Nieuws P.V. pagina 51

meest recente bericht boven

22 november 2009 - 11 december 2009

Voor belangrijke "highlights" voor ons PV-systeem, zie pagina nieuws_PVJSS22.htm

11 december 2009: Utrecht Centraal Station krijgt een PV-tikkie. Het zat er al een tijdje aan te komen. In de wandelgangen gonsden de geruchten over spectaculaire projecten met zonnepanelen op overkappingen over 's Neerlands Spoorwegen (zie FNV link onderaan). De penningmeester van de Zonnestroom Producenten Vereniging schijnt daar aan te werken bij Prorail. Maar daar moeten we misschien nog "even" op wachten. Wel gaat de eerste zonnestroom teen nu echt in het water bij Prorail. En wel bij het drukke station van Utrecht, waar aan de Jaarbeurs zijde al een tijd een groot gapend gat prijkt. Er komt een moderne OV terminal met fraai gebogen dak over het hele station (jammer: geen zonnepanelen gepland, wederom een ernstig gemiste kans...). Maar: Strukton heeft nu een opdracht om de perrons van mooie glazen overkappingen te gaan voorzien en daarin komen dus zonnecellen. Dat worden dus zogenaamde "doorzicht panelen". Het zonlicht kan langs de zonnecellen het perron op schijnen. En waar zonnecellen zitten kan elektriciteit opgewekt worden. Niet de meest efficiënte vorm van zonnestroom genereren (dan moet je gewoon dat hele gebogen dak wat boven het station zelf komt volplempen met, bijvoorbeeld UniSolar - of daarvan afgeleide - amorf-Si membranen, zoals net bij de Flanders Expo is geschied in Gent). Wel een van de mooiste. En u weet hoe dat gaat in Nederland bij dit soort prestigieuze projecten: "Als het dan persé mot met die zonnestroom, doe het dan zo duur mogelijk". Of zoiets.

^^^ Impressie van wat het gaat worden - gebogen perronkappen met doorzicht modules. Foto © Strukton (van deze pagina)

Laat onverlet dat ik straks natuurlijk ook volgaarne foto's maak van die mooie dingen boven mijn hoofd als ik via Utrecht Centraal naar de volgende zonnestroom beurs, ODE excursie, of ZPV vergadering op reis ga. Ik ben wel benieuwd hoeveel nominale capaciteit aan zonnestroom moois er aangelegd gaat worden, wat voor "technologie" er ingezet gaat worden (kristallijne cellen???), daar heb ik nog niks over gezien. De bedoeling is dat die overkappingen van de perrons de stroom voor de "roltrappen en de verlichting" gaan genereren. Nu de elektrische treinen nog. That's somewhat different koek...

De overkappingen gaan bij elkaar 32,5 miljoen Euro kosten (dat is dus inclusief ingebouwde zonnecellen). Over eventuele specifieke subsidies of "innovatie potjes" voor de duurzame energie component kon ik niets vinden. Innovatief is het al lang niet meer, doorzicht modules op stations zijn al in talloze projecten gerealiseerd, ook in stationscomplexen (o.a. 100 kWp Uelzen met fraaie doorzicht Bahnsteigüberdachung of, beter nog, de spectaculaire 190 kWp PV Anlage van Berlin Hauptbahnhof). In 2012 moet het in ieder geval af zijn. Dan hopen we definitief van Bak Ellende af te zijn, en zouden we een nieuw tijdperk in kunnen gaan. Wel verstandig stemmen, s'ils vous plaît, want het kan ook nog erger dan het huidige zooitje ongeregeld in Den Haag.

Betrokken partijen:

• Opdrachtgever Prorail (kort persbericht)
• Architect Benthem Crouwel Architekten
• Constructie, installatie en bouwfasering Movares
• Uitvoering Strukton

http://www.benthemcrouwel.nl/portal_presentation/transport/utrecht-cs (Benthem Krouwel: mooie diapresentatie van het complete te realiseren OV-terminal project van Utrecht Centraal)
http://www.movares.nl/Projecten/Stations/OV+Terminal+Utrecht+Centraal.htm (Movares: "OLV Terminal Utrecht Centraal" intro)
http://www.strukton.com/nl-nl/Recent/Archive/Pages/Strukton.aspx (persbericht van 10 december 2009 van Strukton met de hier weergegeven foto van een - nog te bouwen - perron overkapping)

http://www.fnvspoor.nl/modules.php?op=modload&name=News&file=article&sid=4926 (grootse plannen voor zonnepaneel-overkapte bovenleidingen voor Neer'lands spoornet)

10 december 2009: Tale-telling VREG grafiek - Vlaanderen neemt definitief afscheid van Nederland. Tijdens het snuffelen op de heerlijke website van de marktwaakhond VREG in Vlaanderen (in geen enkel opzicht vergelijkbaar met de vreselijk nietszeggende veel essentieel cijfermateriaal verhullende, en afgrijselijk bureaucratische websites van NMa, TenneT, CertiQ, en noem al die EZ instanties maar op...) kwam ik weer eens op een leuk document uit, de "Marktmonitor 2009". Op pagina 69 van dat rapport (overigens ook bomvol info over de Vlaamse elekticiteitsmarkt met openhartige info over talloze statistieken die je in Nederland nergens kunt terugvinden...) staat wat leuke info over zonnestroom:

2.600 installaties nieuw per maand. Nederland prutst er de afgelopen maanden "onder stimulerende (** kuch **) SDE condities" tussen de 150 en 350 nieuwe (kleine) installaties bij per maand (die ook nog eens een bureaucratische lijdensweg hebben moeten afleggen) ...

Zeer interessant is de maandelijkse groeicurve van het aantal "kleine" PV-systemen (bedoeld wordt hier volgens mij tot en met 10 kWp) in Vlaanderen die op dezelfde bladzijde staat. Ik heb deze grafiek als achtergrondplaatje in een Excel spreadsheet blad binnengehaald en daar de gegevens van de gecertificeerde, bij CertiQ ingeschreven PV-systemen in Nederland minutieus, exact passend (schalen, kaders) overheen geprojecteerd (daarbij het grafiek kader doorzichtig makend, de grijze achtergrond van het VREG plaatje daarbij tonend). Die geeft zeker voor april 2008 tot en met november 2009 de "reeële" marktgroei in Nederland weer, als we er van uitgaan dat er buiten de SDE geen significante hoeveelheid is bijgekomen. Natuurlijk zijn er beslist installaties buiten de SDE geïnstalleerd, en daar vindt u dan ook enkele apetrotse exemplaren van op de PV Newbee pagina's op Polder PV. Maar dat kan echt geen grote hoeveelheid zijn. De grafiek die zo ontstaat ziet er als volgt uit (incl. november update van CertiQ, en verwachting groei VREG voor oktober tot en met december 2009 (gestippelde groene kolommen):

^^^ Combinatiegrafiek van VREG data en data van CertiQ (maandrapporten), door Polder PV in grafiekvorm omgezet en exact uitgelijnd met de VREG gegevens. Belangrijke noot: alle niet gecertificeerde PV-installaties in Nederland komen niet in de CertiQ cijfers voor en zijn onbekend. Een zeer ruwe schatting gaat uit van 30.000 systeempjes, maar het gaat dan vaak om kleine installaties van 4-6 modules (orde van grootte: 0,4-0,7 kWp per installatie), die deels mogelijk alweer lang zijn doorverkocht met onbekende bestemming, en deels mogelijk niet, slecht, of partieel functioneren (niet alle OK4 omvormers zijn met de renovatie acties van een paar jaar geleden uitgewisseld!). Het huidige PV-bestand in Nederland is een groot mysterie. Bovendien: recent bijgeplaatste systemen in Nederland overstijgen vaak niet eens de 2 kWp grens. De gemiddelde installatiegrootte in Vlaanderen was eind september ongeveer 5 kWp... De grafiek dient vooral om de enorme groei van de Vlaamse markt aan te tonen t.o.v. de almaar vooruit kruipende Nederlandse markt (NB: en dan gaat het hier dus alleen nog maar om de "kleine" systemen, de enorme toename van de grote installaties zit nog niet eens in deze grafiek verwerkt...). Het bewijs dat de Nederlandse SDE een prutsregeling blijft voor zonnestroom, en het Vlaamse systeem (met essentiële elementen van het Duitse systeem, maar toch weer anders) enorme marktdynamiek tot gevolg heeft. Bronnen: VREG Marktmonitor 2009, CertiQ maandrapporten; grafische combinatie: Polder PV

Tenslotte nog een leuke toevoeging van de VREG op de volgende pagina van het rapport:

Goed gelezen dames en heren parlementariërs in het Hollandse Den Haag? TIEN procent van de totale "groene stroom productie" zou volgens de Vlaamse marktwaakhond dit jaar al uit zonlicht komen in dat grijze Vlaanderen... Als we het Nederlandse CBS op hun mooie blauwe ogen mogen geloven met hun bij elkaar genattevingerde zogenaamde productie van het "vermeende" (lees: onbekende) aantal PV-systemen in Nederland (waarbij ook, uitzonderlijk onzinnig, nog wat "autonoom", niet net-gekoppeld en compleet ongecontroleerd en onbemeten spul wordt gerekend) kwam dat voor Nederland neer op een scharrige 38 GWh in 2008. De totale NL productie van "duurzame" elektriciteit bedroeg in 2008 volgens het net gepubliceerde "definitieve" rapport [pdf] over dat jaar (met marginale bijstellingen voor biomassa (31 GWh minder dan in het "nader voorlopige" rapport - zie grafieken) en windenergie (4 GWh meer, idem) 8.961 GWh. M.a.w.: in 2008 was het aandeel (door het CBS bij elkaar gespeculeerde) zonnestroom in de "duurzame stroommix" in Nederland slechts 0,42%. Zelfs al moeten we ons bedenken dat de daadwerkelijke productie van zonnestroom een stuk hoger zal liggen dan de ongeloofwaardige CBS cijfers, is de productie bij de zuiderburen waarschijnlijk al een factor tien tot - waarschijnlijker - twintig hoger dan in Nederland, wat al minstens een decennium langer "intensief" bezig is met PV...

Need we say more?

http://www.vreg.be/vreg/documenten/rapporten/RAPP-2009-10.pdf (6,5 MB, zonnestroom op p. 69)

9 december 2009: Krijgt Groen hulp van Rood? Al jaren lang strijdt Paulus Jansen van de SP zo'n beetje in zijn eentje tegen de rechts-conservatieve neoliberale en het volk minachtende kliek in de Tweede Kamer. Zo ook op veel energiedossiers. Niet dat ik het altijd met hem eens ben, maar hij doet wel zijn ongelofelijk stinkende best om excessen te bestrijden, en de door EZ in het leven geroepen bureaucratische gruwelen door te zagen of met een röntgenapparaat door te lichten op onverkwikkelijke verborgen zaken. Helaas met sterk wisselend succes, en dat heeft alles met het oliedomme parlement, en niets met de keihard werkende, veel te weinig geprezen Paulus Jansen te maken.

Hij heeft maar weer eens een kamerbrief aan EZ geschreven namens de SP in reactie op het "Algemeen Overleg Stimuleringsregeling Duurzame Energie" van 2 december 2009. En dat gaat uiteraard grotendeels over de ellende van/rond de SDE. Ik raad u beslist aan om die brief te lezen (prima inhoud!), die u vindt op de uitmuntende website van de heer Jansen. De SP is heel erg open over hun beleid en hun - vaak zeer terechte - kritiek op deze Regenten Regering. Uit die brief wil ik u de laatste passage niet onthouden, want die gaat - een beetje tussen de regels door lezend - over zonnestroom, over het Duitse EEG, en over het door EZ afgeschoten "zelfleveringsmodel":

We gaan weer zien hoe de beleidsambtenaren van EZ deze zeer terechte vragen/kritiek weer eens ouderwets in de poldermodder zullen gaan stampen met nietszeggende, van de hete kern af leidende, leugenachtige, het parlement misleidende, honderd procent op vermeende "kosten" gefocuste, of gewoon oliedomme antwoorden. Count your blessings. De heer Jansen heeft in ieder geval zijn best weer gedaan. Nu de rest van het "parlement" nog. Ooit moeten ze toch eens wakker worden? Misschien als de Hondsbosse Zeewering het begeeft? Maar dan is het te laat.

Heer Jansen: hartelijk dank, mogelijk mede namens velen die uw vragen hartgrondig onderschrijven en - vaak tegen beter weten in - hopen dat het "ooit" nog wel eens goed zal komen met de fossiel gestookte betonkoppen in Den Haag...

Noot 1: wat de heer Jansen hier lijkt te willen is nog steeds in geen enkel opzicht vergelijkbaar met de essentie van het Duits EEG (waar het gros van de Tweede Kamer sowieso niets van lijkt te willen begrijpen). Want in de BRD worden de half miljoen PV-installaties voor gegarandeerde, in Wet afgespijkerde vaste invoedingstarieven twintig+ jaar lang voor alle direct op het net ingevoede zonnestroom (en zelfs bij een paar nieuwkomers per 1-1-2009 voor het eigenverbruik) door de bijna 900 regionale netbeheerders uitbetaald. Dat is fundamenteel (!!!) anders dan "overschotten probleemloos aan je buren zien kwijt te raken", al dan niet via een merkwaardige "U-bocht constructie" via een of andere coöperatie. Het gaat in het laatste geval ook nog eens om totaal fictieve "stromen" die volledig administratief moeten worden afgehandeld, met alle gevaren van dien. Zie het door EZ afschieten van het door Windvogel geopperde "zelflevering model", wat natuurlijk is gestruikeld over de gevreesde derving van grote sommen gelds aan energiebelasting en BTW. Al zal zowel Min. Fin. als EZ dat natuurlijk nooit toegeven.

Het Duitse EEG drijft op 100 procent fysieke en fysiek en geijkt bemeten stromen van direct op het net ingevoede zonnestroom (en andere hernieuwbare elektra) of ditto eigen verbruik (nog slechts weinig gevallen)... Dat gaat om totaal andere relaties tussen partijen waar - in de suggestie van Jansen voor Nederland - leveranciers nog steeds een veel te dominante rol in (kunnen gaan) spelen. In Duitsland is die "geliberaliseerde leverancier" compleet buiten spel gezet. Want die heeft geen enkele invloed op het hele EEG uitkerings-gebeuren, en dat is volslagen terecht - want vragen om "ongelukken" gezien de in deplorabele staat verkerende Nederlandse energiepiraten markt. Waar een kWh blijkbaar zo weinig mogelijk mag kosten, dondert niet welke. Dat is precies de verkeerde richting die ingeslagen wordt, want die kWh prijs moet juist omhoog! En niet zo'n beetje ook...

Noot 2: Voor de goede orde: de polderknaap heeft [nog] nooit op de SP gestemd - maar dat doet hier ook helemaal niet terzake. Het gaat immers om de keiharde argumenten, en de heer Jansen vertolkt die op uitstekende wijze, met zijn eigen insteek. Zelfs vaak veel beter - beargumenteerd - vertolkt dan GroenLinks doet in veel energie gerelateerde dossiers...

http://paulusjansen.sp.nl/weblog/2009/12/03/ ... duurzame-energie-2009-gaat-schoon-op/ (webpagina met het laatste "SDE bericht" van Jansen en daar ook gelinkt het pdf met de brief aan EZ)
http://paulusjansen.sp.nl/weblog/2009/11/26/rekening-energie-gaat-fors-omhoog/ (het schrijven van Jansen n.a.v. het "concept" van EZ voor een "opslag op zowel de elektra als de gasprijs" voor financiering SDE, met lezersreacties)

9 december 2009: Sjoemelen mag - voor de ghoede saeck II. Met 40 MWp PV-moois. Van een ietwat "andere" orde op het vlak van "sjoemelen" is de typische op de borst klopperij van "de grootste installatie van smaak xxx op het land/continent/eiland yyy" te hebben gerealiseerd. Of "gerealiseerd zullen hebben". Want niets is zo vluchtig als "volumerecords" op het vlak van zonnestroom. Voor je het weet word je links en rechts ingehaald. De Belgen weten d'r ook wel raad mee. Sterker nog: ze doen het ook nog. Als je tussen de regels door leest...

Zo is er net een nieuwe "recordpoging" gemeld door de nog vrij jonge projectontwikkelaar Invictus. Die claimt met een gigantisch project op talloze Belgische bedrijfshallen van de internationale logistiek reus Katoen Natie (154 logistieke knooppunten, 4,8 miljoen vierkante meter aan bedrijfshallen, 9.300 medewerkers overal ter wereld) "de grootste installatie zonnepanelen in Europa" te gaan realiseren. Dat is wel een (klein) beetje flauw, want het gaat (volgens een bericht op Energeia van 8 december 2009) om verschillende lokaties: de hier getoonde lokatie Antwerpen haven op de westoever van de Schelde, een tweede nabijgelegen logistiek hallen complex in de Waashaven (beiden op grondgebied van de gemeente Beveren-Waas in de provincie Oost-Vlaanderen). Maar ook Gent (hoofdstad Oost-Vlaanderen nabij Mercatordok/Kanaal Gent-Terneuzen), en Genk (Provincie Limburg oost van Hasselt, langs Albertkanaal) blijken bij nader onderzoek onder die "totaal 40 MWp" te vallen. Maar dat "gesjoemel" zullen we tussen de vingers zien. In totaal gaat het namelijk wel degelijk om een gigantisch "vergroeningsproject", en daar mag het logistieke bedrijf Katoen Natie zichzelf gerust een eigen groene lauwerkrans voor in de hoofdtooi steken, en zichzelf op de borst kloppen bovendien. Een vergroeningsproject, overigens, waar zonnepanelen slechts een onderdeel van zijn, want deze logistieke reus heeft al van alles uit de kast gehaald om zoveel mogelijk te besparen, er worden windturbines geplaatst, men is al aan elektrische auto's aan het denken, het kan allemaal niet op. In de eerste helft van 2009 heeft dit concern reeds 21% op het totale energieverbruik bespaard t.o.v. het eerste halfjaar van 2007 (!!!). Dus deze firma kan zich met recht "Kyoto en Kopenhagen-fähig" noemen. Kom daar maar eens om in Nederland... Daarbij uiteraard niet vergeten dat dit vergroeningsoffensief uitsluitend was te realiseren vanwege de lucratieve groencertificaten regeling in Vlaanderen (onbestaand in NEEderland), dus vandaar dat dit project volgend jaar zo snel mogelijk "af" moet (zie ook vorige bericht)...

^^^ Luchtopname van een van de gigantische logistieke knooppunten van Katoen Natie in het havengebied van Antwerpen (westoever van de Schelde, gemeente Beveren-Waas), wat helemaal vol zonnepanelen wordt gelegd (talloze bedrijfshallen). Volgens de video waar dit screenshot van is genomen, waren de zonnepaneel installateurs reeds halverwege. © beide foto's 2009 Nieuwsblad.be screenshots van video op deze pagina

Het PV-project alleen al omvat een monsterachtige totale hoeveelheid van 80 hectare aan panelen van de bekende Chinese producent Trina Solar, 800.000 vierkante meter ("160 voetbalvelden") met in totaal een opgesteld nominaal vermogen van 40 MWp. Let wel: op vier lokaties, dus beslist niet groter dan het aan een specifieke lokatie gebonden 53 MWp Lieberose of 60 MWp Olmedilla de Alarcón (2e foto) vrije veld project, wel het grootste geïntegreerde "multi-site" dakproject in Europa. Het geheel aan PV zou een slordige 166 miljoen Euro gaan kosten (reeds gefinancierd). € 4,15 all-in voor wat volgens de opnames multikristallijne modules lijken te zijn - niet echt een dijenkletser wat "moderne prijs" betreft, maar niet vergeten dat waarschijnlijk alles daar in zit, verzekeringen etc. incluis. Geclaimd wordt dat alleen dit megaproject al een kwart van "alle zonne-energie" zou leveren in Vlaanderen - ik neem aan dat daarmee uitsluitend zonnestroom wordt bedoeld. Energeia komt met een productie van 35 GWh, wat zou betekenen dat er voor het totaal gerekend zou worden met een volgens mij zeer conservatieve genormeerde opbrengst van 875 kWh/kWp.jaar. Dat kan volgens mij niet alleen verklaard worden door de relatief lage inclinatie van de opbouw constructie (zie foto hieronder), die natuurlijk is gekozen vanwege de resistentie tegen stormachtige winden zo (relatief) dicht bij de kust. Bij 10 graden hellingshoek kom je namelijk nog steeds in het traject 90-95% van de maximale instraling met de bekende (in Nederland gebruikte) instralingsschijf. En volgens mij heeft Antwerpen uitmuntende instralingscondities, niet ver af gelegen van de condities voor het extreem zonnige Zeeland, waar makkelijk 1.000 kWh/kWp.jaar gehaald kan worden met optimaal georiënteerde, uit kristallijne modules bestaande installaties...

Overigens is die voor dit ene "projectje" geschatte 35 GWh/jaar slechts iets minder dan de totale hypothetische (nooit gemeten...) productie die alle zonnepanelen in Nederland opgesteld sinds eind vorige eeuw bij elkaar zouden produceren volgens het CBS...

Het concept is vergelijkbaar met datgene waarmee het extreem succesvolle Enfinity (ook Vlaams...) mee de boer opgaat: verhuur van de dakruimte, pachtgeld en goedkope groene stroom naar de eigenaar van het dak. Groencertificaten en zonnestroom opbrengst naar de projectontwikkelaar Invictus. Een blijkbaar zeer goed werkend, en voor alle partijen zeer bevredigende business-case. Volslagen onmogelijk om op deze schaal te realiseren in Nederland vanwege de wurgcondities van de *** SDE en nog zo wat in de weg zittende *** regelgeving...

^^^ De CEO van de Katoen Natie groep, Fernand Huts, laat zich uiteraard volgaarne interviewen voor een microscopisch stukje dak bomvol slim opgestelde PV modules (lage inclinatie, veel panelen op het beschikbare oppervlak, de modules zijn tegenwoordig toch relatief goedkoop...).

Klein bier
En dan is er nog wat "kleiner grut" te rapporteren van het vooruit scheurende België. Zoals ("among many others"):

(1) 18.000 m² 1,4 MWp project van dezelfde projectontwikkelaar Invictus, 6 miljoen Euro kostend en ook dakverhuur concept, bij logistiek/verhuisbedrijf Gosselin Groep in Deurne.

^^^ Deel van promotiefoto van het beurscomplex van de Flanders Expo in Gent - met de reeds aangebrachte flexibele UniSolar/Derbisolar amorf Si PV-banen, totaal 1,87 MWp... © Enfinity, van de special site "Wattlichtoponsdak.be"

(2) 52.803 m² 1,87 MWp project met de bekende UniSolar triple-junction amorf Si cellen die door samenwerkingspartner Derbisolar Energies in hun eigen witte, reflecterende dakbedekking (Derbisolar Base, geeft ook volgens opgave 7 graden lagere temperatuur in de zomer zodat minder actieve koeling nodig is) zijn verwerkt. Dit omdat de dakconstructie geen al te zware "klassieke" opstelling met hoger renderende kristallijne modules toeliet. Door de plat op het licht gebogen dak (8 beurshallen) liggende Derbisolar membranen is de output natuurlijk niet heel hoog: 1,87 MWp zou 1,5 miljoen kWh opleveren, een genormeerde jaaropbrengst dus van 802 kWh/kWp.jaar. Nog steeds een zeer acceptabele opbrengst voor een horizontaal liggende, vrij laag rendement hebbende PV optie. De installatie kostte 10 miljoen Euro, dat is wel een prijzige 5,35 Euro/Wp. Zou volgens mij goedkoper moeten kunnen voor dit soort dunne laag flexibele matten. Wederom is hier gekozen voor het beroemde Enfinity huurconcept met voorfinanciering door de projectontwikkelaar. De exploitant Artexis heeft stabiele en relatief goedkope stroomkosten, een groen stroomcontract, en bespaart over een periode van 20 jaar 22.800 ton CO2 aan fossiele emissies. Unique selling point (hoewel, er zijn meer beurshallen met veel zonnepanelen...): de beursexploitant kan een "CO2-neutrale beurs" organiseren. Het is dan wel te hopen dat dat geen autosalon zal zijn, want dat riekt dan weer sterk naar onpasselijke (feitelijk niet meer maatschappelijk te accepteren) greenwashing. De aankomende Intersolution beurs, 14-16 januari 2010, zou natuurlijk veel meer van toepassing zijn (zie ook verslag van de vorige beurs door Polder PV)...

Nog steeds is dat "kleine bier" van bovengenoemde "kleine" projecten in Nederland nauwelijks voorstelbaar (over "Katoen Natie" zullen we het verder dan maar helemaal niet hebben). Ons land heeft Vlaanderen dan ook al lang laten gaan en blijft verder prehistorisch aanmodderen met wat microscopische, "gemaximeerde" PV-projectjes. En daar moeten we blijkbaar "tevreden" mee wezen van Den Haag...

Katoen Natie 40 MWp multi-lokatie project (aangevuld):
http://phx.corporate-ir.net/phoenix.zhtml?c=206405&p=irol-newsArticle&ID=1367009&highlight= (nagekomen link naar persbericht van de Chinese module fabrikant Trina Solar)
http://www.eauction.be/invictus/index.php/invictus-in-de-pers?start=1 (vrij nietszeggend, kort bericht op de website van de bouwer van het fraais, Invictus)
http://www.ecstechnics.com/downloadfiles/artikelkatoennatieGVA20091207.pdf (nagekomen: pdf van artikel van 7 december 2009 in de Gazet van Antwerpen met enkele leuke details en fraaie luchtfoto. Op de website van het installatiebedrijf ECS Technics)
http://www.invictus.be/index.php/ ... /katoennatie&catid=1%3Alatest-news&Itemid=50&lang=nl
http://www.nieuwsblad.be/Article/Detail.aspx?articleId=U32JB8BG (interessant nieuwsbericht op Nieuwsblad.be, met leuke videoreportage - luchtbeelden modulebedekte hallen in haven Antwerpen en interview met twee Katoen Natie voormannen over het enorme project)
http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/mediatheek/programmas/journaal/2.8133/2.8134/1.647401 (video van 5 december 2009 op deredactie.be, hierin worden ook zeer duidelijk genoemd dat het (40 MWp) project over VIER verschillende lokaties is verspreid)

en verder:
Katoen Natie investeert EUR 166 mln in zonnepanelen. (kort bericht op Energeia.nl van 8 december 2009)
Weg vrij voor gigantisch woud aan zonnepanelen in Antwerpse haven. (kort bericht op Energeia.nl van 10 juni 2009, waarin nog [voor de lokaties in het Antwerpse havengebied] van 25 MWp wordt gesproken)

Andere grote PV-projecten in Vlaanderen:
http://www.eauction.be/invictus/index.php/nieuws/46-de-morgen (Gosselin Groep 1,4 MWp project)
http://tinyurl.com/yzkq4l8 (verkorte link naar Enfinity artikel over het 1,87 MWp Flanders Expo project)
http://www.wattligtoponsdak.be/ (nog wat basale info over het Enfinity project)

9 december 2009: Sjoemelen mag - voor de ghoede saeck I. Daarbij moet ik natuurlijk wel uitkijken, want ik bedoel het wellicht anders als u dacht. Kom ik zo op. Zoals al vaak uitvoerig en tot in groot detail gerapporteerd, gaat het snoeihard met duurzame energie bij de zuiderburen in Vlaanderen en Wallonië. Ja, zelfs bij de Franstalige Belgen, want ik rapporteerde net over die enorme uit 11 wind"builen" bestaande windstroom genererende reuzen installatie bij Estinne-au-Mont in Wallonië. Die zo verschrikkelijk veel windstroom op één winderig plateau'tje gaat uitpoepen (goed dat er een hoogspanningsleiding aanwezig is die dat schone goedje snel kan afvoeren), dat de Vlamingen met hun "specialité", "cuire-de-electricité-solaire" (de edele sport van het bakken van zonnestroom), rap op moeten schieten.

Rappe jongens die Vlamingen
En opschieten doen ze zeker, daar, in het vaak beter Nederlands dan de Nederlanders sprekende Vlaamse Gewest. In een kort bericht (onderaan gelinkt) op Express.be wordt er zelfs gesproken van 50.000 installaties geaccumuleerd aan het eind van het jaar (schatting van VREG die ik verder niet op hun site kon vinden). Eind september kwam dat aantal al neer op 35.626 stuks bij een geaccumuleerd vermogen van 178,1 MWp. Gaan we uit van een "gemiddelde" installatiegrootte van 178.100/35.626 = bijna 5 kWp, zou er bij de VREG dan wellicht rekening gehouden worden met een geaccumuleerde capaciteit van ongeveer 250 MWp op 31 december 2009. Een dikke factor vier meer dan Nederland, met een 2,7 maal zo kleine bevolking (lees: alleen in Vlaanderen), en minimaal een decennium later begonnen dan de veelvuldig met grote mond "duurzaam" op de borst kloppende noorderburen...

Hoge bomen vangen veel wind?
Ze gaan zelfs zo hard, daar in Vlaanderen, dat de VREG sinds hun laatste tussenrapport van eind september 2009 (nieuwbouw jan.-sep. 2009 reeds 131 MWp, bijna 2 en een half maal zoveel bijgeplaatst in 9 maanden tijd als Nederland sinds de negentiger jaren van de vorige eeuw in totaal heeft/zou hebben geaccumuleerd) nog steeds niet in staat zijn gebleken om een update te doen van de stand van zaken. Polder PV bezoekt hun site dagelijks, nog steeds niets nieuws aan resultaten. Erger nog: door de overkokende markt daar, versneld door de reeds lang geleden aangekondigde verlaging van de waarde van groencertificaten van 45 naar 35 eurocent/kWh per 1 januari 2010, is er net als in Duitsland (andere politieke omstandigheden, zelfde, en nog vele malen erger eindejaarseffect), ook in Vlaanderen er een ware stormloop op de schone zonnepaneelkes ontstaan. Iedereen wil voor het eind van het jaar een installatie aan het net hebben. En zoals dat wel vaker gaat in overspannen markten, maken slimme en dubieuze jongens (& meisjes???) daar geweldig misbruik van. Veel installateurs hebben namelijk vele hooivorken teveel aan lucratieve installatie opdrachten op de nek genomen. Waarvan veel forum bezoekers van o.a. het veelgeprezen (Nederlandstalige) zonstraal.forum het donkerbruine vermoeden hebben dat ze vooral op de lucratieve opdrachten uit waren. En niet zozeer op het "tijdig kunnen invullen van die opdrachten" voor de aan een contract gebonden klanten. Met "tijdig" bedoel ik hier natuurlijk: uiterlijk 31 december 2009. Om nog die smakelijke 45 eurocent/kWh af te kunnen laten tikken door de trotse PV eigenaar in wording. Twintig jaar lang.

Oeps. Probleempje...
Dat ging dus allemaal gruwelijk fout. Door de grote toeloop in Vlaanderen, maar vooral door de combinatie met de al een paar maanden durende stampede (met rond de 300 MWp nieuwbouw/maand) in Duitsland, is er namelijk al lange tijd geen goede/betrouwbare/gewilde omvormer in velden of wegen meer te bekennen. Zelfs de betere modules zijn in veel gevallen al lang "op". Het probleem leek zich echter vooral op de omvormers toe te spitsen in Vlaanderen, en het leek er op dat ook de bonafide bedrijven (die "voorzichtig" waren geweest met het aantal opdrachten wat ze hadden ingeboekt) door het gigantische tekort aan die voor een zonnestroom systeem essentiële apparaten op een drama gingen afkoersen. Aan de ene kant doordat ze sowieso veel projecten (die in "rustiger" tijden met goede verkrijgbaarheid van alle onderdelen gewoon afgemaakt hadden kunnen worden) niet meer op tijd konden opleveren. Vaak met reeds voorgefinancierde modules en dus hoge financiële risico's. Aan de andere kant omdat ze aan zagen komen, dat straks naast het "45 eurocent/kWh potje" piesende klanten financieel en/of juridisch verhaal zouden gaan halen bij de "niet op tijd leverende systeemaanbieders". En dus "moest" er iets gebeuren. Ik zal u besparen wat er allemaal is gekonkelefoesd in de nodige "politieke" wandelgangen, maar in het Vlaamse parlement gaat nu a.s. week een voorstel in stemming worden gebracht om het mogelijk te maken dat bij een eerste "keuring" van een reeds bestelde PV-installatie de daadwerkelijk op het contract staande nominale (STC) capaciteit aan modules (gecheckt op geïnstalleerd vermogen!) reeds op het dak moet liggen vóór het einde van het jaar (!). Maar dat vervolgens nog in januari of februari de tijd gevonden kan worden om de omvormer(s) voor dat "bijna gecompleteerde" systeem te installeren. Dan moet vervolgens voor 1 maart 2010 opnieuw de hele installatie "definitief" gekeurd worden en alles op orde zijn. Alleen dan kan men nog het "recht" op die erg gewilde twintig jaar 45 eurocent/kWh doen gelden (anders verval je automatisch in de nieuwe regeling met "slechts" 35 eurocent/kWh, twintig jaar lang...). Voor de ins en outs van deze door sommige forum contribuanten "typisch Belgisch" bevonden regeling zie o.a. deze link op dat forum. Ik heb al een opmerking gemaakt dat ze zich niet zo druk zouden moeten maken in Vlaanderen, want zelfs met die 35 eurocent/kWh en alle andere incentives, mogen ze zich t.o.v. hun noorderburen gelukkig prijzen...

Gevolgen vooralsnog mistig
Ik hoef u waarschijnlijk niet te vertellen, gezien de in gang gezette stormloop in Vlaanderen, dat er alsnog een hoop mensen naast het potje zullen gaan piesen. Want het lukt veel (al dan niet overmoedig opdrachten incasserende) installateurs waarschijnlijk niet eens om nog voor het eind van december 2009 de modules op het dak te krijgen, en dan is het sowieso over and out met die 45 cent/kWh omdat het een basisvoorwaarde voor de "overgangsregeling" is. En dat er dan vast heel wat "onverkwikkelijks" zal kunnen gaan gebeuren met dreigende contractbreuk e.d. Afijn. Typische "jonge groeimarkt" problemen, zullen we het maar noemen. Daar zullen de 'ollanders nooit last van krijgen. Onze markt is zo vakkundig als een scharrig derdehands kerstkalkoen dichtgenaaid door het Ministerie van Economische zaken, dat er geen Wattpiekje "teveel" aangemeld zal worden. En als dat al gebeurt, weten de bureaucratische farizeeër-kruideniers in Den Haag daar beslist binnen no-time korte metten mee te maken...

(alle drie van Zonstraal forum):
Overgangsregeling voor bestelde installaties
Overgangsmaatregel zonnepanelen POLL
Tekort aan PV-panelen en omvormers ontraadseld

http://www.vreg.be/nl/nieuwsbrief/2009/12/Overgangsmaatregel%20%28sector%29.asp ("overgangsmaatregel" voor het verzachten van de pijn van de overgang van 45 (tm. 31 dec. 2009 netgekoppeld) naar 35 eurocent/kWh (vanaf 1 jan. 2010) bij de VREG marktwaakhond)

http://www.express.be/sectors/nl/energy/vlaanderen-op-weg-naar-50000-zonnepaneel-installaties/117601.htm (Vlaanderen op weg naar 50.000 PV-installaties in 2009)

8 december 2009: Nakomertje Oude Nijeweme 14,52 kWp installatie. Opnieuw vond ik een leuk video filmpje van de producent "Ophetland.tv" over deze reeds uitgebreid besproken amorf/mikrokristallijne "pilot" installatie (dunnelaag Sharp modules) in Beuningen in Overijssel, zie links onderaan. Oude Nijeweme, die zo'n 65 melkkoeien heeft rondlopen, heeft ook een handel in bouwmaterialen (voornamelijk dakpannen). In het filmpje nog wat extra info:

• De geschatte opbrengst van de 14,52 kWp installatie wordt tweemaal genoemd, door AgroNRG zelf als "13.000 kilowatt" (moet natuurlijk zijn: 13.000 kilowattuur, een veelgemaakte fout in gebruikte "eenheid", want "Watt" staat voor momentaan vermogen, ook wel "Joule per seconde"). Door Oude Nijeweme wordt in het filmpje zelf echter 15.000 "kilowatt" (idem, dus: kWh) geclaimd, bij een totaal verbruik van 35.000 kWh. Afgaande op de 13.000 kWh van AgroNRG zou dat neerkomen op ongeveer 37% van het totale verbruik aan opwek door de 120 dunnelaag a-Si/µc-Si zonnepanelen.
  
  
• De genormeerde jaaropbrengst die door AgroNRG wordt geclaimd zou dus neerkomen op 13.000/14,52 = 895 kWh/kWp.jaar. Siderea.nl claimt voor het oosten van het land voor standaard kristallijne modules ongeveer 900 kWh/kWp.jaar (bij bijna optimaal opgestelde systemen), dus die waarde zou heel goed kunnen kloppen als dit type dunnelaag modules enigzins vergelijkbaar zou presteren als kristallijne modules. Een claim die ondersteund lijkt te worden door het onderzoek van Siderea.nl aan de opbrengsten van het gecombineerde amorf Si resp. kristallijne systeem op hetzelfde dak in Millingen a/d Rijn verder zuidwestwaarts in oost Nederland.
  
  
• Er wordt geclaimd dat de in de SDE "ingelote" melkveehouders waarvoor AgroNRG dit jaar subsidie heeft aangevraagd zonder meer "60.000 Euro subsidie over 15 jaar" zouden hebben gekregen. Dat is natuurlijk nogal een krasse uitspraak, want niemand weet überhaupt wat er daadwerkelijk aan subsidie uitgekeerd zal gaan worden! En: die boeren hebben nog helemaal niks, en moeten afwachten wat er daadwerkelijk zal gaan worden uitgekeerd - ze hebben daarop nul en generlei invloed. De SDE is vergeven van de onzekerheden, en deze gesuggereerde "zekerheid" berust dan ook op drijfzand. Zelfs SenterNovem weigert (tegenwoordig) keiharde bedragen te noemen zonder tale-telling spijkerharde disclaimers: omdat ze weten dat ze liegen als ze "vaste bedragen" op hun website zetten die 15 jaar lang zouden gelden...
  
  
• AgroNRG heeft in Hardenberg haar producten aangeprezen op een beurs en werd overstelpt met aanvragen. Ze gaan sowieso pas na 1 januari 2010 verder met installeren van de nu voor SDE 2009 beschikte installaties, in de hoop dat de prijzen voor modules (nog) lager zullen zakken dan ze al zijn geworden "in verband met de run in Duitsland". Ook stelt de heer van der Horst van AgroNRG dat hij naar aanleiding van genoemde beurs voor minimaal 200 (!) nieuwe klanten SDE subsidie zal gaan aanvragen voor de derde tombola (let wel: dit is nog maar een aanvragende partij...), en dat hij hoopt dat er "veel subsidie" gegeven zal worden. Ik hoop dat hij gelezen heeft wat EZ van plan is "te vergeven": dat is slechts 25 MWp totaal, en het lijkt me sterk als iemand in de Tweede Kamer dat nog structureel/significant weet te verhogen midden in financiële crisistijd. De boodschap: als dit usance blijkt te worden in de sector, gaat SDE 2010 dus voor de zoveelste maal een stormloop verwachten. Niet alleen voor de "grote" categorie die een absurde kleine 5 MWp als afgekloven botje toegeworpen krijgt. Maar ook de categorie waar particulieren "gelukkig" mee worden gemaakt (blijkbaar nu weer te definiëren als: 1,0 tot en met 15 kWp). Want die krijgen dus concurrentie van steeds meer bedrijven die bij boeren maximaal 15 kWp op het dak willen gaan plaatsen. Als AgroNRG wederom installaties zoals die voor Oude Nijeweme (14,52 kWp) gaat aanvragen, zou er dus nu al een claim gereserveerd gaan worden van minimaal 200 x 14,52 = 2.904 kWp, 15% van de 20 MWp voor de "eerste staffel". Door één partij. Dat gaat dus weer lekker janken worden met SDE 2010, is mijn verwachting, want er zijn natuurlijk veel meer bedrijven als AgroNRG die leuke PV-projecten willen realiseren...

Tot slot een leuke uitspraak van melkveehouder Oude Nijeweme in het nieuwe filmpje:

Twee eerdere berichten over dit project en de SDE portefeuille van AgroNRG in Overijssel: zie artikelen van 22 oktober, deel 1 en deel 2.

http://www.ophetland.tv/11786263/a/a/ (weer een nieuw filmpje van 3'05" met korte bijdragen van Robert ter Horst van AgroNRG en Oude Nijeweme zelf)

8 december 2009: En nog een verrassing: weer een "groot" project in Brabant in the making. Ik heb u al eerder kond gedaan van de activiteiten van Scheuten Solar, die vooral in het buitenland mooie PV projecten doet (o.a. Veurne, uitgebreid naar 2,7 MWp in België), en onder de 100 kWp beslist geen eigen projecten gaat trekken in Nederland (commercieel totaal oninteressant, zelfs met SDE, aan mij bevestigd toen ik daar naar vroeg). Dat laat natuurlijk onverlet dat waar er "kansen" worden geboden, ook Scheuten niet te beroerd is om in te stappen. Die "kans" kregen ze van het vrij nieuwe installatiebedrijf "onze passie is duurzame energie" New Energy Systems uit het zuidelijk van Geleen gelegen Schimmert (Zuid Limburg). Want die kreeg een opdracht in de schoot geworpen die ietwat heftiger was dan ze tot dan toe gewend waren, en dus zochten ze steun bij "Grote Broer" Scheuten uit Venlo.

Het gaat om een "fors" project voor Nederland, al zijn er natuurlijk grotere en soortgelijke projecten gerealiseerd (Floriade dak 2,3 MWp, Ecopark Waalwijk 674 kWp, Annen/Drinkwaterbedrijf Drenthe 180 kWp, etc.). De Brabantse gemeente 's-Hertogenbosch wil namelijk een "duurzame afvalverwerkingscentrale" gaan bouwen aan de Treurenburg, de uitvalsweg over de Maas naar Hedel aan de noordwest rand van de stad. Volgens het ultrakorte berichtje in het Brabants Dagblad zou de bouw zelfs al begonnen moeten zijn en moet het complex in 2011 opgeleverd worden. Gebouwen in het complex zouden in de winter verwarmd moeten gaan worden door snoeiafval op lokatie te verbranden en de warmte direct te benutten.

Bovendien zou "een aanzienlijk deel" (niet gespecificeerd) van de benodigde elektriciteit opgewekt moeten gaan worden met een eigen PV-systeem op de daken van de gebouwen. Gepland is een installatie met 1.500 zonnepanelen met een totaal nominaal vermogen van 300 kWp, waarvan verwacht wordt dat die op jaarbasis zo’n 280.000 kWh aan zonnestroom zouden moeten kunnen produceren. Dat zou neerkomen op een genormeerde jaaropbrengst van zo'n 933 kWh/kWp.jaar, en dat is een heel wat realistischer opbrengst prognose dan de 857 kWh/kWp.jaar die voor het hieronder besproken systeem in het veel zonniger Friese Witmarsum werd genoteerd. Gezien het aantal modules en de systeem grootte wordt hier dus ook aan 200 Wattpiek modules gedacht, tegenwoordig bijna standaard. De vaak als "deskundig" gedachte website van MilieuCentraal rekent echter richting burger in hun Advies op Maat module nog steeds achterlijk met modules van 160 Wp via deze pagina). En daar bedoelen ze beslist geen dunnelaag modules mee... Bovendien gaan ze uit van een Middeleeuwse genormeerde opbrengst van ... 750 kWh/kWp.jaar. Ziek. Heel ziek.

De claim in het persbericht van New Energy Systems "Industriële zonne-energie centrales van deze omvang worden in Nederland maar zelden gebouwd, dus de vereiste ervaring is bij Nederlandse leveranciers nauwelijks aanwezig" vind ik te kort door de bocht. Die ervaring is er wel degelijk bij diverse oer-Nederlands partijen. Alleen verdienen die bijna allemaal het grootste deel van hun boterham in het lucratieve buitenland, tegenwoordig veelal in booming Vlaanderen. Zie daarvoor mijn lijstje onder het hoofdje "leren implementeren polderkolder" op mijn dertiende SDE pagina met mijn vlammende analyse van SDE 2010, waar bijvoorbeeld ook al een bijna 2 MWp dak project van het Nederlandse SolarAccess in België wordt genoemd...

Dit Brabantse project zal beslist niet aangemeld kunnen worden voor de SDE, omdat die immers gemaximeerd blijft tot en met 100 kWp (als het aan EZ ligt). Dus waarschijnlijk zijn/worden er andere financieringskanalen aangeboord. Het zou me niets verbazen als de provincie het nodige bloedgeld van de verkoop van Essent aan bruinkolen moloch RWE aan dit duurzame project zal gaan spenderen. Nu kan het nog. Straks is het geld op.

Desondanks natuurlijk gewoon realiseren dat mooie project. Waarvan er nog vele honderden moeten gaan komen. Alleen hebben we daar wel een Duits EEG voor nodig, anders wordt het moeilijk met de financiering van al die projecten...

http://www.newenergysystems.nl/Energiecentrale.html (persbericht van New Energy Systems, met vrij nietszeggende, geluidloze Youtube animatie van het geplande project - geen [gesimuleerd] zonnepaneel te bekennen)

8 december 2009: Achtergebleven Sint Nicolaas pakje : Grootste PV-installatie van Friesland opgeleverd***. Van de website van het in het zuid-Friese Joure gezetelde duurzame energie bedrijf HR Wooncomfort een prachtig afscheidscadeau'tje van Sint Nicolaas. Deze installateur heeft op een regenachtige dag een fraaie grote PV-installatie opgeleverd op het bedrijf van de 65 jarige agrariër Gerrit Sinnema in Witmarsum in de west-Friese gemeente Wûnseradiel.

^^^ Het eerste 70 kilowattpiek "dakkie" in Fryslân is gevuld. Op deze sombere dag gaat het nog niet zo hard met de zonnestroom productie - maar daarvoor heeft de heer Sinnema reeds een 850 kilowatt krachtpatser van Deense windturbine fabrikant Vestas in de achtertuin klaarstaan. Wacht maar tot februari: dan gaat de brutoproductiemeter van de PV-installatie ook rap rondjes draaien... Alle foto's bij dit artikel (licht bewerkt door Polder PV): © 2009 HR Wooncomfort (deze pagina)

Een combinatie van de project (foto) pagina van HR Wooncomfort, het artikel in het Friesch Dagblad, en telefonische navraag van de project data bij HR Wooncomfort, doet het volgende aan het licht komen.

	70,0 kWp installatie op het zuidelijkste schuine dak van de kuikenmesterij (65.000 mestkuikens)
	Daklengte ca. 73 meter en 8 á 9 meter hoog
	50 "kolommen" van elk 7 modules op een dakvlak, voldaksysteem
	350 stuks multikristallijne Suntech 200 Wp modules
	6x SMA 11.000 en 1x SMA 5.000 omvormers, tussen de beide schuren geplaatst
	Mogelijke uitbreiding van nog eens 15 kWp in 2010 (SDE beschikking). Deze zal worden ingevoed op de uitgebreide elektrische installatie van 3x 250 A; er is een tweede soortgelijk hellend dak aanwezig. Voor deze nieuwe deel installatie zal wederom een nieuwe brutoproductiemeter moeten worden geplaatst (dus mogelijk dubbele meetkosten à € 30,05)
	Standaard opbouw systeem
	Nieuwe aansluiting voor 70 kWp installatie: LS verdeler voor 6x 63 Ampère + 1x 25 Ampère met aparte brutoproductiemeter; nieuwe aansluitcapaciteit van 3x 250 Ampère (dat was tot nu toe 3x 80 Ampère)
	Dure ondergrondse kabel naar nabijgelegen trafostation van netbeheerder Liander
	Omdat de boer in Witmarsum reeds een zware aansluit capaciteit had, en daar sowieso al veel geld voor op tafel gelegd moest worden, zal de vastrecht verhoging (capaciteitstarief!!) niet zeer veel hoger gaan worden. In dit specifieke geval werd gerekend met een verhoging van 1.435 naar 1.513 Euro capaciteitstarief per jaar.*
	Geschatte jaarproductie 60.000 kWh**. Dat zou neerkomen op een extreem conservatief geschatte genormeerde jaaropbrengst van 857 kWh/kWp.jaar (iets boven de "cap" die in de SDE regeling zit). Conservatief vanwege de veel hoger realiseerbare opbrengsten in Friesland (zeker in Witmarsum, wat niet ver van de Afsluitdijk ligt). 900-950 kWh/kWp.jaar moet zonder meer haalbaar zijn op deze lokatie met zo'n zuid-hellend, vrij liggend dak (Witmarsum valt in het 360-365 kJ/cm2 traject van de KNMI instralingskaart, neerkomend op zo'n 1.001-1.015 kWh/m2 horizontale instraling). Siderea.nl komt met zijn simulatie van een niet eens "perfect" zuid-georiënteerd PV-systeem voor de periode 2004-2008 op 939 kWh/kWp.jaar uit voor Friesland aan realiseerbare productie... De meeropbrengst t.o.v. die belachelijke 850 kWh/kWp.jaar wordt echter niet gesubsidieerd door SenterNovem.
	Genoemde "geschatte" jaaropbrengst zou neerkomen op ongeveer 80% van het "energie" (bedoeld wordt: stroom) verbruik op het bedrijf. Dat zou dus per jaar ongeveer 75.000 kWh consumeren aan elektriciteit (ongeveer 21 maal een vaak genoemd "gemiddeld huishouden van 3.500 kWh/jaar", of 18 maal een "gemiddeld huishouden van 4.100 kWh/jaar" volgens EnergieNed cijfers in stadswarmte rapportages met verbruiken van gas versus SV woningen).
	Deze installatie is ook nog eens in aanmerking gekomen voor de stapelsubsidie van de Provincie Fryslân die 20 eurocent/Wp met een maximum van 10.000 Euro per installatie (in dit geval dus van toepassing, anders had er 14.000 Euro uitbetaald moeten worden) garandeerde, maar die slechts tussen 9 april en 14 mei 2009 geopend was. Zie ook mijn bericht van 30 november 2009 voor commentaar over dit soort "stapelsubsidies"...
	Reeds langer heeft deze progressieve, hernieuwbare elektriciteit producerende boer ook nog eens een 850 kW Vestas windturbine naast de boerderij staan.

* Dit kan wel degelijk een rol gaan spelen bij boeren met bestaande kleine aansluitingen die met een fors nieuw PV-systeem een behoorlijke verhoging van het capaciteitstarief kunnen verwachten. Geadviseerd wordt in dat soort gevallen een PV-systeem te kiezen wat ruim binnen de bestaande capaciteit valt. Dat kan tot gevolg hebben dat slechts segmenten van ideaal gelegen staldaken e.d. gevuld zullen kunnen worden, en dat de rest kaal blijft vanwege absurde meerkosten in vastrecht en bijkomende problemen (rentabiliteit, zeker in het geval van niet in eigen bedrijf/huis gebruikte overschotten aan zonnestroom die voor fossiele kolenprijzen "op de markt" moeten worden verkocht aan de leverancier)
** Door AgriHolland in hun korte berichtje apert fout geciteerd als ... 6.000 kilowattuur, een nogal forse blunder...
*** Paar kleine correcties n.a.v. e-mail van Sjak Elsinga van HR Wooncomfort (zwaarte aansluiting).

^^^ Leuk PV-dakkie met 200 stuks klassieke multikristallijne "Sunteggies". Gelukkig staan de ventilator units bovenaan het dak. De rest moest natuurlijk dakdekkend opgevuld worden, want met minder neemt deze boer geen genoegen. Und er hat recht!

Nog meer cijfergegoochel
In het artikel wat is gepubliceerd in het Friesch Dagblad staat onderaan dat dit systeem een bedrag van 0,466 Euro/kWh overheidssubsidie tegemoet zou kunnen zien (claim van de eigenaar van deze fraaie PV-installatie, niet van HR Wooncomfort). Ik kan dit echter beslist niet kloppend maken met de tot nu toe gepubliceerde basisbedragen en de correctiebedragen die daar weer van af worden getrokken (en die ook nog eens het volgende jaar met terugwerkende kracht "definitief worden vastgesteld" door EZ, dus nog niet eens zeker zijn), zie mijn tabel. Basisbedrag voor categorie > 15 tm. 100 kWp is 45,9 eurocent/kWh (Staatscourant 27 maart 2009/nr. 60, art. 13). Correctiebedrag voor de "bevoorschotting" in deze categorie was 7,6 eurocent/kWh voor 2009 (idem, art. 41). Voor 2010 is dit correctiebedrag voor de bevoorschotting vastgesteld op 5,3 eurocent/kWh (Staatscourant 9 november 2009/nr. 16798, art. 4 lid 3). Dit resulteert in "voorlopige subsidiebedragen" van 45,9 - 7,6 = 38,3 eurocent/kWh voor het beetje zonnestroom wat in 2009 nog op de brutoproductiemeter wordt geregistreerd. En in 45,9 - 5,3 = 40,6 eurocent/kWh voor de productie in 2010. Bedragen die dus nog kunnen wijzigen omdat het slechts "inschattingen" zijn. In ieder geval kloppen beide uitkomsten in geen geval met het door het Friesch Dagblad genoemde "bedrag" van 46,6 eurocent/kWh - ze liggen structureel veel lager. Bovendien: wat die bedragen in 2011 en later zullen gaan worden is een dikke bank zeemist...

Wellicht is de tienduizend Euro stapelsubsidie van de Provincie Fryslân op de een of andere wijze in het genoemde "bedrag" verrekend? Het blijkt in ieder geval beslist niet uit de strekking van de gepubliceerde tekst...

^^^ Blik vanuit het zuiden. Zonnestroom en windstroom: beiden uit dezelfde bron, maar via verschillende "oogstroutes" binnengeharkt. Overal op deze aardkloot in wisselende hoedanigheden inzetbaar. Decentraal. Democratisch. De Toekomst die Gisteren al is begonnen. En die zelfs in het stonteigenwijze Nederland steeds meer - weliswaar met zeer grote moeite - door pioniers uit de zware polderklei wordt getrokken. Meer van dit moois alstublieft! ...

Verdere plannen?
Polder PV vroeg aan HR Wooncomfort of het nog plannen had om over de lucratieve grens te kijken in Duitsland. Ze blijven echter in noord Nederland duurzame energie projecten doen voor met name de kleinere systemen en de agrarische sector, wat lovenswaardig is. Ook al blijft het allemaal zeer moeizaam, en blijft het continu aanmodderen met de SDE. Het kleine bedrijf heeft erg veel moeite met het invullen van projecten voor energiek geworven klanten in de grotere categorie. Omdat die voor de SDE zo absurd werd overtekend: je moet dan wel heel veel klanten geworven hebben/in portefeuille, slechts een microscopisch deel zal überhaupt worden toegekend en dus werk en inkomen voor de project trekker opleveren. Daar kan geen bedrijf met de schaal van HR Wooncomfort van leven natuurlijk, want die moet vervolgens een groot deel van de klanten weer teleurstellen (100 procent schuld van EZ en het kabinet wat er niks aan doet), of die in een extreem onzekere wachtlijn zetten van een jaar. Het zoveelste bewijs dat de SDE een prutsregeling blijft, dat het innovatie en vooruitstrevend gedrag juist hard de kop indrukt in plaats van dat dit wordt bevorderd (en onterecht voor in de mond van vdH. bestorven ligt). En dat het nog steeds de eerste hoofdletter niet verdient. HR Wooncomfort: desondanks heel veel succes en vruchtbare bodem gewenst voor meer van dit soort smakelijke projecten!

http://www.hrwooncomfort.nl/index.php?menu_id=138 (projectpagina met foto's op de website van HR Wooncomfort)
http://www.frieschdagblad.nl/index.asp?artID=47820 (nieuwsbericht in het Friesch Dagblad van 5 december 2009)

6 december 2009: Surprise : Van der Worp's Power Booster. Sommige mensen zullen met de handen in het haar gegrepen hebben toen ze de fantastische opbrengst resultaten zagen van Bert Jan van der Worp in de Kop van Noord Holland. Weliswaar een van de zonnigste plekjes in Nederland, maar toch. Ik kreeg van Bert Jan naderhand nog een erg leuke mail die een verklaring geeft voor de wel erg überproportionale resultaten daar. Want Bert Jan is een slimme jongen en peurde uit zijn toch al prima installatie alles wat er uit te halen was. Door wat "technische aanpassingen" aan zijn reeds van genot gierende Soladinnetje.

Voordat u verder leest: zowel Bert Jan als de webmaster van Polder PV wijzen elke verantwoordelijkheid af als u "plannen" in dezelfde richting heeft. Want u bent zonder meer uw garantie op de omvormer kwijt (5 jaar op de Soladin600). En zoals sommige programma's op TV herhaalde malen stellen, voor mensen die niets of slechts de "basics" begrijpen van apparaten: Blijf daar dan ook (net als de polderboy) van af met uw vingers, en DON'T TRY THIS AT HOME!!!

De heer van der Worp aan het woord:

De foto van Bert Jan, houdt u vast:

Detail:

Commentaar Polder PV: een "nogal onconventionele" ingreep (maar: zonnestroombakkers zijn - of worden - wel vaker "onconventioneel" als het virus ze eenmaal te pakken heeft). Blijkbaar heeft het een aardig effect bij Bert Jan. Ik ben erg benieuwd wat de ontwikkelaars van de Soladin600 bij Mastervolt van deze "aanpassing" van hun concept zullen vinden. Wie weet nemen ze het idee wel over en gaan we leuke dingen tegemoet zien van de wonderboys uit Amsterdam. Want dat door velen als "lawaaierig" bevonden fannetje moet beslist beter kunnen...

Overigens: ik heb al lange tijd niets meer gehoord van Fred Jansen die het logging tooltje voor de Soladin600 heeft ontwikkeld. Dus of er een update komt is vooralsnog de vraag. Marcel Reinieren heeft onder Linux een erg fraai alternatief draaien. Zie historie pagina op zijn website. Erik Slagter is daar nog verder mee gegaan en poept onwijs mooie grafieken uit van zijn Soladinnetje. Zie zijn geweldige, indrukwekkende grafiek site, doorklikken op de bovenste grafiek...

Onze Dichtpiet knutselde om aan de veilige kant te blijven daarom maar een onschuldige E-limerick in elkaar voor de gelegenheid...

4 december 2009: CertiQ cijfers November - voortkabbelend. Wederom geen "schwung" van nieuwe PV systemen die (onder SDE condities) bij CertiQ zijn bijgeschreven. Het wordt een eentonig verhaal, of u moet de flinke dip in uitgegeven "Garanties van Oorsprong" door CertiQ voor zonnestroom als "nieuws" zien natuurlijk. In november 2009 kwamen er slechts 164 nieuwe (SDE) installaties bij, een sober resultaat, en de totale bijplaatsing sinds 1 april 2008 komt nu ongeveer neer op 5,5 MWp. Dat is en blijft: schandalig slecht...

4 december 2009: Nieuwe schande? Het maatwerkadvies "volgens NUON"... Ik kreeg in de wandelgangen weer eens een schokkend verhaal te horen. Een van de talloze maatregelen die dit kabinet in het "crisispakket" heeft genomen is een tijdelijke regeling genaamd de "Subsidie Maatwerkadvies Energiebesparing" die in opdracht van het Ministerie van VROM WWI wordt verstrekt aan aanvragers. Op de website van subsidiefabriek SenterNovem over deze zoveelste regeling staat het volgende:

Een van de bekenden van de webmaster van Polder PV wilde wel eens weten wat er nog meer aan milieubesparende maatregelen in de eigen woning gerealiseerd kon worden. Daarbij uiteraard "gestimuleerd" door deze nieuwe regeling, die trouwens loopt tot en met 31 december 2010, of eerder staakt als het budget is opgesoupeerd. Voor 2009 is er 3 miljoen Euro voor deze regeling gereserveerd (wat neer zou komen op 15.000 "adviezen" bij max. 200 Euro subsidie). De bedoeling is dat er in totaal zo'n 50.000 woningeigenaren gelegenheid krijgen om mee te doen (dat is dus nog flink adviseren geblazen in 2010...). De bekende bestelde dus een energiebesparingsadviseur. Van het energiebedrijf NUON (wat opgeslokt gaat worden door de Zweedse bruinkolen-nuke-oude-hydropower gigant Vattenfall). Het relaas van het bezoek werd nog even in een e-mail bevestigd:

Ik moest bijna proesten toen ik het verhaal las (ik had eerder al enkele vreselijke details gehoord). Maar eigenlijk is dit dus gewoon weer om te janken. Zonneboiler slechte investering? 27 jaar??? "terugverdientijd"??? Die man is hersenziek! De BESTE investering die je kunt doen is in apparatuur die gebruik maakt van een GRATIS en HERNIEUWBARE bron, die bovendien de GROOTSTE kostenpost in elk huishouden, de warmtevoorziening (meestal gestookt op het dure gas), flink kan helpen drukken, afhankelijk van wat voor systeem je laat aanbrengen. Bovendien, en dat wordt zeer vaak vergeten: volledig vrij van energiebelasting over de gehele levensduur dat die gratis warmte het huis in mag stromen en er om schreeuwt om ook gebruikt te worden... Minpunt numero uno (een hele vette...).

Zonnepanelen "zinloos"??? Ha, ha, ha. Wat een giller (zei de polderknaap die met 12 oude Shell paneeltjes het hele jaarverbruik rekenkundig afdekt en al jaren negatieve elektranota's in de bus krijgt...). Ook ik (en tienduizenden mensen met mij), zouden dus volgens die bizarre, in de Middeleeuwen levende "meneer van de NUON" zogenaamd "leverrechten" moeten gaan betalen??? Aan wie dan wel beste meneer van de NUON? Bent u wellicht in de war over de rete-ILLEGALE dubbele vastrechten die de monopolist (toen nog stiekem onder de rokken van de NUON Holding) Continuon Netbeheer bij weerloze afnemers met zonnepanelen heeft zitten innen zonder die mensen over die bezopen piraterij in te lichten? Blijkbaar heeft deze "meneer van de NUON" niet "meegekregen", dat de Energiekamer van de NMa (toen nog DTe) die bezopen praktijken in een "herenakkoordje met de sector" al jaren geleden heeft afgeserveerd, en op straffe van een forse dwangsom de directeur van die netbeheerder heeft geboden om alle onterecht geïncasseerde dubbele vastrechten weer terug te storten op de rekening van de (vaak van niks wetende) slachtoffers. Ik heb een tien maanden lange procedure doorlopen bij de NMa om die ongein van tafel te krijgen. U kunt de "brief aan Continuon van de NMa" in kopie van mij bekomen... Dus, beste "meneer van de NUON": u kletst vet uit uw nek en u moet zich kapot schamen dat u in een door de belastingbetalers opgehoest "gesubsidieerd energiebesparingsadvies" iemand die niets van die polderkolder weet de meest onwaarschijnlijke onzin op de mouw probeert te spelden. Dikke vette min numero duo!

Wat zou Minister "Schoon maar Zuinig" Cramer van dit "geweldige" energiebesparingsadvies vinden? Vindt mevrouw Cramer zonneboilers en zonnestroom modules ook zulke onzin apparaten??? Verder zal ik hier maar geen woord aan vuil maken. So much for dit zoveelste zinloze "maatwerkadvies". Ik ruik alweer een nieuw schandaal van verspilling aan belastinggelden als dit soort "adviezen" gemeengoed gaan worden in het komende "crisisjaar". Mijn contactpersoon betaalde 200 Euro aan dit "advies" en zou na ontvangst van de nota dat bedrag weer kunnen gaan claimen bij SenterNovem (lees: taxpayer's money...). Wat dacht u? Goed besteed geld? Of wellicht voor de tigduizendste maal: geld verbranden waar je bijstaat en de zoveelste kans verkeken om dat steeds schaarser wordende slijk der aarde aan echt zinnige "duurzame" zaken te gaan besteden??? Ik hoop niet dat het energielabel gedoe met dit soort onzin herhaald gaat worden, want dan kan Den Haag wel "inpakken"...

Mevrouw Cramer heeft dus weer eens wat om uit te leggen. Die beweerde net in het Journaal - daarbij gesteund door PvdA collega Samsom - dat "onwillige" huiseigenaren die niets aan isolatie zouden doen binnenkort "gedwongen" zouden kunnen worden om dat wel te gaan doen. Of dat dan via een "verplichte" route via soortgelijke "adviezen" zou moeten gaan staat nog open, maar ik hoop dat daar dus de nodige "kamervragen" over gesteld gaan worden. Op dit bericht van de Telegraaf de nodige - hoogst voorspelbare - reacties...

4/6 december 2009: Nog meer rente afromen bij SDE beschikten? Het zal mogelijk weinigen die "zijn gegaan" voor SDE zonnestroom bekend zijn, maar tot nu toe zijn de zogenaamde "correctiebedragen voor de bevoorschotting" (niet mijn uitvinding...) te hoog vastgesteld. Dat bleek wel toen in de Staatscourant van 8 april 2009 (nr. 68) [Art. 3a] het "definitieve correctiebedrag" voor de enige categorie in de (eerste) SDE 2008 (0,601 tm. 3,5 kWp) met terugwerkende kracht werd vastgesteld. Dat werd namelijk uiteindelijk 22,0 eurocent/kWh. Echter, in de Staatscourant van 3 maart 2008 (nr. 44) [Art. 3a] werd toen als "voorlopig correctiebedrag voor de bevoorschotting" 23,4 eurocent/kWh genoemd. Hetgeen betekent, dat als u in 2008 daadwerkelijk voorschotten gekregen zou hebben (in realiteit bijna niemand, en die "voorschotten" werden pas achteraf zeer laat in 2009 uitbetaald...), dat u in het betreffende subsidiejaar minder uitbetaald had gekregen dan waar u "uiteindelijk recht" op had gehad. De uiteindelijk te ontvangen subsidie in de voorschotten is immers het basisbedrag (vast) minus het correctiebedrag (elk jaar weer anders). Een te hoog voorlopig correctiebedrag betekent te weinig uitgekeerde subsidie. Wat pas na een jaar wordt "gecorrigeerd" als het definitieve correctiebedrag voor het betreffende jaar (voor 1 april) bekend gemaakt is. Zo houdt de toch al verschrikkelijk krenterige kruideniersstaat Nederland zo lang mogelijk het uit te keren geld in de knip. Ze broedt er als een waakse hen over en geeft het slechts met tegenzin, en vertraagd af.

De definitieve correctiebedragen voor zowel SDE 2008 als SDE 2009 instappers zijn voor het jaar 2009 uiteraard nog niet bekend, dat horen we pas rond 1 april 2010. Maar in ieder geval het "voorlopige" correctiebedrag voor de "bevoorschotting" voor de kleinverbruikers (categorie 0,601 tot en met 3,5 kWp voor SDE 2008, categorie 0,601 tot en met 15 kWp voor SDE 2009) is al bezopen veel te hoog "vastgesteld" op 27,3 eurocent/kWh (Staatscourant 3 november 2008 nr. 213 [Art. 3a] voor SDE 2008, resp. Staatscourant 27 maart 2009 nr. 60 [Art. 41 lid 1a] voor SDE 2009). Feit is dat de standaard variabele enkeltarief "all-in" prijs voor grijze stroom bij een dominante marktspeler als NUON Energie (in het netgebied van Liander met max. 3x 25 Ampère aansluiting) en incl. energiebelasting en BTW in 2009 neerkwam op 24,61 resp. 24,07 (gemiddeld 24,34) eurocent/kWh in de twee jaarhelften. Wat bijna 3 eurocent/kWh lager lag dan het blijkbaar veel te hoog vastgelegde "voorlopige" correctiebedrag voor dit jaar. M.a.w.: in 2009 heeft de Staat - als er al zeer veel mensen met werkende brutoproductiemeters zijn geweest wat betwijfeld mag worden gezien de slechts 5 MWp aan nieuwe SDE ingeschrevenen in de CertiQ database - weer lekker het geld langdurig in eigen zak weten te houden met deze slimme ambtelijke correctiebedrag truuk.

Nog meer rente trekken
Maar het kan blijkbaar nog erger. Zo bleek uit een e-mail die ik deze week ontving. Van iemand die door de hele SDE mallemolen heen is, installatie al lang geleden geïnstalleerd, evenals brutoproductiemeter en de hele - blijkbaar "noodzakelijke" - rimram. En: voorschotten uitbetaald krijgt van SenterNovem. De inhoud van de e-mail spreekt voor zichzelf*...

Met daarbij nog een toevoeging van de "geprikkelde" inzender, vetdruk van Polder PV:

En zo is het maar net. Polder PV heeft immers al een paar jaar gewaarschuwd voor de excessen van deze bureaucratische SDE hel die de eerste hoofdletter nog steeds niet lijkt te verdienen. Ook na reeds dik anderhalf jaar lang "parlementair ingrijpen" om enkele scherpe giftandjes uit de regeling gesloopt te krijgen...

* Nog geen twee dagen na publicatie van dit artikel kreeg ik het bericht van de afzender dat de laatste betaling weer aan het begin van de maand was binnengekomen. Toeval? Het laat verder natuurlijk de essentie van dit artikel (totale onzekerheid SDE subsidiebedragen en te lage voorschotbedragen) recht overeind staan.

3 december 2009: Nu breekt mijn klomp! SenterNovem wipkipt weer terug... Als vanouds nadat ik weer eens een fout ontdekte op de SenterNovem website over SDE, schrokken de stiekem Polder PV lezende ambtenaren zich blijkbaar rot en corrigeerden de (vermeende?) fout weer direct. Zonder uiteraard mij een bedankje te sturen, want criticasters moet je "kort" houden en/of het graf in zwijgen. Het presentje van Sint Nicolaas (uit Zwolle?).

What has happened?

Gisteren deed ik u in onderstaande uitgebreide bericht kond van een alweer gewijzigd subsidiebedrag voor de kleinste staffel in de SDE 2010. Wat helemaal geen zeker "subsidiebedrag" is maar uit de duim zuigerij wat nog kan veranderen in een nog niet gepubliceerde "Ministeriële Regeling" (nadere invulling/"vaststelling" basisbedragen, basiselektriciteitsprijzen, en correctiebedragen voor de voorschotten), en wat sowieso zal veranderen als rond 1 april 2011 "met terugwerkende kracht" die beruchte "correctiebedragen" definitief (ook al uit de duim gezogen door EZ middels onnavolgbare "vaststelling" van niet bestaande "gemiddelde elektriciteitsprijzen in de markt") worden afgetimmerd.

In het bericht van 27 november, "gewijzigd op 1 december" liet SenterNovem dit tabelletje zien:

Echter, vandaag, 3 december 2009, is er plotsklaps een klein doch venijnig dingetje veranderd in dat aangepaste bericht, waar nu onder staat "Wijzigingsdatum 03-12-2009":

Zoekt en Gij zult vinden...

... en vergelijk dat nieuwe getal maar weer met het oorspronkelijke EZ persbericht van 24 november 2009 ... wat nog steeds géén "definitief" maar een ook nog eens van mijn berekening afwijkend "voorlopig" getal is ...

... en denkt u s.v.p. na over het feit dat dit een van de meest cruciale onderdelen van de SDE regeling "zou moeten zijn" voor zonnestroom opwekkers in spé. En waarom ik vind dat dit gewoon volslagen bezopen is en feitelijk onacceptabel. Want hoe "betrouwbaar" zijn al die andere "variabelen" dan wel in die hele SDE kermis? En hoe wil EZ eigenlijk investeerders vertrouwen kweken met dit permanente geblunder, variabiliteit en onzekerheid???

Graag gedaan, hooggeschatte medewerkers van SenterNovem. Kost u helegaar niets... Een bedankje mag er best wel vanaf, een mogelijk volgende keer. Dan ga ik ditmaal voor mezelf als traktatie voor het harde werken wel een biologische appeltaart bakken op gasgestookte WKK stroom uit het beruchte "congestie"gebied in het naburige Westland om de druk van de ketel te krijgen...

2 december 2009: Onzekerheden en tariefmanipulatie SDE SenterNovem. Ondanks alle retoriek over "betrouwbare overheid" en dat soort crap, blijft het Ministerie van Economische Zaken - via volle dochter SenterNovem - het publiek manipuleren met stiekeme aanpassingen van cruciale elementen in het nu al beruchte SDE dossier, ook m.b.t. zonnestroom.

Op 24 november 2009 publiceerde SenterNovem (SN) een persbericht "Subsidieregeling duurzame energie 2010" met de volgende harde claims, daarbij verwijzend naar een gelijkluidend persbericht van het Ministerie van Economische Zaken:

http://www.senternovem.nl/sde/nieuws/subsidieregeling_duurzame_energie_2010.asp

Uit dat SN persbericht het volgende screenshot:

Wat staat daar allemaal voor zonnestroom? De subsidie "wordt" ... (door mij rood onderstreept) xxx. Een gemiddelde Nederlander zal DUS bijna op de automaat de genoemde bedragen als uitgangspunt nemen, "dat ga ik krijgen". Ook al wordt "elders" op die pagina uitgelegd dat die bedragen helemaal niet zeker zijn en af zullen hangen van "de gemiddelde verwachte elektriciteits- en gasprijs", de meeste Nederlanders lezen natuurlijk (door mij rood omrand): 24,4 eurocent/kWh voor "kleinschalig" resp. 35,1 eurocent/kWh voor "grotere" projecten. Voor alle duidelijkheid: in de SDE is helemaal NIETS zeker (behalve zo'n beetje de "subsidiabele periode" van 15 jaar, maar vergeet s.v.p. niet dat "subsidie" ook € 0,00/kWh kan zijn...). Maar dat vertelt menig subsidie hulpje of leverancier van zonnepanelen u er liever niet bij als ze met "bedragen/kWh" voor SDE klanten-to-be strooien, want dat zou wel eens af kunnen schrikken.

De afgrenzingen van die deelcategoriëen zijn ook nog eens hoogst curieus, want vorig jaar was de kleinste staffel nog letterlijk >0,6 tot en met 15 kWp, en de "grootste" (in het buitenland niets voorstellende) staffel >15 tot en met 100 kWp. Nu wordt er opeens, zonder enige toelichting, gesproken van 1 (mijn rode pijl) tot (dus niet: "tot en met"...) 15 kWp, en de "grotere" staffel ook weer tot (en dus niet: "tot en met"...) 100 kWp. Waarbij SenterNovem ook nog eens permanent de fout blijft maken dat "kWp" gelijk zou staan aan "piekvermogen", wat beslist niet waar is. Maar dat willen ze maar niet begrijpen, of het interesseert ze niets.

Nu gaan we naar de "opbrengsten" die worden verwacht, want u wilt natuurlijk weten wat voor krankzinnige beperkingen u weer opgelegd zullen gaan worden, de volslagen gestoorde 850 kWh/kWp.jaar indachtig die iedereen in SDE 2008 en SDE 2009 opgelegd heeft gekregen door de kruideniers in Den Haag. Lees daartoe: 20 MWp "klein" levert 17 GWh, 5 MWp "groot" levert 4 GWh (door mij rood onderstreepte passage). Dat komt, helaas, dus weer, als je de afrondingsfout terzijde legt, neer op de blijvend gestoorde 850 kWh/kWp.jaar voor beide categorieën "die mogen worden gesubsidieerd", en geen cent meer:

20.000 kWp x 850 kWh/kWp.jaar = 17.000.000 kWh/jaar = 17 GWh/jaar ("klein")
5.000 kWp x 850 kWh/kWp.jaar = 4.250.000 kWh/jaar = 4,25 GWh/jaar, afgerond 4 GWh/jaar ("groot", met daarbij de hoop dat hier niet wordt bedoeld dat er slechts met 800 kWh/kWp.jaar wordt gerekend om precies op 4 GWh uit te komen...)

Nieuw stukje - nieuwe uitgangspunten???
Op de SenterNovem site is nu alweer een nieuw stukje verschenen, gedateerd 27 november 2009 en "gewijzigd" op 1 december 2009 met de titel "Zon-PV voornemens 2010" (u weet hoe ik over dat eerste afschuwelijke bureaucratenconstruct denk, maar alla). Een volgend screenshot dus, met wat roodgekleurde toevoegingen van Polder PV:

Getallenmanipulatie subsidiebedragen
We gaan weer terug naar de "beloofde" (maar op geen enkel punt "gegarandeerde", zie "geen rechten" toevoeging onderaan in de toelichting!!!) subsidiebedragen. Waren die op 24 november nog 24,4 resp. 35,1 eurocent/kWh, is dat 3 dagen later (of misschien wel tijdens de "wijziging van 1 december"...) voor de "kleinste" categorie alweer gewijzigd in 24,1 eurocent/kWh zonder enige vorm van explicatie. Alweer drietiende eurocent/kWh minder. Hebben de zakjapanners bij SenterNovem opeens last van collectieve elektronische leukemie, is er plotsklaps een "fundamenteel ander inzicht in de toekomstige prijsontwikkelingen van energie", of is er weer iets heel anders aan de hand??? Feit is en blijft: er is opeens, zonder enige verklaring of toelichting, weer eens een "bedrag" gewijzigd. Met geen enkele garantie dat dat bedrag ook "zal gaan kloppen". Terwijl Polder PV op basis van de in de Staatscourant gepubliceerde correctiebedragen voor SDE 2008-2009 voorschotten uit te betalen in 2010 (bedragen over te nemen voor de nieuwe SDE 2010 instappers, net zoals dat vorig jaar is geschied voor SDE 2009 instappers) simpelweg komt op de uitkomsten 24,9 resp. 37,7 eurocent/kWh voor de voorschotten SDE 2010 in het jaar 2010, zie de met veel moeite tot stand gekomen tabel met tariefcomponenten.

Dat zijn "nogal forse afwijkingen". Die echter helemaal niet verklaard worden. Die dus alweer, voor de zoveelste maal, permanente investeringsonzekerheid brengen. Want potentiële investeerders gaan zich inmiddels wellicht volslagen terecht afvragen: "Wat gaat er allemaal nog meer [stiekem] gewijzigd worden door de ambtenaren? Wat zie ik verder nog meer over het hoofd in het oerwoud van deze bureaucratische nachtmerrie? Waar ga ik achteraf mogelijk zonder dat ik het nu weet mee geconfronteerd worden? Vallen er wellicht nog meer onverwachte lijken uit de kast? WIL ik met zo'n permanent onzekere regeling wel een paar Euroton aan een "groot" (max. 100 kWp) PV-systeem spenderen?" En waar de Tweede Kamer, als ze zich ooit nog serieus willen nemen, dus maar weer eens "lastige kamervragen" aan Maria van der HO-Even over mogen gaan stellen. Want het binnen drie dagen wijzigen van een van de "pijlers" van de regeling ("het [vermeende] subsidiebedrag") is compleet bezopen! Ik geef u op een briefje dat het weer een lekker zooitje gaat worden op internet (net als vorig jaar), waarbij leveranciers van zonnepanelen en wellicht weer de brancheorganisatie de meest onwaarschijnlijke, onbegrepen of uit de duim gezogen "bedragen" op hun sites zullen gaan zetten. En, erger nog, foute bedragen wellicht in "terugverdientijd berekening" spreadsheets zullen gaan proppen met, dat kan ik u nu al verzekeren: permanent onberekenbare, en qua resultaat hoogst waarschijnlijk apert foutieve uitkomsten...

Afperking categorieën ook weer anders
Ook de wijze waarop de twee "staffels" worden beschreven stroken alweer niet met het bericht van drie dagen geleden. Nu staat er opeens in de tekst "maximaal" 15 kWp, dat betekent dus (net als vorig jaar) "inclusief 15 kWp", en dat is anders dan in het vorige bericht "tot 15 kilowatt...". SenterNovem komt nu ook opeens weer met een zeer gedetailleerde "ondergrens" van nota bene 1,0 kWp, terwijl Economische Zaken het in hun brief nog over "1" kWp (toen dacht ik mogelijk nog aan een of andere "verschrijving" of "afronding", zie bespreking van die brief...) hadden. Zonder enige toelichting waarom ze die ondergrens nu blijkbaar stiekem lijken te hebben opgekrikt van 0,601 (impliet af te leiden uit de gepubliceerde regelingen, SDE 2008 en SDE 2009!!!) naar die voor mij onacceptabele hoge instapdrempel van - volgens SN - nu dus 1,0 kWp. Wat weet SenterNovem meer dan het parlement nu weet? Dat je met 5 stuks standaard multikristallijne 200 Wattpiek Suntech paneeltjes (pdf datasheet) wel (net aan) toegang zou krijgen tot de SDE 2010 Tombola? Maar dat je met 5 stuks 191 Wattpiek "moderne, innovatieve" CIGS dunnelaag buismodules van Solyndra (pdf datasheet; totaal 955 Wp) niet mee zou mogen doen met de Nationale SDE Subsidiekermis???? Kan Mevrouw "Innovatie" van der HO-Even dat dan ook meteen even uit gaan leggen aan het oliedomme parlement?

Het allerergste moet nog gaan komen
En dat is alles nog niet het ergste. Want SenterNovem spreekt in het nieuwste bericht nota bene mogelijk het Salomonsoordeel met dat woord "afgetopt". Je moet die tekst daar goed lezen om je een oordeel te kunnen vormen over wat nu eigenlijk "de bedoeling" lijkt te zijn. Als ik "het" tussen de regels door goed lees, lijkt hier het volgende te staan:

(1) "Kleinste" categorie SDE 2010, geherdefinieerd (...) als "1,000 tot en met 7,500 kWp" (???) krijgt alle (???) opgewekte kilowatturen uitgekeerd??? Beslist niet zeker, maar zo lijkt het "gelezen te moeten worden", want subsidie "voor de volledige productie". Indien dit waar is, loog het vorig bericht van 24 november (want daar werd qua gesubsidieerde productie nog beslist van 850 kWh/kWp.jaar uitgegaan), en wordt dat hier effekes zonder enige verklaring "gecorrigeerd"... U weet: ik weet het niet (zeker), en de Tweede Kamer weet dit allemaal ook nog niet. En als ze er al over zouden worden geïnformeerd (wie EZ kent zou dat wel eens tegen kunnen vallen), snappen ze al deze cruciale details dan wel??? Daar hebben ze bij de komende "SDE vergadering" helemaal geen tijd voor, voor dit soort "lastige details", want wederom zal op die "vergadering" waarschijnlijk weer een verschrikkelijke stortvloed aan vragen gesteld gaan worden waar van der Hoeven weer eens acrobatisch omheen zal gaan dansen en de meest gevaarlijke vragen in de kiem zal laten smoren door haar nu alweer flink doorpennende ambtenaren...

(2) "Iets grotere" kleine categorie SDE 2010, nieuw gecreëerd als "7,501 tot en met 15,000 kWp", krijgt met "aftopping" te maken waarvan niet duidelijk wordt hoe "erg" dat dan wel zou worden. Maar gezien de "beleidshistorie" uit de monsterachtige pakken papier die EZ en SenterNovem uitpoepen, kan waarschijnlijk niet anders worden gelezen dat die categorie dan dus (nog steeds) te maken krijgt met een harde subsidiecap van de door mij vervloekte 850 kWh/kWp.jaar. Niet "de volledige productie", dus, maar feitelijk neerkomend op het volgende: In het kustgebied en vele andere gebieden krijgt u afhankelijk van de instraling en lokale eigenaardigheden vanaf het derde kwartaal van elk "subsidiejaar" niks meer aan meeropwek gesubsidieerd. Maar u betaalt wel de volle mep voor die gedwongen winkelnering van een brutoproductiemeter die u goud geld kost (minimaal dertig Euro per jaar), die nooit uw eigendom wordt, en waar maar 1 getalletje per jaar - bij voorkeur in de namiddag van 31 december - op afgelezen hoeft te worden...

(3) De "grootste" (internationaal nog steeds niets voorstellende) categorie "15,001 tot en met 100,000 kWp". Hier wordt niets over die "specifieke" aftopping gezegd, maar u kunt er gif op innemen dat ook voor die categorie minimaal die krankzinnige 850 kWh/kWp.jaar gaat gelden. En als de ambtelijke slippendragers van van der HO-Even het helemaal op hun heupen krijgen, mogelijk nog erger geknepen zou kunnen gaan worden (geen enkele garantie dat dat niet gaat gebeuren).

En wat hebben we dan allemaal: iets meer "budget" voor kleinere systeempjes (wat hoogstwaarschijnlijk nog steeds platgelopen gaat worden tijdens de opening) die ???? alle opwek vergoed krijgen ????, en "gemankeerde" grotere systeempjes waarbij de innovatie (maximale productie van elektra op zo klein mogelijke oppervlakte) hardhandig de kop in wordt gedrukt door een volslagen gestoorde subsidiecap op de output, waardoor "veel produceren" afgestraft wordt. Tel uit je winst met de "innovatie". Nederlands prutswerk ten voeten uit.

Datum indienen
In het SN bericht van 27 november 2009 een aanscherping van de "vermoedelijke" invoerdatum van de openstelling van de regeling. Tweede helft januari voor de "kleine" categorie, 13 weken later ook voor de "grote" categorie, dat zou dan ongeveer medio maart moeten worden. Er staat op de SN site ook een bericht over digitaal aanvragen. Het wordt u allemaal "zo makkelijk mogelijk gemaakt", maar dat is natuurlijk slechts schone schijn (al stinkt een groot deel van het parlement blind in die mooie praatjes daarover door EZ/SenterNovem). Het betekent natuurlijk slechts uitstel van executie, zelfs al drukt u 5 seconden na het verstrijken van de middernacht voorafgaand aan de "dag van openstelling" op de "SEND!" knop voor het versturen van uw elektronische aanvraagformulier... Als er weer een stormloop gaat komen - en die kans is er met de flink goedkoper geworden zonnepanelen en de sterk toegenomen belangstelling voor zonnestroom gegarandeerd - zal het op de eerste dag al mogelijk weer loten gaan worden. En dan kunt u met het allerbeste, slimst ingevulde, volledig geprepareerde, van te voren klaargezette, alvast "door een module van SenterNovem gecontroleerde" nagelneue hypermoderne elektronische invulformulier alsnog net zo makkelijk buiten de boot gaan vallen als u pech heeft. En de vingers van de druk bezette, wederom door SenterNovem opgetrommelde notaris uw prachtige (elektronische) papiertje zullen gaan missen tijdens de trekking. Waarna u weer een jaar op een houtje "mag" gaan zitten bijten als u persé "subsidie" (van onbekende hoogte) wilt van de permanent onbetrouwbare overheid...

Meeltje dan maar?
In reactie op een e-mail aan SenterNovem over door mij gevraagde opheldering over de exacte getallen genoemd in het eerste persbericht (later dus weer deels gewijzigd in het tweede bericht) werd ik verder niet wijzer gemaakt, met een kastje-naar-de-muur-verwijzing naar de niets zeggende vreselijk dikdoenerige "poeha toelichtingen" in de diverse Staatscourant publicaties. Waar die door SenterNovem met veel aplomb op het internet gegooide specifieke bedragen uiteraard helemaal niet in worden vermeld. Wat het Nederlandse publiek van dit schandalige gemanipuleer zal vinden, is blijkbaar niet zo interessant om inhoudelijk te beantwoorden door de ambtenaren. Ik heb het al vaker gezegd: de SDE is een grote verschrikking waar bureaucraten als een vis in het water zwemmen, en waar continu aan knoppen wordt gedraaid zodat u helemaal tureluurs wordt en geen goed gefundeerde investeringsbeslissing kunt maken (als u zich al tot deze kermis zou verlagen natuurlijk). De boodschap blijft: als u "voor SDE gaat" rekent u s.v.p. nergens op en wees blij met elke dode mus die u krijgt (al kost het allemaal zeëen van tijd). Of de vele malen snellere, extreem motiverende ("zelf gedaan") route: direct zelf bestellen en een betrouwbare installateur inschakelen. Of zelfs als u het aandurft (op eigen risico!): zoveel mogelijk alles zelf doen. Steeds meer mensen komen er achter dat ze voor hun geestelijke gezondheid beter de SDE kunnen mijden. U kunt dan met gerust hart zonder zorgen met een instapsetje van < 1 kWp beginnen en als u de smaak te pakken krijgt flink gaan uitbreiden. Zonder ambtelijk gezever, maar bij voorkeur wel met onafhankelijke, professionele installateurs die geen al te nauwe banden hebben met energiebedrijven...

http://www.senternovem.nl/sde/nieuws/zonpv_voornemens_2010.asp (het nieuwe, "gewijzigde" ??? stukje van SenterNovem met wederom door Polder PV beargumenteerd bekritiseerde details)
http://www.senternovem.nl/sde/nieuws/informatieavonden_zonpv_klein.asp (informatie avonden over SDE 2010 op 5, 6 en 7 januari in Eindhoven, Zwolle en Utrecht, voor wie daar behoefte aan zou hebben)
http://www.senternovem.nl/sde/nieuws/digitaal_aanvragen_zonpv_klein.asp ("digitaal aanvragen, makkelijker kunnen we het voor u niet maken", for whatever that is worth, als het weer een tombola wordt op de eerste dag...)

1 december 2009: Energienota voorschot terreur bij zonnestroom invoedende school in Bussum. Van Jan-Willem Heerink, die volkomen terecht apetrots het duurzame PV-offensief op zijn school in Bussum aanmeldde voor opname op de PV-newbees pagina op Polder PV (inclusief nog veel meer besparingsacties, waarvoor Jan Willem gehuldigd zou moeten worden), kreeg ik het volgende ronduit schokkende bericht. Het lijkt karakteristiek voor de status quo in de doodzieke energiesector die in Nederland kapot is gemaakt door de door Den Haag (exclusief SP) "gewilde", en extreem zwaar gepushte liberalisering. En die geen enkele rekening houdt met de decentrale revolutie die ook hier door steeds meer mensen, organisaties en bedrijven wordt gewenst. Houdt u vast:

Aldus dit wederom in en in triest staaltje "ongereguleerde energieterreur" van de maffia die ons land aan volslagen kunstmatige, om de haverklap "geschatte" dan wel uit de duim gezogen absurd hoge of nu dus zelfs volslagen onterechte "extra" voorschotten voor de energienota's houdt. En waarvan je nog maar af moet wachten, na gigantisch veel gebel en gemail over die waanzin, of dat allemaal wel tot in de puntjes "rechtgebreid" zal gaan worden. En of dat voor de betrokken afnemer/producent wel eenvoudig en waterdicht valt te controleren. En of je de onterecht voorgeschoten gedorven rente wel krijgt uitbetaald. En of de netinvoeding wel op decente wijze uitbetaald zal gaan worden (en voor wat voor kolenfooi dan wel?). En of je wel de SDE subsidie krijgt van SenterNovem waar je "recht" op zou hebben. Etcetera, etcetera, etcetera. De bureaucratische en administratieve ellende is werkelijk niet te overzien.

Jan Willem's school reageerde op de enige juiste manier op deze energiemaffia terreur: nog meer zelf op gaan wekken en die idioten een koekje van eigen deeg geven. Nog minder "verbruiken", dus. In de hoop dat de voorschot incassering bij de domme leverancier niet vervolgens compleet in het honderd gaat lopen... Bovenop de reeds geïnstalleerde 5,76 kWp komt er dus 6 kWp bij in Bussum. Dat wordt een leuke installatie van 11,76 kWp. Dikke pluim voor "De Hoeksteen", ga vooral zo door!

Gezien de NL situatie ben ik het met Jan Willem eens dat een volautomatisch salderende Ferrarismeter in dit soort gevallen "de meest voor de hand liggende" oplossing zou zijn. Maar het superieure systeem blijft in Duitsland getoond worden: alle opwek direct het net op via een separate, in eigendom te verkrijgen Einspeise Meter, en voor vaste tarieven uit laten betalen door de netbeheerder. Of, nieuwtje per 1 januari 2009 en naar keuze (tot en met 30 kWp): eigen verbruikte stroom apart bemeterd (meter evt. in eigendom) voor een lager vast bedrag door de netbeheerder uit laten betalen, overschot wat net op vloeit voor de standaard hogere vaste prijs. Dan heb je alle gezeur met saldering omzeild, evenals alle problemen die daar al sinds 2004 mee gepaard gaan in Nederland...

... en Den Haag sliep rustig door en deed alsof er niks aan het handje was ...

Noot PPV: die "Europees aanbestede energieleverancier" (als het nog dezelfde is als in het oorspronkelijke bericht) is de prijsdumper-onder-een-andere-naam van de Essent holding en nu dus gewoon eigendom van de grootste bruinkolenboer van Europa, RWE (die ook vet in kernsplijters en poederkool centrales zit) ...

30 november 2009: November nieuw diepterecord. Al is het niet een "dramatisch" record, het vorige laagtepunt voor de maand november werd bij Polder PV bereikt in 2004 met 22,22 kWh voor het 1,02 kWp deelsysteem. Het november "record" voor 2004 werd met 21,23 kWh iets "onderboden" door de nog iets somberder novembermaand van 2009, na de ook al onder de jaargemiddeldes liggende vorige maanden september en oktober 2009. Niet dat Polder PV daar echt wakker van ligt. Want met de gemiddelde langjarige opbrengst voor december (16,01 kWh) komt dat deelsysteem dit jaar waarschijnlijk rond de 948 kWh in totaal uit, wat neerkomt op een zeer fraaie jaaropbrengst van 929 kWh/kWp voor een suboptimaal opgesteld, in de wintermaanden deels beschaduwd deelsysteem. En nog veel betere normopbrengsten voor de best presterende modules in onze installatie. Die 929 kWh/kWp.jaar (extrapolatie) komt al neer op dik 9% meeropbrengst t.o.v. de krankzinnige 850 kWh/kWp.jaar waarop de SDE wordt gemaximeerd voor alle beschikte systemen...

Ververste maandgrafiek met de bijbehorende tabel voor het 1,02 kWp deelsysteem op de bekende plek. Vergeet u s.v.p. niet uw maandopbrengsten voor november in te geven in Sonnenertrag? De geactualiseerde maand- en jaaropbrengsten voor Polder PV vindt u onder het bekende nummer 777 in die beroemde, inmiddels alweer 57 MWp aan installaties bevattende database. Er zijn zelfs inmiddels twee Tsjechen binnen, en er is een nieuwkomer uit Plymouth: de eerste Engelsman is gearriveerd!

En de "nieuwste" Deen, "pou23" uit Gedved, Midtjylland, doet het ook al zeer aardig met genormeerde opbrengsten van 865 tot 935 kWh/kWp.jaar, al sinds 2004. Wie liet daar ook alweer dat schandalige "850" voor het zonnige Nederland uit zijn brutale mond vallen??? Tot slot: deze nieuwe 41,9 kWp multikristallijne Würz installatie in Hessen is ook heel "geinig". Doodnormaal in het almaar voort stomende Deutschland. Weltmeister der Fotovoltaik...

30 november 2009: Nog meer opvallende zaken uit VEH energiespecial. In de sectie "duurzaam energie nieuws" heb ik al een stuk geschreven over de inhoud van de energiespecial van het magazine van Vereniging Eigen Huis. Op het gebied van zonnestroom de volgende opmerkelijke zaken:

Zonnestroom in Friesland
Enkele cijfers worden gegeven over toekenning van aanschafsubsidies in Fryslân, die gestapeld worden bovenop de nationale SDE subsidie gezien de formuleringen (geen idee wat SenterNovem van die "stapeling" vindt, er wordt verder helemaal niets geleerd van de vaak tot fiasco's en haat en nijd leidende cadeau'tjes kermissen uit het verleden...). NB: hier wordt alleen van eigenwoning bezitters, scholen en bedrijven gesproken. Huurders zijn alweer de lul en piesen zoals gebruikelijk naast het aanschafsubsidie potje... Vanaf begin april 1,2 miljoen Euro beschikbaar, 454 aanvragen binnen SDE staffel 0,601 tot en met 15 kWp resp. 33 aanvragen binnen de categorie 15,001 tot en met 100 kWp toegekend. Er zingen geruchten rond in het PV-wereldje dat er Friezen zijn die met gigantische aanschafsubsidies in de jaren 2001-2003 gekochte voldak PV-systemen op Marktplaats te koop zetten voor hoge prijzen. En nu alweer met een stapeling van subsidies (aanschafprijs bonus Provincie Fryslân plus nationale SDE subsidie 15 jaar lang [een zeer onzekere, variabele] kWh bonus kwalitatief nog betere (lees: hogere kWh opbrengsten genererende) systemen gaan kopen voor op exact datzelfde boerderijdak...

Opmerkelijk is in ieder geval dat je zelden nieuws hoort over opbrengsten en kosten/baten verhoudingen van die talloze grote Friese systemen die in het verleden met vaak extreem veel belastinggeld zijn aangebracht (er staan slechts een paar nieuwe systeempjes in de Sonnenertrag database vermeld voor Friesland). Net zomin je trouwens ooit nieuws hoort van "enthousiaste" gebruikers van de door grote E-bedrijven getrokken "kant-en-klaar" projecten zoals Nieuwland in Amersfoort (waarvan nota bene drie foto's worden getoond in het magazine...) of Stad van de Zon in Heerhugowaard, ook met vaak dakvullende PV-systemen. Terwijl Polder PV, Wouterlood.com, OliNo en noem ze allemaal maar op wel worden platgemaild met dolenthousiaste verhalen van Nederlanders die alles zelf hebben uitgezocht en getrokken, en het bloedeigen dak blauw (of zwart) hebben gemaakt of zelf de onafhankelijke installateur daarvoor hebben uitgezocht... Een door u te beantwoorden vraag: Wat zou er aan dat bizarre verschil tussen excessief gesubsidieerde cq. "kant-en-klaar" aangeleverde versus "alles-in-eigen-beheer" PV-projecten ten grondslag liggen volgens u???

Zonnig hart
Algemeen directeur Marlies Pernot van VEH blijkt een groot zonne-energie liefhebber te zijn, gezien haar opvallende stuk (p. 15 van de energiespecial) waaruit ik het volgende citeer:

Zo te zien hebben "we" er een invloedrijk persoon bij die zich blijkbaar hard wil maken voor onze duurzaamste en meest democratische (!) vorm van hernieuwbare energie. Dat is een goede zaak. Ik wens mevrouw Pernot heel veel succes met haar deel van de benodigde lobby om ook in ons hopeloos achtergebleven land zonnestroom en natuurlijk ook zonne-warmte tot een doorslaggevend succes te maken!

30 november 2009: Blunder van ANP (???) op website partij zonnestroom promotor Samsom. Aldus het bericht op de website van de PvdA, en op talloze andere blind gekopieerde berichten gelezen (en zelfs in de donderdag editie [26 nov. 2009] van het "deftige" Financieele Dagblad)... Vetdruk van Polder PV:

Wat zou de heer Samsom denken van de idioot die dit bericht op het net heeft geplempt? En al helemaal aan al die van niks wetende nog veel grotere idioten die dat bericht blind en kritiekloos hebben zitten copy'en en pasten, tot de webmaster van zijn bloedeigen Partij van de Arbeid aan toe?

Want waar gaat het werkelijk om? Om het bericht in de Staatscourant, de definitieve "formalisering" van de zoveelste (en nog lang niet laatste) wijziging in de SDE. Het verschuiven van wat miljoentjes van het totaal geflopte "budget voor windenergie op land" naar o.a. dat van zonnestroom om nog eens 11,8 MWp extra "toe te laten wijzen" door SenterNovem. Maar wat nog steeds als een sissende druppel op een gloeiende plaat klinkt gezien de stormloop op het aanvankelijk maar voor 10 MWp afgeknepen (en met veel moeite naar 18 MWp omhoog gepluste) budget voor SDE 2008, als het nog vele malen erger overtekende budget voor SDE 2009. Wat dus nog steeds slechts op scharrige wijze gaat worden ingevuld, zelfs met deze uitbreiding.

En waar resulteert die uitbreiding dan in volgens opgave in het bericht van 25 november 2009 van SenterNovem, wat alle copy- and pasters gewoon hadden kunnen nakijken, navragen, of zelf na laten rekenen bij benadering? In dit (vetdruk en vierkante haken: Polder PV):

En wat is een "beschikking" dan wel hooggeschatte copy- and pasters in den domme hollandsche lande? Dat is een goedkeuring van SenterNovem voor een onder de SDE condities vallend en ingeloot zonnestroom project, beste mensen. Het is dus beslist niet 850 zonnepanelen (wat in ieder geval al die 75 andere beschikkingen voor grotere installaties "vergeet"), want dat zou wel een extreem scharrige uitbreiding zijn waar zelfs de heer Samsom niet dood bij gevonden zou willen worden. Er mag per categorie ongeveer 5,9 MWp bij volgens EZ. Feitelijk neerkomend op een uitbreiding van 24,5 miljoen Euro voor de categorie 0,601 tm. 15 kWp, en 30,5 miljoen Euro voor de categorie 15,001 tot en met 100 kWp volgens de Staatscourant publicatie van 13 november 2009 (zie pdf). Als we zeer conservatief uitgaan van veel verkochte modules van 175 Wp per stuk (goed lezen hooggeschatte copy- and pasters), zouden er voor de totaal ongeveer 11,8 extra MWp die er "bij" mag (internationaal nog steeds niets voorstellend) ongeveer 11.800 (kWp) / 0,175 (kWp) = ... 67.429 zonnepaneeltjes extra bij "mogen" komen. Dat is een factor 79 "mis geschoten", hooggeschatte Nederlandse oliedombo pers en politieke persbureaus...

Geen wonder dat het zo slecht gaat met zonnestroom in Nederland....

http://pvda.nl/nieuws/nieuws/2009/11/Extra+geld+zonnepanelen.html

29 november 2009: De eerste dubbelaar! Eerste SDE klant met 2 "BPM's" meldt zich bij Polder PV. Het zal beslist niet de eerste zijn, want tijdens de ODE dag in Culemborg (6e lustrum, 26 september 2009) kwam Anne Stijkel van het leuke (en leerzame) initiatief "Boer zoekt buur" aan het woord die het al had over een boerderij waarin 2 EAN aansluitingen voor 2 sets van in totaal 40 zonnestroompanelen waren gerealiseerd, en dus ook ... 2 brutoproductiemeters (BPM's; wat natuurlijk complete waanzin is, maar inherent aan de gestoorde uitgangspunten van de SDE). Zie ook het voorbeeld van de kunstmatige bochten waarin men zich moet wringen op de Henricus Hoeve in Beneden Leeuwen om nog een beetje "leuke" installatie te kunnen realiseren. Dit heeft verder natuurlijk niets met de daadkracht van dat Boer zoekt buur (voor zonnepanelen) project te maken. Die proberen er het maximale uit te halen - voor zover dat mogelijk is, en dat is al lovenswaardig genoeg. We leven helaas nog steeds niet in een deelstaat van Duitsland...

Jan Willem Heuseveldt, toch al een pionier met zijn fraaie hoog-rendement hebbende Sanyo HIT modules in Bergen op Zoom (zie PV newbee pagina's voor zijn getrapte mega-offensief), heeft als "particulier" in ieder geval bij Polder PV zijn tweede nieuwtje. Want hij heeft zowel een beschikking voor SDE 2008 als voor SDE 2009, en heeft die zo rap als hij maar kon met vette deelinstallaties ingevuld. En toen moest er nog wat "extra" gebeuren in zijn meterkast, aldus zijn e-mail van 26 november (zie ook de foto van Jan Willem, de BPM's zijn de meters met pulsledje en groene sticker):

12/11 truuk (nog steeds niet duidelijk of dat daadwerkelijk "zal worden toegepast", zie bericht van 19 oktober 2009); "ytd" is vermoedelijk iets van "year - today"? De opbrengst vanaf 1 januari tot en met datum van het bericht (26 november).

JW berichtte later trouwens het volgende hoopgevende nieuwtje waarvan we gaan hopen dat dat hard wordt afgetikt in de Tweede Kamer (wat ze tot nu toe zoals zoveel zaken "vergeten" zijn om in Wet te regelen...). Het gaat over mijn "vrees" dat Jan Willem straks maar liefst driemaal voor "een" meetdienst zou moeten gaan betalen (eenmaal "standaard afname", en tweemaal "bruto productie meting SDE"):

Het zou natuurlijk sowieso bezopen zijn dat SDE uitbreiders, die al door een jungle aan ellende moeten waden, tweemaal dik 30 Euri per jaar zouden moeten gaan betalen voor het aflezen en verwerken van slechts twee getalletjes, op elke bruto productiemeter een. Alleen al die 30 Euro extra voor één SDE is gewoon te bezopen voor woorden, en iedereen "slikt" dat maar alsof het niks is...

Wel beste Jan Willem: gefeliciteerd, en dat je er maar veel plezier aan zult beleven zonder allemaal alsnog stiekeme vastrecht verhogingen en wat al dies meer zij voor door netbeheer of ambtenaren verzonnen "afroomposten". JW: hoezee en dank voor de zoveelste update! Deze vooruitstrevende Brabantse meneer zal niet veel meer "afnemen" van het net op jaarbasis is mijn inschatting. Hij mag wel uitkijken dat 'ie geen "neggie" gaat worden...

26 november 2009: En? Schiet het al een beetje op met de bruto productiemeters (SDE)? Mwagh. Een zoveelste "signaal uit de markt" dat het allemaal slakkentraag gaat en dat de SDE een ramp is in de uitvoeringsfase. En vooralsnog blijft. Vandaar die gruwelijk traag groeiende CertiQ grafiek. Die blijkbaar uitsluitend de systeempjes laat zien waar alles "in kannen en kruiken" is, slechts 5 MWp SDE installaties nieuw sinds 1 april 2008... Bericht van "windfreak" op Gathering Tweakers (DE deel 17), vetdruk Polder PV:

Dus: als je pech hebt eerst maanden wachten op een BPM, en dan nog eens 2 à 3 maanden wachten "op de afwikkeling"???? Het moet niet veel bezopener gaan worden, hooggeschatte dames en heren van het "democratisch verkozen" Nederlandse parlement...

En Diederik Samsom maar (met droge ogen?) beweren op Nu.nl: "... spectaculair veel kleine verbeteringen ..." (2010). Zullen we hem op zijn mooie ogen geloven "dat het allemaal goed komt"??? Zelfs al "komt het allemaal goed" met de ranzige tenenkrullende handel in het (SDE) metergebeuren, dan nog blijft de PV markt door EZ afgeknepen en blijft die niets voorstellen. Al helemaal niet op het vlak van "gecertificeerde productie", want daar zit menig SDE beschikte al xxx maanden op te wachten. Geen bruto kWh registratie = geen SDE pecunia ... That's the only thing that counts...

Reactie CertiQ
Ik heb CertiQ trouwens gevraagd naar de discrepanties tussen hun geactualiseerde gegevens m.b.t. zonnestroom capaciteit groei in relatie tot de CBS cijfers. Ik kreeg daarop een interessante reactie waarvan hier het relevantste deel in deze materie (waarvoor dank aan de CertiQ medewerker). "Producent" = SDE aanvrager (zonnestroom):

Dat laatste argument zal hoogstens tot "enige" vertraging leiden natuurlijk (beslist geen 2 jaar durende supertrage groei). De allergrootste bottleneck voor de "SDE beschikte" blijft sowieso zitten in het hele "proces" rond de netbeheerder. Aangezien er geen Wetgeving is die deze monopolisten aan harde uitvoeringsdictaten bindt, zoals in Duitsland, blijft het dus behelpen in Nederland. En dan is dat nog niet eens het allerergste. De grootste problemen blijven bij EZ liggen, die niet toestaat dat Nederland hard mag groeien op het vlak van zonnestroom. De biggest pain in the ass, dus. Al jaaaaaaren...

26 november 2009: SDE 2010. Het heeft "eventjes" geduurd, maar dan "heb je ook wat". Polder PV's uiteraard kritische analyse van het fraais wat ons zaligmakende Ministerie van Economische Zaken voor de SDE 2010 voor "ons" in petto heeft. Uiteraard, zoals viel te verwachten, niet heel veel spectaculairs. Of u moet de Staatsgreep van mevrouw van der HO-Even (of moeten we haar, hoe schattig, tegenwoordig Maria van der Hoefniet gaan noemen zoals "feed-in actie" mede initiator Peter van Vliet sarcastisch in zijn briljante "We Shell Survive" stukje uit zijn in Groen Gif gedoopte pen liet vloeien?) met het NOP project als "spectaculair" beschouwen. "Indrukwekkend" is dat project natuurlijk zonder meer, maar zonder Regentesk Paniek Gemanipuleer had dat project mogelijk nooit in de startblokken terecht gekomen. Eerst maar eens zien of het daadwerkelijk gerealiseerd zal worden, hoe "snel" dan wel, en of alle geronk en geblaat van EZ dan wel als "terecht" mag worden beschouwd. Want een decentrale revolutie, die EZ haat (maar dat niet wil toegeven) zal met zo'n door vele omwonenden met afgrijzen bekeken van boven af opgelegd monsterproject natuurlijk niet geschieden. Wel eerlijk wezen s.v.p.

Afijn. Polder PV heeft weer twee dagen full-time voor u de zaken op een rijtje gezet (uiteraard focus op zonnestroom) en een dertiende SDE pagina met vlijmscherpe analyse gevuld. Spektakel hoeft u niet te verwachten (of u moet de af en toe langs het randje van de snede gehaalde commentaren van Polder PV in dat licht bezien). De SDE zal never nooit niet ook maar een schim van het Duitse EEG gaan worden. Daarvoor zijn de fossiele belangen in Nederland veel te groot. En is zowel het parlement als het Nederlandse publiek te dom en te diep in comfort ingepakt, en in een diepe winterslaap gesusd. Voor zolang als het duurt natuurlijk. Het is immers rauw wakker worden met Peak Oil hard op de voordeur bonzend.

Twee cijfers "mogen" hierbij trouwens wel alvast worden genoemd: inclusief het "schuifrondje" van het vrijwel ongebruikte miljoenenbudget voor wind op land naar o.a. zonnestroom (beide categorieën 5,9 MWp er bij, het grootste deel van de specifiek daarvoor "aangehouden" aanvragen extra "beschikt"), is van het totaal aantal aanvragen (ruim 10.000) voor SDE 2009 een schandalig laag percentage, 45,8% voor de "kleine" categorie en slechts 5,2% (!!!) voor de "grotere" categorie daadwerkelijk toegewezen. Met ongewisse en twijfelachtige kans op "100 procent realisatie". Een zoveelste schandvlek op het toch al kolenzwarte blazoen van Balkenende IV. Details in mijn analyse.

Let u s.v.p. vooral ook op de met veel moeite door mij samengestelde, uit diverse gruwelijke documenten bij elkaar gesprokkelde tabel met alle SDE tariefcomponenten voor zonnestroom waarin nog een discrepantie met door SenterNovem opgegeven getallen zit? Dank!

23 november 2009: D-Day: Inenting tegen besmettingsgevaar duurzame energie? Met de hype rond inentingscampagnes zouden we bijna vergeten dat er nog veel grotere gevaren voor de volksgezondheid op de loer liggen (doodgenegeerd in de meeste media). Namelijk: ongezonde voorliefde voor het bakken van hernieuwbare energie uit gratis en ongelimiteerd voorradige stromingsbronnen van eigen huis. Dat kan niet "gezond" zijn, zouden sommige lieden zeggen. Toch doet het merkwaardige feit zich voor dat "lieden" die zich met dat heerlijke spullie genaamd zonlicht zijn gaan bezighouden blakeren van de gezondheid. Het enthousiasme spettert er van af, en vaak lopen dit soort "lieden" met schitterende ogen rond, op zoek naar het volgende tot dusver over het hoofd geziene object waarop ze hun besparingslusten kunnen botvieren. Geen sluipverbruiker in huis is meer veilig als de "koorts" deze gezonde lieden eenmaal te pakken heeft gekregen. Bibberend van genot en flippend van overmatig gebruik van zonne-energie, zoeken deze merkwaardige lieden elkaar op in fora op het internet die uit elkaar barsten van de spetterende posts, de meest verbijsterende leuke ideeën en de onvermijdelijke "ik ben lekker duurzamer dan jij" of "mijn energienota is nu veel lager dan die van jou!" opschepperij. Duurzame Energie deel 17 op Gathering Tweakers is slechts een zo'n forum. Wel een van de allerleukste en meest informatieve, diepgravende exemplaren (met dank aan aanstichter Jeroen Haringman, natuurlijk). U moet er wel bij blijven, want voor u het weet, zijn de hyperactieve posters weer vele pagina's verder en moet u echt flink de sokken in het doorlezen zetten om niet de aansluiting te verliezen...

^^^ Foto van de website "verslaafd", gemodificeerd door de webmaster van Polder PV. Tekst op de homepage: "Welkom op de pagina over verslaving. Hier vind je allerlei soorten verslaving. Jouw verslaving zit hier vast tussen." Helaas voor de webmaster van de "verslaving" site: de woekerende, snel om zich heen grijpende verslaving genaamd "bakken van eigen zonnestroom of -warmte" staat niet vermeld in de lange lijst. Als u daar behoefte aan heeft, kunt u echter uw specifieke duurzaamheids-verslaving invoeren in het ingaveveld "Wat is jouw verslaving" ...

Ik heb nog niet gehoord van een effectief anti-viraal middel tegen dit dreigende gevaar voor de nationale (geestelijke) volksgezondheid. Misschien kan mevrouw van der Hoeven van het fossiele Ministerie van EZ de heer Coutinho (zie o.a. deze verrassende (???) "onthulling") daarvoor een onderzoeksbudget van een paar miljoen aanreiken? Geld is er genoeg in Nederland (blijkbaar), NOP kreeg immers ook alweer plotsklaps een vette kluif toegezegd door de Regenten in Den Haag. Moet toch ergens vandaan komen...

Verslaafd, en voor altijd verloren
Ook het duurzame energie bakken zelf is chronisch verslavend. Een metertje in de meterkast wat slechts iets langzamer in de standaard "vooruit" modus ronddraait is natuurlijk op zich best "aardig". Maar leg dat maar aan de buurman uit, dat dit toch echt "een spectaculaire verbetering" is van de eigen (voormalig doodzondige) stroom situatie. Iets leuker wordt het al als dat metertje op dagen met een waterig zonnetje stil gaat staan en eventjes niet meer weet welke kant hij op zal bibberen. De adrenaline gaat echter pas goed stromen, zeker bij uw buurman die alleen al aan de variabele kosten per maand 100 Euri kwijt is voor elektra, als uw Ferrarismeter achteruit gaat draaien (volslagen legitiem en door de wetgever toegestaan). Dan vallen de schellen van menig buurmans ogen (en het sterke verlangen naar eigen blauwe paneelkes zal zeer snel toenemen, ook een typische eigenschap van "verslaafde" mensen, die sterke "drang"...).

Uiteraard is dit alles volstrekt onvoldoende voor diegenen die dit geintje al meemaakten op de eerste dag dat ze vol trots de stekker van de omvormer van de nieuw gekochte PV-installatie in het stopcontact stopten en het veel over de tong gaande wonder in eigen huis (of zelfs in het huurappartement) mochten aanschouwen. Want die mensen zijn vaak bezeten geraakt van zonnestroom. Ze willen geen "af en toe" achteruit draaiende meter meer, dat is volstrekt onvoldoende. Ze willen een ding waar de vonken van af springen en waarbij het aantal omwentelingen in terugdraaiende modus niet meer is bij te houden op zonnige dagen. Dat zijn de lieden die vet zijn gaan bijplaatsen en/of hun nog niet eens zo lang geleden gekochte nagelneue low (?) power paneeltjes (zijn) gaan inruilen voor dikke krachtpatsers met hoog nominaal STC vermogen.

En soms vullen dit soort merkwaardige types elk gat op hun dak op met ander duurzaam moois, zoals sexy vacuumbuis collectoren. Waarvan er in China verbijsterende hoeveelheden worden geproduceerd, vele miljoenen vierkante meters per jaar (met dank wederom aan Jaap Langenbach van WSH voor het prachtige artikel uit Sonne Wind & Wärme nr. 17/2009, waarin de mondiale productiecapacteiten worden opgesomd). Mensen die (vacuumbuis) zonnecollectoren kopen om ook nog eens zo veel mogelijk van hun dure gasnota de kop in te gaan drukken. Of, in het geval van de meest extreme "probleem" gevallen, de "definitief afscheid van gas nemers", de warmtepomp junks die dat ding ook nog eens op gesaldeerde zonnestroom laten draaien. Dat zijn de schapen die de spreekwoordelijke dam zelfs alweer hebben verlaten, het grootste deel van de fossielen vretende kudde in het van water doordrenkte laaggelegen weiland, mijlenver achter zich latend...

De Nieuwe Generatie - verstandig, verslaafd, de voorhoede
Polder PV verwelkomt en feliciteert de volgende vette uitbreiders van duurzaam moois op eigen huis. Deze mensen vormen mede het fundament waarop wij de hernieuwbare revolutie ook in het achterlijke Nederland zullen gaan bouwen. Er is geen weg meer terug. Wij allen raken verslaafd!

• jja met zijn 8 nieuwste krachtige 300 Wp SunPower back contact modules, daarbij de "verzameling" op zijn spectaculaire, bomvol domotica zittende, gasvrije (goed gespeld!) woning in het hol van de fossiele leeuw (Arnhem) uitbreidend tot een voor Nederlandse begrippen spectaculair 8,236 kWp systeem, en met plannen voor een elektrische auto op ... zonnestroom. (GoT bericht van 22 november 2009) ...
  
  
• flitspaal, die als kopje onder zijn nickname heeft staan "Zonneboiler + 2008 Wp SDE vrij" (...) kon dat natuurlijk niet op zich laten zitten en gaat zijn niet eens zo oude 1,32 kWp deelsysteem inwisselen voor een leuke 1,85 kWp uitbreiding (40% verhoging van de nominale power, GoT bericht van 22 november 2009) ...
  
  
• deejeebeebv had naast zijn prachtige PV-installatie met Suntech modules (zie PV-newbee pagina op PPV) al eerder een hoog renderende vacuumbuis zonnecollector geïnstalleerd op het daartoe gereserveerde dakvlak en gaat naast de nota voor elektra nu ook zijn gasrekening vet omlaag krikken (GoT bericht van 21 november 2009). Er kan vast nog wel een mooie SunPower module onder die collector, beste deejeebv...
  
  
• ericplan die zijn recent geplaatste Suntech Chineesjes ook al gaat uitwisselen voor de door steeds meer Nederlanders gewilde krachtige SunPower modules uit the States (van 1.200 Wp Suntech naar 3.000 Wp SunPower, 150% groei in nominaal vermogen, GoT bericht van 21 november 2009). Let ook op de door hem gevonden schattige "schoenbrief aan Sint Nicolaas"...
  
  
• ... of die SDE aanvrager (2008) die nu, volgens een e-mail aan de webmaster van Polder PV zijn tweede SDE beschikking (2009) om gaat zetten in alweer een 2,4 kWp uitbreiding, en daar nog wat extra's bovenop doet zodat 'ie in totaal flink boven de 6 kWp uit gaat komen...
  
  
• Handicom uit Harderwijk deed en doet alles zelf en installeerde o.a. twee prachtige deelsystemen op zijn platte dak, een 1,8 kWp SunPower en 1,7 kWp Schott Solar installatie, apart gemonitord op Sonnenertrag, en extreem verslavend buitengewoon veel kWh producerend ...
  
  
• ... en regelmatig weer nieuwe inschrijvingen in Sonnenertrag, ook soms uit Nederland. Zoals deze eerste mens van Terschelling genaamd "eilander" (...) met een leuk 2,52 kWp systeem (benieuwd wat die aan opbrengsten gaat rapporteren het komende jaar, want gelegen in een van de hoogste instralingszones van Nederland) - zie ook de monitoring weblog van eilander, met foto...
  
  
• U blijft van harte welkom met uw "instapverhaal" op de PV-newbee pagina van Polder PV!

Inmiddels is bij Polder PV (gelukkig???) gisteren de Ferrarismeter met enkel telwerk "door de meterstand van begin december 2008" heen gegaan en kunnen we weer gerust ademhalen en het zweet uit de bilnaad gaan vegen (?). De netbeheerder kan nu niet meer zeuren over "vastgesteld negatief verbruik wat niet in onze administratie is te registreren" en mogelijk daarmee gerelateerd onzinnig "u moet een andere meter meneer" gesodemieter. Aan de andere kant: ik ben nu wel gasgestookte WKK stroom uit het Westland* aan het gebruiken. Uit "congestieland", dus (dat is o.a. voor met behoorlijk wat gif en energie vretende omstandigheden geteelde bloemen die met fossielen vretende vliegtuigen geëxporteerd worden all over the world, en voor smakeloze tomaten die in de winter op duur, kostbaar Nederlands gas worden gekweekt voor de Europese markt). Eigenlijk zou je dat helemaal niet willen. In de winter dan maar naar zonnig (?) Spanje verkassen en de hele zooi afschakelen in huis? Of, misschien een andere aflaat, toch nog twee zonnepaneeltjes d'r bij, om in ieder geval volgend jaar nog dichter in de buurt van de nul te komen op de Ferrarismeter en zelf het maximale uit de beperkende woonsituatie gehaald kunnen hebben? Ik vrees dat Polder PV een ongeneeslijke besmetting heeft opgelopen van het duurzaamheidsvirus. Daar is geen inenting tegen opgewassen...

*... of ditto uit de stadswarmte centrale aan de Langegracht in Leiden terwijl er nog steeds op zeer beperkte schaal warm water wordt verbruikt in huize Polder PV en de verwarming het grootste deel van de tijd uit blijft staan...

^^^ Zonnewijzer (BeldeZon, nu in eigendom van Eneco) resultaat van de (eerste) 4x 93 Wp (totaal 372 Wp) set van Polder PV tot en met 20 november 2009. Duidelijk is de zeer stabiele jaaropbrengst te zien ("degradatie" van modules lijkt onwaarschijnlijk), afgezien van het absolute recordjaar 2003, en natuurlijk het startjaar 2000 (netkoppeling 13 maart 2000). Rode streepjes zijn "verwachting" van Zonnewijzer, oranje kolommen daadwerkelijke realisatie op basis van maandelijks ingegeven meterstanden van de OK4 omvormers (accumulatie in dit geval van 4 stuks). Resultaat 2002 sterk beïnvloed door een midden in de productieve zomerperiode uitgevallen omvormer (onze eerste uitvaller, wegval van 25% van de opwek) waarvoor vervanging een maand op zich liet wachten. In 2005 ook enkele probleemgevallen waarbij lang op renovatie gewacht moest worden van het systeem in opdracht van NUON (Sunpower® renovatie project). Uiteindelijke jaaropbrengst voor 2009 komt natuurlijk nog iets hoger te liggen dan in voorgaande jaren excl. recordjaar 2003. Dat zou tot en met 31 december 2009 grofweg nog eens zo'n 9,5 kWh extra kunnen opleveren op basis van gemiddelde opbrengsten in die "rest"periode over de afgelopen jaren.

Advocaat van de Duivel
Jawel, ook bij Polder PV "jeukt" die ongeneeslijke ziekte "meer zonnestroom van eigen dak!!!" alweer een tijdje, en kijkt hij met verbazing naar al die geweldig enthousiaste progressieve nieuwkomers die effekes tussen neus en lippen door het hele dak volplempen met allemaal nagelneue nieuwe zonnepaneeltjes (veel sterkere krachtpatsers dan Polder PV destijds heeft gekocht) en flinke zonnecollector modules. Tja, dat heet ook wel de "wet van de remmende voorsprong". So be it. Besmettelijk is het wis en waarachtig, de zonnepanelen koorts woekert onverminderd voort en trekt steeds meer nieuwsgierige medelanders aan. Minister Klink van Volksgezondheid moet zijn inentingscampagne volgende keer maar eens op een andere doelgroep en een voor de gevestigde orde veel gevaarlijker ziekte richten. Want de Staat en de energiesector gaan barre tijden tegemoet vanwege al die 100 procent legaal energiebelasting ontduikende en kWh en m³ inkoop vermijdende decentrale invoeders...

Aldus het ruim 5-jarige Polder PV wat net de vijftigste pagina bomvol actueel zonnestroom/zonnewarmte nieuws heeft afgesloten...