Nieuws P.V. pagina 32

meest recente bericht boven

23 juli 2008 - 20 augustus 2008

Voor belangrijke "highlights" voor ons PV-systeem, zie pagina nieuws_PVJSS22.htm

20 augustus 2008: Fel vuurtje uit den ouden doosch... Mijn gigantisch dik gevulde e-mail box een beetje opruimend kwam ik een wat ouder bericht tegen van een zeer duurzame Nederlander met een volledig zonder subsidie aangeschafte forse batterij zonnepanelen en een grote zonnecollector installatie (warm water, gigantische besparing op de gasrekening). Een Nederlander die vervolgens knallende ruzie kreeg met de netbeheerder omdat die het vertikte om de fysieke meterstanden te accepteren en die ze pertinent veel te hoog bleef "inschatten" (om lekker vette maandbedragen te kunnen blijven incasseren...). Onze briesende medelander stuurde vervolgens een heftige klacht naar "de instanties". Dit, beste duurzame Hollanders en buitenlui, geschiedt in de moderne welvarende, beschaafde, zich regelmatig op de borst kloppende westerse natie genaamd NEE-derland (stuk licht aangepast door Polder PV):

Na het nodige gesoebat schijnen eindelijk reëele meterstanden overgenomen te zijn, maar het mag duidelijk zijn dat (sommige) netbeheerders er in ons land een absolute bende van maken en alle geouwehoer over "marktwerking", "klantgerichtheid", "duurzaamheid", etc., ten spijt, blijft ons land afglijden, de fossiele duisternis in en Armageddon tegemoet.

Moest ik (ook) eventjes kwijt. Doe ermee wat u wilt.

19 augustus 2008: De tekortkomingen van Polder PV. Even voor de verandering maar weer eens een potje kritische zelfbevlekking. Polder PV wordt als website redelijk "populair" bij Nederlanders (deze week alweer zo'n 200 unieke bezoekers per dag), en dat heeft consequenties. Een van de vervelendste is, dat mijn mailbox dagelijks volstroomt en dat ik die stroom niet meer kan opvangen. Ik krijg de gekste verzoeken, moeilijke vragen, noem maar op. Ik besteed reeds absurde hoeveelheden tijd aan Polder PV (zeg maar gerust: een 7-daagse werkweek), aan het promoten van zonnestroom, en aan het stelselmatig aan de kaak stellen van domheid of ontkrachten van rabiate leugens over duurzame energie (diverse fora, krantenberichten, etc.).

U raadt het al: het is fysiek volstrekt onmogelijk geworden om op alle verzoeken in te gaan. Ik probeer het wel, waar mogelijk, maar het 100% bijhouden van de e-mail stroom is niet meer te doen. Vooral technische vragen zijn voor mij lastig te beantwoorden omdat ik geen technische opleiding of achtergrond heb. Waar mogelijk probeer ik zaken door te sturen, maar ik garandeer en beloof niets.

Hulp bij de dagelijkse gang van zaken rond PPV is nog steeds welkom, maar zoals gebruikelijk gaat hier alles met gesloten portemonnee en weiger ik (al dan niet betaalde) advertenties om neutraal te kunnen blijven. Aan geld heb ik niets, gedegen, goed gerechercheerd nieuws, is echter essentieel (en altijd voor verbetering vatbaar). Overigens: dit alles uiteraard nog steeds met de stille steun van website hoster Ron Hoekstra van iQue, zonder wie PPV niet zover had gekomen (APPLAUS! ). En, mocht u iets in die richting van plan zijn (hulp voor PPV): 200 procent inzet voor duurzame energie, zonnestroom voorop, is een absolute voorwaarde. Het gaat immers om ons aller (nabije) toekomst.

Daar mag je best wel af en toe wakker van liggen (met nadruk op af en toe)...

Toch?

Overigens: ik heb zeer veel waardering voor de aanzwellende stroom nieuwtjes en/of weblinks die ik van steeds meer mensen krijg aangereikt per e-mail (ik kan immers beslist niet alle nieuws-sites volgen, dat is gewoon onmogelijk). Ik lees het (bijna) allemaal, maar ik geef u geen garantie dat ik er over zal berichten, of de link zal vermelden. Polder PV is geen "copy-and-paste" site (daarvan zijn er al genoeg), maar tracht het nieuws in context, en meestal met ongezouten kritiek, commentaar en/of lof te brengen. Ook hier geldt: de selectie van het inmiddels tot onvoorstelbare omvang gegroeide (zonnestroom) nieuws op PPV is puur persoonlijk. In ieder geval hartelijk dank voor het inzenden, maar verwacht niet per definitie antwoord!

Tot slot: soms moet je ook gewoon eventjes "afstand nemen", en hoort u wellicht eventjes niets van Polder PV. Bijvoorbeeld nadat je weer eens diep in de ranzige regelgeving rond energie bent gedoken en een superingewikkeld stuk hebt becommentarieerd. Alleen al het (proberen te) lezen van zo'n stuk bureaucratengedrocht vergt byzonder veel van een mens. Dat is niet zo'n gezonde "activiteit", en dat probeer ik dan ook tot het minimum te beperken. Dat blijft helaas erg lastig in ambtenarenland Nederland...

Hopend op uw begrip, uw duurzame dienaar

Polderboy

18 augustus 2008: Spaans mega PV-drama op komst. 420 jaar na een van de grootste drama's in de Spaanse geschiedenis, de desastreus verlopen Armada católica die het rebellerende protestantse volk in Engeland en de Lage Landen een lesje moest leren, maar die in 1588 bijna letterlijk schipbreuk leed, stevent het Spaanse slagschip opnieuw op een historisch drama af. Volgens diverse berichten in de laatste issues van het Duitstalige vakblad Photon begon zich dat steeds duidelijker af te tekenen het afgelopen jaar, en het laatste artikel in het augustus nummer laat alle twijfel wegnemen over de nabije toekomst van de ongelofelijk hard gegroeide Spaanse zonnestroom markt.

Het artikel met de veelzeggende titel "Auf dem Trockenen" (met een prikkelend plaatje van een gestrand Spaans zeilschip) rapporteert over de tekst van het nieuwe wetsvoorstel van het Ministerie van Industrie (waaronder Energie valt) en de consequenties voor de Spaanse zonnestroom markt. Als het wetsvoorstel niet fundamenteel gewijzigd gaat worden, gaat de Spaanse PV (fotovoltaïsche) markt, waarin enorme bedragen zijn geïnvesteerd, zware tijden tegemoet. Ook het augustus nummer van het - eveneens Duitstalige - vakblad Photovoltaik laat met het artikel "Entwicklung der Branche abgewürgt" over de gevolgen kristalhelder blijken dat Spanje binnenkort mogelijk als veelbelovende "groeimarkt" afgeschreven kan worden als er niet iets fundamenteel in het nieuw uitgezette beleid gaat veranderen.

^^^ Marktgroei van de zonnestroom sector in Spanje, volgens tijdschriften Photovoltaik (1998-2007) resp. Photon (conservatieve voorspelling 2008, gearceerd). Linker Y-as (geel): geaccumuleerde nominale capaciteit [STC vermogen van de geïnstalleerde modules]; rechter Y-as (rood): jaarlijks bijgeplaatste (nieuwe) nominale capaciteit, beiden in MWp. Het "resultaat" voor 2009 zou voortvloeien uit het overnemen van de huidige voorstellen van het Ministerie van Industrie voor een extreme marktcap van 300 MWp nieuw te installeren capaciteit (indien dit volledig aan het jaar 2009 toegerekend zou worden, en met als uitgangspunt voor de totale accumulatie de nog volstrekt speculatieve 900 MWp nieuwbouw voor 2008). Grafiek gemaakt door Polder PV. NB: later werd bekend dat, na zware druk op de regering, de "cap" voor 2009 is opgehoogd naar een nog steeds voor de PV industrie onacceptabele 500 MWp (waarvan 300 is gereserveerd voor dak installaties). Al snel volgden berichten van bedrijven en investeerders die hun heil elders gingen zoeken. (toegevoegd 17-11-2008)

Actie = reactie
Na aanvankelijk op basis van de explosieve groei van de Spaanse zonnestroom markt (bijna exclusief veroorzaakt door de bouw van gigantische PV-parken van soms tientallen Megawattpieken groot, het eerste deel voor de allergrootste, 60 MWp, Olmedilla de Alarcón nabij Cuenca is in juni opgeleverd) een door het Industrieministerie voorgestelde dreigende "marktcap" van een respectabele 1.200 MWp (sep. 2007) als "verstorend" voor de eigen markt afgewezen te hebben, heeft de brancheorganisatie ASIF (Asociación de la Industria Fotovoltaica, 517 leden), samenwerkend met de organisatie voor duurzame energie APPA (Asociación de Productores de Energías Renovables) een proces in gang gezet waarmee ze diep in de eigen vingers lijkt te hebben gesneden.

De brancheorganisatie, goed voor inmiddels zo'n 26.000 hooggekwalificeerde medewerkers in de PV-business, wilde namelijk absoluut geen "cap" op de markt en deed een eigen voorstel (geen "cap", maar een reductie van het feed-in tarief van de lucratieve 41,75 Eurocent/kWh [PV-parken groter dan 100 kWp - 10 MWp, Photon 1/2008: 23] naar een tarief rond de 36 Eurocent/kWh). Later werd nog eens een degressie van de tarieven afhankelijk van de gerealiseerde capaciteit voorgesteld (enigzins vergelijkbaar met de wijze waarop de Duitse Bondsdag inmiddels het nog steeds superieure EEG voor zonnestroom heeft laten bijstellen). Echter, de voorstellen van de vooral door de installatie sector gedomineerde ASIF (eind mei 2008), schoten de grote moduleproducenten en PV-park bouwers (de "Spaanse PV zwaargewichten") in het verkeerde keelgat. Men zag de eigen, zeer lucratieve markt (veel zoninstraling, goedkope grond, veel ruimte, en progressief tariefbeleid) voor zeer grote PV-centrales bedreigd door al reeds flink aanzwellende goedkopere Chinese importen en toename van concurrerende buitenlandse projectontwikkelaars bij lagere feed-in tarieven. De grote bedrijven, aangevoerd door o.a. modulefabrikant Isofoton, silicium producent Siliken, en enkele grote parkbouwers als Gamesa Solar, Atersa, Grupo OPDE, etc. (totaal 14 grote bedrijven) richtten daarom uit frustratie over de gang van zaken hun eigen belangenorganisatie op, AEF (Asociación Empresarial Fotovoltaica). Met de uitdrukkelijke bedoeling om tezamen met de regering tot "stabiele condities" te komen om het groeipotentieel van de branche tot volle wasdom te kunnen brengen.

Leugentje om bestwil?
En toen kwam daar de rappe verdieping van de energiecrisis, er bovenop de steeds erger wordende economische crisis (het "R-woord" is weer in de maand), zich een hoedje schrikkende politici, en de chaos was compleet. Het Ministerie van Industrie, wat zich al die tijd vrijwel geen inhoudelijke reactie heeft laten ontlokken en de onderhandelingen achter gesloten deuren liet plaatsvinden, was het voortdurende gezeur uiteindelijk blijkbaar zat, en kwam uiteindelijk met hun eigen wetvoorstel. Daarbij ondersteund door de hoogst twijfelachtig uitspraak van Industrie minister Miguel Sebastián (een econoom...), dat de huidige elektriciteitsprijs verhogingen mede het gevolg zouden zijn van de feed-in vergoedingen voor zonnestroom. Volgens Photon zou een persvoorlichter gesteld hebben dat de elektra prijsverhoging van 5,6 procent (per 1 juli) voor de helft door de feed-in vergoedingen voor PV veroorzaakt zou zijn, terwijl "slechts" 0,7% van de elektraconsumptie door zonnestroom gedekt zou worden. Ik wil eerst wel eens de harde cijfers op papier zien voordat men dat als zoete koek zou moeten aannemen, de branche zelf heeft - volgens Photovoltaik - al ernstige twijfels geuit ("Wir glauben nicht, dass dies korrekt ist", volgens ASIF). Ik lees bijvoorbeeld niets over de niet in de elektriciteitsprijzen opgenomen maatschappelijke schade van fossiele of atoomstroom, bijvoorbeeld, of over de vermeden maatschappelijke kosten die al die zonnestroomproductie in Spanje reeds heeft gerealiseerd. In Spanje worden de elektriciteitstarieven door de Staat vastgelegd en die liggen onder de werkelijke kosten bij de energieholdings. Resultaat: een "schuld" van 15 miljard Euro die nu "rechtgetrokken wordt" door die fictieve elektraprijs op te krikken. En waarvan de stijging voor de helft in de schoenen geschoven wordt van een makkelijk slachtoffer: de fors gesubsidieerde PV-branche, aldus een ASIF woordvoerder... (Photovoltaik).

Het drama ten voeten uit
Het eerstvolgende jaar mag volgens het Ministerie van Industrie nog maar slechts 300 MWp totaal bijgebouwd gaan worden, waarvan 200 MWp op daken of façades, en slechts een (voor de Spaanse marktcondities) miezerige 100 MWp in vrije veld installaties... De feed-in tarieven gaan sowieso fors omlaag, vrije veld installaties tot 10 MWp krijgen nog maar 29 Eurocent/kWh (volgens Photon een reductie van 36%, volgens Photovoltaik 35%, ik kom echter op 31%. Vergelijk met Duitsland: reductie 10%, later afhankelijk van markgroei 9-11%). Dak-systemen tot 2 MWp zouden nog "maar" 33 Eurocent/kWh krijgen, een reductie van 26% (Duitsland: voor systemen > 1 MWp eenmalig 25%, vanaf 2010 als voor vrije-veld installaties). Photovoltaik heeft het zelfs over een belachelijke beperking tot installaties van 2 MWp, al is niet duidelijk of dat ook voor vrije veld installaties zou gelden.

Het verloop van de feed-in tarieven zou vervolgens jaarlijks aan de consumenten prijsindex aangepast moeten gaan worden. Verder is er een rekenmodel om de marktgroei per kwartaal strak te monitoren en in een keurslijf te dwingen. Er moet van tevoren ingeschreven worden op een register, en er moet een absurde borg worden betaald of op een afgeschermde rekening (Staatskas) van 500 Euro per kWp worden geparkeerd (bij een 20 MWp park zou dat neerkomen op een gigantisch, lange tijd niet ter beschikking van de park-bouwer staand bedrag van 10 miljoen Euro...). Het eerste zogenaamde "kwartaal contingent" (in principe dus maximaal totaal 75 MWp) moet ingeschreven worden in de periode 1 november 2008 tot en met 31 januari 2009. Wordt het maximale "contingent" in een eerste kwartaal reeds overschreden, gaat er het volgende kwartaal direct 2,5% van het nieuwe feed-in tarief af. Sebastián claimt met de nieuwe voorstellen en eventuele tussentijdse wijzigingen de PV-markt in 2020 op een schaal van 6 tot 8 GWp uitgebouwd te zullen hebben, wat 2,5% van de totale stroomconsumptie zou moeten inhouden...

In de augustus nummers van Photon en Photovoltaik staat tot in vrij groot detail beschreven wat de Spaanse markt te wachten staat - als dit wetsvoorstel tenminste niet gaat stranden. Het is voorgelegd aan de nationale energiecommissie CNE (Comisión Nacional de Energía), die het - zeer ongebruikelijk - slechts zeer kort mocht beoordelen (zodat er geen tijd was voor goed gefundeerde argumentatie voor alternatieve voorstellen). De tijd dringt echter, want het oude, lucratieve Decreto Real 661/2007 zal op 29 september a.s. al officieel eindigen. Wat daarna gebeurt is en blijft vooralsnog een raadsel, met name voor de reeds in gang gezette projecten die niet voor eind september afgerond zullen kunnen worden. Slechts een zekerheid lijkt te gelden: de Spaanse zonnestroom armada gaat ernstige averij oplopen, tenzij er een wonder geschiedt. Volgens het artikel in Photovoltaik staan investeringen van rond 4 miljard Euro op de tocht, en staan er verliezen rond de 450 miljoen Euro in de branche op het spel (zie Spaanstalige brandbrief van ASIF/APPA van 16 juli 2008). ASIF probeert het marktdeksel te laten verhogen naar 600 MWp om de ergste pijn voor de branche te verzachten, AEF probeert een jaarlijkse marktgroei van 800 MWp veilig te stellen (Boston Consulting Group rapport, zie grafiek hieronder), maar betwijfeld mag worden of zelfs dat genoeg zal zijn om de ergste klappen te gaan verzachten.

Grafiek uit een rapport van The Boston Consulting Company met drie theoretische groeiscenario's voor de Spaanse zonnestroom markt waarvan het middelste "Escenario Medio" ("moderate" groei, rode lijn) met een gewenste jaarlijkse nieuwbouw van 800 MWp/jaar wordt gevraagd door AEF aan de Spaanse regering. Voor dat scenario zou de te produceren hoeveelheid elektriciteit in moderne gasgestookte elektriciteitscentrales (CCGT) volgens AEF neerkomen op 730 Tera Btu gas ter waarde van een bedrag van 6,34 miljard Euro (nog exclusief vermeden emissierechten van nog eens een miljard Euro). Vooralsnog zijn deze voorstellen van de AEF nog zonder resultaat gebleken. Voor het volledige persbericht met details en meer grafieken (Spaanstalig), klik hier. >>>

HET verschil
Waarom gaat het (waarschijnlijk) fout in Spanje? En waarom gaat het nog steeds goed in Duitsland (ondanks naar beneden bijgestelde feed-in tarieven voor zonnestroom)? De crux, de essentie, ligt in de wijze van financiering van de feed-in tarieven. In Spanje komt die, net als de verschrikkelijke Nederlandse SDE (die trouwens vergeleken bij genoemde landen helemaal niets voorstelt), direct uit de - zeker in economische crisistijd - politiek explosieve en uitermate conjuctuur gevoelige Staatsbegroting en is dus een directe subsidie. In Duitsland blijft de financiering (geen "staats-subsidie") komen uit de EEG-Umlage die elke elektriciteitsverbruiker (ook die met een "groen" stroomcontract), decentraal duurzame electriciteit opwekkende particulieren, organisaties, en bedrijven incluis (behalve de allergrootste industriële verbruikers) betaalt. Deze Umlage, die resulteert in vele malen grotere geldstromen die bovendien niet met een marktcap worden "abgewürgd", wordt volautomatisch door de lokale netbeheerder geïnd, omgeslagen cq. herverdeeld over alle landelijke netbeheerders, die vervolgens aan de decentrale opwekkers in hun betreffende netgebieden budgetneutraal de feed-in tarieven kunnen uitbetalen. Een systeem wat al sinds 2000 perfect werkt. En waar Otto Normalverbraucher bij normaal verbruik (3.500 kWh/jaar) slechts maximaal 20 Euro/jaar aan kwijt is. En waar alle aan de criteria van het EEG voldoende duurzame elektriciteit opwekking uit betaald wordt, volledig buiten de politiek gevoelige Staatsbegroting om.

Elk ander "gecapped" systeem van financiering zal gedoemd zijn te falen, zoals de Spaanse PV-markt nu dreigt vast te lopen. Photovoltaik, tot besluit (vertaling PPV): "Op het Iberische schiereiland is in ieder geval de goudkoorts bij zonnestroom reeds afgelopen".

Elk nadeel heeft zijn voordeel
Gelukkig kunnen er ook positieve gevolgen uit voortvloeien als het nieuwe beleid werkelijkheid wordt: er zal een grote hoeveelheid zonnestroom modules "beschikbaar" komen voor de mondiale markt die niet (meer) in Spanje worden afgezet. Deze zullen, zoals de marktanalisten van PHOTON Consulting in hun laatste rapport "Detailing Demand" voorspellen (aanvankelijk 23 GWp voor 2010, door Rogol inmiddels alweer omhoog bijgesteld naar 26 GWp...), met name afgezet gaan worden in "nieuwe groeimarkten", en wel met name degene met de beste feed-in regimes. Als kandidaten worden reeds enige tijd genoemd (atoomstaat) Frankrijk, Italië, Griekenland en, als de U.S.A. fundamenteel van beleid verandert, minimaal in California (nog steeds niet echt booming, ondanks gigantisch potentieel), etc. In hetzelfde augustus nummer van Photon staan ook artikelen over nieuwe, onverwachte markten waar marktgroei voorzien wordt, zoals Bulgarije (...), Tsjechië, en Israël, al blijft het de vraag hoeveel capaciteit deze landen daadwerkelijk zullen gaan opslokken. Daarvoor is vooral ook politieke ruggengraat nodig en stabiel, lange termijn beleid wat niet om het jaar drastisch gewijzigd wordt.

Door dit soort dramatische ontwikkelingen zal er nog veel meer druk komen op de zeer sterk internationaal georiënteerde PV-branche, om op alle fronten de kosten omlaag te blijven brengen. Wat hoog in de Si-keten (grondstof, ingots, wafers en cellen) al jaren geschiedt, maar wat in de eindverbruikersmarkt op module- en uiteindelijk PV-systeem niveau nog door moet dringen. Het gaat dan meestal om compleet andere bedrijven dan de primaire producenten hoog in de Si-keten. Gezien de permanent hoog blijvende vraag blijft de beschikbaarheid van modules een kritiek punt, en de moduleprijs dus hoog, met name in markten met relatief hoge feed-in tarieven. Dit, tezamen met het succesvol commercieel op de markt te brengen van dunne laag modules (in navolging van marktleider First Solar), is de grootste uitdaging voor de huidige, blijvend veelbelovende PV-industrie. Er komt binnen enkele jaren een gigantische stroom van zonnestroom modules op de markt en die moeten wel afgezet worden. Het zou niet best zijn als die slechts voor dumpprijzen verkocht kunnen gaan worden (omdat aantrekkelijke feed-in regelingen door politici van een nekschot worden voorzien), want dat zou wel eens een drama kunnen gaan worden voor een groot deel van de sector die enorme hoeveelheden kapitaal in de productie heeft gestoken.

Tot slot
Laten we hopen dat dit schot voor de boeg een duidelijk teken is, en dat de met goud beladen kruisvaarders van de Spaanse Zonnestroom Armada zich bijtijds van een wellicht ietwat achterhaald geloof in overmatige en permanente staatsondersteuning gaan verlossen. Misschien kunnen ze zich beter tot Amon Re wenden om rampen als die van ruim 4 eeuwen geleden te voorkomen en om hun toekomst zeker te stellen.

Bronnen:

(toegevoegd 17-11-2008, 7-2-2009)

Photon 1/2009: 18-20. Rosell, A.D. Am Rande des Nervenzusammenbruchs. Die spanische Energiekommission CNE untersucht 1.447 Solarparks auf Betrugsverdacht. Het zweet staat in de bilnaad bij veel PV-park bouwers: hun installaties dreigen uit de feed-in regeling te worden gegooid als deze niet volgens de regels van de (oude, lucratieve) wet aan het net is gekoppeld. Zie bespreking op 7 feb. 2009.

Photon 11/2008: 24-25. Rutschmann, I. Spanien verordnet sich eine Diät. Krap verhoogde marktcap naar 500 MWp, finale details van nieuwe Real Decreto 1578/2008.

Photon 8/2008: 18-23. Gellings, R. & Rutschmann, I. Auf dem Trockenen. Spaniens Regierung veröffentlicht einen neuen Gesetzentwurf - mit einem Deckel von 300 Megawatt. [gevolgd door opinie van zegslieden van 6 getroffen Spaanse en buitenlandse bedrijven die volop investeren in de Spaanse PV markt, en die bijna allemaal zeggen dat ze hun activiteiten naar andere landen zullen gaan verleggen]

Photovoltaik 08/2008: 46-49. Leßner, A. & Neidlein, H.-C. Entwicklung der Branche abgewürgt.

Photon 7/2008: 28-33. Rutschmann, I. & Schmela, M. Der gelähmte Markt. [o.a. tegenvoorstel van ASIF en uitgebreid interview met Javier Gorbeña, CEO van Spaanse module producent Isofoton SA die een tweede belangenorganisatie, de AEF, heeft helpen oprichten]

Photon 4/2008: 20-23. Gellings, R. & Rutschmann, I. Grenzenlose Wachstum. Der 1.200-Megawatt-Deckel wurde im neuen Entwurf der spanischen Einspeiseregelung gestrichen.

Photon 1/2008: 22-23. Rutschmann, I. Ohrfeige für das Ministerium. Spaniens Energiekommission fordert ein neues Gesetz, die Verbände wollen sinkende Tarife.

http://www.aefotovoltaica.com (Spaanstalige website van AEF)
http://www.appa.es (Spaanstalige website van APPA)
http://www.asif.org (Spaanstalige website van ASIF)
http://www.cne.es/cne/home2_english.jsp?id_nodo=3 (Engelstalige versie van website van CNE)

17 augustus 2008: PV-avontuurtje in Gennep (N. Limburg). Na een geslaagd house-warming feestje bij Jeroen Haringman in Hilversum ter ere van de inwijding van zijn uitgebreide PV-installatie (zie site van Jeroen onder 22 juni 2008), werden een paar mensen uitgenodigd bij Niels Thijssen in het Noord-Limburgse Gennep voor een gezellig samenzijn. Het was eventjes slikken voor de polderboy, omdat de reistijd met tante NS vanuit Leiden ongeveer 3 uur bedroeg, en er vervolgens ook nog eens van Boxmeer op de vouwfiets een paar kilometer gefietst moest worden om van het Brabantse land naar de provincie Limburg te geraken door de Maas over te steken. Maar de polderjongen houdt wel van een duurzaam uitdagingkje op zijn tijd, en binnen niet al te lange tijd, als de olieprijs de 200 dollar/barrel gaat halen, en/of de mondiale economie onderuit gaat, moet u mogelijk hetzelfde gaan doen als u elders in het land op bezoek wilt bij familie...

<<< Duurzaam vervoer tot op het bot. Na tante NS gaat de reis verder met de door familie Polder PV intensief gebruikte vouwfiets (sluikreclame: een oerdegelijke, al minstens 15 jaar oude Brompton...). 8 kilometertjes trappen van Boxmeer (N. Brabant) naar Gennep (N. Limburg). Voor de goede orde: Polder PV heeft geen rijbewijs en geen auto. Nergens voor nodig in Nederland in de meeste gevallen...

Het was erg gezellig, tezamen met Jeroen Haringman, en die "andere" Jeroen, van Agt, van OliNo, we bewonderden Niels zijn krachtige, vele kWh producerende MSK/Suntech installatie die zonder een cent subsidie in zijn geheel is aangeschaft (even alle Polder PV lezers nu een DONDEREND applaus voor Bikkel Niels, s.v.p.! ), en na een paar schamele andere PV-setjes elders in Gennip bezichtigd te hebben (2 x 4 stuks en 1 schuur met 1 PV-moduultje...) werd er verder gepraat bij de Griek in het dorp. We zouden vervolgens nog "eventjes" bij een laatste leuk PV-systeempje langs gaan, wat Niels wist, en dat hebben we geweten.

^^^ Apetrots eigenaar Niels Thijssen van een volledig ongesubsidieerde, > 1,7 kWp PV-installatie, met drie Soladin600 omvormers van Mastervolt (hier 2 zichtbaar, met twee digitale Brennenstuhl opbrengstmetertjes). Ook je mooie op zuid-georiënteerde nagelneue pannendak kan best nog wel wat ongesubsidieerde zonnepaneeltjes gebruiken, beste Niels. Essent Netbeheer houdt wel van gratis zonnestroom overschotten...

^^^ Favoriete hobby van zonnestroom fanaten: zonnepaneeltjes kijken in Nederlandse dorpen en steden. Dat viel na het geweld bij Niels helaas vet tegen in het noord-Limburgse Gennep: dit was het tweede systeempje wat Niels kende. Een typisch "hollands" micro-setje van 4 modules op de bekende, warmte vasthoudende kunststof consoles op een plat schuurdak... Vlnr: Jeroen van Agt van OliNo, Niels Thijssen, Jeroen Haringman.

Het was na het eten al donker, maar toen we probeerden de voor NL begrippen gigantische installatie van 64 door Oskomera geleverde monokristallijne PV-modules (op west en oost-georiënteerd dak) met flitslicht op de gevoelige plaat te krijgen (wat niet lukte), kwam apetrots eigenaar Henri Geurts van Kwalitaria Gennep in het noordelijk van het riviertje de Niers gelegen Ottersum (gemeente Gennep) naar buiten, en loodsde ons naar binnen. Meteen kwamen de meest fantastische verhalen over zijn fenomenale duurzaamheidsoffensief naar buiten, de problemen met Essent (twee maal ongevraagde meterwisseling...), de tenenkrullende bureaucratie bij subsidieverstrekkers (de PV-installatie werd in het beruchte jaar 2003 aangeschaft), de gevechten met de gemeente, en noemt u het hele circus maar op. Maar ondanks alles hield de heer Geurts de duurzame poot stijf, masseerde, procedeerde, en uiteindelijk kreeg hij zeer veel gedaan (inclusief diverse subsidies die nu al lang tot het verleden behoren). Zoals dat hoort, maar dan liever zonder alle bureaucratenrimram die blijkbaar als doodnormaal gevonden moet worden in ons land, zelfs in Noord Limburg... De heer Geurts liet ons de forse installatie zien waarmee een belangrijk deel van de "warmte en koude huishouding" van zijn grote snackbar duurzaam geregeld wordt. Indrukwekkend.

Nog wat andere gerealiseerde of nog steeds voortgang hebbende duurzame deelprojecten bij deze supergroene ondernemer waar MKB Nederland een dikke DONKERGROENE punt aan kan zuigen:

• ver doorgevoerde isolatie van het gehele pand
• zonneboiler voor de voorverwarming van o.a. het water voor de vaatwasser
• terugwinning van de warmte van de koelmotoren
• warmteopslag in het grondwater (niet vergunningsplichtig open systeem met geringe capaciteit)
• isolatie van leidingen en een geavanceerd aircosysteem met een warmtewiel
• tijdklokken op apparatuur
• uitgebreide praktijktesten met LED-verlichting. Nog beslist niet alles naar de zin van de heer Geurts, kwaliteit, lichtsterkte e.d. laat nogal eens te wensen over, maar hij gaat onverdroten door
• zeer interessant, voor NL byzonder project: kleinschalige WKK motor die moet gaan lopen op het eigen afgeschreven frituurvet/olie
• geen plastic bakjes meer maar de eetwaren worden geserveerd op borden
• restafval strict scheiden, afvalstromen zijn enorm afgenomen en kosten voor verwerking navenant gedaald
• en whatever meer duurzaams van toepassing is.

^^^ Westzijde van "Kwalitaria Gennep" met een voor NL begrippen al aanzienlijk aantal van 30 monokristallijne PV-modules. Op de voorgrond de vouwfiets waarmee ik weer retour het NS station in Boxmeer fietste. Rechtsachter ziet u nog net Niels Thijssen staan. NB: in het "dealen en wheelen" spel met de gemeente werd bepaald dat het meest optimale dakvlak, het rechts op zuid gerichte pracht-exemplaar, NIET van zonnepanelen voorzien mocht worden. Het blijft NEE-derland, natuurlijk...

^^^ Oostzijde van de duurzaamste snackbar (van Nederland?), met, 32 modules (totaal: 62), die een dubbele zonnecollector plaat (thermische zonne-energie voor tapwater verwarming) omringen. Foto's © Peter J. Segaar/Polder PV, Leiden, the Netherlands

Conclusie: Henri Geurts is een gedreven man die beslist niet de financiële consequenties van zijn plannen uit het oog verliest, maar die vaak zelfs het uitgangspunt zijn van de duurzame investeringen. Ondanks een grote uitbreiding van zijn zeer succesvolle zaak (3x vloeroppervlak) is zijn energierekening 10% lager geworden. De opgewekte hoeveelheid zonnestroom, al ver over de 30.000 kWh sinds 2003, gaat bijna volledig "op" aan de eigen elektrische apparatuur.

De volgende ochtend (ik logeerde bij Niels) gingen we toch nog even langs om wat foto's bij daglicht te maken. Wat mij betreft verdient deze man een dikke Duurzaamheids-prijs voor zijn inspanningen, en wil ik véél meer van dit soort geslaagde projecten zien!

Niels: dank voor de gastvrijheid. Dat was een heel erg lekker toetje!

Kwalitaria Gennep, Ottersumseweg 2, 6591 CL Gennep

http://www.solardays.nl/gennep_kwalitaria.html (korte impressie n.a.v. openstelling van duurzame snackbar "Kwalitaria Gennep" tijdens de Solar Days in mei 2008)
http://www.solarwebsite.nl/nieuws/nieuws.htm (Jeroen Haringman heeft uiteraard ook meteen een berichtje op zijn site gezet, onder 17 augustus 2008)
http://www.urgenda.nl/files/Bierblad_2007_Editie_8.pdf (p. 3)

16 augustus 2008: Zaait Shell verwarring? Je zou het bijna gaan denken. Je kent het wel, je bent op zoek naar informatie over een bepaald onderwerp of nieuwsbericht, je ziet opeens een interessante link, en voor je het weet zit je iets heel anders te lezen als waar je naar zocht. Een uitermate curieus doch significant bericht over Shell ... en zonnestroom!

Huh? Ik had toch net van Jeroen van der Veer himself vernomen, in die nu al veelbesproken NOVA uitzending, dat (letterlijke transcriptie PPV):

Hmmm. "Alternatieve energie" is dus te duur volgens Jeroentje. Reactie Jaap Langenbach van Windservice Holland: "Wie wil Jeroen van der Veer even bijpraten?"

Shell zat rond de eeuwwisseling toch tot over de oren in die prachtige kristallijne zonnepanelen business? Modules die het - nog steeds - perfect doen, al had die OK4 omvormer nooit onder die modules bevestigd mogen worden? Wat is nu precies de reden geweest dat Shell van de ene op de andere dag de hele kristallijne divisie aan het Duitse superbedrijf SolarWorld overdeed? Waarschijnlijk niet omdat het zo "duur" was, maar mogelijk omdat Shell niet zo slim was bij de lange termijn planning van de silicium inkoop en dus in de problemen kwam met de cellen- en module productie. SolarWorld kreeg dankzij de op halve kracht draaiende productiefaciliteit van Shell (Camarillo, California) vaste voet aan de grond in de U.S.A...

... en er kwamen vervolgens alleen nog maar wat korte berichten dat Shell nog "iets" zou doen met de door henzelf ontwikkelde CIS (Copper - Indium - diSelenide) dunne laag technologie waarmee ze in het oost Duitse Torgau samen met Saint-Gobain mooie dingen zouden gaan doen. Vervolgens werd het akelig stil rond zonnestroom en Shell (afgezien van het af en toe weer opflakkerende Solaris/Sunpower/OK4 drama, typisch voor Nederland). Ik was nog zo brutaal om in 2007 tijdens de laatste Intersolar in Freiburg aan de mevrouw van Saint-Gobain te vragen hoe het er mee stond, in Torgau. Mevrouw wenste niet op deze hondsbrutale vraag in te gaan, dus de polderjongen droop teleurgesteld af...

Shell stapte kortgeleden plotsklaps, om obscure redenen (zogenaamd omdat de kosten uit de pan rezen), ook al uit het prestigieuze 1 GW windenergie project in de Thames monding (London Array). Was dat nou echt de reden, of wordt hier door onze olieboer weer eens een vies machts-spelletje gespeeld? Dan maar weer terug naar de met bloed besmeurde Nigeriaanse olie ...

... doch niet helemaal. Zie de onderaan gelinkte berichten. Het meest informatieve AFP stuk, nota bene afkomstig van de volle Japanse dochter Showa Shell Sekiyu (eigenaar van o.a. Japans 5e olieraffinaderij), heeft het opeens weer over een gigantische CIS fabriek die gebouwd zou moeten gaan worden. Het bericht is al van 2 juli van dit jaar, dus al een tijdje voor het interview met "onze" Jeroen door NOVA... En op de website van Showa staan nota bene nog weer andere berichten dat het bedrijf al eind 2006 (...) een 20 MWp productielijn had in Miyazaki (dus niet in Torgau) en (bericht 15 augustus) reeds met een expansie van een extra 60 MWp bezig is, volgens eigen zeggen 's werelds grootste CIS plant die in juni 2009 al on-line zou moeten gaan. En waarvan de output (modules worden verkocht onder het label "SOLACIS") vooral voor de Japanse markt bedoeld schijnt te zijn...

De plannen voor Shell's nieuwste entree (lees: expansie) in die oh zo smakelijke PV-business, zei het met die "goedkope" CIS dunnelaag technologie:

• 1 Gigawattpiek dunnelaag CIS productielocatie "equivalent to that of a regular-sized nuclear power reactor"
• Investering: 100 miljard yen (948 milioen dollar)
• Start bouw: begin 2011
• Locatie nog niet bekend. Opties: Japan, Europa of ... het Midden Oosten. Japan gooit hoge ogen vanwege recent besluit van de Japanse regering om zonnestroom weer financieel te gaan ondersteunen (bij insiders wordt het overboord kieperen van subsidies in 2005 hartgrondig vervloekt, omdat Japan daarmee Duitsland tandenknarsend heeft moeten laten passeren qua marktgroei)
• Opbrengst zou na olie de tweede inkomstenpost worden volgens zegsman van Showa (die anoniem wil blijven...)
• Samenwerking met Japanse bedrijf Ulvac, Inc., specialist in vacuum apparatuur
• Doel van samenwerking: oprichting van Atsugi Research Centre in Atsugi, Kanagawa, investering van 7 miljard yen, verwachte opening al in maart 2009

Zo, zo, beste Jeroen. Keuzes maken, had je het toch over? Nou, je eigen "dochter Showa" (bastaardje?) heeft al duidelijk "gekozen"! Maar blijkbaar mocht het Hollandse plebs niet weten waar Showa mee bezig is... Nu niet meer van dit soort essentiële zaken verzwijgen in publieke interviews, s.v.p. En voortaan in de PV-business blijven zitten en z.s.m. die olie ellende afstoten alstublieft. Geen smoesjes meer, maar produceren met die hap. Niet in 2011, maar sneller al, want voor je het weet is "grid parity" (zelfs met de door jou blijkbaar verfoeide "klassieke" kristallijne moduultjes, waarvoor een oud-medewerker van Shell ondersteund door een kernenergie promotor in het zuiden des lands op de grens met Duitsland de veelgevraagde cellen maakt) zelfs in Europa al realiteit. En wee je gebeente als dit weer een hoax blijkt te zijn!

http://afp.google.com/article/ALeqM5guHVkoNHiDcNl0bf0QAQaR2zv1zQ (bericht over de 1 GWp CIS plant)
http://news.cnet.com/8301-11128_3-9984098-54.html (bericht met diverse interessante links)
http://uk.reuters.com/article/governmentFilingsNews/idUKT18746320080623 (nieuwe financiële ondersteuning voor zonnestroom in Japan op komst?)
http://www.showa-shell.co.jp/english/press_release/pr2007/0815.html (aankondiging Showa 60 MWp CIS uitbreiding)
http://www.showa-shell.co.jp/english/press_release/pr2008/0717.html (officiële aankondiging plannen van Showa voor 1 GWp CIS productie per 2011)

15 augustus 2008: Het Duitse Erneuerbare Energien Gesetz Nieuwe Stijl. Zoals reeds voorspeld en deels besproken: geen schokkende revolutie, zoals sommigen hadden gehoopd/gepusht, maar een weloverwogen "verhoogde degressie" voor zonnestroom, met vooralsnog onvoorspelbare gevolgen voor de thuismarkt. En ook nog niet vast te leggen potentiële gevolgen voor de mondiale markt, want niemand weet met zekerheid wat met name de moduleprijzen zullen gaan doen. Dit alles na typisch politiek gekonkel, en een monsterverbond met wat obscure "koehandel" tussen Kauder (CDU) en Gabriel (SPD) om te voorkomen dat er een levensgevaarlijke "cap" in de markt zou worden gegooid van een bizarre 700 MWp (waar Duitsland waarschijnlijk weer overheen gaat dit jaar). Insiders uit de industrie zijn opgelucht en stellen "moeten we kunnen hebben" (zeker gezien het verziekte politieke klimaat vlak voor de beslissende Bondsdag vergadering van 4 juli jl.), de installatiebranche is "minder gelukkig", de wraakzuchtige CDU heeft reeds "sabotage" beloofd bij de volgende verkiezingen (Laurenz Meyer wilde 30% van de feed-in tarieven afdoen, opgehitst door ranzige en zeer eenzijdige berichtgeving in o.a. Der Spiegel en een pak fossiel boter op het hoofd hebbend economisch onderzoeksinstituut), etcetera.

Polder PV heeft getracht de essentie van de veranderingen in het EEG (voor zonnestroom) voor u weer te geven, uiteraard op een aparte pagina. Want als er een ondersteuningsregime voor duurzame elektriciteit op onze zwaar door Homo sapiens vervuilde aardkloot een aparte pagina verdiend, is het dat Duitse Erneuerbare Energien Gesetz (jawel, dat is de enige correcte wijze van schrijven) wel.

Uiteraard, zoals u mag verwachten van het polderknaapje, met een interactieve grafiek om aan te geven wat de Duitsers exact mogen gaan verwachten de komende paar jaar (vanaf 1 januari 2009). En waar het buitenland nog steeds, stikjaloers, alleen maar naar mag kijken...

Veel leesplezier!

Voor de gevolgen van het aangepaste EEG voor windenergie in Duitsland gelieve, uiteraard, de website van onze zeer goed ingelichte collega Jaap Langenbach van Windservice Holland te bezoeken!

http://home.planet.nl/~windsh/08-bui.html#92

14 augustus 2008: Vijfde "Zonnesteek" actie in Alkmaar e.o. En u weet wat dat betekent: die het eerst komt, het eerst maalt. 1 euri per Wattpiek voor zonnestroom van de provincie (klimaatbudget), Alkmaar gooit daar voor haar inwoners nog een leuke € 1,50/Wp overheen (da's toch mooi 2,50 euri/Wp in het zakkie, voor een 600 Wp doe het zelf systeempje een leuke € 1.500,--), voor PV-systemen van minimaal 495 Wp. Ook zonneboilers worden gesubsidieerd, 575 euri maximaal per installatie. En: de actie geldt uitsluitend voor inwoners van Alkmaar, Bergen, Castricum, Graft-De Rijp, Heiloo en Schermer. Uiteraard, zoals altijd met dit soort acties: slechts een paar tientallen systemen te vergeven, dus hoogstwaarschijnlijk dezelfde dag nog overtekend.

Ik ben benieuwd hoeveel mensen het zal lukken om bij een eventuele reeds aangevraagde SDE subsidie (let wel: uitsluitend systemen tussen de 601 en 3.500 Wattpiek!!!) voor een nog niet gekocht (of besteld) PV-systeem ook nog even mee te graaien in dit leuke, doch natuurlijk volstrekt ontoereikende, doch sympathieke provinciale en gemeentelijke, zéér tijdelijke subsidiepotje. Lees s.v.p. zeer goed de kleine lettertjes op alle papierwaren, want in de SDE regeling staat al zeer expliciet (in het SenterNovem aanvraagformulier) dat alle extra subsidie aangemeld dient te worden.

Ook Sinterklaas houdt de hand goed op de knip in "economische crisistijd" (NL: nulgroei, jippie, wat zijn we toch weer ongelukkig...). Zelfs in het progressieve Noord Holland, maar zekers weten in Zwolle...

Veel succes. Oh ja. 23 augustus, van 10h00-16h00, op het oude, vertrouwde adres, bij installateur (u mag ook een ander kiezen) Besseling in Alkmaar. Zou de inschrijving het middaguur halen?

http://www.besseling.nl/?id=12
http://www.noordhollandsdagblad.nl/nieuws/stadstreek/alkmaar/article835657.ece

12 augustus 2008: Volgende "slapende reus" ontwaakt - India gaat voor "de grootste". Na berichten in de pers dat India - na China de grootste groeieconomie ter wereld, en qua bevolkingsaantal China op termijn inhalend - diep in de problemen zit met een toenemend gat tussen energieproductie en vraag, komen er al snel grootse plannen naar buiten in de pers. Uiteraard, hoe kan het ook anders in een zonnig land als India, met duurzame energie, zonnestroom voorop. India wil al in 2012 10 procent van hun elektriciteit uit duurzame bronnen geproduceerd hebben, dus ook daar gaat de zweep erover. Zeker als je je realiseert, dat de consumptie daar, net als in China, angstaanjagend snel groeit, en er dus dubbel zo hard aan de bak gegaan moet worden op het vlak van duurzame opwekking om de naar de afgrond leidende status quo (alsmaar schaarser en duurder wordende fossielen) te doorbreken.

De EE Times kwam met het bericht dat India van plan is om "the world's largest solar power project" te realiseren. Al worden er weinig details gegeven (een fundamentele "makke" bij vroegtijdige berichtgeving over dit soort leuke plannetjes), tezamen met de op het bericht gelinkte artikelen, wordt toch een beeld geschetst van een zwaartepunt zonnestroom, en dat is een goede zaak.

Wat ik uit de berichten en nieuws elders gepubliceerd heb kunnen destilleren is het volgende:

PV markt India
India heeft al een relatief jonge, doch redelijk lopende zonnestroom industrie met, volgens het laatste overzicht in Photon International, 19 bedrijven in de module productie (grotendeels start-ups). Al lopen ze vooralsnog mijlenver achter bij die "andere" reus, China, die al de nodige jaren zelfs de specialisten in PV de schellen van de ogen doet vallen. Het Britse BP Solar (inderdaad, onderdeel van de oliereus BP) heeft met Tata het al vele jaren lopende bedrijf Tata BP Solar India Ltd., wat in Bangalore (tegenwoordig: Bengaluru) cellen en modules produceert. Dat is een klassieke kristallijne joint-venture. BP heeft een (zeer) goede naam in de PV-wereld. Volgens Photon International (maart 2008) had dit bedrijf in 2007 een productie van 41,9 MWp (capaciteit: 45 MWp) behaald, waarmee het in India net de grootste was op dat moment.

Er zijn ook andere bedrijven, zoals het jonge Emmvee Solar, wat met innovatie zoals gestructureerd glas (van Saint-Gobain) probeert het rendement van de kristallijne modules op te krikken. Zie mijn foto van een van hun PV-modules op de Intersolar 2008 pagina.

Moser Baer
De (potentieel) allergrootste producent echter komt uit de CD-fabricage industrie, en heeft bewezen grote projecten aan te kunnen. Ze zitten inmiddels tot over hun oren in "solar", en gaan maximaal uitpakken. Dat bedrijf is Moser Baer, hun "solar" dochters heten PV Technologies India Limited (PV-module productie sinds 2005), resp. Moser Baer Photo Voltaic (MBPV), die grote zonnestroom centrales gaat neerzetten en exploiteren.

^^^ Beursnoviteit (Intersolar 2008), doch niet alleen bij Moser Baer: 's werelds grootste PV module (dunne laag amorf Si)

Op Intersolar 2008 was al duidelijk dat het in New Delhi gevestigde Moser Baer naast hun al bestaande multikristallijne activiteiten (het bedrijf schijnt ook actief te zijn in PV-systemen die van concentratie van zonlicht gebruik maken), inmiddels dik in de "dunne laag" technologie was ondergedompeld. Ze hadden namelijk, net als Signet Solar (stand van Applied Materials), 's werelds grootste PV-module staan (5,7 m²) die door hen in productie genomen wordt op apparatuur geleverd door het Amerikaanse Applied Materials (AM, klik hier voor toegang tot info over hun SunFab thin film productielijn).

Het bedrijf kondigde begin februari 2008 aan dat ze hun bestaande 40 MWp (dunne laag) capaciteit met maar liefst 565 MWp gaan uitbreiden naar een aanzienlijke 600 MWp in 2010 (over ruim twee jaar) door een "memorandum of understanding" (MoU) te tekenen met wat toen nog een "leading global equipment supplier" heette. Inmiddels is klip en klaar dat die "supplier" AM is, en dat die alle apparatuur "turnkey" zoals dat heet gaat leveren aan Moser Baer. En waarmee dus die (zeer) grote amorf Si dunnelaag modules gemaakt kunnen gaan worden. Belangrijk om ook aan te stippen is dat de apparatuur die AM levert van uitsluitend amorf Si ook is te "upgraden" naar a-Si/µ-Si, een tandem technologie met zowel amorf als microkristallin silicium waarmee al rendementen zijn behaald van meer dan 10%. Wat zou betekenen dat, als je eenmaal zo'n productielijn in huis hebt gehaald, je met een "simpele" upgrade, bij gelijkblijvend module formaat meer opbrengst per oppervlakte eenheid kunt gaan realiseren. Voorwaar, geen slecht uitgangspunt voor bedrijven die zonnestroomparken willen gaan realiseren tegen relatief "lage" kosten.

In andere op het EET bericht gelinkte stukken wordt gewag gemaakt van een investering door Moser Baer van maar liefst $ 250 miljoen voor de uitbreidingen, tussen 2008 en 2010. Er wordt een nieuwe productie lokatie opgetuigd die in Greater Nokia bij New Delhi gerealiseerd zou moeten gaan worden. Managing director Deepak Puri claimt dat bij volledige realisatie verwacht mag worden dat er € 100 miljoen per jaar aan nieuwe dunne laag modules verkocht zou kunnen gaan worden. Net zoals alle andere PV-bedrijven in India ligt het trouwens in de bedoeling om, ondanks de plannen voor eigen zonnestroomparken, het grootste deel van de productie te exporteren naar het buitenland. Een irritant vraagje wat dan bij mij opdoemt, n.a.v. de te produceren "monstermodules" (als dat de bedoelde export modules zouden zijn): dat zou wel eens een flinke risicofactor kunnen worden, want die uit zware glaslaminaat bestaande reuzendingen zijn nogal kwetsbaar bij gecompliceerde en lange transport trajecten. Laten we hopen dat AM daar ook een kant en klare oplossing voor gevonden heeft...

In een eerder persbericht op de website van Moser Baer (november 2007) werd aangekondigd dat een andere MoU door dochter MBPV was getekend met de autoriteiten van de provincie Rajasthan (NW India, gebied zuidwestelijk van Delhi en grenzend aan Pakistan) voor de bouw van een 1-5 MWp zonnestroompark, al zijn daar verder nog geen details over naar buiten gekomen (PV-technologie niet bekend). Wel dat dat project de grootste netgekoppelde PV-centrale van het grote subcontinent zou gaan worden. Weliswaar een "mijlpaal voor India", maar in een wereld waar met tientallen MWp per nieuw park wordt gesmeten (zowel in zonrijk Spanje, met 60 MWp als grootste gerealiseerde, als in zogenaamd zon"arm" Duitsland, met 40 en 50 MWp in bouw/gepland), is het natuurlijk maar een kleintje.

5 GWp parkje???
Het laatste, onderaan gelinkte bericht op de EETimes site is wel het meest tale-telling van allemaal, al onthult het op zich niet veel details.

In de aan de noordelijke westkust gelegen Indiase deelstaat Gujarat zou een 5 Gigawattpiek "solar power project" gerealiseerd moeten gaan worden tegen een investering van $ 5 miljard (zou neerkomen op een dollar per Wp...). Er wordt onderhandeld met de Clinton Foundation die zich o.a. door giganten Microsoft en GE Energy laat financieren om in landen als India duurzame energie projecten te helpen opzetten. Deze Foundation heeft een slordige 12 miljard dollar in de portefeuille zitten voor "groene" initiatieven. Voor de productie van al het zonnemoois zou er zelfs een "Integrated Solar City" gerealiseerd moeten worden met een concentratie van productie activiteiten waaronder het bij outsiders vaak onderschatte benodigde vlakglas voor de immense hoeveelheid te produceren modules (vlakglas is lastig te transporteren, dat wil je het liefst zo dicht mogelijk bij de uiteindelijke zonnestroompark lokaties geproduceerd hebben).

Geclaimd wordt dat per te genereren kWh de zonnestroom productiekosten omlaag gebracht zouden kunnen worden van 25 naar 10 (dollar)cent/kWh, een claim die verder niet onderbouwd wordt. Maar als de beloftes van de in deze context besproken dunne laag systeemleveranciers Applied Materials (en concurrent Oerlikon) van "grid parity" in 2010 bewaarheid worden, geen onlogische getallen.

Bovenop dit gigaproject zou de Clinton Foundation ook in gesprek zijn met bewindslieden van de provincies Andra Pradesh (hoofdstad Hyderabad, ZO India) en Rajasthan (grenzend aan Pakistan) over weer andere zonne-energie projecten.

In totaal zouden er in India voor 17 miljard dollar aan investeringen voor grote zonnestroom module productiefaciliteiten op de rol staan die door de regering nog moeten worden goedgekeurd en mogelijk met belastingvermindering gefaciliteerd zouden kunnen gaan worden.

Andere plannen

Tata BP Solar gaat de bestaande productiecapaciteit in Bengaluru uitbreiden middels een financiële injectie van $ 100 miljoen. Het bedrijf wil binnen afzienbare tijd naar een productie van 300 MWp.

Het Amerikaanse Cypress Semiconductor, eigenaar van de meerderheid van de aandelen van het beroemde SunPower Corp., overweegt een investering van zo'n $ 50 miljoen voor een (kristallijne) cellen- en module productielocatie nabij Hyderabad in de zuidoost Indiase provincie Andra Pradesh.

De allergrootste knaller: Signet Solar, opgericht door Indiaas industrie veteraan Prabhu Goel in Menlo Park, CA, Amerika, en reeds een productie lokatie hebbend in Mochau (bij Dresden) in oost Duitsland (vergelijkbare "monstermodules" als Moser Baer, ook gemaakt met Applied Materials apparatuur), wil op termijn in 10 jaar tijd 2 miljard dollar gaan investeren in 3 productielokaties in India. De eerste lokatie: Sriperembudur Special Economic Zone bij de havenstad Chennai in het noordelijkste puntje van de zuidelijke Indiase provincie Tamil Nadu.

SunTechnics Energy (zusteronderneming van het Duitse SunTechnics GmbH, beide onderdeel van Conergy) schijnt ook al een productie locatie in Bengaluru te hebben en deze te willen uitbreiden. Ook zij zullen uiteraard het allergrootste deel van de productie gaan exporteren naar de landen met de hoogste feed-in regimes.

Wat India zelf betreft, voor een goede basis van een eigen industrie hangen de ontwikkelingen natuurlijk voor een aanzienlijk deel af van politieke besluitvorming rond ondersteuningsregimes voor zowel particulieren als bedrijven die zelf zonnestroom willen produceren, een ontwikkeling die door betrokkenen ook volmondig beaamd wordt dat die nodig is. Zoals van Rajesh Bhat van SunTechnics:

Anders zal het bij eenmalige projecten blijven. Het probleem voor kleinschalige systemen is dan natuurlijk dat alleen de nieuwe middenklasse (en evt. de bovenklasse, als die geïnteresseerd is en het "sexy" genoeg vindt) zich überhaupt PV-modules kan veroorloven (het gros van de arme bevolking zal vooralsnog aan deze ontwikkelingen nauwelijks iets hebben), en daar pas aan zal beginnen als er drempel-loze feed-in regimes gerealiseerd worden zoals in Duitsland. Of dat in de stifling bureaucracy van het op dit vlak ook beruchte India zal gaan lukken, mag ernstig betwijfeld worden. Maar: als de nood maar hoog genoeg is, kan er best af en toe een wondertje gebeuren. Misschien dat dan zelfs het grote spectrum aan Hindoestaanse of Boeddhistische goden de inwoners gunstig gezind zal zijn en de zon genadeloos zal laten schijnen op de nieuw te installeren kleine en grote PV-systemen op het subcontinent.

De eerste voortekenen voor de "grote jongens" zijn in ieder geval niet ongunstig: het onderaan gelinkte artikel uit Nikkei Electronics Asia van mei dit jaar stelt dat voor centrales tot en met 50 MWp (...) een feed-in tarief gaat gelden van 30 USD cent (voor CSP centrales een iets lager tarief) en staatsondersteuning van het te investeren kapitaal in de eerste tien jaar van 20-25% (afhankelijk van lokatie binnen of buiten zogenaamde speciale economische zones, SEZ's) gegarandeerd wordt. Geen wonder dat er een rush aan "aanbiedingen" van diverse PV ondernemingen is opgerakeld.

Groot voordeel voor Moser Baer en evt. andere "dunnelaag" producenten, als ze reuzen amorf Si modules in eigen zonnestroomparken neer gaan zetten: amorf Si is veel minder gevoelig voor hoge temperaturen dan mono- en multikristallijn Si. Geplaatst nominaal vermogen (productiekosten fors lager dan de alternatieve kristallijne Si technieken) zal dus mogelijk meer gaan opbrengen per oppervlakte eenheid dan wanneer voor "gangbaar" gekozen zou worden. In ieder geval economisch bezien waarschijnlijk aantrekkelijker.

Tot slot, de meest opmerkelijke claim die ik in de stukken tegenkwam was van CEO Ravi Khanna van MBPV:

Hmmm. Heb ik zitten slapen of bedoelt Khanna hiermee dat je beter niet in fossielen of nukes kunt investeren, omdat je daar nog veel meer geld voor nodig hebt (met bovendien onzeker resultaat, zeer langdurige bouwprocessen, steeds breder maatschappelijk verzet, en extreem grote financiële risico's zoals op te hoesten "emissierechten")? In dat opzicht heeft deze CEO wel gelijk, dunkt me. Als ze dit al in India vinden, wat zitten we dan nog te trutten in het stinkend rijke Nederland?

http://en.wikipedia.org/wiki/Solar_power_in_India (basics zonne-energie in India, veel referenties)
http://mnes.nic.in/spv-intro.htm (dagelijkse gemiddelde globale instralingskaart van India in kWh/sq.m./day)
http://techon.nikkeibp.co.jp/article/HONSHI/20080428/151154/ (details over forse zonnestroom plannen door grote ondernemingen die (gaan) investeren in PV in India, mei 2008)
http://www.eetimes.com/news/latest/showArticle.jhtml?articleID=210000420 (bericht 5 GWp plannen en links naar eerdere stukken over de Indiase PV-markt)
http://www.moserbaerpv.in (website van MBPV)
http://www.renewableenergyindiaexpo.com (Renewable energy Expo 08, 21-23 augustus 2008 in Pragathi Maidan – New Delhi, India)
http://www.tatabpsolar.com/future_invest.html (laatste uitbreidingsplannen Tata met financiering extra 128 MWp)
http://www.wallstreet-online.de/diskussion/1142188-neustebeitraege/indische-solarfirmen (verschillende Engelse en Duitse bijdragen over PV projecten en bedrijven in India)

11 augustus 2008: SenterNovem blijft zwijgen als het graf. Op het gewijzigde bericht "Duidelijkheid over uw subsidieaanvraag voor zonnepanelen" (van 7 augustus, wijzigingsdatum 11 augustus, de ambtenaren blijven continu wijzigingen doorvoeren op hun site...) laat SenterNovem zeer doelbewust niet het achterste van de tong zien, een tactiek die inmiddels tot een van de beruchtste van de EZ bureaucratie is gaan behoren:

Wat is hier het grootste probleem? Dat zit, zoals gewoonlijk, in het zéér giftige staartje. U krijgt pas te horen "hoe er moet worden gemeten" als u de beschikking in huis krijgt en u, volgens SenterNovem tevens "geregistreerd zult zijn als producent van duurzame energie" (ergo: u bent "contractplichtig"...). En dan zult u zich te pletter schrikken, want pas dan dicteert SenterNovem opeens dat uw oerdegelijke salderende Ferrarismeter zogenaamd uit uw meterkast gesloopt zou mogen worden in opdracht van de netbeheerder, en die zou er dan een zogenaamde "teruglevermeter" voor in de plaats "mogen" zetten. En aangezien dat in de ogen van die op dit vlak beruchte netbeheerder "een metervervanging op verzoek" zal zijn, gaat u daar als het aan hen ligt ook weer minimaal een euri of honderd extra voor dokken. Totdat er een of ander supermistige "slimme" dan wel "slimste" meter komt (door Den Haag in opdracht van EnergieNed door uw strot geduwd) en die door u nooit gevraagde "teruglevermeter" ook weer uit die verdomde meterkast gesloopt mag worden. Etcetera, etcetera.

Dat laat SenterNovem u natuurlijk het liefst niet nu al weten, u zou immers "bedenkingen" gaan krijgen tegen de hele "operatie"...

Daarom vertel ik het u alvast maar, al ben ik het er rabiaat mee oneens, en vind ik dat u, getroffen SDE klanten, het Binnenhof maar eens gezamenlijk moet gaan bezetten totdat deze bezopen ongein eindelijk eens met keiharde hand wordt aangepakt. Zie verder mijn giftige bijdrage van 5 augustus en later nieuws op dit ranzige front.

Tot slot: SenterNovem gaat wel met de billen bloot over het definitieve totaal aan binnengekomen aanvragen voor zonnestroom tot en met de "officiële sluitingsdatum" van 31 juli 2008. "Ruim" 9.000 aanvragen dus. Toch nog een beetje een "run", dus, al was die "run" wel wat meer uitgesmeerd over een paar maanden tijd dan aanvankelijk werd verwacht voor 1 april zelf... Volgens een niet voor derden beschikbaar bericht op Energeia (8 augustus) zou het totale nominale vermogen wat is aangevraagd neerkomen op 19 MWp (wat waarschijnlijk niet gefaciliteerd zal worden door van der HO-even, omdat het met die laatste 14 mille uit het WKK budget definitief "schluss" was volgens haar voor 2008). Dat zou dus neerkomen op maximaal 2,1 kWp gemiddeld per aanvraag, krap 12 standaard 175 Wp paneeltjes per woning, niks innovatie, dus... Maar gezien de ellende die bovenop alle reeds bekende bureaucratie komt (namelijk een extra gedwongen metervervanging die niet van tevoren aan u bekend is gemaakt, en die te vuur en te zwaard bestreden zou dienen te worden), valt nog maar af te wachten hoeveel van de in totaal "te beschikken" SDE aanvragen voor zonnestroom er uiteindelijk over gaan blijven als de donderwolken hun ranzige bureaucratie en meterkast ellende in volle hevigheid over de arme SDE klanten zullen gaan uitstorten...

Ik verwacht bij lezing van de te ontvangen "informatie" door de arme, "beschikte" SDE aanvragers dan toch eigenlijk minimaal een aardige volksopstand.

Maar een mens kan zich vergissen, natuurlijk...

Polder PV plaatst volgaarne de volledige, te anonimiseren brief die een willekeurige SDE klant een dezer dagen van SenterNovem in de bus mag verwachten. Gaarne een hoge resolutie scan naar Polder PV sturen, s.v.p.

http://tinyurl.com/6qn96x (verkorte link naar het laatste SenterNovem nieuws...)

10 augustus 2008: Hoogste tijd voor weer iets leuks... Na alle SDE gezever (dat gaat leuk worden als iedereen van vakantie terugkomt) nu eindelijk weer eens wat moois. Foto's! Zoals beloofd, heeft Polder PV hard doorgewerkt, al moet het grootste project nog gaan komen. Inmiddels is het uitgebreide fotoverslag van mijn bezoek van 12-14 juni aan Intersolar 2008 in München afgerond. Een eerste korte kennismaking kunt u nog nalezen onder het bericht van 2 juli 2008. Op de speciale (Engelstalige) fotopagina voor Intersolar 2008 (voor Intersolar 2007, zie deze pagina) een uitgebreide kennismaking met de beurs, en een verrassend, verrukkelijk, en zeer smakelijk toetje bovendien...

^^^ Tijdens Intersolar 2008 was het aantal beursstands van Chinese module-, cel-, wafer-, ingot- en/of solar grade silicium aanbieders niet te tellen. De Chinese industrie is waanzinnig gegroeid in een paar jaar tijd en deze twee nu al grote bedrijven, China Sunergy Co. Ltd. en Yingli Solar, zijn, geleid door strakke hand, en met een zeer aggressieve groeistrategie, een flink marktaandeel aan het veroveren...

U heeft natuurlijk nog meer tegoed. Dat heeft met mijn aan Intersolar 2008 voorafgaande Mega PV Radtour te maken (zie een eerste blikje in de Bayerische Sonnenhimmel). Maar of dat binnen afzienbare tijd gaat lukken, dat zullen we nog gaan zien (PPV houdt van degelijk werk, dus dat wordt weer hart an die Arbeit...). Alvast hier een voorproefje...

^^^ "Typische" Beierse boerderij zuid van Augsburg-Schwabhof met een installatie met minimaal (geteld op het origineel) 666 vierkante PV-modules. Dan zit je toch al snel aan dunnelaag amorfe Mitsubishi's te denken van zo'n 100 Wp/stuk. Als dat zou kloppen, liggen er alleen al op dit bescheiden boeren-neringkje minimaal een lieve 67 kWp aan zonnestroom vermogen te bakken in de Beierse zon. Dat zijn, ter vergelijking, maar liefst 19 "gemaximeerde SDE aanvragen" voor een en dezelfde aanvrager. EZ ambtenaren gelieve niet naar deze foto te kijken. Zonnestroom can kill you when taken in overdose. De rest van Nederland mag gerust blijven soppen en het toetsenbord onderkwijlen...

Tot slot, even een samenvatting van de recentste fotoverslagen:

Zonne-energie ontdekkingen tijdens fietstocht Avignon-Barcelona-Avignon ("ABA") (voor mooie foto in Luxemburg, op de treinreis "heen", klik hier)

Highlight van ABA: Pergola fotovoltaica aan de noordelijke boulevard van Barcelona (voormalig Forum terrein) (subsite van Polder PV, zie ook "de mooiste foto", hier)

en de recentste:

Bezoek aan Intersolar 2008 in München (teksten in Engels)

Veel lees- en kijkplezier!

7 augustus 2008: Weer eventjes puin ruimen... In Nederland wordt af en toe over het superieure Duitse EEG "gesproken" en geschreven, al zullen slechts weinig mensen dat bijvoeglijke naamwoord wat ik regelmatig gebruik hanteren. Het zijn dan ook meestal mensen uit regeringskringen (die niets van het Duitse systeem [willen] begrijpen, en die het nog steeds vertikken om zich daarover in detail te laten informeren), Economische Zaken strooit regelmatig in hun communicatie richting Tweede Kamer met de meest rabiate leugens om "het" vooral niet te hoeven implementeren in Nederland, en af en toe komt er eens een oprisping van de zoveelste advies instantie die weliswaar de klok heeft horen luiden, maar die beslist nooit de klepel heeft gevonden.

Erger wordt het als mensen die beslist beter zouden moeten weten apert foute uitspraken doen over dat Duitse EEG en over gerelateerde zaken. Het is bizar, maar waar, dit gebeurt in Nederland aan de lopende band. In dezelfde minispecial over decentrale opwekking waarin ik al een paar keer werd geciteerd (mei nummer van het uitermate lezenswaardige Energie+ van uitgeverij Æneas), stond nl. een artikel waarin de heren Jepma (hoogleraar Energie en Duurzaamheid RUG) en Kursten (Eneco en Holland Solar) werden aangehaald. Met op zijn minst curieuze uitspraken.

Polder PV heeft toen maar weer eens een elektronische pen gepakt en zijn reactie naar Energie+ verstuurd. Helaas is die niet in het papieren tijdschrift verschenen, maar wel als ingezonden brief op de website van Energie+ (tijdelijke? link zie onderaan). Aangezien mijn adresgegevens er abusievelijk bij stonden vermeld, en het even duurde voordat die waren weggehaald, geef ik met dit bericht de link naar het artikel op de site van Energie+.

In de publicatie sectie van Polder PV vindt u een aparte webpagina met zowel het originele stuk als mijn integrale reactie daarop.

Hierbij nog een opmerking daarover, n.a.v. de slot"conclusie" van de heer Jepma met zijn claim dat een "fonds uit grijze stroom inkomsten" (apert foutieve interpretatie van de werking van het Duitse EEG systeem, zoals door mij becommentarieerd) vergelijkbaar zou zijn aan inkomsten te genereren uit een verder niet uitgewerkte "belasting".

Jepma gaat er blijkbaar van uit dat een simpele "belasting" te heffen bij alle inwoners (elke inwoner is ook een stroomconsument) hetzelfde effect zou hebben als - zo lijkt immers zijn suggestie - een opslag bij grijze stroomverbruikers op de kWh prijs.

Zijn blunders m.b.t. deze suggestie luiden aldus: (a) Niet alleen grijze stroom gebruikers betalen in Duitsland een opslag, maar alle stroomverbruikers, decentrale groene opwekkers inclusief, betalen die beroemde EEG Umlage bovenop elke kWh die ze afnemen. (b) Als je simpel een (buiten de stroomnota's te houden) "belasting" heft bij alle inwoners (in Duitsland op de grootste industrieën na: bovendien bij alle elektra consumerende bedrijven), krijg je slechts een zeer beperkte en vaste hoeveelheid inkomsten voor het kunnen uitkeren van feed-in vergoedingen aan groene stroom producenten. In Duitsland zijn de opbrengsten honderd procent gekoppeld aan het verbruik (lees: va-ri-a-bel, kWh gerelateerd), geregistreerd op de bij iedereen in de meterkast hangende klassieke verbruiksmeter (nergens een peperdure "slimme meter" voor nodig, daar...). Hoe meer elektra je verbruikt (globale trend in alle moderne economieën), hoe meer geld er binnenkomt voor de feed-in. En er dus steeds meer duurzame elektra genererende installaties volgens vaststaande vergoedingen, gestaffeld naar optie en grootte, ondersteund kunnen blijven worden. Veelverbruikers betalen naar rato van hun verbruik meer, het ooit in NL ook (doch inmiddels al lang kapotgemaakte) principe "de vervuiler betaalt" in volle glorie en effectief gerealiseerd...

Ergo: Jepma's model zal slechts een fractie van de "inkomsten" genereren dan het geval is bij het, ik gebruik "hem" nog maar weer eventjes, superieure Duitse EEG systeem. En dus zal de "Jepma markt" voor decentrale duurzame elektriciteit productie veel en veel kleiner blijven dan de Duitse markt reeds gegroeid is (2007: 14,2% duurzame elektriciteit, reeds). Ook relatief bezien, naar inwoneraantal.

Deutschland über alles! In ieder geval wat duurzame energie politiek betreft.

De 3.000/5.000 kWh grens
Tot slot: het gedoe met de 3.000 kWh grens, inmiddels in een gigantisch pak wijzigingsvoorstellen aangepast tot 5.000 kWh, heeft ook een ietwat andere dimensie gekregen, want het schijnt in de bedoeling te liggen dat er nu op jaarbasis daadwerkelijk ten allen tijde maximaal over die 5.000 kWh gesaldeerd mag worden, ook al komt de totale jaarlijkse netinvoeding daar (ver) boven. In de "oude", gruwelijke door de NMa gedicteerde regeling raakte je al je netinvoeding kwijt als je het in je doodzieke hoofd haalde om ook maar 1 kWh boven die 3.000 te komen... De wet- en regelgeving is in Nederland immers net zo wispelturig als de olieprijs, en er valt geen peil op te trekken. Geen enkele garantie dat de huidige "regel" zo blijft: in Nederland is en blijft energiepolitiek van permanent (zeer) korte houdbaarheid. Niet zo "fijn" voor kleine en grote investeerders die financieel gezien (al jaren) vet willen uitpakken en langjarige garanties en zekerheid willen, zoals in Duitsland...

Overigens is 5.000 kWh/jaar netinvoeding in Duitsland nog steeds niks. Alle feed-in gaat immers via de separate in eigendom te verkrijgen meter direct het net in, ongelimiteerd. Bij conservatief geschatte genormeerde productie van 900 kWh/kWp.jaar (meestal wordt fors meer gehaald), zou je dan een installatie van max. 5,56 kWp mogen hebben voor zo'n jaarproductie. De eerste feed-in staffel in Duitsland is en blijft 0-30 kWp, ook na 1 januari 2009, en daar wordt vooral in het hogere "segment" maximaal gebruik van gemaakt. In Nederland moet er persé bezopen ingewikkeld gedaan worden met frustrerende, krankzinnige complicaties genererende saldering met het eigen verbruik, dubbele meters die nooit in eigendom komen, dubbele, bezopen hoge meetdiensten, daar bovenop komende extra metervervangingen waarvoor alweer in de buidel getast moet worden, bij installaties via de SDE groter dan 3,5 kWp nota bene een volslagen gestoorde en doodzieke eis van een extra bruto productiemeter per 3,5 kWp, aparte EAN nummers (gaan de netbeheerders beslist niet "gratis" voor u regelen), maximeringen van installatiegrootte van een miezerige 3,5 kWp, van een belachelijke 850 kWh/kWp.jaar, en een weerzinwekkend circus aan tranentrekkende, goud geld kostende bureaucratie waar geen een kWh duurzaam van extra wordt opgewekt...

Die 5.000 kWh grens is en blijft een de markt verstikkende en klein houdende cap. Leuke, sociale cohesie en enthousiasme voor duurzame energie bevorderende Bürgerbeteiligungsanlagen van tientallen kWp-en zoals waar je over struikelt in de BRD zijn en blijven een illusie in ons land. De slotconclusie van Polder PV blijft dus recht overeind.

http://www.aeneas.nl/energieplus/Ingezondenbrief.html#(Ingezondenbrief)

5 augustus 2008: Duurzame investeerders: opgepast! Er komen steeds meer fondsen die met ronkende peptalk en glossy folders trachten mee te liften op de algoreaanse duurzaamheid hype. Nu is dat laatste al een contradictio in terminis voor de goede verstaander, want duurzaamheid sensu stricto verhoudt zich byzonder slecht met het uitzonderlijk vluchtige fenomeen van een willekeurige "hype" die voor je je neus kunt snuiten alweer is overgewaaid. Daarom is het byzonder oppassen geblazen met die sexy fondsjes. Hoe harder er "wollig" geschreeuwd wordt, hoe meer u op uw quivive dient te zijn, want inderdaad komt dagelijks voor niets de zon op. Maar daarvan financieel "beter" worden is een compleet ander verhaal. Rijk worden ze d'r zelfs in Duitsland niet van, de zonnestroom opwekkers. Hoeft ook helemaal niet. Als je er binnen 20 jaar maar zeker die investering van een paar ton uit hebt, dat lukt zeker wel.

Laat u niet gek maken, kijk om u heen, vraag na, graaf op internet, etc., etc. Een fonds wat ik eerder al op diverse lokaties was tegengekomen, waar ik wat van dat "graafwerk" naar had gedaan, en wat zonnestroomparken in Spanje zegt te (gaan) exploiteren, is inmiddels door een financieel specialist van de Telegraaf nader tegen het licht gehouden op grond van een bescheiden risicofactor analyse.

En wat mij betreft dus uiteindelijk "te licht" bevonden. Totdat het tegendeel in de snoeiharde praktijk bewezen is. September 2008 gaan de feed-in tarieven voor grote zonnestroomparken in Spanje met het verlopen van het lucratieve Decreto Real oude stijl hoogstwaarschijnlijk flink (of zelfs aanzienlijk) omlaag, en ik heb nog nergens bewijs gezien voor een reeds gerealiseerd groot, dikke feed-in bedragen genererend park door het betreffende fonds. Een erg shaky business model, dus.

U bent gewaarschuwd? Mooi zo. Dan kan de polderboy weer rustig slapen. Maar: it's your money, dus als u een gokje wilt wagen is het uw keuze. Besteed het echter zorgvuldig.

Dan blijf ik bij het low-profile Renewables Europe Fund van Triodos met een bescheiden inleg. Als er een procentje per jaar bijkomt, ben ik al dik tevreden. Als het geïnvesteerde geld maar maximaal in de doelstelling gaat zitten: zo veel mogelijk productie van duurzame energie. Kijk: dat is nou echt een duurzame doelstelling. Daar snappen ze zelfs in Den Haag nog steeds bitter weinig van, want daar blijft maar oeverloos geouwehoerd worden over duurzame energie. Als daar nou eens een slimme uitvinder een intelligente inverter voor kan verzinnen: hoe genereer ik met hoge efficiëntie duurzame elektriciteit uit tons of Haagse political small talk over duurzame energie...

http://gathering.tweakers.net/forum/list_message/30531382#30531382 (en berichten eronder)
http://www.belegger.nl/forum.php?page=topic&id=10748 (reacties van beleggers op het fraaie aanbod...)
http://www.telegraaf.nl/overgeld/rubriek/beleggen/1585638/__Zon_Invest._Met_kans_op_regen__.html
http://www.zoninvest.nl (homepage van de doorgelinkte "solinvest.es" investeringsmaatschappij: "De uitgifte van Zon Obligaties I en Zon Obligaties II is reeds gesloten.")

5 augustus 2008: Voor de goede orde... Voor diegenen die het nog niet gesnopen hadden: de SDE regeling voor 2008 is sinds 1 augustus officieel gesloten (behalve voor windenergie projecten en de nieuwe ingevoerde categorie "groen gas"). Maar feitelijk was met de publicatie van de brief van vdH van EZ van 23 mei 2008 (link op de site van SenterNovem, er staat trouwens weer eens een blunder in, nl. minimum van ... 600 Wp voor PV. Zucht...) al duidelijk dat het potje voor o.a. zonnestroom "op" was. Toen was er al sprake van 17,8 MWp "te vergeven" projecten. Wat al bijna 3 MWp boven de oorspronkelijke 10 MWp plus de 5 MWp n.a.v. aangenomen"motie Samsom/Atsma" lag. De EZ brief spreekt trouwens van 7.944 aanvragen, de juni nieuwsbrief van SenterNovem had het alweer over 8.100 aanvragen, beiden merkwaardig genoeg gelijkgesteld aan een aangevraagd nominaal vermogen van 17,8 MWp. Volgens de nieuwsbrief van Holland Solar van juli 2008 is het zelfs ruim 18 MWp geworden. SenterNovem hield echter vanaf eind mei nog steeds hypocriet 2 maanden vol dat u beslist nog het "recht" had om in die periode in te tekenen, maar de goede verstaander had natuurlijk al lang begrepen: jammer dus, pas ergens in voorjaar 2009 weer een kans op een intekening voor een 15-jarige - onzekere - subsidiefooi.

Van der Hoeven mocht toen weer, gezien de voorspelbare heibel rond het blauwe pluche in de TK wat extra geld bij elkaar schrapen, moest van de Tweede Kamer ook een beetje "groen gas" in de SDE regeling proppen, stelde direct "en nu is het genoeg", en de EZ bureaucraten mochten toen meteen hun eerste officiële belangrijke "wijziging" van maar liefst twee van de door henzelf opgestelde "ministeriële regelingen" opstellen. Ik heb het dan even niet over dat stukje wat aangepast moest worden om particuliere zonnestroomklanten een wat "eenvoudiger" inschrijvingsformulier voor de SDE te "mogen" laten invullen (Staatscourant nr. 60 van donderdag 27 maart 2008).

Die "wijzigingen" zijn inmiddels in de Staatscourant tijdens het zomerreces gepubliceerd, voornamelijk details over het nieuwe Tweede Kamer speeltje "groen gas" (er zullen hoogstwaarschijnlijk nog vele "wijzigingen" volgen, is de verwachting, de bureaucraten moeten natuurlijk vooral aan het werk gehouden worden).

Het voor PPV lezers meest tale-telling "artikel" wat gewijzigd wordt (in de beruchte "Regeling aanwijzing categorieën duurzame energieproductie 2008") is natuurlijk die voor zonnestroom, waarvoor het budget evenals voor de andere reeds in de regeling zittende opties wat werd opgekrikt:

Wat houdt deze bezweringsformule in, voor de leken (ongeveer 16 miljoen minus een paar juristen en enkele zeldzame gekken als de polderboy)?

Artikel 10 van bovengenoemde ministeriële "regeling" stelt (elk jaar weer) de cruciale detail "condities" vast voor subsidie toewijzing voor zonnestroom (zeg maar: de ingang voor jeukende ambtenarenvingers om maximaal invloed te blijven uitoefenen). In de op 3 maart officieel gepubliceerde tekst werd nog gewag gemaakt van 46 miljoen Euro voor, let wel, 15 jaar lang in 2008 toegekende SDE "beschikkingen". Bij maximaal haalbare uitgangscondities komt dat op gemaximeerd per systeem 3,5 kWp x gemaximeerd 850 kWh/kWp.jaar x 15 jaar x € 0,33 = € 14.726,25. Die 33 cent is echter alleen voor 2008, bij stijgende energieprijzen wordt die hoogstwaarschijnlijk in de tijd steeds lager, en de totale uit te keren subsidie over die periode dus ook. In die 46 miljoen euri "passen" 3.124 maximale installaties van 3,5 kWp, wat neer zou komen op een totaal te installeren capaciteit van 10,9 MWp. Omdat er met een flinke "buffer" rekening gehouden wordt, is dat op 10 MWp gesteld.

Met de motie Samsom/Atsma kwam d'r nog eens 5 MWp bij, onder gelijke rekencondities werd toen het budget dus opgehoogd van 46 miljoen (voor 10 MWp) naar 46 + 23 (voor extra 5 MWp) = 69 miljoen.

Daar bovenop nog een "meer zit er echt niet in" (vdH) extra fooi voor zonnestroom van 14 miljoen (er was bijna 3 MWp "teveel" ingetekend, goed voor (46/10)*3 = 13,8 afgerond 14), maakt in totaal € 83 miljoen voor, afgerond 18 MWp (als alle aanvragers niet terugschrikken voor de niet aan hen voorgelegde extra "complicaties", zoals in het vorige bericht uitvoerig toegelicht).

Quod erat demonstrandum

En zo blijven de Nederlandse kruideniers rekensommetjes maken tot ze d'r bij neervallen of tot het zilte nat over de klompen spoelt...

Duitsland zet er in een jaar zonder blikken of blozen een leuke 1.000 MWp bij. Met een (inmiddels) lagere vaste totale feed-in prijs (nu nog 46,75 eurocent/kWh bij nieuwe installatie, per 1 jan. 2009 nog "maar" 43,01 eurocent/kWh (eerste "staffel" van 0-30 kWp...), wel keihard vastgespijkerd voor 20 jaar onder extreem goed doordachte en harde randcondities die in de EEG Wet-tekst zijn vastgelegd). Gefinancierd buiten de politiek gevoelige Staatsbegroting om. Net als al die andere duurzame elektra opties...

Bron: Staatscourant nr. 138 van maandag 21 juli 2008, pp. 10-11

http://www.senternovem.nl/sde/nieuws/sluiting_4_sdecategorieen_per_1_augustus_.asp

5 augustus 2008: Staat der Nederlanden vs. duurzame consument X. Zo zou het proces van het jaar 2008 kunnen gaan luiden, al zou het meer specifiek (dichter de waarheid benaderend) moeten gaan heten "Ministerie van Economische Zaken vs. SDE aanvragers AAA-ZZZ". Mijn bange voorgevoelens over de SDE voor "kleinschalige" opwekkers van duurzame elektriciteit uit zonnestroomsystemen begint in alle omvang bewaarheid te worden. Ik had er al eerder uitgebreid bij stilgestaan, in mijn reeds op vijf dikke pagina's geschilderde kritiek op de SDE voor zonnestroom klanten (al sinds eind 2007 opgebouwd dossier, overzicht sinds 10 januari 2008). Maar het is allemaal nog veel erger aan het worden dan bevroedt, zoals reeds in het eerste tipje van de sluier ("slimme meter" dossier, onderdeel van uitgebreid bericht van 26 juli 2008) duidelijk werd n.a.v. enkele SDE klanten die eens gingen navragen hoe het "zat" met de bemetering, en die van de diverse bureaucraten instanties die zich met deze ongelofelijke ongein bemoeien steeds onheilspellender berichten in het gezicht geslingerd kregen.

Verbijsterend standpunt CertiQ
De allerergste en ongelofelijk arrogante, ultrabotte reactie die ik ontving van een SDE slachtoffer was wel de volgende, van CertiQ (rose gekleurd kader hieronder). Een club, uiteraard wederom een spin-off van ons gezegende ministerie van EZ (via TenneT) waar u eigenlijk helemaal niks mee te maken wilt hebben, maar waar u zogenaamd "lid" van moet gaan worden volgens de door EZ ambtenaren opgestelde "SDE spelregels", met een (eenmalig) inleggeld van 30 euro, alleen maar om u jaarlijks, 15 jaar lang, minimaal 30 euro extra geld uit de zak door te laten kloppen voor de aanmaak van zogenaamde "garanties van oorsprong" (GvO's), i.p.v. dat u eens in de zoveel tijd eens een middagje gezellig mee mag lopen borrelen in Den Haag. GvO's (puur papieren windhandel) waar u zelf natuurlijk helemaal niets aan heeft, maar die zogenaamd "aangemaakt" moeten worden, omdat er anders zogenaamd zelfs van een fractie van de "duurzame" kabinetsvoornemens weinig terecht zal gaan komen (GvO: er is "bewezen" ergens in NL een minuscuul beetje zonnestroom geproduceerd dan wel op het net gezet, en dat "mag" dan meetellen in de nationale, nog steeds treurniswekkende productiecijfers van duurzame energie).

Hier is het standpunt van een CertiQ medewerker wiens salaris ook uit uw inkomstenbelasting wordt betaald na een zeer specifieke vraag van een SDE aanvrager die uiteraard geen enkele behoefte heeft aan een vervanging van zijn uitmuntend werkende salderende Ferrarismeter bovenop die vermaledijde "verplichte" bruto productiemeter, en die vraagt om alleen over de bruto productie "certificaten aan te laten maken", omdat hij terecht stelt zelf niks aan die GvO's te hebben. Mijn commentaar onder het antwoord weergegeven, met verwijzing naar de rood gecodeerde nummers:

Commentaar Polder PV:

(1) Dit is nergens voor Jan Modaal in begrijpelijke termen duidelijk gemaakt, nooit inhoudelijk gecommuniceerd naar "SDE klanten in spé", en nooit is duidelijk geworden wat de ronduit rampzalige consequenties van die kolder zijn. Ergo: de SDE instappers zijn zeer bewust belazerd of er is hen minimaal cruciale informatie over de totale kosten (lees: vaste lasten, allemaal af te trekken van de "beloofde", extreem onzekere subsidie inkomsten) van hun investeringsbeslissing onthouden (u mag zelf de optie kiezen). In de financiële wereld zou bij een vergelijkbaar verzwijgen van essentiële informatie over uit te voeren investeringen minimaal overgegaan worden tot forse boetes en een openbare schandpaal publicatie door de betreffende marktwaakhond. In Nederland komt de Staat (lees: Economische Zaken, die zich maar wat graag zien als de Regenten Die De Lakens Uitdelen) er ongetwijfeld gewoon weer mee weg, en zit de "gecontracteerde" SDE zonnestroom klant vet met de gebakken peren...

(2) Ook dit volslagen krankzinnige, volkomen kunstmatige "verschil" tussen zogenaamde GvO's "die u zelf verbruikt" en GvO's "die u aan het net levert" kan alleen maar aan doodzieke bureaucraten- hersenpannen ontsproten zijn. Wederom: u, potentieel SDE klant, bent hierover beslist niet van tevoren geïnformeerd, en u bent dus zeer doelbewust door "de instanties" in een wurgende financiële fuik gelokt. U dacht na 4 en een half jaar subsidieloze woestenij in Nederland eindelijk weer eens beroep te kunnen doen op "simpele" subsidie voor die superschone zonnestroom installatie die u eigenlijk al jaren geleden met wat "steun" had willen kopen. U heeft echter een tranentrekkende hoeveelheid verstikkende bureaucratie met absurde financiële gevolgen en potentieel gebekvecht met uw monopoloïde netbeheerder dan wel de door hen aangewezen "meetgemachtigde" over u afgeroepen als u van SenterNovem eindelijk die lang verwachte "beschikking" krijgt...

(3) Geen mens in Nederland (Consumentenbond incluis), behalve een paar gepokt en gemazelde juristen bij de netbeheerders, de energieleveranciers, en enkele grote, goed in de slappe was zittende belangenclubs (VEWIN, VNG, de verenigde rioolwaterzuiveraars, drinkwaterbedrijven, PAWEX, etc.), weet (a) überhaupt van het bestáán van die geheimzinnige Meetcode, (b) laat staan van de inhoud van dat gruwelijk ingewikkelde, reeds tot versie 23 (4 september 2007) geamendeerde document. Je daar op beroepen om de van niets wetende Jan Modaal te besodemieteren mag gerust in de categorie foul play opgenomen worden. Hier wordt nota bene door CertiQ gesuggereerd alsof de netbeheerders blind "we kunnen d'r ook niets aan doen" een of ander door de Staat bevolen serie voorschriften opvolgen. Dat is gelogen dat het gedrukt staat. De enige "club" die wijzigingsvoorstellen voor die (en vele andere!) "codes" mogen voorleggen bij de Energiekamer van de NMa is ... juist ja: de "club" van de verzamelde netbeheerders...! Ergo: zij hebben de macht, en die hebben ze de laatste jaren maximaal in hun voordeel uitgebouwd tot een alles verstikkend netwerk. Ze zijn dus voor de volle honderd procent medeschuldig aan het in elkaar laten draaien van bureaucratie waar vooral zij zelf beter van worden. Ten koste van de van niks wetende eindverbruikers en decentrale opwekkers. Dit heet in Nederland zogenaamd "level playing field"...

(4) Ook met die bezopen term "comptabel" wordt pas rondgestrooid als vet opgefokte SDE aanvragers lastige vragen gaan stellen aan "de instanties" of - als ze die kunnen "vinden" - aan de netbeheerder. Uitgelegd wordt die term niet. Er wordt blijkbaar van uitgegaan dat simpele burgermansen weten wat dat mysterieuze "comptabel" dan wel is. Ik geef u op een briefje dat het aantal mensen wat dat weet betreurenswaardig gering zal blijken te zijn. Zoals de netbeheerders etc. gaarne zien: dan kunnen ze hypocriet met begrippen rondstrooien "we voldoen immers aan de regelgeving", waarvan de impact en de betekenis voor de burger echter volslagen abracadabra blijft.

(5) Voor diegenen die nog "hoop op clementie" hadden, wordt met dit ongelofelijk botte antwoord van CertiQ definitief de kop van de romp gescheiden. U zult dus, volgens hun onbegrijpelijke, en compleet onacceptabele ambtenarenlogica, bovenop de "verplichte" bruto productiemeter (90-115 Euro plaatsingskosten, meter nooit in eigendom, jaarlijks extra meetdienst voor het verwerken van 1 zielig rot-getalletje [voor de SDE subsidie gemaximeerd op 850 x 3,5 = 2.975 kWh/jaar] van ruim 29 Euro...) ook nog eens de meestal nog aanwezige prima werkende salderende Ferrarismeter moeten laten vervangen door een "teruglevermeter met 4 telwerken". Die ook weer nooit in uw eigendom komt (zoals alle meters), maar waarvoor u wel weer dik 100 Euro gaat betalen (dat is alweer minimaal 300 kWh aan bureaucratie verloren gaande SDE subsidie, ijkjaar 2008). Een nieuwe meter bovendien die straks zogenaamd vervangen zou moeten gaan worden door een "slimme meter" die, zoals de vlag er nu bij hangt, de bruto productie niet kan meten. Zodat u nog steeds aan twee meters vast zult zitten, waarvoor goud geld aan bezopen administratieve rimram betaald moet worden.*

Let in de reactie van de CertiQ ambtenaar op het ook veelvuldig op Polder PV gehanteerde gebruik van haakjes in de zinnen. Omdat je continu moet verwijzen naar regelgevingsellende, uitzonderingen, uitleg van bureaucratie, e.d. Anders kun je het hele bezopen "verhaal" niet overbrengen aan de leek, wat toch zeer wezenlijk is. Ergo: waar het Duitse EEG met de zeer uitdrukkelijke politieke bedoeling vrijwel drempelloos en zeer rechtlijnig is opgezet, voor iedereen vrij toegankelijk, en met keiharde waarborgen in de wettekst om de netbeheerders maximaal te muilkorven, is de SDE tot een monsterachtig bureaucratisch gedrocht geworden waar alleen de "kenners" en ingewijden wijs uit kunnen. En de belanghebbenden straffeloos mee aan de haal mogen gaan ten koste van de decentrale opwekker. Waar de specialisten (die vrijwel uitsluitend voor of in opdracht van EZ werken, of bij de energiebedrijven), hun voordeel mee doen. Burgers maken geen schijn van kans en moeten maar "slikken" aan wat voor racekak ze moeten voldoen om (uiteindelijk) een fooi aan onzekere subsidie te kunnen krijgen.

Conclusie
Wie de macht heeft over de bemetering in de meterkast, bepaalt wat er gebeurt, het is een van de allerheetste, al vele jaren voortdurende pijnpunten op het gebied van decentrale opwekking van duurzame energie in Nederland. Deze reeds lang etterende zweer is steeds meer pus aan het produceren. De extreem ongezonde kongsi van EZ, SenterNovem, CertiQ, netbeheerders en - indirect - leveranciers, bepaalt onderling wat er is "toegestaan" in uw meterkast. Als u beroep wilt doen op een zeer onzekere subsidie uit de (maximaal ingeperkte) SDE ruif, mag er door die kongsi maximaal worden afgeroomd op uw "inkomsten". Dit is de status quo in Nederland. En alleen als deze status quo voor de rechtbank - desnoods tot aan het Europese Hof aan toe - of door de de permanent de kop in het zand stekende politiek wordt doorbroken, kan er op het vlak van decentrale opwekking door burgers en collectieven een minuscuul beetje vooruitgang worden geboekt, anders niet. Daarvoor dient deze extreem onfrisse kongsi keihard aangepakt te worden. Zolang dit niet gaat gebeuren, wordt het helemaal niks in Nederland, en zal er beslist geen volwaardige, onafhankelijk van de energiesector opererende PV-markt kunnen ontstaan. En dat is hier echt broodnodig, want de boel zit hier muurvast en wordt in een wurggreep gehouden door het extreem ongezonde "samenwerkingsverband" tussen de energiesector en EZ.

Zit ik - in mijn uppie - onzin te vertellen? Lees deze reactie van ene Alex (al van 15 maart!) op een wat ouder bericht op de website van Mens en Samenleving/InfoNu (link onderaan), toen nog niet bekend was dat ook de netmeter vervangen zou moeten worden (als het aan de kongsi ligt). Er staan weliswaar een paar fouten in en ik ben het niet met alle opmerkingen eens, maar wel degelijk met de globale strekking van deze gepeperde reactie op de Nederlandse SDE:

Me dunkt dat inmiddels duidelijk aan het worden is, dat de SDE voor vele medelanders die aan de zonnepanelen willen gaan en zich al dan niet reeds bij SenterNovem hadden aangemeld minimaal een extreem onzekere "operatie" aan het worden is, en dat er binnenkort heel wat anti-migraine tabletten geslikt zullen gaan worden als de bittere consequenties in volle "glorie" duidelijk gemaakt gaan worden aan diegenen die een beschikking gaan krijgen van SenterNovem. Tenzij u, getroffene, bij de politiek de pleuris uit laat breken, natuurlijk, want dat hebben ze in Den Haag voor de volle honderd procent verdiend...

Holland Solar
En de brancheorganisatie dan? Holland Solar (HS) heeft jarenlang vrijwel niets van zich laten horen (Brinkhorst woestenij tijd, men heeft zich een paar jaar vrijwel in een langdurige winterslaap gehuld, al is er geld genoeg bij sommige leden). De laatste tijd zijn ze Gaia zij dank wat actiever, en dat mag ook wel, want de rest van de wereld scheurt door met duurzame energie, zonnestroom voorop. In het net verschenen korte Telegraaf bericht met de titel "Subsidieregels zonne-energie te moeilijk" (link onderaan) het volgende opmerkelijke citaat van HS:

Holland Solar begaat hier overigens de fatale vergissing door te stellen dat het slechts "de complexiteit" van de regeling zou zijn waardoor mensen zouden kunnen gaan afhaken (later in het korte bericht wordt gesproken van "papierwerk" en "technische eisen"). Dat is natuurlijk niet waar, want ondanks die "complexiteit" (die bij de publicatie op de SenterNovem site al gruwelijk bleek te zijn) hebben - volgens SenterNovem zelf - toch maar liefst 8.100 klanten (dat zullen, gezien de maximaal "toegelaten" systeemgrootte van een bezopen 3,5 kWp, vrijwel uitsluitend huishoudens zijn geweest) SDE subsidie aangevraagd. De crux is dat hoogstwaarschijnlijk een nog onbekend deel van die aanvragers mogelijk hun beschikking retour afzender zullen gaan sturen vanwege de absurde financiële overhead en de geldstromen die hen afhandig worden gemaakt nog vóórdat ze ook maar een cent SDE subsidie hebben gezien. Waarvan de hier boven genoemde, nog bij de meeste SDE aanvragers niet bekende zogenaamd "verplichte" vervanging van de bestaande, prima werkende Ferrarismeter de druppel zou kunnen zijn die de reeds goed gevulde emmer zal doen laten overlopen.

Holland Solar heeft natuurlijk ook een pakske boter op het hoofd, want haar bedrijfsleden (het is geen consumenten organisatie!) willen dolgraag eindelijk eens met subsidie (...) leuke zonnestroomprojecten gaan realiseren, iets wat in 2008 compleet onmogelijk is omdat er niets uit de SDE valt mee te eten door HS leden. Die subsidie moet natuurlijk ook uit de volledig dichtgenaaide Staatsbegroting gaan komen, al konden de leden dit jaar wel degelijk al aanspraak maken op de EIA (onbereikbaar voor consumenten), die trouwens ook al elk jaar gemaximeerd wordt (ook al resulterend in blijvend wipkip beleid).

En al wordt het totale SDE budget volgend jaar hoger, subsidie voor een leuk zonnestroompark of industriedak vol zonnepanelen zou wel eens flink uit de klauwen kunnen gaan lopen. Herinnert u zich s.v.p. dat in Duitsland parken van vele megawattpieken groot doodnormaal zijn, en dat die niet gesubsidieerd worden uit de Staatsbegroting, maar dat de feed-in tarieven voor die parken worden betaald uit het vele, vele malen grotere geldstromen omvattende Umlage systeem bij alle elektraverbruikers, duurzame opwekkers inclusief. Het gaat daarbij om aanzienlijke bedragen. Dus de "claim" die HS zou kunnen gaan leggen op het totale budget voor zonnestroom in 2009 met slechts een paar (kleine) zonneparken, zou wel eens zeer fors kunnen zijn, zelfs als het maar bij een paar "showprojectjes" voor de bühne zou blijven. EZ zal beslist niet meer accepteren, want het ministerie wil koste wat kost de markt klein houden. Een "kleine markt" is goed in het gareel te houden, de financiële belangen van de spelers (lees: vooral burgers) blijven klein, er zal dientengevolge slechts een geringe incentive zijn om goede belangenbehartigers te financieren, die belangen worden dus niet geborgd, en de sector blijft dus volslagen machteloos tegenover het voortdurende gemanipuleer van en drempels opwerpen door de grotendeels uit belastinggelden gefinancierde EZ kongsi.

Eigen agenda van Holland Solar
Tale-telling in dit opzicht is de nieuwsbrief van juli 2008 die op de site van HS is verschenen (link onderaan), p. 3, paragraaf 2, waarin in andere bewoordingen het hiervoor genoemde Telegraaf citaat wordt weergegeven, en gewag gemaakt wordt van "gesprekken" met de netbeheerders (bij HS met hoofdletter "n"...) waarin "eenduidige communicatie [over de waanzinnige zogenaamd verplichte meter nonsens] naar de klant" wordt toegezegd. Maar waarin beslist niet door HS wordt aangedrongen op het kaltstellen van allerlei bezopen aangekondigde "benodigde" metervervangingen, daarmee gepaard gaande door de SDE aanvrager op te hoesten vervangingskosten, of schandalige jaarlijkse extra "meetdienst" kosten die kant noch wal raken... N.a.v. gesprekken met EZ en de wensen van Holland Solar staat in die nieuwsbrief:

Wat stelt HS hier? Dat ze zich al rijk lijken te rekenen door beschikking te willen krijgen over het geld wat niet aan SDE voor zonnestroom bij particulieren gespendeerd zal gaan worden, als (een fors deel van) de aanvragers in 2008 (en later?) alles wikkend en wegend besloten zullen hebben om de SDE maar de SDE te laten, en hun al dan niet geaccordeerde aanvraag retour SenterNovem gaan sturen. Met of zonder reeds vanaf 1 april 2008 geïnstalleerde, 3,5 gemaximeerde PV-installatie... Ik zei het eerder al: Holland Solar is geen vereniging die als prioriteit het opkomen voor de belangen van de consument of de "kleinschalige" decentrale opwekker ziet. Dit moet ook maar eens duidelijk worden (Polder PV is primair een consumentensite!). Laat onverlet natuurlijk dat ze vooral door moeten gaan met lobbyen in Den Haag. Met wat mij betreft blijvend een verplicht Duits EEG als uitgangspunt. En niets minder. De rest is allemaal puin (gebleken), dat mag na maandenlange ellende op de SenterNovem website (die regelmatig schielijk werd aangepast als ik weer eens een blunder had ontdekt) hopelijk duidelijk wezen. Verder staan er trouwens wel hele leuke dingen in die nieuwsbrief van HS, zoals plannen voor een keurmerk voor zonnestroom installaties.

SenterNovem zwijgt als het graf
Overigens: SenterNovem zwijgt in alle talen over gedwongen metervervanging bij SDE aanvragers. Het enige wat op hun site te vinden is, op de algemene zonnepanelen pagina, is [Stap 3]: "U plaatst de zonnepanelen en een productiemeter. In sommige gevallen moet ook uw oude stroommeter vervangen worden." Dat is een krasse uitspraak. In Nederland hangen nog steeds in de overgrote meerderheid van de NL woningen volautomatisch salderende Ferrarismeters. Volgens de zieke logica van CertiQ zouden die bij alle door SenterNovem "beschikte" SDE klanten vervangen moeten gaan worden... De ambtenaren van SenterNovem lokken liever de klanten in een wurgcontract waarna pas "bekend" zal worden dat ze ook nog eens een gedwongen extra metervervanging "mogen" gaan financieren. Foul play on a non-level playing field wordt op alle niveau's in de EZ ambtenarij bedreven als het om (decentrale) energieopwekking gaat.

Aan u de keus
Blijft over dat u beslist natuurlijk zonnepanelen moet blijven kopen, dat blijft de onveranderde boodschap van Polder PV. Maar ga bij uzelf zeer zorgvuldig te rade of u alle ellende rond de SDE wel op uw hals wilt halen. Ga beslist niet met SenterNovem (etc.) in zee als u slechts een klein systeem wilt gaan kopen, zeker niet als u onder de kWp (>601 Wp - 1.000 Wp) blijft, en met de nieuwste ellende van een mogelijk afgedwongen extra metervervanging adviseer ik u tot anderhalve kWp minimaal buiten de SDE te blijven, mede gezien de totaal onbetrouwbare, beslist niet "verzekerde" inkomsten uit de jaarlijks bij te stellen SDE subsidie, gecombineerd met een onzekere toekomst voor de minstens even relevante wettelijk verplichte salderingscomponent. U zult zelf die afweging dienen te maken, met alle informatie die nu bekend is. Zie echter ook *

Tot slot in komkommertijd
Vrijdag 1 augustus, diep midden in het politieke zomerreces (tm. 1 september, puur toeval, uiteraard...), zijn de eerste "beschikkingen" aan SDE klanten voor zonnestroom door SenterNovem de deur uitgedaan, aldus een zojuist daarover ingelichte bron. Balkenende IV had 100 dagen veldwerk nodig om zijn nieuwste beleid uit te zetten (waar nog bitter weinig van terecht is gekomen). Nu Nederland moord en brand over de SDE voor particulieren gaat schreeuwen, zijn de Haagse oren eventjes "officieel" fijntjes afgedicht met komkommerschijfjes om de vakantie ellende niet aan te hoeven horen. In de hoop dat het opflakkerende vuurtje bijtijds weer vanzelf zal uitgaan voordat er weer "officieel" gedebatteerd en plenair vergaderd mag gaan worden...

*En: het wordt allemaal mogelijk nog erger. Als er een "slimme" meter "met voorrang" bij u aangelegd moet/zou moeten gaan worden, zit u mogelijk aan een GPRS systeem vast. Gevolgen: verplicht datacommunicatie abonnement (!!!) , hoogstwaarschijnlijk weer: extra sluipverbruik van de benodigde apparatuur... Nog meer SDE inkomsten naar de filistijnen, dus... Zie de slimme meter pagina.

http://mens-en-samenleving.infonu.nl/politiek/16664-sde-een-fooi-die-de-knip-voor-uw-ogen-niet-waard-is.html (gepeperde kritiek op de Oerhollandse SDE)
http://www.hollandsolar.nl/nieuwsbericht/nieuwsbrief_25_juli_2008 (met name pp. 3-4)
http://www.telegraaf.nl/binnenland/1606769/___Subsidie_zonne-energie_moeilijk___.html?p=1,1 (Kort nieuwsbericht. NB: dat "aanschaffen" van twee stroommeters slaat natuurlijk nergens op. Meters zullen in NL nooit "in eigendom" van de particulier komen, als het aan de netbeheerders ligt...)

31 juli 2008: Aardig julimaandje met weer een mijlpaal. Sommige mopperende medelanders zullen het alweer als een verloren maand beschouwen, een "kwakkelzomer", en meer van dat gezeur. Toegegeven, er is aardig wat water uit de lucht komen vallen, met name op 8 en, vooral, 26 juli. En de WC kon bij ons dan ook de hele maand rijkelijk met het gratis Gaia water doorgespoeld worden (en nog tonnen vol als reserve overhouden bovendien). Het gras moest een paar keer gemaaid worden, want in Moedertje Natuur geldt de volgende al eeuwen gemaakte som: zonlicht x water = explosieve groei. Maar dat alles terzijde: het scheen regelmatig ook weer lekker fel en, vooral lang. Dus: kat in het bakkie voor de zonnestroombakkers die immers in de zomermaanden het grootste deel van hun jaarproductie moeten zien binnen te krijgen (alles wat je in de winter binnenkrijgt is meegenomen, maar van veel minder grote impact op de jaaropbrengst dan in de zomer).

^^^ Detail van het juli 2008 neerslag kaartje van het KNMI (NB: nog niet gevalideerde data). Mijn vader, een geboren en getogen Voorschotenaar en nog steeds daar wonend (ZW. van Leiden), had het al eerder aan ons laten weten: mijn geboorteplaats heeft het julirecord voor Nederland te pakken, een (voorlopige) 191,6 mm (Leiden: 185,5). Daartegenover staat dat het aantal zonuren in de Bilt (waar het trouwens reeds gemiddeld anderhalve graad hoger is dan in 1950...) tm. 30 juli met 171 stuks t.o.v. het langjarige gemiddelde voor de juli maand (196 uur) fors tegenviel. Let op dat rond Rotterdam flink minder regen is gevallen volgens het KNMI kaartje. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat de julimaand voor Ton Peters in Spijkenisse nog minder "slecht" is uitgevallen: daar werd juli 2008 een degelijke middenmotor qua zonnestroom productie, vlak na het resultaat voor 2004. Bron: © KNMI

Maandproductie Polder PV (met eenmaal één OK4 omvormer die het een halve dag effe iets te kwaad had door de broeierige warmte, de rest bakte lustig door): 138,6 kWh. Gemiddeld maandverbruik PPV: ongeveer 100 kWh. Over en dus volautomatisch het laagspanningsnet op vloeiend, direct onze buren blij makend met superdonkergroene stroom waar ze niks extra voor hoeven te betalen: bijna 39 kWh. De netbeheerder merkt er niks van, die heeft er zelfs helemaal geen "last" van, spaart er bovendien netverliezen mee uit, het ontlast de dagpieken, en dat moet vooral zo blijven.

Genormeerd kwam de opbrengst voor ons langjarig bestaande 1,02 kWp deelsysteem op 111,3 kWh/kWp uit voor juli, wat neerkomt op een "lage middenmoter" sinds de start van onze metingen vanaf maart 2000. Ton Peters' geoptimaliseerde SolarWorld/Philips EVO-systeem haalde een genormeerde opbrengst van 114,6 kWh/kWp.

<<< Screendump van basis spreadsheet PPV. Waarin reeds van 3.047 dagen talloze berekeningen van meterstanden van inmiddels 12 OK4-omvormers/AC modules... Groen: geaccumuleerde waarden van alle AC-modules. Gele vakje (leeg, geen meetdata): vermoedelijke "passage" datum 7 MWh grens, aan begin van 5 juli alweer bijna 7 kWh hoger liggend. Let op dagproductie in kolom ernaast: dagelijks schommelend tussen plm. 3,5 en 7,5 kWh, alleen op zwaar bewolkte dagen een stuk minder (zelden minder dan 1 kWh totaal in deze periode). Dagproductie wordt pas volgende dag berekend en is 1 vakje naar onder verschoven.

Zoals reeds aangekondigd tevens een nieuwe mijlpaal voor Polder PV: hoogstwaarschijnlijk ergens in de middag van 3 juli 2008 de zevenduizend kilowattuur grens productie gepasseerd sinds we in maart 2000 begonnen met 4 nu totaal achterhaalde 93 Wp Shell paneeltjes. Ik had van 4 juli helaas geen startmeting, wel van de dag erna, en gezien het feit dat begin 3 juli er reeds 6.997 kWh op de totaalteller stond en dezer dagen minimaal 3,5 kWh/dag wordt geproduceerd bij ons (ook als het enigzins bewolkt is), kunnen we d'r "veilig" van uitgaan dat we op 4 juli al boven de 7.000 kWh zaten. Op naar de 8.000.

Inmiddels uiteraard de noodzakelijke update van de maandproductie naar Sonnenertrag gedaan (PPV: nr. 777). Gaarne iedereen die ingeschreven is of zich nog van plan is om in te schrijven: maandopbrengsten invoeren!

Ook weer trouw de maandgegevens voor beide oudere deelsystemen ververst op de nog steeds draaiende Zonnewijzer database van Beldezon. Daar werd een merkwaardig (onschuldig) "dipje" zichtbaar in mei, toen we op vakantie waren. Hmmmm. Tijdelijke flauwte van een OK4 omvormer? Foutje in spreadsheet??? ...

30 juli 2008: Dataloggers opgelet! Gedeeltelijke zonsverduistering. Op vrijdag 1 augustus a.s. zal er in Nederland een zogenaamde partiële eclipse zichtbaar zijn (als het weer meezit). Bedekkingsgraad door de maan ongeveer 25%. Als het zonnig weer is, zult u ongetwijfeld, als u een datalogger bezit voor uw zonnestroom installatie, een leuke "dip" kunnen zien in de vermogensgrafiek (als u die kunt maken of als de logger die genereert).

Gegevens:

Eerste contact om 10:37, om 11:25 vindt het maximum plaats, 12:16 (tijden geldig voor Utrecht) is het voorbij. Weersvooruitzicht (KNMI) is niet gunstig, helaas, voorspelling is voor Zeeland nog het best (dat wordt an die Arbeit voor Solarlin in Vlissingen...).

Amateur astronoom Henk Peters zal trachten e.e.a. vast te leggen op de gevoelige plaat, als de zon zich laat zien.

Een vorige partiële verduistering, op 29 maart 2006, werd geheel door Ton Peters (Spijkenisse), en gedeeltelijk (per ongeluk...) door Polder PV (Leiden) vastgelegd...

Polder PV is helaas vrijdag effe kamperen, en gaat hiervoor niet zijn computer aan laten staan, dus kijkt hij vanaf de zijlijn toe.

http://www.knmi.nl/VinkCMS/news_detail.jsp?id=42839
http://science.nasa.gov/headlines/y2008/29jul_solareclipse.htm?list86398

28 juli 2008: Toch nog een leuk vakantiecadeau'tje. Relatieve PV-newbee Matthijs de Back mag dan zelf wel een tweedehands setje van "maar" 3 Philips modules hebben (wie weet er nog dat onze "lampenfabriek uit het zuiden des lands" ooit iets aan zonne-energie heeft gedaan, en er helaas zeer snel weer uitgestapt is?). Hij heeft wel een berefraai systeempje in Friesland ontdekt, tijdens zijn vakantie. Zijn verhaaltje met foto:

"We zijn net terug van een weekje Friesland, it Wiid, Eernewoude, waar de zoon een zeilles heeft gevolgd. Midden in een prachig natuurgebied, de Alde Faenen. Er worden rondvaarten gemaakt met een elektrische rondvaartboot (dak bedekt met panelen, ik heb geen foto helaas) en de plaatselijke botenverhuur had ook fluisterboten, sloep met elektrische buitenboordmotor.

Tijdens de tochten viel mijn oog op de volgende installatie, van Duitse afmetingen: zie foto. Thuis dacht ik, die zoek ik even op, maar dat viel tegen. Ik verrmoed dat het gebouw van It Fryske Gea is, de beheerder van de natuurgebieden. Verder was er ook langs de snelweg van alles te bewonderen aan zonnenergie. (Als zonwering aan een kantoorgebouw gevel bij Drachten of Heerenveen).

Nou ja, ik werd er - net als van de vakantieweek - weer een beetje blij van."

Leuk. Over die "elektrische rondvaartboot", die is van It Fryske Gea, en wordt gebruikt voor georganiseerde excursies. Zie link onderaan.

© Matthijs de Back

Ook nog even een detail ervan. Ik telde in totaal waarschijnlijk 48 stuks tussen de pannen (links, gebouw achteraan), en een voor NL begrippen gigantisch PV-systeem van maar liefst ongeveer 245 stuks "boven de pannen" (rechts, voorste gebouw, lastig tellen bij hoge vergroting). Het ziet er strak uit, het zijn behoorlijk donkere modules (dunnelaag???). Ik weet dat NUON i.s.m. Natuurmonumenten enkele forse schuren heeft laten vol leggen met "in de omgeving opgaande" zwarte modules, maar Natuurmonumenten heeft volgens mijn info geen centrum in de Oude Venen (ZZO van Leeuwarden). Wel heeft It Fryske Gea daar een onderkomen, zoals Matthijs vermoedde, maar dat ziet er anders uit dan dit fascinerende gebouw. Wie weet er meer van, wie is de eigenaar van dit pand in - waarschijnlijk - Earnewald/ Eernewoude, wat zijn de systeemspecificaties van deze geweldige installatie, en hoe is dit fraais in hemelsnaam gefinancierd???

Matthijs, dank! Meer PV vakantiefoto's zijn uiteraard welkom!

Aanmelden Friezen met zonnepanelen! Er staat al wat voor u klaar op mijn Fryslân boppe pagina...

http://www.itfryskegea.nl/default.aspx?artID=165 (link naar het zonnebootje, de "Blaustirns")

27 juli 2008: Nog meer SDE kritiek - in Power to the People. Het "lijfblad" van de Zonnestroom Producenten Vereniging, waarvan het zomernummer net in de elektronische brievenbus van de leden is gedeponeerd (hartelijk dank!), bevat weer enkele interessante bijdragen over de impact en het "verloop" van de procedures rond de SDE regeling, toegespitst op de optie zonnestroom, natuurlijk. De stukken zijn wederom niet om te versmaden. Een ervan is een bewerking van een stuk wat Polder PV reeds eerder heeft gepubliceerd, klik op het hier onder weergegeven plaatje om het na te lezen. Voor de overige stukken en het verdere zeer interessante nieuws gelieve lid te worden van de ZPV en uw handen (ook) uit de mouwen te gaan steken binnen deze vereniging, want het blijft in dit land zeer belangrijk dat de tegenkrachten gemobiliseerd gaan worden om het onduurzame tij te keren.

^^^ Klik op plaatje voor volledige vergroting. © Power to the People/ Zonnestroom Producenten Vereniging

Uit de inhoud o.a.:

• Paniek in energieland
• Correctie blundertje PttP
• SDE (3 bijdragen)
• Quick elektrische bestelauto
• Slimme meter klimaatneutraal?
• De "visie" van Diederik Samsom (PvdA) op een duurzame toekomst met superslimme meters (PPV heeft nogal wat vraagtekens bij zoveel technologisch geweld...)
• Prius populair
• Verschil tussen Abu Dhabi en Exxon (leuk!)
• Zielige energieslurpers moeten "ontzien" worden volgens kabinet (mwagh)
• GroenLinks actie voor meer SDE subsidie (zin ervan door PPV ernstig betwijfeld)
• Europese cijfers zonnestroom (Observ'ER)
• CBS en zonnestroom niet zo'n gelukkig huwelijk

http://www.zonnestroomproducenten.nl