ontwikkelingen
"oud" |
meten=weten |
|
Nieuws P.V. pagina 27meest recente bericht boven 13 februari 2008 - 11 maart 2008 Voor belangrijke "highlights" voor ons PV-systeem, zie pagina nieuws_PVJSS22.htm11 maart 2008: De politieke "stemming". 15h50 Vandaag werd er vanaf een uur of 15h15, na het vragenuurtje en de "Regeling van werkzaamheden", in de Tweede Kamer gestemd over, o.a., moties die zijn ingebracht over de bureaucratische SDE-regeling (die al in de Staatscourant is gepubliceerd). Mogelijk voor zonne-energie belangrijke moties en/of de financiering (in de ongewisse toekomst, kunt u dit en volgend jaar echt vergeten) dan wel de mogelijke politieke invloed op de praktische uitvoering van de SDE (lees: het gedraai aan de knoppen door EZ ambtenaren) heb ik rood gemarkeerd: Stemmingen over: moties ingediend bij het VAO Stimuleringsregeling duurzame energieproductie De Voorzitter: dhr. Jansen wenst zijn moties op stuk nrs. 13 en 15 te wijzigen. De gewijzigde moties zijn reeds rondgedeeld. Ik neem aan dat wij daar nu over kunnen stemmen. * 31 239,
nr. 11: de motie-Duyvendak over verhoging
van de energiebelasting voor elektriciteit
ten behoeve van het SDE-budget VERWORPEN NB: Neppérus (VVD) gaf vlak voor de moties een zgn. "stemverklaring" m.b.t. de voor haar "sympathieke" nummers 16 en 17, waarvoor volgens haar fractie (VVD) echter niet gebleken was dat de heer Samsom financiële dekking kon garanderen, en dat daarom haar fractie tegen deze moties zou stemmen. Fouten voorbehouden, gelieve u voor de genotuleerde stemmingen te vervoegen op de pagina stemmingsuitslagen op de Tweede Kamer site s.v.p.!! Commentaar
PPV vóór de stemming Commentaar
PPV ná de stemming Het gevolg zal klip en klaar zijn: Nederland heeft definitief de aansluiting bij de voorlopers in Europa verloren en zal, bij vol politiek bewustzijn, nog dieper wegzinken in de weke poldermoeras bodem, doortrokken van CO2 rijke fossielen, en wellicht over tien jaar doorspekt met extra veel hard stralende atoompjes... Daar kunnen de aangenomen moties 13 (politiek zou zich mogen blijven bemoeien met de talloze ingreepmogelijkheden van de EZ bureaucraten in de SDE regeling, wat dat dan ook waard zal blijken te zijn in de praktijk), 15 ("restafval" en GFT stromen omzetten in duurzame energie met SDE subsidie), 16 (groen gas tenzij financiering van Samsom rond komt), en 17 (aansluiting windparken op nationaal net taak van netbeheerders, idem) echt helemaal niets aan afdoen. De meest verrassende uitkomst, die de heer Marchie van Voorthuysen van GEZEN zeer goed zal doen, is de aangenomen slot-motie numero 20, (BIG surprise!) die CSP in het Middellandse Zeegebied zou moeten gaan bevorderen. Al is nog volstrekt onduidelijk hoe dat dan "via de SDE" geregeld zou moeten gaan worden. Transportkosten van in de Sahara geproduceerde CSP stroom naar Nederland straks op de weerloze eindverbruikers gaan verhalen in de vorm van vette vastrechten die ik, als decentraal opwekker van zonnestroom van eigen dak, wellicht ook zal moeten gaan betalen??? Over my DEAD body! Dat doen ze maar als opslag over de kWh prijs, want dan is de "pijn" voor decentrale opwekkers met een laag restverbruik tenminste naar rato veel kleiner en rechtvaardiger. Een kWh opslag, dus, net zoals voor ALLE feed-in voor duurzame elektriciteit zou dienen te geschieden. En niets anders! De (originele) moties vindt u onder het betreffende dossiernummer 31239 op Parlando (uitgebreid zoeken). De hoopgevende, doch afgestemde motie (14) van Paulus, zoals hij op Parlando te vinden is (mogelijk dus niet letterlijk het uiteindelijk ingediende exemplaar):
Pech gehabt, zouden de Duitsers wellicht zeggen. Let trouwens ook op dat via het EEG uitsluitend duurzame elektriciteit (dus niet het enigzins misleidende "energie") wordt gefinancierd in Duitsland, er is voor warmte nu bijvoorbeeld zeer grondige nieuwe wetgeving in voorbereiding die ook buiten de Staatsbegroting wordt gefinancierd, en wel uit de inkomsten uit de emissierechtenhandel... Voor de financiering van duurzame elektriciteit in Nederland is het afstemmen van de motie van Paulus Jansen mogelijk een catastrofe... http://www.tweedekamer.nl/vergaderingen/plenaire_vergaderingen/stemmingslijsten/index.js 10 maart 2008: Intrigant Polder PV... Grappig. Sinds kort is het mogelijk om op de Solarserver (productie data website van Lothar Beer met meer dan 1.700 PV systemen in met name Duitsland e.a. landen) je als "linkpartner" op te geven. Via de banner op mijn homepage kom je op de Solarserver, er wordt een "hit" geteld, en op de linklijst van de Solarserver (waar je je voor moet inschrijven) komt jouw website dan iets gunstiger te staan. Blijkbaar is deze functie nog zo nieuw, dat een "illegale buitenlander" genaamd Polder PV op deze zeer Duitse website zonder inburgeringscursus gedaan te hebben (ze hebben vooralsnog geen partij Verdonk, daar) al een paar dagen op numero uno in de linklijst staat... Dat zal neem ik aan niet lang meer gaan duren voordat dat irritantje polderventje door enkele grundlich Deutsche Linkpartner van het scherm geschopt zal zijn. Anders zijn ze geen knip voor de neus waard... http://www.sonnenertrag.de/linkpartner/alle.php 10 maart 2008: PV-systeem aanbiedingen beginnen beetje "los" te komen. Het was uiteraard te verwachten dat, ondanks de onwaarschijnlijke SDE regeling voor zonnestroom, de markt zou gaan reageren. De eerste pakketten met aanbiedingen beginnen op diverse sites zichtbaar te worden, al verbaast het me wel dat het niet hard gaat (zou het iets met de toestanden rond de SDE te maken hebben?). Ik ga u beslist niet "adviseren", laat dat duidelijk wezen. U zult zelf zo kritisch mogelijk moeten gaan vergelijken, wikken en wegen, kleine lettertjes lezen, en u goed inlezen. Let wel op o.a. de volgende zaken:
Enkele aanbieders, er zijn er niet veel meer over. Niet uitputtend en alfabetisch... http://www.beldezon.nl/winkel/index.html 2
typen zonnepanelen bij BeldeZon En vast nog wel meer aanbieders. Kijk op de TopSolar50, of in de leden lijst van branche organisatie Holland Solar. Of, als het aanbod u niet bevalt, kijk eens over de grens. Genoeg aanbieders, daar... Wel goed op transportkosten en montage arbeid letten. Die kunnen fors oplopen als u iemand uit Vlaanderen laat overkomen, als die er al tijd voor heeft gezien de florerende booming eigen markt... Wees s.v.p. kritisch en alert. Goedkoop = duurkoop. Een "onwaarschijnlijke aanbieding" is en blijft een onwaarschijnlijke aanbieding. Zeker in zonnestroomland... 9 maart 2008: En ook al SDE info in ... Drachten (Friesland). Uiteraard is het ver reizen vanuit Friesland naar Utrecht. Dus heeft de WZF zelf een informatieavond georganiseerd voor de altijd bereidwillige Friezen met grote zuid-georiënteerde daken waar vast nog wel 3,5 kWp (max.) bij "kan". Zie hun oproep:
Zie ook: info vanuit energie holding Delta in Goes op 14-16 maart (bericht hieronder, er gaan trouwens merkwaardige verhalen rond over de plannen van Delta...), en, de "nationale" voorlichting door SenterNovem zelf in Utrecht op 27 maart.
8 maart 2008: Info Delta aanbieding zonnepaneel actie. Van de website van Delta. Zie de link:
Let op: volgens Nieuwsblad Stromen zou het om een of ander vage lease-constructie gaan. Als u iets dergelijks van plan bent in die richting (volgens mijn info: alleen voor Zeeuwen die klant zijn bij Delta!), laat dan geen spaan heel van vage toezeggingen, maar eis dat ALLE info op tafel komt. Daar heeft u recht op. Dus: Hoe gaat er exact gerekend worden, waar zou u "recht" op hebben, wat zijn uw "plichten", wat houden de kleine lettertjes in het te ondertekenen contract allemaal in, en hoe transparant is die hele aanbieding opgezet? Komt u bijvoorbeeld elk jaar precies te weten wat er voor het (jaarlijks vast te stellen) correctiebedrag gerekend wordt, wat zijn de meterkosten, hoe wordt de combinatie saldering en SDE subsidie voor u zichtbaar gemaakt, hoe is de groencertificaten regeling opgezet, komt er nog een stukje emissierechtenhandel bij, etc., etc.). Allemaal relevant om zelf een goed inzicht te krijgen in hoe de kosten en baten tussen de aanbieder (Delta) en de leaser (u) verdeeld worden... Let op dat u waarschijnlijk voor mogelijk 15 jaar zo'n overeenkomst aangaat. A tricky one. Zeker met een grote energie leverancier, onderdeel van een holding die mede-exploitant is van Nederland's enige kerncentrale, en die niet onder stoelen of banken steekt dat er best wel minimaal eentje bij mag komen... It's your choice. In de kleine zonnestroom markt in Nederland hebben we niet al te beste ervaringen met "lease"-achtige constructies, zeker niet m.b.t. dure zonnestroom systemen. U bent gewaarschuwd. http://www.delta.nl/web/show/id=106205 7 maart 2008: Forse kosten voor kabelverlenging productiemeter. Van een profi kreeg ik een grove schatting te horen over de meerkosten die u kwijt bent voor (AC-) kabelverlenging omdat een productiemeter (af te lezen door de netbeheerder) in de meterkast moet hangen. Zie de SenterNovem FAQ pagina, antwoord vraag (7), punt (10). Let wel: elke situatie is anders, dus wellicht valt het in uw geval wel mee... 7 maart 2008: Duitse aandacht voor Nederlandse SDE... Een paar weken geleden werd ik gebeld. Tot mijn stomme verbazing bleek het Christoph Podewils van het Duitse zonnestroom vakblad Photon te zijn (die ik nog nooit had gezien, gesproken, of gemaild). Hij was zeer geïnteresseerd in mijn mening over het (toen nog niet uitgekristalliseerde) SDE regime. U snapt waarschijnlijk wel dat ik die "mening" niet onder stoelen of banken heb gestoken. Uiteraard wel met de bekende argumenten omkleed. Het resultaat van deze trouwens uitmuntend Nederlands sprekende journalist (namelijk met een NL moeder...) mag er wezen. Ik geef hiernaast een (niet leesbare) screendump van het artikel. Ik ben nog in onderhandeling over evt. herpublicatie. Geen garantie of dat mogelijk is, anders zal ik het wel kort inhoudelijk bespreken als dat eenmaal duidelijk is. Er staat in ieder geval een kostelijke foto van een heel bekende reclamevrouw in dat artikel. Geinig. Duitse humor, dat mag ik graag zien... De titel van dat stuk: "56 Cent, 15 Jahre lang - aber ... Die Niederlande fördern erstmals die Einspeisung von Solarstrom - in homöopathischen Dosen"... Vertaling volgt nog. Voor de kenners: ik neem aan dat ik daar een glimlach zie verschijnen? © Photon Das Solarstrom-Magazin 3/2008 (März 2008): p. 16 7 maart 2008: Sonnenertrag < 1 kWp bereikbaar! Van Lothar Beer, van de Sonnenertrag website met ruim 1.700 PV-installaties, kreeg ik het volgende geweldige bericht:
Lothar zegt hier met nadruk dat alle PV-systemen die kleiner zijn dan 1 kilowattpiek óók in der Sonnenertrag opgenomen kunnen worden. Mits u natuurlijk ook de maandelijkse elektriciteitsproductie van dat systeem nauwkeurig bijhoudt (kWh), en die ook daadwerkelijk zult gaan invoeren. Anders heeft het geen zin. Disziplin muss sein! Ook heeft Lothar het keuzemenu in het Nederlands laten opnemen (zie link), waarvoor complimenten! Dus, mede metende PV-Nederlanders: invoeren die hap, s.v.p., zodat we een wat duidelijker beeld krijgen van de opbrengsten per provincie, en voor ons hele land in vergelijking met de andere landen die reeds zijn opgenomen. Met hartelijk dank aan Lothar Beer en Peter Wagner! NB: omdat het een internationale (vooralsnog zwaar op Duitstalige landen leunende) database betreft, gelieve te trachten uw gegevens in het Duits, of, als u dat niet machtig bent, in ieder geval in het Engels in te geven s.v.p. Zodat ook buitenlanders er mogelijk nog kaas van kunnen maken. Lijstje met NL installaties. Banner van Polder PV voor Sonnenertrag:
http://www.sonnenertrag.eu/?lang=nl 6 maart 2008: Schott gaat vet uitpakken in The States. Het bekende glasconcern Schott, groot geworden met (o.a.) zonne-energie technologie in Duitsland (o.a. glas voor PV-modules, diverse innovatieve productieprocessen voor zonnecellen), en hard groeiend op het vlak van de vacuumbuis technologie voor de zeer lukratieve exportmarkt voor de Concentrating Solar Power centrales, gaat een byzonder complex bouwen in de zeer zonnige Amerikaanse staat New Mexico. Op 3 maart gingen de eerste spades in de grond voor de bouw van een gecombineerde fabriek waarin zowel vacuum buizen voor de CSP centrales geproduceerd gaan worden (er zijn ambitieuze plannen voor grootschalige CSP projecten in het zonnige zuidwesten van de U.S.A.) maar, ook gaan er in dit complex zonnestroompanelen voor de PV-industrie geproduceerd worden. Dat is een unieke combinatie waarvan Polder PV best wel een beetje warm wordt. Er zijn namelijk in het recente verleden nogal opvallend harde "uitspraken" over en weer geweest tussen vertegenwoordigers en voorstanders van de twee hard groeiende dan wel veel potentie hebbende zonne-energie technologieën. En die waren niet altijd "constructief" te noemen, of ze kwamen op het verkeerde moment op een ongelukkige plaats. Het mag duidelijk zijn dat "we" alleen gezamenlijk optrekkend het hoofd kunnen bieden aan het geweld van de van fossielen en atomen druipende oligogarchen die de wereld nog steeds in een heilloze wurggreep houden en die de mondiale economieën bakken met zinloos uitgegeven geld kost. Dat is nergens voor nodig, dus dient er gezamenlijk opgetrokken te worden. Schott mag wat mij betreft palmares in de verentooi gestoken krijgen voor dit byzondere, mogelijk de banden tussen de twee zonne-energie werelden versterkende project. Schott Solar, Inc. was eind 2006 nog in een kritische periode door de dreigende verkoop van hun marketing en sales office in Roseville, Massachusetts, vanwege structurele tekorten aan (contracten voor) silicium...
Enkele project data:
Het begint er naar uit te zien dat Amerika steeds meer "los" komt met de productie van diverse soorten zonne-energie apparatuur (en andere duurzame energie technologieën, uiteraard), in dit geval in een unieke, gecombineerde productiefaciliteit. Hetgeen uiteraard een zeer goede zaak is, want het land heeft een gigantische inhaalslag te maken en kan voor behoorlijk wat innovatie"druk" zorgen als ze echt helemaal "los gehen". Want het is natuurlijk wel een Duits moederbedrijf wat dit allemaal mogelijk heeft gemaakt. En daar mag de Duitse rood-groene (ex-) regering ook best wel een dikke veer voor in de kont steken, want die hebben die oh zo belangrijke thuismarkt voor o.a. Schott mogelijk gemaakt met het EEG, en met de talloze andere, ongelofelijk goed doordachte duurzame energie strategieën die ze tot bloei en tot een uitermate interessante export quote hebben gebracht. De export van die technologie levert ook in Duitsland bij de moederbedrijven heel veel geld op. Dat heet ook wel: slimme industriepolitiek. http://www.us.schott.com/english/news/press.html?NID=226&PHPSESSID=8evq91f2obhn8vv0hvk893iqm5 6 maart 2008: Alweer verbijsterend nieuws SDE "regeling"! De consument die niet verder leest dan zijn neus lang is, gaat vet door bureaucratenbagger genaaid worden als hij/zij van de SDE regeling "gebruik" wil gaan maken. Er is net een FAQ-lijstje gepubliceerd op de SenterNovem site (link). Het MEP drama krijgt gegarandeerd een SDE vervolg. That's for sure. Analyse op wederom een separate SDE pagina. Neem eerst een borrel voordat u die nieuwe SDE pagina gaat raadplegen... http://www.senternovem.nl/sde/veel_gestelde_vragen/zon_pv.asp
5 maart 2008: Aanpassing en updates OliNo SDE stuk. N.a.v. een discussie over mijn bijdragen n.a.v. het uitstekende "hoe gaat het in de praktijk" artikel van Juuk Slager (voorzitter van de Werkgroep Zonne-energie Fryslân) op de OliNo site, heb ik stukken herschreven en van updates voorzien over de SDE regeling voor zonnestroom. U vindt ze op de oude stek, als "geupdate" bijdragen (stand: 4 maart 2008) tussen en onder de reeds gepubliceerde reacties: http://www.olino.org/articles/2008/02/19/informatie-over-de-nieuwe-subsidieregeling-sde 5 maart 2008: De 3,5 kWp is nu officieel: Staatscourant! De SDE regeling is officieel gepubliceerd, en daarmee "wettelijk geldig". In Staatscourant nr. 44, van maandag 3 maart 2008, staan alle drie de Ministeriële Regelingen in hun volle "glorie" dicht op elkaar geprint vrolijk te wezen. Achtereenvolgens, op pp. 8-16:
Het allerbelangrijkste natuurlijk is: Is die verhoging van die 3 naar 3,5 kWp voor een onder de SDE regeling "te beschikken PV-installatie" nu wel opgenomen in de papierwinkel? En: hoe zit het dan met het budget? Dat vindt u in met name de eerstgenoemde "regeling" terug, vooral in het hieronder getoonde Artikel 12:
Dit "is" het dan, beste mensen. Voor minimaal 4 jaar, al zal elk jaar weer geknutseld worden aan correctiebedragen, nieuwe basisbedragen voor nieuwe systemen (per nieuw kalenderjaar), en Gaia mag weten wat er nog meer gevingerd zal gaan worden aan deze "Ministeriële Regelingen". Die expliciet bedoeld zijn om maximale "controle" uit te oefenen en de bureaucraten de gelegenheid zal geven om zaken continu naar hun hand te blijven zetten. Beter was blijkbaar niet te krijgen in ons van bureaucraten vergeven land. Mocht u geïnteresseerd zijn: de Staatscourant ligt in de meeste openbare bibliotheken. Voor wie in de buurt van Leiden komt: ik heb het volledig exemplaar van alle drie de "regelingen". U weet me vast wel te vinden als u daartoe "behoefte" voelt. U kunt, als u snel bent, de inhoud ook elektronisch bekijken (geen download mogelijkheid, helaas, en ook eerst inloggen, gratis): http://www.staatscourant.nl/staatscourant/ 5 maart 2008: 11 dekselse deksels op de SDE regeling. In een vlammende e-mail aan het bestuur van de Zonnestroom Producenten Vereniging en Diederik Samsom (PvdA, Tweede Kamer) beschreef de polderjongen hoe dichtgenaaid de SDE regeling (met name voor zonnestroom) zit, met 11 tot nu toe ontdekte stevige deksels ("caps") cq. ernstige restricties die de Nederlandse PV-markt voor vele jaren op slot dreigen te zetten. Het stuk is bijna integraal (begin is ietwat verminkt) opgenomen in de eerste Power to the People van dit jaar (2008/1) van de Z.P.V. Een licht aangepaste versie vindt u in de sectie gepubliceerde artikelen van Polder PV. Met daarin o.a. de nieuwe maximale nominale capaciteit van 3,5 i.p.v. 3 kWp, een vrijwel zinloze, magere "verruiming" die geen zoden aan de dijk zal zetten. En die dan ook als pure symboolpolitiek gezien moet worden: op het allerlaatste moment nog even een "cadeau'tje" tevoorschijn toveren om het gezicht te redden van het (niet meer zo ambitieuze) kabinet, wat zich voor de zoveelste maal door haar eigen bureaucraten heeft laten inpakken. Voor een eerder betoog over de dreigende "Lock-In" van de Nederlandse zonnestroom markt a.g.v. invoering van de SDE regeling, zie het betreffende stuk op de actuele SDE pagina (publ. datum 13 februari 2008). 3 maart 2008: Wel snel zijn, anders is het geld alweer op... Waar subsidiekraantjes worden opengedraaid, zijn sommigen er als de kippen bij. Nijmegen dreigt een aanzienlijk deel van de SDE subdie voor zonnestroom te gaan incasseren, nu er een georganiseerde actie aan lijkt te komen. Ergo: dat wordt haasten geblazen. Dit heet dan ook typisch "stop and go", "knipperlicht", dan wel "wipkip" beleid. Kraantje open, kraantje dicht. Veel succes met uw aanvraag. Ook niet zo netjes van een wethouder (van der Meer) om, al is het voor meer informatie, naar een commerciële site te verwijzen. Van een bekend aanbieder van zonnestroompanelen. Ik had wat meer zorgvuldigheid en neutraliteit van een wethouder verwacht... 3 maart 2008: En als u toch aan het schrijven bent... ... kunt u meteen door naar de "Aanvraagformulieren" pagina op de SenterNovem site, waar ongeveer 362 kilobyte (...) aan formulieren (7 stuks) geduldig op u staan te wachten tot u op de link drukt. Uiteraard niet allemaal van toepassing op zonnestroom producenten (onder de SDE) in spé, maar toch. Het belangrijkste formulier is natuurlijk het bovenste "Aanvraagformulier", slechts 14 pagina's lang, dus nog eventjes doorbijten. Jammer alleen weer dat SenterNovem er voor heeft gekozen om daar zeer kleurige pdf-documenten van te maken. Ik probeerde één bladzijde op mijn antieke Deskjet zwart-wit printertje uit, en ja hoor, dat kostte dus enkele minuten tijd... Zucht. Wat dat allemaal aan inkt gaat kosten straks? Duurzame energie in Nederland. Het pad er naar toe leidt nog steeds via heftige doornstruiken, omwegen en valkuilen, dat mag duidelijk zijn. Vergeet ook niet meteen het "Voorschotformulier" te downloaden (laatste document), want zodra u uw "beschikking" binnen heeft, mag u "voorschotbedragen" gaan aanvragen. Uiteraard wel uitsluitend via de geweldige, in Den Haag verzonnen bureaucratie waarmee SenterNovem Zwolle u lastig gaat vallen. Want subsidie verzinnen is een ding. Dat allemaal eenvoudig en begrijpelijk te houden voor Jan met de korte achternaam is twee (sorry Wim [Sinke], het lijkt niet "gelukt" te zijn...). Die subsidie ook daadwerkelijk laten uitkeren door ambtenaren, that is a completely different story... http://www.senternovem.nl/sde/aanvraagformulieren/index.asp 3 maart 2008: Pak uw agenda en schrijf! Want op de website van SenterNovem, uitvoerende instantie voor de "Stimuleringsregeling Duurzame Energie", staat voor 27 maart 2008 een informatiebijeenkomst voor de SDE regeling voor mensen die zonnepanelen willen kopen aangekondigd. Interessant, wellicht, voor diegenen die beroep willen doen op een stukkie uit de max. 46 miljoen (?) Euri die voor de eerste 10 MWp in 2008 is gereserveerd... Wel echter: max 3,5 kWp (besluit kabinet 26 februari, ik heb nog geen definitieve formele beslissing daarover gezien), max 850 kWh/kWp.jaar, dus max. 2.975 kWh/jaar per beschikking te "subsidiëren" met een van jaar tot jaar wisselend en compleet onvoorspelbaar bedrag. Mogelijk wordt u in de zonrijke kustregio al binnen 13 jaar uit de regeling geknikkerd wegens "overschrijding van het aantal vollasturen", of dergelijke cryptische taal... Dus: op uw eigen risico. Het bericht (mijn vetdruk):
See you later, alligator? Er is in ieder geval een Stoombierbrouwerij in het kasteel aanwezig. Kunt u meteen heftig in het glas kijken na de bijeenkomst (uiteraard uitsluitend voor openbaar vervoer reizigers), en, wie weet, meteen wat "stoom afblazen"... http://www.senternovem.nl/sde/agenda/informatieavond_subsidie_fotovoltaische_zonnepanelen.asp 3 maart 2008: Slag der Titanen: Q-Cells de grootste? Het zat er al een tijdje aan te komen: de werkelijk gerealiseerde zonnecel fabricage van de grootste drie PV-producenten ter wereld, begon elkaar zo dicht te naderen, dat er vorig jaar even een kleine competitie uitbrak tussen Sharp (Japan), Q-Cells (Duitsland), en Suntech (China). Ook al zullen ze dat natuurlijk in alle toonaarden ontkennen, want als "big player" in de PV-industrie houd je je natuurlijk niet met kinderachtige spelletjes bezig als "ik ben de grootste". Toch? Don't you believe it. Er zal achter de schermen vast wel af en toe de zweep over de productie gegaan zijn, want "the biggest" bekt nu eenmaal iets lekkerder in je reclame uitingen dan "second best". Al betekent dat in essentie natuurlijk weinig, gezien de schaalgrootte die alle drie de bedrijven (en vele anderen met hen) inmiddels bereikt hebben. Behalve wellicht voor Sharp, want als er een ding glashelder is gebleken, de laatste tijd, is dat deze wereldvermaarde, Japanse toponderneming, die talloze jaren de PV-markt met grote voorsprong heeft gedomineerd (voor productie capaciteit cijfers van vorig jaar, zie bericht van 10 april 2007), zeer hard op het gezicht is gegaan. Hoogstwaarschijnlijk, zo vermoeden analisten, omdat ze zich niet op tijd hebben kunnen verzekeren van de nodige tonnen silicium en/of wafers om hun uitgebouwde productiecapaciteiten daadwerkelijk te kunnen benutten. En dat breekt je op als het om de gewenste groei gaat. Ik denk dat alleen dat al de nodige frustraties heeft opgeleverd bij menig "solar" manager van Sharp, want gezichtsverlies is een aspect wat in de Japanse (en Aziatische) cultuur niet licht wordt opgenomen. Sharp zal beslist niet onderuit gaan, laat dat duidelijk wezen. Daarvoor is er veel te veel ervaring opgedaan in de sector, en maakt het concern zeer goede producten (ook natuurlijk in consumenten elektronica e.d., het concern kan wel een stootje hebben). Maar dat de verhoudingen toch wel iets anders zijn komen te liggen dan een paar jaar geleden, dat mag duidelijk zijn. Zeer goed trouwens voor de concurrentie in de sector, en, uiteindelijk (hopen we), ten goede komend aan de uiteindelijke prijzen op de markt. Want daar gaat het natuurlijk allemaal om. Die moeten nu echt structureel verder gaan zakken, dus het gaat er om spannen. De feiten
U moet nog wel een klein potje zout zetten bij de uiteindelijke cijfers, met name die van Q-Cells (voorlopig cijfer), want PHOTON International heeft het in een artikel ("february 2008") over 370 MWp voor Q-Cells (nog steeds de grootste, al is het verschil kleiner). Ik ga hier vooralsnog uit van het op 3 maart 2008 op de site van Q-Cells gevonden persbericht als het (voorlopig) juiste. Dat zijn natuurlijk slechts details. Van een paar megawattpiekjes meer of minder productie ligt niemand in de industrie wakker, dat is peanuts. Alle drie de bedrijven hebben zeer goede vooruitzichten. Wel nog een paar opmerkingen. Eerst de productiecijfers van Sharp, ze geven zelf een staatje per jaar. Dat resulteert in het volgende tale-telling grafiekje:
Sharp kondigt in hetzelfde persbericht trots aan dat ze inmiddels de 2 GWp productie zijn gepasseerd (cumulatief 2.070 MWp, sinds de eerstgenoemde cijfers voor 1998 in bovenstaande grafiek), hetgeen een kwart van de huidige mondiale 8 GWp (geaccumuleerde) productie zou zijn. Waarschijnijk om de aandacht af te leiden van het feit dat hun daadwerkelijke productie vorig jaar is teruggevallen. Toch een fenomenale prestatie, maar ze zijn dan ook al sinds 1963 bezig met zonne-energie. Sharp zit natuurlijk ook niet stil. Al eerder werd aangekondigd dat het bedrijf dik in dunne laag technologieën investeert en nu daadwerkelijk gaat produceren (werden eerder door Photon.de vraagtekens bij gezet). In hetzelfde persbericht wordt de bouw van een dunnelaag fabriek in Sakai City (Osaka Prefectuur) aangekondigd met de al eerder doorgesijpelde 1 GWp productiecapaciteit (bovenop de Si-based productie!) als doel, de productie zou (enigzins cryptisch gesteld) in "fiscal 2009" moeten opstarten. Sharp is ook nog eens zelf met de productie van silicium begonnen, in de Toyama Plant (ze hebben hun lesje geleerd en willen dat risico van mogelijke tekorten aan de grondstof zijde blijkbaar niet meer nemen), heeft reeds vanaf 2005 een fabriek in werking die dunne-laag tandem cellen maakt, en is nauwe banden aangegaan met een bedrijf wat productie apparatuur voor dunnelaag cellen maakt. Ergo: Sharp is hard op weg een volledig geïntegreerde PV-onderneming aan het worden, met mogelijk forse kostenvoordelen in de hele ingewikkelde productieketen. Zoiets is in ieder geval Suntech niet van plan (interview met Zhengrong Shi in januari nummer van Photon). Waarom zouden ze ook? Ze hebben zeer goede relaties met hun "eigen" Chinese producenten, en met 20-30 (!) siliciumfabrieken in eigen land in aanbouw (deels al producerend) hoeft Zhengrong Shi niet erg bang te zijn dat de grondstofvoorziening voor hem een serieus probleem zal worden. Voor Q-Cells gelden weer andere standaarden. Die zitten op alle mogelijke niveau's reeds diep in de PV-industrie, zowel in Silicium als in dunne laag startups. Geconcentreerd ten noorden van Leipzig, maar ook zij zijn in o.a. Maleisië nieuwe productiefaciliteiten aan het opzetten (lees hun engelstalige persbericht). En ze zullen hun zaakjes met de siliciumvoorziening zeker ook op orde hebben. Anders hadden ze nooit (tijdelijk?) wereldkampioen kunnen worden. Maar dat kan er volgend jaar weer compleet anders uit gaan zien... Zowel Q-Cells als Suntech zijn, net als Sharp, hard op weg om in ieder geval qua productiecapaciteit dit of volgend jaar reeds de GigaWattpiek drempel te gaan behalen. Als er genoeg silicium beschikbaar is, gaat een groot deel van die capaciteit ook daadwerkelijk in de vorm van productie benut worden. Er zullen er ongetwijfeld nog velen gaan volgen. Tot slot, naast Kyocera (Japan) als waarschijnlijk vierde op de ranglijst genoemd te hebben (volgens het PI artikel waarschijnlijk rond de 207 MWp productie reeds in 2007), nog even een "buitenstaander" vermelden. Want het gaat bij bovenstaande bedrijven vooralsnog bijna alleen om "klassieke" (doch continu gemoderniseerde en blijvend succesvolle) silicium technieken. De "buitenstaander" die hier wel even genoemd dient te worden, is het Amerikaanse First Solar die ook als een komeet groeit, maar dan op het vlak van dunne laag modules. Zij hebben hun CdTe concept volledig onder de knie, de commerciële toepassing is reeds keihard in de praktijk bewezen, en de fabrieken (zowel in de U.S.A., als in Duitsland en in de Philippijnen), draaien op volle toeren. Alle andere dunne laag alternatieven vallen vooralsnog totaal in het niet bij de gerealiseerde productie van First Solar. Alleen daarom al mag dat bedrijf hier als volwaardige "exoot" genoemd worden. Volgens Photon zouden ze al reeds op een productie van 200 MWp zitten in 2007, een respectabele hoeveelheid voor een dunne laag technologie, en daarmee de "kristallijne" nummer vier Kyocera reeds flink in de nek blazend... "Klassieke" producenten, in volgorde 1-3 van gerealiseerde productie: Dunne-laag: It's happening, baby. Right under your eyes! http://sharp-world.com/corporate/news/080227.html (persbericht
Sharp) http://investor.firstsolar.com/releasedetail.cfm?ReleaseID=273313 (persbericht
van First Solar waarin aangekondigd wordt dat er reeds een gecontracteerd
vermogen van maar liefst 577 MWp is binnengehaald [nog niet gerealiseerd])
2 maart 2008: Kort verslag KIVI-NIRI symposium. N.a.v. het mini-symposium in Breukelen, georganiseerd door de Nederlandse ingenieurs vereniging, heb ik een kort verslag gemaakt. Met een globale schets van het besprokene, wat leuke foto's (o.a. back-contact Sunpower zonnecel!), en de nodige links naar de onderzoeken gepresenteerd door, achtereenvolgens, Wim Sinke (ECN), Rutger Schlatmann (Helianthos, NUON), resp. Richard van de Sanden (TU-e Eindhoven). Op de separate pagina Breukelen symposium. 2 maart 2008: Polderkolder over SDE... Langzamerhand verschijnen er meer berichten over de storm van kritiek over de SDE regeling van EZ (die "vandaag" formeel in de Staatscourant zou moeten verschijnen volgens van der Hoeven, maar gelukkig is het weekend, en het blijkt ook nog eens niet waar te zijn...). Ook in zeker voor politici, bedrijfsleven en beleidsmensen uitermate belangrijke "organen" als, to name but two, de Staatscourant, en Nieuwsblad Stromen. Helaas blijken zelfs journalisten van de Staatscourant, en werknemers van energiebedrijven die beter zouden moeten weten, lerpen van fouten te maken, of domweg de meest rabiate kolder uit hun mond laten vallen. Voor de zoveelste maal over zonnestroom, zoals we dat gewend zijn in het achterlijke Nederland. Twee ranzige voorbeelden:
Hierboven is een stukje weergegeven uit het artikel "Regeling groene energie onder ‘tijdsdruk’ door Kamer" van Richard Sandee, uit de Staatscourant van woensdag. Let op de door mij rood onderstreepte tekst, die een gigantische blunder van formaat laat zien van de auteur. En niet alleen omdat er een "technische" fout uit blijkt (vermogen is beslist niet hetzelfde als energieproductie). Tijdens het overleg op 26 februari werd namelijk helemaal niet "besloten" om de in de SDE regeling voor 2008 in elkaar gevogelde kilowattuur prijs voor zonnestroom te verhogen (die blijft voor 2008 namelijk: basisbedrag á 56,4 minus correctiebedrag á 23,4 = 33,0 eurocent/kWh). Er werd daar echter besloten, op voordracht van Diederik Samsom (die stiekem heeft zitten onderhandelen met coalitiepartners van het CDA en CU), dat de miezerige "cap" van de nominale systeemgrootte van 3 kWp verhoogd zou gaan worden naar een nog steeds miezerige 3,5 kWp nominaal geïnstalleerd (STC) vermogen. En dat is toch wel iets compleet anders als wat in bovenstaand stukje wordt gesteld! Zou je namelijk uitgaan van de door EZ op schandalig verhulde wijze gemaximeerde genormeerde jaaropbrengst (bezopen "vollasturen" genoemd door zowel ECN als EZ) van 850 kWh/kWp.jaar, kom je i.p.v. 3 x 850 = maximaal 2.550 kWh per jaar in het nieuwe "voorstel" uit op maximaal 3,5 x 850 = 2.975 kWh per jaar, lekker "veilig" onder de beruchte maximale netinvoeding van 3.000 kWh per jaar. Zoals het al in de ECN basisrapporten stond, maar welke getallen EZ zonder blikken of blozen in hun concept MR's overboord had gekieperd. Zodat ze nu opeens "goede sier" kunnen gaan maken met een marginale verhoging van die nominale vermogens-"cap"... Een elementaire blunder dus van een journalist van de Staatscourant die duidelijk niet snapt wat begrippen als nominaal STC vermogen (Wattpiek), actueel productie vermogen (Watt aan DC-zijde dan wel aan AC-zijde van de omvormer), of totaal geproduceerde hoeveelheid energie (kWh) precies betekenen. De tweede blunder wordt niet door een journalist, maar door een mij nog onbekend medewerker van de energieholding NUON gemaakt, zo blijkt uit een artikel in Nieuwsblad Stromen:
Hierboven een stukje uit het in beleidskringen veelgelezen Nieuwsblad Stromen van jl. vrijdag, uit het artikel "Markt spuit kritiek over invulling sde-regeling", van de hand van hoofdredacteur Harmen Weijer. Daarin citeert hij ene Pinar Ates van NUON die echt ongelofelijke crap uit haar mond laat vallen door te durven te suggereren, dat bij een subsidie regeling die claimt een "onrendabele top" vergoeding voor de kilowatturen geproduceerd door een decentrale zonnestroominstallatie (met talloze variabelen als azimuth, hellingshoek, evt. beschaduwingen, inverter, bekabeling, lokale instraling, etc.) uit te keren, er niet "gemeten" zou hoeven worden (omdat de netbeheerder van de holding, Continuon, een woekerprijs voor de meterhuur zou "mogen" vragen soms?????). En dat, net zoals NUON in een zeer recent verleden bij een groot aantal natuurstroom klanten met een paar PV-modules op het dak, nog deed, er "slechts" een puur hypothetische berekening gemaakt zou hoeven worden die zou moeten leiden tot een puur speculatieve "opwekvergoeding". Pfffffff...... Deze suggestie is echt te onwaarschijnlijk voor woorden, en het mag duidelijk zijn dat mevrouw Ates óf voor het verkeerde bedrijf werkt, óf dat NUON nog steeds niet heeft begrepen hoe je zonnestroom dient te ondersteunen, en dat het "berekenen" van fictieve opbrengsten nu echt definitief tot het archaïsche verleden behoort. Gaia zei geprezen dat deze onzalige suggestie ook direct door Wijnand Duyvendak van GL werd "afgeserveerd", al is het beslist niet alleen vanwege "vermeende oversubsidie bij gebleken defecten" noodzakelijk dat die suggestie direct in de papierversnipperaar moet. Die hele opmerking slaat namelijk helemaal nergens op! Alle duurzame energie productie dient gemeten te worden en in een centrale, algemeen toegankelijke database opgeslagen te worden. Anders zijn duurzame doelstellingen van percentages van het energieverbruik compleet onzinnig als je die productie niet meet! Een tweede belangrijke punt is hierbij dat er al uit de mond van een medewerkster van een energieholding keihard wordt toegegeven dat "de slimme meter" blijkbaar niet in staat is om de (totale) productie van zonnestroom te meten. Dat is onacceptabel, omdat dus ook mensen die reeds een PV-systeem hebben, of mensen die een zonnestroomsysteem aanschaffen zonder beroep te doen op de bureaucratische SDE-regeling (gebeurt al), in de nabije toekomst alsnog op kosten gejaagd zullen kunnen worden (al dan niet met een extra productiemeter die nooit in hun eigendom komt), en veel enkeltarief klanten reeds tientallen procenten meterhuur verhoging aan hun broek hebben per 1 januari 2008 zonder enige tegenprestatie van hun netbeheerder. Ik raad dan ook alle zonnestroom opwekkers voorlopig aan om zo'n "domme slimme meter" te weigeren totdat alle problemen rond de netinvoeding keihard in WET geregeld zijn, om te voorkomen dat u door de netbeheerders besodemieterd gaat worden. Ik hoop in de nabije toekomst niet nog meer van dit soort ranzige nonsens te hoeven lezen, maar het is wel weer tekenend voor de deplorabele situatie waarin ons land verzeild is geraakt op het vlak van zonnestroom... 1 maart 2008: Wel of geen februari record? Natuurlijk, het was regelmatig prachtig zonnig en helder weer in februari. Er gonsden zelfs geruchten in "het wereldje" dat er een recordje aan zat te komen. Dat klinkt altijd leuk. Maar is het waar? We hadden namelijk ook best wel veel dagen met somber weer. Zie dan ook onderstaande grafieken van Polder PV, 9 jaar monitoring slechts (voor de 1,02 kWp groep zelfs "maar" 8 jaar voor de maand februari). Houdt vooral het enthousiasme er in, plies, dat kunnen we goed gebruiken. De meeste PV-eigenaren zijn echter nog niet zo lang bezig met hun maatschappelijke bezien extreem nuttige activiteiten (als je het automatisch laten genereren van superschone zonnestroom van eigen huis tenminste als "activiteit" zou willen kwalificeren...). En dat betekent dat elke nieuwe spectaculaire maandopbrengst voor hen een nieuw record kan opleveren. Maar je moet dat natuurlijk wel blijven relativeren, want de zon schijnt al miljoenen jaren en wij zijn er nog maar zo ontzettend kort... Let s.v.p. ook op het schrikkeljaar addertje. Want wat is nou eigenlijk een "maand"opbrengst? Tevens aandacht voor het feit dat binnen onze 1,02 kWp (deel-)installatie er 4 108 Wp modules zijn die in februari deels beschaduwd worden (met name bij onbewolkt weer) door de voorste rij zonnestroompanelen. Ergo: de maximaal te behalen opbrengst zou bij de huidige oriëntatie (SSE) en hellingshoek (30 graden) bij ideale, in de winter schaduwvrije plaatsing, zelfs nog een stuk hoger kunnen zijn. Vanaf medio maart zijn er nauwelijks meer schaduweffecten binnen ons PV-systeem (jaarverlies is in de orde van grootte van max. 1-2% voor de 1,02 kWp installatie).
NB: de totale februari opbrengst was, absoluut bezien, uiteraard wel het hoogst tot nu toe bij Polder PV, nl. ruim 70 donkergroene, zelf opgewekte kWh in een wintermaand. Maar dat is natuurlijk flauw, want daar zit de relatief bezien hoge opbrengst van de sinds augustus vorig jaar bijgeplaatste, pal op zuid georiënteerde 2 108 Wp modules bij inbegrepen (totale systeemgrootte inmiddels 1,236 kWp). Valsspelen met zonnestroom heet dat... Nog een byzonder goede productie voor maart en de rest van het jaar gewenst!
29 februari 2008: Liever semi-autonoom dan in een wurgregeling stappen... Van de nieuwspagina van Herberg PV het volgende opvallende nieuws (25 februari) n.a.v. zijn recente uitbreiding van zijn PV-installatie zonder dat Berend beroep wil/kan doen op de in de startschoenen staande SDE-regeling. Lees goed (paar kleine foutjes gecorrigeerd door Polder PV) en krab u eens als mogelijk subsidiezoekend Hollandsch Staatsburger goed achter de oren.
Wat Polder PV betreft: een zeer verstandige en moedige beslissing. Herberg PV had natuurlijk net zo makkelijk een iets groter systeempje van, pak hem beet, 650 Wp, aan zijn installatie kunnen toevoegen (en daarmee "recht krijgen" op SDE subsidie). Netbeheerders moet je echter in Nederland vooral niet rijker maken dan ze al zijn (productiemeter plaatsing, meterkosten!) en wie zich 15 jaar aan bureaucraten wil verbinden via een totaal ondoorzichtige, extreem ingewikkelde subsidieregeling waarvan compleet onduidelijk blijft wat uiteindelijk de kosten/baten analyse van een dure aankoop van een PV-installatie zal zijn, die moet het zelf weten. Berend: complimenten met de uitbreiding, en lekker wettelijk verplicht door blijven salderen, dus. Van harte gefeliciteerd! 29 februari 2008: Opzij, opzij, opzij. Maak plaats, maak plaats, maak plaats. Dat geweldige Hollandse meezingnummer van Herman van Veen kwam in me op toen ik onderstaand bericht las. Duurzaam boomt mondiaal, opzouten met die smerige kole(re)ncentrales, we moeten andere wegen inslaan. Geweldige duurzame groeicijfers, de wereldwijde energiecapaciteit uit duurzame bronnen is in 2007 gestegen tot 240 gigawatt, 50 procent meer dan in 2004. Ook zonnestroom blijft het natuurlijk byzonder goed doen, er is volgens Worldwatch al 7,8 Gigawatt(piek) geplaatst aan capaciteit, het leeuwendeel uiteraard in Weltmeister Deutschland. Onder genormeerde condities in (gemiddeld) Nederland van 850 kWh/kWp.jaar (een mogelijk nog steeds lage normopbrengst, Polder PV zit al jaren op 947 kWh/kWp.jaar dicht bij de kust) zou die reeds gerealiseerde capaciteit neerkomen op een "Nederlandse" productie van zonnestroom van inmiddels al 6.630 miljard kWh per jaar, dat is 6,6 Terawattuur. 1,8 maal de jaarlijkse productie (3,6 TWh) van Borssele. De meeste installaties in Duitsland en, met name Spanje en de U.S.A. (California) leveren veel meer kWh per jaar op door de zonniger condities, dus er kunnen in principe al minimaal twee kerncentrales vervangen gaan worden als tegelijkertijd de energieverspilling hardhandig aangepakt wordt aangepakt. En de groei blijft doorgaan, met 30-50 procent/jaar, het is niet meer te stoppen. Of u het nu wilt of niet, het gaat gewoon gebeuren...
Let op dat niet alle cijfers in het REN21 rapport (kunnen) kloppen. Zo zou volgens tabel R8 in Nederland in 2006 maar liefst 8,2% duurzaam opgewekte elektriciteit zijn geweest (!). Daar klopt niets van. Dat was volgens het CBS in 2006 slechts 6,54% van eigen bodem, terwijl er nota bene voor 7,85% van het totale verbruik werd geïmporteerd in ons arme land. Nederland komt er in diverse tabellen (als "we" er al in staan) bekaaid vanaf... http://www.mo.be/index.php?id=61&no_cache=0&tx_uwnews_pi2%5Bart_id%5D=20462 (nieuwsbericht) 27 februari 2008: Slaapverwekkende, slappe, ruggemergloze vertoning. Ik ga niet al te veel woorden vuil maken aan die vreselijke marathonzitting gisteravond, 26 februari, tussen 18h33 en plm. 22h30 als ik goed "geklokt" heb (fors overschreden). Kantje of 15 aantekeningen, paar tapejes, maar eigenlijk heb ik nu al een enorme weerzin om dat allemaal te gaan naluisteren. Voor wie net zoals Polder PV zo krankzinnig was om de hele charade aan te horen (te zien was er niet veel op die videostream), was het al snel duidelijk: hier komt geen bloed aan de muur. Hier wordt ruggemergloze polderpolitiek bedreven. En wat heeft die hele vertoning nou opgeleverd?
De hele 4 uur durende "het is slikken of stikken" charade (incl. pauze) draaide natuurlijk maar om een ding, want dit is en blijft NEEderland: geld. En waarom loopt dat continu spaak? Omdat de CRUX van de materie het stronteigenwijs blijven vasthouden van financiering uit de Staatsbegroting blijft. Omdat na de verschrikkelijke drama's met de MEP er "besloten" is, om een nieuwe "regeling" van "een deksel" te voorzien. Zouden de politici (deels ook hier weer aanwezig) die dat toen wilden, hebben kunnen voorzien, dat er niet 1 deksel, maar tientallen supersmerig verstopte dan wel zeer expliciete "caps" in die hele SDE zouden worden ingebouwd, zodat never nooit niet ook maar 1 kWh of m³ teveel geproduceerd "SDE-fähig" gesubsidieerd hoeft te gaan worden? Ik denk dat veel politici de meeste van die smerige caps nog zelf moeten ontdekken. En dan is het al te laat, want 1 maart "moet" de regeling (lees: 3 "Ministeriële Regelingen") in de Staatscourant gepubliceerd worden, anders kan de SDE op 1 april niet formeel open gaan, aldus van der Hoeven die als een karakteristieke Regent dreigde de hele zaak met een maand te vertragen als (na de officiële eindtijd van het Algemene Overleg) er nu niet keihard besloten zou worden om die concept MR's te accepteren zoals ze kortgeleden werden gepubliceerd. Ergo: EZ zette het mes op de keel van de aanwezigen en kreeg, met marginale modificaties, en na een extreem warrige finale van deze polderhoax, "haar" zin. Laat u niet gekmaken door mooie praatjes van van der Hoeven die ongetwijfeld zullen gaan volgen: die 3,5 kilowattpiek is nog steeds te miezerig voor woorden. Ze "verdedigde" die belachelijke grens door te stellen dat de al jaren beruchte maximale 3.000 kWh netinvoeding/jaar (op het allerlaatste moment medio 2004 onder dictaat van Brinkhorst in de E-Wet geramd, met dramatische gevolgen) niet doorbroken mocht worden, en dat 3,5 voor haar echt de absolute "limit" was. Ze liegt (alweer) dat het gedrukt staat. Die 3,5 kWp stond al in de aan de basis van de SDE regeling staande ECN rapporten als maximale categorie voor de kleinste "staffel" vermeld. EZ heeft dat op zeer eigenzinnige wijze verlaagd naar 3 kWp, alle andere categorieën van ECN/KEMA uit de hele regeling gesodemieterd, en bovendien een schandalige 600 Wp grens aan de onderzijde voor acceptatie binnen de SDE regeling ingebouwd. En wat gaat van der Hoeven nu zeggen: wat ben ik toch ontzettend aardig en coulant, dat ik de bovengrens verhoog naar 3,5 kWp. Niets daarvan. Het is niks, laat u s.v.p. niet gekmaken. Omdat er nog zoveel meer ernstig mis is met de hele regeling voor zonnestroom. En dat allemaal niet werd besproken op die vergadering... Wat bijvoorbeeld ook nog eventjes "fijntjes" vergeten werd is dat men het helemaal niet over de jaarlijkse meterhuur van die voor de SDE verplichte productiemeter heeft gehad. Ik kan u nu al op een briefje geven dat de netbeheerders daar hun "voordeel" mee gaan doen. Over uw rug en de inhoud van uw portemonnee heen. Tenzij er knuppels worden gehanteerd. Het is een en al volksverlakkerij, laat dat duidelijk wezen. Nederland gaat met het accepteren van deze bomvol gifadders en "caps" zittende regeling, die (in ieder geval) de PV-markt volledig op slot zal gaan zetten de komende jaren, met marginaal door EZ bureaucraten gedicteerde groei (en talloze schakelaars om tijdens het proces om te zetten onder handbereik), de aansluiting bij de internationale marktontwikkeling (tientallen procenten groei per jaar) definitief verliezen.
Tot slot: in de - gewijzigde - agenda voor deze vergadering stond als belangrijk punt wat "besproken" zou moeten worden die beruchte 120 vragen en (gruwelijke) antwoorden lijst. Ik heb hier NIETS van gehoord tijdens deze slopende vergadering, wat te schandalig voor woorden is, omdat er onwaarschijnlijke leugens en verdraaiingen van de waarheid in de antwoorden van EZ staan. Die krijgt u dan ook van Polder PV, binnenkort, gefocussed op twee hoofdonderwerpen (uiteraard zonnestroom als eerste). Houdt u vast, ik beloof u: van dik hout zaagt men planken. Zoals u echter gewend bent: met goede argumenten omkleed... Een leuk uitspraakje van Duyvendak (GroenLinks), wiens bloed van der Hoeven trouwens wel kon drinken tijdens deze (en menig andere) vergadering (ik neem aan dat dat geheel wederzijds is), in reactie op Diederik Samsom's boude suggestie dat het budget voor PV wellicht verdubbeld zal gaan worden:
Waarvan akte... Van der Hoeven nam voor deze "slip of the tongue" t.o.v. de energiespecialist van de coalitiepartner van haar CDA tijdens de dreigende patstelling aan het einde van de slepende vergadering nog even op regenteske wijze wraak. Toen Duyvendak het in zijn *** hoofd haalde om te eisen dat volgend jaar de "Ministeriële Regelingen" opnieuw voorgelegd zouden worden aan de Tweede Kamer om te wijzigen voorwaarden te kunnen bespreken, repliceerde van der Hoeven o.a. met deze harde terechtwijzing (feitelijk richting de hele Tweede Kamer...):
Mevrouw van der Hoeven bedoelt met deze bloemrijke, doch voor het plebs verhullende Regenten-taal te zeggen: zodra die MR's in de Staatscourant gepubliceerd zijn, beslissen WIJ (lees: bureaucraten op EZ) voortaan over de inhoudelijke wijzigingen die binnen die MR's gemaakt kunnen worden, en de Tweede Kamer heeft daar dan niets meer over te zeggen. Ook Paulus Jansen (SP) kreeg nog een fijne veeg uit de pan, want het is tijdens Algemene Overleggen een goede Hollandsche Regenten gewoonte geworden om de oppositie flinke hakken te zetten. Toen Paulus het waagde (tot in zijn allerlaatste reactie, waarin hij ook met tegenzin het "groene licht" gaf voor publicatie van de MR's) om van der Hoeven haar politieke hoofd op de waagschaal te willen zetten mochten de doelstellingen van de SDE regeling niet gehaald worden, repliceerde ze dat niet zij, maar de over het Schoon en Zuinig programma (waar SDE onderdeel van is) eindverantwoordelijke minister daaruit de conclusies zou moeten gaan trekken. En wie mag dat dan wel zijn? Dat, beste Polderkolder lezers, is die arme, veelgeplaagde, hardwerkende, op zeer veel tegenstand stuitende, Minister van VROM (u weet wel, opvolger van dat onbeduidende CDA staatssecretarisje wiens naam we liever snel vergeten): Mevrouw Cramer, dus... Zo "doen" wij dat in het Hollandsche, van Regenten en Bureaucraten vergeven Poldermoeras... 27 februari 2008: Voor wie het nog niet duidelijk was... Terwijl gisteravond in de Tweede Kamer weer eens het toppunt van tranentrekkende zouteloosheid en algehele ruggemergverweking werd vertoond over de SDE (komt nog e.e.a. over), draait de wereld natuurlijk gewoon haar rondjes door en boomt de zonnestroom business zonder blikken of blozen, daarbij dat stukje poldermoeras wat binnenkort weer eens gaat volstromen compleet negerend - volstrekt onbetekenend, immers. Er zijn helaas ook nog eens mensen die nog steeds denken dat zonnestroompanelen "miljeuverwoestende apparaten" zijn (echt, letterlijk zo overgenomen), en die achterlijke lieden blijken een hoge concentratiegraad in - alweer - dat fossiele poldermoeras te hebben. Nu weet u, als kritisch lezer van Polder PV, natuurlijk al lang dat de energieverdientijd en de milieueffecten van de productie van zonnestroompanelen tot de "best of class" behoren. De sector hecht immers sterk aan een maximaal duurzaam imago en, belangrijker nog, aan daadwerkelijke energetische en milieubesparing. Maar het kan niet vaak genoeg gebeuren dat de regelmatig terugkerende leugens over die belangrijke aspecten van zonnestroom doorgeprikt worden. Zo ook in het NRC Handelsblad, waar die "alternatieve energie" nog regelmatig met zeer grote argwaan wordt bekeken. Want het kan natuurlijk niet zijn dat die (van een vermeend karakteristiek type sokken voorziene?) figuren onze oude vertrouwde fossiele/nucleaire elektriciteitsvoorziening gaan vervangen. Toch? Het leuke is juist, dat dus ook in het deftige NRC men inmiddels klaar is voor de zonnestroom revolutie. Erik Alsema mag ditmaal zijn woordje doen over de vaak onterecht beschimpte "energetische terugverdientijd" van (silicium-based) zonnestroompanelen:
En nu iedereen die blijft beweren dat zonnestroompanelen "nooit" de energie die hun productie heeft gekost zullen terugverdienen, gaarne ogenblikkelijk de mond snoeren en in het openbaar belachelijk maken. Energetische terugverdientijd Si-module op Nederlands dak is, volgens Erik, 3,4 jaar. En het wordt nog beter, natuurlijk... (onze modules doen het al sinds 2000 feilloos, en de inverter technologie heeft het afgelopen decennium ook een hoge vlucht genomen). NB: het proefproject waar in de laatste zin over wordt gesproken vindt plaats bij Deutsche Solar AG, zo wordt duidelijk uit een interview met Karsten Wambach van de PV Cycle Association die zich op de recycling van zonnestroompanelen heeft geworpen (Photon, feb. 2008: pp. 52-53). Ik kreeg prompt een mail terug van Erik Alsema toen ik hem naar het artikel vroeg, en kreeg meteen een preprint van hem (titel: "Emissions from Photovoltaic Life Cycles"), evenals een iets ouder, historisch overzicht, waarvoor hartelijk dank. Erik:
Uit het abstract van het artikel met Fthenakis als hoofdauteur en Alsema (en Kim) als co-auteurs:
Die laatste uitspraak hoef ik vast niet voor u te vertalen, toch? Meer over energetische terugverdientijden, LCA analyses, recycling: http://pubs.acs.org/cgi-bin/sample.cgi/esthag/asap/pdf/es071763q.pdf (zeer
interessante nagelneue detailstudie [accepted January 2008] van de
diverse PV-technieken in verschillende productielanden, klasse
werk!)
24
februari 2008: Een
"aantal" vragen... 120
vragen over de SDE "regeling", 120 doodvermoeiende antwoorden.
Door de bank genomen: slijmerige en gifgroene bureaucratenbagger...
Op
de EZ
website
is weer e.e.a. aan "fraais" verschenen. 24
pagina's hoofdpijnvragen
van de vaste Tweede Kamer commissie EZ aan onze
arme mevrouw van der Hoeven en de antwoorden daar weer op. 120
stuks maar, 237 kilobyte dik. Van der Hoeven's supervlijtige
bureaucraatjes namen weer
een handvol
wakkerblijf pillen tot zich en produceerden weer eens verbijsterende
kunstwerkjes van ontwijkende antwoorden, van de hete materie afleidende
chicanes, nietszeggende
dooddoenertjes, en ronduit slim verpakte
leugentjes en volksverlakkerijtjes. Heel veel vragen en de daar
op volgende antwoorden over zonnestroom... Voor wie de ogen of de deskjet
inkt er aan wil toevertrouwen
(doe dat s.v.p.
wel op
halve kwaliteit, anders moet u weer veel te snel naar de printershop
- wel "goed voor de economie" natuurlijk), op eigen (gezondheids-)risico,
zie de link onderaan.
http://www.minez.nl/content.jsp?objectid=155530&rid=45706 6-24 februari 2008: Aanvullingen SDE regeling. Voor de volhouders (er komt nog meer). Op de SDE pagina. Opgelet!!! dinsdag 26 februari 2008 Algemeen overleg over de SDE regeling in de Tweede Kamer, van 18:30 tot ca. 22:00 uur in de Thorbeckezaal:
In principe moet het algemeen overleg via de homepage van de Tweede Kamer live te volgen zijn. Kijken!
Ook relevant: Juuk Slager's analyse van de SDE regeling en zijn moedige poging om te proberen in Jip en Janneke taal uit te leggen hoe de "praktijk" voor zonnestroom klanten (waarschijnlijk) uitpakt en wat u allemaal wel en niet moet doen om voor die langverwachte "subsidie" in aanmerking te kunnen komen. Op de website van OliNo gepubliceerd, met lezersreacties. 22 februari 2008: Hartstikke slim, die "domme" Duitse burger... In weerwil van de visie van E.ON Oberknuppel Bernotat, die vindt dat Otto Normalverbraucher in Duitsland absoluut niet serieus genomen dient te worden op het gebied van "kennis over het klimaat". Uit het sappige stuk op Energeia, mijn vetdruk: "Bernotat verwees naar een opiniepeiling onder de Duitse bevolking, waarin werd gevraagd welke manieren van energieproductie de voorkeur hebben van de Duitsers. Zonne-energie kwam met 96% als topper uit de bus, vóór windenergie (47%), kernenergie (24%) en kolen (7%). "Dat is precies het tegenovergestelde van wat we nodig hebben", zo beklaagde Bernotat zich over de 'misinformatie onder de Duitse bevolking'. Lars Josefsson, de directievoorzitter van Vattenfall, stipte hetzelfde punt aan. Hij drong aan op een discussie over het klimaat die is gebaseerd op feiten en goed onderbouwde argumenten. "Energie zal duurder worden en alle partijen moeten op een serieuzere manier met elkaar omgaan."" Ergo: volgens de superbonzen bij de gigaconcerns (E.ON en Vattenfall, die héél veel fossiele en nucleaire installaties bezitten - Vattenfall is recent weer eens vet, horizontaal gestrekt, op de plaat gegaan door desinformatie over een paar zeer ernstige incidenten in hun eigen nucleaire wonderinstallaties...), hoeven "we" die domme burgers helemaal niet serieus te nemen, zijn die 430.000 zonnepaneel bezitters in Duitsland echt volstrekt debiel bezig en horen die eigenlijk direct in het gesticht opgenomen te worden. En is het gewoon een "feit" dat niet die burgermansjes, maar zij gelijk hebben, mogen van hen die kerncentrales dus niet dicht maar moeten er juist meer gebouwd gaan worden. Het werd ook in Duitsland de allerhoogste tijd dat de heer Sigmar Gabriel (Oberknuppel bij het Duitse super-VROM, het BMU) zijn mouwen opstroopt, de twee heren op zijn kantoor ontbiedt, de jaloezieën naar beneden trekt, de deur op slot doet, en de beide heren zo'n ongelofelijke oplazer op hun blote achterste gaat geven, dat ze nog jaren erna met een rode kop aan die gedenkwaardige dag zullen denken (wie maakt er voor mij een mooie cartoon van die historische gebeurtenis?). Sigmar: zet hem op, en continueer dat nog steeds officiële en hartstikke verstandige, Duitse beleid: op middellange termijn definitief afscheid van kernenergie (en, op iets langere termijn, van de kolen), en gewoon blijven gáán voor die zonnestroom en windenergie banaan... Bron: © Energeia, 20 februari 2008 16 februari 2008: Nieuw wereldrecord "solar-to-grid" omzettings-efficiëntie. Dat behoeft wel enige uitleg. Het zeer zwaar door militaire en andere grootscheepse belangen (met name atoomsector) gedreven beroemde Sandia Laboratorium (onderdeel van Sandia Corporation, wat weer een spin-off is van het vet in de militaire business zittende Lockheed Martin, en met 2 belangrijke onderzoeks-faciliteiten in Albuquerque, New Mexico, en Livermore, California) meldt namelijk een nieuw "omzettingsrecord" van zonlicht in op het net ingevoede elektriciteit van maar liefst 31,25 procent ("netto efficiëntie"). Hetgeen een verbetering van bijna 2% zou zijn t.o.v. het vorige record van 1984 (29,4%). Dit record is behaald door een combinatie van ingezette (verbeterde) technologie, namelijk een door Stirling Energy Systems (SES) ontworpen "Serial #3" parabolische zonnespiegel met een Stirling motor in het brandpunt, en de extreem heldere winterse condities met schone en zeer koude lucht op 31 januari jl. op Sandia's National Solar Thermal Test Facility in New Mexico, waarbij het zonlicht ongeveer 8% helderder scheen dan gebruikelijk. Die optimale weerscondities laten onverlet dat uiteraard met name de apparatuur zelf flink is doorontwikkeld. Het gaat zoals gezegd om parabolische spiegelunits die er uitzien als futuristische radarstations met een soort geknikte "hengel" eraan die de cylindervormige Stirlingmotor in het brandpunt centreren. Het "Serial #3" project is in 2005 opgezet als een prototype krachtcentrale met 6 paraboolstations, elk met 82 spiegels. Deze verbeterde spiegels bestaan uit speciaal glas met een lage ijzerconcentratie en met een zilveren reflectielaag die 94% (voorheen: 91%) van het zonlicht naar de receptor straalt. Het oppervlak van de spiegels heeft slechts marginale "imperfecties".
De verbeterde spiegelkwalificaties zorgen ervoor dat er een kleinere apertuur (opening) nodig is voor de concentratie van zonlicht voor de Stirling motor in het brandpunt. Genoemd wordt een diameter van slechts 7 inch, nog geen 18 cm. doorsnede, dus. Vandaar een hoge concentratiegraad, wat toekomt aan de ontvangende zijde (receiver) van de Stirling motor. Dit is een verzegeld compartiment waarin waterstofgas zit opgesloten. Door uitzetting en weer inkrimpen van het verhitte en weer afkoelende gas worden assen aangedreven die de thermische in mechanische energie omzetten waarmee een generator aangedreven wordt die uiteindelijk direct op het net ingevoede elektriciteit produceert. Zowel aan de radiator als aan de generator zelf werden verbeteringen ingebracht (niet gespecificeerd), waardoor hoge omzettingsrendementen van zonlicht in wat uiteindelijk misschien wel thermo-mechanische (?) krachtstroom zou moeten heten worden gerealiseerd. Het principe is uiteraard fundamenteel anders als zowel fotovoltaïsche omzetting van zonlicht (PV), als van de in diverse varianten beschikbare CSP technieken die uiteindelijk (bijna) allemaal met stoomturbines werken om door geconcentreerd zonlicht opgewarmde vloeistoffen "het werk" te laten doen. Het Stirling principe is een van de vele nieuwe zonne-energie technieken die er ook al veelbelovend uitzien. Solar is immers the future... Het "gelukkie" van die 31e januari lag vooral in het feit dat het zo koud was, namelijk rond het vriespunt. Het "koude" deel van de generator kon daardoor bij 23 ºC werken, wat een optimale bedrijfsvoering garandeerde. Gecombineerd met het felle zonlicht kon in een 2 en een half uur durende testrun, en een daaruit berekende "voortschrijdend gemiddelde" 1-uurs opbrengst, de vermogens en omzettings-efficiëntie worden bepaald (ter eliminatie van tijdelijke dips en "highs"). Tijdens deze testrun produceerde het systeem gemiddeld een respectabele 26,75 kilowatt netto elektrisch vermogen. Er wordt verder gewerkt aan de commercialisatie van dit veelbelovende Stirling concept (genaamd "SunCatcher"), en er zijn al zogenaamde "Power Purchase Agreements" (afnamecontracten voor duurzaam opgewekte stroom, onderdeel van verplichting een bepaald aandeel duurzaam in de portfolio op te nemen) getekend met 2 belangrijke energieleveranciers in California. Contracten van, gaat u even zitten, in totaal 1,75 GigaWatt ("2 largest solar power contracts"...). Hiervoor dienen er maar liefst 70.000 van deze high-tech (?) spiegelstations gebouwd te gaan worden... Voor twee afbeeldingen van een vergelijkbare, iets eenvoudiger opgezette "Stirling zonnestroom generator", zie de aparte paragraaf in mijn uitgebreide fotoreportage over de zon-thermische krachtcentrale in Odeillo in de Franse Pyreneëen. http://pesn.com/2005/08/11/9600147_Edison_Stirling_largest_solar/ (uitgebreide
achtergrondinfo. Leuk: George W. Bush voor een stirling dish...)
14 februari 2008: Waar is het Chinees-Nederlandse woordenboek? Prisma mag wel hard aan de bak gaan, want straks moeten we ook nog Chinees gaan leren - naast Duits als verplichte tweede taal. In de nieuwste Photon (februarinummer, ik moest even een tussensprintje trekken om de ook al fascinerende januari uitgave uitgelezen te krijgen...) een tale-telling mini-special over China en zonnestroom. Het gaat "hard" daar. Héél hard. Sterker nog: het is niet meer bij te benen. Jammer dat ze zelf nog steeds een vrijwel non-existente eigen afzetmarkt hebben. Volgens de befaamde Zhengrong Shi (Suntech): pas als zonnestroom lokaal voor 20 dollarcent/kWh te produceren is en/of de moduleprijs voor de eigen markt naar 2-2,50 dollar/Wp gedaald is, gaat dat wat worden. Hij betreurt dat trouwens als geen ander, maar het is gewoon een realiteit waar hij ook mee moet leven. Maar aan de productiezijde slaat China werkelijk alles, wat nu al hard op weg is om wereldkampioen op het vlak van zonnecellen en PV-module productie aan het worden. Er worden namelijk ook al gigantische industriële complexen voor de productie van de lucratieve basis-grondstof, het "solar-grade" silicium (het allergrootste deel, de rest gaat naar de halfgeleider industrie), opgezet, en enkele daarvan draaien al op volle toeren. De Photon redactie bezocht de vlak bij elkaar liggende complexen van Emei Semiconductor Material Factory (reeds 200 ton in productie, 300 ton nieuwe productie in maart, derde fabriek van 1.500 ton gepland, met uitbreidingsplannen voor nog eens 6 van die 1.500 ton/stuk knakkers...), en Sichuan Xinguang Silicon-Tech Co. Ltd. in Leshan in de gelijknamige provincie in het hart van China. Dit tweede minstens even ambitieuze initiatief produceert in een nagelneue fabriek al 1.260 ton, en 2 andere 3.000 ton faciliteiten worden reeds gebouwd. In beide fabrieken mocht Photon, zoals gebruikelijk, vrijwel geen foto's maken (alleen een paar vrij nietszeggende "leuke" kiekjes): de productie van solar grade silicium is met vele geheimzinnigheden omgeven en de trotse eigenaren van die fabrieken zitten als broedse kippen op hun eigen processen waarvan vooral zo weinig mogelijk details naar buiten mogen komen. Vergelijkbare taferelen speelden zich af rond de extreem beveiligde productieplant van metallurgisch silicium (veel goedkoper dan de standaard productie, geplande capaciteit 5.000 ton) bij Elkem AS in Kristiansand, Noorwegen, in een fascinerend artikel in de Engelstalige uitgave in PHOTON International van oktober 2007... Vrijwel alle aldus in genoemde Chinese fabrieken geproduceerde en/of nog te produceren silicium gaat volledig naar de Chinese cellen- en uiteindelijk de PV-module producenten (keihard gegroeide reuzen zoals Yingli Solar, Suntech, e.a.), vrijwel niets gaat als grondstof naar het buitenland. Ook de Chinezen weten donders goed wat "meerwaarde creëeren" is, je hoeft ze niets (meer) over moderne marketing technieken te vertellen, dat doen ze zelf wel. In een smakelijk verslag van de voordracht van Xiaoyu Liu, manager silicium productie installaties van de grootste Chinese bouwer van industriële systemen Chengda Engineering Corp. op het 5e PHOTON Silicium Congres in Shenzhen (januari) werd gewag gemaakt van een verbijsterende geplande totale capaciteit voor 20 tot 30 Si fabrieken die in 2010 (dat is over ruim twee jaar...) reeds tot een Chinees volume van een onwaarschijnlijke 40.000 ton aan Si zouden moeten gaan komen. Dat zou slechts 10.000 ton minder zijn dan de hoeveelheid die de mondiale sector vorig jaar in zijn geheel heeft geproduceerd... Erg leuk is dan ook de opmerking van Zhengrong Shi, CEO van Suntech, die afhankelijk van de definitieve productiecijfers, vorig jaar de grootste of een van de grootste PV-producenten ter wereld is geworden (uitsluitend silicium cellen en modules, het zal er om spannen of zij, het Duitse Q-Cells, of de langjarige Japanse troonpretendent Sharp op numero uno terecht zullen komen) en in 2008 waarschijnlijk als een van de eerste 1 Gigawattpiek aan totale productiecapaciteit zal gaan halen. De werkelijke productie van Suntech zal minimaal 540 MWp bedragen aan cellen, het hangt van het verkrijgen van genoeg grondstof af of en hoe de uitgebouwde capaciteit ook daadwerkelijk benut zal gaan worden. Shi n.a.v. de vraag van Photon hoofdredacteur Anne Kreutzmann en journalist Michael Schmela of ze mee gaan doen aan de "dunne laag" (lees: met name niet-Si gebaseerde alternatieven) hype? "Wij geloven niet dat de dunne laag technologie op systeemniveau kan concurreren met de silicium technologie." Het is maar dat u het weet, en wie dit zegt... Fascinating Chinese stuff in ... Photon:
Wat zou het Chinese woord voor "adembenemend" zijn? Hopelijk kan Prisma het ons binnenkort vertellen... Bron: Photon Das Solarstrom-Magazin (Duitse uitgave) 2/2008 (Februar) 14 februari 2008: Interessant zonnestroom symposium. Als zelfs de ingenieurs van het KIVI NIRIA zich met zonnestroom gaan bezighouden weet de goede verstaander dat er al veel gewonnen is. Werd er bij die organisatie nog niet zo lang geleden nogal lacherig gedaan over windenergie en die leuke, doch weinig betekenende zonnepaneeltjes, de tijden zijn nu ook in het ingenieursbolwerk van Nederland aan het veranderen. Vandaar dat er drie leuke bijdragen op het op 28 februari a.s. door de afdeling Technische Fysica van het KIVI NIRIA georganiseerde (mini)symposium "Zonnestroom, hoe nu verder?" over ons troetelkindje worden gehouden, met een zeer verrassend tweede item over, hoe is het mogelijk: Helianthos! (lees: NUON wordt wakker? Bijdrage Schlatmann).
Programma 19h00 - 22h30, Hotel Breukelen, 200 meter van het station van Breukelen. Voor niet-leden van het KIVI NIRIA bedraagt de contributie € 15,00, vooraf overmaken op giro 1673908 t.n.v. KIVI NIRIA afd. Technische Fysica te Dordrecht. Aanmelden bij Elfride Dijkstra, kiviniria@utwente.nl. Uiteraard heeft Polder PV zich al opgegeven. Wie niet bijblijft, kan niet meepraten... Zie ik u daar ook? Leuk! http://www.ingenieurs.net/eman/ShowEvent.phx?eid=eman.4125 14 februari 2008: De toon wordt (iets) "scherper"... Nadat de eerste diepe scheuren in het SDE bolwerk zichtbaar beginnen te worden, beginnen ook de belangenorganisaties zich op een iets "steviger" toon te roeren. Uit het persbericht van de DE Koepel "Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie onvoldoende om doelstellingen te halen" (14 februari 2008) heb ik de stukjes over zonnestroom hieronder weergegeven: "... Daarnaast is de aanname dat particulieren van een groenhypotheek of aftrek inkomstenbelasting gebruik kunnen maken voor financiering van hun zonnestroomsysteem onjuist en worden daarmee consumenten in huurwoningen benadeeld." en: "De regeling voor zonnestroom kent nog veel onduidelijkheden in de praktische uitvoering en helaas is de regeling nog niet opengesteld voor grotere systemen. Op dit punt heeft de sector zeer praktische voorstellen gedaan voor een simpele en fraude bestendige uitvoering." "Onduidelijkheden" is wel weer een typisch omfloerste beschrijving van: het is pet (zie mijn pagina over de SDE regeling bomvol beargumenteerde kritiek) ... Info: DE Koepel (Utrecht) http://tinyurl.com/ywf3go (verkorte link naar het persbericht op de DE Koepel site) |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|