Nieuws P.V. pagina 40

meest recente bericht boven

9 maart 2009 - 23 maart 2009

Voor belangrijke "highlights" voor ons PV-systeem, zie pagina nieuws_PVJSS22.htm

23 maart 2009: Marktontwikkelingen door Amerikaanse ogen 2 - de groei. Zo'n beetje in de derde week van maart placht hetzelfde bedrijf Solarbuzz als in het vorige bericht genoemd een peperduur marktrapport te publiceren genaamd Marketbuzz. Het is ietwat te stevig voor de door talloze vastrechten, capaciteitstarieven e.d. leeggeroofde huishoudbeurs van Polder PV (slechts 3.950 dollartjes, en dan heb je nog "maar" een zwaar beveiligde pdf in huis...). Gelukkig is voor zielepoten zoals ik een summary op de site aanwezig (link onderaan).

Het zijn weer leuke, doch ook wel soms twijfelachtige cijfers. Neem cijfers in de extreem dynamisch groeiende PV business altijd een beetje met een korreltje zout, en het liefst alleen van erkende bronnen (en dan nog: met mate). Ik heb geprobeerd de vorige twee beschikbare samenvattingen te vergelijken met de huidige, die over de marktgroei van vorig jaar (2008) gaat. Dat is geen makkelijke opgave gebleken, want in het ene stuk worden totale aandelen van de wereldmarkt gegeven in %, later wordt er opeens overgeschakeld naar de totale groei in uitsluitend het jaar 2008 (laatste overzichtje).

Een paar redelijk traceerbare cijfers in ieder geval: volgens Solarbuzz zou de totaal opgestelde capaciteit in de jaren 2006 - 2008 gegroeid zijn als volgt op deze aardkloot:

1.744 MWp (2006) - 2.826 MWp (2007, groei 62,0%) - 5.950 MWp (2008, groei 110,5%).

Duitsland
Traceerbaar in de cijfers van Solarbuzz zijn ook de getallen voor Duitsland, die echter volgens mij van geen kant kunnen kloppen gezien de uitvoerige cijfers die Photon en anderen al jaren publiceren (het is hun markt, natuurlijk). Wel spectaculair, want nog veel hoger dan ik tot nu toe in geruchten had vernomen, zou in Duitsland er 1.860 MWp bijgeplaatst zijn. Dat is een dikke 33 maal zoveel als de in Nederland in talloze jaren geaccumuleerde capaciteit... Als je van de vorige samenvattingen op Solarbuzz uitgaat, zou je dan op een totaal geaccumuleerde capaciteit van "slechts" 3.188 MWp uitkomen voor 2008 in de BRD. Dat is m.i. veel te laag, want op basis van de als betrouwbaar te achten "definitieve Photon cijfers voor 2007" (3.953 MWp), zou je dan met de aanwas voor 2008 reeds op een spectaculaire hoeveelheid van 5.813 MWp moeten komen, en dat is al bijna de totale hoeveelheid "PV Market Demand in 2008" die Solarbuzz in hun overzichtje geeft. Vandaar mijn opmerking: neem s.v.p. de cijfers in dit soort "niet geaccordeerde" marktonderzoeken met de nodige snuifjes zout, ook al is het nog zo'n duur rapport... Dat het "veel" is en "nog veel meer wordt", staat echter buiten kijf, als een paal boven water, en is onbetwistbaar. De Gigawattpieken gaan ons om de oren vliegen.

Ook leuk om te constateren dat, zelfs al zouden we rekenen met het beetje groei in Nederland onder het eerste verschrikkelijke SDE regime, er weer afschuwelijk duidelijk voor een ieder die het wil zien een fantastische kloof begint te gapen tussen twee buurlanden met vergelijkbare instralingscondities, NL versus BRD. CertiQ: nieuwe onder de groencertificatenkermis vallende aantal zonnestroom producenten sinds maart 2008 tot en met eind februari is 519 "stuks". De maximaal door SenterNovem beschikte nominale capaciteit is 18 MWp. Dit gedeeld door het aantal beschikte aanvragen (8.000) = 2,25 kWp/producent gemiddeld. Totaal theoretisch bijgekomen tot eind februari 2009 onder SDE regime: mogelijk 1,2 MWp. Als we autonome systemen mee rekenen en we uitgaan van de stand van zaken van eind 2007 (EurOberv'er) van 55 MWp, komen we op totaal 56,2 MWp voor Nederland. Vermenigvuldigen we dat met het verschil in bevolkingsaantal NL <> BRD (factor 5), zou je op een fictief geplaatst vermogen van 281 MWp komen voor NL. Dat is 4,8% van de werkelijk geplaatste, en met zekerheid maximale hoeveelheden onder de extreeem goed stimulerende EEG Wetgeving kWh aan het net leverende hoeveelheid bij de oosterburen... Fictief, want rekening houdend met verschil in bevolkingsaantal. In werkelijkheid stelt ons land nog steeds helemaal niets voor (zelfs Vlaanderen heeft ons al ingehaald, zowel absoluut als relatief per hoofd van de bevolking).

Spanje
Voor de overige cijfers, ook over de enorme groei in de productie van solar grade silicium (China en Taiwan reeds 44% van de wereldmarkt in handen hebbend...), wafers, cellen, modules, omzetten etc., verwijs ik u gaarne naar de summary ("Marketbuzz 2009") die over 2008 gaat. Een belangrijk aspect wil ik er nog uitlichten: de marktcijfers voor Spanje. Solarbuzz claimt in de samenvatting dat Spanje een aanzienlijke 285% gegroeid zou zijn t.o.v. 2007, en dat er maar liefst 2,46 GigaWattpiek bijgeplaatst zou zijn vorig jaar. Ik verwijs u hiervoor toch liever naar de officiële cijfers van het CNE in Spanje, en mijn grafische analyse van hun omvangrijke, actuele spreadsheets. Daar is sprake van een werkelijk absurd gerealiseerde, geregistreerde hoeveelheid nominaal PV vermogen van 4.195 MWp aan het eind van 2008. Als we het geaccumuleerde cijfer van EurObserv'er voor eind 2007 nemen (516 MWp incl. 26 MWp autonoom), zou de markt toename volgens die bronnen reeds een waanzinnige 3,68 GWp hebben bedragen in 2008, een groei van niet "slechts 285%", maar van ... 713% ...

In Photon 3/2009 stond alweer een tale-telling artikel dat er wetgeving in voorbereiding is door de Spaanse wetgever, die eventueel aantoonbare fraude met de netkoppeling van de duizenden installaties in dat land hard kan gaan aanpakken. In het allerergste geval zouden er faillissementen van de projectontwikkelaars, de beheerders en/of de eigenaars van die lerpen van "Huertas solares" ("zonnetuinen") kunnen volgen omdat ze mogelijk uit de lucratieve oude Real Decreto (en mogelijk zelfs uit de nieuwe Real Decreto regeling met lagere tarieven) gegooid zouden kunnen gaan worden. Wat zou betekenen dat ze hun kostbare zonnestroom voor fossiele marktprijzen zouden moeten gaan verkopen. Als ze in dat geval een faillissement zouden willen voorkomen moeten ze wellicht uit arren moede hun in haastig tempo uit de Spaanse bodem geramde reuzen installaties mogelijk weer gaan afbreken en de vele tienduizenden modules voor een leuke prijs op de reeds overvoerde wereldmarkt moeten gaan zien te slijten...

Als alleen al de combinatie van de Duitse en Spaanse cijfers zoals ik die uit betrouwba(a)r(der)e bronnen haal, bij de cijfers van Solarbuzz zet, kun je d'r van uit gaan dat hun jaarlijkse groeipercentages van de afgelopen twee jaar nog aan de zuinige kant zijn. Dus zet even een pot zout naast die 62 resp. 111 procent "mondiale marktgroei" in de afgelopen twee jaar. Ze konden wel eens fors hoger zijn geweest...

http://www.solarbuzz.com/Marketbuzz2009-intro.htm (summary marktgroei 2008)
http://www.solarbuzz.com/Marketbuzz2008-intro.htm (summary marktgroei 2007)
http://www.solarbuzz.com/Marketbuzz2007-intro.htm (summary marktgroei 2006)

24 maart 2009: Marktontwikkelingen door Amerikaanse ogen 1 - de prijs. De Solarbuzz website mag inmiddels wel als redelijk ingeburgerd worden beschouwd, want daar staat dat verdomd interessante module prijs grafiekje op. Vooruit, hij wordt steeds leuker, dus hier komt het "tot en met maart 2009" exemplaar (vanaf eind 2001):

© Solarbuzz LLC. Source

Het mag duidelijk zijn: er is een revolutie gaande in de prijsontwikkeling, de U.S.A. is inmiddels, na een klein tussen plateau'tje, Europa aan het volgen, zo lijkt het: downwards!. Lees s.v.p. wel altijd goed de uitleg bij deze grafiek, die over single module aanschaf gaat, exclusief BTW is, en over modules groter dan 125 Wp per stuk. Bij grotere aantallen krijg je weer hele andere cijfers, de uiteindelijke systeemprijs hangt natuurlijk van veel meer factoren af en is bovendien land (lees: incentive regime) afhankelijk. Deze reeds in ruime mate gesignaleerde module prijsdaling is een combinatie van: (a) enorme schaalvergroting van de industrie, (b) het snel oplossen van het probleem van de grondstof beschikbaarheid (er komen vele tienduizenden, mogelijk honderdduizenden tonnen solar grade silicium aan (Si technologie domineert de markt nog steeds, rond 90% van de markt), (c) een valuta effect rond de jaarwisseling, (d) degressie van 8 (kleine installaties) tot zelfs 10% (groter systemen) van de Einspeise Vergütungen in wereldmarkt Duitsland, (e) gigantische (nood)rem op de absurd geëxplodeerde (hoge moduleprijzen forcerende!) Spaanse PV-markt (marktcap van 500 MWp/jaar), etc. De module fabrikanten MOETEN dus wel omlaag met de "off-factory" prijzen. Mogelijk gevolg: een daardoor weer rap toenemende vraag, ondanks een mondiale crisis. Koffiedik kijken en erg leuk (en spannend!) om mee te maken.

Solarbuzz repte over absurd laag(st) geprijsde kristallijne modules van (niet met name genoemde) Duitse producenten van slechts € 2,60 (poly) resp. € 2,75 (mono) ex BTW per module (als je die prijs in NL zou kunnen krijgen, zouden die modules dus los € 3,09 resp. € 3,27 per stuk kosten... Leuk prijsje, maar dan moet de rest van de installatie etc. nog aangeschaft worden, uiteraard (voor een 3,5 kWp installatie zou je dan alleen aan de modules maximaal € 10.815 - € 11.445 zijn kwijt geweest (als je aan die modules zou kunnen komen zonder dure bijkomende fratsen en tussenhandel). Dat heb ik gewoon op de Triodos rekening, omvormertje d'r bij, ergens een plat dakje extra scoren, framepjes ritselen, kabeltjes, en klaar is Kees (was het maar zo makkelijk...). Voor de "avonturiers", zullen we maar zeggen. Kijk s.v.p. daarbij uit voor piraten en zwendelaars, die ruiken dit soort lucratieve "tussenhandel honingpotten" al van kilometers afstand...

Er is nog veel meer gaande, ik hoor en lees spectaculaire berichten over marktprijs ontwikkelingen, uiteraard ook bij de volop de commercie betredende dunne laag alternatieven. Waarvan First Solar (CdTe) natuurlijk de bekendste (en reeds jaren "gesettelde") is, maar die eindelijk een klein beetje (goed lezen, het bedrijf heeft net bekend gemaakt dat het sinds 2002 reeds 1 GWp aan modules heeft geproduceerd...) concurrentie begint te krijgen. Hetgeen een zeer goede zaak is. De door Solarbuzz gesignaleerde "bodemprijs" voor enkele dunne laag modules is al € 1,95 ex BTW voor een 44 Wp module, wederom van een Duitse retailer. Waarbij wel aangetekend moet worden dat zeker bij amorf Si er met tegenvallend lage omzettingsrendementen gerekend moet worden (orde van grootte van zo'n 5-6 % bij enkellaags amorf Si), wat u grote hoeveelheden later niet meer voor andere (duurzame) toepassingen "inzetbaar" dakoppervlak gaat kosten. Weet waar u aan begint met dunne laag!

Tale telling commentaar van Solarbuzz:

Die is weer aan u om te vertalen. Ik hoop dat ze bij de politieke partijen in Den Haag ook af en toe Solarbuzz raadplegen (en begrijpen wat daar nu eigenlijk staat) ...

http://www.solarbuzz.com/Moduleprices.htm

23 maart 2009: Gratis uw zonnepanelen controleren. Ik heb de laatste tijd reeds meermalen verwezen naar de geweldig nauwkeurige (gebleken) simulaties van Rob de Bree van het adviesbureau voor duurzame energie, Siderea.nl. Siderea is een website die u scherp in de gaten moet houden, want ik verwacht er veel van. De zaken die op Rob zijn site staan vermeld zijn uniek voor Nederland, en daarbij moet u er rekening mee houden dat Siderea een onafhankelijke partij is. Zo'n positie is goud waard in het van veel te grote fossiele belangen vergeven poldermoeras. Zonder onafhankelijke, autonome partijen gaan we het gewoon nooit redden met duurzame energie in ons land.

^^^ Prachtige intro tot de zomeractie op Siderea.nl © Rob de Bree/Sidera.nl

Daarbij komt ook nog eens dat Siderea ter zake kundig is, en data heeft waar zelfs het ECN (Beleidsstudies) en KEMA een punt aan kunnen zuigen (die nog steeds met die volkomen onbewezen en niet toegelichte bizarre "850 kWh/kWp" normopbrengst per jaar rekenen als NL "gemiddelde"). Bovendien heeft Siderea ook al een paar kritische analyses over o.a. het Duitse EEG, de (vermeende?) partijdigheid van het door Polder PV regelmatig bejubelde vakblad Photon, en een recent stuk over energieprijzen op de site staan.

Rob: ga vooral zo door. Het is duidelijk dat de kwaliteitsslag m.b.t. de informatievoorziening voor zonnestroom in Nederland voor een aanzienlijk deel door autonome partijen wordt gemaakt. En niet door energiebedrijven, noch door "belangenverenigingen" of de Staat, die het op veel fronten nog steeds verschrikkelijk laten afweten!

Simulatie Siderea.nl - voorbeeld Gesimuleerde genormeerde (kWh/kWp) opbrengsten voor vier verschillende hellingshoeken op diverse lokaties in Nederland voor de zomermaand juni 2008, zoals berekend door Siderea.nl. Met de rode pijl heb ik de 30 graden hellingshoek opbrengst weergegeven voor de omgeving van Den Haag: gesimuleerd 137 kWh/kWp. Aangezien Leiden iets meer landinwaarts ligt, en wel in de richting van Amsterdam, zou je wellicht ongeveer (137 + 134)/2 = 135,5 kWh/kWp moeten kunnen verwachten. De werkelijk gerealiseerde opbrengst voor die maand lag voor het 1,02 kWp deelsysteem van Polder PV op 124,9 kWh/kWp. Gecompenseerd voor 2 korte inverter defecten in die periode had PPV 125,4 kWh/kWp behaald kunnen hebben in die maand. Dat is een afwijking van dik 7%. Er is nog steeds twijfel over de accuraatheid van het nominale vermogen van onze "108 Wp modules" (ACN5000E), dus mogelijk wordt die binnen de foutmarge (10%) optredende afwijking daar mede door veroorzaakt. Ook kan de temperatuurstress van onze binnen hangende, niet mechanisch geventileerde kleine OK4 omvormers in deze warme zomermaand een rol spelen bij de afwijking. De 2 pal zuid georiënteerde 108 Wp modules hadden trouwens een genormeerde opbrengst van 131,9 kWh/kWp, dus die zaten al redelijk dicht in de buurt van de gesimuleerde waarde (afwijking plm. 2,7%). Voor mee info: zie de PVcheck pagina op Siderea.nl. >>>

Siderea biedt nu ook als een soort voorjaarscadeau (voor wat feitelijk een zomeractie is) een gratis "ijkmoment" voor uw kostbare zonnestroom installatie aan. Want de opbrengst van die installatie, daar gaat het natuurlijk om. Ik verwijs u daarom volgaarne als "mede autonoom in zonne-energie" naar Rob zijn geweldige site waar we ongetwijfeld nog veel van zullen gaan horen!

Uit de introductie van de Siderea aanbieding genaamd "Landelijke Meetmaand Zonnestroom" (zie ook de pdf op de site):

Nieuwsgierig geworden? De rest van het fraais vindt u op de speciale actiepagina:

http://www.siderea.nl/zonne-energie/pvcheck/

23 maart 2009: Toevoeging "uitbreiding SDE installaties". Onder het verhaaltje over de fraaie 3,5 kWp PV-installatie van de familie Brakenhoff uit Nederhorst den Berg had ik een kort stukje gewijd aan de "maximering" van de SDE 2008. Die ik als waanzin beschouw, evenals de 15 kWp maximering in de SDE 2009 als daarvan de "bedoeling" zou zijn om particulieren en alle organisaties en bedrijven die onder kleinverbruikstarief vallen (aansluiting tm. 3x 80 A) middels die onzin af te wurgen. Het stukje was gebaseerd op de bij het artikel geplaatste foto en luidde als volgt:

Erwin Brakenhoff mailde me dat dit niet klopte, en waarschijnlijk veroorzaakt was door mijn foute interpretatie van die foto, wat het gevolg was van "optisch bedrog". Zie ook het toegevoegde stuk aan het eind van het artikel over Brakenhoff's installatie.

Uitbreiding leidt tot hoofdpijn en nachtmerries onder SDE
Dit laat natuurlijk onverlet dat bij andere, grotere daken (of: situaties waarbij van verschillende daksegmenten gebruik gemaakt kan worden), het bovenstaande beslist heeft gegolden of alsnog zal gaan gelden. Zoals het dak van deze Limburger, waar nog wel meer modules geplaatst hadden kunnen worden in 2008 (o.a. op de dakkapel): dat was onder de SDE 2008 condities onmogelijk. Dat zal voor heel wat meer mensen gegolden hebben. Of mensen hadden vooralsnog niet genoeg geld gespaard voor een 3,5 kWp installatie, schaften een kleiner systeem aan, met de expliciete bedoeling om later uit te breiden onder de SDE. Dat gaat tot volstrekt waanzinnige taferelen leiden. Dat blijkt ook wel uit een recente e-mail die ik in mijn in-box vond, van een "beschikte" 2008 SDE aanvrager met doorgroei plannen (licht aangepast door PPV):

PPV: waarvan akte... Dat het genoemde "basisbedrag" (beslist niet, zoals mogelijk in deze e-mail gesuggereerd, gelijk aan de werkelijk aan de opwekker toekomende combinatie van variabele SDE subsidie plus zonder meer wettelijk verplichte saldering!) elk jaar verandert zat gewoon diep ingebakken in het gekkenhuis genaamd de SDE. Het is bovendien niet uitvoerings-instantie SenterNovem die deze waanzin (recent) heeft bedacht, maar de zetbazen van EZ zelf, al tijdens de voorbereidingen van het papieren pakhuis genaamd de SDE, in 2007. Ik heb er reeds op 18 februari 2008 aandacht aan besteed, aan de schunnige gevolgen van die maximering voor de "metersituatie bij opsplitsing/uitbreiding". Let in het gelinkte artikel op het laatste stuk onder het tweede punt. Let wel: dit was nog een bespreking van het voorstel van EZ aan de Tweede Kamer, waarbij de mooiweerpraters het nog slechts over max. 3 kWp hadden. Die "harde cap" is later met zeer veel pijn en moeite naar die voor 2008 gemaximeerde, nog steeds belachelijke 3,5 kWp opgetrokken, die uiteindelijk in de Staatscourant "mocht". Waarmee van der Hoeven de heren Duyvendak van oppositiepartij GL en Samsom van coalitiepartner PvdA maar wat "blij" maakte en ze tegelijk de mond snoerde...

Uitbreiding onder SDE condities slecht voor systeem efficiëntie
Ik ben er later vaker op ingegaan, het heeft namelijk ook ronduit dramatische gevolgen voor de efficiëntie van de uiteindelijk te plaatsen hardware. Je kon in 2008 eigenlijk alleen maar "kiezen" voor een max. 3,5 kWp optimale inverter match. Ik ken vooralsnog geen mensen die een voorschot hebben genomen op een (toen nog totaal onzekere) uitbreiding en die daartoe een zware inverter hebben gekocht. Een inverter die trouwens met max. 3,5 kWp aangesloten PV-vermogen ver onder het optimum gewerkt zou hebben, en dus rendement zou hebben weggegooid. En nu mensen in theorie "kunnen" gaan uitbreiden (onder SDE condities) dus een kat in de zak kopen met een noodzakelijke aanschaf van een extra omvormer, resulterende in veel lagere systeem efficiëntie. 7 kWp op een omvormer is bij een goede match veel efficiënter dan die in "twee SDE fasen aan te schaffen" 7 kWp te verdelen over twee kleinere omvormers als daartoe daktechnisch bezien helemaal geen aanleiding voor zou zijn! Het resulteert uiteraard ook weer in veel hogere kosten (2 i.p.v. 1 omvormers...). Dit is allemaal het gevolg van de absurde maximeringen binnen de SDE. En dat is weer het onverbiddelijke gevolg van het stronteigenwijs vast willen blijven houden aan de aan de Staatsbegroting vastgenaaide "subsidieplafonds". Die zo extreem politiek gevoelig liggen en die weer elk jaar te vuur en te zwaard bestreden worden. Extra gevolg is dat het door van der Hoeven te pas en te onpas uitgekraamde kulargument "zonnestroom als innovatie" direct naar de ambtelijke prullenbak verwezen kan worden, want de SDE lokt stelselmatig inefficiëntie uit. Op meerdere fronten...

Ik ken ook mensen die zich in alle mogelijke kronkels hebben moeten draaien om met het in Nederland vooralsnog vrij beperkte aanbod aan modules (in een wereldmarkt die, volgens het laatste overzicht in PhotonProfi van februari 2009 reeds minimaal 216 aanbieders en 2.682 verschillende module types van minimaal 100 Wp omvat...) toch een geoptimaliseerde, maximaal presterende installatie van precies die beruchte 3,5 kWp te kunnen verkrijgen in 2008.

Conclusie
Als u plannen voor uitbreiding heeft (van een net aangelegde of zelfs nog aan te leggen, in 2008 "beschikte" SDE installatie), weet dan waar u aan begint. Mijn advies zou zijn: haal u s.v.p. niet nog meer ellende op de hals, en koop gewoon direct die modules zelf (bij een betrouwbare leverancier...), zet ze op uw dak, en saldeer de opgewekte stroom voor uw kleinverbruiksprijs (bij NUON Energie "grijs" enkeltarief momenteel 24,6 eurocent/kWh, bij "natuurstroom" zelfs 26,3 eurocent/kWh marktwaarde "vermeden kWh prijs"). Geen eindeloos gesteggel en eeuwig gezeur met niet te vermurwen, rechtlijnige ambtenaren die uitsluitend wurgende regeltjes opvolgen en daar geen millimeter van af zullen wijken. De verschrikking van de SDE voor het eerste deel van uw installatie was al erg genoeg, toch?

Voor netjes geformuleerde klachten over de gang van zaken gaarne de hoofd aanstichters (EZ) bestoken met brieven, met Cc naar leden van het parlement.

22 maart 2009: Zeer mooie, zonnige week, geen record. De week is inmiddels officieel afgerond (week nr. 12, met het verscheiden des lichts dus ook de officiële omvormer eindstand deze week, die liep van maandagochtend 16 tot en met zondagavond 22 maart).

De weekopbrengst van Polder PV met 1,236 kWp aan opgesteld nominaal vermogen bedraagt : 34,245 kWh = 27,71 kWh/kWp. De weekopbrengst van de best presterende 2 zuid georiënteerde 108 Wp modules (bij elkaar nominaal STC vermogen: 0,216 kWp) bedraagt : 6,284 kWh = 29,09 kWh/kWp.

Dit is weliswaar een hoge weekopbrengst, maar voor langjarig metend Polder PV toch geen record (voor week 12), ondanks het zeer zonnige weer. In 2003 hadden we namelijk voor de 108 Wp modules al 31,4 kWh/kWp op de teller staan (voor de 93 Wp modules 29,4 kWh/kWp, alle modules bij elkaar - toen nog 10 stuks - 30,6 kWh/kWp).

Maar het was beslist een mooie week. De meterstand van de enkel tarief Ferraristeller (netmeter) begint weer lekker terug te lopen met dit soort dagen. Nog 13 "stuks" (kWh) te gaan, dan zit ik weer op het maandbegin, bij intensief computergebruik. Voor de rest staat er hier weinig stroomvretends aan. Combinatie relatief weinig consumptie en flinke hoeveelheid opwek: De Ferraris meter gaat weer regelmatig in de "backwards mode". Of we de beginstand gaan halen zal vooral van de hoeveelheid zon in de rest van de maand afhangen.

Meer van dit soort weekjes, please!

22 maart 2009: Tale telling passage. In PhotonProfi 3/2009 stond een zoveelste test van een professionele omvormer. Ditmaal de Power-One Aurora PVI-6000-OUTD-S. Daarin wordt het apparaat compleet doorgelicht en vooral op de output "performance" getest. Photon hanteert daarbij een uitgebreid protocol en komt uiteindelijk met een zogenaamde "Gesamtwirkungsgrad", een over-all efficiëntie van het apparaat bij verschillende percentages van het vermogen en bij verschillende ingangs-spanningen van de feitelijke "generator" (het aangesloten zonnepanelen systeem). Het is, trouwens, een omvormer met gescheiden DC ingangen waarop 2 onafhankelijke deelsystemen kunnen worden aangesloten en er zelfs een forse "onbalans" kan zijn tussen die deelsystemen (bijvoorbeeld deel-installaties van verschillende grootte op 2 afwijkende dakvlakken). Beide ingangen hebben hun eigen "MPP" tracker. Het door de Italiaanse producent Power-One gemaakte apparaat kwam met "Sehr gut" uit de test en komt daarmee op een respectabele vierde plaats te staan in de tot nu toe geteste reeks.

Een opvallende passage in de tekst stond bij de gebruikers-interface. Deze omvormer is namelijk zoals vele serieuze merken op de internationale markt toegesneden, en dan moet je klanten op het display wel in zijn/haar eigen taal kunnen bedienen, natuurlijk. Dit is bij de geteste omvormer inmiddels beschikbaar voor de wereldmarkten in de Duitse, Engelse, Franse, Spaanse en Italiaanstalige versies. Tale-telling is dat binnenkort de versies ter beschikking gaan komen in het Grieks, Tsjechisch (...) en ........ Vlaams!

Lees dat laatste goed: geen "Nederlands", maar "Vlaams"!!! Waarmee weer is bewezen dat Vlaanderen eerder als "serieuze markt" wordt gezien dan het nog steeds tenenkrullend slecht presterende, doch veel grotere polderlandje ter noorderzijde, wat vele jaren eerder is "begonnen" met zonnestroom, maar wat blijkbaar maar niet uit de poepluiers wil groeien...

Bron: PhotonProfi 3/2009: pp. 51-58 (uitgebreid testrapport)

21 maart 2009: En hier is dan de rest... Het was eventjes "lastig" vanwege het verbijsterende formaat van de originelen (er crashte hier bijna van alles), maar het is gelukt. De rest van de spectaculaire luchtfoto's van ons complex (and more) is bewerkt en in een "hanteerbaar formaat" voor u door Polder PV op een rijtje gezet. Met toelichting. Uit der aard op een speciale pagina, "Polder PV uit vogelperspectief". Ere wie ere toekomt. Nogmaals dank, Eric!

21 maart 2009: Een goed begin is het halve werk. In mijn mailbox vond ik een verbijsterende stel e-mails waarvan ik het bekant in mijn broek deed. Het kwijl liep spontaan uit de mond, en al gauw begaf ik me op weg naar een mooie plek op het wereldwijde web waar tientallen megabytes aan superscherpe pixels stonden te schreeuwen tot ze werden gedownload. Op de homepage vindt u het eerste resultaat, er komt nog meer.

Mag ik Eric uit Almere mede namens alle medewerkers van de firma Polder PV en hopelijk ook namens alle polderiaanse lezers van deze site VAN HARTE DANKEN VOOR DE SPETTEREND FRAAIE LUCHTFOTO'S?

Mag wel toch? Eric: als je nog een keertje tijd hebt tussen het - hopelijk op biojetfuel gestookte - gevlieg door: kom eens een keertje effe een op zonnestroom gebakken appeltaart afhalen plies? Dik verdiend!

Voor wie het nog niet in de gaten had: de "oude" foto vanuit een flat zuidoostelijk van ons appartementencomplex is van de homepage verdwenen (en heeft inmiddels een ereplaatsje op de "highlight pagina" van PPV gekregen). En die is vervangen door een van speeksel gereinigde magnifieke, en loeischerpe luchtfoto met de huidige configuratie (12 modules van PPV, waarvan de 2 recentste pal zuid georiënteerd, en 6 voor de gemeenschappelijke voorzieningen) op het dak van ons complex.

Slagboom en Peeters: stapt u maar weer een treetje omlaag, want deze kan voorlopig niet meer stuk...

Driewerf hulde voor dit prachtige, zeer onverwachte cadeau, beste Eric! We kunnen d'r weer een tijdje tegenaan met dit fraais.

En: er is nog meer. Komt hopelijk binnenkort.

20 maart 2009: Hooggeschatte lieden: let op uwe saeck! In veel zaken verandert er niets. Vooral niet op het menselijke vlak. Mensen zijn mensen, en sommige mensen denken nog steeds dat ze andere mensen moeten/kunnen/mogen belazeren. Zo ook soms in de zonnestroom wereld. Niets is mensen vreemd:

Knoop die eerste zin vooral ook de komende tijd met een dubbele mastworp in uw oren. Want waar veel geld in omgaat - en zoals u wellicht vermoedde, gaan er in de zonnestroom business BAKKEN met geld om - komen er daar ook lieden en bedrijven bovendrijven van "bedenkelijk" allooi. En gaan er zaken goed fout.

Bovenstaande uitspraak sluit een voorlopige zoveelste rondje ellende af wat zich ditmaal in het zeer snel qua zonnestroom groeiende Vlaanderen afspeelde rond het bedrijf Edisolar (inmiddels "website tijdelijk offline" gezet door de hoster...). En wat, zo vermoedden reeds de nodige verstandig opgevoede forum deelnemers, wel eens niet zo'n zuivere koffie zou kunnen blijken te zijn. Er werden namelijk via een zeer ondoorzichtige en bizarre "constructie" zonnepanelen (van twijfelachtige oorsprong) voor een belachelijk laag bedrag van 1.500 Euri aangeboden. Die hoefde je alleen maar voor te schieten, dan werden de zonnepanelen op je dak gelegd, en daarna zou je van eigen zonnestroom kunnen gaan genieten. Tegenprestatie: je hoefde alleen nog maar 8 jaar lang je verworven groencertificaten af te geven (die momenteel nog 45 eurocent/kWh opwek waard zijn, gaat minder worden). Helaas stonken er weer de nodige mensen in het Groene Sprookje, en de Groene Superbaas heeft inmiddels na het incasseren van wat leuke voorschotjes inmiddels de kuierlatten genomen. Een juridisch onderzoek is inmiddels gestart.

Niet alleen in Vlaanderen, ook in Duitsland, wereldmarkt bij uitstek, en met gigantische installaties in aanbod en daadwerkelijk verkocht, gebeuren er regelmatig "ongelukken". Variërend van totale onwetendheid, extreme naïviteit, en ongeïnteresseerdheid tot pure fraude, oplichting, valsheid in geschrifte, contractbreuk, etc. Alle minder fraaie zaken komen langs. Such is life. Photon rapporteert er regelmatig over, in het laatste nummer was het extreem in gebreke blijvende bedrijf Skylight AG (leuke naam, zeer onfrisse "service") aan de beurt (pdf). Ze kregen er genadeloos (doch zeer beschaafd beschreven) van langs. Dit laat trouwens onverlet dat het overgrote merendeel van de zonnestroom markt zonder meer bonafide is, prima producten aflevert, en goede service biedt. Het blijven (gelukkig) altijd uitzonderingen, maar je zult er maar een tegenkomen...

Ik hoop dat u het mij eens bent, dat met een groeiende druk op de Nederlandse "markt" (SDE kermis en toenemende belangstelling voor zonne-energie), en vooral, met de "voor een cent op de eerste rang" mentaliteit bij de gemiddelde Nederlander, het aantal ongelukken op dit vlak staan te wachten om te gebeuren. Ik waarschuw u dus wederom, want een gewaarschuwd vlaklander zou voor drie moeten tellen: ga NOOIT in op vage aanbiedingen, trek ALTIJD de achtergrond en liefst referenties van de betrokken "aanbieder" na. En, zoals in bovenstaand citaat ook al staat: als een aanbieding te mooi is om waar te wezen, is hij te mooi om waar te wezen. De boodschap: wegwezen, zeker als u (nog) geen kaas van de ins en outs van het zonnestroom wereldje heeft gegeten, en u zeer goed gaan informeren. Mijdt vooral mooie prietpraters die zonnestroom de hemel in prijzen met "bijna gratis", onwaarschijnlijke "terugverdientijden", producten waar niks over harde technische data bekend wordt gemaakt, etc. Voor niets gaat nog steeds en uitsluitend (...) de zon op...

Laatste dringende advies, zie het voorbeeld m.b.t. de "Vlaamse Flop" hieronder gelinkt (lees s.v.p. vooral de laatste pagina's voor "de onthulling"): betaal NOOIT vooraf voor producten die u niet kent bij aanbieders die geen bewezen reputatie hebben. En zelfs bij de laatsten: liever eerst de hardware zien, voelen, ruiken, bekloppen, en/of navragen op fora of het wel deugdelijk spul is of zal zijn. Zorg dat alle "geplande activiteiten" en alle specificaties van te installeren hardware in uw contract met naam en toenaam zijn vermeld, met de geraamde kosten. Kort: laat u s.v.p. geen oor aan naaien, u gaat namelijk mogeliijk een van de grootste en duurzaamste investeringen van uw leven doen. Heel veel succes daarmee, en vooral, zodra de stekker van de omvormer in het stopcontact gaat: genieten geblazen!

Zie ook de tips vlak voor de start van de vorige SDE ronde (25 maart 2008), en advies van een professional uit het wereldje over de zin en onzin van IEC certificaten voor zonnestroom panelen (28 maart 2008).

http://zonstraal.forumup.be/viewtopic.php?t=1808&mforum=zonstraal

20 maart 2009, 12h44 MET: Lente! We hebben al de nodige schitterende "voorjaarsdagen" gehad, maar nu is 't ie echt "officieel" begonnen! De astronomische lente, het punt waarbij de zon precies boven de evenaar staat (evenaar = equinox = lentepunt). Ook vandaag was het weer een magnifieke dag, ik had om 12h44 bij fel schijnende zon met reeds fors opgewarmde modules (rendement drukkend) ongeveer 868 Watt AC vermogen op het OK485 log venster in cumulatie staan (12 OK4 omvormers, allemaal parallel geschakeld). Dat is, genormeerd naar het in de installatie opgestelde nominale STC DC vermogen, 0,70 Watt/Wp.

De voorjaarsschoonmaak kan beginnen (tip: de deur uit met die bureaucratie, dan kunnen mijn SDE en andere "regelgevings-racekak" papierstapels ook van mijn bureau af...). Ray Meur van RayRadio kan gaan zingen. Lente: wij komen d'r aan!

Voor een nog niet bijgewerkt overzicht van de effecten van de seizoenen op onze systeemopbrengsten, zie de daartoe gemaakte diagrammen op een aparte pagina "seizoenen".

Enne: ik heb inmiddels vernomen dat er spectaculaire aanbiedingen in de zonnestroom markt rondzingen. Wees daarbij EXTREEM kritisch in uw beschouwingen van deze aanbiedingen, maar er zit gegarandeerd veel moois aan te komen. De crux zal zijn om het kaf van het koren te scheiden. De meeste serieuze aanbieders moeten nog beginnen met aanbiedingen, de markt gaat zonder meer los, met of zonder SDE...

Ik verwacht rond de eerste we(e)k(en) van april (officiële start SDE numero duo) een compleet gekkenhuis. U kunt natuurlijk altijd nog, net als vorig jaar, uw slaapzak meenemen naar een van de SenterNovem vestigingen om te proberen uw aanvraag bovenop de stapel te krijgen (voor de hoofdvestiging in Zwolle, zie onderaan dit bericht...). Dat gaan weer "interessante taferelen" worden op het Haagse Binnenhof als de gold-rush eenmaal bekend gaat worden. Zo is mijn zeer subjectieve inschatting...

Let the sun shine!

19 maart 2009: Duurzaamheidsoffensief, zonnestroom included. Van Erwin & Linda Brakenhoff uit Nederhorst den Berg ontving ik een link naar hun fantastische weblog over hun gelikte, vele duurzame kilometers vretende velomobiel en Prius avonturen. Laatste toevoeging van hun waanzinnige duurzaamheidsoffensief: een mooi Suntech zonnepaneel systeempje van 3,5 kWp. Een "gemaximeerd 2008 SDE setje" so to speak. Complimenten! Uiteraard ging dit laatste zeer duurzame staartje niet zonder slag of stoot, want bureaucraten en ambtenaren zijn er om "bezig gehouden te worden". Toch? One-liner van de duurzame familie n.a.v. een bezoekje aan een door SenterNovem georganiseerde voorlichtingsbijeenkomst:

En zo is het maar net. Polder PV had er tot nu toe "maar" 9 bomvolle pagina's (and a lot more) voor nodig om het hele absurde ambtenarencircus te kunnen "vatten", de talloze bizarre eisen te inventariseren en ontwikkelingen op de voet te kunnen volgen. Omdat de familie Brakenhoff reeds zelf een zeer uitgebreide en leuke blog heeft, ga ik die natuurlijk niet vermenigvuldigen op de PV newbee pagina. Die is namelijk ingeruimd voor mensen die hun eigen verhaal willen doen en daar zelf geen ruimte voor hebben of alsnog een informatieve PPV bijdrage willen schrijven. Maar ze verdienen natuurlijk wel een warm plekje onder het hoofdje "externen" op die pagina, inmiddels toegevoegd. Op hun blog ook een waanzinnige lijst van "akties" die ze moesten uitvoeren om het hele vreselijke SDE avontuur tot een goed einde te brengen. D'r moest weer eens het nodige "gecommuniceerd" worden met onwillige partijen, vaak extreem eenzijdig, en er werd weer erg veel gewacht voordat er zonnestroom kilowattuurtjes mochten gaan "vloeien" door het huisnet van de familie...

Ik kreeg wel nog een zooi fraaie foto's toegestuurd (staan ook in de fotosectie op de weblog daar). Ik plaats er hier een, want duurzame burgers kunnen niet genoeg in the spotlight gezet worden, toch? Zij zijn de redders van ons vaderland in crisistijd! Familie Brakenhoff: hoezee, en dat vele kilowattuurtjes uw Ferrarismeter blij mogen maken. Een van de "tale-telling aktiepunten" van de Brakenhoff's, 18 feb. 2009, n.a.v. de door particulieren, Bert Roode voorop, afgedwongen noodzakelijke wijziging in weer zo'n fantastische regeling: "Vervanging Ferrarismeter tegengehouden, afbestelling was niet aan monteur doorgegeven!"...

^^^ Nog een finishing touch, en rap omlaag om de omvormer aan te sluiten! Foto © Familie Brakenhoff

Toevoeging 23 maart 2009 na ontvangst e-mail van Erwin (dank voor de correctie!).

Op deze plek gaf ik eerder commentaar over het vermeende "niet dakvullend" zijn van dit PV-systeem. Dit bleek in dit specifieke (!!!) geval bezijden "de waarheid" a.g.v. een interpretatiefout door PPV door optische vertekening van de foto. De ladder staat namelijk niet, zoals ik dacht, tegen de dakgoot aan, maar tegen een drie meter diepe uitbouw aan de zuidzijde van het huis. Het aangebrachte PV-systeem heeft slechts driekwart pannen ruimte met de scheidslijn van de buren, en niet zoals ik dacht minimaal nog ruimte gevend voor drie rijen modules op het eigen dak.

Dit laat onverlet dat het platte dak van de uitbouw ook geschikt is voor PV, en zelfs in landscape onder de ramen nog modules geplaatst hadden kunnen worden (de onder rand/dakgoot van het schuine dak is niet zichtbaar op deze foto). Volgens Erwin zouden op de uitbouw nog 2 rijtjes modules kunnen passen. Er had dus zonder meer in de SDE voor 2008 een grotere installatie geplaatst kunnen worden als die regeling niet "3,5 kWp gemaximeerd" had geweest. Een eventuele - maatschappelijk bezien extreem wenselijke - uitbreiding van zo'n installatie zal onder de absurde SDE logica sowieso tot ernstige hoofpijn gaan leiden, omdat er voor elk separaat onder de SDE beschikt deelsysteem een aparte bruto productiemeter geïnstalleerd moet gaan worden (met aparte EAN code...). Wat alleen al vanwege het feit dat je je dan helemaal blind betaald aan kosten voor de plaatsing (van alweer een aparte meter die nooit je eigendom word!) en, vooral, aan de jaarlijkse "meetkosten" (aflezen en verwerken van 1 extra getalletje dit jaar het piraten tarief van € 30,05/jaar) een van de talloze excessen van een in wezen verschrikkelijke door bureaucraten verzonnen "regeling" weergeeft. Het enige zinnige alternatief in zo'n geval lijkt dan te zijn om de SDE dan maar verder de SDE te laten, en gewoon bij te plaatsen (dan ben je zeker weten veel sneller klaar dan via de SDE bureaucratie). Dat lijkt me nou net niet de bedoeling te zijn van een "Stimuleringsregeling van Staatswege"...

Overigens, de familie Brakenhoff is wel van plan om te proberen onder de dakramen nog een zonnecollector te gaan plaatsen, een hoogst loffelijk streven. Want elke kuub niet verstookt gas scheelt weer CO2 uitstoot en houdt (bij NUON Energie en standaard aansluiting) dik 71 Eurocent in de zwaar onder druk staande huishoudportemonnee!

http://blogger.xs4all.nl/linerwin ("Brakenhoff's Blog")

18 maart 2009: Zonnepanelen voor Paleis Soestdijk? In een vlammend betoog had de reeds eerder bekroonde (nu weer genomineerde) en goedgebekte Anne-Marie Rakhorst, ondernemer in duurzaam bouwen (via haar bedrijf Search), het bij Pauw & Witteman gisteravond over leuke plannetjes voor een duurzaamheidsoffensief voor Paleis Soestdijk. "Icoon op het gebied van duurzaamheid, nationaal en internationaal" en "Nederland weer op de kaart zetten", dat soort mooie taal.

Grootschalige isolatie, verduurzaming van de installaties, zonne"cellen" (bedoeld wordt zonnestroompanelen), zonnecollectoren voor warm water productie, warmte-koude opslag via de heipalen (Energiedak voorbeeld project van Rakhorst in Amsterdam), regenwater hergebruik, helofytenfilters in de vijvers (riet als natuurlijke zuivering), zelfs mogelijk (urban) "windturbines". Al suggereert mevrouw Rakhorst wat dat laatste betreft een vertikale turbine van het merk QuietRevolution die volgens de webpagina van de fabrikant zes tot tienduizend kWh/jaar zou produceren "on typical location". Dat, terwijl ik Rakhorst toch echt 16.000 kWh/jaar hoorde uitspreken. Wat nogal een verschil maakt. Zelfs als je er van uit zou gaan dat de turbines bij haar bedrijfspanden op een "toplokatie" zouden staan en de genoemde productie zou kloppen...

En "geen elektriciteitsaansluiting noch gasaansluiting" op Soestdijk" (zelfs met eventueel geplaatste en hoogproductieve ... windturbines)? Geen gasaansluiting zou kunnen, na grootschalige (!) duurzame renovatie, maar geen elektriciteitsaansluiting zonder enorme (peperdure) accu opslag systemen is natuurlijk nonsens. Ook "Duurzaam Soestdijk" zal er niet aan ontkomen een elektra aansluiting te hebben op het openbare net. En gezien de status van (en de nieuwe plannen voor!) het gebouw zal er mogelijk een bezopen capaciteitstarief betaald moeten gaan worden aan de netbeheerder (zal schat ik niet onder de 3x 25 Ampère groep gaan vallen, zeker niet als er flinke pompen moeten komen voor dat mooie gewenste warmte-koude opslag systeem)...

Volgens Rakhorst zou je met die (onbewezen) 16.000 kWh/jaar uit de genoemde windturbientjes (masthoogte 5 meter...) "prima mee uit kunnen komen voor de energievoorziening" bij een gemiddeld huishouden. Ik ben wel benieuwd of ze daarmee alleen elektra bedoelde of omgerekend het totale elektra + gas verbruik... Bij gemiddeld zo'n 4.100 kWh elektra (jarenlange praktijk gegevens van EnergieNed in stadswarmte tariefadvies rapporten) en 1.400 m³ (CBS cijfer 2007) gas verbruik zou dat neerkomen op 4.100 + 1.400x8,8 (conversiefactor 8,8 kWh per kuub gas) = 16.420 "kWh-equivalent" per jaar. Wat dus mogelijk dat getal van Rakhorst zou kunnen verklaren. Maar dat moet ze d'r dan wel bij zeggen, want anders snapt niemand meer wat van die cijfers. Nogmaals: dat kan alleen "kloppen" als er echt 16.000 kWh/jaar uit dat turbientje gaat komen, en ik waag dat te betwijfelen, gezien de cijfers van de producent zelf...

In ieder geval heeft Rakhorst zelf al geen gasaansluiting meer voor het bedrijfspand in Amsterdam (GasUnie verdrietig en netbeheerder die vet vastrecht inkomsten moet inleveren, dat zal ze leren!), heeft ze autonoom groeiend al 200 personeelsleden, en is er blijkbaar op de een of andere voor mij nog bepaald niet volgbare wijze een soort van "salderingsregeling" (NB: als bedrijf!) met de windturbines van NUON tegenover haar bedrijfspand geritseld... Hmmm. Mogen we dat ook, als we ons dak helemaal vol gaan leggen met zonnepaneeltjes? Dan eis ik ook een windturbinepark aan de rand van de wijk hier... Het lijkt er dus op dat mevrouw Rakhorst donders goed weet waar ze het over heeft. Da's heel mooi. Jammer dat dit soort ondernemers zeldzaam zijn in ons land.

Rakhorst wil, hoe kan het ook anders, uiteraard ook een feed-in "Wet", en noemt daarbij het steeds vaker geciteerde marktmodel "Duitse Wetgeving" als voorbeeld voor Nederland. Ook het bedrijfsleven zet maximaal druk op EZ om eindelijk eens overstag te gaan... Bovendien gaat Rakhorst samenwerken met gemeentes als Rotterdam en Amsterdam, Venlo (nieuw duurzaam Floriade "Greenport" project), provincie Noord Brabant, etc., waar tientallen tot een paar honderd miljoen Euri liggen te wachten op duurzaam in te vullen initiatieven...

Oh ja: als u "Jan Modaal" bent en "het" ook wil, moet u volgens Rakhorst haar gewoon bellen. Niet allemaal tegelijk, alstublieft...

Wel even een klein historisch terugblikje om de zaken in perspectief te blijven zien. Want het "streven naar Koninklijke Duurzaamheid" is al eerder door twee bestuursleden van de Zonnnestroom Vereniging gesuggereerd. Alleen niet voor Paleis Soestdijk, maar voor een ander Koninklijk Neringkje. Paleis Noordeinde in Den Haag. Reeds op 6 december ... 2005! De heren schreven een mooie brief (gepubliceerd in Nieuwsbrief Power To The People 3(2) van mei 2006, link onderaan), maar ze kregen al vrij snel dit depressie opwekkende, afwijzende antwoord:

Afijn. Dat was slechts het fossiele jaar 2005 waarin blijkbaar "ideëele" initiatieven (???) nog onder het Koninklijke Tapijt geschoffeld mochten worden. Zonnestroom Producenten Vereniging netjes en vakkundig "afgeserveerd". We leven nu in crisisjaar 2009. Opnieuw geprobeerd met een andere Koninklijke Locatie met mevrouw Rakhorst, VROM, en de Rijksgebouwendienst. Een "commercieel" initiatief (???). Ik wens haar daarbij natuurlijk alle succes van de wereld, met of zonder die mooie windturbines. Maar natuurlijk wis en waarachtig een hoop hoog rendement hebbende zonnepaneeltjes op die daken. Al zal dat nog wel duivelsch lastig worden, gezien de relatief ongunstige ligging van het gebouw, en veel verschillende soorten daksegmenten die natuurlijk niet teveel "ontsierd" mogen worden op zo'n toplokatie (type maar eens "Paleis Soestdijk" in, in Google Maps, dan weet u wellicht waar ik op doel). Misschien moeten ze maar ergens een stuk van die enorme gazons in gaan pikken. Kunnen ze meteen een echte Solar Power Plant neer gaan zetten en die meteen optimaal op de zon richten...

Ik opteer alvast voor een toegangsbewijs voor de openings-ceremonie van het Duurzame Paleis Soestdijk!

De uitzending van Pauw & Witteman van 17 maart 2009 (plm. vanaf minuut 25 het interessantste deel)

http://www.annemarierakhorst.nl/ (persoonlijke website van Rakhorst)
http://www.searchbv.nl/film/Nieuwbouw%20pand%20Amsterdam.wmv (kort filmpje over nieuwbouw van het bedrijfspand van Rakhorst's bedrijf Search in Amsterdam met enkele duurzame energie concepten)
http://www.zonnestroomproducenten.nl/docs_pdfs/Power%20to%20the%20People%202006-2.pdf (pp. 2-3 met brief en antwoord op het vriendelijke verzoek tot een "Initiatief voor Koninklijke Duurzaamheid")

http://home.kpn.nl/windsh/kleinemolens.html ("nogal" ontluisterende berichtgeving op Wind Service Holland over kleinschalige windturbines. De "QuietRevolution" staat in een bericht van 3 sep. 2008 genoemd op die pagina, laten we hopen dat de Engelsen het allemaal een pietsie beter kunnen dan de meeste geteste "urban" windturbines in Schoondijke. Wel effe slikken. De prijs daar genoemd: 40.000 Euro all-in. Per stuk...)
http://www.quietrevolution.co.uk/qr5.htm (door Rakhorst genoemde "Quiet Revolution" vertikale windturbine uit U.K. die volgens opgave een elektra opbrengst zou hebben van "... likely to be between 6,000 and 10,000 kWhrs on a typical site". Rakhorst poneerde hier heel duidelijk 16.000 kWh/jaar, we zijn benieuwd naar de werkelijk te realiseren jaarproductie op een binnenland lokatie als Soestdijk...)

18 maart 2009: Feed-in begint goed te kriebelen. Terwijl ik visioenen krijg van een Hermann Scheer en een Maria van der Hoeven in badjas (rood versus groen? - doordenkertje...) tegenover elkaar aan de late ontbijttafel (ik begon dit stukje rond tien uur 's ochtends te schrijven), roert de bevolking zich. Op de iNSnet.org site hebben reeds bijna 13 en een half duizend particulieren, organisaties, belangrijke bestuurders van bedrijven en banken, etc., hun steun betuigd aan de "Feed-In Actie". Dat was vlak voor de hernieuwde aandacht in verband met het lieve afspraakje van de SPD-er uit Duitsland en de CDA-ster uit die Niederlande nog maar 6.000. Een dikke verdubbeling, dus. Geht so weiter Bitte!

Ondertussen "roeren andere partijen zich". De bouwgeile kolenboys RWE, E.ON en Electrabel zijn eventjes tijdelijk (hopelijk forever) de pas afgesneden door een opmerkelijke uitspraak van de Hoge Raad (onder druk van enkele hard werkende milieuorganisaties). Die plannen voor al die archaïsche fossiele bakken naar het Europese Hof heeft doorverwezen wegens o.a. verhoogde fijnstof, NO2, zwaveldioxide en dergelijke uitstoot problemen. Mooi, maar: tel uw zegeningen. De Big Boys gaan hier natuurlijk "werk" van maken. Kunt u kolengif op innemen (zit levensbedreigend kwik in, heel wat meer dan in die door sommigen onterecht verguisde spaarlampen die u kunt recyclen bij einde levensduur...).

En ook het altijd opportunistische Shell heeft eventjes tussen neus en lippen door laten weten dat forse investeringen in "duurzaam" (lees: wind en zonne-energie) er voorlopig niet in zitten. Ze gaan zich terugtrekken op hun core-business: klimaat verwoestende olie-, gas-, teerzanden projecten. En de CO2 tegen vette subsidies "somewhere" weer terug in de bodem gaan proppen. En oh ja, er is ook nog zoiets als "biofuels". That's it. Gaat Shell dan meteen ook maar hun nagelneue CIS dunnelaag zonnestroom module fabriek verkopen (net opgestart, 14 oktober 2008) en gaat Japanse dochter Showa Shell Sekiyu hun geplande 1 Gigawatt complex met dezelfde technologie dan maar in het vriesvak stoppen? Op de Telegraaf site is het verweer van de olieboer: "We zijn geen liefdadigheidsinstelling". Je zou over je nek gaan van die weerzinwekkende arrogantie en de Permanente Power Play van dit concern. Hoezo is investeren in de toekomst "liefdadigheid", beste afscheid nemende Jeroen van der Veer???

We zullen het gaan zien. Van de olie-, kolen-, en gasboys moeten we het in ieder geval niet hebben, dat blijkt voor de zoveelste keer maar weer eens. Ook (zelfs?) niet in crisistijd.

Ik ga erg benieuwd zijn naar het besprokene aan de ontbijttafel van het opmerkelijke stel van vanochtend. En, natuurlijk: of de prille liefde zich gaat verdiepen, of dat de romance in kolendamp zal vervliegen...

http://rayradio.podomatic.com/ (hartstikke leuke radio uitzending weer van 17 maart 2009, over o.a. Zeekracht, en "de romance tussen Scheer en van der Hoeven"... . Luisteruh!!!)
http://tinyurl.com/c36c5k (verkorte link naar bespreking van feed-in tarief en het geplande intieme ontbijt van Scheer en van der Hoeven op de iNSnet.org site)
http://www.ez.nl/Actueel/Agenda (op de officiële agenda webpagina van het Ministerie van Economische Zaken in geen velden of wegen een "afspraak" met Hermann Scheer te vinden. Dit is dus een onofficieel afspraakje. Hmmmm. Dat biedt perspectieven...)
http://www.hermannscheer.de/en/index.php?option=com_content&task=view&id=233&Itemid=6 (mogelijk dat op deze gereserveerde pagina op Hermann Scheer's persoonlijke website zijn voordracht voor het NRC Focus seminar van 17 maart 2009 gepubliceerd zal gaan worden)

17 maart 2009: Ondanks crisis groeiend polysilicon aanbod. Ondanks de gaten die overal in het zeer sleetse doek van de "oude" economie vallen, en de rafels die overal om ons heen uit de bedrijfsgebouwen van "betrouwbaar" en "degelijk" geachte ondernemingen beginnen te wapperen, groeit de zonnestroomsector nog steeds. Natuurlijk gaan daar ook in zekere mate drama's plaatsvinden, zoals overal, want geen enkele sector ontsnapt aan de gruwelen en hebzucht waarop onze "oude" economie is gebouwd. Daar moeten we doorheen, en vooral ook de focus blijven houden op zaken die er echt toe doen. En dat is, zoals al jaren door Polder PV wordt gepredikt, volop ondersteuning voor zonnestroom technologie en blijvend optimale marktcondities voor de implementatie daarvan.

Op de website van Semiconductor Equipment and Materials International (SEMI) wordt bijgehouden wat er zoal aan de basis grondstof voor de halfgeleider industrie wordt geproduceerd op dit mooie aardklootje. En de aandacht bij die ooit oppermachtige "club" verschuift steeds meer naar een aanvankelijk zwaar verwaarloosde dochter die steeds meer van dat kostbare spullie genaamd silicium opsoupeert. Sterker nog, die dochter is zo razendsnel gegroeid, en zo'n knappe puber geworden, dat ze ten einde raad door het falende ouderlijke toezicht maar haar eigen voedsel is gaan kweken. Solar grade silicium... Blijkbaar, omdat ze vreest ooit nog "honger" te krijgen, is die dochter als een BEEST gaan kweken, het kan niet op.

Volgens het hier onder gelinkte bericht zit de groei in de siliciumproductie van de club grote jongens er nog steeds goed in, gezien de kwartaalcijfers van de "shipments" (levering van het kostbare spul aan klanten) voor 2008 (totale jaarproductie van 43.901 MT):

Q1 8.921 MT, Q2 10.549 MT (+ 18,2%), Q3 11.814 MT (+12,0%), Q4 12.617 MT (+ 6,8%)

NB: MT = "metric ton", eenheid: 1.000 kg. Ook al is de groei in het laatste kwartaal, gezien de crisis, wel teruggelopen, er zat nog steeds groei in, en dat is een goede zaak (hoeveel bedrijfssectoren konden die boodschap brengen in het laatste kwartaal van het "Jaar van de Waarheid", 2008?). En waar gaat dat spul dan wel allemaal naar toe, in "crisis" tijd? Ik citeer de webpagina waarop die cijfers werden gepubliceerd, mijn vetdruk:

Moet Polder PV deze harde statements van een "senior director" van de halfgeleider industrie nog voor u vertalen of komt u er zelf wel uit met uw Prisma woordenboek? Hoeft niet, toch?

Niet vergeten dat er inmiddels nogal wat "tonnetjes" van dat grijze spullie in de maak zijn of worden voorbereid (zet voor "tonnetjes" s.v.p. het voorvoegsel "duizenden"). En dat gaat in versnelde mate allemaal naar die uitgehongerde ingot- en waferbakkers en zonnecel- en moduleproducenten toe. Rogol en de zijnen van Photon Consulting voorspelden voor 2008 een productie van 71.000 ton, wat alles te maken heeft met de stortvloed aan polysilicon die er uit China aan het komen is. Onduidelijk is of het relatief "lage" jaartotaal zoals nu gerapporteerd door SEMI (ondanks de voortgaande fysieke groei) komt omdat ze niet de beschikking hebben over alle mondiale cijfers, of dat Rogol (veel) te optimistisch is geweest. In het executive summary (pdf) van het rapport "Four Peaks" van Photon Consulting voorspelden de door de bank genomen zeer goed ingelichte marktanalisten van dat bedrijf namelijk al een jaarproductie van ... 122.000 ton voor 2009. Of die absurde hoeveelheid gehaald zal worden, mag betwijfeld worden, gezien de mist rond de in de eerste link weergegeven fysieke capaciteitsuitbreidingen, en natuurlijk vanwege de crisistijd. Ik ben erg benieuwd naar de werkelijke cijfers voor dit jaar, als ook alle daadwerkelijk op de markt afgezette hoeveelheid Chinese silicium in harde cijfers bekend zal gaan worden. Dat het "veel" zal worden, staat echter als een paal boven water.

Eicke Weber, van het beroemde Fraunhofer ISE in Freiburg, tijdens de SOLARCON in Zuid Korea (wat al een PV productiecapaciteit bezit van zo'n 400 MWp en razendsnel groeit), in een (over?)optimistische bui:

Need I say more? Solar it is. Solar it shall be! Of het nu "wat minder" of "heel veel meer dan ooit gedacht" zal gaan worden bij de silicium producenten...

http://www.semi.org/en/Press/CTR_028736

15 maart 2009: Superstuk van Dieren en Heertje. Via Gathering Tweakers kreeg ik een link naar een geweldig schrijven (in het NRC) van Wouter van Dieren van milieuadviesbureau IMSA en de volstrekt onterecht jarenlang door collega's genegeerde econoom Arnold Heertje. Het is een vlijmscherpe analyse van de krankzinnige economische mallemolen waar wij ons in hebben laten storten, en geeft op onnavolgbare wijze weer tot wat voor waanzin door megalomane groeigekken vastgestelde "economische uitgangspunten" hebben geleid. Van Dieren en Heertje fileren genadeloos de heilloze wijze waarop huidige regeringen trachten om de "oude" (hier verwoord als "deze") economie weer te herstellen door mega-financiële injecties in achterhaalde sectoren te doen. Uit het stuk dit citaat:

Ik raad u met klem aan om dat stuk te lezen. Zo knap verwoord zie je zelden economische analyses over een duurzame toekomst op papier verschijnen. Zelfs voor Jan met de Pet goed volgbaar. Hulde!

http://www.nrc.nl/opinie/article2181204.ece/Het_herstel_van_deze_economie_leidt_tot_een_ramp

15 maart 2009: Onvergeeflijke SDE blunder Holland Solar. In navolging van het vorige artikel ("Visie Holland Solar op SDE") wilde ik dit ook nog kwijt.

Op de SDE 2009 pagina van de brancheorganisatie (link onderaan) staat een echt onvergeeflijke blunder (bericht van 20 februari 2009), zoals zichtbaar op mijn download van 15 maart 2009:

De blunder betreft de hier weergegeven "te ontvangen subsidiebedragen". Hoe komt Holland Solar aan die merkwaardige "vaste" getallen van 32,4 ("0,6 - 15 kWp") resp. 40,6 eurocent/kWh ("15 - 100 kWp") "subsidie"???

Basisbedrag, basis[elektriciteits]prijs, correctiebedrag...
Lees die brief van van der Hoeven met de nieuwe getallenbrei van 20 februari 2009, met name Bijlage 1, s.v.p. goed. Wat staat daar voor zonnestroom? Laagste (nieuw in het leven geroepen) categorie "0,6 - 15 kWp": Basisbedrag 52,6 €cent/kWh, basisprijs 20,2 €cent/kWh. Voor de "hoogste" (idem) categorie "15 - 100 kWp": Basisbedrag 45,9 €cent/kWh, basisprijs 5,3 €cent/kWh. Wat doet HS nu volkomen fout? Die trekt die mysterieuze "basisprijs" af van het "basisbedrag" en komt zo tot de in het screenshot weergegeven pertinent foute getallen (32,4 resp. 40,6 eurocent/kWh "subsidie"). Wat volslagen bezopen is. Want niet de "basisprijs" wordt afgetrokken van het "basisbedrag", dat geschiedt uitsluitend in het extreme geval dat er een "bodem" in de zogenaamde "gemiddelde elektraprijs" komt. Om het uiteindelijk in de voorschotten uit te keren "subsidiebedrag" te berekenen, wordt er een niet in deze EZ brief opgenomen correctiebedrag van dat basisbedrag afgetrokken (de "normale" wijze van berekenen). En dat correctiebedrag is, voor "particuliere systemen", de zogenaamde "verwachte gemiddelde elektriciteitsprijs voor elektra voor de kleinverbruiker in 2009". En beslist niet de "bodemprijs" (= "basisprijs"), die, als alles "meezit" (hopen we dan maar) nooit bereikt zal gaan worden. Maar die door ECN/KEMA is verzonnen om te voorkomen dat de Staat onverwacht hoge subsidiebedragen/kWh moet gaan betalen mocht het ooit zover komen dat de "gemiddelde elektraprijs in de markt" onder een vooraf bepaalde (relatief lage) drempel gaat zakken. Wat zou resulteren in de door HS genoemde maximaal uit te keren subsidiebedragen/kWh (hoger zou je nooit kunnen krijgen). Voor 2008 gold nog slechts één categorie (0,601 - 3,5 kWp) en een afwijkende "basisprijs" (in Staatscourant nr. 44 van 3 maart 2008 genoemd "basiselektriciteitsprijs", artikel 14 van "Regeling aanwijzing categorieën duurzame energieproductie 2008") van 20,5 €cent/kWh (nu dus drie-tiende van een cent gezakt in de regeling voor 2009, voor in dit jaar "te beschikken" installaties).

Correctiebedrag en subsidiebedragen 2009
Dat "correctiebedrag" voor 2009 is reeds in de zoveelste Ministeriële regeling, genaamd "Regeling vaststelling correcties voorschotverlening duurzame energieproductie 2009" (Staatscourant nr. 213, 3 november 2008) gepubliceerd en bedraagt voor zonnestroom (NB: zonder "categorie" toekenning, want een gewijzigde verdeling in twee deelcategorieën voor zonnestroom was toen nog niet eens bekend!), Artikel 3, lid a: 27,3 €cent/kWh (en dus beslist geen 20,2 €cent/kWh!). Waarmee het subsidiebedrag in de voorschotten voor in ieder geval de categorie 0,601 (mijn definitie) - 15 kWp neer zal komen op 52,6 - 27,3 = 25,3 €cent/kWh voor in 2009 beschikte (nieuwe) SDE installaties. Waar HS gewag maakt van een veel te hoog bedrag van 32,4 €cent/kWh (verschil: 7,1 €cent/kWh...). En op 56,4 (basisbedrag 2008) - 27,3 = 29,1 €cent/kWh voor in 2008 beschikte SDE installaties (waar HS al helemaal geen melding van maakt).

Tweede categorie: mysterie
Het is compleet onduidelijk wat voor "correctiebedrag" voor die "nagelneue" categorie 15 - 100 kWp (pas bekend/vastgesteld in de EZ brief van 20 februari 2009) zal gaan gelden. Maar het zal beslist niet die door HS gesuggereerde "basis[elektriciteits]prijs" van 5,3 €cent/kWh worden, omdat dat de nog lang niet bereikte "bodem in de put" is... Als ik de "logica" van EZ probeer te volgen (toegegeven: daarvoor moet je echt behoorlijk gestoord zijn), kan het niet anders betekenen, gezien de officiële Staatscourant publicatie van 3 november 2008, waarin maar 1 (lees: één) "correctiebedrag" staat vermeld, dat je voor zo'n installatie in de voorschotten slechts op een subsidiebedrag van 45,9 (basisbedrag) - 27,3 (correctiebedrag) = 18,6 €cent/kWh zou "mogen" rekenen!! En beslist niet op de door HS gesuggereerde, absurde 40,6 €cent/kWh. Tenzij EZ alsnog in de komende nieuwste "Ministeriële Regelingen" een specifiek correctiebedrag (af te trekken van het basisbedrag) voor die tweede categorie gaat zitten opnemen. Let wel: hier is helemaal niets over gezegd noch bekend gemaakt tijdens die tweede marathonzitting in de Thorbeckezaal. Ik ben dan erg benieuwd welk correctiebedrag dat dan wel mag gaan worden. Want als er met bezopen "fossiele marktprijzen" als "correctiebedrag" gewerkt gaat worden, zou het nog steeds kunnen gebeuren dat voor grotere installaties uiteindelijk een hoger subsidiebedrag per kWh bevoorschot zou kunnen gaan worden dan er voor kleinere installaties zou worden uitbetaald door SenterNovem. Dat zou, bij mijn weten, een unicum in de wereld zijn. En een compleet verkeerd "signaal" aan de markt geven!

NB: over de wettelijk verplichte "saldering", die voor alle zonnestroom installaties geldt, ook de vele tienduizenden buiten de SDE regeling (en de paar MEP installaties uit vroeger tijden) wordt helemaal niet gesproken. Ook niet wat voor impact de acceptatie van grotere installatiegroottes zal hebben op zowel de "particuliere" als de "bedrijfsmatig" aangevraagde PV-systemen. En waar de "grens" dan wel zou liggen tussen die niet gedefinieerde categorieën. Ik zie reeds het nodige gebakkelei tussen diverse partijen en stugge SenterNovem ambtenaren in het verschiet liggen en talloze "interpretatie" conflicten, waar niets voor is geregeld door ons geweldige parlement...

Uiteindelijk subsidiebedrag/kWh: mysterie
Blijft over: het gaat hier nog steeds slechts om de "bevoorschotting". De werkelijke uiteindelijk te betalen subsidie per kWh (nog steeds niet bekend voor 2008!!!) wordt pas achteraf in het volgende jaar vastgesteld, voor 1 april. En: ze zijn per jaar variabel, omdat die "gemiddelde elektriciteitsprijs", lees: het "correctiebedrag" ook per jaar heftig zal fluctueren, gerelateerd aan de compleet chaotische marktontwikkelingen. Het is niet voor niets dat EZ blijkbaar nog steeds niet in staat is gebleken om een controleerbare en verifieerbare "gemiddelde marktprijs voor 2008" te (laten) bepalen, men zwijgt hierover als het graf. Het blijft dus een grote puinhoop van compleet onoverzichtelijke bedragen, tariefcomponenten, correctie componenten, en permanente bijstellingen waar zelfs een brancheorganisatie niet meer uit lijkt te komen, zoals uit de screenshot blijkt. Er worden op het internet bij "serieuze aanbieders" dan wel zogenaamde "objectieve informatie sites" zelfs subsidiebedragen vermeld die gelijkgesteld worden aan de natuurlijk veel te hoge "basisbedragen" in die nu al beruchte Bijlage 1 van die EZ brief (die bedragen zijn gewoon blind overgepend door genoemde partijen, zonder dat ze zich realiseerden welke blunder ze daarbij maakten). Die "basisbedragen" zouden nu juist de zogenaamde "kostprijs van zonnestroom" per categorie moeten voorstellen die ECN Beleidsstudies en KEMA (niet verifieerbaar) uit de duim hebben gezogen. En beslist niet de "uit te keren subsidie/kWh"! Die pertinent foute vermeldingen op diverse websites zouden feitelijk als "desinformatie" richting het van niets wetende publiek gezien moeten worden, maar wat gezien de absurde cijfergoochelarij van EZ ook helemaal niet verwonderlijk is. Er is nauwelijks meer een mens of organisatie in NL te vinden die "het" nog lijkt te begrijpen. En dus gaat de "desinformatiseringscampagne" rond de SDE gewoon lustig weiter en lacht het buitenland zich te barsten over zoveel onbenul...

Conclusie
De SDE is en blijft een grote bureaucratische puinhoop die alleen al vanwege dit permanente, door EZ in het leven geroepen cijferfetisjisme nooit tot een werkelijk krachtig "stimulerende" regeling zal leiden. Beslist niet voor zonnestroom, de meest toekomstgerichte optie (die in veel landen vandaag al harde realiteit is). Zoals blijkbaar "gewild" door inmiddels EZ, de politiek, en, zelfs mogelijk, de brancheorganisatie?

http://www.hollandsolar.nl/nieuwsbericht/sde_regeling_zonnestroom

15 maart 2009: Visie Holland Solar op SDE. Via een Google zoektochtje kwam ik op een link naar een brief van de brancheorganisatie Holland Solar (hieronder: HS) terecht met commentaar op de (voorgestelde wijzigingen in de) SDE regeling voor zonnestroom. Een interessante brief (link onderaan: pdf van 2 pagina's), het lobbywerk wordt steeds professioneler, en dat is een goede zaak. Wel enkele punten van aandacht, want het kan natuurlijk altijd beter, al zijn het "maar" suggesties uit de koker van een overvlijtige, brutale en onafhankelijk opererende particulier...

• Hoofdpunt (volgens Polder PV): HS heeft reeds het hoofd in de schoot gelegd en lijkt gezien de vraagstellingen te concluderen dat men met de 1 april 2008 van start gegane (extreem slecht "stimulerende") SDE regeling zal "moeten" gaan werken. En dus feitelijk uitsluitend op detailniveau "eventueel wensen kan laten vervullen". De verschrikking genaamd de SDE wordt in de brief helemaal niet ter discussie gesteld, en HS weigert om een structureel afwijkend standpunt (voorrang voor de crux van het Duitse EEG) in te nemen. Dat voorspelt niet veel goeds voor de nabije toekomst. Het wordt blijkbaar niet: "We gaan voor het maximaal haalbare". Maar: "We zullen moeten roeien met de riemen die we hebben." Al gaat het daarbij om een roeitochtje de eerste de beste volgeslibde poldersloot in, i.p.v. om een stevige regatta met de snelste skiff tegen de besten ter wereld (Duitsland, U.S.A., Japan, Italië, Frankrijk, Vlaanderen, etc.). Conclusie: een hernieuwbare revolutie met zonnestroom gaat het onder deze "condities" nooit worden in Nederland.
  
  
• Het door Polder PV gewraakte bureaucraten construct voor wat hij zelf simpelweg en kristalhelder "zonnestroom" noemt, hoort wat hem betreft zeker niet in een brief van de brancheorganisatie thuis.
  
  
• (Punt 1) HS vindt het budget voor "grote systemen" (lees: een belachelijke 5 MWp totaal voor nieuwe categorie installaties van 15-100 kWp...) "veel te laag" en wil dat, hoe kan het ook anders, verviervoudigd zien (lees: totaal 20 MWp, dus 15 MWp extra...) waarmee volgens HS slechts 0,3% "van het SDE budget" extra gevraagd zou worden. Dat hangt er maar van af of daarmee bedoeld wordt of er uitsluitend 15-100 kWp projecten zullen worden gerealiseerd. Ook nogal significant: door wie die extra ruimte dan wel zal worden ingevuld. Als enkele machtige partijen het grootste deel van die nog steeds byzonder karige pot op gaan slokken, hebben we nog steeds zeer weinig beweging in de "markt" en vloeit het grootste deel van die belastinggelden toe naar partijen die dat geld eigenlijk helemaal niet nodig zouden moeten hebben (bijvoorbeeld omdat er al bakken met geld aan fossiele energie worden verdiend, dat gaat al jaren zo in ons land met de "subsidies van Staatswege"). Ik wens HS veel succes met het vinden van extra "budget" daarvoor, bij een begrotingstekort van 20 miljard Euri in de Rijksbegroting waaruit nog steeds alles moet worden betaald...
  
  
• Het gesuggereerde alternatief van het "naar voren in de begroting trekken" van SDE budget houdt in dat er dan over een paar jaar natuurlijk niks meer valt te vergeven voor zonnestroom. De ambtenaren bij EZ hebben op dit soort punten namelijk het geheugen van een olifant... HS suggereert hier feitelijk dus een nieuwe "discontinuïteit" in de te verwachte (gesubsidieerde) marktontwikkeling, een karakteristiek Hollands fenomeen wat ze al een tijdje, net als alle andere "duurzame" brancheorganisaties, fel lijken te bestrijden in hun uitingen over het regeringsbeleid...
  
  
• HS suggereert in punt 2 het "verkorten" van het realisatie traject voor aanvragen voor zonnestroom subsidie tot een half jaar, voor nieuwbouw tot max. 2 jaar. Als SenterNovem net zo "vlot" werkt met 8.000 aanvragen voor in totaal (beschikt) 18 MWp in 2008, en er weer een periode van 2x 13 weken (= een half jaar) dreigt tussen de "kennisgeving van ontvangst aanvraag" en "ontvangst van de uiteindelijke beschikking", waarna dan ook nog eens heftig en extreem demotiverend gewacht moet gaan worden op netbeheerders, meterplaatsers, CertiQ, SenterNovem, etc., voorzie ik ernstige problemen bij veel particulieren. Het is niet zozeer die "periode van een half jaar na beschikking" die een prikkelende rol zou hebben in het zo snel mogelijk doen "vervullen" van een beschikking. Het moet juist het opruimen van de bureaucratie en de financiële desillusies zijn die gaandeweg het verschrikkelijke "traject" duidelijk worden voor de aanvragers. Die moeten allemaal worden geëlimineerd. Met implementatie van een Duits EEG. De suggestie van HS dat "beschikte" aanvragers onder de huidige condities gestimuleerd zouden worden tot "maximale uitstel van de realisatiedatum" is m.i. te zot voor woorden. Alsof particulieren jaren zouden gaan zitten wachten om ein-de-lijk eens wat paneeltjes op het dak te gaan plempen. Onzin, natuurlijk. Zodra duidelijk is dat aan alle voor hen belangrijke "randvoorwaarden" (lees: betaalbaarheid, zekerheid van terugverdientijd, minimale bureaucratie, etc.) wordt voldaan, liggen die paar gewilde paneeltjes binnen no-time op het dak. Mark my words...
  
  
• Overigens doet HS voorkomen alsof "het doel" van de SDE regeling de "versnelling van de realisatie van zonnestroom systemen" zou zijn. Dat ben ik nergens tegengekomen (toegegeven: ik kan iets over het hoofd gezien hebben in de reeds tot een monsterlijke stapel gegroeide SDE papier ellende). Het enige waar elke keer naar wordt gerefereerd door EZ is dat het in de SDE opnemen van zonnestroom zogenaamd "de innovatie" zou bevorderen. En dat er slechts een zeer bescheiden capaciteit wordt getolereerd "om het lerend implementeren te bevorderen" of dergelijke weerzinwekkende nonsens. Dat is allemaal natuurlijk gel*l van het zuiverste water. Er wordt nauwelijks "geïnnoveerd" door of vanwege de op alle fronten dichtgenaaide SDE. Het gros van de spullen voor dat beetje "getolereerde" te installeren vermogen is zo uit Duitsland, China of elders (bijv.: Vlaanderen...) te halen. En kan in veel gevallen zelf (deels) worden aangebracht, het is allemaal beschikbaar en met wat wil zelf aan te brengen, zeker op een plat dak. Rest wat klein installatiewerk voor de aansluiting: klaar. Niks "innovatie". Maar: implementatie! In andere woorden: gewilde eigen stroomvoorziening door de veelgeplaagde consumenten!
  
  
• Conclusie: die gevraagde "half jaar" om de beschikking daadwerkelijk in een "geplaatste installatie" (???) om te zetten, is schieten op het verkeerde doel. Bovendien: om dat voor elkaar te krijgen zou de beruchte "Algemene Maatregel van Bestuur" van de SDE aangepast moeten gaan worden, voor de tweede keer, een loodzware procedure via de Europese Commissie (de vorige aanpassing is nog niet eens afgerond!!!). Zelfs Diederik Samsom zag zo'n aanpassing (voor een ander akkefietje) met angst en beven tegemoet, zijn ogen daarbij richtend op de reeds op voorhand vuur spuwende Halbe Zijlstra van de VVD... Gaat dus waarschijnlijk niet gebeuren, is mijn inschatting. Of de EZ ambtenaren gaan weer eens een "Ministeriële Regeling" zitten verzinnen of aanpassen om aan dit "verzoek uit de sector" te gaan voldoen. Nog meer papier rimram...
  
  
• HS vraagt ook om een spoedige evaluatie van de SDE 2008. Die is reeds in een 4-urig overleg "besproken" door de commissie, en feitelijk reeds, met voor de zoveelste maal veel gemok en gemor, terzijde gelegd ("blik naar de toekomst i.p.v. naar het verleden", iets dergelijks). Er gaat geen "toegezegde capaciteit" van de ene naar de andere categorie verschoven worden, mochten beschikkingen niet worden ingevuld, zo lijkt de stemming bij van der Hoeven/EZ. In ieder geval niet met de in 2008 beschikte 8.000 zonnestroom aanvragen, want zelfs de op andere vlakken makkelijk over de randen van de Wet heen lopende van der Hoeven gaat niet aan de "rechten" van die aanvragers zitten vreten. Dan zou ze haar eigen politieke graf graven. Zelfs als slechts een fractie van die 8.000 beschikte aanvragen zal worden ingevuld...
  
  
• Met punt 3 schopt HS direct de bal in open doel. De SDE leidt ertoe dat bij de "branche" een gruwelijke "stop and go" kermis rond de start van de regeling in elk jaar (rond begin april), en pas vele maanden verder vlak na "het versturen van de beschikkingen" ontstaat. Daar kun je helemaal geen zinnig personeelsbeleid op maken. De branche wordt in haar "werkzaamheden a.g.v. de SDE" in extreme mate belemmerd door de wurgende ambtelijke condities rond het verloop van de subsidiekermis. Dat is dodelijk voor elk klein/beginnend bedrijf, en is voor de tigduizendste maal koren op de molen van de grote bedrijven die dat soort verwoestende knipperlichteffecten kunnen opvangen door er eventjes een paar (dure) mensen bij te sleuren mocht het nodig zijn. Conclusie: de SDE kermis is in het voordeel van de big boys, en is dus per definitie niet innovatie bevorderend. Omdat je daarvoor rap agerende kleine spelers nodig hebt, die de grote concerns onder druk zetten. En juist die progressieve, "innovatieve" partijen hebben het nakijken bij deze verschrikkelijke regeling, of ze lijden er danig onder...
  
  
• HS denkt dit stop and go gedoe te kunnen ondervangen door een "continue openstelling" te vragen voor zonnestroom en zelfs om "voorwaarden voor minimaal 2 jaar te garanderen". Waarmee wordt bedoeld: "een langere periode" (??? 2 jaar = lang ???) van de geldigheid van de subsidietarieven. HS kan dat wel vergeten, ook al probeerde Diederik Samsom iets dergelijks gedaan te krijgen van van der Hoeven. De SDE is nadrukkelijk opgezet met een werkelijk verbijsterende kermis aan variabiliteit, gebonden aan een rigide ambtelijk circuit waar men niet aan kan ontsnappen, anders gaat het hele "feest" niet door. En die kermis wordt dan ook nog achteraf weer "bijgesteld", zodat werkelijk niemand, zelfs SenterNovem niet, van tevoren een rentabiliteitsberekening kan (laten) maken. "Langer vastzetten van subsidietarieven" is vloeken in de kerk bij EZ: ze zullen dat te vuur en te zwaard bestrijden, omdat daarmee "het Duitse gevaar genaamd het EEG" voor hen dreigt. De laatste jaren hebben klip en klaar laten zien dat EZ eerder over de spreekwoordelijke lijken zal gaan, dan om "vaste tarieven" op basis van het EEG te accepteren. Zelfs al is dat "maar" voor twee jaar. Wat immers ook geen zoden aan de dijk zal zetten.
  
  
• Punt 4, het - in mijn bewoordingen - elimineren van die volslagen gestoorde normerings-cap (door HS schandalig genoeg met "dat andere verboden woord" benoemd) van maximaal 850 kWh/kWp.jaar "te subsidiëren", ben ik het volstrekt mee eens met HS. Alleen hadden ze dat eigenlijk al expliciet en spijkerhard begin 2008 uit moeten uitspreken. Die cap staat al sinds maart 2008 keihard in de Ministeriële Regelingen vastgespijkerd, een knappe jongen/meid die die krankzinnige en compleet overbodige beperking van de te "behalen" subsidie daar uit kan slopen... (gaat volgens mij nooit gebeuren, tenzij Hermann Scheer mevrouw van der Hoeven het Licht van Het EEG kan laten zien...).
  
  
• In punt 5 enkele interessante doch fragenswürdige claims van HS:
  
  (1) "... een aantal aanvragers afziet van de investering". Dat "aantal" kon wel eens schrikbarend hoog gaan worden. Want volgens de keiharde CertiQ data zijn er nog maar 519 van de in totaal 8.000 "beschikte" aanvragen daadwerkelijk door het hele circus heen en staan ze officieel "geregistreerd" als groen certificeerbaar producent (stand: eind februari 2009). Dat is slechts 5,8% van het totaal aantal "beschikte" aanvragers...
  
  (2) "... leden van Holland Solar, die ruim 90% van de aanbodzijde vertegenwoordigen". Hmmmm. Ben benieuwd of dat wel klopt. Enkele jarenlange, zeer trouwe en succesvolle aanbieders op de markt, zoals Buro Wilders, DBCom, Esdec, SolarID/Walraven, SolarNRG, en Stroomwerk zijn in geen velden of wegen op de ledenlijst van HS te vinden. Zouden deze bedrijven bij elkaar minder dan tien procent van "het marktaanbod" vertegenwoordigen??? Ik vraag me dat echt af... Bizar is dat wel "Helianthos" (nog steeds geen commerciaal gecertificeerd aangeboden product...) van de NUON holding op de ledenlijst staat, maar dat "NUON Energie" (retail tak van de holding), de aanbieder van die dure, onbekende Chinese 151 (?) Wp modules, die al aan aardig wat mensen gesleten lijken te zijn (zie PV-newbee pagina voor enkele afnemers) niet in de ledenlijst is te vinden...
  
  (3) "Onder de leden heerst de overtuiging dat door administratieve en financiële drempels van de huidige regeling minder dan 50% van de aanvragers uiteindelijk ook overgaat tot realisatie...". Die "overtuiging" is natuurlijk slechts een subjectief criterium. Maar het zou, mede gezien de nog dramatisch geringe daadwerkelijk tot CertiQ doorgedrongen hoeveelheid "nieuwe producenten" nog wel eens veel erger kunnen gaan worden dan zelfs door HS wordt bevroed...
  
  (4) HS suggereert dat "een partij" die de hele kermis perfect regelt dan wel "laat regelen" een uitkomst voor de stroperigheid in het hele SDE gebeuren zou kunnen zijn. In dit specifieke verband natuurlijk over zonnestroom gaand. En daarbij gaat de vinger van HS richting SenterNovem. Alsof die ambtenaren nog niet meer dan genoeg hebben te doen! Die schrijven zich helemaal het leplazarus aan alle mogelijke soorten subsidie- en innovatie regelingen die zo weer hun eigen "complexe uitvoeringsregels" hebben. Zowel voor EZ, als ook, in toenemende mate, voor VROM. En: Van der Hoeven is nog steeds op zoek naar 19 fte voor de "uitvoering van de Warmtewet" die ook al door die tot absurde omvang uitgedijde regel- en subsidiefabriek geregeld zou moeten gaan worden. Bovendien: er wordt in Den Haag af en toe fors vuur gespuwd over de enorme bureaucratie en kosten van SenterNovem, vooralsnog echter zonder resultaat. De lasten post van SN was voor 2008 begroot op dik 125 miljoen Euro, bijna 83% zou daarvan schoon opgaan aan personeelslasten... Geen ingrediënten die tot een hoopvol en krachtig, "stimulerend" regime van een extreem ingewikkelde uitvoeringsregeling als de SDE bij juist die peperdure en onder zware druk opererende uitvoeringsinstantie zal gaan leiden, vrees ik...
  
  Zelfs netbeheerders en ... banken zouden door SenterNovem blijkbaar "aangestuurd" moeten worden volgens HS??? Ik weet niet hoe HS dat voor zich ziet, maar genoemde partijen hebben zo hun eigen belangen en zitten natuurlijk beslist niet op een dergelijke stalinistische "aansturing" door een overheidsinstantie te wachten. Ik denk niet dat die partijen voor een niet in Wet voorgeschreven "dictaat van SenterNovem" zullen zwichten, en zo hun eigen plan zullen trekken. Zolang we nog steeds niet duurzaamheid als essentieel te bereiken doel (i.p.v. als een ergens achteraan bungelend schaamgroen besmeurd lapje) hebben in onze beroerde Wetgeving, komt er van zo'n centrale "aansturing" natuurlijk helemaal niets terecht. Daarvoor moet een compleet ander systeem opgetuigd worden met minimale bureaucratie en maximale stimulering voor de decentrale opwekker to be. Het Duitse EEG, en niets anders. Ik raad HS aan om eens in de door henzelf ogenschijnlijk niet ondertekende "feed-in lijst" van iNSnet.org te gaan kijken. U zult daar af en toe, naast individuele leden van HS (Solland Solar, Scheuten, Econcern, etc.) medewerkers van de duurzaamste banken in Nederland tegenkomen: Triodos en ASN. Blijkbaar zijn die banken al lang overtuigd van de merites van het Duitse systeem, en niet van de Nederlandse SDE, anders hadden belangrijke medewerkers van die banken (directeuren Bierman van Triodos en Goudzwaard van ASN...) daar nooit hun handtekening gezet...
  
  
• "Tot slot". Ik onderschrijf volledig de hier door HS gesignaleerde blijvende wil bij een steeds groter deel van de bevolking om "aan de zonnepanelen" te gaan, en/of andere investerings initiatieven te ontplooien op het vlak van besparing en verduurzaming (het liefst in die volgorde, dat maakt de investeringen alleen maar nog betaalbaarder dan ze feitelijk al zijn). Maar als de SDE bureaucratie niet hartgrondig aangepakt zal worden, vrees ik dat het bij mooie woorden zal blijven en zal de impact van die "regeling" fors achterblijven bij de veel te hoog opgeklopte verwachtingen. Veel mensen hebben al lang hun conclusie getrokken. Ze hebben al zonnepanelen op hun dak liggen. Dan maar helemaal zonder subsidie, en salderend verder door het leven voor een euricent of 24/kWh. Daar heeft Den Haag zelf om gevraagd. Groei zit er wel in (sign of the times), maar beslist geen spectaculaire marktontwikkeling. Een systeemrevolutie zal niet geforceerd worden door het SDE. Een EEG, mits volledig en integraal geïmplementeerd, zeer waarschijnlijk wel.

Er is ook nog een "input" van HS op het door ECN/KEMA gepubliceerde rapport wat aan de "basis" staat van die brief van EZ aan de Tweede Kamer. Dat lijkt me inmiddels een achterhaald station (zie ook mijn uitgebreide en gedetailleerde bespreking van dat rapport, alweer van begin dit jaar). De "bakens" zijn reeds lang gezet voor 2009, daar kan verder weinig meer aan gaan veranderen, zo lijkt het. Volgend jaar weer een nieuw rapport, met nieuwe voorwaarden, nieuwe tarieven, mogelijk zelfs weer nieuwe "categorieën". Net zo lang totdat iedereen knettergek is geworden van het SDE circus en de niet meer te begrijpen wirwar van door elkaar heen lopende "jaarlijks" dan wel "halfjaarlijks" wijzigende tariefcomponenten en beschikkings-waanzin. En de meeste investeerders gillend gek zijn weggerend, op naar hoopvoller bestemmingen...

Voor een vervolg op dit stuk, een kapitale blunder op de site van de branche organisatie, zie de bijdrage hierboven.

http://www.hollandsolar.nl/uploads/brief_holland_solar_inzake_sde_pv_27_02_2009.pdf (de brief van HS aan de leden van de Vaste Kamercommissie EZ van 27 februari 2009)
http://www.hollandsolar.nl/uploads/opmerkingen_holland_solar_sde_basisbedragen_ecn_okt_08.pdf (de zonder meer lezenswaardige en goed opmerkingen van [de leden van] Holland Solar over het concept rapport van ECN Beleidsstudies/KEMA voor de SDE 2009)

15 maart 2009: Gaat nog lekkerder! Allemachtigprachtig zonnig voorjaarsweer, de narcissen trompetteren dat het een lust is, de sneeuwklokjes zijn reeds verdord, en de omvormers werken op volle toeren. Tijdens een typische "reflectie in de witte wolkenrand" klom het totale AC vermogen hier om 11h47 alweer op naar een mooie 1.047 Watt, dik over de kilowatt dus (bij ons zijn de omvormers verdeeld over twee gebruiksgroepen, onze consumptie over beide groepen is marginaal). En dat met een reeds lang "achterhaald" en qua bekabeling suboptimaal multikristallijn 1,236 kWp (nominaal STC DC vermogen) zonnestroom systeem. Genormeerd: 0,85 Watt per (opgestelde) Wattpiek. Met moderne zonnepanelen en een goede installatie (korte DC bekabeling van correcte diameter, liefst minimaal 4 mm²) met een goed gematchte omvormer, moet u in de kustregio beslist hogere "genormeerde" vermogens kunnen halen. Al zal het uiteindelijk vooral moeten neerkomen op de jaarlijkse kWh productie natuurlijk, want secondenlang durende hoge vermogens zetten op jaarbasis geen zoden aan den dyck...

Overigens is het door mij waargenomen/geregistreerde record hier al veel eerder gevestigd met de in totaal 12 modules: dat was namelijk 1.064 Watt (AC vermogen), op 15 augustus 2008, een dag nadat ik de twee laatste 108 Wp modules in het systeem had bijgeschakeld...

Zonnestroom van eigen huis: blijvende meerwaarde en een ongelofelijke hoop lol. Doen, dus!

15 maart 2009: Gaat lekker! Net even op de iNSnet site gekeken naar de stand van zaken rond de feed-in actie. Verpletterend: nu al dik over de elfduizend ingeschreven personen en organisaties! Vooral door blijven gaan en intekenen als u dat nog niet gedaan heeft, of de oproep doorsturen naar al uw familie en bekenden. Dank!

http://www.insnet.org/feedin

14 maart 2009: Drukt zonnestroom fossiel (reeds) uit de markt in U.S.A.? In dezelfde issue van Photon als in het vorige artikel toegelicht ook een zeer interessante bijdrage over de kostenreductie bij First Solar en de eerste grote projecten waarvan meer over de prijzen voor de uiteindelijk "geleverde" elektriciteit bekend aan het worden is (hier wordt vaak erg geheimzinnig over gedaan). Daarbij wordt gerefereerd naar de uit First Solar modules bestaande El Dorado centrale, waarvan Photon claimt dat deze 12,6 MWp groot zou zijn, (zowel exploitant Sempra als First Solar zelf claimen echter 10 MWp*). Door de persspreker van Sempra Generation werd aanvankelijk gezegd dat er niet minder dan voor de door het CPUC** vast te stellen "referentiewaarde" van het gemiddelde van een twintigjarige periode voor stroom uit gasturbines (zijnde 11,12 dollarcent/kWh voor berekeningen van de "Renewable Portfolio Standard", RPS, in 2008) "geproduceerd" zou kunnen worden voor zonnestroom uit een dergelijke centrale. Dat zou dus al neerkomen op een absolute "bodemprijs" van 8,67 eurocent/kWh aan daadwerkelijke "haalbare" productiekosten voor een "CdTe zonnestroom centrale", met de ogenschijnlijke suggestie dat de werkelijke prijs een stuk hoger zou liggen. En ook de aantekening dat er een tax-credit voor de bouw van de installatie verkregen wordt van 30% onder de gigantische 789 miljard dollar zware "Recovery and Reinvestment Act" die Obama zojuist heeft ondertekend. Die 30% van de bouwkosten worden door het Ministerie van Financiën opgehoest.

Maar, het wordt nog gekker als naar andere reeds gerealiseerde projecten wordt verwezen. Volgens het Photon artikel hebben diverse kleinere installaties (plm. 1 MWp), waarvan je zou verwachten dat die een ongunstiger kWh productieprijs zouden hebben (gezien duurdere systeemkosten) al afname contracten voor zo'n 12 dollarcent/kWh, een enkele al voor 11 dollarcent/kWh met vaste prijs voor 20 jaar (sommige projecten met 1% opslag/jaar). Zelfs voor het in 2010 in bedrijf te nemen 250 MWp California Valley Solar Ranch project met de "dure" hoog rendement hebbende monokristallijne back-contact Sunpower modules wordt een bodem stroom afnameprijs van 12 dollarcent/kWh genoemd (power purchase agreement, PPA, met het grote Californische energiebedrijf PG&E)! Prijs"breker" lijkt echter toch het met First Solar modules te realiseren Blythe project in California te gaan worden, wat volgens Photon in oktober van dit jaar aan het net zou moeten gaan. Afname van de stroom (PPA) door Southern California Edison volgens Photon voor minder dan ... 9,7 dollarcent/kWh. Waarmee de kostbare zonnestroom kilowattuurtjes van dat project dus al vet onder de "gasturbine marktprijs" verkocht zouden gaan worden! Dat 7,5 MWp project zou, het zal u niet verbazen, wel eens uitgebreid kunnen gaan worden naar 21 MWp... (approval door CPUC vindt u hier).

En om terug te keren naar die "gouden" installatie in El Dorado, nabij Boulder City in Nevada: marktanalist Bachman van Pacific Crest Securities is ervan overtuigd dat de kosten daarvan nog veel lager zijn dan wordt gesuggereerd door de zegsman van exploitant Sempra. Hij komt in zijn analyses op een installatieprijs voor de 167.000 modules van slechts 2,47 Euro/Wp (vergelijk met het pas eind vorig jaar opgeleverde Waldpolenz in Oost Duitsland: 3,25 Euro/Wp, onder lucratieve Duitse feed-in condities) volgens Photon en, volgens Greentech Media, al op een verbijsterende 7,5 dollarcent/kWh productiekosten van de zonnestroom output, zonder subsidie. Neerkomend op een flabbergasting 5,8 eurocent/kWh!!! Dat is concurrerend met kolencentrale stroom op deze (zonnige) lokatie (en: zonder koelwater problemen, vervuiling, etc...)! De aandelenkoersen van First Solar vlogen omhoog sinds Bachman die uitspraken deed.

Uiteraard zijn er wel wat kanttekeningen te maken bij de claims van Bachman (die First Solar als het enige bedrijf ziet wat levensvatbare projecten zal kunnen leveren die direct met fossiele stroom kunnen wedijveren), zie daarvoor het Greentech bericht, dat is al van 16 december vorig jaar...

In ieder geval, tale telling is dat het Photon artikel besluit met een "confrontatie" van de getallen van Bachman met de persspreker van Sempra Generation. Deze weigert er op in te gaan, maar de CEO Michael Allman van deze zonnestroompark eigenaar heeft al in een interview uit zijn mond laten vallen dat er geen enkele andere centrale in de wereld is die voor zo weinig geld zonnestroom in deze hoeveelheden genereert. In LA Times van 5 januari 2009:

Me dunkt dat die opmerking boekdelen spreekt, nog versterkt door de plannen van Sempra Generation om dat Gouden Kalf genaamd El Dorado in de woestenij van Nevada te gaan uitbreiden naar 50 MWp. Er is dan nog ruimte voor nog eens 100 MWp...

Het mag duidelijk zijn: First Solar heeft in nauwe samenwerking met Sempra een ijzersterk concept in handen, waarmee ze reuzenschreden kunnen gaan zetten en de stroomsector in het zonrijke westen van de U.S.A. op zijn grondvesten kunnen laten schudden. Volgens het voorwoord in deze Photon zou er een bewezen Tellurium voorraad zijn om zo'n 20 GWp aan First Solar modules te kunnen maken. Hoe snel denkt u dat First Solar die hoeveelheid bereikt zou kunnen hebben?

*Greentech Media claimt dat bedoeld wordt: 12,6 Megawatt aan DC vermogen, maar dat lijkt vrij onwaarschijnlijk onder continu zonnige condities met een 10 MWp systeem, zelfs al zijn het CdTe modules.
**CPUC = California Public Utilities Commission, de lokale waakhond voor de energiemarkt.

Bron: Photon 3/2009 (März): pp. 30-31 (auteur: Garrett Hering) en eigen onderzoek

14 maart 2009: Giftige belangenstrijd? Reeds eerder aangekondigd, verscheen het artikel in het maart nummer van Photon met de soms nogal broeierige discussie over de extreem succesvolle CdTe dunnelaag modules van het Amerikaanse bedrijf First Solar. Waarmee het bedrijf recent het "1 Dollar A Watt" (productie) record heeft gebroken, en waarmee het bedrijf ook flink naar buiten is getreden. De onderneming groeit explosief en levert honderdduizenden modules af aan grote zonnestroom parken, afkomstig uit productielokaties in de Verenigde Staten, Duitsland, en een nieuwe lokatie in Maleisië. Dit alles blijkbaar tot ongenoegen van enkele branchegenoten...

In het artikel "Wie gefählich ist Cadmiumtellurid?" bleek een nogal heftige insteek van Frank Asbeck van een van de meest succesvolle Duitse kristallijne Si-technologie in de markt zettende PV-bedrijven, Solarworld, aan de woordenstrijd vooraf gegaan te zijn. Die had in een betoog voor, nota bene, de belangenorganisatie BSW, nogal fel uitgehaald naar de in eigen land door First Solar in enorme aantallen afgezette CdTe modules (meestal in PV parken van 1 tot enkele MWp, zie foto; de grootste tot nu toe: 40 MWp). Hij verwees daarbij naar een brand in een mesterij voor haantjes in Nottuln (Nordrhein-Westfalen) met een nagelneu, 300.000 Euro kostend CdTe PV-systeem op het dak wat in het brandende gebouw is gestort. Bij deze verwoestende brand kwamen ook 58.000 haantjes om het leven (zie nieuwsbericht met foto's in de Westälische Nachrichten van 3 januari 2008). En waarbij - naar Photon heeft uitgezocht - slechts 500 kg. van de in totaal 4,5 ton aan module schroot als zogenaamd "Sondermüll" ("problematisch bedrijfsafval") naar een speciale verbrandingsoven afgevoerd moest worden. Om onder gecontroleerde condities (diverse filters) thermisch vernietigd te worden, waarbij de slakken worden verglaasd ter voorkoming van potentiële uitloging van probleemstoffen in het milieu. Dat het daarbij niet specifiek ging om het feit dat er CdTe in dat afval zou zitten, maar vooral, vanwege de niet meer daarvan te scheiden kadavers en -restanten van de arme haantjes, werd er niet door Asbeck bij verteld. Overigens: er zit ongeveer 14 gram CdTe in elke module.

Photon gaat uitvoerig in op de - al dan niet vermeende - problemen rond de inzet van CdTe modules, raadpleegt daarbij de mening van verschillende professionals uit diverse geledingen, en relativeert de gepolariseerde stemming die vooral Asbeck heeft gecreëerd. Daarbij fijntjes wijzend op het feit dat Asbeck natuurlijk nogal wat boter op de hoofd heeft omdat First Solar met hun steeds goedkoper geproduceerde modules het marktaandeel van de nog steeds overmatig dominante Si-gebaseerde sector aanvreet. Een situatie die de kristallijne silicium cellen en module fabrikanten nog niet eerder in zo'n stevige mate hebben meegemaakt. Photon suggereert daarbij dat Asbeck dus voorzichtig zou moeten zijn om met pek en veren naar zijn goedkoper werkende concurrent te smijten, zeker als de bedekte beschuldigingen niet door de harde feiten worden ondersteund. Photon schetst in het artikel met een vette knipoog naar mogelijke "geknakte trots" van de vaak als ijdel geziene Asbeck in het verleden.

^^^ Kleinaitingen NO CdTe zonnestroompark vanuit een Hochsitz vergelijkbaar met het exemplaar achter de installatie (bij slecht weer). Gelegen zuidelijk van Königsbrunn bij Augsburg, noordelijk van een grote luchtmacht basis op de westelijke oever van de alhier in meerdere secties gestuwde Lech (Bayern). Vermoedelijk 5,6 MWp aan First Solar modules in een "Freiflächen Anlage" vlak bij een rioolwater zuiveringsinstallatie. Foto gemaakt tijdens de Mega PV Radtour van Polder PV in 2008, vlak voor Intersolar 2008.

Photon geeft zowel de voor als nadelen goed aan in het gebalanceerde artikel. Cadmium is zonder meer zwaar giftig, Tellurium idem dito, en dat wordt ook helemaal niet bestreden door First Solar. CdTe, de werkzame "absorber laag" in de goed gesealde FS modules, is echter een zeer stabiele verbinding die niet in aanraking komt met de lucht. First Solar heeft als een van de eersten in de branche, mede onder druk van het BMU (Duitse VROM), een geavanceerd recycling systeem opgezet (iedereen die een kapotte First Solar module heeft, kan die op laten halen ter recycling). Uit het artikel blijkt dat van de recycling straat bij First Solar (vooralsnog vooral draaiend op uitval uit de reguliere productie en reclamatie exemplaren) er maar liefst 90% van het glas (het gaat om dubbel-laminaat modules), en zelfs 95% van het CdTe teruggewonnen kan worden. First Solar slaat voorlopig de teruggewonnen "koek" onder gecontroleerde condities op, omdat, zo blijkt ook, Tellurium bepaald geen veel voorkomend metaal is, en de prijs ervoor op de wereldmarkt is geëxplodeerd (van 13 dollar/kg in 2004 naar 215 dollar/kg in 2008, zie het USGS Tellurium document voor 2009, pdf).

En daarmee komen we aan de zeer interessante conclusie van Photon, die ook op unieke, nuchtere wijze door de hoofdredacteur van het tijdschrift, Anne Kreutzmann, in haar redactionele commentaar werd verwoord. First Solar mag dan wel extreem succesvol zijn met het omlaag krijgen van de huidige productiekosten voor zonnepanelen, en dus ook: de uiteindelijke kilowatturen die met een First Solar installatie worden geproduceerd. Een extreem belangrijk signaal aan de politiek dat zonnestroom een volwaardige technologie is die op economisch vlak een doorslaggevende rol in de energievoorziening zal gaan krijgen (en dus: op alle fronten gestimuleerd zal moeten blijven worden). De politieke "boodschap" van First Solar zal dus beslist ook binnen de eigen sector hoog geschat en gewaardeerd dienen te worden. Echter, vanwege de vooralsnog aangenomen relatieve schaarste van het essentiële Tellurium (volgens Photon ongeveer twee maal zo veel als de goud voorraden in de aardkorst), zal een op grotendeels CdTe gebaseerde PV industrie uiteindelijk beslist niet "een wereldmarkt" kunnen gaan bedienen. Daarvoor zijn op ruim voorradige grondstoffen gebaseerde productie technologieën gewenst.

Laat nou net die in het artikel terecht enigzins op zijn plaats gezette meneer Asbeck van Solarworld met zijn op basis van het ruim voorhanden zijnde silicium gemaakte spul midden in dat lucratieve marktsegment van de business zitten. En dus de "toekomst technologie voor de langere termijn" in handen te hebben... Het cirkeltje is dus weer rond, beide partijen hebben "gelijk", en wat mij betreft moeten de heren Ahearn (CEO First Solar) en Asbeck (CEO Solarworld) binnenkort maar eens een biertje gaan pakken in een Bayerische Kneipe en het literglas op elkaar gaan heffen. Het lukte Photon namelijk niet om voor het artikel de beide kemphanen bij elkaar te krijgen en tot een zakelijke uitwisseling van argumenten te komen. Ze krijgen binnenkort een mooie kans: Intersolar 2009 komt er weer aan, in München (27-29 mei). In het hart van die freundliche Duitse deelstaat waar de PV-industrie het al voor elkaar heeft gebokst dat de stroommix daar al rond de 2% uit pure zonnestroom bestaat. Of die nou uit kristallijne of uit CdTe modules komt. Ik wens de beide heren een goede, vriendschappelijke dronk toe. "Zum Wohl"! ...

Bron: Photon 3/2009 (März): pp. 3 (redactioneel commentaar van Anne Kreuzmann), 52-59 (uitgebreid artikel van Dominik Sollmann en Christoph Podewils). Indien u een kopie van het artikel wilt, neem dan contact met met op.

12 maart 2009: Oproep ondertekening FEED-IN actie Nederland. Ik had hier uiteraard al eerder aandacht aan besteed (23 resp. 28 oktober 2008), maar het wordt nu nog belangrijker. Want: Hermann Scheer, de Godfather van Hernieuwbare Energie en een van de belangrijkste initiatoren van het vermaarde Erneuerbare Energien Gesetz ter bevordering van decentrale opwekking van superschone stroom, gaat 18 maart a.s., een dag na zijn bijdrage op het NRC Forum in de Beurs van Berlage, met Minister Maria van der Hoeven van EZ praten.

De organisatoren van de al geruime tijd lopende Feed-in actie (het naar Nederland trachten te halen van de essentie van het Duitse EEG), willen dan zoveel mogelijk handtekeningen gaan aanbieden aan de Minister om druk op de ketel te zetten en eindelijk eens een goed systeem te gaan implementeren wat laagdrempelig en niet bureaucratisch is. En, het aller, aller, allerbelangrijkste: wat compleet anders wordt gefinancierd, buiten de extreem politiek gevoelige Staatsbegroting om (opslag op de kWh prijs, door alle kWh afnemers, bedrijven inclusief behalve de grootste zuipers, te betalen, dus ook groene stroom afnemers en producenten met rest consumptie).

Mocht u nog niet ondertekend hebben, doe dat dan s.v.p. alsnog. Degenen die in mijn mail-lijst voor de sporadisch verschijnende "nieuwsbrief" staan, hebben reeds bericht gehad (Polderkolder #22).

Hieronder de integrale tekst van de e-mail van iNSnet en co-organisatoren (vreemd genoeg staat het WNF er niet meer bij, wel WISE):

Gaarne ondertekenen, dus. Toen ik net keek (plm. 23h30) waren er reeds ... 9.000 (!) handtekeningen (NB: tijdens versturen e-mail gisternacht nog 6.999!!!). Dat moeten d'r makkelijk ver over de tienduizend kunnen worden, is mijn inschatting. Belangrijk: gaarne deze oproep doorsturen naar al uw bekenden en familie. Power to the People!

Met hartelijke dank, ook namens de organisatoren!

10 maart 2009: 2009 Jaar van de Waarheid? Er gebeuren waanzinnige dingen in het PV "wereldje". Er lijkt een gigantische stortvloed aan silicium aan te komen, zowel "solar grade silicium" (hoe zuiverder, hoe hoger het te behalen cel- en dus ook module rendement), als "upgraded metallurgical silicium" (UMG, geeft lager celrendement, doch is veel goedkoper te produceren). De Chinezen bouwen zich helemaal suf aan productiecapaciteiten, foto's van uit de grond gestampte productielocaties schenen overal te worden getoond op de 7e door Photon georganiseerde "Solar Silicon Conference" in München. En de industrie analisten? Ze bekijken de ontwikkelingen met zeer gemengde gevoelens, roepen hosanna (Rogol van Photon Consulting) of fronsen de wenkbrauwen diep en vrezen een gigantisch gat tussen aanbod en reëele vraag van al dat mooie spul (Richard Winegarner van Sage Concepts).

Wie het weet, mag het zeggen, het komende jaar. Overleven alleen de allersterksten, de allergrootsten, de allerslimsten, en/of de niche spelers in de markt? Met als niet bepaald geringe kanttekening: en hoe verhoudt zich dat allemaal tot de algemene economische malaise, de druk op de financiële markten, en nog zo wat crisisjes? Koffiedik, koffiedik, en nog eens: koffiedik. In dat opzicht wordt 2009 inderdaad "een byzonder interessant jaar"...

Voor wie het Duits machtig is (Was u dat nou nog niet? Hoogste tijd voor een stoomcursus!):

http://www.photon.de/news_archiv/details.aspx?cat=News_Archiv&sub=Forschung_Technik&pub=1&parent=1566

http://www.ldksolar.com/progress%20pic.html (one of many, wel een van de grootste: progressie 15.000 ton Si plant van Chinese reus LDK, volgens eigen zeggen reeds voor 80% gereed...)
http://www.photonconsulting.com/the_true_cost_of_solar_power_race_to_1w.php (Engelstalig: nieuwste publicatie van Photon Consulting, het gaat maar door. Full executive summary beschikbaar op de site. "Op naar de $ 1/Wp, ook voor kristallijn Si, in 2012"...)

10 maart 2009: "Citaten van de week" duikelen over elkaar heen... Ik had er al een paar genoemd (zie o.a. Vermeend's bijdrage), en dat is ook niet vreemd. De mondiale economische malaise en de diverse energiecrisissen verdiepen zich, onder druk wordt alles vloeibaar. En: de leukste, beeldende uitspraken kom je tegen in onzekere tijden. Vaak afkomstig van mensen die reeds lang of iets korter geleden "het licht" hebben gezien, hun mouwen hebben opgestroopt, en zonder staatsbemoeienis of hulp van buitenaf, volledig zelfstandig actie hebben ondernomen.

Deze maal een hele leuke van een actief e-mailer aan Polder PV die een gigantisch duurzaam offensief in eigen huis heeft ondernomen en binnenkort nog een tandje bij gaat zetten. Let wel: buiten de SDE om...

Driewerf: Hoezee!

10 maart 2009: Ook een goed stuk van Cramer... Toegegeven, mevrouw Cramer van VROM komt regelmatig slecht over in de media. Een ernstige makke voor een bewindsvrouwe die juist in crisistijd investeringen zou willen "opwekken" in meer duurzaamheid en als "inspiratiebron" gezien zou moeten worden. Mevrouw Cramer, vaak beschimpt, is echter absoluut niet op haar achterhoofd gevallen. Ze heeft net een stuk in Trouw gepubliceerd (herpublicatie op de PvdA site, zie link onderaan) wat er niet om liegt.

Ze legt daar een stel vingers op de zere plek: door de ernstige recessie en het daar direct mee verbonden flink dalend energieverbruik (van een collega hoorde ik dat er een hoogoven is uitgezet in IJmuiden, een tale-telling en unieke gebeurtenis...), lijkt het of we "opeens" aan kabinetsdoelstellingen gaan voldoen op het vlak van het "aandeel duurzame energie in de totale vraag". De verwachting is natuurlijk dat het "aandeel" (percentage) zal gaan toenemen in recessietijd, omdat de duurzame energie opwekkende installaties (met name windturbines, AVI's reken ik echter niet tot "hernieuwbare" bronnen) natuurlijk gewoon door blijven draaien, terwijl de totale energieconsumptie zal afnemen. Dat lijkt natuurlijk hartstikke mooi, maar dat effect (lees: Pure Pennenlikkers Logica) heeft natuurlijk geen moer te maken met een progressieve ontwikkeling van duurzaamheid. Waarom niet? Omdat, zodra de economie weer "aantrekt", dat scharrige deel duurzaam in onze huidige "mix" (waarin bijna 16% import "duurzaam"...) als sneeuw voor de zon gaat verdwijnen door de hoogstwaarschijnlijk weer fors aantrekkende energievraag. En dan zijn we nog veel verder van huis. Want dan gaan we ons weer helemaal kapot betalen aan steeds duurder wordende olie (uit het buitenland), gas (steeds meer afhankelijkheid van stalinistische kwaliteit), en nog meer belachelijk goedkope import van loze groencertificaten van al decennia bestaande, doch nooit met name genoemde Scandinavische waterkracht centrales...

De boodschap: massaal en structureel inzetten op investeringen in duurzame energie en, vooral, energiebesparing (de goedkoopste vorm van "hernieuwbare energie"), zodat we straks veel sterker uit de crisis zullen komen dan we er megafossiel verslaafd en middeleeuws achterlijk in zijn gegleden...

Wel even een opmerking over een cruciaal detail in het fraaie betoog van mevrouw Cramer, over de volgens haar mogelijk kwalijke gevolgen van de momenteel veel te lage olieprijzen:

Ik weet niet wat mevrouw Cramer onder "energiegiganten" verstaat, maar met zonnepanelen hebben de meeste energieholdings (met name in Nederland) de laatste jaren vrijwel niets op structureel niveau gedaan, enkele eenzame showprojectjes en geflopte EPR/EPA/MAP initiatieven daargelaten. Die, zodra de staats-subsidiestekker uit het stopcontact werd getrokken, direct werden kaltgestellt door deze opportunisten. Hoezo, "duurzaam" beleid? De grotendeels in Duitsland, Japan, China en U.S.A. uit de klei getrokken PV-industrie is voor het allergrootste deel opgebouwd door van de "energiegiganten" onafhankelijke bedrijven, en dat moet vooral zo blijven. Want daarmee wordt een werkelijke energierevolutie afgedwongen, en wordt de absurd dominante positie van die klassieke holdings daadwerkelijk aangepakt en ondergraven. Dat gaat beslist niet gebeuren als die PV-branche structureel onderdeel zou zijn (of worden) van de aan fossielen en atomen verslaafde klassieke sector. Dat is vragen om moeilijkheden. Want, zoals Hermann Scheer reeds talloze malen (laatst nog tijdens het WISE jubileumfeest) heeft aangegeven: die "klassieke sector" zal een sterke progressie van niet door hen te controleren decentrale opwekking van energie juist te vuur en te zwaard bestrijden omdat het op afzienbare termijn hun ondergang is. Ze hebben geen enkel belang bij massaal geïmplementeerde decentrale opwekking.

Grote energiebedrijven zijn en blijven rasopportunisten op het vlak van hernieuwbare energie, zie bijvoorbeeld de extreem dubieuze (ook nog eens prijzige) "aanbieding" van totaal onbekende moduultjes met een gezien het marktaanbod belachelijk laag nominaal vermogen (meteen je hele dak vol...) uit China van de NUON holding tijdens de vorige SDE ronde (zie berichten van 26 maart 2008 resp. 6 november 2008). Delta, wat net het volledige aandelenpakket afgezien van het ontslagen management van Solland Solar van co-investeerder Sunergy heeft overgenomen (en eigenaar Benno Wiersma ook heeft afgekocht en naar huis heeft gestuurd), heeft de wurggreep op "onze" enige zonnecellen bakker nog verder verstevigd. En gaat natuurlijk beslist niet hun nucleaire fetisj opgeven om decentrale opwekking van elektriciteit in Nederland met "goedkope" zonnepanelen van eigen bodem heftig te gaan zitten bevorderen. De overgrote bulk van de productie van Solland gaat sowieso naar het lucatieve buitenland, nauwelijks een op de grens geproduceerde zonnecel zal op een Nederlands dak belanden. Ze zijn niet op hun achterhoofd gevallen, bij de touwtjes-trekkers in Zeeland!

In Nederland zul je geen PG&E's tegenkomen met serieuze te realiseren plannen voor zonnestroom centrales van honderden megawattpieken. Laat staan dat er hier zelfs een megawattpiek parkje gerealiseerd zal (of gezien de verschrikkelijke caps en restricties in de SDE regeling) kan gaan worden. Als mevrouw Cramer dat echt wil, zoals ze lijkt te suggereren, moet ze het Ministerie van EZ direct inlijven, de ambtenaren daar ontslaan, en de door haar PvdA collega Vermeend in het bericht hieronder geschetste "Green New Deal" (SDT) gaan uitvoeren!

Verder een zeer lezenswaardig en goed getroffen stuk van mevrouw Cramer:

http://www.pvda.nl/renderer.do/ ... pageId/200006510/instanceId/37907/

9 maart 2009: Olie op het vuur: duurzaam SDT pleidooi van Vermeend. In een zeer forse "zienswijze" op de reparatie van onze voortsukkelende, energie vretende, extreem onduurzame en de afgrond in glijdende fossiele economie, heeft voormalig staatssecretaris van Financiën, Willem Vermeend (ook bekend van zijn recente zonnestroompark plannen), weer eens heftig uitgehaald. Hij doet daarbij zijn vette duit in het zakje hoe onze "economie" uit het slop gehaald zou moeten worden, daarbij enkele sneren naar het tot nu toe gevoerde "kabinetsbeleid" neerzettend.

Het meest opmerkelijk in zijn - gezien de crisis situatie terecht - forse stuk op de Telegraaf site, genaamd "Uit de crisis met groen, kennis en innovatie": paragraaf 10 uit zijn SDT crisisjaren pakket, over een hernieuwbare energie revolutie in Nederland. SDT staat bij Vermeend voor: Snel, Doeltreffend, en Tijdelijk...

U kunt ze ook onder "het citaat van de week" inboeken, wat Polder PV betreft...:

Zo, dat is een zoveelste schot voor open doel. Wie kopt hem in? Ik ben weer zeer benieuwd op welke arrogante wijze deze bloedserieuze proefballonnen van financieel specialist Vermeend voor overname van het Duitse EEG (lees s.v.p. ook het hele stuk) door de beleidsambtenaren van Economische Zaken (of misschien wel door ex-Shell man Minister Bos van Financiën) afgeserveerd zullen gaan worden...

Conclusie: geen es-dee-ee, maar es-dee-tee met ee-ee-gee!!!

Noot: ik ben het overigens beslist niet eens met het voor 50% (in "crisisjaren 2009 en 2010") aftrekbaar van de inkomstenbelasting maken van de implementatie van "slimme meters" (Vermeend's SDT punt 7), want daarvan is (a) volstrekt onbewezen dat die dingen massaal energiebesparing zullen genereren, en (b) die dingen worden helemaal nooit het eigendom van de woning eigenaar, laat staan van de huurder... (we kunnen het niet op alle fronten met elkaar eens zijn, natuurlijk)

http://www.telegraaf.nl/binnenland/3426007/__Uit_de_crisis_met_groen__kennis_en_innovatie__.html?p=5,1

9 maart 2009: Overboeking van SenterNovem: het uitbetalen is begonnen. Van een reeds van meet af aan niet aflatende SDE terriër kreeg ik het langverwachte bericht dat deze eind februari eindelijk eens wat geld van SenterNovem overgemaakt had gekregen voor het "SDE beschikte" PV systeem. Nog niet duidelijk was echter, waar dat geld dan wel voor bedoeld was. Dat bleek pas later, toen de zonnestroom opwekker een brief met bijlage kreeg van de subsidiefabriek. En daaruit bleek al snel dat het om voorschotten voor 2009 ging. Over een uitkering van geld over de fysiek geregistreerde bruto productie in 2008 echter geen woord...

Polder PV ontving de twee stukken, bekeek ze goed, en heeft voor u zijn commentaar wederom op een nieuwe SDE pagina gezet. De negende alweer...: