Evolution of sub 1MWac solar market segment Netherlands

Introductie

Op Polder PV is er de laatste jaren bovenmatig veel aandacht besteed aan de projectmatige PV markt in Nederland, aan de hand van zeer gedetailleerde grafische analyses van, onder anderen, de CBS data (laatste "mini review" van laatste cijfers voor 2023 alhier, eerste cijfers medio 2024 alhier, eerste AC capaciteit opgave voor EOY 2024 alhier, eerste bijstelling AC volume alhier, eerste generator data 2025 alhier), de uitgebreide analyses van de RVO data met de status van SDE beschikkingen (laatste voor 1 juli 2025 alhier, vervolg is in de maak), de ook zeer gedetailleerde beschouwingen van de complexe VertiCer cijfers van de gecertificeerde markt (maandrapport september 2025 alhier), etc. Dat is beslist niet zonder reden: qua capaciteit heeft de projectenmarkt, of, zo u wil, het "bedrijfsmatige" marktsegment, al lang, sedert 2019 (eerste grafiek in artikel 13 juni 2024), de eerste plaats bezet, en heeft dat grote segment dus op de totale zonnestroom markt de hoogste impact, ook wat te verwachten / berekende / daadwerkelijk gecertificeerd bemeten productie betreft.

Uiteraard rapporteert Polder PV ook op talloze andere / "lagere" niveaus over zonnestroom statistieken, zoals op het niveau van netbeheer (voorbeelden Stedin, Alliander), en natuurlijk ook m.b.t. diverse segmentaties op basis van de CBS statistieken (laatste gedetailleerde totaal overzicht voor medio 2023 alhier). Dit zal gecontinueerd worden, waar dat mogelijk is, maar de nadruk zal bij Polder PV op de grotere projecten markt blijven liggen. Dagelijks wordt daartoe zijn uitgebreide projecten database bijgewerkt (momenteel, begin oktober 2025, ruim 11,8 GWp aan netgekoppelde capaciteit omvattend, resp. 14 duizend entries "single-sites").

Op deze pagina presenteert Polder PV updates van de actuele stand van zaken bij energieleveren.nl. Een data portal wat inmiddels "het lagere marktsegment" omvat. Met registraties tot 1 MWac.

Energieleveren.nl statistiek

Wat aanvankelijk wat aarzelend en "onbemind" was begonnen, om met name residentiële PV installaties geregistreerd te krijgen (zie o.a. het artikel over de voorganger, het zogenaamde Productie Installatie Register, PIR, van 6 oktober 2014), is inmiddels, door allerlei verbeteringen en wettelijke registratie verplichting, een representatieve database geworden voor met name de kleinere installaties. De informatie wordt toegankelijk gemaakt op de website energieleveren.nl. De grote projecten vinden we daar echter niet, het register is namelijk aan de bovenzijde afgegrensd op PV installaties (beter: registraties) per stuk kleiner dan 1 MWac (1 megawatt AC-zijdig vermogen, derhalve aan de zijde van de afgifte kant van de omvormers). Kijken we alleen naar het nominale generator vermogen, voor installaties per stuk 1 MWp of groter, zitten de huidige door Polder PV bijgehouden grote projecten daar dus niet bij. Dat zijn er momenteel minimaal 1.491, met een verzameld vermogen van ruim 9,3 GWp (NB: zogenaamde "single-sites"). Dat is dus het (minimale) volume wat NIET in het energieleveren.nl register is opgenomen, in weerwil van suggesties in de richting dat dat register "alle" PV vermogen zou omvatten. Wat dus pertinent niet waar is. Veel van deze grote projecten hebben meer dan 1 SDE beschikking, die mogelijk separaat zijn aangemeld (apart bemeterd, met eigen bruto productiemeter en, mogelijk EAN code). Het totale aantal "meldingen" groter dan 1 MWp is dus zeer waarschijnlijk nog een stuk hoger.

Op de website van energieleveren.nl worden sinds maart 2024 ook cijfers gepubliceerd over de voortgang van zaken daar. Deze Open Data zijn afkomstig uit het Centrale Registratie van Systeemelementen (CERES), wat als opvolger van het oude "PIR" register gezien kan worden. Zie ook het bericht van de kleine netbeheerder Coteq Netbeheer, daar over (13 juli 2020). In het huidige overzicht zullen deze cijfers in context worden geplaatst, van extra berekeningen worden voorzien, en, uiteraard, grafisch worden verbeeld, zoals u gewend bent van Polder PV. Waar mogelijk, en als er tijd voor is, zal Polder PV proberen een maandelijkse update van de cijfers te laten zien op de huidige webpagina. Uiteraard hoort bij de cijfers van energieleveren.nl ook een toelichting, en een verklaring van de betekenis van die data. Die vindt u direct hier onder.

Technische voetnoten

(1) Penvoerder van energieleveren.nl is de al jaren wat op de achtergrond van het publieke domein opererende organisatie "namens de netbeheerders", EDSN (Energie Data Services Nederland), een dienst die allerlei ingewikkelde energiedata verzamelt, controleert, en deelt, om uitvoering van het steeds complexer wordende taken pakket van energieleveranciers en netbeheerders mogelijk te maken.

(2) Het energieleveren.nl dossier bevat uitsluitend PV projecten waarvan het vermogen van (het totaal aan) de omvormer(s) kleiner is dan 1 MWac. Grotere installaties cq. projecten ontbreken in dit bestand, en dat missende segment heeft een zeer grote omvang, wat capaciteit betreft (zie introductie).

(3) De opgegeven vermogens zijn dan ook NIET, zoals te doen gebruikelijk, de generator vermogens (die drukken we altijd uit in kWp, MWp, e.d.), maar in AC capaciteit. Bij de wat grotere projecten "onder de 1 MWac" zal het dan om de met de netbeheerder gecontracteerde AC capaciteit gaan. Bij alle kleinverbruikers (KVB), met aansluitingen tm. 3x 80 ampère, is er nooit zo'n contract. De netbeheerder moet dergelijke KVB installaties nog altijd preferent, zonder contract, accepteren. Hier zitten ook de nodige installaties bij bedrijven (met name MKB), kleinere instellingen e.d. bij, het specifieke volume daar is echter niet bekend. De residentiële sector ("woningen") heeft hierin uiteraard een dominant aandeel, gezien het enorme aantal installaties bij huishoudens.

(4) Omdat het energieleveren.nl register met AC vermogens werkt, zijn de hier weergegeven data dus absoluut niet zonder meer vergelijkbaar met de al lang gepubliceerde CBS statistieken, die lange tijd van het generator vermogen zijn uitgegaan (DC-zijdig van de omvormers). Hierbij meteen een waarschuwing: de dimensionering van omvormers t.o.v. de generator kan ook bij kleinere projecten zéér verschillend zijn, dus er kunnen beslist géén generieke rekenregels worden gebruikt, elke situatie is weer anders. Desondanks wordt op de energieleveren.nl website geclaimd: "Het wattpiekvermogen is gemiddeld 5% hoger dan het omvormervermogen". Er hoort beslist een pot zout bij die claim. Het CBS is naast generator vermogens namelijk recent ook AC omvormer capaciteiten gaan publiceren. En zij komen voor de jaren 2022-2024 op een onderdimensionering van 10 tot zelfs 12% van AC capaciteit t.o.v. DC generator vermogen, in hun registraties (PPV artikel 15 juli 2025). Hier zit dus een fors verschil in aannames (energieleveren.nl) versus vaststellingen (CBS).

(5) EDSN claimt dat "ongeveer 90% van de zonnepanelen wordt geregistreerd". Het is dus beslist geen complete verzameling, ondanks het feit dat registreren "verplicht is volgens de Nederlandse en Europese wetgeving". Een aardig drukmiddel is een eventuele (rechtsgeldige) weigering van een energieleverancier om zonnestroom productie te salderen bij kleinverbruikers, als blijkt (bijvoorbeeld uit aanwezigheid van een slimme meter, of een ander type meter die zowel netafname als netinvoeding registreert), dat er zonnestroom wordt ingevoed door de klant. De meeste klanten laten in zo'n situatie dan alsnog hun, mogelijk zelfs oude, installatie registereren bij energieleveren.nl. De vraag wat er dan zal gebeuren, als op 1 januari 2027 de nu al 21 jaar oude salderingsregeling komt te vervallen, blijft vooralsnog onbeantwoord.

(6) Naast het missende, geschatte percentage van 10% (zie hier boven) zal, omdat het op energieleveren.nl om door derden ingevoerde registraties gaat, het register structureel achterlopen bij de feitelijke realiteit. Er staat altijd al meer capaciteit on-line, dan de huidige statistiek update. Hoeveel meer, is een niet te beantwoorden vraag.

(7) Een belangrijke extra vingerwijzing, is het feit dat het aantal registraties niet overeenkomt met het aantal adressen waar PV-installaties aanwezig zijn. Er zijn altijd meer registraties, dan aansluitingen, respectievelijk, adressen, omdat er per aansluiting / adres meer dan 1 gemeld PV-project aanwezig kan zijn. Bij de aantallen is er dus altijd een overschatting t.o.v., bijvoorbeeld, het "aantal woningen met PV". Niet duidelijk is, hoe hoog die overschatting dan wel is.

(8) Vanwege de afgrenzing "tot 1 MWac", zal in ieder geval de complete kleinverbruikers-markt (KVB) te vinden zijn in de EDSN statistieken, exclusief de nog niet aangemelde installaties. En slechts een kleiner deel van de grootverbruikers-markt (GVB), met aansluitingen groter dan 3x 80 ampère, en per aangemelde installatie minder dan 1 MWac. Ook daar kunnen verder statistische complicaties optreden, omdat er zowel meer dan 1 aansluiting per adres kan zijn, als meerdere (aangemelde) PV projecten per aansluiting. Er moet per aansluiting worden gemeld. De aantallen zijn dan ook niet in lijn te brengen met "het aantal project sites", zoals Polder PV bijhoudt (verzameling installaties op 1 erf / 1 eigenaar). Polder PV heeft vele honderden project sites in zijn overzicht waarbij, vaak in verschillende fases, meerdere PV installaties zijn aangebracht die waarschijnlijk, indien per stuk kleiner dan 1 MWac, deels separaat staan ingevoerd in dit register, omdat ze vaak (een) nieuwe omvormer(s) hebben. Deel installaties met een nieuwe omvormer moeten als "nieuwe installatie" worden aangemeld bij energieleveren.nl.

(9) Op de website van energieleveren.nl is ook een FAQ pagina aanwezig, met technische vragen over opgaves, wijzigingen, en verwijderen van PV installaties in het register.

(10) Volgens de eerder aangepaste homepage van de website zouden er reeds "meer dan 3 miljoen installaties" zijn aangemeld. Niet duidelijk is, wat daarvan het PV aandeel is, al zal dit beslist het dominante deel zijn van het geheel. In het huidige overzicht is het totale volume voor zonnestroom genererende installaties inmiddels opgelopen tot bijna 3,26 miljoen exemplaren†. Er worden bij deze website ook andere duurzame energie producerende installaties zoals kleine windturbines geregistreerd. Uiteraard vallen de aantallen daarvan compleet in het niet vergeleken bij de aantallen PV registraties.

(10) Sinds juli 2024 is er ook een registratieplicht voor netgekoppelde accu's / batterijen (BESS) met een vermogen tot 1 MWac, bij energieleveren.nl. Er moet ook "met terugwerkende kracht" worden bijgewerkt, dus ook oudere opslag systemen moeten worden aangemeld. Daar zijn nog geen zuivere statistieken van voorhanden. Bij de start zouden er zo'n 700 registraties zijn in dit nieuwe dossier.

Sinds eind augustus 2025 moeten alle netgekoppelde batterijen groter of gelijk aan 0,8 kW worden gemeld, zie daarvoor het bericht op de website van RVO (26 augustus 2025), en het nieuwe aanmeld portal bij Netbeheer Nederland, waar ook de nodige documenten met voorschriften zijn te vinden.

Het CBS is wel het grote marktsegment voor BESS systemen gaan inventariseren, met opslag systemen groter dan 1 MWh per stuk. In hun voorlopige resultaten voor de jaren 2022-2024, blijkt die markt hard te zijn gegroeid, van 23 naar 84 stuks, resp. met een totaal opgestelde capaciteit van 157 naar 620 MWh. De verwachting is dat deze cijfers nog zullen worden bijgesteld, en dat de marktgroei flink zal blijven doorzetten.

(11) Vanaf de maart 2025 update zijn op deze web pagina voor alle grafieken, en voor de toelichtingen / berekeningen de oorspronkelijke data voor PV installaties uit de Open Data tabel gebruikt. Voorheen werd voor een deel van de grafieken gebruik gemaakt van de fors afgeronde waarden op de energieleveren.nl website. Dit heeft verder weinig gevolgen voor het gros van de grafieken. Alleen bij afgeleide berekeningen, is de vorm van de curves soms iets verschillend (met name bij de gemiddelde capaciteit van de nieuwe installaties in paragraaf 4).

(12) In een nieuwsbericht van 2 juli 2025 meldt EDSN dat het "Installatie Register (CERES) succesvol [is] vernieuwd", en dat het "klaar zou zijn voor de toekomst". Het register zou op 6 mei 2025 geheel zijn vernieuwd en succesvol live zijn gegaan. Ik ben benieuwd of dit nog impact op de bij energieleveren.nl gepresenteerde data zal gaan hebben.

† Volgens optelling van de accumulaties bij de drie afzonderlijke categorieën. De optelling van deze cijfers onder "kleinverbruik" resp. "grootverbruik", komt in de update van september 2025 echter voor de maanden juli tm. september 2025 duidelijk lager uit, wat onmogelijk is. Deze discrepantie is door Polder PV in september al gemeld bij de verantwoordelijke instantie, EDSN. Hier is nog geen antwoord op gekomen.

De update datum voor deze grafiek sectie is 1 oktober 2025 volgens de opgave van energieleveren.nl, met status van de data tot en met eind september 2025. De afgeronde waarden werden op 6 oktober 2025 op de website gepubliceerd. De grafieken op de energieleveren.nl site hebben als update datum 3 oktober 2025.

(1) Cumulatief en nieuw aantal maandelijkse registraties van PV installaties < 1 MWac

In deze eerste grafiek worden o.a. de data voor het "totaal aantal registraties" van PV-installaties per stuk kleiner dan 1 MWac getoond, volgens opgave van energieleveren.nl, en weergegeven in de zwarte curve (referentie: rechter Y-as). Deze evolueert van 1.514.734 exemplaren eind juni 2021, tot ruim het dubbele niveau, 3.255.414 stuks††, begin oktober 2025 (Open Data opgave). Vanaf begin 2023 is er een lichte versnelling zichtbaar, maar het tempo vlakt vanaf medio dat jaar weer af. Desondanks zijn we eind juni 2024 al op ruim 3 miljoen "installaties" gekomen (meer precies, 3.018.047). Al moet daarbij meteen worden vermeld, dat het feitelijk om "registraties" gaat, waarbij er meerdere geregistreerde installaties op een en hetzelfde pand / complex kunnen voorkomen. Dit is endemisch in Nederland, uitbreidingen zijn in ons land schering en inslag, zowel op woningen, als bij bedrijven en instellingen. Het moet dus beslist niet verward worden met, bijvoorbeeld "het aantal woningen met PV" in Nederland. Voor een Polder PV analyse van CBS cijfers daarover, zie het artikel van 20 augustus 2024. In de update van 15 juli 2025 geeft het CBS voor installaties op woningen voor eind 2024 2,98 miljoen exemplaren aan. Energieleveren claimt voor het totaal aan installaties kleiner dan 1 MWac eind 2024 3,13 miljoen registraties. Het verschil, grofweg zo'n 150 duizend installaties, zit hem waarschijnlijk in de "niet-woning" installaties die in de huidige statistiek worden meegeteld.

†† Volgens optelling van de drie afzonderlijke categorieën. De optelling van de aantallen bij kleinverbruik resp. grootverbruik, komen in de september update echter voor de maanden juli tm. september 2025 beduidend lager uit, wat onmogelijk is. Deze discrepantie is al in september direct gemeld bij de data verantwoordelijke, EDSN, door Polder PV.

Groei per maand - niveau blijft zeer laag in het nieuwe jaar

In de groene kolommen heb ik de afgeleide nieuwe maandvolumes weergegeven, met als referentie de linker Y-as. Er is aanvankelijk een zeer forse toename van de nieuwe volumes per maand te zien, tussen de 28 duizend (aug. 2021) en een record, van 68.383 nieuwe registraties, in maart 2023. Dat niveau bleef nog een drietal maanden zeer hoog, maar vanaf juli 2023 kwam de klad in het aantal nieuwe registraties. Het viel terug naar zo'n dertigduizend nieuwe exemplaren rond de jaarwisseling 2023/24, veerde in maart weer iets op, maar is sindsdien zeer fors afgenomen, om in augustus 2024 uit te komen op een voorlopig nieuw dieptepunt van nog maar 14.212 nieuwe registraties. In september en oktober volgden gelukkig weer iets hogere groei cijfers, van 18, resp. ruim 22 duizend nieuwe registraties. In november 2024 tm. januari 2025 was er echter weer een terugval naar bijna 19 duizend, resp. minder dan 15 duizend exemplaren. In februari tm. april 2025 waren er weer marginale verbeteringen te zien, met, volgens het Open Data portal, 16.225, 17.235, resp. 17.329 nieuwe installaties (januari: 14.982 exemplaren).

Mei 2025 leverde een nieuw historisch dieptepunt op, met slechts 12.565 nieuwe registraties, wat ruim 58% lager ligt dan de nieuwbouw in mei 2024. Juni volgde met een bescheiden opleving, met 14.280 nieuwe installaties, wat 44% lager ligt dan de aanwas in juni 2024. Maar in juli werd het weer wat minder, met 13.565 nieuwe installaties. 38% lager dan de groei in juli 2024.

In (vakantiemaand) augustus 2025 werd het nieuwe absolute dieptepunt bereikt, met nog maar 10.109 nieuwe gemelde installaties, 29% minder dan de 14.212 exemplaren in augustus 2024. September deed het slechts iets beter, met 10.856 nieuwe registraties, 41% lager dan de aanwas in september 2024. Wat destijds ook al 62% lager lag dan het volume voor september 2023 (47.648 nieuwe registraties).

Mogelijk was de significante terugval in augustus 2023 en later, na enkele records in de voorafgaande zomermaanden in dat jaar, mede het gevolg van de invoering van extra vastrecht kosten voor klanten van Vandebron met zonnepanelen, als eerste "pionier" in de stroommarkt, en de daar op volgende felle discussies in het publieke domein (zie bericht in het salderings-dossier op Polder PV). Diverse energieleveranciers volgden Vandebron, met name in 2024. Op verschillende fora, in talloze nieuwsberichten, en programma's verhevigde de polemiek over deze extra kostenpost bij PV eigenaren, en er na volgden nog eens twee schokgolven: de Senaat stemt tegen het 7 jaar lang voorbereide, en door de Tweede Kamer goedgekeurde wetsvoorstel afbouw salderen, 13 februari 2024, en "salderen wordt afgeschaft per 1-1-2027", volgens de budget toelichting van het nieuwe kabinet, op 16 mei 2024. Vervolgens ging de Tweede Kamer definitief "om", waarbij het wetsvoorstel voor het afschaffen van salderen werd aangenomen. De Senaat gooide ditmaal geen roet in het eten. Het wetsvoorstel kreeg op 17 december 2024 definitief groen licht. Na 23 en een half jaar, zal op 1 januari 2027 definitief niet meer "gesaldeerd" mogen worden door kleinverbruikers. Polder PV heeft hiertoe een "aftel-teller" op de homepage van de website gezet. Die vandaag op 451 dagen staat, tot "het moment suprème" zal zijn aangebroken.

Het is zeer waarschijnlijk, dat de zeer forse teruggang in de nieuwe registraties in het "kleinere marktsegment" (tot 1 MWac), door deze significante maatschappelijke / politieke ontwikkelingen in hevige mate zijn beïnvloed.

Twee extra trends

In de grafiek heb ik nog twee trends toegevoegd.

Ten eerste de gemiddelde maandgroei per kalenderjaar, weergegeven met horizontale streepjeslijnen bij de betreffende jaren. Voor 2021 zijn (nog) geen hele kalenderjaar cijfers voorhanden, met maandelijkse aanwas cijfers over 6 maanden. Het gemiddelde voor dat jaar kan dus enigszins kunstmatig uitpakken, omdat niet over het hele jaar is gemiddeld, i.t.t. de gemiddeldes voor 2022 tm. 2024. Desondanks kan worden gesteld dat, na een kennelijke groei van gemiddeld bijna 32 duizend nieuwe registraties per maand in de tweede jaarhelft van 2021, via bijna 41 duizend nieuwe exemplaren in het complete kalenderjaar 2022, er een record gemiddelde groei is waargenomen, van bijna 53 duizend nieuwe registraties per maand in 2023. Daarna viel het, met de laatst bekende resultaten, in 2024 terug naar gemiddeld bijna 25 duizend nieuwe registraties per maand. "Slechts" 47,0% van het niveau in recordjaar 2023. Maar wel nog een respectabele, 78,4% t.o.v. het niveau in het 2e half-jaar van 2021.

In de eerste drie kwartalen van 2025 was het gemiddelde slechts 14.127 nieuwe registraties per maand. Ten opzichte van het al flink tegenvallende jaar 2024 is dat een niveau van nog maar 56,9%, voor het maandgemiddelde. De sub 1 MWac markt is zeer duidelijk "structureel afgekoeld", dat mag duidelijk zijn.

Ten tweede, heb ik door Excel een 12-maandelijks voortschrijdend gemiddelde laten uitrekenen en tonen, in de vorm van de gestippelde curve. Na een duidelijke piek in het voorgaande jaar, rond augustus / september 2023, is er een beduidende, structurele afkoeling in dit "kleiner dan 1 MWac segment" te zien. De vraag is, hoe "diep" het dieptepunt gaat worden, en of er eventueel op middellange termijn sprake zal zijn van een - licht, liefst structureel - herstel. Dat zal van veel factoren afhangen. Om de kosten van een PV-systeem hoeft geen burger of kleinbedrijf met wat spaargeld (met weer aardige rente opbrengsten) het niet meer te doen. Solar is nooit zo goedkoop geweest als nu. Bloomberg had het in hun global outlook begin 2024 over "record low" marktprijzen voor PV panelen. Daar gaat komende tijd nog wat van af (tweet op "X"), en dat zal nog steeds het einde niet zijn aan de kostprijs reductie. Ook al omdat de wereldvreemde administratie in de Verenigde Staten tot een absurde importheffingen politiek heeft besloten, waardoor de Chinezen ook die "kansloze" (?) panelen mogelijk in Europa kwijt zouden willen. De productie daar draait immers op volle toeren, er is al lang sprake van forse overproductie.

Voor de capaciteit, met daarin ook nog een segmentatie in drie grootteklasses, zie de vergelijkbare grafiek opgenomen in paragraaf 3.

1b - evolutie aantallen registraties, kalenderjaren gegroepeerd per maand

In deze 2e grafiek met aantallen nieuwe registraties per maand zijn de jaren gegroepeerd per maand en van een eigen kleur voorzien (september 2025 in huidige update toegevoegd). Alle maand volumes zijn bovenaan de kolommen cijfermatig weergegeven. Hiermee is de langjarige trend ook goed terug te zien. In de 2e jaarhelft van 2021 lagen de volumes op een "relatief bescheiden" niveau, tussen de 28 en 34 duizend nieuwe registraties per maand. Waar, dat moet ook beslist worden gezegd, veel landen toen al stikjaloers op waren. In 2022 waren alle nieuwe maandvolumes in de tweede jaarhelft al een stuk hoger dan in 2021, vooral in september tm. november. De eerste jaarhelft was de maandelijkse groei iets lager dan in de 2e jaarhelft (bijna 221 versus 270 duizend nieuwe installaties).

In 2023 lagen de nieuwe maandvolumes vervolgens weer (ver) boven de waarden voor 2022, met name tot en met juli. Alleen augustus en september deden het toen nog (iets) beter, maar vanaf oktober 2023 vielen de nieuwe maandvolumes fors terug, en belandden ze onder de equivalente maandvolumes in het voorgaande jaar. In 2023 is vanwege deze trend, de eerste jaarhelft veruit het succesvolst geweest, met ruim 370 duizend nieuwe registraties, t.o.v. de bijna 265 duizend nieuw in de 2e jaarhelft. Daarmee kwam de cumulatie in die laatste 6 maanden al iets uit onder de nieuw genoteerde 270 duizend registraties in het voorgaande jaar.

2024 bleef vér achter op de volumes in 2023, bleef zelfs achter op het nieuwbouw niveau in 2022, en gleed vanaf mei stapsgewijs verder onderuit bij genoemde nieuwe volumes in 2023. Om in augustus een nieuw dal te bereiken, van 14.212 nieuwe registraties. Dat is nog maar 33% t.o.v. augustus 2023, 40% t.o.v. het niveau in augustus 2022, en ruim de helft van het niveau in augustus 2021. In september en oktober 2024 krabbelde de markt weer wat op, met 18, resp. 22 duizend nieuwe registraties, in november en december viel het weer terug naar 19 duizend, respectievelijk 15 duizend nieuwe exemplaren.

De verdeling over het jaar was ook duidelijk asynchroon in 2024. Het eerste half-jaar werden 188 duizend installaties toegevoegd, in de tweede jaarhelft nog maar 110 duizend exemplaren. Een verdeling van 63% / 37% over de half-jaren, dus.

2025 blijkt ver achter te lopen, met de cijfers voor de eerste drie kwartalen. Herstel van dit belangrijke marktsegment is nog niet in zicht. Met 15, 16, 2x ruim 17 duizend, mei (minder dan 13 duizend), de ook tegenvallende ruim 14 duizend (juni), resp. 13,6 duizend nieuwe registraties in juli, volgde de "all-time low" in augustus, met slechts 10,1 duizend nieuwe meldingen, in september slechts iets beter, met 10,9 duizend nieuwe exemplaren. De eerste negen maanden van 2025 sluiten voorlopig af met 127.146 nieuwe exemplaren, wat bijna 48% lager ligt dan de ook al flink tegenvallende eerste 3 kwartalen van 2024 (242.194 exx.).

(2) Cumulatieve capaciteit per grootte klasse en totalen installaties < 1 MWac

In deze derde grafiek is een uitsplitsing gemaakt naar de omvormer vermogens (MWac) voor drie afzonderlijke grootte categorieën, installaties kleiner dan 5 kWac (dominant residentieel, blauw), geregistreerde projecten tussen 5 en 15 kWac (nog steeds dominant residentieel, en kleinere projectjes op boerderijen, MKB, kleinere scholen e.d., oranje), en de enorme verzamelbak registraties tussen 15 en (minder dan) 1.000 kWac (MKB, grotere boerderijen, gemeentelijk vastgoed, talloze "kleinere" industriële installaties en andere projecten in het zeer populaire bedrijfs-segment van enkele honderden kilowatten per bedrijfs-erf, groen). De drie categorieën zijn gestapeld weergegeven, met bovenaan, in zwarte cijfers, de totale volumes. Deze evolueren van 9.407 MWac, eind juni 2021, tot 19.095 MWac, begin oktober 2025. Dat is inmiddels, ondanks de merkbare afvlakking in de laatste tijd, al een ruime verdubbeling t.o.v. de status medio 2021. Bovendien is hiermee weer een piketpaal verzet: in dit marktsegment is vanaf augustus dit jaar al ruim 19 GWac volume geaccumuleerd.

Voor de begin- en eindwaarden is voor alle drie de categorieën ook het bijbehorende getal weergegeven. We krijgen daarmee met een evolutie van de volgende verhoudingen te maken tussen genoemde maanden:

categorie | volume juni 2021 | aandeel op totaal volume juni 2021 >>> volume september 2025 | aandeel op totaal volume september 2025 | factor toename september 2025 t.o.v. juni 2021

In de juli 2025 update is de "puur residentiële" segment van installaties kleiner dan 5 kWac reeds voor het eerst in de historie over de 7 Gigawatt (omvormer vermogen) heen gegaan, een zeer hoog aandeel van vrijwel ongelimiteerd invoedende PV generatoren (ondanks de marktcondities).

Uit bovenstaande volgt, dat voor de 2 kleinste categorieën de relatieve aandelen zijn toegenomen in de getoonde periode. En dit voor de grootste categorie duidelijk is afgenomen, al blijft het aandeel op de geaccumuleerde volumes momenteel nog steeds het hoogst (38,5% eind september 2025). Het volume van de geaccumuleerde registraties in de kleinste categorie is met een factor 2,15 toegenomen, de middelste categorie kende de grootste groei, met factor 2,43. De grootste categorie nam een factor 1,75 toe in de getoonde periode. Nemen we alle drie de categorieën bij elkaar, is de toename een factor 2,03 geweest (verdubbeling van totale volume sedert juni 2021). De volumes van de kleinste en de grootste categorie kruipen dicht naar elkaar toe.

Voor de uit deze grafiek afgeleide maandgroei volumes, zie de volgende grafiek.

Artificiële conversie naar generator vermogen en vergelijking met CBS data

Zoals bij de technische voetnoten gemeld, gaat energieleveren.nl kennelijk uit van "gemiddeld 5% meer generator (DC) vermogen dan het vermogen van de omvormers / AC capaciteit". Wat u ook van zo'n boude bewering mag vinden, als we van de 18,388 GWac capaciteit, eind december 2024, zouden uitgaan, zou eind 2024 volgens deze claim, er een nominaal generator vermogen van 19,31 GWp in deze deelverzameling zijn opgenomen (registraties per stuk minder dan 1 MWac). Voor eind september 2025, met 19,095 GWac, zou voorlopig voor dit sub 1 MWac marktsegment een generator vermogen van 20,05 GWp resulteren, uitgaande van genoemde (veronderstelde) 5%. Wederom een nieuwe piketpaal gepasseerd, dus. Vermoedelijk ligt het generator vermogen op een nog hoger niveau, omdat uit CBS statistiek data blijkt, dat die verhouding veel hoger ligt dan genoemde 5%.

Gaan we terug naar eind 2023, met volgens de Open Data van energieleveren.nl 16.771 MWac omvormer capaciteit, zou dat met bovengenoemde 5%, op een potentiële 17,61 GWp nominale generator capaciteit gekomen kunnen zijn.

Relatieve aandelen op totaal volumes

In heel Nederland stond begin 2025, volgens de laatst beschikbare CBS update, in totaal 25.635 MWac aan PV capaciteit, een volume wat trouwens door Polder PV ernstig wordt betwijfeld, gezien de daar uit volgende, veel te hoge marktgroei in 2024.

De "sub 1 MWac" markt zou, bij aanname van de CBS data, volgens deze laatste gecombineerde cijfers een aandeel hebben van 72% van het totaal volume, bij referentie aan de ge-extraheerde AC vermogens. De verwachting is, dat het nog neerwaarts aangepast zal worden, omdat de nodige gerealiseerde grotere, meestal SDE gesubsidieerde projecten (incl. grote PV daken en zonneparken), nog niet doorgedrongen zullen zijn tot de CBS data. Daar gaat meestal lange tijd overheen. Eind 2023 was het aandeel met de huidige, nog niet voor dat jaar gesettelde CBS cijfers, nog ruim 78%, dus ook daar is al een lichte daling zichtbaar in het relatieve aandeel. We zullen echter ook, voor eind 2024, rekening moeten houden met een zeer forse neerwaartse aanpassing van de CBS cijfers, omdat daaruit momenteel zou blijken dat de jaargroei in 2024 onmogelijk hoog zou zijn geweest, en zelfs 1,4 GWp hoger dan het Nationale Solar Trendrapport voor dat jaar heeft becijferd. Dit is zéér onwaarschijnlijk. Dus hoe dit alles op termijn gaat uitpakken is nog onduidelijk.

Kijken we uitsluitend naar het < 5 kW marktsegment in het energieleveren.nl dossier, zou het aandeel van deze "exclusief residentiële" kleine installaties t.o.v. de totale CBS volumes, gedaald zijn, van 28,8% EOY 2023, naar 26,6%, EOY 2024.

Als we uitgaan van de capaciteit voor het landelijk volume volgens CBS, eind 2024 (25,64 GWac), zou dat betekenen, dat, voor eind dat jaar, er een volume zou overblijven van 7,25 GWac, wat projecten / registraties betreft, per stuk 1 MWac of meer. Wat 28% van het totale volume in heel Nederland zou zijn. Hieronder zou het grootste deel van de zonneparken in Nederland vertegenwoordigd moeten zijn, alsmede vrijwel alle (delen van) uitgestrekte rooftop projecten op grote distributiecentra. Voor eind 2023 komt het verschil neer op 4,62 GWac (bijna 22% van EOY volume CBS), veel lager dus.

Polder PV heeft voor eind 2024 al ruim 8,8 GWp aan projecten per stuk groter dan 1 MWp in zijn "Big Sheet" staan, waarbij als kanttekening geldt, dat talloze projecten meerdere deel-installaties bevatten (Polder PV telt cumulatief per perceel / eigenaar, niet per "installatie"), en zogenaamde "multi-sites" niet zijn meegenomen. Dit is inmiddels een zeer fors verschil, dik anderhalve Gigawatt aan capaciteit, t.o.v. het afgeleide totale AC volume voor >= 1 MWac projecten. De CBS cijfers voor 2024 zijn sowieso nog lang niet definitief, en er zullen beslist nog projecten bij gaan komen, waarvan de netkoppeling (in 2024) nog niet bekend is.

In de analyse van het uitgebreid besproken september 2025 rapport van VertiCer, met uitsluitend gecertificeerde PV projecten in Nederland, vinden we onder de categorie projecten groter dan 1 MWp per stuk (generator capaciteit) een volume van 8,11 GWp terug, eind 2023. Voor 2024 zijn de data nog te onbetrouwbaar om als uitgangspunt te gebruiken, vanwege enkele nog steeds niet gecorrigeerde, grote anomalieën in die cijfers. De status eind september 2025 is momenteel 9,83 GWp in dat deel-dossier, waarin mogelijk al wat correcties zijn doorgevoerd.

Ook genoemde 8,11 GWp in de wat meer gesettelde 2023 cijfers van VertiCer geeft een zeer hoog verschil met het hierboven "herleide" generator volume voor projecten vanaf 1 MWac in het energieleveren.nl dossier voor dat jaar. Ook al omdat de afgrenzingen iets anders zijn, en de data updates van verschillende portals beslist niet gelijk opgaan, blijven dit soort verschillen sowieso moeilijk waterdicht te duiden. Het verschil is echter wel fors, inmiddels bijna 12% in het voordeel van de VertiCer data. Het blijft derhalve lastig om dossiers die op afwijkende wijze tot stand komen, en die bovendien verschillende parameters hanteren, op hun merites te beoordelen, zolang dit soort afwijkingen tussen datasets onderling aan de zeer hoge kant blijven. Pas als definitieve cijfers van het CBS voor 2023 en 2024 bekend zijn geworden, kunnen hopelijk wat beter onderbouwde conclusies over de verschillen worden getrokken.

(3) Nieuw geregistreerde capaciteit per maand, per grootte klasse en totalen installaties < 1 MWac

In deze vierde grafiek geef ik de uit het vorige exemplaar afgeleide nieuwbouw volumes per maand weer. Wederom in een stapelgrafiek, met de drie grootteklassen installaties apart weergegeven, en bovenaan de totale nieuwe volumes aan ontvangen registraties per maand bij energieleveren.nl.

Deze grafiek lijkt uiteraard enigszins op die voor de totale aantallen registraties opgenomen in paragraaf 1, maar kan op detail niveau wat de totalen betreft beslist af en toe iets verschillen. Wel is ook hier de maand maart 2023 in de getoonde historie, en hoogstwaarschijnlijk ook in de complete geschiedenis van PV in Nederland, recordhouder, met een toename van 371,2 MWac in die maand, voor alleen het segment tot 1 MWac. Ter vergelijking, in de update van september 2025 voor uitsluitend de bij VertiCer geregistreerde gecertificeerde PV projecten (die slechts een beperkt deel overlap zullen hebben met de installaties in bovenstaande grafiek), stond voor maart 2023 een aanwas van bijna 343 MWp generator capaciteit geboekt (wat AC-zijdig beslist nog een stuk minder zal zijn geweest). Dat was beslist geen "historisch record volume". Deze dossiers lopen dus beslist niet gelijk op, wat trends betreft, en men dient dan ook uitermate zorgvuldig te zijn, om deze data verzamelingen op hun eigen merites te beoordelen. Ze zijn immers, wat opzet betreft, beslist niet vergelijkbaar, met slechts gedeeltelijk overlap, en ook grote volumes die niet in het andere dossier (kunnen) voorkomen. Daarbij zorgen ook de continue wijzigingen bij VertiCer regelmatig voor curieuze, slecht verklaarbare verschillen bij de cijfer vergelijkingen.

Significante marktafkoeling segment tot 1 MWac

Juni en juli 2023 kwamen enigszins in de buurt van maart 2023, maar daarna kwam ook bij de capaciteit de klad er in, met name vanaf augustus dat jaar. Er was nog een kleine oprisping met een subtopje in maart 2024 (in totaal 205,4 MWac toegevoegd), daarna ging het rap verder bergafwaarts. Tot, destijds, het laagste niveau in de getoonde periode, 81,7 MWac in augustus 2024. September en oktober gaven slechts lichte verbeteringen te zien, 97, resp. 115 MWac nieuw geregistreerd omvormer vermogen in die maanden. De laatste 2 maanden van 2024 stelden echter weer teleur, met slechts 97,3, resp. 87,3 MWac per maand aan capaciteit toegevoegd aan dit dossier.

In januari 2025 werd een nieuw dieptepunt bereikt, met 81,0 MWac toegevoegde capaciteit, iets minder dan vorig recordhouder, augustus 2024. Februari tm. april gaven slechts bescheiden verbeteringen, met addities van 84,8, 92,1, resp. resp. 91,9 MWac. Mei scoorde tussentijds een dieptepunt, met slechts 67,2 MWac toename. In juni was er weer een beperkte opleving, met een toevoeging van 88,2 MWac, maar de daar op volgende zomer / vakantiemaanden juli en augustus ging het niveau weer verder omlaag, naar 78,9 MWac, resp. het voorlopig nieuwe "all-time-low" record in augustus, van slechts 59,7 MWac aan toegevoegde capaciteit. September deed het marginaal beter, met 63,5 MWac nieuw vermogen.

Ook hier heb ik de gemiddelde maandvolumes per kalenderjaar weergegeven, met horizontale zwarte streepjeslijnen voor alleen de totale volumes. Deze gemiddelde maandwaarden evolueerden van 191 MWac (2021 6 maand gemiddelde, 2e jaarhelft), via 234 MWac (2022) naar een record niveau van gemiddeld bijna 284 MWac in 2023. Daarna viel het fors terug naar een gemiddelde maandgroei van minder dan 135 MWac in 2024. In dit geval, was dat "slechts" 47,5% van het niveau in recordjaar 2023 (bij de aantallen was het 47,0%). Maar wel nog ruim 70% t.o.v. het niveau in het 2e half-jaar van 2021. Dat niveau lag voor de aantallen echter duidelijk hoger, op ruim 78% (paragraaf 1).

2025 heeft een nog veel lager gemiddelde, in de eerste drie kwartalen: slechts 79 MWac, wat nog maar 58,4% van het gemiddelde van heel 2024 is.

Een zeer significante, onontkoombare afkoeling, derhalve, van het marktsegment "aan de onderkant van de markt". En slecht nieuws voor Den Haag, als ze "meters" zouden willen blijven maken van rooftop solar, resp. het residentiële marktsegment. Wat verder natuurlijk onweersproken laat, dat de salderingsregeling voor kleinverbruikers echt op haar laatste tanden liep, omdat die regeling vanwege de fors toegenomen kosten voor met name "niet zonnepaneel eigenaren" onhoudbaar is geworden. De Senaat heeft definitief toegestemd, dat salderen per 1 januari 2027 gaat stoppen. Wat er eventueel voor in de plaats zou komen is een open vraag. De 21% btw is er al af, bij de aankoop, veel goedkoper kun je PV systemen voor particulieren in het huidige tijdsgewricht niet maken, zonder door de Europese Commissie van "oversubsidiëring" beschuldigd te worden. Er was sprake van het "verbieden" van kosten voor de invoeding van zonnestroom door kleinverbruikers bij de leveranciers in de Tweede Kamer, maar deze zullen desondanks blijvend de profiel- en onbalanskosten van de netbeheerders in rekening gebracht krijgen. Op de een of andere manier zullen die kosten worden gerecupereerd door de leveranciers, en mogelijk zijn ook niet-zonnepaneel-eigenaren daar uiteindelijk de dupe van. Wat beslist slecht is voor het vertrouwen in en acceptatie door de markt.

Ik heb bij de grootte segmenten ook nog even gekeken wat, per jaargang, de maximale en minimale aandelen waren, in procent aandeel van de totale aanwas per maand. We komen dan per jaar op de volgende cijfers:

Hieruit blijkt wel, dat van jaar tot jaar, en van maand tot maand, de impact, en de onderlinge verhoudingen van de drie categorieën installaties op de totale maandelijkse groei cijfers nogal kunnen verschillen. Dit blijkt ook uit de gemiddelde aandelen per maand, per kalenderjaar. Waren deze, voor de categorieën < 5 kW/5-15 kW/15-1.000 kW, in de 2e jaarhelft van 2021 nog 37/23/40%, was dit in de opvolgende jaren voor dezelfde jaarhelft 39/32/29% (2022), 41/28/31% (2023), resp. 38/25/38% (2024). Dit betreft afgeronde deel-percentages, die niet altijd mooi optellen tot 100%.

(4) Evolutie van gemiddelde capaciteit per PV registratie energieleveren.nl, bij accumulaties en bij maandelijkse aanwas

In deze grafiek laat ik de uit de voorgaande data van energieleveren.nl berekende gemiddelde capaciteit per PV registratie zien, bij zowel de voortschrijdende accumulatie (paarse curve, referentie rechter Y-as), als bij de nieuwe aanwas per maand (oranje curve, referentie linker Y-as). Beide Y-assen zijn aan de onderkant "afgekapt" om de evolutie in de loop van de tijd zo goed mogelijk te laten zien, bij beide parameters.

Bij de accumulatie is er, na een min of meer plateau fase tot en met begin 2022, een opvallend neerwaartse trend te zien. Het gemiddelde AC vermogen van de gerapporteerde omvormer capaciteit is gedaald, van 6,21 kWac eind juli 2021, tot nog maar 5,87 kWac, eind september 2025. Uit cijfers van het CBS weten we, dat de gemiddelde generator capaciteit (DC-zijdig, nominaal vermogen van de verzamelde zonnepanelen), juist is toegenomen bij woningen, zowel bij de accumulaties, als bij de nieuwbouw per jaar (zie detail statistiek in mini-review CBS cijfers door Polder PV).

Welnu, dit heeft ongetwijfeld te maken met het feit dat in de huidige verzameling installaties, alle kleine residentiële zitten, alsmede een grote hoeveelheid grote projecten van honderden kW per stuk. Die laatste categorie geeft sowieso een sterk "opwaartse druk" aan het gemiddelde niveau.

In 2022 kwam een record aantal (kleine !) residentiële installaties op woningen on-line, volgens dezelfde marktcijfer update van Polder PV (grafiek onder paragraaf 5 aldaar). Deze enorme hoeveelheid nieuwe kleine PV installaties zal het gemiddelde vermogen per omvormer (AC-zijdig) flink hebben gedrukt, en daar zien we hier het resultaat van. De enorme nieuwbouw van PV op woningen duurde tot ver in 2023 voort, op een iets lager niveau, waardoor het systeem gemiddelde is blijven dalen. Pas in 2024 zien we min of meer een stabilisatie van het gemiddelde. Dit is waarschijnlijk het gevolg van het feit, dat de enorme toevloed van zeer kleine installaties hard onderuit is gegaan, waardoor het "drukkende effect" van die subpopulatie steeds meer ongedaan wordt gemaakt. Het vermoeden was aanvankelijk dat, als de residentiële markt structureel, langere tijd, nog maar bescheiden volumes zal (blijven) opleveren, en realisatie van grotere projecten in deze projecten verzameling gelijktijdig zal blijven doorzetten, dit alles weer zou leiden tot een opwaartse beweging van de paarse curve in de grafiek.

Daar lijkt vooralsnog geen sprake van. Er is nu zelfs een zeer vreemde discontinuïteit zichtbaar, met een "sprong neerwaarts" in juli, en weer een "opwaartse sprong" in de september rapportage. Wat vreemd is voor het verloop van de gemiddelde geaccumuleerde capaciteit. Polder PV vermoedt, dat dit te maken heeft met mogelijk verkeerde opgaves van capaciteits-volumes, ook omdat er een vreemd verschil is opgetreden tussen de optellingen van de drie grootteklasses, in vergelijking met de optelling voor groot- en kleinverbruik, bij de broncijfers. We zullen later zien of die merkwaardige, onverklaarbare anomalie zal worden gladgestreken.

Bij de maandelijkse berekende nieuwbouw (oranje curve) is het verloop zeer grillig. Dit heeft natuurlijk te maken met het feit dat de hier getoonde (sub-) populatie PV systemen uit een mix van zeer verschillende typen projecten bestaat. Aanvankelijk heel erg veel kleine residentiële installaties, waarvan de toename echter flink onderuit is gegaan in 2024-2025. En gecontinueerde nieuwbouw van, t.o.v. residentieel, "middelgrote tot grote" installaties. Omdat de netto maand-tot-maand groei van dergelijke grotere projecten zeer grillig verloopt (zie ook de statistieken van VertiCer, voor uitsluitend de gecertificeerde projecten markt, DC volumes, zelfs bij de oudere, reeds aardig gesettelde volumes), heeft dat ook zijn weerslag op bovenstaande grafiek voor de nieuwe maandvolumes (AC-zijdige capaciteit).

De nieuwe maandvolumes voor de gemiddelde AC capaciteit schommelen tussen de 6,15 kWac in juli 2021, een dip in augustus 2021 (5,53 kWac), en een hoogste piek van 6,58 kWac in januari 2022. Vanaf 2022 gaan de gemiddelde capaciteiten stapsgewijs, op en neer schommelend, naar steeds lagere waardes. Vervolgens komt er een periode met weer wat hogere waarden, met een max. in augustus 2024 (5,75 kWac), direct gevolgd door de laagste waarde in de grafiek, 5,11 kWac in oktober dat jaar. In december werd de voorlopig laatste hogere waarde behaald (5,87 kWac), om in het nieuwe jaar weer onderuit te gaan, gevolgd door een iets hoger niveau, eind mei (5,35 kWac).

In juni is er plotsklaps weer een forse piek in de gemiddelde gemelde installatie ontstaan, van 6,18 kWac. Dit werd met name veroorzaakt door een flinke toename van het vermogen in de grootste hier vertegenwoordigde project categorie, 15 - 1.000 kWac, met een factor 1,6 t.o.v. de aanwas in mei (25,2 > 40,2 MWac). De 2 kleinere categorieën groeiden beiden slechts met een factor 1,1. Omdat de grootste categorie behoorlijk grote installaties kan bevatten, heeft een sterke groei daar een flink effect op het gemiddelde van alle installaties in het energieleveren.nl dossier, zoals we zien.

In juli - september 2025 waren de niveaus voor de maandelijkse aanwas weer een stuk lager; in september kwam het uit op een gemiddelde van 5,85 kWac.

Het blijft, in generieke termen, lastig te duiden wat de betekenis is, van de soms sterke fluctuaties in het nieuwe gemiddelde installatie vermogen. Mogelijk zijn het gewoon natuurlijke schommelingen in een rare verzamelbak van (kleinere) installaties. Vandaar dat ik in paragraaf 5 nader inga op de segmentaties van die gemiddeldes.

Het verschil tussen de hier getoonde hoge (6,58 kWac) en lage piekwaarden (5,11 kWac) is een factor 1,3. Dat is niet zeer groot, maar wel significant.

Vanwege de onzekerheden over interpretaties van de gemiddeldes in de gehele populatie, zoals weergegeven in paragraaf 4, heb ik de detail cijfers van het Open Data portal van energieleveren.nl er bijgehaald, en een segmentatie kunnen maken van de evolutie per grootte-klasse. Dan krijgen we de volgende (nieuwe) grafiek.

In deze grafiek staan de evoluties van de systeemgemiddeldes in kWac, per grootteklasse, en voor alle installaties bij elkaar geplot. En wel, in een grafiek met een logarithmische Y-as, om alle curves mooi gespreid in 1 diagram te krijgen.

De gemiddelde systeem capaciteit in de kleinste categorie (installaties kleiner dan 5 kWac, blauw), evolueert van 2,78 kWac (juni 2021) naar 2,87 kWac, eind september 2025, een bescheiden groei, dus. De max. lag op 2,89 kWac, in oktober 2023.

De "midden" categorie, installaties tussen de 5 en 15 kWac, gaf ook een niet spectaculaire wijziging te zien, tussen de 6,73 kWac, eind juni 2021, naar 6,82 kWac, begin oktober 2025 (rode curve).

Het meest significant blijkt de verandering te zijn bij de grotere installaties (> 15 kWac, maar kleiner dan 1 MWac). Deze zijn weergegeven in de groene curve , waarbij het gemiddelde systeem vermogen opvallend daalt, van 87,9 kWac, eind juni 2021, tot nog maar 70,5 kWac, eind september 2025. Kennelijk wordt het minder aantrekkelijk om dergelijke projecten te entameren, in ieder geval is er een duidelijk trend tot kleinere vermogens in deze "grootste" sub-categorie.

Het is met name deze categorie, die de daling in het gemiddelde vermogen van álle installaties (sub 1 MWac markt) verklaart, weergegeven in de zwarte curve (hetzelfde als de paarse curve in de grafiek in paragraaf 4).

In deze grafiek laat ik de uit de voorgaande data gedestilleerde eindejaars- (EOY) en jaargroei (YOY) volumes zien voor zowel de opgestelde / toegevoegde capaciteit (MWac), als de aantallen installaties zien. Dit betreft totaal volumes voor alle categorieën. Voor 2025 zijn de resultaten nu voor de eerste drie volledige kwartalen getoond, waaraan natuurlijk nog het nodige volume toegevoegd zal gaan worden in de laatste drie maanden. Een volgende update zal verschijnen als de cijfers voor het volledige jaar 2025 zijn gepubliceerd.

In de grote grafiek staat de eindejaars cumulatie van alle sub 1 MWac installaties bekend bij energieleveren.nl voor de capaciteit (MWac) in blauwe kolommen, en de afgeleide jaargroei in oranje kolommen getoond. Bij een evolutie van 10,6 GWac (EOY 2021) via 18,4 GWac (EOY 2024) naar 19,1 GWac (QIII 2025) nam de jaarlijkse aanwas toe van 2.813 MWac in 2022 tot het record volume van 3.403 MWac in 2023, in deze grote sub 1 MWac populatie. In 2024 is er duidelijk een kentering zichtbaar, met nog maar een aanwas van 1.616 MWac, ruim 47% van het nieuwe volume in recordjaar 2023. In de eerste drie kwartalen van 2025 is de nieuwe aanwas momenteel nog maar 707,3 MWac, wat slechts 54% bedraagt van het volume in hetzelfde tijdvak in 2024 (1.317,3 MWac).

In de inset linksboven zijn de aantallen bekende installaties in dit segment getoond, in duizendtallen. Bij een toename van 1,71 miljoen installaties EOY 2021, tot al 3,13 miljoen exemplaren, EOY 2024, is de jaarlijkse aanwas grofweg 490 duizend installaties geweest in 2022, nam dit toe naar een record van 635 duizend exemplaren in 2023, en viel het weer terug naar 298 duizend nieuwe installaties in 2024, 47% van het record volume in 2023.

In de eerste drie kwartalen van 2025 zijn er nog maar 127.146 nieuwe installaties bijgetekend in het energieleveren.nl portal. Dat is nog maar 52,5% van het volume in dezelfde periode in 2024 (242.194 exemplaren).

(7) Evolutie van aantallen projecten in de sub 1 MWac markt bij klein- en grootverbruik

In het portal zelf is er geen onderscheid tussen installaties die vallen onder kleinverbruik en grootverbruik, maar in de Open Data zijn hiervoor wel de cijfers voor de aantallen projecten te vinden, maar, helaas, weer niet voor de vermogens. In de laatste grafiek heb ik de evolutie van beide marktsegmenten in hetzelfde diagram geplot. Wederom met een logarithmische Y-as, om de evolutie enigzins te kunnen duiden, vanwege de grote verschillen in aantallen tussen de 2 marktsegmenten.

Voor dezelfde periode zijn in bovenstaande grafiek (Y-as logarithmisch) de aantallen installaties bekend bij Energieleveren.nl, gescheiden weergegeven voor projecten (kleiner dan 1 MWac per project), aangesloten op een kleinverbruik aansluiting (KVB, huishoudens en veel kleinzakelijke projecten), resp. op een grootverbruik aansluiting (GVB, divers spectrum van installaties bij wat grotere zakelijke projecten / utiliteit). De evolutie tussen juni 2021 en de laatst bekende maand (momenteel: september 2025) wordt getoond.

Duidelijk is het enorme verschil in aantallen projecten bij de 2 categorieën. Terwijl het KVB segment evolueert van bijna 1,50 miljoen installaties, eind juni 2021, naar alweer 3,22 miljoen stuks††, begin oktober 2025, moet het GVB segment het met structureel lageren aantallen doen. Dat evolueerde van 19.430 exemplaren tot 31.461 exemplaren in dezelfde periode.††

De toenames zijn ook duidelijk verschillend in deze periode, ruim 115% groei voor het KVB segment, en "slechts" bijna 62% voor het GVB deel. De verhouding tussen KVB en GVB is bij de aantallen ge-evolueerd van een factor 77 : 1, eind juni 2024, naar een factor van ruim 102 : 1, eind september 2025. Wel is de groei in het enorm hard gegroeide KVB segment bij de aantallen duidelijk aan het afvlakken: de curve loopt vlakker vanaf medio 2023.

Energieleveren.nl laat ook een drietal kaartjes zien, waarbij verdelingen over de (momenteel, 2025) 342 gemeentes in Nederland zichtbaar zijn gemaakt (die niet uit de publiek beschikbare cijfers van EDSN zijn af te leiden).

Het gaat daarbij om de volgende drie kleurrijke kaartjes, waarbij ik de exacte inhoud heb weergegeven, om verwarring met de soms te onduidelijke titels te voorkomen:


	Evolutie PV installaties tot 1 MWac	links	PV-systeem	basics	grafieken graphs	huurwoningen	nieuws	index

Energieleveren.nl - nieuwe statistieken

Evolutie van PV registraties tot 1 MWac volgens EDSN portal