huurwoningen
linkpagina
| |
|
||||||
|
huurwoningen
linkpagina |
index | ||||||
|
|
In deze sectie zullen zaken opgenomen worden die, in de ruime zin des woords, betrekking hebben op het aanbrengen van zonnestroom (e.a. duurzame energie producerende) installaties op woningen in de huursector. Wij hebben zeker in de beginjaren zeer goede ervaringen met onze verhuurder gehad, waarover het een en ander is te vinden op de pagina hoogtepunten. Een wat meer recente ervaring (geplande uitbreiding eind 2004) was echter weer een stuk minder plezant. Daarover vindt u een bericht op deze pagina. Laat u hierdoor s.v.p. niet op het verkeerde been zetten, want er is wel degelijk veel mogelijk op het vlak van huurwoningen en duurzame energie. Het is vaak de onbekendheid van de materie waardoor (nieuwe) medewerkers bij de corporaties afgeschrikt worden. Nergens voor nodig, uiteraard, want in goed overleg met de huurder kan men gezamenlijk ver komen en tot prachtige initiatieven komen. Gelukkig verandert er in dat opzicht ook veel sinds enkele jaren, de coöperaties hebben inmiddels het "licht gezien", en zijn zelfs initiatoren geworden van diverse kleine tot grote projecten met PV op huurwoningen, zoals diverse berichten op deze pagina's laten zien. Het initiatief kan - nog steeds - van twee kanten komen, van de huurder zelf, of van de verhuurder die het woningbestand wil verduurzamen (met name vanaf 2011 zeer actueel wordend, onder leiding van Aedes, de branche organisatie van de corporaties). Ook kunnen uiteraard bewonerscommissies e.d. aangeven dat zij in samenspraak met de verhuurder zich op het stimulerende pad van groene, duurzame, democratische, decentrale en toekomstgerichte energie willen begeven. In 2006 werd ik aangenaam verrast door een erg leuke website en e-mails van Jeroen Haringman uit Hilversum die net als wij zonnepanelen op zijn dak wilde als huurder, en van de coöperatie Gooi en Omstreken ruim baan kreeg om dat te verwezenlijken, met marginale en acceptabele "randvoorwaarden". Er verscheen al spoedig een krantenbericht over Jeroen zijn initiatief, en er werd een item voor in het nieuwsblad gemaakt. Kijk: DAT werkt aanstekelijk! We hopen dat dit soort initiatieven veel meer nagevolgd zullen worden. Heeft u ook positieve (of minder aangename) ervaringen als huurder die iets met duurzame energie wil gaan doen? Stuur me een e-mail met uw bevindingen! Laatste bericht bovenaan. Wederom hartelijke dank aan Speksteenkachel, die diverse acties onder mijn aandacht bracht! Meer referenties en links onderaan. 19 april 2014. Energiesprong 28 huurwoningen Elan Wonen Heemstede. Na een omvangrijk renovatie traject van 28, in 1979 opgeleverde huurwoningen aan de Von Brucken Focklaan in Heemstede zijn deze door Elan Wonen aan de eisen van de moderne tijd aangepast. En is het energielabel opgekrikt van een prehistorische F/G naar een dragelijker A/B voor de huurders. Naast nieuwe kozijnen, en vraag-gestuurde ventilatie, werden gevel- en dakisolatie uitgevoerd en kregen de woningen ongeveer 10 vierkante meter zonnepanelen op het dak. Te zien aan de gepubliceerde foto zouden dat er 8 stuks kunnen zijn, in totaal zo'n 224 (plm. 56 kWp). Er werd ook vaak een badkamer renovatie doorgevoerd. En diverse voorzieningen op het gebied van brand- en braakveiligheid. De werkzaamheden volgden op een enquete naar de wensen die leefden bij de bewoners. In april worden de werkzaamheden afgerond. Het veel voor diverse corporaties werkende bedrijf Rutges ("Rutgesvernieuwt") lijkt bij dit project betrokken, gezien hun tweet van 10 april 2014. Persbericht Elan Wonen (7 apr. 2014. zie ook pdf) 18
april 2014. Ook dichter bij huis activiteit: Noordwijk
en PV op huurwoningen. Van een medewerker van Gemeente Noordwijk,
die Polder PV schijnt te volgen Er kunnen systemen tussen 3 en 9 zonnepanelen worden aangebracht die via een maandelijkse huurverhoging door de huurder aan NWS worden "afbetaald". De vergoedingen (2014) liggen tussen de EUR 12,51 en EUR 25,20/maand (3 resp. 9 panelen). Er wordt daarbij uitgegaan van een "gemiddelde" verhouding tussen kosten en baten met een verhouding 3 : 5. Bij 9 panelen en een huurverhoging van EUR 25,20/maand zouden, uitgaande van die "gemiddelde" verhouding, die baten dus oplopen tot zo'n 42 Euro per maand (uiteraard gemiddeld over het hele jaar, hoge opbrengsten in de zomer, veel lagere productie in de wintermaanden). Per woning kan maximaal een gemeentelijke subsidie van 500 Euro worden verstrekt, met een maximum van 1.000 woningen. Dit subsidie bedrag is reeds verwerkt in de genoemde huurverhogingen. Leverancier is EcoNed (Veenendaal), wat samenwerkt met Rexel Nederland. In het huidige project is De Wit Totaal E-Techniek (De Wit Elektrotechnisch Aannemer) uit Rijnsburg de installateur. Er is door NWS een systeemgarantie van 20 jaar afgedwongen, waarbij ervan wordt uitgegaan dat het module rendement van een gemiddeld paneel 18% zou zijn afgenomen. Het mag nooit lager worden dan de vermogensgarantie van 80%. Het systeem zou "jaarlijks" worden doorgemeten (ik neem aan op afstand via een niet nader genoemd data portal). Projecten op stapelbouw zijn duurder, er wordt wel onderzoek naar gedaan of dat haalbaar is. Huurders moesten voor 7 april reageren - en krijgen bij de uitvoering voorrang. Latere inschrijvingen moeten achteraan sluiten in de rij. Het project mag meerdere jaren lopen volgens mijn contactpersoon. Ook leuk om te melden dat van de aanvankelijk 13 geselecteerde gemeentelijke daken voor toepassing van PV (art. 22 mei 2012, punt 4) er inmiddels 3 zijn uitgevoerd, en dat een vierde nieuwbouw betreft, waar ook zonnepanelen op zijn gepland. Ook scholen gaan op zonnige wijze "aangepakt" worden, door een derde partij, geholpen met een zachte lening van de gemeente. NWS
presenteert Keuzemenu - Folder EnergiebesparenEnergie besparen, dat levert
wat op! (25 maart 2014) 18 april 2014. Woonstichting Nijkerk start met PV voor huurders 50 woningen. In provincie Gelderland begint de huursector warm te lopen voor zonnepanelen projecten bij huurders. Ditmaal bij Woonstichting Nijkerk (WSN), die voor 50 huurders in de gelijknamige Gelderse Vallei gemeente een serieus project opstart. Aanschaf tot en met plaatsing op rekening van de corporatie, 75% van de "gemiddelde verwachte besparing" wordt in een huurprijs verhoging doorgerekend. Geclaimd wordt dat met 8 panelen de gemiddelde besparing 30 Euro/maand zou zijn, wat gepaard zou gaan met een huurverhoging van EUR 22,50/maand, en een verwachte "verdienste" voor de huurder van EUR 7,50/maand. De voorgespiegelde verdienste lijkt redelijk conservatief gerekend. Bij 2 kWp, een zeer vaak (minimaal) haalbare specifieke opbrengst van 850 kWh/kWp.jaar en EUR 0,23 huidige stroomprijs incl. >70% belastingen kom ik op ruim 32 Euro vermeden inkoop voor de huurder. De corporatie beoordeelt of de huurwoning geschikt is voor toepassing van zonnepanelen bij aanmelding. Afhankelijk van de belangstelling wordt een uitvoeringstraject gestart, waarbij sowieso een adviesgesprek zal plaatsvinden. Verwacht wordt dat het proces enkele maanden kan duren. Helaas zijn plaatsingen op zgn. duplexwoningen en appartementen (nog) niet mogelijk, die huurders hebben dus gewoon pech. Deze actie komt bovenop standaard renovatie maatregelen in de onderhouds-cyclus, en kan dus ook bij huurders plaatsvinden waar (nog) geen woningrenovatie nodig is. Aanmelden
actie zonnepanelen
(actiepagina bij WSN) 18 april 2014. Tweede actie Woonstichting Gendt (Gld). Het is nog steeds verbazingwekkend wat voor actoren er allemaal actief zijn met zonnepanelen. Ik stuitte op het bericht van Woonstichting Gendt (gemeente NO van Nijmegen, aan de Waal), dat ze alweer aan een tweede zonnepanelen actie voor hun huurders bezig zijn. Kennelijk was medio 2013 al een eerste actie opgestart, waardoor aan het eind van het jaar alweer 15 huurwoningen van zonnepanelen konden worden voorzien in 3 wijken. Er kan bij WS Gendt gekozen worden uit pakketten van 6, 8 of 10 modules, ook afhankelijk van het stroomverbruik van de huurder. Plaatsing van 8 modules zou leiden tot een huurverhoging van EUR 23,40/maand, de besparing op inkoop van elektriciteit (incl. >70% taxen per kWh) wordt geraamd op EUR 34,50, waardoor het gesuggereerde gemiddelde voordeel zou neerkomen op EUR 11-12 per maand voor de huurder in kwestie. Uitvoerder is waarschijnlijk Atama uit Elst (verkeerd gespeld in artikel als "Attema"). Het traject wordt nu volgens het principe "wie het eerst komt het eerst maalt" in 2014 voortgezet voor maximaal 25 huurwoningen, een kleine "versnelling", dus. Maar al die "kleine versnellingen" van actoren die niet altijd direct "op de radar" komen, stapelen natuurlijk allemaal bij elkaar op. En ook die volumes van al die kleintjes bij elkaar kunnen bij de uiteindelijke statistieken van het CBS best nog wel voor extra verrassingkjes zorgen... 2e ronde zonnepanelen voor huurders... (Website woonstichting Gendt, 24 jan. 2014) 4 april 2014. 2.000 huurwoningen Woningstichting Den Helder met zonnepanelen door NL dochter Belgisch Ecorus - geen 1 april grap. Je zou het wel denken gezien de publicatie datum van het oorspronkelijke artikel op de Belgische site van Ecorus. Maar het lijkt geen Grap van Hertog Alva. Het bedrijf heeft een samenwerkingsovereenkomst getekend met Woningstichting Den Helder, om 2.000 huurwoningen van zonnepanelen te voorzien. Den Helder ligt in een van de hoogste instralingszones van Nederland, dus daar kan een mooie business-case worden gemaakt die zowel een leuk financieel voordeel voor de huurder (weggesaldeerde belastingen als hoogste incentive), als een mooie restpost voor de geld mee brengende investeerder gaat opleveren. Want het Belgische bedrijf zou in de gedaante van "Ecorus Nederland" eigenaar van de aan te brengen PV-systemen blijven, waardoor de Woningstichting zelf geen investeringen hoeft te doen. "Ecorus Nederland", waar ik nog géén Kamer van Koophandel inschrijving voor kan vinden, en géén contact info op de site van het Belgische bedrijf, zou bovendien 25 jaar lang (!) het onderhoud en beheer houden van de installaties. Gesuggereerd wordt dat "de opgewekte stroom voor de huurders ongeveer 20% goedkoper zou zijn dan reguliere elektriciteit" betrokken uit het net, wat voor ruim 70 procent uit belastingen bestaat. De intentie is om binnen twee jaar tijd het volledige huurwoningen bezit van de Woningstichting met geschikte daken, 2.000 stuks, te voorzien van zonnepanelen. Volgens Groene Courant zou het om gemiddeld zelfs 10 panelen per huurwoning kunnen gaan, wat gezien de instralingscondities fors is, omdat huurders vaak vrij weinig stroom gebruiken op jaarbasis. Op zuid gericht kan in Den Helder - gebruik makend van Siderea's prognose voor deze contreien, uitgaande van "optimale opstelling", minimaal 972 kWh/kWp.jaar, met standaard 250 Wp modules, maar liefst 2.430 kWh per jaar worden geproduceerd. Ik ken zat huurders die dat verbruik bij lange niet halen, en die zouden in zo'n geval in een "overschot situatie" terecht komen, wat een hoop gedoe kan geven. Niet bekend is hoe de investeerder met dat soort situaties om zal gaan, en of er in die gevallen dan minder panelen geplaatst gaan worden. Wat bij verhuizing, en een nieuwe huurder met een veel hoger verbruik per jaar dan de vertrekkende zuinige huurder(s), alsnog tot "onderdimensionering" zou kunnen leiden en/of "niet effectieve inzet van beschikbare dakruimte. Ook wordt verder gezwegen over wat te doen als er mogelijk gemorreld gaat worden aan de salderingsregeling voor zonnestroom, wat een enorme impact kan gaan hebben op in ieder geval "het verdienmodel van de huurder", over een paar jaar (niets is zeker, maar de dreiging hangt wel in de lucht). Als er van uitgegaan wordt dat "gemiddeld" genomen toch 10 modules per woning zouden worden geplaatst, hebben we het hier al snel over een slordige 20.000 zonnepanelen met een potentieel opgesteld gezamenlijk nominaal (STC) vermogen van zo'n 5 MWp (bij standaard 250 Wp paneel). Momenteel staat in het PIR (netbeheer) register bij Klimaatmonitor nog maar ruim 1,6 MWp geregistreerd in Den Helder, dus alleen t.o.v. die referentie zou dat al een aanzienlijke toename betekenen van de gezamenlijke PV-capaciteit binnen de gemeentegrenzen (er staat waarschijnlijk nog aardig wat meer, niet bekend bij PIR). Kracht door
Verbinding Genoeg ervaring Ecorus
legt samen met Woningstichting Den Helder zonnepanelen op 2000 huurwoningen
(1 april 2014, persbericht Ecorus) 3 maart 2014. 74 energie"neutrale" iQ huurwoningen Woonbedrijf i.s.m. Ballast Nedam in Eindhoven. Dit project heb ik eerder al kort aangestipt in een kadertje binnen de bespreking van de zonnepaneelvoordeel.nl actie in de stadsregio Arnhem-Nijmegen (leverancier: Ballast-Nedam). Ballast-Nedam is met hun iQwoningen® concept in de Tongelresche Akkers (Berckelbosch, Eindhoven oost) 74 energie zuinige huurwoningen aan het bouwen voor corporatie Woonbedrijf. Diverse duurzame toepassingen maken onderdeel uit van het concept. Waaronder drievoudig glas, extra dakisolatie, kierdichting en diverse installaties. Zonnepanelen ontbreken ook in dit project niet. Als de architectonische simulatie hoogstandjes de werkelijkheid weergeven (bijna niet van echt te onderscheiden...), zouden hier zo'n 500 PV-modules op schuine daken en op twee platte daken van 2 appartementengebouwen geplaatst moeten gaan worden. Indien een standaard module type (250 Wp) zou worden gebruikt, zou het totale projectvolume ongeveer neerkomen op zo'n 125 kWp.
Ballas-Nedam heeft het concept zodanig opgetuigd dat maximaal gebruik gemaakt wordt van geprefabriceerde gevel elementen, die slechts "ingetakeld" hoeven te worden, en die de bouwkosten flink kunnen drukken. Standaard zouden de iQwoningen® een energie prestatie coëfficiënt (EPC) lager dan 0,6 moeten hebben. De eerste woningen zijn eind vorig jaar al opgeleverd. De laatste zouden ongeveer in april klaar moeten zijn. Gestreefd wordt naar een bouwtijd van maximaal 6 weken tussen fundatie en oplevering per woonblok. De prefab elementen worden in een sinds april 2011 in gebruik genomen producielokatie in Weert (L) gemaakt (met 20.000 m² vloeroppervlak). Op de fotopagina van Ballast Nedam zijn de rijtjeshuizen woonblokken zo te zien al opgeleverd met daken met zonnepanelen. De huur van de energiezuinige woningen zou rond de 680 Euro per maand moeten gaan bedragen. Woonbedrijf
en Ballast Nedam realiseren 74 energieneutrale iQwoningen® in Eindhoven
(20 nov. 2013) 3 maart 2014. Viverion Overijssel bezig met verduurzaming 51 huurwoningen. In Markelo (Ov., tussen Lochem en Rijssen) is het in Lochem haar hoofdvestiging hebbende corporatie Viverion met een verduurzamingsoffensief bezig van 51 huurwoningen aan de Prinses Irenestraat (eerst gerenoveerde woningen), de Wehmekamp en de Fokkerstraat. Er komt een energielabel sprong van G naar B, een van de verduurzamings-maatregelen is de aanleg van zonnepanelen. Gezien de gepubliceerde foto 6 stuks per woning, dus mogelijk in totaal 306 stuks (geschat ruim 75 kWp). Er vindt tevens groot onderhoud plaats, en asbest wordt verwijderd. Provincie Overijssel en de overkoepelende gemeente Hof van Twente dragen bijna de helft van het benodigde kapitaal bij voor de energiebesparende maatregelen. In totaal wordt er bijna 2,1 miljoen Euro geïnvesteerd in de renovatie, wat neerkomt op gemiddeld zo'n 412 duizend Euro per woning. Inmiddels heeft de interesse in verduurzaming van huurwoningen zich ook uitgestrekt naar de plaats van vestiging, Lochem, zoals eerder al aangegeven in het stukje over IJsseldal Wonen (Stentor artikel). Wethouder
bezoekt duurzaamheidsproject Viverion (5 feb. 2014, website Viverion) 27 februari 2014. 79 kWp op 7 flats centraal Wageningen door de Woningstichting. Groot onderhoud was nodig voor enkele flats van Woningstichting in het hartje van Wageningen. Het eerste zonnepanelen project voor deze corporatie is daarbij meteen ingepast, en door hen betaald. Voor het dekken van de stroomvraag van de centrale voorzieningen zijn op de platte daken van 7 flats langs de Rooseveltweg, Brakelseweg, en de Kees Mulderweg in totaal 312 multikristallijne PV-modules aangebracht (vermoedelijk 250-255 Wp per stuk). De modules staan onder een relatief lage hellingshoek op, zo te zien (foto), de inmiddels in forse aantallen geproduceerde betonnen Solar Bear dragers die verkocht worden door Solar Electricity Products B.V. (Leeuwarden Fr., nevenvestiging in Broek op Langedijk NH). De geprognosticeerde productie van alle panelen bij elkaar zou 78.000 kWh/jaar bedragen. Waarbij is gerekend op een specifieke opbrengst van maar liefst 987 kWh/kWp.jaar. Of die relatief hoge opbrengst gehaald gaat worden moet, gezien de door Siderea.nl voor optimaal opgestelde installaties geprognosticeerde grofweg zo'n 900 kWh/kWp.jaar in die contreien (gebaseerd op harde instralingsdata voor 1991-2010, en een nauwkeurig simulatie model), nog gaan blijken. Dimensionering
en toch nog erg lege daken Wel is het zo dat door de investering de servicekosten voor de huurders in de flats omlaag konden worden bijgesteld. Wat een lovenswaardig streven is van de verhuurder, die bij monde van Jerry Giesbers van Woningstichting Wageningen stelt dat hiermee ook de woningen voor de huurders betaalbaar zouden blijven. Ook de wethouder wordt er bij gehaald, die vindt dat de Woningstichting "een echte Ecocorporatie is". "Slim"
bemeten De verrukte kreet van een huurder dat nu berekend kan worden "hoeveel wasmachines er zouden kunnen draaien op de op de flat opgewekte stroom" moet natuurlijk wel in het licht worden bezien van het tijdstip waarop die wasmachines zullen (gaan) draaien. Want als die zoals zo vaak 's nachts worden aangezet, wordt er gewoon weer grijze stroommix uit het net getrokken voor een schone was. Evenals de verlichting en de liften in de flat. Wellicht zelfs afkomstig van de grotendeels kolengestookte elektriciteitscentrale van GDF-SUEZ in het niet ver afgelegen Nijmegen. Maar dan is in ieder geval die verlichting sluw bemeten... Wij
kiezen voor zonnepanelen! (25 februari 2014, de Woningstichting Wageningen) 27 februari 2014. Intermaris Hoorn steekt ook teen in PV water. Bij een traject waarbij huurders in de Fruitbuurt in Zwaag (noordzijde Hoorn, NH) verzochten om duurzaamheids-maatregelen door verhuurder Intermaris, wordt na onderzoek in 2013 doorgepakt door deze corporatie. In januari 2014 kon uit verschillende maatregelen worden gekozen, tenminste 70% van de huurders moesten kiezen. Daarbij werd o.a. een "basispakket" aangeboden, met de daarmee gepaard gaande huurverhoging. Vloer- en gevelisolatie vormt daarbij de essentiële basis voor 40 huurwoningen. Maar liefst 93% van de bewoners hebben ingestemd. Nog mooier is dat bij 5 woningen ook nog dakisolatie extra wordt aangebracht. En, voor deze rubriek uiteraard relevant: bij 17 van de 40 woningen zullen zonnepanelen worden geplaatst, in ruil voor een extra huurverhoging. De totale energiekosten verlaging zal daarbij hoger liggen dan de totale huurverhoging, zo is toegezegd. Duurzaam Zwaag Daarbij zitten bijvoorbeeld ook nieuwe - geïsoleerde - daken met geïntegreerde PV-installaties, maar ook is er een alternatief met aanbouw luifels met zonnepanelen. Een spectaculair initiatief, wat beslist navolging verdient. Al moet het gehanteerde scenario met "5% stijging van de energieprijzen" waarschijnlijk worden ingeruild voor eentje met een substantieel lager groeipercentage (in ieder geval voor de ontwikkeling van de stroomprijzen). Dan nog blijft het een prima verduurzamings-offensief. Waarvan Polder PV hoopt dat het veel navolging / invulling zal gaan krijgen in deze progressieve wijk. Groen
licht voor energiebesparing Fruitbuurt Zwaag (26 feb. 2014, website
Intermaris) Nagekomen:
project 39 woningen incl. 17 met PV afgerond, mei 2014: 25 februari 2014. LochemEnergie partner bij zonnepanelen voor huurders IJsseldal Wonen. De bekende Gelderse energie coöperatie Lochem Energie is partner bij een project van de verhuurder IJsseldal Wonen (gevestigd in Twello, westelijk van de IJssel). Lochem Energie verhuurt zonnepanelen aan de huurders van IJsseldal Wonen. De eerste zeven huurders krijgen deze en komende week hun PV modules op het dak. Het betreft 70 exemplaren, een (door mij) geschat volume van zo'n 17,5 kWp betreffend. Huurders uit de dorpen Almen, Eefde, Epse, Gorssel en Harfsen, die een geschikt dak hebben, kunnen meedoen. De energiecoöperatie heeft voor ongeveer 50 huurwoningen zonnepanelen beschikbaar. Ook de verhuurder Viverion uit Lochem zelf zou op het netvlies staan voor een vervolgproject.
"Zonnepanelen
worden op een huurwoning van IJsseldal Wonen geplaatst." Het bleek niet vanzelfsprekend voor huurders om in te stappen, maar gesprekken hielpen ze over de drempel. Ook de Zonatlas voor Gelderland helpt natuurlijk om het potentieel te "helpen ontdekken", dat kan gewoon on-line. Als de huurder het "eigen potentieel" heeft ontdekt, en belangstelling toont, kan deze een e-mail aan de corporatie sturen. Eerst is er "technisch overleg" met de verhuurder nodig om fiat te krijgen. LochemEnergie komt vervolgens buurten om details uit te werken en een propositie te doen, want dat is de "contract partner" voor de huurder. Op de site van IJsseldal Wonen lijkt het in de bedoeling te liggen dat de zonnepanelen "minimaal 25 jaar op het dak blijven" na installatie. Als de huurder vertrekt, kan hij/zij het systeem dus niet meenemen. Lochem Energie financiert het project met geld van de Provincie Gelderland en van leden van de eigen coöperatie, die via een fonds geld ter beschikking hebben gesteld. Via de verhuur van de PV-installaties moet dat geld - voor de hardware tot aan de meterkast - weer terugkomen. Het huurbedrag zou "flink lager" zijn dan de financiële verdienste die via salderen (van met name energiebelasting) toevalt aan de huurder van IJsseldal Wonen. Gesproken wordt van een jaarlijks voordeel van maximaal zo'n 200 Euro indien voor een (voor een huurder fors) systeem van 10 panelen zou worden gekozen. De verhuurder zal de aanpassing van de meterkast financieren en doet er een leuke bonus van 100 Euro ("instapbonus") eenmalig bovenop. De huurprijs wordt vanaf 2015 met 1% per jaar aangepast (fors onder de inflatie, die was in 2013 gemiddeld 2,5%, de "afgeleide" inflatie was toen 1,3%, zie StatLine). Ook een niet te veronachtzamen punt: de huur van de PV-installatie heeft géén invloed op de woningwaardering. Dat is mooi, want het zou natuurlijk een beetje lullig zijn als er meer huur betaald zou moeten gaan worden als de kwetsbare huurder zijn/haar kop boven het maaiveld zou gaan uitsteken met een "lange termijn investering" in een installatie voor de productie van duurzame elektriciteit... Curieus is wel de kennelijke koppelverkoop met (optie?) "overstap naar Enenco", waarmee waarschijnlijk Eneco wordt bedoeld, genoemd op de site van IJsseldal Wonen. Die "korting" zit kennelijk in de daar genoemde "gemiddeld zo'n € 200,- voordeel" (10 panelen) verwerkt... Zonne-energie
voor huurders IJsseldal Wonen (Lochem Energie, 14 feb. 2014) 25 februari 2014. Geen aanbesteding, maar directe route bij De Alliantie. Dat er ook bij "zonnepanelen op huurwoningen" verschillende wegen naar Rome leiden, toont het recente artikel over het KiesZon® traject bij corporatie De Alliantie aan, wat o.a. bij koepel Aedes werd geplaatst. Ik heb op 9 april 2013 al een artikel over deze actie bij een van de grotere verhuurders gepubliceerd. De verhuurder kreeg op 3 februari 2014 de prijs voor de Duurzaamste Corporatie (Duurzaam Bouwen Award 2014) uitgereikt, een initiatief van W/E adviseurs. Op de website van Aedes een interview met senior adviseur Esther Engelen van De Alliantie. Daar gaat ze kort in op de achtergronden en de motivatie van deze verhuurder, waarom voor de route "geen eigen investering en exploitatie" van zonnepanelen op hun huurwoningen is gekozen. Opvallend element daarbij is dat de juridische kant van de zaak veel tijd heeft gekost (wat mij ook weer niet verbaast). En dat er uiteindelijk, na "het wiel opnieuw te hebben moeten uitvinden", een modelcontract met KiesZon® uit is gerold. Wat andere corporaties ook zouden kunnen gebruiken. Sinds mei 2013 liggen de eerste 364 zonnepanelen op 10 flats, die eigenaar KiesZon® 15 jaar lang zal exploiteren. Binnenkort moeten weer 10 appartementen complexen van De Alliantie volgen, evenals een pilot van 56 eengezinswoningen in Almere. Waar de huurders kennelijk staan te trappelen van ongeduld om te "mogen" participeren... Zonnepanelen zonder kosten voor huurder en corporatie (Aedes site, 24 feb. 2014) 25 februari 2014. Zes corporaties Zeeland aan de bak met zonnepanelen. Na de flinke promotie cq. inkoop campagne voor particulieren onder de vlag van de Zeeuwse Milieufederatie, is het hoogste tijd dat ook de corporaties in een van de zonnigste provincies van Nederland aan de bak gaan. Het Zon Effect heeft voor particuliere investeerders in 2012-2013 maar liefst 13.000 zonnepanelen opgeleverd bij ongeveer 1.200 huishoudens (bericht 5 november 2013). Een verkocht vermogen van ongeveer 3,3 MWp. Toch doet Zeeland het in de statistieken - althans volgens het PIR register van de netbeheerders - niet best (zowel niet per inwoner, als per km²). Hopelijk kunnen de verhurende instanties daar mede verandering in brengen. Dat gaat nu zijn beslag krijgen in 2014-2015. Door 6 corporaties die de handen in elkaar hebben geslagen, en voor zo'n 1.600 woningen zonnepanelen zouden gaan inkopen. De PV-systemen zouden vanaf eind april voor de helft in 2014, en voor de resterende helft in 2015 moeten worden gerealiseerd. Daarbij zal - wederom, zoals bij vergelijkbare projecten elders in het land - per corporatie en per situatie worden bekeken welke woningen gezien de situatie prioriteit zullen krijgen. Er is sprake van eerste plaatsingen van "zes stuks per woning", onduidelijk is of dat de enige "keus" is, of dat er meer mogelijkheden zijn voor de betreffende huurder. Indien "6 gemiddeld", zou het dus in totaal om zo'n 9.600 modules kunnen gaan. Bij 250 Wp per stuk zou de potentie dan zo'n 2,4 MWp kunnen zijn. De samenwerkende coöperaties onder de koepel "Zuid-West Samen", zijn:
Zuid-West
Samen koopt samen zonnepanelen in voor Zeeuwse huurwoningen (website
R&B Wonen, 25 februari 2014) 25 februari 2014. DeltaWonen onderdeel van groter geheel - Zonnig Huren. Ik vond op de website van Aedes, de belangenorganisatie van de huursector, een bericht met goed nieuws voor huurders in de (ruim bemeten) contreien rond Zwolle (Overijssel). Eerder had ik al het zogenaamde "pilot" project bij de grote corporatie DeltaWonen genoemd (artikel van 24 november 2013). Dat blijkt onderdeel te zijn van een nog groter project begeleid en gemonitord door het bekende Zonnig Huren traject, wat in het voorjaar van 2012 zo'n beetje in de startblokken werd gehesen door een uitgebreid rapport van Atrivé. Gesproken wordt over maar liefst 7 corporaties die rond Zwolle actief zijn, en waar een gezamenlijke aanpak voor is opgezet wat zonnepanelen op huurwoningen echt concreet moet gaan maken. Het PV project van de betrokken corporaties zou 1.200 sociale huurwoningen en 150 flats betreffen "rond Zwolle". Deze zouden dit jaar (2014) van zonnepanelen moeten worden voorzien. Daartoe zouden de 7 corporaties gezamenlijk PV modules "onder scherpe inkoopvorwaarden" hebben ingekocht. Andere corporaties rond Zwolle kunnen zich bij dit initiatief aansluiten als ze minimaal 25 huurwoningen van PV-systemen willen voorzien. Er werd samengewerkt om kennis te delen, waarbij vragen snel konden worden ingevuld, zoals de selectie van de geschikte woningen en complexen, de kosten verrekening, en de te bepalen afschrijftermijn voor de hardware. Daarnaast werden voor een optimale service richting de huurders afspraken gemaakt voor onderhoudscontracten, monitoring, en een zogenaamde "prestatie garantie" (opbrengstgarantie voor 20 jaar). Volgens de site van Beter Wonen, en bij Zonnig Huren zelf, zou Nooter Technische Installaties B.V. (Zwolle) zijn geselecteerd, die hun hardware van het bekende, uit ElektroNed ontstane inkoop collectief EcoNed B.V. (Veenendaal, Utrecht) betrekt. Er zou zijn ingekocht voor prijzen die "scherper" (lager) zouden liggen dan bij de acties van Zonnig Limburg en bij Stadlander. Desondanks zou er een rendement voor de corporatie volgen uit de gehele operatie (bij 23 jaar exploitatieduur) van 5,5-8%. Zonnig Huren ontvangt een fee van de corporaties die participeren. Curieus is dat bij Harmonisch Wonen over "slimme meters" wordt gepraat in hun FAQ alsof dat "onderdeel van een package deal" is. Het is echter beslist niet wettelijk verplicht om zo'n meter überhaupt door de netbeheerder in de meterkast te laten aanbrengen. Het is ook meestal nergens voor nodig, de meeste meters kunnen hetzij volautomatisch salderen (bijna alle bestaande Ferrarismeters, met de "klassieke" draaiende schijf), of bij een digitale meter met teruglever (beter: invoedings-) telwerken moet er "administratief worden gesaldeerd". Dat vraagt wel grote oplettendheid bij de huurder, want nog steeds gaan vaak zaken fout rond het thema "salderen". Er zijn verder ook risico's aan het "krijgen" van een slimme meter verbonden: de saldering van zonnestroom staat immers in Den Haag "ter discussie". De vraag is wat de waarde van zonnestroom overschotten die het net op gaan straks nog zal zijn. Er is immers geen enkele garantie dat deze waarde hetzelfde zal zijn als die van ingekochte stroom inclusief energiebelasting, SDE heffing, en BTW... Een van de pionierende corporaties, Woonbedrijf ieder1, zou op 10 flats starten met installaties voor de voorziening van het gemeenschappelijke stroomverbruik zoals voor de lift installaties en de centrale verlichting (dus niet naar meterkasten huurders). Hierdoor kunnen de servicekosten voor de huurders in de flats omlaag. Door zegsman Logtenberg word een specifiek struikelblok genoemd voor systemen op rijtjeswoningen. Waarvan de "wet- en regelgeving" kennelijk nog steeds te onduidelijk cq. te onbegrijpelijk werd bevonden (eind 2013). 12 december 2013 zijn de eerste panelen op een huurwoning van DeltaWonen geïnstalleerd. Bij het aanbod (ook bij Harmonisch Wonen) zou sprake zijn van keus uit 6, 9 of 12 PV-modules per woning. Op 4 februari 2014 startte Beter Wonen hun traject met een installatie op hun eigen kantoor, bij inschrijving waren er al 70 gegadigden. Betrokken corporaties:
Zeven
corporaties werken samen in zonne-energie (bericht website Aedes,
12-12-2013) Huurders Beter Wonen zeggen massaal ‘ja’ tegen zonnepanelen (bericht website Beter Wonen, 4 feb. 2014, 70 huurders zouden al hebben getekend) 25 februari 2014. "Geschat" resultaat Zonnig Huren 2013 en andere projecten bij corporaties. Eind vorig jaar werd door de hard werkende Maarten Corpeleijn van Huur & Energie Consult een tussenstand gegeven van het ambitieuze "Zonnig Huren" project. In 2013 zou Zonnig Huren zelf drie tenders hebben opgestart voor 3.000 woningen en 200 flats. Daarnaast zouden, deels met een beetje hulp en/of info van Zonnig Huren, 20 tot 30 corporaties zelf met kleinere zonnepanelen projecten van zo'n 50 tot 200 woningen een start hebben gemaakt. Gesteld wordt dat de oorspronkelijke doelstelling van Zonnig Huren, 10.000 woningen en 200 flats, anderhalf jaar eerder "waarschijnlijk gehaald" zou zijn in 2013. Helaas worden er geen opgaves gedaan van fysieke realisaties, noch van aantal MWp die zouden zijn opgeleverd. Zonnig Huren zou ook hebben geadviseerd in een pilot project van Eneco met huurders bij Waterwegwonen, waarbij (minstens) 100 sets (à 1,47 kWp) zouden moeten worden afgezet (start proefproject 11 september 2013). Bij dat soort door externe partijen gefinancierde constructies is het voordeel voor huurders minder, want genoemde (commerciële) partij wil natuurlijk ook wat verdienen aan die projecten. PV en huurwoningen
bij Zonnefabriek Westerzon heeft in 2014 een ambitieus vervolg gekregen bij Zonnefabriek in de vorm van het project HuurDeZon. Ambitieus, want in 2014-2015 zouden 1.000 woningen van Eigen Haard op vergelijkbare wijze aan zonnepanelen in eigendom van Zonnefabriek gerealiseerd moeten gaan worden. Zonder subsidie, zo wordt gesteld. Dat eigendom zou na 20 jaar overgedragen worden aan de corporatie. Onduidelijk is of Henk Kamp's hardnekkige gemanipuleer met de "uitleg van een vage Wet" daar nog roet in het eten kan gooien. Immers: niet de verhuurder (Eigen Haard), maar Zonnefabriek is daar "de eigenaar" van de PV-installaties. Bovendien zijn op platte daken van flats nog de nodige "belastingtechnische vraagtekens" te plaatsen bij het "onderdeel van de woning" die "voorwaarde" zou moeten zijn voor de zoveelste manipulatieve "gedoogconstructie" waar EZ en de Belastingdienst in grossieren. Immers: panelen op consoles of op frames met ballast zitten niet "letterlijk" vast aan het gebouw... In ieder geval zouden binnen dit nieuwe traject in januari 2014 alweer 154 aansluitingen op het Overtoomseveld (oostelijk van Sloterpark, Amsterdam Nieuw-West) moeten zijn opgeleverd volgens Zonnefabriek. Een mooi begin, in ieder geval. Ik ben benieuwd naar de definitieve cijfers voor 2013, voor zowel Zonnig Huren, als voor de andere corporatie trajecten. Het smaakt natuurlijk naar (veel) meer... De
ambitie gehaald? 10.000 woningen en 200 flats op zon (Zonnig Huren
website, 16 dec. 2013) 7 februari 2014. Wonen Delden (Twente, Ov.) start Zonnig Delden. De eind 2012 ongeveer 750 huurwoningen bezittende corporatie Wonen Delden in Twente (Overijssel) is begin februari 2014 met zonnepanelen op 6 (cf. Zelziuz, andere bronnen hebben het over 4) huurwoningen haar project "Zonnig Delden" gestart. Wat door project partner Zelziuz binnen hun al langer geldende aanbod "Zon Thuis voor Huurders" als een inkoppertje voor open doel leek te passen. Als "proef" zijn op de eerste woningen met op zuid gerichte dak segmenten aan het Lannink/Galgenmaten (Delden westzijde, Google Maps link) telkens 10 zonnepanelen geplaatst. Een eigen "bijdrage" (lees: huurverhoging) zou substantieel lager uitvallen dan de berekende stroom opbrengst financieel bezien zou genereren op jaarbasis. Er wordt gerept van een bijdrage van 20 Euro per maand voor de huurders (ik neem aan toegerekend aan een situatie met 10 PV-modules). Volgens directeur Manrho van de corporatie zouden besparingen tussen 330 en 450 Euro per jaar tot de mogelijkheden moeten behoren. Of dat van toepassing is op een situatie met 10 modules moet ik nog zien. Bij uitgangspunt "zonder meer haalbaar" 900 kWh/kWp.jaar bij pal zuid onbeschaduwd (oost NL), en 10 panelen van elk 250 Wp, zou je met 2,5 kWp op jaarbasis 2.250 kWh moeten kunnen produceren. Bij een stroomprijs van minder dan 23 Eurocent/kWh (Vattenfall continu grijs: 22,67 Eurocent/kWh per 1 jan. 2014) levert dat maximaal zo'n 520 Euro op, op jaarbasis. Daar zou dan de 12x 20 Euro bijdrage van afgetrokken moeten worden, wat zou resulteren in grofweg zo'n 280 Euro voordeel voor de betrokken huurder in dit rekenvoorbeeld. Dat is nogal ver verwijderd van genoemde bedragen door Manrho (hoger paneel vermogen, hogere stroomprijs gerekend, hogere specifieke opbrengst becijferd??). Niet duidelijk is welk paneel type er geïnstalleerd is/gaat worden. Zelziuz voert volgens eigen zeggen Canadian Solar (productie grotendeels in China) en het beroemde - ongetwijfeld prijziger - kwaliteitsmerk, het Japanse Kyocera. Er kan voor zo'n project ook voor andere merken worden gekozen, afhankelijk van de prijs afspraken met de corporatie. Eerder al is deze buurt in Delden gerenoveerd en hebben de woningen nieuwe daken en kozijnen gekregen. De resulterende energielabel "B" status was voorwaarde om m.b.v. zonnepanelen nog een stapje verder te gaan voor de corporatie. Andere geïnteresseerde huurders in de buurt, in zo'n 45 huurwoningen, kunnen zich voor 1 maart 2014 opgeven. Als 50% van de bewoners zich aanmeldt (geen verplichting), worden ook de overige woningen van zonnepanelen voorzien. Leverancier van de PV-systemen is zoals gezegd het bekende, in Denekamp zetelende Zelziuz. Voor elke woning wordt een op maat gemaakte "besparingsberekening" opgesteld op basis van de laatste jaarnota's. Die natuurlijk, zoals bekend, qua impact fors uiteen kunnen lopen, omdat menselijk gedrag op het vlak van energieverbruik zeer sterk kan verschillen. De berekening verschilt dus zowel per type huishouden, als per situatie. Zo moet er ook rekening gehouden worden met oriëntatie van het dak, en met schaduw werpende obstakels. Er schijnt bijvoorbeeld een rij grote eiken in sommige delen een forse impact te hebben op het lokatie-specifieke potentieel. Wat waarschijnlijk, afhankelijk van de vastgestelde lokale beschaduwing, tot een "go if you want" of "no-go" advies zal leiden. Als het project slaagt (genoeg intekeningen) wordt in juni 2014 door de corporatie over een mogelijk vervolg project besloten, bij woning blokken met een minimum vereist energielabel (prioriteit: isolatie), en bouwkundig in goede staat om qua dakconstructie langjarig een PV-batterij te kunnen dragen. Glitch (beide artikelen
zonder datum, van Wonen Delden) Wonen
Delden start project ‘Zonnig Huren in Delden’ (Nieuwsuitdelden.nl,
18 dec. 2013) 24 november 2013. Ook DeltaWonen aanbod zonnepanelen voor huurders in 2014. Een van de grootste woningcorporaties van noord-oost Nederland, DeltaWonen, gaat ook een aanbod met zonnepanelen doen aan haar huurders. De corporatie heeft 15.000 woningen in haar bezit, in de regio Zwolle (hoofdkantoor), Kampen (beiden Overijssel), en Oldebroek (Gelderland). Er gaat een "pilot" met zonnepanelen op huurwoningen gestart worden in de noordelijk van het centrum gelegen wijk Aalanden in Zwolle. Gezien de vele andere eerdere acties bij corporaties op deze pagina (beslist nog niet allemaal) kunnen we bij dat "pilot" gerust een dik vraagteken zetten. Het initiatief met PV modules valt in een breder kader van verduurzaming, waarbij o.a. ook isolatie, thermische zonnecollectoren, warmte/koude systemen en groene daken als opties worden ingezet. DeltaWonen heeft na onderzoek 525 woningen geselecteerd voor potentiële deelname vanwege de meest gunstige ligging/oriëntatie op de zon. Er zullen standaard pakketten van 6, 9, of 12 PV-modules worden aangeboden. Daarvoor wordt als vanouds "een maandelijkse bijdrage" (nog geen melding van bedragen) gevraagd. Waarbij er zoals gebruikelijk vanuit wordt gegaan dat het maandelijkse financiële voordeel a.g.v. salderen (met name 70% belastingen) van de opgewekte zonnestroom een stuk hoger zal worden dan de gevraagde maandelijkse bijdrage aan DeltaWonen. Er wordt na de "pilot" geëvalueerd hoe het "experiment" is bevallen, waarna bij positieve uitkomst het aanbod naar meer huurders zal worden uitgebreid. De "pilot" zal gefaseerd in 2014 zijn beslag gaan krijgen. Uitvoerende partijen: EcoNed, en installatiebedrijf Nooter Technische Installaties. DeltaWonen
laat huurders profiteren van de zon (niet meer beschikbaar, gelezen 23
nov. 2013) 10 november 2013. Huurders "Graan voor Visch" Hoofddorp kunnen intekenen project zonnepanelen Ymere. In de apart "genummerde" wijk "Graan voor Visch" in het hart van Hoofddorp (Haarlemmermeer) kunnen huurders in eengezinswoningen van corporatie Ymere participeren via een "volledig ontzorgd traject" georganiseerd door het bedrijf Meermaker. Dat is door gemeente Haarlemmermeer in het leven geroepen om duurzame projecten te entameren. Huurders die een contract ("gebruiksovereenkomst") ondertekenen voor 20 jaar (tenzij eerder verhuisd) krijgen een standaard set van 8 stuks Atersa modules (Spaanse fabrikant) op het dak. Het vermogen werd niet opgegeven. Als we uitgaan van een standaard 250 Wp paneel, zou er dus 2 kWp op het dak komen te liggen. Het omvormer type werd niet benoemd, maar er wordt wel een plaatje van een SMA inverter getoond. Ook wordt er een - niet verder gespecificeerd "monitoring systeem" in de vorm van een "kastje in de meterkast" geplaatst, waarbij de productie resultaten kennelijk (ook) door Meermaker op afstand worden bijgehouden. Geclaimd wordt zelfs op dagelijkse basis. Storingen zouden binnen drie dagen worden verholpen, als dat niet zou lukken, zou er een vergoeding voor misgelopen productie worden gegeven. Er wordt gerekend met een "gemiddelde" opbrengst, van, curieus gedetailleerd, "1.675,8 kWh" per jaar. Als de 2 kWp zou kloppen, zou dat betekenen dat er zeer conservatief met maar 838 kWh/kWp.jaar zou worden gerekend, wat zelfs voor (onbeschaduwde) ZO en ZW oriëntaties in Hoofddorp (in een van de meest zonrijkste gebieden van Nederland) zuinigjes is geschat. Meermaker gaat uit van een potentiële opwek die 100 kWh hoger zou kunnen liggen per jaar (wat zou kunnen resulteren in 888 kWh/kWp.jaar), maar houdt vast aan genoemde "lage" referentie. Op basis van een vermeden inkoop prijs van ongeveer 23 Eurocent/kWh (waarvan normaliter bijna 70% belastingen richting de Staat zouden gaan, die in dit geval dus wederom het meeste "derft" i.p.v. "de leverancier van stroom"), zou het maandelijkse voordeel op dat aspect 32,12 Euro bedragen (1.675,8 x € 0,23)/12. De wijk bestaat uit huizenblokken in - grofweg - NW-ZO resp. ZW-NO richtingen (Google Maps link). Door de huurder wordt de koop van het systeem aangegaan met Meermaker, officieel bij KVK bekend onder de naam "Duurzaam Bedrijf Haarlemmermeer B.V.", en wat officieel is gevestigd in het gemeentehuis in Hoofddorp. Het systeem blijft het eigendom van Meermaker. Ze claimen zelf een "actief participatiefonds" te zijn wat voor maximaal 40% investeert in de uit te voeren projecten. Die anders niet uitgevoerd zouden worden. Participanten zouden op deze wijze makkelijker financiering voor het overige deel van het project kunnen krijgen. Uitvoerder van de installatie is het bedrijf Logchies uit Beverwijk, wat voor Ymere momenteel aan een grootschalig onderhoud project bezig is aan 132 eengezinswoningen in Graan voor Visch (zie project portfolio en nieuwsbrief). Ook huurders waar al een renovatie heeft plaatsgevonden kunnen participeren in het zonnepanelen project. Er wordt binnen deze specifieke overeenkomst een "huurverhoging" geaccordeerd van EUR 27,93 per maand, wat tegenover EUR 32,12 "vermeden uitgaven elektriciteit" komt te staan (gemiddelde per maand, uiteraard veel meer zonnestroom productie in de zomermaanden). Wat het financiële eind resultaat voor de huurder in de ordegrootte van 12x EUR 4,19 = EUR 50,28 zou kunnen brengen per jaar. Wordt er 100 kWh meer opgewekt op jaarbasis (m.i. nog steeds conservatief gerekend), loopt dat voordeel op naar ruim 73 Euro. Er wordt geclaimd dat het voordeel - met mogelijke stijging van de all-in stroomprijs in gedachten - zelfs zou kunnen gaan oplopen naar meer dan 100 Euro per jaar. Hoogst pikant is echter, dat deze "maandelijkse huurverhoging" niet aan de verhuurder betaald moet worden, maar in deze constructie aan de eigenaar van het PV-systeem, het commerciële bedrijf Meermaker moet worden overgedaan. Ik ben benieuwd wat Den Haag van zo'n byzondere financiële constructie vind (maar misschien zie ik onterecht beren op de weg). Perspectief Interessant is, dat in de documentatie van Meermaker een volgens mij unieke, expliciete passage is opgenomen, die zelfs rekening houdt met lagere stroomprijzen, die in het uiterste geval zelfs zou kunnen leiden tot het aanpassen van de aan dit contract gekoppelde "huur"verhoging. Een "eventualiteit" die m.i. in Nederland nog slechts bij zeer weinig bedrijven is ingebouwd in de "business-case". Al wordt gesuggereerd dat, op basis van de "historische ontwikkeling", de verwachting (van Meermaker) is dat het scenario dat er geen "voordeel" meer over zou blijven voor de huurder zich niet zal gaan voordoen. Dit staat op de volgende wijze geformuleerd in de documentatie bij het Natuur en Milieucentrum Haarlemmermeer. Iets wat ik tot nog toe niet op zo'n expliciete wijze heb gezien in de communicatie binnen de PV-sector...
Hoe Meermaker zich indekt m.b.t. ("niet verwacht") scenario van een toekomstige lagere stroomprijs Pikant
2 Graan voor Visch de zonnigste wijk van Haarlemmermeer?! (info en documentatie van het project bij Natuur en Milieucentrum Haarlemmermeer) http://www.meermaker.nl Zie ook eerdere bericht van 13 januari 2013 op deze pagina Nagekomen Website
binnenlandsbestuur.nl (5 maart 2014) 5 november 2013. Huurders Mildam kiezen plan met zonnepanelen. Friese woning corporatie Accolade, met zo'n 16.000 woningen in het bestand, zoekt nauwe contacten met huurders. En is bezig met een pilot project waarbij huurders participeren. In het onderhavige geval moeten 8 oude, uit de twintiger jaren van de vorige eeuw (LC; volgens Accolade bericht van 1930) stammende kleine huurwoningen aan de Molenlaan in Mildam (ZO. van Heerenveen), worden vervangen door nieuwbouw van 14 woningen. Een project waarbij gemeente Heerenveen is betrokken. De huurders konden van meet af aan meebeslissen over het ontwerp van die nieuwe huizen. Ze kozen voor het ontwerp van architectenbureau Van Wijnen (hoofdkantoor in Baarn), waarbij 10 vierkante meter zonnepanelen integraal zijn opgenomen. De foto in het bericht van de Leeuwarder Courant, met een rij vermoedelijk in landscape liggende donker gekleurde zonnepanelen, doet sterk denken aan het ontwerp voor koopwoningen met PV-modules in de nieuwbouw wijk de Vlecke in het nabijgelegen Gorredijk op de website van dezelfde architect (link). 10 vierkante meter "modern" zonnepaneel (250 Wp, ongeveer 1,63 m² per module) zou neerkomen op ongeveer 6 panelen per woning. Indien optimaal opgesteld, zouden 6 van dat soort modules (1,5 kWp) op jaarbasis beslist zo'n 1.350 kWh kunnen opleveren (rekenend met specifieke opbrengst van 900 kWh/kWp.jaar, Siderea.nl), waarschijnlijk meer. Dat zou met de huidig geldende salderingsregeling, en een globale kWh prijs (gedomineerd door 51% aandeel energiebelasting) van zo'n 23 cent, op jaarbasis kunnen neerkomen op een besparing van ongeveer 310 Euro. In het LC bericht werd gesteld dat "de forse verlaging van het energiegebruik" een belangrijke trigger voor de huurders zou zijn geweest bij de verkiezing van het "winnende" concept. Huurders Mildam gaan voor zonnepanelen (Leeuwarder Courant, 5 nov. 2013) 31 oktober/3 november 2013. 58 huurwoningen Groningen aan de zonnepanelen + toevoegingen!*. Het gaat rap in Nederland. In de Radijsstraat in Groningen, ongeveer WZW-ONO gericht (Google Maps) zouden 58 huurwoningen van corporatie Patrimonium binnen een paar weken tijd zonnepanelen gaan krijgen. Het is een project van de lokaal getrokken actie Tuinwijk in het Zonnetje, waar de bewoners, de verhuurder, Christelijke Woningstichting Patrimonium, en de pionierende lokale energie coöperatie Grunneger Power elkaar gevonden blijken te hebben.
In oktober en november moeten er in totaal 232 zonnepanelen zijn/nog worden geplaatst (gemiddeld dus 4 per woning), aan de zuidzijde van de straat. Volgens Google Maps zou dat dus de - onbeschaduwde - schuine daken betreffen. Er is daar al een revolutionaire voorganger aan de overkant van de straat, die 4 paneeltjes op het platte dak heeft staan (zie Bing Maps view). Wellicht is dat wel een van de aanstichters van deze prima actie geweest. De "echte" aanstichters wonen in de Concordiastraat (artikel DVHN, 31 aug. 2012, hun 4 modules zijn echter nog niet zichtbaar op Google- of Bing Maps). In ieder geval krijgt die pionierende Radijsstraat bewoner aan de noordzijde straks een hoop gezelschap aan de andere kant van de straat. Op naar een echt zonnige buurt... Ik zie geen vermogen staan, maar als we met het momenteel "klassieke" 250 Wp module** rekenen, kom ik op een toevoeging van alweer 58 kWp. Die ook op het conto van de "continu doorlopende zonnepanelen inkoop actie" van het progressieve, ver voor de rest van de meute uit lopende initiatiefnemers van Grunneger Power mag worden bijgeschreven (zie entry in mijn inkoopacties lijst). Er wordt gerekend met een productie van 50.000 kWh in 2014, wat zou betekenen dat er (gemiddeld) gerekend wordt met een specifieke opbrengst van 862 kWh/kWp.jaar. Mij lijkt me dat gezien de oriëntatie van de daken een conservatieve inschatting. Volgens het volledig bijgewerkte jaararchief van Siderea.nl (nu beschikbaar over de lange periode 1991-2010) is in die contreien een jaaropbrengst mogelijk boven de 900 kWh/kWp.jaar bij optimale oriëntatie. Ook hier is weer het principe toegepast: lichte huurverhoging in ruil voor "meer financieel rendement" uit de opbrengst van de aangebrachte zonnepanelen. Zodat aan het eind van de rit er een klein financieel voordeel voor de huurder overblijft. Gesproken wordt van een "eindresultaat" van 50-100 Euro voordeel per huurwoning, afhankelijk van de woonsituatie en het verbruik in huis. Byzonder aan het project is "dat het om combinaties van boven- en benedenwoningen gaat. Voor dergelijke situaties bestaan geen standaardoplossingen. Het vraagt om een eerlijke verdeling tussen de bewoners van het beschikbare dakoppervlak". Aldus de site van Tuinwijk in het Zonnetje. Of dat ook betekent dat er kabels via bovenwoningen naar de benedenwoningen zullen worden doorgelust, of dat dit via de buitenmuren via mantelbuizen gaat, is een nog onbeantwoorde vraag. Dit project past goed in een akkoord tussen Gemeente Groningen en de huurcoöperaties om de woningen te gaan verduurzamen, genaamd "Mensen Maken Stad 2.0". *
Nagekomen - toevoegingen Patrimonium Het betreft in dit project 29 beneden-woningen, waarvoor 3 stuks Sunrise Solartech 245 Wp multikristallijne modules zijn toegepast (per woning 735 Wp). Deze zijn parallel gekoppeld aan 3 stuks Enphase micro-omvormers van het type M215. Daarnaast zijn er 29 boven-woningen voorzien van elk 5 stuks Sunrise Solartech 245 Wp modules (per woning: 1.225 Wp). Deze zijn in serie gekoppeld aan een Omnik Omniksol 1.0k- TL string-inverter. In totaal worden er 232 zonnepanelen geplaatst, dus de totale projectgrootte wordt 56,84 kWp. De panelen van de benedenwoning liggen ook op het dak van de bovenwoning. Het pannendak is hoog en - zoals uit de GM opname blijkt - ZZO georiënteerd. Alle omvormers zijn in de (niet in gebruik zijnde) zolder verdieping van de bovenwoning geplaatst. Daarbij zijn de omvormers op een hittebestendige plaat gemonteerd: Spano Antivlam®. De van de omvormers af komende AC-kabels zijn door een speciaal aangelegde leidingkoker door de woningen aangebracht. In de meterkasten is voor de PV-groep een extra DIN-rail kWh-meter geplaatst om de opbrengst te kunnen monitoren (voor foto van die meter, zie deze link). Partijen betrokken bij de uitgevoerde bouwkundige aanpassingen:
Er is ook meer duidelijk over het voordeel voor de huurder: Voor een beneden-woning geldt in dit project een maandelijkse huurverhoging van € 6,36 per 1 januari 2014. Op jaarbasis komt dat neer op een lasten-verzwaring van € 76,32. Echter, daar tegenover staat een opbrengstverwachting van de PV-installatie van minimaal 552 kWh/jaar, waarbij dus gerekend moet zijn met een "ultra-laag" ingezet minimum van 751 kWh/kWp.jaar (bij opgegeven 735 Wp systeem). Bij een door Patrimonium gehanteerde kWh prijs van € 0,228***, zou die "absoluut minimale" opbrengst verwachting op een financieel voordeel van € 125,86/jaar komen voor de opbrengst van het PV-systeem. Dat zou in dat zeer pessimistische opbrengst scenario neerkomen op een uiteindelijk financieel voordeel van 125,86 (minimaal verwachte opbrengst PV) - 76,32 (huurverhoging) = EUR 49,54/jaar voor de betreffende huurder op wiens aansluiting wordt ingevoed. Gezien de oriëntatie en non-beschaduwing van de bedoelde daken is dat m.i. een absoluut minimum voordeel, wat zeer waarschijnlijk fors meer kan worden. Kennelijk zijn er in de berekeningen enkele forse reserves en veiligheids-filters ingezet. Voor een boven-woning geldt een maandelijkse huurverhoging van € 11,26 per 1 jan. 2014. Dat is op jaarbasis een lasten-verzwaring van € 135,12. Er tegenover staat wederom een absoluut "minimale" geprognosticeerde opbrengstverwachting van de PV-installatie: minimaal 979 kWh/jaar. Dat zou betekenen dat voor die combinatie (vanwege toepassing efficiëntere string-omvormer?) er een specifieke opbrengst van 799 kWh/kWp.jaar zou worden verwacht (PV-systeem: 1,225 kWp). Een stuk hoger dan die voor de kleinere installaties voor de beneden-woningen. Vermenigvuldig je de verwachte minimale opbrengst met € 0,228, kom je op een minimale financiële opbrengst verwachting van € 223,21/jaar uit. Voor de boven-woningen zou dan een financieel voordeel resteren van 223,21 (min. opbrengst panelen) - 135,12 = EUR 88,09/jaar. Ik verwacht hier ook dat het fors hoger zal kunnen worden. Nota bene: Alle bedragen zijn incl. BTW. Uiteraard gelden deze berekeningen uitsluitend als de salderingsregeling in Nederland overeind wordt gehouden voor de duur van de exploitatie van de PV-installaties... De opbrengstverwachtingen zijn volgens de Jonge bewust zeer conservatief ingeschat. Dan kan het voor de huurders uiteindelijk alleen maar meevallen. Er werd in eerste instantie trouwens uitgegaan van 230 Wp panelen (mogelijk de in de technische documentatie [pdf] afgebeelde Eging modules?). Dit zijn later Sunrise modules van 245 Wp per stuk geworden. De Jonge stelde verder ook dat Grunneger Power vooral in het voortraject actief is geweest. "Met betrekking tot de inkoop en technische uitwerking is er géén gebruik gemaakt van Grunneger Power", aldus de Jonge. Tot slot nog een foto van dit opmerkelijke project:
Foto © 2013 Rob de Jonge / Patrimonium Groningen
Met dank aan de heer de Jonge voor de zeer interessante en verhelderende toevoegingen, en toestemming voor plaatsen van de foto! * Opmerkingen van de heer de Jonge ontvangen per e-mail, 2 november 2013. ** Op de TihZ site staat ook een link naar een PV-Output monitoring site van een pal zuid gerichte 3 kWp installatie met 12 stuks 250 Wp Solartech modules en een Fronius omvormer, in dezelfde wijk, met nick "Steven's Flukso". *** Huidige Vattenfall/NUON variabele kWh prijs grijs contract, direct opzegbaar, enkeltarief, is 22,81 Eurocent/kWh. Daarvan bestaat 51,1% uit kale energiebelasting, 0,48% bestaat uit kale SDE heffing (ook wel, zeer verwarrend, "Opslag Duurzame Energie" genoemd), 17,4% is BTW (21% tarief), en een magere 31,1% mag de "leverancier" incasseren. Ergo: van die 22,81 ct/kWh gaat momenteel bijna 69% naar de Staat toe in het geval van "afname van de leverancier". En het business-model wat hier is ontwikkeld, maakt daar op een slimme manier gebruik van om het geheel levensvatbaar te maken. Door sommige partijen zal beslist geredeneerd kunnen worden dat de "niet door de Staat ontvangen inkomsten" hier als "verkapte subsidie" zullen worden ingezet. Daar hoeft u het natuurlijk niet mee eens te zijn, maar het argument zal zeker gebruikt gaan worden. En bezit natuurlijk een kern van waarheid... http://www.tuinwijkinhetzonnetje.nl/het-radijsstraat-project
(zie ook links
naar andere artikelen op hun site) Mensen Maken Stad 2.0 (Gemeente Groningen en Groninger woningcorporaties. Samenwerkingsovereenkomst 2011-2014) 26 oktober 2013. Meander huurders krijgen zonnepanelen. Op de website van het inkoop collectief van DEcAB vond ik een berichtje geplaatst op 23 september 2013 (toen waren we op vakantie, bovendien mis ik regelmatig nieuwtjes). Binnen hun inkoopactie voor zonnepanelen (al een tijd op mijn overzichtspagina) wordt ook aan huurders gedacht. De eerste systemen zouden zijn opgeleverd op huurwoningen van corporatie Woonservice Meander (werkgebied: Werkendam, Woudrichem, Aalburg, Noord Brabant). Huurders hadden daarbij de keus om na een renovatie van de woning voor zonnepanelen te opteren. Op de site van Meander kan ik er (nog) niets over vinden. Het in Werkendam zetelende bedrijf Werkendamse Verwarmings Industrie gaat de systemen installeren. Er zouden 282 modules op in totaal 29 huurwoningen komen, dus ongeveer 10 per dak. Als het om de voor de DEcAB inkoopactie bedoelde nieuwe glas-glas "Vision" module lijn van Centrosolar zou gaan, en een 245 Wp type wordt gebruikt, zou het totaal zo'n 69 kWp kunnen gaan opleveren. http://www.decab.org/nieuws/panelen-op-huurwoningen-meander.html (NB: bericht later niet meer terug gevonden...) 11 oktober 2013. Corporaties Overijssel profiteren van Energiefonds - grootse plannen huursector. Van mijn onvermoeibare contactpersoon uit de op het gebied van zonnestroom sowieso zeer actieve provincie Overijssel kreeg ik een mooi bericht door. Diverse corporaties gaan aan de slag met zonnepanelen op hun huurwoningen, en het gaat daarbij om grote aantallen. Energiefonds Aan de procedure is ook een verplichte verslaggeving en monitoring verbonden, de contract partners worden sowieso op diverse aspecten (zoals business-case, liquiditeit, etc.) doorgelicht. Daarmee zet Overijssel een nieuwe piketpaal in "goed doordachte methoden van ondersteuning". Iets wat ze met de voorgaande grote tender regelingen, met snel omlaag bijgestelde maximale aanschaf subsidies voor de vele PV-projecten en inkoopacties in de provincie, al eerder heeft laten zien (resultaten: zie deze pagina in het web archief, status 22 aug. 2013, en een eerdere detail analyse van mijn hand). Zo verbood de provincie enige stapeling van subsidies, wat nog veel te weinig elders is geschied in ons land. Ondersteuning kan, en het kan op een verantwoorde wijze. Met het Energiefonds laat de provincie zien wederom "the lead" te nemen. Grootschalige
contracten, ambities verder omhoog Overzicht
geplande uitgaven en ondersteuning
Interview
RTV Oost Wat is het
voordeel? Bevestiging
veronderstelde bedragen
Insteek Domijn Hij stelt dat het de taak is van de corporatie om te huisvesten voor huurders met een laag inkomen, en dat de totale woonlasten (inclusief energie verbruik) voor de huurder laag gehouden moeten worden. De installatie van zonnepanelen op de huurwoningen, en het doorgeven van een deel van het profijt beperken de woonlasten. Daarbij dient men natuurlijk goed te beseffen dat dit feitelijk berust op het verschil van het normaal gesproken grotendeels aan "de Staat" toekomende aandeel van de kWh prijs (energiebelasting, SDE heffing en BTW), via het wettelijk vastgelegde fenomeen salderen, minus de door de corporatie opgelegde huurverhoging.
Ook voor Domijn, die een lange termijn investering doet in haar woningen bestand, is de business-case (zelfs) "fantastisch", aldus Salverda. Hij stelt dat de panelen (vermoedelijk: "installatie inclusief modules") zich binnen 15 jaar zouden hebben terugverdiend, dat ze lang meegaan, en dat er binnen de opgestelde business-case zelfs met een "terugverdientijd" van 12-15 jaar zou worden gerekend. Vanaf die periode kan er weer gespaard gaan worden, hetzij voor omvormer vervangingen of nieuwe installaties. Drost stelt dat "die 9.000 Euro [per woning] weer wordt terugverdiend", waarbij vraagtekens rijzen rond het genoemde bedrag omdat het veel te hoog lijkt te zijn (zie kader). Hij stelt dat er al plannen waren, maar dat door de mogelijkheden van het Energiefonds van Overijssel er (veel) meer woningen "bediend" kunnen gaan worden. Pikant: huurtoeslag
omhoog? Extra werk Potentie Als alle genoemde corporaties een fors deel van de door hen opgevoerde investeringsbedragen ook in PV gaan steken, kunnen er de komende tijd vanuit deze provinciale regeling vele megawatten nieuw PV vermogen op - alleen - huurwoningen worden gerealiseerd. Polder PV zal vast wel weer de nodige aanpassingen moeten gaan doen aan de Y-assen van de diverse vermogensgrafieken, als bovenstaande inderdaad gaat geschieden (en nog veel meer daarbij, dit is slechts een groot project). Provincie Overijssel: succes! Energiefonds
Overijssel financiert 65,7 miljoen euro energiebesparing in huurwoningen
(contracten met 15 corporaties, met tabel met exacte bedragen uit fonds,
totale investeringen, en aantallen woningen die "aangepakt"
gaan worden). 30 augustus 2013. ProWonen initiatief zonnepanelen op huurwoningen Gelderland. Ook deze huurcorporatie, o.a. actief in Borculo, Hengelo, en Vorden (Gld), is zonnepanelen gaan aanbieden aan huurders, in een eerst pilot voor 100 aanvragen, in de zomer van 2013. Na twee informatie bijeenkomsten in juni werd op 27 augustus een eerste woning in Vorden van PV-modules voorzien, bij de familie vd Linden. In eerste instantie werden huizen georiënteerd tussen ZW en ZO geselecteerd. Er zouden aanvankelijk 15 bestellingen zijn geweest voor een totaal aan 192 modules (geschat: bijna 50 kWp). Dat zou slechts licht zijn gestegen naar 23 eind augustus volgens Gelderlander. Een "standaard" pakket zou 9 of 12 modules bevatten, afwijkingen zijn mogelijk, betaald wordt er via een huurverhoging. Daarbij is een internet aansluiting kennelijk verplicht, omdat de corporatie (ook) de systeem prestaties wil kunnen monitoren. Zelf aanschaffen van modules kan ook, dan wordt bij eventuele latere verhuizing onderhandeld over een overname prijs voor de restwaarde als het systeem niet wordt meeverhuisd. Gelderlander
(29 aug. 2013) 28 mei 2013. Wederom grote schaal PV-project huursector op poten gezet: "Kracht door Verbinding", Noord Holland. De plannen voor toepassing van zonnestroom op daken van coöperaties in de huursector worden steeds concreter - en groter. Een zeer ambitieus programma, met talloze invloedrijke spelers, is in Noord-Holland zojuist geconcretiseerd. Het gaat om een omvangrijk project waarbij zo'n 10.000 huurwoningen in Noord-Holland van zonnepanelen zouden moeten worden voorzien. Binnen dat programma zijn de volgende spelers actief:
Uitgangspunt bij de uitvoering van het grootschalige PV-project is, dat de ligging van de geselecteerde daken t.o.v. de zon gunstig is, en dat er niet binnen afzienbare tijd ("middellange termijn") onderhoud aan gepleegd moet worden. >20 MWp? Wie gaat nog grotere krachten mobiliseren om deze "Kracht door Verbinding" op het gebied van zonnestroom te overtroeven? Veel succes daarbij! http://www.krachtdoorverbinding.nl/nieuws/#news_332 5 mei 2013. St. Joseph Woonstichting PV-actie huurders. Vanwege drukke werkzaamheden had ik deze actie nog niet opgenomen. Het is een geslaagd project bij 13 huurders in eengezinswoningen en op een appartementencomplex met 50 huurders aan de Kasteellaan in Boxtel. Eerste panelen zijn al geplaatst op 21 maart 2013. Zie details en links in de inkoopacties lijst onder huurders projecten. 9 april 2013. KiesZon® gaat er met eerste grote Zonnig Huren PV project huursector vandoor bij Alliantie. Zoals ik al had vernomen is er een eerste "concreet" project tevoorschijn gekomen uit het al vorig jaar door adviesbureau Atrivé in gang gezette traject om de enorme huurcorporatie sector te bewegen tot investeringen in zonnestroom. Ik heb daar eerder al over bericht, ook n.a.v. een zeer interessant overzicht tijdens Sunday 2012 in Den Bosch. Atrivé heeft veel voorwerk verricht, maar de echte "uitvoering" liet toch een tijdje op zich wachten. Corporaties zijn van nogal verschillende signatuur, het gaat bij de "gewilde" uitvoering om forse projecten (vaak op flats), we zitten midden in een forse crisis, en er razen stormen door de sector van zowel financiële als van politieke zijde. Dus mogelijk lagen de prioriteiten het afgelopen jaar wat anders. Andere artikelen op deze pagina laten trouwens zien dat ook buiten het "Zonnig Huren" traject er sowieso al zonnige beweging was gekomen in de huursector. Doorbraak
Zonnig Huren? KiesZon®, wat mede betrokken is geweest bij het opzetten van plannen en voorbereidingen voor PV-projecten bij de omvangrijke huursector, gaat met de Alliantie, een van de grootste corporaties van Nederland met bijna 60.000 woningen, met een werkgebied zo'n beetje tussen Amsterdam en Amersfoort ("noordelijke Randstad"), zonneprojecten uitvoeren. Zoals bekend, gaat KiesZon® daarbij weer "volledig ontzorgen", en alles voorfinancieren. Er worden geen subsidies geïncasseerd. De winst haalt de projectontwikkelaar uit het verschil tussen de "standaard stroomkosten" die de dakeigenaar betaalt en de waarde van de totale opwek van de installaties over de gecontracteerde (economische) levensduur. De corporatie faciliteert en stelt daken beschikbaar. Het ligt in de bedoeling om dit jaar 1 MWp aan projecten te bouwen, in tranches van zo'n 100 kWp. Over een week of 2 zou het eerste project gebouwd moeten gaan worden, op gestapelde bouw (10 "flats"). Daar worden in totaal 364 zonnepanelen geïnstalleerd. Later zouden ook eengezinswoningen (wat de corporaties "grondgebonden" bouw noemen) in aanmerking gaan komen. Hiertoe is al een raamovereenkomst gesloten tussen beide partijen. De projecten zullen in eerste instantie gericht zijn op invoeding van de geproduceerde zonnestroom op de centrale elektriciteitsvoorziening van de complexen (liften, verlichting). "Zelflevering" projecten die afzonderlijk bewoners zouden moeten gaan voorzien van (zonne)stroom van gemeenschappelijke corporatie daken zijn nog niet gepland vanwege de nog altijd niet gemanifesteerde wetgeving rond dit hete politieke thema. PV geen vreemd
verschijnsel voor Alliantie Eind november 2012 kondigde de Alliantie aan dat ze in samenwerking met het Do The Bright Thing programma (initiatief van ex-Greenchoice CEO Rob van Rees) minimaal 300 zonnepanelen zouden gaan plaatsen op woningen van de Alliantie. Die samenwerking werd al in juni 2012 met een contract bezegeld tijdens de Provada vastgoed beurs. Onder anderen werd door actieve huurders in de Balistraat middels de gewonnen Beste Burenprijs van de Milieufederatie in samenwerking met de verhuurder zonnepanelen op hun complex geplaatst. Start PV bij
corporaties nu echt begonnen? Nagekomen: project lokaties en info (persbericht Alliantie):
Bronnen: Recentere
berichten: 2 april 2013. Haverlanden Wageningen ook aan de zonnepanelen. Van de Woningstichting Wageningen, die bijna de helft van het aantal woningen in de stad beheert (5.100 stuks), en de grootste verhuurder is, inmiddels ook goed nieuws. In een aanbod richting haar huurders in de wijk Haverlanden (centraal-noord Wageningen) heeft ze van het goede moment gebruik gemaakt, namelijk het geplande groot onderhoud, lopend tot eind 2013. Isolatie van muren en daken, en plaatsting van dubbel glas voor het drukken van de flink oplopende gasrekening. Met daarbij voor huurders een extra duurzaam "offer they cannot refuse". Het specifieke aanbod voor geïnteresseerde huurders bestaat uit zonnepanelen op het dak, geplaatst in opdracht van de Woningstichting, en voor de helft gefinancierd door de verhuurder. De panelen blijven in eigendom van de verhuurder, die ook verantwoordelijk blijft voor het onderhoud (indien nodig, een goede PV-installatie heeft vrijwel geen "onderhoud" nodig, calamiteiten uitgezonderd). De andere helft van de investering is voor de huurder, die deze "aflost" in de vorm van een vooraf vastgestelde huurverhoging. Maar die heeft tegelijkertijd voor het volle pond profijt van de stroomopwek van de zonnepanelen. Sterker nog, het is in de contract condities kennelijk zo geregeld, dat de verlaging van de energierekening (lees: variabele kosten voor elektriciteit, vastrechten blijven betaald moeten worden) minstens even groot zal zijn als de huurverhoging m.b.t de plaatsing van de PV-installatie (financiële waarborg constructie). Er kan nog steeds ingetekend worden, met dien verstande dat (ernstig) beschaduwde situaties waarschijnlijk niet zullen worden goedgekeurd wegens het beperkte financiële rendement. Gekozen kan worden uit standaard pakketten van 6, 8 of 10 panelen van 250 Wp per stuk per dak (1,5 - 2 - 2,5 kWp installaties; verdere systeem specificaties niet bekend). Van de 124 huurders in Haverlanden zouden er 87 een aanvraag hebben gedaan en 41 (33% van totaal) daadwerkelijk al een contract hebben getekend. De eerste van de 390 bestelde PV-modules (totaal bijna 98 kWp) zouden vorige week (eind maart 2013) al zijn aangebracht op het nog van frisse windvlagen bediende dak. Gemiddeld zou er per opgeleverde installatie zo'n 2.000 kWh/jaar worden opgewekt (veel "max. 2,5 kWp" systemen?), wat zo'n 80% van de eigen jaarconsumptie zou zijn (waarbij kennelijk wordt gerekend op gemiddeld 2.500 kWh/huishouden.jaar). Actie toegevoegd aan het "Corporaties - specifieke acties" blok op Polder PV's inkoop acties pagina, onder Woningstichting Wageningen. Aankondiging
actie bij Stichting Zonne-energie Wageningen (9 juli 2012) 18 februari 2013. Zonnepanelen voor huurders. Leuk document gevonden n.a.v. een tweet door "Boer Zoekt Buur" mevrouw Anne Stijkel. Interessante infopagina voor "zonnepanelen en huurders" op website Wijksteunpunt Wonen (Amsterdam), van 15 oktober 2012. Ook een interessant filmpje van huurster Pauline Vos, woonachtig in een Amsterdams appartement. Die het voor elkaar kreeg om - na twee jaar - 7 zonnepanelen op het platte dak van het appartementengebouw geplaatst te krijgen. En die daarmee evenveel (of iets meer) dan haar jaarverbruik blijkt te kunnen afdekken. Sowieso een prestatie. Uitgaand van een paneel van 250 Wp en een theoretisch haalbare opbrengst (bij geen schaduw) van 900 kWh/kWp.jaar in Amsterdam (plat dak) >> 7 x 0,25 x 900 = 1.575 kWh/jaar die geheel zou worden "weg gesaldeerd" (let wel: reële situatie kan afwijken). Leuk detail in het filmpje: de enkeltarief Ferrarismeter is nog voorzien van het label van het oude - ongesplitste - energiebedrijf ... NUON ...
Kennelijk is de PV-installatie gekocht met een SDE 2008 beschikking "in de hand", gezien de inhoud van het leuke interview. Het filmpje werd gemaakt n.a.v. het jubileumcongres "Huurders aan het woord" wat op 13 oktober plaatsvond. Het filmpje laat zien dat er best wel "wat" mogelijk is op het vlak van huren en zonnepanelen, dat het initiatief daarvoor zelfs van huurders kan komen, en dat met wat gepuzzel er iets is te regelen. Amsterdam is momenteel bezig aan de voorbereiding voor een "Zonvisie" waarbij alle partijen nadrukkelijk wordt gevraagd om mee te denken. Grijp uw kans! Volgens de gemeente zou er "11 km²" ruimte geschikt zijn voor toepassing van zonnepanelen. Dat lijkt weinig, Amsterdam heeft een oppervlakte van 219 km² waarvan een kwart water (Wikipedia), dus effectief zo'n 164 km². Maar een enorm gedeelte daarvan is natuurlijk infrastructuur, parken e.d. En talloze wijken hebben zeer gecompliceerde "daklandschappen" waar PV slechts met moeite is in te passen. Onduidelijk is of die 11 km² een reële schatting is, maar ik neem aan dat de gemeente haar werk goed heeft gedaan. Of anders kan een toekomstige deelname aan de zeer rap populair wordende, uit Duitsland overgewaaide Zonatlas* daar wellicht meer duidelijkheid over gaan geven. 11 km² sec is nog steeds een hoop, en zou 10% van de stroombehoefte van de hoofdstad moeten kunnen dekken volgens de gemeente. Vandaar dat er ook aan genoemde "visie" wordt gewerkt om de invulling daarvan concreter te krijgen. Polder PV hoopt dat veel huurders op de een of andere wijze van die invulling gebruik kunnen gaan maken... http://www.wswonen.nl/2012/10/zuid/zonnepanelen-voor-huurders
(artikel 15 oktober 2012) Amsterdam werkt aan de Zonvisie (18 februari 2013) *Zonatlas wordt rap populair in Nederland. De gemeentes Arnhem, Tiel, Groningen, Ten Boer (bij Groningen) en Dordrecht zijn al "bediend" met dit fraaie, op gedetailleerde kadastrale gegevens gebaseerde systeem waarbij de "zonne-energie oogst potentie" van alle panden zichtbaar wordt gemaakt. Provincie Gelderland wil het hele grondgebied zichtbaar krijgen om de gehele potentie te kunnen bepalen. Er staan al de nodige andere gemeentes te trappelen om ook zo'n mooi instrument in handen te krijgen. Zonatlas.nl wordt gestuurd door fervent twitteraar Anne-Marie Pronk van Klimaatverbond Nederland, die met de Duitse ontwikkelaar Tetraeder het concept uitrolt voor een ieder die wil participeren... Pikant detail: "geen subsidie"... 14 februari 2013 + nagekomen. Woningbouwvereniging Langedijk biedt huurders PV-systemen aan. De Woningbouwvereniging Langedijk, met hoofdkantoor in het Noord-Hollandse Noord-Scharwoude (noordelijk van Heerhugowaard), biedt vanaf 1 maart pakketten zonnepanelen aan voor huurders. Daarvoor is een budget uitgetrokken van 100.000 Euro voor 2013. Wat goed zou zijn voor een realisatie van relatief kleine PV-systemen op zo'n 900 eengezinswoningen in de huursector. Belangrijke aandachtspunten bij deze nieuwe "inkoopactie in de huursector" zijn als volgt:
Nagekomen
(1-5-2013): Actie groot succes! Directeur Kwadijk, enigszins beduusd over de respons, vindt dat het ijzer nu gesmeed moet worden nu het vuur heet is. En derhalve is tot de enorme budgetverhoging voor deze actie besloten. Elektropartners B.V. uit Heerhugowaard gaat installeren, deze aanbieder heeft een kwantumkorting aangeboden. De 6% BTW op installatiekosten heeft natuurlijk ook geholpen. Eind juni moeten de 170 huurwoningen van de modules zijn voorzien... Schatting resultaat deze actie:
Informatie over deze actie voor WBVL huurders in eengezinswoningen: http://wbvlangedijk.nl/ik-ben-huurder/onderhoud/zonnepanelen Actie opgenomen in de inkoopacties lijst van Polder PV (hier) 13 januari 2013. 4.000 woningen waarvan driekwart corporatie Ymere in Haarlemmermeer met zonnepanelen? Dat lijkt de bedoeling te zijn, in een project van de gemeente waarbij 3.000 huurwoningen en ook 1.000 particuliere woningen in dezelfde "operatie" van PV-modules moeten worden voorzien. Of, in het geval van de huurwoningen, daar direct van "gebruik" zouden moeten kunnen maken. Dit alles in de periode 2013-2014, binnen het programma waarbij een regionale energie coöperatie, DeB, het "Duurzaam (energie) Bedrijf", wordt opgericht waarin de gemeente Haarlemmermeer (met een van de grotere emissie uitstoot faciliterende bedrijven van NL op het grondgebied, Schiphol) 3,3 miljoen Euro zou willen steken. Voor huurders zou er een "terrein" ingericht worden voor de plaatsing van zonnepanelen. De constructie hoe die huurders dan vervolgens "groene stroom" daarvan zouden gaan betrekken, en, vooral, wat ze daar dan voor gaan betalen, en op welke wijze (?? kropje sla salderen /"zelflevering" ??): dat is nog helemaal niet duidelijk. Voor diegenen die het nog niet wisten: sinds 2002 staat al de grootste PV-installatie van Nederland op het grondgebied van gemeente Haarlemmermeer, in de deelgemeente Vijfhuizen: het 2,3 MWp grote Floriade dak (foto in artikel CBS update, Bingmap satellietbeeld, projectdata technisch ontwikkelaar Siemens i.s.m. opdrachtgever NUON - nu onder Vattenfall vallend). Er zouden 10 (volgens gemeente: 9) projecten van creatieve ondernemers zijn gehonoreerd, waar in ruim 32 miljoen Euro zou worden gestoken (het tienvoudige van wat de gemeente in de operatie steekt). Het is de bedoeling dat de investeringen zichzelf terugverdienen, en wel binnen 2 (!!) tot 15 jaar. Hoe, is onduidelijk. Er wordt geclaimd dat in 2014 er "een bedrag van 3 ton zou kunnen worden geboekt" uit de kennelijke inkomsten: dat zou dus nog geen 1% van de investeringen zijn in het eerste (volledige) jaar. Veel details zijn er nog niet, het enthousiasme is er niet minder om. Verder lezen in het bericht: Hoofddorpse
Courant (10
januari 2013) 20 december 2012. Lift op zonne-energie. Corporaties De Goede Woning en Ons Huis uit Apeldoorn gaan ook in de zonnestroom. Appartementencomplexen in de Calypsostraat worden van zonnepanelen voor de centrale voorzieningen (o.a. lift) voorzien. Totale financiële opbrengst is nog onzeker en gaat in de praktijk worden ondervonden. Dat zal vast wel navolging gaan vinden, de zonnestroom koorts lijkt inmiddels ook de huursector te hebben bereikt. Een koorts die je iedereen toe zou wensen... http://www.degoedewoning.nl/#/degoedewoning/nieuws/28/139 27 november 2012. Bespreking zonnepanelen bij huurcoöperaties op Sunday 2012. Polder PV was op Sunday 2012 in Den Bosch (7 november 2012), en deed verslag van wat hij zoal hoorde en zag. Een belangrijk onderdeel was de druk bezochte workshop over zonnepanelen bij huurcoöperaties. Uiteraard belichtte huurder PPV vooral ook dat aspect wat uitgebreider. U vindt dat onderdeel via deze link op de special pagina. 23 november 2012. Weer een zonnepanelen actie voor huurders: Wonion in Gelderland. Een interessante actie van een huurcorporatie in de Achterhoek (met name gemeente Oude IJsselstreek). Polder PV rekende e.e.a. door, komt tot de conclusie dat Wonion bij langdurige contracten aardig wat overhoudt aan de maandelijkse (niet gelimiteerde) betalingen, maar voor geïnteresseerden is 132 Euro geprognosticeerde verlaging van de woonlasten per jaar mogelijk interessant genoeg. Wel slechts ruimte voor 100 huishoudens in deze pilot van Wonion. Zie bespreking op de actuele PV pagina. 28 september 2012. 4 huurwoningen van De Groene Waarden voorzien van zonnepanelen door Lochem Energie. In het dorp Almen in Overijssel zijn 4 nieuwe, duurzaam gebouwde huurwoningen van corporatie De Groene Waarden voorzien van forse PV-installaties van elk 3,84 kWp (totaal 15,36 kWp). Ze zijn opgeleverd op 19 september 2012. Huurders betalen aan Lochem Energie (eigenaar van de systemen) een vaste vergoeding per maand. Voor meer info zie: 8 september 2012. Ernstig slippertje van Jan Rotmans (Urgenda) over energierekening huurders. In het vuur van zijn betoog over "nieuwe energie in Nederland", slipte er een hoogst merkwaardige uitspraak van de lippen van een van de hardst werkende voorvechters voor een duurzame energie revolutie in Nederland, Jan Rotmans van Stichting Urgenda. Hij claimde dat huurders "geen energierekening" meer zouden gaan betalen. Ik weet niet waar hij dat vandaan heeft, ZELFS bij gebleken succes van een hernieuwde poging tot het realiseren van "die energie revolutie". Maar het is natuurlijk klinkklare nonsens. Polder PV legt u uit waarom. Op de duurzame energie pagina, bericht van 8 september 2012. 5 juli 2012. Huurders ook (ein-de-lijk) in the solar picture. Woningcorporatie koepel organisatie Aedes heeft haar onderzoek afgerond en komt voor haar leden tot bevredigende conclusies. Korte samenvatting in nieuwsbericht hier. Ik moet hier nog goed naar kijken, de spreadsheets die zijn bijgevoegd bij het bericht zijn duizelingwekkend omvangrijk en complex. Voer voor juristen, belasting ambtenaren, en accountants. Niet mijn sterkste punten... (uw beschouwingen worden gewaardeerd op Polder PV...). Persbericht Aedes site plus bijlagen (3 juli 2012). 16 maart 2012. Groot nieuws: 22 woningcorporaties willen zonnepanelen op huurdaken. Na talloze jaren van "status quo" en nauwelijks (betekenisvolle) initiatieven vanuit de corporaties iets structureel te doen aan de zorgelijke energie situatie bij huurders - afgezien van enkele spraakmakende projecten uit het begin van de eeuw* en recenter bijvoorbeeld wat SDE projecten bij Ymere en Heuvelrug / Driebergen. Nu hebben 22 corporaties onder "aanvoering" van een "onafhankelijk" bureau genaamd Atrivé een offensief aangekondigd en dat op het NOS Journaal wereldkundig gemaakt. * O.a. in Veenendaal, maar ook in Den Haag bij het tegenwoordig in de beklaagdenbank zittende Vestia... Het intro shot toont de aanleg van PV-systemen op de daken van 25 huurders van de Groningse corporatie Nijestee in de wijk Waterland, waarbij de bewoners zelf hadden gevraagd om het blauwe moois. En waarbij de stroom opbrengst meer zou compenseren dan de huurverhoging die daarmee werd "opgelegd". De corporatie zou per dak 5.000 Euro hebben betaald. Onduidelijk is of dat bedrag op de getoonde 8 monokristallijne modules per huis zou slaan die zichtbaar zijn in het openingsbeeld. Want dat zou wel een erg heftige prijs zijn, zelfs als we uit zouden gaan van hoge "power" hebbende modules van, zeg, 250 Wp/stuk. Want dan zou je op een systeem kost van 2,5 Euro/Wp uitkomen, en dat is voor zo'n project beslist veel te veel tegenwoordig. Als dat het bedrag zou zijn wat daadwerkelijk door de corporatie zou zijn betaald, heeft iemand er aardig aan verdiend. Kropje sla
gevraagd - nog steeds niet gekregen Huurders bijdrage Grootschalige
"uitrol"
22 Corporaties met zo'n 360.000 woningen in hun bezit, en verspreid over heel Nederland, gaan nu "onderzoeken" hoe je grootschalig zonnepanelen (de elektrische variant uiteraard) "kunt inkopen". Welnu, da's niet zo moeilijk, gewoon even naar Rotterdam gaan met een paar dikke vrachtwagens, daar struikel je over de containers bomvol Aziatische hardware van zeer verschillend pluimage. Pieter Bregman van de Groningse corporatie Nijestee zet vraagtekens bij dat grootschalige initiatief omdat hij denkt dat het rendement tegen valt ("is niet hoog" - curieus, hij heeft net zelf een project geassisteerd), en dat er tegenstribbelende huurders kunnen zijn die er niet aan zouden willen als het initiatief van de verhuurder zou komen i.p.v. van de huurders zelf (zoals in Groningen). Van Genugten van Aedes werpt tegen dat de modules goedkoper worden en dus de investeringen beter zullen renderen. In Groningen lijkt dat niet het geval, want daar zou verder worden ingezet op belangrijker zaken. O.a. met isolatie maatregelen en investeringen in "zuinige CV-ketels" (blijkbaar willen ze daar Slochteren niet te hard leeg trekken...). Maar ja, die wekken niks op, zoals op de zeer zonnige donderdag 15 maart, waarop Polder PV weer dik 6 kWh heeft opgewekt, en in het verre Groningen vast ook wel een leuk begin resultaat is geboekt bij de productie van zonnestroom.
Zonnig Huren Naast het zoeken naar een inkoop vorm zullen vooral de juridische en sociale aspecten aan bod gaan komen, alsmede, natuurlijk, de mogelijkheden tot financiering van de ambitieuze plannen. Trouwens complimenten hierbij voor de heer van Genugten van Aedes, die stelt dat de tijd voor "experimenten" nu echt voorbij is (daar hebben we inmiddels onze buik van vol, vaak peperdure projecten zijn dat geweest): nu moeten er meters worden gemaakt, gewoon "uitrollen", dus. Dat daarbij obstakels moeten worden overwonnen is duidelijk, maar men heeft blijkbaar besloten daar overheen te walsen, dus dat wordt dikke pret bij de dwarsliggers (en daarbij doel ik niet op huurders, maar op de overmacht aan ambtelijke zeurpieten die nog steeds niet hebben begrepen dat ze in het verkeerde tijdperk leven). Pikant is weer eens dat er geld van Agentschap NL in dit reuzen project gaat, en wel uit de "innovatie fondsen". Tja. Blijkbaar is massale uitrol iets "innovatiefs", dus uit dat potje mag alvast worden geschokt. Fijn voor Aedes. (De aanzet
tot) Het Plan In dat document iets meer over de geplande "business-case" die uitsluitend gaat over zonnestroom, ook al laat de titelpagina alweer een thermische zonnecollector installatie voor de productie van warm water op een appartementen complex zien... Enkele punten die ik er uitlicht:
http://nos.nl/video/351968-woningcorporaties-onderzoeken-zonnepanelen-op-alle-huurhuizen.html
(15
maart 2012 - uitzending over het Groningse, en het landelijke initiatief,
zonnepanelen bij huurders) http://www.zonnighuren.nl/
(website van Atrivé met de opzet van het nog zeer prille initiatief) http://tinyurl.com/743lamf (verkorte link naar bericht van 5 maart 2012 - Commissaris van de Koningin, Max van den Berg overhandigt laatste paneel voor de "energiecorporatie Grunneger Power") 27 oktober 2012. Zonnig Limburg. Dit is een initiatief van 22 Limburgse coöperaties die voor (hun) huurders in de provincie een extreem lucratieve zonnepanelen inkoop actie hebben opgezet, met tientallen procenten haalbare kortingen op aanschaf van PV-installaties (voorzien 3-9 modules). Helaas niet voor huurders in flats, 1 juli 2013 werd de actie voortijdig afgebroken, naar eigen zeggen vanwege de invoering van (voorlopig) heffingen op Chinese import zonnepanelen... Zie korte bespreking op de inkoop acties pagina op Polder PV. 15 oktober 2011. Ramon Rottier. RWS huurder Ramon Rottier uit Zeeland plaatste maar liefst 14 PV-modules met een totale nominale capaciteit van 3,36 kWp op het schuine dak van zijn huurwoning. De panelen vallen onder een ZAV+ aanvraag bij de woning corporatie - als Ramon verhuist en de PV-modules niet meeneemt, krijgt hij een vergoeding voor de restwaarde. Uitgebreide monitoring van het systeem op website Ramon. Artikel in het RWS magazine met beknopte situatie toelichting: http://energiebewust.batto.nl/informatie/files/RWS_Woonkrant_okt_2011.pdf 10 maart 2011. Vmu. Huurder "Vmu" krijgt ondanks een welwillende medewerker bij zijn verhuurder in een later stadium geen toestemming van een opzichter die telkens "problemen" ziet met aangedragen installatie oplossingen bij woningbouwvereniging De Alliantie. Het "proces" duurde zo'n beetje een jaar. Zie: http://gathering.tweakers.net/forum/list_message/35660422#35660422 15 juli 2009. Jos Krop. Huurder Jos Krop in Middenbeemster overwon de SDE nachtmerrie en deed "het" gewoon allemaal zelf, zonder een cent subsidie. Hij plaatste zijn eigen forse PV-systeempje. Geheel van tweedehands materialen. Jos Krops is dus een hoog te prijzen super bikkel. Zijn bijdrage in de PV-Newbee afdeling vindt u hier! Evaluatie zon PV-projecten bij woningcorporaties - Agentschap NL. Rapport W/E 8461 Utrecht/Eindhoven, 3 september 2013, 25 pp. Rapport cq. samenvatting. Commerciële propositie van Yellow Step Solar / Ik Kies Zon (tevens partner van Greenchoice) richting corporaties om gezamenlijk zonnestroom projecten op te zetten via verschillende mogelijke participatie modellen. Website YSS / IKZ (gevonden 9 dec. 2012). Zonnepark op de Ster in Lent (Nijmegen) officieel geopend (video). 259 panelen, o.a. huurders participeren in een pilot "zelflevering met zonnepanelen op vreemd dak", gemeente staat eerste 2 jaar garant, maar verdere dekking is er niet (hangt van politiek en/of rechter af). 1.500 modules besteld, nieuwe lokatie gezocht. NB: grootste netbeheerder van Nederland Alliander speelt actieve rol door plaatsing slimme meters en verwerking meterstanden. Omroep Gelderland, 23 augustus 2012. Bewonersvereniging vraagt aan verhuurder of er zonnepanelen geplaatst kunnen worden op appartementen complex M'Ooizicht in Doesburg, en suggereert medewerking van zonnepanelen fabrikant Ubbink in de gemeente. Gelderlander, 30 juli 2012. Succesvolle actie 3 of 6 zonnepanelen voor huurders Stadlander corporatie West-Brabant (huurverhoging 5,50 of 11 Euro/maand). 431 huurders die 2.200 zonnepanelen hebben besteld, gratis installatie. Klasse! Actiepagina en nieuwsbericht 19 juli 2012. Video met zonnepaneel winkel Steenbergen (SolarNRG spin-off). De Woningstichting doet huurders Haverlanden uniek aanbod voor zonnepanelen. 9 juli 2012. Website Zonne-Energie Wageningen. Atrivé. Bureau dat uitgebreid onderzoek heeft gedaan voor mogelijkheden PV-projecten bij huurcoöperaties en dat het bekend geworden "Zonnig Huren" rapport schreef. Zonnig huren pagina Atrivé, met diverse documenten. Woningbouwvereniging Hoek van Holland (WVH) laat i.s.m. Waifer zonnepanelen op 7 huurwoningen plaatsen zonder (directe) investering van zowel WVH als de bewoners. De huurders betalen via huurverhoging, opbrengst zou "goed zijn voor tweederde van het elektriciteitsgebruik". Dat laatste is natuurlijk speculatie: verbruiken tussen woningen en huurders onderling kunnen dramatisch verschillen. Onderdeel van renovatie traject van 200 woningen in het complex Vergulde Draeckweg. Waarbij het energielabel van F/G naar B of zelfs A opgewaardeerd zou worden. Deelproject maakt deel uit van "Duurzame Daden" initiatief Rotterdam e.o., waarbij een economisch efficiënte "blok voor blok" aanpak wordt gebruikt bij duurzame renovatie trajecten. Bericht 5 mei 2012 op site WVH, zie ook artikel bij Agentschap NL. Mierlo, B. van, Roekel, A. van & Westra, C. (1994). Maatschappelijk draagvlak voor zonnecellen op huurwoningen. Besluitvorming rond het PV-project in Heerhugowaard en de ervaringen van bewoners en omwonenden. IVAM Environmental Research rapport nr. 94-13, Amsterdam. - 63 pp., bijlagen. ISBN 90-5571-010-5 Document (Word doc, 4 pagina's) "Verhuurders die het huurders onmogelijk zouden maken zonnepanelen te maken": zie deze link op de VROM website, antwoorden van VROM (v.d. Laan, PvdA, 7 mei 2009) op Tweede Kamer vragen (5 stuks) van Depla en Samsom (PvdA) over mogelijke frustratie van de plaatsing van zonnepanelen op initiatief van huurders door verhuurders, en bepaling standpunt VROM in dezen. Plussen en minnen in de reactie van v.d. Laan, maar wat ook uit het stuk blijkt is dat de "regelgeving" rond hernieuwbare energie opwekking in Nederland hopeloos versplinterd is, regelmatig tegenstrijdig, en zelden progressief en breed stimulerend. Je kunt verhuurders namelijk ook gewoon wettelijk verplichten om onder redelijke voorwaarden maximaal speelruimte aan huurders te bieden. Het blijft immers een van de zwakste partijen in de samenleving die regelmatig in het stof moeten bijten en in een keurslijf worden geperst.
|
||||||||
|
,
kreeg ik informatie over hun recent gestarte "zonnepanelen op huurwoningen"
project door de 
