Links "het nieuwe salderen" - deel 1

Voor alle andere zonnestroom gerelateerde links, zie de betreffende pagina

(daar o.a. ook onder hoofdje Financiële aspecten zonnestroom)

Meest recente berichten bovenaan de link lijst (veelal met commentaar door Polder PV)

Voor deel 2 van dit link dossier, 2020 - 2024, zie aparte pagina

Over "salderen nieuwe stijl" cq. "kropje sla model", "zelflevering", "coöperatief energie opwekken", "voor de meter", "achter de meter", "postcoderozen", etc. gonst het van de verhalen, suggesties, tegenwerpingen, argumenten (pro/con). Het houdt niet op, want mensen blijken "salderen" lekker te vinden. Of "de Staat" dan wel "de gevestigde energie orde" het pruimt dan wel warmhartig zal gaan toestaan is het laatste woord nog lang niet over gezegd. Als er al iets geschiedt, zal het zeker niet zonder slag of stoot gaan, en er zal beslist worden "gemaximeerd" op ambtelijke wijze. En op een warmbloedig onthaal bij alle partijen hoeft u sowieso niet te rekenen, zo is de inschatting van Polder PV.

Polder PV brengt u vanaf 2012 op deze pagina links naar bijdragen over dit hete thema. Daar moet nog e.e.a. bij komen, want er is al veel over geschreven. Volledigheid wordt niet nagestreefd, want zoals al is gesignaleerd: er wordt heel veel over gepraat. Voor elk wat wils. Al polderend komen we d'r vast wel uit. Of niet. Ach. We zien wel...

Zie trouwens m.b.t. het "concept salderen" eerst even de alweer een tijdje geleden gepubliceerde bijdrage van Vincent Bijlo s.v.p.

Voor bijdragen aan deze link(s) pagina mail naar PPV s.v.p. Met dank!

En zelfs openlijke reclame "saldeer er straks maar lekker op los" van zonnepanelen leveranciers, in anticipatie van de invulling van een wetsvoorstel wat feitelijk de status quo bestendigt. Zoals deze:

https://twitter.com/Advisol/status/301422125380673538

Als dat maar goed gaat...

Links "het nieuwe salderen" van zonnestroom en de (wijzigingen in de) "Postcoderoos regeling"

"Voor al uw #postcoderozen en #dijsselbloempjes":
Geodan > (m.i. beste viewer, gedetailleerde grenzen). Inschrijving benodigd sedert medio 2014.
PDOK Viewer > "Publieke PDOK Services" > "CBS Wijken en buurten" > "2015" > "Gemeenten 2015" (niet meer fijner beschikbaar; geen id's van postcode gebieden!)
De postcoderoos checker© van Energie Aandeel is niet meer actief bij Liander (grenzen leken sowieso behoorlijk "losjes" te zijn getrokken...)
Polder PV over afgrenzingen en de onherroepelijke consequenties (19 maart 2014 n.a.v. Blixembosch project)

Postcoderoosregeling / Regeling verlaagd tarief Blog van fiscalist en PCR specialist Simon Visbeek

Hier Opgewekt Hét platform voor "coöperatief duurzame energie opwekkend Nederland", met talloze dossiers om uit te spitten, kennis verzamelingen, expert meningen, verslagen van bijeenkomsten, etc. U vindt vast wel e.e.a. van uw gading. In het byzonder de entree pagina "Regeling verlaagd tarief bij collectieve opwek", met diverse (uitvoerings-) details over de veelbesproken (en vaak slecht begrepen) postcoderoos regeling.

"Mogelijkheden voor saldering". De brainstormers van Hier Opgewekt en anderen hebben inmiddels een "kermis" aan regelingen en creatieve ontwijk modellen verzonnen om "te mogen salderen met zonnestroom". Of ze ook allemaal hout snijden is een tweede, maar dit krijg je als de Staat der Nederlanden het verdomt om goede FIT wetgeving in het leven te roepen. Eigen schuld dikke bult, zullen we maar zeggen. Gespot dd. 12 juni 2014.

Status van vergoedingen voor zonnestroom overschotten bij (momenteel, juli 2017) 27 energieleveranciers (met vergunning ACM), op commerciële websites Klimaatgids.nl, resp. Energieaanbieding.nl. Polder PV staat niet in voor de correctheid cq. actualiteit van de daar verstrekte gegevens. Tarieven kunnen snel wijzigen in de huidige, volatiele stroom markt.

Uit den ouden doosch: MUST SEE voor Kropje Sla / Zelflevering fans: Video "Volkstuinbelasting" (2007!). Inspecteur Hanekroot van de Fiscale Inlichtingen en Opsporingsdienst Rayon Amersfoort jegens de heer Foppe, volkstuinier: "Wij willen graag even de boeken zien ... Geschatte jaaropbrengst 38.000 gulden", en "Die eerste 5 jaar schenk ik u". Met dank aan het Simplistisch Verbond:
https://www.youtube.com/watch?v=IJy69eEcmdI

Meest recente berichten bovenaan.

Spring direct naar laatste bericht van kalenderjaar. Voor berichten / links vanaf 2020, zie de tweede linkpagina in deze sectie.

2019, 2018, 2017, 2016, 2015, 2014, 2013, (sep.) 2012), eerdere berichtgeving.

Hogere woonlasten voor huurders met zonnepanelen vanaf 2023. 17 december 2019. De Woonbond wil dat tussen corporaties en huurders gesloten overeenkomsten worden opengebroken als de salderings-regeling inderdaad afgebouwd gaat worden, zoals in het wetsvoorstel van Wiebes is voorgesteld. Woonbond constateert dat in de uitgangs-situatie "de maandlasten in balans blijven en dat de huurder vrijwel altijd voordeel heeft van de nieuwe situatie". In de nieuwe situatie, met het afbouwen van de percentages te salderen netinvoeding van zonnestroom wordt dat anders. "De vergoeding voor teruggeleverde elektriciteit (en daarmee de besparing op de energierekening) wordt stapsgewijs lager, maar de servicekosten nemen niet af. De woonlasten van huurders met een servicecontract op basis van de huidige salderingsregeling, zullen daardoor stijgen. Afspraken tussen huurder en verhuurder moeten worden bijgesteld, zodat de woonlasten gelijk blijven. Ook bij het afsluiten van nieuwe contracten moet hier rekening mee gehouden worden. Zeker nu verhuurders steeds vaker hun woningvoorraad verduurzamen met zonnepanelen, moeten huurders hier alert op zijn. Uit de jaarlijkse benchmark van Aedes blijkt dat het aantal woningen met zonnepanelen steeg met 60.000 woningen naar in totaal nu 176.000". Woonbond stelt hierbij ook nadrukkelijk, dat de situatie nog dramatischer is bij zogenaamde Nul op de Meter woningen. Die hebben meestal veel meer (en ook vaak: een stuk "krachtiger") zonnepanelen dan gebruikelijk, waardoor er meestal overschot aan zonnestroom productie is, en er frequent, en veel netinvoeding optreedt. Woonbond stelt hierbij: "Woningcorporaties kunnen bij deze woningen een speciale energieprestatievergoeding (EPV) vragen. De Woonbond vindt daarom dat deze EPV ook stapsgewijs afgebouwd moet worden vanaf 2023". Bron: website van de Woonbond, belangen vereniging voor huurders en -organisaties.

De salderingsregeling: nu & straks. 10 december 2019. Daan Witkop van Dutch New Energy Research (DNER), over de impact van de aangekondigde afbouw van de salderings-regeling voor PV installaties achter kleinverbruik aansluitingen. "Je moet er voor zorgen dat je zoveel mogelijk gebruikt van wat je opwekt. Dus bijvoorbeeld op piek-opwekmomenten je boiler verwarmen zodat dat later niet hoeft. Maar dan is het dus noodzaak dat je een slimme meter hebt, inzicht krijgt in je verbruik en hier naar kunt handelen". Streep hierbij meteen alle honderd-duizenden gedwongen, geen keuze hebbende stadswarmte klanten maar af, die hebben geen enkele controle over hun warmte systeem, en zitten toch al in de penarie met én veel te hoge vastrecht kosten, én door koppeling met de gasprijs sterk stijgende kosten voor de geconsumeerde GJ's. Witkop suggereert service door energieleveranciers om "verbruik" bij particulieren optimaal te matchen met "afname" van elektra, maar beseft daarbij wel dat "consumenten daarmee wel een stukje controle opgeven" over hun huishouden.

Ook een zeer terecht opmerking is, over het proberen inzicht te krijgen in de eigen verbruik- én opwek data bij simpele burgers: "Dan vraag je een boel van mensen. En dat náást startkapitaal om zonnepanelen, omvormers en mogelijke batterijen te plaatsen. Al met al heb je dan meer onzekerheid en complexiteit, een aanpassing in de levensstijl én een grote investering". Witkop ziet het somber in dat veel mensen op basis van die uitgangspunten makkelijk overgehaald zouden kunnen worden om een PV-systeem te kopen. Daar bovenop: voor het implementeren van de optimalisatie van de elektra consumptie bij miljoenen huishoudens zijn dramatische veranderingen nodig. "Al die transacties moeten bijgehouden en verwerkt worden; daar moeten systemen voor komen om de herkomst van de verschillende stromen te waarderen en valideren. Zo kun je het op de meest duurzame en efficiënte manier inzetten, maar dan moeten er wel in real-time ongelofelijk veel transacties gemaakt kunnen worden". Witkop ziet het somber in of dat allemaal wel gaat lukken (nog even afgezien van de houdbaarheid en kwetsbaarheid van zo'n omvangrijke operatie). En ziet o.a. privacy problemen als een van de spaken in het "gewilde wiel" opdoemen. En: "de markt moet juist nú zoveel mogelijk mensen binnenhalen, maar lijkt ontoegankelijker te worden".

Witkop ziet ook problemen bij de - volgens Polder PV onhaalbare - aanname dat "een" terugverdientijd van 7 jaar (voor álle situaties) wordt nagestreefd. Uit onderzoek van DNER zou gebleken zijn dat de perceptie bij ruim de helft van de huishoudens op een periode van maximaal 5 jaar zou liggen, anders zouden ze niet aan zonnepanelen beginnen.

Energiesector vreest onbegrijpelijke rekening consument na aanpassen salderingsregeling. 27 november 2019. Stuk van Orla McDonald, Energeia (pay-wall) over uitkomst van internet consultatie voorstellen afbouw salderingsregeling voor (met name) zonnestroom bij kleinverbruikers, van Min. EZK (zie bespreking PPV). Er zijn 66 > 67* reacties op de consultatie gekomen. Meerdere branche verenigingen, waar onder die van de Nederlandse energie leveranciers, Energie-Nederland, vrezen dat de elektriciteitsnota "onnavolgbaar" zal gaan worden voor de Nederlandse consument met zonnepanelen. Bovenop de nu al onverteerbare brei aan talloze posten zouden er nog meer gaan komen om de procentuele afbouw van de te salderen hoeveelheden te administreren. Hierbij treden extra complicaties op voor burgers die hun nota's niet over exact het kalenderjaar, maar over afwijkende periodes krijgen gefactureerd (lees: dat is bijna iedereen, er moet dan met meerdere "percentages" gewerkt gaan worden over de factuur periode). Bijvoorbeeld in de maar liefst 6 pagina's met uitgebreide kritiek tellende reactie van Essent wordt hiervoor een reken voorbeeld getoond, waar het zelfs energie specialisten van zal gaan duizelen. Essent verwacht sowieso hogere kosten voor hun back-office, omdat er veel meer vragen over de nota's zullen gaan komen. Dit zal in hogere tarieven (lees: "vastrecht levering") terug gaan komen, bij alle leveranciers. Essent geeft ook diverse opmerkelijke strijdigheden tussen Wiebes' wetsvoorstel, en Europese wet- en regelgeving. En komt, verrassend, met kennelijk nooit door een Koninklijk Besluit afgetimmerd "gedoog" beleid om btw te mogen salderen in NL. Waar zij grote bedrijfsrisico's in zien vanwege verlenging van (gedeeltelijk) salderen tot een periode van tien jaar ...

In de voorstellen zouden "de getoonde kWh op de eindafrekening niet meer terug te herleiden zijn tot het aantal kWh op iemands eigen elektriciteitsmeter". Dit alles zou tot "onbegrijpelijke" energierekeningen leiden, die al helemaal niet meer "te controleren" zouden zijn (eigen ervaring Polder PV, die dat wel deed, jaren geleden: zware hoofdpijn verwekkende rekenpartijen die je je ergste vijand niet toe zou wensen). Iets wat meerdere branche organisaties een zeer ongewenste situatie vinden.

Opvallend is dat er ook wordt gewaarschuwd voor de komst van Europese regelgeving, waardoor consumenten vanaf 2024 met een nieuwe PV installatie, niet meer zouden mogen salderen. Daarnaast zijn de G40 ontstemd over de afbouw van salderen, en stellen zij dat "met name inwoners met een laag inkomen en huurders behoefte hebben aan een duidelijk, begrijpelijk, en ruimhartig stimuleringsinstrument, dat met zo weinig mogelijk administratieve lasten gepaard gaat, met een zo groot mogelijke langjarige zekerheid". Of dat gehoor zal krijgen bij de zwaar onder druk van het Min. Fin. staande minister van EZK moet nog worden bezien.

Energeia lijkt in haar bespreking in de fout te gaan bij de aanname dat de slimme meter "verplicht" zou worden voor mensen met zonnepanelen vanaf 2023. Dat is niet wat ik lees in de voorstellen, er mag ook gewoon "een domme [digitale] meter" zijn geïnstalleerd, MITS deze zowel invoeding op, als afname van het net kan registreren. De aanname dat "wie geen slimme meter wil plaatsen, wacht een last onder dwangsom" is dan ook beslist niet correct: alleen als "een" meter wordt geweigerd die afname en invoeding registreert, volgt (mogelijk) zo'n drastische maatregel, afhankelijk van de nukken van de toezicht-houdende autoriteit. Stichting Privacy First bestempelt de verplichting tot acceptatie van de gescheiden energie stromen registrerende meter als volgt: "De Minister wil naleving afdwingen en gaat daarmee tien jaar terug in de tijd. Afdwingen is zowel niet noodzakelijk als niet verplicht en leidt daarmee tot een overmatige schending van de persoonlijke levenssfeer van personen."

Andere zienswijzen indienende partijen zijn NVDE (duurzame energie), Aedes (branche huursector: "hoeveel zonnepanelen moeten er uiteindelijk in de gebouwde omgeving worden geïnstalleerd en hoe wil het kabinet dat bereiken? Die notie ontbreekt, terwijl de
salderingsregeling het belangrijkste instrument is voor de uitrol van zonnepanelen in de gebouwde omgeving", en "Toekomstige investeringen in zonnepanelen worden minder haalbaar (of zelfs onhaalbaar) en huurders gaan er op achteruit"), Vereniging Eigen Huis, de Consumentenbond, Netbeheer Nederland, Holland Solar, Stroomversnelling, en "de G40" (een samenwerkingsverband van 40 middelgrote steden), aparte energie leveranciers, de Orde van Nederlandse Belasting Adviseurs ("De koppeling met een reductie in de aanschafprijs van zonnepanelen ontbreekt. Graag zou de Orde inzichtelijk gemaakt zien wat het effect van de afbouw van de salderingsregeling is op de terugverdientijd en ook de investeringsbereidheid"), de VU Universiteit ("Zorg dat de huursector niet het kind van de rekening wordt"), Stichting Wocozon (zeer succesvol in het huurwoningen segment: "Het huidige wetsvoorstel staat haaks op deze intentie en dreigt ten koste te gaan van de huurders, terwijl de sociale huursector juist het vliegwiel is achter een inclusieve energie transitie"), solar bedrijven zoals Expert Solar Systems ("Accu systemen worden op den duur de vervuilers van de wereld, waarom is onze overheid zo goed in het dempen van gaten en nieuwe gaten te creëren"), een energie coöperatie (Meierijstad NB), particulieren, en vele anderen. Holland Solar gooit weer eens een knuppel in het politieke hoenderhok, waar al wat felle polemieken over zijn ontstaan, om een betere business case voor kleinverbruikende partijen die (veel) meer dan 10.000 kWh elektra per jaar gebruiken te bewerkstelligen: "We pleiten daarom voor het loslaten van de eis “eigen rekening en risico” in de energiebelasting."

* Op 29 november is er nog een verlate reactie gekomen van Vastgoed Belang (die o.a. ingaat op wijzigings-voorstellen van de Stroomversnelling, en voorstelt sowieso een salderings-quotum tot max. 6.000 kWh/jaar aan te houden)

De reacties en de documentatie zijn in te zien op de speciale consultatie website van EZK. Polder PV wenst het ministerie veel wijsheid en moed toe, met de evaluatie van de talloze - soms diepgaande - reacties op het wetsvoorstel: https://www.internetconsultatie.nl/omvormingsalderen

'Tip: volg het #PlanbureauVoorDeSaldeeromgeving'. De beroemde Henri ten Hofte is aan het rekenen geslagen, en komt voorlopig tot de volgende bevindingen over de mogelijke "waarde" van (steeds lager wordend aandeel te salderen) zonnestroom achter kleinverbruik aansluitingen tussen 2019 en 2030, bij - optimistisch (?) - uitgangspunt "30% direct eigenverbruik": van 22 naar nog maar 15 Eurocent/kWh (2030). Wordt ongetwijfeld vervolgd, dit is slechts een eerste opzetje. (Twitter, 5 november 2019)

Nadere uitwerking van afbouw van salderingsregeling inclusief wets-voorstel. 28 oktober 2019. Vrij kort na de antwoorden van Staatssecretaris Snel van Financiën op vragen uit het parlement n.a.v. het Klimaatakkoord komt Wiebes met een 3 pagina's lange kamerbrief met de eerste "scherpere contouren" over de feitelijke invulling van het "afbouwen van de salderingsregeling voor zonnestroom" (de facto: alle elektra uit hernieuwbare bronnen door huishoudens opgewekt, is echter überdominant: zonnestroom). Aangevuld met een eerste concreet wetsvoorstel, en een mogelijkheid om daar op in te spreken. Hierin puntsgewijs de volgende voorstellen van de denkrichting bij het Ministerie, daarbij ongetwijfeld ook gevoed door de resultaten van intensief overleg met o.a. de branche organisatie Holland Solar.

• Status quo salderings-regeling (oorspronkelijk vanwege liberalisering van de stroommarkt opgenomen in artikel 31-C van de Elektriciteitswet, en later ook in artikel 50 van de Wet Belastingen op Milieugrondslag, WBM): op jaarnota basis mag opwek van zonnestroom worden gesaldeerd / verrekend met het jaarverbruik, ongeacht moment van opwek dan wel verbruik. Indien meer stroom wordt opgewekt dan afgenomen, moet de leverancier een "redelijke vergoeding" uitkeren voor de overschot hoeveelheid. Dat werd jaren geleden al door ACM, min of meer tongue-in-cheek, ingevuld als "minimaal 70% van de APX prijs op de stroombeurs". Maar door sommige leveranciers, waar onder Greenchoice, wordt al lang een veel hoger (ex btw) tarief gehanteerd, om hun vele zonnestroom producerende klanten te binden met een lucratieve propositie.
  
  
• Klassieke salderingsregeling per 1 jan. 2023 stopgezet. Voorwaarde: iedereen die dat betreft (tegen die tijd waarschijnlijk ver over de 1 miljoen huishoudens) dient een meter in huis te hebben die zowel de afname van elektriciteit, als de invoeding, momentaan meet. De eerste contouren van deze fundamentele wijzigingen werden gegeven in de kamerbrief "Omvorming salderen" van 25 april 2019 (Min. EZK, 5 pagina's).
  
  
• Uitgangspunt Min. EZK en marktpartijen: géén schoksgewijze wijziging om de markt niet ernstig te verstoren, maar "stapsgewijze afbouw".
  
  
• Vanaf 1 januari 2023 niet meer volledige invoeding te salderen, maar een percentage van de ingevoede hoeveelheid, op dezelfde aansluiting als waarop elektra (van het net, via de leverancier) wordt afgenomen. NB: het gaat hier nog steeds om kleinverbruikers, dit alles geldt niet voor grootverbruik aansluitingen > 3x 80 ampère.
  
  
• Ook al worden de precieze cijfers pas later in het najaar vastgesteld, op basis van de meest recente cijfers uit de Klimaat en Energieverkenning 2019, gesuggereerd wordt dat een eerste stap per 1-1-2023 89% i.p.v. 100% van de ingevoede hoeveelheid elektra saldeerbaar zal gaan worden. Vanaf 2023 wordt dan stapsgewijs het verdienmodel afgebouwd, met steeds kleinere percentages van invoeding te salderen op de eigen aansluiting (zie tabel verderop). Tot er 1 januari 2031 in ieder geval voor de dan geldende energiebelasting, SDE heffing, en btw daar over (gerekend per kWh), géén verdienmodel meer over is: die posten kunnen dan in het geheel niet meer worden gesaldeerd.
  
  
• Uitgangspunt blijft de veel eerder al met de sector "afgesproken gemiddelde terugverdientijd van circa 7 jaar" voor alle gekochte PV systemen. Uiteraard zit de angel hier in de term "gemiddelde", want de koop situaties van de tegen die tijd in de miljoen lopende huishoudens kan zeer verschillend zijn. Er zijn talloze incentive regimes geweest, die zeer verschillend uitpakken voor verscheidene groepen huishoudens. De inmiddels vele tienduizenden huurders met zonnepanelen is daarbij weer een zeer apart segment, wat zich lastig laat vergelijken met huiseigenaren. Met al die verschillende situaties en uitgangspunten kan in een universeel toe te passen nieuwe maatregel natuurlijk geen rekening gehouden worden, zonder ambtelijke gedrochten en onuitvoerbare regelingen tot gevolg. Ergo: die terugverdientijd is voor iedereen anders, er zullen "veel" verschillende tvt's zijn. Maar zonnepanelen zijn nu al commodity geworden, tegen 2031 is dat voor een groot deel van de huishoudens waarschijnlijk een blijvend zinvolle, en duurzame investering, die nog steeds wat geld opbrengt. De vraag is of veel huishoudens "wakker" zullen liggen van die vaak genoemde "terugverdientijd". De meesten zijn na twee jaar al vergeten hoeveel geld ze hebben uitgegeven. Laat staan wat ze in twee jaar dan wel zouden hebben "terug verdiend". Hoeveel er uiteindelijk voor iedereen aan de strijkstok zal blijven hangen, blijft in ieder geval de vraag. Die waarschijnlijk over vele jaren niet meer wordt beantwoord. Dan hebben mensen al lang weer andere zaken om zich druk over te maken ...
  
  
• In de brief wordt een rekenvoorbeeld voor een "70% saldeerbaar scenario" gegeven (zie ook onderstaand staatje, het is een fictief rekenvoorbeeld). Waarbij van een hoog stroomverbruik van 3.500 kWh/HH.jr wordt uitgegaan (uitgesmeerd zonder eigenverbruik van zonnestroom komt CBS in 2018 op slechts 2.790 kWh/jaar uit). En een invoeding van 1.500 kWh zonnestroom per jaar op het regionale distributie net. 70% van de invoeding betekent dan 1.050 kWh "te salderen" met de afname op dezelfde aansluiting. Over blijft (jaar verbruik 3.500 kWh minus saldeerbare invoeding, 1.050 kWh) 2.450 kWh, waarover het volle pond aan energiebelasting, SDE heffing, en btw betaald dient te worden.
  
  
• De 30% invoeding die dan niet meer gesaldeerd mag worden moet "voor een redelijke vergoeding" door de energieleverancier worden vergoed. In onderhavig geval zou de hoeveelheid die op een dergelijke manier vergoed zou moeten worden 1.500 kWh (totale invoeding) minus 1.050 te salderen [feitelijk gemiste inkomsten door Min. Fin.] = 450 kWh gaan worden, door de leverancier uit te betalen. EZK stelt dat die vergoeding momenteel tussen de 4 en 11 Eurocent/kWh ligt, wat een forse spread is. Het valt nog te bezien wat er tegen eind 2022 nog over zal zijn van die vergoedingen, en hoe groot de spread dan zal zijn. Polder PV voorspelt dat de leveranciers m.b.t. die vergoeding steeds meer "naar elkaar toe zullen gaan kruipen". Dit hangt natuurlijk ook af van andere zaken, de evolutie van de kale marktprijzen voor elektra, de te hanteren CO2 heffingen in de elektriciteitsmarkt, de nog zeer mistige vergoeding voor Garanties van Oorsprong voor geijkt bemeten (en ingevoede ) zonnestroom, e.d. Voorspellen op zelfs deze korte termijn van het eindresultaat blijft zeer lastig, en is zeer complex. BNR Nieuwsradio vroeg vandaag of ik mee wilde werken aan een kort interview over deze materie, maar zag er van af, toen ze hoorden hoe complex de zaken rond de stroom tarieven zijn geworden.
  
  
• In het wetsvoorstel is een staatje opgenomen met de wijze waarop Min. EZK denkt dat het percentage nog [met het eigen verbruik] saldeerbare stroom af moet gaan nemen, vanaf begin 2023 tm. eind 2030. De wijziging betreft hier niet de Elektriciteitswet, maar de WBM:
  
  "In artikel 50, tweede lid, van de Wet belastingen op milieugrondslag wordt “de via de aansluiting geleverde elektriciteit” vervangen door “een percentage van de via de aansluiting ingevoede elektriciteit. Dit percentage bedraagt in:
  a. 2023 89 %;
  b. 2024 78 %;
  c. 2025 67 %;
  d. 2026 56 %;
  e. 2027 45 %;
  f. 2028 34 %;
  g. 2029 23 %;
  h. 2030 11 %;
  i. de kalenderjaren vanaf 2031 0%."
  
  
• Overstroom situaties. Er is "een klein deel" (niet benoemd hoe klein) van de zonnestroom invoeders die overschot hebben op jaarbasis. Polder PV is er zo een. De laatste vijf jaar was dat al zo, en dat zal dit jaar wederom gaan geschieden. De reden is: onze in de loop der jaren kleinschalig uitgebreide (maar overall bezien blijvend kleine) PV installatie is ongeveer "uitgelegd" op ons globale jaarverbruik destijds. Maar omdat met name de mechanische ventilatie vervangen is door een energiezuinig DC exemplaar, we zéér zuinige computers hebben, weinig licht aan hebben 's avonds (grotendeels spaarlamp of LED), en een zeer beperkte inzet van zware verbruikers zoals de wasmachine, is op jaarbasis de opwek van onze (oude) installatie groter geworden dan ons netto verbruik. Dit, nota bene, ondanks het feit, dat wij sedert voorjaar 2018 elektrisch zijn gaan koken op inductie (i.p.v. op gas, wat een zeer bescheiden verbruik was). De enkeltarief Ferrarismeter laat dus bij ons aan het eind van het jaar een steeds lagere meterstand zien dan aan het begin van elk kalenderjaar.
  
  
• Wiebes laat zien dat voor dergelijke situaties "met elk verstreken jaar het aandeel op het elektriciteitsnet ingevoede elektriciteit dat niet langer voor saldering in aanmerking [komt] groter [zal gaan] worden". Wat hij er vergeet bij te zeggen is, dat het alléén geschiedt, als er hetzij een slimme meter hangt, hetzij een "domme" meter met zowel invoedings- als terugleverings-telwerken. Dit punt, wat verder in de kamerbrief verzwegen wordt ("hot issue, beter geen slapende honden wakker maken"), gaat nogal een item worden. Want de vraag is, of de regionale netbeheerders dat allemaal wel eind 2022 op orde zullen hebben. Het gaat om nogal veel, én door de bank genomen eigenwijze klanten, die zo hun "bedenkingen hebben" over alle nieuwe plannetjes (die, in essentie, gevoed zijn door weerzin tegen de fors toegenomen dervingen van energiebelasting, SDE heffing, en btw, bij Min. Fin.).
  
  In het bij het wetsvoorstel gevoegde IAK document wordt de dreiging expliciet verwoord: "Ook is deze afbouw niet mogelijk zolang kleinverbruikers nog een oude Ferrarismeter mogen hebben en daarom verplicht dit wetsvoorstel ook dat kleinverbruikers beschikken over een meetinrichting die afname en invoeding van elektriciteit apart kan meten". In het hier onder genoemde wetsvoorstel lijkt al een voorschot genomen te worden op halstarrige lieden die vervanging van hun automatisch salderende Ferrarismeter (blijven) weigeren. Het voorstel beoogt zelfs, dat er door de betreffende netbeheerders melding gedaan moet worden van de persoonsgegevens van lieden die weigeren om de Ferrarismeter te laten vervangen. En er wordt gedreigd met: "kan in geval van overtreding van artikel 26aa, tweede lid, [de toezichthouder] de overtreder een last onder dwangsom opleggen" in het wetsvoorstel. Ook relevant uit het IAK document de volgende passage: "Zij [huishoudens met nog steeds een Ferrarismeter en zonnepanelen] krijgen als gevolg van dit wetsvoorstel een andere meter aangeboden en zijn verplicht deze te accepteren. Naar verwachting is er op moment van inwerkingtreding van dit wetsvoorstel nog een groep van 20% van de huishoudens die geen slimme meter heeft".
  
  
• De netbeheerders zullen actief achter de populatie PV huishoudens aan moeten gaan en ze alsnog aan een "geschikte" meter dienen te helpen, zo wordt duidelijk uit de voorstellen. Uit het IAK document: "Daartoe zullen netbeheerders de taak krijgen kleinverbruikers tussen 1 januari 2021 en 1 januari 2023 nogmaals een aanbod voor een slimme meter te doen". Waarvan de betreffende zonnestroom opwekker dus verplicht gebruik moet maken. "Geschikt" is niet per definitie een "slimme" (op afstand uitleesbare) meter, het mag ook een "domme" zijn, mits deze van invoeding- en afname telwerken is voorzien, zoals ook aangegeven in de nieuwe documentatie.
  
  Het lijkt er dus op, dat het gedachtengoed van voormalig Minister Van der Hoeven weer helemaal terug is van weggeweest. Die destijds door de Eerste Kamer, hevig geschrokken van haar "gevangenisstraf of hoge geldboete bij weigering slimme meter vanwege economisch delict", terug werd gestuurd naar de Tweede Kamer, om die door de Senaat onzalig bevonden intentie uit de toenmalige wetsvoorstellen te gaan slopen ...
  
  
• Energieleveranciers zullen hun ICT systemen alweer moeten gaan aanpassen, om de implementatie van de wetsvoorstellen mogelijk te maken. "Om de afbouw van de salderingsregeling uit te voeren, zullen energieleveranciers een percentage moeten toepassen op de totale invoeding in een jaar om zo de bovengrens voor de te salderen hoeveelheid elektriciteit te bepalen. Vervolgens rekent de energieleverancier met zijn kleinverbruik klanten – voor zover zij ook elektriciteit invoeden – af op basis van de afgenomen elektriciteit, de gesaldeerde elektriciteit en de ingevoede elektriciteit die niet gesaldeerd wordt". Dit alles gaat weer een forse operatie worden, schat ik in ...
  
  
• Een gevolg van bovenstaande is, dat een toenemende hoeveelheid van de "niet meer te salderen overblijvende overschotten" dan alleen nog maar in aanmerking komt voor "een redelijke vergoeding" door de leverancier. Zelfs al betreft het een zeer energiezuinig huishouden, wat voor haar gedrag "geprezen" zou dienen te worden. Het resultaat zal, van jaar tot jaar, steeds slechter gaan worden. Want het is te voorzien dat de elkaar op alle fronten bestrijdende leveranciers beslist geen Sinterklaas zullen gaan spelen, in een steeds meer "wurgende" stroommarkt, waarbij er slechts marginale inkomsten zijn te halen uit verkoop van (in essentie grotendeels grijze) elektra.
  
  
• Vermoedelijk ziet Wiebes hier kennelijk ook wel een zoveelste nieuw probleem ontstaan. Want hij suggereert meteen ook, dat voor de overschot hoeveelheden, er door de overheid een "minimum prijs" afspraak in de markt gegooid dient te worden, om te voorkomen dat cowboy leveranciers slechts een hondenfooi voor al dat zonnestroom lekkers zullen gaan betalen. Een "redelijke" vergoeding is immers niet in Wet verankerd. Hij gaat een ondergrens vaststellen voor deze zgn. leveranciersvergoeding, en mogelijk ook de wijze van berekenen van een minimum "markt" prijs voor zonnestroom overschotten. Niet in Wet (daar zijn de ambtenaren als de dood voor). Maar in "lagere regelgeving". Dat zal waarschijnlijk weer het zoveelste "amvb-tje" ("algemene maatregel van bestuur") gaan worden, waar de ambtenaren maximaal invloed op kunnen blijven uitoefenen. Zonder al te veel bemoeienis van het parlement.
  
  
• De "ondergrens" zou er voor moeten waken, dat investeringen in zonnepanelen voor kleinverbruikers financieel oninteressant zouden kunnen gaan worden. Wiebes geeft openlijk toe dat momenteel een kleinverbruiker "weinig mogelijkheden tot vraagsturing of lokale opslag achter de meter heeft". Hij doelt daar kennelijk op het vrij lage aandeel van de totale zonnestroom wat een gemiddelde consument op enig tijdstip daadwerkelijk direct verbruikt (in veel gevallen is 30% verbruik van de totale opgewekte jaarlijkse hoeveelheid zonnestroom waarschijnlijk het máximaal haalbare, vaak zal het véél lager liggen). En het feit dat accu opslag momenteel nog veel te duur is om dat in te zetten in de meeste gevallen.
  
  
• Wiebes verwacht wel dat deze "vraagsturing" richting het "afscheid jaar" omtrent salderen (2031) beslist interessanter zal zijn geworden. En dat de leveranciers tegen die tijd "concurrentiemodellen" in de markt zullen kunnen hebben ontwikkeld voor de "beloning" van zonnestroom overschotten bij kleinverbruikers, "zonder dat dat voor grote schokeffecten zorgt in de consumententarieven en de businessmodellen voor investeringen in zonnepanelen", aldus de kamerbrief.
  
  
• Het wetsvoorstel waarmee deze "toekomstbestendige kostenefficiënte regeling" omtrent de wijzigingen in de salderingsregeling ingevuld moet gaan worden staat inmiddels op de website www.internetconsultatie.nl, voor een ieder om in te zien. U kunt daar ook uw reacties geven op dit voorstel. Het specifieke wetsvoorstel vindt u hier. Hier staan zowel het voorstel tot wetswijziging, een toelichting, als een Integraal Afwegingskader voor beleid en regelgeving (IAK).
  
  
• Het blijft goed om te beseffen, dat het "klassiek saldeerbare" deel alleen, en uitsluitend de DIRECT verbruikte zonnestroom betreft (of, indien aanwezig: het eventuele overschot wat overdag achter de meter in een accu is opgeslagen en bijvoorbeeld 's avonds weer verbruikt). Alle overproductie die niet direct wordt geconsumeerd, wordt op het invoed telwerk geregistreerd. Het gedeelte, wat met de hoeveelheid die op het afname telwerk wordt geregistreerd (vooral 's avonds actief, en overdag op sombere dagen), nog op jaarbasis gesaldeerd ("verrekend") mag worden, wordt vanaf 2023 van jaar tot jaar minder. En is nihil vanaf 1 januari 2031.
  
  
• Ook zie ik nergens terug de complicaties die gaan optreden bij de nauwelijk op de langere termijn voorspelbare markt tarief evolutie van de elektra prijs op de APX beurs (dus exclusief de nu nog dominante component energiebelasting, de SDE heffing, en de btw over die posten). Daarnaast mogelijk extra complicaties met introductie van zogenaamde "MLOEA" contracten, waarbij afgenomen stroom, en op het net ingevoede stroom straks mogelijk door verschillende (!) leveranciers administratief afgewikkeld kunnen cq. moeten gaan worden. De waarde van de garanties van oorsprong (GvO's) is hier ook nog een belangrijke issue, want te voorzien is dat die gaat stijgen, en een relevante marktwaarde zal gaan krijgen. Hoe zal die marktwaarde gaan ingrijpen in het tarieven complex waar elke - argeloze - consument straks mee te maken zal gaan krijgen? Veel marktpartijen doen alsof die GvO's niet bestaan, maar er wordt al wel degelijk in gehandeld, als er geijkt bemeten installaties in het spel zijn. De gemiddelde consument is zich in het geheel niet bewust van de waarde van die certificaten.
  
  Daarnaast komt de nog steeds niet behandelde problematiek bij het toenemende aantal mensen met zonnepanelen, warmtepomp, etc., met een driefase aansluiting, waarbij netinvoeding en netafname over verschillende fases kan geschieden, en de "bedoelde saldering voorwaarden" wel eens doorkruisd zouden kunnen gaan worden, met alle gevolgen van dien. Ik zie in het geheel niets op dit punt in het nieuwe Wetsvoorstel, noch in de bijgaande documentatie geregeld, dus daar is nog wel e.e.a. aan reuring over te verwachten*.
  
  Er zal in ieder geval heel wat af gecommuniceerd moeten gaan worden, wat alle gevolgen zullen kunnen zijn voor de arme burgers. En de vraag is of we straks niet met hele volksstammen met zonnepanelen geconfronteerd zullen worden, die, hoe vaak het ook wordt uitgelegd, er niets van zullen begrijpen. Noch de (financiële) gevolgen kunnen inschatten.
  
  
• Over de opvolger van de postcoderoos regeling (ook weer een belasting maatregel, niet, zoals in het door BNR aan mij doorgestuurde persbericht over de wijziging van de salderings-regeling "een subsidie") nog niets nieuws te melden. Bij de paar honderd lokale energiecoöperaties moet het geduld inmiddels aardig op raken, is mijn inschatting. Wordt vervolgd ...

* (nagekomen, 30 okt. 2019) Ik doelde hierbij op de mail die ik kreeg van een verontruste zonnestroom opwekker met een driefasen aansluiting (bericht 28 juni 2018 op Polder PV). Ik kreeg hier de volgende reacties op (tweet Henri ter Hofte, met verwijzing naar een post op Tweakers.net van 23 aug. 2019, van technisch goed ingevoerde contribuant "stegen", bekend bij Polder PV), en tweet van Richard Hagendoorn. Waarvan de strekking is, dat alle meters, inclusief de 3-fase exemplaren, de verbruiks-hoeveelheden, én de netinvoeding over alle fases zouden optellen. En dat het gesignaleerde probleem niet zou bestaan. Als u daar over een andere mening heeft, hoor ik dat graag per e-mail.

Vereniging Eigen Huis reageerde beknopt op de nu concreter wordende plannen van Min. EZK (31 okt. 2019), en suggereert daarbij "dat het vrijgekomen geld van de salderingsregeling moet worden gebruikt om huiseigenaren te helpen hun huis te verduurzamen. Het geld mag niet verdwijnen in de pot algemene middelen. Dat kan bijvoorbeeld in de vorm van een uitbreiding van de isolatiesubsidie". Zie ook commentaar van fiscaal jurist Bobby Raghoenath van VEH (4 nov. 2019).

‘Overheid moet duurzame zonnedaken bij huurwoningen blijven stimuleren’. 21 oktober 2019. Oproep van directeur Ivo Opstelten van NOM-woningen promotor Stroomversnelling, om prudent om te gaan met de afbouw van de salderings-regeling voor particulieren. Met name vanwege de te verwachten dramatische effecten op de business-case van reeds uitgerolde (inmiddels al vele duizenden huurwoningen omvattende !) zonnestroom projecten door de corporaties op huurwoningen. Bovendien "verslechtert de afbouw [van het profijt a.g.v. opvolger van de salderings-regeling] de business case voor het energieneutraal of nul-op-de-meter (NOM) maken van woningen”. In het geval van op energieprestatievergoeding (EPV) berustende NOM contracten heeft de aangekondigde afbouw direct impact voor de huurder, "want dan zijn de stroomkosten op de energierekening van een energieneutrale woning niet langer nul, en bij afschaffing van de salderingsregeling stijgen dan de woonlasten, een ongewenste situatie". Als mogelijke optie wordt verlaging van de door de huurder aan de exploitant te betalen EPV overwogen, maar dat heeft ook weer direct impact op de buca voor de corporaties, die voor hun al talloze projecten met 100% vergoeding van het zonnestroom (= elektra all-in) tarief hebben gerekend. Ook isolatie van NOM woningen is afhankelijk van de (hoogte van de) EPV. De corporaties zullen dan minder snel geneigd te zijn te investeren in (sowieso al complexe) NOM trajecten, wat een zoveelste gevaar voor het invullen van de klimaat doelstellingen (gebouwde omgeving) zal betekenen.

Ook een "vlucht" richting de (nog onbekende opvolger van de) postcoderoos regeling (PCR) is niet zonder problemen. Bewoners moeten immers aandeelhouder in de PCR coöperatie worden, wat sowieso al een no-going area is voor huurders met een BKR registratie vanwege schulden. Die niet eens mógen investeren, en die dus uitgesloten zullen worden. Stroomversnelling stelt een verbeterde PCR regeling voor, waarbij ook bij gestapelde bouw huurders kunnen participeren in zonnepanelen die niet op het dak van de eigen woning cq. van het complex liggen. De EPV moet dan wel van toepassing worden verklaard, om de business-case rond te kunnen maken. Waarvoor alweer, vrij kort na de introductie (1 juli 2019), de Wet gewijzigd moet gaan worden. Stroomversnelling is in gesprek met de ministeries EZK en BZK, om een en ander proberen er door te krijgen. Een beslissing over deze complexe zaken wordt niet voor 2020 verwacht. (website Stroomversnelling).

Zie ook diverse artikelen over de energieprestatie vergoeding op de website van Energielinq.nl, en link naar eerder onderzoek van Merosch over effecten van de afbouw van de salderings-regeling op de casus NOM woningen (verder op deze link pagina, 24 juni 2015)

Nota naar aanleiding van het verslag Wet fiscale maatregelen Klimaatakkoord. 18 oktober 2019. Bespreking van rond de rijksbegroting voor 2020 ingediende voorstellen tot "Wijziging van enkele belastingwetten en enige andere wetten (Wet fiscale maatregelen Klimaatakkoord)", ondertekend door staatssecretaris Menno Snel van Min. Fin. Hierin op pagina 4 kort enkele voorweek suggesties voor wijzigingen van de salderingsregeling en de postcoderoos regeling: "Op de rol staan nog het wetsvoorstel voor de CO2-heffing in de industrie, de salderingsregeling en de postcoderoos. Het wetsvoorstel voor de CO2-heffing voor de industrie zal uiterlijk op Prinsjesdag 2020 aan uw Kamer worden aangeboden. Voor de salderingsregeling wordt een apart wetsvoorstel voorzien. Uw Kamer wordt voor het einde van het jaar nader geïnformeerd over het afbouwpad van de salderingsregeling en het tijdpad van het betreffende wetsvoorstel". Wat de postcoderoos regeling betreft: "Het kabinet werkt momenteel aan de vormgeving van een nieuwe regeling voor energiecoöperaties. Het kabinet zal uw Kamer hierover voor de begrotingsbehandeling van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) duidelijkheid geven, inclusief beschikbaar budget, zoals verzocht in de motie Dik-Faber c.s.". Laatstgenoemde motie, waarvan het nummer verkeerd is weergegeven ("309" moet zijn: "390"), vindt u hier. Dik-Faber vraagt daarin de regering "voor de begroting EZK duidelijkheid te geven over een nieuwe regeling per 2021, inclusief beschikbaar budget", en tevens, "een soepele overgang [om er] voor te zorgen dat in 2020 geen «stop en go»-moment ontstaat".

In de antwoorden ook een herhaling van de inzet van het kabinet om de lasten van de SDE regeling eerlijker over bedrijfsleven (van 50 naar 67%) resp. burgers (van 50 naar 33%) te gaan verdelen. Dit, omdat het kabinet zelf is geschrokken van de forse financiële consequenties van de belasting-druk op de jaarnota's van huishoudens.

Antwoorden Miljoenennota 2020. 27 september 2019. N.a.v. het verschijnen van de Miljoenennota (zie ook bespreking hier onder), werd minister Hoekstra van het Ministerie van Financiën zoals te doen gebruikelijk, bestookt met een enorm aantal vragen over de inhoud. In een op 27 september verschenen uitvoerige antwoorden lijst op de 174 vragen, verdeeld over 183 pagina's, verscheen ook een reactie op vragen over de salderingsregeling voor - in essentie - zonnestroom. Samengevat in vraag 147, "Hoeveel mensen maken gebruik van de salderingsregeling zonne-energie? Wat is het budgettair beslag? Welke overige subsidieregelingen bestaan er voor mensen die zonnepanelen willen kopen?" Hoekstra's antwoord op deze vragen luidt aldus:

"In 2018 maakten naar verwachting circa 700.000 huishoudens gebruik van de salderingsregeling. Daarnaast stonden er in 2018 circa 70.000 bedrijfsmatige Zon-PV installaties in Nederland opgesteld (met voetnoot verwijzing naar "CBS Statline"). Het budgettaire beslag van de salderingsregeling bedroeg in 2018 circa € 199 mln. Het is de verwachting dat het budgettaire belang in 2020 verder oploopt naar circa € 307 mln. Naast de salderingsregeling wordt de eigen opwekking van hernieuwbare elektriciteit in de energiebelasting gestimuleerd met de postcoderoosregeling voor energiecoöperaties. Bij installatie van grote Zon-PV systemen kan daarnaast voor de SDE+(+)-regeling worden geopteerd".

De exacte getallen opgegeven door het CBS, en ook terug te vinden in de Klimaatmonitor databank van Rijkswaterstaat (die de data van het CBS verkrijgt) zijn als volgt. Waarbij uiteraard ook weer de disclaimer bij moet worden vermeld, dat het nog steeds om voorlopige cijfers gaat, i.i.g. voor het jaar 2018. Het volume aan "woningen met zonnepanelen" groeide van 529.005 (2017) naar 712.890 (2018), een toename van 35%. Waarbij de capaciteit toenam van 1.681,7 MWp (2017) naar 2.307,5 MWp (2018), een groei van 37%. De cijfers voor "alle economische activiteiten" (CBS definitie), door Hoekstra beschouwd als "bedrijfsmatige" projecten (waarbij er echter uiteraard ook talloze installaties op non-profit instellingen, scholen, kerken, etc. zijn ondergebracht) zijn 53.046 (2017) resp. 68.326 (2018), een toename van 29%. De capaciteit nam hierbij explosief toe, van 1.229,2 MWp (2017) naar 2.106,1 MWp (2018), een groei van ruim 71%. En een zoveelste vingerwijzing, dat onder de diverse SDE regimes er een enorme schaalvergroting in de projecten markt gaande is (al diverse malen gesignaleerd door Polder PV).

Op basis van de hierboven genoemde detail cijfers, gaat Min. Fin. er kennelijk van uit dat een gemiddeld huishouden met zonnepanelen in 2018 een "derving" van zo'n 279 Euro heeft veroorzaakt, vanwege de gevolgen van het salderen van verbruik met de opwek op de jaarnota*.

* Daarbij moet echter wel rekening worden gehouden met het feit dat lang niet alle nieuwe huishoudens met zonnepanelen in 2018 het hele kalenderjaar zonnestroom geproduceerd zullen hebben, dat in eerdere jaren huishoudens minder panelen gekocht zullen hebben dan tegenwoordig, en dat de nominale capaciteit per paneel in eerdere jaren flink lager zal zijn geweest. De exacte berekenings-wijze van Min. Fin. is echter niet bekend.

In onderstaande grafiek heeft Polder PV zijn al in mei 2014 voor het eerst geopenbaarde prognoses van destijds nog Min. EZ en de werkelijk gerealiseerde aantallen "woningen met zonnepanelen" weer van een update voorzien. Tussentijds had ik een update gedaan tm. 2017 (artikel over "het einde van salderen" van 18 juni 2018). Ditmaal heb ik aangepaste cijfers tm. 2018 getoond, en heb ik tevens een conservatieve prognose voor 2019 toegevoegd.

In blauw is de prognose van destijds Ministerie EZ (begroting, vastgesteld op 7 oktober 2013, kamerstuk 33750 XIII nr. 6, deze tabel) uitgezet hoe het aantal (vrijwel uitsluitend) zonnestroom salderende huishoudens / kleinverbruikers (KVB) zich zou kunnen gaan ontwikkelen vanaf 2014, tm. 2020. Waarbij er kennelijk werd uitgegaan van een jaarlijkse progressie van zo'n 80.000 nieuwe huishoudens met zonnepanelen per jaar. Op basis van die cijfers werd een derving verondersteld voor alleen de energiebelasting, bij standaard huishoudens, van 63 mln Euro in 2014, via 175 mln Euro in 2018, tot 231 mln Euro in 2020. In de hierboven geciteerde brief van 27 september jl. zijn de budget bijstellingen dus al plus 24 mln (+ 14%) voor 2018, en plus 76 mln (+ 33%) voor 2020, t.o.v. die oude prognoses geweest. Dit als gevolg van de reeds door CBS geconstateerde blijvende (veel hogere) groei in dat markt segment. Daar staat tegenover, dat de aanvankelijke verwachtingen voor de ontwikkeling van de dervingen a.g.v. de postcoderoos (PCR) totaal overspannen zijn geweest, en de gesuggereerde sommen tussen de 1 mln Euro in 2014 tot 52 mln Euro in 2020 (derving energiebelasting alleen voor PCR participaties) nooit gehaald zijn noch zullen worden, gezien de (hier verouderde) marginale realisatie cijfers in de paarse curve. Zelfs als we met een toename in 2019 rekenen, zal het totaal volume onder PCR zeer bescheiden blijven (voor nog zeer incomplete cijfers PCR tm. medio 2019 zie hier, HierOpgewekt zal er dit najaar waarschijnlijk betere cijfers over gaan presenteren).

De crux is hier natuurlijk de werkelijke ontwikkeling voor "klassiek salderende" kleinverbruikers inclusief huishoudens (dominant onder KVB), weergegeven in groen. Die is véél harder gegaan dan Min. EZ destijds heeft voorzien, en heeft met de voorlopige (CBS) cijfers voor eind 2018, bijna 713 duizend exemplaren, al 32% meer participanten opgeleverd dan de geprognosticeerde 540.000 stuks. Op basis van de extrapolatie van het mogelijke aantal kleinverbruikers in Nederland, eind 2019, die ik deed n.a.v. cijfers van Enexis medio dit jaar (artikel 4 juli 2019), heb ik ook een conservatieve (!) inschatting gedaan voor eind 2019, en kom daarmee al op ruim 913 duizend salderende kleinverbruikers in Nederland. Dat is al dik 47% boven het gedachte volume van 620.000 door destijds Min. EZ.

Als we er van uitgaan dat ook in 2020 er een vergelijkbaar volume als in 2019 bij zou kunnen gaan komen (zo'n 200.000 nieuwe kleinverbruikers met zonnepanelen), zouden er eind 2020 mogelijk al dik 1,1 miljoen kleinverbruikers met zonnepanelen kunnen zijn. Dat is 59% meer dan EZ destijds dacht dat er zouden kunnen zijn tegen die tijd (700.000 stuks).

Het verschil in aantal tussen eind 2018 en eind 2020 zou dus al zo'n 400 duizend exemplaren kunnen omvatten, een toename van 56% t.o.v. EOY 2018. Min. EZK lijkt nu, voor de derving van energiebelasting a.g.v. klassiek salderen, een stijging van het "budgettair belang", van 108 miljoen Euro te suggereren, 54% meer tussen 2018 en 2020. En houdt dus rekening met een vergelijkbare trend zoals Polder PV hierboven heeft geschetst. Hierbij is door Polder PV nog geen rekening gehouden met de forse groei van het aantal nieuwe KVB projecten in de eerste helft van 2019 (38%) bij Enexis). Als een vergelijkbare groei ook in de tweede jaarhelft is opgetreden, moeten we alle cijfers wederom fors naar boven gaan bijstellen. En zal de derving van alleen energiebelasting a.g.v. salderen nog verder oplopen.

Het laatste antwoord van Hoekstra, over de "andere" beschikbare subsidie regelingen (alleen PCR en SDE "plus" wordt genoemd) is natuurlijk zeer onvolledig. Er bestaan vele andere subsidie regelingen, op provinciaal en gemeentelijk niveau, en er zijn nog steeds regelmatig inkoop acties (overzicht) of andersoortige ondersteunings-regimes (zoals goedkope leningen bij gemeentes, zie tweede overzicht). Ze hebben uiteraard allemaal indirect effect op het niveau van de (gedorven) energie belastingen bij Min. Fin. Niemand heeft daar verder een doortimmerd, volledig en actueel overzicht van. Niet alleen wijzigen die regelingen frequent qua voorwaarden en tariefstellingen, ze komen en gaan al naar gelang de nukken en grillen bij de betrokken instanties. Er is meestal geen peil op te trekken.

Wet fiscale maatregelen Klimaatakkoord. 17 september 2019. Onderdeel van het altijd weer hoofdpijn veroorzakende, extreem ingewikkelde pakket aan belasting maatregelen afgekondigd met Prinsjesdag 2019 (toen Polder PV in het buitenland verkeerde). Het Belastingplan impliceert in een abstract van de wijzigingen een verláging van 0,09 Eurocent energiebelasting per kWh in 2020 (ex btw), en, mede vanwege afspraken gemaakt m.b.t het Klimaatakkoord, wisselende aangepaste (grotendeels weer lagere) tariefstellingen in de jaren tm. 2028. Wat de casus voor salderen van zonnestroom achter kleinverbruik aansluitingen (of andere duurzame opwek methode, marginaal vergeleken met PV) stapsgewijs verslechtert, wat de dominante kWh component energiebelasting betreft. En die tegelijkertijd voor o.a. elektrische warmtepompen verbetert (wier inzet natuurlijk het gas verbruik verder moeten gaan terugdringen). Er is ook daar op weer een uitzondering: voor 2028 is weer een lichte verhóging van energiebelasting bij de kleinste staffel aangekondigd, EUR 0,001/kWh.

De nieuwe tariefstellingen voor gas in 2020 en de jaren er na zijn in het huidige wetsvoorstel opgenomen, die voor elektra echter pas vanaf 2021. De tariefs-wijziging voor EB elektriciteit voor het jaar 2020 was (kennelijk, en hoogst verwarrend) reeds in het Belastingplan 2018 opgenomen (publ. Staatscourant 2017 517, 28 dec. 2017). Maar de verwijzingen in de voorstellen tot de wetswijzigingen zijn bizar, ambtelijk verbloemd, en je kunt niet goed achterhalen wát er dan wel gewijzigd zou moeten worden, als je niet de hele wetswijzigings-historie er naast hebt liggen. Ook de memorie van toelichting bij het wetsvoorstel is niet duidelijk op dat punt, want ze vermeldt ook slechts de wijzigingen per jaar, waarbij voor 2020 voor, wederom vreemd, EB elektra "0" eurocent/kWh wordt opgevoerd ... "0" Eurocent t.o.v. van wát, dan, vraag je je af ?? Het moet kennelijk zijn "minus 0,09 Eurocent/kWh" t.o.v. de tariefstelling (inflatie gecorrigeerd) in 2019 (zie historisch overzicht). Het is anno 2019 werkelijk ongelofelijk dat er door de wetgever naar artikelen van te wijzigen "oudere" wetten wordt verwezen, zónder expliciete bronvermelding, zónder digitale links naar de te wijzigen originelen, en het achterwege blijven van het aangeven van de werkelijk in te voeren nieuwe tarieven (i.p.v. slechts "zoveel cent verhoging/verlaging t.o.v. tarief onbekend"). Mijn frustratie daarover heb ik dan ook niet ongemeld gelaten, en lijkt snel parlementair te zijn opgepikt...

Er zijn drie belangrijke sets wijzigingen bij de energiebelastingen, die ik grafisch heb verwerkt in mijn oudere tarief statistieken. Daarnaast is de SDE heffing gewijzigd, en zal daar nog meer op volgen in de komende jaren. (1) Energiebelasting op gas gaat continu verder omhoog, de politiek bezien extreem gevoelige gasbevingen in Groningen indachtig (grafiek op Twitter). (2) De energiebelasting op elektra gaat - stapsgewijs - dramatisch omlaag (na 7 jaren flink te zijn verhoogd, 1-malig verlaagd, en weer 2 jaar verhoogd). Dit, uiteraard (al zal dat nooit worden toegegeven), om de hoofdpijn bij het Ministerie van Financiën rond het massale salderen van zonnestroom te helpen verzachten, zie grafiek hier onder (gepost op Twitter). De te salderen energiebelasting waarde wordt stelselmatig verder uitgehold, al moet het tegelijkertijd vechten tegen de effecten van de massale populariteit van zonnestroom bij kleinverbruikers, en de nog steeds fors aanzwellende nieuwe populaties die allemaal nog steeds tm. 2022 mogen salderen (zie Enexis KVB statistiek eerste half jaar 2019). Na een klein "plusje" in 2028, zou het niveau van de energiebelasting op elektra (7,47 ct/kWh ex btw) tegen die tijd zijn aangekomen op een waarde die iets boven het niveau ligt van het EB tarief in 2008 (7,27 ct/kWh ex btw, jaar voordat het capaciteitstarief voor elektra werd ingevoerd, met dramatische consequenties voor deze tarief component).

^^^
Grafiek die ik maakte met de definitieve tarieven voor energiebelasting op elektriciteit tm. 2019 zoals eerder al gepubliceerd, aangevuld met
de nieuwe tarieven die voortkomen uit de aangekondigde verhogingen in de belastingplannen 2018 en 2020. Uiteraard zijn dit nog
slechts "voorstellen", en kan er altijd nog parlementair aan "geknutseld" gaan worden, zeker in verder van 2020 af liggende jaren. Vandaar dat de
resulterende bedragen grijs zijn weergegeven. Voor 2020 moet de definitieve tariefstelling in ieder geval rond het Kerstreces van 2019 bekend zijn.
Dan moet er ook nog een inflatie correctie overheen, net als bij de daar op volgende jaren. Inflatie correcties zijn pas eind van elk kalenderjaar bekend.

Wat in ieder geval duidelijk is, dat deze momenteel belangrijkste component van de kWh prijs (exclusief SDE heffing / ODE, post levering, en de
btw over die drie componenten) de komende jaren flink uitgehold gaat worden. Het gevolg zal zijn, dat u wat de energiebelasting betreft,
steeds minder "salderings-waarde" van uw zonnestroom over zult houden. De resterende componenten hebben daar
echter een deels weer balancerende invloed op. SDE heffing groeit nog steeds, en de marktprijzen trekken ook weer aan.

(3) De vaak slecht begrepen post "teruggave energiebelasting", door Min. Fin. ook wel "belasting vermindering" genoemd (let wel: nóóit "heffingskorting" !!) gaat ook weer dramatische gewijzigd worden, zoals mijn aangepaste grafiek op Twitter laat zien. Sinds de invoering van het capaciteits-tarief voor elektra is deze post fors toegenomen (lees: extra geld van Min. Fin. via de leverancier naar uw deel van de stroom nota), totdat het uit de hand begon te lopen (EUR 318,62 ex btw teruggave van 2009 tm. 2014), en vanaf 2015 het mes er lichtjes in werd gezet. Tot een uiteindelijk fors lager tarief van EUR 257,54 in 2019 werd geforceerd (en de capaciteitstarieven voor de net aansluitingen helaas NIET fors omlaag werden bijgesteld ...). Geschrokken door de commotie rond de flinke verzwaring van de belastingdruk bij de huishoudens, en acceptatie van het feit dat het zwaar van de SDE subsidies profiterende bedrijfsleven een eerlijker (groter) aandeel in de op te leggen SDE heffingen (ODE belasting) moest gaan krijgen (2/3e t.o.v. 1/3e huishoudens, i.p.v. de eerder gehanteerde fifty-fifty verhouding, aankondiging door Rutte / Wiebes op 13 maart 2019, zie ook analyse door Gaslicht.com), is de beweging weer de andere kant op aan het gaan. In twee stappen zéér fors omhoog naar EUR 456,22 (ex btw), in 2021. Maar vijf jaar later, in 2026, toch weer een klein stapje terug, naar een niveau van EUR 446,64 (ex btw). De intentie van het pakket belasting maatregelen is, dat "gemiddelde" huishoudens er op vooruit zouden moeten gaan, op de totale energie nota. Dit hangt natuurlijk ook zéér sterk af van de verbruiks-cijfers, of er een PV systeem aanwezig is, en/of er een participatie is in 1 of meerdere postcoderoos projecten.

(4) Een belangrijk geworden extra component is de flink gestegen SDE heffing (ODE) op zowel de aardgas prijs (per m³ verbruik), als op de stroomprijs (per kWh). Ik toon hier onder het exemplaar voor elektra (zie ook tweet van 15 okt. 2019). Voor gas tarieven, zie separate tweet van 15 okt. 2019. Eind 2019 of begin 2020 zal ik de "definitieve" cijfers publiceren en bespreken (na acceptatie van de nieuwe tariefstelling door het parlement én de uiteindelijk nog door te voeren inflatie correctie).

^^^
Ondanks de belofte van Rutte en Wiebes dat de huishoudens "gespaard" zouden gaan worden op de energienota, gaat dit zeker voor de zeer rap toegenomen SDE heffing (ODE) niet op. Zowel voor elektra (hier getoond), als voor gas, is ook in 2020 een zeer sterke verhoging voorzien, om de enorme hoeveelheid gerealiseerde SDE beschikte projecten te kunnen subsidiëren uit de benodigde kasstromen (bevoorschotting en correcties achteraf). U ziet dat met name het tarief voor de tweede staffel (10.001-50.000 kWh/jaar zeer sterk is gestegen, naar 3,75 ct/kWh ex btw in 2020. Maar ook onder de eerste staffel, waar het grootste deel van de standaard huishoudens onder valt, moet fors meer in 2020 worden betaald (hier nog als voorstel getoond en nog zonder inflatie correctie, 2,73 ct/kWh ex btw): al 44% meer dan in 2019 (reeds inflatie gecorrigeerd). En al een factor 25 maal het eerste tarief in 2013 (0,11 ct/kWh ex btw). De grootverbruikers betalen ten opzichte van de kleinverbruikers tm. 2020 "bijna niets" per kWh, in 2020 slechts 0,04 ct/kWh (ex btw).

NB: de "Wet opslag duurzame energie", die de tariefstellingen voor de ODE tax regelt, zou per 2020 omgedoopt moeten gaan worden in "Wet opslag duurzame energie- en klimaattransitie". Immers: de SDE grondslag gaat "verbreed" worden om ook niet duurzame opwekking van energie modaliteiten die CO2 uitstoot voorkomen dan wel uit de lucht halen te gaan faciliteren. Zoals is te voorzien: budgettair ten koste gaand van de beschikbare gelden voor duurzame energie generatie, omdat de budget plafonds worden bevroren (momenteel mogelijk 4-5 miljard Euro per jaar in 2020, in 2019 was nog 10 miljard Euro beschikbaar verdeeld over 2 rondes, voor uitsluitend groene energie productie).

De verhoogde SDE heffing is uiteraard wel "goed nieuws" voor de honderdduizenden huishoudens met zonnepanelen, omdat ook deze component wordt "weg gesaldeerd" op jaarbasis (NB; dit geldt weer NIET voor participanten in postcoderoos projecten, die betalen over hun opwek op vreemd dak gewoon de SDE heffing, al hoeven ze over hetzelfde volume geen energiebelasting te betalen). Maar voor de laagste staffel, 2,37 ct/kWh ex btw in 2020 (nog excl. inflatiecorrectie), is het nog steeds slechts 28% van de "salderings-waarde" van het reeds verder verlaagde tarief voor de energiebelasting (9,77 ct/kWh ex btw, eerste grafiek). De "impact" van de SDE heffing is op de totale salderings-waarde, waar ook nog de btw over alle deelposten overheen gaat (inclusief btw over de leverings-prijs, en de grootste deelpost, energiebelasting) dus vooralsnog "relatief beperkt".

De relevante vigerende (tm. 31 dec. 2019 geldende) paragrafen energiebelasting onder Wet belastingen op milieugrondslag vindt u hier (per 1-1-2019). De huidige tarieven voor de SDE heffingen (idem) alhier.

De diverse maatregelen hebben allemaal consequenties voor de budget allocaties opgegeven door Min. Fin. Die vindt u o.a. in tabel 7 van de Memorie van Toelichting terug. In de begroting van Min. EZK voor 2020 (te downloaden van documenten pagina bij de Miljoenennota alhier), is in een tabel op pagina 113 terug te vinden wat - volgens de inschatting van het ministerie - het salderen bij zonnestroom producerende kleinverbruikers de "gederfde inkomsten" voor de Staat zouden zijn. Voor uitsluitend de energiebelasting was voor 2018 een bedrag van 199 miljoen Euro voorzien, voor 2019 249 miljoen Euro, en voor 2020 307 miljoen Euro. Dat laatste bedrag is 23% hoger dan de claim voor 2019. En zou volgens Polder PV wel eens aan de conservatieve kant kunnen liggen, gezien de marktgroei van 43,5% wat toegenomen capaciteit betreft bij uitsluitend kleinverbruikers, in het eerste half jaar van 2019 bij netbeheerder Enexis. Voor de postcoderoos regeling, formeel "Regeling verlaagd tarief", zijn de gehanteerde dervingen voor de jaren 2018 tm. 2020 resp. 2, 4 en 7 miljoen Euro. Een fractie (2020: ruim 2%) van de inschattingen voor alleen de derving aan energiebelasting. De PCR regeling zou dan ook afgeschaft gaan worden als "niet zeer effectieve maatregel". En de doelgroep (lokale energie coops) zou haar vele projecten op de een of andere (nog steeds niet duidelijke !) wijze onder de aangepaste salderings-regeling moeten kunnen gaan invullen.

Salderen is, vanwege de extreme complicaties van een fundamentele systeemwijziging, zoals al meermalen door Polder PV aangegeven, pas drie jaar na het beoogde einde van het Regeerakkoord ("2020") alweer verschoven naar begin 2023 (kamerbrief "Omvorming van salderen", 25 april 2019). Vanaf dat moment zouden er uitsluitend nog momentane zonnestroom overschotten bij kleinverbruikers gesubsidieerd mogen worden, moet iedereen met zonnepanelen "dus" een meter hebben die dat fysiek zal meten (een zware infra opgave !), moeten óók alle huishoudens met 3-fase meters in huis vlekkeloos en op gelijkwaardig financieel vlak kunnen worden bediend zonder problemen mbt de afrekening, en wordt vanaf dat moment de fiscale incentive voor die overschot subsidie stapsgewijs afgebouwd. Om in 2031 tot "nul" te worden gereduceerd.

De slimme meter is per 2023 verplicht als je zonnepanelen hebt: 5 dingen die je moet weten over de digitale energiemeter (20 aug. 2019). Artikel over de gesuggereerde situatie van de bemetering bij huishoudens met zonnepanelen per 1 januari 2023, áls er gebruik gemaakt zou gaan worden van het nieuwe incentive regime wat Den Haag lijkt te gaan voorstellen. In casu, een in de loop van de tijd af te bouwen subsidie op de momentane overschotten aan zonnestroom opwek, die via een netmeter het net op vloeien. Foutief in het artikel is de suggestie dat er tegen die tijd een "slimme" meter geïnstalleerd moet zijn. Het kan immers ook gewoon een "domme" zijn, die niet op afstand uitleesbaar is, als die maar fysiek gescheiden invoeding en netafname meet. Zoals reeds in mijn uitgebreide artikel over "afscheid van salderen" geventileerd (18 juni 2018). Er wordt niets gezegd over het contingent oude Ferrarismeters wat tegen die tijd nog zal resteren bij de nodige huishoudens, deels nog in de meterkast aanwezig bij gezinnen die om wat voor - volstrekt legitieme - reden dan ook tot nog toe plaatsing van "een slimme meter" hebben geweigerd. De minister van Economische Zaken kan alleen maar nieuwe wetgeving over het nieuwe incentive systeem voor - tegen die tijd wellicht meer dan een miljoen - huishoudens realiseren, als álle Ferrarismeters fysiek zijn verwijderd per 1 januari 2023, anders ontstaat er een in Den Haag volstrekt ondenkbare situatie dat "gelijkwaardige consumenten administratief ongelijkwaardig worden behandeld". Zowel gedoogd door de subsidie verstrekker RVO, als, indirect, het parlement. Hoe de minister dat tegen die tijd dat voor elkaar gaat krijgen, zonder "extreme", wellicht fysieke dwang in het leven te roepen (bij reeds compleet overwerkte autoriteiten), blijft vooralsnog een zwart gat in een kristallen bol. (Businessinsider.nl)

De nieuwe salderingsregeling. 17 juni 2019. Korte beschouwing van Rob Wieggers van Sportiefopgewekt.nl over de plannen van het kabinet. Met 2 "Total Cost Of Ownership" reken scenario's op basis van de toen bekende informatie, wat de nieuwe regeling zou kunnen gaan inhouden. Wieggers komt op een voordeel van 33% over de looptijd van een kleinschalig project.

Samenvatting en preadvies motie Veldhoven over daken voor zonne-energie (uit vergaderstukken ALV Vereniging Nederlandse Gemeenten in combinatie met jaarlijks congres op 4 en 5 juni 2019). In de motie wordt door gemeente Veldhoven (NB), met steun van nog eens 11 Brabantse gemeenten opgeroepen om vanuit de VNG richting Minister Wiebes van EZK helderheid te vragen over de inhoudelijke invulling van de vervanger van de salderings-regeling (NB: tot nog toe uitsluitend geldend voor kleinverbruik aansluitingen), in combinatie met de invulling van de aangepaste motie van Dik-Faber cs. over de inpassing van het concept "zonneladder", voor een verantwoorde beoordeling (dan wel "keuring") van zonnestroom projecten in nog nader vast te stellen RES strategieën voor de onderscheiden regio in Nederland. De motie stuurt aan op aanpassing van de "SDE++" subsidieregeling zodat in de geest van de zonneladder gehandeld - en gesubsidieerd kan gaan worden (en "rooftop solar" dus een voorkeurs-behandeling zou moeten gaan krijgen). Daarbij volgt de motie de volgende gedachtenlijn:

"De VNG is geen voorstander van het juridificeren van de zonneladder. Dit zou namelijk betekenen dat gemeenten de verantwoordelijkheid van de nationale doelstelling voor hernieuwbare energie overnemen. De VNG is voorstander van het sturen op zon-op-dak door ondersteunend instrumentarium zo vorm te geven dat zon-op-dak een aantrekkelijke keuze is. Dit kan onder andere door de SDE++ (de subsidieregeling duurzame energietransitie) daarop af te stemmen. De SDE++ kan zo worden vormgegeven dat zon-op-dak ook daadwerkelijk kan concurreren met zon-op-land".

De letterlijke tekst van de motie (hier volledig terug te vinden) luidt, na een forse inleiding, als volgt. Let daarbij ook goed op het derde onderdeel, waar van Wiebes duidelijk consistentie in het regeringsbeleid wordt gevraagd (i.t.t. het tot op de dag vandaag durende beruchte, continu wijzigende "wip-kip-beleid"):

"Stelt voor aan het VNG-congres om het volgende te besluiten

1. De minister van Economische Zaken en Klimaat te vragen om bij de omvorming van de salderingsregeling deze dusdanig vorm te geven dat het aantrekkelijk wordt om dakoppervlakken die geschikt zijn voor de plaatsing van zonnepanelen maximaal te benutten.

2. De minister te vragen om over de omvorming van de salderingsregeling en over de zonneladder op zo kort mogelijke termijn duidelijkheid te bieden, zodat er bij het opstellen van de RES rekening mee kan worden gehouden.

3. De minister te vragen om bij de omvorming van de salderingsregeling en de opstelling van de zonneladder rekening te houden met de houdbaarheid van deze beleidswijzigingen."

Het is duidelijk dat, ook al lijkt de strekking van de motie in essentie acceptabel, deze beslist niet voor het enorme potentieel aan grote daken achter grootverbruik aansluitingen (die absoluut noodzakelijk zijn gezien de immense duurzame energie / klimaat "opgaves") van toepassing verklaard kan worden. Want dat is het domein van de SDE en haar opvolg regelingen. Zelfs al zou de post-salderings-regeling ruimte laten om kleinere daken "vol te leggen", en dus in de meeste situaties tot zonnestroom overschotten op de aansluiting zal leiden "waar iets mee moet gebeuren", dan nog zal blijken dat dit alleen volstrekt onvoldoende zal zijn om klimaat ambities te behalen. Daarvoor zijn de grote dakoppervlaktes achter grootverbruik aansluitingen essentieel. Maar die kunnen niet zonder forse extra subsidie concurreren met de zonneparken op land, qua kosten structuur. Hoe Wiebes dat moet gaan invullen is nu nog de vraag. Zeker, omdat onder SDE "++" opwekking van energie verder moet gaan concurreren met andere technieken die CO2 uitstoot reduceren. En er dus minder geld voor "opwekking" zal overblijven (bij gelijkblijvende subsidie budgetten).

Zie ook artikel van Solar Magazine (5 juni 2019).

Tot 2023 salderen met zonnepanelen, geen onverdeeld genoegen (28 april 2019). Veelschrijvend ingenieur Thijs ten Brinck op zoijn veelgelezen blog Wattisduurzaam, met in zijn typische, bondige stijl vol links, zijn kritiek op de aankomende "afbouw van de salderingsregeling" voor (bijna exclusief) zonnestroom bij kleinverbruikers. Waarin hij een oproep doet om meer prikkels aan de "ooit zonneenergie pioniers" uit te delen, om verdere stappen in de energietransitie te gaan zetten. Of die stappen überhaupt kunnen worden gezet bij pioniers als Polder PV (huurder, stadswarmte, en al tig jaar een jaarlijks elektra verbruik waar een groot deel van Nederland van in katzwijm valt), wordt niet beantwoord.

Gun burgers salderen van duurzaam opgewekte stroom (start 24 april 2019). Zoveelste petitie voor het behoud - en zelfs uitbreiding - van salderen van zonnestroom, en zelfs wind- en zonnestroom opgewekt "elders" in NL. Van de bekende, al jarenlang met zijn "kavel windpark voor iedere burger" leurende Henk Daalder van "Pak de Wind", sedert 2005 actief blogger (Duurzamebrabanders.nl), en lid van het FNV Ledenparlement. Die ook tussen neus en lippen door de SDE regeling afgeschaft wil hebben. Na een korte opleving van het aantal intekenaars op 11 november 2019, zakte het aantal ondertekenaars van de petitie sterk terug, en bleef het eind van die maand steken op totaal 250 stuks. Naar verwachting zal ook deze petitie weinig effect sorteren op het Haagse beleid omtrent de afbouw ervan voor residentiële kleinverbruikers.

40 Puntenplan. Naar 25% CO2 reductie in 2020 (pdf, 24 juni 2019). Urgenda offensief n.a.v. uitblijven (voldoende) actie Rutte III in de klimaat (rechts)zaak aangespannen en gewonnen door Urgenda. Een lange waslijst van mogelijkheden om alsnog aan de door de EU opgelegde verplichtingen te voldoen. Daaronder, punt 9, o.a., behoud van salderen voor duurzame elektra (in casu: zonnestroom) opwekkende kleinverbruikers. Winst in 2020 volgens Urgenda, die daarbij er kennelijk van uit gaat, dat gepercipieerde "schrik bij de bevolking" om, met het zicht van einde salderen binnen afzienbare tijd, maar niet meer aan zonnepanelen te beginnen, hiermee ge-elimineerd zou worden: 1 GWp extra geaccumuleerde PV capaciteit in 2020, potentiële "additionele" CO2 reductie 0,4 Mton. Als door forse groei PV "een kolencentrale uit zou kunnen", zou de reductie kunnen oplopen tot zelfs 0,9 Mton in 2020. Aldus Urgenda. (NB: er zitten wel wat "rafels" aan de getoonde getallen, pro memori). Ook collectieve systemen (VvE's, corporatie stapelbouw e.d.) zouden bevorderd dienen te worden (punt 16), vanwege de ingewikkelde [postcoderoos] regelingen en belastingen materie. Daarvoor zet Urgenda separaat in op "een tijdelijke terugleversubsidie van EUR 0,10/kWh voor een periode van 2 jaar". Diverse andere maatregelen passeren de revue, zowel voor PV (telkens zo'n 0,1 Mton extra reductie bewerkstelligend), als voor thermische zonne-energie. Verlaten van de redundantie eis voor stroomnetten zou volgens Urgenda zelfs 3 GW aan project vermogen voor PV en windenergie projecten vervroegd aan het net kunnen brengen, medio 2020 (punt 21). Zie ook introductie tot / samenvatting van het 40 puntenplan.

Beantwoording Kamervragen over de brief Maatregelen huurmarkt en evaluatie herziene Woningwet (website Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, 19 april 2019). Zeer uitgebreide brief van 88 pagina's, antwoorden op vragen van kamerleden door minister Ollongren, op aangekondigde maatregelen in de huurmarkt en evaluatie van de Woningwet. Onder anderen op het niveau van verruiming van de mogelijkheden voor woningcorporaties om hun bezit verder op energetisch vlak te verduurzamen. Kern van de antwoorden over energievoorziening en zonnepanelen en warmtekracht koppeling op pp. 6-10. Er wordt een verruiming van de mogelijkheden van o.a. zonnepanelen op corporatie complexen en -gronden aangekondigd, waarbij het niet meer noodzakelijk zal zijn dat er een directe fysieke relatie met het (stroom) verbruik van bewoners van de betreffende complexen is, mede uit efficiëntie overwegingen. Maar ook wordt duidelijk, dat risicodragende investeringen in "grootschalige" duurzame energie projecten niet tot het domein van de corporaties zal gaan behoren (ergo: status quo). Hierbij wordt echter niet gedefinieerd waar "kleinschalig" eindigt, en waar "grootschalig" begint.

Onder vraag 14 m.b.t. de overgang van de salderings-regeling naar een momentane invoedings-vergoeding, stelt Ollongren: "Voor de laatste stand van zaken over de omvorming van de salderingsregeling verwijs ik naar de kamerbrief van de minister van Economische Zaken en Klimaat van 28 januari jl. waarin de omvorming wordt uitgesteld tot 1 januari 2021 [zie bespreking PPV elders op deze pagina]. Daarin wordt ook gemeld dat de terugleversubsidie – zoals aangekondigd op 15 juni 2018 – bij nadere uitwerking te complex in de uitvoering is gebleken dan in eerste instantie gedacht. Sindsdien werkt de minister van Economische Zaken en Klimaat in nauw overleg met de verschillende betrokken partijen aan een werkbaar alternatief instrument voor de omvorming van salderen zoals afgesproken in het Regeerakkoord. De huidige verwachting is dat op korte termijn een brief over de omvorming van salderen aan de Tweede Kamer verzonden zal worden. De opvolger van salderen is bovendien onderdeel van het (ontwerp) Klimaatakkoord".

En onder vraag 15: "Met het vormgeven van de opvolger van de salderingsregeling wordt gezorgd dat de regeling werkbaar is voor zowel bestaande als nieuwe zonnepanelen bij huishoudens met een koop- of huurwoning met een dak dat hier voor geschikt is. Voor deze doelgroepen worden verder dezelfde uitgangspunten gehanteerd. Voor huishoudens met een koop- of huurwoning zonder eigen dak dat voor zonnepanelen geschikt is, blijft de mogelijkheid van duurzame elektriciteitsproductie via een lokale energiecoöperatie bestaan. Deze afspraak is ook opgenomen in het Ontwerp Klimaatakkoord".

Marktmonitor nul-op-de-meter (rapportage van Stroomversnelling, april 2019, 13 pagina's). Progressie rapport realisaties "Nul Op de Meter" (NOM) woningen in Nederland. De groei zit er in (status 2019: 12.585 woningen, waarvan 55% nieuwbouw woningen, de rest renovatie), maar het kan allemaal veel sneller (waarvoor 3 aanbevelingen worden gedaan). Energie Prestatie Vergoeding (EPV) blijft struikelblok ("ingewikkeld, lastig en kostbaar"). En, uit de mond van Claudia Bouwens, programmaleider Lente-akkoord "Zeer energiezuinige nieuwbouw", die verder de ontwikkelingen als positief ziet: "Ik zie wel één onzekerheid waardoor marktpartijen momenteel huiverig zijn geworden om hun klanten voor 10 jaar NOM-garantie aan te bieden: wat komt er in plaats van de salderingsregeling? En dan heb ik het niet alleen over het alternatief, maar ook over een overgangsregeling voor de eigenaren die de zonnepanelen per 2021 al op het dak hebben liggen". Zie ook introductie artikel op website Stroomversnelling (15 april 2019).

Evaluatie wet EPV (rapportage CE Delft, 83 pagina's, gelinkt via website MinBZK, publ. 18 maart 2019). Onderzoek naar effectiviteit van de zogenaamde "regeling energieprestatievergoeding huur" (EPV), voor gebouwde Nul Op de Meter (NOM) woningen in de huursector. De aantallen gebouwde NOM (huur) woningen blijken sowieso tegen te vallen. Volgens organisatie Stroomversnelling zouden er in totaal 6.050 NOM woningen in de periode 2013-2018 zijn gebouwd / gerenoveerd (3.200x renovatie, 2.850 nieuwbouw woningen). In de periode dat de nieuwe EPV geldend was (sep. 2016 tm. 2018) zou het om ongeveer 5.200 woningen zijn gegaan. De verwachtingen waren veel hoger (zie ZEP artikel, er zouden 30-50.000 aardgas-vrije woningen per jaar bij moeten komen volgens het regeerakkoord van RutteIII). Het resultaat valt dus nogal tegen. Woningcorporaties blijken met name de eindfase van het proces onder EPV te complex te ervaren, het regelen van de feitelijke energie prestatie vergoeding met de huurders, wat veel mankracht vergt. Daarnaast zijn bouwkosten gestegen i.p.v. afgenomen, en is (kundig) bouw personeel steeds moeilijker te vinden, bij een zeer hoge (potentiële) vraag. Met die combinatie van factoren zijn de gewenste groei volumes nooit te halen. Afgezien van deze tegenvallende resulaten, heft CE Delft ook op het vlak van de woonlasten voor de zittende huurders met EPV contract een stevig vingertje richting Den Haag.

"Uit de financiële analyse blijkt dat de modelmatig berekende woonlasten van huurders die EPV betalen over het algemeen lager zijn dan de woonlasten van huurders van woningen met een vergelijkbaar comfort. Wel liggen de geraamde woonlasten in het algemeen hoger dan in de situatie voor de NOM-renovatie. De voorgenomen wijzigingen van de energiebelasting in het Belastingplan 2019 hebben geen noemenswaardig effect op hiervoor genoemde verschuivingen in woonlasten. Het omzetten van de salderingsregeling voor zonnepanelen in een mogelijke terugleververgoeding betekent daarentegen dat de woonlasten van huurders na renovatie tot NOM-woning substantieel zullen stijgen. Zonder aanpassingen in de staffels (wetgever) of aanpassing van de vergoeding (verhuurder) kunnen deze toenemen tot boven het niveau van de woonlasten van woningen van vergelijkbaar comfort (en dus ook boven de woonlasten van niet-gerenoveerde woningen)". De boodschap: zonder maatregelen van overheids-wege, gaan huurders in NOM woningen, met een EPV contract met de verhuurder, er gegarandeerd flink op achteruit als er niets met de EPV wordt gedaan mocht de salderingsregeling overboord worden gegooid ...

Verduurzaming gebouwde omgeving - Position Paper Vastgoed Belang (brief op website Tweede Kamer, hoorzitting Klimaattafel Gebouwde Omgeving). Belangenvereniging voor de particuliere verhuur sector, met zo'n driekwart miljoen huurwoningen in bezit, geeft verduurzaming trajecten aan in de sector, maar ook diverse probleemgebieden in deze sterk versnipperde sector. "Robuuste steunmaatregelen" zijn nodig voor verdere verduurzaming. De branche organisatie stelt daarbij: "Naast openstelling voor particuliere verhuurders van nieuwe mogelijkheden zoals ‘gebouwgebonden financiering’ zijn in ieder geval herinvoering van de STEP-regeling en voortzetting van de salderingsregeling voor zonnestroom onontbeerlijk". Ook opvallend is de uitspraak "de noodzaak tot verduurzaming in Nederland [is] vooralsnog niet breed gedragen". Vooral het verduurzamen vanaf label C, of het streven naar "BENG" woningen ("bijna energie neutraal"), wordt een kostbaar - en zeker niet zonder meer kostendekkend - avontuur. Vastgoed Belang suggereert daarbij: "Indien verhuurders gedwongen worden tot hoogwaardige verduurzaming, zou verplichting tot medewerking voor de zittende huurders moeten worden onderzocht". Zie ook artikel Solar Magazine (27 mrt. 2019).

Doorrekening Klimaatakkoord (PBL resp. CPB, 13 maart 2019). Een hoop documentatie levert die stevige rekenklus op, waar een ieder zijn/haar tanden in mag zetten naar verkiezing. Veel is onzeker, en al dan niet halen van (over ambitieuze) klimaat-doelstellingen van Den Haag blijft voor een groot deel liggen aan beleidskeuzes van het kabinet, maar ook van de reactie van de bevolking en de industrie op het moois wat door de regering uiteindelijk tevoorschijn wordt getoverd. Een van de geproduceerde (PBL) documenten, "Effecten Ontwerp Klimaatakkoord", slechts 135 pagina's groot, laat op pagina 119 (paragraaf 11.2.3) zien, dat bij aannames van "pas begin 2021 overgang van 'salderings-regeling' naar een "momentane overschot subsidie voor zonnestroom" (nauwkeurige formulering Polder PV), én een geclaimde (mijns inziens totaal niet voor alle betrokkenen "geldend" te maken) "terugverdientijd van 7 jaar", er een verwachting van totaal te produceren hoeveelheid zonnestroom berekend kon worden door het PBL. Gecombineerd met een ook aan te scherpen EPC norm voor de (naar ik aanneem, alleen residentiële) nieuwbouw, komt het onafhankelijke reken instituut in haar analyses dan op een hoeveelheid zonnestroom productie "als gevolg van de saldering" (en haar vervanger, de zogenaamde "teruglever vergoeding"), in combinatie met de (aangescherpte) EPC-norm in de gebouwde omgeving uit op circa "10 TWh in 2030".

10 TWh komt, met een zeer conservatieve aanname van gemiddeld (tegen die tijd) zo'n 950 kWh/kWp.jaar (Polder PV, ik denk dat het beslist hoger kan worden, maar dat hangt ook sterk van de wijze van implementeren van grote volumes nieuwe PV systemen af), neer op een opgestelde capaciteit van grofweg zo'n 10,5 GWp "in de gebouwde omgeving" (naar ik nogmaals aanneem: exclusief niet residentiële projecten).

Volgens het CBS zou er eind 2017 1.671 MWp aan PV capaciteit "op woningen" zijn geïnstalleerd. In 2018 zou volgens de eerste CBS cijfers "de capaciteit van de kleinere installaties, vaak op daken van woningen, [toegenomen zijn] met ongeveer 600 megawatt". Ergo, eind 2018 zou in de residentiële sector zo'n 2,27 GWp kunnen zijn geaccumuleerd. In 2030 zou er met de prognoses van het PBL mogelijk 10,5 GWp moeten kunnen zijn geaccumuleerd. Dat betekent, dat er vanaf dit jaar (2019) tm. 2030 nog eens zo'n 8,2 GWp aan PV capaciteit bij huishoudens (?) bij zou moeten komen (in 12 jaar tijd). Als je dat terugrekent, zou met genoemd PBL scenario uitgegaan moeten worden van een gemiddelde jaarlijkse (CAGR) groei van maar liefst 13,6%. Met hoogst-waarschijnlijk, de grotere volumes toe te voegen in latere jaren (ook gezien de mogelijke kostprijs ontwikkeling). Dat lijkt relatief bescheiden (de groei in 2018 zou zo'n 36% zijn geweest t.o.v. de eindejaars-accumulatie in 2017), maar het moet wel over een lange periode - met ook nog eens al massieve aanwezige volumes - aangehouden worden.

Een ander punt wat wordt aangestipt, is dat het PBL een "belemmering" ziet in het niet meetellen van de gerealiseerde of nog te bouwen nieuwe PV capaciteit op daken die de ondergrens van de SDE regelingen niet te boven gaat (dus installaties kleiner dan 15 kWp per stuk, bij nieuwbouw met panelen van 300 Wp dus installaties van max. 50 zonnepanelen). Voor een hoger draagvlak van de doelstelling in het Ontwerp Klimaat Akkoord (combi wind en PV op land in 2030 naar 35 TWh productie in heel Nederland) zou het PBL graag zien dat die kleinere installaties wél worden meegeteld, ook al omdat het om substantiële volumes gaat. Dat maakt het invullen van het afgeleide doel, te realiseren (grotere) PV volumes "buiten de daken" voor zonnestroom "draaglijker". Wel zal bij acceptatie van die bijtelling, het 35 TWh doel voor 2030 ook opwaarts bijgesteld moeten gaan worden.

We gaan zien waar deze suggesties en ontwikkelingen toe zullen leiden. Er zijn en blijven vele onzekerheden bij dit soort aannames en voorspellingen.

Voor verdere bespiegelingen omtrent de "doorrekening klimaatakkoord", zie de prima serie bij Solar Magazine (gelinkte artikelen onderaan deze bijdrage). Video van de persconferentie bij RTL Nieuws alhier. NOS over de op de doorrekening "klimaatzwaai" die het kabinet zou hebben gemaakt, met beloftes van lagere kosten voor burgers ("verlaging energiebelasting voor burgers per 2020", Rutte heeft het zelfs over "een aanzienlijke verlaging", het gaat om een verschuiving van de verhouding 50/50 kosten van de veel door het bedrijfsleven gebruikte SDE regelingen bij de beruchte ODE heffing, naar een derde voor de burgers en tweederde voor bedrijven), "verstandige" CO2 heffingen en hogere (energie) belastingen voor bedrijven, etc. Uitzending / bericht alhier. Kamerbrief eerste reactie kabinet via NOS site alhier.

Salderen wordt aantrekkelijker voor de VvE. Na een lobby van VvE Belang (belangenorganisatie voor de VvE en appartementseigenaar*) bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, is zij er in geslaagd om het door haar gevoelde "onrecht" tussen Verenigingen van Eigenaren (VvE's) en particulieren m.b.t. het salderen van zonnestroom glad te strijken. Per 1 januari 2020 gaat voor PV installaties bij VvE's, bedoeld voor particulier gebruik, ook de voor (zelfstandige) particulieren al langer geldende zogenaamde "kleine ondernemers regeling" (KOR) gelden. Waarbij, als aan alle voorwaarden wordt voldaan (bijvoorbeeld niet meer dan EUR 1.345/jaar aan btw over de zonnestroom opbrengsten te betalen, waar de meeste VvE's ruim onder zullen blijven), ook de betreffende VvE "geen btw-verplichtingen meer heeft ten aanzien van het leveren van stroom aan het energiebedrijf", in het geval er overschotten worden ingevoed op het lokale distributienet. De KOR kon tot nog toe niet worden toegepast bij VvE's, over bijna een jaar dus wel. VvE Belang vond dit onrechtmatig, omdat particulieren in appartementen complexen in eigendom verplicht lid moeten zijn van een VvE, en derhalve gediscrimineerd werden t.o.v. burgers in eigen woning (of in een huurwoning).

De organisatie zal er voorts ook op toezien dat de in november 2018 ingediende motie van kamerlid Van Eijs van D'66, "over belemmeringen wegnemen voor het verduurzamen van appartementen", waar zij aan heeft meegeschreven, en die door de Tweede Kamer is aangenomen, ook daadwerkelijk uitgevoerd zal gaan worden. In die behoorlijk lange motie o.a. de volgende passage, "verzoekt de regering samen met VvE Belang zoveel mogelijk belemmeringen voor het verduurzamen van appartementen weg te nemen, door te onderzoeken of de fiscale behandeling van de btw voor VvE’s ten aanzien van de aanschaf en installatie van zonnepanelen en het gebruik daarvan gelijk gesteld kan worden aan die van particulieren". Particuliere woningeigenaars krijgen de btw terug op de aanschaf en de installatie van zonnepanelen sedert het Europese Fuchs Arrest in Nederland door de Belastingdienst ook daadwerkelijk wordt uitgevoerd (richtlijnen). VvE’s krijgen de btw echter (nog steeds) niet terug**. VvE Belang ijvert ervoor dat ook in dat opzicht appartementseigenaars op dezelfde wijze zullen worden behandeld als grondgebonden eigenaars, maar zo ver is dat nog niet.

Zie ook het persbericht bij ANP (27 februari 2019), en bericht Solar Magazine (28 februari 2019).

* In Nederland zijn volgens de belangenvereniging maar liefst 125.000 VvE's actief, met zo'n 1,2 miljoen aangesloten appartementen.

** Ook dat blijkt echter géén Wet van Meden en Perzen in chaotisch Nederland. Installateur Solar2020 blijkt meermalen voor VvE's met succes btw op de aankoop te hebben kunnen regelen. Zie dit bericht over een VvE in Amsterdam ...

Uitstelbrief over hervorming salderingsregeling. Kamerbrief Wiebes op website Rijksoverheid, 28 januari 2019. Het is een tijd lang erg stil geweest rond de "omvorming" van de sedert juli 2004 geldende salderings-regeling voor zonnestroom in een nieuwe regeling, die alleen de netinvoeding van momentane overschotten (zonnestroom) zou moeten gaan ondersteunen. Minister Wiebes gooit na die lange stilte de knuppel in het hoenderhok, en bevestigt wat hij al in de herfst van 2018 liet doorschemeren in het zoveelste kamerdebat: "Bij de nadere uitwerking van de terugleversubsidie, in nauw overleg met de betrokken partijen, is de afgelopen maanden ... gebleken dat de uitvoering complexer is dan in eerste instantie gedacht. Verschillende partijen hebben inmiddels hun ernstige zorgen over de uitvoering van de terugleversubsidie met mij gedeeld. Momenteel onderzoek ik hoe de zorgen met betrekking tot de uitvoering kunnen worden weggenomen, dan wel of er een werkbaar alternatief instrument kan worden vormgegeven".

Gezien de complicaties m.b.t. de haalbaarheid van de invoering in 2020, door mij direct al gefileerd toen de minister zijn eerste voorstellen deed in zijn kamerbrief van juni 2018 (hier, en de vervolg artikelen daar onder gelinkt), zet Wiebes ditmaal in op invoering van "de nieuwe regeling" (nog steeds nogal merkwaardig "terugleversubsidie" genoemd, het is "gewoon" een FIT voor momentane zonnestroom overschotten die het net op vloeien) per 1 januari 2021, dus een jaar later. Daartoe moet nu echt eind eerste kwartaal 2019 een concreet voorstel aangeboden gaan worden aan de Tweede Kamer om de benodigde wetswijzigingsvoorstellen en secundaire regelgeving (mede gezien de complicaties rond het mogelijk niet 100% dekkend zijn van de slimme meter rond die tijd, artikelen in de wet op de milieubelastingen e.d.), op tijd op orde te krijgen. Geïntegreerd in het nieuwe subsidie systeem zal er speciaal aandacht zijn voor de positie en handelsbekwaamheid van de "doelgroepen utiliteit en energiecoöperaties". Wiebes wil, ook vanuit een praktisch oogpunt bezien, een regeling "die zoveel mogelijk doelgroepen kan bedienen". Hij zal dan ook laten onderzoeken óf de nieuw te ontwerpen regeling wel adequaat (genoeg) zal zijn om toezeggingen aan het parlement na te komen, dat energiecoöperaties met zo'n nieuwe opzet op eenvoudige wijze duurzame energie projecten kunnen opzetten waarbij "omwonenden makkelijker kunnen participeren". Hij laat echter in het midden of dat in de nieuwe opzet ook daadwerkelijk zal lukken. Anders zal hij weer "iets anders" moeten gaan verzinnen ...

Dikke ordner "salderen en zonnestroom" bij Polder PV puilt al lange tijd uit z'n voegen.
Vandaar blauwe map met nieuwste toevoegingen ...

Inmiddels ook, 28 jan. 2019, bij Energeia (pay-wall, "Wiebes onderzoekt alternatief voor complexe terugleversubsidie"), en Solar Magazine ("Wiebes bevestigt: salderingsregeling gehandhaafd tot 1 januari 2021, terugleversubsidie op losse schroeven").

Wederom een flink stuk, ruim een maand later, volgde nog een brief van Wiebes (7 maart 2019), in antwoord op vragen van Moorlag (PvdA) over (vermeende) terughoudendheid bij investering in o.a. zonnepanelen bij sportclubs. Hierin worden de hier boven uitgelichte "vage toezeggingen" herhaald, zonder extra lichtpuntjes of nadere toelichting van "het nieuwe beleid met betrekking tot stimuleren van zonne-energie bij kleinverbruikers". Overigens is "het eerste kwartaal van 2019" niet gehaald, eind april 2019 is er nog steeds geen brief van Wiebes verschenen.

2019 ^^

Stand van zaken opvolger salderingsregeling. Website Rijksoverheid, 21 december 2018. Korte kamerbrief van Wiebes over de "nieuwe regeling die in de plaats zou moeten komen van de salderings-regeling voor PV installaties achter een kleinverbruik aansluiting: "Vanwege de voor de beantwoording benodigde interdepartementale afstemming kan ik u niet voor het einde van het jaar informeren. Ik streef ernaar u begin 2019 zo spoedig mogelijk hierover te informeren".

Ontwerp Klimaatakkoord | Salderingsregeling op 1 januari 2021 vervangen door terugleversubsidie: zorgen over uitvoerbaarheid worden weggenomen. Aldus Solar Magazine over de inhoudelijk waarschijnlijk teleurstellende paragraaf over het Klimaatakkoord, waar maanden aan is gesleuteld, de milieubewegingen er uit zijn gestapt omdat de industrie veel te veel wordt ontzien, en waarvan we de komende jaren gaan zien welke belofte er weer gebroken gaan worden, of doelstellingen niet haalbaar blijken te zijn /pessimismemodus. Dezelfde riedels die we eerder ook al hebben gehoord, de zogenaamde uitvoeringsperikelen (die Polder PV al vroeg op papier heeft gezet) zijn kennelijk "oplosbaar". Nog even door vergaderen. Niets is nog concreet ... (21 december 2018, een leeg kerst cadeautje, dus).

"Doelstelling is een start van deze nieuwe regeling per 1 januari 2021." >> pp. 169-170 in "Ontwerp van het Klimaatakkoord" (21 december 2018, downloadbare pdf)

In een separate kamerbrief over kleine windturbines wordt ook de transitie naar een "post salderingsregeling / teruglever subsidie" regeling weer aangehaald. Vraag (van Van der Lee (GroenLinks), Agnes Mulder (CDA), Sienot (D66) en Dik-Faber
(ChristenUnie)), en antwoord (Wiebes), in het slot van die brief:

"Kunt u al nader toelichten wat de toekomstige ‘terugleversubsidie’ zou kunnen betekenen voor de businesscase voor turbines tot één megawatt?" Antwoord (Wiebes): "Momenteel ben ik nog aan het uitwerken hoe de opvolger van de salderingsregeling eruit zal komen te zien. Ik wil daar niet op vooruitlopen".

Noodzakelijk beleid Klimaatakkoord. Een maatschappelijke afweging. Rapport van CE Delft, Kalavast en Berenschot, november 2018. Rapport opgesteld in opdracht van, en betaald door koepel Nederlandse duurzame energie organisaties, NVDE. Bespreekt de volgens hen noodzakelijke maatregelen om "concrete beleidsinstrumenten te benoemen, die noodzakelijk zijn voor het binnen de gestelde doelen, 49% reductie in 2030 en klimaatneutraal in 2050, houden van de Nederlandse broeikasgasemissies". Een van die "instrumenten" is het instandhouden van de salderingsregeling voor zonnestroom voor burgers (eigenlijk: kleinverbruikers), die gelijktijdig "draaglijk" gehouden wordt voor het Ministerie van Financiën doordat de (gesaldeerde) energiebelasting op stroom verder wordt verlaagd. En daarmee in de pas loopt van voortgaande kostenreducties bij de hardware, de verdienste bij salderen van zonnestroom op jaarbasis wordt immers ook lager. Uitgebreide analyse, die beslist ook pijnpunten benoemt, maar die horen bij een energie transitie.

Opvallend in het document ook de insteek van netbeheerder Enexis "Om lokale netcongestie te voorkomen is een nieuw capaciteitstarief nodig dat voorkomt dat de gemiddelde netbelasting te hoog wordt. Hierbij gaat verbruiker betalen voor zowel verbruik als productie". Hiermee lijkt een al langer in de "wandelgangen" rondzingend thema weer actueel: kennelijk wordt de invoering van het capaciteitstarief voor elektra in 2009, waarbij er geen variabele transporttarief component meer wordt geind door de netbeheerders (bij Continuon destijds nog zo'n 4,3 ct/kWh), maar uitsluitend een zeer hoog vastrecht tarief (ook bij de zuinige gebruikers, zie grafieken !), als een fatale vergissing gezien, en moet dat nu (deels ?) weer worden terug gedraaid. In andere bewoordingen in het document: "Ten behoeve van flex: netkosten zowel toerekenen aan productie als vraag". Dat zal "nogal" wat consequenties gaan hebben voor alle huishoudens, zonnestroom producerend of niet. Ook wordt gepleit voor het handhaven van de SDE"+" subsidieregeling tot en met het jaar 2025 om tempo te houden en meters te maken, totdat voldoende leercurve progressie bij veel technieken is gemaakt, en het "zonder" subsidies af kan tegen die tijd. De combinatie behoud van salderen en continuering SDE"+" zou volgens het rapport zo'n 8 miljoen ton CO2 uitstoot per jaar helpen verminderen, op de te bereiken 65 miljoen ton/jaar voor alle mogelijke in te zetten reductie opties. Ergo, een significant aandeel van 12,3%.

Ook wordt gevraagd om "stranded assets" (gedwongen vervroegd afschrijven kolencentrales), en een mitigerende (extra) heffing op import stroom uit het buitenland in te voeren (lees: steen- en bruinkolenstroom uit Duitsland), om te voorkomen dat het totale "gewenste CO2 resultaat" niet door slinkse markt mechanismen wordt omzeild. De studie heeft zich geconcentreerd op de "meest effectieve" maatregelen die genomen moeten worden, om tempo te maken. Nederland haalt zijn doelstellingen niet, en dat hoge tempo is nodig om dat alsnog te bereiken. Vandaar dit voorgestelde pakket aan maatregelen.

Zie ook bericht van NVDE over het rapport (5 dec. 2018) en artikel van Solar Magazine (6 dec. 2018).

Antwoord op vragen van het lid Moorlag over de opbrengst van zonnepanelen van sportclubs. 16 november 2018. PvdA kamerlid Moorlag stelde enkele schriftelijke vragen aan Min. Wiebes van EZK over vermeende frustrering van investeringen in zonnepanelen, en bereidheid daartoe bij sportverenigingen (26 sep. 2018). Dit, n.a.v. de door Rutte III aangekondigde (nieuwe) belastingschuif van elektra (0,72 ct/kWh minder energiebelasting) naar gas. Diverse media in Noord Nederland berichtten daar over (o.a. DVHN, 26 sep. 2018). In een artikel van RTV Drenthe, 3 okt. 2018, waarschuwt Provinciaal Statenlid Zwiers voor het feit dat afscheid van salderen bij met name sportclubs en dorpshuizen, die in de zomer dicht zijn (groot deel van de jaaropwek valt in die maanden), en die, bij sportclubs, met name 's avonds veel elektra nodig hebben vanwege veldverlichting (wanneer er in het geheel geen opwek van zonnepanelen is), een forse verslechtering van hun business-case tegemoet kunnen gaan zien. Als die plannen doorgezet gaan worden, en een momentane subsidie op netinvoeding er voor in de plaats zou gaan komen. De kwestie werd (ook) door provinciaal gedeputeerde Stepstra onder de aandacht gebracht van de Tweede Kamer.

Wiebes houdt de boot af, stelt dat ook voor sportclubs, én ook straks voor de vele energie coöperaties die nu nog gebruik maken van (o.a.) de postcoderoos regeling ook het nieuwe (voor hen aangepaste ?) regime gaat gelden, en dat de mantra "terugverdientijd blijft ongeveer 7 jaar" overeind gehouden zou gaan worden bij het nieuwe subsidie beleid. Waarbij tevens al rekening wordt gehouden met de gesuggereerde verlaagde energiebelasting op stroom. Wiebes verwacht dat "de" nieuwe regeling ook voor sportclubs financieel aantrekkelijk zal blijven. En hij ziet geen noodzaak om extra "voorzieningen" te treffen voor sportclubs die reeds zouden hebben geïnvesteerd in zonnepanelen. Voor nieuwkomers doet hij de situatie af met: "die projecten worden niet duurder, alleen wordt de standaard afname van elektra van het net goedkoper". Zodat de terugverdientijd "iets langer wordt". In ieder geval stelt Wiebes dat er geen "algemene uitspraak over rentabiliteit is te doen". De talloze projecten zijn teveel verschillend van elkaar, wat de vele parameters betreft.

Wiebes besluit zíjn brief met de wens "een eenduidig, samenhangend en toekomstbestendig stimuleringsbeleid met oog voor de betaalbaarheid van de energietransitie als geheel" na te streven, bij de beslist door te zetten overgang op "een nieuwe regeling" voor particulieren en kleinere projecten bij bedrijven, stichtingen, energie coöperaties, e.d. Hij stelt dat daarbij nog steeds onderzocht wordt "hoe" dat moet gebeuren, maar details zijn nog steeds niet bekend. Tweede Kamer stuk, 2018D55006 (antwoord schriftelijke vragen). Zie ook artikel in Solar Magazine (19 nov. 2018).

Eneco trekt steun voor terugleversubsidie in en pleit voor continuering salderingsregeling. 9 november 2018. Bommetje onder de "politiek gewilde" overgang van de klassieke salderingsregeling naar - de eerder al fors door Polder PV bekritiseerde - "administratieve draak terugleververgoeding". Interview met Tonny van Oosterhout, advisor regulatory & public affairs bij een van de grootste energieleveranciers van Nederland, Eneco. Van Oosterhout heeft het, zoals Polder PV direct al n.a.v. de kamerbrief van Wiebes had gesignaleerd, over de enorme work-load die op de schouders van "honderdduizenden beschikkingen te verstrekken" Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) zal worden gelegd. Wat in de loop der jaren nog verder zal worden verergerd door de vele duizenden mutaties per jaar (leveranciers-wisselingen) en alle complicaties, vraagtekens, en onduidelijkheden die dat zal gaan geven. Gezien alle te verwachten (extreme) complicaties, stelt van Oosterhout dat "het alternatief voor de salderingsregeling nooit of te nimmer tot dusdanig veel gedoe [mag] leiden, dat dit ten koste gaat van het vertrouwen van de consument in zonnepanelen".

Eneco trekt daarmee haar steun voor een nieuwe regeling in, en suggereert het salderen tot 2030 te continueren. En daarmee 12 jaar rust en zekerheid te creëeren. Zonder tussentijds de residentiële markt (nogmaals) overhoop te gaan gooien, en het vertrouwen van het publiek in (steun voor) zonnestroom te schaden. Er wordt ook een "alternatieve wijze van vergoeden" (namelijk: niet via RVO, maar direct via de energieleverancier) gesuggereerd, maar ik vraag me af of MinEZK wel zoveel "macht" (en natuurlijk, potentieel op tarief / vergoedingen manipulatie op de loer) aan commerciële partijen zou willen gaan afstaan. Scoop van Solar Magazine (artikel zou ook in het gedrukte tijdschrift gaan verschijnen, 14 dec. 2018).

Branche organisatie Holland Solar reageerde al rap met de volgende tweet (14 dec. 2018): "Bezwaren #terugleversubsidie zijn niet nieuw. Al geruime tijd in constructief gesprek met het @MinisterieEZK om tot oplossing te komen, zodat er een regeling komt die de consument zekerheid geeft en de markt kans geeft om door te groeien".

Energeia heeft ook op 9 november zowel Holland Solar als Min. EZK geraadpleegd. Die verwezen naar elkaar, dat ze nog steeds "in gesprek" waren over de gesignaleerde problemen. En ... "Het ministerie gaat ook in gesprek met Eneco" ... (Energeia, pay-wall)

Antwoorden Wiebes over status "eind van salderings-regeling". 2 november 2018. In de zoals gebruikelijk extreem grote verzameling vragen en antwoorden over de begroting van Ministerie EZK (232 vragen / antwoorden, verdeeld over 57 ! pagina's), slechts weinig info over de status rond het geplande "afscheid van de salderingsregeling", cq. het invoeren van een zogenaamde "terugleversubsidie" voor zonnestroom producerende kleinverbruikers. Twee antwoorden van Minister Wiebes, in deze context (pagina's 41, resp. 43).

156. Kunt u een tijdspad geven voor het komen tot een regeling ter vervanging van de salderingsregeling? Wanneer gaat u hierover de Kamer informeren?

Antwoord
"Ik vind het van belang dat de vervanging van de salderingsregeling goed verloopt en hecht aan een zorgvuldig proces. In de uitwerking is gebleken dat de benodigde ICT-aanpassingen bij alle betrokken partijen veel tijd in beslag nemen (meer dan eerder gedacht) voor een zorgvuldige uitvoering. Daarom krijg ik er steeds meer een hard hoofd in of invoering per 2020 haalbaar is, zoals ik al eerder heb aangegeven in Uw Kamer. Dit bespreek ik binnenkort binnen het kabinet. Ondertussen ga ik door met de uitwerking van de regeling. Ik streef ernaar om dit najaar aan de Kamer een brief te sturen met een nadere uitwerking van de terugleversubsidie inclusief hoe verschillende specifieke doelgroepen zoals utiliteit en coöperatieve energieprojecten hierin worden meegenomen. De eerste helft van 2019 wil ik gebruiken om de wijziging van de regelgeving op te stellen en te consulteren."

en

168. Bent u bereid om bij de verbreding van de SDE+ het ook mogelijk te maken dat middelen ingezet worden voor de nieuwe regeling voor energiecoöperaties?

Antwoord
"Zoals aangegeven zal ik uw Kamer dit najaar informeren over de hoofdlijnen van de verbreding van de SDE+. Op de uitkomsten daarvan kan en wil ik nu niet vooruitlopen. Overigens loopt er al een traject om de salderingsregeling voor Zon-PV bij kleinverbruikers om te zetten naar een terugleversubsidie. Zoals ik reeds aan uw Kamer heb gemeld onderzoek ik hoe projecten van energie coöperaties met een kleinverbruikersaansluiting kunnen worden opgenomen in de salderingsregeling".

Dat laatste woord is in deze context natuurlijk incorrect, dat moet "de nieuwe terugleversubsidie regeling" zijn / worden, zoals eerder al geventileerd door Wiebes. Details worden wederom nog steeds niet door hem gegeven. De onzekerheden blijven nog even voortduren.

Bericht op de website Rijksoverheid.nl.

Motie van het lid Van Raan c.s. Nieuwe poging, nieuwe kansen, ingediend in de Tweede Kamer op 31 oktober 2018. Ditmaal weer "the lead" door Van Raan van Partij van de Dieren, met mede ondertekenaars Jesse Klaver (GL), William Moorlag (PvdA), en Chris Stoffer (SGP). Ultrakort, maar duidelijk, qua bedoeling:

"verzoekt de regering om, de salderingsregeling voor zonnepanelen ten minste tot 2023 in stand te houden,
en gaat over tot de orde van de dag"

Wiebes ontraadde deze motie, zoals was te verwachten. Zie ongecorrigeerd steno verslag van de vergadering, motie nr. 237 (32813). Hij (eigenlijk: Min. Fin.) is doodsbenauwd voor niet geïncasseerde energiebelasting van al die - bestaande en in hoge getale instromende, nieuwe - salderende kleinverbruikers ...

Zie ook artikel in Solar Magazine (2 november 2018).

De uitslag was voorspelbaar: er werd tijdens de plenaire vergadering op 6 november 2018 door 52 van de 150 kamerleden voor gestemd (GroenLinks, SP, PvdA, PvdD, 50PLUS, DENK en SGP), waarmee de motie werd verworpen. Zie kamerstuk en, wederom, artikel Solar Magazine (6 november 2018).

Sportclubs de dupe van nieuwe regels zonnepanelen. 3 oktober 2018. RTV Drenthe polste PvdA Statenlid Zweers, die grote problemen ziet ontstaan als sportverenigingen (en dorpshuizen e.d.) straks niet meer mogen salderen, en slechts een subsidie krijgen voor de momentaan op het net ingevoede overschotten. In de zomer zijn de verenigingen vaak (langdurig) gesloten, wanneer er veel productie is (Zweers: soms wel 40% van jaar opbrengst). In voor en naseizoen wordt veel stroom verbruikt bij de verlichting van sportvelden, als er geen zonnestroom opwek is. Zweers vreest voor een forse kaalslag van de inkomsten (uit zonnestroom), en ziet exploitatie budgetten in gevaar komen door hogere kosten, als salderen komt te vervallen. Hij heeft een motie bij Provinciale Staten ingediend, die steun kreeg van alle partijen exclusief ChristenUnie. Collega Staten-lid Stelpstra gaat met deze motie op zak naar Wiebes van Min. EZK om de gesignaleerde problemen voor te leggen. Bericht op RTV Drenthe.

Behoud de salderingsregeling zonnepanelen. Petitie gestart op 28 september 2018. Dat is niet de eerste keer dat iets dergelijks geschiedt, zie dit bericht met 2 eerdere petities in die richting. Wat ditmaal byzonder - en ook qua bewoordingen nogal ongebruikelijk - is, dat nota bene een (kersvers) gedeputeerde van Provinciale Staten Limburg, de namens de PvdA optredende heer Eric Geurts uit Brunssum (die ook op de eigen "energieneutrale" woning zonnepanelen heeft liggen), een nieuwe petitie is gestart, richting de Tweede Kamer. Waarbij hij onverbloemd suggereert om de bestaande salderings-regeling voor zonnepanelen (voor burgers / kleinverbruik) te behouden. Deze nieuwe nationale "raadpleging", gepubliceerd op de bekende website petities.nl, is verwoord als volgt:

"Wij. Burgers die geïnvesteerd hebben in zonnepanelen, voelen zich bedrogen door dit kabinet.

constateren

• dat als de salderingsregeling ophoudt je het tegoed aan opgebouwde zonnestroom niet kan verrekenen met je verbruikte stroom.
• Burgers die geïnvesteerd hebben in zonnepanelen, worden nu bedrogen. Welk voordeel heeft de gewone burger dan nog aan zonnepanelen?
• Schone energie wordt zo zwaarder belast - zo komen we er nooit!
• De overheid gedraagt zich als onbetrouwbare partner in de klimaatdoelstellingen.

en verzoeken

• Wij verzoeken de Tweede Kamer om de salderingsregeling voor zonnepanelen in stand te houden!
• En verder verzoeken we hen vaart te maken met het klimaatakkoord en de salderingsregeling (zoals beloofd)."

De petitie had in de ochtend van 8 oktober 2018 284 ondertekeningen (10 okt.: 346 stuks; 2 nov.: 400 exemplaren; 9 nov.: 410). De Limburger besteedde op 2 oktober 2018 ook een bericht aan deze vrij ongebruikelijke "move" van een provinciaal gedeputeerde (in Limburg "deputé" genaamd).

Onrust over perspectief postcoderoos regeling. N.a.v. de aankondiging van doorzetting van de energiebelasting "schuif", van elektra naar gas ("Toelichting Fiscale vergroeningsmaatregelen" gepubliceerd op Prinsjesdag, artikel VII), en de daar uit resulterende lagere energiebelasting op stroom (verlaging 0,72 ct/kWh ex btw = 0,87 ct/kWh incl. btw), én dus nu nog "matige" verslechtering van het "business-model postcoderoos" (inclusief de bestaande projecten) een Twitter draadje gestart door Anne Marieke Schwencke van As I-Search (vooral bekend van de fenomenale jaarlijkse rapportage over de honderden energie coops in Nederland, via HierOpgewekt). Zie Twitter, start op 19 september 2018. En zie ook reactie van Zonkracht Hummelo (20 sep. 2018), over onjuiste berichtgeving in de Gelderlander (ook voorhanden op AD.nl), over achtergronden van het stoppen van het postcoderoos gedeelte van het (SDE-beschikte !) Gazelle fabriek project in Dieren (wat ook nog eens, nu met crowdfunding via Duurzaam Investeren, qua omvang wordt gehalveerd).

Minister Wiebes wil salderingsregeling voor zonnepanelen 1 jaar langer verlengen, 5 september 2018. Ook al kan Wiebes (nog) geen formele toezegging doen (dat doet het kabinet), gezien de ingewikkelde, en tijd vretende uitvoerings-problematiek, lijkt het er op, dat de invoering van de nieuwe "teruglever subsidie" die in de plaats zou moeten gaan komen van "klassiek salderen van zonnestroom, met een jaar uitgesteld zal gaan worden. Scoop van SM n.a.v. een Algemeen Overleg in de Tweede Kamer. Solar Magazine. Energeia besteedde er ook aandacht aan (bericht 6 september 2018, pay-wall).

Polder PV luisterde de complete video van de vergadering na, en schreef zijn bevindingen, kenmerkende citaten, en zijn commentaar, in zijn eigen bijdrage, op 7 september 2018.

Nieuwe regeling voor zonnepanelen, 26 juni 2018. Poging tot uitleg van "de nieuwe regeling" door Natuur & Milieu. Dat lijkt grotendeels goed te gaan, maar de claim "Onder de nieuwe terugleversubsidie betaal je voor 1000 kWh en krijg je voor de 800 kWh die je opwekt naast de kale stroom een subsidiebedrag terug" klopt niet. De expliciete bedoeling, vermeld in de kamerbrief van Wiebes, is, dat uitsluitend voor de niet direct in huis verbruikte zonnestroom, die normaliter automatisch het net op stroomt via de meter van de netbeheerder, er "een" subsidie (bedrag / hoogte nog steeds onbekend) zal worden verstrekt. Dus beslist geen subsidie op de bruto productie van de zonnestroom generator, maar op het niet (direct) verbruikte deel. N&M gaat ook in het geheel niet in op het feit dat die hoeveelheid fysiek - en geijkt - bemeten dient te gaan worden. In veel gevallen (Ferrarismeters bij miljoenen huishoudens) kan dat niet, en moet de meter vervangen worden. Dat wordt een gigantische operatie, ook omdat slimme meters wettelijk legaal geweigerd mochten worden, ook door zonnepanelen bezitters. Ook wordt in het geheel niet ingegaan op de enorme operatie die RVO moet gaan tackelen om - wellicht - een half miljoen aanvragen voor de "teruglever" subsidie in goede banen te gaan leiden ...

"Post-salderen" numero 3: "teruglever" subsidie wordt gemaximeerd !, 25 juni 2018. Polder PV's analyse van schokkend nieuws dat er een "maximering" in de plannen voor een "teruglever" subsidie voor zonnestroom (e.a. duurzame energie opwek modaliteiten) is gepland. Operatie is bovendien dermate complex, dat branche organisatie Energie Nederland verwacht, dat invoering regeling zal moeten worden uitgesteld.

Tweede deel Kamerbrief "salderen" - positie energiecoöperaties en postcoderoos, 20 juni 2018. Polder PV's analyse van de wijzigingen die (mogelijk) voor de honderden energie coöperaties in Nederland van belang gaan worden. Met name de vele partijen die een enorme portfolio aan postcoderoos ("verlaagd tarief") PV project plannen hebben opgetuigd.

Kamerbrief "het einde van salderen in zicht", 16 juni 2018. 10 pagina's tellende kamerbrief van Wiebes die expliciet het einde van salderen (van zonnestroom) aankondigt, waarvoor in de plaats per 2020 een zogenaamde "teruglever" subsidie komt, uitsluitend voor momentaan op het net gezette zonnestroom overschotten, bij kleinverbruikers. Uitgebreide analyse en commentaar van Polder PV, en links naar uitlatingen derden alhier. Op 24 augustus 2018 volgde ook nog een analyse - met de reeds bekende, uitvoerig door mij aangestipte punten - op de website van Lente-akkoord.nl. Ze hebben in november 2017 al scenario's laten zien voor 20% direct eigenverbruik, wat "met slimme regelingen" naar 30% zou zijn op te krikken, en met een (nu nog duur) opslag systeem naar maximaal zo'n 60% zou zijn te verruimen (lees: alles gemiddelden, de verhoudingen kunnen tussen huishoudens onderling extreem verschillen). En geven daarvoor, voor "BENG" en "BENG + NOM" projecten (volledige verbouw / nieuwbouw), met 5 resp. 21 PV panelen, financiële consequenties aan voor scenario's "zonder salderen".

Rapport "Existing and future PV prosumer concepts", mei 2018. Europees-gesubsidieerd, Engels-talig rapport, gepubliceerd door PVP 4Grid. Analyseert de talloze vormen van "zelf-consumptie" van (o.a.) zonnestroom in Europese landen incl. Nederland, en de (on)mogelijkheden om dat op kleinschalig vlak "in de buurt samen met anderen" te doen. - 123 pagina's. Samenwerkingsverband van Technische Universität Wien (Oostenrijk, 6 auteurs) en Fundacion Tecnalia Research & Innovation (Spanje, 3 auteurs), Vienna (AUT).

Aangenomen moties plenaire vergadering Tweede Kamer, 13 maart 2018 (in context salderen / participatie / postcoderoos):

• Motie van de leden Dik-Faber en Agnes Mulder over evaluatie van de postcoderoosregeling (30196-583), besluit met "verzoekt de regering, de evaluatie van de postcoderoosregeling spoedig naar de Kamer te sturen, voorstellen te doen om de regeling op korte termijn te verbeteren en in overleg te gaan met ODE Decentraal en energieleveranciers om de regeling op termijn te herzien in samenhang met de terugleversubsidie voor particulieren".
  
  
• Motie van het lid Agnes Mulder c.s. over betrekken van inwoners bij het klimaatakkoord (30196-585), besluit met "verzoekt de regering om, bij de vormgeving van het klimaatakkoord inwoners en het kleinere bedrijfsleven de mogelijkheid te geven om bijvoorbeeld via een internetconsultatie suggesties aan te leveren en de Kamer over de werkwijze hiervan voor 1 mei te informeren".

Tijdens het debat "aangehouden" werd een derde motie van Dik-Faber (CU) en Mulder (CDA):

• Motie van de leden Dik-Faber en Agnes Mulder over kleinschalige zonprojecten (30196-584), "constaterende dat er grote noodzaak is om zonne-energie uit te breiden, maar dat veel daken van onder meer scholen, mkb-bedrijven en agrarische bedrijven nog onbenut blijven;
  
  overwegende dat investeringszekerheid nodig is om onder meer scholen en mkb-bedrijven over de streep te trekken, maar dat de SDE+ financiële en administratieve drempels kent voor kleinschalige projecten en dat partijen met een kleinverbruikers-aansluiting niet in aanmerking komen voor de SDE+;
  
  overwegende dat er nog blokkades zijn voor ontzorgconstructies, bijvoorbeeld door de strenge interpretatie van «eigen risico en rekening»;
  
  verzoekt de regering, te onderzoeken op welke manier de opvolger van de salderingsregeling op termijn ook geschikt kan worden voor kleinschalige zonprojecten, zodat scholen, mkb-bedrijven en agrarische bedrijven gestimuleerd worden om zonnepanelen op het dak te installeren;
  
  verzoekt de regering tevens, met de zonne-energiesector in overleg te gaan om ontzorgconstructies via het leasen van zonnepanelen administratief te vereenvoudigen".

Zie ook referentie in artikel Solar Magazine van 12 maart 2018 (hierin ook vermelding schriftelijke vragen van Dik-Faber over impact zonneparken, waar Wiebes van MinEZK al mondeling - verkapt afwijzend - op reageerde, en dat ook nog schriftelijk zal gaan doen, Polder PV tweette reeds eerder over die vragen, hier en hier en hier).

Verhagen: ‘saldering zonnepanelen moet blijven’. CDA politicus bij uitstek, ex vice-premier en minister van EZ onder Rutte I, en al een tijdje werkzaam voor Bouwend Nederland, vindt dat Rutte III de salderings-regeling voor zonnepanelen dient te continueren. En anders "Als alternatief iedereen een gratis accu te geven" ... Het eerste lijkt in lijn met eerdere uitspraken van hem in het voorjaar van 2016. En met de door hem namens Bouwend Nederland en talloze andere organisaties ondertekende oproep van Urgenda aan Wiebes (van MinEZK) om de salderings-regeling in ieder geval tm. 2023 te behouden. Verhagen, die als Minister leuke dingen toezegde (ook salderen voor Verenigingen van Eigenaren mogelijk maken), maar die tegelijkertijd de deur hard dicht gooide voor het toestaan van salderen bij "alle collectieven van kleinverbruikers", wat "financieel onbeheersbaar en fraudegevoelig [zou] zijn", en die zelfs ondermijnende effecten op de op de goedkoopste kosten gefocuste SDE regelingen van zijn - destijds - eigen ministerie vreesde (Energeia artikel 5 dec. 2011), knikt ook in deze materie dan weer de ene, en dan de andere kant op. De SP typeerde zijn standpunt destijds als een "dubbele moraal" bij de Rijksoverheid.

Ondanks het verzet van Verhagen om onder zijn minister-schap salderen ook op "vreemde daken" mogelijk te maken, kwam er niet veel later toch een kamerbreed gesteunde postcoderoos regeling, waarmee na een moeizame start de volledige post energiebelasting en btw tegen de opwek op de productie lokatie weggestreept mag worden. En heeft Polder PV inmiddels al ver over de 100 fysiek opgeleverde (zonnestroom genererende) postcoderoos projecten gesignaleerd, en er al bijna 300 van dergelijke nieuwe projecten in de planning staan ("plannen in projecten overzicht"). Hoe Verhagen, bij doorzetten van de wijziging van salderen in een regeling mogelijk uitdraaiend op een feed-in tarief voor momentaan niet zelf geconsumeerde zonnestroom door Wiebes, "gratis accu's" voor (momenteel) dik 600.000 huishoudens met zonnepanelen wil gaan financieren, en hoe die huishoudens op het gebied van elektra de lange winterperiode gaan doorkomen zonder de financiële voordelen van de salderings-regeling, vertelt hij er in ieder geval niet bij. Website Cobouw, 9 maart 2018.

Voor niets gaat de zon op bij postcoderoos. Evaluatie van 3 jaar postcoderoos (PCR, "verlaagd tarief") regeling, door Jan Willem Zwang van Greenspread. "Het alternatief van salderen op eigen dak", voor mensen die geen zonnepanelen op eigen dak kunnen (of willen) installeren (of geen eigen dak hebben). En die toch van energiebelasting korting willen genieten, met zonnepanelen "op vreemd dak" (in hun buurt). Er is door Greenspread gekeken naar diverse knelpunten, en er zijn oplossingsrichtingen aangedragen. Wat de suggestie "wijzig de postcoderoos van 4 naar 3-cijferig systeem" betreft, lijkt me dat volstrekt onhaalbaar, omdat eerdere suggesties in die richting m.i. terecht door het vroegere ministerie van EZ waren afgeschoten (casus Gennep, al eind 2013). Overigens wordt ook gesuggereerd dat er eind 2017 112 postcoderoos projecten zouden zijn opgeleverd, met een gezamenlijke capaciteit van 9 MWp (80,3 kWp per project gemiddeld, data uit Lokale Energie Monitor 2017). Polder PV heeft zijn grote projecten lijst nagekeken, en komt met een even groot volume van 112 PCR projecten, tot en met eind 2017 gerealiseerd, en veel project details beschikbaar (direct of indirect via installateurs), op slechts 8,2 MWp. En dus een gemiddelde installatie omvang van (ruim) 73 kWp per postcoderoos project. Energie+ website, 19 feb. 2018.

"Saldeersysteem deugt niet". Opmerkelijk stukje wat al langer (hoe lang niet duidelijk, gezien de context mogelijk al een paar jaar) op de website van nota bene een lokale energie coöperatie staat, Duurzaam Woudsend. Met een nogal kritische insteek op het "fenomeen" salderen van zonnestroom (overigens, itt claim over Europa in dat stukje, saldeert heel België de facto "tot de nul" met de daar nog alomtegenwoordige Ferrarismeters, dit terzijde). Wat trouwens ook weer niet vreemd is. Jaap Langenbach, beroemd (in sommige kringen: berucht) om zijn destijds vlijmscherpe kritische analyses van de MEP en SDE subsidie regelingen voor windenergie, was/is een van de krachten achter de cooperatie. Hij Twittert nog regelmatig onder pseudoniem ApusNL, en neemt daarbij ook regelmatig zonnestroom op de korrel (helaas bijna altijd met een uitsluitend financiële insteek, terwijl er natuurlijk nog veel meer "onder de zon" is op dit aardklootje) ... Website DW, loc. cit. 18 feb. 2018.

"Waarom het nu gunstiger is zonnepanelen op andermans dak te leggen". 15 februari 2018. Beschouwing van "het einde van de salderings-regeling", én relatie met de Postcoderoos (PCR) regeling ("verlaagd [energiebelasting] tarief"), die echter ook nog ge-evalueerd gaat worden. Bovendien wordt financieel effect van beide regelingen abusievelijk vergelijkbaar geacht. Dat klopt niet: bij klassiek salderen wordt ook SDE heffing en btw er over "weg gesaldeerd" over de opwek. Postcoderoos klanten betalen deze - rap stijgende - SDE heffing en de btw er over voor hun aandeel stroom opwek in het PCR project wel degelijk, zie tweet PPV. Op website Volkskrant.

"Doekle Terpstra: Wiebes moet met goede oplossing komen voor zonnestroom". 15 februari 2018. De druk op Den Haag wordt opgevoerd voor "een goede oplossing" voor het "post-salderings-tijdperk" m.b.t. zonnestroom opwek bij particulieren. Interview met voorzitter van UNETO-VNI door Algemeen Dagblad. Hij besluit met de opmerking: "Gewoon zonnepanelen blijven kopen". Op website Algemeen Dagblad.

"Aan: Minister Wiebes - Red het Zonnepaneel!". Na de petitie van Dave van Dongen van medio december 2017 nu een ander traject in de vorm van een petitie om de salderings-regeling te behouden tm. 2020, via "De Goede Zaak". Van de hand van Ron Zwamborn. Status 13 februari 2018: 132 handtekeningen, 18 feb.: 401 stuks, 21 mrt. 3.499 exemplaren, 21 apr. 4.108 stuks, 8 okt. 4.483 stuks. N.a.v. de tweet van GroenLinks tycoon Liesbeth van Tongeren over deze petitie ontspon zich een discussie met nogal verhitte standpunten, o.a. tussen de CEO's van twee grote Nederlandse PV groothandels. Desmet (SolarClarity, via Holland Solar in onderhandeling met MinEZK over het salderings-dossier) vindt in een eerste reactie de (titel van de) petitie "stemmingmakerij" en stelt dat "de sector een regeling [wil] waar niet voortdurend discussie over is". Galama (ESTG) stelt daar tegenover "De Branche heeft geen regeling meer nodig om zonnepanelen te stimuleren".

Wiebes: 'In eerste kwartaal 2018 al duidelijkheid over opvolger salderingsregeling'. 19 januari 2018, volgens kort stukje in Solar Magazine (aanvankelijk nog geen notulen gezien van betreffende vergadering dd. 18 jan. 2018). Later vond ik de - geaccordeerde - notulen op de website van de Tweede Kamer. Vergaderjaar 2017-2018, dossier nr. 29 023, nr. 229. Zie ook: https://twitter.com/Polder_PV/status/963507643007623168

Beroep op Tweede Kamer: neem belemmeringen voor verduurzaming weg. 17 januari 2018. Koepel organisatie Aedes doet hernieuwd een oproep aan de Tweede Kamer, om de ontwikkelingen bij de verduurzaming in de huursector niet te frustereren. Vraagt om de regels voor de sector te versoepelen. En om de salderings-regeling voor zonnestroom tot 2023 intact te houden. Zie ook de eerdere oproep van 12 december 2017, samen met andere maatschappelijke organisaties.

Dure regeling zonnepanelen gaat op de schop. Wat nu? 9 januari 2018. Hester van Santen over de aankomende wijziging in (of: afscheid van) de "salderings-regeling" voor zonnestroom. Achtergronden, reacties van marktpartijen, cijfers. Wat de laatste betreft (grafiek in artikel): die zullen aangepast moeten gaan worden (zie uitreiking Solar Trend Rapport 2018, verwacht 24 jan. 2018). Er staat ook een nogal boude suggestie in het artikel. Het gaat over het mogelijk komende feed-in tarief of, beter Nederlands woord, "invoedings-tarief", wat hardnekkig door velen m.i. onterecht een "terugleversubsidie" genoemd blijft worden. Het is gewoon invoeden van brandschone, emissieloze stroom op het net, en daar een decente vergoeding voor krijgen (zeker gezien het feit dat emissie"rechten" voor fossiele energie de markt blijven verpesten omdat ze totaal onwerkzaam, en véél te laag geprijsd zijn). Maar goed, in het NRC artikel staat dus de opmerkelijke passage: "Bij een terugleversubsidie krijgt de burger een vast bedrag per kilowattuur die hij aan het net levert – bijvoorbeeld 12 cent." Dat lijkt me aardig hoog (als er geen energiebelasting en SDE heffing in mag voorkomen, wat de bedoeling lijkt te zijn). Of het is alleen voor het eerste jaar bedoeld, en daarna wordt het rap afgebouwd? En voor wie wordt het afgebouwd? In gelijke mate? Voor iedereen? Of gesegmenteerd naar "type" invoedende zonnestroom klant, en/of gesegmenteerd naar jaar van netkoppeling van de betreffende PV installatie? De toekomst zal het leren. NRC Handelsblad internet publicatie.

2018 ^^

Onzekerheid over terugverdientijd zonnepanelen blijft boven markt hangen. 20 december 2017. Norbert Buiter, belasting specialist die veel te maken krijgt met alle financiële toestanden rond salderen van zonnestroom en diverse - soms zeer ingewikkelde - belasting-technische aspecten van PV bij de grotere projecten, doet een oproep aan Wiebes van Min. EZK, om zo snel mogelijk klare wijn te schenken. En duidelijk te maken wat er gaat veranderen aan de salderingsregeling voor zonnestroom. "Buiter heeft gemengde gevoelens over de koers die de huidige regering aanhoud". Verschenen op website Installatienet.nl.

Salderingsdossier | Ingezonden open brief aan Marjan Minnesma. 20 december 2017. En alwéér een openbare brief, van het ene lid van de "solar community", aan de ander. En opnieuw over de nakende "afbouw" van de zeer succesvolle regeling voor het salderen van zonnestroom in Nederland. Wederom gericht aan Marjan Minnesma, mede initiatiefnemer van de brief aan Rutte III om de salderingsregeling tot en met 2023 intact te laten. En ditmaal van de CEO van een van de grootste (zo niet de grootste) PV groothandels van Nederland, Peter Desmet (van SolarClarity). Een van de uitspraken van Desmet: "De salderingsregeling paste prima in de tijd dat ie (per ongeluk) is ontstaan en past nog steeds goed". En vergeet de laatste zin niet tot u te nemen. Gepubliceerd op de website van Solar Magazine.

Motie van het Tweede Kamer lid Van der Lee C.S. verworpen. 19 december 2017. Na de voorgaande "roerige gebeurtenissen" rond de salderingsregeling werd door GroenLinks medewerker Tom van der Lee nog een laatste poging gedaan om het "Groenste Kabinet Ever" (Rutte III) tot andere gedachten te bewegen rond de succesvolste ondersteuningsregeling voor zonnestroom in Nederland, de sedert juli 2004 in Wet verankerde "salderings-regeling". Zijn op 14 december 2017 ingediende motie, mede ondertekend door Sandra Beckerman (SP), Frank Wassenberg (PvdD), en William Moorlag (PvdA), luidde als volgt (officiële code voor deze motie is 34 775 XIII nr. 72):

"De Kamer,
gehoord de beraadslaging,
constaterende dat de vorige regering altijd heeft verzekerd dat de huidige salderingsregeling ten minste tot 2023 zou blijven gelden;
overwegende dat stabiel overheidsbeleid essentieel is voor het slagen van de energietransitie;
verzoekt de regering, de huidige salderingsregeling in ieder geval tot 2023 te behouden,
en gaat over tot de orde van de dag."

Vandaag, 19 december 2017, was in de plenaire vergadering de stemming over deze en vele andere moties (overzicht alhier). Het - ontluisterende - resultaat ziet u hier onder (ook gebruikt in mijn tweet van 19 december). De stemmings-verdeling tussen de partijen vindt u in het Twitter bericht van René de Vries (hoofdelijke stemming was nog niet beschikbaar).

Een andere motie van Wassenberg (PvdD), 34775-XIII-112, "herziening van de salderingsregeling" werd ook verworpen.

Het ziet er niet naar uit dat de gevestigde orde, die dividend vrijstellingen rondstrooit voor de vriendjes bij het bedrijfsleven, even geporteerd is van het handhaven van een decente en voor iedereen heldere regeling waar de burger mee uit de voeten kan bij zonnestroom ...

"Reactie op blog Henri Bontenbal 'Selffulfilling prophecy'". 18 december 2017. Het lijkt wel een ping-pong spel. Twee dagen na Henri Bontenbal's kritische "oproep tot zelfreflectie" bij de twintig maatschappelijke organisaties die Wiebes / het kabinet vragen om de salderingsregeling "zoals beloofd door Henk Kamp tm 2023 te continueren", reageert Urgenda met een ook weer pittige stellingname op de eigen website. Waarin de verschillende deelbelangen bij continueren of juist stopzetten van de salderings-regeling worden uiteengezet. Waarom het standpunt van de 20 organisaties legitiem is, en de positie van grote deelgroeperingen die kwetsbaar zijn (huurders, scholen, partijen die zonnepanelen inkoop acties organiseren), of van partijen die zwaar "leunen" op saldering (VvE's, Nul op de Meter trajecten, sportverenigingen, etc.), terecht worden verdedigd. Ook wordt feilloos de vinger op de wond gelegd daar waar, door sommige belanghebbenden, de Staat der Nederlanden voorop, geclaimd wordt dat de salderingsregeling "te duur" zou zijn (geworden). Maar dat er tegelijk niets gedaan wordt aan mega- discrepanties tussen de te betalen energiebelasting bij particulieren en het bedrijfsleven (met name de grootverbruikers, zie grafieken PPV). Om het over de ronduit schaamteloze vertoning van de 1,2 miljard Euro kwijt te schelden dividend-belasting van het huidige VVD gedomineerde kabinet maar verder niet te hebben, een veelvoud van wat de salderings-regeling tot nog toe zou kosten. Nog een laatste uitspraak van Urgenda m.b.t. salderen bij kleinverbruikers: "De groei zit er net goed in, laten we dat momentum vasthouden" (en, neen: ook Urgenda claimt geen eeuwige salderingsregeling, en accepteert een - verstandige - wijziging per 2023, zoals in hoge mate "gesuggereerd" door Wiebes voorganger Henk Kamp). Verschenen op Urgenda website, nieuws sectie.

"Selffulfilling prophecy". 16 december 2017. Voorspelbare blog van Henri Bontenbal, die zich al vaker in het verleden - zeer intensief - met de salderings- en energiebelasting discussies heeft bemoeid, en met kennis van zaken (zie o.a. dit en andere stukken op zijn blog site). Hij vindt de open brief van 20 maatschappelijke organisaties met een oproep aan het kabinet eerdere - sterke - suggesties om de salderingsregeling tm. 2023 te behouden i.p.v. deze "vervroegd te gaan vervangen" (per 2020) door een regeling die uitsluitend direct op het net ingevoede zonnestroom overschotten (voor een veel lager, nog onbekend tarief) zal subsidiëren kennelijk niet "kies", en een "solo-actie" (?? van Urgenda ??). Hij stelt zelfs dat de - in de media aangehaalde - brief contraproductief zou werken, en de "schrikreactie bij de consumenten" (om zonnepanelen te blijven kopen) juist aan zou wakkeren. Hij zegt: "ik ben van mening dat deze actie van Urgenda c.s. de energietransitie belemmert in plaats van vooruit helpt". En roept vervolgens, vanwege dat (vermeende) effect, op tot "kritische zelfreflectie" van de betrokken organisaties.

Zijn claim dat "Consumenten niet erg onder de indruk lijken te zijn geweest" van de unieke, historische daling van de all-in stroomprijs per 1 januari 2016 (gedetailleerd gedocumenteerd door Polder PV), en gewoon zonnepanelen zijn blijven kopen, lijkt me een niet al te sterk argument om salderen al dan niet vervroegd bij het grof vuil te zetten. Die forse, en unieke verlaging van de kWh prijs werd zelfs lange tijd niet door de eigen branche organisaties "gezien", consumenten hebben door de bank genomen (nog steeds) geen enkel benul van energieprijzen en relevante tarief componenten. En de prijs van zonnepanelen was toen nog steeds aan het dalen. Ergo: die markt was sowieso "on full steam" en liet zich niet door een bizarre ambtelijke ingreep in Den Haag het kaas van de brood eten ... Blog van Bontenbal verschenen op medium.com website.

"Minister E. Wiebes Ministerie van Economische Zaken en Klimaat: Behoud de salderingsregeling voor zonnepanelen tot minstens 2023". 13 december 2017. Voorspelbaar, a.g.v. de commotie rond het vervroegen van het aangekondigde afscheid van de salderingsregeling, is er een petitie opgetuigd door Dave van Dongen van GreenTecSense (aankondiging in Tweet van 14 dec. 2017). Die is / wordt gericht aan nieuw minister van EZK, Eric Wiebes. Met het verzoek niet vervroegd de salderings-regeling voor zonnestroom ten grave te dragen. Status 13 feb. 2018: slechts 24 ondertekenaars.

"Open brief aan minister Wiebes: Handhaaf salderingsregeling voor zonnepanelen tot 2023". 12 december 2017. Brief van 20 maatschappelijke organisaties, inclusief UNETO-VNI (installatie branche) Natuur & Milieu (milieu lobby), Aedes (huursector), Consumentenbond, Woonbond, VNG (Nederlandse Gemeenten), meer dan honderd lokale energiecoöperaties en Bouwend Nederland aan Wiebes (voor volledige namen lijst, zie bericht 12 dec. 2017 op nieuwspagina Urgenda. De huidige minister van Economische Zaken en Klimaat. Met de stellingname "huidige plan vervroegen opheffen salderingsregeling van 2023 (promesse overgangsregeling / nieuw regime door voormalig Min. EZ Henk Kamp) naar 2020 (Regeerakkoord Rutte III) brengt o.a. de groei van zonne-energie én de energietransitie in gevaar". Ook stelt de brief dat "Alleen deze suggestie in het nieuwe regeerakkoord zorgt al voor stagnatie in de verkoop van zonnepanelen. Bij installatiebedrijven die zonnepanelen bij particulieren plaatsen, komt de klap hard aan" (cijfers worden niet gegeven). Marjan Minnesma van Urgenda laat optekenen "De salderingsbelofte aan burgers verbreken zal veel meer kosten dan alleen geld". Zie ook artikel in Parool van 12 december 2017, "Zorgen over regeling mensen met zonnepanelen".

Wetsvoorstel Wijziging van de Wet opslag duurzame energie (in verband met de vaststelling van tarieven voor 2018) (34762), stenogram (Word document). Met bespreking en af en toe felle argumentaties rond de hete aardappel genaamd "ODE" (zeg maar de - rap hoger wordende - SDE heffingen op elektra en aardgas verbruik). Met o.a. beantwoording van mondelingen vragen van Agnes Mulder (CDA) over salderen, door minister Eric Wiebes van Min. EZK. pp. 37 en verder. Salderen zou (momenteel) een "verkeerd instrument" zijn omdat Wiebes liever een "onrendabele top" vergoeding zou willen voor kleinverbruikers (whatever that is, voor alle verschillende denkbare situaties). Wiebes claimt dat de "absolute kaslast straks tot 80 tot 100 miljoen zou oplopen" ("straks" niet gespecificeerd), en "dat moeten we dus gaan hervormen". Hij gaat ook in op de suggestie van Mulder "voor de zomer met een plan te komen en om daar zo snel mogelijk zekerheid over te hebben". Tevens geeft hij aan "dat de nieuwe regeling ook op een of andere verstandige manier rekening moet houden met de rechten van mensen die al begonnen zijn aan dit avontuur. We moeten mensen niet afschrikken".

Hoe dat laatste moet worden ingevuld waagt hij zich vooralsnog niet aan. Maar het is een positief punt dat hij lijkt te erkennen, dat bestaande "salderingsgevallen" (mind you, dat waren in mei al waarschijnlijk ver over een half miljoen huishoudens !) niet overvallen mogen worden met een structurele verlaging van het (langjarige) "terugverdienmodel" wat salderen van zonnestroom in principe is. We gaan komend jaar zien wat er van deze impliciete beloftes daadwerkelijk ingelost zal gaan worden door Wiebes. Of dat de toezeggingen een dode mus zullen blijken te zijn.

Zie ook artikel Solar Magazine van 5 december 2017.

"Zonnepanelenkoper is speelbal van markt en politiek". Beleidsadviseur Maarten Eeke van der Veen van Vereniging Eigen Huis zet terecht kritische noot bij de verwarrende communicaties van zowel Den Haag, als de zonne-energie branche, over al dan niet "bevestigde" intenties bij de aangekondigde wijzigingen van de salderings-regeling voor zonnestroom. Website blog VEH, 20 november 2018.

Motie van het lid Thieme over handhaven van de salderingsregeling van opgewekte zonne-energie. N.a.v. de behandeling van de regeringsverklaring op 2 november 2017, was er weer een levendige uitwisseling tussen het nieuwe Kabinet, en de Tweede Kamer. En - uiteraard ? - diende Marianne Thieme van de Partij voor de Dieren een motie in n.a.v. de plannen van Rutte III om de salderingsregeling af te schaffen en door een invoedings-tarief voor zonnestroom overschotten te vervangen (zie ook de heftige negatieve effecten a.g.v. een afschatting van het Planbureau voor de Leefomgeving). Zij pleitte uiteraard voor een continuering van deze zeer succesvolle fiscale ondersteuning voor - met name - particulieren. Zoals verwoord in de voorlopige notulen:

Premier Rutte, die kennelijk nog steeds niet het beloofde, en door 117 deelnemers van het Nederlandse gepeupel voor EUR 2.050 gecrowdfunde setje van 6 zonnepanelen op zijn dak heeft liggen, reageerde nogal over the top op dit kennelijk "onzalige" (?) voorstel. Hij vond de salderings-regeling kennelijk "een echt excessief hoge" stimulans (ik weet nog wel meer "excessen" waar het door de Nederlandse Staat in het leven geroepen tarief structuren betreft, en die gewoon worden gecontinueerd, maar daar zullen we het nu even niet over hebben...):

Ondanks dat "ontraden", kreeg Thieme wel haar zin en ging de motie door zodat er over gestemd kon worden. Ze kreeg echter, zoals waarschijnlijk wel was te verwachten, nul op het rekest gezien de uitslag van die stemming.

Zie ook hoofdelijke telling die onder het kamerstuk werd vermeld.

Daarmee lijkt de weg vrij te zijn gemaakt door Rutte III:

• om de meest succesvolle nationale stimuleringsregeling voor zonnestroom (het enkele malen gewijzigde "artikel 31c" in de Elektriciteitswet),
• sedert juli 2004 geformaliseerd middels de op 27 mei 2004 door (vetdruk: huidige kabinet partners) Samsom (PvdA), Hessels (CDA), de Krom (VVD), en Vendrik (GroenLinks) ingediende, meermalen gewijzigde motie (uiteindelijke versie: 29 372 Nr. 45) voor de invoering van het gemelde, beroemde Artikel 31c in de Elektriciteitswet,
• het met algemene stemmen aannemen van deze gewijzigde motie in de vergadering van 3 juni 2004,
• op 3 juni 2004 door de Eerste Kamer geaccepteerde wetsvoorstel inclusief het nieuwe artikel,
• wat uiteindelijk heeft geresulteerd in een spectaculair volume van al bijna 1,1 GWp residentieel PV vermogen eind 2015 (cijfers voor 2016 nog steeds niet bekend),
• definitief de nek om te gaan draaien.

Het in dit dossier altijd op de achtergrond blijvende Ministerie van Financiën, wat natuurlijk altijd al met lede ogen heeft moeten aanzien dat een toenemend deel van de energiebelasting, ODE (Opslag Duurzame Energie, sedert 2013), en btw inkomsten over verbruikte elektriciteit bij kleinverbruikers niet hun kant op vloeide, kan tevreden zijn.

Voetnoot: Rutte claimt in zijn reactie dus keihard, dat salderen een "excessieve subsidie" betekent. Handig om dat in uw achterhoofd te houden, als hij straks in de Tweede Kamer alle andere belasting incentives geen "subsidies" noemt, maar "fiscaal beleid" of dergelijke BS. Dan heeft u bij dezen ook nog wat kruit klaar liggen voor het geval hij zo'n fatale vergissing maakt bij het verdedigen van eventuele toekomstige "fiscale maatregelen ten bate van het bedrijfsleven" e.d. ...

Zie ook artikel door Solar Magazine

"Overheid moet gasloos wonen mogelijk maken". Woonbond doet haar duit in het zakje m.b.v. de energietransitie en de "eisen" die aan Rutte III gesteld mogen worden. Naar "gasloze wijken", wat inhoudt dat zonnepanelen nodig zullen zijn voor (let wel: een deel van) de stroomvoorziening voor warmtepompen e.d. Wat bovendien inhoud, dat vervroegen van uitfaseren salderen een no-going area is voor de Woonbond. Derhalve: "Zij zal er daarom voor pleiten om de huidige regeling tot 2023 in stand te houden. De Woonbond wil ook dat de overheid met een nieuwe regeling komt die meewerkt aan een duurzame toekomst. Dat kan alleen als het ook financieel aantrekkelijk blijft om duurzame technieken zoals zonnepanelen toe te passen". Website Woonbond, 9 november 2017.

"Analyse Regeerakkoord Rutte-III: Effecten op klimaat en energie. Notitie". PBL (Planbureau voor de Leefomgeving) i.s.m. ECN, PBL 3009. Doorrekening van verwachte effecten van beleidsvoorstellen regeerakkoord Rutte III op het gebied van klimaat en energie. Waarin o.a. een voor het van fossielen doordrenkte Nederland extreem ambitieuze 49% emissie reductie in 2030. Een van die effecten is de aankondiging dat Rutte III van plan lijkt te zijn om de eerder door Henk Kamp (Rutte II) beloofde wijziging van de salderingsregeling (de facto vrijwel uitsluitend voor zonnestroom) uit te stellen tot 2023, mede vanwege de te verwachten uitloop van plaatsing van slimme meters, toch weer naar voren te halen, naar 2020. Even afgezien van de realiteitszin daarvan, en de te verwachten massieve weerstand bij diverse - grote - belangen groeperingen (huursector, VEH, diverse duurzame energie propagerende organisaties), heeft het PBL toch een voorschot genomen op "een" structurele wijziging in 2020. En voorspelt op basis van die "te verwachten wijziging", dat er tot en met 2030, op basis van een groeipad gedefinieerd in de recente Nationale Energie Verkenning 2017, "20% minder uitbreiding van kleinschalig 'zon-PV' (lees: fotovoltaïsche capaciteit) in 2030" zou zijn te verwachten. En dat er in dat jaar, t.o.v. de verwachting in NEV 2017, er daardoor een extra emissie uitstoot valt te verwachten van 0,4 megaton aan CO2 equivalenten. Ook wordt gesteld dat er al vóór 2020, het jaar van invoering van "de wijziging", effecten zijn te verwachten van een minder hoge groei dan zonder zo'n wijziging ("schrik reactie" bij potentiële kopers van PV systemen ?). Wijselijk laat PBL zich hier niet uit over een kwantitatieve inschatting van die negatieve effecten. In ieder geval ging het NEV 2017 scenario nog uit van een totale PV capaciteit accumulatie van 6 GWp anno 2020, wat het vier-voudige volume is van de eerste CBS afschatting voor eind 2016.

Overigens wijst PBL er in hun analyse fijntjes op, dat, indien deze beleidslijn inderdaad materialiseert onder Rutte III (vervanging salderingsregeling door een - ongetwijfeld - behoorlijk minder interessant netinvoedings-tarief voor alle overschotten die niet direct in eigen huis worden verbruikt), de daardoor vrijvallende "middelen" (lees: doodordinair weer meer inkomsten voor de Staat in de vorm van, met name, energiebelasting, SDE heffing, én btw!) beslist niet automatisch, zoals wellicht door Rutte III gesuggereerd, weer zouden worden ingezet voor duurzaamheid in de breedste zin des woords. PBL geeft aan dat zoiets namelijk helemaal niet gangbaar is "in de huidige fiscale praktijk". Dat zal derhalve "politiek bevochten" moeten worden in de vorm van alweer een nieuwe vorm van expliciet doel-beleid, met de bijbehorende, en hopelijk "eenduidige" wetstechnische kermis. PBL besluit de passage over salderen met: "Zolang dat [laatste] niet het geval is, leidt de modernisering van de salderingsregeling tot circa 4 PJ minder hernieuwbare elektriciteit, en tot een emissietoename van circa 0,4 Mton". Daarbij wordt gerefereerd aan het jaar 2030 (gezien de tabel op p. 7 van het document, waarin die 0,4 Mton voor dat jaar is opgenomen).

Rekensom effect op zonnepanelen huishoudens op basis PBL scenario. Om een gevoel te krijgen wat dit feitelijk betekent een rekensommetje. Wat is genoemde 4 PJ aan niet opgewekt energie equivalent (zonnestroom) in het jaar 2030 nu eigenlijk? Dat is het equivalent van ruim 1,1 Terawattuur aan elektrische energie, ruim een kwart van de jaarproductie van kerncentrale Borssele. Omdat het om 2030 gaat kun je voor dat nog relatief ver in de toekomst liggende jaar gerust rekenen met een gemiddelde haalbare specifieke opbrengst van zo'n 900-950 kWh/kWp.jaar, als je uitgaat van een gemengd effect van (a) veel efficiëntere zonnecellen en -panelen (meer opbrengst/Wp te verwachten), én tegelijkertijd inzet van steeds meer PV op "ongunstige" lokaties als façades, op meer (deels) beschaduwde lokaties, én meer "oost-west" opstellingen (juist mínder opbrengst/Wp te verwachten). Als we met die twee grenswaarden rekenen, zou dit betekenen dat er in 2030 tussen de 1,17 en 1,23 GWp residentiële PV capaciteit NIET gerealiseerd zal worden vanwege de (vermeende) effecten van het structureel wijzigen van de incentive voor particulieren huishoudens (eigenlijk: kleinverbruikers). Als we dit vergelijken met het reeds geaccumuleerde volume bij huishoudens, eind 2015 volgens het CBS 1.051 MWp (recentere data nog niet beschikbaar), zou dat betekenen dat er een factor 1,1 tot 1,2 minder residentiële zonnestroom capaciteit dan er eind 2015 in al die jaren bij huishoudens zou zijn geaccumuleerd, in 2030 geplaatst zal zijn. Als we voor 2030 zeer conservatief rekenen met modules met een gemiddelde capaciteit van 350 Wp, zou dat neerkomen op niet gerealiseerde volumes tussen de 3,3 en 3,5 miljoen zonnepanelen bij kleinverbruikers. Waarschijnlijk fors meer, omdat in de aanloop naar 2030 de gemiddelde paneel capaciteiten lager zullen liggen dan genoemde speculatieve 350 Wp. (PBL publicatie 30 okt. 2017).\

Zie ook artikel van 30 oktober 2017, in Parool

"Salderen regeerakkoord tot 2020, en daarna?" Stuk van Maarten Corpeleijn van Zonnig Huren over de mogelijke effecten van vervanging van de klassieke salderings-regeling door een invoedingstarief (vanaf 2023 ?? Is nog steeds niet zeker). Met poging tot verlies effect berekening. Bij slechts 27% direct eigenverbruik indien totale opwek op jaarbasis wordt gesaldeerd, en bij verondersteld 10 ct/kWh gemiddeld over looptijd van 20 jaar (waarvan gemiddeld zo'n 6 ct/kWh van overheid zou komen), dan "keldert de waarde van zonnestroom van huidig plm. 20 ct/kWh naar ongeveer de helft" (lees: helft van huidige "marktwaarde" gesaldeerde stroom zou bij invoedings-tarief volgens bovenstaande aannames verloren gaan). Corpeleijn gaat ook in op effect voor positie corporaties - die nu massaal PV uitrollen - en wat dit betekent voor business-model en communicatie met de huurders. Zie ook de publiek beschikbare Excel sheet waarmee u zelf berekeningen kunt maken met diverse aannames en invulvelden. (publ. 26 okt. 2017).

Aedes wil verlenging salderingsregeling zonnepanelen zoals toegezegd. Ook branche organisatie voor de huursector, Aedes, is het niet eens met het eenzijdige openbreken van eerdere toezeggingen door Kamp van Min. EZ om de salderingsregeling tot / tm. 2023 te continueren, en - middels het nieuwe regeringsakkoord (zie hier onder) open te breken door al in / vanaf 2020 ermee te stoppen en een "terugleververgoeding" in het leven te roepen. Die, zo vreest Aedes, (veel) lager zal zijn dan de commerciële waarde van over het hele jaar te salderen stroom hoeveelheden. Met name ziet de belangen organisatie zeer nadelige effecten optreden bij de productie van NOM woningen, een proces wat volop in beweging is in de huursector, en wat met veel moeite is opgetuigd: "De business case van nul-op-de-meterwoningen (NOM) is bijvoorbeeld volledig afhankelijk van het voortbestaan van de saldering ... Het kan niet zo zijn dat het ene ministerie probeert corporaties hiertoe te bewegen en het andere dit vervolgens in de wielen rijdt". Website Aedes (23 oktober 2017). Zie ook artikel van Solar Magazine over de reacties van zowel VEH als van Aedes (publ. 24 okt. 2017).

Toekomst salderen na 2020 onduidelijk. Vereniging Eigen Huis, die inmiddels al haar zoveelste eigen zonnepanelen inkoop actie in provincies Noord-Holland en Utrecht heeft lopen, is hoogst ongerust over de nieuwe passage in het Regeerakkoord. Ze eist zo spoedig mogelijk duidelijkheid van een nieuwe regering wat de nieuwe situatie zal gaan inhouden, voor wie "een terugleversubsidie" zal gaan gelden, hoe hoog die zal zijn, en of er een overgangsregeling komt. Want VEH merkt aan veel vragen van haar leden dat ze niet meer weten waar ze aan toe zijn. Ze stelt: "De politiek moet zo snel mogelijk duidelijkheid geven en zo voorkomen dat [in de markt rondzingende] speculaties een grote vlucht nemen. De consument betaalt straks de rekening als alle veronderstellingen niet kloppen". Website VEH (13 oktober 2017). Zie ook de brief die VEH op 16 oktober 2017 naar de Tweede Kamer stuurde, met vijf expliciete vragen waarop antwoord wordt verwacht.

Salderen in het regeerakkoord: hoe verder na 2020? Opiniestuk van energie broker Vandebron (die duurzame energie project productie via Garanties van Oorsprong koppelt aan eindverbruikers), over een van de heetste onderwerpen in de solar sector: "het einde van salderen". Met 27 soms nogal verhitte reacties ... (blog op eigen site, 12 oktober 2017).

Regeerakkoord biedt investeringszekerheid aan consument die zonnepanelen koopt. Opmerkelijk positief standpunt van branche organisatie Holland Solar - met motivatie in analyse van plannen mbt salderingsregeling in Regeerakkoord (publ. op eigen website, 11 oktober 2017).

Regeerakkoord documentatie "Vertrouwen in de toekomst". 10 oktober 2017. Crux: niet "pas in 2023" zoals eerder toegezegd, maar nieuwe kabinet wil al "in of vanaf" 2020 een wijziging in de ondersteuning van - met name zonnestroom voor particulieren. Zie de - in voorzichtige bewoordingen gestelde - paragraaf onder het hoofdje "Financiering van de klimaat- en energietransities" (i.v.m. de extreem hoge ambitie in 2030 49% reductie van broeikas gassen bewerkstelligd te krijgen...).

\

en:

Vaak wordt over het hoofd gezien, dat de beruchte "belastingschuif" in 2018 verder wordt opgeschroefd. Energiebelasting per m³ wordt verder opgehoogd (de Staat wil immers nog steeds flink afromen van - noodgedwongen vanwege aardbevings-problematiek - steeds minder hoge gas opbrengsten), met 3 ct/m³ ex btw, die op elektra wordt weer (historische gebeurtenis nr. 2!) weer verder verlaagd, al is het "relatief bescheiden", met 0,72 ct/kWh ex btw. Ergo: de economische waarde van elke gesaldeerde kWh wordt hier weer verder uitgehold, de salderingsregeling wordt op dit punt al vroeg weer onaantrekkelijker gemaakt omdat energiebelasting op stroom de absolute koploper is in de totale tariefpyramide van elke kWh. Daar staat wel tegenover, dat de "SDE tax", sjieker gezegd, de "ODE heffing" hoger zal worden gezien de enorme gealloceerde budgetten voor de diverse SDE regelingen van de afgelopen jaren. Het totale effect op bijvoorbeeld een gesaldeerde kWh is nog niet met zekerheid te zeggen, er kunnen beslist nog wijzigingen voor het Belastingplan 2018 doorgevoerd worden. Pas als het is gepubliceerd einde van dit jaar, weten we de definitieve stand van zaken. En kunnen we de balans gaan opmaken.

Daarnaast is, historische ingreep numero 3, Rutte III van plan om flink te hakken in de al jaren stiekem met kleine bedragen uitgeholde post "teruggave energiebelasting", waar volgens de plannen komend jaar maar liefst 51 Euro per jaar (EUR 308 > EUR 257, een reductie van bijna 17%!) van af zou gaan. Waarom deze passage onder het hoofdje "vergroening burgers" staat is me een raadsel, het is immers een ordinaire, impliciete lastenverzwaring maatregel, waar diezelfde burgers NIETS tegen kunnen doen. Want "energie besparen" heeft geen enkel effect op die uitholling van de teruggave post (die, zoals bekend, afkomstig is van het Ministerie van Financiën...). Beide plannen vindt u hier onder in de documentatie:

Het Centraal Plan Bureau heeft, op verzoek van informateur Zalm, commentaar op de nieuwe plannen van Rutte II gegeven (rapportage hier downloaden). Zij stellen het in hun reactie explicieter m.b.t. de wijziging in de salderingsregeling. Ten eerste noemen ze een wijziging "vanaf 2020", en aan de "nieuwe regeling" geven ze een eigen naam, "terugleversubsidie". Dit impliceert, ook gezien politieke gesprekken daarover, voorstellen van o.a. NVDE (zie verder hier onder, "sector voorstel", onder 14 februari 2017), en de bewoordingen van het laatste stukje van het CPB (onderaan), dat er uitsluitend "een" subsidie gegeven gaat worden over de zonnestroom die je niet direct in eigen huis verbruikt en die "dus" het net op gaat (maakt niet uit of het vervolgens direct weer door de buurman zonder zonnepanelen wordt geconsumeerd). Dit gaat bij zeer veel huishoudens, inclusief dat van ondergetekende, forse problemen geven, want een aanzienlijk deel van de opwek zal nooit zonder draconische maatregelen (zoals nu nog dure accu's) in huis verbruikt kunnen gaan worden, en dus voor een - ongetwijfeld zeer lage - subsidie "het net op mogen". Zeker huishoudens als ondergetekende, wat structureel weinig stroom verbruikt op jaarbasis, maar die wel ongeveer evenveel stroom per jaar willen (en kunnen) opwekken als wat ze in datzelfde jaar verbruiken, gaan hier de grootste problemen krijgen. Want in de zomer is er dagelijks een fors overschot, terwijl in de winter er vrijwel dagelijks van het net afgenomen zal blijven worden. De "business-case" voor de zuinigste burgers met eigen duurzame opwek, gaat dan gegarandeerd fors verslechteren (in de winter kun je zelfs met een accu veel dagen niet overbruggen, omdat er gewoon te weinig licht is, in de zomer zul je met een "beperkt, nog enigszins betaalbaar accu pakket", waarschijnlijk nog steeds vaak stroom over hebben, wat slechts voor een lage vergoeding het net op gaat). Er wordt overigens gerekend op zo'n 300 miljoen Euro die de "terugleversubsidie" de Staat zou gaan kosten, in ? 2020 ? De vraag is of dat ook daadwerkelijk zo gaat uitpakken, omdat markt voorspellingen in ons door zeer slechte statistieken geplaagde land zeer onbetrouwbaar zijn:

In hun laatste opmerking over salderen, stelt het CPB het nog het scherpst, de (feitelijk in essentie al in juli 2004, met de toen nieuwe Elektriciteitswet, ingevoerde) "salderingsregeling" wordt vermoedelijk al in 2020 (en niet pas in 2023 zoals eerder gesuggereerd) ten grave gedragen ("geheel afgeschaft"), en gaat de residentiële sector, de dragende zuil van de Nederlandse zonnestroom markt, "spannende tijden" tegemoet. Zeker ook, omdat er een cryptisch, nogal verontrustend woordje "deels" is toegevoegd aan de vervangende "terugleversubsidie". Hoezo, "deels"? Waar bestaat dat "deels" dan uit, wat wordt daar mee bedoeld ? Wie het weet mag het zeggen. Ik ben ook benieuwd hoe de Nederlandse regering ultimo 2020 álle nog bestaande Ferrarismeters (die volautomatisch salderen) uit de honderdduizenden meterkasten zal weten te krijgen:

Voor verder commentaar op de plannen en effecten op de positie van zonnestroom, zie ook de artikelen op Solar Magazine, van 11 oktober 2017:

Regeerakkoord: ‘In 2020 al terugleversubsidie als alternatief voor salderingsregeling invoeren’ (Desmet / Holland Solar: "lekker koekje")
Energie Nederland en NVDE kritisch over energiehoofdstuk: ‘Investeringszekerheid belangrijk, terugleversubsidie goede keuze’

Netherlands to extend net metering to 2023. Commentaar van Mark Londo (ECN Policy Studies) en Peter Segaar (Polder PV) op voorstellen van ECN voor wijziging van de populaire salderings-regeling voor zonnestroom in Nederland. PV Magazine, 17 juli 2017.

Antwoorden op Kamervragen over de postcoderoosregeling. Antwoorden op vragen door Agnes Mulder (CDA) op 7 juni 2017, door Staatssecretaris voor Financiën, Eric Wiebes. Twee "coöperatieve" varianten worden besproken, en hoe btw bij die modellen moet worden betaald (en wanneer niet). Zie ook (deels eerdere) commentaren van HierOpgewekt op de btw afdrachten (2 maart 2017). De complexiteit van de postcoderoos regeling komt ter sprake. Voorstel van Mulder om aparte categorie "energie coops" binnen de SDE subsidie regeling op te tuigen wordt door Wiebes afgeserveerd, mede vanwege complexiteit van (huidige) energie markt. In Wiebes' bewoordingen: "Een aparte categorie in de SDE+ zal deze complexiteit naar verwachting niet verminderen, maar wel de effectiviteit van deze regeling schaden. Een aanpassing van de SDE+ is om die reden niet wenselijk". Website Rijksoverheid, 12 juli 2017.

Kamerbrief over de salderingsregeling. Brief van Minister Kamp (EZ) aan de Tweede Kamer over het vervolg van de salderingsregeling. De contouren rond de "opvolger" van de mateloos populaire salderingsregeling voor zonnestroom worden langzamerhand duidelijker. Kamerbrief van Kamp na ingang van het Tweede Kamer reces, met 64 pagina's lange studie van ECN naar impact van 5 varianten op zowel (te verwachten) uitgaven voor de Rijksoverheid, als de aantrekkelijkheid voor burgers om zonnepanelen te (blijven) kopen. Natuurlijk stikvol aannames, en effecten slechts in relatieve zin (percentages) weergegeven want, zoals ECN expliciet, en terecht stelt in hun grondige studie: "Consumentengedrag is inherent moeilijk te modelleren". Een korte bespreking van het ECN rapport vindt u inmiddels op de website van Solar Magazine. De salderingsregeling zou tm. 2023 moeten worden voortgezet volgens Kamp, vanaf dat jaar zou een nieuwe regeling moeten ingaan.

Overigens gaat de voorkeur van Polder PV uit naar "optie C", een subsidie op alle kWh die niet intern in huis worden verbruikt. Investerings-subsidies ("variant D") zijn immers de dood in de pot, dat lokt alleen maar aankoop pieken (en post-aankoop dalen) uit, is slecht voor het kwaliteits-bewustzijn ("we krijgen toch geld in het handje, niet zeuren"), en trekt markt verpestende PV cowboys aan. Niet meer doen, s.v.p., Rijksoverheid! De overige drie opties lijken gezien de kanttekeningen al van tevoren ten dode opgeschreven en "niet haalbaar". Blijvend pijnpunt: wat te doen met slimme meter weigeraars (die het volste recht hebben op zo'n weigering, vraag maar aan mevrouw van der Hoeven) in een eventuele nieuwe "subsidie situatie" die per kWh afrekent? Een spannende vraag waarop vooralsnog geen antwoord wordt gegeven ... Website Rijksoverheid / Min. EZ, 10 juli 2017.

Duurzame energie koepel NVDE gaf op dezelfde dag nog een reactie (en wisten waarschijnlijk al dat de brief van EZ er aan zat te komen). Zie reactie, en, verder hieronder, link naar het "sectorvoorstel" voor een "post-salderings-regeling". Een van de leden, zonne-energie branche-organisatie Holland Solar, gaf een eigen reactie, ook op dezelfde dag. Zie hier.

NOS publiceerde een behoorlijk stuk over de kamerbrief, maar maakte als gebruikelijk weer wat fouten (aantal huishoudens met zonnepanelen veel te conservatief ingeschat, Duitsland kent al sedert 2000 standaard degressie van de invoedingstarieven, en beslist niet alleen "in de laatste jaren"). Zie hier.

"Salderen zonnestroom moet mogelijk blijven". De Woonbond, "de stem van hurend Nederland", geeft een kort doch krachtig signaal af richting Den Haag over de gewenste toekomst van de meest succesvolle "regeling" voor zonnestroom in Nederland: Salderen moet blijven, want "De regeling zoals die nu is, is aantoonbaar effectief en helpt bij de broodnodige omschakeling van fossiele naar duurzame energie". Touché. Dan zullen we de bijgevoegde foto met een stapel biljetten van honderd Euro verder vergeten. Mij zijn geen huurders bekend die "schatrijk" zijn geworden van de paar paneeltjes van de corporatie waarvan ze de stroom met hun eigen verbruik mogen salderen, dat is immers meer een kwestie van "tientjes op jaarbasis"... Website Woonbond, 24 maart 2017.

Agnes Mulder (CDA): ‘CDA wél voor behoud van salderingsregeling’. Correctie van foute veronderstelling van ondernemersvereniging ZON dat CDA tegen behoud van de salderingsregeling voor zonnestroom zou zijn. Integendeel, zo blijkt. Solar Magazine, 23 maart 2017. Zie ook de eerdere kritiek en stemadvies van ZON in SM 8(1) / maart 2017: pp. 46-47.

Blog: de salderingsregeling en het draagvlak bij de burger. Peter Desmet (van PV groothandel SolarClarity in Weesp) met een heerlijk besmuikte helikopter view over de meest succesvolle van alle incentives voor zonnestroom die Nederland ooit heeft gekend, en die op extreem breed draagvlak mag rekenen. Indeed: salderen. Ik pik er één mooie uit, de rest mag u zelf nalezen: "Er is geen maatschappelijke discussie over salderen, er is alleen maar een politieke en ambtelijke discussie". Waarvan akte. Gepubliceerd als blog op de website van de Consumentenbond, 14 maart 2017. Overigens is Desmet's bijdrage een van diverse interessante "expert artikelen" over (het salderen van) zonnestroom op die site. Voor overzicht zie hier.

Zo stemt je portemonnee als je de energierekening betaalt. Jeroen de Boer zet wat zaken op een rijtje voor het thema "wat doen politieke partijen voor de energie rekening" i.v.m. de komende verkiezingen. Pikant detail "salderingsregeling". VNL, een van talloze "nieuwe" partijen, wil er van af. Businessinsider.nl, 6 maart 2017.

Salderen stoppen? Nee! Claudia Bouwens, Programmaleider Lente-akkoord, NEPROM, doet haar duit in het zakje rond de (nabije) toekomst van salderen van zonnestroom in een expert blog. Maar lijkt zich te vertillen aan het thema "netkosten", die i.t.t. de gedane suggestie, gewoon door alle zonnestroom salderende medeburgers jaarlijks worden betaald. Waar Polder PV in een reactie onderaan het artikel dan ook even nader op ingaat... Website DuurzaamGebouwd.nl, 27 februari 2017.

De mogelijke financiële gevolgen van het voorstel salderen van de NVDE. Leidse Polder PV collega Floris Wouterlood, een van de oudste en immer actieve zonnestroom bloggers van Nederland, probeerde dit in een drietal berichten "rekenkundig te duiden". Of hij er in is geslaagd mag u zelf beoordelen:

NVDE denkt na over salderen na 2020 16 feb. 2017

Wat betekent salderen volgens het NVDE voorstel? (1) 18 feb. 2017

Wat betekent salderen volgens het NVDE voorstel? (2) 23 feb. 2017

Sectorvoorstel voor een toekomstbestendig salderingsmodel. Vervolg op onderstaande "pre-ambule", het "gedetailleerde voorstel" van NVDE (duurzaamheid als uitgangspunt, 44 leden, een ware pot-pourri), Holland Solar (branche-organisatie zonne-energie, 122 leden), Netbeheer Nederland (de 9 resterende netbeheerders in NL), en Energie Nederland (de energie leveranciers, dik 50 bekend bij ACM, met zelfs 62 leden). Met 8 uitgangspunten, en uitwerking in zes "pijlers". Meest schokkende deel voorstellen: artikel 31c in de Elektriciteitswet (actief sedert juli 2004, aan de basis van het succes van salderen / "net metering" in Nederland) wordt geschrapt. En, "Een elektriciteitsmeter die de levering en de teruglevering apart registreert, wordt verplicht. Hiermee wordt rechtsongelijkheid voorkomen en de ferrarismeter wordt hiermee uitgefaseerd. Daarbij wordt registratie van netgekoppelde zonnepanelen verplicht via een daarvoor uitgerust nationaal register, ten behoeve van netbeheer en marktinformatie". U ziet hier aan duidelijk wie "de gesprekspartners" zijn geweest van de NVDE. Netbeheerders háten die prachtige, oerdegelijke, 100 procent salderende Ferrarismeters namelijk al jaren. Wederom: over de gesaldeerde SDE heffing (ODE), en over de gesaldeerde btw (over alle posten: energiebelasting, ODE, én gesaldeerde levering van de stroomaanbieder) wordt niets gezegd... Website NVDE, 14 februari 2017, met aparte pdf bijgesloten.

NVDE pleit voor vernieuwde stimulering zonnepanelen en snelle duidelijkheid. Niet al te detail-rijk "voorstel" om salderen van zonnestroom vanaf 2020 in een andere vorm te gieten dan in de huidige, door branche organisatie koepel, NVDE. "Globaal" voorstel: netvergoeding voor alle overschot aan zonnestroom wat naar "buiten" vloeit (ook al gaat het direct de meter van de buren in). "Over stroom die je zelf direct verbruikt betaal je geen belasting". Ook vaag, want wordt daar alleen de energiebelasting mee bedoeld (hoogste component überhaupt van de variabele stroom componenten), of moet de separaat opgevoerde SDE heffing ook "impliciet gesaldeerd" kunnen blijven worden tijdens eigenverbruik? Er ligt namelijk een CDA voorstel om die wél af te laten dragen, ook door huishoudens met zonnepanelen. Mag die flink stijgende separate heffing dan mogelijk wel over het directe eigen verbruik "gesaldeerd" blijven worden (= "niet afgedragen"), of alleen over de resterende netafname op jaarbasis? En hoe moet dat dan "universeel" werken in de fundamenteel van elkaar verschillende meter situaties, en het recht om een slimme meter te blijven weigeren? Die vragen worden hier niet beantwoord.

En wat gebeurt er met de btw over die afzonderlijke belasting posten over variabele componenten? Het voorstel van NVDE zou een stimulans moeten zijn om meer stroom momentaan in eigen huis te verbruiken, maar de meeste mensen zijn zelden overdag thuis, en mensen die al vele jaren op een zeer laag verbruiks-niveau zitten (zoals Polder PV) blijven regelmatig zonnestroom overschotten overhouden, omdát ze zo zuinig leven. En ze hebben nauwelijks apparaten hebben waarmee ze momentaan hoge zonnestroom opwek zouden kunnen "weg-consumeren". Moeten die opeens onzinnige droogtrommels en afwasmachines gaan kopen? Moeten die dus "gestraft" gaan worden om een "universele maatregel" er door te krijgen? We gaan het zien.

Een "nieuwe regeling" zou een gemiddelde (!) terugverdientijd van zo'n 7 jaar voor zonnepanelen moeten garanderen tot zeker 2030, waarbij er niets wordt gezegd over fundamentele verschillen tussen "oude", tot die tijd "nieuw te kopen", dan wel vanaf 2020 aan te schaffen PV installaties. Er wordt wel iets gezegd over "Het benutten van het elektriciteitsnet is uiteindelijk ook niet gratis", maar tegelijkertijd wordt als het graf gezwegen over het voorkomen van netverliezen vanwege decentrale opwek (middels o.a. zonnepanelen). Wat hoogst curieus is voor een belangenorganisatie in zake duurzame energie...

Binnenkort zou volgens NVDE "een meer uitgewerkt voorstel" gepresenteerd gaan worden, nota bene in samenspraak met de branche organisatie voor de energieleveranciers (Energie Nederland), en die voor de netbeheerders (Netbeheer Nederland). 9 februari 2017, website NVDE.

Thuisaccu bij zonnepaneel kost energie. Samenvatting van Amerikaans onderzoek, waarin bij twee "optimaliserings-scenario's" met opslag van thuis opgewekte zonnestroom in eigen accu's is doorgerekend wat energetisch bezien beter zou zijn: opslag van zonnestroom in eigen huis, of tijdelijk overschotten op het net zetten. Beide "opslag" scenario's blijken energetisch slechter uit te pakken. De huishoudens die dergelijke opslag scenario's zouden voeren, zouden op jaarbasis volgens de berekeningen 8-14% méér elektra verbruiken (netstroom, wat in veel landen nog steeds dominant fossiel wordt opgewekt) dan huishoudens die klassiek overschotten het net op laten gaan (de absolute meerderheid). Reden: de systeemverliezen tijdens opslaan en aan accu onttrekken van elektriciteit. De Ingenieur, 7 februari 2017 (Herbert Blankensteijn), Scientific American, 30 januari 2017 (Robert Fares), en originele artikel in Nature, 30 januari 2017 (Fares & Webber), tijdelijk beschikbaar.

Oproep: Overwegingen consumenten bij zonnepanelen. On-line enquête voor consumenten en andere geïnteresseerden via ECN, onder de vragen ook over opinie over (wijzigen) salderings-regeling voor zonnestroom. Via Linkedin link, 6 februari 2017 (Marieke van Klaveren).

Consumenten haken af bij afschaffing salderingsregeling. Consumentenbond, o.a. met een dergelijke contributie in het Nationaal Solartrendrapport 2017, ventileert haar kritiek op het wijzigen van de salderings-regeling voor zonnestroom voor particulieren (evt. per 2020). "Het is aan consumenten niet uit te leggen dat ze belasting moeten gaan betalen over iets wat ze zelf hebben geproduceerd", aldus directeur Combée van deze consumenten organisatie. 26 januari 2017, nieuwsbericht op eigen website.

De stand van (burger)participatie met zonne-energieprojecten. Interessante analyse van de "door burgers gedragen" PV revoluties in Nederland, afgezet tegen ontwikkelingen in de projecten markt, gepusht door SDE subsidies. En een kritische noot m.b.t. postcoderoos projecten (interessant, gezien voorgaande bijdrage door JW Zwang, zie hier onder). "Een draak van een regeling die, ondanks vele verbeteringen, simpelweg inefficiënt blijft". Verder (over-?) optimistische outlook voor verdergaande groei van de zonnestroom markt, en groei van burgerparticipatie, in Nederland. Edwin Res blog voor Zonnepanelendelen.nl, 18 januari 2017. Er is ook een interview met hem op BNR beschikbaar (hier).

2017 ^^

De postcoderoos wordt wél een succes. Altijd tegendraads, maar wel - altijd - met argumenten omkleed. Visie van Jan Willem Zwang (van Greencrowd) over de toekomst van het "postcoderoos concept" (met nadruk op zonnestroom). Hij voorspelt dat "als de lijn wordt doorgetrokken" er 120 PCR projecten zouden kunnen worden gerealiseerd. In 2017. Minimaal... Duurzame-Energie.blog, 26 december 2016.

Nog meer krokodillentranen: zo zit het dus met salderen en energiebelasting. Kennelijk was het aantal reuzengrote krokodillentranen in - de reacties op - het vorige epistel van Han Blok (één referentie verder naar beneden) nog lang niet genoeg. Want er worden er weer een hoop geplengd in de talloze - vaak nogal eenzijdige - reacties op het nieuwste stuk van dezelfde Han Blok. Sorry voor het een-tweetje tussen iemand die kennelijk diep bedroefd is om het "weglekken" van niet geïnde energiebelasting bij salderende, duurzame burgers, en ondergetekende. Maar kennelijk doet het allemaal erg pijn. Het doet me echter, na de discussie een beetje "achter me gelaten te hebben", genoegen dat zelfs een zeer groot kritikaster van de salderingsregeling, Jaap Langenbach, die ik zeer hoog acht, en van wie meestal goed onderbouwde argumenten komen over diverse soorten incentives, in zijn reactie besluit "Ik lees hier vooral zachte argumenten die aan afgunst raken, de salderingsregeling is efficiënt en het geeft een positieve stimulans om energie duurzamer op te wekken". Waarvan akte. Duurzaamnieuws.nl, 19 december 2016.

Beantwoording vragen over schuif energiebelasting. Staatssecretaris Wiebes van Ministerie van Financiën beantwoordt vragen van leden van de Tweede Kamer, over de opmerkelijke, per 1 januari 2016 ingevoerde "energiebelastings-schuif" tussen elektra en gas (uitgebreid gedocumenteerd door Polder PV). Naast diverse opmerkingen over selectieve effecten op verschillende bedrijfs-sectoren, volgt in de laatste alinea van de 10 pagina's lange brief een nogal opmerkelijke passage over het effect op de "business-case" voor lokale duurzame stroom projecten die van salderen achter een kleinverbruik aansluiting gebruik maken. Dit heeft te maken met een zeer forse verwachte stijging van de SDE heffing (ODE), die dat soort projecten wel moeten ophoesten (maar klassieke "saldeerders met zonnepanelen op eigen dak" niet). Zie screendump met markering Polder PV hier onder. Brief aan de Tweede Kamer door Wiebes van Min. Fin., "mede namens de minister van Economische Zaken", van 14 december 2016.

"Krokodillentranen van de VVD over salderen met zonnepanelen". Vervolg op eerder artikel van Han Blok, over reactie van VVD kamerlid André Bosman op de "subsidie genaamd salderen" (van zonnestroom). Met voorstel om de bezopen lage energiebelasting voor het bedrijfsleven te gaan ophogen, deels ter compensatie van de gevolgen voor de Rijksbegroting. Met als nogal grof bierviltje een lastenverhoging van 1,6 Eurocent/kWh voor dat bedrijfsleven tot gevolg. "Eigenlijk gaat het dan om drie keer niks", is de conclusie van Blok. Er zitten wel de nodige vraagtekens aan de berekening, zo wordt er gerekend met een veel te hoog jaarverbruik bij huishoudens van 3.500 kWh/jaar. CBS heeft over 2015 inmiddels een gemiddeld huishoudelijk verbruik van nog maar 2.980 kWh/jaar vastgesteld. Er ontstond een heftige discussie n.a.v. dit artikel, en zelfs de redactie ging zich er tegenaan bemoeien met wat stellingnames. Status 19 december: 41 reacties... #heetonderwerp ... Duurzaamnieuws.nl, 11 december 2016.

"Grote verdeeldheid onder politieke partijen over behoud salderingsregeling". Solar Magazine inventariseerde meningen politieke partijen over toekomst salderen van zonnestroom in Nederland. Voorproefje. Uitgebreider artikel verwacht in winter issue van het magazine. Solar Magazine, 9 december 2016.

Motie voor behoud salderingsregeling tot ten minste 2023 - ingediend in Tweede Kamer door Jan Vos (PvdA) en Liesbeth van Tongeren (GroenLinks). Zie Solar Magazine "breaking" bericht dd. 8 december 2016. Motie gepubliceerd als Tweede Kamer stuk nr. 31239-228 dd. 9 december 2016.

Vragen over kosten salderingsregeling zonne-energie. Eric Wiebes, staatssecretaris van Min. Fin., beantwoordt "mede namens Min. Economische Zaken" (Henk Kamp) vragen van Van Tongeren (GroenLinks) over "kosten van salderingsregeling zonnestroom" in de vorm van derving energiebelasting resp. heffing duurzame energie (ODE - in casu over elektra verbruik). Wiebes' ambtenaren komen wat de EB derving betreft in deze brief op, inmiddels EUR 77 miljoen in 2015 (eerdere raming miljoenen nota bijlagen: EUR 58 miljoen), en voor de ODE heffing op EUR 3 miljoen. Ik heb wel de nodige vraagtekens bij de claim dat e.e.a. zou zijn af te leiden uit "de data van CertiQ over grootschalige PV systemen". Ten eerste staan in de databestanden van CertiQ beslist niet uitsluitend "grootschalige" PV projecten geregistreerd, maar ook vele duizenden kleine - meestal residentiële - installaties (18.335 stuks tm. 5 kWp), met subsidies uit SDE 2008-2010. Er wordt tussen "groot" resp. "klein"schalig verder geen onderscheid gemaakt in de maandelijkse rapportages van de TenneT dochter. Ten tweede is datgene wat bij CertiQ staat geregistreerd slechts een fractie van het totale PV volume in Nederland (eind 2015 234 MWp volgens de herziene jaar rapportage, de eerste afschatting door CBS was voor eind 2015 al 1.485 MWp, dus CertiQ was toen max. 16% van het totaal). Ten derde: beslist niet alle "groot"schalige PV projecten zullen zich hebben aangemeld bij CertiQ, er zijn bijvoorbeeld ook talloze agrarische projecten met alleen EIA subsidie, die verder geen behoefte zouden kunnen hebben aan allerlei administratieve toestanden voor het verkrijgen van een microscopisch beetje geld voor (gecertificeerd te bemeten) zonnestroom GvO's. Ten vierde: niet alle nieuwe installaties in 2015 hebben het hele jaar gewerkt, dus daar moet je de feitelijke netkoppelings-datum én de exacte resterende "jaar"productie van weten om een "enigszins verantwoorde jaar afschatting" te kunnen maken. Ten vijfde: de totale hoeveelheid geproduceerde zonnestroom in Nederland is NIET bekend, er wordt alleen maar een slag naar geslagen, of er wordt gepoogd op basis van een reeks (deels shaky) aannames en instralings-data van KNMI de productie te berekenen (En-Tran-Ce maandelijkse rapportages, en, recentelijk, in de vorm van een on-line tool genaamd Energieopwek.nl). Antwoorden te vinden in de Kamerbrief van Wiebes, van 8 december 2016.

Position paper Energie-Nederland: ‘Maak salderingsregeling toekomstbestendig’. Samenvatting van een position paper van branche-organisatie Energie Nederland die nog niet op hun eigen website is te vinden (7-12-2016), door Solar Magazine. Toekomstbestendige wijziging van salderings-regeling gevraagd aan EZ / Min. Fin., o.a. in relatie tot wijzigingen in de energiebelasting. Nota bene: dat is, zelfs na de forse reductie, begin 2016, nog steeds de meest dominante component van de kWh prijs. Opvallend is dat kennelijk "geeist" wordt dat energiebelasting (sensu lato?) tussen klassieke saldeerders (eigen dak) gelijk wordt getrokken aan projecten "op vreemd dak". Waarbij echter gezwegen wordt over het feit dat de qua tariefstelling in 2017 flink verder stijgende SDE heffing ("ODE") nog steeds door postcoderoos gebruikers dient te worden betaald (en niet door "klassieke saldeerders"). Solar Magazine, 7 december 2016.

Salderen na 2020: het laatste nieuws... Poging van Lex Schiebaan van zonnepaneel systeem aanvraag lead broker en informatie site Fritts.nl om het fenomeen salderen te duiden en een blik in de grijze kristallen bol "de toekomst van salderen" te wagen. Aardig overzicht. Maar salderen is formeel beslist niet al in 1998 in de Elektriciteitswet opgenomen, zoals dat in de eerste versie werd gesuggereerd. Dat geschiedde pas in juli 2014, als noodartikel (31c), vanwege de liberalisering van de elektriciteitsmarkt. Is na mijn interventie inmiddels gewijzigd. Blog op Fritts.nl, 5 december 2016.

Salderen ten einde? Column van Emiel Ponte (Switch2Solar). Doet 4 voorstellen om een eventueel "post-salderings-tijdperk" te kunnen afvangen in de residentiële setting. Of het überhaupt gaan lukken in de meeste gevallen de gesuggereerde "integrale oplossing te verkopen waarbij opwek en gebruik matchen" lijkt me een nogal optimistisch uitgangspunt (zelfs met - nu nog prijzige - opslag systemen). Maar: niet geschoten is altijd mis. Solar Magazine, 30 november 2016.

Analyse Energiedialoog door Twynstra Gudde: ‘Saldering geeft verkeerde prikkel’. Samenvatting van verslag door adviesbureau Twynstra Gudde over "brede maatschappelijke Energiedialoog" in 144 (!) bijeenkomsten. Met name de paragraaf "Elektriciteit voor kracht & licht", over effect van salderings-regeling voor zonnestroom, en eventuele aanpassing van die regeling. Voor originele documenten, zie link op deze pagina bij TG (22 nov. 2016) en mijnenergie2050.nl. Solar Magazine, 22 november 2016.

De miljarden voor duurzame energie en het draagvlak bij de burger. Column van Peter Desmet (o.a. Solar Clarity, stichting ZON). Pleidooi voor het accepteren van belasting derving door salderen van zonnestroom bij burgers (schatting: minder dan 50 miljoen Euro, niet bekend over welk jaar). Dit, afgezet tegen de vele miljarden Euro's die het bedrijfsleven jaarlijks ontvangt vanuit de diverse SDE regelingen voor projecten die energie genereren uit hernieuwbare bronnen, incl. minder duurzaam geachte methodieken (bijstook in steenkolencentrales, in handen van grote buitenlandse ondernemingen). Pleidooi voor continuering van de salderings-regeling. Enige puntje van aandacht in het terechte betoog: de claim "De kosten daarentegen belanden geheel bij u en ik, de burgers, de kleinverbruikers" klopt niet. De SDE heffing ("ODE", zie "Wet opslag duurzame energie" van 20 dec. 2012) wordt betaald door zowel burgers als het bedrijfsleven. Volgens de expliciete intentie (Staatscourant 24 juni 2016): 50/50%. Alleen bedrijven die energie belasting terug kunnen vorderen om diverse redenen, krijgen (ook) "een bedrag aan" ODE terug, de rest niet (Ondernemersplein over energiebelasting en ODE). Column verschenen op website van Solar Magazine, 14 nov. 2016. Zie ook mijn tweets op Twitter en reactie de heer Desmet (draadje).

D66: Haagse regels nog niet klaar voor crowdsourcing zonnepanelen. D'66 gemeenteraadslid van Amsterdam, Marijn Bosman, lanceert een "Plan Zon met een set aan oplossingen voor nieuwe regels die passen bij zonne-energie in steden". Na inventarisatie van een pak van "10 vieze regels" die de ontwikkelingen van decentrale duurzame energie opwek in de weg zitten in Amsterdam (sedert najaar 2015, zie pdf voor overzicht), ook "vijf vieze regels van het Rijk" m.b.t. blokkeren succes van o.a. de postcoderoos regeling voor zonnestroom, een aparte website, een media offensief en oproep om al die vooruitgang blokkerende regels op te ruimen. Duurzaam Nieuws 10 nov. 2016. Zie ook Vieze Regels website, en artikel Solar Magazine.

Salderen ten einde? 4 tips om deze bedreiging in new business om te zetten. Nieuws van Switch2Solar. Met claim: "Bij een particulier die zijn elektrische verbruik zelf opwekt met zonnepanelen wordt de opbrengst gemiddeld 53% lager als salderen wegvalt". Ik hoop dat het bedrijf daarmee niet zelfs een te optimistische inschatting maakt, in veel gevallen... S2S site, 1 nov. 2016

Nationaal Actieplan Energieopslag (opvallende analogie van het al langer bestaande "Nationaal Actieplan Zonnestroom") werd op 24 oktober 2016 door Energy Storage NL (31 deelnemende partijen) overhandigd aan D'66 parlementslid voor o.a. energie, Stientje van Veldhoven. Een van de voorstellen in dat actieplan: "Het vervangen van de salderingsregeling voor kleinverbruikers door een ‘feed-in subsidie’ waarvan de hoogte op termijn stapsgewijs kan worden verlaagd. Uitgangspunt hierbij is behoud van investeringszekerheid (terugverdientijd PV installatie 5-7 jaar) en de stimulering van momentaan verbruik", en tevens "Gelijktijdig met de afbouw van de salderings-regeling moeten de dynamische leveringsprijzen voor kleinverbruikers uitgerold worden". Volledige document (pdf) hier. Zie ook Solar Magazine artikel van 25 okt. 2016.

PV PowerShare. Product presentatie van Cast4All (Antwerpen, B.) en slimme meter toeleverancier Xemex (Schoten, B.). Hierin wordt de suggestie gewekt dat het systeem "(groene) energie verdeelt die opgewekt wordt vanuit een collectief zonnepanelenveld, geplaatst op een gemeenschappelijk terrein of bovenop appartementsgebouwen. Deze verdeling gebeurt achter de elektriciteitsmeter van elke individuele woning of appartement, wat tevens saldering via individuele meters toelaat en de hoogst mogelijke salderingsvergoeding kan garanderen". Dat klinkt allemaal mooi. Maar is het wetstechnisch (met name belasting-technisch) bezien wel mogelijk om aldus "op afstand te salderen" (? 100 % waarde van de opgewekte kWh ? Zonder postcoderoos construct ?) mogelijk te maken? Dat moet nog gaan blijken. Website Cast4All, gezien 19 okt. 2016. Zie ook stukje op site Solar Magazine.

Minister Kamp: ‘Evaluatie salderingsregeling gestart en nog in 2016 afgerond’. Samenvatting van (energie) overleg in de Tweede Kamer. Twee opmerkelijke zaken (lees bericht voor de rest): Evaluatie salderings-regeling zou al in 2016 door Kamp worden afgerond. En postcoderoos regeling wordt (per ongeluk?) door Kamp als "hobby van de Tweede Kamer" gekwalificeerd, maar zou inmiddels 39 toewijzingen hebben gekregen (evaluatie zou in 2017 moeten plaatsvinden). Solar Magazine, 13 oktober 2016.

Energieprestatievergoeding voor nul-op-de-meter woning. Vanaf 1 september 2016 mogen huurcorporaties van huurders in een "tot (bijna) nul-op-de-meter gerenovereerde woning" een "energieprestatievergoeding" vragen. Heikel punt: "Over de hoogte van de vergoeding moeten de verhuurder en de huurder het eens worden". Hebben (vertegenwoordigende organisaties van) huurders daar überhaupt wel verstand van? Bovendien: wat gebeurt er in situaties - zoals die van Polder PV - waarbij er sowieso al extreem veel minder energie / elektra / stadswarmte / equivalenten afgenomen wordt dan (verondersteld) gemiddeld verbruik? Website Rijksoverheid, 31 augustus 2016. Zie ook Wet van 23 aug. 2016, gepubliceerd op 31 augustus 2016, in de Staatscourant. Dossiers 34228 en 29023.

UNETO-VNI: ‘Gebruik de begrotingsruimte voor de energietransitie’. Reactie van branche-organisatie voor installatie sector in Nederland, n.a.v. verschijnen van de Miljoenennota (2017). Een van de gestelde (retorische ?) vragen: "Wanneer maakt het kabinet de salderingsregeling voor zonnepanelen definitief?" Op de eigen website, 21 september 2016.

Het NoM-concept van nu is de woekerpolis van 2020. Prikkelende analyse van de voor- en nadelen van het "NoM" concept bij woningen die sterk afhangen van het - op jaarbasis - kunnen salderen van zonnestroom. Uiteraard door Jan Willem Zwang van GreenCrowd, altijd in voor een knuppel in het hoenderhok van menig heilig energie huisje... Greencrowd blog. 4 augustus 2016.

6 Juli | Zonne-energie. Interview over de toekomst van salderen bij programma van BNR Bouwmeesters. Met Wim Sinke (UvA, ECN e.a.), Theo Elferink (Vereniging Eigen Huis, die zelf thuis al meer opwekt dan dat hij momenteel nodig heeft aan zonnestroom), en Olof van der Gaag (nieuwe Nederlandse Vereniging Duurzame Energie). Interview van bijna 23 minuten. BNR.nl. 6 juli 2016.

Ingezonden brief | Btw op zonnepanelen bij een VvE. Toelichting op diverse "zonnepanelen op dak VvE" situaties (kleinverbruik, dus salderen), de eventueel toe te passen btw teruggaaf, wanneer die wel en wanneer die niet geclaimd kan worden. En, een zeer precair punt: wat de "waarde" van zowel aan net geleverde, als eigen verbruikte zonnestroom zou zijn (in de ogen van de belastingdienst). Bijdrage van fiscaal jurist Romano Hagen van De Centrale BTW Teruggave. SolarMagazine. 5 juli 2016.

Amsterdam, VNG, Bouwend Nederland, UNETO-VNI en Eigen Huis: ‘Kamp moet salderen al in 2016 evalueren en borgen tot 2030’. Vijf organisaties, gemeente Amsterdam voorop, pleiten voor vervroegde zekerheid over de toekomst van de - sinds 1 juli 2004 geformaliseerde - salderingsregeling voor zonnestroom (tm. 3x 80 ampère aansluitingen) in een verzoek in de vorm van een brief aan MinEZ minister Kamp. Inhoudelijk besproken door Solar Magazine, 27 juni 2016. Zie ook samenvatting bij mede ondertekenaar Vereniging Eigen Huis (VEH, 27 juni 2016), volgend op een vergelijkbaar verzoek van 7 december 2015, samen met Consumentenbond. De volgende brieven zijn gepubliceerd op de website van VEH's Energiecommunity: de reeds eerder verzonden Brief Consumentenbond en VEH aan Min. EZ / Kamp dd. 7 december 2015, en de Brief van wethouder Duurzaamheid Abdeluheb Choho van Amsterdam aan Minister Kamp dd. 27 juni 2016, mede ondertekend door 12 andere partijen.

"Onzekerheid verlamt salderingsregeling". Maarten Staats van Merosch bepleit "lange overgangsperiode" voor salderings-regeling voor zonnestroom voor particulieren, en wil convergentie met de door Den Haag geboden langjarige zekerheid bij SDE resp. postcoderoos regelingen (15 jaar). Duurzaam Gebouwd. 10 juni 2016.

"Den Haag doet te weinig met de kennis van de installatiebranche". Brief van branche-organisatie Uneto-VNI aan de Tweede Kamer. Met o.a. de claim: "de salderingsregeling voor zonne-energie [moet] voor onbepaalde tijd moet worden verlengd". Uneto-VNI website. 31 mei 2016.

"Salderen hot topic op TSF2016: ‘Stabiel overheidsbeleid is een illusie’". Pittige uitspraken van GroenLinks lid Liesbeth van Tongeren tijdens The Solar Future NL conferentie op 26 mei 2016. Zoals "Er zijn nog altijd EZ ambtenaren die duurzame opwek gefröbel in de marge en redelijk onzinnig vinden". En reacties van zegslieden uit de PV sector. 26 mei 2016.

Prognose terugverdientijd "indien salderen komt te vervallen". Op vraag van Hans van Cleef van ABN Amro twitterde Jan Willem Zwang van Greencrowd (en hij kan het weten), "bij huidig prijs niveau stroomprijs" als volgt: "~ 20 jaar terugverdientijd. Bij consumentenprijs. Grootverbruikers richting 25". Via Twitter, 23 mei 2016, n.a.v. een post van Polder PV die een uur lang een nogal geanimeerde discussie ontlokte...

"Afschaffen fiscale stimulans funest voor zonnepanelen op scholen". Pleidooi voor behoud van salderingsregeling, met name ook vanwege veel te lange (verdubbelde) "terugverdientijd" bij kleine scholen met zonnepanelen plannen. In advertorial van Sungevity, die net een van vele programma's voor scholen had opgetuigd, de "Schooldakrevolutie". Op Dichtbij.nl ("regio Amsterdam-Centrum"), 19 april 2016.

"Voortzetten salderingsregeling absolute voorwaarde voor zonnige toekomst particuliere zonnestroominstallaties". Opinie stuk van M.J. Kok van adviesbureau voor de installatie sector K & R Consultants B.V. Gaat al van te hoog (!) start scenario van "21 ct/kWh" uit (is al 20 cent of lager door de rond Kerst 2015 door parlement er door gejaste energiebelasting-schuif per 1-1-2016). Stelt volstrekt onterecht dat EB + SDE heffing totaal "15 ct/kWh" zou zijn, wat onzin is. Is per 1 jan. 2016 10,63 ct/kWh ex btw = 12,86 ct/kWh incl. 21% btw, dus dik 14% lager! Komt op "terugverdientijd" van > 25 jaar en internal rate of return van minus 2%. Bij aanname van een invoedings-tarief van slechts 6 ct/kWh (ook geen gegeven: "kale" stroomprijs daalt nog steeds, was bij het grote Vattenfall bij grijze stroom al minder dan genoemde 6 ct/kWh ex btw). Rekent ook met "tussen" scenario, met kunstmatig "teruglevertarief" van 14 ct/kWh, wat op TVT 17 jaar resp. IRR van 5% zou uitkomen. Houdt echter geen rekening met voorstelbaar gevaar van verder oprekken van de per 1 jan. 2016 in werking gezette EB "schuif" (gas hoger, elektra minder EB). Zodat stroom - kunstmatig - nog minder waard gaat worden (en overschotten dus tegelijkertijd ook). Op website van K & R, 11 april 2016.

"Variabele stroomprijs doodsteek voor zonnepanelen". Beschouwend opiniestuk door fysicus en presentator van BNR Digitaal, Herbert Blankesteijn. Als zonnestroom productie (midden op de dag) het hoogst is, wordt de invoeding van overschotten (door een paar honderdduizend particulieren, PPV) op het net waarschijnlijk bijna niets meer waard. Ter overpeinzing van een steeds "warmer" wordend salderings-dossier... Installatiejournaal.nl, 24 maart 2016.

"Minister Kamp: ‘Salderen al in 2016 evalueren’". Zat er natuurlijk aan te komen. De (maatschappelijke en politieke) druk om "iets" aan de salderingsregeling te doen wordt met de dag groter. Eerst was er nog het proefballonnetje dat er in 2017 "zou worden geëvalueerd". Maar nu, n.a.v. een motie van Liesbeth van Tongeren van GroenLinks, laat Henk Kamp van MinEZ doorschemeren dat die "evaluatie" best al een jaar eerder kan. Wat die evaluatie dan wel gaat opleveren, dat is nog even geheim... Solar Magazine, 3 maart 2016 (zie ook aparte dossier saldering aldaar).

Holland Solar: 'Postcoderoos wordt postcoderups'. Beetje laat opgemerkte (zoveelste) wijziging in de postcoderoos regeling, waarbij de PV installatie waarvan de "op vreemd dak opgewekte zonnestroom" door de participanten "wordt afgenomen" (tegen per 1-1-2016 "nihil" energiebelasting tarief) niet meer in het "hart van de roos" hoeft te staan. Door mij al opgemerkt in analyse van 23 dec. 2015. Solar Magazine, 21 januari 2016.

Een tien voor beleidsversnippering. Christiaan Brester van LENS (/ Zonnestroom verdeler "Herman") fulmineert over de zoveelste Haagse truuk om het zonne-stroom collectieven moeilijker te maken. De door mij al op 23 december 2015 minutieus gefileerde "schuif in de energiebelastingen" (waardoor kWh per 1 januari 2016 dik 11 procent goedkoper werd en een m³ gas tegelijkertijd 8 procent duurder). Die "eventjes" op het eind van het jaar bij elkaar werd geritseld door de betrokken ministeries in Den Haag. Hij vraagt zich ook hardop af waarom de duurzame energie sector (nog steeds) zwijgt als het graf... 18 januari 2016.

2016 ^^

2016 wordt het jaar van de postcoderoos. Uitstekend overzicht van de status van het - aanvankelijk beruchte - Nederlandse "fenomeen" #postcoderoos, waarvoor de schakelaars en knoppen na oeverloos zeuren eindelijk door MinEZ lijken te zijn omgezet in positieve richting. Status van de - zonder meer betreurenswaardig lage - oogst sofar, en de perspectieven van een "interessant" postcoderoos jaar, 2016, door markt kenner Jan Willem Zwang van Greencrowd. Met data voor de "eerste realisaties" aangeleverd door Polder PV (kan ondertussen iets zijn toegenomen, zie ook mijn tweet over status Tynaarlo Drenthe, en het in tussentijd tussen aanleveren en publicatie verschenen geweldige overzicht van Schwencke cs., Lokale Energie Monitor). 11 december 2015.

Update “Postcoderoos wordt Postcodekanjer”. Jan Albert Timmermann van Juridisch Actueel, over grote potentie aanpassing Belastingplan door Novelle, waarin aangenomen motie van Schouten c.s. 9 december 2015.

Lokale Energie Monitor (eerste publicatie). Overzicht van "duurzame energie projecten gerealiseerd door coöperatief e.a. bottom-up Nederland", door Anne Marieke Schwencke in opdracht van HierOpgewekt. Gigantisch veel werk in gaan zitten, voor status "lokale PV projecten" beste referentie, de gigantisch veel grotere stortvloed aan commerciële projecten zult u hier echter niet in terugvinden. Dat was de bedoeling dan ook niet. Verder een geweldig eerste overzicht, met, dat is bijna niet te voorkomen gezien de deplorabele status van de "actuele rapportage" over PV-projecten, ook af en toe wat missers bij opgestelde vermogen van diverse installaties (er is meestal van 250 Wp module uitgegaan, er zijn echter heel vaak andere typen modules ingezet). Publicatie 20 november 2015.

"Blijft 'Nul-Op-de-Meter' ook aantrekkelijk in de toekomst?" Kritisch artikel van René de Brouwer (Evanston Consulting), over potentie en "toekomstvastheid" van het NOM concept. Vooral wat betreft de "veronderstelde economische waarde" i.v.m. wijzigingen salderen e.d. Helaas ook niet zonder dubieuze aannames, zoals curieuze 4,2% stijging van kWh prijs sinds 1996, die bij Nuon 3,2% blijkt te zijn geweest, maar, veel belangrijker, sinds 2010 op slechts 0,8%/jaar is blijven steken, en sinds 2012 vrijwel flat-line vertoont (Tweet Polder PV 29 nov. 2015). En ook in het artikel een hoogst dubieuze veronderstelde 3,4% stijging van de kWh prijs per jaar (!) tm. 2025...

Wetswijzigings-voorstel "Wet belastingen op milieugrondslag" (pdf). Explosie van "postcoderoos" projecten te voorzien als wijzigingsvoorstellen Belastingplan 2016 door Eerste Kamer komen: belastingkorting PRC projecten niet zoals eerder werd voorgesteld "van 7,5 naar 9,0 cent/kWh (ex btw)", maar energiebelasting "naar nihil" (de facto "salderen zoals bij particulier met eigen zonnepanelen op eigen huis"), volgens wijzigingsvoorstel Artikel XLII0A. Ook zou de PCR productie installatie niet meer in het centrum van de gekozen postcoderoos hoeven te staan. Eerste Kamer, "Gewijzigd voorstel van Wet", 18 november 2015.

‘Stroomtarieven zullen van uur tot uur kunnen gaan verschillen’. Interview met André Jurjus, directeur van Netbeheer Nederland. Met diverse documenten onderaan het artikel gelinkt. Over "kwartier" tarieven, variabilisering van stroomprijzen e.d, die een gigantische impact op het economische ("terug") verdienmodel van investeringen in zonnestroom genererende installaties zullen gaan hebben. Serieuze bedreiging van het "klassieke salderen" model, met name voor de zuinige verbruikers die nauwelijks nog zinvol kunnen "sturen" in hun - lage - stroomconsumptie. Gaat een heleboel "staartjes" krijgen. Believe me.

"Onderzoek aanpassing salderingsregeling. Wat zijn de gevolgen voor NOM woningen". Onderzoek van Merosch naar gevolgen van "aantasting" dan wel "afschaffing" salderingsregeling voor zeer sterk van die regeling afhankelijk business-case van "nul op de meter" woningen. En eventuele technische dan wel gedrags-beïnvloedende oplossingsrichtingen. 24 juni 2015. Engelstalig rapport downloadbaar, met NL-talige samenvatting. Bevat ook enkele uitspraken van insiders over eventuele ingrepen in de salderingsregeling (oorspronkelijke document).

"Dubbele winst door vergroening belastingstelsel". Artikel met bespreking rapport van CE Delft en Ecofys uit 2013 met voorstellen voor vergroening van het scheefgetrokken belastingstelsel, incl. belastingen op energie. Bevat o.a. voorstel vrijstelling energiebelasting voor "decentraal opgewekte hernieuwbare energie die bestemd is voor eigen gebruik", die in de plaats zou moeten komen "van de ingewikkelde postcoderoos- en salderingsregelingen". Voorwaarden: de betreffende energieverbruiker moet (bijv. voor minimaal 50%) mede-eigenaar zijn van de installatie die energie uit hernieuwbare bronnen opwekt, de geografische beperking (á la postcoderoos) moet komen te vervallen, en alleen eigen verbruik zou met de belasting vrijstelling mogen worden "beloond". Daarnaast verschuiving naar belasting over fossiel verbruik ("de vervuiler betaalt" indachtig), en hogere belastingen voor met name categorieën tussen particulier en grootzakelijk. "Vergroenings"maatregelen zouden 10 miljard Euro per jaar moeten opleveren, CO2 reductie moeten bewerkstelligen, werkgelegenheid in schone energie moeten bevorderen, en belastingstelsel moeten vereenvoudigen / goedkoper maken. Energie+ 35(2) / juni 2015: 22-24, artikel op internet van 7 mei 2015. Rapport "Overheidsingrepen in de energiemarkt", met aangepaste cijfers van CE / Ecofys (oktober 2011) hier.

"Solar energy critical to achieving Dutch climate goals". In een bespreking van perspectief van zonnestroom markt voor Nederland komende jaren laat journalist Wessel Simons citaat van Wim Sinke (o.a. ECN) passeren over salderen (Eng.: "net metering"): "For those who already have an installation, net metering should be secured until 2030". Eerste aanzet tot een "glijdende overgang" naar een "post-salderings-tijdperk"? Ook enkele citaten over de NLse PV-markt van Segaar / Polder PV. 20 april 2015. Artikel op SolarPlaza.com n.a.v. 7e NL Solar Future conferentie.

'Postcoderoos moet worden opgeheven'. Analyse n.a.v. interview met ontwikkelaar Tol van Alleco Energy Group (Solar Campus Purmerend), die postcoderoos bedrijfseconomisch niet rond kon krijgen, SDE + subsidie aanvroeg en een beschikking kreeg. 17 april 2015 op Kouten.nl

"Wat moeten we met de salderingsregeling?" Henri Bontenbal gooit - zoals wel te verwachten was - de knuppel in het hoenderhok. En doet nogal vergaande voorstellen voor het wijzigen van de zijns insziens "te lucratieve" salderingsregeling voor zonnestroom installaties in Nederland (NB: achter een 3x 80 ampère aansluiting, betreft dus ook veel kleinere boerderijen e.d.). Dit stuk gaat vast een hoop stof doen opwaaien. Overigens kunnen in Duitsland mensen die een hoog eigenverbruik halen een veel hoger profijt hebben dan alleen van het invoedings-tarief voor de direct op het net ingevoede hoeveelheid (voor een steeds lager wordende Einspeise Vergütung, voor nieuwe installaties per 1-4-2015: 12,5 Eurocent/kWh). De stroomprijs begint daar al richting de 30 Eurocent/kWh te gaan, die bij momentaan (!) eigenverbruik een lucratief verdienmodel oplevert, naast de vergoeding voor de netinvoeding voor het overschot. 3 april 2015, Energeia.

"Zelf lokaal een zonnepark starten ‘piece of cake’ dankzij online platform. Solar Green Point en Eneco nemen hindernissen voor collectieven weg". De bekende partners van projecten als Caballero fabriek Den Haag (crowdfunding zonder PCR) en Batenstein Woerden (postcoderoos) gaan proberen een "totaal ontzorgings-portal" voor PCR e.d. projecten op te zetten. Of het zal helpen om een sluitende business-case te krijgen laat ik in het midden. SDE wordt niet voor niks "ook" genoemd, maar mag zoals bekend niet worden "gedubbeld" met PCR (ook EIA dubbeling is weggevallen). 2 april 2015, nieuwsbericht Eneco.

“De ministeries doen niets met slechte resultaten postcoderoosregeling" IJmert Muilwijk, voorzitter ODE (binnenkort waarschijnlijk gefuseerd met e-Dentraal) kan zijn ongenoegen over totale flop genaamd "postcoderoos" niet langer voor zich houden. Hieropgewekt.nl, 18 maart 2015 (eerder in Financieele Dagblad van 17 maart 2015).

STEM - Energietransitie van onderaf. Huidige en toekomstige samenwerkingsvormen en handelingsperspectieven. Verslag werkpakket 5. TNO onderzoek (gesubsidieerd door RVO.nl) met o.a., in de "Case Zonnecollectief", een voorstelling voor een "nieuwe postcoderoos" opzet, zeg maar Postcoderoos 2.0. Waarbij onder anderen een voorheen "kennelijk benodigde" (?) #postcoderoosontzorger geëlimineerd zou moeten gaan worden... Erger kunnen we het niet maken (nog niet). Januari 2015. (onderdeel van heel pakket, "De energietransitie van onderaf")

Minister Kamp lijkt de postcoderoosregeling te laten mislukken. Verbitterde initiatiefnemer van Blixembosch PCR project Eindhoven (Ernst van der Leij van Morgen Groene Energie) lijkt handdoek in de ring te gaan gooien, omdat rendement PCR niet acceptabel lijkt te worden ondanks diverse "gladgestreken plooien" in deze zoveelste draak van een "regeling". Overigens zou een positief rendement wel mogelijk zijn aldus gepokt en gemazelde Jan Willem Zwang van Greencrowd (maar een vetpot is het niet). Blog bericht 17 op HierOpgewekt, 27 januari 2015.

Virtuele tweede aansluiting voor grootverbruikers. Netbeheer Nederland geeft aan dat een tweede fysieke (grootverbruik) aansluiting voor zgn. "postcoderoos" (PCR) projecten niet meer nodig is, er hoeft geen dure ondergrondse kabel meer te worden getrokken. U "krijgt" een, dit is immers NEEderland, "virtuele" aansluiting voor het PCR project... Officiële Staatscourant publicatie, zie Artikel XII, onderdeel E (gewijzigde artikel 19a van de Uitvoeringsregeling belastingen op milieugrondslag). 15 januari 2015 (NNL) resp. 30 december 2014 (Stscrt).

2015 ^^

"Salderen verdwijnt over ca 2 jaar zeker beweerde gister nwe kennis van me die bij Liander werkt." Tweet van beroemde Henri ter Hofte op Twitter. Zie ook reacties in time-line (als u toegang tot Twitter heeft). 10 december 2014.

#Fokke en #Sukkels: 'Het spijt ons, uw straat valt niet in 'n #postcoderoos maar in 'n postcodelul' nu bij #EHO2014. Hilarische tweet van een van de beste energetische Fokke&Sukke's van het laatste jaar. Op Twitter, n.a.v. #EHO congres duurzame initiatieven (900 bezoekers). 21 november 2014.

Lokaal duurzaam roept Kamp op tot actie postcoderoosregeling. De druk wordt opgebouwd nu de postcoderoos echt een flop dreigt te worden (zie ook voorgaande artikelen). Na een intensieve dag overleg tussen talloze bottom-up organisaties die in de fuik van een non-effectieve regeling dreigen te lopen, onder regie van landelijke organisatie HIER opgewekt, worden de duimschroeven richting Den Haag aangehaald. Met terecht stevige bewoordingen startend met de omineuze stellingname, "De postcoderoosregeling heeft nog één kans om te overleven". Nadat diverse "knoppen zijn verdraaid" zou nog steeds het financiële rendement te laag zijn. Er wordt gezocht naar een laatste redmiddel, een ?? selectieve ?? verhoging van de teruggaaf energiebelasting. Ik vraag me af of dat een zinvolle route is. Immers, Het Ministerie van Financiën gaat daar alweer EUR 6,78 ex btw (EUR 8,20 incl. btw) van af knabbelen per 1 januari 2015... Perssuport.nl 21 november 2014.

Zelf duurzame energie opwekken wordt makkelijker. Amendement GroenLinks op Belastingplan verruimt oorspronkelijke 10-jaar gegarandeerde periode postcoderoos projecten naar 15 jaar, waardoor een "enorme boost aan zonnestroom" zou worden gegeven. We gaan het zien. Amendement ondersteund door CDA, ChristenUnie, SGP, VVD, Van Vliet, Klein, D66, PvdA, SP en 50plus. Titel is misleidend, omdat die "op eigen dak" opwekking suggereert, terwijl het hier uitdrukkelijk over postcoderoos projecten gaat, "op vreemd dak"... 13 november 2014.

Kamerbrief over gesprekken energiecoöperaties ten aanzien van de regeling verlaagd tarief energiebelasting, en de reactie van Morgen Groene Energie daar op in hun persbericht op dezelfde dag, "Kamp lost probleem postcoderooss nog niet op". Nog weinig vooruitgang bij de toezeggingen door Henk Kamp / MinEZ. "Klein succesje" 1x btw (zou wat wezen, dubbel dokken...), en, NB pas na doorrekening "casussen", mogelijk verlenging postcoderoos periode van 10 jaar (amendement Van Ojik GL) naar ... 15 jaar. "Schiet niet op, Energieakkoord wordt zo geen succes". Mogelijk niet geheel ten onterechte, op de elfde van de elfde, start van het Carnaval: 11-11-2014...

Belastingdienst wil btw over eigen zonnestroom, coöperaties kunnen sluiten. "In het kort komt het standpunt van de belastingdienst hier op neer:" ... (rest: zelf lezen s.v.p. ;-) ). 25 oktober 2014. Duurzaamnieuws.nl.

Projecten zonne-energie onder druk. Er zal wel weer het nodige schuim op de lippen van investeerders gaan verschijnen: Er mag "volgens de Belastingdienst" géén btw voordeel worden doorgeschoven naar de postcoderoos deelnemers, maar het moet worden afgedragen aan het Ministerie van Financiën. Blixembosch Eindhoven, die pionierde met hun business-case, bijt in het stof. Jan Vos vd PvdA is van plan om Henk Kamp te fileren - die echter formeel niets heeft te maken met het innen of afdragen van btw of belastingen. NEEderland is voor de zoveelste maal een zonnestroom relletje rijker. Such is life. 25 oktober 2014. Eenvandaag.nl, met audio.

Belastingplicht voor de omzetbelasting. Tale-telling brief van Belastingdienst voor het Midden- en kleinbedrijf te Eindhoven met hun stellingnames over de belastingplicht bij postcoderoos projecten, in antwoord op verzoeken om opheldering door een van de eerste initiatiefnemers, Ernst van der Leij van Morgen Groene Energie (bekend van Blixembosch project Eindhoven). 13 oktober 2014. Op website van e-Decentraal.

Puzzelen met postcoderozen. Beschouwing van pionierende arbeid van Ernst van der Leij met "zijn eerste" PCR project, Blixembosch in Eindhoven (224 panelen). Wat echter niet (fysiek) "het" eerste leek te zijn zoals geclaimd, want een paar dagen eerder zou Batenstein in Woerden door Solar Green Point zijn opgeleverd. Wel lijken ze de eerste te zijn met een "officiële aanwijzing" door de Belastingdienst. Blixembosch is onderwerp van het artikel, de strijd van vd Leij met de Belastingdienst en de PCR voorwaarden wordt beschreven. Gehoopt wordt op belastingvrij investeren door de coöp participanten (zie echter latere bijdragen), om business case "rond" te krijgen. Als alles goed zou gaan en OK is, zouden er "in 2014 nog vele MWp" gerealiseerd kunnen gaan worden middels deze PCR "route"... (wat helaas niet is uitgekomen). September 2014, Energie+ 34(3): pp. 28-30 (Imke Hamacher).

Energieakkoord en de postcoderoos (zie ook persbericht). Alweer een zéér diepgravende studie, zoals we die kennen van Atrivé (eerder van "Zonnig Huren" project), in nauwe samenwerking met Soft Energy (Utrecht) voor uitwerking van het businessmodel. Gedetailleerd werden vijf business-cases voor PV uitgewerkt, van een 10 kWp project bij een Vereniging van Eigenaren tm. een vrije-veld installatie van anderhalve MWp. Bittere conclusie na zeer diepgaande berekeningen en gevoeligheidsanalyses (middels een "kansberekening optie"), te toetsen aan eigen invoer parameters in een downloadbare spreadsheet: De postcoderoos blijkt in alle onderzochte project scenario's economisch onhaalbaar, zelfs na toezeggingen van Henk Kamp over aansluiting. Er worden drie belangrijke barrières genoemd die opgeruimd dienen te worden (naast enkele andere, kleinere zaken): (1) te korte looptijd van tien jaar voor de regeling, (2) bereidwillige medewerking van energieleveranciers wordt als (te hoog / onacceptabel) risico gezien, (3) hoogte van de totale project vergoeding leidt tot een ongezonde business-case. Uitgebreide consultatie van marktpartijen leidde tot fundamentele, realistische input voor berekeningen. Het centrale document, Co-Creatie Business Case Postcoderoos telt 50 pagina's. Project trekker: Ronald Franken. Diverse documenten en spreadsheet op website Atrivé. 17 september 2014.

Aedes: ‘Kortingsregeling zonnestroom werkt niet in de huursector’. Huurders zijn extra de sjakie bij het fenomeen "postcoderoos": de business-case is voor hen eigenlijk niet eens rond te rekenen, dus ze kunnen wat MinEZ betreft buiten de duurzame samenleving worden geplaatst. Zoveelste rapportage van Atrivé en partners over de - voorspelbare - onhaalbaarheid van een leuk, maar slecht doordacht ambtelijk proefballonnetje. Met twee bijlagen (brief aan de minister en rapport). 9 september 2014.

Aan de slag met de Regeling Verlaagd Tarief. Handboek voor energie-initiatieven. Diepgravend onderzoek naar alle aspecten van de beruchte postcoderoos regeling. Onder omstandigheden kan de "business-case" uit, volgens de initiatiefnemers van Greenspread, maar de "standaard" opzet van 10 jaar korting voor 7,5 Eurocent/kWh ex btw is onhaalbaar (sic). Verder kan er "geoptimaliseerd" worden, maar dat zal per project verschillen, er moet niks tegenzitten, en leveranciers dienen zich flexibel en coöperatief op te stellen. Studie in opdracht van Provincie Groningen, 53 pagina's. 3 september 2014, Greenspread.

Wat als de saldering wegvalt – redden accu’s huurders en verhuurders? Terechte kritische analyse over het hoge risico dat in de huursector wordt gelopen mocht de saldering van zonnestroom bij hun huurders (fors) ingeperkt gaan worden. Overwegingen en getalsmatige impact "ingrepen", incl. theoretisch "dan maar een accu erbij" scenario. Uiteraard door de specialist op dit gebied, Zonnighuren.nl. 24 augustus 2015.

Financieel model voor collectieve solarprojecten. René-Pascal van den Boom en Oene Rozendaal van Avans Hogeschool (Den Bosch) hebben een spreadsheet ontwikkelt om businesscase postcoderoos (van een PV-dak bij een melkveehouder te kunnen laten uitrekenen, rekening houdend met een keur aan variabelen. 13 augustus 2014, Engineersonline.nl, resp. Energieplus.nl (7 aug. 2014). Presentatie op vakbeurs Energie 2014 in Den Bosch.

"Snoeien die roos!". Pleidooien om een eind te maken aan de trieste postcoderoos constructie worden steeds explicieter. Ditmaal van de Godfather van de "Zonnestroomverdeler", Christiaan Brester. 4 juli 2014.

Expertsessie Wij krijgen Kippen en Organisatie Duurzame Energie - ODE. De toekomst van Salderen. Verslag van bijeenkomst in de zomer, n.a.v. onderzoek door Stefanie van de Water van TU/E. Samenvatting, commentaar, en voorstellen, pdf, 13 pp. 12 juni 2014.

De salderingsregeling. Volgens de rekenaars bij ECN, met als meest opvallende (begin) paragraaf "Saldering wordt een voor de overheid oncomfortabele kostenpost". Genoemde bedrag is later, in 2016, door Wiebes (Min. Fin.) flink omhoog bijgesteld voor het jaar 2015. Marc Londo, ECN unit Policy Studies, 27 mei 2014. (NB: niet op ECN website terug te vinden, presentatie staat op website van Duurzaam PvdA ...)

"Zonder aanpassingen lijkt het onrealistisch te veronderstellen dat de regeling daadwerkelijk een bijdrage gaat leveren aan de doelstellingen voor 2020". Niels Muller, senior associate bij Loyens & Loeff over postcoderoos regeling, in interview voor The Solar Future conferentie. 20 mei 2014 (TSF NL VI).

Bommetje uit Eindhoven - belangrijke studie naar salderen ("netmetering") zonnestroom in Nederland. Uitgebreide bespreking op Polder PV, van fenomenale scriptie van Eindhoven UT studente Stefanie van de Water over de historie en financiële consequenties van de Nederlandse salderings-regeling voor zonnestroom. Inclusief postcoderoos deliberaties - en veel meer. 17 mei 2014.

Wat te doen als de hemel naar beneden valt (en salderen wordt afgeschaft)? Geslaagde poging om pros en contras (tweede mogelijkheid in de meerderheid) voor het afschaffen van "salderen van zonnestroom" op een rij te zetten, door Han Blok. Duurzaam Nieuws.nl. 11 mei 2014.

Algemeen Overleg Decentrale Energie 21 mei a.s. Duurzame Energie Koepel, brief aan Vaste Commissie voor Economische Zaken, met standpunten over Postcoderoos regeling ("Verlaagd Tarief"), de toekomst van salderen sensu lato, de dreiging van het slopen van het businessmodel "ontzorgingsconstructies door derde partijen op vreemde daken", en oproep borging investeringszekerheid. DuurzaamNieuws.nl. 9 mei 2014.

Boer-burger Energiecoöperatie biedt kansen. RVO opdracht businessmodel bij agrariër met 98,1 kWp postcoderoos project in contreien Weert (L.) doorgerekend door Arvalis. Dramatisch slechte uitkomst, bij "standaard" condities, en een fors optimistisch uitgangspunt van 950 kWh/kWp.jaar specifieke zonnestroom opbrengst (haalbaar, alleen in optimale situaties) komen de kundige rekenaars van Arvalis op een rendement van slechts 1,3% uit. Dat is echter nog zonder onderhoud (schoonmaken), en de coöperatie administratie moet ook nog professioneel zijn/worden geregeld, wat geld gaat kosten. De door RVO.nl (nota bene!) gedane suggestie dat "3,6%" rendement haalbaar zou zijn door het project te combineren met asbestsanering en uit te gaan van een "financiële restwaarde zonnepanelen" mag als uiterst fragenswürdig worden beschouwd (die misleidende suggestie is sowieso niet in het document te vinden). (a) de "zonnepanelen voor asbest" regeling is de facto een nationale subsidie en zou derhalve niet met de postcoderoos regeling mogen worden gecombineerd. (b) lang niet alle PCR project lokaties hebben asbest (eterniet) bevattende daken. Dus het lijkt er op dat RVO hier een scheve schaats heeft gereden met het kunstmatig proberen op te krikken van het belachelijk lage, door Arvalis berekende financiële rendement voor de coöperatie... Introductie op RVO.nl site. 8 mei 2014, rapport zelf hierboven gelinkt.

Woekerproducten in de energiemarkt. Wederom lezenswaardige column van Greenspread CEO Jan Willem Zwang over de dubieuze hoge financiële rendementen die in de duurzame energie markt worden voorgespiegeld bij diverse "postcoderoos" ("Verlaagd Tarief") projecten in Nederland. In de blog sectie daar sowieso meer scherp geschreven stukken over allerlei "toestanden" in het energiewereldje. Opinie pagina Greenspread. 28 april 2014.

‘Overheid blokkeert juist lokale zonne-energieprojecten’. Impressie van te bespreken "hot matter", de steeds grotere administratieve problemen waar coöperaties mee geconfronteerd worden bij een poging #postcoderoos projecten te realiseren. Slechts 1 uitzondering, het 100 procent commerciële Zonnegrond.nl, wat gouden eieren lijkt te beloven. Persbericht The Solar Future NL. 23 april 2014.

Kink in de kabel bij lokale groene energie. Teleurstellende eerste resultaten bij de - beruchte - postcoderoos. O.a. Zonline is al afgehaakt: "Het loont de moeite niet". MinFin. stelt dat er niet teveel getornd mag worden aan energiebelasting inkomsten. Financieele Dagblad. 22 april 2014 (op site Zonline).

Hoe rooskleurig is de Postcoderoos? Afgezien van de blijvend leuke taal-spielerei een serieus en goed doorwrocht stuk met de actuele stand van zaken rond dit typisch 'ollandsche fenomeen, van de hand van Frank Boon van alweer zo'n taalkundig hoogstandje, het (ook typisch?) Amsterdamse initiatief "Wij Krijgen Kippen". Interessante content, zoals zoveel op die site vol decentraal lekkers: Hier Opgewekt punt nl. 17 april 2014.

WatTpiekT Assen bedenkt nieuw concept voor collectieve zonnepanelen. Vervolg op eerdere blog, met "creatieve combi" van postcoderoos regeling en energielabel verhoging betrokken huurders. Nader uitgewerkt. Met verklaring betreffende het zeer ingewikkelde "business-model", en twee ook uitermate complexe spreadsheets... Blog Nudge.nl, 16 april 2014.

Postcoderoos: een opmaat voor duurzaamheidsbelasting? Ronduit fascinerende mailwisseling tussen de beroemde Nicolaas van Everdingen van Plushuis.net met niemand minder dan Minister Henk Kamp van Economische Zaken. Waarin de heer Kamp alweer in heel wat scherpere bewoordingen laat merken dat Nederland afstevent op het afbreken cq. vernietigen van de al bijna 9 jaar officieel bestaande salderingsregeling voor zonnestroom. Die, de napoleontische salamitactiek van EZ indachtig, gewoon stapsgewijs vervangen gaat worden door het construct wat is verzonnen voor de "postcoderoos": een "vaste" belastingkorting. Die echter, wat Kamp natuurlijk dood-zwijgt, elk jaar naar beneden gewipkipt kan gaan worden, al naar gelang het - meestal niet al te beste - humeur van de belasting ambtenaren. Ga daar maar eens een "terugverdientijd berekening" op maken... Wij Krijgen Kippen. 14 april 2014.

Ron Verschoor - 'Zonnegrond is hét concept wat inspeelt op het fenomeen postcoderoos'. Kort interview met een van de uitvoerende directeuren van Zonnegrond B.V. "Zonnegrond werkt als een volkstuin en in plaats van groente wekt men groene stroom op". Website The Solar Future NL. 1 april 2014.

Postcoderoos (energiecoöperatie) of panelen op eigen dak? Ben Alders van Solar Value (Van de Zon B.V.) over de "dunne" business-case genaamd postcoderoos. De "postcoderoos wel rendabel te krijgen is (met een heeeel slanke organisatie en beheer), maar dat de postcoderoos geen alternatief is voor zonnepanelen op je eigen dak, als je die mogelijkheid hebt". Op eigen weblog. 18 maart 2014.

WatTpiekT Assen, postcoderoos en corporaties. Je zou dit enerzijds een extreem creatief voorstel kunnen noemen om nog iets van een "postcoderoos constructie" te kunnen maken. Anderzijds kan dit plan ook best binnenkort in het Museum voor Krankzinnige en Geflopte Postcodenetelrozen worden bijgezet. Poging om het "niet haalbare" concept zonnestroomcentrale op daken binnen "een postcoderoos" te combineren met financiën verkregen uit energielabel verhogingen van aanpalende panden van een potentieel geïnteresseerde corporatie. Opvallend statement in het fraaie epistel: "We hebben zo’n veertig rekenmodellen opgesteld en komen altijd uit op een terugverdientijd van zeventien tot twintig jaar". Op blog Hieropgewekt.nl. 28 feb. 2014.

Discussie rond “ontzorgen bij zonnepanelen”. Vanuit huursector bezien bekijkt Maarten Corpeleijn de turmoil rond Henk Kamp's "interpretatie" van het zogenaamde "voor eigen rekening en risico" exploiteren van zonnepanelen op "vreemde" daken. En sust de gemoederen voor wat betreft de meeste - al langer bestaande - constructies bij PV op huurwoningen. Op blog van Zonnig Huren. 17 februari 2014.

Het SER Energieakkoord. Ambitieus en visionair of een werkbaar compromis? Inhoudelijke bespreking en perspectief van het meest "besproken" energie akkoord van het laatste decennium. Incl. voors en tegens van de beruchte postcoderoos constructie. Participatiemaatschappij Oost Nederland NV. 14 februari 2014.

Stilstand of vooruitgang? De beste blogger op dit gebied, Henri Bontenbal natuurlijk, strooit zout in de open wond genaamd "postcoderoos", geeft aan wat de vele risico's zijn rond projecten die van die constructie gebruik willen maken, en legt de schuld van de creatie van dit nieuwste ambtelijke gedrocht deels neer bij de medeondertekenaars van het Energieakkoord: de partijen die decentrale energie opwekking tot hun "domein" rekenen. Pleit voor een "bijsluiter" bij met name commercieel getinte #postcoderoos proposities. 11 februari 2014.

Belastingdienst draait ook terug. Organisatie voor Duurzame Energie. BTW over eigen opwek, de reactie van Henk Kamp, en de "terugdraaiende" beweging van de Belastingdienst in deze heikele materie. 7 februari 2014.

Beantwoording Kamervragen over energiebelasting, btw en salderen. Brief Min. Economische Zaken over de ingrepen in het "ontzorgingsmodel" en het heftig bestreden standpunt over "het voor eigen rekening en risico" moeten exploiteren van PV-installaties op vreemd dak om te voorkomen dat er energiebelasting over de "afdracht" aan de eindverbruiker dient te worden betaald. 6 februari 2014.

Een business case van de postcoderoos. Publiekelijk gedeelde spreadsheet (eind januari 2014), commentaar, en reacties daarop, van Sven Pluut, bekend geworden van het 1miljoenwatt project op Euroborg Groningen, onder het platform Zonnepanelen Delen. Een Ridderorde waard, wat mij betreft. Aanbevolen!

Zonne-energie: overheid laat kans voor nieuw streekproduct liggen. Melkveehouders belemmerd in verbreding van de landbouw. Verslag van project MijnDakJouwDak. Zeer uitgebreide en diepgaande analyse van Den Haneker, organisatie die 74 pagina's lang diep ingaat op de talloze pitfalls van PV projecten op "vreemde daken", de postcoderoos regeling, financiële aspecten, e.d. (daarbij ook Polder PV citerend). Komt tot conclusie dat, alle creativiteit ten spijt, een volwaardige regeling niet bestaat, en dat opzet eigen project kansloos lijkt met huidige regelgeving. 14 januari 2014.

2014 ^^

Saldering en zelflevering van zonnestroom. Wido van Heemstra van Agentschap NL over alle ins & outs van "de nieuwe businessmodellen", voorwaarden, inperkingen, en noem maar op over "salderen voor de meter", inclusief het typische 'ollandsche fenomeen "postcoderozen". Ga eerst even zitten voordat u plannen maakt... Presentatie tijdens Sunday 2013, Den Bosch, 20 november 2013.

Extra bureaucratie voor buurtenergie? Coöperatie Zon op School (Amersfoort) is niet van plan te participeren in postcoderoos projecten gezien extra bureaucratie en kosten, en gaat het met eigen model met zichttermijn 23 jaar op eigen houtje proberen. Op scholen, met zonnepanelen gecrowdfund door ouder e.a. belangstellenden. 10 november 2013.

Ingezonden brief aan SER partijen [pdf] omtrent "verlaagd EB tarief (zonnestroom) salderen voor de meter". Uiteraard weer een fraai stukje werk van "project trekker" Henri Bontenbal die inmiddels als een van de best ingevoerde specialisten gezien kan worden inzake "energiebelasting" gerelateerde kwesties. Ditmaal heeft hij samen met 3 ondernemers (Sven Pluut, oprichter Stichting 1miljoenWatt, Jan-Willem Zwang, directeur Green Spread, en Chris Goemans, eigenaar VanAtotZon), en de nieuwe voorzitter van windcoöperatie De Windvogel, Siward Zomer (ook met eenmans-bedrijfje), in 7 punten uit de doeken gedaan waarom het fel bevochten "salderen voor de meter" nogal wat voeten in de aarde zal gaan krijgen. En wordt er gesuggereerd om voor die trajecten een aparte categorie binnen de "SDE+" regeling op te tuigen. Intro zie hier (19 aug. 2013). Brief zelf is al van 25 juli 2013.

Btw-aftrek zonnepanelen. Grondige analyse van de nieuwste vermeende voordelen voor zonnestroom producerende burgers en bedrijven a.g.v. de veelbesproken - en als vanouds slecht begrepen - uitspraak van het Europese Hof van Justitie op basis van een bodemprocedure aangespannen door de Oostenrijker Fuchs. Argumenten voor en tegen m.b.t. het thema, zijn (in Nederland) particulieren "BTW plichtig" voor zonnestroom, en wat zijn de mogelijke gevolgen in situaties waarbij er "gesaldeerd" wordt. Wordt later verder op ingegaan zodra er meer duidelijkheid komt van de Belastingdienst. Register Belasting Adviseurs, Bureau Vaktechniek, auteur Dr. R.N.F. Zuidgeest, juli 2013. Link opgave Henri Bontenbal dd. 16 juli 2013.

Belastingkorting vóór meter alleen voor zon, niet voor wind... Volgens Jurgen Sweegers info van #SER onderhandelaar Joris Wijnhoven Greenpeace, komen resultaten neer op nog 4 jaar (verzekerd) salderen achter de meter (= "klassiek"), met verlenging tot 2020. Echter, als het storm loopt (inkoppertje) overgangsregeling, waarvan "karakter" en inhoud onbekend blijft. "Kropje sla salderen" ("voor de meter", "het nieuwe salderen", voor collectieven interessant) met 7,5 cent/kWh "korting" op de energiebelasting. Die is anno 2013 11,65 ct/kWh ex BTW (= 14,10 ct/kWh incl. BTW). Dat zou dan slechts 4,15 ct/kWh ex BTW = 5,02 ct/kWh energiebelasting incl. 21% BTW worden voor "de leden van een energie coöperatie" die bijv. zonnestroom opgewekt "op een vreemd dak" zouden willen gaan afnemen. Beperking opwekking in de buurt, uitgaande van een zogenaamde "postcode-roos". 12 juli 2013.

Voors en tegens van zelflevering Henri Bontenbal zet het allemaal nog eens bij en tegenover elkaar: wat zouden we er beter van worden en waar liggen de gevaren? Energieplus.nl, 2 mei 2013. Ook te raadplegen - uiteraard - op zijn eigen blog, entry onder 3 mei 2013. Overigens: een uitmuntend, en gebalanceerd artikel over een van de heetste politieke energie thema's van dit tijdsgewricht.

Economische Zaken: “Onbeperkt salderen vanaf 1 juli” e-mail interview over aankomende "geplande" wijzigingen m.b.t. "onbeperk salderen" en "incentive voor coöperaties" met verlaagde EB tarief. Onbeperkt salderen wordt al door bijna alle leveranciers de facto gebezigd (Stichting Zonne-energie Wageningen). Energieoverheid.nl, 18 april 2013.

Saldering I: 70% van duurzame energie-initiatieven kan niet uit de voeten met postcode-gebiedjes Eew.net stoomt door met goede beschouwingen over "salderen nieuwe stijl". Eerste deel van analyse hoe er gedacht wordt over de uitvoerbaarheid van de - nu al beruchte - "postcodebloem" van EZ (niet als zodanig benoemd in artikel). Deel 2 achter pay-wall. Jurgen Sweegers, 17 april 2013.

Berekening van Kluin klopt niet; hoeveel loopt de staat mis door saldering achter de meter? Ook Energieenwater.net bemoeit zich er tegenaan, en doet Kluin's bierviltje berekening (zie art. 25 maart 2013) nog even over. Waar ook kanttekeningen bij zijn te plaatsen, maar dat kun je overal bij doen binnen de zeer "vloeibare" kaders van middeleeuwse, volstrekt ontoereikende wetgeving. Jurgen Sweegers, 11 april 2013.

De ondoordachte zelfleverlobby GreenSpread gooit een extra zware knuppel in het "salderen light" hoenderhok en meent dat met hun businessmodel zelfs grote PV-parken, met extern geld van zowel private als bedrijfsmatige "crowd-funders" gefinancierd en al gerealiseerd kunnen gaan worden. Zonder "kropje sla wetgeving"... Jan Willem Zwang, 8 april 2013.

Reactie op Igor Kluin: fundamentele discussie over zelflevering nodig Henri Bontenbal blijft "vlammen" en countert Kluin wederom in een scherpe (en noodzakelijke) analyse. Derving energiebelasting blijft een groot probleem, en is absoluut niet uit te vlakken. Een veel fundamenteler discussie is nodig. Henri Bontenbal's blog, 29 maart 2013.

Probleem energiebelasting zelflevering opgelost Wederom Igor Kluin (van Qurrent) die zich kennelijk aangevallen voelde over zijn vorige blog over "energiebelasting-vrij zelf opwekken" (ook "op afstand/voor de meter"). En voor de gelegenheid een bierviltje berekening doet, waarmee hij uitkomt op een zeer grove schatting van 344 miljoen Euro derving aan energiebelasting inkomsten voor de Staat in 2020 (0,2% van de dan veronderstelde Staatsinkomsten) in een (ondenkbaar) "gunstig" DE ontwikkelings-scenario. Dat bedrag is trouwens fors hoger dan wat Planbureau voor de Leefomgeving of - in detail berekening - Henri Bontenbal hebben berekend. Energieplus.nl, 25 maart 2013.

Hoe overtuigend is de krop-sla-analogie? Henri Bontenbal in een van vele gezond kritische bijdragen over aannames in de DE scene die helemaal niet zo voor de hand liggen als je zou (willen) denken. Henri Bontenbal's verhelderende blog, 22 maart 2013.

Wat kost salderen de schatkist? Henri Bontenbal op zijn best: fileert getalsmatig en op verantwoorde wijze wat "ongelimiteerd salderen van zonnestroom" zoal voor gaten in de zakken van het Ministerie van Financiën zou kunnen gaan branden. Henri Bontenbal's blog, 27 februari 2013.

EZ snoert decentrale energie de mond Igor Kluin (Qurrent) klapt uit de school over "geheim" te houden afspraken over ondersteuning van decentrale energie, waaronder het bloedhete pijnpunt "belasting op zelflevering". EZ zou de zaken via de SER besprekingen proberen te frustreren door via snel aan te passen wetgeving "salderen voor de meter" met een "lager" energiebelasting tarief te beprijzen (zoals Rutte/Samsom zouden zijn overeengekomen), waarbij Kluin en anderen dat als "nihil tarief" in Wet terug zouden willen zien. Kluin vermoedt bewuste sabotage bij EZ. Zie ook reacties op dit stuk, er onder. Energieplus.nl, 18 februari 2013.

Onbeperkt salderen per 1 juli 2013 (update) En de discussie over wat "salderen" cq. "het nieuwe salderen per 1 juli 2013" (wetsvoorstel) nu precies inhoudt woekert voort. Ditmaal in een update op de website Energieoverheid.nl. Er wordt een scheiding aangebracht tussen de "leveringspost" en de "energiebelasting" die verschillend zouden moeten worden "gewaardeerd", en verschillende effecten (zouden) hebben. Ook de specialisten (?) kennen hun termnologie kennelijk niet goed genoeg. Polder PV reageerde. Energieoverheid.nl, 13 februari 2013.

Pas op of Einstein steekt zijn tong uit! Martijn Messing (Energie Dongen, voorzitter van de Stichting Energietransitie Nederland) wil systeemcrash, haalt Einstein er bij, en vreest dat gepruts in de marge met salderen, energieakkoord, en "experimenten" e.d. niet het gewenste resultaat zal hebben. Daar kon hij wel eens gelijk in krijgen, maar hij moet zelf ook niet met "energienotaloze" woningen komen als hij netbeheer nog wat inkomsten wil gunnen... Energie+, 4 februari 2013.

Ministeries trachten duurzame lokale energie te saboteren Analyse van vermeende sabotage tactiek van Min. EZ om SER overleg "Nieuwe energie in NL" op decentraal gebied de loef af te steken en hindernissen op te werpen door nieuwe Wetgeving er door geramd te krijgen. Heeft weliswaar wat "complot theorie denken" trekjes (daar hebben EZ en Den Haag dan ook voor de volle honderd procent zelf schuld aan), maar er zitten ook op het gebied van het "nieuwe salderen" beslist enkele belangrijke pijnpunten in het essay. Waar de zwerende vinger op wordt gelegd. iNSnet, auteur Peter van Vliet, 5 mei 2013.

Kritische vragen over onbeperkt salderen Korte impressie van reacties oppositiepartijen m.b.t. nieuw (zeer complex, en met veel vraagtekens omgeven) wetswijzigings voorstel E-Wet. Jansen (SP) vindt alleen gemeenschappelijke voorzieningen salderen veel te weinig. CDA zie gevaren m.b.t. interpretatie onduidelijkheid en uitvoeringsperikelen. PVV vindt dat veel te veel partijen geen belasting meer gaan betalen, en wil weten wat er nu weglekt. SC Online 30 januari 2013.

Naïviteit rond regeerakkoord Blog bijdrage van Jan Willem Zwaag van Green Spread en InEnergie op Energie+ website. Over een bezoekje van een medewerker van brancheorganisatie Energie Nederland, en de heftige tegenstellingen m.b.t. het thema "zelfleveren" van zonnestroom. "De vraag is nu wie van ons tweeën naïef blijkt te zijn". Ik denk dat ik het antwoord wel al weet. Lezen! 21 januari 2013.

Van de verbruiker betaalt naar de kleinverbruiker betaalt Bijdrage van econoom Krispijn Beek over de "onrechtvaardigheden" rond de wijze van innen van energiebelasting. Die echter ook als "prettig bij-effect" heeft dat zonnestroom via salderen al hartstikke rendabel is en een zeer goede investering oplevert. Dus: als er aan de EB gemorreld gaat worden, is collateral damage niet ondenkbaar voor de bestaande populatie saldeerders... Polder PV wordt geciteerd n.a.v. zijn berekening dat per 1 januari 2013 salderen in Nederland veel gunstiger is (geworden) dan met een nieuwe PV-installatie in Duitsland via de flink omlaag gekrikte Einspeise Vergütung. 2 januari 2013.

2013 ^^

Duurzaam opgewekte elektriciteit per 1 juli 2013 onbeperkt salderen met eigen verbruik Erik van der Steen, energierecht specialist Boot Advocaten, over "onbeperkt salderen" (dus ook boven 5.000 kWh/jaar netinvoeding) en aanpassing Elektriceitswet die gezien kan worden als een "verruiming" van de salderingsregeling onder kleinverbruikers (max. 3x80 ampère), maar waar technische invulling nog lang niet duidelijk is - hier ook niet besproken. Geen datum (vermoedelijk eind 2012?).

Thijs de la Court (o.a. LochemEnergie) over het lobbywerk met het Ministerie van Financiën om te gaan morrelen aan de energiebelasting structuur om coöperaties "kropje sla" te mogen laten salderen met zonnestroom (e.a. kleinschalige hernieuwbare energie "in de nabijheid"). Complicaties genoeg. Doet u mij maar het Duitse systeem. 20 december 2012.

Salderen gaat fout lopen bij ongebreidelde capaciteitsgroei N.a.v. het voorbeeld Denemarken, waarbij a.g.v. salderen van zonnestroom met een zeer hoog all-in kWh tarief met een hoge belastingdruk, de afzetmarkt explodeerde - en de energieminister besloot om hardhandig te gaan ingrijpen in de regeling voor nieuwe installaties. 17 december 2012.

Notitie 'salderen vóór de meter' [pdf]. Opmerkelijk en gedetailleerd document van jurist mr. Edgar Wortmann (Elannet B.V.) en drs René van der Vegt (VDV Energy B.V.), mogelijk gemaakt door Qurrent Renewable Energy B.V., over de juridische implicaties van het fenomeen "zelf [duurzame] stroom opwekken" achter dan wel vóór de meter. Met als leidraad drie "principes", gelijktijdigheid, verantwoordelijkheid, en nabijheid. En een gewenste combinatie van die drie principes. Curieus dat juist in Nederland, wat op zoveel vlakken, elektriciteit incluis nog zo extreem weinig voorstelt op duurzaam gebied, er zo'n "probleem" wordt gemaakt van het nog marginale en extreem fijn verdeelde fenomeen decentrale invoeding op het net. Terwijl ongecontroleerd zwaar "gebruik van dat net" kennelijk geen issue is of hoeft te zijn. Interessant is de uitgebreide bespreking van 6 pagina's zonder meer. Gevonden op: Nederland Krijgt Nieuwe Energie.nl. 15 november 2012.

Masterclass Zonnestroom en de Nederlandse wetgeving Deel I: De regels. Voormalig SenterNovem medewerker Job Swens, voor zichzelf begonnen (J-OB - Joining Objectives, Rotterdam), is een van de "diepgravers" in de mistige Nederlandse energie wetgeving (met name: elektriciteit). Hij gaf tijdens Sunday 2012 een zogenaamde "masterclass" waar hij o.a. vijf "saldeer situaties" met zonnestroom nader belicht. Stukken van de presentatie werden overigens geschreven door Sierk Hennes van Greenchoice, en Michel Chatelin van Eversheds Faasen. Pdf op website Sunday 2012, 7 november 2012.

Salderen ‘light’ onder voorwaarden, goede stap voor groen zegt Greenchoice Waarin het "groenste" energiebedrijf van allemaal het "nieuwe salderen" (kropje sla model, maar wel, i.t.t. wat was gevraagd, met een "lagere te betalen energiebelasting/kWh" waarvan de hoogte nog helemaal niet bekend is) een goeie zet vind. En waarbij ze schijnen te denken dat de VIER genoemde partijen die betrokken zouden raken bij de uitvoering - nog exclusief participerende project ontwikkelaars die marge willen maken - vast wel in kannen en kruiken zal komen. Waar Henri Bontenbal van het bekende duurzame blog terecht een kanttekening bij zet in een "tweet" van 5 november 2012. 31 okt. 2012.

Investeren in zonnepanelen voordelig Intrigerende berekeningen voor ondernemers die vet van bil willen gaan met "onbeperkt salderen" met zonnepanelen onder een kleinverbruik aansluiting (max. 3x 80 Ampère), van Alfa Subsidieadviseurs. Hoogst merkwaardig is de berekening met het niet bestaande construct "vermenigvuldigen met Wattpiek/kWh". Bedoeld wordt waarschijnlijk "delen door de specifieke opbrengst in kWh/kWp.jaar". Waarbij er uitgegaan wordt van een extreem conservatief niveau van 800 kWh/kWp.jaar. Verder zonder meer interessant, al komt dit bureau met hun methodologie uit op een terugverdientijd van 13 jaar, zelfs met meename van EIA EN KIA subsidies. Wat voor veel ondernemers wel even "slikken" zal zijn. 27 september 2012

INGEZONDEN BRIEF: Noodwetjes zijn we heel erg goed in, in dit prutslandje Jurgen Sweegers van Energieenwater.net publiceerde wat "pittige" stukken tekst uit enkele mails die Polder PV naar hem stuurde n.a.v. "creatieve" benadering van het fenomeen "voor de aansluiting om salderen" (zie link Sweegers van 12 sep. 2012). Neem er een borrel bij. 25 september 2012.

Wie creëert bakstenen? Ook CO2 emissie"rechten" adept Sjak Lommers bemoeit zich er weer tegenaan, en houdt wel van wat reuring in de tent ("Netbeheer Nederland wil collectief salderen van zonne-energie, wat de overheid potentieel EUR 4 mrd/jaar kan gaan kosten."). Column op Energeia, 18 september 2012.

Jurgen Sweegers kronkelt in alle mogelijke bochten... Om "salderen voor de meter" nu al "is toegestaan" te verklaren. Kronkelt u met hem mee? (artikel is lang niet volledig wat de "historie" van "salderen" betreft...), 12 september 2012.

Eerdere berichtgeving:

Een kort stukje "vroege historie" van artikel 31-c in de Elektriciteitswet Bijdrage webmaster PPV (a.k.a. "zonnigtype") op GoT, 12 september 2012
Voormalig EZ SG Pieter Boot lijkt gederfde energiebelasting te onderschatten Analyse van een citaat van deze tegenwoordig bij het PBL werkzame energie tycoon (dd. 4 september 2012) door de webmaster van Polder PV.
Zonnepanelen op het dak: van wie zijn ze eigenlijk? Ook relevant in mistige dan wel creatieve "kropje sla salderen met zonnepanelen op andermans dak" constucties. De juridische vraag beantwoord advocaat Michel Chatelin - misschien niet naar ieders tevredenheid... 21 augustus 2012, op Energie+ website.
Salderen sleutel of eendagsvlieg? Bijdrage van Han Slootweg, 9 juli 2012, op Energie+
“Zonne-energie: liever saldering dan subsidie” Bijdrage van Michael van Dorp, 3 juli 2012, op EnergieOverheid.nl
Zonnepanelen, BTW en banen Terecht kritische bijdrage van specialist Henri Bontenbal over de vermeende werkgelegenheids-effecten van "BTW" maatregelen, toestaan "zelflevering" constructies (de beroemde "kropje sla" modellen), e.d. op toename van banen in de PV-sector. Moet gelezen worden! 30 juni 2012
Atsma akkoord met saldering experimenten onderzoek O.a. bij flat daken. Experimenten! 7 juni 2012
Wim Sinke over heet thema salderen van zonnestroom Salderen nog steeds nodig, maar dan als brug naar systeem van salderen voor zelfverbruik, naast aparte prijs voor overschot. Video NewEnergy.tv, 7 juni 2012
Polder PV tijdens TSF NL '12 over o.a. salderen van zonnestroom. Video NewEnergy.tv, 3 juni 2012
Salderen is - op termijn - "killing". Terechte kritiek van zonneprof Wim Sinke op de "houdbaarheid" van het salderen van zonnestroom in een land met een - nu nog saldeerbaar - absurd energiebelasting tarief op stroom. Achtergronden van het eeuwige subsidiegez**k tijdens The Solar Future NL '12 in Haarlem, artikel Energeia 25 mei 2012 (op Eendragt-zon.nl)
Salderen op afstand Terecht kritisch commentaar van Jan Willem Zwang van Greenspread op de toekomst van "het kropje sla model" bij grote PV-parken, 25 april 2012. Let ook op reactie Polder PV. Ook verschenen in Financieele Dagblad.
"Waarheen leidt de weg van decentrale energiemotie Van der Werf?", bijdrage van Energeia, 6 april 2012.
Verhagen trapt Samsom de hoek in: salderen buiten aansluiting om no way! Bijdrage Polder PV, 30 november 2011.
"Collectief energie opwekken moet belastingvrij", volgens Paulus Jansen van de SP, 21 november 2011.
Lekker door salderen maar weer. Bespreking van de brief van Weekers (VVD) op Polder PV, over acceptatie van mogelijkheid dat er meer dan 5.000 kWh gesaldeerd "kan" worden, mits verbruik > opwek, 17 november 2012.
Onbeperkt salderen: mag dat? Prima bijdrage van Henri Bontenbal over de juridische nooks and crannies van het "salderen nieuwe stijl", op zijn uitstekende privé blog, 14 mei 2011.

Wet- en regelgeving nogmaals doorgelicht (geen garanties op "standvastigheid", het is "vloeibare" materie)...
Volgens Stichting Zonne-energie Wageningen (update 14 november 2012, "Salderingsoverzicht 2012")
Salderingsoverzicht van InEnergie (bij 25 energieleveranciers, particulier en zakelijk status augustus 2012)
Volgens uitvoerend Agentschap NL (update 13 juli 2012, "Zonnestroom en de Nederlandse wetgeving")

Gevolgen van (nieuw) beleid:
Ex-ante evaluatie van Green Deals Energie (juni 2012, Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag - Salderen van zonnestroom in diverse Green Deals op de keper beschouwd. Rapport 67 pp.)

Andere nuttige overzichten (zelfde waarschuwing):
Dossier salderen via zoekwoord salderen op goed ingelicht portal Energeia. Tientallen artikelen, al sedert 2001. Achter Pay-wall.
Dossier salderen op meest bekende zonne-energie portal van Nederland, dat van Solar Magazine
Dossier salderen op web portal Energie Overheid
Salderen van zonnestroom volgens Duurzame Energie Wiki (Paul Cornelissen).
Salderen volgens Zonnestroom Producenten Vereniging (ZPV)
Salderen, terugleveren, zelfleveren volgens de privé blog van Henri Bontenbal
Salderen en zelflevering volgens Wij Krijgen Kippen uit Amsterdam. Veel links.
Salderen voor de meter: een grijs gebied groen maken goed doordachte, inhoudelijk sterke analyse van de problemen rond het "moderne" (buiten eigen aansluiting om) salderen door de initiatiefnemers achter www.1miljoenwatt.nl
Zelflevering & Saldering. Uitleg volgens Hier Opgewekt, 14 november 2012)

Kropjes sla: "community net metering", "aggregated net metering", "virtual net metering", "group net metering". Ook wel: "zelflevering american style". Op Renewableenergyworld.com (7 aug. 2012).

Veel gestelde vragen over teruglevering (en salderen) volgens commercieel bedrijf LTO Commerce
"Onbeperkt salderen" volgens commercieel bedrijf The Sunshine Company
("Onbeperkt") Salderen zonne-energie volgens commerciële leverancier BudgetEnergie (wolf in schaapskleren: is het oude Atoomenergie.nl)

http://www.zelflevering.nl al een tijdje actief, maar alle links lijken dood te lopen... (dd. 12 juli 2012)

Linkpagina (deel 1) gestart op 10 juli 2012.

Splitsing in deel 1 en 2 dd. 11 februari 2024