Nieuws
andere duurzame energie bronnen p. 26
en gerelateerde energie zaken

1 januari 2010 - 27 augustus 2010

meest recente bericht boven

27 augustus 2010: ... maar Maria weet van geen wijken, draait dat je tureluurs wordt, en stampt alle duurzame ambitie in de poldermodder. Want demissionair als ze al maanden is, heeft ze alle registers open gegooid en mag de reeds lang door velen betwijfelde "te behalen 20% duurzame energie in 2020 kabinetsdoelstelling" eindelijk ook overboord gekieperd worden. En heeft ze de door haar bloedeigen beleidsambtenaren driftig bij elkaar gepende bergen aan "duurzame" plannen (die nu van CBS opeens "hernieuwbaar" moeten heten) de afgelopen tijd naar de gretige duurzame "hernieuwbare" Brandende Hel van de op kolenbedjes gestookte biomassa verwezen. In haar laatste onduurzaame bijdragen aan het extreem eenzijdig gevoerde "maatschappelijke debat" (lees: Stalinistisch Dictaat) doet ze de spreekwoordelijke emmer met de laatste druppel overlopen. Het begon al met haar vermeende opinie artikel in de Volkskrant die tot de zoveelste rel in "duurzaam" Nederland voerde omdat ze openlijk haar eigen, schandalig slechte en ineffectieve beleid en de SDE de grond in trapte. Daarna werd er steeds openlijker met de nukes geflirt, wat ze natuurlijk al die jaren al stiekem in met veel mist omfloerste bewoordingen had gedaan, maar nooit zo expliciet heeft "mogen" uitspreken (vanwege gevoelige politieke status quo).

En nu is mevrouw van der Hoeven in de versnelling gegaan, en worden haar Groot [fossiel] Energie Producenten vrienden openlijk gesteund met een niet door burgers gedragen maatschappelijk dictaat van "meer grootschalige biomassa bijstook", en meer wind op land en in zee (en de bijbehorende "verplichting", anders gebeurt er nog steeds niks). Opties die vooral haar kapitaalkrachtige grootindustriële vrinden van de energiesector welgevallig zijn. Of die er uitsluitend via Regenteske vertoningen zoals met het enorme windpark in de Noord-Oost Polder bij Urk er door geramd kunnen worden. Daarbij ook nog haar eigen zogenaamde "voor vele jaren vastgelegde" spelregels rond de SDE voor het gemak via een zeer persoonlijk dictaat aanpassend. Haar voorliefde voor de nukes kan ze inmiddels, demissionair en ongeleid projectiel dat ze is geworden, niet meer voor zich houden. Inmiddels wordt openlijk de radioactieve parochie bediend waar die al jaren op intensieve wijze in alle geledingen van de samenleving voor heeft gelobbied. Wat van der Hoeven betreft, komen d'r gerust nog een zooi nukes bij, dondert niet waar, als er maar "lokaal draagvlak" (???) voor is. Voor "draagvlak" gelieve te lezen de fysiek benodigde variant: heel veel koelwater. En liefst een kant en klare, dan wel door de argeloze burgers via onnavolgbare "tariefstructuren" op te hoesten bijdrage aan een heftige nieuwe aansluiting en bijpassende hoogspanningsnet uitbreiding. Of bedrijven als de Franse aluminiumsmelter Pechiney dan wel zoveel stroom van Borssele I, II en wellicht een door RWE gefinancierde nummer III af zullen kunnen nemen is namelijk de vraag, zelfs aan zee. Over energiebelasting hoeven die gigagrootverbruikers zich in ieder geval weinig zorgen te maken. Voor de "staffel meer dan 10 miljoen kWh/jaar" hoeft immers slechts vijfhonderste van een eurocent/kWh te worden betaald, een factor 223 maal zo weinig als wat consumenten (tm. 10.000 kWh/jaar) betalen. Dat zal Maria een rotzorg zijn. Die nukes moeten er linksom of rechtsom gewoon komen, en de decentrale opwekkers moeten met heel erg veel "vaste", altijd te betalen onzin lasten, en, vooral, een door nuke bijbouw kunstmatig verder omlaag gedrukte variabele stroomprijs, de komende decennia de mond gesnoerd en met de handen op de rug gebonden worden. Die "vrije" energiemarkt waar Maria altijd haar mond vol van heeft, mag nooit "vrij" en democratisch worden als het aan haar en haar souffleurs ligt. Beslist niet "decentraal" zoals dat woord bedoeld zou moeten worden:

SDE bye bye?
Jurgen Sweegers van Energie en Water.net voorspelt op basis van zijn jarenlange energie markt ervaring en de steeds oorverdovender klinkende buzz in die markt, dat de dagen van de SDE, nog geen twee en een half jaar nadat die met enorme stapels voor de meesten volstrekt onleesbare Staatscourant publicaties door EZ werd gestart, alweer richting de overvolle vaderlandse schroothoop mag. We kunnen inmiddels een Nationaal Museum gaan beginnen met alle totaal geflopte "stimulerings"modellen voor hernieuwbare energie netjes naast elkaar uitgestald. De laatste van Jopie Wijn (inmiddels bij een bekende Grote Bank actief), de MEP, bovenop. Misschien kan een uitgerangeerd ex-minister van EZ daar straks met een bijbaantje nog het pensioen aan gaan vullen met geduldige uitleg van zoveel briljant ambtelijk hersenspinsel. Wat vooral tot heel veel papierwaren en oeverloos Tweede Kamer geleuter heeft geleid. Kernachtig samengevat in een omvangrijker analyse van "het dossier energie voor het nieuwe kabinet" luidt deze volgens Sweegers:

Sweegers lijkt met de nieuwslawine van dezer dagen wederom gelijk te krijgen. Een ontwikkeling die in ieder geval wat zonnestroom betreft al in maart als een donker wolkje aan de horizon zichtbaar werd, zie daarvoor mijn analyse van een artikel in het Financieele Dagblad van 19 maart 2010. De vraag is natuurlijk: moeten we d'r om huilen van verdriet, of huilen van opluchting? Indien dat laatste: u bent vast niet blij met de gesuggereerde alternatieven (bijna uitsluitend door grote machtige energieconcerns te realiseren). Want de burger kan van EZ echt (nog veel verder) in de stront zinken. Dat was al jaren duidelijk, en die volslagen subjectieve opvatting van Polder PV wordt straks in beton gemetseld. Wellicht het beton van een nieuwe, door Prinses Amalia gezegende nuke. Of misschien een gigantisch, "hypermodern" kolenmonster waarin een willekeur aan biomassa van verder niet publiekelijk bekend gemaakte oorsprong wordt bijgefikt.

Vastrechten verder omhoog
U gelooft dat niet? Er komen alweer extra lastenverzwaringen aan. De niet door u door goed gedrag te beïnvloeden vastrechten voor "transport" (lees: grootschalig niet door u opgewekte kolen- en atoomstroom van de Grootboeren naar het buitenland laten transporteren, waar u geen cent voor terug zult zien) gaan weer vet omhoog, volgens dezelfde Sweegers van Energie en Water.net zelfs met 5 tot 7%. En de variabele kosten? Die zijn bij Vattenfall/NUON dit jaar voor elektra met 9 en een half procent gedaald, wat dus sowieso de energiebesparingsprikkel verder uitholt, en de waarde van decentrale opwekking (lees met name: zonnestroom) tot een lachertje maakt. Maar de gasprijs is verhoogd, en ik ken nog geen particulier die het voor elkaar krijgt om zijn/haar verbruik met de eigen opwek van groen gas in een toverketel (micro-WKK) te kunnen "salderen" (en bij z'n verhoging van de variabele prijs dus in theorie zijn/haar opwek in waarde zou zien stijgen). Het zelf op het gasnet invoeden van lokaal geproduceerd biogas is waarschijnlijk fysiek onmogelijk of peperduur voor kleine installaties in de Nederlandse fossiele gas context.

Zo worden we verder als willoze energieslaven richting de wurggreep van de monopolisten gevoerd, en verdient de Staat een leuke cent aan absurde energiebelasting mee. Ik ben dat onzalige koppel de "Unholy Alliance" in energiezaken gaan noemen.

Stalin had het in ieder geval niet beter kunnen verzinnen...

180 graden draai
Tot slot het voor sommigen mogelijk slechtste nieuws: in het Energeia stuk ook de omineuze zinsnede "Van der Hoeven bepleit bij een nieuw kabinet, waarvan zijzelf wellicht weer onderdeel uitmaakt, een pragmatische aanpak". Ik help u even voor het gemak in de collectieve herinnering brengen, dat exact diezelfde van der Hoeven ruim een half jaar geleden met veel bombarie aankondigde dat Den Haag voor haar afgedaan zou hebben en dat ze zou vertrekken.

Zelfs beroeps-draaier Ruud Lubbers, partijgenoot, zou tureluurs worden van zo'n voor normale mensen onwaarschijnlijke vorm van "voortschrijdend inzicht" in het eigen (dis)functioneren. Ik heb in ieder geval regelmatig gewaarschuwd: het kan altijd nog veel erger dan het rampzalige kabinet Balkenende IV. Ook in het op alle fronten compleet verstandsverbijsterde NEEderland.

http://www.scienceguide.nl/201001/maria-van-der-hoeven-vertrekt.aspx (18 jan. 2010; "Maria van der Hoeven vertrekt". Ietwat voorbarig bericht of doodgewoon karakteristiek CDA gedraai van Einsame Spitze en zand in de ogen strooierij?)
http://tinyurl.com/346tc88 (24 aug. 2010; verkorte link naar stuk van Jurgen Sweegers waarin hij de ondergang van de SDE - nog nat achter de oren - voorspelt)
http://www.rijksoverheid.nl/ministeries/ez/nieuws/2010/08/25/energiepolitiek-moet-economisch-houdbaar-zijn.html (25 aug. 2010; schaamteloze hielenlikkerij, maar dan "officieel" op de website van EZ)
http://www.energeia.nl/preview/1105-Kabinet-stapt-af-van-ambitie-20-duurzame-energie.html (26 aug. 2010; titel spreekt voor zich, maar haalbaar was het "doel" sowieso al niet, al helemaal niet met de bomvol caps zittende SDE)
http://tinyurl.com/29twx7n (27 aug. 2010; verkorte link naar wederom een scherpe analyse van Sweegers van Energie en Water.net over de aankomende verhoging van de al torenhoge vastrecht last - zeker voor weinig energie verbruikende huishoudens)

6 augustus 2010: Sweegers plaatst advertentie voor nieuwe minister van EZ. Ik raad u aan om de geweldige analyse van de noodzaak voor "een" ministerie van (voor?) Economische Zaken te lezen die Jurgen Sweegers, ex vak-journalist van Energeia, heeft geschreven op zijn uitermate boeiende, kritische energie nieuwssite Energie en Water.net. Sweegers roept in zijn prachtige stuk op om een Minister te kiezen die verstand heeft van economie, die een hart heeft voor energie, en die alle politieke spelletjes en rabiate belangenbehartiging van de (fossiele) energiesector aan de laars lapt en verstandig beleid gaat neerzetten. Sweegers plaatste alvast een leuke sollicatie advertentie als voorschotje:

© Energieenwater.net

Mij spreekt vooral die laatste zeer belangrijke kwalificatie aan (die jaren lang in de hollandsche polderklei is getrapt door diverse ministers van "economische zaken").

Wie durft?

http://www.energieenwater.net/index.php/alle-berichten/648-gevraagd-minister-van-economische-zaken.html

8 juli 2010: Den Haag maakt het u weer stukken makkelijker. N.a.v. de typisch Hollandse (doch volledig terechte) commotie rond de "bloedkolen" die onze schijnheilige nep-duurzame energiebedrijven hier in koelwater rijk NEEderland op grote schaal in de fik steken (of, nauwelijks aan bod komend, die "Nederland Distributieland" massaal met leuke marge voor eigen toko doorvoert naar Europese afzetgebieden, zie StatLine cijfers van het CBS) had scoop-brenger Netwerk vanavond weer een leuk vervolg. Natuurlijk wordt er direct gedaan alsof er niks aan het handje is en kunnen die door de politiek al jarenlang veelgeplaagde arme energiebedrijven natuurlijk ook niet elke seconde weten wat voor "soort" kolen er door hun handen gaan. Je kunt immers ook niet alles weten. Zeggen ze.

Veel NL kolenmonsters
Toch eist Den Haag van onze arme energiebedrijven nu (gezien de reacties van de geschrokken heren parlementariërs in de derde uitzending van Netwerk over de "bloedkolen") dat die juist dat onzegbare gaan doen. En alleen - blijkbaar - nog maar "brandschone" steenkooltjes in de Hellevuren van het 1.245 MW kolenmonster van de Amercentrale van RWE/Essent in Geertruidenberg, het "hyperefficiënte" 1.040 MW poederkool fraais van E.ON Benelux op de Maasvlakte, de 680 MW poederkool Hemweg 8 centrale van Vattenfall/NUON, de 590 MW Elektriciteitscentrale Gelderland van Electrabel bij Nijmegen, het 426 MW kolengeval van EPZ in Borssele en God mag weten waar in de ovens die blijkbaar gewilde (???) Max Havelaar troep straks alsnog in de hens mag gaan. Als de bedrijven maar de herkomst van hun steenkolen gaan publiceren en het bonnetje gaan overleggen van welke dubieuze steenkolen mijn hun zwarte spullie dan wel afkomstig zou zijn. Dan komp alles goe, zo lijken de parlementariërs in deze laatste aflevering van de kolensoap te suggereren...

Schone kolen goede kolen???
Als er maar geen slaven voor worden ingezet. Als er maar geen lastige vakbondsleden op stille achterafweggetjes voor worden gefusilleerd. Als er maar geen stofwolken door/in de buurt van de zwarte mijnen worden veroorzaakt. Als de astma- en bronchitis lijders maar volop zullen worden gecompenseerd voor een verwoest leven. Als er maar geen lastige in de weg zittende lokale gemeenschappen op schofterige wijze voor uit hun huizen worden verdreven. Als er maar geen oerwoud voor wordt omgekapt. Als de dagmijn maar weer met wat landschaps-verfraaiende "natuurlijke" elementen in ere wordt hersteld na de economische (haalbare) levensduur. Als de mijnwerkers maar dik betaald worden voor het riskeren van hun leven op honderden meters onder de grond, en de levensverzekering voor de nabestaanden aan westerse normen zal gaan voldoen. Als, als, als...

Politiek energie gesteggel numero zoveel
Dat gaan weer leuke discussies worden bij de getergde parlementariërs in de Tweede Kamer, die zo'n beetje berstende koppijn moeten krijgen van alweer de zoveelste ranzige saga in het al niet meer voor normale mensen te doorgronden zeer omvangrijke "energiedossier". Ze dachten net van de meeste energie ellende af te wezen. Dat heeft inmiddels na de nodige jaartjes liberaliserings-gezever en gruwelijk slechte (en dus ook nauwelijks effectieve) "regelgeving" m.b.t. "duurzame" energie bergen van Himalya proporties aan papieren racekak opgeleverd. En dat gaat met het terugfluiten van de Splitsingswet ("Wet Onafhankelijk Netbeheer") door de rechter van het Haags Gerechtshof alweer tot oeverloos juridisch en politiek gekrakeel leiden. Worden ze daar bovenop alwéér met de zoveelste netelige kwestie opgezadeld, het houdt maar niet op...

Netwerk liet alvast wat leuke uitspraken aan de voormannen van de bekende partijen ontlokken naar aanleiding van hun eerste twee "bloedkolen" uitzendingen (Zuid Afrika en Colombia). Paulus Jansen van de SP - "het zal de meeste van die bedrijven een rotzorg zijn". Ger Koopmans (CDA), indiener van enkele "lastige vragen" voor zijn collega, demissionair en ook veelgeplaagd (onbegrepen?) van der Hoeven van EZ (al moest mevrouw Huizinga-Heringa van de CU voor VROM blijkbaar even waarnemen bij het beantwoorden van de vragen). Halbe Zijlstra van de VVD, die zelfs ook een beetje ongerust begint te worden, met nadruk op dat "beetje", want kolen zijn wel zo lekker goedkoop te verkrijgen (en dat is prettig voor zijn Grote Vrinden bij de energie verslindende industriële partijen). En natuurlijk Der Diederik van de PvdA. Die misschien wel de meest interessante uitspraak deed, geheel in de lijn van de liberaliserings-ziekte die het gros van de Tweede Kamer al jaren in de houdgreep heeft: "Bel je energiebedrijf op met de vraag waar ze hun kolen vandaan halen. Als het antwoord onbevredigend is, dan stap je over naar een ander energiebedrijf" (en dan komt het blijkbaar goed, zo leek de niet uitgesproken suggestie).

Rondje kritisch stroometiket bekijken
Hmmmm. De webmaster van Polder PV dook naar aanleiding van die "prikkelende suggestie" van de heer Samsom in de beruchte "stroometiketten" bij Groene Stroom? Ja Graag! (geweldig initiatief van het zwaar onderschatte WISE). Hij keek wat er dan wel over zou blijven als je al die mooie politieke praatjes na vele jaren milieuramp na duurzame energie debâcle in de energiesector niet meer vertrouwt. En kolen als maatschappelijk betrokken burger zou gaan afzweren voor de "zogenaamd voor jou opgewekte" stroomproductie. Polder PV keek daarbij natuurlijk wel extra kritisch, want zoals u inmiddels wel begrepen heeft, zullen de paarse atoomstroom jongens en meisjes ook niet op coulance kunnen rekenen. Want de uranium mijnen zullen vast ook niet de toekomstige toets "milieu, gezondheid, fair-trade gevoeligheid en vlekkeloosheid" van Den Haag kunnen doorstaan (zie o.a. deze bijdrage van WISE, u bent gewaarschuwd). Nog even afgezien van alle andere ellende van de centralistische, radioactieve en zeer lang levende dictatuur van de peperdure kernsplijters. Zoals het weer opgraven van 126.000 rottende vaten levensgevaarlijk atoomafval uit Asse. U weet wel, zo'n "betrouwbare zoutmijn waarin kernafval tot in lengte van dagen opgeslagen zou moeten [kunnen???] worden". Kosten Duitse belastingbetaler voorlopig geschat op 2 miljard Euro (geen garantie dat het niet vele malen meer gaat worden). Geen idee wat ze met de opgegraven rotzooi vervolgens weer gaan doen en hopen dan maar dat ze echt een "permanente" oplossing voor die puinhopen van falend (niet eens zulk "oud") beleid zullen gaan verzinnen (tegen welke kosten?)...

Tot slot gooide Polder PV er bij zijn kritische afstreep gedrag ook de grootste piraat uit die inmiddels door het Ministerie van Justitie op de plaats is gezet omdat ze iets te voortvarend met hun op het randje van de wettelijke "mogelijkheden" bedreven klanten binnensleep acties waren geweest. Uiteraard lapt dat bedrijf die waarschuwing zoals gebruikelijk aan zijn laars en gaat met "de actie" door. Het resultaat van het op basis van die drie gronden "afstrepen" door Polder PV mag er in ieder geval zijn. De keus is eindelijk weer eens zeer overzichtelijk. Er moet klare wijn geschonken gaan worden. Mede dankzij de "bloedkolen" commotie in ons compleet achterlijke landje. Doet er uw voordeel mee!

^^^ Afstreeplijstje voor kritische consumenten die niet verder vertrouwen op de mooie blauwe ogen (met een groen schaamrandje) van de energiesector of de sjieke praatjes vanuit liberaliserings-geil Den Haag. Rood: potentieel gevaar van/risico op (niet erkende noch traceerbare) "bloedkolen" en ander problematisch zwart spul. Rose: atoomstroom per definitie extreem verdacht, belastingbetalers met duizenden jaren onbetaalde radioactieve hypotheken opzadelend en een politiestaat uitlokkend bij al te voortvarende uitbouw. Oranje: terechtwijzing van voortvarende leverancier wier bezopen hoge "vastrechten levering", absurde afreken nota's, schandalig slechte klantcommunicatie, en boeteclausules zuinige of slinks binnengeharkte consumenten doen leegbloeden en die vele tientallen pagina's klachten op diverse consumenten fora heeft opgeleverd. Gelukkig blijft er een redelijk overzichtelijk "lijstje" over na het afstreep werk. Dan kunnen al die overbodige en hoogst irritante kruideniersgeest aanwakkerende energieprijzen vergelijkingssites ook meteen afgevoerd gaan worden richting elektronische papiershredder (die van het verondersteld objectieve Consuwijzer incluis) ... Leve de liberalisering, u heeft de keuze! De afbeelding toont een screendump van het 2009 stroometiket vergelijkings-lijstje van Groene Stroom? Ja Graag! van WISE. Kleurige afstreep kruisjes van de hand van de webmaster van Polder PV. Die zelf ongeveer honderd procent van zijn eigen elektra op jaarbasis met eigen zonnepanelen opwekt, een 100 procent groene stroom [zonnestroom] contract en CO2 gecompenseerd kookgas contract heeft (bij een leverancier waar hierboven geen kruisje achter staat). En inmiddels ook lid is van de windmolencorporatie Windvogel).

Tot slot nog een tale-telling opmerking van CDA-lid Koopmans in de derde Netwerk uitzending: een derde van de stroomproductie in Nederland drijft op kolen. Tel uit uw "winst"...

http://www.netwerk.tv/uitzending/2010-07-08/kamermeerderheid-import-bloedkolen-moet-transparant (via deze laatste pagina zijn alle drie de afleveringen van Netwerk over de "bloedkolen" affaire te bekijken, de laatste van 8 juli 2010 met de parlementaire reacties)
http://www.netwerk.tv/artikelen/energiebedrijven-zwijgen-alle-talen-over-herkomst-steenkool (neuh, verbaast me niks...)
http://www.netwerk.tv/uitzending/2010-07-01/energiebedrijven-medeplichtig-aan-moord-deel-2 (deel 2 van de bloedkolen "soap" met achtergronden. Moorddadige praktijken in Colombia. Donderdag 1 juli 2010)
http://www.netwerk.tv/data/files/Statement%20EnergieNed%20over%20steenkoolwinning.pdf (nietszeggende reactie van EnergieNed n.a.v. de eersteNetwerk uitzending)
http://www.netwerk.tv/uitzending/2010-06-29/ ... energiebedrijven-medeplichtig-aan-moord%E2%80%99 (deel 1 van de bloedkolen "soap". Gezondheidsterreur rond Zuid-Afrikaanse kolenmijnen, preview clip met kolenstof uit het voetbal minnende stopcontact ... en een terugdraaiende Ferrarismeter (!!!). Dinsdag 29 juni 2010)

http://www.groenestroomjagraag.nl/stroometiket (alle stroometiketten waar WISE beslag op heeft kunnen leggen, 2010 is nog lang niet duidelijk, dus mogelijk zijn er een paar zaken gewijzigd)

http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2010/06/29/zaken-doen-met-respect-voor-mensenrechten.html ("Het ministerie van Economische Zaken benadrukt dat aktiviteiten van Nederlandse bedrijven in het buitenland daar vaak leiden tot hogere standaarden." Uche-uche-uche...)

http://nl.wikipedia.org/wiki/Categorie:Energiecentrale_in_Nederland (linkpagina energiecentrales in Nederland)

2 juli 2010: CBS "Duurzame" elektriciteit opwekking 1e kwartaal 2010. Onrustbarende groei van grootschalige biomassa bijfik in zeer fossiele centrales (zoals dit kolenmonster, bijvoorbeeld, wat een "nogal" grote CO2 uitstoot heeft, ondanks al dat "duurzame" bijstook gedoe...), lager aandeel windstroom in de zogenaamd "duurzame" mix: geen cijfers om je dijenkletsend van pret vrolijk over te maken. Tenzij je een "ambitieuze" Haagse parlementariër bent, natuurlijk...

Polder PV maakte weer een paar verhelderende grafieken voor u op basis van het cijfermateriaal in de laatste update van StatLine van het CBS:

21 juni 2010: Wientjes (VNO-NCW) en milieu ... gaaaaaaap. De immer vooraan in het rijtje "belangrijke sprekers" staande heer Wientjes, de vleesgeworden belangenbehartiger van de oerconservatieve doch oppermachtige club VNO-NCW in NEEderland, heeft zich maar weer eens uitgesproken over dat voor hen nogal onzinnige thema. Al zullen ze dat natuurlijk noooooooit zo stellen. Het is van het voorspelbare, doch goed verhulde type waarmee al vele jaren lang alle voortvarendheid in Nederland volledig wordt doodgeslagen:

Let vooral op dat laatste typische VNO-NCW gifkikkertje. Wat Wientjes hier eigenlijk bedoelt is dat er eerst jaren lang vele miljarden in "innovatie" gepropt moet worden (vooral in "zijn" bedrijfsleven, natuurlijk). En als de zonnecel met vijfentachtig procent rendement dan eeeeeeeeeindelijk door heule knappe koppen is uitgevonden? Pas dan gaan we "de markt stimuleren". U kunt er vergif op innemen dat dat de niet uitgesproken insteek is van Wientjes. In andere bewoordingen: we hoeven helemaal niks te doen, we blijven wachten tot de silver bullet is uitgevonden, onze dakpannen blijven tot dat nog niet bekende "magische moment" maagdelijk schoon, en dan gaat uiteindelijk echt alles goed komen...

Slaap lekker meneer Wientjes. Dan kunt u in de tussentijd in uw op fossielen en nukestroom drijvende archaïsche bedrijfsleven nog effe lekker genieten van kunstmatig laag geprijsde, planeet vernietigende energie. Want onze leefomgeving, dat kan u niets schelen.

Niet dat Huizinga van VROM (onverwacht vervangster van demissionair Minister Cramer) het er veel beter van af bracht op dat door veel dikdoeners bezochte zoveelste VNO-NCW symposium (om de lijntjes naar de politiek "kort" te houden). Vetdruk van Polder PV:

... bla bla bla. Ik hoor dit soort werkelijk alles dood slaande politieke geslapjanus en "doet u ons dan maar weer even een dik rapportje" gekakel nu al een jaar of tien. Ze leren het echt nooit in Den Haag. Ga maar weer slapen mensen, het komt goed. Over een eeuw of zo. Wel alvast op een luchtbed gaan liggen, dan drijft u straks zo uw ondergelopen huis uit.

Hoeveel zou die dag weer hebben gekost? Goed voor de economie???

http://www.vno-ncw.nl/Pers/Persberichten/Pages/Wientjes_koppel_klimaatbeleid_aan_innovatiebeleid__351.aspx (het bekende vage, totaal ongeïnspireerde en tot niks verplichtende geblaat van de branche organisatie)
http://www.vrom.nl/pagina.html?id=48159 (minstens even zouteloos stuk van Huizinga bij VROM)

20 juni 2010: Webmaster van Polder PV lid van Windvogel. De papieren lagen al lang klaar op tafel, maar het was er door alle bezigheden aan/met Polder PV niet van gekomen. Een "fysieke noodzaak" voor vergroening van de stroomvoorziening was er natuurlijk eigenlijk ook helemaal niet, want Polder PV zit al talloze jaren op absolute minima aan restverbruik van elektra vanwege de saldering van zonnestroom onder het enige ondersteunende artikel in de Wet, art. 31-c van de Elektriciteitswet (nog steeds in revisie). Met de laatst verkregen twee kleine, doch uitmuntend producerende 50 Wp Kyocera modules, duikt Polder PV hoogstwaarschijnlijk op jaarbasis structureel enigzins "in de min" wat verbruik minus opwek betreft, dus daar doet Polder PV het niet voor. Ook niet voor de vermeende "kleur" van een eventueel resterend beetje stroomverbruik op jaarbasis: die is al sinds eind negentiger jaren, toen Polder PV nog "gebonden afnemer" was bij EWR (later door de NUON holding opgeslokt, en inmiddels overgaand in de handen van een Zweeds Staatsbedrijf wat tien nieuwe kerncentrales mag gaan bouwen na een nipte kamermeerderheid in Zweden...) zo donkergroen als maar zijn kan.

Maar eerder dit jaar is "het" dan toch eindelijk geschied. De webmaster van Polder PV is officieel lid van de Windvogel.

^^^ Adres kop en belangrijkste deel van de inhoud van de welkomstbrief van de Windvogel voor het kersverse lid, de webmaster van Polder PV (begin maart 2010). De eerste zonnestroomvereniging van Nederland, Sunergy (verbonden aan de TH Rijswijk), werd namelijk eind vorig jaar na overleg met de leden opgeheven (mede in verband met de verhuizing naar de TH Delft). En de leden werd tegelijkertijd de mogelijkheid gegeven om via hun inschrijving lid te worden bij de Windvogel (het eenmalige inleggeld van Windvogel werd voor die nieuwe leden gefinancierd uit de positieve restpost van de boedel van Sunergy). Let op dat de "ba" achter de coöperatie naam staat voor "beperkte aansprakelijkheid" van de leden. Althans, wat hun eenmalige inleggeld van vijftig Euro betreft. Zelfs in het onverhoopte geval dat de coöperatie failliet zou gaan, staat er voor alle leden niet meer dan die € 50,-- op het spel. Uiteraard geldt dat niet voor door die leden verstrekte dan wel te verstrekken leningen [NB: optioneel, geen plicht] om meer windturbines geplaatst te krijgen (een van de blijvende top prioriteiten van de Windvogel). Maar: zonder risico geen duurzame revolutie. Hetzelfde geldt voor alle andere investeringen, uiteraard.

De coöperatieve vereniging de Windvogel staat natuurlijk nog voor veel meer duurzame zaken. Zoals het in eigen regio trekken van nieuwe windstroom projecten, bouwen van eigen windturbines (eigendom van de coöperatie, per maart 2010 dus ook voor een klein stukje mede-eigendom van de webmaster van Polder PV), participatie in diverse zonnestroom projecten in wereldkampioen Duitsland (...), voorlichting van de leden over de groene revolutie, en wat dies meer zei.

ALV Windvogel
Diverse van deze zaken werden besproken op de eerste algemene ledenvergadering die de webmaster van Polder PV als nieuw lid bijwoonde, op 19 juni in Gouda. Een van de hoofdthema's van de dag was het beroemde "kropje sla" model waarbij gepoogd wordt om de leden van de coöperatie de door de eigen windturbines geproduceerde groene kilowatturen via een slimme constructie te laten afnemen zonder dat energiebelasting en BTW zouden hoeven worden afgedragen aan de Staat. Ook wel "zelflevering" genoemd. Een eerste pilot met Eneco als "programma verantwoordelijke" is inmiddels met succes afgerond, en duidelijk is dat Windvogel dit "model" zo spoedig mogelijk wil gaan uitrollen. Diverse varianten zullen daarbij doorgelicht worden, want het is inmiddels bekend: Economische Zaken houdt niet van "zelflevering". Zelfs het "enige officieel mogelijke" alternatief, zelf opgewekte hernieuwbare stroom achter de eigen aansluiting salderen voor de volle marktwaarde wordt door hen op alle mogelijke manieren gemarginaliseerd. Daar via een slimme "U-bocht" middels eigen windturbines en "leden van een coöperatie" buiten de controle macht van de beleidsambtenaren van EZ om iets grootschaligs van maken, daar houden deze lieden niet van.

Desondanks moet Nederland zich niets aantrekken van wat een achterhaald ministerie als EZ daar dan wel van "zou moeten vinden". Want wij zijn het volk. En het volk gaat gewoon halen wat het wil, linksom of rechtsom. Ik wens Windvogel daarbij heel veel succes toe. Ik heb ze wel gevraagd om beargumenteerd commentaar te geven op het kritische stuk van Jaap Langenbach van Wind Service Holland over dit "zelfleveringsmodel" in relatie tot windstroom (vlak voordat Jaap definief een punt zette achter zijn briljante site). Dit is toegezegd.

Verbazingwekkende vaststelling: tijdens discussies over "tarieven" tijdens de vergadering bleek wederom dat zelfs bij een overmatig in groene energie geïnteresseerd publiek zoals de leden van de Windvogel bizar weinig kennis is over de werkelijke prijsopbouw van stroomtarieven. Voor een alweer verouderd voorbeeld van de prijzen bij NUON Energie, zie bericht van 14 november 2007. Primaire "factory gate" productieprijzen, groothandelsprijzen en volstrekt kunstmatig tot stand komende eindverbruikers prijzen met een extreme sloot energiebelasting vermeerderd met BTW ("stopcontact prijs") worden allemaal op een hoop gegooid. Dat kan ook met appels en peren, maar het blijven appels resp. peren. En variabele kosten worden op een lijn gezet met vaste kosten, wat echter fundamenteel van elkaar verschillende typen kosten zijn. En met terugverdientijd berekeningen en "tarieven" zoals die nu spelen bij Windvogel is voor het overgrote merendeel uitsluitend de variabele component relevant. Want de rest heb je nulkommaniets aan invloed op (tenzij je bewust voor de absurde "vastrechten levering" van € 6,99 per product per maand bij de grootste piraat op de Nederlandse markt kiest).

Polder PV zal zich uiteraard ook gaan informeren over de intrigerende zonnestroom projecten waar de Windvogel in participeert bij de oosterburen (daar waren nogal wat vragen over tijdens de vergadering, het leeft sterk bij de leden). Duidelijk is in ieder geval dat een lokatie waar de webmaster van Polder PV niet zo lang geleden nog is geweest een PV-dak heeft wat onder die participatie blijkt te vallen. Met andere woorden: een heeeeel klein stukje van "het financiële belang in" deze geweldige installatie is vanaf maart 2010 dus ook van mij!

Een mooie aanvulling overigens op mijn participatie in het Renewable Europe Fund van Triodos, wat o.a. het 2,7 MWp Veurne PV park in Vlaanderen heeft gecofinancierd...

En nu maar hopen dat collega windcoöperatie uit de Haarlemmermeer, Meerwind.nl, niet boos gaat worden. Want een veelgebruikte "nickname" van de webmaster van Polder PV is "polderjongen". En Meerwind exploiteert al vele jaren een 225 kW Micon windturbine met precies die naam die vlak bij snelweg knooppunt "Burgerveen" vele rondjes staat te draaien (wist ik niet toen ik ook al jaren geleden die nick verzon). Maar zoals ik al uit de Windvogel vergadering begrepen heb zijn er mensen die zelfs van meerdere corporaties lid zijn...

Polder PV roept een ieder op met een Groot Groen Hart, en wat lichtelijk revolutionair bloed in de aderen om de door politiek onbenul verziekte Nederlandse energiesector van wat verse adrenaline te voorzien, om lid te worden van de Windvogel. Want dat er in ons land veel moet veranderen staat buiten kijf. En de Windvogel is naast een bewezen implementator van duurzame energie opwekking (4 mooie windturbines in eigendom, door alleen al de Amstelvogel inmiddels 20 miljoen kWh geproduceerd, meer in de pijplijn) een leuke organisatie om die ambities waar te gaan maken. Ik ging in ieder geval weer veel later naar huis dan ik had gepland, en dat is meestal een gunstig teken...

http://www.windvogel.nl/ (wordt s.v.p. lid!)

Info windenergie:
http://home.kpn.nl/windsh/basics.html (basisbegrippen windenergie door Jaap Langenbach)
http://www.nwea.nl/feiten-over-windenergie-op-een-rij-gezet-door-de-nederlandse-wind-energie-associatie (feiten over windenergie volgens NWEA)
http://www.wind-energie.de/home/ (alle feiten over een van de grootste windmarkten ter wereld in het Engels: Duitsland)

20 juni 2010: Commentaar uit het financiële departement... Ik kreeg al snel van een trouw lezer van Polder PV een "thoughtful" commentaar op het stuk over de miljarden kostende zonnestroom revolutie in Duitsland (zie bericht op de PV nieuws pagina):

Waarheden als koeien natuurlijk (Polder PV voelt zich in ieder geval niet aangesproken). Voor de webmaster van Polder PV is het "middel" geld altijd al een uitermate bedenkelijk iets geweest wat al gauw (op grote schaal) misbruikt wordt als het "lekker veel" gaat worden. Dat laat natuurlijk onverlet dat in de hernieuwbare energie business, met name in Duitsland, inmiddels al, laten we het zo noemen "een aanzienlijke hoeveelheid geld" rond gaat. Nog steeds extreem veel minder dan in de vele honderden miljarden Euri er doorheen jagende "gevestigde" fossiel-nucleaire tak van sport, laten we wel wezen.

Het is niet anders, zonder dat stomme geld draait er (blijkbaar) niks/weinig op deze aardkloot. Althans, in die bizarre kunstmatige deelverzameling genaamd human society. Want garnalen komen d'r vanzelf wel, al is al het "menselijke geld" op een gegeven moment op. Tenzij we die prachtige planeet, waar we geen seconde zonder kunnen, met open ogen cumulatief blijven verwoesten middels onze destructieve, grondstoffen, energie en milieu verslindende levensstijl. Want dan kon het wel eens lang gaan duren voordat er weer een nieuw type garnaal tot wasdom kan komen. In ieder geval pas na onmeetbaar lange tijd, veel te lang voor dat stompzinnige, extreem op de korte termijn "winst" gefocuste tweebenige wezen genaamd Homo sapiens. Die inmiddels eens serieus moet gaan nadenken of die achterhaalde latijnse benaming niet eens gewijzigd moet gaan worden, gezien de betekenis van de soortsnaam...

Overigens is "mister BP" natuurlijk ook maar zo'n mens, hij is nu "toevallig" het mikpunt van de samengebalde woede van de (ook nog steeds chronisch olie-, kolen- en gas-derivaten zuipende) gouvernementele en publieke aanvallers. Gun hem dat zeiltochtje bij het schone Isle of Wight na dat kruisverhoor wat u ook wat rode wangetjes had opgeleverd als u daar had gezeten, in het overweldigende Amerikaanse Capitol. Al zou je stiekem wensen dat het zeiltochtje van Tony Hayward door die afgrijselijk grote, nog immer groeiende olieplas in de Golf van Mexico plaats had gevonden...

http://globalwarming.house.gov/spillcam

"Still going strong"...

http://nl.wikipedia.org/wiki/Pecunia_non_olet ("Het maakt dus niet uit hoe je je geld verdient"...)

2 juni 2010: Dream on... Nederland doet het hartstikke slecht op het vlot trekken van hernieuwbare elektriciteit van eigen bodem. Met wat leugenachtige CO2 kulargementen en "we zitten nu eenmaal in Europa", wordt alles er door de politieke lobbies bij gesleept om dan maar ergens anders het heil te zoeken. En straks zo goedkoop mogelijk "dondert niet wat, als het maar iets groenigs" of "iets minder CO2 uitstotends" lijkt" van elders de kWh dan maar (desnoods in de vorm van een uit de duim gezogen certificaatje) op de een of andere onnavolgbare wijze ons fossiele landje in te krijgen.

Ik daag u uit om aannemelijk te maken dat de volgende berichten niets met elkaar te maken hebben. En dat het bestaansrecht van het Ministerie van Economische Zaken vooral er in gelegen zou zijn dat de belangen van het midden- en kleinbedrijf van Nederland gewaarborgd zouden moeten worden. En dat ECN Beleidsstudies een "onafhankelijk" en "kritisch" onderzoeksinstituut zou zijn wat "op grote afstand van invloedrijke politieke organen" zou staan. U mag dat natuurlijk geloven. Polder PV is echter een andere mening toegedaan.

Dream on, beste mensen. Dream on...

http://www.tennet.org/tennet/nieuws/ontwikkelingduurzameenergiemarktprioriteitvoortennet.aspx (2 juni 2010)
http://www.telegraaf.nl/binnenland/6837091/__Pleidooi_voor_kernenergie__.html?sn=binnenland,buitenland (1 juni 2010)
http://www.ecn.nl/nl/nieuws/newsletter-nl/mei-2010/flexibel-profiteren-van-eu-subsidie/ (teneur: haal het dan maar uit het Hoge Noorden, hoeven we zelf lekker niks te doen...)

31 mei 2010: Limerick van de maand. Het is alweer een tijdje geleden dat er een Polder PV limerick verscheen. Hoogste tijd, gezien de "gitzwarte" actualiteit. Titel: Foutje. Sorry:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Ramp_met_boorplatform_Deepwater_Horizon
http://www.trouw.nl/ ... /Toezeggingen_van_BP_over_vergoeding_schade_maken_nog_geen_indruk_.html
http://www.volkskrant.nl/archief ... /Greenpeace_moet_acties_tegen_oliemaatschappij_BP_staken (dat was in 1997. Hoe zou de rechter daar nu over denken?)

28 mei 2010: WSH stopt: GROOT verlies voor duurzaam Nederland. Jaap Langenbach had het al een tijd geleden aangekondigd. Maar hij is nu echt definitief gestopt met zijn - op het vlak van content - briljante site Wind Service Holland. Wat mij betreft de allerbeste, onafhankelijke, en EXTREEM goed geïnformeerde website over windenergie in Nederland. Met zeer kritische blik op het gerotzooi rond die in potentie (momenteel) goedkoopste optie voor hernieuwbare elektriciteit - wind op land. Een "optie" die door een ware potpourri aan stekeblinde en hopeloos eenzijdig "geïnformeerde" tegenstanders, en het inmiddels tot massaal geweeklaag leidende jarenlange politieke geklungel en ambtelijke sabotage tot de grootste deceptie van duurzaam Nederland is geworden.

Jaap vind het na de nodige jaartjes inspanning welletjes, en gooit de handdoek in de ring. Geef hem eens ongelijk. Symbolischer voor de deplorabele situatie in ons land kan het haast niet.

Jaap: ik wens je het allerbeste met de nodige jaren welverdiende rust. Die komen jou als prima pares hors categorie toe en kan door niemand worden bestreden. Al kruipt het bloed meestal waar het niet gaan kan, gezien deze "onverwachte" reactie op Gathering Tweakers...

Hooggeschatte lintjesverstrekkers in Nederland: u weet wie er na Cees Bakker (vorige bericht) d'r volgend jaar een opgespeld mag krijgen wat mij betreft!

Jaap: dank voor jaren lang overheerlijke verslaggeving van Nederlands meest potentiële, doch door onbenul klein gehouden duurzame sector.

http://home.kpn.nl/windsh/WSH-Website-gestopt.html (het allerlaatste bericht op de beste windsite van Nederland, het vlaggetje daar had eigenlijk halfstok gemoeten...)

1 mei 2010: Krijgen "horizonvervuiling" bestrijders ook lintjes? Een retorische vraag. Het woord "horizonvervuiling", zeer veel gebezigd in kringen van Don Quichotes die al lang verbijsterende hoeveelheden van hun kostbare (vrije) tijd of pensioen jaren besteden aan het met valse argumenten bestrijden van windenergie, heeft geen Europese equivalenten. Het is een typisch Nederlands woord, wat natuurlijk te maken heeft met het ultraplatte karakter van ons nivellerende poldermoeras. Waar alles wat boven dat moeras uitsteekt al snel "opvalt", en wat blijkbaar moet worden "bestreden" of waarvan de koppen moeten worden afgehakt.

Het gekke is, dat je de windturbine haters never nooit hoort over die duizenden hoogspannings-pylonen die zij zelf elke microseconde weer gebruiken. Of over het groeiend aantal echt foeilelijke telecommunicatie monstrums en/of mobiele telefonie obstakels die blijkbaar wel ongelimiteerd mogen woekeren in ons schoon geharkte truttenlandje. Want die ondingen hebben ze blijkbaar ook regelmatig nodig als ze hun conculega elders in het land per mobiel op de hoogte brengen van het feit dat er weer een vergunningsaanvraag voor een miljoenen schone kWh opwekkend windpark klaar ligt op een willekeurig gemeentehuis. Een aanvraag die er blijkbaar om vráágt om afgeschoten te worden middels de zoveelste "inspraak procedure van verontruste (elektriciteit zuipende) burgers"...

Gelukkig zijn er ook nog steeds mensen die zich met hart en ziel voor de al jaren meest economische duurzame stroom optie, windenergie op land, inzetten. Die met wisselend succes nog steeds (helaas vaak met jaaaaaaaren vertraging) projecten gerealiseerd krijgen. En die terecht alle complimenten verdienen die er maar zijn te maken op dat gebied. Of ... een Koninlijk Lintje.

Cees Bakker, die een reputatie in coöperatief gegenereerde windenergie heeft opgebouwd om "U" tegen te zeggen, en natuurlijk ook vele jaren voorzitter van de Organisatie voor Duurzame Energie is geweest, heeft er een gekregen en is inmiddels "Lid in de Orde van Oranje Nassau" geworden. En dat Lintje, beste mensen, is Dubbel en Dwars verdiend. Wat de lieden van de georganiseerde windturbine haterij daar ook van mogen vinden. Want ik heb nog niet gehoord dat een zo'n duurzame energie opwekking bestrijdende, al dan niet gepensioneerde Don Quichote ook zo'n Koninklijke Onderscheiding uitgereikt heeft gekregen voor hun vernietigende arbeid. Gelukkig worden lintjes voor zover mij bekend is uitsluitend voor opbouwende werkzaamheden uitgegeven, niet voor maatschappij verwoestende activiteiten...

Bericht op ODE site
Website Cees Bakker

30 april 2010: "Van der Hoeven heeft niets bereikt". Aldus Kees Vendrik (GroenLinks) in een interview n.a.v. zijn komende afscheid als Tweede Kamer lid. Niets meer aan toe te voegen.

Of misschien toch: Vendrik lijkt te denken dat met een wat pro-actiever houding van vdH en de zweep in de hand de "markt" wellicht tot duurzame gedachten te dwingen zou zijn geweest.

Volgens mij is het nog erger: vdH heeft, bevolen door haar fossielen minnende opdrachtgevers het er bewust op aan laten komen dat NEEderland door Europa binnenkort mogelijk als achterhaald kolenkarretje definitief zal worden afgekoppeld van de voortdenderende duurzame trein...

http://www.energieraad.nl/newsitem.asp?pageid=22132

28 april 2010: Reactie kernenergie "debat" Financieele Dagblad van Polder PV. N.a.v. een oproep van het Financieele Dagblad om te reageren op de stellingname of Nederland eindelijk weer (extra) "aan de kernenergie" zou moeten (vraag: "Heeft kernenergie toekomst?"), stuurde Polder PV een reactie van 299 woorden in. De brief is wel in de elektronische versie van het FD, doch helaas niet in het dagblad zelf (katern in het exemplaar van dinsdag 27 april 2010) geplaatst. Mijn reactie luidde als volgt:

Meer reacties inclusief bovenstaand exemplaar vindt u op deze webpagina:

http://www.fd.nl/artikel/14666575/heeft-kernenergie-toekomst

2 april 2010: Duurzame energie = oorlog! Je zou verwachten dat het elkaar de hersens inslaan vooral voorbehouden is aan Telegraaf lezers die af en toe van de hoofdredactie "mogen" reageren als ze weer een kans ruiken om de onderbuik gevoelens maximaal de samenleving in te laten spuiten. Maar dat is niet het unieke domein meer voor de lezers van de "wakkerste krant van Nederland".

Inmiddels lijkt de Volkskrant zich geschaard te hebben in het legioen van persorganen die het slechtste in de mens naar boven lijkt te brengen. Of, en dat is zeker een zaak om eens diep te overpeinzen: het is gewoon een teken des tijds. Waarbij er ook over zo'n bloedserieus onderwerp als (al dan niet vermeende) "duurzame energie" het schuim op de bek kan geraken, de adrenaline door de door welvaartsziekten volgevreten bloedbanen spuiten, en elkaar ongegeneerd en met gebruik van talloze, her en der uit het internationale web geplukte gelegenheidsargumenten (al dan niet serieus bedoeld) de schedelpan verpulverd en de herseninhoud in miljoenen stukjes in de omgeving verspreid gaan worden. Hopelijk, nog steeds: figuurlijk gesproken.

U kunt e.e.a. op uw geheel eigen merites beoordelen in de soms weerzinwekkende reacties op het opinie artikel van Willem Verhaak van Milieudefensie, waarbij de dolk en het zwaard primitieve instrumenten lijken om elkaar figuurlijk (hopen we dan maar) naar het leven te staan.

De bloedhete issue: de door mij reeds beargumenteerd de grond in gestampte "opinie" van van der Hoeven van EZ in diezelfde Volkskrant. Al snel breed getrokken tot: "de onzin van duurzame energie" (volgens sommige contribuanten). Gaarne wel alles lezen, om ook de pareltjes d'r uit te vissen, maar ik geef meteen toe: het is moeilijk om je hoofd koel te houden bij deze typische (????) Hollandse non-"discussie" en hoge bomen vangen veel wind geraaskal waar de Telegraaf nog veel van kan leren. Verder lezen op eigen verantwoording...

(en ondertussen staat de teller van de olievatprijsmeter terwijl ik dit upload alweer op een forse $ 85,31 a barrel. Puur toeval, natuurlijk, allemaal speculatie?)

http://extra.volkskrant.nl/opinie/artikel/show/id/5490/_Van_der_Hoeven_is_fout_bezig! (alweer tientallen verhitte reacties waarbij de vonken er soms af springen)

31 maart 2010: Beter goed gekopieerd dan slecht vertaald. Met dank aan Wind Service Holland, naar wie ik link, Jaap Langenbach's korte doch verpletterende bijdrage n.a.v. een boekje gepubliceerd door Haskoning. De strekking: Nederland is het meest fossiele, vervuilde land van Europa.

Slotzin van Jaap, die ik onderschrijf:

Waarvan akte...

http://home.kpn.nl/windsh/009-NL.html (31 maart 2010)

28 februari 2010: Uitspraak van de week? In een verder aardig interview met lijsttrekster Femke Halsema van GroenLinks in Spaarmotief van ASN Bank stond een opvallende uitspraak uit haar mond opgetekend. Dit n.a.v. het verwijt dat politiek en duurzaamheid (in Nederland) vooral neer zou komen op "praten, praten, praten". Halsema:

Ik ben erg benieuwd in welk "licht" GroenLinks de decentrale energie (met name: stroom) revolutie dan wel ziet in landen als Duitsland, het naburige Vlaanderen, Italië, Spanje, en zelfs een voormalig, nu best wel democratisch oostblok land als Tsjechië... "Economische" revoluties die stormachtig verlopen, en gezien de zeer lange historie van de op fossielen gebaseerde, gecentraliseerde energievoorziening beslist als "ineens" gekwalificeerd zouden mogen worden. Of zouden we deze landen wellicht niet als "democratisch" mogen beschouwen?

Of, van de andere kant af bezien: is ons verondersteld "democratische" land blijkbaar zo ongelofelijk goed bezig op het vlak van duurzame energie dat we over andere landen nogal gewaagde claims zouden mogen maken? Landen die het aangedurfd hebben om die "revoluties" in gang te zetten, en het daarbij hebben aangedurfd om de confrontatie met de ingeslapen, schatrijk wordende energiesector aan te gaan?

Bron: "Duurzame banken zijn gekke Henkie niet meer". Spaarmotief ASN Bank, februari 2010, pp. 8-10.

27 februari 2010: Weer een studie die de vermeende "CO2 neutraliteit van kernsplijting" in twijfel trekt. Daar is al heel wat over gezegd, en het zal natuurlijk ook niet ophouden. Het "CO2 argument" wordt te pas en te onpas gebruikt om centralistische, hoogspanningsnetten belastende nuke power er door geramd te krijgen. Maar het is, net als bij alle andere energietechnologieën, gewoon niet waar. De Zwitserse Energie-Stiftung kwam tot deze conclusie na uitgebreid onderzoek van recente literatuur. Hier onder het stuk, vertaald door Polder PV uit het Duits. Interpretatie- en vertaalfouten komen voor rekening van Polder PV:

* Volgens een voetnoot in de studie zelf worden bij deze lage opgaves niet de oorspronkelijke CO2 uitstoot bij de productie van de militaire wapen-kwaliteit uranium toegerekend, noch de verwerkings-energie van de afgewerkte brandstofstaven e.d. - wat wel zou moeten. Veel kerncentrales maken deels (nog) gebruik van vrijkomend uranium uit de ontmanteling van door Sovjets en Amerikanen aangelegde kernraket voorraden. Die hebben uiteraard ook gigantisch veel inzet van (fossiele) energie gevergd. Wat echter allemaal niet wordt meegerekend...

Zie ook het uitgebreide literatuuroverzicht van de BFE (pdf - lijst, afgerond 22 juli 2009)
Naar een schema van de gezamenlijke uranium kringloop (pdf - plaatje)
Meer over het thema kernenergie

http://www.energiestiftung.ch/aktuell/archive/2010/02/17/der-co2-gehalt-von-atomstrom.html

26 februari 2010: Breinbrekertje voor net-niet Olympische kampioenen... Van een zeer bekend en spraakmakend forum contribuant van een van de duurzaamste en zeer dynamische Nederlandstalige fora van dit moment (Gathering Tweakers, inmiddels onderdeel Duurzame Energie deel 17), Eric-PVT, ontving ik een grappige e-mail. Het is weliswaar geen limerick, maar het is een mooi huwelijk van de zaken die veel Nederlanders tegenwoordig zo bezighouden. Het Schaatsdrama aan de ene kant (over een paar dagen weer vergeten totdat een willekeurig sport- of actualiteitenprogramma de Nationale Rouw weer even oprakelt). En het dagelijkse gevecht met de piraten op de energiemarkt aan de andere kant (fonetisch licht aangepast door Polder PV, met toestemming hier gepubliceerd):

http://tinyurl.com/ybfzfmr (verkorte link naar een gelegenheidswebsite van een volle dochter van een bruinkolen-, steenkolen- en atoomboer van reusachtige proporties)

19 februari 2010: Desperate energiebedrijven... Al vier maal eerder heeft de energie holding waar ik al jaren geleden definitief afscheid van heb genomen (waar dat mogelijk was) ons schriftelijk proberen te benaderen via allerlei belachelijke "kom alstublieft terug acties" met bezopen kortingen. Let wel: voor het toen al geheel zelfstandig en "slimmemeter-vrij" tot ultralow restverbruik omlaag gekrikte elektra en kookgas in ons bescheiden huishouden. Uiteraard een lucratief instinkertje wat maximaal een jaar geldt, waarna je weer de hoofdprijs gaat betalen. De contractvoorwaarden zijn vaak een paar onleesbare pagina's lang en zitten vol juridische mistigheden en scherpslijperij. Het ging dan ook nog eens elke keer om een grijs stroom contract, terwijl dat er bij ons nooit meer "in" zal komen, hoe erg de prijsdumping daarvan ook zal gaan worden. Sterker nog: hoe "erger" de piraten energiemarkt werkt, en hoe "lager" die prijzen (mede daardoor) worden, hoe harder en explicieter mijn verzet tegen de fossiele terreur zal worden. Mij krijgen ze niet meer. Voor de goede orde: wij hadden ook al jaren een van de duurste en groenste contracten bij die holding (die zich nu met een misleidende Zweedse naam zou moeten tonen maar dat niet openlijk durft te doen), voordat we om een combinatie van redenen definitief de deur achter ons dicht trokken.

En nu werd ik nota bene, terwijl wij al vele jaren bij DMIN staan ingeschreven (tegen ongevraagde brievenbus reclame en telefoon terreur), en onze inschrijving daar volautomatisch, wettelijk verplicht, is doorgezet naar het extreem succesvolle "BelMeNiet" register, toch nog gebeld door een telefoniste namens "die holding". Die nota bene van me wilde weten waarom we waren weggegaan bij het bedrijf wat haar heeft ingeschakeld om klanten terug te krijgen.

U begrijpt wellicht dat het ongevraagde "gesprek" door mij z.s.m. werd afgebroken (zeker toen er opeens over een "bandje" werd gesproken), dat Vattenfall/NUON niets met ons zelfverkozen afscheid heeft te maken, dat ze daar geen enkele invloed op heeft of zal hebben, en dat ik geen enkele behoefte heb aan communicatie over die beslissing. De call-center medewerkster was wel zo link om vervolgens de wettelijk voorgeschreven (!!!!) melding te doen dat men zich bij het BelMeNiet register kan inschrijven. Maar ook dat sloot ik kort door te melden dat wij daar al lang stonden ingeschreven, en dat die wettelijk verplichte telefooncolportage frase dus zinloos was. Veel erger: dat haar telefoontje zich feitelijk al over de rand van de Wet bewoog. Want hiervoor ben ik nooit door dat bedrijf gebeld met dit soort "aanbiedingen". En nu "opeens" wel. Blijkbaar staat het water aan de lippen van onze voormalige paarsgele energieholding. Het Zweedse moederbedrijf blijkt zich ook flink te hebben vertild aan het veel te duur ingekochte tafelzilver genaamd NUON...

Over de stadswarmte die ik nog steeds gedwongen en onverkozen afneem van diezelfde holding, en waar de bulk van onze energiekosten nog steeds naar toe blijven vloeien ongeacht alle liberaliserings-gezever (allergrootste deel: vastrecht, vastrecht, en nog eens: vastrecht) heb ik het maar niet gehad, want dat had natuurlijk ook al zinloos geweest.

Je vraagt je echt af wat zo'n bedrijf bezielt, als je weet wat voor marginaal beetje geld ze aan ons "zouden kunnen" verdienen, bij onze extreem lage verbruikscijfers. De hele operatie om ons weer terug te proberen te halen, kost waarschijnlijk meer geld dan ze de komende tien jaar aan ons zouden kunnen opstrijken aan flinterdun wordende marges op de kale leveringsprijzen...

Andere ongein
Frappant: de allerergste energiepiraat in ons land, dat weerzinwekkende bedrijf waar een paar "bekende Nederlanders" voor zijn gestrikt en wat menig krant en billboard vergiftigt met hoofdpijn verwekkende advertenties (ze blijken wederom met stip de grootste reclame budget verslinders te zijn), heb ik al bijna een jaar niets meer van vernomen. Het laatste telefoontje van de namens "hen" opererende, slecht opgevoede en hondsbrutale colporteurs was van 20 maart 2009 (hier wordt alles genoteerd...). De paar belletjes die ik "namens" dat bedrijf had gekregen op het hoogtepunt van die telefoon colportage terreur periode had ik reeds in een paar seconden kortgesloten. Blijkbaar ben ik op de lijst "definitief afvoeren" beland bij de colportage zeerovers namens dat bedrijf. Wat inmiddels probeert de oorlog te verklaren aan duizenden slachtoffers bij onze zuiderburen, nu de Nederlandse autoriteiten na jarenlang vruchteloos zeuren hebben besloten de telefooncolportage aan banden te leggen en stricte regels te dicteren.

Overigens: een toenemend aantal "er in gestonkenen" van dat bedrijf meldt zich inmiddels met voorspelbare rampverhalen over de eerste jaarnota's op het TROS Radar forum energiebedrijven. Jaarnota's die stelselmatig torenhoog blijken te zijn, terwijl die klanten toch echt in de mooie "wij zijn de goedkoopste" praatjes gestonken bleken te zijn. Die mensen gaan nu mogelijk uit pure frustratie "weg-switchen" (Energiekamer ook weer blij, "de markt werkt!"), en moeten vette overstap boetes (vanwege het 3-jarige wurgcontract bij dat bedrijf) bovenop hun flink verhoogde jaarnota gaan betalen. Hoezo, "goedkoop"?

Afijn. Ben benieuwd welke grijze leverancier met een schaamgroen randje de volgende gaat worden aan de telefoon in huize Polder PV, en of de directie die radeloos op zoek is om voor dumpprijzen kortdurend nieuwe klanten aan zich te binden, het zelf aan zullen durven om eens de telefoon te gaan pakken...

Leve de "liberalisering"...

16 februari 2010: Norbert Röttgen (CDU) op ramkoers: liever hernieuwbaar dan atoom... Het kan vreemd lopen. Werd er door sommige conservatieven van het Duitse CDU voor de verkiezingen nog aplomb onzin uitgekraamd als "Kernkraft ist für die CDU Öko-energie" (Ronald Pofalla), begint de nieuwe Minister van het machtige Bundesumweltministerium Norbert Röttgen van diezelfde partij opeens zijn voorganger van het "rode" SDP, Sigmar Gabriel, groen en links in te halen. Röttgen vindt de 40 jarige "levensduur" van de verouderde Duitse kerncentrales namelijk welletjes, is niet van plan om de veiligheid in het geding te brengen door al te ruimhartige "levensverlenging" toe te staan, en vindt dat de "Erneuerbaren" het heft stapsgewijs over mogen nemen. Wat atoomenergie eindelijk definitief in het Museum voor Achterhaalde Energie Technologieën zou doen belanden bij de oosterburen (al heeft hij dat natuurlijk nooit zo gezegd). Let wel: die "verlenging van de levensduur van de bestaande kerncentrales" was een van de hard bevochten "kernpunten" van het politieke akkoord tussen de conservatieve "Union" (CDU met de Beierse CSU) en de liberale FDP. En die verkiezingen liggen nog kakelvers in het geheugen, de inkt van het akkoord is nog nauwelijks droog...

^^^ Norbert Röttgen (CDU) groener dan Bündnis '90/die Grünen??? Video still van de ARD uitzending "Streitfall Kernenergie - Kernenergie: Röttgens Atompläne spalten die Union " © Gabi Kostorz, ARD Berlin (link)

Ik hoef u waarschijnlijk niet duidelijk te maken dat de recente statements van de opmerkelijke heer Röttgen tot nogal wat spraakwater en beroering bij zijn eigen partij en de conservatieve resp. liberale kabinetspartners heeft geleid en nog zal leiden. De partners reageerden in ieder geval "wie auf eine Störfall" (als ware er een bericht binnengekomen over een "incident in een kerncentrale"). CDU energiespecialiste Tanja Gönner (die kernenergie typisch om de hete brei heen draaiend eerder een "brückentechnologie" noemde), wilde zelfs af van het (linkse???) gezeur over getallen en jaartallen over de hete aardappel genaamd Duitse kerncentrales...

Dat alles komt nog bovenop de nu te vuur en te zwaard bestreden dreiging van forse EXTRA ingrepen in de tarieven voor invoeding van zonnestroom voor dit jaar, die ook weer diezelfde spraakmakende Röttgen heeft afgekondigd. Maar waar juist de zeer conservatieve CSU vervolgens weer tegen in het geweer kwam. Die voelden een dreigende collapse van de "wereldmarkt" voor zonnestroom, hun bloedeigen Bayern al aankomen met Röttgens plannen... De liberale FDP blijkt vervolgens byzonder ongerust en vertwijfeld over het feit dat fysicus Angela Merkel, de Bondspresident (van CDU signatuur), de heer Röttgen niet teruggefloten blijkt te hebben m.b.t. zijn "boude" uitspraken... Duidelijk is dat er forse scheuren beginnen te ontstaan in de zo rap tot stand gekomen "eenheid" van het nagelneue rechts-conservatieve kabinet (de onderhandelingen over een politiek raamwerk waren in een vloek en een zucht tot stand gekomen eind vorig jaar). Het ook in Duitsland inmiddels bloedheet wordende "energie" dossier blijkt een splijtzwam van formaat te worden. Zoals overal elders op dit aardklootje. Waar gaat dit eindigen? Daar is koffiedik in ieder geval niet het geeigende middel voor, dat mag duidelijk zijn. Er is in ieder geval heel wat aan de hand bij onze machtige oosterburen, het blijven spannende tijden.

Maximale verwarring
En om de "verwarring" nog groter te maken: niet alleen een lawine van protest komt er tegenwoordig uit de eigen zonnestroom markt in Duitsland (de mailbox van Polder PV ontving talloze berichten over protestacties, initiatieven, handtekeningacties, brancheorganisatie oproer, etc.). Er zijn zelfs "merkwürdige Leute" die vinden dat zonnestroom zo snel mogelijk marktconform beprijsd moet gaan worden, en dat ook de Duitse industrie alles in het werk moet stellen om de kosten te (blijven) drukken, en netpariteit met kracht moet zien te bevorderen. Niemand minder dan de leiding van Wirsol Solar AG, een systeemhuis wat al 50 MWp aan projecten heeft gerealiseerd, wijdde daar een intrigerend en goed geschreven stuk aan op de website van de bekende Franz Alt, langjarig promotor van zonnestroom (zie link). In het stuk wordt trouwens gerept van een reeds door CSU gevraagde verschuiving van invoering van extra degressie voor de invoedingstarieven, momenteel: 1 juni 2010 16% extra degressie voor dak installaties, en pas een maand later 15% extra degressie voor vrijeveld systemen (niets is echter nog zeker).

Goed om uw Duits te oefenen, de link kwam van Jaap Langenbach van Wind Service Holland, waarvoor hartelijk dank!

http://www.tagesschau.de/multimedia/video/sendungsbeitrag36224.html ("Minister auf der Ekotrip"... Röttgen wil versneld van de kerncentrales af. Het item duurt van 10'07" tot 14'03")

http://www.sonnenseite.com/index.php?pageID=6&article:oid=a15087 (stuk van Wirsol op website van Franz Alt)

4/5 februari 2010: (Nog) geen toezeggingen, wel vruchtbaar gesprek. Op 4 februari had ik een oriënterend gesprek met twee medewerkers van onze woningbouw corporatie Portaal (landelijke organisatie actief in Arnhem, Nijmegen, Utrecht, Leiden en Amersfoort). Waaronder de manager onderhoud van de corporatie en de wijkbeheerder. Aanleiding was een brief die ik had geschreven om de mogelijkheden te onderzoeken voor vervanging van onze klassieke, stroom vretende, met wisselstroom motoren uitgeruste oude mechanische ventilatie units* voor energiezuiniger gelijkstroom exemplaren. Zo'n suggestie stond al in het EPA advies rapport wat destijds in de aanloop van de aanschaf van onze tweede set zonnepanelen was uitgevoerd, in 2001.

Pijpdakventilator alternatief
Volgens berekeningen van ITHO, een van de grootste (mogelijk zelfs de grootste) ventilatieproducten verkopende partijen van Nederland, zou op basis van de inmiddels veelvuldig verkochte, populaire gelijkstroom CVE ECO-fan (de bekende "box" die in huizen meestal direct onder het dak op de vliering geplaatst kan worden), het jaar verbruik onder specifieke "verbruiksprofiel" aannames (8 uren laagstand, 14 uren middenstand, 2 uren hoogstand) zo'n 284 kWh minder kunnen zijn dan bij de "klassieke" wisselstroom variant CVE 166. In de berekening wordt van stroomprijzen voor de eerste jaarhelft van 2008 gebruik gemaakt en komt ITHO op een besparing t.o.v. de standaard wisselstroom box van 53,17 Euro/jaar uit. Als ik de huidige marktprijzen voor stroom van Vattenfall/NUON Energie er bij betrek (dubbeltarief "avond laag/hoog" 6,64/10,44 eurocent/kWh incl. BTW), en de al tot een forse 11,14 eurocent/kWh incl. BTW aangezwollen energiebelasting, kom ik op 59,51 Euro/jaar besparing uit bij hetzelfde "verbruiksprofiel". Dat is alweer 12% meer besparing (financieel), dan op basis van de stroomprijs van het "gemiddelde van 3 landelijke leveranciers per 1 jan. 2008" door ITHO was gebruikt in die berekening**.

^^^ Van deze klassieke "pijpdakventilatoren" zijn er heel wat afgezet in Nederland. Deze specifieke 22 jaar oude beestjes op ons complex in Leiden zouden een energiezuinige gelijkstroom motor upgrade kunnen krijgen en daarmee de energielasten voor de bewoners verder omlaag kunnen brengen. Woningbouw corporaties kunnen ook op dit terrein - naast de noodzakelijke aandacht aan de "harde" gebouwschil (isolatie) - veel betekenen als ze in staat zijn om intelligente vervangings-concepten op te stellen. En/of als ze bereid zijn om "willende", energiebewuste huurders die financieel willen bijdragen aan eventuele vervanging flexibel tegemoet te komen. Op de achtergrond nog zo'n duurzame handreiking aan enkele initiatiefrijke huurders in het betreffende complex: zonnepanelen, door de bewoners zelf gekocht en met schriftelijke toestemming van de verhuurder deels reeds bijna tien jaar geleden geplaatst... Foto © Peter J. Segaar/Polder PV, Leiden (NL)

Voor mij en de meeste bewoners in ons complex (de centrale kolom, zie ook foto op homepage), is niet die "box" (geschikt voor 4 huishoudens in de aanpalende eengezinswoningen van het complex, met schuine daken), maar de zogenaamde "pijpdakventilator" variant van belang. Want die staat op het (platte) dak van het complex, waarbij elk appartement een separaat ventilatiekanaal met een eigen pijpdakventilator heeft. Ook daarvoor heeft ITHO een gelijkstroomvariant in het assortiment, de CVD ECO-fan 2. Deze heeft t.o.v. de "klassieke" wisselstroom variant (CVD 473) fors lagere vermogens in bedrijf volgens de datasheet van ITHO. 6,8 tot zelfs 7,5 maal zo weinig vermogen voor de "basis" en "midden" stand, en een factor 1,5-3,6 minder voor een keuze uit drie "hoog" standen. Vooral het lage verbruik in de basisstand (in ons huishouden het gros van de tijd), is zeer aantrekkelijk, omdat er relatief veel kilowatturen mee bespaard zouden kunnen worden bij gelijkblijvend "ventilatie comfort". We zitten natuurlijk al op een door eigen initiatief tot stand gekomen laag restverbruik voor elektra, en mede daardoor begint die mechanische ventilatie unit bij ons een "doorn in het oog" te worden. Het zou mooi zijn als we daar nog een belangrijk extra punt zouden kunnen scoren. Ook weet ik van diverse mensen in ons complex dat ze vaak en langdurig de hogere standen aan hebben staan van de mechanische ventilatie unit. Met name voor die mensen zal het uiteindelijke effect van een zuiniger ventilatie-unit flink kunnen zijn.

Verduurzaming huizenbestand in de planning
Zoals ik reeds had verwacht, werden er niet direct op het specifieke voorstel mijnerzijds harde toezeggingen gedaan door de vertegenwoordigers van de verhuurder. Zo'n ingreep kan niet "zomaar eventjes worden geregeld", ook al gaf ik aan dat wat ons huishouden betreft een financiële bijdrage aan [voortijdige] vervanging geen probleem zou zijn en dat zo'n signaal individueel opgepikt zou kunnen worden door de verhuurder. Ook vervanging van (de motor van) een pijpdakventilator zal namelijk een vrij geringe "ingreep" zijn waar verder niets voor hoeft te veranderen aan de dak"constructie". Het werd desondanks een boeiend gesprek waarbij werd aangegeven dat de corporatie zeker al een tijd bezig is met het opzetten van beleid voor verduurzaming van het huizenbezit. Maar dat zo'n complex proces tijd kost, en er ook in de hoofden van het eigen management en uitvoerings-organisatie de nodige "duurzaamheids-slagen" moeten worden gemaakt. Ook zullen er uiteraard ingewikkelde, tijd vretende budgettaire consequenties aan verduurzaming vast zitten, waar inmiddels een nieuw simulatie model voor in gebruik is genomen. Het volledige gebouwenbezit, de energetische labelling ervan, de staat van onderhoud, reguliere vervangings- en renovatietrajecten, en financiële consequenties van gerichte verduurzamingsacties zullen daar allemaal in komen te zitten of er mee kunnen worden berekend.

Er moeten natuurlijk financiële middelen worden vrijgemaakt voor verduurzaming, en het veelvuldig gesignaleerde "probleem" is dat in verhuurder/huurder situaties zoals in ons complex vaak door de eerste moet/zal worden geïnvesteerd, en het "profijt" van die investeringen vaak aan de huurder toekomt (lagere energiekosten). Vaak wordt er dan een poging gedaan om iets met de huurprijs te doen, maar dat is erg gevoelige materie, en heeft ook weer andere mogelijke onverkwikkelijke consequenties. Zo dreigen er bijvoorbeeld gevaren als een mogelijke overschrijding van maximaal toegestane huurprijzen a.g.v. (duurzame) renovaties.

Ik gaf aan dat voor project suggesties zoals nu door mij voorgesteld (eventueel naar voren in de tijd gehaalde vervanging van de nu alweer zo'n 22 jaar oude mechanische ventilatie units voor gelijkstroom varianten) er ook gedacht kan worden aan eenmalige, project-specifieke bijdragen van de huurders, om gevoelige risico's van huurverhogingen te omzeilen. Dat soort project-georiënteerde eenmalige bijdragen zijn ook beter te communiceren, en mogelijk minder riskant voor de verhuurder. In het leven geroepen huurverhogingen ter financiering van uitgevoerde energiebesparings-maatregelen zijn nauwelijks meer terug te draaien zonder forse consequenties.

^^^ De "voorkant" van ons appartement op de begane grond gaat schuil achter een niet thermisch geïsoleerde, onverwarmde glazen gang aan de noordzijde van het complex, de ruiten zijn een tijd geleden vervangen door [slecht isolerend] veiligheidsglas (lexaan). De twee "eigen" ramen met groen geverfde kozijnen hebben slechts gewapend glas (brandweer voorschrift), en ook geen isolatieglas. Ook de bakstenen gevel is niet optimaal geïsoleerd. In de winter kan het berekoud zijn op die glazen gang. De ruim tien meter hoge noordgevel werpt op zonnige winterse dagen bij lage zonnestand een enorme schaduw over de hele straat. Sneeuw blijft daardoor vaak lang liggen aan de noordzijde van het gebouw. Hier is nog een forse isolatieslag te maken, dat mag duidelijk zijn... Foto gemaakt in 2006; de gestreepte witte structuur links is een reflectie van een brug in de ruiten van de glazen gang.

Verrassing: energielabel woning
De medewerkers van Portaal gaven zelf aan dat er al standaard wordt gestreefd naar budgettair-neutrale renovaties met dubbel glas in met name hun oudere gebouwen bestand (dus zonder nadelige financiële consequenties bij de desbetreffende huurders). En dat er voor ons complex (wat "redelijk goed" is geïsoleerd, het stamt uit het eind van de tachtiger jaren), ook aan andere zaken gedacht zou kunnen worden. We hebben bijvoorbeeld een byzondere, niet geïsoleerde glazen luifel/gang constructie aan de (koude) noordzijde van het complex, zie foto. Mogelijk als gevolg van de "keuze" voor die byzondere constructie zijn onze aan die overdekte glazen gang grenzende "buiten"muur en ramen beslist niet optimaal geïsoleerd. Het ligt mogelijk vooral daar aan dat wij, zo bleek verrassenderwijs uit het gesprek, in een appartement wonen wat inmiddels een toch tegenvallend energielabel "D" blijkt te hebben. Ik kreeg tot mijn grote verrassing tijdens het gesprek de energiecertificaten van de appartementen in het wooncomplex uitgereikt, die zijn samengesteld op basis van onderzoek in de zomer van 2008. Waarvoor grote dank aan Portaal.

<<<

^^^
Energielabel van het appartement van Polder PV***. Dat was toch even slikken geblazen... Dat de energierekeningen van Polder PV desondanks zeer laag uitvallen, heeft ondanks het absurde vastrecht voor de onverkozen stadswarmte voor een aanzienlijk deel te maken met het zeer bewuste, volledig zelf aangeleerde energie besparende gedrag. En natuurlijk: met de zelf betaalde zonnestroom producerende PV-modules die helemaal niet in dit energie"label" voorkomen...

Het energielabel voor ons begane grond appartement ligt weliswaar "hoog in categorie D" (lees: niet ver van de grens met categorie C, die op 1,60 eindigt), maar is op de keper beschouwd toch slechts een "goede middenklasser" als je naar het op gebouwschil en stadswarmte aansluiting berekende eind-oordeel kijkt: 1,63, voortvloeiend uit een zogenaamd "gestandaardiseerd energiegebruik per m² gebruiksoppervlakte" van 775,98 MJ/m²****. Ik had - misschien onterecht - toch minstens een label hoger (lees: energie-efficiënter) verwacht van een eind tachtiger jaren gebouwd appartement op de begane grond wat goed zit ingebouwd in de gebouwschil. Op zijn minst interessant zijn de suggesties voor energiebesparende maatregelen in het rapport voor ons appartement. Namelijk: gevelisolatie/verbetering (zie boven), een warmtepompboiler voor warm tapwater, en/of een zonneboiler. Dat laatste zal lastig gaan worden. Niet alleen vanwege het zeer lage tapwater verbruik in ons eigen appartement, zie het maandelijks geregistreerde verbruik in de lange zomerperiode in onze stadswarmte grafiek. Wat de economische rentabiliteit al tot een zeer discutabele kwestie zou maken (er zal in ieder geval geen cent minder vastrecht voor de stadswarmte aansluiting voor betaald blijven worden, momenteel al weer € 348,72 per jaar...). Maar ook wat mogelijke complicaties bij een verbinding met de interne SV leidingen betreft. Om over de plaatsing van een zonnecollector voor ons appartement (balkonrand van de bovenburen?) nog maar te zwijgen...

Curieus is dat dit moderne rapport zwijgt over eventuele vervanging van de bejaarde mechanische ventilatie units voor zuiniger DC exemplaren. En dat, terwijl dat wel degelijk al in het door ons opgedragen EPA advies bij - jawel - een NUON adviseur in 2001 in de officiële rapportage stond vermeld als serieus te nemen optie...

Er is trouwens wel het een en ander "aan de hand" met dat nieuwe energielabel. Wie tegen een stootje kan, moet de onderaan gelinkte artikelen en/of websites maar eens gaan lezen of bezoeken. Wordt ongetwijfeld vervolgd...

Detail?
Saillant detail is in ieder geval dat onze eigen zonnestroompanelen (die bekend zijn bij de verhuurder, schriftelijke overeenkomst) niet in het Energieprestatiecertificaat zijn opgenomen, terwijl er wel een invulmogelijkheid voor staat in de rapportage. Ik heb er destijds naar gevraagd. De mensen die ons complex bekeken om de data voor het energielabel aan te leveren stelden echter merkwaardigerwijs dat er niets mee werd gedaan. Op zich klopt dat natuurlijk wel vanuit het oogpunt van de verhuurder - de zonnepanelen waren immers ons eigen initiatief en "horen niet primair bij de woning". Maar vreemd blijft het natuurlijk wel, omdat wij met de plaatsing van dat PV-systeem al lang een feitelijk veel lager energielabel hebben weten te bereiken dan nu uit het officiële rapport blijkt. Volgens het in 2001 verrichte EPA advies werd gesteld dat een opwek van 526 kWh aan zonnestroom tot een verlaging van de energie index van 0,05 eenheden zou leiden. Aangezien wij met het totale systeem zo'n 1.140 kWh opwekken zou dat betekenen dat er nog 0,11 eenheid van het toegekende label af zou "mogen", wat ons "zonnestroom appartement" net in de "C"-klasse zou brengen. Maar ook dat klopt niet, want wij hebben bepaald geen "gestandaardiseerd energieverbruik", het ligt veel lager...

Goede intenties
In ieder geval blijkt er een goede intentie bij Portaal te zijn om verder kritisch naar eventuele verbeterpunten te gaan kijken, komt er nog voor de zomer een gelegenheid om gezamenlijk eens goed naar het complex te gaan kijken, en zal worden bezien of eventueel voortijdige/vervroegde vervanging van de mechanische ventilatie units ingepast kan worden in een energetisch renovatie traject (eventueel via een soort pilot). Een harde toezegging ligt er dus nog niet, maar de intentie tot verduurzaming - ook in andere opzichten - is er beslist wel. En dat is uiteraard winst. Nu nog proberen om die wil in concrete acties te gaan vertalen. Duurzaamheid is immers een kwestie van lange adem...

* Eigen indirecte metingen: gemiddelde minimaal bijna een kWh per dag in de basisstand, berekend op basis van elektraverbruik in de zomervakanties, als alleen die unit als "verbruiker" aan staat en de geregistreerde opwek van de zonnepanelen van de Ferrarismeter registratie (enkel telwerk) wordt afgetrokken.

** De berekening van ITHO was sowieso onvolledig. Want er werd alleen met kWh tarief componenten voor "levering" en "energiebelasting" gerekend. Daarbij waren - nog beslist relevant voor 2008 - de variabele transportkosten van de netbeheerder vergeten. Die bedroegen bij Continuon (nu: Liander) toen nog 1,924 eurocent/kWh incl. BTW voor het lage "avondactief tarief", en 5,685 eurocent/kWh incl. BTW voor het hoge "avondactief tarief" (beiden voor max. 3x 25 Ampère aansluiting). Deze variabele transportkosten zijn met de invoering van het capaciteitstarief (torenhoog nieuw vastrecht) komen te vervallen per 1 januari 2009.

*** De energielabels in ons complex varieerden tussen de 1,40 (C middenmoter) voor een eengezinswoning tot zelfs een matige 1,68 (krappe D) voor een eenpersoons appartement in de woontoren.

**** Dit komt neer op een berekend gestandaardiseerd verbruik van 216 kWh/m² all-in (1 kWh = 3,6 megajoule, zie voor "definitie" de tekst van de Staatsblad publicatie). Hieronder valt dus blijkbaar ook [??? een gedeelte van ???] het elektraverbruik in die woning! NB: in Duitstalige landen wordt de zogenaamde "Energieausweis" voor woningen specifiek gericht op het doorslaggevende ruimte verwarming gebruik van het betreffende pand. Want die is bepalend voor het allergrootste deel van de energiekosten, waar met goede isolatiemaatregelen verruimd met technische installaties (bijv. zonnecollectoren voor zowel tapwater- als ruimteverwarming ondersteuning) aanzienlijk op kan worden bespaard. Specifiek voor dat belangrijke onderdeel geeft bijvoorbeeld Oostenrijk een duidelijk energielabel uit. In Duitsland werd in 2002 gerekend met een "Heizwärmebedarf" van 160 kWh/m², voor nieuwbouw schrijft Duitsland nog maar 54-100 kWh/m² voor m.b.t. de toegestane waarden voor ruimteverwarming... Voor uitgebreide bespreking met voorbeelden, zie de onderaan gelinkte Duitstalige Wikipedia pagina "Energiesparhaus".

Uit de Staatsblad publicatie "Besluit van 24 november 2006 tot implementatie van de richtlijn betreffende de energieprestatie van gebouwen (Besluit energieprestatie gebouwen)" van het Ministerie van VROM (let vooral ook op die omineuze frase "kosteneffectieve", die zo van het Ministerie van Economische Zaken lijkt te zijn gekopieerd...):

http://www.energieprestatiecertificaat.nl/ (houdt u vast: een nogal onthullende beschouwing over het nieuwe Nederlandse energielabel voor woningen...)

Nog twee tale-telling websites op het gebied van een "kritische analyse van energielabels en de energiesector":
http://www.energyclaim.nl/
http://www.swki.nl/

http://de.wikipedia.org/wiki/Energiesparhaus (energielabel zoals het "moet": Duits-grondig en tot maximale besparing leidend)

30 januari 2010: Storm in een glas IPCC water? Het Financieele Dagblad berichtte op woensdag 27 januari 2010 - in de nasleep van berichtgeving van einde vorig jaar waar mevrouw Cramer van VROM mogelijk slecht van heeft geslapen - dat er blijkbaar iemand van het IPCC (klimaatbureau van de Verenigde Naties) is geweest die toegegeven zou hebben dat een bewering dat de Himalaya gletschers in 2035 gesmolten zouden kunnen zijn "stevig is aangezet". En dat dat gedaan zou zijn om de (inmiddels totaal geflopte) klimaatbesprekingen in Kopenhagen te "sturen".

Het blijven wetenschappers,dus mensen
Ten eerste heb ik al nooit begrepen dat wetenschappers in staat zouden zijn zo nauwkeurig te voorspellen, gezien de blijvende grilligheid en complexiteit van het weer op korte termijn, en al helemaal van "het klimaat op middellange termijn". Of dat ze zo beslist zouden kunnen verwachten dat "ergens in het jaar x met de dynamische factor y de conditie z bereikt zou zijn". Met een tolerantie van plus of min a procent en/of een "gevoeligheidanalyse" leidend tot een variatie aan mogelijke effecten met een bandbreedte van b jaren en een potentieel aan afname in rivier debieten van c miljard kubieke meter per jaar. Ten tweede moet ik nog "zien" of dat allemaal wel zo zou zijn geformuleerd, ergens op een onvindbare pagina van de rond 3.000 pagina's IPCC rapporten over de klimaatveranderingen. Maar ten derde, en dat is het belangrijkste, in de berg papier die het IPCC uitgepoept zou hebben (neen, die heb ik ook niet gelezen, ik heb wel wat beters te doen), zullen ongetwijfeld wel meer al dan niet "heldere", al te "speculatieve", of mogelijk zelfs her en der ook wel "aangedikte" beweringen blijken te staan. Dat is volstrekt normaal, want in het dagelijkse leven wordt door wetenschappers, en vooral hun superieuren (meestal managers of invloedrijke figuren die nauwe connecties [moeten] hebben met de politiek) continu "gestuurd" met het dik aanzetten van voor de onderzoeksgroep lucratieve "feiten". Of er worden "feiten" die niet in het belang zijn van het lopende of gewilde (gesubsidieerde) onderzoek verzwegen of onder de tafel geveegd. Dat is gebruikelijke business, en weinigen die over die vaak slecht controleerbare noch te sturen praktijken een hard case maken of willen maken. Iedereen die voor deze dagelijkse realiteit blind is of wil zijn, mag dat voor eigen rekening nemen, maar bezie de huidige commotie dan ook s.v.p. in dat licht. Als u "problemen" ziet bij het IPCC, dient u ook de "problemen" bij al die andere verondersteld objectieve, van wetenschappers vergeven instituten en organisaties aan de kaak te stellen. Uiteraard wel zeer grondig geïnformeerd over wat er werkelijk speelt of lijkt te spelen...

OK: er heeft iemand blijkbaar een vette fout of blunder gemaakt, of zelfs een bewuste "verdraaiing van de nog onbekende geprognosticeerde uitkomst" gemaakt. Erger is dat die niet direct is afgestraft door zijn/haar superieuren (als deze die verantwoordelijkheid al zouden hebben gehad), of dat die daar zelfs mee "de boer" op zijn gegaan. Maar vertel mij wat: ik heb 8 jaar in de wetenschap gewerkt, en dat is gewoon mensen business zoals alle andere activiteiten op dit aardklootje. Wetenschappers zijn beslist geen heilige boontjes (integendeel!), en je wilt niet weten wat er achter de schermen allemaal "des mensen eigen" geschiedt op de continu, en in toenemende mate door geldzorgen geplaagde universiteiten en hogescholen. Dus zo byzonder is dat allemaal niet, wetenschappers zijn en blijven mensen. Zoals u en ik.

Niet: oogkleppen op. Maar: proportionaliteit en relativering gezocht
Om op basis van zo'n (IPCC) "incident" (zelfs al zou het geen "incident" blijken te zijn) nu een compleet, langjarig, internationaal onderzoekprogramma naar de filistijnen te gaan schieten, zoals de marktliberaliserings-fetisjisten en de beschermers van de gevestigde fossiel-nucleaire energiesector nu lijken te gaan willen (inkoppertje voor open doel), is met een kanon schieten op een emelt (larve van de langpootmug). De stemmingmakerij is momenteel: er is blijkbaar een valse voorstelling van zaken geweest, door een (paar medewerkers van een) ambtelijke organisatie van de al vele jaren extreem gepolitiseerde Verenigde Naties. Op een - niet onbelangrijk - detailpunt. Overhaaste, soms niet uitgesproken doch beslist gesuggereerde conclusie in de pers: "Dus de rest van die opwarming-van-het-klimaat-hype zal ook allemaal wel uit de duim zijn gezogen".

Dat komt zo'n beetje neer op: meneer Bartjens van het Financieele Dagblad heeft weer eens lekker uit zijn nek zitten te kletsen in een kolommetje op een van de twintigtal pagina's van het nummer van 25 januari (zie vorige bericht), en dus is alles wat in die gerespecteerde krant wordt gepubliceerd rabiate polderkolder die niet serieus genomen hoeft te worden. Ik hoop dat u het daar ook niet mee eens bent, en dat u het "incident bij het IPCC" dan ook op dezelfde waarde zou willen schatten. Fouten worden overal gemaakt (ja, uiteraard ook bij Polder PV). De "wetenschap" stikt van de fouten/blunders/manipulatie. Elke dag weer. Wie zonder zonde is, werpe de eerste steen, zeker bij het journaille, wat ook al dagelijks fout op fout blijft stapelen en waar Polder PV ook regelmatig over rapporteert...

Het belangrijkste blijft overeind
En ik blijf van mening, dat decentrale opwekking van hernieuwbare energie alleen al uit het oogpunt van de volgende harde argumenten met kracht moet blijven worden bevorderd:

• Hoe belangrijk ook als primair uitgangspunt: energiebesparing en verhoging van de energie efficiëntie is absoluut niet voldoende om de vastgelopen energievoorziening veilig te stellen. Progressie op het vlak van energiebesparing gaat vreselijk traag en stuit op monumentaal verzet, onkunde, onbegrip, onwil en laksheid bij een groot deel van de bevolking, bij het bedrijfsleven en bij de non-profit sector. Energie is immers nog steeds veel te goedkoop en zolang dat niet verandert, gaan we het nooit redden met alleen "besparing" (Polder PV bewijst dagelijks dat het wel degelijk kan, maar ons huishouden is helaas niet representatief).
  
  
• Er is een grote urgentie voor de democratisering van de door een zeer select groepje monopolisten gekaapte energievoorziening. Burgers worden continu monddood gemaakt en hebben helemaal niets te zeggen over een van de belangrijkste pijlers van hun bestaan. Dat is onbestaanbaar in een - vermeend - democratisch bestel.
  
  
• De kwetsbare samenleving dient bevrijd te worden uit de klauwen vol geld kostende fossiel-nucleaire, van centralistische infrastructuren afhankelijke wurggreep van de Unholy Alliance genaamd Staat en Energiesector.
  
  
• "Peak-oil" bedreigt de fundamenten van de moderne economie. Als er niets of veel te weinig aan de chronische verslaving aan olie en haar derivaten wordt gedaan, staat de integriteit van de "humane" samenleving zoals wij die kennen op het spel. "Peak-oil" zal rap worden gevolgd door "Peak-gas", "Peak-uranium", en op termijn (doch sneller dan door velen bevroedt), "Peak-coal". Een combinatie van de geldverslindende verslaving aan deze eindige, en gevaarlijk monopoliseerbare "fossielen" zal desastreuze gevolgen kunnen hebben voor energie vretende moderne samenlevingen die zich wensen te blijven beroepen op "democratische beginselen" en "vrijheid van dwang en stalinistische principes".
  
  
• Honderd procent duurzame energie is een technisch haalbaar en politiek (voor velen, uiteraard niet voor allen) wenselijk doel, met een grote variatie aan decentrale oplossingsrichtingen op basis van lokatie-specifieke omstandigheden en (on)mogelijkheden. Er is immers zonne-energie genoeg, en die is in verschillende vorm overal te oogsten. Daartoe horen uiteraard, naast absoluut noodzakelijke isolatiemaatregelen, directe toepassing zoals passieve en actieve zonne-energie (PV, CSP, en andere reeds geïmplementeerde innovaties), maar uiteraard ook de hoge impact hebbende windenergie, "klassieke" (waterbekkens), en "moderne" hydropower (stromingsenergie, golfslag generatoren, osmose technieken), regionaal te oogsten biomassa (mits schoon, hernieuwbaar, en niet ten koste van dierenleed of voedselproductie), geothermie in al haar verschijningsvormen (zowel grootschalig als kleinschalig middels warmte terugwinning uit de bodem), en niet grondgebonden hoog-efficiënte warmtepompen van divers pluimage, mits gevoed met 100 procent hernieuwbare energie. Uiteraard zal pas bij grootschalige implementatie, en sterk afhankelijk van de accumulerende balans van alle energie opbrengsten, in toenemende mate in de meest succesvolle landen (Nederland vooralsnog uitgesloten gezien de lage impact van "duurzaam") lokale en mogelijk seizoensbepaalde opslag van energie daarin een stijgende rol krijgen toebedeeld.
  
  
• Niet van te voren calculeerbare potentieel hoge risico's van (door sommigen/velen? betwijfelde) antropogene versnelling van het broeikaseffect dienen te worden vermeden en waar mogelijk met kracht te worden bestreden. Dat is iets anders dan "risico's mijden". Maar: we hebben maar een (prachtige) planeet, en geen andere. Spelen met vuur door kinderen werd vroeger ook om opvoedkundige redenen met harde hand bestreden - de schade is immers niet te overzien als het fout blijkt te gaan. Ook al staat de meute die genoemde "opvoedkundige waarde" de hele tijd hebben staan te bestrijden mogelijk met gemengde gevoelens vervolgens naar de uitslaande brand te kijken.

De hernieuwbare revolutie moet alleen al vanwege voornoemde redenen gewoon worden afgedwongen. Door u en ik. En wel: NU.

Relativeren mag - op eigen risico
Voor wie van "relativeren" houdt (bijvoorbeeld: januari 2010 was "de koudste maand van de eeuw", terwijl feitelijk wordt bedoeld: de koudste januari maand sinds januari 1997...), gewoon wil weten wat het "objectieve klimaatsceptici kamp" over de "CO2 hype" beweert, en/of verder wil discussiëren over de IPCC ramp (of zal het een stormpje in een glas water blijken?), mijn zegen heeft u. Vervoege u bijvoorbeeld bij Climategate.nl (Elsevier is zo afgezaagd, met op elk bericht zo'n beetje het "k-woord", dat kennen we nu wel). Een site waarop prachtige frases zijn te vinden als (bericht van 30 januari 2010 n.a.v. Journaal uitzending van de 27e, 18:23 tm. 25:24):

Afijn, veel plezier daarmee, ik moet er wel om glimlachen (en: heidebrandjes kennen we ook al eeuwen, en Nederland bestaat nog steeds). Polder PV rekent zich in ieder geval beslist NIET tot "het klimaatestablishment", en het is aan de lezer om het tegendeel te bewijzen... Inmiddels heeft Polder PV al dik 8 en een half duizend kWh eigen zonnestroom opgewekt, en volgens het omreken cijfertje van SenterNovem zou ik dan al op basis van de Nederlandse gemiddelde CO2 uitstoot in elektriciteit producerende centrales een leuke 4,89 ton CO2 vermeden hebben. So what? Het zegt de meeste mensen toch geen drol, en die mensen gaan blind op de zoveelste vliegvakantie waarmee ze bijvoorbeeld voor een retourtje Chili (Santiago) voor één persoon al 5,29 ton van dat zelfde koolzuur molecuul schaamteloos ons aller atmosfeer in laten spuiten (calculator Greenseat.nl)... Het ligt niet aan mij, maar aan "die ander" (Polder PV heeft ook nooit een auto gehad...).

Dan gaat Polder PV hierna gewoon weer verder met de rapportage over een van de revoluties die al lang aan het geschieden is. En die helemaal geen "CO2" argument nodig heeft - als het al een falsificeerbaar argument zal blijken te zijn, wat nog steeds niet is aangetoond. De zonne-energie revolutie, uiteraard, die geheel op zijn eigen merites dient te worden beoordeeld.

Bron: "VN-klimaatpanel onder vuur. IPCC erkent dat ijs op de Himalaya trager smelt dan gesteld en pareert verdere kritiek". - Financieele Dagblad nr. 22/woensdag 27 januari 2010: p. 3.

http://www.nrc.nl/binnenland/article2469137.ece/Cramer_wil_onderzoek_naar_fout_IPCC ("Cramer noemt de fout „verontrustend”. De regering moet volgens haar blind kunnen varen op het klimaatpanel." Dom. Heel dom, om "blind te varen" op ambtelijke organisaties...)

30 januari 2010: Stormpje in het Financieele Dagblad. De columnist Bartjens schrijft regelmatig interessante stukken in het FD. Toch maakt hij ook wel eens een slippertje, we zijn immers allen mensen die elke dag weer fouten maken (de polderknaap ook). Ik heb Bartjens eerder al eens betrapt op een reeks onwaarschijnlijke aannames, vergissingen, foute interpretaties etc. rond een zonnestroom "terugverdientijd berekening" in het FD van 2 april 2008 (zie bericht). In het FD van maandag 25 januari schreef deze columnist een overigens best interessant stukje over Eneco, feitelijk na de uitverkoop van de Essent en de NUON holdings aan smeerpoetsen als bruinkolen en nuke molochs RWE (Duitsland), resp. Vattenfall (Zweden) het "grootste Nederlandse energiebedrijf". Wat volgens Bartjens nu naarstig op zoek zou "moeten" naar een krachtige partner om "te kunnen overleven".

Afgezien van die vooralsnog onbewezen claim stond er een klein tabelletje in zijn stukje. Met het aantal klanten van de leveringstakken van die holdings, en de "opwekkingscapaciteit" van de drie bedrijven: Essent 4 miljoen klanten, "capaciteit" 6.000 MW, NUON 3 miljoen klanten, "capaciteit" 4.100 MW, Eneco 2 miljoen klanten, "capaciteit" 2.000 MW. En dat laatste daar is iets mee. Want er staat een sterretje naast. En wat staat er voor "uitleg" bij dat sterretje? "Als het waait (Eneco heeft meer windparken)"...

Wat een kolder! Alsof kolencentrales, gascentrales, atoomcentrales en biomassa verstokende centrales full-time "op het naamplaat vermogen" zouden staan te draaien (wat klinkklare kolder is)! Alsof die fossiele cq. nucleaire installaties niet regelmatig in onderhoud moeten gaan (2 maanden uitbedrijfstelling kolen/biomassa centrale EPZ cq. 2 weken durende splijtstof wisseling/uitbedrijfstelling kernsplijter bij hetzelfde bedrijf in Borssele) en dus langdurig nul komma nul "vermogen" leveren per turbine die wordt geserviced of centrale die van het net wordt gekoppeld. Of daar nou 1, 5, 10, 50, 426 of 512 Megawatt op het naamplaatje van de gas- of stoomturbine staat... De "capaciteitsfactor" van windturbines op land is volgens Wind Service Holland 26% op land en 34% op zee (voor de twee bestaande off-shore windparken). Een windturbine vergelijken met een kolencentrale is als het vergelijken van een aardbei met een appel. Dus die door windvermogen gedomineerde "2.000 MW" van Eneco vergelijken met de door kolen, nuke en gas gedomineerde productiecapaciteit van RWE/Essent resp. Vattenfall/NUON slaat nergens op. Er zit trouwens ook een beetje zonnestroom bij die mix (met name het al oude REMU project van 1,3 MWp in Nieuwland/Amersfoort en het "in het niet" vallende 674 kWp PV-gedeelte van Ecopark Waalwijk). Maar ook dat kun je beslist nooit gaan zitten "vergelijken" met kolenopwek. 's Avonds doet dat het allemaal sowieso al niet, en het nominale vermogen van die installaties wordt zelden, en dan op zijn hoogst maar enkele seconden gehaald (bij Nieuwland beslist niet, vanwege alle mogelijke toegepaste dakoriëntaties, grote verschillen tussen de deelsystemen, de oude installaties, etc.).

Daarbij ook niet vergeten dat de Essent holding ook een forse reeks peperduur uit onze MEP heffingen betaalde flinke windturbines langs de Eemshaven heeft staan, 47 stuks met een totale nominale capaciteit van 141 MW (en die cadeau heeft gedaan aan bruinkolen moloch RWE...). M.a.w.: wat denkt Bartjens met deze bizarre opmerking eigenlijk te willen aangeven? Dat Eneco niet "2.000" Megawatt vermogen aan fossiele en hernieuwbare capaciteit heeft staan, maar dat het naamplaat vermogen met de dag en luimen van de wind wisselt? Het naamplaat vermogen verandert niet, want dat is slechts een richting gevend getal voor de fysieke "mogelijkheden" van het apparaat in kwestie (wat er vrijwel nooit uit zal komen). Datgene wat er daadwerkelijk uit komt varieert echter wel, maar dat staat dan weer niet in Bartjens lijstje...

Meneer Bartjens moet beslist zijn huiswerk maar weer eens gaan doen en leren te onderscheiden wat "opgesteld vermogen" is (de drie getallen die hij in zijn artikel gaf, dat voor Eneco incluis), wat "in de loop van de tijd wisselend, daadwerkelijk fysiek geproduceerd momentaan (na interne omzettingsverliezen) AC vermogen" is (wat hij niet aangeeft), en wat er dan wel aan variabele energie productie in kWh of MWh uiteindelijk AC-zijdig aan het net wordt toevertrouwd door al die compleet onvergelijkbare "productie eenheden" (wat ook compleet wordt verzwegen). En daarbij gaarne ook meteen vermelden hoe lang alle installaties "uit bedrijf" zijn geweest in een bepaalde periode, en wat voor impact dat op de uiteindelijke productie heeft gehad.

Gaarne volgende keer meer van die "verklarende sterretjes", s.v.p., meneer (?) Bartjens. Ook bij die "verondersteld stabiele" opwekkingscapaciteit van de reeds aan buitenlandse bruinkolen- en atoomboeren verkochte energieholdings...

Bron: Bartjens, "Eneco's onbalans". - Financieele Dagblad nr. 20/maandag 25 januari 2010: p. 7.

22 januari 2010 (11h00): SDE 2010 weer niet "op tijd" en de cruciale details ontbreken ook nog... Ik zat alweer een week met mijn vingers te trommelen en er "kwam maar niks" (elke dag gekeken op de website van de Staatscourant). Ondanks toezeggingen van achtereenvolgens "half december 2009" (Kamerbrief EZ van 23 november 2009), nadat er de nodige moties waren ingediend (zie verslag op ODE site voor resultaat) er vervolgens werd gesuggereerd dat de SDE 2010 "de eerste helft van januari 2010 zou worden gepubliceerd", en ondanks de recente telefonische suggestie van Agentschap NL (voorheen: SenterNovem) dat het eind vorige week of deze week "werd verwacht":

Op vrijdag 22 januari 2010 (bepaald niet meer "in de eerste helft van de maand" vallend) is de Staatscourant nog steeds effectief leeg op dit punt. Althans, ik moet niet liegen, er is inmiddels wel vandaag een wederom bizar dikke (20 pagina's) nieuwe aflevering van de bij de SDE 2010 horende "Wijziging van de Algemene Uitvoeringsregeling" gepubliceerd. Maar daar staan helemaal geen cruciale details over de categorie randvoorwaarden in, wel (bijna uitsluitend) een vijftal bijlagen. Formulieren die de hele ambtelijke trein "in beweging" zouden moeten zetten, en waarvan we maar moeten gaan hopen dat het allemaal vlekkeloos zal gaan met alle vreselijke ingewikkelde details waar deze "regeling" zo bomvol mee zit.

Als zonnestroom newbee "to be" (als u straks niet uit de tombola zult gaan vallen) heeft u niet bijster veel aan deze zoveelste ministeriële "wijzigingsregeling", die de vorige voor de SDE 2009 (gepubliceerd op 27 maart 2009, Stcrt nr. 60) alweer overruled (of aanvult) en uitsluitend wat algemene regelings-aspecten behandelt. Het enige voor u "interessante" deel zou kunnen zijn de bijlage 4 (aanwijzingen voor het beroemde "voorschotformulier", ook voor hernieuwbare elektriciteit), op p. 12 van het pak papier. Al wordt er voor het echte formulier verwezen naar de website van Agentschap NL (voorheen: SenterNovem), waar het nu nog niet is te vinden (onder formulieren vindt u nu nog slechts verwijzingen naar de al lang gesloten SDE 2009). Over het zogenaamde "Vaststellingsformulier" in bijlage 5 hoeft niemand zich nog druk te gaan maken. Dat is bedoeld om het 15-jarige SDE traject "af te ronden", en niemand is daar nog aan toe. Verder is hier niets te "halen" voor de vele duizenden ongeduldig wachtende Nederlanders met - gesubsidieerde - zonnestroom plannen. Wel het nodige gedoe rond biomassa, waar heel veel voor moet worden ingevuld door de aanvragers. Ook accountants kunnen hun hart weer ophalen met bijlage 1...

Traag...
Dus al met al is dit - deze week - alweer een lege huls. Ongetwijfeld een "juridisch noodzakelijke lege huls". Maar het blijft een dooie mus. Want wat er natuurlijk ook/vooral gelijktijdig gepubliceerd had moeten worden (en in de vorige twee regelingen ook daadwerkelijk is geschied...) is de bomvol cruciale details staande "Regeling aanwijzing categoriën duurzame energieproductie 2010". En die ontbreekt vooralsnog. Dus de claim in Artikel II van het nu wel gepubliceerde stuk dat "Deze regeling treedt in werking met ingang van de dag na datum van uitgifte van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst", wat inhoudt dat op een niet-werkdag zaterdag 23 januari 2010 de "Algemene uitvoeringsregeling" officieel geëffectueerd zal gaan worden, is een enigzins misleidende mededeling. De door mij genoemde (en gewilde) "aanwijzing categorieën regeling" heeft namelijk zijn eigen specifieke publicatiedatum (m.a.w.: de getallen die daar in staan zijn gebonden aan die ingangsdatum). En er is al "afgesproken" dat pas een maand na de publicatie van die voor de SDE cruciale aparte "regeling" de SDE 2010 officieel zal worden geopend. En, hoogstwaarschijnlijk, al op dag 1 bestormd en hopeloos overtekend zal gaan worden door duizenden aanvragers voor zonnestroom. Dan zijn we, als pas a.s. maandag die tweede, essentiële regeling gepubliceerd zou gaan worden, al in de laatste week van februari beland (??? 22 februari ???) voor de feitelijke inteken mogelijkheid. En, ook niet vergeten, voor het miezerige beetje wat er voor "grote PV projecten" (van >15 tm. max. 100 kWp) wordt gereserveerd (max. 5 MWp...) 13 weken later pas inschrijving, dus pas zo rond Pinksteren, plm. 24 mei 2010... Als we dan ook nog 13 weken bijtellen voor het door Agenschap NL/SenterNovem uit doen gaan van de paar duizend te verlenen "beschikkingen", weet u dat er alweer hopeloze vertraging in projectrealisatie is/gaat optreden (de meeste mensen zullen het niet durven riskeren om alvast een installatie te laten bouwen zonder dat ze de beschikking in huis hebben). Let wel, dit alles is voor maximaal 25 MWp. Wat Duitsland er in een halve week bij zet. Zonder bemoeizuchtige ambtenaren die aanvragen op onoirbare details moeten gaan zitten navlooien...

Fossiel gestookte WKK ook onder SDE...
En om het helemaal bitterzuur te maken: tegelijkertijd met de hierboven genoemde "Algemene uitvoeringsregeling" voor een aan het volk "verkochte" zogenaamde duurzame energie subsidie regeling is een tale-telling ander stuk gepubliceerd door EZ genaamd "... wijziging van de Regeling certificaten warmtekrachtkoppeling Elektriciteitswet 1998 i.v.m. SDE 2010". Met die regeling kunnen efficiënt werkende, vooral gasgestookte warmte krachtkoppeling installaties ook - weliswaar onder bepaalde voorwaarden* - "recht gaan claimen op subsidie uit de SDE pot". Een pot die oorspronkelijk bedoeld was voor "duurzame" energie, die in dit waanzinnige land echter al snel werd misbruikt voor grootschalige biomassa bijstook op kolen- en gasbedjes bij de grote jongens, voor verbranding van gigantische bergen mest uit de bioindustrie (ditto), en waar geitenlijkenstroom ook al onder valt (idem). En nu dus met fossiel gestookte WKK verder wordt vervuild met wat niet anders dan "grijze stroom" genoemd mag worden.

So much for de "duurzaamheid" van "duurzame energie" in NEEderland... De onhaalbare "doelstellingen" van het kabinet moeten koste wat kost worden behaald, want politiek gezichtsverlies is in Den Haag onverteerbaar. En dan krijg je dus dit soort volksverlakkerij en "bereidwillige medewerking" van de gevestigde orde op kosten van dat "volk"...

* Voorwaarden waar die WKK eenheden aan moeten voldoen. "De elektriciteit, opgewekt in een productie-installatie voor warmtekrachtkoppeling die voldoet aan bijlagen 2 en 3 van de richtlijn, waarbij de productie-installatie:

• bij maximale productie van nuttige warmte, nuttige warmte en elektriciteit produceert met een verhouding groter of gelijk aan 0,6;
• de installatie voor minimaal 90% op aardgas wordt gestookt, en
• minimaal 90% van de door de productie-installatie geproduceerde nuttige warmte wordt gebruikt in industriële processen";
• (etc.)

https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2010-957.html (SDE 2010 "Wijziging Algemene uitvoeringsregeling", ingaand 23 januari 2010, en nog niet de cruciale details bevattend)
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2010-958.html (Fossiel gestookte Warmtekrachtkoppeling 2010 ook - onder voorwaarden - in SDE, ingaand op 23 januari 2010)

https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2009-4538.html (SDE 2009 "Wijziging Algemene uitvoeringsregeling", ingegaan zondag 29 maart 2009)
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2009-4543.html (SDE 2009 "Regeling aanwijzing categorieën", ingegaan zondag 29 maart 2009)

20 januari 2010: Prachtig overzichtswerk hernieuwbare energie in Duitsland 1990-2007. Op de website van het Bundesministerium für Umwelt, Naturschutz und Reaktorsicherheit (BMU) vond ik weer eens een fantastisch rijk geïllustreerde, unieke publicatie (al uit november 2009) die een overzicht geeft van 17 jaar succesvol duurzame energie beleid bij de oosterburen. Waarin met name natuurlijk het sinds 1 april 2000 door Hermann Scheer en zijn collega's ingevoerde Erneuerbare Energien Gesetz een zeer belangrijke (doch niet enige) rol speelt. 2008 was nog niet bekend tijdens het afronden van deze publicatie, vandaar dat het rapport doorloopt tot en met het afgeronde jaar 2007 wat cijfermateriaal betreft.

<<< Voorpagina van het uit 60 bladzijden bestaande rapport "Erneuerbare Energien in Deutschland 1990 bis 2007" van het BMU. Download van deze lokatie (2,3 MB). © BMU, Deutschland

Het is voor de zoveelste keer, zoals bij veel publicaties van het BMU een feest voor cijferfetisjisten en tabellenvreters, grafieken zijn overal te vinden. Dit is hoe duurzame energiepolitiek zou moeten zijn, en hoe dat naar de samenleving moet worden gecommuniceerd. Het is totaal onvergelijkbaar aan het compleet onnavolgbare, zeer slecht gedocumenteerde en povere "resultaten" opleverende prutswerk wat we al zo lang van de Nederlandse Staat kennen. Het document is gratis te downloaden en voor een ieder in te zien die dat wil. Leer ervan s.v.p. Want daar moet het ook naar toe in Nederland!

^^^ Figuur op pagina 12 van de brochure met, omgerekend naar het "elektrische equivalent in TWh", de toerekening naar uiteindelijke opwek van hernieuwbare energie per hoofdcategorie (oranje warmte, geel stroom, en groen motorbrandstoffen). In Nederland wordt vaak in de pers de fout gemaakt dat het "Einspeise Gesetz" de revolutie (in hernieuwbare elektriciteit) heeft gebracht. In de beginjaren (1991) was er wel zo'n soort - aanvankelijk slecht werkend - "Stomeinspeisungsgesetz" (StrEG), maar de ware revolutie is toch echt pas geforceerd door de introductie van het geweldige, later nog eens verbeterde, Erneuerbare Energien Gesetz (EEG). Ingegaan op 1 april 2000, dit jaar (2010) het tweede jubileum tegemoet gaand in april, en nog steeds de motor achter een groot deel van de verduurzaming van de elektriciteitsmix bij de oosterburen. Met hulp van nieuwe wetten die specifiek voor de andere "opties" zijn opgetuigd ("EEWärmeG" vanaf 1 januari 2009 - effect dus nog niet in de grafiek zichtbaar - en enkele specifieke wetten voor motorbrandstoffen die iets eerder zijn afgekondigd), is dat succes nog eens uitgebreid en gaat de ontwikkeling in Duitsland versneld door. De Y-as is in Terawattuur (tera = 10 tot de macht 12) © BMU, Deutschland

Zeer goed getroffen is het citaat op de laatste pagina van het 60 bladzijden tellende, fraaie overzicht. Het is een citaat uit de Duitse Grondwet (artikel 20 a) wat u vergeefs in zelfs afgezwakte vorm zult vinden in de Nederlandse. Onze samenlevingen verschillen op dit punt ook hemelsbreed, laat dat s.v.p. goed tot u doordringen!

Vrij vertaald: "De Staat beschermt ook in verantwoording voor de toekomstige generaties de natuurlijke levensomstandigheden..."

http://www.erneuerbare-energien.de/inhalt/45391/4590/

20 januari 2010: Uitmuntende nieuwe kritische energiesite geopend. U weet dat de webmaster van Polder PV van een "kritische benadering" van het fenomeen energie houdt. Hij wandelt vaak op het scherpst van de snede en blijft onafhankelijk. De belangen zijn gigantisch, de desinformatie, leugens en wanpraktijken aan de orde van de dag, en dan is het zaak dat er kritische en onafhankelijke partijen zijn die al die bagger op waarde weten te schatten en die dieper graven dan een gemiddelde krant. Want dat is helaas maar al te vaak overschrijf werk van de persvoorlichter, gelardeerd met een paar onschuldige vraagjes, en klaar is kees.

Gelukkig is er een nieuwe, volgens mij rap rijzende ster aan het firmament opgedoken, en die heet Energie, Water en Afval. Een "onschuldige" titel waar achter een zeer scherpe en goed geïnformeerde pen schuil gaat. Die elektronische pen wordt door niemand minder dan Jurgen Sweegers, o.a. bekend van zijn fraaie stukken op de site van Energeia, vastgehouden. En uit die pen vloeien heerlijke stukken met net dat beetje meer informatie, en met net die extra achter de schermen turende blik, dat u daar veel verder mee komt dan het gemiddelde artikel in de krant op internet. U leert met Sweegers' stukken de energie sector kennen. Met de correcte getallen en verhoudingen. En dat is een zeer goede zaak, want het gaat ons allen aan. En er gaan BAKKEN met geld in om.

Niet alleen rapporteerde Sweegers over het aangekondigde vertrek van mevrouw van der Hoeven uit de politiek (na afscheid Balkenende IV, ook Polder PV zal geen tranen laten), of deed hij uit de doeken waarom de Staat ondanks alle liberaliserings-retoriek nog steeds op schandalige wijze hun Kip met de Gouden Eieren (en die van Shell), Gasunie een vriendelijk handje boven het hoofd blijft houden (bericht 15 januari 2010). Sweegers heeft met zijn recentste schrijfsel over de schandalige overcapaciteit die in de stroomsector dreigt het gif pas goed in de inkt gestopt, en ik adviseer u met klem om dat goed geïnformeerde artikel van 19 januari nu onmiddelijk te gaan lezen. Want het is zeer goed, puntig, informatief, en in een heerlijke stijl aan het elektronische papier toevertrouwd.

Heer Sweegers: ga zo voort, eindelijk weer eens een degelijk geluid uit de vakpers! Energiewater.net staat bij mij inmiddels, hoe kan het ook anders, op de linkpagina. En ik heb me ingeschreven op de homepage van die geweldige site.

http://www.energieenwater.net

11 januari 2010: Buitenhof: de winnaar is ... Wubbo natuurlijk. Onder de leiding van Clairy Polak vond gisteren (10 januari 2010) in het programma Buitenhof een van de zoveelste, ditmaal trouwens zeker zeer interessante discussies plaats op TV over het grondig falende Nederlandse "milieubeleid" - met concentratie op het dominante aspect "energie". Aanwezig waren dit maal de van vele initiatieven en duurzaamheid bekende Wubbo Ockels - die nu wederom met het leuke initiatief Ladies First aandacht vraagt van een miljoen Nederlanders om onze luie regering tot harde actie te dwingen (intekenen s.v.p.!). En ook deze uitzending weer de sterren van de hemel speelde en eenzaam ergens in de lucht hing, terwijl de rest moest toekijken naar zoveel - onweersproken - wijsheid. Wubbo benadrukt dat de politiek het lef dient te tonen om de alomtegenwoordige macht van de "gevestigde orde", door Ockels het "bestaande belang" genoemd, te breken (hij gebruikte nettere bewoordingen). En om duurzaam voor driehonderd procent (interpretatie Polder PV) de ruimte te geven. Daarbij denkt ook Ockels beslist niet aan biomassa bijfik in (uitsluitend door de machtige gevestigde orde beheerde) kolencentrales, een "optie" die Samsom hem - later in het gesprek - probeerde aan te smeren...

Daarnaast Bouwe de Boer die in Friesland al lang - met Leeuwarden als uitvalsbasis - allerlei duurzame initiatieven in de gebouwde omgeving (en daarbuiten) tracht te starten - en zich vaak ook bijna te pletter loopt tegen het onwrikbare WO III kwaliteit bureaucratenbeton, maar daar af en toe "creatieve oplossingen" voor verzint ("fictieve plek in de stad voor een biogas boer" die aldus ondanks de wurgende condities van de SDE zijn restwarmte nuttig kan afzetten). Leuke uitspraak van de Boer: "Ik heb nooit enige lijn (van overeenkomst) kunnen ontdekken tussen VROM en EZ"... De Boer blijkt erg goed op de hoogte van de mogelijkheden, maar struikelt in zijn initiatieven veel te vaak over dwarsliggende bureaucraten en ambtenaren - zeg maar: The Dutch Disease.

Vervolgens de welhaast onvermijdelijke Diederik Samsom. Bijna elk ander parlementariër zou zichzelf namelijk helemaal vast lullen in de totaal onbegrijpelijke en niet aan doorsnee TV kijkers uit te leggen SDE regeling, dus wordt Diederik maar weer opgetrommeld - die midden in het dossier staat als zo'n beetje enige grote kenner van energie in een kabinets-partij - en de opleiding die daar bij hoort. Waarbij hij echter als een echte politicus om de gloeiend hete brei heen blijft draaien (besmet door de CDA, waarschijnlijk). Daarbij nog steeds suggererend alsof "we" de Duitsers na gaan apen op (duurzame) energie gebied, wat echter beslist niet het geval is (zoals Polder PV al tig maal aan u heeft uitgelegd. Want - zoals Ockels stelt - Duitsland investeert, i.p.v. dat het plompverloren geld spendeert (en, zoals in Nederland, kwistig weg laat stromen richting de "gevestigde orde"). Samsom vergeet ook voor het gemak even te vertellen dat niet het democratisch verkozen parlement, maar het Ministerie van Economische Zaken die rampzalige SDE heeft verzonnen. Om die regeling (en het geld, dus de Macht) aan roestvrij stalen kettingen te houden, en om maximale controle uit te blijven oefenen vanuit het fossielen en nukes minnende Ministerie. Wat vol oppermachtige lieden zit waar geen kiezer ooit van gehoord heeft, noch een gezicht van heeft gezien...

Tot slot een "bekend ondernemer die zonnepanelen verkoopt" (Marco van Veen van SolarNRG uit 's-Gravenzande). Die jammer genoeg weinig aan het woord kwam door het verbale geweld tussen met name de heren Samsom (de bekende stokpaardjes berijdend) en Ockels (vernietigend en rustig benadrukkend wat er allemaal wel niet mis is aan het Nederlandse beleid). Maar die wel een rake klap mocht uitdelen aan het eind van de uitzending: Want met de aanschaf van zonnepanelen, gesubsidieerd met SDE, aanschafsubsidie, of helemaal niet, koopt u "gestolde zonnestroom": voor minimaal 25 tot 30 jaar koopt u nu al middels de aanschaf van een PV-systeem "fictieve" (doch middels productie van de installatie daadwerkelijk te realiseren) stroom in voor een prijs van maximaal 20 eurocent per kilowattuur (natuurlijk beetje afhankelijk van plaatsing omstandigheden en vooral ook de lokatie in Nederland). En dat ligt al onder de huidige all-in stopcontact prijs voor vrijwel iedereen in Nederland, en zal steeds concurrerender worden naarmate die "grijze" prijs hoger gaat worden. Hetzij door daadwerkelijke prijsverhogingen bij de leveranciers, hetzij door almaar door gaande verhogingen van de energiebelasting (en dus ook de BTW daar weer over) of soortgelijke "heffingen" (denk aan de "SDE bijdrage" die vanaf 2011 zou moeten gaan gelden!). Of door een combinatie van beide. De klinkklare boodschap: Zonnestroom, gewoon doen, en wel nu!

Trouwens (door vrijwel iedereen in de uitzending, Ockels en Samsom incluis, totaal verkeerd geïnterpreteerd dan wel gesuggereerd): het beruchte "correctiebedrag" is beslist niet het "subsidiebedrag" binnen de SDE regeling. Het is het door Economische Zaken elk jaar weer met terugwerkende kracht bij te stellen bedrag wat van het (voor intreders vaste) basisbedrag wordt afgetrokken, waarna het variabele RESTANT gezien dient te worden als "de feitelijke subsidie per kilowattuur"!!! (die bovendien per jaar dus zal wisselen volgens volstrekt onvoorspelbare trend). Hoezo, "stimulerende" SDE regeling? Zelfs de meest direct betrokkenen snappen nog steeds niet de essentie wat EZ voor hen in elkaar heeft gebroddeld en uit de goochelhoed heeft tevoorschijn getoverd...

Veel meer over te zeggen, maar hier laat ik het bij.

Een zonder meer interessante uitzending, alleen al vanwege het voor Den Haag vernietigende, rustige commentaar van Wubbo Ockels. Aanbevolen!

http://www.uitzendinggemist.nl/ ... ID=10509256&md5=30d32d21796dbf61a3b43ae1cbf30aa2 (onderaan op "bekijk uitzending" klikken, het vraaggesprek duurt ongeveer van 3'41" tot en met 34'50", ruim een half uur)

10 januari 2010: Nog geen atoomvrije groene stroom uit Duitsland... Van Martin Hijink ontving ik een e-mail over zijn informatieverzoek aan de "atoomstroom-vrije" leverancier Elektrizitätswerke Schönau in het Hoch Schwarzwald in de Duitse deelstaat Baden-Württemberg. Ook wel bekend als "die Stromrebellen", omdat ze mede aan de basis hebben gestaan van de decentrale energie revolutie bij de oosterburen. Het antwoord op de vraag of Nederlanders ook klant konden worden bij deze donkergroene Duitse energie leverancier was zoals ik al had voorspeld aan Martin negatief:

Vertaling PPV:

Martin, bedankt voor de poging. Laat de moed echter niet zakken, want wat niet is kan nog komen. Liever donkergroene atoomvrije hernieuwbare stroom uit Duitsland dan onduurzame "groene" geitenlijkenstroom, nep"groene" elektriciteit uit verbrande kippenmest of spul uit het stopcontact gemaakt uit op een kolenbedje in de fik gezette (geïmporteerde) biomassa in Nederland...

2 januari 2010: Frisse groet uit energie armoede land. Het was en is nog steeds bar gesteld met de (vooruitgang van) duurzame energie in Nederland. De steeds machtiger wordende energieholdings hebben nog steeds een wurgende, verstikkende greep op ons land, en een toenemend aantal "energieslachtoffers" dreigt te gaan vallen onder de minder bedeelden onder de bevolking die hun energienota's almaar de hoogte in zien schieten. Het wordt ook wel de nieuwe energie armoede genoemd, met name bij de extreem kwetsbare huurders. De webmaster van Polder PV en zijn partner vluchtten tijdelijk naar goedkoper onderdak omdat de stadswarmte nota hen in deze barre tijden boven het hoofd groeide:

U ook nog een energierijk 2010 gewenst, waarbij u zelf de bijl zet in uw energiekosten door een combinatie van besparing en duurzame energie maatregelen in eigen huis! Dat decentrale opwekking maar een hoge vlucht mag gaan nemen, met of zonder "subsidie"...