NUON
/ SV perikelen |
Polder PV avontuurtjes
*Op
de huidige pagina vindt u de LAATSTE berichten m.b.t.
de stadswarmte beprijzing in en buiten Leiden.
wat
er aan vooraf ging
21 november 2015. "Korting" actie Vattenfall/Nuon voor stroomcontract stadswarmte klanten stelt niet zoveel voor - zoals verwacht. In de Tros Radar uitzending van 5 januari 2015 werd kritisch commentaar geleverd op de zogenaamde "Blijven Loont" korting voor stroom gebruikers bij energieleverancier Vattenfall/Nuon. Een van de meest pregnante pijnpunten was het feit dat er helemaal niets in de vorm van een vergelijkbare "korting" was geregeld voor de per definitie "gedwongen", geen enkele "keuze" mogelijkheid hebbende, en al jaren met absurde prijsstellingen geconfronteerde stadswarmte klanten. Die immers vast gebonden zijn aan de regionale warmte leverancier (zoals Nuon), of ze dat nu "willen" of niet. En die niet zonder hoogst onaangename, en zeer onzekere avonturen "los" kunnen komen van hun stadswarmte aansluiting. Hoofd van consumentenzaken Rolf van Woerkom van Nuon beloofde destijds, flink onder druk gezet door Antoinette Hertsenberg van Tros Radar, met de volgende woorden beterschap: "Ik ga mijn stinkende best doen om klanten met warmte ook in deze korting te krijgen. Maar dat kan ik nog niet toezeggen, maar over 2 maanden kan ik dat wel toezeggen". Op 19 november, dik 9 maanden later, het lijkt wel het einde van een flink uit de hand gelopen zwangerschap, ontvingen wij als (niet tevreden, maar dat wist u al) "Nuon warmte klant" een brief "met inhoud" in de bus. Met de kop "Met één handtekening ontvangt u Nuon Stroom met Blijven Loont", papieren om zo'n contract aan te gaan, en, jawel, een heuse Nuon pen, waarmee de antwoordkaart pronto ingevuld kon worden. Van leuke marketing zijn de energiebedrijven al jarenlang niet vies, maar dan zijn ze bij mij (altijd) aan het verkeerde adres. Tussen haakjes: voor stroom en kookgas zit ik al 12 jaar elders, ook al verbruiken we op jaarbasis netto al niets meer aan elektra, omdat we rond de 100% eigen opgewekte zonnestroom salderen in ons kleine appartement. Misschien heeft dat wel te maken met het feit dat we zo laat deze "byzondere" aanbieding krijgen, want als je op internet gaat graven, zouden bestaande stadswarmte klanten van het bedrijf, die ook al stroom bij hen afnamen, al wel zo'n "aanbieding" gehad kunnen hebben (link Nuon web forum 5 maanden geleden).
De papierwaren in/bij de brief van Vattenfall/NUON, over het "Nuon Stroom met Blijven Loont" lokkertje voor verarmde stadswarmte klanten van het bedrijf. Het hokje "Ja, ik meld me aan..." was al aangevinkt op de antwoordkaart, maar u hoeft niet te denken dat we die gaan versturen. We zijn wel weer een geinige balpen rijker. Voor in het memorabilia museum, moet u maar denken... Ik ga u hier onder uit de doeken doen wat dat dan wel "voorstelt", die geweldige kortings-actie, waar we als gedwongen warmte klanten van Nuon zo lang op moesten wachten. "Nuon Blijven Loont Stroom" (NBLS) voor (gebonden) stadswarmte klanten van Vattenfall. Opgesteld door © 2015 Peter J. Segaar / www.polderpv.nl. Ohne Gewähr, foute interpretaties van het gebodene kunnen onverhoopt voorkomen. Rechtsgrond is inhoud van de (contract) papieren van Vattenfall/Nuon die (stadswarmte) klanten zijn of worden toegestuurd.
Grijze
stroom? "Nuon Stroom" (zie product voorwaarden) betreft echter expliciet, zoals genoemd onder punt 1 van die voorwaarden "gemaakt met gewone energiebronnen, zoals kolen en aardgas". Ergo: de "korting" in deze papieren mailing is kennelijk slechts op een "grijs stroomcontract" te verkrijgen, en niet op een "groen" stroom contract (waarmee zo'n beetje alle 50 Nederlandse energie leveranciers te koop lopen tegenwoordig). Met geen woord wordt in de brief over de "mogelijkheid" van een groen stroom contract in combinatie met genoemde korting gerept. Ook in de dertien punten tellende Productvoorwaarden van genoemde "Nuon Stroom" contract: geen letter over "groene" varianten. Dat is echter nogal curieus: volgens formuleringen op de website lijken bij "groene" contracten ook dergelijke kortingen te verkrijgen. Het is dus een goede zaak om op te letten wat voor stroomcontract (nieuw!) u feitelijk afsluit of "gaat afsluiten" ! Merkwaardig in ieder geval dat het met "duurzaamheid" zwaaiende Vattenfall/Nuon niet standaard een "groen" contract met "Blijven Loont" korting aanbiedt aan hun gedwongen warmte klanten. Want er wordt regelmatig hoog opgegeven over "vermeende duurzaamheid" van stadswarmte. Ook al is die bij ons in Leiden 100 procent Gronings aardbevings-gas gestookt, en dreigt deze op termijn zelfs op steenkolenwarmte te gaan worden (bij)gestookt uit twee nieuwe steenkolen giganten op de Maasvlakte. In Leiden e.o. begint men wakker te worden over de dramatische consequenties van zo'n fatale beslissing op mega niveau. Zie ook zeer kritische vragen "warmterotonde Zuid-Holland" van de trekkers van Stichting Stadswarmte Ypenburg-Den Haag-Nootdorp. Of maakt een bijpassend stroomcontract "met korting" dan helemaal niet meer uit, wat "groenheid" betreft? Feiten
"korting" Uitgaande van de huidige "variabele grijze stroomprijs" van: € 0,0770 per kWh. Dat is de "leveringsprijs incl. 21% btw", dus € 0,0636 per kWh exclusief btw. Dan de korting voor "vaste" stadswarmteklanten Nuon 10% 1e jaar: € 0,0064 per kWh exclusief btw. De korting is dus € 0,0077 per kWh inclusief 21% btw (wat u feitelijk "niet meer hoeft te betalen per verbruikte kWh"). Veel minder dan een Eurocent per kWh, u betaalt met bovenstaand Nuon contract all-in, met de enorme energiebelasting post, de SDE heffing en de btw er over momenteel 22,61 Eurocent per kWh... Met bovenstaande blijft voor de "levering door Nuon" over € 0,0572 per kWh exclusief btw incl. korting. Dat is € 0,0692 per kWh inclusief btw incl. korting. Maar dit is nog exclusief de torenhoge energiebelasting, en exclusief de SDE heffing ("ODE"), beiden per kWh (en daar ook weer btw over te betalen). Energiebelasting blijft de absoluut - met stip - grootste kWh post, waar niets aan verandert (zie voorbeeld tarief opbouw per kWh). Dat gaat allemaal, met de SDE heffing, en de btw, naar het Ministerie van Financiën in Den Haag. Verdiensten Data CBS. Laatst beschikbaar: 2014. Let op: verbruikscijfers zijn inclusief zelf verbruikte zonnestroom, indien PV modules aanwezig zijn (!). Maar dat heeft (vooralsnog, standaard) geen effect op het eindresultaat op de jaarnota: dat gaat immers over "gesaldeerd verbruik op jaarbasis conform artikel 31c van de Elektriciteitswet". In de tabel geselecteerde gegevens van gemiddelde energie verbruiken voor Nederland (diverse typen gebruikers), Leiden (alleen totaal gemiddelde), en mijn Leidse buurt met 100% stadswarmte, met veel huurders in rijtjeshuizen en appartementen. Uitgangspunt: komende jaren min of meer gelijk blijvende "kale" stroomprijs ex btw. Prognoses voor lange termijn stroom contracten op de beurs tonen echter zelfs een dalende trend (!). Zie tweet markt kenner Jan-Willem Zwang, met screenshots van cijfers verstrekt door ... Nuon. Voorts uitgangspunt: btw blijft 21% (een van vele politiek te beïnvloeden issues, geen "zekerheid" over te krijgen). Het tweede blok toont de vastrecht stadswarmte evolutie, die in de laatste kolom van de (eerste) hoofdtabel wordt gebruikt voor een berekening van "netto effect van verhoging vastrecht stadswarmte 2013 > 2015 minus berekende effect korting op eventueel aangegaan nieuw "Blijven Loont" stroom contract met Nuon na vijf jaar". Voor verschillende (soms volstrekt hypothetische) "stadswarmte verbruiksgroepen", tot het individuele niveau van Polder PV aan toe.
Conclusies
bovenstaande tabel "Realistischer" kortingen over die lange periode, 184-165 Euro ("eigen woning" - hoekwoning) zijn ook al niet echt om over naar huis te schrijven. Zoals Consumentenbond al vroeg heeft opgemerkt: switch naar een andere leverancier (vaak ook nog eens met financiële "welkomst cadeaus") is vaak al (veel) lucratiever. Dat in combinatie met "simpele besparingen" leveren veel meer op dan "Te Blijven". Zelfs als stadswarmte klant, waar je je blauw aan blijft betalen, ongeacht stroomcontract. Let op dat in Leiden het gemiddelde stroomverbruik lager is dan landelijk (2.650 i.p.v. 3.050 kWh/HH.jaar landelijk), dus daar ook lagere "verdienste" van klantenbindend contract met een oud energiebedrijf. Huurders Een zuinig levende huurder als Polder PV zou, met 1.200 kWh jaarverbruik met 2 personen, in theorie over die lange periode van 5 jaar slechts EUR 12,12 "winst" hebben behaald met zo'n langjarig contract (onder aftrek van de schandalige vastrechtwoeker verhoging stadswarmte van 2013 > 2015). Dat is, zeg maar "zo goed als niks". Zelfs huurders die een "behoorlijke hoeveelheid" van 2.100 kWh op jaarbasis verbruiken en, zeg, door Portaal of een van de andere verhuur corporaties hier 4 zonnepanelen op hun woning krijgen geplaatst, die minimaal 900 kWh/jaar opwekken, zouden met hun rest verbruik van 1.200 kWh/jaar op die schamele "5-jaarse winst" uitkomen als ze op dat nieuw Nuon stroomcontract in zouden gaan... De "klapper" blijft hier natuurlijk: Polder PV wekt het gehele bescheiden jaarverbruik met deels al 15 jaar oude zonnepanelen al enkele jaren voor 100% op. Het "netto gesaldeerde verbruik over een jaar" bedraagt ongeveer 0 (NUL) kilowattuur (of is zelfs gesaldeerd "positief", meer opwek dan afname per kalenderjaar). De "winst" die ons in zo'n geval zou toevallen na vijf jaar, bedraagt, exact EUR 0,00. Exit Nuon. Vastrecht
overlast duurt voort, dus "korting" sowieso een hoax Optimistisch Teruggave
energiebelasting NIET alleen elektra verbruik toe te rekenen!
Die "rekenwijze"
is eigenlijk niet correct, omdat de teruggave post was bedoeld om
"hoge kosten voor elektra EN gas" te compenseren.
Er is nooit een cijfermatige "verdeling" voor die gecombineerde
(!) compensatie post gepubliceerd, maar je moet dus feitelijk een
(groot) deel van de teruggave "aan het gas deel van de nota"
toerekenen (wat hier dus niet geschiedt). Verstandiger is om die hele
teruggave post sowieso als een separate nota entiteit te beschouwen,
zoals ik al veel eerder in mijn segmentatie van de "stroom posten"
heb laten zien. Indien die verhoging van EB op gas door zou gaan, zal eventuele "winst" van de kale stroomprijs korting van Vattenfall/Nuon verder verdampen waar de (gebonden) stadswarmte contractant bij staat. Info hierover vindt u in het Belastingplan 2016 (uitkomst nog niet zeker wegens felle discussies Tweede Kamer, zet is aan Eerste Kamer), pagina 7. Tweede
halve jaar 2015 SV klanten sowieso benadeeld Bizar Aanbieding Nuon NBLS? Het doet en zegt mij niets. Ik heb er wel een leuke pen aan overgehouden. Dat dan weer wel... Bronnen (zie ook links in tekst): Brief
gedateerd 13 november 2015 'Blijven
Loont'-campagne Nuon (TROS Radar, 5 januari 2015) 8 februari 2015. Nieuwe tarieven 2015 kunnen Warmtewet ramp niet herstellen. Uitgebreide analyses van de aard en betekenis van de nieuwe tarieven voor stadswarmte in Leiden. Per 1 januari 2015. 2 september 2014. Energiebelasting en stadswarmte - tricky stuff ["categorie sticky"]. Inmiddels slaan specialisten elkaar figuurlijk de hersens in of er nu wel of geen "energiebelasting" (EB) over stadswarmte wordt geheven. De documentatie er op na slaand lijkt dat wel het geval, al wordt het "niet letterlijk" geheven, anders zou dat natuurlijk aan het Ministerie van Financiën moeten worden afgedragen. Net als de ook over gas geheven SDE heffing ("ODE") per 1 januari 2013. Maar dat "afdragen" gebeurt niet, zoals Henri Bontenbal in maart 2014 in een stuk becommentarieerde. Wat wel geschiedt, is dat "vergelijkbare bedragen" worden berekend (met omrekenfactor m³ >> GJ als basis), en dat er dus "fictief" iets "energiebelasting-achtigs" wordt gecalculeerd. Maar dat "iets" houdt de warmteleverancier gewoon in de zak, net als de equivalent berekende "SDE-heffing-achtige" (veel kleinere) post. Dat werd en wordt allemaal toegestaan omdat Den Haag kennelijk vindt dat de warmteleveranciers zielig zijn, en dat met die volstrekt fictieve posten de rentabiliteit van hun (kennelijk scharrige?) businesscase gepimpt mag worden. Over vastrechtwoeker voor de gebonden klanten (dramatisch verergerd vanwege invoering van de "consumenten beschermende" Warmtewet!) hoor je Den Haag echter niet, dat mag rücksichtslos over u en mij worden (blijven) uitgestort. Met klachten daarover wordt tot nog toe helemaal niets gedaan. De 110 Euro EXTRA vastrechtwoeker waar inwoners van de Leidse Stevenshof per 1 januari 2014 mee werden geconfronteerd (áls ze er al iets van hebben begrepen) mag gewoon geïnd blijven worden. Alsof het de "normaalste" zaak van de wereld is. Wat het natuurlijk in geen enkel geval kan noch mág zijn... Want per 1 januari is er NIETS in onze aansluiting gewijzigd, dus waar haalt Den Haag de waanzin vandaan dat daar een "tegenprestatie" tegenover staat/heeft gestaan die hon-derd-en-tien EURO extra "waard" is? Idioot! Er is een zeer heftige discussie over die "fictieve energiebelasting en SDE heffing" geweest op Twitter, zie link onderaan. Energie Nederland rekent al vele jaren lang voor die gewraakte energiebelasting, en sinds 1 jan. 2013 SDE heffing "equivalenten" door in hun jaren lang gepubliceerde GJ prijs "adviezen", en ook de marktwaakhond ACM doet dat in groot detail. Omdat er sinds 2013 géén "tariefadvies" voor stadswarmte meer is verschenen bij Energie Nederland (vanwege de invoering van het drama genaamd Warmtewet per 1-1-2014), is er dus ook geen berekening van die "fictief in de warmteprijs zittende componenten" meer gemaakt. Ik heb dat nu in een eigen spreadsheet gedaan met de laatst bekende "marktcijfers" van de branche organisatie, en een identieke berekeningswijze. De brondata (marktcijfers) kunnen natuurlijk afwijken van de cijfers voor 2013, maar erg groot zullen die afwijkingen niet zijn. Het gaat erom wat met de huidige energiebelasting en SDE heffing (ODE) tarieven een vergelijkbare berekening opgeleverd zou hebben voor de "fictieve last in de GJ prijs voor stadswarmte". Daartoe zijn twee scenario's doorgerekend, zoals Energie Nederland in 2013 ook nog heeft gedaan. Een voor de klassieke situatie, stadswarmte voor "ruimteverwarming en tapwater" (meeste aangeslotenen). En een voor "alleen ruimteverwarming" (in die laatstgenoemde situaties wordt meestal via een apart apparaat warm tapwater geproduceerd). Die volledige berekening vindt u via de onderstaande verwijzing (klik op link, u krijgt een download in de vorm van een Excel file). Poging
tot berekening "energiebelasting en Het resultaat van die berekeningen voor 2014 is als volgt, met de bijbehorende disclaimer in gedachten dat dit een niet rechtsgeldige cijfer operatie is te uwer informatie. Waarmee u doen en kunt laten wat u wilt, vermits met specifieke bronverwijzing © 2014 Peter J. Segaar / www.polderpv.nl (liefst met naar dit artikel verwijzende link). Indien opmerkingen en of fouten ontdekt s.v.p. bericht, waarvoor dank. Als we zoals in Leiden uitgaan van een huidige GJ prijs van (maximum tarief ACM!) EUR 24,03 incl. 21% btw (tarieflijst), een klassieke geïntegreerde SV - met tapwater - unit, EUR 7,01/GJ ex btw = EUR 8,48/GJ incl. btw "EB equivalent", en EUR 0,17/GJ ex btw = EUR 0,21/GJ incl. btw "ODE equivalent", zouden beide componenten bij elkaar EUR 8,69 (incl. btw) = 36% van de (huidige) warmteprijs uitmaken. Dat is een leuke "prijsruimte" voor de stadswarmte leveranciers om een "rendabele businesscase" te kunnen maken. "Kwade" tongen beweren dat dit als een heftige, stiekeme indirecte subsidie kan worden opgevat. Die als het kunstmatig overeind houden van een monopolisten sector zou kunnen worden beschouwd... https://twitter.com/Polder_PV/status/506549288160460800
(2 sep. 2014. Ietwat uit de klauwen gelopen Twitter draadje startend
met bewijsmateriaal ondersteunde claim "En nu niet meer liegebeesten
dat warmteleveranciers géén #energiebelasting innen,
want ze zeggen zelf dat ze het doen") Hoe stadswarmte gesubsidieerd wordt (20 mrt. 2014. Beschouwing ["geen waardeoordeel"] van Henri Bontenbal over de "mogelijk verkapte indirecte subsidie" op stadswarmte doordat warmteleveranciers wel een fictieve energiebelasting in de GJ prijs kunnen "verstoppen", maar niets hoeven af te dragen aan de Staat [omdat er "officieel" geen EB over warmte wordt geheven]; hetzelfde geldt voor de veel geringere SDE heffing). http://www.energie-nederland.nl/tariefadvies-voor-levering (december 2012, Tariefadvies voor de levering van warmte aan kleinverbruikers 2013, van de branche organisatie Energie Nederland - data bron voor berekening in hier getoonde spreadsheet) http://parlis.nl/pdf/kamervragen/KVR2834.pdf (Vragen 29 feb. 1996 van M.B. Vos GroenLinks resp. antwoorden 1 apr. 1996 van Min. EZ Wijers over "de tarieven voor de levering van stadsverwarming" en de rol van energiebelasting daar in) Tabellen tarieven milieubelastingen (website Belastingdienst, heffingen inclusief energiebelasting van 2007 tm. 2014, en SDE heffing/ODE voor 2013-2014) 27 januari 2014. De desastreuze gevolgen van de Warmtewet: casus Leidse Stevenshof. Ik had al niet zo'n goed gevoel over het kattebelletje wat Vattenfall dochter NUON in december naar haar stadswarmte klanten stuurde. En waarin werd geflikflooid over de Warmtewet, dat die ons zou "beschermen", en meer van dat soort modieuze gereutel om ons zand in de ogen te strooien. Niets is minder waar gebleken, over die vermeende "bescherming". Pas op 20 januari (!!) werden de nieuwe tarieven gepubliceerd. En die zijn ronduit desastreus voor met name zuinig stokende, maatschappelijk op handen te dragen gebonden klanten. Want die gaan de Hoofdprijs betalen. Met dank aan de Autoriteit Consument en Markt die blijkbaar tandeloos moest toezien hoe het Ministerie van Economische Zaken gebonden stadswarmte klanten tot een ernstige vorm van vastrechtslavernij zou veroordelen.
De
vastrechtwoeker bij stadswarmte neemt bij het zeer zuinig levende
huishouden van Uitgebreide toelichting op stadswarmte grafiek pagina 2014 De primaire "resultaten" van deze onzalige kermis, in een situatie dat er de facto niets, maar dan ook niets "in fysieke zin" is gewijzigd bij al die warmteklanten in ons land, situatie Leidse Stevenshof (GJ prijs in alle NUON projecten buiten Amsterdam zelfde max. niveau):
Hoe
de kookgas vastrecht compensatie post door Vattenfall werd uitgekleed,
terwijl de fysiek Uitgebreide
toelichting op stadswarmte
grafiek pagina 2014
We kunnen uit dit alles niet anders concluderen dan dat de invoering van de Warmtewet een complete ramp betekent voor de gebonden stadswarmte klanten. Dat dit niet alleen in Leiden geldt, maar overal in het land. Dat de vastrechtwoeker ongekende vormen heeft aangenomen "onder de Warmtewet", en ondanks zogenaamd "toezicht" door ACM. Dat de klanten juist NIET worden "beschermd" ondanks alle zalvende woorden (die door warmteleveranciers veelvuldig worden gekopieerd). Dat het schuim inmiddels op velerlei monden staat. Dat stadsverwarming bij steeds meer getroffen mensen een regelrechte vorm van stadsverarming is gaan betekenen. En dat het dus niet hoeft te verbazen dat er inmiddels al rechtszaken worden voorbereid, het arme getroffen Tilburgse Reeshof (met een onvoorstelbare vastrecht woeker van 610 Euro/jaar!!) voorop (nieuwe website, NOS Journaal "duurzaam en duur", Omroep Brabant e.a.). Dit heeft breed de aandacht, en er is ook een nieuwe, pittige petitie on-line gezet. Dit alles heeft "Den Haag" over ons afgeroepen, met Economische Zaken als hoofdschuldige. Het ministerie wat de Warmtewet tot een Draak heeft omgetoverd. En waar burgers kennelijk diep worden geminacht. Onderstaande "synthese" grafiek is het resultaat voor de ontwikkeling van alle relevante vastrecht woeker componenten voor de Leidse Stevenshof. Voor uitgebreide toelichting zie gelinkte pagina onderaan.
Uitgebreide toelichting op stadswarmte grafiek pagina 2014 Conclusie: de Warmtewet is een farce, en de verantwoordelijke partijen, EZ, ACM, Tweede en Eerste Kamer moeten zich ronduit schamen voor dit broddelwerk waardoor we aan de wolven zijn overgeleverd. De complete tarief componenten ontwikkeling van de stadswarmte en kookgas vastrechten beprijzing heb ik volledig voor u uitgewerkt voor de casus "Stevenshof Leiden", in een reeks grafieken met uitgebreide toelichting.
ACM stelt tarieven voor nieuwe Warmtewet vast (website ACM, 20 dec. 2013, waarmee de facto vastrechtwoeker over stadswarmte klanten wordt uitgeroepen) Stadswarmte tarieven 2014 Kleinverbruik Leiden e.o. (pdf, publ. 20-1-2014, website Vattenfall/NUON) 13 februari 2013: Complete SV tarieven update tm. 2013-I. Het werd de hoogste tijd voor een volledige update van de tarieven ontwikkelingen bij de stadswarmte voorziening in Leiden e.o. Zeker nu de Warmtewet waarschijnlijk definitief door de Tweede Kamer zal worden geramd na tien jaar oeverloos debatteren. Vandaar dat Polder PV weer enkele daagjes in de vreselijke materie dook en nieuwe, volledig bijgewerkte grafieken voor u maakte. Introductie op DE nieuwspagina Volledige grafische update tot en met 2013-I 14 januari 2011: Vastrecht molensteen stadswarmte wordt nog zwaarder... Ik was er al bang voor: we gaan nog fors meer voor de al absurde vastrechten pyramide rond de stadswarmte aansluiting betalen. NUON Warmte, volle dochter van het Zweedse staatsberijf Vattenfall, heeft de nieuwe stadswarmte tarieven gepubliceerd. Ook voor de inwoners van de Leidse Stevenshof en andere wijken gaat het weer vet slikken worden: de door u nooit door goed gedrag (zuinig stoken) te beïnvloeden vastrecht last gaat met 7,3% omhoog in het eerste half jaar van 2011. Ik heb de tarieven maar weer eens op een rijtje gezet voor u: Variabele stookkosten (enige factor waarvan het eindresultaat door u is te beïnvloeden), bij verbruik tussen de 0-128 GJ: 20,62 EUR/GJ incl. BTW, een stijging t.o.v. het voorlaatste half jaar van 0,3%. Vastrecht voor een aansluiting voor zowel de ruimteverwarming als voor de warm tapwater bereiding (alle woningen in de Leidse Stevenshof), standaard klasse 3 en 4: 361,32 EUR incl. BTW per jaar, een stijging van maar liefst 24,60 EUR/jaar, waarvoor u dus minimaal 1 GJ per jaar minder zou moeten verstoken om die extra loden last voor uzelf te kunnen verlichten en "niet meer dan" met de tariefstelling voor de tweede jaarhelft van 2011 te "hoeven" betalen. De stijging van deze vastrecht last komt neer op een absurde 7,3% in een half jaar tijd. Andere tarieven die slechts zeer weinig mensen zullen hebben (hogere "comfort klasses", waarvoor je sowieso goud geld aan extra vastrecht kwijt bent), zijn veel minder hard gestegen (0,2%) of zelfs gelijk gebleven. Beruchte
compensatiepost voor kookgas Deze laatste post is bij NUON Warmte voor Leiden per 1 januari 2011 10,31 EUR incl. BTW per maand geworden voor alle huishoudens die een kookgas meter hebben. Dat is - 123,72 EUR incl. BTW per jaar. Een stijging van 12,3% t.o.v. vorig jaar. Dat bedrag krijgt u dus "terug". U zou het als een "negatief vastrecht" kunnen beschouwen (de "teruggave energiebelasting" die ieder huishouden elk jaar op de stroomnota van het Ministerie van Financiën krijgt zou je ook zo kunnen beschouwen). Compensatie
niet voldoende Eerst de netbeheerder. Daar valt niet aan te ontkomen: die kunt u niet kiezen, en in Leiden is dat gewoon Liander. Dat bedrijf heeft per 1 januari 2011 uiteraard ook haar tarieflijst gepubliceerd, en in de tabel hier onder zijn de posten vermeld die u voor een kookgas aansluiting "zou moeten gaan betalen in 2011". Ook is in die tabel opgenomen het "vastrecht levering" van de leverancier Vattenfall/NUON, als u, zoals waarschijnlijk bij zeer veel mensen, nooit bent "geswitcht" naar een andere partij. U kunt een andere leverancier hebben gekozen, die een andere tariefstelling kan hebben, want die post is niet door de NMa gereguleerd, en er zijn partijen die extreem misbruik maken van die situatie (prijsstunter NL Energie dumpt bijvoorbeeld met hun variabele m³ prijs, maar incasseert tegelijkertijd volslagen absurde "vastrecht levering" tarieven per maand, van 6,99 EURO incl. BTW):
Toelichting tabel: Let wel dat in de Leidse Stevenshof de kleinste [kook]gasmeters hangen die er zijn, met capaciteit van slechts G1,6, die vroeger nog in een goedkopere "capaciteitsklasse" vielen. Ook dat is alweer geschiedenis, de meters zijn nu in de categorie "t/m G6" gedumpt (meeste huishoudens met een standaard gas aansluiting hebben maximaal een G6 meter). Het verbruik op jaarbasis is veel lager dan de hier getoonde tarief categorie" tot 500 kubieke meter". Wij koken elke dag en verbruiken al vele jaren stabiel ongeveer 31 kubieke meter kookgas per jaar. Als je een gasfornuis hebt kan dat bij veel gebruik natuurlijk fors meer worden, maar het zal nooit zelfs maar in de buurt gaan komen van die 500 kubieke meter gas op jaarbasis. Wat blijkt nu kristalhelder uit deze berekening? Als u in deze situatie zit (Liander netbeheer, kookgas leverancier Vattenfall/NUON), betaalt u op jaarbasis aan vastrecht lasten in totaal 146,83 Euro incl. BTW. Van NUON Warmte echter, krijgt u voor de compensatiepost slechts 123,72 Euro incl. BTW terug gerekend naar hetzelfde kalenderjaar. Ergo: u gaat wat deze compensatie post betreft in deze situatie voor 23,11 Euro dit jaar het schip in, in weerwil van, of misschien juist wel dankzij dat bezopen "Niet Meer Dan Anders" principe... Er zijn zo'n 4.600 huishoudens in de Leidse Stevenshof, dus NUON Warmte zou hiermee wellicht in het allerslechtste geval ruim een Euroton in de eigen dikke knip kunnen houden "vanwege de lage kookgas aansluiting compensatie"... Tenzij dit alles wederom op onnavolgbare wijze binnen het "vastrecht warmte" in deze specifieke situatie door NUON Warmte voor de volle honderd procent wordt "gecompenseerd". En daar achter zien te komen is een mammoet operatie, die tarief pyramide is een groot slachtveld van berekeningen waar je heel snel fouten mee maakt... ... en dan hebben we het verder dus nog niet eens gehad over de absurde stijging van 7,3% voor de vastrechten voor de stadswarmte aansluiting zelf... ... u ook nog een gezond en financieel overbrugbaar jaar gewenst... De webmaster van Polder PV (die inmiddels de laatste grafieken over de stadswarmte beprijzing aan het bewerken is). * In de praktijk van alledag op de totaal ondoorzichtelijke Nederlandse energiemarkt worden echter al bijna door alle "leveranciers" ook de "transportkosten van de netbeheerder" aan u doorberekend. De laatste, steeds zwaarder wordende verzameling vastrechten, kan die leverancier dan, zonder dat u daar verder weet van heeft "doorclaimen" bij netbeheer. Feitelijk zijn leveranciers daarmee pure facturatiemachines geworden voor bedrijven die lucratieve omzetten draaien voor hun aandeelhouders: de Nederlandse gemeentes en de provincies. Een andere "Staat in een Staat", dus... http://www.nuon.nl/energie/energieprijzen/prijzen-stadswarmte.jsp (alle tariefbladen van 2011 eerste jaarhelft bij NUON Warmte) 1 november 2010: Jan Corba overleden. Wederom triest nieuws. Jan Corba, gedreven voorzitter van de Wijkraad van de Leidse Stevenshof, is in de nacht van 28/29 oktober overleden. Polder PV zal een beminnelijk sparring partner missen. Jan trok destijds het initiatief naar zich toe om vanuit de Wijkraad met NUON te overleggen nadat de webmaster van Polder PV, woonachtig in de Stevenshof, volledig was vastgelopen in de chaos en bureaucratie van de stadswarmte tarieven en met een enorme verhoging van de vastrecht last werd geconfronteerd in 2005. Het is mede aan Jan te danken dat er, na enkele overleg rondes, meer klaarheid kwam in de extreem ingewikkelde tarief opbouw. En dat we sinds de marktliberalisering voor "gas" volledig door NUON (inmiddels opgegaan in Vattenfall) gecompenseerd dienen te worden voor de vastrechten voor kookgas die al diegenen die het betreft in onze stadswarmte wijk betalen naast de (fictieve) vastrechten die we voor de stadswarmte aansluiting op moesten hoesten. Ook zorgde Jan er voor dat de netbeheerder Continuon (inmiddels Liander) met enkele toezeggingen kwam betreffende de kookgas aansluitingen van wijkbewoners die elektrisch kookten en toch gas vastrechten (inclusief meetdienst...) bleken te betalen. Op afstand bleef Jan sindsdien, met zijn zeer drukke baan voor de Leidse ketelproducent NEM (waarvoor hij vaak in het buitenland was), betrokken bij het nooit afgesloten, extreem ingewikkelde en zeer veeleisende stadswarmte dossier. Hij steunde recent namens de Wijkraad een gezamenlijk initiatief van diverse stadswarmte groepen in het land voor faire en heldere beprijzing (brief aan Economische Zaken). Ondertussen bleef hij zich ook binnen en buiten de Wijkraad intensief, en met daadkracht, inzetten voor een menselijker en socialere samenleving. Jan vond ondanks zijn bizar drukke bezigheden zelfs tijd voor een eigen, zeer persoonlijke website.
We zullen Jan verschrikkelijk gaan missen. Polder PV wenst zijn vrouw, kinderen en kleinkinderen zeer veel sterkte met dit catastrofale verlies, en mooie, blijvende herinneringen aan een prachtig mens. Gaarne draag ik de song Dante's Prayer van Loreena McKennitt op ter nagedachtenis. Jan: het was een byzonder grote eer met je kennis te maken! http://tinyurl.com/2b4m3ed
(verkorte link naar rouwbericht) 31 januari 2010: Stalinistische stadswarmte terreur uit de vorige eeuw nog steeds geldig? Verbijsterende reactie op het TROS Radar forum van iemand die de antieke, 44 jaar oude uit 1966 stammende wurgfrase over de stadswarmte aansluiting opduikelde. Letterlijk overgenomen tekst van dat forum draadje:
Ik raad u aan om het hele onderwerp daar na te lezen om u ervan te vergewissen wat voor weerzinwekkende stalinistische terreur die stadswarmte eigenlijk is in ons waanzinnige land... http://forum.www.trosradar.nl/viewtopic.php?f=51&t=78966 15 januari 2010: En Nederland, zij "reageerde" dat het een lust was... Op 14 januari kreeg ik een e-mail van de Energiekamer. Met een link naar een pagina bomvol links naar "zienswijzen" van burgers, bedrijven, warmte collectieven, gemeentes, consumentenbonden, belangengroeperingen en wat dies meer zei. "Zienswijzen" op het zogenaamde (zeer ingewikkelde) consultatiedocument en de bijbehorende conceptbeleidsregel "NMa redelijke prijs Warmtewet" wat de juristen van de Energiekamer ter inzage hadden gelegd. Om de "gelegenheid" te geven om te reageren... Nou, dat hebben ze geweten! Als er een energiethema is in ons land wat "de gemoederen" heeft bezig gehouden, is het de stadswarmte wel. Er kwam jaren lang geen beweging in en we bleven ons maar blauw betalen aan absurde vastrechten en door de bank genomen zeer heftige GJ prijzen (zie al wat ouder overzicht voor tariefcomponenten ontwikkelingen). Daar hadden de "betrokkenen" wel een "mening" over. Zelfs al was het document waar je die "mening" over mocht ventileren absurd ingewikkeld. Een typische hollandse ambtenaren ziekte: maak het vooral zo ingewikkeld mogelijk, dan haken die domme burgers wel af in een vroeg stadium... Al haalde zelfs dit "exemplaar" het weer bij lange na niet bij het Ambtelijke Monster wat EZ er niet lang na uitkakte, genaamd de AMvB voor de Warmtewet - "maximum prijs" en de voorwaarden daarbij. Die is echt compleet onleesbaar. Desondanks zijn
een hele
hoop mensen de afgelopen jaren zeer diep in de vreselijke dossiers
gedoken. O.a. Henk Heiner uit Almere als de Zeus van de Stadswarmte
(al vele jaren met deze materie bezig en rijk aan dik gevulde ordners
met verschrikkelijke - waarschijnlijk alleen voor hem leesbare - inhoud).
Die weer fenomenaal heeft uitgehaald naar de wijze waarop SV klanten
wederom benadeeld dreigen te gaan worden. Talloze andere SV groepen
doen op geheel eigen wijze een dikke duit in het zakje (o.a. Ypenburg
met vlammende kritiek op de wijze waarop kosten worden berekend, of
Actie Gigajoule uit het veelgeplaagde Almere, die al vele jaren in
de clinch met zowel Die, laten we
dat ook nog even benadrukken, de laagverbruikers zoals Polder PV (max.
zo'n 10 GJ aan verbruik per jaar...), niet met schandalig hoge vastrecht
tarieven zullen gaan opzadelen. Of die "wens" uit zal gaan
komen zie ik met grote vrees tegemoet. Bij het doorbladeren van zienswijze
38, van Stichting Warmtenetwerk, kwam ik namelijk de hoogst omineuze
frase tegen dat het vastrecht voor stadswarmte misschien wel VIER-HON-DERD
EURO PER JAAR zou kunnen gaan worden met nieuwe, onnavolgbare
rekenmethodieken. Dat komt neer op een schofterige €
1,10 per dag*. En dan heb je
nog helemaal niks!!! Ik betaal me nu al blauw aan
€ 346,20/jaar incl. BTW, alleen al vastrecht. Dat is voor mij
volslagen onverteerbaar, want ik betaal me sowieso al helemaal kapot
aan alle vastrechten voor energie en drinkwater (95% van totale energie
lasten, de bulk veroorzaakt door het vastrecht voor de onverkozen
SV aansluiting). Ik zal nog steeds hetzelfde magere beetje aan GJ
verbruiken de komende jaren, maar ik zou dan NOG MEER
voor die waanzin die "vastrecht" heet moeten gaan betalen.
Nota bene voor een warmtenet wat er al sind eind tachtiger jaren ligt,
en waar al jaren goud geld mee wordt verdiend door de uitbaters. Zowel
de STEG centrale eigenaar E.ON, een Duitse kolenrijke energiegigant,
als de warmte "exploitant" 400 - 346,20 = € 53,80 per jaar meer. Dat zou bij mijn huidige elektra contract prijs van 21,3 eurocent/kWh all-in neerkomen op het bij ons op oneigenlijke gronden wegroven van 253 kWh aan kostbare door ons opgewekte zonnestroom op jaarbasis, een vijfde deel van de financiële waarde van onze huidige jaarlijkse opwek. Door een energie onderneming waar wij al jaren geleden voor elektra en kookgas afscheid van hebben genomen, maar waar me maar niet van af kunnen komen voor de bulk van onze - gebonden - stadswarmte kosten... "Leve" de "geliberaliseerde" piratenmarkt genaamd energie! En mocht u nog een week de tijd hebben, een leeg geruimd hoofd, en een fles sterke drank of de sterkste koffie die u kunt maken bij de hand, nodig ik u van harte uit tot het "tot u nemen" van de VEERTIG (40!!!) uitgebreide, zeer gedetailleerde, bomvol juridische, sociale, technische en financiële details staande schriftelijke zienswijzen van de meest geplaagde energie consumenten in ons land. Vergezeld van nog eens zes mondelinge zienswijzen gepresenteerd tijdens een hoorzitting bij de NMa. Zelfs ondergetekende heeft - op zijn geheel eigen wijze - gereageerd op het stuk van de Energiekamer. U vindt mijn insteek onder nummer TIEN (10) van de lange lijst. Veel leesplezier! * Reactie van Wilke op Gathering Tweakers:
Waarvan akte... http://www.energiekamer.nl/
... Zienswijzen_op_consultatiedocument_en_conceptbeleidsregel.asp
(waslijst) 2 december 2009: Gevonden op Gathering Tweakers. Dat is een bloedinteressant forum over duurzame energie (deel 17 inmiddels, vele pagina's lang) in de breedste zin des woords wat ik u beslist aanraadt. Naast zeer veel inside (tot diepgravende technische) info over zonnepanelen, zonnecollectoren, warmtepompen, etc., komt af en toe het onontkoombare stukje "stadswarmte" langsgeflitst. Meestal in negatieve zin, gezien de absurde en totaal ondoorzichtige beprijzingstactieken. Nadat ik een stukje had gepost met de link naar het afgrijselijk ingewikkelde, met "stoere formules" gelardeerde concept voor de langverwachte "Algemene Maatregel van Bestuur" van Economische Zaken, en ik gewaarschuwd had alvorens dat document te openen eerst een stevige borrel te nemen, verscheen deze mooie en zeer sarcastische (doch de spijker op de kop slaande) reactie van TD op het forum:
U mag voor u zelf bepalen welke "kleine site" er mogelijk wordt bedoeld in die laatste zin van TD... Reactie van Speksteenkachel op hetzelfde forum, enige tijd later (ja, hij heeft zo'n ding in huis, die hij stookt op kurkdroog, gecontroleerd pallethout, en stadswarmte...):
En als u desondanks toch zin heeft in een onvervalst stukje ingenieurs-promotie arbeid, hoogstwaarschijnlijk vrijwel onleesbaar voor 99+ procent van de Nederlandse bevolking (waar 274.671 stuks van met knellende banden aan de SV zijn gebonden volgens het hier ook onder gelinkte SV warmtenet document op de Energiekamer site), hier staat 'ie voor u te glimmen: https://www.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2009-18311.html ("concept AMvB Warmtewet") http://www.energiekamer.nl/images/Warmtenetten_in_Nederland_tcm7-131951.pdf (alle aangemelde ... stadswarmte netten in Nederland. Ik telde alles bij elkaar in de gedownloade versie van vandaag 274.671 aangesloten woningen en 5.554 aangesloten bedrijven/anderszins) 5 november 2009: When will hell break loose? Stadswarmte beprijzing blijft het gif in de dikke angel van het circus genaamd "gedwongen (rest)warmte gebruik" in ons land. Een inzending van Speksteenkachel op het Duurzame Energie forum van Gathering Tweakers/GoT (19 november 2009):
NB: "wkc" = warmtkrachtcentrale Dat "geschrapte"
toegezegde onafhankelijke onderzoek stond vermeld in onderstaand bericht
in Tubantia en het er op volgende exemplaar (waarin het weer werd
teruggetrokken, "want warmteleverancier Essent kan dat het beste
zelf doen"...). Niet duidelijk wordt wat er dan wel voor in de
plaats zou komen, of dat zowel Stadswarmte: a never ending story, inspraak in "beleidsregels" uitgevaardigd door de NMa of niet. Polder PV heeft maar weer eens een dag besteed aan de beantwoording van 25 hoogst vermoeiende, ingewikkelde en deels compleet onbegrijpelijke vragen ("consultatie") van de NMa over de nadere invulling van de "regels" voor het vaststellen van een "redelijke prijs" voor stadswarmte in het kader van de Warmtewet. Waarbij wordt verwezen naar een gruwelijk ingewikkeld ambtelijk document met maar liefst 153 randnummers, "Beleidsregel redelijke prijs Warmtewet". Als u d'r zin in heeft: de termijn voor inzending van reacties is verlengd naar uiterlijk 31 december 2009 omdat de zogenaamde "Algemene Maatregel van Bestuur" (AMvB) behorende bij de Warmtewet ter vaststelling van de "maximumprijs" nog steeds niet is gepubliceerd. U vindt het hele pak elektronische papier met de vragen en achtergronden op de website van de Energiekamer van de NMa. Ik wens u veel sterkte met uw poging om mee te roeren in het reguleringspotje voor het in Nederland bloedhete stadswarmte dossier... http://www.energiekamer.nl/ ... /voorbereiding_invoering_warmtewet/consultatie_NMa_redelijke_prijs.asp ("consultatie" met alle documenten waar u wellicht enige tijd zoet mee bent om op verantwoorde wijze een reactie te kunnen geven op de Beleidsregel, inzenden voor het eind van het jaar 2009) http://www.tctubantia.nl/regio/enschede-haaksbergen/5676999/Groot-onderzoek-stadsverwarming.ece
(artikel met aankondiging van "groot onderzoek naar stadsverwarming
in Enschede"...) 5 november 2009: Nieuwe grafiek stadswarmte. Polder PV heeft een nieuwe grafiek voor (o.a.) stadswarmte gemaakt. De frequent afgelezen meterstanden van de SV meter (in combinatie met de uitlezing van de Ferrarismeter voor elektra) waaruit duidelijk het zeer sterk seizoensbepaalde verbruik van warmte tot uiting komt. U kunt de grafiek op de vierde meterstanden pagina vinden. 3
september 2009:
"Dat gaat zomaar niet" bij Maar soms komt
er iemand die in zo'n belabberde situatie zit op een lumineus idee.
Die "gasklanten" waar "wij arme gebonden stadswarmte
afnemers" met veel poeha te pas en te onpas mee worden vergeleken
(we zouden zogenaamd allemaal "niet meer dan anders" betalen
als die "gas" mensen), kunnen immers bijvoorbeeld kiezen
uit een keur aan variabele contracten of zelfs vaste contracten waarbij
je een op voorhand vastliggende prijs per kuub gas voor meerdere jaren
vastzet. Dus dacht Gathering Tweakers forum contribuant sjondedon
daar als "vergelijkbare" stadswarmteklant van onze bekende
aan bruinkolen/atoomboer Vattenfall verkochte NUON (afdeling Warmte)
dat ook effekes te kunnen regelen. Sjondedon belt dus naar
het beroemde/beruchte NUON Customer Care Center, die graag met de
klanten meedenkt (zo wordt wel eens gesuggereerd). Hieronder zijn
puntige en korte relaas zoals gepost op Tweakers. Die begint met een
opmerking n.a.v. mijn berichtje met de zoveelste klacht over de dure
GigaJoules bij
Een typisch gevalletje van "jammer, maar helaas", dus... (wist ik al, maar toch fijn om dat weer eens eventjes in de praktijk bevestigd te zien). Voor sjondedon's reactie zie link hieronder en enkele bijdragen die daar verder op volgen... Vooral de reactie van de op het vlak van thermische energie extreem goed ingelichte forum deelnemer SpiceWorm "mag" hier beslist niet ontbreken (lichte tekstuele edit door PPV):
Wat ik in ieder
geval weet is dat er alleen al in onze wijk (Stevenshof, Leiden west)
4.300 woningen verplicht zijn aangesloten op stadswarmte (en daarnaast
tijdens nieuwbouw allemaal ook een kookgas aansluiting kregen...).
Er zijn veel meer klanten op aangesloten in Leiden (ook vet warmte
verslindende bedrijven, zoals de biotech cluster bij het Gorlaeus).
Dus da's dik binnenharken voor http://gathering.tweakers.net/forum/list_message/32819982#32819982 (bericht van sjondedon op Tweakers) 3
september 2009:
Dubieuze "aanbieding" van U kunt het hele vlammende epistel lezen onder mijn bericht op de "duurzame energie" nieuwspagina van 2 september 2009. Het giftige SV addertje in het gras staat onder het op een na laatste onderdeel. Rechtszaak 2 juli 2008: Citaat van de dag. Sorry dat er weinig "nieuws" over stadswarmte verschijnt, dat is er echter wel degelijk. Deze site is namelijk primair bedoeld om de Nederlandse burger op decente en degelijke wijze over zonnestroom en andere zonne-energie toepassingen te informeren. Het absurde SV verhaal is er door alle toestanden in onze wijk eigenlijk een beetje als superingewikkelde "kers op de taart" bij gekomen. En daar zou eigenlijk een compleet aparte site voor ingericht moeten worden, maar daar mogen anderen zich over buigen (kijk vooral ook op de site van de vechters van het eerste uur, Stichting Niet Meer Dan, uit Almere). Wel wil ik u bij dezen een fantastische, zeer rake one-liner aanreiken die ik op een van de talloze fascinerende, vaak extreem goed ingelichte discussie pagina's van de Nederlandse Peak Oil site tegenkwam. Hij komt van een zeer goed geïnformeerde contribuant genaamd "mechanieker" (posted: 16 september 2008 4:26 pm), en ik raad u met klem aan om zijn volledige reactie te lezen (het gaat in die draad o.a. over gebruik van restwarmte, lees s.v.p. ook de andere "posts"):
Ik ben het soms niet eens met genoemde "mechanieker", maar in dit opzicht echter dubbel en dwars wel! De spijker op zijn kop! Zie: http://www.peakoil.nl/2008/09/10/een-100-duurzame-energievoorziening 2 juli 2008: "Dupliek" op finale Warmtewet voorstel. "Het is makkelijker om de Grondwet te wijzigen dan energiewetgeving". Een leuke en tale-telling one-liner die de heer Jan ten Hoopen (CDA), vasthoudend Warmtewet initiatiefnemer en nu - met Diederik Samsom (PvdA) - de definitieve versie inluidend, aanhaalde uit een gesprek met, zoals de heer ten Hoopen noemde, "een stake-holder". Uiteraard heeft Jan gelijk, maar dat ligt niet alleen aan het feit dat het om zeer wezenlijke - en dus bloedserieus te nemen - zaken gaat. Wat hij er vergat bij te vertellen is, dat energiewetgeving in Nederland voor het overgrote merendeel niet gemaakt wordt in de Tweede Kamer, maar door de ambtenaren van EZ, die zich intensief laten voorlichten cq. adviseren door de belangenorganisatie EnergieNed (of er zelfs voorstellen van overnemen). Ergo: energiewetgeving komt helemaal niet democratisch tot stand in Nederland, wat ook ligt aan het feit dat het gros van de parlementsleden niets tot zeer weinig van energie weet. Laat staan van het gruwelijk ingewikkelde "restwarmte" dossier. Daar knappen zelfs heel wat insiders op af. "Wijzigen" van energiewetgeving (bedoeld wordt hier natuurlijk ook de daar onder hangende, misschien nog wel belangrijkere, dikke pakken "secundaire regelgeving") is namelijk vooral het terrein van beleidsambtenaren, en die hebben dikke fossiele pakken boter op het hoofd en kunnen beslist niet als "democratisch verkozen" gezien worden. Dat is en blijft de fundamentele makke in Nederland, en dat blijft de reden waarom het met de bescherming van de consument slecht gesteld blijft, en echte progressie op het vlak van decentrale opwekking van duurzame energie in ons land zo verschrikkelijk traag gaat. Voor een knap staaltje van wat ons allemaal te wachten staat: raadpleeg maar eens het enorme "wetswijzigingsvoorstellenlijstje" (week 27) op de Tweede Kamer site, dossier nummers 31 374 en 31 320, de aankomende mega-operatie om de totaal geflopte "liberalisering" van de energiemarkt met zeer zware middelen alsnog de "gewenste" kant op te duwen. Met zelfs voor de specialisten totaal niet in te schatten gevolgen en nog onbekende, mogelijk dramatische "side-effects". Mogelijk zeer ten nadele van de zich nog van niets bewuste, nog steeds energie vretende consument... In een andere repliek van ten Hoopen op Paulus Jansen's (SP) "sympathie" voor een voorstel van Halbersma (VVD) om winstgevende met verliesgevende stadswarmte projecten bij een en hetzelfde warmtebedrijf te "poolen" werd m.i. terecht ingegrepen door ten Hoopen, omdat dan de kans bestaat dat er weer door "markt"waakhonden nauwelijks te controleren, en voor buitenstaanders (lees: de betalende partij, de warmteconsument, dus) totaal niet te volgen "interne verrekeningsoperaties" de boel alsnog geflest gaat worden. Kunnen we beter niet bevorderen, dat soort tot nieuwe ellende leidende lucratieve insteken voor de warmteleveranciers om (nog meer) geld naar zich toe te gaan zitten rekenen. Ergo: winstgevende projecten maximeren op een "redelijk rendement" zonder dat dit ten koste gaat van de geen kant op kunnende warmteconsument. En verliesgevende projecten (Purmerend kwam weer eens ter sprake)? Blijkbaar rendeert het niet. Moet dat niet gewoon opgegeven worden, dan? Lijkt me heel wat eerlijker, ook voor de gebonden bewoners, want dat worden dus continue pains-in-the-asses voor alle betrokken partijen. Dat is niet erg "duurzaam" (in de breedste zin des woords) te noemen... Warmteprojecten zijn en blijven karakteristiek aan de regionale condities gebonden, worden met "restwarmte" uit soms zeer verschillende bronnen gevoed, omvatten sterk afwijkende installaties cq. omvang van de dure warmtenetten (leidingstelsel in de grond), en dus zijn en blijven ze onvergelijkbaar. Bovendien: we hebben al lang te maken met verschillende vormen van tariefstructuren voor de totale warmtevraag (ruimteverwarming, tapwater en koken), ook al doordat tapwater soms wel, soms niet geïntegreerd is, er nog steeds projecten zijn met naast de SV installatie een kookgas aansluiting (zoals de Leidse Stevenshof), in Lelystad wordt SV met "rest"warmte uit dunningshout gestookt (compleet onvergelijkbaar met restwarmte uit afvalverbranding dan wel van fossiele elektra opwek), en ga zo maar door. Al die projecten zijn niet een op een met elkaar te vergelijken, dus horen ze ook niet qua tariffering over een kam gescheerd te worden, zoals EnergieNed al jaren in de praktijk tracht te brengen door de meest bizarre reken- en goocheltruken. Het ergste is natuurlijk dat er pogingen worden ondernomen om de al jaren protesterende warmte "verzets"groepen in Nederland van een forse slagboom in het gezicht te voorzien door de beruchte "terugwerkende kracht" regeling slechts tot 2007 te laten gelden. Dat is een drama voor die vaak puur op vrijwilligers lopende groepen, omdat daarmee al direct een dure en complexe, vol hindernissen zittende rechtsgang door de Staat wordt afgedwongen, en die groepen straks de nodige dik betaalde topjuristen van de energieholdings tegenover zich kunnen gaan verwachten. Krijgen die lokale initiatieven voor eerlijker beprijzing en terugvordering van teveel betaalde stadswarmte kosten straks dik betaalde advocaten van de Staat ter beschikking voor hun terechte claims over jaren lucratieve financiële uitkleedpartijtjes door de warmteleveranciers? En alsof het allemaal niet genoeg is, kregen we vandaag - hoe symbolisch - het nieuwe tarieflijstje van NUON Warmte in de bus. Het vastrecht per 1 juli 2008 wordt daarbij verlaagd van 27,20 naar 26,20 Euro/maand incl. BTW (3,7% daling). Per jaar komt dat echter slechts neer op 12 Euro minder te betalen. Maar, en dat is natuurlijk de grote crux in deze situatie, de variabele GJ prijs wordt verhoogd van 22,96 naar een spectaculaire 24,92 Euro/GJ incl. BTW (8,5% stijging!). Voor een gemiddeld huishouden, volgens de laatste EnergieNed cijfers uit het Tariefadvies warmte voor 2008 een genormeerd verbruik hebbend van 34,87 GJ/jaar, komt die verhoging van de variabele kosten neer op een forse extra kostenpost van maar liefst (24,92-22,96) x 34,87 = € 68,35 per jaar. Ergo: NUON Warmte klanten in de Leidse Stevenshof, met een "gemiddeld EnergieNed jaarverbruik" van 34,87 GJ, gaan op jaarbasis (let wel: tot 1 januari 2009, dan gaan tarieven alweer aangepast worden) 68,35 (variabel hoger) - 12 (vastrecht lager) = 56,35 Euro meer betalen. Het enige wat u daartegen kunt doen is uitermate kritisch met uw radiatorknoppen of, als u die heeft, de thermostaat omgaan, en zoveel mogelijk besparen op uw variabele verbruik (GJ). Vastrecht kunt u helaas niet aan ontkomen: iedereen blijft die 314,40 Euro per jaar voor het warmte "vastrecht" (what's in a name?!) betalen, hoe weinig u ook verbruikt (dus ook de zûnige polderboy) ... Afijn, nog veel meer over te zeggen over dit fraais, maar hier laat ik het even bij. Het was weer een mooie bijeenkomst in de Tweede Kamer. Voor het nog niet geaccordeerde woordelijke verslag kunt u de uitgesproken teksten tijdens de hele vergadering nalezen op: http://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/verslagen/plenaire_vergadering_1_juli_2008.jsp#id35 30 juni 2008: Laatste kans Warmtewet? Het ziet er niet naar uit dat morgen, 1 juli door het parlement de Warmtewet de knalharde en maximale bescherming zal gaan geven die de gebonden klanten dienen te krijgen. Noch zullen er garanties gegeven gaan worden dat op een laagdrempelige wijze het al jaren teveel betaalde aan schimmige posten bij alle getroffen klanten teruggevorderd kan gaan worden, integendeel zelfs. Ondanks vlammende oproepen van diegenen die het diepst in de materie zitten, zoals de heer Ir. van Elk uit het bizarre SV project in de nieuwbouw wijk Ypenburg bij Den Haag, lijkt het allemaal als regenwater op een goretex jas van de diverse fractieleden af te parelen. De heer van Elk eist terecht: warmte vastrecht = gas vastrecht, en variabele kosten dienen afgerekend worden volgens het energetische equivalent, vastgelegd in de snoeiharde ISO-norm Onderwaarde van Slochteren gas, dus: 31,595 maal de m³ gasprijs voor een GJ. Als voorbeeld: mijn huidige gasprijs die ik (voor kookgas) bij Greenchoice betaal, dus alle variabele kosten incl. die van de netbeheerder, is 60,38 eurocent incl. BTW (en niet te vergeten energiebelasting, die de warmteproducenten wel in rekening mogen brengen, maar die ze niet aan Min. Fin. "hoeven" af te dragen...), waarmee in ons geval die GJ prijs puur energetisch bezien zou moeten neerkomen op een bedrag van € 19,08/GJ. Ik betaal nu al € 22,96/GJ als gedwongen klant bij NUON Warmte, dat is al ruim 20% meer dan een pure gasklant voor zijn/haar gas voor dezelfde energie inhoud krijgt... Zie ook de reacties onder het stuk van Paulus Jansen (SP) die probeert om het maximale er uit te halen met de besprekingen in de Tweede Kamer, al vecht hij tegen de bierkaai van gevestigde belangen die er niet over peinzen om (al te) veel in te leveren met deze lucratieve en zeer schimmige "restwarmte" handel. Dinsdag 1 juli in de Tweede Kamer: de "hete finale"??? 16.05 uur - Initiatief Ten Hoopen/Samsom; Warmtewet (29 048) dupliek http://paulusjansen.sp.nl/weblog/2008/06/26/warmtewet-nadert-finish
(Paulus Jansen's bijdrage aan de grote feestvreugde rond de stadswarmte
problematiek, vergeet de lezersreacties niet) 28 juni 2008: Stadswarmte weer in het nieuws. Van Rob Louwerse van de actieve Actie Giga Joule groep in het Utrechtse Houten die warmte leverancier Eneco voor de rechter heeft gedaagd, kreeg ik de volgende zeer interessante links naar een radioverslag en een RTV journaal uitzending over de aankomende strijd van zijn actiegroep over de tegenwoordig weer flink over de tong gaande warmte beprijzing. Rob: hartelijk dank, en sterkte met de rechtsgang. De ogen van alle stadswarmte gebonden Nederlanders zijn op jullie gericht. De Tweede Kamer streamer van gisteravond was trouwens curieus. Niet alleen vanwege het wederom matte betoog van diverse bewindslieden over zo'n fel omstreden, regelmatig uitgesteld onderwerp (afgezien van de heer Graus van PVV, die wel een leuk item vanuit de oppositie voor zich zag verschijnen), maar vooral vanwege de schorsing waarna ik het spoor bijster raakte. Altijd gesodemieter met die Tweede Kamer debatten, je weet nooit waar je aan toe bent en regelmatig worden zaken weer verschoven of uitgesteld. Afijn, kom ik nog op terug als duidelijk wordt hoe "het" gegaan blijkt te zijn.* Actie Giga Joule in de media: Radio
M U Vandaag PS als
bovenstaande links niet werken, zie: Een van
diverse andere burger initiatieven voor rechtvaardige beprijzing (Tilburg): *Inmiddels
gevonden: Tweede Kamer kort verslag. Voortzetting:
1 juli 2008... (let
op suggestie van der Vlies: CO2 "rechten" geven aan warmte"producenten"???:
ziet u de kolenboeren [60 procent warmteverlies] al in hun handen
wrijven? Die kunnen zelfs met forse transportverliezen dan hun afvalwarmte
van hun elektrastook lucratief aan gedwongen "restwarmte"
klanten af gaan zetten...) *Tweede
Kamer ongecorrigeerd verslag van de bespreking op
26 juni 2008 (blijkbaar was de schorsing niet voor de Warmtewet zelf
bedoeld, maar voor de algemene plenaire vergadering. 1 juli dus verder): 25 juni 2008: Het gaat er om spannen: Warmtewet. De laatste weken kreeg ik talloze e-mails van verontwaardigde actievoerders her en der in Nederland binnen over de jarenlang uitgestelde, gewijzigde, geamendeerde, en weer gewijzigde "Warmtewet". Althans: de concepten daarvoor, want we hebben nog steeds niks. Deze zou de gedwongen, geen kant op kunnende (stads)warmte consument dienen te beschermen tegen al te voortvarende tariefpolitiek van de betreffende, ook door de liberaliseringsverdwazing (elektra, gas) verblinde bedrijfsonderdelen van de grote energieholdings. En, uiteraard, om de reeds vele jaren gebezigde praktijk van te hoge tarieven en allerlei supermistige constructies door te berekenen (dit alles wederom uit de koker komend van de altijd naar hogere winsten zoekende koepelorganisatie EnergieNed) weer in goede banen te leiden en om "maximum" tarieven op basis van energetische verbruikscijfers van de meest efficiënte verwarmingalternatieven te berekenen. Helaas bleken er in de uiteindelijke "definitieve" wetsvoorstellen weer de nodige gifaddertjes ingebouwd, werden pogingen gedaan om eventuele claims uit het verleden (rechtszaken) effectief te neutraliseren, en resulteerde dit weer in een hoop gekrakeel bij de reeds jaren met lege handen staande actiegroepen die het getraineer spuug- en spuugzat zijn. Vanavond kunt u waarschijnlijk "live" de "repliek" van de Tweede Kamerfracties op het wetsvoorstel van indiener Jan ten Hoopen van het CDA, tezamen met, jawel, coalitiepartner Diederik Samsom van de PvdA zien. We zijn erg benieuwd of de talloze oproepen tot herziening van de ergste excessen in het nieuwste Wetsvoorstel een vruchtbare bodem hebben gevonden bij de Tweede Kamerleden... Met duurzame energie heeft dit alles voorlopig weinig te maken, al staat het kabinet onder zware druk om meer "restwarmte" gebruik te pushen vanuit efficiëntie overwegingen. Het gros van de proceswarmte wordt nog steeds "gedumpt" omdat er geen (economisch haalbare) bestemming voor gevonden kan worden. Prima als er meer "rest"warmte nuttig wordt ingezet, maar (a) liever eerst voorkomen dat er überhaupt "rest"warmte ontstaat door maximale procesefficiency op te leggen of zelfs processen die weinig meerwaarde bieden en waarvan proceswarmte nauwelijks (effectief) is in te zetten te verbieden (Trias energetica), en (b) inzet van gedwongen afname van "rest"warmte bij weerloze consumenten mag nooit tot tarief excessen leiden. Anders breekt uweetwel uit. Dat moet allemaal keihard in de letter en de strekking van de Wet geregeld worden. In ieder geval moet de gehate "marktwaarde" methode van belangenorganisatie EnergieNed definitief naar de prullenbak verwezen worden en dienen garanties in de Wet opgenomen worden dat de consument maximaal beschermd wordt. We zullen zien hoe recht de ruggen zijn in Den Haag. 18.30 uur Plenair Debat: Initiatief Ten Hoopen/Samsom; Warmtewet (29 048) repliek via de homepage hieronder gelinkt kunt u als het goed is het debat live volgen http://parlando.sdu.nl/cgi/login/anonymous
(alle TK stukken over de Warmtewet onder genoemd dossiernummer (29048)
via "uitgebreid zoeken") 18 februari 2008: Grafiek update per 1 januari 2008. Met grote vertraging, en excuus voor het lang uitblijven van informatie over de uitermate ingewikkelde stadswarmte problematiek in de Leidse Stevenshof (nauwelijks tijd aan kunnen besteden), bied ik u op een aparte pagina de eerste update aan met tabellen en grafieken van de prijsontwikkelingen bij stadswarmte voor NUON Zuid-Holland. Uiteraard zullen ook andere SV groepen hier kunnen grasduinen, om helderheid te krijgen over hoe al die ingewikkelde bedragen tot stand komen en hoe precies zowel het vastrecht als de variabele GigaJoule prijs is opgebouwd. Elke lokale groep zal echter zeer goed naar de eigen situatie moeten kijken, omdat elke situatie verschillend blijkt te zijn. Om maar eens een zijpad te noemen: sommige wijken hebben een aparte tapwater installatie, waardoor er totaal andere vastrecht berekeningen ontstaan en nog meer complicaties optreden; in de Stevenshof hebben we - gelukkig - een geïntegreerde tapwater/ruimteverwarming installatie in de meterkast. Om daar volledig zicht op te krijgen, zult u echt bij uw eigen warmteleverancier moeten zijn. Aangezien stadswarmte een "gebonden" (niet te verkiezen) "markt" is, dient deze volledige openheid van zaken te geven over de lokale condities, en de exacte gevolgen voor de tariefstelling van zowel de diverse componenten, als de uiteindelijke variabele GJ prijs, de vastrechten, en, met name belangrijk voor nieuwbouw situaties, de aansluitkosten. U heeft daar recht op, dus laat u niet met een kluitje in het riet sturen. Er ligt nog meer materiaal op mijn bureau, en ik moet ook nog goed kijken naar de berekening (typisch voor de Leidse Stevenshof) van de kookgas compensatiepost (in de meeste SV wijken niet van toepassing!), maar ik heb het extreem druk met veel andere zaken. Vooralsnog heeft u in ieder geval al een fors begin van de actuele informatievoorziening van Polder PV over de SV prijsontwikkeling voor u op het beeldscherm als u bovenstaande link volgt. 13 juni 2007: Klachtenstroom stadswarmte zwelt aan. Ditmaal in Breda, en de beer is goed los in de wijk de "Haagse Beemden" (what's in a name...)! Honderden mensen gaan straks van de lokale CDA website (...) een downloadbaar klachtenformulier invullen waarmee ze teveel betaalde stadswarmte kosten over de afgelopen 5 jaar bij warmteleverancier Essent gaan opeisen. Wie volgt? http://www.bndestem.nl/breda/article1518865.ece
(13 juni 2007) 13 juni 2007: Jaarlijkse verwarmingskosten ... € 40,00!!! Het kan wel, maar dan moet je wel je hersens gebruiken. Zelfs met stadswarmte. En met wat in Duitsland met een prachtig woord een "Blockheizkraftwerk" genoemd wordt. Een WKK installatie die naast warmte ook elektriciteit levert. Bij voorkeur gestookt op schone biomassa uit de regio, uiteraard, al kan als tussenoplossing gas ook efficiënt ingezet worden indien er nog onvoldoende biogas aanwezig is. En, natuurlijk: maximale isolatie en warmteterugwinning. In de huursector. Natuurlijk niet in het domme Nederland, maar in Hannover. In een oude buurt. Energetische renovatie van "der Altstadt" wordt dat bij onze oosterburen genoemd. Waarom denkt u dat de economie in Duitsland zo hard groeit? Juist ja!!! Zeer interessante korte documentaire van New-Energy.tv: http://www.new-energy.tv/trailer.php/5/302/duitsers_bouwen_al_passief.html 14 mei 2007: Geschillencommissie Energie en Water. Omdat stadswarmte niet in de "geliberaliseerde" energiemarkt valt, er nog steeds geen Warmtewet is, en als u zich met klachten wendt tot de DTe, NMa, of Economische Zaken, komt u bij deze instanties van een "koude kermis" thuis. Ze helpen u niet en verwijzen lekker naar elkaar door, of u mag het met uw gedwongen leverancier uit gaan zoeken. De enige weg die dan "open" ligt bij onoplosbare problemen met stadswarmte is de bijvoorbeeld op het TROS Radar Forum veelvuldig geciteerde Geschillencommissie Energie en Water. Er staan nog maar enkele "uitspraken" van eerder gevoerde geschillen bij dit forum op hun website over stadswarmte (op verschillende lokaties:
Een laatste bijdrage is meteen de meest interessante, want er wordt aardig diep op de materie ingegaan: "Equivalentheffing", wat gaat over het feit dat stadswarmte bedrijven een "equivalent" van de bij gasklanten (wettelijk) te heffen energiebelasting zouden mogen innen bij de gedwongen SV klanten, ook al mogen ze het niet een "wettelijke heffing" noemen. Niet vermeld wordt, dat diezelfde bedrijven die "equivalent heffing" i.t.t. de energiebelasting op gas, niet hoeven af te dragen aan de Staat, en daar dus een vette marge door in de schoot geworpen krijgen... Verder op genoemde TROS Radar site enkele onderwerpen over het "hot issue" stadswarmte:
2 april 2007: Nog meer complicaties rond tarieven op komst. En wel, ditmaal door de plannen van EZ om het gasdistributienet te gaan uitbreiden (zogenaamd om meer "marktwerking" te forceren...), met mogelijk weer de nodige onrechtvaardige gevolgen voor de verhouding in lasten die mensen met een dubbele stadswarmte en kookgas aansluiting op zich afgewenteld zouden zien krijgen. Of met een nog verdere complicatie van de toch al nauwelijks te volgen tarieven van stadswarmte als gevolg. Zie het nieuwsbericht van 2 april 2007 op de DE-nieuwspagina. 11 februari 2007: Plannen voor stadswarmte uit steenkolenstook. Aldus een persbericht op de website van het megaconcern E.ON, zie bericht op de duurzame energie nieuwspagina. 8 februari 2007: Vertrekkende Joop Wijn: SV niet te duur... In een van de enorme hoeveelheden documenten op de website van het Ministerie van Economische Zaken gaat de vertrekkende Joop Wijn kort in op prikkelende vragen van Jan ten Hoopen van het CDA over de - volgens hem en vele SV klanten met hem - veel te hoge SV tarieven. Wijn doet zich er vanaf door te stellen: "Ik heb tot dusver geen concrete aanwijzingen dat energiebedrijven misbruik maken van hun monopoliepositie." Dat kan hij natuurlijk makkelijk zeggen, nu hij de kuierlatten neemt (hij stelt in die brief van 6 februari dat hij niet op de resultaten van het nog lopende onderzoek van de Algemene Rekenkamer wil vooruitlopen...), maar daar denken we uiteraard heel anders over. Belangrijk voor inwoners van Purmerend, Almere, Leiden, Duiven/Westervoort en Lelystad, om te weten dat "hun" SV projecten nog steeds financiële verplichtingen hebben aan de Staat (jaren 80 en 90), waarvan gesteld wordt dat er pogingen worden ondernomen om "tot vervroegde beëindiging daarvan te komen." Wat dat voor financiële consequenties voor de SV afnemers zou kunnen hebben, wordt er niet bijverteld. Bovendien wordt eventjes fijntjes gesteld in de laatste regel dat "Warmtetarieven op basis van de kosten van leveranciers maken geen deel uit van de beraadslagingen van het Warmteforum". Alsof de betrokken partijen daarin (waaronder de heer Heiner van Stichting Niet Meer Dan) daar niets over te zeggen zouden (mogen) hebben. Veel geschreeuw, weinig wol, en lekker de boot blijven afhouden, is mijn conclusie. Zoals dat al vele jaren lang de facto geschiedt. Laten we hopen dat de volgende minister van EZ echt de knuppel in het hoenderhok gaat gooien, want die GJ tarieven en het vastrecht moeten naar beneden. Het BN De Stem artikel wat onderaan het pdf document is geciteerd wordt hieronder gelinkt. http://www.bndestem.nl/breda/article1016968.ece
(SV zou voor Bredaas gezin 300 euro duurder per jaar zijn dan verwarmen
met gas) 26 januari 2007: Nieuwe stadswarmte tarieven. Op de website van NUON zijn de nieuwe tarieven alweer gepubliceerd. Merkwaardig, want op de Continuon site waren nog geen nieuwe tarieven te zien, en die zijn toch echt nodig voor de berekening van zowel de vastrecht- als de variabele kosten voor stadswarmte. En, voor bizarre situaties zoals in de Stevenshof, voor de compensatiepost voor de kookgasaansluiting... Blijkbaar hebben ze bij NUON Warmte, die, zo kregen wij een tijd geleden te horen, een volstrekt onafhankelijke business unit binnen de NUON Holding schijnt te zijn, "inside information" tot hun beschikking. Overigens staat onder de tabel in het tariefblad de volgende passage vermeld: "Tekstfouten en prijswijzigingen zijn voorbehouden. Aan de vermelde teksten en tarieven kunnen geen rechten worden ontleend". Het is maar dat u het weet.
Voor Zuid-Holland: Variabele kosten 0-126 GJ (alle huishoudens, als ze tenminste geen grootverspillers zijn): van 24,54 (2e helft 2006) naar 24,34 euro/GJ incl. BTW, een verlaging (jawel!) van 0,2 euro/GJ, 0,8%. Vastrecht "Comfort Warm water klasse 3 of 4" (meeste aansluitingen, tenzij u bewust voor een grotere, peperdure "comfort" klasse heeft gekozen): van 307,08 (2e helft 2006) naar 310,44 euro/jaar incl. BTW, een verhoging van 3,36 euro/jaar, 1,1%. Compensatiepost voor een niet (officieel) afgesloten, bemeterde kookgasaansluiting (door NUON Warmte t.o.v. de SV klant met kookgasaansluiting hardnekkig foutief "maandkorting" genoemd): van 11,40 (2e helft 2006) naar 11,55 euro/maand incl. BTW, een verhoging (van een compensatiepost) van 0,15 euro/maand, 1,3%. Wat zou een gemiddeld huishouden met een verbruik van 36,32 GJ/jaar (gemiddelde statistiek EnergieNed voor 2007, kan in de Leidse Stevenshof best significant afwijken), een normale SV aansluiting (klasse 3 of 4), en een al of niet in gebruik zijnde (niet officieel afgesloten) kookgasmeter (met een capaciteit van G1,6) hier van merken op jaarbasis? 0,2 x
36,32 = 7,26 euro minder voor het verbruik Maakt in totaal op jaarbasis een verschil van 5,70 euro in uw voordeel t.o.v. de laatste halfjaarsperiode van 2006. Als u echter sowieso al zuinig stookt, laten we zeggen, 15 GJ/jaar, komt het eindresultaat nog maar op 1,44 euro in uw voordeel. Op jaarbasis... Tja. Kijk eerst maar eens wat u aan vastrecht betaalt voordat u begint te juichen. Opname van de nieuwe tarieven in de grafieken volgt nog. http://www.nuon.nl/nl/fs_main.html?L1=producten&L2=stadswarmte (voor alle tariefbladen) 24 januari 2007: Nieuwe complicaties voor inwoners Stevenshof - de nieuwe jaarafrekening is binnen Introductie Deze berekeningen gelden uiteraard ook voor alle andere afnemers die (zonder dat ze daar om gevraagd hebben) zowel een stadswarmte- als een kookgas aansluiting hebben. Wat wil het geval? Op de vorige jaarnota's stonden, als u nog bij NUON Energie kookgas afnam (!), in totaal 5 vastrechtposten voor de kookgasaansluiting vermeld. Die 5 posten moesten opgeteld neerkomen op een (vrijwel) identiek bedrag als de zogenaamde "korting" die NUON Warmte zegt te geven om die 5 dubbele vastrechten (vergelijkbare posten worden voor de capaciteit ruimteverwarming binnen het vastrecht warmte fictief doorberekend) weer te compenseren. En wel, om aan het inmiddels zwaar bekritiseerde "Niet Meer Dan Anders" principe te kunnen blijven voldoen. Zie rekenvoorbeeld jaarnota in bericht van 7 februari 2006 ("Correcte nota"). Voor de bewoners is het echter absoluut geen "korting", maar een compensatie omdat ze met deze krankzinnig ingewikkelde rekenexcercitie geen cent "voordeel" hebben t.o.v. de oude situatie waarbij de kookgasvastrechten in het geheel niet in rekening werden gebracht (zie berichten van 4 januari en 16 januari 2007 voor definitief uitsluitsel daarover). De enige "korting" die er ooit (door NUON Warmte) is gegeven, was over de boekingsperiode 2004, toen NUON CCC dubbel gas vastrecht gefactureerd bleek te hebben (1x binnen vastrecht warmte en 1x separaat voor de kookgas aansluiting), en dat achteraf in een "aanvullende nota" (tweede helft 2005) ruimschoots gecorrigeerd heeft om nog grotere administratieve problemen te voorkomen. Daarna wordt gewoon alle gas vastrecht met die merkwaardige "kortingspost" weer gecompenseerd en is het voor de warmteklanten dus pertinent geen "korting" meer. Met het in de brievenbus verschijnen van de nieuwe jaarnota's, in onze wijk eind januari, met boekingsperiodes die vaak liggen van de tweede week van december (2005) tot idem (2006) (referentiepunt is de administratieve verwerkingsdatum van de meteropnames die in die periode in onze wijk geschieden), heb ik 2 nota's tot op de komma uitgespeld, inclusief het hele ingewikkelde warmteverhaal. En daarbij viel mij helaas op dat alweer een grote complicatie is opgetreden (plus een onverwachts klein gifaddertje, zie vorige bericht) waardoor controle van uw nota moeilijk zo niet onmogelijk wordt. Het gaat daarbij om die "optelling van de 5 vastrecht posten", die nu niet meer klopt met het bedrag wat voor de "kortingspost" wordt opgevoerd op dezelfde nota. De reden is terug te voeren op (a) de verandering in de compensatiepost die ik al in het bericht van 28 augustus 2006 had gesignaleerd. En (b) het feit dat bovengenoemde "boekingsperiode" over een jaargrens heen gaat en dus met (minimaal) twee "tariefperiodes" te maken krijgt, met name relevant m.b.t. de tariefswijzigingen bij de netbeheerskosten die een belangrijke rol spelen in de hele rekenexcercitie. Nota van warmteklant met (kook-)gas afname bij NUON Energie
Opbouw kookgas "compensatiepost" Zowel het vastrecht voor stadswarmte als de compensatiepost worden berekend met tarieven die "tarief-periode afhankelijk" zijn. Voor de laatste stand van zaken m.b.t. het vastrecht voor stadswarmte, zie daarvoor de uitgesplitste tabel die we kregen n.a.v. de tariefwijziging per 1 juli 2006 (2007 moeten we nog achteraan). Voor deze nota geldt de volgende door mij gemaakte berekening m.b.v. Excel, "Berekening gemiddelde dagtarief compensatiepost nota met boekingsperiode 15-12-2005 tot en met 11-12-2006 "korting kookgas":
Als
u belangstelling heeft voor deze spreadsheet, zodat u voor uw eigen
nota gegevens een
Nota van NUON warmteklant met (kook-)gas afname bij een andere gasleverancier met "netbeheerders-model van facturatie" (netbeheerskosten worden door netbeheerder in rekening gebracht; NIET door de leverancier)
Effect lager "Essent vastrecht levering" tarief op totaal te betalen "compensatie kookgas" en vastrecht kosten Wat is nu precies het "effect" van het per 1 juli door NUON Warmte gehanteerde "laagste" (bekende) vastrecht levering (Essent tarief) voor zowel de "compensatiepost kookgas" als de totale vastrecht kosten voor stadswarmte op jaarbasis (365 dagen)? Daarvoor heb ik in de hierboven getoonde spreadsheet (berekening kookgas compensatiepost), en die voor de vastrecht berekening zowel het "Essent", als het "NUON" scenario doorgerekend: Met het
bedrag 1,25 (Essent tarief) in cel D7 kom je op een totaal (cel E18)
van 116,80 ex BTW uit voor deze factuur. Het verschil "Essent tarief" t.o.v. "NUON Vastrecht tarief" bedraagt in een periode van 362 dagen op basis van deze nota 2,71 Euro incl. BTW in uw nadeel (en in het voordeel van NUON Warmte...), want u krijgt minder compensatie dan als het klassieke NUON vastrecht aangehouden zou zijn in de berekening. Ergo: het woord "korting", wat door ons fel bekritiseerd wordt, is alleen al vanwege deze nieuwe "aanpassing" een wel erg misleidende term. Want het vastrecht levering voor kookgas wat door een ieder betaald wordt, of hij/zij nu bij NUON Energie afneemt of elders, is hoogstwaarschijnlijk hoger dan wat er binnen de compensatiepost door NUON Warmte wordt opgevoerd. Tenzij u dat beetje kookgas bij Essent Retail afneemt, uiteraard, maar dat lijkt me vrij onwaarschijnlijk... Vastrecht stadswarmte Voor deze factuur is naar analogie van de compensatiepost voor kookgas een zelfde berekening gemaakt over de betreffende boekingsperiode voor het vastrecht. We komen dan tot de volgende berekeningswijze. Uitgangsbasis is het vastrecht per periode zoals NUON die aan ons heeft voorgelegd. Zie de rood gemarkeerde jaarcijfers in de vastrecht tabel in de Vraag en Antwoord sectie. Het enige verschil in die tabel t.o.v. de kookgas compensatie tabel hierboven is het hogere capaciteitstarief voor de ruimteverwarming binnen het vastrecht warmte). In eerste instantie is daarbij het "vastrecht levering van Essent" voor het tweede halfjaar van 2006 genomen, zoals dat daadwerkelijk door NUON Warmte is gebruikt voor de facturatie. De jaarbedragen zijn naar dagtarieven omgerekend (delen door 365 voor betreffende halfjaarlijkse periodes), en op basis van het aantal dagen in de betreffende tijdvakken zijn de vastrechtbedragen per periode opgeteld tot een totaal voor de 362 dagen op de factuur (plm. 258,74 ex BTW), waarna het dag-gemiddelde over de volledige boekingsperiode van 362 dagen bepaald kon worden (0,7147; op nota uitkomend op 0,7146 euro/dag ex BTW). Met het "standaard", in de eerste jaarhelft van 2006 nog gehanteerde tarief van NUON voor het tweede halfjaar van 2006, komen we op een daggemiddelde voor het vastrecht over de boekingsperiode van 362 dagen uit op 0,7210 euro/dag. Het verschil in werkelijk betaald vastrecht over deze factuur komt dan neer op (362x0,7146) - (362x0,7210) = - 2,26 Euro ex BTW (niet afgeronde getallen) t.o.v. het NUON tarief. Dat is 2,69 Euro incl. BTW minder (gemiddeld plm. 0,63 Euro/dag ex BTW) dan wanneer NUON het eigen tarief gehandhaafd zou hebben. In uw "voordeel", dus. Als we nu het "nadeel" van de opname van het Essent tarief in de berekening voor de kookgas compensatie aftrekken van het "voordeel" van dezelfde rekenexercitie bij de vastrecht berekening, komen we uit op een uiteindelijk "nadeel" voor de volledige factuur van 362 dagen van maar liefst 0,015 Euro uit, met het gevaar van nog wat meegenomen "afrondingsverschillen" (die beide kanten op kunnen werken), afhankelijk van hoe er door NUON gerekend is. Wij vragen ons met verbazing af waarom NUON Warmte dus voor opname van het Essent tarief in zowel de vastrecht- als de compensatiepost berekening gekozen lijkt te hebben en wat het "nut" van dit alles zou moeten zijn, omdat het geld voor beide posten uit dezelfde bronnen komt. Wat heeft NUON Warmte voor "voordeel" van het verlagen van de compensatiepost, als ze tegelijkertijd via het vastrecht vrijwel hetzelfde miezerige bedrag weer lijken te compenseren? We zullen het aan onze contactpersonen voorleggen... Waar leidt dit alles toe? Wat blijft "staan" is, dat wat de mensen in de Stevenshof nu werkelijk voor alle vastrechtposten voor de kookgasaansluiting betalen een paar Euro per jaar hoger is dan het bedrag wat we er voor terugkrijgen. We betalen die fysiek in rekening gebrachte kosten voor de kookgasaansluiting (sinds 1 januari 2005) namelijk niet aan NUON Warmte, maar vooral aan netbeheerder Continuon (die zo zijn eigen prijspolitiek heeft, zij het aan de leiband van de DTe), en een separaat vastrecht aan onze kookgasleverancier. En dat hoeft niet per definitie NUON Energie, een andere "dochter" binnen de NUON Holding, te zijn, maar is bij een onbekend percentage mensen een andere leverancier als ze zijn geswitchte. Het is puur prijstechnisch bezien vrij zinloos om voor dat beetje kookgas te gaan "shoppen" op een geliberaliseerde markt, maar een behoorlijk aantal mensen is zeker voor elektriciteit overgestapt op een andere leverancier, en soms hebben ze daar meteen maar de gaslevering (hoe gering ook) bij genomen. Dat maakt het hele compensatieverhaal tot een totaal onoverzichtelijke bende waar niemand meer uit dreigt te komen. Terwijl het vorig jaar al nauwelijks was uit te leggen aan de meeste SV klanten in onze wijk. Het vastrecht bij welke leverancier dan ook zal bijna altijd hoger zijn dan wat NUON Warmte binnen de compensatiepost voor de kookgasaansluiting in rekening brengt (nl., het volgens NUON Warmte "laagst in de markt bekende" Essent tarief). We hebben hierboven gezien dat het "voordeel" en het "nadeel" tussen de vastrecht warmte en de kookgas compensatie berekeningen elkaar nauwelijks ontlopen. U heeft daar dus geen "voordeel" bij, wat juist de suggestie leek te zijn, want waarom tuig je anders zo'n krankzinnig ingewikkelde rekenoperatie op? De enige "correctie" die dan nog uitgevoerd kan worden, is een correctie in de variabele kosten voor de GJ prijs. Variabele kosten Er is namelijk ook nog een "lager Essent tarief" voor de bepaling van de GJ prijs stadswarmte van invloed, gezien de tabel die we gekregen hebben gaat het om 4 deelposten, 2 voor elektra en 2 voor gas. Omdat echter de tariefstructuur voor zowel de variabele gas- als elektraprijs zeer ingewikkeld is, en we niet alle "NUON" data daarvoor hebben voor 1 juli 2006, moet dat nog even wachten. We zullen trachten die info boven tafel te krijgen, evenals die voor begin 2007. 24 januari 2007: Knettergek word je d'r van! Je zou er toch van uitgaan dat nota's uniform worden opgesteld, maar bij zeer scherpe analyse van mijn oude en nieuwe nota's stuitte ik alweer, voor de zoveelste keer, op een onaangename verrassing. Wat wil het geval: ik ga voor de vastrecht berekeningen altijd uit van de zogenaamde "boekingsperiode" die rechtsboven op uw NUON CCC nota staat op de volgbladen van blad 1, onder "periode". Ik kreeg het voor de huidige nota maar niet voor elkaar om voor de vermelde periode 15 december 2005 - 11 december 2006 te komen op de op de nota voor de vastrechtbedragen opgevoerde 362 dagen. Ik kom telkens op 361 dagen, 1 dag te kort dus. Ik heb me suf gepeinsd waar dat nou toch weer aan kon liggen, maar het was wel degelijk relevant omdat ik voor de gedetailleerde berekening van de gemiddelde dagprijs voor de compensatiepost het exact aantal dagen nodig had voor de drie deelperiodes die daarvoor relevant zijn (zie volgende bericht voor berekening). Pas nadat ik via Excel verwoede pogingen had ondernomen om die "362 dagen" voor elkaar te krijgen, en ik de oude nota's er bij haalde, viel me eindelijk een over het hoofd geziene regel op het eerste vel van de nieuwe nota op, toen ik die vergeleek met de nota's van voorgaande jaren: Nota 19
januari 2006 Nota 19
januari 2007 20 januari 2007: Jaarafrekening binnengekomen. Ergo: het nareken en controlefeest kan weer gaan beginnen! Voor een eerste impressie, met alvast een kwinkslag naar de stadswarmte beprijzing, zie de DE nieuws pagina. U hoort hier uiteraard meer over. Eerst maar weer eens wat tijd bij elkaar zien te schrapen...
16 januari 2007: Klein stukje historie ter verduidelijking. Voor wie het nog niet helemaal begrepen had, wat die (vermeende) "afspraak" tussen NUON (destijds Energie Bedrijf Rijnland) en Gemeente Leiden over die kookgasaansluiting betreft. Nog even een - in retrospectief zeer verwarrende - uitspraak daarover in de uitgebreide schriftelijke reactie op onze eerste lange serie vragen aan de heer Ir. M.J. Steinebach, Manager Exploitatie van NUON Warmte. Een brief die al dateert van 13 december 2005 (in zwart onze vraag, in blauw het antwoord van NUON Warmte): Ook hiervoor gold destijds dus de verwarring die gesticht werd door het misleidende woord "verdisconteerd". Uit het vorige bericht met het zeer expliciete (nieuwe) antwoord van Steinebach is klip en klaar dat er nooit vastrecht voor de kookgasaansluiting in rekening is gebracht (in de Stevenshof), en dat dan ook apert niet gesproken kan worden van het feit dat het "verstopt binnen", "verrekend", of "verdisconteerd met" het vastrecht warmte zou zijn (geweest). 4 januari 2007: Groot vraagteken eindelijk opgelost - brieven NUON Warmte en Stevenshof klant. Zoals reeds eerder gezegd, excuus voor de vertraging in de berichtgeving, maar stadswarmte beprijzing is dermate ingewikkelde materie, dat je er echt even goed voor moet zitten en er "zin" voor moet maken. Leuk is anders, maar als er niks gebeurt, blijven we met gigantische vraagtekens en wellicht veel te hoge stadswarmte tarieven zitten. Dan maar weer zelf de handen uit de mouwen want vanzelf gaat het echt niet. (1) Brief NUON 4 oktober 2006 Een van die vraagtekens die bij mij nog steeds prominent overeind stond, is wat nu precies bedoeld werd met de volgende passage in die beruchte, door vrijwel niemand begrepen brief van 28 september 2005 van NUON CCC: "Tussen de gemeente Leiden en Nuon bestaat echter de afspraak dat het vastrechtbedrag voor gas, wanneer u een kookgas aansluiting heeft, niet apart in rekening wordt gebracht." Ik struikelde vooral over dat woordje "apart". Werd het vroeger wellicht toch gerekend, maar dan mogelijk "verstopt" in vastrecht warmte? Niemand die het ons kon of wilde vertellen (zie nakomertje van 16 januari 2007, bericht hierboven). Bij de Gemeente Leiden kwamen we helemaal niets te weten, ondanks diverse pogingen daartoe en al snel verdwaalden we in de vele gangen van de ambtenarij. Na ongelofelijk lang zeuren en met een beroep op de WOB (Wet Openbaarheid Bestuur) kregen we op 16 mei 2006 nota bene van NUON Warmte via de Gemeente Leiden een zogenaamde "intentieverklaring" voor de aanleg van Stadswarmte in o.a. de Leidse Stevenshof, gedateerd 17 februari 1981, met het oude EBR (Energiebedrijf Rijnland) als genoemde contractpartner. In die intentieverklaring (niet het contract zelf, dat hebben we nooit boven tafel gekregen) enkele opmerkelijke passages (mijn vetdruk):
Veel meer relevante info m.b.t. het vastrecht staat er niet in. Er staat niets over een eventuele "verrekening" van vastrecht voor de kookgas aansluiting met het vastrecht voor de stadswarmte installatie, wat in een eerder stadium werd gesuggereerd. Dus daar schoten we niets mee op. Voor wie een kopie van die intentieverklaring wil hebben, stuur even een e-mail. NB: een lage druk (kook-)gas net is in Leiden voorzover wij weten uitsluitend in de Stevenshof aangelegd. In bijvoorbeeld de nieuwbouwwijk Roomburg is in het geheel geen gasnet aanwezig en wordt elektrisch gekookt. Nadat we weer een brief aan NUON Warmte hadden gestuurd (6 sep. 2006) ter opheldering van het "vastrecht kookgas" kwam eindelijk het hoge woord er uit. Brief van Ir. M.J. Steinebach, manager exploitatie van NUON Warmte (4 okt. 2006):
(a) Vastrecht kookgas. Het meest in het oog vallende detail uit deze zeer belangrijke brief vindt u hieronder, met door mij gemarkeerde passage: Let wel: deze werkwijze wijkt voor de volle honderd procent af van wat we de laatste jaren in het "Tariefadvies Stadswarmte" van EnergieNed terugvinden onder paragraaf 5.1 (Vastrecht algemeen):
Met de passage "het vastrecht voor aardgas" in de eerste zin worden de vermeden kosten voor een gasaansluiting voor ruimteverwarming bedoeld binnen het vastrecht warmte. Waarbij een hoger capaciteitstarief gehanteerd wordt dan het tarief voor de kleine kookgasaansluitingen in de huizen van de Stevenshof. Uit bovenstaande blijkt klip en klaar dat NUON Warmte wat de vastrecht berekening voor gas en stadswarmte betreft, in de Stevenshof en vermoedelijk ook elders in gelijksoortige situaties in het verleden lijnrecht in ging tegen de (helaas niet bindende...) adviezen die de eigen brancheorganisatie EnergieNed heeft gegeven. Bij ons werd er tot 1 januari 2005 juist in het geheel geen vastrecht voor de (kook-)gas aansluiting geheven, zoals uit de brief van Steinebach blijkt, maar werd er wel vastrecht voor de stadswarmte aansluiting op de nota's gezet, en in dat vastrecht stadswarmte is al die jaren een aanzienlijke post ingeruimd voor die bizarre "vermeden vastrecht kosten voor een standaard gasaansluiting" (zie grafiek vastrecht warmte). Knoop dat dus in uw oren en controleer uw oude nota's of dat klopt. Nog drie belangrijke punten van aandacht uit deze brief van Steinebach, nl. vastrecht levering, de beruchte "kortingspost", en de onterechte claim "verschuiving vastrecht". (b) Vastrecht levering. Niet genoemd door Steinebach. Uw leverancier van kookgas moet namelijk sinds de liberalisering van gas ook een vastrecht levering aan u factureren. Dat dient voor financiering van de back-office activiteiten, afhandeling van vragen, klachten e.d. door de leverancier. Als u nog bij NUON zit voor gas, komt dat vastrecht op uw klassieke NUON nota te staan (onder levering gas door NUON). Bent u echter voor gas overgestapt naar een andere leverancier, zult u die post op zijn nota aantreffen, en die zou kunnen afwijken van wat NUON in de "kortingspost" opneemt. NUON Warmte compenseerde aanvankelijk met een leverings-vastrecht van eigen toko, en sinds medio 2006 met "het goedkoopste vastrecht tarief in de markt", hetgeen toen het tarief van Essent bleek te zijn excl. BTW: 15 euro bij Essent, 20,07 euro bij NUON. (c) "Korting". Kopie van passage in brief Steinebach met mijn vetgedrukte woorden: "Als gevolg daarvan geeft Nuon Warmte nu een korting op de factuur voor warmtelevering, ter grootte van het bedrag aan vastrecht dat u voor uw kookgasaansluiting betaalt. Per saldo blijft het betaalde bedrag daardoor voor eenieder gelijk." Ik heb al een paar keer eerder mijn gram gespuid over dat woordje "korting", ook richting NUON Warmte zelf. Ze blijven het maar gebruiken, ondanks mijn protesten, maar het is pertinent géén korting voor de klant, zoals de heer Steinebach al in het laatste woord zelf expliciet aangeeft: Iedereen moet exact hetzelfde bedrag aan vastrecht voor de kookgas aansluiting terugkrijgen, als hij/zij betaalt aan zowel de leverancier (1 post), als de netbeheerder Continuon (4 posten), omdat pas dan aan het zogenaamde Niet Meer Dan Anders principe voldaan kan worden door NUON Warmte. Ergo: het is en kan nooit een "korting" zijn. Het is een compensatie voor door de gebonden stadswarmte klant dubbel betaald vastrecht! (c) "Verschuiving vastrecht". De heer Steinebach suggereert in de op één na laatste alinea, dat er een verschuiving van vastrecht heeft plaatsgevonden, nl. van stadswarmte naar gas. Dat is helemaal niet waar! We betalen nog steeds alle vastrecht warmte die we altijd al betaald hebben, met in de loop van de tijd fors gegroeide componenten (zie grafiek), die pas het laatste jaar enigzins zijn gestabiliseerd. Daar bovenop is sinds 1 januari 2005 op onze nota's vastrecht voor kookgas komen te staan, en wel 4 posten onder Continuon netbeheer, en 1 post onder "levering NUON" (als u nog bij deze leverancier zat voor gas). Het is dus geen verschuiving, maar er is op 1 januari 2005 opeens 135 euro vastrecht voor de kookgas aansluiting bij gekomen, en dat laatste bedrag moet NUON Warmte compenseren om aan het NMDA principe te blijven voldoen... (2) Brief van NUON CCC aan klant Stevenshof Tenslotte weer terug naar het vastrecht voor de kookgas aansluiting. De brief van Steinebach is niet het enige document waaruit eindelijk duidelijk blijkt dat er in de Stevenshof tot 1 januari 2005 nooit en te nimmer vastrecht voor de kookgas aansluiting is geheven, en dat het dus ook niet "verstopt" was binnen het vastrecht warmte, of op de een of andere wijze er mee "verrekend". Toch zijn er in het verleden blijkbaar curieuze fouten gemaakt, zoals in de brief die ik van een wijkbewoner kreeg, al uit 2003, waaruit blijkt dat NUON toegeeft destijds een (onbegrijpelijke) blunder begaan te hebben en deze klant per ongeluk onterecht vastrecht voor de kookgasaansluiting in rekening gebracht bleek te hebben:
Let op de door mij rood gemarkeerde passage, en de datum (toen was er van "liberalisering" van de gasmarkt nog lang geen sprake): "... ten onrechte een vastrechtbedrag voor gas berekend." Uit deze brief en die van Steinebach blijkt klip en klaar dat er geen vastrecht voor de kookgas aansluiting tot 1 januari 2005 in rekening gebracht mocht worden, en dat pas sinds deze datum er daadwerkelijk fysiek vastrechten worden doorberekend. Controleer s.v.p. uw oude nota's of u niet per ongeluk onterecht vastrecht voor kookgas in rekening is gebracht, zoals in bovenstaande brief aan de betreffende klant door NUON wordt toegegeven. 4 januari 2007: Reorganisatie NUON Soap. Als een van de laatste secties op Polder PV, heb ik de volgorde van de NUON Soap pagina's logischer gemaakt en aangepast op de indeling van andere secties met meerdere pagina's. Dat betekent dat "NUONsoap1.htm" de oudste reguliere pagina is, en "NUONsoap4.htm" de nieuwste. Het recentste nieuws vindt u op de actuele NUON Soap pagina; talloze met veel bloed, zweet en tranen verkregen grafieken en "harde" data op de Vraag en Antwoorden pagina. 2 januari 2007: Tariefadvies stadswarmte te downloaden van EnergieNed site. Het nieuwe rijtje berekeningen voor de stadswarmte tarieven voor 2007 is weer gepubliceerd en voor iedereen te downloaden van de website van EnergieNed, de brancheorganisatie van de energieleveranciers en netbeheerders. Er was aanvankelijk wel iets vreemds mee, omdat er geen gratis downloadbare versie stond, maar slechts een versie die € 25,00 kostte, en na een mail aan EnergieNed werd duidelijk waarom. De site was net vernieuwd en de prijslijst nog niet correct weergegeven. Inmiddels kunt u het tariefadvies gewoon weer downloaden, zoals het hoort. Ik kom er later nog op terug. Mocht de directe link niet lukken, ga dan naar de website van EnergieNed, en volg in de linkerkolom "Publicaties", dan komt u vanzelf in de lijst het item tegen. Tariefadvies
voor de levering van warmte aan Kleinverbruikers 2007 |
|