|
Inspiratie:
Mensen
"Do
It Yourself" Lennart H. (Hilversum)
Introductie
Achtergrond
Een blik op het fraais
Ervaringen
en probleempjes
Meterkast
Domotica
en elektrabalans meten: het RFX spul
Tot
slot
Installatie
in cijfers
Productie plus sample
Getweakte
temperatuurmeting
Meer
inspiratie? Duurzame Taal: Salderen
(Vincent Bijlo); Mensen: Lennart H., Ton
Peters, Dick en Netty van Reems;
Projecten: Anna's Hoeve, Hoge
Hoeve, Maatschap
Boon, Familie
Konijn, Parkschool,
Lombok (Utrecht), Provinciehuis
Zuid-Holland, Ecopark Waalwijk;
PV-uitjes:
Waarder/Zuid-Holland; "Special
Operations": Fietstocht München
- Roermond, Vogelperspectief, Gluren
bij de buren, Victorian 154
MWp HCPV-plant; Uitdagingen: Solutra
Introductie
Ook in
het zonne-energie wereldje kom je af en toe mensen tegen die opvallen
door
hun originele,
creatieve benadering van het thema, door een zeer grote deskundigheid
en betrokkenheid, en/of door hun grote inzet voor de promotie van
zonne-energie
in het algemeen.
Van Lennart
H. had ik al eerder diverse malen e-mails
gehad over diverse kwesties rond typisch Nederlandse verschijnselen
als de OK4 (omvormer) ellende, saldering van zonnestroom, dat soort
(on)gein. Lennart heeft heel wat "ellende" meegemaakt tijdens
zijn spectaculaire zonnestroom avontuur, maar hij heeft zich daar niet
door laten
afschrikken. Duurzaamheid is immers, zeker
in Nederland,
een kwestie van lange adem. De toekomst van ons land wordt gebouwd
op het pionierswerk en het doorzettingsvermogen van mensen als
Lennart. Vergeet dat s.v.p. nooit als u zelf een dezer dagen een (vlekkeloos
werkend) "plug
and play" systeem
koopt waar u niet naar om hoeft te kijken...
Het werd de hoogste
tijd om Lennart eens met een bezoekje te vereren, want hij heeft
een forse PV-installatie (voor Nederlandse begrippen),
nog overgehouden uit zijn vorige woonplaats. En: Lennart heeft vrijwel
alles zelf geïnstalleerd. Op een zéér ongebruikelijk
dak resp. in een nogal afwijkende "configuratie" op het nieuwe
huis van hem en zijn vriendin Augie...
Voor de achtergrond van Lennart, laat ik hem gaarne zelf aan het woord:
"Toen
ik 12 was kreeg ik een handleiding van de Commodore 64 homecomputer
in handen. Voor mij was dat een bijbel. Na maandenlang "droog" Basic
programmaatjes geschreven te hebben, kreeg ik voor mijn verjaardag
een echte
C64. De rest is geschiedenis: ik ging (uiteraard) informatica
studeren en ben daarna als docent informatica (specialisme Databases
en Internettechnologie)
en als onderwijsmanager bij de Universiteit Utrecht
gaan werken. De domotica hobby zie ik als een mooie manier om
mijn
kennis op peil te houden en het gaat goed samen met
de zonnepanelenhobby (meten = weten). " |
Een
blik op het fraais
Via een laddertje
vanaf een zeer intieme eigen patio (het lage dak van de eromheen
liggende slaap- en studeerkamers heeft een prachtig groen vegetatiedak
met
veel bieslook en vetplanten) klimmen we op 5 september 2008 (bijna
een jaar na de installatie van het systeem) naar het ogenschijnlijk
platte dak boven de eerste
verdieping.
Het
blijkt
echter
niet "plat" te
zijn, maar ... licht gekromd, met de hoogste hellingshoek (bijna
15 graden) aan de straatzijde, en de laagste hoek (bijna horizontaal)
aan de achterzijde.
De straatzijde ligt zuid en dus ... helt het dak licht af richting
noord, dus eigenlijk voor zonnestroom niet zo geschikt. Lennart bracht
echter
van
zijn vorige
woning (in Eneco
netgebied) een forse installatie met een totale nominale capacteit
van dik 5,7 kWp mee, en hij kon daar uiteraard geen afscheid van
nemen (ik geef hem het grootste gelijk van de wereld). En dus begon het
plannen smeden, schema's tekenen, het vele gepeins over kabeldoorvoeren,
dakconstructies, en wat al niet meer. Want een setje met 6 panelen
is nog wel met een paar opbouw frames "weg te zetten" op
zo'n dak, met een paar ballast tegels. Maar 5,7 kWp: that is different
koek!
|
^^^
Blik vanaf de zuidrand van het dak (met enkele monokristallijne
BP modules schuin omhoog tegen de rand) omlaag naar het
verlengde "balkon" (door Lennart "voorpatio" genoemd)
op de eerste verdieping waarop een PV-pergola van 10 Kyocera
KC120
modules
is aangebracht
(horizontaal). |
|
<<<
Een andere standpunt, richting west kijkend. Let op de curieuze afgeschuinde
dakranden die ook met de blauwe Sarnofil membraan zijn bedekt.
BP 4170 modules (hellingshoek bijna 15 graden) rechts, en een
paar van de Kyocera modules links op de
eerste verdieping. |
Lennart's Masterplan
kwam er uiteindelijk als volgt uit te zien: modules parallel aan het
dakvlak, met een luchtspleet, zonder opzetframes. Dit om zoveel mogelijk
modules op het dak kwijt te kunnen en geen beschaduwing te krijgen.
Met opzetframes krijg je immers al snel bij relatief laag staande zon
veel
te veel
schaduw
van
de
voorste
op de erachter staande rijen als je wegens plaatsgebrek een te krappe
rijafstand hanteert. Om dat te voorkomen moeten rijen op een behoorlijke
afstand
van
elkaar
worden
opgesteld (vaak wordt minimaal een meter gehanteerd), wat een forse
ruimteclaim geeft. Bovendien kon Lennart een serie van 10 van zijn
vierkante Kyocera
120
Wp modules
aan
de voorzijde
van
hun
op
de eerste verdieping gelegen woonkamer (met houtkachel) installeren,
horizontaal op een soort pergola, om evt. overlast voor buren e.d.
weg te nemen, en met veel ruimte onder de modules voor maximale statische
koeling.
Je
hebt
die modules toch al, dan wordt je in de nieuwe situatie vanzelf
creatief.
Problemen waren er meer dan genoeg. Lennart heeft er in de loop van
de tijd enkele grote moeten tackelen.
Overzicht
van bovenzijde van het dak richting oost kijkend. Lennart heeft
bij de indeling per omvormer rekening gehouden
met evt. tijdelijke beschaduwing van de kachelpijp (ochtenduren)
en van het iets hoger gelegen buurdak waar hij op staat (namiddag).
Links achteraan een stukje
van de vegetatiedaken op de eerste verdieping, met voor elke woning
een handige grote lichtkoepel
>>> |
|
|
|
^^^
Duidelijk verschil tussen de multikristallijne Philips (OEM) modules
met vierkante cellen, rechts, en de monokristallijne BP modules
met afgeronde celhoeken (de oorspronkelijke buitenzijde van
de uit een silicium smelt "getrokken" ingot cylinder
volgens het Czochralski proces), links. De tegel is vooral
bedoeld om te voorkomen dat de
kabels over het dak bewegen t.g.v. de
wind. Het betonnen geval ligt weer op rubber ondertegeltjes
om dakbeschadiging te voorkomen.
|
Ervaringen
en probleempjes
De meest opvallende
daarvan waren:
(a) Lennart begon
in Eneco gebied (nog onder de REMU paraplu) met twee Sunpower® setjes
(totaal 816 Wp) met OK4 omvormers. U kunt op de Sunpower®
pagina's op Polder PV nalezen
tot
wat voor problemen
dat
soort zeg maar "beginners"-systemen heeft geleid. Ook bij Lennart zijn
destijds de OK4 omvormers vervangen door 2 Soladins. Om voor vervanging
met garantie in aanmerking te komen, moesten de panelen wel
tijdelijk (op het balkon!) opgesteld worden... Lennart had
echter na zijn
zonnestroom
werkzaamheden
in Hilversum geen ruimte meer voor die 8 Shell modules en heeft deze
- toch wel met pijn in het hart - verkocht.
(b) Ook de groenste
stroomleverancier van Nederland bleek niet in staat of onwillig om
Lennart
"door de nul heen te salderen". Lennart dreigde honderden
kilowatturen van eigen productie gratis weg te moeten geven aan zowel
zijn oude als zijn nieuwe leverancier, aan zijn netbeheerders, en aan
onze reeds van de gasinkomsten krankzinnig
rijk wordende Minister(s) van Financiën (toen nog Zalm). Gelukkig
kon Lennart een deal sluiten met de nieuwe bewoners van hun oude pand.
Wie belazerd dreigt te worden vanwege
onze verschrikkelijke, decentrale opwekking van duurzame elektriciteit
klein houdende en zwaar frustrerende ramp genaamd de "secundaire
regelgeving", wordt vanzelf
creatief.
(c) Lennart had de
pech om BP modules te bezitten waarbij problemen met de bus-bars en/of
aansluitingen met de junction-boxes waren vastgesteld. BP heeft uiteindelijk
haar verantwoordelijkheid genomen (zie bericht
van 23 januari 2007) en alle modules uitgewisseld
met ordentelijke exemplaren, op het dak in Hilversum. Lennart daarover:
"Die
BP panelen lagen pas 2 weken op het dak van het nieuwe huis toen
ze alweer afgeschakeld moesten worden...Overigens
wil ik benadrukken dat BP (in de persoon van de replacement manager)
het keurig heeft opgelost, samen met
Infraspecials (uitvoerder). Ik had oorspronkelijk BP5170 mono
panelen en ze
zijn na 5 jaar dus vervangen door nieuwe BP4170 mono panelen." |
Bijkomend
probleempje: blijkbaar
moesten die modules (toen ze nog op zijn oude huis stonden) geaard
worden (wat in NL zeer ongebruikelijk is en bijna uitsluitend bij grote
PV-installaties
wordt
toegepast).
Een
monteur is zelfs nog een keer terug moeten komen omdat, bij inspectie,
de diameter van de aardekabel
te
dun
werd
beschouwd.
Deze
is
toen door
een dikker
exemplaar vervangen... In de nieuwe situatie
heeft Lennart
de aarding achterwege gelaten aangezien het zijns insziens voor
een dergelijk systeem overkill is. Lennart stelt dat
de aanvankelijke "eis" gewoonte/onkunde van de toenmalige
leverancier was. Deze is inmiddels dan ook - waarschijnlijk niet
verbazingwekkend - niet meer in de PV-sector werkzaam...
|
<<<
Detail van een van de nieuwe BP modules. Typisch monokristallijne
zonnecel met 2 "busbars" en
afgeronde hoeken: de originele omtrek van de cylindrische ingot waar
de zijkanten van zijn afgezaagd. Er waren
problemen met de "bedrading" naar de junction box in de module
in een oude serie
(zie detail hieronder van een oude module). |
|
^^^
Het "junction box" aansluit probleem in de oude (ingeruilde)
BP modules van Lennart. De soldeerpunten op de uiteinden van
de metalen strips lijken slecht te zijn gemaakt, en/of in negatieve
zin beïnvloed door complicaties
bij de gebruikte sealing. Op
de plek van de doorvoer naar de achter op het module zittende
junction box zijn de aansluitpunten gaan corroderen. Het risico
bestaat dat er door de hier reeds ingezette corrosie kortsluiting
ontstaat,
met
gevaarlijke implicaties, zeker bij grote systemen. Alle "probleem"
modules (het betreft slechts een klein deel van de totale productie)
zijn
in een
gigantische
operatie
door
BP van de markt gehaald en uitgewisseld voor nieuwe, of gereviseerde
goede exemplaren. Waarvoor grote complimenten.
Zie
ook deze
link (Duitstalig)
|
(d) Lennart had ook
5 sets van 4 Philips modules besteld (toen onze "lampenfabriek
uit het zuiden des lands" nog iets deed in de zonnestroom). En
wel via BeldeZon. Hij kreeg ze uiteindelijk ook, maar ... 1 set
van die
multikristallijne "OEM" modules had een afwijkend formaat!
Niet alleen de lengte en breedte is anders, maar vooral ook
de dikte. Juist daarom past de boel niet netjes op dezelfde
Clickfit rails. Dat werd dus weer extra passen en meten geblazen
op het Hilversumse dak en een
afwijkende configuratie voor dat setje van 4 ...
|
^^^
De "Philips cluster". Op de voorgrond de "standaard" modules.
De vier in de bovenste hoek hebben echter een afwijkend formaat en een hoger
frame. De cellen zijn daarin vrijwel tegen elkaar gelegd, i.t.t. de situatie
in de standaard modules (bredere tussenruimte, en ook loze ruimte aan de
buitenzijde). Gevolg: de frames zijn verschillend en ze passen niet mooi
naast elkaar... Op de achtergrond het fraaie isolerende vegetatiedak met
lichtkoepels.
|
(e) Niet alleen was
er iets "mis" met de modules zelf (punt d). Lennart heeft zelfs twee maal een uitwisseling gehad van zijn
- toen nog - PSI Philips omvormers, vanwege de destijds optredende problemen
met zwakke (soms zelfs rokende...) condensatoren. Lennart is net als
alle andere mensen met die omvormers ruim financieel gecompenseerd vanwege
verloren productie, maar hij had uiteraard als zonnestroom minnaar hors
categorie liever zelf maximaal kilowattuurtjes gebakken, zoals u
zult begrijpen...
Blik
richting west (BP modules in voorgrond) waarbij de merkwaardige
gebogen dakconstructie duidelijk wordt (geheel "ingepakt" in
Sarnofil
membraan): aan
linkerzijde (zuid) licht hellend,
rechts (noord) vrijwel vlak. Het was een heel gepuzzel om de modules
optimaal over het dak te verdelen: de BP modules konden nét voor
de kachelpijp ingepast worden...
>>> |
|
|
<<<
DC bekabeling netjes weggewerkt en gebundeld onder de modules en
handig gebruik makend van de merkwaardige dakrand aan de zuidzijde
om de bundel (via een verzamelbuis voor de ventilatiekokers en
netjes afgewerkte kabelgoten) verder richting de omvormer opstelling
op de begane grond te leiden. |
|
|
^^^
Dakbevestiging (maal 120, 2 gaatjes voor elke klem...). ClickFit
rail op een door het dakbeschot geschroefde klem, en de doorvoer
met
een dikke
klodder "fossiel teerproduct" (Shell Tixophalte)
dichtgesmeerd om waterig onheil te voorkomen... |
(f) Lennart heeft
ook al te maken gehad met de bij de vroege series optredende "software
glitch" bij de Exendis omvormers. Ook dat is allemaal
op zijn pootjes terecht gekomen, al gaf een vervangingsexemplaar bij
hem ook al vervroegd de pijp aan Maarten (ook weer vervangen, daarna
probleemloos) ...
(g) De bevestiging
van alle modules op het licht hellende dak was wellicht het grootste
"avontuur". Lennart wilde natuurlijk precies weten hoe dat dak was
geconstrueerd (je gaat niet zomaar eventjes een waterdichte membraan
opensnijden om "poolshoogte" te nemen, natuurlijk) en vroeg de tekeningen
op bij de architekt. Net op tijd, want de 10 jaar
bewaarperiode
was
bijna
voorbij (daarna mogen de tekeningen gedumpt worden...).
Volgens
die
tekeningen
zat
er
aan
de buitenzijde een UV-bestendige waterdichte membraan (Sarnofil)
op een houtskelet, en was de isolatie aan de binnenzijde van het dak
aangebracht.
Lennart ging aan het werk, kocht de daarvoor benodigde relatief korte
schroeven, boorde een gaatje door het membraan, en wilde de eerste
drager bevestigen.
Na
enkele pogingen bleek dat hij nergens "grip" kreeg op de - volgens
tekening - verwachte houten dwarsbalken. En na heel veel gezweet
en geploeter kwam hij erachter
dat ... de isolatie aan de buitenzijde van het dak
zat, de dwarsbalken dus veel dieper zaten, en hij dus veel langere
schroeven nodig had om al zijn bevestigingsrails voor de PV-installatie
aan vast
te kunnen maken...
Nadat al die problemen
waren onderkend (en de conclusie dus was dat de bouwtekeningen logen...)
ging het vervaard door met
het boren van 240 gaten voor 240 stuks 12 cm. lange RVS houtdraadbouten
in/door het kostbare dak... Na veel zoeken vond Lennart bovendien
een extreem smerig goedje van
Shell
(op petroleum
basis) waarmee hij alle dakdoorboringen lekdicht kon dichtsmeren nadat
de
steunen voor de bevestigingsrails (ClickFit) in het dak waren geschroefd.
Lennart over dat fraaie Shell "goedje":
"Het
betreft Shell
Tixophalte. Overigens
kreeg ik de tip van Esdec. Zij gebruiken het zelf ook
bij Clickfit installaties. Esdec legt een klein kitrupsje
rond het schroefgat voor ze de pootjes op het dak plaatsen.
Maar ze garanderen alleen de waterdichtheid vanaf 15 graden.
Aangezien het dak bij ons juist tot 15 graden
loopt, heb ik besloten
de pootjes helemaal in te kitten (onder, langs en bovenop de pootjes
dus). Ik had daardoor zoveel Tixophalte nodig dat ik uiteindelijk zelf
de nodige kokers heb ingekocht bij een betere DHZ-zaak (dit spul
vind je namelijk niet bij de Gamma) ." |
(h) En dan waren
er natuurlijk nog "secundaire" en afgeleide probleempjes zoals het
zo min mogelijk tot overlast zijn t.o.v. de buren die dat alles met
enige achterdocht zaten te bekijken. En werd er een eigenlijk onzinnige
"omweg" met de bekabeling het huis in gemaakt zodat er geen "zichtoverlast"
ontstond (zou dat alleen in het Nederlands bestaan, dat woord?), werd
er op een cruciale plek een schotje aangebracht om eventuele "lelijk"
bevonden bekabeling aan het zicht te onttrekken, en dat soort ongein.
De extra kabelverliezen werden op de koop toe genomen... Ook de kachelpijp
bleek later nog een leuke verrassing te genereren: de aannemer had
het ding aanvankelijk loodrecht op het hellende dakvlak aangebracht,
en stond dus scheef. Is later weer "rechtgebreid"...
Ik ben vast nog wel
meer vergeten, maar het is aan bovenstaande al meer dan duidelijk geworden
dat hier een byzonder geduldig mens is bezig geweest om zijn zonnestroom
avontuur ook op zijn nieuwe huis te continueren, en daar mocht best
wel een "prijs" voor betaald worden. Ik denk dat er weinig mensen zijn
in ons land die die "prijs" hadden willen betalen, aan ontelbare uren
noeste huisvlijt...
Alleen daarvoor al
verdient Lennart een staande ovatie (en een toepasselijke prijs van
Holland
Solar, bijvoorbeeld...). Lennart: gefeliciteerd met
dit prachtige systeem, gerealiseerd in een lastige tot zeer moeilijke
situatie, en vrijwel geheel in eigen beheer gerealiseerd.
|
^^^
Het "hart" van Lennart zijn forse PV-installatie. De "omvormer
kamer" (een grote kast met ook wasmachine, ventilatie
spullen etc.). Op de achterwand 5 maal een Exendis 250 Watt
Gridfit omvormer (metalen behuizing, in principe buiten opstelbaar,
maar wel zo "safe", binnen in huis, het OK4 drama
indachtig...). Bovenin rechts de welbekende EVO (vroeger
PSI) omvormers van Philips
(alweer tijdje geleden door Steca overgenomen), met aan de
rechterzijde de controle unit. Eronder de rode Sunny Boy
1700E
van wereld marktleider SMA. Op de voorgrond ziet u ook nog
de bovenkant van een "koffertje". Hierin zit een
laptop die met een ventilator in de zijkant van het koffertje
wordt
gekoeld en die dient als kleine server voor Lennart's andere
informatica/domotica activiteiten. Bekabeling is puik in
orde. Heel wat "netter" dan bij de polderboy... |
Meterkast
|
<<<
De omvormer kast van Lennart mag dan wel supernetjes zijn in vergelijking
met het zooitje ongeregeld in huize Polder PV, de meterkast is
ietwat anders qua organisatie (daar kan menig kantinejuffrouw
bij Polder PV een punt aan zuigen, zo netjes is die...).
Lennart
is een domotica freak, en heeft "nogal" wat apparaatjes her
en der
rond liggen
slingeren om van alles en nog wat te "meten", "bij te houden",
of te "sturen". Vandaar
de kabel- en apparaatjes-bende... Let ook op de talloze mantelbuizen
de meterkast in/uit, the price to pay als je een forse
PV-installatie op je dak hebt liggen, onderverdeeld in diverse
deelgroepen.
De
groepenkast is modern, met elektronische switches e.d. Rechts
onderaan zit de digitale driefasen ISKRA meter waar "het" moet
gebeuren: de
registratie
van de opwek en het verbruik. De grootste bottleneck in Nederland,
en compleet onvergelijkbaar met Duitsland (fysiek van netafname
gescheiden aparte feed-in bemetering, geen voortdurend gezeur
met sabotage van
saldering
e.d.). Zie
ook details hieronder. |
Detail
van het display van de drie-fasen ISKRA meter. "Geleverde" en
"afgenomen" (lees: "aan het net geleverde")
elektriciteit (verwarrend:
"energie") per telwerk en per tarief (hoog/laag) geregistreerd,
en nog steeds niet voldoende als je
als
"huurder"
van zo'n meter mee zou willen doen met de SDE. Wat in het geval
van
Lennart uiteraard sowieso niet zo "mag" zijn, want hij
heeft een
"oude" installatie. En dan mag je helemaal niet meedoen
van onze duurzame ontwikkeling saboterende hogepriesters
van EZ...
>>> |
|
|
<<<
Een van de drie "RFXPower" metertjes die met een klem om de stroomdraad
per fase het "saldo" van opwek minus afname op die fase uitleest
en waarvan de data draadloos op de computer kunnen worden bijgehouden.
De bedoeling is dat straks alleen de productie per fase wordt gemeten,
hetgeen nog wat knutselwerk inhoudt. Daar draait Lennart zijn hand
niet (meer) voor om. Gepokt en gemazeld in het voor 99 procent
van de burgers bomvol mysteriën zittende elektra wereldje, als
hij is, moet dat wel gaan lukken... |
Lennart over de foto
in het Heilige der Heiligen in hun huis:
"Ter
verdediging van de chaos in de meterkast wil ik graag aanvoeren
dat deze situatie
tijdelijk is en dat het de bedoeling
is dat de meterkast netter wordt dan bij Polder PV .
Alleen is dat pas mogelijk als alle kabels uit de rest van het
huis getrokken zijn; laatste onderdeel van de klusfase
dus! " |
OK, beste Lennart:
1:1. Al nodig ik je gaarne uit voor een blik in ons blinkende, de meteropnemer
afschrikkende, van alle ongerechtigheden gekuisde Heiligdom...
Bij Lennart hangt
een driefasen
digitale "viertelwerk" meter van Iskra (hoog/laag, invoeding
en afname) in de meterkast. De
wettelijk verplichte saldering dient derhalve "administratief" te
verlopen - die nagelneue mooie meter van de specialisten uit Slovenië
is nl. zo "dom" dat 'ie dat zelf niet automatisch kan. Volgens een
aanvankelijk niet in Wet
geregelde "deal" tussen de NMa en de brancheorganisatie EnergieNed
moet Lennart's leverancier de netinvoeding salderen met de netafname
voor alle betrokken "partijen": variabele kosten van leverancier,
lokale netbeheerder, TenneT (systeemdienstentarief), en Min. Fin. (energiebelasting,
BTW).
Domotica
en elektrabalans meten: het RFX spul
Lennart
heeft zijn installatie over alle drie de fasen van zijn driefasen
aansluiting verdeeld (extra groep per fase voor zonnestroom productie),
en meet met intrigerende op afstand uitleesbare apparaatjes, RFX
power device, per fase "het saldo" van productie minus
consumptie op die fase uit (via stroomklemmen om de kabel van de
desbetreffende fase). De bedoeling is om straks de bruto productie
met deze
RFX
power
units
in de meterkast
uit te
gaan
lezen. Ik laat domotica specialist Lennart zelf gaarne weer aan het
woord over deze opvallende kastjes:
De
RFXPower kastjes van RFXCOM meten meten continu het voltage en
amperage, en met de P = V * I regel dus ook het vermogen; hiermee
wordt
continu de interne meterstand bijgewerkt. Het voltage wordt gewoon
via de
230 V aansluiting van elk kastje gemeten. Het amperage gaat m.b.v.
een stroomklem die je om de fase ader klemt. Eens in
de 30 seconden (instelbaar) stuurt elk kastje op 433 mHz de
meterstand door naar een ontvanger (eveneens van RFXCOM)
die aan mijn server hangt. Daar worden de gegevens opgeslagen en
kan een webpagina met grafieken worden opgeroepen.
Inmiddels
is de RFXPower opgevolgd door de RFXMeter. Hierbij is in 1
kastje ruimte voor 3 tellers
(dus je kunt met 1 kastje toe voor een 3-fase
aansluiting). Andere verbeteringen: meterstand blijft behouden
bij stroomuitval
(!) en de beschikbaarheid van pulsmodules (RFXPulse) om b.v.
elektriciteitsmeters met een S0 uitgang te kunnen bemeten en
eventueel ook het gas- en waterverbruik.
De
RFXCOM producten zijn met name bedoeld voor de domoticamarkt
(met de RFXCOM zenders en ontvangers
kun je ook de verlichting sturen, gordijnen bedienen,
etc.), maar hier zie je mooi hoe deze twee gebieden bij elkaar
komen.
|
|
^^^
Terecht apetrots (mede-)eigenaar Lennart H. van een
van de meest "ongebruikelijke" PV-systemen wat Polder
PV tot nu toe op
een particulier
Nederlands dak heeft
gezien. Achteraan de monokristallijne BP installatie ("hoge"
zuidzijde van het dak), vooraan het multikristallijne Philips (OEM)
spul op het bijna horizontale noordelijke gedeelte. |
Tot slot
Totale systeemgrootte: 5.740
Wp opgesteld nominaal vermogen. Volgens de bekende
instralingsschijf zou bij 15 graden helling op noord nog zo'n 78
procent van de maximale
hoeveelheid instraling van de zon ingevangen moeten kunnen worden (alleen
de bovenste PV-modules langs de Z. rand, stuk hoger meer naar de
vlakke N. rand toe). Een maximaal momentaan vermogen kan natuurlijk
niet behaald worden
met zo'n
hellingshoek omdat de zonnestralen zelfs in hartje zomer nooit exact
loodrecht op de modules kunnen invallen. Toch is met deze opstelling
nog een relatief
hoge opbrengst te halen (zie onderaan), al zal door de behoorlijke
hoeveelheid meter DC bekabeling naar de "omvormer ruimte" ook
nog wat aan verlies ingeboekt moeten worden.
Lennart heeft o.a.
diverse bijdragen op een (Engelstalig) domotica forum waar ook over
zonnestroom wordt gediscussieerd (meer info over zijn systeem):
http://www.domoticaforum.eu/topic.asp?TOPIC_ID=743
Installatie
in cijfers
Deelsysteem
1 (op de voorpatio Z. zijde; het lage gedeelte):
- 2 rijen
van 5 = 10 maal Kyocera KC120 (vierkant type module, 6 x 6 = 36 cels
multikristallijn), nominaal vermogen 120
Wp, totaal 1.200 Wp
- 5
maal Exendis
Gridfit 250 Watt omvormers (2 modules per omvormer)
- Aangeschaft
in 2003
- Datasheet
(nog) niet gevonden (oud type module)
- Leverancier:
Walraven (nu ook bekend onder SolarID)
Deelsysteem
2 (op het hoofddak, het voorste, meest schuine gedeelte, bijna
15 graden hellingshoek richting N.):
- 2 rijen
van 6 = 12 maal BP 4170 (rechthoekige modules, 6 x
12 = 72 cels monokristallijn), nominaal vermogen 170 Wp, totaal 2.040 Wp
- 1
maal SMA
Sunnyboy 1700E omvormer (2 strings van 6 modules)
- Aangeschaft in 2002
- Datasheet modules
- Leverancier:
.... (L.: "een bedrijf dat ik maar niet zal noemen.")
Deelsysteem
3 (op het hoofddak, het achterste, vlakkere gedeelte, N. rand):
- 1 rij
van 6 en 2 rijen van 5 = 16 maal Philips PSM-125/4T (OEM modules),
nominaal
vermogen 125 Wp
- 2
rijen van 2 = 4 maal Philips PSM-125/0T (kleiner formaat, cellen
zijn dichter op elkaar geplaatst, vrijwel geen loze rand rondom),
nominaal
vermogen 125 Wp = totaal 20 panelen (allen:
rechthoekige modules, 6 x 9 = 54 cels, multikristallijn)
met een nominaal vermogen
van 2.500
Wp
- 5 maal Philips PSI/EVO500
omvormer + control unit (4 per omvormer;
kleiner formaat panelen allemaal op 1 omvormer om ze niet te mengen)
- Aangeschaft in 2003
- Datasheet
niet meer te vinden (modules niet meer leverbaar)
- Leverancier:
BeldeZon (off-shoot Ecofys/Econcern)
Overall:
5.740 Wp opgesteld nominaal vermogen (PPV: totaal
42 modules met 2.304 zonnecellen...)
Productie
(waar het allemaal om draait...)
De (grafische)
productiegegevens zijn nog niet publiek beschikbaar, zie echter sample
onderaan. Zodra Lennart verbruik en
opwekking afzonderlijk kan registreren, zal hij e.e.a. misschien publiceren.
Wel alvast dit, volgens Lennart:
"Het
2.500 Wp systeem (waar ik continu dezelfde meter aan heb gehad,
waar het afgelopen jaar niets vervangen is en waar ik
dus de beste gegevens van heb) staat nu op 1.656 kWh.
Dat is sinds 20 oktober 2007, 16.30 uur. Met nog
35 dagen te gaan, hoop ik dat er voor dit deelsysteem nog wel 100
á 150 bijkomt.* E.e.a.
doortrekkend naar het totale systeem, gaat 3.600 wel
lukken, maar zou het ook best 3.700 over het afgelopen jaar kunnen
zijn
(fictief, want de BP's hebben een tijd stilgelegen in afwachting
van vervanging)." |
* Hetgeen uiteindelijk (periode 20 okt.
07 - 20 okt. 08) ongeveer (aannemend 125 kWh erbij) zo'n 1.781 kWh
zou
moeten
worden, dus ongeveer 712 kWh/kWp
in die periode (voor het bijna vlakke tot max. 9 graden op noord hellende
2,5 kWp Philips deelsysteem). Polder
PV, 7 km. uit de zeer zonrijke Zuid-Hollandse kust verwijderd, heeft,
met een (bijna optimale) 30 graden hellingshoek iets oostelijk van
zuid met zijn 6 stuks oude 108 Wp Shell modules in de periode 2001-2007
in genoemd
tijdvak
een gemiddelde genormeerde jaaropbrengst
van 937 kWh/kWp gerealiseerd (inverter dips niet uitgefilterd,
dus de te behalen gemiddelde normopbrengst zal iets hoger zijn geweest).
Alle onvermijdbare, opbrengst drukkende omstandigheden bij Lennart
in aanmerking genomen (denk o.a. aan de vrijwel vlakke plaatsing van
de modules, de lange DC kabellengtes, de lichte naar noord hellende
zuidelijke dakrand die het eerste ochtendlicht zal verminderen,
en
ook aan de
ochtend beschaduwing van het Philips module
veld door
het
kachelpijpje, met name bij onbewolkt weer): een zeer redelijk resultaat
voor Hilversum. Wat immers ongeveer in het midden van het land ligt,
halverwege
de forse globale
zoninstralingsgradiënt van west naar oost.
|
<<<
Een al byzonder interessante "sample" van de registratie van de gesaldeerde
productiedata van Lennart's PV-installatie op 14 september 2008 (3 deelsystemen).
Boven: gesaldeerde opwek minus verbruik per fase en per
uur in
kWh (elk deelsysteem op 1 fase, en totaal van gehele installatie,
kolommen, linker Y-as), evenals accumulerende productie van deze
dag (rode lijn, rechter Y-as). Onder: temperatuur registratie van
buitenlucht (rood), PV-modules (groen), resp. de omvormers (blauw).
De bedoeling
is om minimaal minuutwaarden te gaan "plotten" (i.p.v.
nu uurwaarden), en om "bruto productie" te gaan scheiden
van "netafname", i.p.v. de nu nog weergegeven "gesaldeerde" waarden
per fase/systeem.
Ton Peters (Blauwe
Hoek, Spijkenisse): opgelet, je krijgt "concurrentie"! |
Sample
© Lennart H.
Getweakte temperatuurmeting
Daar laat ik, tot
slot, domotica specialist Lennart maar weer eens zelf het woord over
voeren:
"Ik
gebruik daarvoor en voor de temperatuur van de panelen uit Engeland
geïmporteerde sensoren van Oregon Scientific, die eigenlijk
bedoeld
zijn voor Oregon Scientific weerstations. Ze hebben een externe voeler
aan een draad en zijn ook buiten te monteren. Uitlezen gaat draadloos
op de 433 mHz band, met weer diezelfde ontvanger van RFXCOM op de
server. Zie deze
webpagina voor de sensor. Voor de buitentemperatuur
gebruik ik de gewone in Nederland verkrijgbare variant zonder externe
voeler." |
Slimme jongen, die Lennart...
publicatiedatum:
19 september 2008, Peter Segaar/Polder PV (na enkele revisies en aanvullingen
in overleg met L.H.)
|