Nieuws P.V. pagina 76

meest recente bericht bovenaan

2 juni 2011 - 8 juli 2011

Voor belangrijke "highlights" voor ons PV-systeem, zie pagina nieuws_PVJSS22.htm

8 juli 2011: "Oude" tijden in een nieuw jasje: SDE "+" tombola al weer klaar, impact PV groot vraagteken. Gelukkig is de "maatschappelijke pijn" over EL&I's nieuwste subsidie gedrocht met Grote Belangen Smeerolie alweer over, al zullen velen dat niet zo durven zeggen. Natuurlijk wel onder het voorbehoud dat de 600 projecten die aalgladde EL&I zegsman Verhagen trots noemde in zijn reclame boodschap in het Financieele Dagblad over de SDE "plus" daadwerkelijk zullen "mogen" doorgaan. Want er zijn nog wat ambtelijke "hobbels" te nemen, voor alle ingediende projecten.

De SDE "+"* zou in een record tempo van 5 dagen sinds de officiële openings-dag 1 juli 2011 door het anderhalf miljard Euro grote budget voor 2011 zijn gegaan (Verhagen zelf stelt zelfs dat er binnen een dag zoveel projecten zouden zijn ingediend dat alleen al op die dag bijna het hele budget zou zijn opgebruikt). En "dus" zou die met weer dikke pakken Staatscourant papier "gezegende" subsidieregeling numero zoveel alweer dicht mogen. Tenzij er onfrisse zaken met die paar honderd aanvragen (Verhagen: "belangstelling blijkt overweldigend") gaan gebeuren in de handen van de vlijtig rode pennen hanterende Agentschap NL ambtenaren. Want die hebben wettelijk de mogelijkheid gekregen om door hen bevonden "niet haalbare" aanvragen, of aanvragen waarvan de kosten/baten berekeningen volgens hun economische logica (dan wel door politieke druk bepaald) "niet zouden deugen" alsnog af te gaan wijzen. Zodat alsnog een tweede ronde in zou "kunnen" gaan.

* Onduidelijk blijft waar die "plus" in "SDE+" dan wel voor zou moeten staan, misschien wel omdat de Staat er straks geen cent meer aan hoeft uit te geven en wij arme burgers per 2013 direct zullen moeten gaan schokken. Wie weet wel een oneindig interessante geldstroom van de hard werkende burgers via de Staat naar de grootste energie piraten met groenwas projectjes... De anderhalf miljard Euro is trouwens fifty-fifty verdeeld over de opties "hernieuwbare elektriciteit", resp. "hernieuwbaar gas". Verhagen mag in zijn handen wrijven: er is voor maximaal 9 Eurocent/kWh basisbedrag of 62 Eurocent/m³ groen gas ingeschreven. Goedkoper kunnen "we" het niet maken in het land van de Grootgrutters...

Kijk ons toch eens goed bezig zijn
Verhagen is in ieder geval zo blij als een kind over zoveel voortvarendheid bij ondernemend Nederland bij wat hij ditmaal een "veiling" is gaan noemen voor duurzame energie projecten. Dat klinkt wat onschuldiger dan een tombola, maar u en ik weten wat het doel is van een veiling: zo goedkoop mogelijk aan je waren zien te komen die, dat vertelt Verhagen er weer niet bij, gewoon de invulling van een door Europa opgelegde verplichting betreffen. Wat de kwaliteit van de ingediende projecten is wordt er ook niet bij verteld (de zucht naar "zo goedkoop mogelijk" doet het nodige vrezen), en wat de sociale impact van de te implementeren installaties is zal een neoliberale regering helemaal een rotzorg zijn. Want die kennen de betekenis van het woord "sociaal" al lang niet meer. Verhagen sopt dat het een lust is en kraait zelfs van de hoogste toren dat hij "buitengewoon plezierig verrast" was door het feit dat er bij genoemde 600 projecten er "veel" PV projecten zouden zitten, wat de "kritiek" zou ondergraven dat er in de eerste fases alleen maar biomassa bijfik en windenergie op land projecten ingediend zouden gaan worden.

Verhagen vertelt verder niet veel nieuws en heeft het niet over hoeveel PV projecten het dan wel zou betreffen (in SDE 2008-2010, door zijn bloedeigen Ministerie in het leven geroepen, waren er volgens Agentschap NL op 1 maart 2011 nog 14.507 beschikkingen over, alleen al voor SDE 2010 waren er 52.000 aanvragen binnen gekomen bij Agentschap NL... ). Ook zegt hij niet hoeveel van die projecten, die voor een basisbedrag van 9 Eurocent/kWh minus een correctiebedrag (afgelopen twee jaar: 5,3 Eurocent/kWh), neerkomend op een hondenfooi van 3,7 Eurocent/kWh zouden moeten gaan meedingen. Of hoeveel aangevraagde MWp capaciteit met die specifieke aanvragen gemoeid zouden zijn. Weliswaar konden genoemde aanvragen voor een "ongelimiteerde capaciteit" opteren (de beruchte 100 kWp cap uit SDE 2009-2010 is komen te vervallen), je zou dus in theorie - als je daarvoor al de vergunningen zou kunnen krijgen - met vele Megawattpieken in het rond kunnen gaan smijten. En weliswaar kon je aanvragen voor projecten die een maximale subsidie voor een verhoogde cap van 1.000 kWh/kWp.jaar konden krijgen (was in SDE 2008-2010 een schandalige 850 kWh/kWp.jaar, die inmiddels dus stilletjes ter facilitering van De Grote Jongens onder het vloerkleed is geveegd). Maar 1.000 kWh/kWp.jaar halen gemiddeld genomen vooral vlekkeloos werkende PV-installaties met gunstige oriëntatie in de kustgebieden van Nederland. En ruimte voor zeer grote vrijeveld systemen is in Nederland dun gezaaid, vooral in het dichtbevolkte westen. Zeer grote dak installaties zijn een potentieel toepassingsgebied, maar deze zijn weer duurder qua toepassing dan vrije-veld installaties van vergelijkbare grootte. Waar het extra geld dan verdiend zou moeten gaan worden is een raadsel, gezien de absurd lage incentive waarop wordt ingeschreven. Wellicht hebben de inschrijvers gedacht: "beter blind gegokt, dan werkeloos toezien". Of whatever.

Energeia, waarvan een journalist e.e.a. navroeg bij Agentschap NL en bij de al vele jaren zittende persvoorlichter bij EL&I (bericht 6 juli), registreerde uit de vage bewoordingen van de gesproken zegslieden dat biomassa en groen gas "een groot deel" van de aanvragen zou vertegenwoordigen, wind op land "een behoorlijke factor" te zijn, en zonnestroom "relatief veel aanvragen maar een klein vermogen" zou betreffen. Daar moeten we het dan voorlopig maar mee doen. Zegt nog vrij weinig allemaal, vooral ook wat de kwaliteit van de specifieke PV-installatie aanvragen betreft. En natuurlijk: wat een "klein" (totaal) vermogen voor aangevraagde PV capaciteit zou zijn blijft in mist gehuld.

Haalbaarheid business-case PV met vraagtekens omgeven
Dat alles daargelaten: alleen met hulp van diverse andere incentives zal voor zonnestroom met genoemde financiële randcondities voor fase I binnen SDE "plus" een haalbare businesscase gemaakt kunnen worden, zonnepanelen blijven vooralsnog een heftige financiële investering, zeker als je "groots" uit wilt pakken. Minimaal is daarvoor eigenlijk vereist: volle bak salderen achter de aansluiting voor bij voorkeur consumenten tarief (Vattenfall/NUON grijs variabel enkel tarief momenteel, sinds 1 juli 2011, 21,93 Eurocent/kWh), dus maximaal achter een 3x 80 Ampère aansluiting. Waarbij grofweg maximaal een 55 kWp project zou kunnen worden gerealiseerd (misschien iets meer als de dakoriëntatie ongunstiger is dan pal zuid). En het liefst daar bovenop nog interessante andere financiële prikkels, zoals EIA, VAMIL, en/of vervroegde afschrijving, alleen geldig voor bedrijven. En/of lekkere extra's toegeschoven van gemeentes en/of provincies die hun aandelen in fossiele energie molochs hebben verpatst. En/of "afname garanties" bij afnemers aan wie - onder nu nog onduidelijke voorwaarden en rand condities - de opgewekte stroom al dan niet onder "kropje sla"-achtige omstandigheden zou kunnen worden doorgeleverd?

We gaan het allemaal zien of het gekraai van Verhagen over genoemde (doch onbekende) PV-projecten terecht zal blijken te zijn geweest. De aanvragers hebben volgens de Staatscourant publicatie over de regeling ("Aanwijzing") drie jaar om hun project te gaan realiseren vanaf de datum van de beschikking. 3 jaar is in energie land extreem lang. In 3 jaar tijd kan er heel erg veel gaan gebeuren. Zowel ten positieve, zoals stroomprijs verhogingen (al was die per 1 juli 2011 voor mij marginaal, slechts 1,6%) en voortdurende daling van de module prijzen. Maar ook ten negatieve, zoals het denkbare politieke antwoord op mogelijk "weg lekkende" energiebelasting en BTW inkomsten uit succesvolle saldering van zonnestroom. Zoals het volledig overhoop gooien van de energiebelasting tarief structuur, waardoor de consumenten prijs voor elektriciteit in theorie ook weer fors onderuit zou kunnen gaan in ons land, als een kabinet zou besluiten om [een deel van] de energiebelasting in de vorm van een vaste heffing te gaan innen, bijvoorbeeld... Als dit laatste ramp scenario zou uitkomen (en u moet niet verbaasd zijn dat dergelijke ontwikkelingen mogelijk zijn), is die marginale subsidie basis van 3,7 Eurocent/kWh voor zonnestroom "SDE plus fase I" zelfs met de heftig dalende kosten voor de hardware (waar Nederland geen enkele invloed op heeft gehad bij de marktafzet) een uitermate fragenswürdig uitgangspunt voor "rendabel" te exploiteren projecten. Ik laat me gaarne van het tegendeel overtuigen natuurlijk, maar rekent u zich s.v.p. niet rijk, en laat al uw al dan niet speculatieve berekeningen door onafhankelijke accountants op "haalbaarheid" dan wel "realiteitswaarde" toetsen...

Demagogie van een ultraconservatieve Energie Stalinist
Verhagen trapt in zijn ingezonden stuk nog even wat verder op demagogische wijze het gaspedaal in met gezochte uitspraken als "op de langere duur zijn productiesubsidies geen oplossing", waarbij waarschijnlijk de talloze influisteringen van figuren als Wientjes van VNO-NCW goed in de oren zijn geknoopt (de oppermachtige superlobbyist Wientjes haat dat extreem succesvolle Duitse fenomeen namelijk als geen ander en wil liever vele honderden miljoenen aan "innovatie" gelden opstrijken waar geen burger aan kan komen). Voor in de mond ligt bij Verhagen bestorven dat "bijstook van biomassa in kolencentrales moet" (echt, het staat er). En we wisten al van de übergeilheid van onze Neo Stalinist Verhagen waar het de kernsplijtstroom betreft (Fukushima en de implicaties daarvan interesseert hem helemaal niets). Waarmee hij voor de zoveelste maal aangeeft waar de top prioriteiten blijven liggen in ons compleet achterlijke en zogenaamd "geliberaliseerde" land: blijf de grote energiejongens massaal steunen als overheid, en weiger om "derden" een structurele rol in de duurzame energie voorziening te laten krijgen, want dat scheelt de met gespleten tong sprekende Staat der NEEderlanden handenvol aan energiebelasting en BTW inkomsten.

Meneer Verhagen, even een kleine correctie op uw demagogische uitlatingen: niets "moet". En al helemaal geen gesleep van enorme hoeveelheden biomassa uit Verweggistan om hier in de fik te laten steken door kolenboeren, die de burger in dit van uw God verlaten land aan zogenaamde "duurzame energie subsidies" zal moeten gaan ophoesten. Zelf opwekken is er niet meer bij: die burgers is met het de strot door snijden van het segment tm. 15 kWp voor zonnestroom door dezelfde meneer Verhagen voorgoed onmogelijk gemaakt om een decente prijs voor de kilowatturen te krijgen. Wel betalen, maar zelf geen enkele support meer krijgen voor zelfopwekking: ranziger kunnen we het in kruideniers-natie NEEderland echt niet maken. Met dank aan Verhagen's CDA, die al vele jaren achtereen alles frustreert wat op decentraal gebied al lang had moeten gebeuren.

Dan zal ik de slotopmerking van Verhagen dat "in deze regeerperiode meer capaciteit voor de opwekking van groene energie in 2020 zeker [zal] worden gesteld dan door alle voorafgaande kabinetten samen" voor lief nemen. Zijn bloedeigen partij, die in al die kabinetten de lakens heeft uitgedeeld, en de souffleurs bij Economische Zaken zijn namelijk voor de volle honderd procent verantwoordelijk voor het jarenlange fiasco wat duurzame energie heet in Nederland. Het CDA heeft in al die geflopte kabinetten gezeten, en gaat nu een beetje goeie sier zitten maken met een noodzakelijke inhaalrace - die uitsluitend gezien kan worden als het voldoen aan Europese verplichtingen, en niets anders. Nederland heeft vrijwel niets gedaan al die tijd. Omdat het niet mocht van Den Haag en hun opdrachtgevers. De kosten reducties in duurzame energie technologie zijn door anderen bereikt. Wij gaan daar echter wel degelijk van profiteren en we hebben dat absoluut niet verdiend. Verhagen moet hoog nodig een heleboel toontjes lager gaan zingen, want zijn hoge lied klinkt zo vals als een slecht gestemde viool die te lang in de beerput heeft gelegen.

Pas op de plaats en tel uw zegeningen
Ik hoop dat een ieder die Verhagen graag na blijft kwaken over zoveel "voortvarendheid" bij ondernemend Nederland (inclusief zijn Ministerie) vooral ook de laatste bijdrage van zonnestroom prof. Sinke (o.a. ECN Petten) in het FD artikel in zijn/haar oren zal knopen. Want die kent de prijs, kosten, en baten ontwikkeling in de PV-industrie als geen ander (en vele malen beter dan Verhagen ooit zal weten):

Waarvan akte.

Tot slot
Eerst maar eens zien wat er uiteindelijk aan "SDE + projecten" over gaat blijven, want daarover weten we nog helemaal niets. En hoeveel "door Agentschap NL ambtenaren goed te bevinden" zonnestroom aanvragen daar dan nog bij zullen blijken te zitten. En wie die projecten dan wel gaan realiseren, en tegen welke lucratieve condities dan wel. En of wellicht voor het overgrote merendeel van de overblijvende projecten er uitsluitend zeer grote partijen (zoals energiebedrijven) op de rol zullen blijken te staan. Die wellicht (voor de tigduizendste maal) de grootste sommen geld naar zich toe zullen gaan harken, met enorme installaties die ze zo uit de liquide middelen verdiend aan onterecht behaalde overwinsten uit het recente verleden kunnen betalen. Of tegen lucratieve leningen waar geen burger ooit aanspraak op zal kunnen maken. De burger die wel al die (pseudo-) groene invoeding van de Grote Jongens mag gaan schokken, maar die van Verhagen en zijn broodheren niet bestaat als het om directe participatie in een energie revolutie gaat.

Revoluties zijn om minder begonnen.

http://tinyurl.com/3l5urbg (verkorte link naar artikel van 6 juli 2011 in Financieel Dagblad / FD Selections, incl. reactie Polder PV/"polderknaap")
http://tinyurl.com/3nosdmw (verkorte link naar op de borst trommelende "opinie artikel", 6 juli 2011, van Verhagen in Financieele Dagblad over de inschrijving voor SDE "+" en het vermeende succes van zijn "beleid")
http://tinyurl.com/3bvmf5q (verkorte link naar persbericht van 6 juli 2011, over de overtekening van SDE "+" op website Min. EL&I)

https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2011-9424.html (Staatscourant publicatie nr. 2011 9424 met gigantische document "Aanwijzing van categorieën van productie-installaties voor de stimulering van duurzame energieproductie in het jaar 2011". 0,75 miljard Euri voor "hernieuwbare" elektriciteit, en 0,75 miljard Euri voor "hernieuwbaar" gas. Zie § 3.6.1.3. voor "Fotovoltaïsche zonnepanelen", art. 40-43.)
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2011-9427.html (alweer een heftige Staatscourant publicatie, nr. 2011 9427, "Wijziging van de Algemene uitvoeringsregeling stimulering duurzame energie en de Regeling garanties van oorsprong voor duurzame elektriciteit", waar u ook alweer een avond op kunt gaan zitten studeren).

http://tinyurl.com/3jlpj4m (verkorte link naar EL&I brief aan de Tweede Kamer van 22 april 2011 over opening SDE "+" regeling, met tabel die alweer door de papiershredder mag, als fase 1 al overtekening zal blijken te hebben gegenereerd...)

7 juli 2011: Update statistiek Vlaanderen: forse groei bijschrijving PV-capaciteit in mei 2011. Een omvangrijke klus weer. Vandaag was er nog geen nieuwe lijst voor de toevoegingen in juni van dit jaar. Ik loop achter, o.a. door mijn vakantie, dus nu eerst de update voor mei 2011 (gegevens ontleend aan de VREG rapportages gedateerd op 1 juni 2011, die nog niet beschikbaar waren toen ik op vakantie ging).

Kerndata: VREG schreef voor Vlaanderen vanaf 3 mei tot en met 1 juni een fors nieuw volume in van 84,434 MWac, 6.454 nieuwe PV-installaties. Dat is grofweg zo'n 93 MWp aan DC vermogen, rekenend met een factor 1,1 vanuit het opgegeven AC vermogen van de omvormers van het nieuw geïnstalleerde volume. Een fors deel daarvan wordt toegewezen aan eerdere jaren (grootste deel in 2009 en 2010). Er wordt door de VREG inmiddels voor het nieuwe kalenderjaar (2011) een volume van 13.281 nieuwe PV-installaties (of gedeelten daarvan, meestal uitsluitend bij zeer grote systemen), cq. een nieuwe capaciteit van 69,565 MWac gerekend. Daarvan is 34,7 kWac in het laatste (mei) rapport toegevoegd. Genoemde 70 MWac nieuw voor 2011 (plm. 77 MWp) is alweer bijna 80% van wat Nederland al die jaren tot nu toe bij elkaar heeft geschraapt (volgens update CBS cijfers 2010 plus bekende CertiQ volume 2011). Uiteraard is nog lang niet alle werkelijk gerealiseerde volume uit de eerste vijf maanden bekend in die VREG cijfers.

De geaccumuleerde hoeveelheid vermogen eind mei 2011: bijna 862 MWac, ongeveer 948 MWp. Totaal bijna 111.000 installaties. Als Vlaanderen in dit tempo doorgaat, wordt binnen twee maanden tijd of korter de magische "Gieg" gebroken (al weet VREG helaas nog steeds niet het opgestelde DC vermogen van alle installaties, dus dat blijft schatten vanuit de MWac opgaves).

De volledige analyse bomvol grafieken vindt u op de bekende plek:

5 juli 2011: Alweer Nederlandse investeerders in PV Duitsland - Greenchoice betrokken bij 1,1 MWp project Berlijn. Begin dit jaar werd het - voor Nederlandse begrippen - monsterproject Eiche bij Ahrensfelde net buiten de grens van Berlijn in Brandenburg afgerond door het in 's Heerenberg (Gld) gevestigde Pfixx Solar. De totale grootte van die op het terrein van een voormalig waterwingebied (Oost Berlijn) gerealiseerde Freiflächen Anlage is volgens Pfixx 26,4 MWp. Op 3 januari 2011 waren bij Bundesnetzagentur echter "nog maar" drie blokken met een totaal volume van 26.118,1 kWp aangemeld (mogelijk is in een eerder stadium al een proef project van zo'n 300 kWp als netgekoppeld opgegeven). Pfixx kreeg het al uit 2008 stammende grote project via via in de schoot geworpen, de Albert Hauptstein Bauunternehmung e.K. die het project destijds was begonnen, heeft zich er blijkbaar fors aan vertild (zie publicatie Deutsches Baublatt juni/juli 2008).

^^^ Foto in persbericht van Greenchoice (deze link), ongeveer halverwege de project realisatie genomen. Modules staan hier - deels - op zwak hellende "daksegmenten" met zeer zwakke helling op oost en west (vandaar een "knik" in de module rijen), op frames met lage hellingshoek die volgens een andere foto op Energeia op smalle betonblokken lijken te staan. © Greenchoice

Joint Venture
Wederom zijn er Nederlandse partijen betrokken bij ditmaal een "echt" Berlijns project, op een groot dak (vermoedelijk: daken) van naar verluidt de grootste Duitse verhuis onderneming, Zapf Umzüge AG. Dit 1,1 MWp grote project zou uit de ideëen koker komen van een in december 2010 (FGC: oktober 2010) in het leven geroepen joint venture genaamd First Green Capital. Een in Berlijn gevestigde onderneming met een website in de Engelse en Duitse taal. Wat de zakelijke manifestatie blijkt te zijn van een samenwerkingsverband tussen de groene Nederlandse energieleverancier Greenchoice ("risico kapitaal", gevestigd in Rotterdam), de financieel consultant Zanders (financieel advies en risico management, gevestigd in Bussum, ook filialen in België, Zwitserland, en het Verenigd Koningkrijk), de in het Duitse Ludwigshafen zetelende groothandel en turn-key PV-systeem leverancier Eurosol GmbH, en - volgens de Greenchoice en First Green Capital berichtgeving - drie niet met name genoemde Duitse ondernemers. Energeia claimt in het laatste geval slechts 2 mensen, die de rol van "dakenscout" zouden hebben vervuld (lieden die actief op zoek gaan naar geschikte daken voor dit soort projecten).

Grote ambities
First Green Capital bestaat uit de heren Joost Berkvens, afkomstig van Zanders, en Stefan Baschynsky, die zijn sporen in de Duitse bouw wereld heeft verdiend (zie "Team" pagina bij FGC). Gezien de nieuwspagina van FGC, lijkt dit 1,1 MWp op de daken van Marzahnerstrasse 21 in Berlijn hun eerste gerealiseerde project te zijn. De ambitie is echter hoog: binnen drie tot vijf jaar tijd moet maar liefst een geplande portfolio van 100 MWp aan vermogen worden gerealiseerd, de eerste jaren vooral in Duitsland. In 2011 wordt 10 tot 15 MWp aan vermogen nagestreefd in 3 tot 5 projecten, vanaf 2012 zouden grotere projecten aan bod komen waarbij wordt gerefereerd aan o.a. oude (deels militaire) vliegvelden in Oost-Duitsland. Op dat soort lokaties zijn door andere grote investeerders al enkele exemplaren van reuzen installaties voorzien (40 MWp Waldpolenz en 53 MWp Lieberose (juwi), 45 + 15 MWp Köthen dubbelproject (juwi resp. RGE Energy), en het net aangekondigde Alt Daber project van Belectric in uitvoering, minimaal 60 MWp. Het bedrijf stelt o.a. zogenaamde "brownfield" sites te converteren door er duurzame energie projecten te gaan realiseren. Getoond worden uitsluitend plaatjes van zonnestroom installaties, het feit dat de installatie capaciteit "eenheid" MWp wordt gebruikt, doet vermoeden dat het inderdaad voorlopig alleen om PV-systemen zal gaan. De bedoeling is dat per project minimaal een MWp wordt gerealiseerd, en dat dit in het buitenland (Duitsland) gaat geschieden. Greenchoice claimt in een artikel op de Energeia website dat de grote energiebedrijven "hun neus zouden ophalen" voor dit soort project groottes, en dat dit voor hen juist een zeer interessant gat in de markt zou zijn.

Het ligt in de bedoeling dat na de project realisatie de installatie snel aan een investeerder wordt doorverkocht, zodat met de verdiende Euro's er meer projecten kunnen worden gerealiseerd.

^^^ Google Map gedeelte van noord-oost Berlijn waarin in eerste instantie de automatische rode aanwijs"ballon" voor het 1,1 MWp dak project bij Zapf (huidige artikel) zichtbaar is (links symbool "A", zie site link). Tevens heb ik het naburige, op 3 januari 2011 in drie blokken bij Bundesnetzagentur aangemelde Eiche systeem (totaal volgens NL project ontwikkelaar Pfixx Solar 26,4 MWp) aangeduid in het naburige Ahrensfelde. Een gemeente die direct buiten de formele grens van de stads-deelstaat Berlijn valt, op het grondgebied van de Oost-Duitse deelstaat Brandenburg (gele ster rechts op dit kaart segment). Bij de realisatie van beide grote projecten in de hoofdstad van Duitsland zijn Nederlandse partijen betrokken.

De Google Maps satellietfoto link van de lokatie in het industriële stadsdeel Hohenschönhausen in noord-oost Berlijn (NB: niet ver van Ahrensfelde waar Pfixx Solar hun Eiche project heeft gerealiseerd, zo'n 5 kilometer, zie kaartje!) laat inderdaad grote, mooi pal zuid gerichte bedrijfshallen met (bijna) plat dak zien waar zo'n project probleemloos op gerealiseerd kan worden. Voor de Duitse markt geen "dijenkletser" (denk bijvoorbeeld aan het eind 2010 opgeleverde 7,4 MWp plat dak project van juwi bij Goodyear in Philippsburg (Baden-Württemberg). Maar zonder meer een mooi project. Enkele web publicaties geven nog nadere details. Een "uitstrijkje":

• "Grootste zonnepanelendak van Berlijn".
  
  
• "Dakhuur concept", First Green Capital huurt het dak van Zapf voor 25 jaar, wat in dit geval 4 en een half jaar langer is als de volgens EEG condities geldende "Einspeise Vergütung" gerechtigde periode (20 jaar plus rest van voorafgaande jaar vanaf de officële datum van netkoppeling van de installatie, mogelijk eind juni 2011).
  
  
• Project zou snel weer verkocht moeten worden om kapitaal vrij te maken voor verdere (vergelijkbare) investeringen. "Vliegwiel effect".
  
  
• 4.536 PV-modules. Bij 1,1 MWp zou dat neerkomen op gebruikmaking van een module type met een gemiddeld vermogen van ongeveer 243 Wp per stuk. Dat moet dus kristallijn zijn. De foto op de niet voor het publiek toegankelijke Energeia link laat dan ook duidelijk multikristallijne modules zien. Verdere details (module producent) ontbreken.
  
  
• Geclaimde dakoppervlak 22.500 vierkante meter. Dat betekent een "bezettingsgraad" door de modules van 49 Wp/m². Met natuurlijk een hoop loze ruimte tussen de module rijen in (en open loopruimte).
  
  
• Verwachte jaarproductie 1 miljoen kWh (1 GWh/jaar). Daarbij is dus gerekend met een specifieke kalenderjaar opbrengst van 909 kWh/kWp.jaar, wat voor Duitsland - zelfs in het "Berlijnse binnenland", een volstrekt normale waarde is (NB: 59 kWh/kWp.jaar meer dan de bezopen Nederlandse SDE cap voor de jaren 2008-2010).
  
  
• Er wordt gesproken over "teruggeleverd aan het net" in de Greenchoice publicatie. Dat is een beetje een raar statement, want in Duitsland is het volstrekt normaal en al meer dan een decennium gebruikelijk dat vrijwel alle onder EEG condities opgewekte elektriciteit fysiek op het net gezet moet worden, en er dus feitelijk gewoon gesproken dient te worden van "levering aan het net". Salderen (implicerend "terug" leveren) bestaat niet in Duitsland, een fundamenteel verschil met Nederland. De volledige bemetering van "afname" (van grijze netstroom mix) en "productie van zonnestroom" zijn in Duitsland fysiek gescheiden van elkaar, en de financiële afwikkeling van beide energie stromen vindt volledig gescheiden van elkaar plaats (afname via een vrij te verkiezen leverancier, netinvoeding van hernieuwbare elektriciteit via de regionale netbeheerder).
  
  
• Er zou sprake zijn van een "vast teruglevertarief" van € 0,258 per kWh, en "dus" een omzet van circa € 250.000 per jaar. Volgens mij rekenen de projectontwikkelaars hier met een invoedings-tarief wat niet kan kloppen. Met de gestaffelde Einspeise Vergütung berekening destijds gepubliceerd in het eerste nummer van Photon Profi (2009), en waarbij de tarieven per marktsegment (tm. 30 kWp, tm. 100 kWp, tm. 1.000 kWp, resp. >1.000 kWp) naar rato van de kleinere installatiegrootte segmenten worden opgeteld, kom ik op een gestaffeld kWh tarief van bijna 28 Eurocent/kWh voor de totale invoeding van deze 1,1 MWp installatie. Dan zou de business-case dus nog een stuk lucratiever worden. Ik ben benieuwd of mijn berekening klopt, of dat FGC het huiswerk beter heeft gedaan...
  
  
• Projectkosten zouden volgens Energeia (artikel 4 juli 2011) 2 miljoen Euro bedragen, wat zou neerkomen op een kostprijs van 1,82 Euro per Wattpiek opgesteld vermogen. Dat kan in Duitsland mogelijk nog goedkoper, maar er is gebruik gemaakt van een relatief ingewikkelde dakopbouw constructie, wat deze prijs kan verklaren (arbeidsintensief, redelijk materiaal intensief).
  
  
• Greenchoice zou volgens Energeia 20% van de investering hebben opgehoest (4 Euroton), de rest van de investering zou afkomstig zijn van de in Wenen hoofdzetel hebbende Volksbank. Volgens FGC is Greenchoice daar bovenop als energie leverancier een "strategische partner".

Tot slot
Een curieuze stel claims in het Energeia bericht van 4 juli 2011: "Greenchoice gaat zijn Duitse groene stroom niet aan klanten in Nederland verkopen, maar aan energieleverancier Vattenfall. “We verkopen de stroom inclusief groencertificaten, dus die kunnen we niet meer in Nederland gebruiken”".

In dat stukje staan enkele fundamenteel foute aannames.

(a) Greenchoice kan en mag de opgewekte stroom niet in Duitsland noch in het buitenland "verkopen", omdat ze al onder de zeer lucratieve EEG condities een hoge vergoeding krijgen die door de Duitse stroom consumenten (burgers en bedrijfsleven) wordt opgehoest. Daarnaast bestaat al van meet af aan een snoeihard Doppelvermarktungsverbot binnen de EEG condities. De stroom blijft dus in Duitsland, tenzij Greenchoice er voor zou kiezen om die stroom hoeveelheid zelfstandig te gaan vermarkten. Dat kan in theorie zelfs per maand, naar keuze, maar het betekent onherroepelijk dat Greenchoice in dat geval de lucratieve Einspeise Vergütung voor die stroom hoeveelheid onder EEG condities op hun buik kan schrijven. Zelfs als ze voor die "Direktvermarktung" zouden kiezen (tot nu toe voor zonnestroom nog vrijwel non-existent), krijgen ze die stroom nooit voor de door FGC gesuggereerde 25,8 Eurocent per kWh verkocht, want ze zullen dan ook nog energiebelasting en 19% BTW daaroverheen moeten door berekenen in Nederland. Ik wens Greenchoice veel succes daarmee...

(b) De onder EEG condities "verkochte" stroom wordt niet aan "energieleverancier" Vattenfall verkocht, maar de regionale netbeheerder Vattenfall Europe Distribution Berlin GmbH moet wettelijk verplicht die hoeveelheden zonder dralen afnemen en vergoeden tegen de in de actueel geldende EEG Wet voorgeschreven Einspeise Vergütungen. En vervolgens de hernieuwbare EEG stroom hoeveelheden doorgeven naar de hoogspanningsnetbeheerder. De leverancierstak van de Vattenfall holding heeft met deze hele operatie helemaal niets te maken en mag zich er niet tegenaan bemoeien!

(c) In het hele "verwerkingsproces" van de doorsluizing van onder EEG condities ingevoede en door de regionale netbeheerder aan de decentrale opwekker uitbetaalde stroom worden geen groencertificaten (apart) "verhandeld": het Duitse EEG werkt geheel zonder groencertificaten of "garanties van oorsprong", omdat al bij de bron fysiek is bewezen dat het om hernieuwbare elektriciteit gaat en de stroom niet (gelijktijdig) door de producent "verhandeld" mag worden als groene stroom (kiest hij/zij daar toch voor, vervalt automatisch het recht op de EEG vergoeding)...

Conclusie van dat alles: het is in het geheel niet mogelijk om in Duitsland opgewekte "EEG stroom" naar Nederland te verhandelen tenzij afstand wordt gedaan van de EEG vergoeding en de betreffende partijen zelf de boer opgaan met het spul. Zelfs energie specialisten van Nederlandse e-bedrijven lijken (nog steeds) niet te snappen hoe het Duitse EEG werkt...

http://greenchoice.pressdoc.com/25271-greenchoice-presenteert-grootste-zonnepanelendak-van-berlijn
http://tinyurl.com/3b2nqe2 (1 juli 2011, verkorte link naar artikel over FGC op Energiebusiness.nl website)

van der Zee, T. (4 juli 2011). Berlijns zonnedak is vliegwiel voor Greenchoice op Duitse markt. - Energeia.nl

4 juli 2011: PV-markt anomalie verklaard! N.a.v. het zeer grote verschil tussen de marktafzet gegevens voor zonnestroom capaciteit in 2010 tussen de CBS en EurObserv'ER data (vorige bericht en de daar gelinkte herziene marktoverzicht pagina), ben ik rond gaan bellen of ik daarvoor een verklaring kon vinden. Dat lukte niet best, verschillende personen kreeg ik niet te pakken en ik werd niet wijzer. Echter, ik had inmiddels een e-mail naar de persdienst van CBS gestuurd, en daarvan kreeg ik een heldere en prompte reply, waarvoor grote dank.

Het antwoord op mijn vraag over de "anomalie" luidt:

Dat is een duidelijke reactie, derhalve dient het huidige CBS cijfer, 20,682 MWp in 2010, op basis van blijkbaar een "representatieve" (?) respons op een vragenlijst, als uitgangspunt te worden genomen, en het EurObserv'ER cijfer (29,393 MWp voor 2010) terzijde te worden geschoven aangezien het een zeer premature schatting blijkt te zijn geweest (die zeer significant afwijkt van genoemd CBS cijfer).

Ik antwoordde de woordvoerder van het CBS als volgt in een reply mail:

Dit laat verder onverlet dat de "representativiteit" van de door CBS verstuurde vragenlijst beslist ter discussie staat, zoals uit telefoongesprekken met vertegenwoordigers van twee grote systeemleveranciers bleek (en ook uit eerdere gesprekken die Polder PV met personen van andere bedrijven uit de branche heeft gehad). Want veel leveranciers hebben nog nooit zo'n vragenlijst gekregen, en steeds meer partijen zetten "aardige volumes" af - voor Nederlandse begrippen. En dat zal zeker impact hebben op de geringe Nederlandse marktvolumes. Hoeveel impact, is en blijft een mysterie. Er zullen veel nauwkeuriger gegevens op tafel moeten komen om de werkelijke, fysiek vast te stellen marktgroei te kunnen bepalen. Maar dat is een "andere" discussie.

4 juli 2011: CBS cijfers afzet PV Nederland 2010 bekend - met zeer grote verrassing. Ik klaag al jaren steen en been over de zeer mistige afzet cijfers die - zeer sporadisch - worden gepubliceerd voor zonnestroom in ons landje. Gelukkig publiceerde het Nationale statistiek bureau CBS recent via links in een e-mail met verwijzingen naar hun StatLine tabellen nieuw materiaal met, eindelijk (!) nieuwe afzet cijfers voor zonnestroom (en andere als duurzaam cq. "hernieuwbaar" bestempelde energie technologieën). Tot en met 2010, met enkele al dan niet verrassende wijzigingen voor voorgaande jaren.

Polder PV werkte zijn alweer een jaar geleden voor het laatst bijgewerkte statistiek pagina voor de Nederlandse zonnestroom markt bij, met nieuwe grafieken. De kerndata volgens CBS / Statline zijn: nieuw volume zonnestroom capaciteit in 2010 (voorlopig) 20,682 MWp, waarvan slechts 291 kWp autonoom, en een marginale 768 kWp "in beheer bij energiebedrijven". De rest zou het particuliere en bedrijfsmatige (ex. e-bedrijven) bijgebouwde netgekoppelde volume zijn. De totale accumulatie (incl. autonome installaties) zou daarbij een niveau van bijna 89 MWp hebben bereikt, waarbij dat in 2009 nog op een niveau van 68 MWp gelegen zou hebben.

^^^ Tale-telling grafiek van de in de CBS StatLine opgaves weergegeven "afzet aan installateurs" per jaar voor zonnestroom capaciteit (voorlopige cijfers alleen weergegeven voor niet energiebedrijf gerelateerde netgekoppelde PV-capaciteit in gele kolom segmenten, en totaal alle systemen in vetdruk boven de kolom stapels). In 2010 is eindelijk, na een onacceptabele, door Den Haag veroorzaakte markt instorting en zeer aarzelende SDE start van 6 jaar, het niveau van (het absurde jaar) 2003 weer bereikt, al stelt het internationaal nog steeds relatief weinig voor. 20,7 MWp totaal zou er in 2010 zijn afgezet volgens CBS (voorlopig cijfer). Zie uitgebreide Polder PV analyse voor uitleg, achtergronden, en meer grafieken.

In ieder geval is daarbij voor de zoveelste maal duidelijk geworden dat de door het Ministerie van Economische Zaken (nu: EL&I) in het leven geroepen SDE regeling als een totale flop gekarakteriseerd moet worden. Zoals ik al sinds het begin van dat vreselijke "programma" uitvoerig beargumenteerd heb aangegeven. Want het nota bene via moederbedrijf TenneT onder EL&I verantwoordelijkheid vallende CertiQ meldde via de accumulatie cijfers die ze op mijn verzoek in hun maandelijkse rapporten hebben opgenomen, en in het jaarverslag, dat er slechts zo'n 11 MWp (voorlopig cijfer) aan gecertificeerde PV-installaties in 2010 bijgekomen zou zijn. En dat is uitsluitend het SDE volume (meestal bemeten met geijkte bruto productie meters). Het verschil tussen CBS en CertiQ opgaves is/moet zijn de niet gecertificeerde, volledig buiten de SDE regeling om gerealiseerde nieuwe capaciteit. En die bedroeg in 2010 dus (voorlopig cijfer, aannemend dat de CBS data kloppen...) alweer zo'n 9,7 MWp. Dat zou dus alweer neerkomen op zo'n 47% realisatie van de totale PV-afzet, buiten de SDE om, weer meer dan in het voorafgaande jaar. Toch blijven de marktgroei volumes gezien de enorme potentie bescheiden, en totaal onvergelijkbaar met die in de buurlanden. Waar tussen de 30 en 40 MWp gemiddeld per maand bij VREG wordt aangemeld (Vlaanderen). Of - gemiddeld - meer dan 600 MWp per maand in 2010 in Duitsland (zie markt analyse).

Chaos: weer hele andere gegevens bij ... EurObserv'ER
Dat ik niet voor niets al jaren zit te klagen over de eeuwige mist m.b.t. de "werkelijke" markt realisatie in ons land werd vrijwel op hetzelfde moment alweer aangetoond. Want EurObserv'ER (waar ECN in Petten een dikke vinger in de pap blijkt te hebben), kwam bijna gelijktijdig met "spectaculaire" data voor de Nederlandse marktafzet in 2010. Waar tot nu toe nog geen aannemelijke verklaring voor is gevonden wat het forse verschil met de CBS data betreft:

Bron: © EurObserv'ER rapport, downloaden van deze pagina.

Hierboven een screendump van de Photovoltaic Barometer van april 2011 (SYSTÈMES SOLAIRES le journal du photovoltaïque N° 5 – 2011), pagina 147 van dat tijdschrift (pdf bladzijde 4), met in de door mij lichtgeel gemarkeerde regel voor Nederland het zeer verrassende bijbouw volume wat ons land voor 2010 wordt toebedeeld volgens EurObserv'ER. Blauw omcirkeld: 29,393 MWp totaal (waarbij er in het geheel niets is ingevuld voor "autonome" systemen, dus alles - voorlopig - netgekoppeld).

Dit verrassend hoge, voor Nederland "historische" volume ligt maar liefst 8,7 MWp boven de CBS / StatLine opgave van 30 juni 2011 (20,682 MWp), een verschil van ruim 42%! A.g.v. deze hoge "nieuwbouw" volgens EurObserv'ER zou volgens hen het geaccumuleerde volume voor Nederland zelfs al het niveau van 96,9 MWp hebben bereikt, eind 2010. Al aardig op weg naar die eeuwige "honderd" (tabel 2 in dezelfde publicatie)...

De cruciale vraag hier is natuurlijk: waarom dit zeer forse verschil, en wie heeft/krijgt er uiteindelijk gelijk? En wat is de diepere oorzaak van deze fundamentele en grote afwijking in marktdata voor hetzelfde land? Polder PV zal proberen op deze brandende vraag een antwoord te krijgen...

Meer grafieken van de recentste CBS data voor zonnestroom vindt u uiteraard op de volledig ververste Nederlandse statistiek pagina van Polder PV:

2 juli 2011: Doorwerken! Mei data Duitsland ook al bekend. Ik moet ze nog uitwerken, maar zeer rap na mijn vorige update blijken de detail cijfers voor de bijbouw van PV-capaciteit bij de oosterburen voor de maand mei ook alweer te zijn gepubliceerd. De spreadsheet op de site van Bundesnetzagentur heeft een datumstempel van 27 juni 2011, en de (voorlopige?) data zijn: 362.406,603 kWp aan nieuwe (DC) capaciteit (dus dik 12 MWp hoger dan eerder geschat), met 18.412 nagelneue installaties in die maand. Daarmee scoort mei met een respectabel maandgemiddelde van 19,68 kWp/installatie. Het grootste exemplaar is ditmaal een zoveelste vrijeveld monster in Brandenburg met de prozaïsche naam Heideblick, wat in drie aparte >5 MWp stukken in de BNA lijst als grootste installatie werd opgevoerd, totaal 16.228,63 kWp. De categorie tot en met 5 kWp (standaard systemen op eengezinswoningen, een belangrijke markt graadmeter) telde 2.943 nieuwe installaties. In het segment >5 tm. 10 kWp telde ik 7.109 nieuwe systemen, en van >10 tm. 30 kWp waren er nog eens 6.621 te vinden (installaties zoals onderstaand exemplaar).

^^^ Belangrijk marktsegment in Duitsland: een- en twee- gezinswoningen. Dit fraaie exemplaar in een dorp NO van Würzburg (Beieren) heeft een speels mozaiek patroon van 57 modules, 8 ervan op de karakteristieke, prima voor zonne-energie geschikte dakkapel met schuin dak (in NL zijn de blokkige, vierkante dakkapellen vaak een ramp voor zonnestroom: te klein, weinig ruimte, en veel zijdelingse schaduw werpend op de rest van het dak). Bij een conservatief geschat module van 185 Wp zou dit systeem dik 10,5 kWp aan capaciteit kunnen hebben. Zo zijn er vele tienduizenden in Duitsland. Links ook nog een typisch, veelvuldig voorkomend, uit 6 zonnecollector platen bestaand warmwater systeem. Ook bij de thermische zonne-energie toepassing is Duitsland veelplaatser. Foto genomen tijdens 1.600 km. lange fietstocht tussen München en Roermond, juni 2011.

Het totale volume wat in Duitsland volgens deze laatste gegevens tot en met mei 2011 nieuw is toegevoegd dit jaar bedraagt 1.079 MWp, met nog 7 maanden te gaan (nu al 77 maal het maximaal genoemde getal voor de bekende WWZ actie in Nederland). Geaccumuleerd stond er volgens deze en eerder gepubliceerde (BMU) data eind mei bij de oosterburen alweer 18,304 GWp aan zonnestroom capaciteit.

Zodra ik daar kans toe zie zal ik de Duitse stats bij gaan werken. Er ligt "nogal" wat aan plannen en projecten op tafel hier, en die vreten tijd. Maar dan heeft u nu in ieder geval al de essentie te pakken...

1 juli 2011: De honing in de salade dressing: warme douche voor Mastervolt. Dat mag ook wel eens een keertje. De nationale maak-industrie (wat er nog van over is) mag ook wel eens een pluim in de derrière. Verdiend, zo blijkt uit het volgende bericht wat ik van een lezer ontving (dank!):

En Mastervolt krijgt uit "onverwachte" hoek nog meer complimenten. Recentelijk werd namelijk hun Sunmaster CS20TL omvormer getest (geadviseerd ingangs-bereik 18 - 25 kWp DC vermogen, een typische omvormer dus voor "boerderij" systeempjes), door de strenge techneuten uit het Photon lab. De uitgebreide test is gepubliceerd in het Photon Profi nummer van maart 2011, een abstract van de test staat in het Duitstalige "gewone" Photon vakblad, eveneens in het maart 2011 nummer. Resultaat van de uitgebreide pijnbank sessies: "sehr gut", met een "Photon inverter rendement" (MPP tracking aanpassings-efficiëntie maal omzettings-efficiëntie) van 96,9% voor "middelmatige" instraling (zoals in noordwest Europa/Duitsland). Dat is wel eens anders geweest met oudere omvormer types. Pluim voor Mastervolt, houden zo, en blijf die kwaliteits-lijn volgen, en een goede klantenservice in stand houden!

(Polder PV heeft geen financiële belangen bij Mastervolt - overigens bij geen enkel ander productie bedrijf in zonnestroom, en betaalde advertenties worden geweigerd)

http://www.mastervolt.nl/solar/nieuws/photon-prijst-mastervolts-sunmaster-cs20tl/

1 juli 2011: Italië scheurt door de 7 GWp heen ... met de vingers in de neus. Formeel zou eind juni het tweede Conto Energia, de absurd lucratieve invoedingswet voor zonnestroom afgesloten worden. Tot en met 30 juni konden eigenaren van installaties die eind 2010 zich al officieel hadden "aangemeld" bij de marktwaakhond GSE met hun PV-systeem nog de tijd nemen om hun - vaak zeer grote - systemen aan het net gekoppeld te krijgen. Dan zouden ze nog het recht op de zeer lucratieve vergoedingen van Conto Energia II kunnen gaan claimen. Anders vervalt dat "recht" in de opvolgende regeling, C.E. III, die lagere tarieven kent (echter voor het zonlicht rijke Italië nog steeds zeer interessant).

Polder PV had in een eerder stadium al de verbijsterende groei van het aantal aanmeldingen bij GSE vastgesteld (bericht 12 mei 2011), zoals die worden gevisualiseerd op een flink doortellende "Contatore Fotovoltaico". De beroemde "zonnestroom capaciteit teller" op de website van de GSE.

Omdat het succesvolle C.E. II zijn afronding naderde in juni (wat de hoge tarieven betreft), heeft de webmaster van PPV wat gedetailleerder het eindstadium gevolgd, vanaf 29 juni tot en met vandaag, 1 juli. De getallen veranderden zo'n beetje waar je bij stond. En bovendien: tijdens deze cruciale fase heeft Italië officieel de 7 GWp aan officieel in het C.E. systeem zittende capaciteit (drie regelingen, C.E. I tot en met III) doorbroken. En werd zelfs nog na het verstrijken van die 30e juni, rond kwart of vijf in de middag van 1 juli 2011, voor het C.E. II alleen al het formidabele resultaat van 6 GWp aan capaciteit bereikt en voorbij gestreefd. Blijkbaar zit er nog steeds vermogen in de "wachtrij" voor die regeling, maar zal die capaciteit hoogstwaarschijnlijk de lagere tarieven van C.E. III krijgen toebedeeld omdat ze het op 30 juni niet meer gelukt is om een succesvolle netkoppeling af te ronden. Een bericht in de dagelijkse nieuwsbrief van Photon stelde dat er nog een GWp extra aangemeld was vorig jaar, dus de officiële "goedkeuring" daarvan kan nog doorlopen als die projecten alsnog aan het net zullen worden gekoppeld. Zoals ook geconcludeerd lijkt te kunnen worden uit het feit dat ook na twaalf uur 's nachts (30 juni/1 juli) de teller voor C.E. II gewoon bleef doortikken.

Het derde Conto Energia is trouwens ook al formeel afgesloten, het was actief tussen januari en eind mei, maar ook daarvoor blijft de teller lustig doortellen. Een vierde C.E. is inmiddels opgetuigd, maar daarvoor zijn nog geen installatie gegevens beschikbaar. De randcondities van de verschillende regelingen zijn zeer complex, de tarief bijstellingen en type tarieven talrijk en onoverzichtelijk. De regelingen hebben de nodige ruimte gelaten tot speculatie en bizarre realisatie kaders, dus we kunnen nog heel wat "fraais" aan getallen gaan verwachten uit het zonnige Italië. De met stip tweede wereldmarkt, die Duitsland al aardig in de nek is gaan blazen.

Polder PV maakte een hoop screenshots van de Contatore Fotovoltaico, en destilleerde daaruit de volgende grafieken:

Grafiek van de totale capaciteit ontwikkeling van de Contatore Fotovoltaico vanaf 17 oktober 2010 tot en met medio 1 juli 2011. De ontwikkeling is razendsnel gegaan, in die periode is er bijna 5 en een halve GWp officieel bijgeschreven in de boeken van GSE. Er komt nog veel meer bij. Eindstand hier getoond (7.096 MWp) was om 17h22 op 1 juli 2011 (erna kwam er nog steeds capaciteit bij, zie ook detailgrafieken verderop).

In deze grafiek is de situatie tussen 12h47 op 29 juni 2011 en 21h40 op 1 juli 2011 getoond, nog geen 2½ dag, dus. Hier worden de aantallen installaties (totale cumulatie drie Conto Energeia regelingen) getoond (NB: X-as niet volgens schaal, refereer aan het bijbehorende tijdstip in de kantlijn). Er kwamen in dat zeer korte tijdsbestek 1.505 nieuwe systemen officieel bij. 1 juli waren er 's avonds al dik twee-hon-derd-der-tig-dui-zend installaties officieel bij GSE aangemeld.

Zelfde grafiek als hiervoor, zelfde periode, maar nu de totale capaciteit die werd afgelezen van de Contatore. Rond vijf uur 's middags, op 30 juni, werd de 7 GWp grens doorbroken (7.038,5 MWp op 16h55). In het getoonde korte tijdsbestek kwam er maar liefst 169,2 MWp bij. Bijna 13 WijWillenZon acties in 2½ dag tijd aangemeld en officieel toegelaten... Eind juni was er al meer dan 7,1 GWp officieel bij GSE geregistreerd.

Deze figuur is vergelijkbaar met de vorige, maar laat alleen voor het meest succesvolle (want: veel te hoge feed-in vergoedingen) Conto Energia, het tweede (C.E. II), de capaciteitsontwikkeling zien. Zelfs na de officiële beeindiging (aanspraak hoge C.E. II tarieven, eind 30 juni) bleef de capaciteit aanvaarding doorgroeien, brak rond half zes 's avonds op 1 juli 2011 door de 6 GWp grens, en eindigde op het laatst gemeten tijdstip alweer zo'n 14 MWp hoger (een maal WWZ in nog geen vijf uur tijd). In de weergegeven korte periode kwam er alweer 104,8 MWp bij binnen deze specifieke deel regeling.

Figuur vergelijkbaar aan de vorige, maar nu de capaciteitsontwikkeling voor het ook al "officieel afgeronde" Conto Energia III. In het korte tijdsbestek wat hier staat weergegeven kwam onder die regeling er alweer 64,4 MWp bij. Hier valt nog wel het een en ander van te verwachten aan capaciteitsgroei.

Polder PV zal af en toe steeksproefsgewijs op de homepage van GSE koekeloeren hoe het er voor staat bij de "officiële" ontwikkeling van de zonnestroom capaciteit bij de Italianen.

http://www.gse.it/Pagine/Il-contatore-fotovoltaico.aspx (de beroemde "zonnestroom capaciteit teller" van de GSE, die de afgelopen maanden een absurde groei liet zien aan officieel erkende aanmeldingen)

Eleuteri, S. (2011). Kurzfristig gedacht. Das vierte italienische "Conto Energia" ist in Kraft getreten - und bevorzugt Europäische Produkte. - Photon 6/2011: pp. 20-24. (4e Conto Energia in werking getreden, uitgebreide details van de achtergronden, en invoedingstarieven tabel met veel cijfers. Puglía heeft al een vermogen van 227 Wp/inwoner...)

1 juli 2011: Opmerkelijke uitspraken. Die worden regelmatig gedaan. Nederland leeft immers onder het verpletterende juk van niets ontziende energiepiraten, atoompooiers, steenkolen schuivers, biomassa-uit-Verweggistan-in-de-fik-stekers, energie zuipende, de Haagse Deuren plat lopende Groot Mogols, en decentrale-stroom-opwekkende-burgers hatende Regenten. En dan kun je een creatieve stortvloed van smakelijke "uitspraken", slips of the tongue, wandelgangen talk, en al dan niet bewuste provocaties verwachten. It's all in the game.

Polder PV selecteerde twee recente uitspraken voor u, een direct aan zonnestroom gerelateerd exemplaar, en een mooie uit de rijke portefeuille van een zeer gewaardeerd collega over het doodzieke Nederland.

(1) De eerste is te vinden in het korte artikel in Brabants Dagblad over de op tijd opgeleverde 300 MWp, SDE - en provinciale (aanschaf) subsidie ontvangende Nederlandse "mega" PV-installatie vandaag, op de boerderij van varkensboer van Zutphen in Zijtaart bezuiden Veghel (Noord Brabant). Een van de talloze projecten die Horizon Energy (recent grotendeels overgenomen door HVC) aan het uitvoeren is om alle SDE beschikkingen (grootste deel uit 2009) in te vullen. Enkele notabelen kraaiden tijdens de openings-ceremonie weer eens verontwaardigd in koor - afijn, leest u zelf maar:

http://www.brabantsdagblad.nl/regios/udenveghel/9037305/Zijtaartse-zonneenergie-voor-85-huishoudens.ece

(2) Het tweede citaat is meer een statement. Een zeer raak statement. De van Opgewekt.nu bekende Paul Cohn (zie ook zijn bijdrage op de externen pagina van Polder PV), die regelmatig door diepe stront plassen waadt en die frequent de meest verschrikkelijke (hollandse) energie bagger boven tafel haalt waar een normaal mens acuut van zou gaan verhuizen, stuurde me weer een fraai stuk. In reactie op de "kansen" die bepaalde lieden zien om vieze, in het roetzwarte Nederland opgewekte steenkolenstroom via de door u en mij al dan niet direct te betalen BritNed kabel onder Het Kanaal door de arme Engelse burgers door de strot te gaan duwen, als die plannetjes doorgaan. Paul in reactie op dit Energeia stuk (30 juni 2011) daar over:

Waarvan akte, en grote dank. De Nobelprijs voor de bittere waarheid mag naar Paul Cohn.

(waaraan Polder PV toevoegt: ... en wellicht kunnen we straks voor een prikkie ook nog een hoop wind- en zonnestroom overschotten uit Duitsland achterover gaan drukken, dat direct aan verspillende apparatuur gaan wegvreten, en ons daar voor op de borst gaan kloppen)

1 juli 2011: "Matige" maandproductie in juni maand met onstabiel weer. Ook in Duitsland hadden we tijdens onze fietstocht behoorlijk last van matig weer, met vaak regenbuitjes, en veel bewolking. In Nederland is het niet anders geweest, juni was "nat en aan de warme kant" volgens het KNMI. Beide factoren zijn door de bank genomen "niet gunstig" voor hoge opbrengsten, zelfs al is het een zomer maand, met lange daglengtes. Het resultaat laat zich raden, Polder PV had na 2007 voor het 1,02 kWp deelsysteem de minst florissante opbrengst, nog iets onder die van juni 2002, maar gelukkig nog wel ver boven de extreem natte juni maand van 2007:

Goed te zien aan deze grafiek is dat mei "stabieler" weer lijkt te kennen dan juni, het corridor waarin onze productie zich bevindt is in mei beduidend smaller dan in de blijkbaar "volatielere" juni maand. Daarbij ook nog eens genomen dat afgelopen mei voor ons een record productie had, maakt dat er een lelijke "knik naar beneden" zit in de grafiek vanwege de tegenvallende juni productie. Mij hoor je echter niet klagen, ons complete, bescheiden 1,34 kWp PV-systeem heeft er in juni desondanks toch weer 180,2 kWh uit geperst, we waren van 7 tm. 24 juni in Duitsland, en onze Ferrarismeter is in die maand alweer 87 kWh terug gedraaid. Bij ons staat tijdens de vakantie uitsluitend de mechanische ventilatie op basisstand, de rest van de apparatuur staat allemaal uit, de leeg gegeten koelkast incluis. Die slimste aller meters, de Ferraris, staat nu op een meterstand die het apparaat in het begin van december 2010 ook al eens heeft gezien. Alleen draaide de (enkele) schijf toen op dagbasis in "verbruiksmodus" ("vooruit"). De laatste maanden is het gemiddeld op dagbasis bijna continu op "overschot invoeden modus" (ergo: "achteruit").

Een ander gevolg van deze "forse juni dip" is dat de gemiddelde curve, die in deze grafiek uit alle actuele data voor het 1,02 kWp deelsysteem is berekend (dikke zwarte lijn), voor de drie maanden mei, juni en juli inmiddels vrijwel vlak is gaan lopen (het kleine "juni topje" is ietwat omlaag getrokken door opname van de juni 2011 opbrengst). M.a.w.: door een combinatie van factoren lopen de gemiddelde producties in die drie maanden inmiddels vrijwel gelijk op bij ons systeem. De fluctuaties zijn echter fors, in een willekeurig jaar kan er fors meer of behoorlijk veel minder worden geproduceerd dan die gemiddelde curve aangeeft. Het verschil tussen de juni 2007 dip en het (absolute) juli 2006 record is dik 43 kWh, dat is 35% van het gemiddelde van plm. 124 kWh per maand in mei-juli vanaf 2002.

Toch nog even een opmerking over de opbrengst, het KNMI heeft het namelijk over een iets boven de langjarige norm liggende zonneschijnduur, ook voor onze regio (link), de eerste vier dagen was het zelfs spectaculair zonnig (en werden op GoT enkele dagproductie records gemeld bij met name nieuwkomers op zonnestroom gebied). Diverse omvormers in het systeem van Polder PV zijn al van vele jaren her, en sommige lijken een beetje sleets te raken. Enkele malen valt er eentje een half dagdeel uit op zeer warme dagen (dit geschiedde bijvoorbeeld toen ik op bezoek was in Moerkapelle op 4 juni, toen het bloedheet was). Het kan zijn dat het tijdens onze vakantie enkele malen is gebeurd (de omvormers starten echter de dag erna gewoon weer op). Desondanks blijft de productie behoorlijk op peil, ik houd de boel goed in de gaten. Vergeet niet dat het grootste deel van onze installatie alweer (bijna) tien jaar oud is en feitelijk als "prehistorie" gezien moet worden (met name op omvormer gebied hebben we natuurlijk een compleet achterhaalde installatie). Inmiddels is uit mijn financiën spreadsheet gebleken dat we in april al het zesde PV-module puur door het volautomatisch salderen van onze (actuele) stroom tarieven hebben terugverdiend, en dat, als de opbrengsten op peil blijven, we de twee volgende 108 Wp modules (gekocht in 2001) zullen gaan terugverdienen voor eind augustus dit jaar.

De Sonnenertrag (Zonnestroomopbrengst.eu) ingave van de juni opbrengst voor het 1,02 kWp deelsysteem van Polder PV is inmiddels verwerkt:

http://www.zonnestroomopbrengst.eu/nl/leiden/flachlander/777/1937.html

1 juli 2011: Duits parlement heeft besloten: Wijzigingsvoorstellen EEG Novelle vrijwel onaangetast erdoor (en meer). Gisteren, 30 juni 2011, was D-Day voor Duitsland. Ondanks niet verleende steun voor "verlichtings"voorstellen van de Grünen m.b.t. de ondersteuning voor zonnestroom, kon zelfs SPD voorman Sigmar Gabriel (die zijn functie als Minister van BMU, het Milieu Ministerie, aan CDU collega Norbert Röttgen moest afstaan na de vorige verkiezingen) constateren: "Es ist ein historischer Tag". Want er werden - weliswaar na een "heftig debat", maar liefst acht wetten rond de definitieve (???) "Atomausstieg" en de verdere uitbouw van hernieuwbare energie aangenomen in de Duitse Bondsdag. En dat mag sowieso, voor een zwaar geïndustrialiseerde natie als Duitsland, beslist als "een historische dag" worden gezien. Waar de rest van de wereld met gespannen verbazing naar kijkt, want dit is nog nooit vertoond.

Gabriel wierp wel de CDU/CSU/FDP regering toe dat ze erg kort tijd hebben genomen om forse aanpassingen aan een zeer gecompliceerde Wet als het EEG er door geramd te krijgen (in 8 weken, waar de vorige aanpassingen zo'n beetje anderhalf jaar hebben gekost om door het parlement geloodsd te krijgen). De bekende partner van wijlen (SPD man) Hermann Scheer, de Grünen/Bündnis90 energie specialist Hans-Josef Fell liet zich ter zitting ontvallen dat de coalitie een "Erneuerbare-Murks-Gesetz mit Reparaturgarantie" in het leven geroepen heeft, daarbij verwijzend naar de ongetwijfeld nog te volgen "reparaties" vanwege het - volgens hem - rammelende pakhuis wat is opgetuigd.

Voor zonnestroom relatief slecht nieuws. Niet omdat er geen extra degressie plaats gaat vinden per 1 juli (morgen), wat mogelijk een zucht van verlichting door heel wat PV-bedrijven heeft doen gaan. Dat betekent slechts een adempauze van een half jaar. Maar omdat onder het mom van "betere inpassing in de energiemarkt", er voorstellen zijn aangenomen die de omstandigheden er beslist niet beter op maken bij de oosterburen. Een gevolg van de verkalkte houding bij met name de CDU in de vorm van spreker en - inderdaad - econoom Bareiß (die waarschijnlijk het aggressieve recente stuk in Die Welt nog eens goed op zich heeft laten inwerken, een soort van full-scale-WAR artikel over zonnestroom). Bareiß vindt (i.t.t. zijn collega's van de superliberale FDP, die de Nederlandse VVD een heel erg groen poepie laten ruiken) dat het allemaal maar niks is dat gedoe met zonnestroom, dat het inefficiënt zou zijn, dat de kosten te hoog zouden zijn, en het aandeel in de stroomvoorziening te gering. Het bekende, steeds harder van de daken geschreeuwde riedeltje om te voorkomen dat zijn vrinden bij de grote energiebedrijven teveel pijn in de extreem dik gevulde portemonnee krijgen van al dat decentrale gedoe (kan Verhagen goed bij in de leer).

De tegenvallers voor zonnestroom zijn met name:

• PV-installaties tussen de 30 en 100 kWp, die vanaf 2009 aan het net zijn gegaan zullen uiterlijk einde 2014 van een output begrenzing moeten worden voorzien die niet meer dan 70% van het maximale vermogen zal doorgeven (motto: verlagen van de piek invoeding). NB: het gaat hierbij alleen al voor de jaren 2009 en 2010 om 17.626 + 32.466 = 50.092 PV-systemen met een gezamenlijk vermogen van 2.588 MWp volgens de (deels herziene) data van Bundesnetzagentur.
  
  Nagekomen (14 juli 2011). Volgens twee artikelen in de mei issue van Photon zouden de consequenties van deze maatregel kunnen zijn:
  
  (1) Volgens het EEG Erfahrungsbericht zouden installaties groter dan 5 kWp en gebouwd vanaf 2008 zo'n begrenzing moeten krijgen, de grootste installaties eerst, de kleinsten het laatst (binnen 2 jaar).
  (2) Als oudere typen omvormers niet opgewaardeerd kunnen worden (meestal wordt gedacht aan software updates, die voor dat soort inverters niet kunnen worden geïmplementeerd), maar zouden moeten worden vervangen, zou dat bijvoorbeeld bij een veelvuldig voorkomende 200 kWp installatie neer kunnen komen op een schadepost van zo'n 40.000 Euro voor de exploitant.
  (3) Geclaimd wordt in het EEG Erfahrungsbericht dat er "slechts" 2% van de jaaropbrengst verloren zou kunnen gaan door de output begrenzing. Dat wordt door zowel Photon als branche-organisatie BSW Solar ernstig betwijfeld. Photon heeft voor Aken 5% berekend, voor gebieden met hogere instraling kan het nog meer gaan worden. Dat hakt fors in de te verwachten rentabiliteit van veel installaties.
  (4) De ombouw actie zou zo'n 8 GW aan op het laagspanningsnet geschakeld vermogen kunnen betreffen, grofweg zo'n 330.000 installaties. Dat zou een renovatie bedrag van zo'n 66-165 miljoen Euro kunnen betreffen. De grote vraag is dan: wie gaat dat betalen? Photon gaat daar in de mei 2011 issue dieper op in.
  
  
• Hetzelfde geldt als keus voor kleinere PV-installaties, of er moet - als alternatief - geparticipeerd worden in wat een "eenvoudig Einspeise Management" wordt genoemd. Daarbij is uitdrukkelijk de bedoeling dat daardoor gemiste invoeding zal worden vergoed (...). Het aantal nieuwe PV-systemen tm. 30 kWp was volgens de beschikbare Bundesnetzagentur statistieken in 2009 139.317 stuks, in 2010 was dat aantal toegenomen naar 209.757 (totaal 349.074), met een totaal vermogen van 4.282 MWp in 2 jaar tijd voor deze "kleinste" categorie. NB: systemen groter dan 100 kWp waren al verplicht om apparatuur te installeren waarmee de netbeheerders het systeem op afstand was af te regelen in noodsitutaties (onder strict vastgelegde condities).
  
  
• Er wordt niet getornd aan de desastreuze beslissing van de coalitie om vanaf juli vorig jaar vrijeveld systemen op voormalige akkerbouwgronden niet meer te accepteren onder de EEG condities. Er komt dus geen extra speelruimte voor grote investeerders, die zich tot de veel lastiger "conversie" terreinen (en ex bouwlokaties) zullen moeten beperken (is veel duurder, meer werk, vaak grondreiniging nodig, etc.). Dat wordt sowieso een aflopende zaak, want er is nog wel het nodige aan oude militaire terreinen en vervuilde lokaties e.d. te vinden, maar die raken op een gegeven moment op, en dan is het einde verhaal voor de goedkoopste installaties in Duitsland... Pikant detail: dit was een voorstel van nota bene de liberale FDP, waar "onze" VVD nog zoveel van kan leren...
  
  
• Een voorstel van de Grünen om het "doel" van de uitbouw van PV van 3.500 naar 5.000 MWp per jaar te verhogen haalde geen meerderheid. Het blijft dus bij genoemd eerste volume, wat de helft is van de fysiek gerealiseerde nieuwbouw in 2010 (al wordt er Gaia zei dank, nog steeds niet hard "gecapt" volgens de inmiddels geaccepteerde wetswijzigingsvoorstellen).
  
  
• Er komen uiteraard nieuwe degressies aan, vanaf 1 januari 2012. De kostendruk op met name de Duitse (e.a. Europese) bedrijven om uiteindelijk nog financieel renderende PV-installaties te kunnen opleveren wordt zeer pijnlijk. Diverse bedrijven zullen die enorme druk niet meer kunnen opbrengen en mogelijk niet overleven.

"Geluk bij een ongeluk". De pas in 2009 ingevoerde "eigenverbruiks-regeling" zal nog zeker twee jaar onaangetast blijven. Dit alles laat onverlet dat er alweer flink wat ballast aan de PV-sector is gehangen. Met nog meer dreigingen in aantocht, want CDU is beslist niet tevreden met de uitkomst, en wil het liefst nog meer gaan zagen in wat ze inmiddels blijkbaar zijn gaan zien als een onzinnig avontuur. Er is daar een sterke lobby ontstaan bij de economie afdeling, die wat daar genoemd wordt de "eilig beschlossenen Berliner Energiekonsens" scherp heeft veroordeeld. Ze willen de beroemde EEG Umlage op de huidige 3,53 Eurocent/kWh bevriezen, de vergoedingsduur voor hernieuwbare energie zou verkort dienen te worden, en de jaarlijkse degressie zou opgehoogd dienen te worden. Zonnestroom zou volgens deze hardliners op 1-2 GWp maximale nieuwbouw per jaar begrensd dienen te worden. Het gaan zeker in Duitsland alweer "zeer interessante tijden" worden.

^^^ Wat er verder ook gaat gebeuren in Duitsland, dit fantastische resultaat kan niemand meer van de oosterburen afpakken, en daar mogen ze tot in de lengte van dagen voor in de hemel worden geprezen. Klinkende resultaten van jarenlang keihard werken, dat mag worden gezien. En Hermann Scheer mag daarvoor extra posthuum worden geëerd. Duitsland, ik wens jullie een voortdurend stijgende curve toe en hoop dat dat gele vlakje straks in sterk vergrote mate van het beeldscherm zal knallen en alle economische betonkoppen op deze aardkloot zal doen verblinden. © Uit: EEG Erfahrungsbericht van de Bondsregering, 2011 (link).

http://tinyurl.com/3nltkje (30 juni 2011; eerste reactie branche organisatie BSW Solar)
http://www.erneuerbare-energien.de/files/pdfs/allgemein/application/pdf/eeg_erfahrungsbericht_2011_bf.pdf (het zgn. "Erfahrungsbericht" over de "ervaringen" met het EEG tot zover, en de conclusies die het Umweltministerium - BMU - daaruit heeft getrokken. De basis voor de wetswijzigingsvoorstellen die naar de Duitse Bondsdag - het parlement - zijn gegaan)
http://www.photon.de/presse/mitteilungen/pm_bundesregierung_will_keinen_neuen_solarstrom_mehr.pdf (persbericht vakblad Photon van 27 mei 2011: dit wordt een Solarstromabwürgungsgesetz)
http://www.photovoltaik.eu/nachrichten/details/beitrag/bundestag-verabschiedet-eeg-novelle_100005598/ (30 juni 2011, bespreking van het overleg in de Bondsdag op die "historische dag"...)
http://tinyurl.com/3gp9h9z (30 juni 2011, ... maar CDU zint - alweer - op wraak, en kondigt verdere "maatregelen" aan om zonnestroom te gaan pesten)
http://www.sfv.de/artikel/oeffentlichen_anhoerung_zur_eeg-novelle_2012_.htm (stellingnames van Solar-Energie Förderverein in Aachen m.b.t. EEG wetswijzigingsvoorstellen)

Leuk toetje, met dank aan Rob Seljee:
Lijstje met de concrete in wet gegoten plannen voor afscheid van kernenergie in Duitsland. 2022 moet het afgelopen wezen met het radioactieve stroomopwekkings-gesodemieter.

30 juni 2011: Duitse zonnestroom markt statistiek grafisch bijgewerkt. Een andere heftige klus die stond te wachten na de vakantie was het bijwerken van mijn grafische webpagina van de evolutie van zonnestroom capaciteit in wereldmarkt Duitsland in 2011. Onder het datum stempel 8 juni stonden maar liefst twee nieuwe Excel spreadsheets klaar op de bekende EEG statistiek pagina van Bundesnetzagentur (BNA), die voor maart en april 2011. Ook al zijn de bijbouw cijfers voor die maanden voor Duitse begrippen "matig", ze blijven imponeren als je weet dat de invoedings-condities voortdurend zijn verslechterd, en er in deze elf jaar succesvolle markt op diverse niveaus enige verschijnselen van verzadiging beginnen op te treden. Wat nog niets zegt over het in te vullen potentieel. De webmaster van Polder PV heeft zelfs in "kampioen van wereldkampioen" Beieren nog onvoorstelbaar veel dakruimte gezien, zelfs op zuid gericht, die slechts kale dakpannen toont. Nog een hoop te doen dus, zelfs daar...

^^^ Een kijkje "onder de rokken" van een typische Freiflachen Anlage bij Neuhöflein, een Beiers dorp westelijk van Nürnberg (rand Frankenhöhe) wat zich maar liefst in 2006, 2007 en in 2009 "Deutscher Meister" in de Solar Bundesliga (onderdeel "Ortsteil Liga") mocht noemen, volgens een trots plakkaat in een van de tuinen daar. In de huidige liga staan ze met 100 inwoners op nummer 9, met o.a. 5,46 kWp gemiddeld nominaal vermogen per inwoner. Talloze daken in dit gehucht liggen helemaal vol met zonnepanelen, en direct buiten het gehucht (plaatsnaam bord) bevindt zich deze dikke vrijeveld installatie. Die lijkt gezien bovengenoemde getallen echter niet tot het dorp te behoren (of in de liga te worden toegerekend), maar waarschijnlijk tot de overkoepelende gemeente Heilsbronn. Het gaat zeer waarschijnlijk om een dunnelaag installatie met CdTe modules van het bekende First Solar, en op basis van mijn foto's van het park zou het minimaal 2 MWp groot kunnen zijn (mogelijk zo'n 30.000 modules). Er gaat heel wat kabelwerk in zo'n klein PV parkje zitten. Frames zijn op simpele ramfundamenten geplaatst, er onder groeit het gras gewoon welig verder. Foto genomen tijdens de 1.600 km. lange fietstocht van München (Intersolar 2011) naar Roermond, door stukken Beieren, Hessen, Baden-Württemberg, Thüringen, en Nordrhein-Westfalen.

Na een teleurstellende februari met maar 100,9 MWp nieuwe zonnestroom capaciteit volgden maart met 147,3 MWp en april 2011 met 202,3 MWp. Uit het persbericht van Bundesnetzagentur (16 juni jl.) volgt dan, rekenend met ongeveer 700 MWp voor de maanden maart tm. mei 2011, dat in mei alweer een aardig volume van dik 350 MWp bijgeplaatst zou moeten zijn, al zijn er nog geen detail data voor die maand beschikbaar. Dat gaat de goede kant op, waarbij echter moet worden gesteld dat in mei 2010 er al 573,2 MWp werd genoteerd bij BNA. Met het voorlopige mei cijfer voor 2011 komen we dan ongeveer op 1.067 MWp voor de eerste vijf maanden dit jaar. In 2010 was dat al 1.744 MWp, en toen moest de recordmaand juni 2010 (2,1 GWp in een maand tijd) nog komen... Er moeten vreemde dingen gaan gebeuren als 2011 ook maar in de buurt gaat komen van de tot nu toe bekende 7,4 GWp voor het voorgaande jaar.

Dat laat alles onverlet dat er nog steeds enorm veel zonnestroom capaciteit wordt gerealiseerd bij de oosterburen, en van diverse investeerders in Nederland hoor ik dat ze daar best ook zouden willen overgaan tot realisatie. Als ze dat al niet hebben gedaan. Daar hoort u binnenkort hopelijk meer over. In ieder geval is met de cijfers voor april 2011 inmiddels duidelijk geworden dat alweer een grens is "gebroken", in Duitsland: de 18 GWp accumulatie van zonnestroom capaciteit is inmiddels overschreden. Ik kan u verzekeren: dat zijn een hele hoop zonnepaneeltjes...

28 juni 2011 + update: Het ene Suntech module is het andere niet. Bij het raadplegen van de e-mail box terug van vakantie stuitte ik op een datasheet van de Suntech modules die door SolarNRG zijn geleverd aan het uitvoerig door mij beschreven (SDE) 100 kWp project van particulier investeerder Spijker op het dak van Anna's Hoeve in Moerkapelle (ZH). Er was de nodige verwarring over de gebruikte modules, namelijk (zie ook uitgewerkte toelichting daar). Nog steeds staat dat specifiek geleverde zonnepaneel type niet op de Suntech website(s). Volgens het datasheet blijkt het te gaan om een 250 Wp monokristallijn exemplaar met "standaard" op de hoeken afgeronde monokristallijne cellen. De code van het in Moerkapelle gebruikte module is STP250S-20/Wd. Het gaat om een prima paneel met een omzettings-rendement van 15,2% (veel verkochte panelen zitten daar minstens een procent of meer onder). Mocht u belangstelling hebben voor dat datasheet (met dank aan SolarNRG), geef dan even een seintje.

^^^ Ogenschijnlijk een "normaal" module, totdat je te weten komt dat dit een monokristallijn zonnepaneel is, met geheel vierkante cellen (dus zonder de afgeronde hoeken en de daardoor typische diamantvormige, cel-loze "tussenstukken" die zo typisch zijn voor "standaard" mono's, zoals gebruikt in Moerkapelle). De cellen van dit nieuwe type module hebben drie busbars om de stroom zo efficiënt mogelijk af te laten vloeien (nog veel gebruikt zijn slechts 2 busbars). Type STP250S-20/Wd+ (enige onderscheid met de "standaard" mono's met dezelfde efficiëntie is de "+" in de paneel code). Suntech stand Intersolar 2011 (München).

Zwarte Parels in aantocht
Echter, ik had tijdens Intersolar een byzonder interessant nieuw type module van dezelfde beroemde Chinese fabrikant gezien (foto boven, details onder, zie ook bericht), wat "bijna" dezelfde code heeft, maar waar aan een "+" is toegevoegd, dus STP250S-20/Wd+, en met de specifieke benaming BlackPearl™. Ook dat paneel type heeft hetzelfde rendement (identiek vermogen van 250 Wp, zelfde afmetingen), maar het productie proces van de wafers/cellen is byzonder en - volgens zeggen van een beursstand medewerkster - volledig in eigen beheer door het Chinese Suntech ontwikkeld. Het betreft namelijk ook een "monokristallijn paneel" (60 stuks 6 inch cellen). Maar de cellen en de daar aan ten grondslag liggende, uit ingots gezaagde wafers zijn vierkant (voor uitleg verschil productie mono/multi-kristallijne ingots, zie deze pagina van Silfab). Nu is dat al eerder door enkele fabrikanten gedaan, maar Suntech heeft, zo heb ik mij op Intersolar in hun beursstand laten voorlichten, over hun verder jammer genoeg niet detailrijk toegelichte BlackPearl™ procedé een interessant productieproces ontwikkeld. Geclaimd wordt dat de ingots niet meer in ronde ovens worden "getrokken" uit een monokristallijn entkristal (het gebruikelijke, behoorlijk wat energie vretende procedé). Maar dat ze op de een of andere wijze hebben weten te bewerkstelligen dat met een monokristallijne "ent-laag" in een vierkante bak, en een stolproces enigszins vergelijkbaar met de wijze waarop multikristallijne ingots tot stand komen, ze vierkante monokristallijne ingots kunnen maken, die "vrijwel zuiver" zijn, zonder dat de silicium vloeistof uitkristalliseert zoals dat bij de gangbare multikristallijne ingot fabricage standaard geschiedt. Hoe dat mysterieuze proces dan precies werkt werd helaas niet toegelicht

^^^ Etiket van het getoonde BlackPearl™ mono module van Suntech. Let op de code met een "plus" die dit zonnepaneel wezenlijk doet onderscheiden van het type wat de heer Spijker in Moerkapelle heeft gebruikt.

Het grote voordeel van dat proces is natuurlijk dat er geen "kristallen" ontstaan die het rendement van de uit de ingots te zagen wafers zou doen verminderen (er treden altijd elektrische verliezen op de grensvlakken van de kristallen op). En dat er vierkante ingots worden geproduceerd i.p.v. de bekende ronde mono cylinders (waarvan normaal gesproken een groot deel van de zijkanten worden afgezaagd om niet teveel oppervlakte verlies in het uiteindelijk module te krijgen). Die vierkante mono ingots worden vervolgens op de normale wijze zo efficiënt mogelijk verzaagd, wat resulteert in vierkante monokristallijne wafers. Omdat er hierdoor uiteindelijk ook vierkante hoogwaardige monokristallijne cellen worden verkregen en er geen oppervlakte verlies in het module meer ontstaat (in standaard modules veroorzaakt door de klassieke gebogen ingot randen bij mono's), kunnen relatief hoog-efficiënte modules worden gemaakt met, zo luidt het op het datasheet op de Suntech site, een "energy footprint 33% less than [in a] standard cell production process". Dat is een aanzienlijk voordeel als dat zou kloppen. Bovenop het feit dat dit soort cellen verder gewoon in de standaard productie van de grootste cellen fabrikant ter wereld opgenomen kunnen gaan worden, op grote schaal, en zonder verdere aanpassingen van de verdere procesgang. Dat is voor een "bulk" producent als Suntech een groot voordeel.

^^^ Detail opname van het "kruispunt" van 4 BlackPearl™ cellen in een getoond module, waar, bij normale mono's, een "diamant-vormige uitsparing" te zien zou zijn. De hier echter niet is te zien vanwege de vierkante cellen (alleen de hoekpuntjes worden - met een laser - afgesneden, standaard procedé). "STP" is het handelsmerk van 's werelds grootste cellen fabrikant, Suntech Power. De voorlichtster van deze fabrikant wees me op de "onvolkomenheid" in de vorm van de lichtblauwe streep boven in beeld, wat volgens haar nog een kristallisatie kern zou zijn wat aangeeft dat het productieproces van de monokristallijne ingots nog niet volledig onder controle is. Echter, het gros van het materiaal is volgens haar loepzuiver monokristallijn, en ze verzekerde me dat door uitsortering van de cellen (op elektrische eigenschappen), dit soort kleine "aberraties" nu al geen probleem meer vormen om toch goede modules te kunnen maken met hoog rendement.

Mij werd te verstaan gegeven dat er dit jaar al met enkele tientallen MWp productie begonnen zal gaan worden, en er volgend jaar al naar enkele honderden MWp zou worden opgeschaald. Ik hoop dat die belofte ingelost zal worden, want vergelijkbare toezeggingen zijn eerder door Suntech gedaan m.b.t. hun nieuwe Pluto procedé (weer een andere technologische innovatie uit eigen koker) waar helaas in de opschalingsfase blijkbaar de nodige vertraging is opgelopen. Lange tijd zijn die modules nauwelijks leverbaar geweest. Echter, die "HiPerforma" modules zijn inmiddels wel verkrijgbaar. De vraag is natuurlijk of de productie van de nieuwe BlackPearl™ cellen en modules snel genoeg kan worden opgeschaald om grote aantallen te kunnen verkopen. Want ook Suntech kent natuurlijk geduchte concurrenten, de grootsten in eigen land (Yingli Solar, Canadian Solar, LDK Solar, maar ook de "voormalige" pure cellenfabrikant JA Solar, die inmiddels ook in de module productie is gestapt, evenals vele andere partijen daar). En alleen de producent met de snelste en vooral meest probleemloze implementatie van nieuwe technieken in de bestaande cel/module productie processen zal een significant technisch en marketing voordeel kunnen krijgen. Dus we gaan zien hoe goed Suntech dit nieuwste procedé beheerst, of ze het daadwerkelijk grootschalig kunnen gaan uitrollen, en of het daadwerkelijk een "blijvertje" zal gaan worden.

Mooi spul is het beslist, maar het was absoluut niet het enige speeksel opwekkende spul, daar in die gigantische hallen van het beurscomplex in München. Hopelijk daarover later nog wat meer.

Update! (29 juni 2011)
Prompt na publicatie van mijn artikel ontving ik van Paul Cornelissen een byzonder interessante link naar een artikel op het TechnologyReview.com platform wat details van de gebruikte technologie prijsgeeft (waarvoor hartelijke dank!). Het gaat blijkbaar om een oud concept, waarvan de patenten verlopen zijn, en waar diverse andere grote Chinese partijen zich nu op gestort blijken te hebben. Naast Suntech ook de grootste concurrent van dat bedrijf, JA Solar (tweede grootste cellen producent ter wereld volgens Photon), LDK Solar, en het vooral van ingots/wafers productie bekende Renesola. Echter, Suntech is de enige partij die nu met een fysiek product op de proppen is gekomen, met - gezien de toon van het TechnologyReview artikel - grote potentie.

In dat artikel van 24 juni 2011 is een foto van een module te zien waarbij blijkbaar deels van wafers gebruik is gemaakt die afkomstig zijn uit de "randzone" van de zogenaamde "crucible", de schaal waarin het silicium onder gecontroleerde condities uithardt. De cellen gemaakt van die wafers hebben deels een monokristallijne "kern", en deels een multikristallijne "rand" uit die randzone. Dat schijnt echter nog steeds geen probleem te zijn voor het maken van een "goed" module (wel: meer power bij vergelijkbare productiekosten als standaard modules). Blijkbaar is Suntech er in de tussentijd (?) al in geslaagd om de "uitkristalliserende" randzone in het kristallisatie vat tot het minimum te beperken, of ze hebben voor het model wat ik heb gezien en gefotografeerd uitsluitend voor de beste wafers/cellen gekozen (die dus vrijwel geheel monokristallijn zijn, mogelijk selectie uit de hen ter beschikking staande wafers uit het nieuwe procedé). Zeer aanbevelenswaardig artikel om meer over de achtergronden te weten te komen, zie link onderaan.

http://eu.suntech-power.com/images/stories/pdf/datasheets_2011/stp245s_20wd_en_72dpi.pdf (datasheet 250 Wp monokristallijn BlackPearl™ module van Suntech)
http://www.technologyreview.com/energy/37882/?p1=A1 (artikel van 24 juni 2011 over achtergronden van de gebruikte technologie, dank aan Paul Cornelissen voor de link)

Verder lezen (toegevoegd 14 juli 2011):
Chunduri, S.K. (2011). Mono-Multi. Solarfirmen aus China setzen auf neue Wafertechnologie und laufen der westlichen Konkurrenz davon. - Photon 5/2011: 74-75. Meer over de achtergronden van de proces technologie en de tot nu toe behaalde resultaten. Ditmaal bij de concurrenten JA Solar ["Babyahorn" technologie], Renesola ["Virtus-Wafer" technologie] en Jinggong Science & Technology (Chinees bedrijf wat smeltvaten voor de silicium ingot productie fabriceert). Het tijdperk van de "quasi-monokristallijne wafers" (, cellen en modules) lijkt te zijn begonnen...

27 juni 2011: Neer'lands gecertificeerde zonnestroom progressie: mei 2011 rapport CertiQ. Door onze vakantie kon ik natuurlijk niet het laatste door CertiQ gepubliceerde maandrapport van de "progressie" van nieuwe gecertificeerde zonnestroom capaciteit verwerken (was nog niet bekend toen we vertrokken). Direct na de vakantie heb ik het mei rapport gedownload en het inmiddels zoals vanouds grafisch verwerkt. Unieke service aan het Nederlandse publiek wat verder door Den Haag en de energiesector oliedom gehouden wordt (vind je het gek: het schiet nog steeds niet op met snoeiharde realisatie van werkelijk hernieuwbare energie in ons land...).

Tale-telling grafiekje numero uno:

^^^ Zelfs een "recordje" in mei 2011, voor Nederland... Met de hakken over de sloot werden "maar liefst" 412 nieuwe gecertificeerde PV-installaties door CertiQ geregistreerd (rode curve, rechter Y-as). 6 meer dan de 406 in augustus 2010. Het blijft natuurlijk bedroevend weinig, maar waar hoop is, is licht (of andersom). Laat u niet in de war brengen door de "steil stijgende" gele curve (accumulatie van aantal geregistreerde gecertificeerde installaties bij CertiQ, linker Y-as). Dat politici daar botergeil van worden zegt namelijk niets. Het aantal nieuwe installaties valt immers volledig in het niet bij de realisaties in Vlaanderen (tm. mei rapport al 13.281 nieuwe systemen in 2011 geregistreerd bij VREG, een factor 1,7 maal het geaccumuleerde aantal vanaf 2003 bij CertiQ) en Duitsland (tm. april rapport al 25.079 nieuwe installaties in 2011 geregistreerd bij Bundesnetzagentur). En bovendien is de gemiddelde systeemgrootte in NL veel kleiner dan in de buurlanden.

Tale-telling grafiekje numero duo:

^^^ Blijvend schokkende verschillen tussen de nieuw bijgeschreven zonnestroom capaciteiten in Vlaanderen (met een 2,7 maal zo kleine bevolking als de noorderburen), blauwe kolommen, en Nederland, lichtgroene kolommen (VREG data zijn berekend uit opgegeven MWac capaciteit door te vermenigvuldigen met conservatieve factor 1,1 om MWp generator vermogen af te schatten, CertiQ geeft direct MWp vermogen op). Blijkbaar in anticipatie van de aangekondigde tarief degressies voor nieuwe installaties per 1 juli 2011, is er alweer een fors volume van 93 MWp [berekend uit 84 MWac vermogen] gerealiseerd in Vlaanderen, waar Nederland het - bij de gecertificeerde installaties - met slechts 1,9 MWp moest doen in dezelfde maand. Laatste kolommen paar geeft het maand gemiddelde weer over de getoonde periode. Let op dat de bijschrijvingen bij met name VREG voor een aanzienlijk deel aan eerdere jaren (met name 2009-2010) toegeschreven dienen te worden, maar het beeld blijft onveranderd in extreem voordeel t.o.v. de marginale bijbouw in Nederland.

Voorspelling Polder PV: ondanks een te verwachten verdere instorting van module prijzen a.g.v. enorme voorraden in Duitsland en aanstormend productie geweld uit Azië (ik krijg al aanbiedingen van containers afhalen in Rotterdam bij "bankable" moduleprijzen rond de Euro per Wattpiek...), zal er naar verwachting zeker wat de geregistreerde (via SDE "gesubsidieerde") systemen in Nederland betreft, zelfs onder een SDE "plus" regime (met een belachelijk max. basisbedrag van 15 Eurocent/kWh, pas kleine kans in de allerlaatste fase van de regeling, onbeperkte systeem grootte [loslaten 100 kWp max.], en het verhogen van de beruchte SDE subsidie cap van 850 naar 1.000 kWh/kWp.jaar - waarom nu pas???) de progressie van de bij CertiQ te registreren nieuwe capaciteit nog steeds bescheiden blijven. Eigenlijk moet ik ophouden met voorspellingen doen, want ze komen te vaak uit...

27 juni 2011: Duitsland's donk're wolken of toch Sonnenschein? Terug van een bezoek aan de grootste zonnestroom beurs ter wereld, Intersolar 2011 in München, en aaneensluitend 2 weken dik 1.600 kilometers pedaleren door het schöne Duitse landschap, van die hoofdstad van het PV-gebeuren naar het Nederlandse Roermond, werd het weer eens tijd voor een berichtje van Polder PV. De mail-box zit weer bomvol, enkele belangrijke "aandacht aan besteden" mails rood aangekruisd, met wederom excuses voor diegenen die niet (direct) geantwoord kunnen worden. Probeert u het later nog eens als uw vragen al niet eerder zijn beantwoord. Garantie op antwoord kan ik u helaas niet geven, daarvoor is de capaciteit hier te beperkt.

^^^ KLIK op plaatje voor uitvergroting. Wordt het donker weer voor de PV-markt in wereldkampioen Duitsland, of blijft het licht stralen, mogelijk op een minder fel niveau? Feit is dat de Duitse markt in de eerste helft van 2011 sterk is "afgekoeld" - voor zover je daarvan kan spreken met wederom ongeveer 1 GWp aan nieuwbouw in de eerste vijf maanden van het jaar volgens een persbericht van Bundesnetzagentur van 16 juni jl. Hoe het ook zei, zelfs als Duitsland "over the top" zou zijn met de groei van de uitbouw van PV (na minimaal tien jaar lang ongebroken heer en meester te zijn geweest, slechts in 2008 eenmalig door Spanje voorbijgestreefd die daarna echter volledig in elkaar klapte), wereldkampioen blijven ze. En in het prachtige landschap bij onze oosterburen was dat al een decennium lang in steeds heviger mate te zien. Dreigende namiddag stemming tijdens instabiel, wisselvallig weer nabij Neustetten in Naturpark Frankenhöhe, in het hart van solar weltmeister Bayern, 12 juni 2011. Slechts een van vele tientallen grote boerderij systemen die wij tijdens onze twee weken lange fietstocht tegenkwamen (plm. 240 modules, mogelijk dik 40 kWp of meer). In dit geval gepaard met een van diverse windparken (achtergrond) die we tot diep in het binnenland mochten begroeten.

Bundesnetzagentur meldde tijdens onze vakantie (persbericht 16 juni, link onderaan), dat er in de eerste vijf maanden van 2011 "slechts" ongeveer 1 GWp aan nieuwbouw zou zijn geweest. Met de maandcijfers die tot nu toe zijn gepubliceerd (tm. april), en die ik nog moet gaan uitwerken voor maart en april, zou dat betekenen dat er in de voor de geplande extra degressie per 1 juli "cruciale" maanden maart-april-mei er een "volume" gescoord zou zijn van achtereenvolgens 147,3, 202,3, en ongeveer 350 MWp (mei is nog niet exact bekend, het volume is berekend door de maart en april cijfers af te trekken van de "globale 700 MWp" die Bundesnetzagentur opgaf voor de periode maart-mei 2011).

Feit is dat die hoeveelheid significant lager is dan de 1.358,6 MWp die er in maart-mei 2010 werd bijgeschreven door Bundesnetzagentur. Bijna de helft minder. Het betekent ook onherroepelijk dat, door het maart-mei 2011 volume te vermenigvuldigen met 4 (om een "kunstmatige jaar bijbouw" te verkrijgen), er slechts een artificieel jaar volume van 2,8 GWp wordt verkregen. En dat ligt ver onder het "streef" volume van 3,5 GWp per jaar. Wat inhoudt dat er per 1 juli* geen extra degressie op de tarieven zal gaan volgen (die in het aller ergste geval tot wel 15% had kunnen oplopen). Maar ook, dat er geen compenserende verhoging van die tarieven zal gaan plaatsvinden om de markgroei weer aan te doen wakkeren.

* Voor installaties op daken. Voor andere typen ("vrije veld") installaties zou de nieuwe degressie per 1 september ingaan, wat dus door de "bescheiden" marktgroei in maart-mei ook van de baan is: geen extra vermindering van de invoedingstarieven voor zonnestroom zoals gepland. Zie analyse van die plannen in artikel van 27 januari 2011.

Dat is echter slechts een tijdelijke adempauze. Want er zijn diverse politieke zwaargewichten al maanden lang met scherp gereedschap aan de poten van het EEG aan het zagen, en het liefst zouden ze de groei van PV zo'n beetje tot stilstand zien komen. Daarbij aangevuurd door de nog immer almachtige grote energie reuzen die met lede ogen hebben moeten toezien dat door de combinatie van hernieuwbare bronnen, met windenergie nu nog als grootste kWh contribuant (daarna biomassa, meestal vergisting), en PV als hardste groeier, ze al 17% aan afzet van stroom kwijt zijn geraakt aan decentrale opwekkers onder EEG condities. Er blijkt een compleet onzinnige en ronduit bedenkelijke "haast" te zijn ontwikkeld bij de politieke kastes om zo snel mogelijk het complete EEG pakhuis overhoop te gaan halen, met nog onduidelijke gevolgen. Alleen al de onvoorspelbaarheid van het huidige politieke klimaat is desastreus voor de bereidheid van investeerders om (grote) projecten te trekken, die vaak veel tijd, energie en geld kosten. En alleen dat al lijkt een "gewenste" bijbedoeling van de politieke touwtjestrekkers en manipulators, om het vuur uit de Duitse zonnestroom revolutie te halen. In een land wat formeel afscheid gaat nemen van de atoompjes (voor de tweede keer, zelfs atoom fysicus Merkel moest buigen voor haar eigen bevolking in de nadagen van de nucleaire ramp bij het Japanse Fukushima reactor complex).

Hoe het ook verder uit pakt: Duitsland is inmiddels al een capaciteit aan geaccumuleerd PV-vermogen gepasseerd van een verpletterende 18 Gigawattpiek (nominaal STC vermogen). Dat is ver over de tweehonderd maal de hoeveelheid die ons land bij elkaar heeft geschraapt al die jaren, met een bevolking die slechts 5 maal zo groot is. Daar zit dus nog een verbijsterende factor veertig tussenin, die we natuurlijk nooit meer goed gaan maken. Zelfs al gooien we de onduurzaamheid predikende Haagse bende uit het parlement.

^^^ Het bestaat echt, het dorp Solar, vallend onder het zeer Beierse stadje Hipoltstein bezuiden Nürnberg. Het dorp ligt niet heel ver van het beroemde 6,3 MWp Mühlheim tracker systeem van Sunpower die dat destijds nog onder de naam Powerlight ontwikkelde als grootste brok van het "Solarparc Bavaria", en wat Polder PV deze vakantie voor de tweede maal bezocht (er is nog meer aan capaciteit bij geplaatst daar, onbekend is hoeveel). Een van de eerste grote zonnestroom fondsen die in de loop der tijd talloze (zeer) grote PV-parken hebben gefinancierd (vaak ook met mogelijkheid van participatie door burgers). 12 juni 2011, de webmaster van Polder PV wijst naar de gratis kernfusie energie leverende Koperen Ploert waar dit dorp haar naam aan heeft te danken. Tussen haakjes: in dit dorp voor PV-liefhebbers stonden 6 "Doppelhaushälften" en 4 eengezinswoningen te koop bij bouwonderneming Hans Meier uit Hipoltstein. Dus mocht u nog interesse hebben, grijpt uw kans! Er wonen slechts 241 mensen volgens de Wikipedia pagina...

Het kan dus vreemd lopen, en Polder PV is zeer benieuwd waar de massale hoeveelheden zonnestroom modules dan wel allemaal heen zullen gaan als Duitsland's - tijdelijke ??? - dip een structurele zal blijken te zijn.

Afgezien van deze typische toestanden, veroorzaakt door angstige politici die weigeren de toekomst naar zich toe te trekken, heeft Polder PV in het Duitse landschap talloze "relicten" uit de rijke nationale zonnestroom historie op het netvlies gehad, met dank aan Hermann Scheer en de zijnen. En zal hij daar hopelijk over niet al te lange tijd weer veel meer memorabele beelden van laten zien. Want Duitsland blijft wereldkampioen. En dat mag best getoond worden. Of u het leuk vindt of niet.

^^^ KLIK op plaatje voor uitvergroting. Een klein stukje van het eerste 35 MWp (ander bericht: 34,4 MWp) complex van het gigantische, oorspronkelijk als 72 MWp geplande project Tauberlandpark van Relatio Unternehmersgruppe bij Ernsthof (Wertheim-Dörlesberg), zuidelijk van Wertheim aan de Main, in de noordoost hoek van deelstaat Baden-Württemberg. Getoond hier is het door EnBW gerealiseerde hoogspannings-station ("Umspannwerk") in het hart van het 28 MWp Ernsthof West deelproject wat volgens een groot bord bij de ingang en pers publicaties van Relatio al in december 2010 zou moeten zijn opgeleverd. Dat gedeelte alleen al zou 125.120 multikristallijne modules moeten bevatten (plm. 224 Wp/module), het totaal voor de eerste 35 MWp zou 156.400 exemplaren moeten bevatten op een oppervlakte van 85 hectare. Een klein deel van de enorme rijen frames in het park leek nog niet helemaal met modules te zijn bedekt. Bundesnetzagentur meldde voor deze lokatie (vallend onder gemeente Wertheim) sinds 2010 de volgende brokstukken: 6,882 MWp (8 apr. 2010), 6,881 MWp (5 aug. 2010), 6,365 MWp (27 jan. 2011), en 7,153 MWp (18 apr. 2011). Mogelijk moet dus zelfs nog voor de Ernsthof deelproject lokatie een gedeelte bij het Agentur worden ingevuld, want Relatio claimt alles op 30 december 2010 - in record tempo, en onder barbaarse winterse omstandigheden - te hebben afgerond voor deze project lokatie (persbericht). Feit is dat de projectontwikkelaar door het uit het EEG halen van projecten op agrarische gronden (per 1 juli 2010) al een van de drie deelprojecten voor het Tauberlandpark heeft laten vallen (Gickelfeld). Een tweede project lokatie die bij het Tauberlandpark hoort, Richelbach/Neunkirchen in de aanpalende uitstulping van Beieren (Unterfranken, zuidelijk van de Main hangend aan de Beierse Spessart), heeft Polder PV ook bezocht en gefotografeerd, dat project is 12 MWp groot en opgeleverd door aannemer GP Joule. Er wordt m.b.v. een 40 MW transformator op het 110 kV hoogspannings-netwerk van de Ernsthof lokatie ingevoed, in het verzorgingsgebied van netbeheerder EnBW Regional AG. Zie verder ook de specifieke website over dit reuzenproject.

http://tinyurl.com/63dc4k7 (verkorte link naar persbericht van Bundesnetzagentur van 16 juni 2011)
http://www.photovoltaik.eu/nachrichten/details/beitrag/bundesregierung-verkennt-realitten_100005579/ (24 juni 2011: de Duitse regering lijkt niet van plan om van haar ramkoers op het gebied van PV af te wijken, donderdag 30 juni zou een definitief besluit over het EEG en zonnestroom moeten gaan vallen)
http://www.photovoltaik.eu/nachrichten/details/beitrag/vea-will-unverzgliche-photovoltaik-deckelung_100005509/ (20 juni 2011: steeds hardere geluiden, zowel van CDU huize als van "verbruikers" verenigingen als VEA, om de nieuwbouw van PV-installaties tot 1 GWp per jaar te beperken. Een snoeiharde "cap", dus, die rampen van ongekend formaat zal gaan uitlokken in de wereldmarkt Duitsland).

6 juni 2011: "Doet u mij nog maar even >60 MWp" - alweer een groot zonnestroom park in Brandenburg. Afgelopen woensdag, 25 mei 2011, ging er weer eens een spade in de grond in de Duitse deelstaat Brandenburg. De oost-Duitse deelstaat waar veel ruimte is en de lokale regering brood in zonnestroom ziet. De haar zelf opgelegde taak ziet ze in het wegnemen van barrières en het zo goed mogelijk faciliteren van grote zonnestroom parken. Dit als onderdeel van hun streven om in 2020 maar liefst 20 procent van de energievoorziening te hebben verduurzaamd (een doelstelling die in Nederland al lang weer is losgelaten wegens politieke onwil en voortdurende sabotage van duurzame energie productie).

Lieberose 53 MWp was een van de eerdere zeer grote parken daar, begin januari werd het door het Nederlandse Pfixx Solar gerealiseerde Eiche park van dik 26 MWp NO. van Berlijn opgeleverd, en er zullen er waarschijnlijk nog meer gaan volgen. Zelfs nadat de Duitse bondsregering in een geplande vlaag van verstandsverbijstering heeft besloten om geen grote PV-parken meer toe te laten op voormalige (economisch nauwelijks meer rendabel te exploiteren) landbouwgronden, vorig jaar.

Geluk bij een ongeluk: Brandenburg bezit nogal wat oude militaire Sovjet bases, vliegvelden en andersoortige "conversie terreinen". En daar mag nog alles onder de lucratieve EEG condities worden gerealiseerd. En daarom ging die woensdag de spade in de grond. Bij het dorp "Alt Daber" bij de uit 15.000 inwoners bestaande kleine stad Wittstock, aan de zuidrand van een groot bosgebied, en naast een groot militair vliegveld gelegen (Google Earth link). 133 hectare gaan daar in het noordwesten van Brandenburg bezet worden met First Solar CdTe modules, 850.000 stuks maar liefst. Er staat helaas niet bij wat de totale projectgrootte wordt, maar rekenend met de laagste capaciteit van de nieuwe "serie 3" modules van de producent (datasheet), 75 Wp, zou je dan op een respectabele 63,75 MWp uit komen. Zou het meest efficiënte module van 85 Wp worden gebruikt, zou de totale grootte zelfs 72,25 MWp kunnen gaan bedragen. Niet de grootste (dat is in Duitsland het in 3 blokken gebouwde Finsterwalde project, in het zuiden van Brandenburg, 80,7 MWp). Maar natuurlijk zonder meer geweldig dat onder de steeds restrictievere condities op de Duitse markt dit soort enorme projecten toch nog steeds kunnen worden gerealiseerd.

Gezien de opgave van de verwachte stroomproductie, 71,4 GWh/jaar (en een vermeden CO2 uitstoot van 50.000 ton/jaar...), zou het er best op uit kunnen draaien dat mijn "hoge schatting" van dik 72 MWp realiteit gaat worden, want dan wordt er gerekend met een "mogelijk haalbare" specifieke opbrengst van zo'n 988 kWh/kWp.jaar. Onder optimale omstandigheden. De airstrip ligt west-oost gericht, dus de module opstelling kan optimaal op zuid worden uitgelijnd. We gaan later vast wel horen wat de exacte grootte van het project zal gaan worden.

Ditmaal is het consortium Belectric de project drager. Dat is ontstaan uit de steeds grotere behoefte tot consolidatie en strategische samenwerking, om in Duitsland het hoofd te kunnen blijven bieden aan de enorme kostendruk op alle niveaus in de zonnestroom productie- en afzet ketens. Grote namen als S&F Umwelttechnik GmbH, het al van grote projecten bekende Beck Energy GmbH, en Blitzstrom GmbH, zijn bij elkaar gaan zitten onder de Belectric paraplu. Een onderneming die, aldus de directeur Martin Zembsch "die Zeichen der Zeit erkannt [hat]". Wat waarschijnlijk ook een vingerwijzing is richting de moedige koers die Merkel is gaan varen. Weg van de atomen. Op naar de toekomst met nog meer hernieuwbare energie.

Ook op deze lokatie werd, net als bij Lieberose (een project van juwi, ook met First Solar modules), munitie en andere troep die de Sovjets hebben achtergelaten op en rond het grote vliegveld op kosten van Belectric verwijderd (wat blijkbaar enkele miljoenen Euro heeft gekost). Die troep moest natuurlijk sowieso weg anders had er niet gebouwd mogen worden, maar het is ook een mooie aanleiding om het gebied te renatureren, en aldus een dubbele doelstelling te kunnen gaan verzilveren: een natuurlijker, schoner oord voor komende generaties. En tegelijkertijd een economisch zinvolle benutting van wat lange tijd een onbruikbare lokatie was.

Het project moet eind dit jaar zijn opgeleverd. De modules zullen allemaal uit de First Solar productie lokatie in Frankfurt/Oder aan de oost-Duitse/Poolse grens komen en 600 mensen werk bezorgen. Deze lokatie wordt trouwens door het Amerikaanse bedrijf opgewaardeerd: de productie capaciteit wordt verdubbeld. In februari was het zogenaamde "Richtfest" voor de nieuw te bouwen productie hal. Met alleen al de nieuwe, 173 miljoen Euro kostende productie capaciteit moet er ongeveer 238 MWp gemaakt kunnen worden per jaar bij volle capaciteitsbenutting. Het totale productie volume in Frankfurt/Oder zou dan moeten stijgen van 9.000 naar 18.000 dunnelaag modules per dag...

De samenwerking tussen de projectontwikkelaars en de gemeente liep van een leien dakje. Tussen ondertekening van het verdrag en de eerste spade in de grond lagen slechts 4 maanden tijd. Kijk: dat schiet lekker op.

Alt Daber en Belectric: veel succes met de werkzaamheden, en Brandenburg: dikke pluim voor zoveel duurzame voortvarendheid!

http://www.belectric.com/de/88-pressebereich-press-area/ (27 mei 2011)
Sonne Wind & Wärme nr. 5/2011: pp. 154-157 (artikel "Mehr Module aus Brandenburg")

6 juni 2011: Op naar 50% efficiëntie? Wederom is er niet zo lang geleden een omzettingsrecord gebroken bij zonnecellen. De "gelukkige" was ditmaal het Amerikaanse Solar Junction, wat deels financiële ondersteuning krijgt van het vermaarde Department Of Energy. Het record werd bevestigd door het National Renewable Energy Laboratory (NREL). Wel is het spul waarschijnlijk nog ietwat te heftig voor de smalle beurs van een gemiddeld burgermans, en zou deze in een woestijn met hoge directe zoninstraling moeten wonen om er gebruik van te kunnen maken. Maar toch leuk om hier weer even te vermelden.

Het vorige record waar ik weet van had (ja, ik zal in de tussentijd vast wel het nodige over het hoofd hebben gezien) was van Delaware wat voor de Amerikaanse militairen alweer een tijd geleden een project is gestart wat uiteindelijk tot een systeemefficiëntie van 50% moet leiden. Die zaten in 2007 op 42,8%, en zijn wellicht ondertussen al een stuk verder.

Boeing's Spectrolab zat met hun concentrator systeem vorig jaar al op een prima 41,6% en zit al jaren in de business van dit soort dure "multi junction stapel cellen". Solar Junction meldt nu dat ze hun eigen record met een concentrator systeem en vergelijkbare cellen van eigen makelij hebben verbroken (enkele maanden geleden nog 41,4%). En dat hebben opgekrikt naar 43,5%. Dit werd bereikt met een concentratie factor van "400 zonnen", en de efficiëntie bleef boven de 43% als het zonlicht tot zelfs 1.000 maal werd geconcentreerd, maar werd wel iets minder. Goed voorstelbaar: dat soort extreem hoge stralingsniveaus brengt natuurlijk forse koelingsproblemen met zich mee en je wilt niet weten wat er allemaal kan gaan gebeuren met kostbare materialen en dunne laagjes bij dat soort extreme stralingsbelastingen. Die omzettingsefficiëntie werd bereikt op een multi junction cel met een oppervlakte van slechts 5,5 x 5,5 millimeter. Ga daar maar eens een vergrootglas op zetten met de zon in het middelpunt (probeert u dat s.v.p. niet met uw eigen "simpele" doch prijzige kristallijne moduultjes s.v.p.!) ...

Solar Junction claimt dat ze door een betere verdeling van het zonnestroom spectrum over hun verschillende "laagjes" in de multi junction cel de totale efficiëntie van het "systeem" (= cel plus concentrator) hebben kunnen verbeteren. Het bedrijf gaat hun zogenaamde III-V multi junction cel productie opschalen en claimt 250 MW aan "elektrisch vermogen capaciteit" in de markt te kunnen gaan zetten. Dat is dus niet de hoeveelheid cellen, maar de capaciteit met de concentrators als integraal concept. Commerciële cel productie zou dit jaar nog gerealiseerd moeten gaan worden.

Een interessante concurrent dus, voor Boeings' fameuze Spectrolab, die recent al flink de productie van hun "high-end" cellen hebben opgeschroefd (bericht 8 december 2010). En voor het door Soitec overgenomen Concentrix concentrator systeem wat oorspronkelijk is ontworpen door ISE Fraunhofer in Freiburg, en al zo'n beetje commercieel beschikbaar is. Ik ben erg benieuwd wanneer de eerste concentrator-PV systemen van het type van Solar Junction daadwerkelijk gebouwd zullen gaan worden. Want hoge efficiënties halen bij enkele microscopische cellen in het lab is een. Realisatie van een vlekkeloos werkend, obligaat de zon zeer nauwkeurig volgend systeem in de harde werkelijkheid van zonovergoten woestijnen is twee. Want een fout met de tracker bij dit soort extreem hoge concentraties van zonlicht en je hebt een ernstig probleem. Dat is toch van een iets andere orde dan een rokende schoenveter onder een vergrootglas van een zonlicht minnende kleuter...

Meer efficiëntie records in PV-technologie

http://tinyurl.com/3rcvez9 (verkorte link naar nieuwsbericht van 19 april 2011 van Solar Junction op Cleantechnica dot com website)

5 juni 2011: Ondernemer slaat Spijker op de kop met 100 kWp SDE installatie in Moerkapelle. Ik had op 2 juni een uitnodiging geplaatst voor de "officiële" opening van het 100 kWp SDE project van de heer Kees Spijker uit Nieuwerkerk a/d IJssel. Die het dak (beter: drie daken) heeft gehuurd van Anna's Hoeve in Moerkapelle. En daar "het project van zijn leven" op heeft gerealiseerd. 400 hypermoderne modules groot (wellicht nog moderner dan ik aanvankelijk dacht).

Polder PV was erbij. Daartoe "moest" er natuurlijk naar deze befietsbare project lokatie gebiohummerd worden, anders had de webmaster zich onsterfelijk belachelijk gemaakt.

Op de heenweg kwam de webmaster als vanouds (???) wederom een tranentrekkend zonnestroom tafereeltje tegen, langs de weg van Boskoop naar Bleiswijk:

<<< In een zeer lommerrijke omgeving staat daar dan weer zo'n typisch eenzaam en "misplaatst" zonnepaneeltje wat een verkeersteller van Provincie Zuid-Holland ("bekeurt niet"...) zou moeten voeden. Maar gezien de zuidoostelijke oriëntatie recht het hoog opgeschoten donkergroene, schaduwrijke loof in weet de webmaster van Polder PV niet of er wel veel prik uit dat Chinese paneeltje (monokristallijn 145 Wp exemplaar van het mij compleet onbekende Hengji Solar) zal komen. Zelfs op deze extreem zonrijke dag (4 juni 2011). Op het paneel ook nog een sticker met melding van diefstal beveiliging ("verbonden met alarmcentrale"). Ik hoop dat de dataverbinding - en de verkeersteller - (ook) met netspanning is gevoed...

Gelukkig wist de biohummerende webmaster van Polder PV niet lang daarna via Moerkapelle Anna's Hoeve te bereiken, en konden de lichaamssappen weer wat sneller "in positieve richting" gaan vloeien:

^^^ Pa en zoon Spijker voor het middelste daksegment met 68 van de in totaal 400 Suntech modules op de daken van Anna's Hoeve in Moerkapelle.

Voor uitgebreide achtergrond informatie en veel meer foto's van dit byzondere 100 kWp privé PV-project (met SDE subsidie), zie de aparte pagina in de sectie "Inspiratie" op Polder PV:

De webmaster van Polder PV kwam verder vrijwel niets aan zonne-energie toepassing tegen in de wijde omtrek, maar gelukkig wel wat kleine windparkjes zoals een nieuw exemplaar met 4 turbines bij Zoetermeer (oost), en de al wat oudere exemplaren bij Waddinxveen en bij Spookverlaat, prachtig wiekend aan de horizon (het was weliswaar hartstikke zonnig en warm die dag, maar er stond ook een forse bries).

^^^ Nieuw windparkje aan de oostrand van Zoetermeer (vanaf fietsbrug Moerkapelle in). Waar Nederland maar wat trots is dat er 4 nieuwe windturbines zijn bijgekomen (vaak na vele jaren lang "strijdtoneel" en tenenkrommende bureaucratie), pleurde Duitsland er vele jaren geleden al een paar honderd windparken bij die elk vaak tien of meer turbines bevatten...

Pas toen hij terugfietste naar huis kwam de polderknaap nog wat "klein bier" tegen op het vlak van zonne-energie. Het is duidelijk: er blijft nog zo verschrikkelijk veel "te doen", zelfs in een van de rijkste provincies van NEEderland...

^^^ Heel erg mooi dat deze nieuwe bewoner in het oostelijk deel van Moerkapelle aan zonnestroom doet, maar het is zo weinig. Er kan zoveel meer. Als we een Duits incentive systeem hadden, had dat dak natuurlijk strak uitgelijnd helemaal uitgevuld geweest, met een hyperefficiënte, dikke PV-installatie.

^^^ KLIK op plaatje voor uitvergroting. Hetzelfde als voor het woonhuis in de vorige foto geldt nog in extremere mate voor deze boer, aan de oostrand van Moerkapelle. Ook voor deze respectabele, wat aarzelende beginner op het vlak van duurzame energie geldt: hartstikke mooi dat u 18 zonnepanelen op dat rechter dakvlak heeft neergevleid. Maar ik zie nog zo ongelofelijk veel meer potentie op dit prachtige, pal zuid georiënteerde dak. Daar gaat ook een voor zonnestroom incentives extreem vijandige SDE "+" regeling vrees ik niets aan veranderen...

^^^ Prachtige installatie met zo te zien 10 PV-modules met zwarte backsheet. Deze foto roept bij mij de nodige emoties op, want dit nieuwe huis aan de rand van "de Vliet" in de Krimwijk van Voorschoten staat zo'n beetje op de plek van het voormalige kassencomplex van mijn vader, waar ik de nodige kinderarbeid heb verricht om het bedrijf draaiende te houden... (geen probleem hoor, met tegelijkertijd een prima opleiding, de NL economie is groot geworden van hard werken door vele handen in duizenden agrarische families). Ik heb wel een ernstig probleem met de bouwwijze, de gloednieuwe wijk op mijn geboortegrond staat nokkie vol met dit soort halfronde daken bezittende fratsen. Ik heb vrijwel geen zonnecollector gezien, en dit is het enige PV-systeempje wat ik ken daar. Reken maar dat hier weer een gigantisch potentieel aan maximaal haalbare toepassing van zonne-energie voor tientallen jaren is verspeeld. Door een architect die het weer eens nodig vond om speelse daken architectuur te laten prevaleren boven optimaal op zon invangen te bouwen. De hele wijk is vergeven van dit soort neo-ja-wat-is-het-eigenlijk precies? architectuur. Voor de inpassing van zonne-energie verre van optimaal, en dan druk ik mij voorzichtig uit. Maar deze nieuwe bewoner heeft er in ieder geval uitgehaald wat er als "laag hangend fruit" was te plukken, waarvoor de complimenten. De architect mag echter opnieuw naar de duurzame energie architectuur leerschool van mij. Ik hoop een harde leerschool...

3 juni 2011: Ferrarismeter PPV weer tureluurs: back to the past... Tijd voor weer een leuke grafiek update van mijn "meterstanden" grafieken. Hierin laat ik het effect van de eigen opwek van zonnestroom zien op de energiebalans (op het gebied van elektra), de zelfvoorzieningsfactor, en, heel erg leuk, het "gedrag" van de enkeltarief Ferrarismeter. Dat ding weet niet meer waar 'ie het heeft, want door de enorme overschotten aan zonnestroom in dit uitzonderlijk zonnige voorjaar heeft het prachtige apparaat (de slimste meter die je in Nederland kunt hebben als zonnestroom opwekker) weer de toekomst in het verleden gezien. In de afgelopen dagen is het apparaat namelijk weer de meterstanden aan "gene zijde van 2011" gaan verkennen na alweer lange tijd op de "terugdraai modus" toer te zijn gegaan (op basis van een etmaal). En heeft het ding de meterstand van 1 januari 2011 al weer achter zich gelaten, op zoek naar het volgende "point of no return" in het nog grijzere verleden (tenzij ik nog meer zonnepanelen ga plaatsen natuurlijk, dan komt er een theoretisch nog verder in het verleden liggend point of no return...). De frequente meterstand opnames leiden dan voor de twee meest interessante (want sterk seizoensafhankelijke) energie modi, elektra en stadswarmte, tot de volgende grafiek:

U ziet dat helemaal rechts in de grafiek de gele curve (elektra, meterstand van de enkel tarief Ferrarismeter) weer flink omlaag gaat, en is deze inmiddels weer in december 2010 aanbeland. Stadswarmte verbruik is, sinds we de radiatoren hoofdkraan in april weer hebben dicht gedaan, marginaal in de hele lange zomerperiode. We gebruiken dan uitsluitend - spaarzaam - warm tapwater uit het apparaat (sterke afvlakking van de rode curve).

NB: in de zoveelste SDE vragen en antwoorden brief (16 mei 2011) op de website van EL&I wordt zonder met de ogen knipperen beweerd dat een huishouden per jaar 40 GJ aan warmte zou verbruiken. Zal ik de rekenmeesters die met dat soort waanzin getallen komen eens bij me thuis uitnodigen om wat grafiekjes door te gaan nemen? Of moet ons huishouden - in hun ambtelijke ogen - als "niet representatief" worden gekwalificeerd? Ik wens alle huishoudens ons lage warmte verbruik toe. Scheelt gigantisch op de totale energierekening! (afgezien van die andere wurgposten: de talloze vastrechten...).

Retorische vraag als je bovenstaande grafiek ziet: Waar zou Verhagen zijn met 16 miljoen Euro belastinggeld te belonen "sluwe meter" in het geval van een duurzaam, decentraal schone elektra producerende burger als de webmaster van Polder PV voor in willen zetten om hem te gaan besodemieteren zodra het lukt om dat bling-bling-ding in zijn meterkast te krijgen? U mag rustig tijd nemen voor een antwoord...

Voor de "meterstanden grafieken" zie de volgende pagina's (stand tot en met mei 2011):

• Salderende Ferrarismeter gevisualiseerd. Sinds we in ons appartement zijn komen wonen (eind 1996) resp. sinds we zonnepanelen hebben (maart 2000) in detail.
• Effect zonnestroom opwek en groene stroom contracten op de vergroening van onze elektra "huishouding" (per jaar).
• Effect op maandelijkse energiebalans (totaal overzicht)
• Zelfvoorzieningsfactor op elektra gebied.
• Detail analyse gedrag stadswarmte en enkel tarief Ferrarismeter.

2 juni 2011: 100 kWp SDE project bezoeken Zuid-Holland? Dat kan! Van de heer Spijker uit Moerkapelle ontving ik een tijdje geleden een verrassende uitnodiging om de officiële opening van hun onder de SDE vallende PV-project te komen bezichtigen. Zeer hartelijk dank daarvoor, de polderknaap zal de Biohummer® weer komen inrijden voordat hij naar Duitsland vertrekt.

Een nog grotere verrassing: de heer Spijker mailde me vervolgens dat ik de uitnodiging ook op Polder PV mocht publiceren, onder het motto: "Hoe meer bekendheid voor de zonnepanelen hoe beter". M.a.w.: als u behoefte heeft een van de nog steeds (helaas) "schaarse" wat grotere projecten te bezichtigen in uw eigen provincie Zuid-Holland, midden in het veenweide gebied, is dit een uitgelezen kans! De uitnodiging luidt:

Een van de bij de e-mail gevoegde foto's doe ik hierbij (verkleinde weergave).

© Kees Spijker, Moerkapelle

Dus wellicht tot op de 4e juni, bij de heer Spijker! Namens alle zonnestroom liefhebbers: hartelijk dank voor uw leuke en zeer gewaardeerde initiatief!