de
voorgangers
| |
|
||||||
|
de
voorgangers |
index | ||||||
|
|
|
|||||||||||||||||||||
| "Ook
ik heb nog steeds mijn twaalf OK4-tjes operationeel. De laatste
twee jaar geen enkele storing door twee kleine ventilatortjes welke
middels een Clickson zijn aangesloten op een van de panelen. Werkt
perfect en is net genoeg om de temperatuur niet boven de 40 graden
te laten stijgen. Goeie reclame voor die ouwe OK4-tjes en nog betrouwbaar ook. OK4-tjes een beetje verzorgen en koesteren: dan gaan ze nog lang mee." |
^^^
KLIK op foto voor uitvergroting.
Puik uitgevoerde "opstelling" van 12 "antieke" OK4
omvormers uit een roemrucht
Hollands verleden... Alle
3 foto's © Rob Verberne
^^^
KLIK
op foto voor uitvergroting.
Bovenzijde van de ventilator bak met 2 zichtbare ventilatoren., schakelaar,
en zekering.
^^^
KLIK
op foto voor uitvergroting.
Zijaanzicht van de fraaie opstelling, met rechts een professionele schakelunit
om de talloze
DC kabels van de zonnepanelen (zwart, rechtsboven, met blauwe en bruine
geïsoleerde aders)
via aangeknepen draadklemmen door te verbinden met de DC-ingangen van
de OK4 omvormers
(witte kabels, onderaan).
Rob: bedankt voor de leuke, "historische" foto's!
19 juli 2011: De enige echte Nederlandse zonnecellen "prehistorie". Ik onderhoud nog steeds intensief contact met een van de vroege en harde werkers uit de Nederlandse zonnestroom "prehistorie". En toen ik het vorige stukje had gepubliceerd, ging er een rood lampje knipperen dat ik nog iets in de overvolle e-mailbox had zitten. En dat betrof een bericht van het versturen van een stukje hardware richting de "harde" mailbox van de webmaster van Polder PV. En de naam van de afzender mag hier natuurlijk wel bij, al is hij zoals altijd veel te bescheiden en wil hij dat niet te pontificaal vermeld zien. Toen Henk Peters namelijk hoorde dat de eerder door hem aan ons geschonken monokristallijne zonnecel door de jonge en extreem speelse kat van de buren uit het raamkozijn op de vloer was "gegooid" (Gaia zei geprezen brak er weliswaar een stuk af, maar doet de rest van de cel het gewoon nog als vanouds...), is hij in zijn spullen gaan graven en beloofde hij dat er iets in de richting van Leiden zou komen.
En dat "iets", wat ik al begin dit jaar van Henk mocht ontvangen, is een prachtig stukje hardware uit de prehistorie van de zonnecellen productie in Nederland. Een heuse multi(=poly-)kristallijne cel van de voorloper van Shell Solar, HolecSol, waar Henk een tijd voor heeft gewerkt. Volgens Henk is HolecSol destijds met dit type cel gestart en is het dus een van de eerste op Nederlandse bodem gemaakte typen commerciële zonnecellen. Deze hadden een rendement tussen de 9 en 10% en kostten vergeleken met de huidige zonnecellen een kapitaal.
 |
^^^ De door Henk gestuurde, prachtige multikristallijne HolecSol zonnecel, met zeer apart bedradingspatroon aan de voorzijde wat er compleet anders uit ziet dan het standaard spul wat je tegenwoordig ziet. En waarvan een afbeelding op de achtergrond zichtbaar is - de voorkant van het vakblad Photon, van januari 2011. De HolecSol cel zit hier tussen twee stukken doorzichtig plastic geklemd, de zijkanten worden met tape bij elkaar gehouden. De rode kleur rond de cel hoort bij de omslag van het Photon nummer (daarin een artikel over externe schakelingen om PV-systemen af te kunnen schakelen mocht er brand zijn in het pand, de redactie had een aangepaste rode brandmelder in die ruimte laten fotoshoppen). |
Henk drukte me op het hart goed op deze "historische" cel te passen. Ik zal extra goed opletten als het zwarte harige monster van de buren weer eens gezellig komt buurten (de tuindeur staat hier zo'n beetje de hele zomerperiode open als we thuis zijn). Henk: heel erg bedankt voor dit schitterende cadeau!
 |
^^^ Detail opname van de voorzijde van de cel. Zo'n byzonder vissengraat "bedradingspatroon" vind je niet meer terug op hedendaagse zonnecellen. Het primaire afvoerende "circuit" bestaat hier uit nogal dikke metalen "draden" die een behoorlijk deel van deze zonnecel afdekken - en daarmee kostbaar potentieel zonnestroom opwekkend oppervlak van de cel voor het zonlicht afschermen. De kristalstructuur van deze multikristallijne cel is ook zeer duidelijk, scherp afgebakend zichtbaar. Als gevolg daarvan, is het rendement van dat soort cellen niet zeer hoog omdat op de randen tussen de kristallen er allerlei belemmeringen voor een optimaal transport van elektriciteit plaatsvinden. De productieprocessen van het primaire solar-grade silicium waren toen nog lang niet zo verfijnd als heden ten dage. |
^^^
Achterzijde van de HolecSol cel: een groot metalen veld
(soldeertin) voor de plus-pool.
Een byzonder interessante, publiekelijk toegankelijke Power Point presentatie met leuke details van de vroege Nederlandse bedrijfsactiviteiten op het vlak van fotovoltaïsche opwekking van elektriciteit vindt u in deze bijdrage van de bekende onderzoeker Erik Lysen, "Fifty years of solar PV in the Netherlands", waarin ook HolecSol wordt genoemd (start productie: mei 1982, 29 jaar geleden...), en op enkele foto's ook een cel zoals hierboven getoond wordt weergegeven:
http://www.energieplatform.nl/fileadmin/node/documents/Zon-PV/lysen_50yearssolarpvnetherlands.pdf (2,1 MB)
Meer info over de "rijke" Nederlandse zonnestroom geschiedenis is uiteraard ook te vinden in het beroemde boek van Geert Verbong e.a., "Een kwestie van lange adem. De geschiedenis van duurzame energie in Nederland". Nog steeds te koop bij de uitgever, Æneas, voor slechts EUR 19,95 (aanbevolen!).
17 juli 2011: Elektuur - over "hypermodern" Shell Solar in 2000
Elektuur is een al lang bestaand vakblad voor de serieuze techneut en doe het zelf bouwer van allerhande elektronische apparatuur (het heet nu Elektor, zie deze webpagina van de uitgever). Van Rob Seljee kreeg ik een hoogst interessant exemplaar, nummer 437, uit maart 2000, die hij tevoorschijn toverde bij het opruimen van zijn huis. Het bevat een prachtig artikel van de hand van Ernst Krempelsauer over de "hypermoderne" nieuwe productie lokatie van wat toen nog Shell Solar heette, en enkele thema's over de techniek rond de productie en werking van zonnecellen. Een "historisch" artikel, wat in retrospectief zeer goed laat zien hoe hard het is gegaan met de progressie van zonnestroom op onze planeet. Nota bene: dat tijdschrift kwam dus uit in exact dezelfde maand toen onze eigen eerste vier Shell Solar modules aan het net gingen (13 maart 2000), en toen ik nog helemaal niets wist van de "wond're wereld der zonnestroom".
 |
<<< Afbeeldingen © Elektuur |
In het artikel staan enkele "ronkende" uitspraken over de nieuwe Shell Solar fabriek en de toen nog jonge PV-business die ik u niet wil onthouden, en die ik met wat nieuwe cijfers in perspectief wil plaatsen.
Uitspraken/claims en relativering, dik een decennium later
| "Shell is al sedert de tachtiger jaren actief, namelijk in Japan, in een joint-venture van Showa-Shell en Siemens-Solar en verder in Helmond met de Shell Solar Energy B.V." |
Shell Solar sloot de fabriek in Helmond eind 2002 nadat het bedrijf aan het begin van dat jaar Siemens Solar had uitgekocht, wat toen dus niet meer als entiteit bestond. Met als een van de belangrijkste motivaties dat de vraag naar zonnepanelen in Duitsland en Japan zou zijn afgenomen. De mondiale en Duitse afzet markt is sindsdien echter alleen maar razendsnel toegenomen. In 2006 werd de complete kristallijne divisie van Shell Solar overgedaan aan de veel beter in de markt zittende concurrent - en pure zonnestroom specialist - SolarWorld uit Duitsland. Die daarmee o.a. de productielijn in het Californische Camarillo in handen kreeg en door de grootschalige modernisering daarvan (en forse uitbreidingen op andere lokaties) een van de belangrijkste spelers op de zeer hoog potentieel hebbende Amerikaanse markt is geworden. Ook andere onderdelen van de resterende zonnestroom activiteiten van Shell Solar werden stapsgewijs afgebouwd, waaronder de joint-venture met Saint Gobain in het Avancis dunnelaag project (Torgau, Oost-Duitsland). Pas met de grootschalige uitrol van een 900 MWp capaciteit hebbend - veelbelovende - CIGS dunnelaag productie complex bij genoemde volle dochter Showa-Shell in het Japanse Miyazaki lijkt de in Nederland op zonnestroom gebied extreem zwijgzame (en kosten bagatelliserende) olieboer eindelijk weer "back into business" te zijn. Al is er dus wel weer vijf jaar overheen gegaan, voordat Shell tot dit zonnige "inzicht" van haar "historische vergissing" kwam. Dat er ogenschijnlijk twijfels blijven bij de olieboer wordt geïllustreerd doordat het nieuwste initiatief in het verre Japan een naam heeft gekregen waarin het woord "shell" niet meer voorkomt: Solar Frontier heet het nieuwste, hoog rendement hebbende, en veel internationale bewondering - en hoge verwachtingen - genererende wonderkind. Wat de strijd moet aangaan met het grote Amerikaanse First Solar wat de goedkoopste (dunnelaag) modules ter wereld maakt (kostprijs al ver onder de dollar per Wp, mogelijk in Maleisië al op weg naar de helft daarvan)...
| "Het feit dat de nieuwe installatie in Duitsland is gebouwd, en dan met name in Nordrhein-Westfalen, komt waarschijnlijk omdat Duitsland de grootste markt voor zonnecellen in Europa vormt en Nordrhein-Westfalen daarin een koppositie inneemt." |
De eerste claim is zonder meer uitgekomen, maar waarschijnlijk kon de auteur in 2000 niet bevroeden met welke scheurijzers onder de hielen Duitsland die wereldmarkt zou gaan domineren, tot in het jaar des Heeren 2011 aan toe. Het land heeft jarenlang achtereen de helft van de mondiale productie binnen de eigen landsgrenzen afgezet (lees: gezopen; pas in 2010 is dat minder geworden, met name door de impact van de nieuwste racemonsters Italië en - voor een korte periode - buurman Tsjechië). De tweede claim in het citaat mocht in 2000 dan wel kloppen, al vele jaren achtereen is die koppositie van NRW echter met stip overgenomen door het zonnige Bayern en het aan die deelstaat grenzende Baden-Württemberg. NRW is de laatste tijd wel weer met een voorzichtige "inhaal"race bezig bij de nieuwbouw van PV-capaciteit, maar aan de stampede in Duitslands' 2 zuidelijkste deelstaten kon NRW lange tijd niet tippen. In het geval van Bayern zelfs met geen mogelijkheid benaderen. Feit: van januari tot en met mei 2011 groeide de bijgeplaatste zonnestroom capaciteit in de eerste vier deelstaten als volgt (data: Bundesnetzagentur, voorlopige resultaten, uitwerking PPV hier):
Bayern zette de eerste "tegenvallende" 5 maanden van 2011 dus alweer ruim 2,1 maal zoveel volume bij dan NRW. Het verschil tussen NRW en Baden-Württemberg is wel heel klein geworden (dat was de afgelopen jaren beslist groter ten faveure van B-W). Wat de totale geaccumuleerde volumes betreft ligt Bayern al jaren lang ver voor op alle andere deelstaten. Eind 2009 had deze deelstaat al 3.955 MWp van de in totaal 9.914 MWp voor heel Duitsland binnen de grenzen staan (bijna 40%). Nordrhein-Westfalen had eind dat jaar nog "maar" 1.046 MWp (bijna 11% van het totaal; B-W had in dat jaar 1.772 MWp, bijna 18%). Zie grafiek gebaseerd op het officiële EEG Statistikbericht van het Bundesnetzagentur.
 |
^^^ |
"Alleen al in de afgelopen twee jaar werden in dit dichtstbevolkte gebied van Duitsland nieuwe solar installaties met een totaal vermogen van 8 à 9 megawatt neergezet - meer dan in enig ander land van Europa (Nederland en Zwitserland volgen op de tweede en derde plaats)." |
8 à 9 MWp in twee jaar tijd, dus zeg 4,5 MWp/jaar gemiddeld. Kijkt u even terug naar de getallen die ik net heb gegeven voor de eerste 5 maanden voor 2011 in Duitsland. Of neem even de knetterharde bijschrijvingen op de Contatore Fotovoltaico in Italië van de afgelopen maanden in gedachten (zie update Polder PV). Of kijk naar de nieuwbouw volumes van de eerste veertien EU27 landen in mijn grafiek update. Die 9 MWp zal in het millennium jaar 2000 beslist een "enorm" volume hebben geleken. Maar ruim een decennium later zijn we in compleet andere tijden en in volledig nieuwe dimensies beland bij de omvang van de afzet volumes. Een "megawatt", daar lachen we om tegenwoordig. Al is het in Nederland nog steeds als een boer met driedubbele kiespijn, omdat elke MWp hier bijna als "opzienbarend" wordt gezien door de in de Middeleeuwen levende autoriteiten (die zonnestroom haten). Nederland is inmiddels wat bijbouw betreft die "riante" positie op plaats 2 al lang en zeer snel kwijtgeraakt door jarenlang wanbeleid van en sluwe sabotage door diverse machtige partijen. En als gevolg daarvan als een baksteen gezakt naar positie 11 op de ladder bij de nieuwbouw in 2010. En bij de accumulatie kan Nederland de elfde positie al zijn kwijtgeraakt aan het Verenigde Koninkrijk in 2011 binnen EU27 verband.
Wat Zwitserland betreft: die zat eind 2010 aan zo'n 100 MWp volgens deze voorlopige opgave van april 2011. Voor details over de voorgaande jaren zie dit document (eind 2009 nog 69,9 MWp aan accumulatie). Zwitserland zat eind 2009 dus ook al dik boven de moeizaam groeiende markt in Nederland (toen net na Portugal, wat eind 2009 zo'n 102 MWp had). En ze hadden zelf al enorm veel hydropower staan. Uiteraard moest desondanks ook die autonome Alpenstaat diverse (Europese e.a.) landen aan zich voorbij laten gaan met de afzet aan PV-installaties in de afgelopen jaren, zie EU27 overzicht...
| "Nordrhein-Westfalen stelde daarbij wel als eis dat bij de fabriek ook een solar-informatiecentrum zou worden opgericht". |
Die eis werd door NRW gesteld omdat er door de deelstaat regering een forse inverstering van 12 miljoen Duitse Mark in Shell Solar's nieuwe cellen fabriek werd gedaan aan het begin van het nieuwe millennium. Ik ben benieuwd of ze dat geld nog deels gaan terug eisen van Shell. Want in een terugblik in Photon van augustus 2010 werd gesteld dat het bedrijf weliswaar inderdaad direct naast de deur zo'n infocentrum had geopend. Waar o.a. live beelden van het productieprocessen in de fabriek werden getoond en interactieve parafernalia waren opgesteld. Maar de live-beelden zijn volgens Photon al lang niet meer beschikbaar en de zogenaamde "Solarexpo" lijkt een zieltogend bestaan te leiden, met diverse attracties die niet meer functioneren.
| "In de toekomst bestaat bovendien nog de mogelijkheid dat Bayer-Solar Gelsenkirchen kiest als vestigingsplaats voor haar nieuw te bouwen fabriek voor siliciumwafers". |
Dat is een onvervulde wens gebleken. Niet alleen omdat Bayer-Solar als entiteit ophield te bestaan toen SolarWorld het bedrijf een paar maanden later - in de zomer van 2000 - opkocht (voor veel geld, schijnt het). Maar omdat SolarWorld met de fors opgeschroefde productie in Freiberg in Sachsen, Oost-Duitsland zijn eigen plannen heeft. En zelfs een samenwerking met het olie- en gas rijke Qatar is aangegaan om daar solar grade silicium te gaan produceren (webpagina SolarWorld). Geen siliciumproductie in NRW, dus. Maar wie weet, als (ex Shell Solar werknemer en ex Solland Solar CEO) Gosse Boxhoorn succes heeft, kunnen ze het straks uit The Silicon Mine gaan halen, net over de grens, op het Chemelot terrein in Limburgse Sittard-Geleen. Of waar op de wereld het spul dan ook wordt gemaakt, in volumes die het voorstellingsvermogen van de PV-experten in 2000 ver te boven zal zijn gegaan. Alleen al de expansieplannen van "de grote vier" (Wacker, OCI, Hemlock en GCL) slaan alle records: voorzien voor 2011 152.000 ton productie, en een verdubbeling tot 308.000 ton in 2014 gepland (Photon, juni 2010).
| "Op het ogenblik beschikt de fabriek over een capaciteit van 5 miljoen zonnecellen per jaar, met een gezamenlijke capaciteit van 10 megawatt ... uitbreiding voorzien ... 13 miljoen cellen, goed voor 25 megawatt ... De productie van Shell Solar neemt met de ingebruikname van de fabriek in Gelsenkirchen toe van 2,5 MW in Helmond en 3 MW in Japan tot meer dan 30 MW. Alleen Kyocera in Japan is met 36 MW nog groter." |
Hierbij wordt dus gerekend met zonnecellen met een nominaal vermogen van 2 Watt per stuk. Dat waren nog eens tijden. Wat er niet bij staat is dat het nog kleine cellen van 10 bij 10 cm. betrof ("4 inch cellen", 100 cm², die heb ik in mijn begin van deze eeuw gekochte Shell Solar modules zitten). Tegenwoordig worden al standaard lerpen van 6x6 inch (plm. 243 cm²) gemaakt met een output rond de 4 Wp nominaal (zie o.a. deze "standaard" multikristallijne cel van het vermaarde Duitse Q-cells, of deze van Solland Solar, "high-performance Si-cells", pdf te downloaden).
Het precies op de Nederlands/Duitse grens gesitueerde Solland Solar produceerde in 2010 volgens Photon (april 2010) al 110 MWp, het elfvoudige volume van de productie capaciteit van Shell Solar's fabriek in 2000. Met naar schatting zo'n 27,5 miljoen cellen die veel groter zijn (en kwetsbaarder, dunner). En dat is dan slechts een "kleintje" op de wereldmarkt. Wereldkampioen, het Chinese Suntech produceerde in dat jaar 1.585 MWp, weliswaar in meerdere fabrieken, maar het is wel het 53-voudige van de geplande (en nooit gerealiseerde) totale mondiale productie van Shell Solar. En dat is dan nog maar een Chinese gigant. Het genoemde Japanse Kyocera blijft ook fors achter met de uitbreidingscapaciteit bij de Chinese PV-reuzen, maar zou volgens Photon desondanks - en ondanks het feit dat ze van de 7e naar de tiende plaats zijn verwezen - in 2010 een "aardig" volume van 650 MWp hebben geproduceerd. Achttien maal zoveel dan het bedrijf in 2000 produceerde, en 65 maal zoveel dan de besproken baanbrekende fabriek van Shell Solar in het jaar 2001 in theorie zou kunnen hebben uitgepoept. De uitbreidingsplannen van alle zonnecellen- en panelen bakkers zijn fenomenaal, en zou mondiaal kunnen gaan neerkomen op een productie van meer dan 50 GWp. Alleen in 2011...
| "Op dit moment wordt in Duitsland per jaar circa 12 MW aan nieuwe zonne-installaties gebouwd..." |
Ook dat heeft de laatste jaren een "ietwat andere dimensie" gekregen. In harde cijfers: 2008 1.950 MWp, 2009 3.794 MWp, resp. 2010 (voorlopig) 7.406 MWp (NB: cf. BMU Zeitreihe publicatie maart 2011). In 2010 dus al opgelopen naar een factor 617 maal het volume in 2000...
| "Niettemin kost zonnestroom die in Midden-Europa wordt opgewekt nog altijd zo'n fl. 2,- per kWh. Door de prijsreductie middels de nieuwe solarfabriek wordt dat ca. fl. 1,70/kWh ... Shell gaat er vooralsnog van uit dat in 2010 de kosten voor zonne-installaties zullen zijn gehalveerd en dat zonnestroom in 2020 wat prijs betreft concurrerend zal zijn." |
Tja, dat krijg je als je een oud stuk bekijkt. Die "1,70 florijnen" vertaalt zich niet inflatie gecorrigeerd nu in een "moderne" € 0,77 per kWh. Hmmmm. Tegenwoordig kun je een prima installatie van, zeg 3 kWp voor een prijs fors onder de 10.000 Euro bekomen zonder subsidies (grofweg zo'n 3,3 Euro/Wp, kan ook heel wat minder worden als je riskanter in wilt kopen en zeer goedkope Chineesjes van "mindere" goden zou willen aanschaffen). En dat voor een kwalitatief hoogwaardig systeem incl. meterkast aanpassing en montage. Conservatief rekenend (bij zuid plaatsing, "suboptimaal", deels schaduw) met 850 kWh/kWp.jaar zou je op zo'n 2.550 kWh/jaar, conservatief rekenend, 51.000 kWh in 20 jaar kunnen komen qua totale output. Een keer omvormer vervanging na tien jaar (zou dan zeker niet meer dan zo'n 1.250 Euro mogen kosten, waarschijnlijk minder), kom je op totale uitgaven van max. 11.250 Euro, gedeeld door 51.000 kWh, kom je grof gerekend op zo'n 22 Eurocent/kWh bij conservatieve berekening. Er worden tegenwoordig al lagere bedragen genoemd, soms zelfs onder de 20 Eurocent/kWh. En dan ga je nog maar van een extreem conservatieve "levensduur" van 20 jaar uit. Niet gek staan te kijken dat uw kwaliteits-modules dubbel zo lang mee zullen blijken te (kunnen) gaan... In ieder geval is die "haalbare" 20 Eurocent/kWh "pure zonnestroom kosten" alweer een kwart van de prijs die Shell Solar noemde voor de producten uit hun "hypermoderne" fabriek, dik een decennium geleden.
Enne: mijn huidige all-in stroomprijs - bij een donkergroene aanbieder die geen "goedkope" atoomstroom of "afgeschreven kolencentrale dumpstroom zonder CO2 belasting" in de portfolio heeft, is 21,43 Eurocent/kWh. Als ik geen korting zou krijgen van Greenchoice, zou ik dus al op die "bijna 22 Eurocent/kWh" zitten. Het duurt nog negen jaar voordat het door Shell Solar in 2000 genoemde 2020 aanbreekt, en er zijn zo veel meer redenen om nu direct aan de zonnestroom te gaan dan je knettergek te gaan zitten rekenen aan bomvol variabelen zittende, hoogst onzekere en mistige "terugverdientijd berekeningen" ...
| "Greenpeace ... bekritiseert ... de investering van 'slechts' 50 miljoen Mark ... Volgens het onderzoek zou met een investering van 629 miljoen Euro de bouw van een zonnecelfabriek met een jaarproductie van 500 MW mogelijk zijn. De prijs van zonnestroom zou daardoor niet pas over 20 jaar tot ca. 40 cent dalen, maar nu meteen." |
Dat zou betekenen dat KPMG (dat het onderzoek voor Greenpeace deed) destijds rekende op een investering van 1,26 EUR/Wp, alleen voor een fabriek voor de productie van zonnecellen. Ter vergelijking: de op 3 november 2010 officieel geopende, enorme nieuwe productie lokatie van REC Solar in Singapore (niet in Duitsland, maar in Maleisië), die een geplande productie van 740 MW aan "wafers", en, in de eerste ontwikkelingsfase, 550 MW aan zonnecellen, en 590 MW[p] aan PV-modules per jaar zou moeten gaan produceren, heeft volgens de speciale webpagina daarover van REC ongeveer 1,3 miljard Euro gekost aan investeringen. Als we er voor het "gemak" van uitgaan dat alle drie de productie stromen ongeveer een derde deel van dat bedrag voor rekening zouden hebben genomen, zou voor de 550 MW aan cellen er wellicht zo'n 430 miljoen Euro zijn opgehoest, wat neer zou komen op ongeveer 0,78 EUR/Wp. Mogelijk inmiddels alweer rond de helft van de "benodigde" (theoretische) investering die in 2000 werd berekend. En ook daaraan is te zien, dat wat destijds nog werd gedroomd, zelfs door een "linkse" actie organisatie, nu al lang weer achterhaald is. En over nog eens tien jaar volstrekt lachwekkend - en wellicht ongeloofwaardig - zal worden bevonden...
Ook in het van Fraunhofer-Institut für solare Energietechnik (ISE) overgenomen stuk "Opbouw van een zonnecel" en de verschillende PV-technieken zijn totaal verouderde gegevens te vinden. Ik noem een voorbeeld:
| "CdTe-modulen in proefinstallaties laten rendementen van 7 tot 8% zien. Het gebruik van cadmium in zonnecellen staat echter maatschappelijk ter discussie." |
First Solar, na de kristallijne Chinese reuzen Suntech en JA Solar de grootste zonne"cellen" fabrikant ter wereld in 2010 (Photon april 2011), heeft in zijn reeds commercieel verkochte FS 3 serie dunnelaag CdTe modules een exemplaar zitten van max. 82,5 Wp met een module rendement van 11,5% (datasheet pagina). General Electric gaat met Primestar Solar Inc. mogelijk al naar hogere module rendementen (11,9% volgens artikel in Photon van juni 2011). Dat de CdTe technologie "ter discussie" staat is van alle tijden, maar lijkt de laatste twee jaar vooral gevoed vanuit de kristallijne tak van sport die met leedwezen toe moet zien hoe First Solar een groot marktaandeel heeft weten te verwerven met hun goedkoopste (€/Wp) en zeer succesvolle modules. En de EU heeft aanzetten om de toepassing van Cd te verbieden in zonnepanelen onder de herziene RoHS richtlijn naast zich neergelegd. Waarschijnlijk terecht, want First Solar was een van de eersten die een eigen recycling fabriek heeft opgebouwd (Frankfurt/Oder, aan de Duits/Poolse grens) en die kapotte modules gratis komt ophalen, onder billijke voorwaarden...
Het lot van
de fabriek
De Shell Solar fabriek in het stadsdeel Rotthausen van Gelsenkirchen
blijft de gemoederen bezig houden. Nadat SolarWorld de kristallijne divisie
van Shell had overgenomen in 2006 was het nog steeds met zonnepanelen
uitgeruste complex kort in handen van Solarworld Industries Schalke GmbH.
Een jaar later al werd de fabriek doorverkocht aan Scheuten Solar Holdings
BV. In oktober 2009 werd de lokatie echter alweer doorgeschoven naar de
volgende speler, onder een nogal gecompliceerd overname regime (zie ook
artikel
van 20 oktober 2009 op Polder PV, en details in document
op website Arise). De Canadese producent Arise Technologies Corporation
gaat daar de technologie voor "hocheffiziente Zellen" perfectioneren.
Op de homepage
van Arise staat de fabriek in volle glorie te pronken in de foto animatie.
Enige constante, zo lijkt het, is het Nederlandse accent. Want de vice-president
van Arise is de rasechte Hollander Sjouke
Zijlstra, en die is voordat hij naar Arise vertrok in het grijze verleden
betrokken geweest bij de planning en het management rond de nieuwbouw
van Shell Solar's Gelsenkirchen fabriek...
We leven in andere tijden, maar het is erg leuk om deze "historische" publicatie te hebben mogen ontvangen. Rob: bedankt!
Verder lezen.
Photon
9/2010: 217 (terugblik sep/okt. 2000 uitgave, o.a. over
lot Bayer Solar GmbH)
Photon
8/2010: 161 (terugblik jul./aug. 2000 uitgave, o.a. over
lot Shell Solar's "Informationszentrum" in Gelsenkirchen)
Hirmer, R. (2009). Kanadischer Hoffnungsträger. Arise übernimmt
die Gelsenkirchener Solarzellenfabrik von Scheuten Solar. - Photon 11/2009:
58.
28 augustus 2008: Henk Peters - autonome PV pomp
Henk heeft vele jaren in de zonnestroom business gewerkt, aanvankelijk in Helmond bij Holec, later bij Philips (totdat die jammerlijk genoeg hun omvormer divisie aan het Duitse Steca verkochten). Henk kwam met de volgende mooie "PV-oldie" die hij terugvond nadat hij zijn welverdiende pensioengerechtigde leeftijd had behaald en zijn archieven ging opruimen:
"Mijn eerste solar installatie die een waterpomp aandreef. De panelen zijn 40 Wp/stuk. Ook de waterpomp is een heel speciale - voor solar toepassing gemaakt (3 fase borstelloze DC motor van 2,4 kW). Ik heb die niet zelf ontworpen maar ben er wel bij betrokken geweest. Mijn werk was het ontwerpen van de omvormer die van DC een 3 fase variabele frequentie maakte (0-600 Hz).
De fontein
die je ziet is ca. 7 meter hoog, en de installatie was officieel om drinkwater
vanaf 25 m. diepte te pompen in Afrika (Mali). De pomp kon bij een opvoerhoogte
van een 0,5 meter 30 kuub/uur verplaatsen. Bij 25 meter was dat aanzienlijk
minder (weet niet meer hoeveel) maar ruim voldoende om een klein dorpje
van drinkwater te voorzien.
Uitgerekend dat project was de reden dat ik in solar ben gaan werken en
verhuisd ben van Hengelo naar Eindhoven. Wat is er mooier om mee te kunnen
helpen aan het oplossen van het drinkwater tekort in die landen.
De foto
stamt uit 1981 toen ik nog bij Holec Sol (de voorloper van Shell) werkte.
Na een jaar moest ik de boel weer afbreken omdat ik een probleem kreeg
met de brandweer, het was nl. een brandvijver."
© Henk Peters, Eindhoven
Reactie Polder PV:
Henk: een prachtig verhaal weer, en een hele leuke foto. Wordt zeer gewaardeerd. Henk mailt regelmatig en kan geweldige anecdotes uit het best wel "rijke" zonnestroom verleden van ons landje opdissen...
Henk heeft een fraai volledig zelf opgebouwd zonnestroom systeem met originele Philips omvormers (2000 serie, high-tech, uitgebreide datalogger). Foto's van zijn 2,47 kWp systeem hebben lange tijd op de Sunergy site gestaan voordat deze helaas van het net werd gehaald.
http://foto.sunergy.nu/gallery/view_album.php?set_albumName=4x2 (link werkt niet meer)
Wie volgt?
Er is vast nog veel meer leuks te tonen aan het Polder PV lezerspubliek!
|
