Ingezonden

Daken vol met zonnepanelen?
Een analyse van de SDE regeling

Peter Segaar

Gepubliceerd in Power to the People nr. 2008(1): 9-10
(Zonnestroom Producenten Vereniging)

N.a.v. een e-mail van 20 februari 2008 aan het bestuur van de ZPV en Diederik Samsom (energiespecialist PvdA). Met enkele aanpassingen/correcties/aanvullingen.

EERSTE CAP: EZ had ondanks hun expliciete adviezen/richtlijnen aan/voor het ECN/KEMA rapport alle drie door hen (EZ!) gedefinieerde categorieën op het allerlaatst weer overboord gekieperd en in de concept Ministeriële Regelingen voor te ondersteunen PV-installaties gemaximeerd op 3 kWp* (zie ook aanbiedingsbrief van 31 januari 2008). Nog miezeriger, dus, dan blijkbaar aanvankelijk de bedoeling was. Cap één. Een eerste rampzalige uitspraak daarover van een SenterNovem ambtenaar is reeds een tijdje "binnen", de grootse uitpakker met zijn gewenste 4,2 kWp installatie kreeg al direct de deur keihard in zijn gezicht geslagen (komt van Paulus Jansen, SP, zijn weblog).

TWEEDE CAP: een "cap aan de onderzijde van de markt". Alle instapsystemen voor de beginners worden tot en met 0,6 kWp niet toegelaten tot de SDE (ook dat is alweer een manoeuvre van EZ geweest, in de ECN rapporten stond nog nul als minimum genoemd...). Volstrekt onacceptabel. Die mensen hebben we keihard nodig, die "mogen" alleen salderen, en er is geen enkele garantie dat dat goed gaat. Bijv. Oxxio: hun nagelneue "slimme meter" (al in 140.000 huishoudens) kan niet salderen. Ondanks E-Wet art. 31-c. Of je zal maar in Eneco netbeheergebied wonen, daar wisselen ze soms zonder dat je het beseft, gewoon je prima salderende Ferrarismeter om voor een digitale meter zonder teruglevertelwerk en "mag" je vervolgens, als je dat te laat bemerkt, dokken voor een tweede metervervanging "op verzoek"..... Zo'n setje van 600 Wp kost voor de beginners nog steeds ongesubsidieerd een Euro of 3.000. Zonder montage. Dat is nog steeds een grote drempel voor veel mensen. En dus beginnen ze d'r niet aan, want iedereen zit te "wachten op subsidie"...

DERDE CAP: elke beschikking moet apart bemeterd worden. Wil je een 8 kWp installatie aanschaffen (waarom niet? dat is peanuts in Duitsland en "mag" onder de bestaande stimulerende regelgeving in solar-rising Vlaanderen), zou je onder de huidige voorwaarden in 2008 slechts 3,5 kWp* mogen aanmelden (apart bemeteren), in 2009 volgende 3,5 kWp (apart bemeteren) en in 2010 pas de laatste kWp (weer apart bemeteren). Dat is WAANZIN. Als het al zou kunnen. Netbeheerders/meetgemachtigden wrijven al in hun handjes: KASSA! De klant? Mag u zelf invullen, en dan heb ik het vooralsnog niet over de nachtmerrie verwekkende spaghetti in de meterkast...

VIERDE CAP: voortvloeiend uit die bezopen aparte bemetering/beschikking: je moet je "grootse installatie" dus gaan opsplitsen. Dat betekent dat je niet 1 (middelgrote) maar 2 (of meer) stringomvormers moet gaan inzetten, elk slechts max. 3,5 kWp* bedienend. WAANZIN. Systeem rendement dondert omlaag (????innovatie????), peperdure inverter investeringen. Dahag, "terugverdientijd"...

VIJFDE CAP: genormeerde opbrenst per jaar is gemaximeerd op 850 kWh/kWp.jaar. Volkomen onacceptabel (we zijn geen windboeren met gigainstallaties en navenante inkomsten!). Ik wek met antieke 108 Wp Shell paneeltjes 7 km. van de kust verwijderd in Leiden onder bepaald niet optimale condities (25 meter DC bekabeling, niet de " beste" omvormers) al jaren gemiddeld (!) 947 kWh/kWp.jaar op. Dat worden drama's voor iedereen in de zonrijke kuststrook, waar makkelijk 900 en waarschijnlijk veel meer uit de nieuwe installaties (betere modules, omvormers) geperst zal gaan worden. Mag je straks na 13 jaartjes vervroegd uit de SDE regeling getrapt worden als je in de kuststrook woont, of wordt het nog erger?

ZESDE CAP: zoals reeds door Floris Wouterlood aangegeven, de beruchte 3.000 kWh netinvoeding/jaar. Daarboven ben je, als je die afgrijselijke NMa Beleidsregel goed leest (!) alle miezerige inkomsten die je van de NMa bij je leverancier "mag" incasseren direct weer kwijt aan variabele transportkosten aan je netbeheerder. Boxtel ("In Goede Aarde") als berucht voorbeeld (stekker er uit bij 3.000 kWh...), bij mijn weten nog steeds niet opgelost en alleen deze cap al zal alle "politiek gewenste" innovatie in de kiem smoren. OOK als die "cap" opgetrokken zou worden naar een nog steeds de innovatie in de weg zittende 5.000 kWh invoeding/jaar. Die schandalige de markt verstikkende cap moet uit de wet gesloopt worden!

ZEVENDE CAP: basisbedrag staat vast (voor intekenaars voor dit jaar, volgend jaar weer ander bedrag), maar correctiebedrag wordt jaarlijks vastgesteld (en nog zo wat mysterieuze correctiemogelijkheden; voor 2008 is het totale correctiebedrag vastgesteld op 23,4 eurocent/kWh - zogenaamd het gemiddelde kleinverbruikerstarief van 2007, waar terecht vraagtekens bij gezet mogen worden). Er is geen enkele garantie dat voor de "salderingscomponent" van het inmiddels duidelijk geworden 33 (SDE) + plm. 22 eurocent (kleinverbruikerstarief salderen) volledig "gecompenseerd" zal gaan worden omdat de elektramarkt "vrij" is en je zowel onder als boven dat correctiebedrag terecht zult kunnen komen met je eigen kleinverbruikerstarief. En dat laatste, DAT is wat je saldeert. En NIET die mysterieuze, op "gemiddelde elektra marktprijs" gebaseerde correctiepost. Als gemiddelde marktprijs voor elektra hoog is, wordt de uiteindelijke subsidie/kWh lager.

Als je bijvoorbeeld een (vaste termijn!) contract bij de NEM hebt (ik hoop het niet voor je), heb je veel lager elektratarief wat werkelijk gesaldeerd "moet" worden: 2008 enkeltarief levering 8,14 eurocent incl. BTW. NUON grijs en alle vaste prijs contracten continu tarief: 9,27 €ct incl. BTW. Bij beide posten moeten nog variabele transportkosten en energiebelasting opgeteld worden voor de uiteindelijke kWh prijs. In het geval van een laag bedrag voor de levering wordt dus de "marktwaarde" van je opgewekte stroom minder voor de salderingscomponent. Dus "vrije" markt kan onverwachte gevolgen hebben voor het financiële resultaat. Een van de ergste gevolgen van deze impliciete en structureel ingebouwde onvoorspelbare factor is dat niemand van de investeerders zekerheid op de terugverdientijd wordt geboden. Die sowieso met al die andere "caps" extreem fragenswürdig is, en in combinatie met bovenstaande tot compleet mistige materie maakt. Ergo: blijvende investeerdersonzekerheid. De dood in de pot voor het aantrekken van "een" markt.

ACHTSTE CAP: het gifaddertje "basiselektriciteitsprijs" van (voor 2008) 20,5 eurocent/kWh. Stel dat de "marktwerking" bij elektra echt door gaat zetten, en tot lagere marktprijzen (alleen levering!!!) zal leiden: dan zal er niet minder dan 20,5 eurocent van het "basisbedrag" afgetrokken worden en is de Staat blij, maar u niet. Ik betaal nu bij Greenchoice 21,9 Eurocent/kWh, all-in. We zitten er al dicht bij, en NUON heeft 6 % van de elektraprijs (levering) af gedaan begin dit jaar (is deels gecompenseerd door hogere energiebelasting, maar kan wel degelijk "anders" gaan uitpakken bij de volgende tarief wijzigingen...).

NEGENDE CAP: niet echt een "cap", maar totaal verzwegen in alle documenten en belangrijk om hier als restrictie te noemen. Mogelijk benodigde omvormer vervanging binnen de 15 jaar subsidieperiode zie ik nergens terugkomen. De relevante vraag is: houdt de aangeschafte omvormer het wel zo lang uit? (Net een rampverhaal over een slecht merk in Duitsland gelezen in Photon, met drama's tot gevolg...). Terugverdientijd voor het hele systeem blijft dus een extreem vaag, onbewezen verhaal en alle geronk daarover dient subiet de kop in gedrukt te worden om te voorkomen dat straks een te verwachten maatschappelijke outcry na vaststelling van "compleet onhaalbaar" in de pers terechtkomt...

TIENDE CAP: marktcap van 10 MWp voor 2008. Stel, je gaat "optimistisch" uit van 1 kWp per woning (dat kunnen sommige mensen nu ook al makkelijk betalen, en dan verdien je nog een beetje terug met "op zijn Hollands salderen", daar heb je die hele SDE regeling helemaal niet voor nodig). Dat zijn slechts 10.000 systeempjes. Als er veel mensen gaan instappen met de max. 3,5 kWp*, blijft er niet veel over voor de rest. We zijn 4 en een half jaar kwijtgeraakt met nulgroei. Moet allemaal nog ingehaald gaan worden. Gaan we nooit redden. Meer marktcaps, zie aanbiedingsbrief EZ: 70 of 80??? MWp tm. 2011. Duitsland plaatste er in 2007 1.100 MWp bij volgens de brancheorganisatie BSW. Delen door vijf (bevolking) zou voor NL op grofweg 200 MWp per jaar neer moeten komen. Zogenaamde "ambitie" EZ (als die met al die " caps" en gifadders al gehaald gaat worden): factor tien maal zo laag.

Bovendien: het "huidig opgesteld vermogen" in tabel op p. 6 van de EZ aanbiedingsbrief is misleidend. Daar staat 52 MW(p) voor 2008. Volgens CBS rapport 2006 was in dat jaar 46,9 MWp netgekoppeld. Er is in 2007 beslist géén 5,1 MWp bijgeplaatst! Mogelijk hebben ze "autonome" systemen meegerekend (dat was in 2000 al 4,1 MWp, in 2006 5,0 MWp) om de uitgangssituatie lekker te kunnen opkrikken, maar die zijn voor de "bedoelde (= netgekoppelde) markt" helemaal niet van toepassing. Zoveelste vraagteken, dus.

ELFDE CAP: de rijksbegroting. De allergrootste, en dat is de reden waarom al die overige caps zijn ingebouwd. Men is in Den Haag als de dood voor een "open einde" regeling (de onterechte conclusie die werd getrokken uit de ellende met de minstens even slecht doordachte MEP-regeling), dus wordt de "markt" dichtgenaaid met max. 46 miljoen voor de eerste 10 MWp te besteden (in 15 jaar tijd). Er zal geen cent meer uitgekeerd gaan worden. Met desastreuze gevolgen. We moeten naar het Duitse systeem: Umlage afromen van kWh prijs bij alle verbruikers ex. energieintensieve industrie [van mij mogen ze ook meebetalen, waarschijnlijk politiek onhaalbaar, maar we leven nu eenmaal in crisistijd, dus hoppa] en daar alle feed-in van alle hyperduurzame elektra van betalen. Bewezen succes sinds het jaar des Heeren 2000. Bij de oosterburen.

Ik ben vast wel wat vergeten (de regelingen zitten bomvol gifaddertjes), maar dit lijkt me wel even genoeg. zie verder uitgebreide analyses en commentaar op www.polderpv.nl

*Pas tijdens het Algemeen Overleg op 26 februari 2008 werd "opeens" besloten om de 3 kWp een beetje op te krikken naar 3,5 kWp (wat al in de ECN basisrapporten stond maar door opdrachtgever EZ weer genegeerd was in de ontwerp regelingen...). In de Staatscourant nr. 44 van maandag 3 maart 2008 is dit inderdaad gewijzigd opgenomen (het budget van 46 miljoen is echter gelijk gebleven, dus beslist geen verruiming van het aantal te ondersteunen systemen!). De e-mail waarin de hierboven genoemde "11 caps" werden beschreven, werd op 20 februari verstuurd, bijna een week voor die vergadering.