  
Mastervolt
Soladin WEB in productie bij Prodrive Son en Breugel (NB)
28
november 2013
^^^
Nabij de hoofdingang van Prodrive in Science Park Ekkersrijt
ten noorden van
Eindhoven (gemeente Son en Breugel). Een hele "tippel" op de
vouwfiets vanaf
Centraal Station Eindhoven (met regenachtig weer). Maar zonder meer de
moeite
waard om te (mogen) bezoeken...
Hans
van Nikkelen-Kuijper (Mastervolt)
Pieter Janssen (Prodrive)
Wim Sinke (ECN, TKI, UvA)
Hans Biesheuvel (Ondernemend Nederland)
Paneldiscussie
Excursie - fotoreportage rondleiding
Prodrive
Conclusie
Referenties
Acht en een half
jaar (!) nadat Polder PV met een van de vele interessante ODE excursies
getuige was van de eerste schreden van inverter fabrikant Mastervolt op
het pad naar de Soladin600 omvormer (reportage),
was het tijd voor een hernieuwde kennismaking. Op uitnodiging van Neer'lands
bekendste omvormer fabrikant* mocht Polder
PV een fraaie presentatie bijwonen in de Nederlandse productie lokatie
van de nieuwe Mastervolt Soladin WEB serie bij Prodrive in het Science
Park. Dat is een onderdeel van het omvangrijke, langs de A50 liggende
industriegebied Ekkersrijt in de gemeente Son en Breugel noordelijk van
Eindhoven.
De dag werd geopend
met enkele spetterende powertalks uit de mond van de volgende
heren. Uit hun bijdragen sprak de zelfverzekerde houding dat de partners
een nieuwe fase inluiden in de Nederlandse productie van kwaliteits-hardware
in de PV-sector. En dat men vol overtuiging het ingeslagen pad zal gaan
betreden.
*
Naast Mastervolt zijn er ook nog Nedap
/ PowerRouter (Groenlo),
Eaton
Nederland (omvormers
van hun Amerikaanse moederbedrijf, vestiging in pand van het in 2003 van
Delta overgenomen Holec in Hengelo), en FemtoGrid
(Amsterdam), en SWEA
(Den Dungen, NB). De laatste twee produceren micro-omvormers.
Uiteraard
mocht Hans
van Nikkelen Kuijper, huidig CEO van het in 1991 opgerichte Mastervolt
de spits afbijten. De ongeveer 20-jarige historie van het bedrijf werd
in een notendop samengevat. Sinds eind 2010 is de onderneming onderdeel
van het Electrical Segment van het Amerikaanse, in Wisconsin
hoofdkantoor hebbende Actuant
Corporation. Die kocht deze onderneming destijds voor
150 miljoen dollar straight from the "revolving fund"
wat het internationaal georiënteerde bedrijf had lopen. Daar komt
binnenkort echter weer verandering in: het Amerikaanse bedrijf is van
plan om de hele business unit ES voor 258 miljoen dollar te
verkopen aan Sentinel
Capital Partners. Die in 1995 opgerichte "private equity"
onderneming zit in een (bonte) verscheidenheid aan sectoren, variërend
van de voedsel sector, gezondheidszorg, luchtvaart/defensie, tot industriële
productie zoals bij Mastervolt (zie pamflet
Sentinel). Volgens antwoorden op mijn vragen daar over is er onder Actuant
niet significant veel veranderd in de bedrijfs-structuur van Mastervolt,
en de verwachting is dat dit onder Sentinel niet veel anders zal zijn.
In ieder geval staat
Mastervolt als onderneming met lange ervaring als een huis, en zijn ze
nu een nieuwe fase ingetreden door de innige samenwerking met het zeer
innovatieve Prodrive Technologies in het hart van "technisch progressief"
Nederland: de flink uit de kluiten gewassen technologie regio rond Eindhoven.
Met deze, ik mag wel zeggen, vrij unieke samenwerking van twee Nederlandse
bedrijven, hoopt het "koppel" de concurrentie met zowel de Chinese
(opkomende) omvormer industrie, als de collega bedrijven elders in de
wereld het hoofd te kunnen bieden. Een van de uitgangspunten is daarbij
een zo groot mogelijke vereenvoudiging van zowel het apparaat als de fabricage
ervan, verregaande automatisering van het productie-proces, en extreme
controle van alle noodzakelijke stappen daar in. De bedrijven hopen op
deze wijze een hoge flexibiliteit van de productie te kunnen garanderen,
die snel kan inspelen op (forse) veranderingen in de marktvraag. Geclaimd
wordt dat snel kan worden opgeschaald van bescheiden naar hoge afzet volumes
- en vice versa. Zonder daarbij concessies te (hoeven) doen aan de kwaliteit
van het product.
Kuijper omschreef
zijn markt tijdens de bijeenkomst in Son en Breugel trouwens als "geanimeerd
door overheden" (lees: linksom of rechtsom "gesubsidieerd"
dan wel "aangejaagd"). Een nette manier om te zeggen dat de
PV-markt nog steeds als "gesubsidieerd" wordt beschouwd, wat
door andere fora weer wordt tegengesproken (kunnen we lang over bomen).
©
Mastervolt
Soladin WEB is specifiek
in de markt gezet om iets te doen waar de (ook steeds "slimmer"
en "beter" wordende) Chinese concurrentie slecht vat op heeft.
Gezien de sterk verlaagde incentives voor op het net ingevoede
zonnestroom in met name het "Europese buitenland" (feed-in
tariffs, die we in NL op de slecht functionerende, zwaar in het keurslijf
geperste SDE regeling na feitelijk nooit hebben gekend), richt het bedrijf
zich daarbij vooral op de "onderkant" van - met name - de Nederlandse
markt. Waarbij per woning slechts een bescheiden aantal van 3 tot 8 modules
wordt ingezet, om (op jaarbasis) een fors deel van het eigen stroomverbruik
te kunnen afdekken. Mastervolt wil daarmee zonnestroom "voor iedereen"
bereikbaar maken. Het bedrijf suggereerde in een nieuwsbericht voor de
eerste Solar Solutions beurs (4
april 2013), dat "de binnenlandse markt bijzonder belangrijk"
voor hen is. Uiteraard blijft het nieuwe Soladin WEB concept uitbreidbaar
om de wat grotere systemen ook te kunnen bedienen. Die uiteraard wordt
opgetuigd naast de al
bestaande omvormer series (Sunmaster ES en XS tot 6 kilowatt, en Sunmaster
CS voor grotere systeem vermogens).
^^^
Niet het type dak (18 zonnepanelen) wat Mastervolt in eerste
instantie op het oog heeft voor haar nieuwe Soladin WEB
omvormer series.
Foto
genomen in de zuidelijk van de A50 / Ekkersrijt
gelegen sjieke Eindhovense nieuwbouw wijk Blixembosch-Oost.
Installatie gericht op ONO.
Een van de belangrijkste
sectoren die men daarbij op het oog heeft, is de huursector, die nu eindelijk
een beetje begint "los te komen" (zie artikelen pagina
huurwoningen en PV). De zelf verkozen taak bij deze "strategische
marktsegment keuze" was om juist voor die kleinere systemen een optimale
prestatie te kunnen garanderen. Dit werd uiteindelijk vertaald in een
zogenaamde "IntelliConcept
doctrine", waarbij diverse specifieke verbeteringen, deels al
in ontwikkeling in andere producten, in totaal, volgens de claim van Mastervolt,
tot een 5-10% hogere output (stroomproductie per jaar) zou leiden. In
vergelijking met gelijkwaardige omvormer concepten.
^^^
Meer het "type PV-installatie" wat Mastervolt beoogt te gaan
"bedienen" met haar nieuwste
serie Soladin WEB omvormers. Kleine residentiële systemen tussen
de 3 en 8 moderne
modules, zoals dit leuke exemplaar in Oegstgeest (Govert Flincklaan).
Een van die "innovaties"
(IntelliStart) is dat de omvormer vroeger op de dag zou moeten gaan starten,
en later in de namiddag/avond weer uitgaan (claim: 200 meer bedrijfsuren
per jaar). Er is verder een hoog-efficiënte MPP track routine, een
koel concept met ventilator die alleen in de meest extreme gevallen hoeft
"in te grijpen", en een schaduw routine die het maximale werkpunt
van de omvormer zou optimaliseren bij gesignaleerde beschaduwing. Verder
zou er 80% besparing op verliezen in de bekabeling zijn te behalen met
de nieuwe systeem opbouw. Of de (combinatie van de) gesuggereerde meeropbrengsten
door al deze ontwerp concepten kloppen moeten we in de vaak weerbarstige
praktijk gaan ondervinden. Er zit in ieder geval 20 jaar praktijk ervaring
van de omvormer fabrikant in dat "IntelliConcept",
dus dat lijkt me voldoende vertrouwen te geven in hogere efficiënties
in de nieuwe productlijnen.
Mastervolt heeft duidelijk
geleerd van de - zeker door de afnemersmarkt - als "karig" bevonden
uitlezing van de voorganger Soladin600, en heeft de nieuwe productlijn
van een geïntegreerde WIFI aansluiting voorzien, en van een intelligent
webportal en on-board logging ("IntelliWeb"). Waarschuwingen
m.b.t. te lage stroomproductie worden via het gratis service portal verzonden.
Met alle nieuwe toepassingen
is het Soladin WEB niet onopgemerkt gebleven: De nieuwe omvormer lijn
kreeg, mede ook door de volledige integratie van het WEB portal ("IntelliWeb")
de British Solar Industry Award 2013 voor de categorie "BOS
Energy Management" uitgereikt op 7 november. In de eigen communicatie
spreekt Mastervolt trouwens over de categorie "Product
van het jaar", wat niet helemaal die lading dekt. Maar dat terzijde.
De felicitaties zijn op hun plaats!
CEO
Pieter
Janssen van het met "Passion for Technology" vlaggende,
in 1999 gestarte Prodrive Technologies gaf een fraaie presentatie over
de aanpak van het bedrijf om hardware variërend van computer onderdelen,
camera chips, verschillende toepassingen in de auto-sector, industriële
automatisering, optische scanning, en nu dus ook omvormers "van de
lopende band" te laten rollen. Dat klinkt veel platter dan het is.
Want Prodrive heeft een unieke organisatie, waarbij continue on-site
controle van het volledige productieproces, compacte productie om de (ecologische)
footprint zo klein mogelijk te houden, en voortdurende innovatie van de
bedrijfsprocessen dragende zuilen zijn. Waarmee ze zich - naar eigen zeggen
- onderscheiden van de rest van de wereld. Uitgangspunt bij de procesvoering
is dat "een product nooit meer mag terugkomen" (vanwege fabricage
fouten). Er wordt op een relatief kleine oppervlakte een hoge productie
gedraaid, wat ook ten goede komt aan de energie input per product eenheid.
Er wordt uiteraard
heel veel met printplaat techniek gewerkt, de core-business van
Prodrive. Maar ze schrikken er ook niet voor terug om veel eigen ontwikkelingen
in de bedrijfsvoering in te passen die product-specifiek zijn of die,
naar gelang de situatie "er om vraagt", om die ook in te zetten.
Ontwikkelingen die soms een beter resultaat voor het gewenste product
opleveren dan de klant had gewild. Zo is er bijvoorbeeld een spuitgiet
ontwikkeling in huis gehaald, die ingezet kan worden voor een "totaal
product concept" (niet alleen het - complexe - "print verhaal").
En die de riskante afhankelijkheid van toeleveranciers minder groot maakt.
Een ander interessant
punt bij de bedrijfsvoering is, dat met de "product partner"
(in het onderhavige geval Mastervolt) zeer intensief, en al vanaf de ontwerpfase
voor het product wordt samengewerkt. Waar in veel "samenwerkings"verbanden
de relatie nogal vaak in starre juridische concepten is gegoten, probeert
Prodrive maximale bewegingsvrijheid voor zowel hun eigen toko, als die
van de product ontwikkelaar te creëren. Problemen bij de productie
worden bij de wortel aangepakt, wat inhoudt dat ALLES op tafel moet komen,
en dat er geen geheimen zijn over de te fabriceren producten. Beschikbare
informatie moet naadloos worden gedeeld tussen beide partijen. Alleen
zo kan een optimale synergie worden bereikt, wordt het ondernemerschap
van beide partijen maximaal getriggerd en uitgebuit, en leidt dit tot
een optimaal eindresultaat, het "gewenste product". Deze unieke
aanpak wordt in management termen de "DfX-filosofie" genoemd,
"Design for Excellence". Het slotwoord van de heer Janssen was
dan ook een zelfverzekerd "We gaan van dit product een succes maken".
Het bedrijf heeft
grote klanten (ik zag bijvoorbeeld dozen van producten van een "grote
lampenfabriek in het zuiden des lands" in het magazijn staan, klaar
voor transport...). En inmiddels al over de 500, vaak hoog opgeleide en
kundige fte's. Een deel daarvan, en ook stage lopende studenten, kunnen
flexibel worden ingezet, al naar gelang de behoefte in het productie proces.
In 2012 won Prodrive de Gouden
FD Gazelle Award in de categorie "grote bedrijven". Na de
lunch mochten we de fascinerende productievloer met een bezoekje gaan
vereren (zie foto reportage verder
naar onder).
Professor
Wim Sinke behoeft eigenlijk geen introductie meer (vele functies bij
o.a. ECN, UvA, e.a., zie pagina
bij UvA). De Nederlandse "Zonneprof" van Nederland duikt
regelmatig op bij congressen en symposia, en geeft daarbij de nieuwste
updates van de stand van zaken in de technologische ontwikkeling van fotovoltaïsche
opwekking van elektriciteit. Al worden zijn geweldig goed geïnformeerde
bijdragen de laatste jaren ook steeds meer "gekleurd" met economische,
politieke en sociale bespiegelingen. Die trouwens essentieel zijn om de
enorme impact van de PV technologie op de samenleving te kunnen begrijpen,
zeker als het straks structureel om vele honderden megawattpieken nieuw
vermogen per jaar zal (kunnen) gaan (jawel, zelfs in ons polderlandje).
Zo duidde hij de -
nodige - balans tussen het vele trieste nieuws in de zonnestroom sector,
waaronder vele faillissementen, de anti-dumping heffingen cq. "price-undertaking"
door de Europese Commissie, en de enorme prijsdruk in de markt. En zette
hij deze tegenover het nog steeds blijvende positieve wenkende perspectief
van doorgaande kosten reducties, efficiëntie verbeteringen, en een
immense impact op de stroomsector, die PV nu eenmaal - zeker op termijn
- in zich heeft.
Sinke noemde ook het
zogenaamde onder het "topconsortium
kennis en innovatie energie" (topsector
energie) vallende TKI
Solar Energy. Waarvan hij directeur is, en wat in het leven is geroepen
om de vele kansen die vanuit de "kennissector" rond PV in Nederland
zijn gecreëerd, ook daadwerkelijk om te gaan zetten in reële
economische activiteiten. Om de sector te verenigen en deze te professionaliseren.
Om de ontwikkelingen rond zonnestroom in eigen land te versnellen. En
om de doorgeslagen "balans" tussen import en export van hardware
weer om te buigen in het voordeel van de Nederlandse maakindustrie. Voor
factsheet van het TKI Solar Energy, zie pdf.
Binnen de TKI energie, een "publiek-privaat samenwerkingsverband",
is door het bedrijfsleven voor 2013 een investeringsbedrag van 30,9 miljoen
Euro toegezegd, en is de Rijksbijdrage ("TKI toeslag") 8,2 miljoen
Euro (overzicht
TKI's bij Min. EZ).
U hoeft gezien ook
deze achtergrond van Sinke's vele activiteiten op het gebied van zonnestroom
dan ook niet verbaasd te zijn, dat zijn bijdrage een heuse pep-talk was
voor de PV-sector in Nederland. En dat hij zeer enthousiast is over de
op deze dag geïllustreerde hechte samenwerking tussen twee echte
Nederlandse ondernemingen op het gebied van PV omvormer hardware. Waaruit
een nieuw innovatief omvormer concept is gekomen, waarvan de productie
in eigen land, "beneden de rivieren" gaat plaatsvinden, en daarbij
ook nog eens de Nederlandse markt als primaire focus heeft voor de verkoop.
Dat dit bovendien
in de regio rond Eindhoven plaatsvind doet extra verheugen, gezien het
hoge kennis niveau daar, en belangrijke mondiale spelers op het gebied
van de machinebouw, zoals Smit Ovens. Sinke memoreerde maar weer eens
dat de helft van de op deze aardkloot geproduceerde zonnecellen technologie
bevat die door Nederlandse knappe koppen is bedacht en "rijp"
is gemaakt voor industriële toepassingen.
Leuk was dat Professor
Sinke in een van zijn statistiek plaatjes naar mijn data verwees, en naar
Stichting Zonnestroom, waarvan medewerker van Sark, ook aanwezig onder
het publiek, echter voor de "eer" doorverwees naar Polder PV.
Waarvoor uiteraard dank. Het door Sinke vertoonde statistiek plaatje voor
2012 toonde trouwens "slechts" >350 MWp voor geaccumuleerde
capaciteit (zie ook hetzelfde getal op
de TKI Solar site, die nog steeds stelt dat 350 MWp het "momenteel
opgestelde vermogen" zou voorstellen...). Op 18 november 2013 stelde
CBS haar eigen ruwe eerste cijfers al bij op basis van een al verouderde
leverancierslijst van mijn hand, tot een "voorlopig definitief"
cijfer van (minimaal) 365 MWp. De aanvankelijk zowel door het Nationaal
Actie Platform als door ECN/Sinke genoemde "4 GWp" voor 2020
zou bij "geen ongelukken" m.b.t. salderen van zonnestroom beslist
een veel te lage verwachting kunnen zijn gezien het groeitempo van de
laatste 3 jaar (zie PPV artikel
3 oktober 2013).
Vooruitblik
De door slechts 14.000 mensen ondertekende "1
miljoen [zonne]daken" campagne van Natuur & Milieu wordt
door Sinke gerelativeerd, omdat het een zeer rekbaar begrip is als je
naar geplaatste dan wel nog te plaatsen capaciteit kijkt (en dus impliciet
ook: fysieke stroom productie). 1 miljoen daken met maar 4 - de facto
in NL vaak ook nog oude(re), laag vermogen hebbende - zonnepanelen (vele
jaren lang het typische, kleine "Hollandse Setje") heeft immers
een extreem veel lagere impact dan 1 miljoen daken met een "voldaksysteem"
met moderne, veel hoger rendement hebbende zonnepanelen. Het is in ieder
geval een heel wat "lagere" ambitie dan de "In 2020 moeten
1 miljoen huishoudens en bedrijven voor een substantieel deel
via duurzame decentrale energie in hun elektriciteitsvraag voorzien"
uit het Energieakkoord
(p. 13). Al kunnen we ook daar vraagtekens zetten bij het helaas niet
gekwantificeerde (want "politiek/strategisch te gevoelige"?)
begrip "substantieel".
Sinke stelt dat bij
4 GWp PV-capaciteit in 2020 (NB: dat zou gemiddeld slechts 4
kWp/dak zijn incl. bedrijven volgens bovengenoemde "campagne doelen"!)
een niveau van 2,5-3% van het Nederlandse elektriciteits-verbruik kan
worden bereikt (momenteel slechts 0,22% volgens
StatLine, ook al is de output met de natte vinger - en veel te laag
- "geschat"). Waarbij Duitsland nu al op 6-7% zou zitten, volgens
Sinke. Eind 2012 was dat volgens
energiebranche-organisatie BDEW echter nog "maar" 4,5%.
Waarbij in het geval van stroomopwekking uit hernieuwbare bronnen PV eind
2012 wel al "officieel" volgens cijfers van het voor het EEG
verantwoordelijke milieuministerie BMU op 18,5% van het totaal van alle
HE bronnen zat (PV 26,38 TWh van HE totaal 142,4 TWh, Zeitreihe
tabel 3). Het BMU komt in haar jaarverslag voor 2012 wat het aandeel
van zonnestroom in het eindverbruik van hernieuwbare bronnen
betreft ("alle energie opwek", dus incl. warmte en motorbrandstof
inzet) op 8,3% uit (pdf,
p. 3).
Sinke herhaalde nogmaals
de "doelstelling"
van TKI die in het traject van 4-8 GWp ligt voor 2020 (en dus veel
"ambitieuzer" is dan het NAZ). Wat gepaard zou moeten gaan met
verlaging van de pure opwek-kosten naar een niveau van 10 tot 15 Eurocent/kWh.
En een bijdrage van 3 tot 6% aan het totale elektriciteitsverbruik in
dat jaar (inclusief besparingen die extra nodig zijn de komende jaren).
Wat zou neerkomen op ongeveer 10% van de totale "duurzame" doelstelling
voor het elektriciteit gedeelte in ons land. Hij memoreerde dat het verschil
tussen de door EU opgelegde doelstelling "14% energie uit hernieuwbare
bronnen in 2020 voor Nederland" en de mede vanwege het Energieakkoord
naar achteren verschoven "kabinetsdoelstelling van 16%" met
die ambitie gewoon met zonnestroom ingevuld kan worden. De ruimte is er
voor, en wel op bestaande daken. Lees: in 2020 moet 16% "duurzame
energie" gehaald kunnen worden volgens die uitgangspunten. Als
er met de "rest" van de in te vullen ambities natuurlijk niks
fout gaat. En als Henk Kamp zijn dreigementen
m.b.t. de salderings-regeling voor zonnestroom niet in het meest dramatisch
denkbare scenario ten uitvoer gaat brengen...
Voor 2030 werd door
Sinke al gezinspeeld op een mogelijke productie van ruim 150 terawattuur
aan zonnestroom (38 maal de huidige maximale jaarlijkse productie van
kerncentrale Borssele, die
3 jaar later pas "mag" worden afgeschreven door het met
vuur spelende Den Haag). Dat zou tegen die tijd (bij gegroeide stroomvraag)
op zo'n 10-12% van de elektriciteitsbehoefte kunnen neerkomen. Daar moet
dan nog wel enorm veel voor geschieden in ons land, zoals mogelijkheden
tot gedeeltelijke invulling m.b.v. vrije-veld installaties met hoog renderende
omvormer systemen. Maar het "potentieel" ligt er.
Banen, banen,
banen
In ieder geval is een van de doelstellingen van het TKI dat er structureel
meer banen moeten komen in de PV-sector, een punt waar vooral Economische
Zaken zeer gevoelig voor blijkt te zijn in positieve zin. Gevoeliger wellicht
dan de hoeveelheid gigawatten die er bij zouden (moeten) komen. Daarbij
zal natuurlijk niet alleen de gewenste "7.500-12.500 hoogwaardige
banen" in 2020 een belangrijke troef zijn. De door TKI gesuggereerde
verhoging van de omzet in de PV sector van (geschat) een half miljard
Euro in 2012 naar 3 tot 5 miljard Euro in 2020 kan daarbij ook een belangrijke
rol spelen. Zelfs al wordt daarbij gesuggereerd dat een groot deel van
die omzet in de vorm van export zal worden bereikt. Wat dus vooral betrekking
heeft op levering van high-tech productie machines, en mogelijk doorverkoop
van PV-modules. We moeten natuurlijk vooral ook toe naar een situatie
dat er in Nederland zelf een grote spin-off van de eigen marktcondities
komt, en dat er veel geld in de eigen "PV-economie" zal worden
gegenereerd. M.a.w.: vooral ook bij de installatiebedrijven en de aanbieders
voor de interne markt.
Hans
Biesheuvel, opricht van Ondernemend Nederland, mocht de ochtend afsluiten
met een power-presentatie (zonder dia's) over het "ondernemerschap",
waarbij het geloof in het eigen kunnen, minder afhankelijkheid van de
politiek e.d. de boventoon voerden. Biesheuvel heeft veel in China gewerkt,
en heeft een grote drive om Den Haag te overtuigen dat ze meer naar ondernemers
moeten luisteren, zoals Mastervolt en Prodrive. De macro-economische cijfers
van Nederland geven reden tot grote zorg. Een staatsschuld van 500 miljard
Euro dreigt juist groter te worden dan kleiner, de werkeloosheid is schrikbarend
toegenomen, de door
CBS genoteerde "groei van een tiende procent" in QIII is
ook al niet om over naar huis te schrijven, en slechts 18% van de Nederlandse
bedrijven schijnt opvolging te hebben. De rest: niet.
Biesheuvel wil i.p.v.
de extreme aandacht voor "transport van goederen", waar veel
te kleine marges op worden gemaakt, naar een economie die zich veel meer
richt op de maakindustrie, waar de marges veel hoger liggen. Bij elke
Euro die daar wordt verdiend houd je 63 cent over. In de transportsector
is dat nog maar 7 Eurocent. Biesheuvel wil groei, en dan vooral gezonde
groei in duurzame sectoren zoals die waar Mastervolt en Prodrive in werken.
Daarbij hanteert hij het motto "klein is het nieuwe groot".
Waarbij bedrijven als voornoemde zich "reactief en flexibel"
opstellen, en "bovenop het product" zitten. Alleen dat kan toegevoegde
waarde geven in een snel veranderende markt. Zekerheden zijn er niet meer,
en een van de gevolgen daarvan zou (moeten) zijn dat flexwerk en flexibele
arbeidsomstandigheden bevorderd zouden moeten worden.
Biesheuvel vraagt
een stabiel investeringsklimaat voor zeker 10 jaar, maar lijkt zich daarbij
niet te realiseren dat dit onmogelijk is af te dwingen in de Nederlandse
context met meerdere kabinetten van verschillende kleur in zo'n korte
periode. Desondanks heeft hij, "Ondernemen
Met Passie" als vaandel dragend, een zogenaamd "schaduwkabinet"
opgericht, die eigenwijs beleidsrapporten gaat schrijven en wat gaat proberen
om "Den Haag" op een duurzamer pad te bewegen. De "minister
van Energie" in dat schaduwkabinet is Marga Hoek, directeur
van De Groene Zaak. Biesheuvel wil af van het negativisme, en met
eigen kracht en een positieve insteek Nederland weer in een stijgende
lijn zien te krijgen. Hij vindt het initiatief van Mastervolt en Prodrive
een prima voorbeeld wat uiteraard navolging verdient.
Paneldiscussie
^^^
Tijdens paneldiscussie genomen foto. Vlnr. de heer Bassie (Mastervolt),
de heer Vet (nu nog DNV Kema, binnenkort bedrijf van naam veranderend),
de heer Biesheuvel (Ondernemend Nederland), (aan het woord) de heer Sinke
(ECN, UvA, TKI). Met microfoon in hand de dagvoorzitter, de heer Robert-Jan
Knook (ANP).
Tijdens de discussie
werd er nog een beetje smalend gedaan over het Energieakkoord, met name
door Biesheuvel, die er geen enkele ambitie in ziet. Hij vindt dat er
geen fundamentele keuzes worden gemaakt, dat we blijven polderen (zie
Energieakkoord), en dat het "dus" fout loopt in ons land. Opmerkelijk
was ook zijn claim dat de door
EZ/ECN berekende 18 miljard Euro voor wind off-shore (tm. 2020) als
weggegooid geld gezien moet worden (als ik het goed heb begrepen). Wat
hij liever in de eigen maakindustrie, zoals in die voor producten voor
toepassing van zonnestroom gestoken had willen hebben.
David
Bassie, product manager van Mastervolt, stelde in zijn bijdrage dat
zijn bedrijf weliswaar inspeelt op (kleinschalig opererende) particulieren,
maar dat vele kleintjes natuurlijk ook een grote maken. Juist een aanpak
zoals bij huurcorporaties, met straat-gewijze aanpak met een paar modules
per woning, is een prima schaal die Mastervolt ook goed aankan. Verder
zijn corporaties ook gevoelig gebleken voor de "Dutch content"
factor (en de post-sale service!) die Mastervolt met Prodrive
kan leveren. Kennelijk is men in de huursector huiverig voor "avonturen"
met bijvoorbeeld goedkope Chinese omvormers (al komt ook daar steeds meer
"goed spul" van richting Europa).
Bas
Vet, Consultant Solar Energy bij DNV KEMA (wat omgedoopt zal gaan
worden tot DNV
GL vanwege de goedgekeurde fusie tussen Den Norske Veritas en Germanischer
Lloyd) benadrukte dat het door penvoerder Kema begeleide Nationaal Actieplan
Zonnestroom weliswaar 4 GWp als minimum ambitie had staan voor 2020. Maar
dat er nog wel de nodige beren op de weg kunnen (komen te) liggen. Zo
zou een residentiële markt van "1 miljoen daken" (formulering
Energieakkoord) absoluut niet voldoende zijn om die ambitie te dekken,
er moet veel meer gebeuren. Met name in het bedrijfs-segment is het potentieel
immens, daar is nog veel te weinig geschied, en daar móet juist
heel veel gaan gebeuren.
Als de energiebelasting
in de hogere staffels voor elektriciteit (flink) omhoog zou gaan, ligt
daar een immens potentieel om in te vullen vanwege een economisch haalbare
business-case om stroom op te wekken op eigen bedrijfsdak. Voor de actuele
(ronduit belachelijke) scheve situatie van dit moment, zie mijn EB
overzicht bijgewerkt tm. 2013. Maar ook marktsegmenten als gemeentehuizen,
ziekenhuizen e.d. komen dan op het netvlies. De bittere pil is echter
(voor de zoveelste maal) Economische Zaken, die stelt dat verhoogde energiebelasting
in de hogere staffels (politiek???) "niet haalbaar" zou zijn.
Waarmee dus een monumentaal marktvolume potentieel voor PV de facto
"op slot" wordt gezet. Zoals tijdens de discussie werd geponeerd:
de bedrijfsdaken zijn vooralsnog een no-going-area voor Nederlandse
PV. Duidelijk is in ieder geval dat een integrale visie op verduurzaaming
ook bij het huidige kabinet ontbreekt.
Wel is het zo dat
op termijn zonnestroom (nog) veel goedkoper zal worden door de technologische
ontwikkelingen. In USA wordt dan ook al zelfverzekerd gesteld: "Solar
is going to overtake everything". Sinke haakte in met zijn
prikkelende opmerking dat we de enorme kosten dalingen vooral aan buurland
Duitsland hebben te danken, en dat onze oosterburen daar het hoogste "leergeld"
voor hebben betaald. Een land, overigens, waar in de Tweede Kamer nog
steeds azijn over wordt uitgegoten door sommige ietwat wereldvreemde lieden.
Die helaas nooit daarvoor met tomaten worden bekogeld. Niet door in het
kabinet plaats hebbende partijen, noch door de oppositie. Nederland zou
van die door Duitsland getrokken revolutie kunnen (lees: moeten) profiteren.
Beren op de weg zijn
er genoeg, zo werd in het publiek de "salderings-onrust"
veroorzaakt door Henk Kamp gesignaleerd - wat over vier jaar als er een
"overgangsregeling" zou kunnen gaan komen? Al die onzekerheid
is dodelijk voor de markt. Rolf
Heynen van Solar Solutions (beurs onder Floriade dak in 2012, initiatiefnemers
van het Solar
Trend Rapport 2014) haakte daar tot slot nog op in. Hij stelde dat
de energiebelasting met kleine stapjes omhoog moet worden gebracht voor
grootverbruikers. Dat we niet moeten spreken in termen van "kosten
voor de Staat" als het over "derving" van EB gaat. Maar
over "minder inkomsten voor de Staat". Een minder negatieve
insteek, dus. Of er in Den Haag ook in zulke "positievere" bewoordingen
zal worden gedacht waar het dat heikele thema "energiebelasting"
betreft, werd niet bekend op deze verder zeer leerzame dag...
Excursie
/ foto reportage
(NB: klik op omrande
plaatjes voor uitvergroting)
Na een walking
lunch mochten we dan eindelijk "het eggie" gaan doen. We
werden in groepen in witte jassen gestoken (altijd al eens "dat gevoel"
willen hebben...  ),
en we moesten een soort plakstrip in een sok steken (tegen de huid aan),
waardoor statische lading van ons lichaam niet richting een kwetsbaar
onderdeel in de geminiaturiseerde print-onderdelen zou vloeien bij (ongeoorloofde)
aanraking, maar naar de vloer. Leuk was, dat er veel mensen van Mastervolt
zelf bij waren inclusief de sales manager, die nog niet eerder
op de werkvloer van Prodrive waren geweest. Een echte "noviteit",
dus, voor bijna alle aanwezigen, inclusief de genodigde webmaster van
Polder PV.
^^^
Witte Jassen! Links (nog niet in witte jas) de heer Robert-Jan
Knook, nieuwslezer bij het ANP,
die het dagprogramma bij Prodrive aan elkaar mocht praten (en dat prima
deed). Fotograferen mocht ook zomaar (de camera ging dus mee...).
Voor alle "manufacturing
services" van Prodrive, zie deze
sectie op hun website. De rondleiding liet een typische "top-down"
benadering zien in de "enge" zin des woords: research en meeste
testen bovenin het gebouw, er onder successievelijk de verschillende productie
lijnen, en op de begane grond de zware test apparatuur en het magazijn
met producten die zo de vrachtauto in geschoven kunnen worden...
^^^
Heftige test apparatuur bij Prodrive, hier - uiteraard - op de begane
grond. In dit geval een G-machine die - als ik het goed heb begrepen -
meer dan 90 G "zwaartekracht" kan simuleren op het arme te testen
apparaat / onderdeel. Staand op een eigen fundering, want je
wilt natuurlijk tijdens zo'n experiment niet dat de koffiekopjes in de
kantine uit de kasten schudden (of de vele dure monitoren van de lab tafels)...
Dit specifieke apparaat wordt NIET voor de nieuwe Mastervolt Soladin WEB
gebruikt, want die hangt natuurlijk gewoon thuis stil aan een muur (tip:
misschien "eventueel" toch testen voor specifiek gebruik in
huizen met zonnepanelen in
Slochteren gebied?). Wel worden hier Mastervolt producten getest die
in de extreem zware praktijk opgeving in maritieme zaken worden gebruikt.
Bijvoorbeeld, opslag systemen op zware, keihard op de golven beukende
speedboten, om maar eens een opvallend "marktsegment" te noemen
waar Mastervolt ook actief in is...
In dezelfde ruimte stonden klimaatkamers waar versnelde testen op hitte
en op koude worden gedaan. Zoals beloofd zal ik niet verder vertellen
wat er nog meer wordt gedaan in die klimaatkamers, dan hardware voor klanten
aan het zweten krijgen, of die de koude rillingen bezorgen...
^^^
Overzicht van een van de vele "research" werkvloeren. Bomvol
monitoren, testapparatuur, en talloze apparaten en machine onderdelen
die aan pijnlijke tests worden onderworpen door tientallen hoogopgeleide,
vaak jonge mensen. Hier zijn hersens aan het werk, in een spannende, aantrekkelijke
werkomgeving. Die ook nog eens, aan het eind van de keten, keiharde hardware
voor de commercie aflevert, gemaakt op Nederlandse bodem. Wie weet als
ik andere keuzes had gemaakt, lang geleden, dan... (terzijde: daar was
ik waarschijnlijk veel te dom voor geweest...).
^^^
Een robot van het vermaarde ABB wordt hier ingezet in een test opstelling
om zoveel mogelijk volledig gecontroleerde handelingen te laten verrichten
bij het in elkaar zetten van de verschillende onderdelen van ingewikkelde
apparaten zoals omvormers. Waarbij de potentiële foutenbron "menselijk
handelen" zo veel mogelijk wordt uitgesloten. Verregaande automatisering
van bedrijfsprocessen is een van de krachtige punten van Prodrive, waarmee
ze de concurrentie met Azië - met name China - aan willen, en durven
gaan. In-house worden vele lopende experimenten met automatisering ontwikkeld,
en bij gebleken toepasbaarheid, snel ingezet in de diverse productlijnen.
Waarmee snel waardetoevoeging en verdere kosten reductie bij de klant
kunnen worden geïmplementeerd. Uiteraard "mogen" daarbij
geen "geheimen" over processen spelen. Alleen optimale communicatie
en informatie uitwisseling over de procesvoering kunnen immers tot een
maximaal eindresultaat leiden. Die gedachtengang is bij Prodrive leidend,
uiteraard ook in de bedrijfsvoering voor de Soladin WEB omvormer lijn
van Mastervolt.
^^^
Deze opstelling is door medewerkers van Prodrive ontworpen om van een
"willekeurig" elektronisch apparaat zoveel mogelijk elektrische
parameters volautomatisch te kunnen doormeten en te testen op gebreken,
afwijkingen van specificaties, e.d. Het is een compleet eigen ontwikkeling,
die in de geautomatiseerde productie forse kostenreducties mogelijk kan
maken. En, heel belangrijk: potentiële "human induced error"
zo veel mogelijk kan uitsluiten om constant hoge kwaliteit te kunnen borgen.
^^^
Een zogenaamde anechoic chamber bij Prodrive waarbij diverse
aspecten van EMC
(elektromagnetische compatibiliteit) van de geproduceerde apparaten, inclusief
de nieuwe Mastervolt omvormers, worden getest. Nieuwe apparatuur moet
aan de strengste internationale eisen voldoen en moet goed zijn/worden
afgeschermd. Gemeten wordt met de gevoelige antenne, rechts in beeld.
^^^
Prachtig "smullenbrullen" Toys For The Boys apparaat.
U kent vast wel die zeldzame archaïsche beelden van nationale archieven,
waar uit een muur kamerbrede kaartenbakken tevoorschijn worden getoverd.
Dit is een moderne variant ervan, waarbij een gigantische "lade"
bomvol bakjes met technische onderdelen variërend van stekkertjes
tot plastic miniatuurtjes of zelfs een bak met hamers tevoorschijn wordt
getoverd van "ergens achter de muur", na een druk op een knop
op een speciale monitor. De opslag van alle onderdelen is volledig geautomatiseerd,
er wordt enorm veel tijd met "zoeken naar het betreffende onderdeel"
bespaard, en er kan bijna niks kwijtraken. Vraag van een van de groepsleden,
met een schittering in de ogen: "Hmmm, daar kan ik mijn CD collectie
leuk in kwijt"...
^^^
Over naar de "core-business" van Prodrive. De vrijwel
volledig geautomatiseerde productielijn voor de prints, in het onderhavige
geval voor de Mastervolt Soladin WEB omvormers. Alle werkstations worden
afgewisseld met camera's (metalen kast boven groene print) en andere detectie
apparatuur waarbij alle processtappen minutieus worden gevolgd, en digitaal
vastgelegd. Bij geconstateerde "fouten" wordt de print in een
werkbuffer geparkeerd totdat de correcte handeling is verricht waarmee
het "verder mag" in het proces. Alleen als alle van tevoren
vastgelegde "handelingen" (bijv. solderen, kabel verbinding,
transistor plaatsing) correct zijn verlopen, mag de volgende handeling
worden gestart. Dit voorkomt enorme grondstof en component verliezen,
reduceert de ecologische footprint, voorkomt afvalstromen, en is kosten-effectief.
Alle processtappen en controles kunnen via monitoren worden gevolgd. Overal
zitten "noodstops" (rode knoppen met gele ondergrond) om bij
calamiteiten de productie te onderbreken (dat laatste is trouwens standaard
in dit soort productielijnen).
Er zijn zelfs röntgen camera's die soldeerverbindingen in drie dimensies
kunnen checken. Al die verbindingen worden digitaal vastgelegd. Zodat
bij een "eventuele" fout in de productie exact achterhaald kan
worden waar er een "potentiële fout" heeft gezeten. Zodat
die precies kan worden gelokaliseerd en (het productieproces) op dat punt
kan worden hersteld. Documentatie is derhalve essentieel in de productie
bij Prodrive.
^^^
Het "hart" van de print productielijn. De metalen bakken met
talloze groene en rode lampjes zijn de proces units waarin de prints verschillende
behandelingen ondergaan en van talloze kleine elektronische componenten
worden voorzien in een volledig gecontroleerde opeenvolging van processtappen.
Die "componenten" zijn tegenwoordig zo klein dat ze via een
soort "spoelen" worden aangeleverd die u onderaan in een schuine
lijn ziet (witte plastic spoelen in zwarte metalen "houders").
Op die spoelen zit een lange plastic strip waarop telkens een unieke component
in een apart "kamertje" zit opgesloten. Op deze wijze kunnen
deze kwetsbare, vaak zeer kleine onderdelen op gecontroleerde wijze, en
zonder beschadigingen, in de "proceskamers" worden ingevoerd.
Als de plastic strip met onderdelen op een willekeurige spoel op dreigt
te raken, wordt er een signaal gegeven (rood lampje op betreffende positie).
En wordt een van de weinige "actieve" menselijke handelingen
getriggerd: het handmatig vervangen van de spoel met onderdeeltjes door
een "volle spoel". Al deze handelingen worden uiteraard ook
gedocumenteerd, met o.a. een directe link naar het voorraad beheer. Stap
voor stap worden de prints zo opgebouwd in de productielijn.
^^^
Een print met nog maar een bescheiden aantal basis componenten verlaat
de "buffer" nadat deze middels een camera is gecontroleerd,
en "mag" vertrekken naar het volgende station voor een nieuwe
stap in de opbouw tot een volwaardig, volledig gecheckt en gedocumenteerd
eindresultaat. Wat ingebouwd kan gaan worden in de omvormer behuizing.
^^^
Indrukwekkende stapels met trays met kant en klare prints voor inbouw
in het betreffende apparaat voor een keur aan opdrachtgevers. Een typisch
"eindproduct" van de print productie lijnen bij Prodrive. De
stapels trays staan in gedefinieerde "parkeervakken" voor producten
van diverse fabrikanten. Hier gemarkeerd met "incoming orders".
Flexibele productie is ook een essentieel onderdeel van de bedrijfsvoering
bij Prodrive: snel kunnen op (cq. terug-) schalen als de marktomstandigheden
dat vragen. Daarvoor dient er "total control" te zijn
over de productie, en het voorraadbeheer. Hiervoor is een zeer professionele
organisatie nodig die de bedrijfsvoering tot in de puntjes beheert en
beheerst.
^^^
Stapels "eindfase" prints voor de Mastervolt Soladin WEB omvormers
klaar om ingebouwd te worden. Binnen de metalen behuizing (afscherming)
zitten hoogfrequente (HF) transformatoren "verstopt". Met deze
HF trafo's is de omvormer geschikt voor zowel moderne nieuwe zonnepanelen,
als voor bijvoorbeeld renovatie trajecten van oude PV-installaties waarbij
de oude omvormer aan het eind van haar (economische) leven is gekomen.
^^^
Sommige mensen kunnen "smoorverliefd" worden op die smoorspoelen.
Anderen "vinden de kleurtjes wel leuk". Waar het hier natuurlijk
echt om gaat is hoge kwaliteit, een grote en zo lang mogelijk gegarandeerde
stroomproductie door de omvormer, en langjarige betrouwbaarheid. Bij de
combi Mastervolt / Prodrive lijken daarvoor de juiste keuze te zijn gemaakt.
Het uitstekende print "lipje"" links bevat waarschijnlijk
de communicatie aansluiting, waarmee ook de digitale uitlezing van de
nieuwe productlijn van Mastervolt verzekerd is. WEB "fähig",
dus.
^^^
De assemblage lijn van de Mastervolt Soladin WEB omvormers, waarbij de
print in de behuizing wordt gezet en er diverse aansluitingen worden gemaakt
en andere parafernalia in de kast worden gemonteerd. Rechts een doos met
ventilatoren. Die zit weliswaar in het apparaat, maar grijpt alleen in
bij hoge input vermogens.
In
deze assemblage unit zijn maximale vrijheden en werkruimte per
werknemer georganiseerd. En diverse taken om het werk voor de mensen zo
interessant mogelijk te houden. Aangezien het grootste deel van de productie
geautomatiseerd is, wordt de human fail factor geminimaliseerd.
En kan er toch in Nederland hoogwaardige arbeid worden verzekerd.
^^^
De omvormers naderen het "eindstadium" van de productie en stapelen
op voor de laatste tests. De twee connectoren onderaan zijn de DC inputs.
De AC aansluiting is het groene blokje. Het smalle donkergrijze segmentje
aan de linkerkant van de op hun korte zijde staande omvormers, rechts,
is de WIFI antenne. Waarmee draadloze uitlezing van de productie gegevens
van de PV-installatie op computer, smartphone, en tablets is verzekerd.
Voor uitleg van het communicatie concept, zie de IntelliWeb
pagina bij Mastervolt.
^^^
Eindcontrole. Na de eindmontage gaat de hele omvormer nogmaals door enkele
zware (belasting- en duur-) tests heen om een goede functionaliteit te
verzekeren. Bij gebleken "OK" kan het apparaat in de doos.
^^^
Demonstratiemodel zoals dat in de lezingen zaal lag, met de voorzijde
verwijderd. Gebleven t.o.v. de in vele tienduizenden exemplaren verkochte,
8 en een half jaar oude "sexy
blauwe Soladin
600" is het grappige, aan Science Fiction films denkende knipperende
geel/oranje display, rechts van het grote metalen comportiment met de
HF trafo. Een display wat een "symbolische" weergave van de
prestatie van de omvormer weergeeft (snel knipperend bij hoog output vermogen).
Het hele "print" gebeuren is echter volledig nieuw ontworpen.
Sterker nog, gezien de nauwe toleranties van elektronische componenten,
is de geplande Soladin 700 WEB nog niet productierijp. Want daarvoor moest
naar enkele andere onderdelen uitgeweken worden dan die voor de 2 al in
productie genoemen Soladin WEB inverters konden worden ingezet, volgens
sales manager Michiel
Klees. Deze "kleinste van de drie" geplande omvormers (al
wel leverbaar: 1000 WEB en 1500 WEB) zou "binnenkort" in productie
moeten worden genomen volgens de site van Mastervolt.
^^^
Begane grond: tijd om de boel in te pakken en klaar te zetten voor afvoer
naar de distributeurs. In dit magazijn van Prodrive staan kant en klare
producten voor diverse fabrikanten verpakt in dozen. Er zitten - naast
Mastervolt - ook andere zéér bekende namen bij...
^^^
Kant en klare omvormer op het display in de lezingen zaal. Linksonder
de "AC aansluit module".
Conclusie
In het
persbericht van Mastervolt wordt de zeer interessante meeting in 3 centrale
"thema's" samengevat: samenwerking tussen marktpartijen, versnelde
groei van de PV-markt, en de "herwaardering van de maakindustrie
in Nederland". We hebben gezien dat deze 3 thema's mooi verenigd
zijn in dat mooie gebouw vol nijvere mensen in Noord Brabant.
Mastervolt
en Prodrive: hartelijk dank voor de uitnodiging, een memorabele dag, en
heel erg veel succes met deze fraaie nieuwe omvormer serie!
Referenties
Soladin
WEB wint Britse Solar Industry Award 2013 in de categorie "Product
van het jaar" (nov. 2013)
Actuant
Reaches Definitive Agreement to Sell Electrical (31 okt. 2013)
Energierekening
kan omlaag dankzij zonne-energie (9 dec. 2013, persbericht Mastervolt
bij ANP)
http://www.mastervoltsolar.nl/solar/producten/soladin-web
(product pagina Soladin WEB van Mastervolt, met diverse documenten, gebruiksaanwijzing,
certificeringen, etc.)
|
