je normaal gesproken nooit komt, omdat er (bijna altijd) water ligt. En vanaf die plekken, wist de webmaster van Polder PV, zijn soms leuke PV-installaties te zien, en, natuurlijk, eindelijk eens behoorlijk op de foto vast te leggen. Ik geef hier enkele voorbeelden voor u.

^^^ Zo dichtbij kun je normaal gesproken niet komen op het Zijleiland in de Leidse Merenwijk. Maar nu er een stevig pak ijs ligt, kon ik zo het haventje in lopen, en deze foto van dit al oude PV-systeem maken op een van de villa's daar. Het bestaat uit 28 monokristallijne modules van onbekend fabrikaat. Omdat het al jaren bestaat (te zien vanaf de Zijldijk, aan de overkant van de Zijl), zou het om een paneeltype van zo'n 175 Wp kunnen gaan en een totale systeemgrootte in de buurt van zo'n 5 kWp. Voor "die tijd" (begin deze eeuw) een "behoorlijke" PV-installatie.

^^^ Een andere plek die ik al heel lang op het oog had, is de ("oude") Rijn bij een van de belangrijkste bruggen van Leiden, de spoorbrug bij mijn wijk (de Stevenshof, Leiden west). Telkens als we vanaf station de Vink de trein richting Leiden centraal nemen, valt ons oog vanaf die hoge brug over de hier behoorlijk brede internationaal bekende rivier op dit "tweede blauwe hoekje", dicht bij het eerder besproken exemplaar. Het is lastig om op deze plek te komen, zelfs via het ijs, omdat de bruggen ondanks de lange, strenge vorst periode langdurig passage ook voor durfallende schaatsers onmogelijk maakten. Maar nu was er via twee (!) brug passages (Waddinger brug en de spoorbrug bij de Vink) over het ijs, toch op deze gewenste plek te komen per benenwagen, al was hier vlakbij, onder het midden van de spoorbrug, gewoon open water. De op het ijs zonnende eend lijkt zich niets van me aan te trekken. Hier kon ik een van de drie PV-installaties op deze plek fotograferen (achterzijde Hoge Morsweg, waar je normaal gesproken nooit kunt komen, tenzij je een kano of een roeiboot hebt). Het getoonde systeem bevat 5 gelijksoortige multikristallijne 72-cels modules van een ouder type (waarschijnlijk 5 inch cellen), en een exemplaar met 54 (6 inch) cellen van een licht afwijkend formaat, verder is er niets van bekend.

^^^ Vlak bij het vorige systeem ligt deze opvallende zuid-oost georiënteerde, uit 12 multikristallijne modules bestaande PV-installatie die ook zeer goed vanuit de trein is te zien. Terwijl rechts de schaatsen worden om gebonden, staat het ook alweer enkele jaren bestaande zonnestroom systeem op dit soort prachtige zonnige winterse dagen met name in de ochtend een hoop groene stroom voor het betreffende huishouden te bakken.

^^^ Een stukje meer in de richting van de Haagse Schouw, kwam ik deze verrassende installatie tegen die ik nog helemaal niet kende (boven het hoofd van de achterste schaatser). Het is een opvallende, ongebruikelijk installatie die op een frame opbouw is gemonteerd op het dak van een schuur die hoort bij de rechts buiten het beeld vallende woning. Voor detail zie de laatste foto.

^^^ KLIK op foto voor uitvergroting. Detail van de in de vorige foto getoonde kleine PV-installatie. Achter een grappige mascotte is het op een zware frame constructie (met metalen U-profielen) opgebouwde "setje" met 4 multikristallijne modules te zien, wat vanaf de straat in het geheel niet is te zien. De oriëntatie is wel iets richting zuid verdraaid, maar het systeem staat ongeveer op ZZO. De webmaster van Polder PV is benieuwd of deze zwaan liefhebber (?) straks nog op het niet op de foto zichtbare maagdelijke, ZO georiënteerde schuine dak een leuke uitbreiding gaat toevoegen...

Tot slot
De ijspret heeft vele kanten, dat blijkt wel weer. Polder PV weet van meerdere walletjes tegelijk te eten at your service. En: als u nu nog steeds niet bent gaan schaatsen (of wandelen) "op de Kaag", heeft u belist wat gemist, of u moet nog heel erg snel zijn. Een onvergetelijke ervaring zult u er aan over houden.

Thuisgekomen stond het Visi'sol display voor een 688 Wp deelsysteem ons in ieder geval weer knorrend zijn supersexy halve sinus te vertonen, zoals dat display al zoveel magnifieke zonnige dagen heeft laten zien in de eerste twee maanden van het jaar:

2,5 kWh uit een prehistorisch PV-systeempje van 688 Wp maakt een prachtige specifieke dagopbrengst van maar liefst 3,63 kWh/kWp voor deze deel installatie. Kan een zonnepanelen bezitter nog gelukkiger worden midden in de winter? Dach het nie...

---

9 februari 2012. Updates Ouddorp! Op de website over het Zonnepark bij de Klepperstee zijn de nodige documenten, foto's en een video verschenen met extra - fascinerende - informatie over het project. Ik heb de informatie toegevoegd aan het oorspronkelijke artikel. Hier.

---

9 februari 2012. The heat goes on: Ook Italiaanse SOLON dochter tent dicht, overname kandidaat moederbedrijf Microsol/U.A.E. De wereld is hard aan het veranderen, de PV-business neemt daarin "the lead". Faillissementen, herstructureringsoperaties, consolidaties, schokkende sluitingen van "verouderde" productie faciliteiten (die nog slechts een paar jaar geleden als "state of the art" werden beschouwd...). Het gebeurt allemaal, en er geschiedt onvoorstelbaar veel in een onwezenlijk korte periode. Laatste tale-telling berichten (er is een groeiend aantal van dit soort onheilstijdingen dit jaar):

(1) PV projectontwikkelaar Sunconcept uit het Duitse Limburg heeft insolvenz aangevraagd, en 100 medewerkers dreigen op straat te belanden (bericht).

(2) Roth & Rau, eigenaar van het Nederlandse OTB Solar (Eindhoven), gaat 200 mensen in binnen- en buitenland laten afvloeien en op termijn zo'n veertien (!) dochterbedrijven afstoten. Vooralsnog lijkt OTB Solar niet op het lijstje te staan, maar onrustbarend is het beslist (bericht).

(3) Het machtige Bosch conglomeraat, wat zich met de zeer intensieve en kapitalen vretende bemoeienissen met de zonnestroom industrie onafhankelijker wilde gaan maken van de bedrijvigheid in de auto-industrie (tot voor kort hun core-business), gaat de bouw van een nieuwe Solarfabrik in het goedkope (!) Maleisië uitstellen wegens de sterk verslechterde omstandigheden op de internationale PV-markt. Bosch heeft de oude onafhankelijke PV-bedrijven Ersol, Aleo Solar, en Johanna Solar met veel geld opgeslokt en kreeg recent van de kartel autoriteiten toestemming om ook nog eens de omvormer dochter Voltwerk van het nog steeds zwaar in de financiële problemen verkerende Conergy over te nemen (bericht).

(4) Zelfs de extreem succesvolle Amerikaanse dunnelaag onderneming First Solar, die al 5 GWp aan CdTe PV-modules heeft verkocht, moet nu fors in de remmen. Het bedrijf heeft aangekondigd dat in de nog zeer recent met een nieuwe productie hal uitgebreide Duitse fabriek (verdubbeling productie capaciteit!) in Frankfurt/Oder bij de Poolse grens de 1.200 werknemers voor maar liefst een half jaar in "kurzarbeit" zullen moeten gaan, de productie moet vanaf 1 maart dit jaar worden gehalveerd (bericht)...

In het kort: de sector staat overal op zijn grondvesten te schudden. En in die hoogst riskante en "brisante" business, waarin grote PV bedrijven the moment we speak staan te wankelen, willen risico zoekende investeerders dus een Nederlands proef fabriekje van nog steeds niet commercieel rijp zonnefolie gaan redden van de ondergang met hulp van geld van brave, goedgelovige burgermensen... (zie berichtgeving op Polder PV over Helianthos).

Het probleem SOLON
Ik had eerder al bericht over de faillissements-aanvraag van SOLON SE, ooit (lees: zeer kort geleden) nog "Duitslands' trots" op het gebied van zonnestroom systeem innovatie. Zeer bittere pil voor de Duitsers: een Indisch-Arabische onderneming genaamd Microsol uit Fujairah in de op gas en olie drijvende emiraten-cluster genaamd Verenigde Arabische Emiraten (U.A.E.) is een zeer serieuze kandidaat voor overname van (waarschijnlijk) de grootste krenten in de pap ("große Teilen übernehmen", zie Photovoltaik.eu bericht). Het Duitse Bundesnetzagentur, marktwaakhond pur sang, heeft inmiddels goedkeuring verleend aan een eventuele overname ("Freigabe", 2 februari 2012, zie screendump).

Screendump van de pagina Laufende Zusammenschlussverfahren van
het Bundesnetzagentur dd. 9 feb. 2012.

Er is nog een tweede overname kandidaat waar nog niets over bekend is gemaakt.

Er was ook nog dat "akkefietje" met de Italiaanse dochter Solon S.p.A., die claimde "juridisch onafhankelijk" te zijn van de moederholding. Welnu, dat sprookje is inmiddels ook achterhaald. Die "onafhankelijke" Italiaanse module producent heeft inderdaad de productie stilgelegd en 70 werknemers kunnen thuisblijven en moeten waarschijnlijk elders emplooi gaan zoeken, al is de suggestie dat er via een sociaal plan nog werk voor hen gevonden zou kunnen worden (persbericht van Solon S.p.A. van 8 februari 2012 op website Photon). Volgens de berichtgeving wordt de prijsdruk van goedkope modules uit Azië als oorzaak gezien. Het Italiaanse bedrijf zou nu moeten worden omgebouwd tot project ontwikkelaar, al zijn er daar "nogal wat" van in zowel Italië als daarbuiten...

^^^ Foto genomen tijdens Intersolution 2011 in Gent (13 januari 2012), bij de stand van de toen al als "Insolvenz kandidaat" bekend staande Duitse top onderneming SOLON SE. Het bedrijf heeft de nodige systeem innovaties op haar naam staan, en liet die ondanks de zware crisis die het bedrijf doormaakt (wat zal er van deze onderneming overblijven, en onder welk gesternte dan wel?) ook weer zien. Hier een prachtig installatie concept (SOLfixx) voor platte daken waar geen schroef meer aan te pas komt, wat een zeer lage hellingshoek heeft waar de wind geen vat op kan krijgen (uiteraard uitgebreid in windtunnels getest). En waarbij de modules op slimme wijze met de blauwe kunststof koppelstukken aan elkaar worden geschakeld. Gevolg: minimale arbeidstijd op het dak, dus kostenbesparing van het juiste soort zoals de PV-industrie aan de lopende band weet te ontwikkelen - zelfs in stormachtige tijden voor de sector... Links achteraan ook nog een aanduiding van een andere byzondere systeem innovatie, SOLraise. SOLON werkte met het Israëlische bedrijf SolarEdge samen om een volledig in het module (meer specifiek: in de junction box) te integreren power optimizer te gaan uitbaten, waardoor elk module een onafhankelijke en optimale Maximum Power Point tracking krijgt en panelen zelfs afzonderlijk zijn uit te schakelen in het geval van bijvoorbeeld brand. De toekomst van deze revolutionaire technische innovaties van SOLON SE is gezien het aangevraagde faillissement ongewis... NB: voor een uitstekende foto reportage van enkele hardware ontwikkelingen cq. snufjes op de door dik 5.200 mensen (23% Nederlanders!) bezochte Intersolution 2011 verwijs ik u gaarne naar de website van Zonnepanelen Volendam, waar de ter zake (zeer) deskundige installateur Dennis Tol een mooie en informatieve reportage heeft samengesteld. Dat scheelt Polder PV weer een hoop werk, bovendien heeft de webmaster van PPV vooral veel staan ouwehoeren in Gent, en heeft hij zelf niet zoveel gezien (info over nieuwe technische ontwikkelingen haal ik meestal toch uit het vakblad Photon)...

Sowieso gaan talloze bedrijven in Italië het heel erg moeilijk krijgen. De (Duitse) EEG (en daar van afgeleide varianten) hatende nieuwe president van het land Mario Monti heeft al enkele dictaten doen uitvaardigen die vooral de bouw van nieuwe grootschalige projecten waarmee het land in twee jaar tijd is volgeplempt door iedereen die maar aan modules kon komen zo'n beetje tot volledige stilstand zal doen laten komen. Daar gaat een "markt" van vele gigawattpieken potentie in een paar pennenstreken naar de filistijnen worden geholpen, mark my words... (hardste les van allemaal: vertrouw NOOIT meer politici als het om incentives voor duurzame energie gaat).

... en dan mag u proberen te verzinnen waar in vredesnaam die miljoenen PV-modules die "normaal" in Italië (en Duitsland) en masse werden weggezet, straks dan wel "moeten" worden afgeleverd zonder dat de bedrijven die dat willen doen direct door negatieve marges om zullen gaan vallen ...

http://www.photovoltaik.eu/nachrichten/details/beitrag/solon-schliet-modulwerk-in-italien_100007132/ (bericht van 9 februari over de sluiting van de module productie bij Solon S.p.A. en de "heroriëntatie" van die Italiaanse dochter van het SOLON moederbedrijf)

---

9 februari 2012. Misbruik wordt niet gestraft... Het zijn letterlijk en figuurlijk "barre tijden". Niet alleen qua temperatuur, maar natuurlijk ook voor de hardware fabrikanten van zonnepanelen die het nodige krijgen te verstouwen dit jaar aan onzekerheden over de markt afzetten. Misschien moeten de producenten "andere" wegen in gaan slaan om nog wat leuke volumes te kunnen blijven verkopen, nu hypocriete politici - volslagen absurd in energie crisis tijd - een enorme hekel aan dat prachtige blauwe/zwarte spul lijken te gaan krijgen.

Ik kreeg recent een fraai staaltje "oneigenlijk gebruik van zonnepanelen" in mijn mailbox, van een afzender uit het bitterkoude hoge noorden (ook al gaat "De Tocht Der Tochten" daar helaas niet door). Het illustreert wederom het feit dat PV-modules nooit zo goedkoop zijn geweest. Waardoor die prachtige apparaten ook voor "andere" doeleinden kunnen worden gebruikt dan waar de noeste producenten van dat ooit prijzige spul die dingen voor bedoeld leken te hebben (stroom produceren op uw dak). Wellicht dat deze vlijtige lieden zich flink achter de oren gaan krabben als ze onderstaande foto ooit zullen zien. De titel van de e-mail was "NIEUW! PV ook comfortverhogend!"

Begeleidende tekst bij deze opmerkelijke foto: "Lekker tegen de koudeval. Anders valt de koude lucht als een baksteen onder je bureautje door."

Inzender bekend bij PPV.

Nog meer oneigenlijk gebruik - wel lekker
Een tweede geval van oneigenlijk gebruik kwam ik alweer een tijdje geleden tegen, nota bene in de Duitse PV-module fabriek (Gelsenkirchen) van het zeer Nederlandse Scheuten Solar, tijdens een excursie van ODE, alweer op 16 mei 2009 (zie prima verslag van collega in duurzaamheid verslaggeving, Henk Daalder).

Het betreft hier een fraaie tafel in de ontvangstruimte van Scheuten Solar's module fabriek. In het tafelblad is een fraai, langwerpig multikristallijn PV-"module" ingebed wat als mooi decoratief element de bezoekers tegemoet straalt. Gezien de structuur van de zonnecellen zou het ding mogelijk zelfs al uit de tijd kunnen zijn dat Shell Solar hier de scepter zwaaide, maar dat weet Polder PV niet. Erg leuk gezicht, zo tijdens het Limburgse Vlaai eten in Duitsland (waarvoor trouwens nogmaals hartelijk dank aan de directie van Scheuten Solar). Voor detail zie:

Limburgse abrikozenvlaai en kristallijn silicium - een heel aparte combinatie...

Mocht u ook voorbeelden van "oneigenlijk gebruik" van zonnepanelen en/of cellen hebben, gaarne een foto met korte explicatie richten aan Polder PV...

---

8 februari 2012. Nederland wordt Zonnestroom Gek deel xx: Van klein naar groot. Ik heb u in de afgelopen maanden al e.e.a. laten merken van de zonnestroom storm die dit jaar over ons polderlandje gaat waaien. Twee zeer recente voorbeelden. Klein en "groot". Dat laatste uiteraard met een potje zout nemen s.v.p., maar wel van toepassing voor Nederlandse begrippen.

(1) Klein - onverwacht bericht n.a.v. melding op PPV
Nog geen 3 dagen na publicatie van mijn foto en korte beschrijving van het "Leidse Blauwe Hoekje", kreeg ik een enthousiaste mail van een mij bekende Leidenaar die in de buurt van dat "hoekje" woont, en die suggereerde op 8 februari even langs te komen. De gelukkige inwoner had genoeg van zijn antieke Shelletjes (4 stuks van het oudste type wat Polder PV ook op het dak heeft liggen). Althans, hij vond het hoog tijd dat die gezelschap kregen, want dat schuine dak was verder zo kaal. Onverwachts rap wist hij een bestelling voor elkaar te krijgen, en ondanks de winterse omstandigheden werden de 6 Chinese panelen nota bene door een installatiebedrijf uit de buurt wat ik ook niet eens kende (...) rap vanmiddag op het dak bevestigd. Misschien dat de gelukkige er nog een verhaaltje over schrijft. Maar vanaf 9 februari gaat dit huishouden een hoop extra zonnestroom bakken, that's for sure. Het is "symptomatisch" voor de chronische uitbreidingszucht die bijna onontkoombaar is als je eenmaal tot het zonnestroom geloof bent bekeerd...

Polder PV maakte natuurlijk al stiekem een foto'tje om u lekker te maken, het "blauwe hoekje" heeft inmiddels een wat groter bereik gekregen...

^^^ Foto genomen met tegenlicht tijdens beginnende winterse avondschemering, 8 februari 2012 (de dag dat "De Tocht Der Tochten" in Fryslân werd afgeblazen...). In het midden tussen de twee dakkapellen het oudste setje van vier portrait opgestelde, en in het dak ingebouwde Shell Solar modules uit het begin van deze eeuw, die nog steeds prima blijken te presteren (net als bij Polder PV). Er onder en er boven telkens drie in landscape gemonteerde nagelneue Chineesjes. De buurman ter linkerzijde was al een tijd geleden door het zonnestroomvirus aangestoken en had zelf al een leuke set van dat groene stroom genererende spullie op het dak laten aanbrengen. (hoek linksonder, achter de boom). Polder PV is benieuwd wanneer de andere buren "overstag" zullen gaan. Vrijwel zuid georiënteerd dak, wat wil je nog meer? NB: leuk detail, let op de fors geknotte boom links. Wie zou dat hebben gedaan? U mag maar een keer raden...

---

(2) ... naar een ietwat grotere schaal. 840 kWp vrijeveld installatie in Ouddorp eindelijk in de maak. Inclusief updates 9 feb. 2012! Kernsplijt specialist Delta zou waarschijnlijk willen dat Goeree-Overflakkee in Zeeland lag, maar helaas voor hen ligt dat eiland, wat soms zo "Zeeuws" aan doet, in Provincie Zuid-Holland. Daar wordt al een lange tijd (eerste plannen alweer van 2007!) nogal gesteggeld over een snood plannetje van de uitbater van recreatiepark De Klepperstee in gemeente Ouddorp, die op 600 meter van het Noordzee strand een vrijeveld PV installatie op het eigen grondgebied wilde om het bedrijf "CO2 neutraal" te kunnen maken. De meest onzinnige polderkolder is daarover de vermoeiende provinciale kanalen gepasseerd, en het heeft weinig gescheeld of dat zonnestroompark was gedoemd om voor eeuwig in een stoffige ambtelijke bureaulade te verdwijnen. Er werd zelfs volgens de berichtgeving SDE subsidie door toen nog SenterNovem "verstrekt" (zie echter ook verder).

In juni 2010 weigerde "mijn" provincie Zuid-Holland om toestemming voor een vrijeveld PV-installatie te geven, met o.a. als argument dat het plangebied rond de Ridderstee als "historisch schurvelingen gebied" stond aangeschreven wat een andere bestemming in de weg zou staan. Schurvelingen zijn oude beplante zandwallen, die vooral rond Ouddorp nog als historisch en ecologisch waardevol landschaps-element worden gezien (let echter s.v.p. zeer goed op het commentaar van landschapsarchitect van den Berg in de video op de Klepperstee site, die het essentiële verschil met de tachtig kilometer "zandwallen" uit de doeken doet!). Blijkbaar viel die teleurstellende beslissing met afwijzing van een zeer duurzaam initatief verkeerd bij de meeste Statenfracties (en, not in the least, bij gemeente Goedereede waar Ouddorp toe hoort), want die hebben dat uiteindelijk gewoon terug gedraaid, zodat er alsnog toestemming werd verkregen (berichtje 2 sep. 2010 op website Klepperstee).

"Door realisering van het veld met zonnepanelen, verdwijnt de historische akker, door toevoeging van een gebiedsvreemd element met een industriële uitstraling". Gedeputeerde Staten van Zuid Holland over de plannen voor een zonnestroom park naast de Klepperstee in Ouddorp (uit dit bericht van PZC van 15 juni 2010) "Nee, een zonne-energie centrale is als een prima inpasbare vorm van laag bij de grondse moderne energieteelt te beschouwen, en vormt derhalve geen structurele aanpassing van de ruimtelijke cultuurhistorische kwaliteiten ..." ... aldus de landschapsarchitect Justus van den Berg, RBOI Middelburg, die de provinciale adviseur op het gebied van landschap zegt te citeren ... (video op Klepperstee Zonnepark webpagina).

Gelukkig is die verschrikkelijk stroperige "red tape" dus - soms op onnavolgbare wijze - te omzeilen, of botweg open te knippen. En de realisatie is dus toch, met de nodige tovertruuks, gelukt, waarvoor een dik compliment. Het werk is echter nog niet af, want het park staat er nog niet in zijn geheel, maar er is al een fors begin gemaakt. In kleine kring is er op maandag 6 februari 2012 al een mini-feestje gehouden (kort berichtje op website Klepperstee, correctie op een AD artikel). Bij die gelegenheid zijn er symbolisch een paar multikristallijne Suntech zonnepanelen gemonteerd. Uiteraard was daar de initiatiefnemer bij, de heer den Hollander, eigenaar van het met maar liefst vier "sterren" toebedeelde recreatiepark. Wat er misschien wel een vijfde ster voor extra duurzaamheid bij zou kunnen krijgen. De Klepperstee heeft bijvoorbeeld ook al mobiele sanitair units voor het camperpark met groene sedum daken (bericht). Een van de voorwaarden voor realisatie was dat het park zo goed mogelijk zou worden afgeschermd van de omgeving ("niet zichtbaar vanaf de openbare weg"), wat in de vorm van extra of verhoging van bestaande zandwallen om het park heen gestalte moest krijgen, "passend bij het karakter" van het gebied. Een zeer typische bij elkaar gepolderde oplossing, dus.

Pikant
Er zijn wel meer "pikante" zaken rond de realisatie van dit "lang verwachte, toch gekregen" zonnestroom park. Zo was aanvankelijk nog sprake van samenwerking met energieleverancier Eneco. Echter, nu blijkt dat de zeer actieve lokale windcoöperatie Deltawind 30 jaar lang het beheer over het PV-park krijgt (en formeel opdrachtgever van het park is), wat een enorme vergroting van de nog relatief kleine zonnestroom portfolio betekent van deze progressieve club. Tot nu toe heeft de coöperatie kleinschalige projecten op het gemeentehuis in Middelharnis, en op drie scholen op Goeree-Overflakkee, gerealiseerd. Dit park is een unieke kans geweest, waar wel nogal wat spraakwater over moest vloeien binnen de dik 1.450 eiland-bewoners leden tellende vereniging voordat alles in kannen en kruiken was. De core-business van Deltawind blijft uiteraard windkracht, waar veel meer stroom uit is te peuren voor hetzelfde geld (nog wel, althans...). Directeur Monique Sweep stelde zelfs plagend dat het "een forse investering vraagt en maar beperkt zal opleveren"...

Desondanks werd op de ledenvergadering van 8 december 2011 moedig tot "overname van het grote zonnestroomproject" besloten, waartoe financiële reserves met goedkeuring van de leden werden aangesproken. Een prima keuze, als het aan Polder PV ligt. Naast windrijk zijn de "Zeeuwse en Zuid-Hollandse eilanden" immers een van de meest zonrijke lokaties in Nederland.

Wel is in later op de Klepperstee site verschenen documentatie nog steeds sprake van Eneco als "leverancier" van de installatie. In een van de documenten dook bovendien het welbekende logo van zonnestroom plannings-specialist Oskomera uit Deurne op. Dus wie nu precies het project gebouwd heeft zullen we vast nog wel horen. Het kan nog steeds een van beide partijen zijn geweest, of, zoals wel vaker geschiedt, de een als opdrachtgever, de ander als "EPC contractor" (die constructie is wel vaker toegepast, OSPS heeft bovendien ook het nagelneue hoofdkantoor van Eneco van het nodige zonnestroom moois voorzien) ...

Onbekend is hoe precies de baten en lasten van de opbrengsten van het park zijn geregeld. Bijvoorbeeld, hoe de stroomopbrengsten worden verrekend. Gezien het feit dat de Klepperstee in de vorm van de onderliggende holding Ridderstee Holiday B.V. de SDE beschikte partij is, zal die de lucratieve Staatssubsidies wel de komende 15 14 jaar mogen gaan incasseren. En natuurlijk ook nog voor een prikkie de stroom af gaan nemen via een slimme belasting constructie in samenhang met het beheer door coöperatie Deltawind.

Pikant hors categorie
Die SDE beschikking is trouwens ook weer een zeeeeer typisch 'ollands "verhaal apart". Want Ridderstee heeft niet slechts één beschikking. Ze hebben er allemachtig veel ontvangen. Want blijkbaar, om een maximale "kans" op een vette subsidie te krijgen, heeft Ridderstee voor de kleine categorie SDE 2009 aangevraagd en niet voor de (bij voorbaat kansloze) "grote" categorie (die sowieso op slechts 100 kWp was gemaximeerd). Maar die "kleine" categorie was ook gemaximeerd op ... 15 kWp!!! In de beschikkingenlijst van Agentschap NL (zie exemplaar van 1 januari 2012) staan dan ook een spectaculaire hoeveelheid beschikkingen onder de Ridderstee holding, 58 stuks van elk 15 kilowattpiek, totaal dus beschikt ("invulbaar") 870 kWp!

Screendump met klein stukje van de lange lijst beschikkingen die de holding van de Klepperstee (Ridderstee Holiday B.V.) toebedeeld kreeg van - destijds nog - SenterNovem. In totaal maar liefst 58 (!) stuks van elk 15 kWp, maakt in totaal 870 kWp wat met dit absurde pak papier door onze overheid is "afgetikt". Onnavolgbaar ingewikkelde subsidiekermissen leiden immers gegarandeerd tot creatief (en innovatief...), zo u wilt, "reactief" ondernemerschap. De Ridderstee kan met deze beslist niet door EZ bedoelde ordner aan beschikkingen alsnog haar vurig gewenste vrijeveld installatie (!!!) gaan realiseren. >>>

Hoe kan het überhaupt zijn gelukt om voor een vrijeveld installatie te opteren onder de SDE regeling die absoluut niet bedoeld was voor dat soort door EZ met misprijzen (en afgrijzen) bekeken grote vrijeveld projecten? Door een van zoveel gigantische gaten in de Wetgeving die de ambtenaren in hun absurd ingewikkelde web hebben achtergelaten:

^^^ Screendump van de oorspronkelijke Staatscourant publicatie van de "Regeling aanwijzing categorieën duurzame energieproductie 2009", Staatscourant nr. 60 van 27 maart 2009. Let op de toevoeging onder artikel 8, lid 1 b: alleen installaties "op of tegen een gebouw in de zin van de Woningwet...". Maar die toevoeging is alleen onder lid b geplaatst, voor de categorie "groot" > 15 kWp. Omdat onder lid a, installaties van maximaal 15 kWp, die toevoeging niet aanwezig was, kon de slimme uitbater van de Klepperstee dus maximaal uitpakken met een hele zwik aanvragen "kleiner dan of gelijk aan 15 kWp". En aldus zijn vurig gewenste zonnestroompark (waar geen gebouw "aan" zit) realiseren. Omdat er uiteindelijk 58 Ridderstee beschikkingen "SDE 2009 klein" uit de goochelhoed van de notariële trekker van de lootjes van die regeling kwamen gerold...

Duidelijk wordt uit bovenstaand voorbeeld, dat de ambtenaren van EZ in hun eigen domme valkuil zijn gevallen en dat het ongewenste vrijeveld systeem op dat zonnige Zuid-Hollandse eiland, ondanks verdere tegenwerking van ook nog de provincie zelf, er dus toch is gekomen. Ik ben benieuwd of er een ambtenaar van EL&I bij de echte feestelijke opening van het park zal zijn. Ik vraag het me af... In ieder geval was bij het reeds op maandag verrichte kleine onderonsje (niet voor het publiek) ook de wethouder Tollenaar aanwezig die zich straks op de borst mag kloppen een van de grootste vrije veld installaties van Nederland op "zijn" grondgebied te hebben. De grootste is 1,8 MWp Azewijn op een vuilnisbelt, een zwaar provinciaal gesubsidieerd (1 Euro/Wp voor naamloze OEM amorf Si modules) Pfixx Solar project. Waarna Ecopark Waalwijk / 674 kWp PV op een peperdure hang constructie op een afvalberg door Eneco met het nodige MEP geld gefinancierd kon worden. Daarna is er vrijwel niks. Ook was uiteraard een trotse mevrouw Sweep, directeur van Deltawind, van de partij, om deze "symbolische plaatsing" eigenhandig uit te voeren...

^^^ Screendump van het bericht in Flakkeenieuws, met een foto van het "intieme" onderonsje tussen de initiatiefnemer, heer den Hollander (rechts), mevrouw Sweep (met accuboormachine), wethouder Tollenaar (met bril, links), en een te hulp schietende werknemer van het - toen - nog niet bekend gemaakte installatie bedrijf, op maandag 6 februari 2012. Foto © Deltawind, in Flakkeenieuws (deze link).

Tot slot - technische details
Afrondend ook nog even een paar details over het inmiddels in bouw zijnde Zonnepark Ouddorp. Daar maakte de berichtgever Flakkeenieuws.nl wel meteen een enorme blunder mee. Want ze stellen dat de grootte van het (1,3 hectare tellende) park "840Wp" zou zijn, waar uiteraard een waarschijnlijk onbegrepen "k" in ontbreekt (artikel is blind gekopieerd door provincie Zuid-Holland...). Ik vermoed dus dat bedoeld wordt dat het uiteindelijke park, ondanks de 870 kWp aan verkregen "beschikkingen" slechts 840 kWp groot zal worden. De productie wordt geschat op 787.000 kWh/jaar ("225 huishoudens"), wat bij mijn interpretatie van "840 kWp" in zou houden dat er met een specifieke opbrengst van "slechts" 937 kWh/kWp.jaar gerekend zou worden. Gezien de zeer hoge specifieke opbrengsten in Zuidwest Nederland (bij optimale oriëntatie) zou het me hogelijk verbazen als ze de "1.000" niet zouden halen.** Overigens: de uitbater krijgt natuurlijk maar 850 [kWh/kWp.jaar] maal 840 = 714.000 kWh/jaar gesubsidieerd vanwege de bezopen maximering in die regeling.

** Bolognese picquante Enecoense Toegevoegd 9 feb. 2012: Pikant, pikant, pikant... Op de website van het Zonnepark is inmiddels een document van de eerste (??) aanbieder Eneco verschenen (14 okt. 2009) wat nog rept van een oorspronkelijke projectgrootte van 510,3 kWp en een jaaropbrengst van ... 450.000 kWh (86% van de in dat document geciteerde 524.914 kWh die de Ridderstee per jaar zou verbruiken). Dat zou betekenen dat die grote energiejongen, die toch echt beter zou moeten weten, daar rekende met een specifieke opbrengst van slechts ... 882 kWh/kWp.jaar!!! In een van de zonnigste delen van Nederland. Met "panelen met een hoog rendement" ("hoog vermogen tegen een goede prijs"). Volgens mij moeten de zonnestroom specialisten van Eneco eens een week op opfriscursus naar Duitsland toe om zich te gaan verdiepen in opbrengstberekeningen voor PV-installaties (of bij Siderea.nl te rade gaan, dat is wat dichter bij huis)... Nog meer pikant spul in dat document: er was sprake van nog eens 390 kWp "aanhouding" bovenop de genoemde 510 kWp (wat echter in de Agentschap NL documentatie absoluut niet is terug te vinden, er zijn geen andere beschikkingen dan de reeds genoemde 58 stuks van 15 kWp in SDE document 2009 "klein" te vinden [maakt maximaal 870 kWp], en geen andere entries onder SDE 2009 "groot", noch onder SDE 2008). Wat betekent dat Klepperstee oorspronkelijk zo'n 900 kWp (60 aanvragen) gedaan zou hebben, waarvan er dus uiteindelijk "maar" 58 stuks door SenterNovem zouden zijn beschikt. Ook wordt gerept (ook in de Klepperstee promotie video) van het "verlopen van het project" in januari 2011 vanwege de SDE subsidie beschikkingsdatum. NB: een ander document stelt dat de beschikkingsdatum juli 2009 was, en dat het project binnen 18 maanden moest zijn opgeleverd voor het begin van de energie levering. Het is nu februari 2012, en het project was tijdens het schrijven van dit stukje nog slechts op 2/3e van de realisatie (bij de module opbouw). Dat betekent dat er alweer bijna dertien maanden (van de 15 jaar) SDE subsidie door de project aanvrager is misgelopen, en dat de Staat dat geld dus in de zak kan houden... Lang leve de EZ/EL&I/Provinciale bureaucratie... Verder wordt in het Eneco document gesproken van "zo laag mogelijke kosten voor het meten van de bruto productie" van de installatie in de aanbieding van de Eneco holding, en het "samenvoegen van twee netaansluitingen" om kostenvoordelen te kunnen bereiken. Een onfris stel voordelen voor een energiebedrijf waar geen enkel onafhankelijk zonnestroom specialist ook maar iets in kan "betekenen", omdat zowel het meetdomein als het "netgebeuren" door de monopoloïde netbeheerders is ingepikt, en de Eneco holding onterecht nog steeds niet is gesplitst... Eneco voerde voor de complete installatie inclusief die extra netkosten, meter aansluiting, maar exclusief een 250 meter lange AC kabel, graafwerkzaamheden en aanleg van hekwerken en zandwallen, een prijs door van 1,87 miljoen Euro voor 510,3 kWp. Een heftige prijs van 3,66 Euro/Wp, zelfs als je de geplande realisatie in het jaar 2010 bedenkt, toen de mondiale module prijzen al flink onderuit gingen. Oh ja, in het laatste blad stelde Eneco brutaalweg voor om ook nog eventueel een financiële bijdrage van provincie en/of gemeente losgepeuterd te krijgen. Energiebedrijven zijn al vele jaren gepokt en gemazeld in het wegslepen van zoveel mogelijk "extern geld" om zelf zo hoog mogelijke marges te kunnen draaien op dit soort sexy projecten...

In de berichtgeving gaat het trouwens over "een kleine 3.000 PV-panelen" (video: 10.000 vierkante meter zonnepanelen). Als je uit zou gaan van 840 kWp en 3.000 modules kom je op een paneel type van 280 Wp. We zullen later mogelijk nog vernemen wat voor modules er precies zijn gebruikt, en hoeveel dan wel. Aangezien inmiddels ook een serie foto's op de zonnepark pagina van de Klepperstee is gezet, kunnen we al duidelijk maken dat het om multikristallijne Suntech modules gaat (niet gek als je bedenkt dat Oskomera partij zou kunnen zijn geweest bij de planning en eventuele bouw, Suntech is immers hun "huismerk").

"Vandaag is het 2000e zonnepaneel op zonnepark Ouddorp aan Zee gelegd. Op naar de 3000...! Grootste grondgebonden zonnepark in Nederland!". Tweet van Gert-Jan v.d. Valk (o.a. Bestuursvoorzitter Deltawind-duurzaamheid) op 6 februari 2012. De bewering klopt zoals gebruikelijk niet, tenzij de heer v.d. Valk vind dat het Azewijn (Gld.) 1,8 MWp park, wat slechts een paar meter boven maaiveld op een antieke afvalberg is ingericht in 2010-2011, niet "grondgebonden" zou zijn - wat natuurlijk onzin is. Waar zouden ze anders die ramfundamenten daar in hebben moeten rammen ("stabiele laag van klei, bovenop een zandpakket", zie video)???

In ieder geval zal het recreatiepark slechts een deel van die grote hoeveelheid stroomproductie gaan opsouperen, de rest gaat ongetwijfeld via een bij Deltawind bekende "windstroom invoeding" constructie het net op. Uiteraard vergezeld van mogelijk de nodige lucratieve groencertificaten voor de uiteindelijke afnemende "leverancier", die daarmee wat mooie groene verf op het gezicht kan gaan schilderen. Ook al zal het allemaal qua fysieke opbrengst minder zijn - volgens de voorzitster van Deltawind - dan slechts 1 van hun windturbines op Ooltgensplaat per jaar produceert.

^^^ Een deel van het in aanbouw zijnde Zonnepark de Klepperstee. Hier zijn vier rijen frames reeds met twee rijen Suntech modules in portrait boven elkaar onder een relatief lage hellingshoek (ongeveer 20 graden) gemonteerd, er achter moet nog "een en ander" gebeuren. Helemaal achteraan enkele recreatiewoningen van het uitgestrekte complex. Aan de rechterzijde een van de veelbesproken zandwallen (waarschijnlijk ontstaan in de veertiger jaren, landschapselementen die we volgens de in de Klepperstee video geciteerde landschapsarchitect absoluut niet mogen verwarren met de veel lagere middeleeuwse erfgrenzen, de "echte schurvelingen"), waar de Provincie tijdens de moeizame onderhandelingen bijna letterlijk (of was het figuurlijk?) over "viel". Nieuwe PV-bedrijven hier actief? NB: in de fotoserie op de site van de Klepperstee zijn installateurs aan het werk met logo's van de firma VDH foliekassen BV uit het niet heel ver van mijn woonplaats gelegen Hazerswoude-Dorp. Blijkbaar laten die lieden zich ook graag inzetten voor zo'n leuke klus als het optuigen van een zonnestroom parkje, tussen alle kassenbouw klussen door. Ze blijken, zo ontdekte ik later, een heus eigen specialistisch installatiebedrijf te hebben, VDH Solar Systemen, wat nauwe contacten heeft met de specialist Van der Valk Solar Systems uit Monster (Westland). Waar zo te zien de gebruikte onderstellen vandaan zouden kunnen komen... Goed om in het achterhoofd te houden mocht u zelf plannen hebben in die richting... Alle drie de hier getoonde foto's © de Klepperstee (deze webpagina)
^^^ Idem, de westzijde, langs een nieuw opgeworpen zanddijk die blijkbaar als een soortement van uit de kluiten gewassen nieuwe "schurveling" in de ogen van de Provincie Zuid Holland dit duurzame fraais moet "afschermen" van mogelijk gepijnigde ogen (???) van het publiek. Je had zonder die kunstmatige dijk natuurlijk ook vele Nederlandse zonnestroom toeristen kunnen aantrekken. Maar misschien gunde de provincie de uitbaters van de Klepperstee die potentiële extra inkomsten bron wel niet. Dat kan natuurlijk ook...
	<<< Op foto 9 van de reportage op de Klepperstee site (detail) wordt eindelijk duidelijk van welke producent de multikristallijne modules afkomstig zijn. Dat zit wel snor: Suntech was in 2010 de grootste (Chinese) zonnecellen producent ter wereld...

Ook is Polder PV zeer benieuwd wat voor subsidiebedrag dat project zal gaan krijgen. We mogen hopen dat het feit dat er slechts "15 kilowattpiek" beschikkingen zijn vergeven voor dit voor Nederland "grote" project, niet in zal gaan houden dat ze dit jaar aanspraak zouden kunnen gaan doen op een absurd hoog voorschot bedrag van 30,8 Eurocent per kilowattuur (SDE tabel!). Want dan mogen van mij de ambtenaren van EL&I die deze waanzin op hun geweten hebben door ons achterlijke parlement op een heet hellevuur worden gebraden...

... en er komt nog meer zonnestroom park spul aan, waar PPV u later over hoopt te berichten.

Nederland is definitief zonnestroom gek geworden. Op zeer 'ollandse wijze. Dat dan weer wel...

Toegevoegd ... natuurlijk een onvervalste polderiaanse E-limerick...

Onverwacht, toch gekomen, dat SDE vrijeveld systeem...

Een slimme ondernemer gezeteld op Goeree dacht bij zichzelf, ik participeer in die Es-Dee-Ee. Ik vraag achtenvijftig maal subsidie aan bij de Staat. Wij willen immers groene stroom, we zien wel hoe dat gaat. Al goochelend komt daar dan toch dat zonnestroom park, hoezee!

Toegevoegd
(1) Zonnepark pagina Klepperstee is direct op 9 februari 2012 met een hoop project documentatie, foto's en filmpje gevuld!

(2) VDH Solar uit Hazerswoude-Dorp (bekend uit de kassenbouw) blijkt het project te hebben gebouwd. Volgens Energeia (22 maart 2012) zou Joulz, namens de Eneco holding, de net aansluiting verzorgen. Pas in mei zou er mogelijk stroom kunnen worden geleverd, wat in het ergste geval zou kunnen betekenen dat er bijna anderhalf jaar van de 15 jaar SDE subsidie wordt misgelopen. Maar gezien het absurde tarief (basisprijs minus correctiebedrag) voor die kleine beschikkingen zal de opbrengst wel "dragelijk" wezen voor de exploitant, Deltawind.

(toegevoegd 22 maart 2012). De hardware leverancier en partner van VDH Solar, Van der Valk Solar Systems B.V. uit Monster (Westland, uiteraard ook ruime ervaring in kassenbouw), claimt op de eigen website dat het om een installatie van 850 kWp zou gaan. Bij navraag bij Van der Valk blijkt er echter een vermogen van bijna 844 kWp te zijn aangelegd (wordt vervolgd).

http://www.vdh-solar.nl/site/nl/solar/leftmenu/referenties (niet meer te vinden daar)
http://www.valksolarsystems.nl/detail6/nederland-ouddorp (verschillende foto's van het project)

http://www.flakkeenieuws.nl/nieuws/zonnepark-ouddorp-aan-zee-is-in-aanbouw/4864 (bericht over de "intieme opening" van het Zonnepark Ouddorp in aanbouw in de lokale digitale Flakkenieuws krant)
http://www.klepperstee.com/zonnepark (documentatie pagina op de website van de Klepperstee over dit byzondere, in Nederland nog zelden tot realiteit gekomen initiatief. NB: al op 9 februari werd een hele reeks artikelen, foto's en filmpje klaargezet, prima!)
http://tinyurl.com/7uc7v5g (verkorte link naar artikel in de PZC van 15 juni 2010 over de bezwaren tegen de duurzame uitbreidingsplannen van de Klepperstee)
http://www.youtube.com/watch?v=OaxY4iOW0KQ (9 feb. 2012, YouTube filmpje van de kleine plechtigheid op 6 februari, gepost door de Klepperstee)

Nagekomen (22 oktober 2012). Inmiddels heeft het zonnepark zelfs een eigen website:
http://www.zonneparkouddorp.nl

Zie ook vragen van GroenLinks EN VVD vertegenwoordigers (...) en antwoorden van Gedeputeerde Staten van Zuid Holland over de aanvankelijke afwijzing van de provincie, van 24 aug. 2010. Google document

---

NAAR INDEX PAGINA

^ TOP

---

8 februari 2012. CertiQ update januari 2012. Het eerste maandrapport van de progressie in "hernieuwbare" elektriciteit bij CertiQ is gepubliceerd. Daarin uiteraard ook weer de progressie van de gecertificeerde productie van zonnestroom en capaciteits-toename, waarbij aangetekend moet blijven worden dat die bijschrijvingen inmiddels mogelijk al ingehaald kunnen zijn door alle niet gecertificeerde, nergens centraal geregistreerde nieuwe installaties. De meeste mensen schrijven zich immers nooit in bij CertiQ omdat ze uitsluitend salderen, en groencertificaten een markt"waarde" hebben van nul-kom-ma-zilch. Dus waarom zou je dat formulier in gaan vullen? (zie ook bericht van 7 dec. 2011).

Afijn, de bijbouw was wel weer aardig in januari (althans: "de bij CertiQ geregistreerde" bijbouw). 2.509 kWp in 31 dagen tijd noemen we in NEEderland "veel", maar het is nog steeds weinig, zelfs als we er een gelijkwaardig volume bij optellen aan "niet bij CertiQ bekende" installaties. En ook moet erbij worden vermeld dat het een miezerig aantal van slechts 147 nieuwe installaties heeft betroffen, wat betekent dat een nieuw "record gemiddelde" capaciteit van maar liefst 17,1 kWp per installatie moet zijn ingeschreven bij CertiQ. Zo'n 86 paneeltjes van 200 Wp per stuk, en dat past natuurlijk nooit op een rijtjeshuis van een simpel burgermans in NEEderland: dat zijn bijvoorbeeld boerenschuren die tegenwoordig in toenemende mate (deels) met gemaximeerde SDE systeempjes worden bekleed (voor zo lang als het duurt). Soms zelfs met Aziatische dump modules waar een kwaliteits-leverancier geen droog brood aan lijkt te kunnen verdienen (Polder PV hoort regelmatig tale-telling verhalen "in de wandelgangen", zie ook verderop...).

Maar goed, er is weer 2,5 MWp bij. Niet gek staan te kijken dat dit jaar het veelvoud daarvan bij wordt geplaatst, maar dan in toenemende mate buiten die achterlijke pruts-SDE regelingen om. Nederland is een zwaar gestoord zonnestroom gekkenhuis geworden met talloze al dan niet goed bedoelde "initiatieven" waar niemand meer een lijn in ziet. Zonnestroom tot het je neus uitkomt, maakt niet uit hoe het spul op je dak komt te liggen - blijkbaar.

---

Vaag, vaag, vaag...
Zo is er inmiddels zelfs iemand een "veiling" van ongetwijfeld Aziatische, IEC gecertificeerde, nieuw ge-etiketteerde OEM paneeltjes begonnen, die deze gezien de labels van de twee geoffreerde module types lijkt te hebben ingekocht via een in NL vrijwel onbekend bedrijf met onduidelijke achtergrond op Malta, en wat zelfs een Nederlandse distributeur blijkt te hebben. Een eiland wat in weerwil van suggesties op de site op het eigen grondgebied geen productie capaciteit voor modules bezit op het gebied van zonnestroom (zie artikel, "manufacturing operations in China"), en wat volgens Eur'ObservER slechts 1,7 MWp aan geaccumuleerde PV-capaciteit (marktafzet) bezat eind 2010... Een bedrijf wat die "totally bankable" paneeltjes - waar ze volgens eigen zeggen 7 jaar product garantie op geven, die echter "not transferable" is (dus ook niet op de laatste koper) in o.a. de "main storage warehouse situated in Central Germany" hebben opgeslagen. Ook al claimen ze prima spul af te leveren, erg doorzichtig is de herkomst van hun waar niet.

Het zonnepaneeltjes veiling voerende bedrijf met hoofdkantoor in het keurige Noord Hollandse Laren / het Gooi zit in de import en ontwikkeling van beveiligings-systemen. En doet die sexy zonnepaneeltjes er nu dus blijkbaar als interessant handeltje bij, waar u op mag "bieden". Voor iedereen is er tegenwoordig wel een "afzet kanaal". Let u s.v.p. goed op de garantie voorwaarden, kleine lettertjes, en dat soort essentiële zaken bij dat soort nogal riskante avonturen? U bent er helemaal zelf bij, en u zult zelf in de pen moeten als er iets "mis" blijkt te zijn met de geleverde waren. Daar gaat niemand u bij helpen...

Overigens, de stand van de "biedingen" daar stond vandaag op een niveau van 80 (40 modules van 230 Wp) tot 84 Eurocent/Wp incl. BTW (5 modules van 230 Wp, zelf ophalen, alleen zendingen van 20 module of meer worden afgeleverd). Ik heb vorige week nog een lijst aanbiedingen van gecertificeerde merk modules gekregen (o.a. Trina Solar, China, Hyundai, Korea), met ex BTW prijzen van 73-75 cent/Wp, inclusief BTW is dat 87-89 cent/Wp. Wel per pallet, maar wie wil er hoge risico's lopen voor in Nederland volstrekt onbekende modules, zelfs al worden er "garanties" beloofd? Bestaan de bedrijven in de onduidelijke leveringsketen over pak hem beet 5-10 jaar nog? Dat moet u natuurlijk verder zelf weten...

(het is niet voor niets dat ik af en toe schuimbekkende reacties krijg van serieuze, klantgerichte zonnestroom systemen aanbieders die al jaren in de markt zitten, en die wel kunnen janken van dit soort sterk toenemende acties die de omzet doen weglekken...)

Polder PV lichtte n.a.v. de zoveelste gezamenlijke inkoopactie "Natuur en Milieu/ASN" de Nederlandse "marktsituatie" kort toe op uitnodiging van Ray Meur van Stadsradio Breda in de uitzending van 7 februari: luister naar de podcast van de uitzending, tweede helft, vanaf plm. 30'06".

CertiQ update PV-markt groei Nederland: januari 2012

---

7 februari 2012. Wolkje voor de zon. Na enkele magnifieke vorst(elijk)e dagen die februari al tot een zeer goede productiemaand maakten, hadden we vandaag even last van een irritante wolkenbank die in de vroege middag kwam overdrijven (terwijl we op de Rijn aan het schaatsen waren...). Thuisgekomen na ook nog eens een fantastische ijswandeling richting de Horsten, dwars door besneeuwde polders, troffen we het Visi'sol display aan met het onweerlegbaar vastgelegde "bewijs" dat onze installatie eventjes in een lagere productie modus was gegaan. Zo'n opvallende "dip in een mooie gladde curve" zie je niet vaak. Het lijkt wel een pac-man...

Voor de goede orde: ondanks zeer intensief werk op de computer tijdens de meeste dagen is onze Ferrarismeter inmiddels weer teruggedraaid naar de stand van eind januari. N.B.: het is nog volop winter, met lage zonnestanden. Dat belooft weer veel goeds voor komend (voor)jaar...

---

5 februari 2012. Klein "Blauw Hoekje" in Leiden. De "Blauwe Hoek" in Spijkenisse kent iedereen die zich serieus (!) bezig houdt met zonnestroom in Nederland. Daar is door Ton Peters een lokale mini-revolutie begonnen, en heeft dat al jaren geleden tot een zeer fraaie, lokale PV-power"plant" van totaal 9,6 kWp geleid. Bij Ton (2,7 kWp Solarworld modules, met inmiddels een spectaculair goed presterend prototype van een StecaGrid omvormer) resulterend in een fysieke, extreem intensief bemeten productie van 20 MWh sinds eind 2003. En voor alle drie buren bij elkaar zelfs een impressionante hoeveelheid van 72 MWh, midden in het verzorgingsgebied van het oude Eneco, waar de niet afgesplitste netbeheerder Stedin de scepter zwaait (zie de - verpletterende - homepage van Ton)...

Maar tijdens mijn fietstochtje door het besneeuwde Leidse landschap (zie ook vorige post...) heb ik ook even het projectje aangedaan wat je uit de trein goed kunt zien als je vanuit Leiden Centraal vertrekt richting Den Haag, en daarbij naar rechts kijkt, richting de nabij gelegen daken in de Hoge Mors (vlak voor de spoorbrug over de Rijn). Dan zie je de bovenkant van dit leuke tafereeltje:

Daar zie je het extreem besmettelijke zonnestroom virus voor je ogen afgetekend. Het bij PPV bekende huishouden in de middelste woning liet n.a.v. ons (tweede) zonnestroomfeestje in 2002 tijdens de tweede Sunpower actie van NUON een eerste setje Shell Solar ACN modules panelen op het dak zetten, schafte later nog eens 2 monokristallijne modules aan, en ook nog een thermische zonnecollector die op de dakkapel is geplaatst. En zien doet geloven, mogelijk geholpen door wat leuke koffietafel gesprekken over vermeden stroom (resp. gas) inkoop kosten. Op een gegeven moment gingen de buren ook door de knieën, en verschenen ook daar zonnepaneeltjes op het dak. Rechts 6 exemplaren (4x portrait, en 2x landscape boven dakkapel). Links ook 6, allemaal in portrait tegen de nok aan. Geschat vermogen van deze kleine PV-installaties dik 3 kWp bij elkaar. Lang niet zo omvangrijk als Blauwe Hoek in Spijkenisse, maar een alleraardigst en bemoedigend klein "blauw hoekje" in ons bepaald niet breed duurzaamheid uitstralende provinciestadje Leiden...

^^^
Detailfoto van het dak van de buren aan de rechterzijde, met 6x 72-cels multikristallijne
PV-modules (merk onbekend, er zijn er heel erg veel tegenwoordig).
Misschien krijgen de 2 onderste portrait exemplaren wel een kleine "boost" vanwege de reflectie
van de witte zijkant van de dakkapel, al zal het resultaat waarschijnlijk nauwelijks meetbaar zijn...

In ieder geval illustratief voor het zonnestroom virus wat inmiddels in nog veel groter hevigheid heeft toegeslagen in Nederland nu de moduleprijzen omlaag zijn gesodemieterd, en "iedereen" zo'n beetje aan die sexy dingen lijkt te willen. Tot zeer grote ontsteltenis van de op energiebelasting beluste fossielo's in Den Haag.

Ik wens u veel geluk en verstand bij uw eigen jacht op het mooie, groene stroom genererende spul!

---

4 februari 2012 + nagekomen (onderaan). Delaminatie bij Shell Solar modules. Een van de talloze fascinerende rubrieken in het vakblad Photon is "Murk des Monats". Photon rapporteert daar ook over "de minder fijne kant" van zonnestroom. Namelijk problemen met modules of omvormers, moeilijkheden bij sommige installatie bedrijven, of ronduit (zeer ernstige) frauduleuze praktijken waarmee zo'n beetje alle schakels in de keten van de kapitaalgoederen genaamd zonnepanelen mee krijgen te maken. De PV-industrie is er een als geen ander, shit happens everywhere, dus ook daar. Leer er maar mee leven, er valt niet aan te ontkomen.

In ieder geval duikt Photon als gebruikelijk diep in de materie, wordt er hoor en wederhoor toegepast, maar laat de redactrice die zich met deze materie bezighoudt (Ines Rutschmann) niet los voordat de problemen worden opgelost. Of voordat de rechtsgang gezocht moet worden door de slachtoffers omdat een oplossing niet wordt geboden. Photon houdt alle onopgeloste zaken tegenwoordig ook nog bij, rapporteert over eventuele vooruitgang, en sluit het dossier af als de bekende problemen daadwerkelijk tot het verleden zijn gaan behoren of - in de ergste gevallen - een rechter een oordeel heeft geveld.

Probleem in aantocht, ook voor Nederlandse kopers van getroffen Shell Solar modules
Een van de issues die ik hier nader toe wil lichten, omdat Nederland daar zeer veel mee heeft te maken, zijn de problemen die met, ik benadruk dat hier niet voor niets, sommige module reeksen van het ooit vermaarde Nederlandse Shell Solar zijn geconstateerd. Het gaat daarbij om zogenaamde "delaminatie". Dat is een nog onopgehelderd proces waarbij de inbeddingsfolie die de zonnecellen lucht- en vochtdicht tussen de glasplaat en (meestal) de backfoil moet houden, los lijkt te laten, waardoor er duidelijke verkleuringen van het zonnepaneel plaatsvinden. In veel gevallen wordt op termijn ook een opbrengstvermindering vastgesteld, al kan ook vaak tijdens de nog jonge fase waarin eerste verkleuringen zijn te zien, niets van vermogens- of energie opbrengst vermindering worden aangetoond.

^^^ Detail opname van multikristallijne zonnecel van een Shell-Solar module met, boven de typische "vlam" structuur van de kristallijne cel zelf (normaal) duidelijke delaminatie verschijnselen van de folie waar de cel in is ingebed tijdens het "lamineren van het module" (abnormaal). De delaminatie is herkenbaar aan de licht grijs/blauwe vlekken met de "kartels" die zich als luchtblazen een weg lijken te "vreten" in de lengterichting (op foto links <=> rechts) tussen de op het celoppervlak liggende ragfijne metalen contactdraden door, en daar ook scherp door begrensd. Opvallend is dat die delaminatie vooral aan weerszijden van de brede metalen "busbars" (Duits: "Sammelschienen") lijkt aan te grijpen. Als dat delaminatie proces niet "stopt" (waar geen aanwijzing voor lijkt te zijn dat het "vanzelf zou stoppen"), kunnen de gevolgen op termijn onvoorspelbaar zijn. Formeel is dit een duidelijk garantie geval: er is iets goed mis met de - doorzichtige - inbeddingsfolie waarin de cel hermetisch van omgevingsinvloeden gevrijwaard tussen glasplaat en backside-folie opgesloten zou moeten blijven zitten voor de levensduur van het module. Foto van een van meerdere bij PPV bekende slachtoffers met delaminerende PV-modules, in dit geval een exemplaar van Shell Solar. NB: ook een vroeg type van de Spaanse producent Isofotón blijkt soms delaminatie verschijnselen te tonen, het fenomeen komt af en toe opduiken bij specifieke module series.

De wijze waarop dit fenomeen zich manifesteert kan bovendien verschillen, en mogelijk zijn er diverse oorzaken aan te wijzen die met afwijkende productie processen van de inbeddingsfolie hebben te maken, en/of de wijze waarop de laatste, cruciale laminatieprocessen zijn verlopen bij de producent (een van de meest kritische fases tijdens de productie van zonnepanelen). Vroeger bestond er maar een zo'n soort doorzichtige EVA folie, tegenwoordig zijn er al meer. Het exacte "malheur" speelt zich mogelijk op chemisch niveau af, bij een niet geplande interactie tussen stoffen uit zowel de inbeddingsfolie, de kristallijne zonnecel, en, in dit geval, mogelijk ook uit de brede metalen verzamelstrips voor het afvoeren van de stroom.

Voorts werden in de Photon artikelen in dit verband ook over hot-spots gesproken (waar metalen geleiders of verbindingen blijkbaar een te hoge weerstand hebben en lokaal oververhitting ontstaat), en blazen aan de achterzijde van het paneel (back-foil), die beiden gerelateerd zouden (kunnen) zijn aan de zeer duidelijk waargenomen delaminatie processen.

Langere termijn: kopzorgen
Punt van zorg is vooral de langere termijn. Niemand kan namelijk garanderen dat het delaminatie proces zal stoppen of stabiliseren, en uiteindelijke vocht- en/of lucht intreding in het module is beslist niet uitgesloten onder dat soort condities. En dat is uiteraard absoluut niet "de bedoeling", en waarschijnlijk, als dat geschiedt, desastreus. Ergo: zeker als de delaminatie ernstige vormen aan gaat nemen, en bijvoorbeeld de randzones van de modules hun essentiële isolerende eigenschappen dreigen te verliezen, dienen deze zonnepanelen als garantiegevallen te worden gereclameerd bij hetzij de primaire leverancier, hetzij bij de juridische rechtsopvolger van het bedrijf.

Aangezien de kristallijne divisie van Shell Solar begin 2006 is verkocht aan het Duitse Solarworld (zie ook persbericht van Solarworld van 2 juni 2006), dient u dan ook, als u dergelijke delaminerende Shell Solar modules bezit, te reclameren bij rechtsopvolger Solarworld.

Ook Polder PV heeft inmiddels, 4 februari 2012, met eigen ogen ronduit opmerkelijke delaminatie verschijnselen bij Shell Solar modules waargenomen (en ook per e-mail eerder al diverse voorbeelden bij slachtoffers binnen gekregen):

^^^ Ogenschijnlijk een gezellig tafereeltje, op deze winterse 4e februari 2012, met meeuwen op de nok van dit rijtje woningen in Leiden West, uitkijkend over een zestal PV-modules. Dit betreft een project uit het begin van de 21e eeuw, waarbij op huurwoningen zonnepanelen werden geplaatst. Gezien het feit dat Shell Solar zo'n beetje monopolist was in die jaren, en vooral ook door de zeer karakteristieke gekantelde randcellen van de getoonde panelen (typische Shell Solar configuratie, zie detailfoto van onze eerste vier Shell Solar ACN2000E modules, gele sterren zijn de "gekantelde cellen"), betreft het hier zeer waarschijnlijk panelen van deze producent. Jammer genoeg is hier sprake van ernstige vorm van delaminatie, zoals is te zien in de vorm van bruine verkleuringen boven talloze cellen van deze 6 modules. Ook veel van de overige panelen op dit project hadden die typisch bruin verkleurde (delen van) cellen, wat een karakteristieke vorm van delaminatie betreft. In ieder geval is er hier iets grondig mis, en dat moet worden opgelost (eigenlijk is het enige alternatief: uitwisselen van modules). Zie ook detail verderop. Foto © Peter J. Segaar / www.polderpv.nl, 4 februari 2012, genomen in het westen van Leiden.

Photon rapportages problemen bij Shell Solar zonnepanelen
Photon heeft in 2 artikelen en een afsluitende conclusie uitgebreid aandacht besteeds aan de problemen met de delaminerende Shell Solar modules, waarbij ook zogenaamde "hot-spots" werden vastgesteld, en er ook nogal wat problemen bij de afhandeling van de klachten werden genoteerd die aanvankelijk nauwelijks of een zeer onbevredigende reactie kregen van rechtsopvolger Solarworld. Zo werden bijvoorbeeld in een geval aanvankelijk slechts de allerergste door delaminatie getroffen modules uitgewisseld, wat natuurlijk slechts een zeer magere en volstrekt ontoereikende oplossing was. Pas nadat Photon uitgebreid over de problemen had gerapporteerd, waaronder een nogal schokkende brand van een Shell Solar module (type RSM 100) op een dierenkliniek op het zeer Nederlandse eiland Texel (met diverse panelen in de installatie met delaminatie verschijnselen), kwam er schot in de zaak.

^^^ KLIK op foto voor uitvergroting. Zeer duidelijk zijn de verkleuringen direct boven de zonnecellen hier te zien. Ook in enkele van de "gekantelde randcellen" die zo typisch zijn voor de oude Shell Solar modules. Vaak lijkt een segment tussen de twee "busbars" per cel verkleurd, in verschillende stadia van omvang. De meeste getroffen cellen bevinden zich in het randbereik van de modules, maar ook zijn beginnende delaminaties te zien boven cellen meer middenin het paneel. Al met al geen best teken, en sowieso aanleiding om te gaan reclameren. Dit "hoort niet", en kan zeer vervelende gevolgen hebben voor de integriteit van de panelen, en zeker ook nadelige effecten gaan hebben op de output van de panelen. Als een onderliggende cel slechter gaat presteren dan de omliggende exemplaren, gaat de betreffende cel het totale "string resultaat" in negatief opzicht beïnvloeden. Als de delaminaties ernstige vormen aan gaan nemen, kan er een fors negatief resultaat gaan komen uit de "te verwachten productie". Om het over de elektrische veiligheid van het zonnepaneel maar niet te hebben. NB: de vlekken zijn absoluut GEEN "reflecties" van bomen o.i.d, de modules zijn uit diverse hoeken gefotografeerd met exact hetzelfde resultaat, de vlekken verschoven niet van positie o.i.d. Ik heb een van de stel huurders gewaarschuwd dat er iets goed mis is met deze modules, en hen op het hart gedrukt, de verhuurder op te roepen er naar te laten kijken. Foto © Peter J. Segaar / www.polderpv.nl, 4 februari 2012, genomen in het westen van Leiden.

Toen er ook nog een nogal spraakmakende video verscheen van Wiso op ZDF (Duitse televisie), over de lakse houding van Solarworld jegens slachtoffers met grote PV-installaties met Shell Solar zonnepanelen, en de garantie afwikkeling met installateurs, en ook een Duitse consumenten organisatie, Verbraucherzentrale NRW, zich ging bemoeien met betere garantie eisen voor de onder Solarworld vallende Shell Solar panelen, ging er blijkbaar een licht branden. En werden de meeste door Photon genoemde probleemgevallen opgelost. De installatie getoond in de Wiso uitzending zelfs prompt na de uitzending, al zou dat slechts een "coulance" regeling hebben betroffen. Eerder genoemde "optische schade" was toen blijkbaar geen probleem meer voor Solarworld, de hele installatie mocht worden uitgewisseld op kosten van de bekende Duitse onderneming. Ook de in Photon genoemde dierenkliniek op Texel werd uiteindelijk met een volledige uitwisseling van modules geholpen (46 stuks oude Shell modules vervangen). Andere bij Photon bekende getroffenen werden ook geholpen. Er werd een overeenkomst gesloten met de Verbraucherzentrale NRW voor betere garantievoorwaarden, ook voor de Shell Solar panelen.

Echter, in het januari nummer van Photon (2012) stond er alweer een lezersbrief van een slachtoffer bij wie volgens eigen zeggen 80 procent van de RSM 110 en RSM 115 Shell Solar modules waren getroffen door het malheur...

Gezien het feit dat Solarworld onder druk van het vakblad Photon, ARD, en consumenten organisaties in ieder geval echt in actie is gekomen m.b.t. de delaminerende Shell Solar modules, is het dus belangrijk dat indien u een slachtoffer van hetzelfde verschijnsel bent (met mogelijk funeste gevolgen voor de opbrengst en mogelijk zelfs veiligheid van uw installatie), u de problemen gaat melden bij Solarworld om aan te dringen op een oplossing. In het ergste geval: uitwisseling van de oude Shell Solar modules voor een equivalent wat probleemloos op uw dak zal werken.

Shell Solar modules waarmee (tot nog toe) problemen zijn vastgesteld in de Photon rapportages, en ook gemeld op Photovoltaikforum: RSM 100, RSM 105, RSM 110, RSM 115, S 105, S 115. Modules (allen: multikristallijn) geproduceerd in de eerste drie jaren van deze eeuw, in wat toen nog de fabriek van Shell Solar was in het Duitse Gelsenkirchen...

Vermoedelijk betreffen de delaminatie problemen ook andere modules uit deze twee Shell Solar series. Vooralsnog heb ik echter nog geen problemen vernomen over andere module typen van Shell Solar, dus ook niet met de ACN (2000E, 5000E) zonnepanelen die Polder PV op het dak heeft staan, en die in grote getalen zijn uitgeleverd tijdens de Solaris (Greenpeace) en Sunpower acties van - destijds - NUON, Eneco, EDON, etc.

Contact met Solarworld.de:

http://www.solarworld.de/service/kontakt/
http://www.solarworld.de/service/kontakt/technischer-service/

---

Nagekomen (6 feb. 2012)
Ondertussen heeft Polder PV de Novem database met oude PV installaties nagevlooid en daarin enkele projecten gevonden waarin twee van de potentieel getroffen series Shell Solar modules (RSM 100 en RSM 110) zijn gebruikt. Projecten met die "potentiële" probleem modules (let op dat "potentieel", dat is dus nog geen zekerheid!) tellen grofweg op tot zo'n 700 kWp geïnstalleerd vermogen. De Novem database bevat bijna uitsluitend zwaar gesubsidieerde NL projecten (vaak aanschafprijs mindering, subsidiebedragen worden allemaal vermeld in die database, het is immers belastinggeld geweest). In die PVinfo.nl database, waar zeer vaak Shell Solar modules in worden genoemd, zijn wel behoorlijk veel projecten te vinden met een niet in de Duitse vakpers genoemd RSM 95 paneel. Die blijken destijds wel fors te zijn afgezet in Nederland, maar mij is vooralsnog niet bekend of dat paneel ook met dezelfde verschijnselen is geconfronteerd in de praktijk (het module is daarom tot nog toe dan ook niet opgenomen in het lijstje "risico panelen").

Gaarne uw feedback als u delaminerende exemplaren heeft van dat type module (en van evt. andere typen Shell Solar panelen), met duidelijke en scherpe foto's, ook s.v.p. van module etiket en/of een eventueel aan de voorzijde onder het glas zichtbaar serienummer. Vermeld dan s.v.p. ook om hoeveel panelen het gaat (aantal panelen in project en aantal door delaminatie getroffen panelen).

Ik ben trouwens ook nog opnieuw de getroffen installatie in Leiden gaan bekijken en heb wat beter van een afstand gekeken wat de situatie was. Van de 66 daar geïnstalleerde panelen hadden zo'n 45 modules een of meer getroffen cellen, en 25 stuks daarvan hadden per stuk meerdere cellen die zeer duidelijk delaminatie verschijnselen toonden.

Artikelen over de problemen met de Shell Solar modules en de moeizame onderhandelingen met rechtsopvolger Solarworld in Photon (op te vragen bij Polder PV), recentste bijdrage bovenaan:

---

4 februari 2012. Nieuw fenomeen voor PV-newbees, gesneden koek voor oudgedienden. De winter is weer eens in Nederland (wie had dat gedacht na die twee warme laatste "winter"maanden in 2011?). En dan doet zich een voor kersverse zonnepanelen eigenaren mogelijk ongebruikelijk fenomeen voor. Waarschijnlijk waren de vele nieuwe trotse bezitters die in 2011 een zonnestroom systeem hebben aangeschaft er in de winter al achtergekomen dat het fors minder werd met de opbrengsten. Wat een doodnormaal verschijnsel is, want dat is het dictaat van de onontkoombare seizoenen, en dat is de natuur. Voor impact hoe fors dat kan zijn op de te verwachten opbrengsten, zie mijn maandpercentage grafiek, ontleend aan elf jaar gedetailleerde productie informatie.

Iets minder "doodnormaal" zullen veel nieuwkomers het fenomeen "in het geheel geen productie" vinden, maar ook dat is geen reden tot alarm. Want er is een byzondere omstandigheid die dat veroorzaakt - natuurlijk even afgezien van het al even onontkoombare fenomeen, de "dagelijkse nacht", natuurlijk... En dat is sneeuw op de zonnepanelen. Althans, "voldoende" sneeuw op de zonnepanelen. Want bij een dun laagje dringt zonlicht nog wel door en is er "iets" van opbrengst mogelijk (weinig, that's for sure). Zodra de laag dik genoeg wordt, heeft uw omvormer een of meer vrije dagen, want dan valt er niks meer om te zetten. Maar dat is helemaal niet erg. Mag dat apparaat ook eens? Sneeuwbedekking in Nederland is meestal van (zeer) korte duur, dus maak u daar s.v.p. niet druk om. Gun dat apparaat ook eens een luie dag, ze werken er hard genoeg voor (ook als u vakantie viert in Verweggistan...).

^^^ En, ja, de buren van ons hadden er ook weer "een klein beetje last van", van het witte spul. Al was het grootste deel al weer van het op hun schuine dak bevestigde oude Shell Solar setje (648 Wp, geïnstalleerd in 2001) af gesmolten, in de ochtend van de kraakheldere en zonnige 4e februari 2012...

Het heeft wel leuke effecten op de productie grafieken als dagen met felle zon afwisselen met een dag met lichte sneeuwbedekking, zoals in de afgelopen dagen is geschied. Bij ons in Zuid-Holland hadden we 31 januari tot en met 2 februari magnifiek helder zonnig, en vrieskoud weer. Maar gisteren hadden ook wij een dun laagje verse sneeuw op de panelen, in combinatie met bewolkt weer, waardoor de opbrengsten "dramatisch" terugvielen (maar in ons geval in tegenstelling tot eerdere jaren "niet nul" werden). Zie het grafiek verzamelingetje van deze 688 Wp deelgroep (onbeschaduwde panelen):

<<< Visi'Sol display met verloop van het afgegeven AC vermogen van een deelsysteem van 688 Wattpiek bij Polder PV. Met bovenaan in het display de cumulatieve energie productie van die groep op de drie schitterende zonnige vorstdagen 31 januari tm. 2 februari (bovenste drie foto's), en op 3 februari 2012 toen er een dun laagje sneeuw op de zonnepanelen lag, en er een continu bewolkte hemelkoepel was te zien (foto onderaan). De producties zijn navenant: 1,7, 2,2, 2,4 kWh op de zonnige dagen (2,47, 3,20, resp. 3,49 kWh/kWp.dag), en slechts 0,3 kWh op de "sneeuwbedekte", en bewolkte derde februari (0,44 kWh/kWp.dag). Er waren twee kleine "piekjes" te zien op die derde februari, waarbij de zon blijkbaar net voldoende kracht had om er nog wat leuks van te maken.. Niets om je druk over te maken trouwens: die 6,6 kilowattuur productie uit gratis zonlicht midden in de winter is reeds "geïncasseerd" en daar kan niemand meer aan komen. Vier februari schiet de productie weer omhoog naar "ongekende" hoogtes, tijdens schitterend zonnig weer in een wit, sneeuwbedekt Zuid-Hollands landschap....

http://www.wijhebbenzon.nl/forum/6-zonnepanelen/1519-sneeuw-op-de-panelen-en-nu-- (sneeuw draadje bij Wijhebbenzon.nl - de eerste WWZ-ers dreigen in paniek te geraken vanwege dat irritante witte spullie op hun paneeltjes, maar die moeten nog maar even geduld hebben tot Koning Dooi langs gaat komen...)
http://tinyurl.com/7o87ltc (en natuurlijk had full-time WWZ promotor Vincent in de zonrijke - en besneeuwde - Kop van Noord-Holland ook last van het witte spul, verwijderde er wat van op zijn platte dak, en was, ondanks dat het "experiment deels was mislukt" redelijk tevreden met het resultaat. Nogmaals: iedereen gaat met eigen risico zo'n avontuur aan, u gaat er in ieder geval ondanks de felle zon niet "rijk" van worden...)
http://tinyurl.com/6r4oq7e (verkorte link naar artikel "Fegen, kratzen, oder abwarten?". Alleen voor SERIEUS en LANGDURIG sneeuw "bedreigden", in Nederland vrijwel non-existent. Profi berichtgeving al van januari 2008 bij de hooggeschatte collega's van Photovoltaik.eu, uiteraard bij de vaak onder heftige sneeuwlasten bedolven - en een miljoen dure PV-installaties hebbende - oosterburen...)

Het al lang op de website van Polder PV staande Zonnepanelen en sneeuw dossier met o.a. metingen van de "gevolgen van kortdurende sneeuwbedekking"...

---

4 februari 2012. Modules kapot? Inleveren bij PV-Cycle punt! Ik heb het er eerder al over gehad. Weliswaar is er nog steeds geen wereldwijde recycling business voor zonnepanelen, maar de "nood" daartoe was er dan ook nog nauwelijks. Want de grote volumes panelen die in het afgelopen decennium zijn verkocht zullen nog talloze jaren in functie zijn en blijven, en stilletjes hun dagelijkse "werk" blijven doen. Maar op een gegeven moment zijn ze uiteraard wel "op". Al is nog steeds niet duidelijk wanneer dat statium van "op" zijn dan wel bereikt is. Dat hangt er maar van af of je het paneel als "fysisch op" beschouwt (wat misschien wel veertig jaar of langer kan duren). Of, heel wat trickier, als "economisch op". "Afgeschreven" heet dat ook wel.

Initiatieven Solarworld
Hoe je het ook wendt of keert: op een gegeven moment gaan er, stapsgewijs, en in groeiende hoeveelheden, uiteindelijk vele tonnen aan PV-modules "vrij" komen. In de EU zou er alleen al in 2010 voor zo'n anderhalf miljoen ton aan PV-modules zijn afgezet... En daar zitten kostbare grondstoffen in. Solarworld had in Duitsland een pilot plant bij dochter Sunicon die kristallijne modules recycelde, maar die is voorlopig gesloten totdat er een verantwoorde economische business-case uit de recycling kan volgen. In september vorig jaar is er een vervolg project opgestart, Joint Venture SolarCycle GmbH, met 24% aandeel van Solarworld AG, en wat zijn zetel heeft in het Chemiepark Bitterfeld-Wolfen in oost Duitsland (lokatie is ook bekend van het wereldberoemde Q-Cells). Duidelijk is dat dit soort initiatieven aan de basis moet staan van een volwaardige hergebruik business.

First Solar
Bij sommige partijen is, gezien de "eigenaardigheden" van hun specifieke technologie platform een andere aanpak nodig. Een bedrijf heeft al snel ingegrepen in de bedrijfsprocessen. First Solar is de eerste PV-onderneming ter wereld die al zeer vroeg een volledig eigen recycling proces voor hun dunnelaag CdTe modules heeft opgezet. Dat hele recycling gebeuren is al in de verkoopprijs van de modules verdisconteerd, en het geld voor het daadwerkelijk realiseren van de hergebruiks-fase is vervolgens ondergebracht bij een verzekeraar die zelfs als First Solar failliet zou gaan (...) er voor zorgt dat modules gratis worden afgehaald en de kringloop in zullen gaan. Vooralsnog gaat het vooral om kapotte modules en garantiegevallen waarmee die hergebruik straten (in U.S.A., Maleisië, en in het Duitse Frankfurt/Oder) draaien. Bij First Solar (NB: mondiaal reeds 5 GWp afgezet) is tot nu toe een batch geweest die wegens een productie fout is terug gehaald (30 MWp aan modules), en er zijn in de vorige winter enkele grote installaties geweest die met veel te hoge sneeuwlasten (uitdrukkelijk niet toegestaan in de technische documentatie van de FS modules) gebroken modules hebben opgeleverd. Die exemplaren zijn dus de recycling straten bij de producent in gegaan.

Nieuwe initiatieven

Loser Chemie
Voorts is wederom in Duitsland voor dunnelaag modules een proces opgestart bij de firma Loser Chemie uit Langenweißbach om uit te recyclen panelen de kostbare grondstoffen te gaan terugwinnen. Zie hun speciale recycling pagina. Het gaat daarbij vooral om de terugwinning van zeldzame metalen als tellurium, indium, gallium, en molybdeen. Een pilot installatie zou zo'n 1.300 ton aan afgeschreven dunnelaag CI(G)S en CdTe modules kunnen verwerken, er zijn serieuze plannen om die installatie te gaan uitbreiden naar een capaciteit van zo'n 10.000 ton (goed voor hergebruik van zo'n 60-70 MW aan modules), volgens Photon (jan. 2012). Met de CdTe fabrikant Calyxo GmbH (dochter van de beroemde silicium cellen producent Q-Cells) is al een afname contract afgesloten.

Garbo srl (toevoeging)
Tenslotte is er een in Cerano (prov. Novara) gevestigde Italiaanse firma actief, genaamd Garbo srl, die uit de enorme hoeveelheden "slurry" die er door gejaagd worden bij het "zagen" (in de meeste gevallen beter: "slijpen") van de zogenaamde silicium ingots inmiddels kostbaar materiaal weet te extraheren via een gepatenteerd proces. Bij de nog schaarse fabrikanten van machines die met diamantpartikels bezette zaagdraden hanteren, waar geen slurry hoeft te worden gebruikt, maar alleen koelwater, is het al mogelijk om een zuivere recycling grondstof te verkrijgen met de in vaktermen bekende "6N" zuiverheid (99,9999%, voldoende zuiver voor de PV-industrie). Dat wordt ook wel "silicium-stof" genoemd, wat in de vorm van daar weer uit gemaakte "silicium-pellets" (enigszins vergelijkbaar met de bekende hout-pellets, maar dan ronde korrels) ingezet kan worden als toevoeging in de procesindustrie voor de bereiding van de silicium halffabrikaten in de bekende Siemens reaktoren. Daarmee verbetert het totale systeem milieurendement sprongsgewijs, wat ook de zogenaamde "Energy Pay Back" time van dat soort processen sterk zal gaan verbeteren als de energiestromen goed onder controle gehouden kunnen worden. Volgens een foto in Photon (jan. 2012) zou Garbo de slurry van wafer fabrikanten gratis aangeleverd krijgen, en hoeven ze voor de zuivere kringloop silicium-pellets slechts ruim 20 Euro per kg. te betalen. Wat ver onder de huidige marktprijs ligt die de grootste silicium "boeren" momenteel bij de primaire productie van "solar-grade" silicium kunnen bereiken.

Voor een korte introductie tot de silicium recycling bij Garbo srl (die ook andere recycling processen is gaan toepassen zoals voor glycol), zie deze webpagina.

PV-Cycle & voorwaarden
Ondanks problemen bij het op een lijn krijgen van de diverse belangen van de aangesloten partijen, gaat het PV-Cycle project gewoon door. Vanwege het feit dat niet op tijd aan de EU een eigen concreet plan voor de recycling van zonnepanelen kon worden ingediend, ziet het er naar uit dat deze apparaten onder de algemene richtlijn WEEE* gaan vallen, en moeten ook de hergebruik procedures op die (Europese) richtlijn aangepast gaan worden. Maar de hergebruik strategie blijft uiteraard overeind.

* Wast Electrical and Electronic Equipment Directive

Ondertussen kunt u nog steeds oude/gebroken PV-modules inleveren via het PV-Cycle traject. In Nederland zijn er nu twee officiële inleverpunten, helaas wel allebei in Zuid Nederland (dat kan natuurlijk beter worden als meer partijen ruimte ter beschikking gaan stellen): Oskomera Solar Power Solutions in Deurne (Noord-Brabant), en IBC Solar in het Limburgse Amstenrade. Zie de "collection points" pagina op de PV-Cycle site.

Ik heb nagevraagd bij OSPS, wat de "policy" is van die inlever punten, en die kwamen met de volgende "richtlijnen" van PV-Cycle, waarvoor dank. Lees die voorwaarden eerst goed voordat u van plan bent om modules af te gaan leveren bij zo'n PV-Cycle inleverpunt. Let op dat PV Cycle zogenaamde "Full Members" kent, en "Associated Members". Modules van die laatste categorie worden slechts onder beperkte voorwaarden ingenomen, bij grotere hoeveelheden tegen betaling:

PV CYCLE for disposing EOL** PV Modules by you or by your customer According to the quantities of modules to dispose of, PV CYCLE offers to the end customers two different solutions: disposal at a collection point for small quantities and on site or ad-hoc collection for more than two pallets. We highly recommend to distribute this Information Sheet among your customers and upload it on your website. Very Important: 1) Which PV Modules does PV CYCLE take back for free ? a) Only PV modules from PV CYCLE members; and b) PV modules from companies bankrupt before 1 January 2011. A list of brands of PV Modules owned by companies which are Full Member of PV CYCLE and which PV CYCLE takes back when these PV Module become waste, is distributed together with this message . Please check regularly the list of our Full Members on the following link http://www.pvcycle.org/index.php?id=125 since the number of members continues increasing. Our new website, which shall be online soon, foresees a specific area for Certified Collection Points. There you shall find the most recent version of the lists of brands of End-of-Life PV Modules which PV CYCLE accepts. Your log in and password will be sent to you in due time. 2) What to do with PV Modules from NON-Member(s)? These PV Modules are accepted into PV CYCLE upon 1 condition: the total costs need to be paid upfront by the owner of the waste. PV CYCLE will provide each time a tailor-made offer for the treatment of those modules according to the request received. No forfait prices are available for the disposal of modules of a non-member. For very small amounts of non-member PV Modules (between 1-5 pieces), contact us. 3) Administration related to schedule a pick-up The minimum quantity to schedule a pick up is 2 full receptacles (boxes or pallets). a) The file “Delivery Request Form (DRF)”: - Part I: must be completed by the owner of the end-of-life PV Modules; the person or company who or which brings in the EOL PV Modules to your Collection Point. - Part II: must be completed by the Collection Point. Once completed by both parties and signed, please hand over a copy of this DRF to the owner who disposed his end-of-life PV Modules at your collection point. b) The file “Pick-Up Request Form (PRF-C)”: Must be completed, dated and signed by the Collection Point when requesting a pick-up of full boxes or other receptacles. For internal reasons, it is very important you complete every field of this form when requesting a pick-up. When scheduling a pick-up, all applicable forms – DRF and PRF-C – shall be sent completed, dated and signed to PV CYCLE by using operations@pvcycle.org .There is no need to send us the DRF form completed every time you receive modules at your facilities. Special case : when you customer wants to deliver at your collection point more than 40 PV Modules or more than 2 receptacles. Then PV CYCLE takes care of this directly if your customer contacts us directly by using the Pick-Up Request Form Temporal Collection Point (DRF-T). This file must be completed, dated and signed by your customer when he has more than 40 modules (two pallets) to dispose of. Your customer can then contact directly PV CYCLE to schedule a pick up by sending the completed form to operations@pvcycle.org. How to sort PV Modules ? 1) Silicon based PV Modules (Mono- Poly Crystalline, amorphous and micro morph Silicon) can be packed together. 2) Non-silicon based PV Modules (CI(G)S and CdTe (except First Solar)) can also be packed together. 3) In case that you have flexible PV Modules , please contact PV CYCLE at operations@pvcycle.org. 4) In case you receive or your customer has First Solar PV Modules, please contact First Solar by phone or through a form on their website: - In Europe the Free phone number is: +800.433.32.333 (for more details on dialing codes, visit their website) Form on their website: http://www.firstsolar.com/en/recycling_inquiries.php Finally, if you are willing to collaborate compiling our marketing material, we would appreciate if you could send us a quote from yourself about your experience or impression of the PV CYCLE scheme together with a picture of the collection point. Please do not hesitate to contact back in case of questions and doubts. ** EOL = End Of Life

Noot: First Solar e.a. CdTe modules mogen volgens mijn informatie helemaal niet in Nederland worden geplaatst vanwege strenge Cd wetgeving. Ik heb nog niet vernomen dat daar een wijziging in is gekomen, als u iets hier over weet hoor ik dat graag van u.

http://ec.europa.eu/environment/waste/weee/index_en.htm (WEEE richtlijn van de EU, waar recycling van PV-modules waarschijnlijk onder zal gaan vallen)
http://www.firstsolar.com/Sustainability/Environmental/Module-Collection-and-Recycling-Program (hergebruik programma van het Amerikaanse dunnelaag CdTe PV-bedrijf First Solar - vooralsnog uniek in de wereld)
http://www.pvcycle.org/ (Internationale organisatie ter bevordering van het hergebruik van (afgeschreven) PV-modules)

http://www.ibc-solar.nl/zonnemodules.html ("Zuiver energie produceren door recycling" bij IBC Solar in Amstenrade)
http://www.osps.eu/news.php?news_id=64 (Oskomera in Deurne inzamelpunt voor PV-Cycle)

Nagekomen: Status aantal PV-cycle inleverpunten Nederland dd. 15 dec. 2013: 15 bedrijven.

Photon heeft diverse malen aandacht besteed aan het PV-Cycle project en diverse andere zaken rond de hergebruik richtlijnen van PV-modules. De laatste 2 artikelen (bij mij op te vragen):

Beneking, A. (2011). Zweckoptimismus bei "PV-Cycle". Die Solarindustrie ist mit ihrem freiwilligen Recyclingprogramm bei der EU gescheitert. - Photon 12/2011: 24-26.
Podewils, C. (2011). Der Müll-Zombie. Die Recycling-Organisation "PV-Cycle" hatte zwar hehre Ziele, ist nun aber so gut wie am Ende. - Photon 7/2011: 22-26.

---

NAAR INDEX PAGINA

^ TOP

---

3 februari 2012. Lichtpuntje in de duisternis: Miasolé naar nieuw CIGS efficiëntie niveau. Temidden van een stortvloed van rampzalige berichten over diverse faillissementen, ontslagen, financiële herstructurerings-operaties, dramatisch verslechterende incentives in top-markten, vervroegde afboekingen, dumpprijzen, etc., ook weer goed nieuws van de met gigantische golfbewegingen geconfronteerde zonnestroom markt. De Amerikaanse fabrikant van dunnelaag CIGS modules Miasolé, die in oktober vorig jaar aankondigde 13% commercieel rendement te hebben bereikt bij hun productie processen (bericht PPV), heeft drie maanden later alweer aangekondigd een belangrijke stap voorwaarts te hebben gedaan.

Ten eerste stelt het bedrijf een "device" van verder niet gedefinieerde omvang of specificaties (uiteraard wel CIGS, koper-indium-gallium-diselenide) te hebben geconstrueerd met een omzettings-efficiëntie van 17,3%. Wat verder niet zoveel hoeft te zeggen, al helemaal niet als er geen onafhankelijke metingen zijn geschied zoals bijvoorbeeld door een instituut als het Amerikaanse NREL.

Wel beslist zeer relevant is dat het bedrijf claimt nu in de commerciële productie (in Silicon Valley, California) alweer op een spectaculair "dunnelaag" rendement te zitten van 14% (!). En dat is gewoon al op het niveau van in massale hoeveelheden verkochte kristallijne technologie. Dat mag gerust als bemoedigend worden gezien, ook al moeten we de "30% toename t.o.v. vorig jaar" even laten voor wat het is. Veertien procent commercieel productie niveau is bij dunnelaag technologie zonder meer een record, en Polder PV is benieuwd wanneer de eerste IEC (in Amerika: UL) gecertificeerde Miasolé modules daadwerkelijk zullen gaan verschijnen en wanneer volledige datasheets van die zonnepanelen op hun website gepubliceerd zullen gaan worden. De huidige IEC/UL gecertificeerde, 1,07 m² oppervlakte hebbende types, MS resp. MR, hebben maximale rendementen van, inmiddels 13,1% voor het MS140GG module (datasheet). Het "large scale/low cost" alternatief zit met het MR-107 product met een nominaal STC vermogen van 111 Wp vooralsnog op een veel lager niveau van 10,4% (deze webpagina bij Miasolé).

Miasolé claimt tot nu toe een bescheiden volume van 55 MW aan CIGS modules te hebben afgezet, maar als ze inderdaad een IEC/UL gecertificeerd dunnelaag module met 14% kunnen gaan produceren, zou dat bedrijf wel eens flink kunnen gaan groeien. Sterker nog, ze bezorgen daarmee gas- en olieboer Shell alweer harde koppijn, want die zit nog steeds tot over hun oren in de zonnestroom (wat we in Nederland van de hier gevestigde leiding echter absoluut niet mogen weten). En die zit met volle dochter Solar Frontier in Japan momenteel met commerciële producten in de 900 MWp productie plant in Miyazaki op een maximaal module rendement van 12,6% voor hun 1,23 m² grote SF155-L "CIS" modules (waar ook een beetje gallium in zit, zie datasheet Europe). Solar Frontiers' lab record staat volgens eigen zeggen op 17,2% op een 30 x 30 cm. groot test module.

Het enige wat nog duidelijk moet worden hoe de "cost" structuur is van die sjieke Miasolé modules in het geweld tussen dunnelaag tyconen als Solar Frontier, First Solar (CdTe) en Nanosolar (CIGS, flexibele roll-to-roll productie, en nog steeds met bescheiden maandelijkse productie). Zie voor een zeer interessante "kosten plaatjes" vergelijking tussen de twee laatstgenoemden op de onvolprezen website van Edgar Gunther, "Gunther Portfolio". Bericht van 12 januari 2012.

Ik wens het bedrijf veel voortvarendheid met de ontwikkelingen en een gezonde concurrentie met de collega's van andere ondernemingen op het spannende terrein van de "dunne laagjes"...

Tot slot - always look behind the curtains
Uiteraard is er meer achter deze titanenstrijd gaande. Miasolé schijnt op zoek te zijn naar een koper van hun "platform" om de echte grote slag te kunnen gaan maken. Zeer pikant is dat Grote Concurrent First Solar, die al 5 Gigawatt aan CdTe (cadmium telluride) dunnelaag modules heeft verkocht, en recent een eigen efficiëntie record heeft aangekondigd voor hun CdTe platform, al enkele jaren stiekem aan eigen CIGS onderzoek heeft gewerkt en een uniek, concurrerend procedé ontwikkeld schijnt te hebben. Maar, ze hebben alle onderzoek in januari stopgezet en gaan voort op de nog steeds zeer succesvolle weg met hun CdTe modules. Tot zeer groot ongenoegen van hun technisch ontwikkelaar Markus Beck, een ervaren onderzoeker die ook voor het "infame" Solyndra, en voor de CIGS producent Global Solar heeft gewerkt, die nu gaat proberen zelf op het beloftevolle pad van de CIGS technologie iets op te zetten (bijdrage op Photon Thin Film Conference in San Francisco op woensdag, 1 februari). Dat zal met de schokgolven door de PV-industrie, en de grote aarzelingen bij de geldverstrekkers tegenwoordig geen makkelijke queeste gaan worden. Maar de industrie lijkt tot nu toe alle hete vuren te hebben doorstaan. Waar hoop is, is leven.

Wordt vast vervolgd...

http://www.miasole.com/sites/default/files/MiaSole%2014%25%20efficiency-%20FINAL4.pdf (persbericht van Miasolé, van 1 februari 2012)
http://tinyurl.com/82prbel (verkorte link naar bericht van 2 februari 2012 op Gigaom.com over de achtergronden van het "CIGS geheim van First Solar", en de plannen van ex-werknemer Walter Beck)