stand
van zaken
meten=weten
| |
|
||||||
|
stand
van zaken |
meten=weten |
index | |||||
|
|
|
|||||
| "Heel veel sterkte met dit gevecht. Na het ontvangen van de beschikking heb ik mijn bestelling geannuleerd. Wat een ongelofelijke verzameling van papierschuivers kom je tegen ..." |
Zo, die kan SenterNovem ook afstrepen van het lijstje...
Zie verder het valium omzet verhogende "dossier" van Lisa (lees vooral ook de gruwelijk pijnlijke "bevalling"...) die knallende koppijn kreeg van de gestoorde eisen van netbeheerder Continuon/Liander, en nu na extreem veel moeite, tijd en volslagen onnodige kosten een high-tech bastaard kindje genaamd Brutus* in haar meterkast heeft "gekregen" (lees: dokken geblazen). Het gaat dus zowel om "niet technische", als "beslist technische" hoofdpijndossiers die nog steeds niet zijn opgelost, en wat de Wetgever allemaal heeft verzaakt om op voorhand te regelen. Met zeker voor SDE klanten, maar ook alle andere zonnestroom invoeders waanzinnige gevolgen. Allemaal compleet ondenkbaar in Duitsland, waar netbeheerders door de Wetgever in de letterlijke wetsteksten aan een zeer strakke leiband worden geketend, en je een eigen, ergens bij de vele aanbieders voor een prikkie gescoorde, ge(her)ijkte Ferrarismeter als bruto productiemeter (feed-in meter, direct op het net) voor de zonnestroom installatie (vaak in de orde van grootte van 5-10 kWp of zelfs veel groter bij particulieren) mag laten installeren en in eigendom mag hebben en behouden...
*Ik hoop dat Lisa nog weet wat er volgens sommige bronnen met die machtige, wrede Romeinse Keizer is gebeurd die, voordat hij uit talloze bloedende wonden ter aarde stortte, nog uitgekraamd zou hebben tegen zijn vriend: "Ook Gij, Brutus! ..." (zie echter ook commentaar onder "Caesar's dood op de Wikipedia pagina)
Wie is hier nu eigenlijk "de overheid"?
(p. 4) "Naast onvoldoende marktstimulering wordt een heldere toekomstvisie als belangrijkste knelpunt ten aanzien van het overheidsbeleid gezien." Hmmm. EZ ziet zich in bijna al haar uitlatingen, kamerbrieven, rapporten en dictaten al vele jaren lang als "de overheid" (een soort van onzichtbare Opper Regent) i.p.v. dat over te laten aan de insteek van het democratisch gekozen parlement op het Binnenhof. EZ heeft dus voor de volle honderd procent de nieuwe ramp in duurzame energie productie (ook als gevolg van de krakkemikkige, door henzelf ontworpen SDE) aan zichzelf te wijten. Fijn dat hun bloedeigen, opstandige dochter SenterNovem daar nu kritische kanttekeningen bij plaatst...
Hoezo, geen installatie hardware aanwezig???
Te bizar voor woorden is de opmerking (zelfde pagina) over de "wensen/eisen vanuit de bouwwereld" die niet zouden "aansluiten" bij het "aanbod". Wat een polderkolder is dat weer. Duitsland deed en doet daar helemaal niet moeilijk over, en talloze praktische, innovatieve dak- en gevel integratie systemen zijn daar door de installatiesector zelf allemaal al op de markt gebracht en in eigen huis ontwikkeld! Voor Nederlandse installatiebedrijven vrijelijk en in grote hoeveelheden en variatie mogelijkheden beschikbaar, voor alle mogelijke typen daken. Een van de vele specialisten met een duizelingwekkend assortiment is bijvoorbeeld Schletter GmbH uit Haag, ten oosten van München. Voor "strakke" indak systemen vervoege men zich bijvoorbeeld bij de voormalige Conergy montagesystemen branch die nu zelfstandig verder gaat, Mounting Systems GmbH in Rangsdorf, bijvoorbeeld hun fraaie Kappa systemen (zie deze pagina).
Er was ook weer enorm veel bevestigings- en inpassingsmateriaal te zien op de ook door Nederlandse bedrijven blijkbaar druk bezochte, op treinafstand van de Randstad liggende Intersolution beurs in Gent... Ik heb net het eerste nummer van PhotonProfi (1/2009) binnen, een nieuwe uitgave van Photon Europe GmbH (de feitelijke rechtsopvolger van het vorig jaar nog bestaande Solar Verlag GmbH), specifiek bedoeld voor de installatiebranche. Hierin staat een minispecial van 21 pagina's en een zeer uitgebreid marktoverzicht van in totaal maar liefst 70 bedrijven met 327 producten. Hiervan 61 aanbieders (soms meer dan 1 systeem) van zeer verschillende "opdak" bevestigings-systemen voor schuine daken (incl. "ons" aller ClickFit van Esdec), 31 aanbieders voor uiteenlopende systemen voor dakintegratie van zonnestroom, 54 aanbieders van platdak opbouwsystemen, 31 aanbieders voor inbouwsystemen voor façade integratie, en 40 aanbieders van opbouwsystemen voor zogenaamde "vrije veld installaties" (Freiflächenanlagen). Er is zelfs een speciale dakhaak (van MHH Solartechnik) voor toepassing bij daken met zogenaamde "Biberschwanz" (beverstaart) dakpannen... Het overgrote merendeel komt, hoe kan het ook anders, van autonome, gespecialiseerde, Duitse kwaliteitsontwerpers en -bouwers. HOEZO, zou er geen "aanbod" zijn? KUL! De conservatieve Nederlandse bouwwereld moet voor straf het komende jaar alle beurzen in Duitsland afstropen om de jarenlange achterstand die ze door hun absurd lange Doornroosje slaap hebben zitten oplopen in gaan halen! Conclusie: er is dus geen enkel probleem om met de stortvloed aan reeds door- en deels uit-ontwikkelde montagesystemen voor alle mogelijke praktijksituaties aan de slag te gaan!
Het niet door SenterNovem genoemde probleem is dat de overgrote bulk van onze ontwikkelaars-, bouw- en installatiesector naast erg slaapverwekkend ook nog eens vreselijk conservatief is, al vele jaren de kat uit de boom zit te kijken en uit de neus zit te vreten. En, het allerergste - blijkbaar - niks van PV moet hebben, op enkele gelukkige uitzonderingen als bijvoorbeeld de progressieve ontwikkelaar Seinen Projectontwikkeling na. Wat helemaal nergens op slaat, omdat het een toekomst markt is waar nu al bakken aan geld mee wordt verdiend bij de oosterburen. Maar het allergrootste probleem is dat er geen toekomst-verzekerd feed-in systeem van EEG kaliber (inclusief degressie) in Nederland is geïmplementeerd, wat de potentiële markt automatisch aan de grond genageld houdt en er minimale groei is. Zolang zo'n decent, in Wet verankerd ondersteunings-regime er nog steeds niet is (je kunt de SDE beslist niet met het superieure EEG vergelijken qua impact), gaat het gewoon helemaal niks worden met "onze" kreupele, continu gemaximeerde, veelvuldig "gecapte", slechts kleine installaties toelatende, permanent onzekerheid genererende SDE.
Ook de opmerking over het gebrek aan (kennis over) "financieringsconstructies" slaat nergens op, omdat die er pas gaan komen als er gezonde marktcondities zijn geschapen. Niet andersom. Ook banken zijn conservatief en "volgen" slechts de markt, en met de huidige kredietcrisis dreigt bij de "business-as-usual" banken een definitief afscheid van duurzaam als we pech hebben. Bovendien is het al dan niet hebben van een "financieringsconstructie" meestal gericht op woning eigenaren, waarbij, zoals zo vaak, de mogelijkheden voor de miljoenen huurders om te participeren vergeten worden. Huurders hebben geen poot om op te staan en kunnen allemaal nog steeds een enge ziekte krijgen en zich arm werken om de stijgende fossiele energiekosten van te kunnen betalen (soms al tot 1 of zelfs 2 maandsalarissen oplopend...).
Ook zou er meer "geleerd moeten worden van demonstratieprojecten"??? Hoezo? Daar zijn er al meer dan genoeg van geweest in Nederland, er zijn forse bedragen voor door de voorganger van SenterNovem (Novem) gefourneerd en ook diverse gemeentes hebben wel eens de portefeuille getrokken. Veel van die projecten staan nota bene vaak trots vermeld op de SenterNovem sites, zie o.a. deze pagina (ingaveveld "zonnestroom" aanvinken). Of bekijk de Leidraad zonnestroomprojecten (mei 2008). Over feitelijk in de praktijk behaalde, gemonitorde (i.p.v. geprognosticeerde) jaarlijks in de tijd gevolgde kWh productie is echter vaak bitter weinig te vinden, en dat is een van de belangrijkste zaken die zou dienen te tellen voor zowel de investeerder als de installateur. Omdat dat het "ultieme verkoopargument" zal moeten zijn boven alle andere, zeker in Nederland.
Je kunt natuurlijk wel leuke sjieke, sexy façadeprojectjes gaan zitten stimuleren met "innovatiesubsidies", maar als daar een beperkte hoeveelheid kWh uit blijkt te komen (vertikaal op zuid: nog maar 70-75% van maximale instraling, bij ZO resp. ZW oriëntatie alweer snel minder wordend, en grote risico's op kWh productie bedreigende beschaduwing van omliggende bebouwing en begroeiing), gecombineerd met ten hemel schreiend slechte en onzekere, continu wisselende vergoedingstarieven, gaat dat dus ook allemaal niks worden. En wordt niemand financieel in hoge en verzekerde mate "geprikkeld" om dat soort projecten verder te gaan trekken, zelfs al zou je die gegevens gaan publiceren. Overigens, zelfs in de zeer gezonde Duitse markt, blijft BIPV een ondergeschikt marktsegment, en zal het door het wegvallen van de beroemde, in de EEG Novelle 2004 nog opgenomen "façadebonus" (dat was 5 eurocent/kWh extra bovenop de vaste feed-in vergoeding tot en met 31 december 2008) alleen maar slechter gaan worden.
Zo'n ontwikkeling zwaar pushen in een extreem slecht functionerende "markt" als de Nederlandse, is vragen om inefficiënte inzet van duur betaald belastinggeld. Iets waar ze toch regelmatig van wakker lijken te liggen bij EZ, en een van de vele redenen om de SDE helemaal dicht te naaien zodat er geen cent teveel belastinggeld uitgegeven kan worden. Dat alles natuurlijk omdat "het geld" in Nederland nog steeds uit de zwaar onder druk staande, nu alweer door de vele economische crises bedreigde Rijksbegroting zou "moeten" komen. Het NOS Journaal van vanavond sprak boekdelen: de zoveelste kabinetscrisis dreigt met een oplopende schuld van een lieve 20 miljard Euri. De SDE "moet" volgens de eigenwijze Haagse Heikneuters nog steeds uit de Staatsbegroting komen, dus u voelt "hem" zeker al aankomen, de komende jaren...?
Ik kan u verder drama's vertellen over zo'n met veel "innovatie"kapitaal ondersteund "façadesysteem". De zwaar getroffen aannemer wil niks meer met zonnestroom te maken hebben, tel uit je "maatschappelijke winst"...
 |
^^^ (bron bekend bij PPV) |
Prijsdaling van veel factoren afhankelijk
De geclaimde "continue kostprijsdaling" van zonnestroom systemen op pp. 5 en 9 heeft in de afgelopen jaren een flinke knauw gekregen (zie Solarbuzz grafiek op hun homepage) door de tijdelijke (door enkelingen als kunstmatig gecreëerd beschouwde) tekorten aan de basisgrondstof (90% van de industrie), silicium. Deze bottle-neck lijkt te zijn doorbroken door de gigantische, reeds in gang gezette (en voor een fors deel zonder meer te realiseren, want reeds gefinancierde) bouw van enorme primaire productielocaties. Vooral in China, bijv. LDK, maar ook het Duitse Wacker Polysilicon is bijvoorbeeld gigantisch aan het uitbreiden. Dit in combinatie met wisselkoers effecten tussen dollar en Euro, en de verhoogde degressie (van 5 naar 8 tot >10% minder voor "feed-in" tarieven) in wereldmarkt Duitsland zijn moduleprijzen momenteel flink gedaald in relatief korte tijd, met name in Europa. Onduidelijk is of dat, met de ongetwijfeld nauw daaraan gerelateerde, te verwachten sterke toename van de vraag (en dus weer: prijsdruk), op korte termijn tot een structurele prijsval zal leiden of dat de moduleprijs weer snel gaat toenemen. Er zijn inmiddels namelijk nogal wat landen met lucratieve feed-in regimes, de vraag kan dus rap toenemen. De vraag hangt natuurlijk ook sterk af van de promotionele inspanningen van de lokale brancheorganisaties om zowel particulieren als investeringsfondsen "aan de zonnestroom" te gaan krijgen, daarvoor zijn goede infocampagnes nodig. Om de slecht voorspelbare "balans" tussen de aanbod-groei en de afname-potentie in de peiling te houden moet de markt nauwlettend gevolgd worden. Dit geschiedt in Duitsland en U.S.A. al jaren, o.a. door Photon Consulting, Solarbuzz, en bijvoorbeeld de Duitse vakbladen Photovoltaik en Photon. Ook op het Engelstalige portal van het Nederlandse bedrijf SolarPlaza verschijnen regelmatig berichten over de marktontwikkelingen. Het bedrijf organiseert frequent interessante (doch prijzige) excursies voor professionals naar de nieuwe groeimarkten op deze aardkloot. De meest recente .... India!
Hoezo, nu al "slimme infrastructuur" nodig?
Op p. 5 begint het gezeur weer over "een infrastructuur met intelligente netten". Dat is typisch netbeheerders-racekak wat nergens op slaat, want (a) we lopen gigantisch achter op de BRD met de fysieke implementatie van decentrale opwekking, (b) de BRD heeft het tot nu toe nog steeds met door de bank genomen "minder robuust uitgelegde netten" en ondanks de absurde marktgroei in 8 jaar tijd uitstekend kunnen redden, met hun (volgens geruchten inmiddels) 18% duurzame elektriciteit en "niet slimme netten" (wordt nu wel hard aan concept plannen daarvoor gewerkt), (c) Nederland moet eerst maar eens een decent EEG gaan implementeren voordat we aan belachelijke en peperdure "slimme netten" moeten gaan denken, want er is voor de komende jaren nog geen enkele behoefte aan. Door twee partijen geclaimd in Den Haag op 3 oktober 2008, waaronder een medewerker van netbeheerder Enexis, zie het overzicht van voordrachten op die bijeenkomst in Nieuwspoort (bijdragen van Postma en Didden) ... Omdat we nog vrijwel niks presteren op decentraal vlak, en al helemaal niet op het vlak van zonnestroom, dat is een molecuul H2O op een gloeiende plaat in Nederland.
Sommige hoogspannings-professoren claimen al jaren dat we zonder al te grote problemen minimaal 20% (mogelijk zelfs meer) windstroom op kunnen nemen in de bestaande nettten. NB: andere profs (vooral die uit Delftse contreien...) bestrijden dit superhete dossier te vuur en te zwaard, maar die worden door steeds meer mensen steeds minder serieus genomen, anders had Denemarken, Noord Duitsland, of, laten we het dichter bij huis zoeken, Flevoland al een groot ontploft hoogspanningsnetwerk gehad...). Zonnestroom is een microscopische fractie van windstroom in Nederland. Conclusie: schei uit met dat eeuwige gezeur en gemiep over "slimme netten". Dat concept kunnen we gratis overnemen van de Duitsers als zij met hun wereldmarkt in duurzame energie/stroom zover zijn dat ze alle eventueel optredende problemen met hun talloze top-onderzoeksinstellingen op het vlak van (hoogspannings-)elektronica, netmanagement, inverter technologie, etc.) hebben opgelost met slimme netmanagement oplossingen (there is no silver bullet, there never will be). "Problemen" die overigens nog nauwelijks bestaan: uitsluitend en incidenteel bij de zwakste uitlopers van de laag/middenspaningsnetten in dunbevolkte landelijke gebieden, de regionale netbeheerder is dan verplicht het lokale net [stapsgewijs] op te waarderen. Volgens netbeheerders in Duitsland kan daar tot zo'n 30 Gigawattpiek aan zonnestroom op het net voordat er structureel (lees: grootschalig) iets moet gaan gebeuren, doch slechts in sommige gebieden kleinschalige aanpassingen aan de laag- en middenspanningsnetten (Bron: Photon 2/2008: 56-63) ... Dat gaat in het volslagen achterlijke Nederland talloze jaren kosten om zelfs maar op een fractie van dat niveau te komen met de huidige plm. 55 MWp (inclusief niet netgekoppeld autonoom en bovendien minder dan 0,2% van die hoeveelheid van 30 GWp), en daar hebben we (voorlopig) helemaal geen dure "slimme netten" voor nodig!
Van mij mag ECN met die net ontwikkelde "Powermatcher" doorgaan, maar dat "voor de toekomst" mag letterlijk genomen worden. Kon wel eens heel wat jaartjes in die mistige "toekomst" gaan liggen voordat we daar echt aanspraak op zouden moeten gaan maken, en wie weet is die ontwikkeling dan alweer lang achterhaald en zijn er veel simpelere oplossingsrichtingen (door de Duitsers) uitgevonden... Lees vooral ook deze smakelijke bijdrage van Henk Daalder van de Guldenlijn, op zijn zeer informatieve Volkskrant blog...
Veel te veel nadruk op "integratie" cq. BIPV
(p.5) "Uitvoeringsvormen". Merkwaardig dat SenterNovem het weer heeft over de volgorde "volledige dakintegratie" en pas dan "additioneel toegevoegde panelen op de bestaande dakbedekking". De fysieke realiteit, ook in Duitsland en in alle andere landen (in mindere mate wellicht het met een vette bonus voor BIPV zwaaiende Frankrijk) is, dat vrijwel alles op daken "boven de pannen" wordt gemonteerd (of op frames op platte daken), omdat dat het goedkoopste en het snelste is te implementeren, en daar drijft "de markt" voor het overgrote merendeel op. In een bespreking van het congres "Bauhaus Solar" in Erfurt over architectonische inpassing van PV in de bebouwde omgeving gaf ons bloedeigen Scheuten Solar in de persoon van Ilona Eisenschmidt gewoon toe dat gebouw-geïntegreerde PV nog steeds rond de 20-25% duurder is dan standaard "op-dak" oplossingen. Dat is zeker in Nederland, met haar absurd restrictieve "ondersteunings"beleid en haar blijkbaar door SenterNovem "gewilde" (lees: geforceerde) gebouwintegratie, dus de nagel aan de doodskist voor BIPV. En dus ook voor de sector ontwikkeling an sich omdat er dan gewoon veel te veel geld weglekt naar allerlei kunstzinnige inpassingen die peperduur zijn, en een gezonde marktontwikkeling van de basis sector wordt gefrustreerd. Vergeet nooit dat het fantastische architectonische BIPV hoogstandje van een cirkelvormige PV-installatie op het ronde dak van de London City Hall, met een "eye-lash" façade met doorzicht modules, totaal 67 kWp, een absurd bedrag van 8.060 Britse pond per kWp heeft gekost. Dat was een "staggering" 10.500,-- Euro per kWp! Het project is pas 6 jaar na de bouw van de City Hall opgeleverd na het voorspelbare gesteggel over die geldverspilling van gemeenschapsgeld, op 21 februari 2008 (uitgebreid artikel met achtergronden: Photon 4/2008: pp. 94-97). Leuk voor "high end" projecten in kringen van haute culture en vette bobo-talk, maar totaal onrealistisch om daar vanuit een nationaal te steunen "programma" zwaar op in te zetten, en al helemaal in financiële crisis tijd. Dat soort zaken kan de PV-industrie zelf pas oppakken als ze volwaardige marktcondities in eigen land hebben en van daar uit hard kunnen groeien, uitbouwen, en de riskantere projecten zoals BIPV kunnen gaan aanpakken. En dus beslist niet "andersom"...
Zwaar focussen
op "fysieke
dakintegratie" voor "de
sector" is een flinke kostenverhogende factor
als dat niet volledig wordt doorberekend, is alleen
maar
in het straatje van de conservatieve
bouwsector en projectontwikkelaars (waar je beslist
geen baanbrekende revoluties van kunt verwachten op
het vlak
van massieve uitbouw van
decentrale opwekking). En het is bepaald geen "prikkel" voor
particulieren om zelfstandig of met behulp van een
goed installatiebedrijf, een nieuw PV-systeem op eenvoudige
wijze met een verkoelende luchtspleet "boven
de pannen" te (laten) installeren! Dit soort installatietechnische
onzin moet je niet aan bureaucraten overlaten, maar
dat moeten de marktpartijen met hun praktijk inzicht
uit
de zware hollandsche polderklei
cq. uit de dakconstructie trekken. En die installeren
voor het overgrote merendeel op goede en degelijke
(en: in voldoende aantal!!) dakhaken of vergelijkbare
constructies, zonder problemen. Dat gaat pas massaal
geschieden (lees:
opheffen
van
de huidige "slecht
werkende marktcondities"!) door een ongecapt,
drempelloos, door iedereen, huurders en "geschikt-dak-lozen" te
gebruiken EEG systeem (al dan niet via "Bürgerbeteiligungsanlagen" indien
je zelf niet op eigen dak een installatie kunt of wilt
laten aanbrengen). DAT is
en blijft de crux!
Al het
andere "doorzicht spul" en soortelijke hoogstandjes is
leuk speelgoed voor architecten e.d., en dat moeten ze vooral in
verhevigde mate blijven doen, maar het is en blijft nog vele jaren
lang een totaal ondergeschikte marktniche qua kostenstructuur en,
vooral, m.b.t. de essentiële en voor de gebouweigenaar meest
relevante prikkel: de totale energetische opbrengst. Als die energetische
en, vooral, de financiële opbrengst niet in orde
is, of tegenvalt, zullen slechts zeer weinigen dit
soort projecten willen realiseren.
BIPV is geen fundamenteel, doorslaggevend onderdeel
van de groei in
de PV markt. Nog lang niet. Daksystemen en vrije veld
installaties: daar moet de markt van groeien, en die
moeten de industriële
innovatie (lees: efficiëntieverbetering, schaalvergroting, toenemende
flexibiliteit in module vorm en uitvoering, etc.) "trekken"!
Dat kan nooit in eerste instantie
door een marktniche als BIPV zelf worden getrokken.
Al zal die "niche" wel
steeds meer impact gaan krijgen. Maar pas als die wordt "gedragen" door
de "base load", de sterk gegroeide omvang
van de (eigen) PV-industrie. En die is gebaat bij optimale
feed-in condities, waarmee
het poreuze cirkeltje weer helemaal rond is.
De illusie van een bureaucratie-gedreven "innovatie-push"
(p.
6) "De
technologische ontwikkeling van zonnestroom
ligt goed op schema." ???
Deze bizarre claim impliceert dat er bij SenterNovem "Goddelijke
Grand Designers" zitten die voor de mondiale
PV-business reeds vele jaren lang een "Grand
Technological Evolution Scheme" hebben
opgesteld, en op basis van de huidige stand
van zaken hebben "gecheckt" dat
we "op schema" zouden zitten??? SenterNovem
kan helemaal niks voorspellen! Geen enkele
bureaucraat kan technologische
ontwikkeling dicteren, laat staan dat zij
die ontwikkeling kunnen "pushen" of "sturen".
Ze kunnen alleen maar op de bok van de door
de industrie reeds zelfstandig in gang gezette
technologische
innovatie springen en een duw in de rug geven
bij de marktimplementatie daarvan. Een goed
voorbeeld daarvan is de uitvinding van de Flatcon
modules bij het wereldvermaarde ISE in
Freiburg, een ontwikkeling die is voortgekomen
uit continu
doorgaande
research aan verbetering van de efficiëntie
van de omzetting van zonnestroom
in een markt die zich
explosief door invoering
van het EEG is gaan ontwikkelen (het ISE wordt
door de Staat, de Universiteiten, en de industrie
gefinancierd). Daar is aanvankelijk
ontwikkelingsgeld voor de commercialisatie
geïnvesteerd door de autoriteiten, uiteraard
nadat het concept bewezen was en uitstekend
bleek
te werken. Maar nu moet de in het leven geroepen
commerciële
spin-off Concentrix
Solar van het ISE op eigen
kracht verder. Ze hebben net een
zeer succesvolle start van hun moduleproductie
in gang gezet met een 25 MWp productielijn
(Photon 1/2009: 58-61). De autoriteiten kunnen
hun
handen er
van aftrekken,
en op zoek
gaan
naar andere veelbelovende technologische innovaties
die nog (net) niet "marktrijp" zijn.
Zo werkt dat dus, niet andersom.
Technologische evolutie is compleet onvoorspelbaar,
en alleen al de ontwikkelingen
van de laatste jaren, in hoge mate veroorzaakt
doordat de Duitse SPD/Grünen
politici de marktcondities voor zonnestroom
hebben geoptimaliseerd (waar de hele wereld van meeprofiteert
en de PV-industrie in een stroomversnelling
heeft gebracht), heeft hopelijk menig bureaucraat achter
de oren doen krabben hoe het in Gaia's naam mogelijk
is geweest
dat compleet buiten hen om in gang gezette
ontwikkelingen zo hard hebben kunnen gaan... De geciteerde
opmerking slaat dus helemaal nergens op, want tegenwoordig
gaat
die "technologische ontwikkeling" vele malen
harder dan bureaucraten ooit hebben kunnen bevroeden,
laat staan dat zij daar vat op hebben. Omdat de (Duitse)
politiek de ideale marktcondities, de voedingsbodem,
heeft geschapen
en deze - zelfs onder atoomfysicus Angela Merkel - in
stand houdt...
(p. 6) Tabelletje onderaan: geclaimde "groeicijfers volgens EPIA". Onbekend uit welke specifieke bron. Geclaimd wordt (volgens SenterNovem rapport), achtereenvolgens: Duitsland 1.135 MWp, Spanje 512 MWp, Japan 210 MWp, en U.S.A. 206 MWp. Volgens het Solar Generation V rapport van EPIA i.s.m. Greenpeace (download van EPIA publicatie pagina, pdf 5 MB van september 2008, p. 25) zouden de groeicijfers voor 2007 echter achtereenvolgens 1.100, 512, 230, resp. 190 MWp zijn geweest, nogal afwijkende getallen voor met name Japan en U.S.A. Er rouleren echter ook fors afwijkende andere getallen.
EurObserv'ER (download Photovoltaic report van deze pagina) geeft een compleet ander getal aan voor Spanje in 2007: bijna 342 MWp bijgeplaatst (!!!), waarvan 1 MWp off-grid (dit moet een extreem zware onderschatting zijn geweest!). Deze bron komt voor 2007 op geaccumuleerd een capaciteit van 516 MWp, waarvan 489 MWp on-grid zou zijn. Echter, volgens Photon zou die geaccumuleerde capaciteit eind 2007 maar liefst 691 MWp zijn geweest (34% meer dan het "all-in" getal van EurObserv'ER), en die hebben dat bij de nationale energie autoriteit, het CNE nagevraagd. Zie bericht 7 februari 2009. De nieuwe Duitse capaciteit voor 2007 ligt op minimaal 1.150 MWp volgens de gedetailleerde analyse van Photon, met nog enkele netbeheerders onbekend, definitieve cijfers zouden pas dit voorjaar moeten volgen, te publiceren door het Bundesnetzagentur.
Er zijn ook cijfers in de landenrapporten op de IEA-PVPS site te vinden (u weet wel, onderdeel van de zwaar op kernenergie inzettende International Energy Agency...). Zie de homepage en dan >>> National Reports >>> Annual Surveys volgen. Hierin wordt ook een duidelijke uitsplitsing van on-grid (de absolute meerderheid van alle systemen) en off-grid systemen gegeven. Voor Duitsland is het rapport door het BMU ingebracht, die zich echter niet op de Photon cijfers, maar op die van de brancheorganisatie BSW richt, en daardoor op 1.073 MWp on-grid (en 3,5 MWp off-grid) nieuw voor 2007 komt (accumulatie: 3.800 MWp). Voor Japan komt het landenrapport voor 2007 op 209 MWp on-grid en 1,6 MWp off-grid (totaal bijgeplaatst in 2007 ruim 210 MWp, geaccumuleerd zit Japan op 1.919 MWp in dat jaar). Spanje heeft geen landenrapporten op de IEA-PVPS site, helaas.
Tot slot, de U.S.A. rapportage over 2007 bij het IEA-PVPS gebeuren, alweer fors van het door SenterNovem genoemde getal afwijkend, als je tenminste naar de relevante (ter vergelijking met andere landen) on-grid installatie capaciteit bekijkt (U.S.A. heeft veel "autonomen" op het platteland wonen). Vermeld wordt een bijplaatsing van 210 MWp waarvan echter "slechts" 150 MWp netgekoppeld blijkt te zijn (totale geaccumuleerde capaciteit in 2007: 831 MWp, waarvan 506 MWp on-grid, slechts 61%...).
Financiering Chinese bedrijven
(p.7) "effectieve financiering" van Chinese PV megagroeiers wordt door velen als hoogst riskant gezien, doordat er vaak enorme bedragen zijn geleend of via beursgangen zijn verkregen, en de beurskoersen van bijna alle PPVX bedrijven (waaronder enkele grote Chinese) al enkele maanden zwaar in de min staan. Wel volgens Photon: momenteel structureel ondergewaardeerd. Sinds 1 november 2008 is de gemiddelde koers van de 30 grootste bedrijven op 1 december 2008 alweer 18,3% onderuit gegaan volgens het PPVX bericht in het januari nummer van Photon. Er wordt door insiders de komende tijd bovendien een behoorlijke "shake-out" verwacht van talloze, slecht georganiseerde module producenten in China, want die negatieve beursstemming zal deze zwakkere partijen op de (financiële) knieën dwingen.
PV-statistiek Nederland onbetrouwbaar
(p. 7) grafiek cumulatief geïnstalleerd PV vermogen in Nederland, zie ook mijn in een eerder stadium gemaakte eigen grafiek op basis van de CBS data voor 2007. Let wel: in de grafiek van SenterNovem worden de totale nominale vermogens weergegeven, dus inclusief het in NL vooral in de beginjaren bereikte, forse aandeel van dik 6 MWp autonoom, bijna 11% van het totaal... Dit is in veel landen met de hoogste groeicijfers een compleet ondergeschikt deel van het totale vermogen. Ergo: eigenlijk zou het aandeel netgekoppeld de basis dienen te zijn waarop vergeleken dient te worden voor interpretatie van de meest significante marktgroei, iets waar SenterNovem helemaal geen aandacht aan besteed (die gooit alles bij elkaar om het nog ergens op te laten lijken). Het "groeiverhaal" voor Nederland (toch al peanuts) is dus nog erger dan uit hun grafiek blijkt, omdat autonoom veel minder hard groeit dan netgekoppeld in gezonde markten met een goede elektrische infrastructuur.
Bovendien is er in Nederland de afgelopen jaren een levendige handel in tweedehands modules (in de oude cijfers opgenomen) ontstaan (vaak verhuizingen, frustraties bij de netkoppeling en vergoedingen voor de zonnestroom overschotten, knallende ruzies met zowel netbeheerders als leveranciers) en is totaal niet bekend wat het actuele, reëel ge- of herplaatste en daadwerkelijk 100 procent (of minder) werkende vermogen is. Omdat slechts een marginaal deel "gevalideerd" of met niet gecertificeerde, niet bij de autoriteiten bekende meters wordt "bemeten". Hieronder vallen de oude, nog onder die in 2006 afgeschafte regeling vallende MEP installaties, de paar SDE installaties die tot nu toe door de hele bureaucratenkermis zijn gekropen (inmiddels waarschijnlijk 384 van 9.000 stuks...) en een formeel "erkende" bruto productiemeter hebben draaien. Hierbij te tellen de paar Nederlanders zoals Polder PV (Leiden) en Blauwe Hoek (Spijkenisse) die niet gecertificeerd (doch wel degelijk betrouwbaar) meten. Doch waarvan de meetresulaten helemaal niet worden bijgehouden in een nationaal register. Zonnewijzer van Beldezon of Sonnenertrag kun je natuurlijk (alleen al vanwege de niet gecertificeerde of gecontroleerde, door de beheerder van de PV-installatie ingebrachte meetgegevens) niet bepaald als "nationale registers" opvatten. Beide databases zijn sowieso gruwelijk fragmentarische, zeer shaky overzichten van de Nederlandse markt (Sonnenertrag door de overgrote meerderheid van Duitse installaties in de 3.000 systemen omvattende, regelmatig gekuiste database wel degelijk een goed beeld gevend van hun thuismarkt). De rest van de (door mij) grof geschatte 30.000 installaties in Nederland is compleet onbekende, doch gegarandeerd voor het overgrote merendeel (na de Sunpower® renovaties) goed werkende "onbemeten bagger". Die grafiek van SenterNovem moet u dus wel met een flinke pot zout nemen, het is grotendeels niet geregistreerd, onbemeten en geschat natte vingerwerk.
Dan heb ik het verder
maar niet over de zooi die
het CBS daar uit destilleert (pdf
van rapport 2007, pagina 35), en
op basis van die op drijfzand
berustende "capaciteits"gegevens voor netgekoppelde systemen een
puur fictieve en volslagen bezopen
lage "gemiddelde" 700 kWh/kWp
per jaar aan opbrengst uit de duim zuigt
om de totale kWh productie van het
NL zonnestroompark te kunnen
"vaststellen". Daar zitten
dus ook mijn archaïsche, compleet achterhaalde Shell moduultjes bij,
met een degelijk bemeten, gemiddelde jaarlijkse normopbrengst van een
"heftige" 901-953
kWh/kWp.jaar. Opbrengsten uiteraard afhankelijk van het deelsysteem
op
ons dak, 29 tot 36% hoger dan de CBS "inschatting".... 
Onvergeeflijke getallen-blunder
(p. 8) Blunder van formaat, want tijdens publicatiemaand van het rapport (december 2008) reeds bekend bij SN: "In deze [SDE] regeling is er in 2008 ruimte voor ongeveer 10 megawatt aan systemen." Het moet weer niet veel gekker worden. De auteur van deze SenterNovem publicatie, in opdracht van SN eigenaar Ministerie van Economische Zaken, kent niet eens de eigen bikkelharde cijfers!!! Die 10 MWp cq. 46 miljoen Euro was weliswaar het maximale wat broodheer EZ voor zonnestroom overhad (voor 15-jarige subsidie van in 2008 aan te vragen installatie beschikkingen) bij de aanbieding van dat beruchte "concept advies" in een brief aan de Tweede Kamer van 31 januari 2008. Maar na het hoogst voorspelbare politieke gesteggel en geschraap op last van het parlement is dat budget uiteindelijk in twee stappen verhoogd naar 83 miljoen Euro (Staatscourant no. 138, 21 juli 2008), en heeft EZ al laten weten dat de in totaal 18,8 MWp die bij SenterNovem in 2008 voor 1 augustus is binnengekomen waarschijnlijk allemaal "beschikt" zal gaan worden (1 MWp toen nog in behandeling). Als de rapporten over de SDE van de bloedeigen subsidie instantie al niet kloppen op dit soort essentiële details, wat moet de burger dan nog in dit van blunders aan elkaar hangende carnavaleske gebeuren???
(p. 9) "... bieden leveranciers fabrieksgarantie van 20 tot 25 jaar. Daarnaast wordt vaak een vermogensgarantie gegeven..." Onzin. Die "fabrieksgarantie" is helemaal geen zekerheid en wordt dan ook zelden gegeven. De meeste leveranciers geven een "productgarantie" van 2-5 jaar, een omvormer garantie van, als het een beetje meezit, 5 jaar, en een installatiegarantie van 1-2 jaar. Bij de meestal afgegeven "vermogensgarantie" moet haarscherp gelet worden op de formulering, en dient meestal het reëele (lees: vlak voordat het module de doos in ging individueel "geflashte") nominale vermogen van de modules in kwestie als basis. En dus niet het "gemiddelde nominale vermogen volgens datasheet"! Bij actuele module toleranties op het nominale vermogen die grotendeels in de "min" zitten, kunt u dus nooit meer dan die "reëel" lage waarde maal het "restpercentage na 10, 20 of 25 jaar" claimen. Vooralsnog lijkt het er trouwens niet op dat bij goed geproduceerde kwaliteitsmodules er enig structureel probleem met vermogens-degradatie ontstaat. Een bericht van Photon (interview met Klaus Kiefer van het ISE in Freiburg, Photon 9/2009: 128) hierover is behoorlijk positief over die vermeende degradatie, op basis van onderzoek aan reeds jarenlang onder praktijkomstandigheden opgestelde modules. Zie ook dit interessante stuk in Home Power magazine over (vermeende) module degradatie.
Schandalig bedrijven lijstje...
Ronduit schandalig is
onder paragaraaf 2.4
op dezelfde pagina een lijstje met de "belangrijkste
bedrijven" die in
NL "actief" (zouden)
zijn op het vlak van
zonnestroom. (a) Dit
lijstje is zeer selectief,
en dus voor
een publicatie van een
zogenaamde "onafhankelijke"
Staatsinstelling extreem
discutabel en
politiek
gevoelig, (b) de belangrijkste
reëele actoren
op de zonnestroommarkt
in de afgelopen jaren
worden niet eens genoemd,
en (c) er staan bedrijven
op die niet eens
commerciële producten
dan wel "diensten" hebben!
Voorbeelden:
Helianthos (in
2006 overgenomen door de NUON holding na jarenlang onderzoek bij AKZO,
pas net in de opstartfase), RGS (nog
compleet experimenteel, de laboratoriumfase nog nauwelijks ontgroeid,
en nog lang niet gecommercialiseerd nieuw
door ECN ontwikkeld productieproces
voor kristallijne Si wafers), The
Silicon Mine (Gosse Boxhoorn's nog
voor een aanzienlijk deel te
financieren, 400 miljoen Euro kostende "silicon
mine" in
Geleen die grondstof
voor de zonnecel fabricage
zou moeten gaan leveren,
volgens website "to open in late
2009"),
de nog steeds niet opgestarte dunnelaag
CIGS-tak
(geavanceerde
Sunrise technologie
met glasparels) van
de Scheuten holding:
Allemaal
nog
steeds in diverse (prille)
stadia van "opstart" of
zelfs nog diep in
het experimenteer cq.
laboratorium stadium
verkerend. Lees: nog
bepaald geen 'bewezen",
reeds geld opleverende
commerciële PV-activiteiten
hebbende marktpartijen
in de
meeste gevallen, wel
veel leuke "plannen".
APA, startup in CIS dunnelaag cellen in Leeuwarden claimt op de website in het tweede kwartaal van dit jaar van start te gaan met hun "gesprayde" (NB: zonder gebruikmaking van dure vacuumtechnologie) CIS modules, maar het rendement (6-7% volgens site) is niet spectaculair, en in vergelijking met talloze dunnelaag initiatieven is de startproductie van slechts 4 MWp byzonder bescheiden te noemen. Nu ben ik bepaald niet tegen een "bescheiden start" (liever dat dan vol retoriek zittende bombast van hoge bomen kaliber), maar het is wel een feit om rekening mee te houden dat er gigantisch veel "start-ups" in dit gebied zijn, en dat zowel de nieuwe aangekondigde productiecapaciteiten voor talloze dunnelaag initiatieven (vaak minimaal 20-30 MWp), als de module rendementen (op 14 oktober 2008 geopende Shell CIS fabriek met Avancis technologie in het Oost-Duitse Torgau: rendement tot zelfs 11%!) toch wel van een heel ander niveau zijn. Desondanks wens ik APA natuurlijk alle succes toe, het zou de hoogste tijd worden als er weer eens een gezonde PV-business bij kwam in ons land.
Zelfs NUON moet heel erg hard aan de bak met Helianthos om te voorkomen dat ze de concurrentie niet meer kunnen inhalen. Zoals UniSolar en diverse anderen, die al honderden MWp aan dunnelaag projecten op industriële daken gerealiseerd hebben of ten uitvoer brengen (op de Intersolution beurs in Gent waren diverse vertegenwoordigers te zien, maar Helianthos was in geen velden of wegen te bekennen).
De meeste bedrijven exporteren vrijwel al hun kennis, producten en management kwaliteiten naar het lucratieve buitenland. Scheuten Solar (modules), heeft net een persbericht (pdf) doen uitgaan dat zij zijn uitverkoren om het momenteel waarschijnlijk grootste vrije veld PV-project van België te realiseren, het door mij al eerder uitgebreid beschreven 2 MWp Zonnepark Veurne (ZW. België, kustgebied), voor de project ontwikkelaar GreenFever. Zo'n fraai (doch wereldwijd bezien beslist niet "spectaculair") project is in Nederland zelfs onder de nieuwe door ECN/KEMA gesuggereerde condities voor de SDE (indien door EZ en/of parlement overgenomen: met 5-100 kWp als "ultimo" categorie) totaal ondenkbaar! Ook de "conventionele" PV-tak van Scheuten heeft zijn focus dus al lang niet meer in Nederland en zal haar expertise daar inzetten waar ze gevraagd wordt.
OTB Solar uit Eindhoven (geavanceerde plasma depositie apparatuur, o.a. naar het beroemde Amerikaanse Sunpower, en zogenaamde "screen printers" voor de metallisatie nodig voor de elektrische afvoer van kristallijne zonnecellen): bijna allemaal export. Ubbink Solar uit Doesburg zet een aanzienlijk deel van hun modules in o.a. het hard groeiende Vlaanderen en natuurlijk in Duitsland af, deels worden hiervoor cellen van Solland Solar gebruikt. Het bedrijf heeft zich trouwens net laten hernoemen en heet nu Renusol, maar blijft, via de in Köln gevestigde Ubbink Econergy Solar GmbH tak, integraal onderdeel van het Duitse systeemhuis Centrosolar AG, waar ze diverse dakintegratie producten en de bekende van Ecofys overgenomen consoles in het portfolio voert. Met natuurlijk wederom als grootste afzetmarkt Duitsland, al gaat ook daar de helft al naar het buitenland (lees: Spanje, België, Italië, etc.).
Verder natuurlijk het enige echte "nationale succesverhaal" Solland Solar die het overgrote merendeel van hun op de grens van Nederland en Duitsland geproduceerde cellen verkoopt aan het buitenland, en door ranzige intriges van meerderheids-aandeelhouder atoomboer Delta hun voortvarende leiding (o.a. Gosse Boxhoorn) zijn kwijtgeraakt. Econcern, wat weliswaar nog steeds Beldezon als handelsnaam onder de Ecostream dochter heeft, maar ook slechts een klein, voor internationaal opererende PV bedrijven, microscopisch afzetkanaal in het arme Nederland kent. Deze duurzame energie holding behaalt, alweer, de allergrootste omzet in zonnige en winderige landen met lucratieve feed-in regimes (Duitsland, Spanje, Frankrijk, Italië, etc.).
Oskomera Solar uit Deurne (Noord Brabant) die ook al vooral in Vlaanderen installeert (de bulk van de omzet), Mastervolt is al jaren een internationaal opererend concern waarvan wederom het allergrootste deel buiten Nederland wordt verdiend. Eigenlijk de enige partij die aanspraak zou kunnen maken op een "substantieel deel" van de NL markt van omvormers te hebben voorzien, met name in de gouden jaren rond de eeuwwisseling.
En dan de opvallendste bedrijven in het rijtje: Stroomwerk, wat inderdaad zeer veel voor zonnestroom heeft gedaan (grote installatie kennis in huis en veel klanten van geleverde PV-systemen), maar op de rand van de afgrond en/of in een soort permanente coma verkeert, o.a. door de ellende met de OK4 omvormers en de wurgcontracten met energieholdings die ze enorme ellende heeft opgeleverd. Merkwaardigerwijs niet in het lijstje van SenterNovem genoemd, is de "onafhankelijke opvolger" van dat bedrijf die mooie kleinschalige projecten in NL en daarbuiten heeft gerealiseerd, SolarAccess, met (weer) een ingewikkelde holding-structuur, ook gevestigd in Deventer, en die vooral in Duitsland goed lijkt te scoren.
Maar nu de crux:
Wel vermeld in het SenterNovem lijstje is
The Sun Factory (TSF),
die veel Sunpower® renovatiewerk voor de NUON
holding heeft gedaan
en daar altijd nauw mee heeft samengewerkt (bij Eneco was het vooral
het eigen installatiebedrijf en, vooral, het reeds genoemde Oskomera).
TSF lijkt de laatste jaren vooral in Spanje goede zaken gedaan
te hebben (voordracht
bij ZPV vergadering in Amsterdam).
Driewerf
schande is dat,
terwijl wel TSF in dat rijtje wordt genoemd, de vergelijkbare firma's
die de bulk van het installatiewerk van de afgelopen jaren in
Nederland hebben gerealiseerd, zo'n beetje het enige serieuze aanbod
van DHZ systemen in hun portefeuille hadden, en de professie hebben uitgedragen
die menig ander (energie)bedrijf door het
afvoerputje
heeft
gespoeld,
geheel ontbreken!
Dit zijn, achtereenvolgens in willekeurige volgorde: Buro Wilders (Den Haag), SolarID/Walraven (Bodegraven), Esdec (Deventer), dbCOM (Best) Besseling (Alkmaar),en SolarNRG ('s-Gravenzande). Het is echt een absolute schande dat deze onafhankelijke installateurs (inmiddels nog enkele kleine bijgekomen), die een aanzienlijk deel van de PV installaties in Nederland hebben aangelegd en/of geleverd de afgelopen jaren, niet eens in dat nu al bij mij beruchte SenterNovem lijstje zijn opgenomen!!! Ze moeten zich daarvoor kapot schamen, deze lijst is onacceptabel!
Helemaal bizar is dat er nog steeds een oude lijst (pdf van 2004) van het Duurzame Energie informatie centrum (opgeheven) op de website van SenterNovem staat waar diverse van deze "beroemde" namen wel degelijk op staan (maar ook een deel al lang niet meer bestaat), maar waar niet naar verwezen wordt in de literatuurlijst op p. 14 ...
(p. 9) Nog een fragenswürdige claim: "Op dit moment ligt het
prijsniveau rond de 5,25 Euro per Wattpiek, geïnstalleerd." Let
vooral op het laatste woord: een "volledig geïnstalleerd
systeem", dus. Dit is wel erg rooskleurig gesteld. De "DHZ" systeemprijzen zonder installatie
en zonder aanpassing in de meterkast variëren tegenwoordig
volgens de websites van de betreffende (betrouwbaar geachte) leveranciers/installatiebedrijven
van (incl. BTW) 4,8-5,1 Euro/Wp bij Buro Wilders, 4,8-5,4 Euro/Wp bij SolarNRG,
4,9-5,3 Euro/Wp
(kristallijn)
resp. 4,5-4,8
Euro/Wp
(dunnelaag, let op: lager rendement!)
bij SolarID/Walraven,
4,8-4,9
Euro/Wp (tm. 3.500 Wp) resp. 5,1-5,2 Euro/Wp (tm. 1.400 Wp) bij Esdec en,
tenslotte, 4,7-5,2 Euro/Wp bij relatieve nieuwkomer (met zo te zien kwaliteits-spullen)
SolarNet uit
Haarlem (prijzen gecheckt begin februari 2009).
Hier moeten de installatiekosten nog bij. En die kunnen aanzienlijk oplopen. Esdec heeft daarvoor een rekencalculator op hun website staan (richtprijzen voor installatie van hun "standaard" DHZ pakketten), waarbij de te verwachten installatiekosten berekend kunnen worden. Dit komt, afhankelijk van dakcondities neer op 1.648 Euro voor een mini-installatie van 700 Wp en platdak op ruim 12 meter hoogte via dik 1.800 Euro voor een "gemaximeerde" SDE installatie van 3.500 Wp op een schuin dak van 0-7 meter hoog, tot zelfs bijna 3.000 Euro voor een ruim 12 meter hoog plat dak met dezelfde installatie (dit alles inclusief meterkast aanpassing van ongeveer 335 Euro). Zelfs al kun je een deel van het "binnen"werk zelf doen, je betaalt voor de resterende werkzaamheden (onderhandelen met de installateur) mogelijk een bedrag tussen de 1.000 en 2.000 Euro (NUON rekende in hun "SDE aanbieding" met onbekende Chinese modules zelfs een schandalig bedrag van 3.000 Euro voor een niet eens "maximaal" 3 kWp systeem...). Stapel je die door de meeste mensen waarschijnlijk te betalen 2.000 Euro bovenop een 3.500 Wp installatie van, zeg, gemiddeld 5 Euro/Wp, ben je volgens deze actuele marktcijfers een bedrag van 19.500 Euro kwijt, maar ik hoor ook hogere bedragen. Alleen dit bedrag komt al neer op ... 5,6 Euro per Wattpiek. En dat alleen voor de "grootste" installaties, die slechts weinigen zich (hebben) kunnen veroorloven. Ook natuurlijk, vanwege de permanente financiële onzekerheden in de SDE systematiek. De systeemprijs zal toenemen bij kleinere installaties omdat de installatiekosten op een hoog niveau zullen blijven. Bij de NUON holding waren de installatiekosten voor alle 4 "pakketten" rond de 17% van het te investeren bedrag.
NB: Beldezon, soms geheimzinnig doend over prijzen, rept van "10.161,20 Euro inclusief installatie" voor 10 modules (niet inbegrepen evt. meerkosten voor hoogwerker, dakdoorvoer, en meterkast aanpassingen, de "kale" installatiekosten bedragen hier 1.058,40 Euro). Hier staat niet bij welke modules, dat kunnen blijkbaar zowel de 175 Wp Chinese Solarfun of de 180 Wp Nederlandse Ubbink exemplaren zijn (aparte pagina, datasheets zijn alleen op de Duitse Ecostream site te vinden...). Uitgaand van de "gunstige" Ubbinkjes (10 stuks, nog "maar" 1.800 Wp), kom je dan al op een heftige 5,65 Euro, exclusief de genoemde meerkost posten, die meter/groepen-kast moet sowieso op de schop bij die aantallen...
En bij al deze installaties zijn nog niet de bezopen uitgaven aan de (verplichte, niet in eigen beheer te krijgen) dure bruto productiemeter, de jaarlijkse absurde meetkosten (30 Euro/jaar voor verwerking van 1 stom getalletje, schandalig!), en de nog steeds in de SDE voorwaarden vastgelegde waanzinnige CertiQ kosten (30 Euro/jaar plus eenmalige "inleg") niet in meegenomen, wat het totale plaatje alweer nog ongunstiger maakt. SenterNovem zwijgt er over. Als het graf.
U mag gerust een pot zout bij die claim van 5,25 Euro/Wp "all-in" zetten. Zelfs in schraalhans Nederland...
Hoe activeer je "een PV markt"? Kip en ei wijzen naar elkaar...
(p. 10). Leuke tabel "actorveld" (...) maar geinige tabellen hebben we niks aan. Goede marktomstandigheden, dat is de prikkel. Citaat: "De SDE lijkt nog maar in beperkte mate deze partijen [lees: de in het buitenland een leuke boterham verdienende installatiebedrijven en module doorverkopers] te verleiden (weer) op de binnenlandse markt actief te worden." Waar zou dat nou aan liggen? Bepaald niet aan "gebrek aan innovatie", want die innovatie gebeurt in wereldmarkt leider Duitsland, in het hoog-technologisch gedreven Japan en U.S.A., en slechts bij een zeer select aantal op het buitenland gefocuste bedrijven (OTB, Solland Solar) en staatsinstellingen (ECN research aan PV technologie). Moeten kleine installatiebedrijven van SenterNovem, soms magazijnen vol modules gaan kopen en dan maar hopen dat er "vanzelf" klanten komen om dat fraais massaal af te gaan nemen? Kip en ei: marktomstandigheden blijven bizar slecht, er zullen dus weinig kopers komen, er ontstaat dus geen gezonde markt, dus ook geen peperdure "volle magazijnen", dus geen geïnteresseerde kopers, en daar is onze klassieke "poreuze cirkel" weer. Precies die poreuze cirkel die Greenpeace rond de eeuwwisseling met hun Solaris® project hebben proberen te doorbreken, maar blijkbaar na dik 9 jaar gepruts nog steeds tevergeefs... Met dank aan EZ, die een draak van een regeling heeft ontworpen. SenterNovem moet dus met haar vragen bij haar bloedeigen broodheer in Den Haag aankloppen, i.p.v. dit soort vragen de bomvol rapporten liggende Nederlandse polder in te slingeren...
"Het ondersteuningsregime van de overheid bepaalt in feite de markt." Een waarheid als een koe, zie het superieure Duits EEG met kneiterharde resultaten!!! Laten we hem eens omdraaien: hoe ziet die "Nederlandse markt" er nu uit? Nog steeds diep en diep treurig, ondanks de SDE. Er zijn in het laatste (januari, pdf) overzicht van CertiQ weliswaar weer "een stuk meer" PV producenten officieel geregistreerd, wat te verwachten was. Maar het zijn er in januari toch maar "slechts" (1.000 - 718 =) 282 nieuwe, terwijl er volgens SenterNovem zo'n 9.000 aanvragen binnengekomen zouden zijn voor 1 augustus 2008, en al die aanvragen "waarschijnlijk" (1 MWp nog in onderzoek) zouden worden "beschikt" (lees: 18,8 MWp). Die 282 "stuks" is nog maar 3% van al die aanvragen... Waar zijn al die duizenden "officiële zonnestroom producenten to be" eigenlijk gebleven??? Ze hebben allemaal rond september al hun "beschikking" in huis moeten hebben gehad, en we zijn alweer ruim 4 maanden verder... Haken ze grotendeels af, beiden ze hun tijd? Het vlot nog steeds niet erg, wat gezien de bureaucratie, laat staan de meterkast terreur ook helemaal niet verbazingwekkend is...
Zou die "overheid" (lees: EZ die vindt dat zij eigenlijk "de overheid" zijn en dus dictaatjes "mogen" uitdelen) daar misschien de "gevolgtrekkingen" uit kunnen destilleren? Dat die hoog van de toren geblazen SDE "het" dus ook al weer niet is, wellicht? Of kunnen ze dat niet in de betonnen bureaucratenkoppen krijgen? Is dat, wellicht, voor de zoveelste maal, het "hollandse verlies" moeten toegeven, wat in politieke kringen (EZ bovenaan) een doodzonde is en blijkbaar onacceptabel?
Wat in ieder geval duidelijk wordt, is dat de opstandige (???) dochter van EZ, SenterNovem hier moederlief dus impliciet van slecht beleid beschuldigt, zeker als je de opmerkelijke slotzinnen in beschouwing neemt, mijn vetdruk): "... wordt het huidige beleid als zeer zwak gezien. De door de overheid ingevoerde SDE regeling [PPV - lees: de door de EZ ambtenarij er door geramde SDE regeling...] heeft geen relatie met het ambitieniveau en de voorgestelde marktbenadering". Heftige woorden, en die zijn hard nodig. Vooral als die uit de koker van een bureaucraten instantie komen die ook nog eens, hoe pijnlijk, een volle dochter van datzelfde EZ is ... Dat is, laten we het een positieve draai geven, alvast een enorme stap voorwaarts. Nu de onverbiddelijke conclusies nog en de revolutie die daar het gevolg van zou moeten zijn...
Knelpunten en "oplossingen" (pp. 11-12)
(p. 11) "Innovatiesysteemanalyse in het kader van de innovatie - agenda". Heb ik eerder al een opmerking over gemaakt, laat die bureaucratische "innovatie-geilheid" voorlopig maar even zitten zolang er geen goed functionerende markt is opgezet met een decent, degelijk, en Duits EEG systeem. Zonder die essentiële basis geen marktgroei, geen op kwaliteit en op klanttevredenheid gefocuste marktpartijen, geen natuurlijke marktontwikkeling, en al helemaal geen "innovatiedruk". Die innovatie komt er vanzelf wanneer de eigen markt eenmaal echt begint te groeien, i.p.v. met module- en omvormer importen voor een paar megawattpiekjes per jaar vooruit te kruipen. Schei uit met die innovatie onzin! Het is polderkolder, we zijn daar nog helemaal niet "klaar" voor in ons landje. In Duitsland en elders wordt die innovatie, naast het zeer succesvolle "basiscondities creëerende" EEG, met massieve investeringsprogramma's van zowel de regering, Bundesländer, en het bedrijfsleven zelf (wat een gezonde bestaansbasis heeft en een rooskleurig toekomstperspectief) gerealiseerd. Alleen al voor fundamentele fotovoltaïsche research projecten is 40 miljoen Euro financiële ondersteuning door het BMU uitgegeven in 2008 (dat is zo'n beetje de helft van de totale gereserveerde SDE subsidie voor 15-jaar lang te ondersteunen gemaximeerde 3,5 kWp PV-systemen in Nederland, vorig jaar). De totale uitgaven voor fundamentele hernieuwbare energie research vorig jaar in de BRD: 150 miljoen Euro... Maar ook daar: Eerst de markt, dan komt die innovatie door de schaalvergroting vanzelf, en wordt de basis gelegd voor nieuwe systeemrevoluties middels de nog risico dragende "vernieuwende" onderzoeksprogramma's, in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven.
Ook de claim dat door afwezigheid van een nationale afzetmarkt de focus van R&D negatief zou worden beïnvloed, en deze laatste dus "niet bij zou dragen aan een effectieve kostprijsreductie van zonnestroom"? S.v.p. "prullebakkeren" die opmerking. Die kostenreductie werd en wordt vooral door de mondiale industrie gerealiseerd (Duitsland, Japan, China, U.S.A.), daar heeft Nederland geen enkele invloed op. Of dacht SenterNovem dat Solland Solar straks die mooie PUM modules massaal in Nederland ging afzetten als ze daadwerkelijk zo goedkoop gemaakt zouden kunnen worden als wordt geclaimd? Nee hoor, die modules gaan dan linea recta naar de meest attractieve, hogere prijzen bevorderende (...) feed-in markten toe, en beslist niet naar de nationale, bomvol onzekerheden zittende, door de SDE gewurgde markt...
En dan komen we meteen aan het volgende bezwaar bij de claims van SenterNovem, dat met de introductie van de SDE het "knelpunt van de afwezigheid van een marktimplementatie instrument is opgelost". Dat is natuurlijk pure polderkolder. Je kunt wel een of ander "instrument" in de markt gooien, maar als die "markt" via dat "instrument" nog steeds slechts in mondjesmaat tot daadwerkelijke realisatie is overgegaan (en daar moet het altijd om gaan, niet een of ander papiertje in je brievenbus krijgen dat je een bureaucratisch traject in "mag"!) , kun je gerust stellen dat het met dat "instrument" blijkbaar toch bar tegenvalt om forse marktgroei te genereren in korte tijd. Ergo: het gaat niet om de "aanwezigheid" van zo'n "instrument". Het gaat om de kwaliteit en de stimulerende kracht van dat "instrument". En dat ontbreekt er nog steeds aan. Door het ontbreken van een EEG Wet.
"Teruglevering"
(p. 11) Een
bizarre opmerking ook over het feit dat "de rechten en plichten
van de kleinverbruiker
richting energieleverancier onvoldoende helder geregeld [zouden] zijn".
Bizar, omdat dat
"recht"
gewoon in de Wet staat (artikel 31-c, al sinds juli
2004, het enige artikel wat ook maar iets lijkt te "regelen" voor
zonnestroom opwekkers, en wat met de invoering van gewijzigde wetgeving
fossiel
verkracht dreigt te worden door op gas gestookte toverketels ook in
dat artikel onder te gaan brengen...). Het is echter de Nederlandse
Mededingingsautoriteit zelf geweest die er in 2006 een puinhoop van
heeft
gemaakt met een
van
de
meest
krankzinnige,
niet
uit te leggen
(en formeel nog nooit herroepen) "beleidsregels" uit
de Nederlandse energiegeschiedenis. En dat ze het na fascistoïde
pogingen van Continuon
om stiekem dubbele vastrechten
te
innen
bij totaal niet geïnformeerde zonnestroom opwekkers (en een tien
maanden lange strijd mijnerzijds om die Nationale Schanddaad van tafel
te vegen)
er via een niet uitgebreid bekendgemaakt herenakkoordje (bericht
17 mei 2007) dan maar in de schoenen van de leveranciers hebben
geschoven (de impliciete boodschap: zoekt u het allemaal maar uit...).
En iedereen "doet
maar wat", er zijn nog steeds leveranciers die water zien branden
als je het over zonnestroom hebt, netbeheerders die uitstekend werkende,
volautomatisch salderende Ferrarismeters weg willen halen (of daadwerkelijk
stiekem verwijderen) uit de meterkast. Je wordt continu belazerd in
dit land als je niet uitkijkt. Dit alles is voor de volle honderd procent
de schuld van Den Haag, die
al deze
racekak
op
zijn
beloop
heeft gelaten
en goedwillende consumenten met zonnestroomwensen in de mallemolen
van de van piraten en saboteurs vergeven energiewereld heeft laten
verzuipen.
Alweer: In Duitsland is dit alles tot in de puntjes, en tot een paar cijfers achter de komma geregeld. Nederland ontbeert nog steeds fundamentele Wetgeving die alles regelt en die decentrale invoeders van duurzame energie maximaal (met die impliciete en expliciete bedoeling) beschermt i.p.v. ze aan de energiepiraten over te leveren! In Duitsland staat de decentrale opwekker op een voetstuk en wordt hij/zij maximaal afgeschermd van piraterij en vieze spelletjes van zowel energieleveranciers (die niks met de invoeding van de zonnestroom hebben te maken) en de netbeheerders. In Nederland wordt de decentrale opwekker van duurzame stroom uitgekotst. Niks "rechten en plichten". Het is gewoon een grote, afgrijselijke, ontmoedigende, en tot zelfmoordgedachten inspirerende ***zooi in ons land!
Goed nieuws?
Een verbazingwekkende zin onder "oplossingsrichtingen". Leest
u mee, s.v.p. (mijn vetdruk):
"Verplichte terugleververgoedingen
(feed-in tarief) al dan niet gecombineerd met fiscale instrumenten
worden genoemd als onderdelen die zeker in de genoemde strategie opgenomen
dienen te worden." 
Dit nu suggereert
SenterNovem (althans: dat zoiets mogelijk toch wel een heel erg goed
plan lijkt te zijn, er staat natuurlijk niet dat zij dat
hebben durven suggereren, zo'n onzalig voorstel). Wat stelt SN moeder
EZ in de persoon van persvoorlichter van Diepen in een recent
bericht op
Energeia? "De
kans daarop acht Jan van Diepen, woordvoerder van Economische Zaken
heel
klein. “We
hebben nu een systeem waarmee we de subsidiekosten in de hand kunnen
houden. Dat staat bij ons ook hoog in het vaandel. Het is een systeem
waar ook Duitsland met enige interesse naar kijkt.”" 
Zie
ook mijn vernietigende
commentaar op die voorspelbare crap van EZ... EZ heeft al lang
een "heldere" keus gemaakt, want zij beschouwen zich als "de
overheid",
en zij zijn altijd fel gebeten geweest om ook maar een micrometer in
de richting van het Duitse systeem op te schuiven. Ze saboteren alle
pogingen daartoe, tot nu toe met de meest sneaky methoden, gejokkebrok,
gelieg en bedrieg. En, het allerergste: ze komen d'r nog steeds mee
weg...
Hyptheekconstructies
nauwelijks bekend
(p.
11) SenterNovem claimt dat de "financiële
regelingen te beperkend, te complex en te ingewikkeld" zijn.
Voor driehonderd procent mee eens, niemand is in staat om een kloppende
"investeerders prikkelende"
en waterdichte terugverdientijd berekening te maken (teveel variabelen,
en continu leugenachtige uitgangspunten, ik moet constant mensen
en bedrijven op veel te optimistische uitgangspunten corrigeren...).
Ik krijg regelmatig weer een spreadsheet met mistige berekeningen
in
de in-box,
of er
staan
weer eens extreem positieve
uitgangspunten op commerciële sites vermeld (waarmee zonnestroom
onder SDE condities veel te rooskleurig wordt voorgesteld). Hypotheek
constructies voor duurzame energie? Wie heeft een praktijkvoorbeeld
wat daadwerkelijk
is toegepast en geïmplementeerd? Wilt u dan ook meteen de "financiële
incentives" voor de miljoenen huurders in dit land er bij doen
die tot nu toe met lege handen staan? Dank!
"Toepassing
in de bouw is veelal kostbaar maatwerk" (p.
11)
Kort antwoord,
zie ook eerder in dit epistel, en met weemoed terugdenkend aan Hermann
Scheer's fenomenale bijdrage op 3 februari: BULLSHIT!
Ontwerpers zouden volgens SN een "negatieve attitude" hebben t.o.v. zonnestroom, ook wat "esthetische aspecten" betreft. Proef ik hier volstrekt subjectieve, door "tegenlobbies" aangewakkerde windturbine haat, ditmaal geprojecteerd op "die lelijke blauwe, spiegelende platen op het dak"? Schei toch uit stelletje miepen en ga in Duitsland bij de talloze geslaagde BIPV projecten kijken (bijvoorbeeld de fantastische Mont-Cenis Academie in Herne Sodingen, Ruhrgebied). Misschien moet SN van het EZ budget wat excursies naar Duitsland organiseren. Of toch maar weer dichter bij huis, in ons aller, door de belastingbetalers opgehoeste ECN gebouw in Petten, waarbij er ook best wel modules aan de gevel mogen hangen, mits netjes en op professionele wijze aangebracht ("lamellen systeem"). Waarom moet SenterNovem daar eigenlijk werk van maken? Het ligt blijkbaar duidelijk aan de onwil (onverschilligheid?) van die "moderne" architecten? U kunt natuurlijk ook gewoon naar de Stad van de Zon gaan (er rijdt een trein naar Alkmaar/Heerhugowaard), é voila! Wat heeft u nu eigenlijk nog meer nodig? Hoezo, nog geen inspiratie?
"Informatie over zonnestroom is veelal onvolledig of onjuist" (p. 12). Proest. Laat ik nou SenterNovem zelf regelmatig op blunders en fouten betrappen. Tja, als je een verschrikkelijk ingewikkelde SDE kermis uit moet leggen wil er wel eens wat misgaan. Overigens bulkt het internet van "correcte" informatie, het is allemaal al beschikbaar. SenterNovem mag gratis van de info op de privé sites van Floris Wouterlood, Polder PV etc. gebruik maken. Voor het degelijke installatiewerk moet u vooral bij de niet door SenterNovem genoemde "hard core installatiebedrijven" wezen die niet in dit rapport zijn opgenomen. Jammer. Allemaal gemiste kansen...
Oplossingsrichtingen (koop eens een nieuwe plaat...)
(p. 12) Volgens SenterNovem moet de "sector" verbeteringen doorvoeren. Nu zal ik de laatste zijn die beweert dat Holland Solar en de DE Koepel "voldoende" doen (het laatste jaar gaat het iets beter, maar er moet veel, veel meer gebeuren, that's for sure). Maar dat heeft, het begint op een permanent in een grijsgedraaide groef hangende LP te lijken, alles te maken met het feit dat de marktcondities ronduit rampzalig blijven. We moeten eerst maar eens gaan zien wat er overblijft van de "nieuwe" (nog steeds miezerige) categorie 5-100 kWp die volgens ECN Beleidsstudies in de nieuwe SDE opgenomen zou moeten worden. Misschien zijn ze bij EZ wel als de dood dat een groot deel van de uit de belastinggelden (Rijksbegroting) te serveren subsidietaart direct door gepokt en gemazelde bedrijven uit Duitsland en Vlaanderen ingepikt gaat worden. Want die staan allemaal te trappelen van ongeduld om eindelijk eens de handen uit de mouwen te steken op die al jaren kaalgeslagen, van fossielen vergeven regelmatig en intens door de zon beschenen tot woestenij omgetoverde, winderige poldervlakte aan de Noordzee. Jammer dan, niks an te doen. De burgers willen zonnepanelen, ze willen maximale productie, dus de Beste en Meest Klantgerichte Aanbieder Zal Overwinnen. Of die nu van Nederlandse origine is, of dat die aanbieder uit het gezegende nabije buitenland komt, dat maakt dan ook geen bal meer uit (hadden we maar niet zo zitten slapen, eigen schuld, dikke bult). Openen die markt, e pronto!! Ongecapped, per favore!!!
SenterNovem vindt dat "kennis en ervaring" uit projecten beter "toegankelijk" moet zijn, waarbij er nota bene een "objectieve afzender" zou moeten zijn. Ik weet niet of SenterNovem, als volle dochter van het zonnestroom hatende EZ zichzelf als zodanig zou willen opwerpen, maar dat lijkt me tricky business. Ook al staat er, ik heb het al genoemd, meer dan genoeg info over die projecten op de site(s) van SN, al moet je die wel weten te vinden. Geen idee hoe omvangrijk dat SN aanbod inmiddels is, je verdwaalt regelmatig, op die sites, zoveel staat daar op.
Laat onverlet dat het natuurlijk gewoon polderkolder is, van dat vermeende "gebrek aan kennis en ervaring". Of van "te organiseren" cursussen voor dakbedekkers, installateurs e.d. Dat moet het bedrijfsleven doen, niet de overheid, want die snapt daar de ballen van! Die "kennis", "ervaring", en "cursussen" komen allemaal helemaal vanzelf als je goede marktcondities hebt, zie Duitsland. De bekende grijsgedraaide groef, dus. Koop dus s.v.p. eerst in Den Haag een nieuwe LP met als enig succesnummer het EEG (aan zowel de A-zijde als de B-zijde, de laatste mag wat mij betref een vol adrenaline gestampte rap-versie zijn...), en je hebt het begin van een Solar Revolution. Eerder niet.
(p. 13) De genoemde "verwachte 40% groei" van de internationale PV-markt is weliswaar niet ondenkbaar, maar als er echt een diepe recessie komt, moeten we nog maar zien wat er van dat mooie , in afgelopen jaren soms zelfs vet overschreden percentage overblijft. Ook de PV-sector krijgt forse knauwen te verwerken, en investeringen worden deels uitgesteld of vertraagd. We zullen gaan zien hoe groot in onzekere tijden het incasseringsvermogen van een van de belangrijkste nieuwe industrieën van de moderne tijd zal blijken te zijn. Daarvoor zal alles uit de kast moeten. Op alle fronten. Met, als een van de allerbelangrijkste premisses: alle sabotage en drempel opwerpende onzin van Staatswege dient uit alle macht te worden ge-elimineerd. Een self-fulfilling prophecy, dus. Als EZ niet wil, gebeurt er niks en dreigt ons land een fossiele Atoom Staat met heel erg enge Orwelliaanse trekjes ("slimme meter" in uw meterkast) te gaan worden. Denk niet dat dat een utopie is. Het is een zeer realistisch scenario als het aan de Unholy Alliance CDA-EZ-EnergieNed-Netbeheer Nederland-energieverspillend bedrijfsleven ligt...
TCO
De
afkorting "TCO" wordt niet uitgelegd, dat is het zogenaamde, vooral
in dure managerskringen
gebezigde "Total Cost of Ownership" (niet
echt lekker vertaald als "totale kosten van het bezit"). Zeg maar alle
pecunia die met een af te bakenen onderwerp of industriële ontwikkeling
heeft
te
maken.
Dat blijft een duivels lastig verhaal, want waar zet je de piketpaaltjes
om het geheel neer, waar houdt het op? Wat "mag" je allemaal naar de
"optie zonnestroom" toerekenen, wat zijn de niet (of:
niet eenvoudig) te becijferen "externe kosten" (die dus niet worden
doorberekend), welke "kosten" zijn überhaupt niet calculeerbaar, en
ga zo maar door. Als u de lezing van Storm van Leeuwen (3
februari 2009 bij WISE) over de meest complexe energietechologie
op deze planeet
heeft
gevolgd (kernsplijting, kernfusie, mogelijk nog een stukkie erger,
heeft nog helemaal geen commerciële toepassing), weet u wat voor
booby-traps
en
historische
vergissingen dat soort "kosten inventariserende studies" zouden kunnen
gaan opleveren. Geloof nooit dat je tot op de Euro "kloppende" TCO
analyses kunt maken.
Junk in (de black box) = junk out...
EPIA doel
De "bijstelling"
van het doel voor zonne-energie door EPIA om in 2020 niet "slechts"
3% (EPIA/Greenpeace rapport "The Next Solar Generation", zie EPIA
site)
maar zelfs 12% van
de duurzame elektriciteit in Europa te gaan realiseren, o.a. besproken
in een
interessant
interview
met
Q-Cells bestuursvoorzitter en in het bestuur van EPIA zittende Anton
Milner (Photon 11/2008: 22-23), en ook terug te vinden in het
persbericht (pdf,
pagina 2) van de 23e PV-SEC industrie conferentie in Valencia), wordt
zeker niet door
iedereen in de branche als "haalbaar"
geacht.
Er zijn
teveel
onzekere
factoren,
en ondanks de enorme industriële ontwikkeling van de laatste jaren,
is de verwachting dat er de nodige dikke beren op de weg omzeild zullen
moeten worden. En dat is niet alleen de financiële crisis, of de in
sommige
landen gekmakende, tranentrekkende bureaucratie. De gevestigde orde
in energieland, zeer vaak ongezond nauw verweven met dat andere "establishment",
de
huidige, verkalkte en verkokerde
politieke elite, zal zich te vuur en te zwaard gaan verdedigen tegen
nog meer verlies van marktaandeel van hun byzonder lucratieve, nog
grotendeels op fossielen en atomen gevestigde nering (met vaak al lang
afgeschreven,
dus extreme winsten genererende centrales). In het progressieve Duitsland
is dat aandeel al opgelopen tot minimaal 15 tot mogelijk al 18% van
de
stroomvoorziening
(hernieuwbaar,
bijna
allemaal door autonome partijen en burgers gerealiseerd...).
Grid-parity
Bizar
en tale-telling dat ook het "progressieve" SenterNovem het hier heeft
over net-pariteit voor zuid-Europa in 2015, pas over 6 jaar, dus. Dat
punt is volgens de best ingevoerde specialisten al veel eerder bereikt,
afhankelijk van de ingezette technologie. Met de goedkope First
Solar CdTe modules in zuid Italië zou een slimme projectontwikkelaar,
bij een
goede deal met deze succesvolle Amerikaanse moduleproducent (met ook
al productielokaties in Duitsland en Maleisië) al op sommige plekken
(beschermde lokaties met lage grondwaarde, zoals vervuilde
terreinen) mogelijk al dit jaar die lokale (hoge) elektraprijs kunnen
beconcurreren. Zeker als er ook nog een vorm van projectsubsidie bijkomt
van regionale autoriteiten.
Niet meteen gaan zitten stuiteren over die laatste suggestie: in Duitsland is er nog steeds tot 2014 een kolensubsidie in de stroomprijs verwerkt, en er is geen enkel land ter wereld die de absurde maatschappelijke kosten van kolen (of andere fossiele) stook in de elektraprijzen laat verwerken. Ergo: ook "grijze stroom" wordt daardoor massaal en impliciet gesubsidieerd, en de "marktprijs van stroom" op de diverse stroombeurzen is een van de meest kunstmatige prijzen die er bestaan. Vandaar dat grid-parity van zonnestroom in Zuid Europa, met medeneming van die niet in de grijze stroommix doorgerekende "externe maatschappelijke kosten", al lang is bereikt... Vergeet niet dat de "waarde" van emissie certificaten voor CO2 inmiddels alweer volledig onderuit is gedonderd (zie de m.i. ietwat te "marktgeile" analyse van specialist Cozijnsen, die immer optimistisch blijft over zijn CO2 marktspeeltje), dus wordt nog steeds grijze stroom, ook al zou daarvoor emissiecertificaten zijn uitgegeven, kunstmatig en volgens een compleet "unlevel playing field" beprijsd.
Die hele "grid parity" discussie is dus grotendeels onzin, want er worden continu zwaar vervuilde appels ("grijze stroommix" en nog steeds vrijwel gratis verkregen of nu opgekochte emissie"rechten"...) met biologisch gekweekte appels (zonnestroom met 1-2 jaar energetische terugverdientijd in de Mediterranée en verplicht recycling traject bij First Solar na einde levensduur) vergeleken.
"Na het bereiken van deze mijlpaal is in principe geen subsidie meer nodig". Afgezien van het feit dat SenterNovem nauwelijks aangeeft hoe die "mijlpaal" dan wel precies dient te worden gedefinieerd (en bovendien lokatie- en technologie afhankelijk is...): ze vergissen zich schromelijk als ze denken dat in dat "ideale" (???) geval dan alle financiële ondersteuning overboord gegooid kan dan wel zal worden... Zelfs met die suggestieve "2020 voor Noord Europa" die SenterNovem claimt. Door de Duitse eigenaren in dit jaar nieuw aan het net gekoppelde PV-installaties zullen, mits bij het onder het Wirtschaftsministerium vallende Bundesnetzagentur aangemeld (nieuwe "voorwaarde" per 1 januari 2009, maar verder weinig voorstellend, zie link en aangehechte documenten), namelijk tot en met 31 december van 2029 (...) het in de Wet (EEG) voorgeschreven feed-in tarief van 43,01 eurocent/kWh (tot en met 30 kWp), uit het Umlage systeem gefinancierd en door de netbeheerders uitbetaald, incasseren (lagere vaste tarieven voor grotere installaties).
En zelfs in Nederland zult u, met een mogelijk op 5 kWp gemaximeerd nieuw PV-systeem (particulieren) in 2009 door SenterNovem "te beschikken", volgens de Ministeriële Regeling aanwijzing categorieën duurzame energieproductie 2008, artikel 11 van 3 maart 2008 (SC nr. 44), 15 jaar recht op subsidie mogen claimen. Lees: tot en met de formele "beschikkingsdatum" in het Jaar des Heeren ... 2026! Al weet verder niemand, ook SenterNovem niet, hoeveel er van die hoogst onzekere "subsidie" dan wel overgebleven is tegen die tijd. Zelfs volgend jaar is een grote, mistige bende, en nog steeds is niet duidelijk wat "het" bedrag/kWh in 2008 geweest "had moeten zijn"...
Oplossingen?
Bizar dat SN "claimt" dat er twee "technologische knelpunten" zouden
zijn die "op korte termijn opgelost moeten worden".
Ten eerste, is er helemaal geen (dramatische) "omschakeling" voor
massaproductie nodig, die stapsgewijze
upgrading is in de industrie namelijk al lang bezig,
en daar heeft SenterNovem nulkommaniks invloed op. Er zijn talloze
dunnefilm startups,
maar
alleen de bedrijven met jarenlange eigen research zijn in staat gebleken
om de daadwerkelijke, met zeer veel valkuilen geplaveide weg naar
de commerciële productie te betreden. De algehele verwachting is
dat vele (in het "zichtveld" van Photon Consulting: 193) initiatieven
het gewoon niet zullen redden, vooral omdat het rendement van hun
deeltechnologieën
gewoonweg
te
mager is
(procent
of 7 module efficiëntie), en het ze niet op tijd lukt om (a) daadwerkelijk
op commerciële schaal in nominaal vermogen gestabiliseerde modules
af te zetten vanaf de lopende band, (b) in staat zullen zijn om
het te stabiliseren rendement
van
de
voor
de
markt
geschikte modules fors te laten stijgen (om te kunnen concurreren
met de snel goedkoper wordende, veel hogere module efficiëntie hebbende
kristallijne zusjes). En, het belangrijkste (c) om voldoende kapitaal
te kunnen vergaren om door het moeizame en jarenlange start-traject
te kunnen geraken. Photon schat in hun introductie artikel tot een
beschouwing van de "potentiële Second Solar" (naast eenzaam marktleider
First Solar, met een productiecapaciteit van mogelijk meer dan 1
GigaWattpiek aan het eind van 2009...), dat slechts 42 van de 193
dunnelaag ondernemingen er in zullen slagen om financiering van hun
plannen te verzekeren (wat nog iets anders is als een geslaagde instap
in de commerciële productie...). Bron: Photon 1/2009: 72-97 (uitgebreide
marktanalyse van de stand van zaken op de dunnelaag markt).
Het "tweede knelpunt" wat SenterNovem claimt is de zogenaamde "aanpassing van de huidige centraal aangestuurde energienetwerken". Die hebben we, zoals reeds uitgebreid door mij becommentarieerd, nog helemaal niet nodig, omdat ons land nog vrijwel niets voorstelt op het vlak van decentrale opwekking van hernieuwbare energie. Ik heb het hier uiteraard niet over de met veel fossiel gestookte WKK installaties in het Westland, die niet zijn aan te slepen en voor zogenaamde "congestieproblemen" in die bizarre kunstmatige, grotendeels van "enkel glas" voorziene (...) Glazen Stad bezuiden de Residentie zorgdragen. Dat kun je met de beste wil ter wereld beslist geen "duurzame" ontwikkeling noemen, want "ons" gas is in een jaar of 20 op, en meneer Putin en zijn trigger-happy kornuiten zijn vast niet van plan om die tuinders voor een prikkie van hun strategische nieuwste Koude Oorlog munitie te gaan voorzien...
Understatement
van de Eeuw
Vetdruk van Polder
PV: "Van de Nederlandse productie wordt het meeste geëxporteerd naar
de Duitse markt waar al langer een gunstige regeling geldt. Ondanks de SDE blijft de Nederlandse markt relatief klein."
Hahaha. Wel even de vinger op de wonde leggen en benoemen wat benoemd dient te worden, hooggeschatte SenterNovem lieden. Niet stiekem "op EZ wijze" krampachtig proberen de Duitse en Nederlandse ondersteuningsregimes op een "vergelijkbaar" niveau te krijgen. Dat "niveau" is van een fundamenteel andere orde van grootte bij de op een andere planeet als Nederland wonende oosterburen en de ondersteunings-regimes zijn compleet onvergelijkbaar!!!
Leest u s.v.p. voor de vetgedrukte (SenterNovem) tekst hierboven: "waar het allerbeste, sinds april 2000 wettelijk geldende, met alle noodzakelijke randvoorwaarden in de primaire Wetstekst vastgelegde, en volledig buiten de Staatsbegroting om gefinancierde (vele miljarden Euro's per jaar vrijmakend voor de feed-in van met zorg geselecteerde hernieuwbare elektriciteitsbronnen) EEG de duurzame energie revolutie op gang heeft gebracht en Duitsland tot wereldkampioen windenergie en zonnestroom heeft gemaakt. Daarbij met de reeds in 2007 gerealiseerde minimaal 3.953 MWp, en mogelijk in 2008 nog eens 1.800 MWp nieuw gerealiseerde installaties, de maximaal rond de 50 MWp netgekoppelde PV capaciteit in Nederland (2008) volledig en in alle opzichten dominerend." (desnoods zelf nog sterkere bewoordingen gebruiken, indien gewild).
En, hooggeschatte SenterNovem lieden: niet "Ondanks" de SDE, maar "Mede dankzij de SDE", blijft Nederland een onnavolgbare, en in het buitenland tot misprijzend hoofdschudden leidende hopeloos bureaucratische, en nauwelijks stimulerende prutsmarkt op het gebied van zonnestroom...
En daar helpt het in de laatste zin vermelde samenwerkingsverband tussen de Solar Academie in Heerlen (feitelijk bezoek- en postadres nog steeds bij ECN in Petten) en de Universiteit van Aken, hoe wenselijk die samenwerking ook is, geen broertje dood aan. Alle "kennis" die daar wordt of zal worden opgedaan, zal binnen no-time vooral in de Duitse markt worden geïmplementeerd en daar door de marktpartijen worden geoptimaliseerd en verfijnd...
Ook fijn dat er in het website overzichtje op p. 14 voor "consumenten" uitsluitend naar de site van Milieucentraal wordt verwezen. "Objectieve en correcte informatievoorziening"??? Hmmm. Als je hun "adviesmodule" via deze pagina volgt, wordt er uitgegaan van een wel erg scharrig, veel oppervlakte claimend, zogenaamd "gemiddeld" (???) 160 Wp PV-module (terwijl in Duitsland modules met een nominale capaciteit van ver over de 200 Wp vrijelijk beschikbaar zijn), wordt er voor een (door mij "gekozen") 4,8 kWp installatie (niet toegestaan onder de SDE condities van 2008) een bizarre 288 Euro voor "jaarlijkse onderhoudskosten" (???) gerekend. Bedoelen ze daarmee soms een eenmalige omvormer vervanging van € 5.760 in 20 jaar tijd??? En wordt er met een bezopen lage, "voorzichtige" normopbrengst van slechts 750 kWh/kWp.jaar gerekend (3.600 kWh uit 4,8 kWp), terwijl gesteld wordt dat "de overheid" met "ruim 10%" meer rekent. Wat ten eerste wat erg "krap" is gerekend: 750 plus 10% van 750 is 825 kWh/kWp.jaar, terwijl ECN Beleidsstudies/KEMA met 850 kWh/kWp.jaar rekenen, doch daar geen plausibele noch verifieerbare verklaring voor op tafel leggen. Ten tweede is zelfs die ECN/KEMA waarde (die EZ in de SDE "maximeert") al veel te laag als we uitgaan van de nauwkeurige, aan de praktijk getoetste simulaties van de ook al niet door Milieucentraal, noch SenterNovem genoemde, uitstekende website Siderea.nl van Rob de Bree. Want die komt in de meeste gebieden voor goed geïnstalleerde PV-systemen zeker op 900, en in de kuststrook ver boven die 900 kWh/kWp.jaar uit, gemiddeld genomen...
Geen enkele verwijzing door SenterNovem naar de op dit vlak extreem actieve en dag-actuele Nederlandse particuliere sites (met veel meer practische, op de consument toegesneden en relevante info dan op enig andere site genoemd in het SenterNovem lijstje), noch, en dat is een absolute zoveelste schande, naar de site van de (voor SN wellicht "te kritische"???) Zonnestroom Producenten Vereniging.
Tja. Het blijft natuurlijk een volle dochter van EZ, dat SenterNovem, al is het wel zo dat ze, gezien de behoorlijk kritische kanttekeningen op, met name, pagina 10, een nogal recalcitrante, in opstand komende, flink puberende dochter blijkt te zijn. Ga zo door, beste SN dames en heren, puber zo voort, en "let the solar revolution come" (beter laat dan nooit) ...
http://tinyurl.com/d6a47c (verkorte
link naar de SenterNovem pagina met [link naar] het rapport)
http://www.duurzameenergiethuis.nl/?p=1327 (relatief
neutrale, nauwelijks inhoudelijk becommentarieerde samenvatting van Professor
Schoonman op het rapport, let op lezersreacties)
eerste
versie 9-12 februari 2009
pagina gepubliceerd 13 februari
2009
|
