ontwikkelingen
"oud" |
Nieuws P.V. pagina 67meest recente bericht boven 3 december 2010 - 15 december 2010 Voor belangrijke "highlights" voor ons PV-systeem, zie pagina nieuws_PVJSS22.htm15 december 2010: Noord-Brabant goes hard-core met zonnestroom. Zoals reeds op 20 juni jl. door Polder PV kort besproken in zijn beschouwing van de publicatie van het eerste, 48 pagina's tellende exemplaar van het prachtige Solar Magazine, gaat provincie Noord-Brabant een vette vinger in het hardware papje steken (artikel "Solliance creëert kraamkamer voor solar innovaties"). Directeur Henk Roelofs van het inmiddels door enig aandeelhouder Delta te koop gezette Solland Solar (bericht 11 november 2010) had het in dat juni nummer zelfs over "Zonne-energie moet nu een nationale prioriteit worden". Hij wordt op zijn wenken bediend, al dient bij "nationale" dan eerder gedacht te worden aan "regionale", en is de regio in kwestie de "Brainport" van zuid-oost Noord-Brabant. Kernsplijter minnaar Verhagen van EL&I ziet immers niets in een eigen zonnestroom afzetmarkt - wat de inkomsten uit energiebelasting, BTW en omzetbelasting voor de geld-geile staat immers zwaar onder druk zou zetten (althans: vanuit zijn extreem enge, beperkte, en totaal niet toekomstgerichte perspectief bezien).
En dus gaat Noord-Brabant dan maar op eigen wijze, ongetwijfeld geholpen door een forse sloot geld uit de (volstrekt schandalige) verkoop van Essent aan bruinkolen- en atoomboer RWE aan de slag met de andere kant van de "business": de fysieke productie apparatuur waarmee - voor betrokken bedrijven - leuke verdiensten zijn te maken. Let wel: mits je helemaal vooraan staat in de research, en bereid bent om vet uit te pakken, anders kun je een leidende positie wel vergeten. Met de beste apparatuur ter wereld kun je immers de concurrentie achter je laten in de bikkelharde strijd om marktaandeel in productie en efficiëntie (zowel de geleverde producten, als de bedrijfsprocessen om die af te leveren). En dan kun je natuurlijk niet aankomen met een "ook wel aardige", maar veel minder presterende productielijn. Het moet "top of the bill" zijn, anders heeft zo'n project helemaal geen zin (zeker niet in een land wat de rest van de zonnestroom business door de plee heeft laten trekken door de Powermongers in Den Haag). Het persbericht van ECN en Provincie Noord-Brabant ronkt dan ook dat het een lust is, en claimt zelfs dat "Zuid-Oost Noord-Brabant, regio nummer één in Europa [wordt] op het gebied van zonne-energie en innovatie". De ambities blijken torenhoog. Daartoe werden al zeer serieuze voorstellen gedaan in dat eerste nummer van Solar Magazine door een consortium van hardware fabrikanten en onderzoeksinstellingen onder de vlag van "Solliance": Energieonderzoek Centrum Nederland (Petten), de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e), TNO en het Holst Centre op de campus van TU/e. Met het dringende verzoek aan provincie Noord-Brabant om in de al lang bestaande "ELAt-regio", een gebied begrensd door Eindhoven (NL), Leuven (België), en Aachen (Duitsland/Nordrhein-Westfalen) een high-tech cluster rond de ontwikkeling van hard-core zonnestroom onderzoek te gaan co-financieren. (1) Solliance En dat is nog niet alles. Geheel in de geest van "inzetten op maximale concentratie van activiteiten" (waar de webmaster van Polder PV in zijn promotie tijd bij subsidieverstrekker NWO ook al mee te maken kreeg: groter, groter, en nog groter), worden er nog twee initiatieven met huid en haar bijgesleept om tot een volwaardig "all-in pakket" te komen. Deze zouden onafhankelijk van elkaar tot stand zijn gekomen, en worden nu bij elkaar geraapt om ook op politiek niveau een "dijk" van een overkoepelend megaproject "zonne-energie top onderzoek" neer te kunnen zetten. (2) FOM Rijnhuizen Deze tweede verhuizing cq. concentratie van research capaciteit zal zeker voor dunnelaag onderzoek belangrijk zijn, omdat daarvoor van diverse opdamp technieken gebruik wordt gemaakt die onder zeer streng gecontroleerde (vacuüm) omstandigheden moeten functioneren. Veel dunnelaag producenten zijn niet in staat gebleken om een reproduceerbare kwaliteit van hun producten in de commerciële opschaling te realiseren, en hebben nog steeds geen succes kunnen forceren. Deze bottleneck moet absoluut worden opgelost als veelbelovende dunnelaag technieken echt het verschil willen gaan maken, en de competitie met de almaar goedkoper wordende "klassieke", relatief hoog renderende kristallijne concurrenten aan kunnen gaan (een ontwikkeling waar ECN nota bene een zeer belangrijke rol in heeft gespeeld door o.a. de ontwikkeling van de beroemde SunWeb® cel, inmiddels verder te ontwikkelen met de Duitse zonne-energie specialist Schott Solar...). Te voorzien valt dat FOM in deze materie belangrijke nieuwe aanzetten zal kunnen geven. Rijnhuizen verkassen kost echter het een en ander (fundamenteel fysisch onderzoek is door de bank genomen peperduur, met prijzige, complexe, en lastig te verplaatsen gevoelige apparatuur). Dus het door het Ministerie van OCW, het FOM zelf, en ook onderzoeksorganisatie NWO te co-financieren nieuwe gebouw zal met open armen worden ontvangen in Eindhoven. Totale begroting: 50 miljoen Euro, waarvan de bijdrage van provincie Noord-Brabant dus relatief bescheiden is (7% van de begroting), maar altijd welkom. (3) InnoEnergy Ik ben toch wel uitermate nieuwsgierig wat van deze ietwat cryptische, en in essentie zeer opmerkelijke formulering het realiteitsgehalte zal zijn. En hoe in Gaia's naam InnoEnergy in staat zal blijken om de gangbare praktijk in Nederland, dat bij overschotten van zonnestroom, en rekening houdend met de nog steeds bestaande bezopen "salderingscap" (momenteel nog steeds 3.000 kWh/jaar, zou een nog steeds onzinnige 5.000 kWh/jaar moeten gaan worden), er gewoon een volslagen belachelijke fooi voor zonnestroom valt te vergeven van maximaal (momenteel bij Greenchoice) 9 eurocent/kWh. Een "marktwaarde" die totaal geen recht doet aan de kwaliteit en verbruikspieken afvlakkende kenmerken van zonnestroom (en dat is niet de schuld van Greenchoice, uiteraard, maar van Den Haag). Smart??? Ik ben zeer benieuwd naar de creativiteit die aan de dag zal worden gelegd door de "innovatoren van InnoEnergy" bij deze nog steeds met zeer veel mist omgeven materie. Waardoor bedrijven bijvoorbeeld, die zeer lage stroomprijzen betalen, voor door hen opgewekte en zelf verbruikte zonnestroom feitelijk een volslagen absurd lage "marktwaarde" van een tiental Eurocent/kWh kunnen krijgen toebedeeld, die totaal irreël is gezien de waarde ervan in omringende landen (laagste invoedingstarief voor grote dak PV-installaties > 1 MWp in Duitsland momenteel 24,79 Eurocent/kWh, per 1 januari 2011 nog steeds 21,56 Eurocent/kWh wordend). De "vergeten"
energie kosten...
M.a.w.: wat denkt InnoEnergy daar allemaal aan te gaan doen, en hoe komen ze in Gaia's naam aan dat volkomen onwaarschijnlijke "geen energierekening krijgen gepresenteerd"??? Bovenstaande rekensom krijg je namelijk altijd gepresenteerd, wat je ook verder doet! Het is op zijn minst een curieus, en waarschijnlijk de plank vér misslaand statement wat beslist niet in zo'n ronkend persbericht zou mogen worden opgenomen... En dan laat ik dat "verkopen [van zonnestroom overschotten] op de nieuwe markt" verder even voor wat het is. Er is geen enkele "leverancier" die voor ver over de 20 Eurocent/kWh zonnestroom overschotten zal gaan afnemen (geen enkel "wetsartikel" die ze daartoe "verplicht"). Tenzij er wonderen gaan geschieden. Laten we hopen dat InnoEnergy daar voor zal gaan zorgen... Pretentie
onterecht? Financiering van dit "KIC" deelproject is voor een kwart (!) uit een zoveelste Europees fonds, afkomstig van het European Institute of Innovation and Technology, EIT), en uitgesmeerd over een periode van 7 jaar (met uitloop mogelijkheid tot zelfs 15 jaar). Totale "omzet"van KIC zou 50-100 miljoen Euro per jaar bedragen. Provincie Noord-Brabant heeft nogmaals over het zeer duurzaam kloppende, met Essent verkoop geld gespekte hart gestreken en 6 miljoen Euro bijdrage toegezegd. Klopt het
rekensommetje wel?
... op een totaalbedrag van 47,7 miljoen Euro. Of die miljoen "missende" Euro's een vergissing van mijn momenteel op kunstlicht werkende zakjapanner is, of misschien ergens een ongelukkig schrijf- of afrondings-foutje van de persdienst is geweest is nog niet bekend. Laten we er van uitgaan dat er met dit reusachtige, ambitieuze mega-research en implementatie project met zonnestroom in de regio waar vroeger "de lampenfabriek in het zuiden des lands" heer en meester was (en die al lang weer uit de zonne-energie business is gestapt, met het Beierse Steca als dankvol profiteur, zie persbericht van 18 juli 2005) er zoveel professionaliteit zal worden ingezet dat dit soort marginale foutjes niet meer zullen voorkomen. Of: dat de uiteindelijk economische profijten van dit forse project zo geweldig zullen zijn, dat we over een miljoen Euro meer of minder niet meer wakker hoeven te liggen. Da's peanuts... Het wordt
druk met de ambities in zuid Nederland... Misschien kunnen ze wat die "clustering" betreft beter gaan samenwerken met hyper-ambitieuze buur provincie Noord-Brabant, om de spin-off van alle zonnige activiteiten nog groter te maken. Delta schijnt inmiddels "in gesprek" te zijn met "partijen" die hun, een paar jaar geleden naar binnen geharkte, zonnecellen producent Solland Solar (nog steeds de enige in ons land) over willen nemen (bericht van Energeia van 14 december 2010). Eindebericht
citaten
We hopen dat met dit geweldige initiatief in het zuiden des lands in ieder geval gegarandeerd zal blijven dat "de research" in zonnestroom in ons land op topniveau zal blijven, al is het dan "onder de grote rivieren". Al blijft het nog steeds afwachten of een volwaardige afzet markt voor zonnestroom ook met die basale voorwaarde wel gerealiseerd zal kunnen worden. Want daarvoor is kristalhelder en doortastend nationaal beleid nodig, en dienen alle rampzalige door EZ en EL&I en hun opdrachtgevers in onze verschrikkelijke stroommarkt gegooide drempels voor ongehinderde invoeding van hernieuwbare elektriciteit/zonnestroom op het net met nog veel meer ambitie, en met grote kracht te worden opgeruimd. http://www.ecn.nl/nl/nieuws/item/date/2010/12/13/brabant-investeert-in-zonne-energie/ (persbericht
"Brabant investeert in zonne-energie" van 13 december 2010, met bijlage) http://www.panoramio.com/photo/6940690 (enkele foto's van de Holst Centre High Tech Campus in Eindhoven) 15 december 2010: Ook Zwitserland verlaagt invoedingstarief, maar meer ruimte voor zonnestroom. Dat heeft uiteraard, zoals overal elders op de wereld waar met verstand wordt ondersteund, te maken met de blijvend waanzinnig prijsontwikkeling voor hardware die nodig is voor de meeste - kristallijne - PV-systemen: silicium, wafers, zonnecellen, en uiteindelijk modules. Ik kreeg recent een aanbod voor EUR 1,36 cif in Hamburg, een collega kocht net direct uit China voor EUR 1,20/Wp incl. verzendkosten excl. BTW (en handling in de haven) een stapeltje multikristallijne modules van een mij compleet onbekend merk. De prijzen staan onder zware druk, en zullen ook de te vragen prijzen voor modules van bekende merken doen zakken. Frankrijk's eerste minister Fillon kondigde eerder deze maand nota bene een cap aan van de registratie van 500 MWp voor nieuwe grote projecten omdat de ontwikkelingen ondanks twee eerdere reducties van de invoedingstarieven dit jaar de Franse Atoomstaat blijkbaar nog steeds veel en veel te hard gaan. De Franse regering vreest een "speculanten bubbel" op kosten van de stroomconsumenten die een opslag betalen (Bloomberg, 2 dec. 2010). De druk op de invoedings-tarieven en ondersteuning neemt overal toe.
Zwitserland Door de 18% reductie van de KEV vergoeding voor zonnestroom dalen de zogenaamde "nog niet gedekte kosten" voor de exploitatie (verschil verwachte kWh prijs zonnestroom opwek verminderd met de gemiddelde marktprijs voor elektriciteit) tot een niveau wat lager ligt dan een halve Zwitserse Frank per kWh (< 50 Rappen). Als gevolg van de wettelijke formuleringen in het zogenaamde Energiegesetz in Zwitserland, zal daarmee echter ook het maximaal "geaccepteerde" aandeel van zonnestroom in de subsidiepot voor het Zwitserse KEV systeem (de zogenaamde "Solar-Deckel") kunnen stijgen van de tot nu toe gehanteerde 5% naar het dubbele, 10%. Het directe gevolg daarvan zal zijn dat de Zwitserse bondsraad de maximale "toegestane" bijbouw van 30 MWp per 2011, kan gaan verhogen naar een respectabele 50-70 MWp per jaar (met lagere invoedingstarieven). Omdat er door de inperkingen van de laatste "Energieverordnung" een forse file was ontstaan voor aanvragen voor PV-installaties onder de KEV subsidiepot, kan deze nu snel worden afgehandeld en tot en met 2013 wachtlijst problemen worden vermeden (er was begin mei 2008 meteen een run ontstaan, de daardoor ontstane wachtlijst kan nu versneld worden vrijgegeven). Ondernemers en belangenorganisaties in de Zwitserse duurzame energiesector zijn blij met het aldus oplossen van de grootste knelpunten bij de groei van PV in eigen land. Uiteraard kan het aandeel van zonnestroom in de door gigantische hydropower capaciteit en productie gedomineerde "groene mix"* in Zwitserland nooit een groot aandeel halen. Volgens het Oekonews bericht was het in 2009 nog maar 0,078% van de binnenlandse totale stroomproductie. Daar tegenover staat uiteraard dat het de meeste democratische vorm van stroomopwekking is, decentraal, met een minimum aan grootschalige risico's (ook hydropower is niet vrij van risico's, en rampen bij de exploitatie van stuwdammen kunnen vernietigende gevolgen hebben, om het over nukes maar niet te hebben). Eind 2009 zouden er in Zwitserland 1.600 PV-installaties aan het net zijn die de KEV vergoeding claimen, 56 PV-systemen hebben reeds een positieve beschikking en zijn in de planning of reeds in aanbouw. En een aanzienlijke "portefeuille" van maar liefst 7.033 installaties staan momenteel in de wachtlijst. Die dus nu versneld kan worden afgewerkt. * Let op dat grootschalige waterkracht mondiaal niet wordt gezien als "duurzaam". Hoogstens kleinschalige projecten mogen daartoe worden gerekend. Het gros van de stuwmeer capaciteit in Zwitserland valt onder (zeer) grootschalig. http://www.oekonews.at/index.php?mdoc_id=1055096 (bericht van 13 december 2010) http://www.swisspower.ch/Media/file/Stromkennzeichnung-Swisspower-2009_d.pdf (voorbeeld van "duurzame stroommix" aanbieder Swisspower waarin o.a. 99,26% hydropower, 0,04% zonnestroom, en uiteraard onder "Nicht erneuerbare energien" 0,00% kernenergie) Bericht over op 1 januari 2009 ingevoerde KEV subsidie systeem voor PV in Zwitserland op Polder PV: 28 november 2008
14 december 2010: Solarbuzz: Mondiale PV afzet 2010 naar 16,3 GWp. Voorspellen van productie capaciteiten ("potentieel"), fysieke/gerealiseerde producties, ontwikkelingen en, vooral marktafzet van solar-grade silicium, wafers, zonnecellen, en PV-modules wordt door een groeiend aantal bedrijven bedreven. En vaak in absurd prijzige publicaties "ter beschikking" gesteld aan wie het wil lezen, en/of de beurs heeft die daar bij past. Gaia zei dank is daar nog altijd dat hooggeprezen Californische "instituut" Solarbuzz, alweer een tijdje tot de NPD Group horend. Een van de "klassiekers" in de marktanalyses, en van constant hoog niveau. Ze publiceren af en toe abstracts van hun zeer uitvoerige marktonderzoekingen. Zo ook nu, n.a.v. hun "Solarbuzz Quarterly" publicaties. Publicatiedatum: 13 december 2010. Solarbuzz voorspelt een mondiale afzetmarkt voor zonnestroom van 16,3 GWp voor 2010, dat is alweer 1,1 GWp meer dan in hun vorige bericht van 29 juni 2010 (15,2 GWp, dus 7,2% meer). En het betekent alweer meer dan een verdubbeling van het record volume van (gereviseerd) 7,5 GWp voor 2009, zoals gepubliceerd in de juni 2010 revisie voor dat jaar op de Solarbuzz website. Wederom, goed om te beseffen met deze kapitaalkrachtige investeringen waarbij een paar honderdduizend burgers en honderden bedrijven zijn betrokken: in zogenaamde crisistijd. Voor 2011 zetten de Solarbuzz analisten, in weerwil van andere berichten dat er in wereldmarkt Duitsland maar "een paar GWp" zou worden afgezet, in op een mondiale marktgroei van nog eens 46%, waarbij in Europa ook nog steeds meer afgezet zou gaan worden dan de ruim 12 GWp die er in 2010 zou worden/zijn bijgeplaatst. Solarbuzz voorspelt een afwachtende houding voor de eerste jaarhelft in Duitsland (m.b.t. de trends in de module prijzen), maar een (fors) herstel in het tweede halve jaar. Waardoor het land waarschijnlijk nog by far wereld marktleider zal blijven (wat er daarna zal gaan geschieden is vooralsnog koffiedik kijken, maar zal in het geval Duitsland beslist een heel ander perspectief laten zien).
Wel gaan er steeds grotere volumes naar andere veelbelovende PV-markten, waarbij Solarbuzz inzet op Italië, U.S.A., China, Canada en India als grote "main market drivers" in 2011.
Alleen al in de eerste 9 maanden van 2010 zou er volgens Solarbuzz 10,6 GWp zijn afgezet, wat dit jaar al tot een zoveelste recordjaar heeft gemaakt. Wat natuurlijk beslist weer voor het grootste deel op conto van Duitsland moet worden geschreven, wat er immers al tm. september alleen al 5,4 GWp bij gooide: alweer iets meer dan de helft van de mondiale afzet, dus. Europa claimde, mede door dat succesnummer, al 78% van de mondiale afzet (daar zit natuurlijk het enorm gegroeide Italië bij, maar ook de door de eigen regering feitelijk weer op droog brood gezette Tsjechische tijdelijke boom zat in die cijfers, en de wat minder spectaculaire groei in Frankrijk en België). Het derde kwartaal zag met 100 MWp minder dan het 2e kwartaal nog steeds een spectaculaire groei met 4 GWp afzet, waarbij aangetekend moet worden dat het 2e kwartaal door de absurde "pre-1-juli-boom" van 2,1 GWp in juni in Duitsland fors vertekend is en vooralsnog uniek in de geschiedenis van de mondiale marktontwikkeling. Het zal u niet verbazen: Solarbuzz voorspelt voor het laatste kwartaal van 2010 alweer een nieuw wereldrecord van 5,7 GWp bijbouw, 43% stijging t.o.v. vorig jaar, en het gros daarvan zal alweer in Duitsland afgezet blijken te zijn vanwege de 13% extra degressie van de invoedingstarieven die alweer per 1 januari a.s. in zal gaan. Versterkt door het feit dat alle grotere zonnestroom parken die nog voor de lucratievere "pre-1-juli" Einspeise Vergütungen kunnen gaan claimen, dan gerapporteerd zullen gaan worden aan het Bundesnetzagentur (of dat inmiddels al hebben gedaan: gegevens na september 2010 ontbreken vooralsnog op de BNA website)*... Waar komt
al dat spul vandaan? Tot slot Al met al blijvend spectaculaire resultaten, en nog steeds uitmuntende en gezonde verwachtingen voor 2011. Het gaan weer mooie tijden worden voor believers in de zonnestroom revolutie. Forget about Netherlands. Watch the World! * Polderiaanse tongue-in-cheek berekening voor afzet Duitsland 2010 op basis van deze uitgangspunten:
Totale afzet Duitsland 2010 geschat op 5,4 + 0,509*5,7 = 8,3 GWp... Met daarbij als extra belangrijk punt: geen enkel land kent zulke gigantische "eindejaars-rushes" als Duitsland als onvermijdelijk (feitelijk: politiek uitgelokt) gevolg van het invoeren van voortgaande forse degressies per 1 januari van het nieuwe kalenderjaar. Het zou dus nog meer kunnen gaan worden dan die 8,3 GWp neubau in zweitausend-zehn, als we Solarbuzz op hun mooie blauwe ogen mogen geloven en deze prognose (bij benadering) blijkt te kloppen... http://www.solarbuzz.com/news/NewsNACO1205.htm (bericht
over marktontwikkeling van 13 dec. 2010) 13 december 2010: Vlaanderen zet nog steeds behoorlijk wat PV-capaciteit bij. Zo blijkt uit de laatste maandelijkse VREG rapporten die dateren van 1 december. Polder PV heeft alles weer voor u uitgezocht en tot in groot detail op de betreffende webpagina geopenbaard. Sinds het voorlaatste rapport van 28 oktober, is er alweer 25,4 MWp bijgekomen en 3.159 installaties, waarvan het gros nog steeds bestaat uit systemen kleiner of gelijk aan 10 kWp. 61 nieuwe installaties groter dan 10 kWp werden geregistreerd, waarbij het opvallend was dat de categorie 100-1.000 kWp in het geheel geen nieuwe "hits" liet zien. Er is dus wel degelijk wat aan de hand in Vlaanderen, maar dat is vooral toe te schrijven aan de grotere installaties, waar nu nog veel beter gerekend moet gaan worden om "een optimaal rendement" te kunnen halen. Per 1 januari a.s. 2 cent per kWh minder dan voorheen (nog steeds: zeer interessant, mede gezien de internationale ontwikkeling van de module prijzen), daarna is het goed oppassen geblazen gezien de "strakke" degressies die Energie Minister van den Bossche er door gaat jassen. Ik verwacht vooral vlak voor de snelste degressie stappen rappe bijbouw van aardig wat installaties, om nog van het iets lucratievere voorgaande invoedings-regime te kunnen gaan genieten (zo lang mogelijk wachten op lage moduleprijzen, en niet al te lang - of te kort - voor de degressie stap bouwen en aanmelden bij VREG). Wel een waarschuwing bij de VREG registraties: daar zit nog steeds een hoop "oud spul" bij. Zo is er weer een segment van het gigantische 40 MWp Katoen Natie project bijgeschreven, wat volgens de bazen van dat grote bedrijf "eind 2009" opgeleverd zou zijn (mogelijk pas formeel eind februari, om nog 45 eurocent/kWh te kunnen claimen, 20 jaar lang). Nog steeds is er ruim 8 en een halve MWp "zoek" cq. "niet geregistreerd" bij VREG. M.a.w.: de actuele bijplaatsing wordt deels door deze cijfers verwrongen. Omdat echter niemand die cijfers bijhoudt of bij kan houden (geen wettelijke verplichting o.i.d., zoals uitdrukkelijk wel in Duitsland het geval via het Bundesnetzagentur, anders kun je naar je EEG vergoeding fluiten), zijn de VREG cijfers de enige harde bron die over langere periodes zekere markgroei resultaten kan laten zien. Het verloop van de bijbouw van de categorieën kleiner of gelijk, resp. groter dan 10 kWp, heb ik in de volgend grafiek duidelijk gemaakt. Waarbij ik de bijplaatsing in de gemarkeerde periodes terug heb gerekend per dag (de tussenliggende rapport publicatie periodes zijn namelijk niet gelijk in lengte): Uit deze grafiek wordt duidelijk dat de schommelingen in de grotere categorie (donkergroene kolommen) fors zijn (vooral veroorzaakt door een hoge bijschrijving van mogelijk nog voor 1 maart aangesloten "45 eurocent/kWh" claimende installaties in mei, en het eerste contingent gigantische deelprojecten van het Katoen Natie multi-site project (4 lokaties in Vlaanderen) in juli 2010. Het verloop van de kleinere categorie (blauw) is wat "rustiger", en kan zich gelukkig blijven verheugen in een gezonde belangstelling wegens de blijvend aantrekkelijk invoedingscondities in Vlaanderen. Er is geen reden om te veronderstellen dat juist die belangrijke dragende pijler van de Vlaamse zonnestroom markt met extreem grote vertraging verwerkt zou worden in de VREG registraties, en zou dus een relatief representatieve "daadwerkelijke marktgroei" moeten laten zien. De werkdruk bij de VREG blijft, ondanks forse inzet van extra personeel en automatisering, hoog (persbericht van 27 mei 2010). Een gestapelde grafiek met de hierboven getoonde resultaten, en uiteraard nog veel meer details en interactieve grafieken over de PV-status van eind november in Vlaanderen, vindt u wederom in: Tevens daar een nieuw fenomeen: zonnestroom centrales voor de stroomvoorziening van sluizen langs het Albertkanaal (foto 5). 100 Wp/kop
bereikt 12 december 2010: En de volgende inkoopactie komt er alweer aan. Blijkbaar aangestoken door de zwaar gehypte "inkoop actie" van Wijwillenzon punt nl, staat de volgende alweer in de wachtrij. Natuur en Milieu, een door wetenschappers gesteunde actie organisatie die vooral bekend staat om het al jaren lang met weinig succes bestoken van de permanent onwillige Nederlandse kabinetten om onze gruwelijk fossiele economie grondig te verduurzamen, gaat ook van bil. En wel: met de ASN Bank, die al ervaring heeft opgedaan met het financieren van diverse duurzame energie projecten. Waaronder het nota bene samen met Atoom Boer Delta gecofinancierde 2,6 MWp PV project op het industriële dak van het distributie centrum voor Brico in Willebroek (zuidelijk van Antwerpen, Vlaanderen). ASN heeft ook begin dit jaar een financiering van 10,8 miljoen Euro verleend aan het grote, eerste door Enfinity gerealiseerde Belfuture 2, 4,2 MWp zonnestroom project van de tapijt reus Balta in Sint-Baafs-Vijve (bij Wielsbeke, NO. van Kortrijk), die met later dit jaar gerealiseerde of nog op te leveren andere reuzen systemen op andere vestigingen met grote platte daken reeds een waanzinnige nieuwe PV capaciteit van zo'n 11,3 MWp zou kunnen gaan krijgen (zie persbericht Balta groep van 19 augustus jl.). Aangezien Nederland nauwelijks werkelijk stimulerende incentives heeft voor zonnestroom (van de voor tientallen MWp beschikte oudere SDE projecten horen we, schrikbarend, nog steeds erg weinig, met dank aan de atoomratten uit Den Haag), moet er hier "iets anders" worden verzonnen. Want zulk soort in Vlaanderen wel te realiseren grote projecten zijn totaal onrealistisch onder de gruwelijk slechte invoedingscondities in eigen land. Zelfs installaties van een paar tientallen of paar honderd kWp zijn in Nederland slechts moeizaam te realiseren of je moet een extern financieringspotje en/of duivels geluk hebben (of een eigen module productie en zeer goede contacten - Scheuten Solar heeft zonder al te veel maatschappelijk geruis een 100 kWp SDE installatie op het hoofdkantoor in Venlo neer laten vleien, zie pdf van persbericht uit april 2010). En dus hebben Natuur en Milieu en ASN blijkbaar goed naar het door "duurzame concurrent" Triodos Bank gesteunde (...) Wijwillenzon initiatief gekeken, en blijken ze gezien de link hieronder ook van plan "iets dergelijks" op te gaan zetten. Een zogenaamde centrale inkoopactie om "samen met je buren goedkoop zonnepanelen te gaan inkopen" en om "het plaatsen van zonnepanelen makkelijker en goedkoper maken". Daarbij wordt blijkbaar gegokt op een aanzienlijke participatie, gezien de krom lopende zin op de website "Als duizenden mensen gezamenlijk zonnepanelen inkopen, zorgt voor lagere inkoopprijzen". Hoe e.e.a. verder zou moeten verlopen wordt nog helemaal niets van prijs gegeven of duidelijk gemaakt. Wel dat deze actie "in 2011" van start zou moeten gaan.
Details zijn nog volstrekt onbekend, je kunt alleen een elektronisch formulier invullen om "op de hoogte te blijven". De frase "Voor de individuele consument is het erg ingewikkeld om zelf zonnepanelen aan te schaffen" op de site van N&M is natuurlijk nogal een suggestieve opmerking, want in Duitsland of Vlaanderen is er al zoveel expertise, en ook op diverse fora is er al zoveel nuttig info materiaal en steun aanwezig, dat je met een beetje inlezen een zeer goede en verantwoorde keus kunt maken. Waarna je gewoon offertes kan laten opstellen bij serieuze bedrijven die alles uit je handen kunnen nemen. Daar heb je dan verder geen "centrale inkoop actie" voor nodig, je hebt alles zelf in eigen hand en kunt rustig selecteren op de beste aanbieding en leverings-condities. En: je houd bij verantwoorde keus altijd kwalitatief goede ondersteuning bij de geselecteerde "Solarteur", zoals een goede leverancier/installateur van een zonnestroomsysteem daar wordt genoemd. Ik kan me voorstellen dat, als er vergelijkbare "condities" als voor WWZ zullen gaan gelden bij deze nieuwste "actie", het - terechte - gehuil van de al jaren door onze Staat op zwart zaad gezette professionele installateurs in ons land wel eens nogal fors zal kunnen gaan worden. Want die zullen slechts met minimale marges genoegen moeten gaan nemen, als modules volledig buiten hun invloed om door "derden" gekocht gaan worden en ze "slechts" voor het installatiewerk zullen mogen komen opdraven (en nauwelijks meer zelf kunnen afzetten in een bomvol aanbieders stromende "markt"). Er wordt zelfs gesuggereerd door N&M: "de installatie van panelen wordt een stuk goedkoper als meerdere mensen in een straat zonnepanelen aanschaffen. Een installateur kan dan in één dag meerdere huizen in de dezelfde straat van zonnepanelen voorzien." Dachten de initiatiefnemers van dit soort "acties" echt dat installateurs daar dan nog wel een droge boterham mee kunnen verdienen, door ook nog eens kwantum korting aan de deelnemers uit "een straat" te "moeten" geven waarbij ze tegelijkertijd geen enkele controle meer hebben over de aangeschafte hardware??? En zijn die arme installateurs straks wellicht ook nog eens de pineut als er onverhoopt problemen met die door hen wel te installeren hardware zal gaan optreden???? Of gaat N&M daar voor de volle honderd procent voor minimaal 25 jaar "borg" voor staan??? Duidelijk is in ieder geval dat met dit nieuwste initiatief de spoeling op de van "leveranciers" van divers pluimage vergeven Nederlandse micromarkt erg dun zal gaan worden, tenzij er monumentale nieuwe "afzetvolumes" gerealiseerd zouden gaan worden. Waar Polder PV grote vraagtekens bij zet. Ter referentie aan dat eerste initiatief, staat nog steeds op de WWZ homepage de tale-telling frase: "Deze actie kan alleen doorgaan als we samen erin slagen genoeg particulieren, bedrijven of bijvoorbeeld gemeenten te vinden die samen 10 MW bestellen voor eind januari 2011." De webmaster van Polder PV is er derhalve nog steeds niet van overtuigd dat de harde 10 MWp aan bestellingen (inclusief alle aanbetalingen) al binnen zijn daar. De panelen zouden volgens de homepage van WWZ "begin april in Europa" aankomen. Dat is alweer 5 maanden na het start van die actie, en dan liggen die modules nog lang niet op het dak van alle deelnemers. De crux zal blijven: hoeveel bestellers gaat WWZ überhaupt opleveren? Nog steeds: die 8.000-10.000 "gewilde" aanvragen gaat WWZ volgens mij niet eens bij benadering halen. Zelfs niet met de verlenging tot en met eind januari (de gelegenheids-smoes was dat mensen zogenaamd dan pas hun eindejaarsuitkering binnen zouden hebben...). Ter vergelijking: in de 3 wintermaanden januari tot en met maart 2010 zette Duitsland er al 716 MWp bij (met een totaal van 30.664 nagelneue installaties...). En dat waren de zwakste bijbouw maanden dit jaar... De chaos in zonnestroom is in ons land nu wel zo'n beetje compleet met deze aankondiging van alweer een nieuwe "actie". Het is een grote puinhoop van voor het grote publiek niet meer uit elkaar te houden all-in "reguliere sector" aanbiedingen, tijdelijke "gemeentelijke" en "provinciale" subsidiepotjes, allerlei mistige "lease" constructies, en "al dan niet goedbedoelde inkoop collectieven". Plus alles wat daar nog mogelijk allemaal bij gaat komen als "reactie" op het definitieve afscheid van steun voor zonnestroom voor particulieren door onze compleet geflipte Regenten in Den Haag. Over kwaliteits-issues, en bij wie je straks moet wezen als er iets "mis" blijkt te zijn, hoor ik helemaal niemand enig serieus verhaal houden. Welk "houvast" zonnepanelen kopende klanten straks überhaupt nog zullen hebben in de wirwar aan (gelegenheids-) initiatieven is geen peil meer op te trekken. Verdeel en
heers Ik laat me natuurlijk gaarne van de kwaliteit van de projecten overtuigen. Maar volgens mij kan de branche organisatie zich inmiddels wel opheffen, als deze trend zo doorzet. http://www2.natuurenmilieu.nl/themas/energie/zonne-energie (nieuwste "centrale inkoop actie") Nog meer WWZ nieuws op Trouw webpagina's, NOS site en EnergieGids.nl. Reacties van lezers, maar ook foto onderschriften zijn regelmatig van hilarisch, tranen trekkend, en oh zo oliedom, slecht geïnformeerd niveau. Ach ja. Nederland hé? : http://www.trouw.nl/groen/opinie/article3334970.ece/Eindelijk__Commerciele_zonnestroom.html 11 december 2010, een nogal stevige, en waarschijnlijk fors overtrokken titel. Let op de vele reacties met nogal wat zeer slecht ingelichte gelegenheids-meningkjes. Maar ook op de rekenwonderen van de spreadsheet-soppende auteur, die Urgenda blind denkt te kopieren (zonder die onzin te controleren) en claimt dat een kWh "25 eurocent" zou kosten, daarbij ook naar "de NUONs en Eneco's" van deze wereld" verwijzend. Terwijl ik al al uitentreuren snoeihard heb gedocumenteerd dat de huidige grijze enkel tarief prijs 21,77 eurocent/kWh is bij de Vattenfall/NUON holding (13% minder dan geclaimd), ook bij dubbeltarief er een [in het weekend veel] lagere tariefstelling geldt, en alle vier grote e-bedrijven al hebben laten weten dat de kWh prijs gaat dalen vanaf 1 januari 2011. En WWZ het trouwens ook nog steeds incorrect heeft over "23 eurocent/kWh"... Allemaal vergeefse moeite, mensen blijven liever in hun eigen domme, niet met de keiharde feiten strokende sprookjes geloven. Over kwaliteit en mogelijke problemen bij dit soort acties wordt verder helemaal niet gesproken of nagedacht in het bericht. Verder blijft het zelf opwekken van zonnestroom nog steeds, ondanks alle kul die er over wordt rondgestrooid, een van de beste investeringen die u kunt doen, laat dat even duidelijk wezen. http://www.trouw.nl/groen/article3307630.ece/Het_loopt_nog_niet_storm_genoeg_bij_Urgenda_.html 22 november 2010, let op het belachelijke foto onderschrift, en de claim van Minnesma rond die datum: "We zitten nu ongeveer op 10 procent”. Onduidelijk blijft of dat "10% van 8.000 pakketten", dus 800 bestellingen, of "10% van 10 MWp", dus 1 MWp zou zijn. http://tinyurl.com/2vc4jup (verkorte link naar stuk van 9 december 2010 op EnergieGids.nl, waar voorzitter van WWZ rept over de voortgang van de actie: "... er is voor 12 MW aan zonnepanelen besteld. Het doel was in één maand zoveel orders binnen te krijgen dat er voor 10 MW aan ... vermogen kan worden opgesteld. Een groot deel van de orders moet overigens nog worden bekrachtigd ...") http://nos.nl/audio/203478-samen-zonnepanelen-bestellen-op-wijwillenzonnl.html (geluidsfragment van 3'04" - interview op 7 december 2010 met Minnesma van WWZ, die in de uitzending claimt wel al 12-13 MWp aan "bestellingen" binnen te hebben [PPV: vermoedelijk minstens 5 tot 7 MWp daarvan voor enkele zakelijke klanten], maar dat de actie pas doorgaat als er eind januari 2011 voor 10 MWp aan aanbetalingen binnen is. Dit strookt wederom niet met de vandaag nog steeds op de homepage staande claim, in het stuk hierboven geciteerd...) 11 december 2010: Vlaamse Regering past groencertificaten regeling aan. En daarmee lijkt het pleit beslecht in de strijd om met name de forse verlaging van de waarde van de aan zonnestroom producenten toe te kennen groencertificaten (zie ook eerdere artikel van 26 november 2010). Wat via een u-bocht constructie feitelijk neerkomt op een soort van "degressie" van de waarde van de productie cq. invoeding van zonnestroom op het net. Op 10 december werd uit het persbericht van de Vlaamse Regering duidelijk dat, ook al is de brancheorganisatie BelPV te hoop gelopen tegen de forse degressie, er nu hoogstens een "cosmetische aanpassing" lijkt te zijn gekomen. Die zeer sterk doet denken aan de nauwelijks verbetering brengende "deal" tussen de Duitse Bondsdag (het parlement) en de Bondsraad (zeg maar: de Eerste Kamer van Duitsland), m.b.t. de wijze waarop per 1 juli 2010 de EEG Novelle 2010 doorgevoerd zou gaan worden. Want toen werd feitelijk slechts een kleine "verschuiving in de tijd" van de toch al geplande all-in degressie van de zonnestroom invoedingstarieven bereikt na zeer moeizaam overleg. Politieke wil om de verlaging van de invoedingstarieven te beperken was er dan ook niet, dus kwam het in Duitsland tot deze magere schijnoplossing: slechts een paar maanden extra tijd voordat alsnog de hoogste, aanvankelijk "geplande" degressies (voor nieuwe installaties) zouden worden bereikt. Vlaanderen lijkt een vergelijkbare weg te gaan door een "iets minder snelle" verlaging van de groencertificaten waarde te kiezen volgens een vrij ingewikkeld "degressiestappen protocol" voor de komende jaren, wat slechts een vrij marginale aanpassing van het op 12 november jl. gepresenteerde protocol blijkt te zijn als je de details in grafiekvorm gaat uitzetten, zoals Polder PV wederom ter verduidelijking heeft gedaan (resultaat hier onder). Leentjebuur
bij Duitsers voor "zelfverbruik voordeel"
Duidelijk blijkt uit deze figuur, dat de aanpassingen eigenlijk getypeerd dienen te worden als "cosmetisch" en niet zeer sterk of fundamenteel afwijkend van de originele, forse degressie plannen. Dat betekent waarschijnlijk dat de branche zeker voor de grotere installaties door een zeer zure appel heen zal moeten bijten, er met minder marge bij de opwek inkomsten rekening zal moeten gaan houden, en nog scherper dan nu al het geval is zal moeten proberen in te kopen. Wat trouwens, gezien de nog steeds absurde prijsontwikkelingen (zie o.a. Solarbuzz prijsgrafiek, lees disclaimer) geen zeer groot probleem zou hoeven zijn. Mits alle andere randvoorwaarden wel op orde zijn. En daar wringt mogelijk wel de schoen. Ook is duidelijk aan de nieuwe opzet, dat het verschil in groencertificaten waarde tussen "meer dan of minder dan" 50% eigen verbruik niet erg groot is. Of daarmee eventuele investeringsbeslissingen van dimensionering van PV-systemen er makkelijker op zullen worden valt te betwijfelen. Zeker lijkt, gezien de vrij marginale verschillen tussen de rode en oranje curves in de nieuwe voorstellen, dat er absurd gedetailleerd gerekend zal moeten worden om voor een van de twee "varianten" te kunnen kiezen. De meeropbrengsten van een van de te kiezen opties zullen waarschijnlijk niet zeer groot zijn, maar het werk om tot een gefundeerde beslissing te komen zal er alleen maar moeilijker op gaan worden. Ook dat kost tijd, werk, en dus: geld. En dat is wat je eigenlijk liever niet hebt in de zeer gespannen marktcondities zoals ze nu gaan gelden in Vlaanderen. Andere opmerkingen
Polder PV is het eens met het feit dat zonnestroom systemen in Vlaanderen "goed lijken te zijn ingeburgerd", met eind november reeds een bewonderenswaardige hoeveelheid van 85.534 installaties en een geaccumuleerd (bij de VREG geregistreerd) vermogen van 618,5 MWp. Maar of deze markt in Vlaanderen heel erg veel heeft betekend voor de internationale kosten reductie van PV-modules in een markt die vorig jaar al zo'n 23 GWp heeft afgezet, zou ik zeker niet mijn hand voor in het vuur willen steken. Dat mag mevrouw van den Bossche eerst maar eens aannemelijk maken voordat ze haar eigen afzetmarkt al te stevig op rantsoen gaat zetten. Ook de verklaring voor het versneld afbouwen van de steun aan de grootschalige installaties rammelt net zo hard als de uitermate fragenswürdige wijze waarop vrijeveld systemen op akkerbouw gronden in Duitsland de facto per 1 juli 2010 uit het EEG zijn gesodemieterd (door Röttgen van het BMU ministerie, op instigatie van conservatieve boeren lobby's):
Het lijkt er hier ook weer op dat er een kulsmoes wordt gebruikt om de grootschalige systemen uit de regeling te krijgen, of ze in ieder geval het hardst financieel aan te gaan pakken. In ieder geval een nogal valse reden. Want ze zijn juist helemaal niet "te duur". Grootschalige PV parken zijn namelijk de goedkoopste die je maar kunt hebben als je naar de geïnvesteerde €/kWp kijkt! In Duitsland worden soms al PV parken gebouwd waarvoor de investeringen al in de buurt van zo'n 2.500 Euro per kWp beginnen te komen, dat krijg je nergens anders voor elkaar (voorbeeld: 2.609 Euro/kWp voor een 6 miljoen Euro kostende 2,3 MWp centrale door IFE Eriksen AG nabij de aan de Waddenzee gelegen stad Cuxhaven in noord Duitsland, met modules van REC Solar, cf. Photon 11/2010: p. 44). De echte reden, die hier blijkbaar ook niet uitgesproken mag worden, is dat de grote jongens die dit soort grote parken alleen maar kunnen financieren en vaak al zeer goede contacten hebben in de financiële wereld, waarschijnlijk behoorlijk mooie marges maken op die parken. En ze kosten uiteraard een hoop ondersteuningsgeld vanwege de enorme output van die grote PV-centrales. Vandaar dat het best wel terecht is dat ze de laagste steun ontvangen, maar zeg dan ook gewoon dat ze de stroomverbruikers in Vlaanderen teveel geld kosten. Dat lijkt me een wat eerlijker argument om het verloop van die rode curves te verklaren. Samenvattend: grote zonnestroom parken hebben net zoveel legitimiteit als de "voor de hand liggende" extreem succesvolle decentrale toepassing van PV, maar dan wel met de laagste tarieven, waarvoor goed ontworpen staffeling een vereiste is (zoals al jaren in Duitsland geschiedt). In het bericht wordt gesteld dat 85% van het totale opgestelde nieuwe vermogen in 2010 gerealiseerd werd bij huishoudens en zgn. "kmo's": het midden en klein bedrijf. Dat is uiteraard een zeer goede zaak, want het stimuleert de democratisering van de stroom voorziening. Die ook in België nog steeds voor een veel te groot deel in de fossiele wurggreep van gigantische concerns zit, waar diezelfde "groene" Vlaamse Regering trouwens een zeer bedenkelijk aandeel heeft gehad. Tja: dat heet nu eenmaal politiek. Wat wel bevreemdend is dat, nu er toch voor een "detaillering" van de steun omstandigheden is gekozen, er helemaal geen onderscheid binnen de nog steeds gigantische categorie "kleiner dan 1 MWp" wordt gemaakt. Er is nogal een aanzienlijk verschil of je slechts een 5 kWp systeem op je dak laat zetten, of een systeem van 750 kWp!!! Dit is zeker een gemiste kans geweest, want in Duitsland heerst al sinds de beginjaren de staffeling "tot en met 30 kWp", "tot en met 100 kWp", "tot en met 1.000 kWp", "groter dan 1 MWp", resp. vrijeveld systemen. Dat is een veel reëler indeling, met aparte kostenstructuren, die Polder PV al jaren nauwkeurig in zijn degressie grafieken bijhoudt. Ook is nog steeds niet duidelijk tot welke categorie systemen met exact 1 MWp moeten worden gerekend. Want formeel zouden die buiten de gebruikte "<" resp. ">" categorieën vallen... Anderszins Electrabel
De Grote Winnaar? Such are the ways of those terrible politicians. Als je er goed over nadenkt, zit deze wereld vooral ook op energiegebied nog steeds afschuwelijk in elkaar, en is de hard benodigde systeemrevolutie zelfs in het "progressieve" Vlaanderen nog lang niet doorgebroken. Er is nog een lange, zeer lange weg te gaan (die met voorgebakken mega floppen als "Cancun" ook helemaal niet opgelost zullen gaan worden). * Ter relativering moet hierbij wel ook worden gesteld dat in de installatielijst van de VREG (>10 kWp) van 1 december 2010 al op 12 lokaties kleine (30 kWp Oostakker) tot en met middelgrote industriële (770 kWp Aalst, 1.078 kWp Kruishoutem) zonnestroom opwekkende installaties staan vermeld onder "Electrabel Solar Energy", met een totaal vermogen van 4,33 MWp. Dus het bedrijf pikt natuurlijk ook van de zeer lucratieve, mede door de Vlaamse burgers betaalde zonnestroom groencertificaten (meeste waarschijnlijk 45 eurocent/kWh waard) een leuk graantje mee. Al zou de jaar opbrengst van die 4,33 MWp bij een pessimistisch uitgangspunt "850 kWh/kWp.jaar" slechts 3,7 miljoen kWh per jaar kunnen opleveren (goed voor "slechts" 3.684 stuks certificaten van elk 1 MWh per jaar, mogelijk iets van 1,7 miljoen Euro/jaar, 20 jaar lang). Een far cry van het met die ene Golden Max te verdienen potentieel van 0,89 ("factor van den Bossche") maal 1 miljoen (verwachte Golden Max productie in MWh/jaar) = 890.000 "biomassa stook certificaten" per jaar. Tien jaar lang. En dan hebben we het verder maar niet over de gruwel winsten die de Electrabel holding aan hun al lang afgeschreven, absurd lucratieve kerncentrales jaarlijks afromen op kosten van de samenleving, of over die kolencentrales die tot in ons eigen domme land door Electrabel neergekwakt mogen blijven worden, en onze onder steeds hogere spanning staande netten verder mogen gaan vergiftigen met de goorste stroom op deze planeet. Op onze kosten, niet die van Electrabel zelf... Electrabel bleek "niet ontevreden" te zijn over de beslissing van vd Bossche volgens een kort bericht op Express.be. Ik denk dat de champagnekurken flink hebben geknald op het hoofdkantoor... Reactie BelPV
Ik kan het Vito onderzoek nergens vinden. Zou dat wetenschappelijke onderzoeksinstituut soms gebruik hebben gemaakt van die vrij nietszeggende Excel SDE rekentabellen (klik op de betreffende optie met die vreselijke vijf-letterige afkorting) die ECN Beleidsstudies gebruikt om de totaal niet "stimulerende" SDE in Nederland mee dood te rekenen voor zonnestroom? Dat zou wel schunnig zijn. Heb je een prachtig incentive systeem, ga je in het oliedomme Nederland "te rade" om je eigen geweldig werkende systeem om zeep te gaan helpen. Hoe diep kun je zinken... http://tinyurl.com/36fzvgz (verkorte
link naar het persbericht van de Vlaamse Regering van 10 december 2010,
met aangehecht pdf met tabel met de nieuwe waardes voor de groencertificaten) Oorspronkelijke uitzending van Terzake op Redactie.be, met interview met Minister van den Bossche over de "noodzakelijke ingreep" in de waarde van de groencertificaten voor zonnestroom: video link 10 december 2010: Een plaatje zegt meer dan duizend woorden... Hierbij een screendump van een tale-telling pagina op de website van de Europese brancheorganisatie voor zonnestroom, EPIA. U mag van mij het spelletje "wie ontbreekt er?" spelen:
Bron: "National Policies" pagina EPIA Blijkbaar moeten we uit bovenstaand tabelletje concluderen dat het ontbrekende poldermoerasje aan de Noordzee geen "national policy" [meer] heeft op het gebied van zonnestroom, en een klein eiland als Malta wel. Dat kon wel eens kloppen met een decentrale opwekking hatend, permanent "duurzaam liegend" Nederlands rampkabinet met Radioactieve Monopolisten verlangens. Verlangens die - nota bene - lijnrecht, impliciet en expliciet, tegen elk "liberaal" vrijheidsdenken in gaan. Rutte moet zich kapotschamen voor de met voeten getreden beginselen van zijn partij... 10 december 2010: Ge-na-de-lo-ze analyse van Jurgen Sweegers over het FAILLIET van de Nederlandse "duurzame" energie. Ik raad u aan om direct even een paar minuten vrij te maken en naar onderstaande link te surfen. Jurgen Sweegers, ex medewerker van de bekende energie nieuws website Energeia, die een tijd geleden voor zichzelf is begonnen met zijn ook al zeer prijzenswaardige, en uitermate goed geïnformeerde en terecht zeer kritische website Energieenwater.net, heeft ver-nie-ti-gend uitgehaald richting de ranzige schurken die ons land aan de rand van de (energie) afgrond hebben gebracht. Ik verzeker u: de schellen zullen u van de ogen vallen van deze genadeloze analyse van een compleet doorgedraaide energiesector waarin Mega Leugens aan de orde van de dag zijn, en manipulatie tot standaard beleidslijn is verheven. Het slot hieronder weergegeven, maar lees vooral het hele stuk. Oh zo vreselijke waarheden die daar in staan, en die geen enkele politicus in Nederland wil zien noch erkennen...
9 december 2010: Sarasin überoptimistisch over PV perspectief Nederland? Van Sarasin ontving ik (met zeer grote dank!) hun zeer interessante, door mij aangevraagde (elektronische) rapport over de door hen verwachte (door Polder PV wel wat aan de pessimistische kant bevonden) marktontwikkeling van zonnestroom op dit gezellige aardklootje. Dat wordt weer leuke bedlectuur, of browsen tussen alle andere zaken door. Er stonden enkele korte referenties naar het microscopische speldeprikkie aan de Noordzee genaamd de Lage Landen in het 56 bladzijden tellende rapport (ter inzage bij Polder PV, wordt niet doorgestuurd, daarvoor gelieve Sarasin zelf te raadplegen s.v.p.!). Ik heb met de zoekfunctie op "Netherlands" gezocht, en naast het al door mij "behandelde" grafiekje met "vrijeveld installaties" perspectief (p. 22; wat staat-geïnduceerde incentives betreft: zeg maar, zo goed als nulkommanulnul, geldt natuurlijk zowel voor 2010 als voor 2011), kwam ik ook een vergelijkbaar grafiekje tegen (p. 24) met "rooftop PV-systems" voor 2010 en 2011. Wat "attractiviteit" betreft scoort Nederland daar ergens tussen India en China in (die, relatief bezien op de totale bevolking beschouwd nog nauwelijks particuliere systemen kennen, wel [zeer] grote plannen en eerste realisaties voor [zeer] grote vrijeveld installaties e.d.) voor 2010. En voor 2011 zou ons land met die categorie uitkomen tussen naties als Zuid Afrika en ... het op PV gebied qua grote systemen prima scorende Australië, in ieder geval wederom onderaan het lijstje met 22 landen. Maar ja: dat blijven natuurlijk slechts (vermeende) "attractiviteit" indexen, en geen bikkelharde realisaties... Een extra vingerwijzing dat er misschien wat "twijfels" over de [invulling van de] potentie van Nederland oprezen bij Sarasin vinden we in een tabel op pagina 23 van het rapport:
Ik heb de afzender van het rapport inmiddels maar even op de hoogte gebracht van de nieuwe, bikkelharde realiteit in NEEderland, met dank aan de door vermeend snelweg PV-geluidswal verblinde nuke-coke snuiver Verhagen, om de dames en heren van Sarasin in Zwitserland even uit de droom te helpen... Strekking: "Forget about healthy growth for PV in the Netherlands in coming years". Waarbij ik met "healthy growth" uiteraard beslist niet de zonder meer prijzenswaardige paar MWp/jaar bedoel die er überhaupt toch wel zullen bijkomen, SDE of niet. Met dank aan alle duurzame doorzetters en Super Bikkels die Den Haag definitief de rug hebben toegekeerd... Thermische
zonne-energie Let wel: voor die aparte "regeling duurzame warmte voor bestaande woningen" was volgens Agentschap NL op 7 december nog steeds 2,7 miljoen Euro over voor de categorie "Zonneboilers en bodemgekoppelde warmtepompen", en was er reeds 29,3 miljoen Euro in deze categorie vergeven. Perspectief voor nieuw budget is nog steeds een groot vraagteken. Zeker in het gitzwarte, kolenstof uitwasemende tijdperk van "gouvernementeel gedicteerd, rücksichtslos koudmaken van alle naar linkse hobbies riekende activiteiten". 9 december 2010: "Tenzij de beuk er in gaat. In Den Haag...". Nooit geweten dat ik over voorspellende gaven beschikte. De titel van dit stukje was namelijk de afsluitende zin van mijn artikel (23 november jl.) over het zoveelste stuk "geflopte regelgeving" van Nederland. Die belachelijk geformuleerde "meldingsplicht" voor zonnestroom eigenaren in de Netcode - die vrijwel niemand kent. Die slotzin van mij was eigenlijk bedoeld om het permanent aan winterslaap lijdende parlement in Den Haag wakker te schudden en eindelijk alles rond de "bemetering" van zonnestroom installaties definitief waterdicht te gaan regelen. Uiteraard in het voordeel van de opwekkers van zonnestroom, want dat zijn de duurzaamste burgers van Nederland, en die moeten worden geprezen (zou je denken). Had ik ooit kunnen bevroeden dat nog geen week na die "profetische" uitspraak van mij Verhagen de met groen bloed bespatte guillotine zou gaan hanteren voor de hele zonnestroom sector (en offshore wind etc.), en dus feitelijk onbedoeld (???) die zin letterlijk lijkt te hebben geïnterpreteerd op zijn geheel eigen wijze??? In ieder geval indirect wel degelijk: Verhagen hoeft zich straks namelijk helemaal geen "zorgen" meer te gaan maken over uniforme, en voor alle zonnestroom opwekkers eenduidige en rechtvaardige, "non-discriminatoire" (NMa ambtenaren taal) bemetering en voor heldere, begrijpelijke, en de zonnestroom opwekker bevoordelende afrekening. Want hij heeft "de beuk" er op geheel eigen wijze in gegooid. En hij heeft daarbij onze toekomst m.b.t. een progressieve zonnestroom revolutie voor de ogen van het lijdzaam, werkeloos toeziende parlement in het openbaar mogen vernietigen. Ik moet voortaan dus wellicht wat voorzichtiger gaan worden met mijn "voorspellende uitspraken"... Of zal ik het dan maar eens anders gaan proberen, nu ik blijkbaar over zulk soort "profetische gaven" lijk te beschikken? OK, gaat 'ie: ik voorspel de spoedige in de sterren geschreven ondergang van het zoveelste rampenkabinet hors categorie op het vlak van duurzaamheid en energie. Omdat "het volk" het allemaal niet langer meer gaat pikken, dit slaafse gefaciliteer en weerzinwekkende reetgelik van de Gevestigde Fossiel-Nucleaire Orde. Ik hoop binnen afzienbare tijd bij u terug te keren met een beschouwend stukje waaruit mijn veronderstelde "profetische gaven" wederom "op onnavolgbare wijze" bevestigd lijken te worden... Daarbij heb ik uiteraard wel uw krachtdadige hulp nodig, anders gaat dat vervolg stukje er niet komen! Om de sjeu er een beetje in te houden dan maar weer eens een onvervalste polderiaanse Energie Limerick! Zelfverkozen
Energie God hakt het hoofd af
Limerick is inmiddels opgenomen op de E-limerick pagina op Polder PV. Uw sappige bijdragen zijn nog steeds welkom, zie de spelregels bovenaan die pagina. 8 december 2010: "Het wordt geen heel erg gezellige uitzending". Aldus Ray Meur van RayRadio uit Breda, die me gisteravond voor de tweede keer in korte tijd uitnodigde om "even bij te praten over de plannen van Verhagen m.b.t. duurzame energie". Nu valt dat in de regel best wel mee, Ray weet er elke uitzending altijd weer wat leuks van te maken, het is en blijft een leuke en uiterst genietbare radio show met goeie muziek en een door de bank genomen bovenmatig positieve insteek. Er is nog meer dan goed nieuws te melden over duurzame ontwikkeling, waar we ons natuurlijk op moeten blijven focussen. Dat liet natuurlijk onverlet dat wel even duidelijk gemaakt moest worden aan de luisteraars van RayRadio, dat enige vorm van structurele Staatsondersteuning van zonnestroom waarschijnlijk voor lange tijd - en als het aan de atoomratten in ons land ligt voor eeuwig - tot het kolenstof-grijze verleden van ons land werd verklaard. Ray had het niet voor niets over "het gevecht is begonnen" (tussen de gevestigde orde en de steeds nadrukkelijker hun terechte plaats in de samenleving bevechtende duurzame energie producenten), en had een heel treffend plaatje bij zijn podcast staan:
Ik mocht in de uitzending op RayRadio mijn zegje doen. Als u daarin bent geïnteresseerd, de uitzending is inmiddels als podcast door Ray beschikbaar gesteld. Hij staat nu nog op zijn podcast pagina, maar zal over ongeveer een maand zijn verdwenen. Ik zal proberen om deze twee uitzendingen permanent beschikbaar te krijgen op Polder PV, maar dat is nu nog niet gelukt (het betreft grote files). Mocht u geïnteresseerd zijn, kan ik ze ook op CD ROM branden voor u (mail me).
** Een opmerking: ik had het in de uitzending over "16 Eurocent/kWh" die naar de Staat af zou vloeien. Dat was "iets te pessimistisch" gesteld, een "slip of the tongue". Niet verbazingwekkend als je zo even uit je blote hoofd een hoop getallen af moet ratelen. Excuses, dus, het exacte bedrag hangt verder ook een beetje af van wat voor contract je precies hebt (er zijn inmiddels vele honderden stroom contracten, dat is en blijft een grote onvergelijkbare tarieven jungle waar geen hond meer uit komt). Voor mijn groene stroom (specifiek: "zonnestroom" met korting bij Greenchoice) kWh restverbruik betaal ik momenteel 21,27 Eurocent/kWh all-in. Daarvan vloeit voor elke, op jaarcontract basis resterende "afgenomen" (in ons geval: gesaldeerd verbruik over enkel tarief Ferrarismeter) kWh maar liefst 14,54 Eurocent naar de Staat (grootste slokop: Energiebelasting, ex BTW is dat al 11,14 Eurocent/kWh). Dat is een beestachtige 68,4% van het voor ons van toepassing zijnde all-in kWh bedrag. Het lijkt me al schandalig genoeg dat daar niets van geoormerkt naar marktstimulering van toepassing van hernieuwbare energiebronnen gaat. De Staat is wat elektriciteit betreft de allergrootste struikrover die er is (NB: de krankzinnig ingewikkelde post "teruggave energiebelasting" is een absurd compensatiemechanisme voor zowel elektra als gasverbruik en dient hier buiten te worden gehouden: het gaat hier om de door u beïnvloedbare variabele dan wel bij verkiezing "voor langere tijd vast gelegde" kWh prijs). Wake up, Netherlands, or go down the drain! De 19% BTW die wordt geheven (over zowel de leveringsprijs als de energiebelasting) is afhankelijk van de all-in kWh prijs die wordt betaald, en is dus ook per contract verschillend. Ik noem als voorbeeld het volslagen absurde dump tarief wat de prijspiraat NL Energie hanteert (wordt "gecompenseerd" met het meest absurde "vastrecht levering" wat in deze piratenmarkt wordt gebezigd): 18,046 eurocent/kWh all-in. Daar zit 2,88 eurocent/kWh BTW in verwerkt. Op mijn contractprijs echter zit 3,40 eurocent/kWh BTW. Als je "CO2-OK" stroom van Vattenfall/NUON af zou nemen (een van de duurste kWh tarieven, het is feitelijk niets anders dan de continuering van het aloude Natuurstroom onder een valse vlag), zou dat bedrag momenteel, tot het eind van het jaar, zelfs al 3,74 eurocent/kWh bedragen.
http://www.stadsrtvbreda.nl/stadsradio-breda-mainmenu-37 (Stadsradio Breda, elke dinsdagavond tussen 21h00 en 22h00 RayRadio met leuke muziek en frequent duurzaam energie nieuws) 8 december 2010: ... maar de Yanks willen ook graag meedoen. Met Big Power. Nu we toch weer even lekker op de positivo toer zijn gegaan (Russische liefde voor zonnestroom, zie vorige artikel), ook natuurlijk ter compensatie een leuk bericht uit de meest kapitalistische (???) samenleving van al. Juist ja, die aan de overzijde van de Atlantische plas. Een samenleving, de U.S.A., die op diverse fronten inmiddels enigszins op zijn tandvlees lijkt te lopen. Maar dan beslist niet op het vlak van blijvend "entrepeneurship", vindingrijkheid, en innovatie. Daar weet vrijwel geen een land een passend antwoord op. Het zit ze blijkbaar in de genen. Zo heeft Boeing (jawel, dat bedrijf wat ook van die vliegende milieumaffia monsters bouwt, en verder uitermate lucratieve, dikke defensie contracten heeft) een leuk persbericht gepubliceerd op 22 november jl. Boeing heeft namelijk "een dochter" die in "solar" doet. En niet zomaar "solar". Neen: Super Solar. Die dochter heet namelijk het alweer ruim 50 jaar bestaande Spectrolab, en die verzorgt al zo'n beetje sinds er satellieten bestaan (eerste toepassing in 1958) die high-tech dingen van de beste zonnecellen ter wereld - als je naar het rendement kijkt. Voor dat "commerciële" (lees: "high-end") marktsegment worden cellen ontwikkeld met byzonder aardige rendementen van zo'n 28%. Dat zijn beslist géén huis-tuin-en-keuken dingetjes. Het zijn ware wondertjes der techniek, waarbij er diverse laagjes over elkaar heen worden gedrapeerd om van zoveel mogelijk delen van het zonnespectrum maximaal omzettingsrendement te oogsten. En met de meest geavanceerde exemplaren van deze gestapelde, "multi-junction" cel met chemische verbindingen waar u niet dood bij gevonden wilt worden, worden bij de laboratorium experimenten reeds de hoogste rendementen op deze planeet gehaald. Al jaren. Spectrolab leverde ook de zonnecellen voor de beroemde Mars Rover (promotie pdf). Waar de partner van de webmaster van Polder PV bijna zes jaar geleden al eens een hele leuke cartoon over maakte toen bleek dat het ding opeens veel meer vermogen bleek te produceren dan verwacht: hier. Hoogste cel
efficiency record
Naar massaproductie Ik heb het wel vaker gezegd: het gaan weer zeer interessante tijden worden... http://boeing.mediaroom.com/index.php?s=43&item=810 (persbericht
van 29 augustus 2009: nieuw cel record met laboratorium exemplaar,
alles geoptimaliseerd) http://www.spectrolab.com/DataSheets/cells/PV%20XTJ%20Cell%205-20-10.pdf (datasheet van beste type NeXt Triple Junction cel, type XTJ, zonder concentratie van het licht op max. vermogen 29,5%. Substraat: Germanium, type stapeling: GaInP2/GaAs/Ge; reeds 2,6 miljoen van dit soort cellen uitgeleverd) Andere cel/module records HIER. 7 december 2010: From Russia, with Love II... In de eerste aflevering reeds aangekondigd: er gaan ook in het in gas en olie stikkende Rusland zonnestroom centrales aangelegd worden. De eerste zou bij het kuuroord Kislovodsk Spa in de Stavropol regio precies tussen de Zwarte Zee en de Kaspische Zee in worden gerealiseerd. Niet heel erg ver van de ook voor Rusland extreem roerige Kaukasus regio. De reeds in het eerste artikel besproken partners in de joint-venture, Rusnano en miljardair Viktor Vekselberg's Renova Group, gaan dit project trekken. De joint-venture is Khevel gedoopt. Er wordt in het hieronder gelinkte artikel in The Moscow Times gerept van een uitspraak op naam van The Russian Corporation of Nanotechnologies (CEO: voormalig Deputy Prime Minister Anatoly Chubais van de Russische regering). Inzet is een forse 12,3 MWp centrale met dunnelaag zonnepanelen gemaakt op apparatuur van het Zwitserse Oerlikon Solar met micromorf silicium (vermoedelijk de bekende combi amorf Si/micromorf Si) die in 2012 gerealiseerd zou moeten zijn. De joint-venture Khevel produceert in de plaats Novocheboksarsk (Chuvashia republiek dichtbij Nizhny Novgorod, ongeveer 500 km. oostelijk van Moskou) onder licentie van Oerlikon deze modules. Geclaimd wordt dat de jaarlijkse output van deze module plant 1 miljoen exemplaren zou zijn. De fabriek maakt onderdeel uit van de joint-venture tussen Rusnano en Renova Group. De handtekening voor realisatie van de zonnestroomcentrale is op 2 november jl. gezet tijdens een internationaal forum m.b.t. Nanotechnologie in Moskou.
De totale project investering, die voor 49% door Rusnano, en voor 51% door Renova Group wordt gedragen, bedraagt 20,1 miljard roebel, volgens het artikel gelijkstaand aan 658,1 miljoen dollar. Volgens de huidige wisselkoers Euro/roebel, zou die investering neerkomen op zo'n 493 miljoen Euro. Dit kan uiteraard nooit de investering in alleen de PV plant zijn (veel te hoog), dus het bedrag daarvoor is nog onbekend. Of het is alleen de investering in de module fabriek, dat is ook nog niet zo duidelijk. Het ligt trouwens in de bedoeling om het grootste deel van de productie van de dunnelaag module fabriek te gaan exporteren. De zonnestroom centrale gaat de eerste van zijn soort worden in Rusland. Ik zou zeggen: doe er nog een paar scheppen bovenop. Zon genoeg. Volgens het PVGIS kaartje zou er in die contreien bij optimale opstelling en een performance ratio van 0,75 er een specifieke opbrengst van zo'n 1.100-1.200 kWh/kWp per jaar verwacht kunnen worden. Voor een 12,3 MWp centrale dus een leuke jaaropbrengst van, globaal, zo'n 14 miljoen kWh. * Šúri M., Huld T.A., Dunlop E.D. Ossenbrink H.A., 2007. Potential of solar electricity generation in the European Union member states and candidate countries. Solar Energy, 81, 1295–1305, http://re.jrc.ec.europa.eu/pvgis/. http://www.themoscowtimes.com/mobile/business/article/421908.html 7 december 2010: Sarasin rapport perspectief PV-industrie. Totaal ignorant van het eeuwige gepruts en continue gesaboteer van het mini-PV marktje Nederland gaat de wereld snoeihard door op het groeipad met zonnestroom. Specialisten van de Zwitserse Bank Sarasin hebben hun kritische licht weer eens laten schijnen over de mondiale PV-sector, en publiceerden 23 november jl. een abstract van hun meest recente studie. Getiteld "Solar industry: entering new dimensions". Daarin zelfs een leuk updeetje van de eigen - Zwitserse - markt. Een samenvatting met af en toe wat opmerkingen door Polder PV (zie ook link onderaan voor het volledige Engelstalige abstract).
* NB: dat is tot nu toe het enige bekende cijfer, nl. van de bij CertiQ ingeschreven gecertificeerd bemeten, en van garanties van oorsprong voorziene installaties. Alles wat nog steeds volkomen buiten de SDE om wordt gerealiseerd aan PV-systemen (in 2009 43% van "totale afzet aan eindgebruikers"!) wordt nergens centraal gedocumenteerd en is dus nog helemaal niet bekend. Zelfs als je het "CertiQ volume" zou verdubbelen, en zou uitgaan van "18 MWp geplaatst in 2010", en ook nog eens zou "normeren" naar bevolkingsgrootte (Duitsland vijf maal zoveel inwoners dan Nederland), blijven de nieuwbouw verschillen tussen deze twee aan elkaar grenzende naties gigantisch. En: onoverbrugbaar als er in het fossielen verzuipende Nederland niet een revolutie cq. volksopstand gaat uitbreken. Wat gezien het sociale klimaat in ons land dus gewoon niet gaat gebeuren. Intermezzo
http://tinyurl.com/3xnkzbw (verkorte link naar het abstract van het rapport op de website van Sarasin)
7
december 2010: Weerzinwekkend
radioactief en fossiel " Ik ga geen uitgebreid verslag doen van deze vergadering die het niveau kippenhok nauwelijks is ontstegen. In ieder geval werd kristalhelder dat Verhagen alles wat in de verste verte naar zonnestroom riekt intens haat (namens zijn beleidsambtenaren van EL&I), en heeft hij alle onzalige suggesties om iets in die richting te gaan doen met onnavolgbaar gewauwel stuk gespuugd. En moties in die richting met klem "ontraden". De meest pregnante stukjes die ik dan nog net voor u op het scherm durf te persen voor u:
Mocht u meer willen lezen over wat er zoal voor ranzige zaken en gelegenheids argumentjes passeerden tijdens deze zoveelste zinloze, want absoluut geen decentrale duurzaamheid revolutie in gang zettende marathon zitting van dik vier vruchteloze uren: de webmaster van Polder PV postte onder de nick zonnigtype tijdens "het debat" de nodige opmerkingen in diverse bijdragen op GoT. Lees vanaf deze post, er volgen meerdere berichten (en reacties) op het Tweakers forum... Er zal vast wel meer over dit ranzige debat in de TK worden gepubliceerd, maar dat zal niet kunnen voorkomen dat ook met het resultaat van deze besprekingen er beslist GEEN decentrale duurzame energie revolutie zal worden geschreven. En dat die belachelijke (en qua naamgeving verbijsterend arrogant gekozen) "green deal" van Verhagen nu al als "G[r]EEN deal" (met de burgers van Nederland) zal moeten worden opgevat. Tenzij u vindt dat het wel mogen "lappen" voor de grote jongens, maar zelf niet gesubsidieerd mogen opwekken door de bijna 17 miljoen burgers in dit volslagen bezopen landje als "DE Deal van de Eeuw" moet worden beschouwd. Tijd om te verkassen, wellicht? Richting buitenland... http://www.tweedekamer.nl/
... /parlisnummer=2010A03637&dayofweek=Maandag&his= http://www.duurzameenergiethuis.nl/politiek/verhagen-wil-geen-zonnepanelen-langs-snelwegen-5956.html (één aspect van de non-discussie, door Polder PV al uitvoerig gedocumenteerd als waanzin non-argument: geen zonnepanelen langs snelwegen, zie ook reacties) 6 december 2010 18h38: Konijn uit de goochelhoed door Wijwillenzon punt nl. Nagekomen 9 december: zie onderaan dit bericht. Ik vermoedde al dat er een "creatieve" reactie zou gaan komen op het waarschijnlijk teleurstellende verloop van de inteken actie bij WWZ die vandaag zou moeten eindigen. Dus dit bericht op hun website verraste me niet helemaal:
Verder lezen op de speciale pagina op Polder PV. 6 december 2010: Tweet van de week... Polder PV heeft verder helemaal niets met sociale media als Twitter (de content op de PPV website gaat meestal "nogal diep", en leent zich niet zo voor frivole one-liners). Alleen al aan de continu volstromende e-mail box heb ik mijn handen meer dan vol, dus ik ga niet beginnen aan dat soort vluchtige, en weinig diepgang vertonende "sociale uitlaatkleppen". Maar soms kom je toevallig pareltjes tegen die de spijker op zijn kop slaan. Zoals deze. Al iets ouder dan "een week", maar ik kon het niet laten hem hier nog even weer te geven: Mij is verder niets bekend van een reply van de als fervent twitteraar bekend staande Minister van het Stalinistische Superministerie EL&I... http://twitter.com/AtamaSolar/status/4460131785908224 5 december 2010: Tussensprintje bijgeplaatst vermogen CertiQ: plus 1,8 MWp. Nog steeds zwaar teleurstellende resultaten natuurlijk, want 1,8 MWp lachen ze zich een bult om in het met kortingen op de groencertificaten voor PV "geplaagde" Vlaanderen, en over Duitsland zullen we het dan maar niet hebben. Voor Nederland echter beslist "een klein sprongetje vooruit". Wie weet gaat "het" de komende maanden, als de vorst van het dak is, tenminste, nog wel een klein streepje harder, want Verhagen heeft de SDE de facto doodverklaard voor zonnestroom. En daarmee een typische, alles vernietigende traditie van die confessionele CDA met nep "rentmeesterschap" gekwaak met kracht voortgezet. En dat betekent dat alle mensen die "trek" hadden en hebben in zonnestroom, vanzelf "andere" wegen zullen gaan zoeken naar hun privé PV geluk. Al zal die zoektocht in het achterlijke Nederland geplaveid blijven met vreselijke hindernissen. Er is nog een dag tijd voor intekening bij "Wijwillenzon", er is sinds het verwijderen van de "bestellingen teller" van die site geen "vermogensteller" voor in de plaats gekomen, dus enige progressie op dat vlak is nog niet te duiden (gaan ze het wel of niet halen, morgen?). Maar je kunt geheel zelfstandig natuurlijk je eigen weg blijven gaan op zonnestroom gebied. Zonder bemoeienis van derden. Een van de diverse grafieken die Polder PV inmiddels op de site heeft ververst laat zien dat het voortkabbelen blijft met de "gecertificeerde" productie. Die grafiek is echter totaal niet representatief voor de algehele ontwikkeling van de Nederlandse PV markt, die in toenemende mate compleet buiten de perceptie van Den Haag verder blijft groeien (niet gecertificeerd bemeten). Al is en blijft ook dat in een relatief laag tempo verder gaan. De volledige update "Nederland en gecertificeerde zonnestroom" vindt u hier: |
|