Het leed dat zonnepaneel heet
(Alleen in Nederland, uiteraard, voor zolang als het duurt...)

Bespreking katern zonnestroom in Leidsch Dagblad van 7-10-2006

Introductie
Eerdere persbijdragen Durk Geertsma
A. "Het leed dat zonnepaneel heet"
B. "Met zonne-energie in de kou"
C. "Vergoedingen"
Tenslotte
Lezersreacties

Introductie

8 oktober 2006: Durk Geertsma (journalist voor Noord Hollands Dagblad) graaft steeds dieper en komt steeds meer meurende rotzooi tegen m.b.t. zonnestroom in Nederland. Rotzooi waarvan u regelmatig de onfrisse dampen tegenkomt op Polder PV. Want zoet en zuur gaan hand in hand samen, al zou ook ik volgaarne meer "zoet" willen presenteren. En dat zal vooral moeten komen door fundamentele beleidswijzigingen in Den Haag. U kunt op mijn site reeds enkele zeer interessante bijdragen m.b.t. dit onderwerp vinden van de hand van deze journalist, die zo'n beetje een zonne-energie specialist aan het worden is. Uiteraard geholpen door diverse onafhankelijke bronnen, want reken maar niet dat de energiebedrijven of de bureaucraten in Den Haag al te loslippig zijn wat de voortdurende manipulaties op de achtergrond betreft. Het deksel op de beerput begint flink door te rotten, en er vallen al wat forse gaten in.

Ditmaal heeft Durk zwaar uitgepakt, en wel over de breedte van een volle pagina, die zowel in het NHD als het Leidsch Dagblad is verschenen op 7 oktober 2006. Durk chargeert daarin enigzins, en we moeten oppassen dat mensen niet ontmoedigd raken van het aankopen van zonnepanelen. Een blijvende, zéér verstandige actie die de energierekening flink omlaag kan brengen, mits aan de nodige voorwaarden is voldaan en de netbeheerders en de leveranciers hun verplichtingen gewoon nakomen. En als ze dat niet doen, met harde hand gedwongen worden om die verplichtingen WEL na te komen.

Deze special over zonne-energie bestaat uit drie stukken, te weten:

• A. "Het leed dat zonnepaneel heet": algemeen overzicht van problemen met zonnestroom in Nederland
• B. "Met zonne-energie in de kou": het diep trieste relaas van de heer Richters uit Koog aan de Zaan die al jaren tegen de bierkaai vecht zowel bij de netbeheerder als bij de (oude) leverancier
• C. "Vergoedingen": klein themavenstertje over terugleververgoedigen in Europa (voorzitter Z.P.V.)

Eerdere bijdragen van Durk:

Voor diverse Sunpower® artikelen, zie Sunpower perspagina

29 maart 2006: Zonnestroom onderbetaald
6 maart 2006: Zonnepanelen: nog heel gedoe

U kunt de volledige stukken via onderstaande images downloaden als jpg files, het eerste stuk via het eerste plaatje, het 2e en 3e stuk via het tweede plaatje. Uiteraard heeft Polder PV nog de nodige opmerkingen over dit "zonnekatern", u vindt die onder de plaatjes bij de afzonderlijke stukken.

^^^
A. Download: jpg 300 kB
© 2006 Leidsch Dagblad/Durk Geertsma

A. "Het leed dat zonnepaneel heet":

• 1e alinea broodtekst "als de zon schijnt draait jouw wasmachine op je eigen zonne-energie". Ik wou dat het waar was, maar dat is ietwat te optimistisch. Als het water in een (zelfs energiezuinige) wasmachine wordt verwarmd, wordt er tijdelijk een dikke 2 tot 3 kilowatt verbruikt. Om dat vermogen met zonnestroom te voeden zou je zo'n 3 tot 4 en een halve kilowattpiek op je dak moeten hebben liggen, en dat hebben slechts een zeer klein aantal mensen in Nederland. Uiteraard wordt het "tekort" op dat soort momenten door afname uit het net opgevangen, gaat helemaal vanzelf en probleemloos.
  
  
• Idem, "daar staat een wettelijke vergoeding tegenover". Formeel is dat pas sinds 1 juli 2004 geregeld via artikel 31-C van de E-wet voor mensen die niet meer dan 3.000 kWh per jaar invoeden op het net. Als je boven die 3.000 kWh komt, "hang" je door een in april 2006 uit de lucht gevallen "Beleidsregel" van de NMa die er op neerkomt dat je voor je volledige (!) netinvoeding helemaal NIKS krijgt omdat het miezerige beetje geld wat je van de leverancier "mag" ontvangen, direct weer voor "transportkosten over teruglevering" aan de netbeheerder zou "moeten" afdragen. Ook de "MEP" is door Joop Wijn's aggressieve kaltstellen van die regeling, voorgoed voor zonnestroomproducenten met forse installaties verloren gegaan, dus op deze wijze is een spontane groei van de PV-markt door EZ effectief om zeep geholpen, al "mag" je dat natuurlijk niet zo zeggen...
  
  
• 2e kolom, 2e regel. Grootste "vergissing", maar ik vergeef het de heer Geertsma direct gezien de dramatische complexiteit van dit "dossier". Het genoemde vastrecht heeft helemaal niks met variabele kosten te maken, het heeft er geen enkele relatie mee, is volgens de TarievenCode het zogenaamde "transportonafhankelijke" tarief (TOVT), en heeft dus ook niks met "saldering" van netinvoeding en netafname te maken. Ook verderop, in de 12e regel van dezelfde kolom, wordt het vastrecht in een niet ter zake doende context opgevoerd. Vastrecht kan alleen maar 1-malig in rekening gebracht worden en iedereen, zonnepanelen aanwezig of niet, betaalt exact hetzelfde, sinds 1 januari 2005, zelfs bij alle netbeheerders, nl. € 1,79 incl. BTW per maand, dat is € 21,48 per jaar. Uitspraken van NMa en ConsuWijzer bevestigen deze stellingname. Ergo: vastrecht heeft niks met saldering te maken en hoort ver buiten die "discussie" gehouden te worden!
  
  
• 2e kolom, 5e regel. "moet de meterstanden doorgeven". Formeel moet de netbeheerder niet alleen de meterstanden doorgeven, maar moet, om de "saldering cf. artikel 31-C van de E-wet" te realiseren, door de netbeheerder het gesaldeerde verbruik (ook wel: netto verbruik) aan de leverancier worden doorgegeven die dus, net als de netbeheerder, over slechts dat gesaldeerde verbruik de nota mag opmaken en geen uitzonderingen mag maken op enig variabel, kWh-gerelateerde tariefcomponent (saldering behelst voor de leverancier variabel leveringstarief, energiebelasting, en 19% BTW).
  
  
• 4e kolom, 2e alinea. "Peter Sigaar" dient gelezen te worden als "Peter Segaar". Veel voorkomend foutje waar ondergetekende niet wakker van ligt.
  
  
• 4e kolom, laatste regel. Serva Dollenkamp kletst uit haar nek en snapt niks van de wettelijk verplichte saldering. Ze weet niet eens welke "regelingen" zij bedoelt en geeft (bewust?) geen enkele referentie. Het is er maar 1, die "regeling" heet de TarievenCode, ze doelt op artikel 3.1.3 van de laatste versie van 13 december 2005, en ze heeft dat artikel en de eraan gerelateerde uitleg en andere artikelen niet goed gelezen, noch de Ministeriële Beschikking 29365 nr. 65 van 8 februari 2005 (brief WJZ 5001015) die over e.e.a. klip en klaar uitsluitsel geeft. Mevrouw Dollenkamp trekt de verkeerde conclusies, discrimineert onterecht mensen met zonnepanelen, vergeet voor het gemak dat netbeheerders en leveranciers een informatieverplichting hebben jegens hun afnemers (artikel 95m, lid 2 en 3 van de E-wet) die ze echter al jaren volledig verzaken (illegaal!), en mevrouw Dollenkamp zou haar functie als "woordvoerster" van Continuon dan ook dienen te heroverwegen wegens het de rimboe insturen van een journalist met, voor de zoveelste keer, verkeerde informatie...
  
  
• 5e kolom, regel 7 ff. Slap gelul van de heer Verheijen van Eneco: door desinformatie van ook zijn bedrijf (lees: het niet verstrekken van kristalheldere informatie over hoe saldering in zijn werk gaat en hoe het wettelijk dient te geschieden!) zijn heel veel van zijn afnemers met zonnepanelen niet eens op de hoogte van die regeling. Geen wonder dat ze weinig klanten krijgen "die een terugleververgoeding willen hebben". Omdat ze niet eens te horen krijgen dat ze recht hebben op die wettelijk verplichte saldering!!! Daar nog eens bovenop, voert Eneco die saldering helemaal niet correct uit, en dat is zacht uitgedrukt! De netbeheer tak van Eneco (o.a. ENBU) saldeert al helemaal het transporttarief niet, geen systeemdienstentarief, ze doen niks; de leverancierstak van de "holding" saldeert geen energiebelasting en weigert zelfs BTW te salderen. Ergo: Eneco zit hartstikke fout en is illegaal bezig en dient door de NMa op het rechte spoor gedwongen te worden, vergezeld van een gepeperde boete wegens het niet nakomen van de wet!
  
  
• 5e kolom, laatste alinea. Verheijen van Eneco over "vastrecht over teruglevering": "We mogen het vragen, maar doen het niet." Zie de nonsens uit de mond van "collega Dollenkamp van Continuon": absolute CRAP dat ze dat "mogen" doen, zoals hierboven uitgelegd. Ik heb helemaal geen duurbetaalde jurist nodig om die "TarievenCode" goed te kunnen lezen, geachte zegslieden van de energiebedrijven en netbeheerders. Ik lees gewoon zorgvuldig. Zouden jullie ook moeten doen. Dringend advies aan de heer Verheijen en mevrouw Dollenkamp: net als Polder PV heeft gedaan de komende week gezellig in een donkere kamer met 1 spaarlampje tegenover elkaar aan een ruime tafel met een lekkere bak leut en een op zonnestroom gebakken appelpunt erbij alle relevante Tweede Kamerstukken, DTe braaksel, Ministeriële Beschikkingen, etcetera, doorspitten om bij te spijkeren. Wie weet bloeit er nog wat moois op als gevolg van deze verplichte studieweek...

• 4e kolom, 5e regel ff.: "Hoewel iedere consument wettelijk de mogelijkheid heeft om zijn eigen stroomleverancier én netbeheerder te kiezen,..." Zeer grote "slip of the pen". Netbeheerders kun je absoluut niet kiezen, je zit er muurvast aan gebonden, afhankelijk van waar je woont. Dus als je serieuze akkefietjes hebt met onterechte facturatie e.d. bij die netbeheerder, heb je echt een groot probleem, want je moet er met hen zien uit te komen omdat je geen enkele keuze hebt en niet bij die netbeheerder weg kunt. Alleen daarom al is keihard ingrijpen door de NMa essentieel op het vlak van de al ruim twee jaar illegaal niet in de praktijk gebrachte saldering, om nog een fractie geloofwaardigheid van een "functionerende geliberaliseerde energiemarkt" over te houden...

C. "Vergoedingen":

• 13e regel: 45 eurocent/kWh moet, voor 2006 zijn: 51,80 eurocent/kWh voor "standaard" dakopbouw zonnestroomsystemen in Duitsland, kleiner of gelijk aan 30 kWp (dat is voor NL begrippen al een extreem groot PV-systeem; sterker nog: ALLE particuliere en een groot deel van de bedrijfsmatig aangelegde PV-systemen in Nederland vallen in het niet bij die "marge"!). Jaarlijks wordt de kWh vergoeding met een percentage (5%) naar beneden bijgesteld om de innovatie bij de industrie af te dwingen (goed lezen, geachte heren Hessels en de Krom!!!), per 1 jan. 2007 gaat de vergoeding "omlaag" naar nog steeds een zeer respectabele 49,21 eurocent/kWh. Vroege instappers (2004) van het "Einspeise Gesetz", onderdeel van het extreem succesvolle EEG, krijgen zelfs elk jaar 57,40 eurocent per kWh. 20 jaar lang... In Duitsland zijn al 200.000 zonnestroomsystemen geplaatst, vaak fors (particuliere daken met vele kilowattpiek aan opgesteld vermogen), tot gigantisch (op akkers opgestelde door bedrijven gefinancierde megawattpiekcentrales, de grootste gerealiseerde is 12 MWp, bij Arnstein in Beieren), waarvoor aparte vergoedingen gelden (zie link hieronder).
  
  
• Voor overzicht van de vergoedingsregelingen in Duitsland, uiteraard, naar de uitmuntende website van de Solarenergie-Förderverein Deutschland e.V. (SFV), EEG "Solarstrom Vergütungen" pagina:
  
  http://www.sfv.de/lokal/mails/sj/verguetu.htm

Tenslotte

Tenslotte nog die mooie hoofdfoto. Wel een beetje bizar. Gemiddelde uitstoot van een weekendje "shoppen" in London (paar eurotientjes, schandálig goedkope milieuterreur) via een ultrakort vliegreisje is 287 kg. CO2 (berekening zie tabel hieronder). De gemiddelde elektriciteitsbesparing van een zonnepaneel is 0,566 kg CO2 per opgewekte kWh die dus niet fossiel opgewekt hoeft te worden (cijfer NOVEM). Gemiddeld wordt in Nederland onder optimale condities (oriëntatie zuid, hellingshoek 36 graden, geen schaduw) 0,8 kWh/Wp geproduceerd per jaar. Voor een 100 Wp zonnepaneel komt dat neer op een besparing van 100x0,8x0,566 = 45 kg CO2 uitstoot. Voor alleen al dat ene vliegreisje heen en weer zou je dus een jaar lang een installatie van 287/45 = ruim 6 100 Wattpiek zonnepanelen in bedrijf moeten hebben om de CO2 uitstoot te kunnen "compenseren". Ga dus liever in uw eigen winkelstraat shoppen en fiets naar de binnenstad toe, s.v.p., anders bent u hartstikke fout bezig, ook al heeft u uw hele dak vol met de meest efficiënte zonnepanelen liggen.

Grootste deel van screendump van berekening gemaakt via de rekenmodule "Klimaatwijs op Reis" van de website van Milieucentraal waar u zelf de CO2 uitstoot naar uw (mondiale) reisbestemming kunt laten berekenen voor diverse transportmiddelen. Bovenstaande is het resultaat voor een retourvlucht naar London per vliegtuig: 287 kg CO2 uitstoot per persoon, hierin zitten nog lang niet alle milieueffecten verwerkt (lawaai, gezondheids-schade, lokale vervuiling, voor- en natransport, belastingvrije kerosine en tickets (= fossiele subsidie), etc. Zie de rekenmodule op Milieucentraal voor opmerkingen en verdere support.

Lezersreacties

Op het uitgebreide artikel van Durk Geertsma kwamen enkele lezersreacties binnen. De eerste drie kreeg ik van de heer Geertsma zelf (geplaatst in Noordhollands Dagblad 14 okt. 2006), de reactie van Floris Wouterlood heb ik van iemand gekregen die het artikel uit het Leidsch Dagblad had gehaald (12 okt. 2006).

Zonnepaneel (1)

"Als je alleen de kop van dit artikel leest, zou je denken dat zonnepanelen niet werken en dat je de ene reparatie na de andere mag verwachten. ("Het leed dat zonnepaneel heet", bijlage Plus, 7 oktober). Het blijkt echter om de financiële rompslomp te gaan van de apparaatjes die erbij horen en niet om de werking van de panelen zelf. Misschien zou de tekst beter kunnen zijn "het leed dat machtsmisbruik heet". Er is inmiddels uitgerekend dat men met zonnepanelen genoeg energie kan opwekken om ons in onze energiebehoefte te voorzien. Kernenergie en windturbines op zee zouden dan totaal overbodig zijn.

Jammer dat we nog steeds zo afhankelijk zijn van de energiebedrijven. Maar ja, dat is blijkbaar precies wat ze willen. Hopelijk wordt er snel iets uitgevonden waarmee we onze eigen opgewekte zonne-energie kunnen opslaan. Op die manier hebben we de energiebedrijven niet meer nodig en zijn we de daarbij behorende rompslomp kwijt."

TANJA KOET, Bakkum

"Ik zelf bezit 10 panelen, die circa 25 procent van mijn stroomverbruik voor hun rekening nemen. Mijn elektraverbruik is nog altijd hoger dan de elektraopwekking via mijn zonnepanelen. Als de panelen tijdelijk meer leveren dan het verbruik in huis, leen je het energiebedrijf even jouw overschot, om het in de avond weer terug te vorderen. Het is mij nog niet gelukt de meterstand negatief ten opzichte van het jaar daarvoor, te laten uitkomen. Heeft men een analoge elektrameter met een ronddraaiende schijf, zonder terugloopbeveiliging, dan zal de stroom van de panelen door het terugdraaien van de elektrameter, op deze wijze worden verrekend. Als men een digitale elektrameter bezit, of een analoge meter met terugloopbeveiliging, dan wordt de terug geleverde stroom niet via een telwerk geregistreerd.¹

Om alle commotie van terugleveren te voorkomen, zou het energiebedrijf een meter kunnen plaatsen met een extra "Zonnetelwerk", die de terug geleverde energie registreert, en pas het normale telwerk weer in werking zet als dit Zonnetelwerk weer op nul staat. Heeft men zonnepanelen en nog een analoge elektrameter, wees er zuinig op. Wijs het energiebedrijf de deur, als zij de analoge meter voor een digitale meter komen omwisselen. Laat alle instanties eerst maar met een definitieve oplossing komen voor dit probleem."

MARTIN VAN WILPE, Ursem

"De subsidiekraan voor zonnepanelen is dichtgedraaid en nu is Heerhugowaard in last. Als je het artikel leest over de ellende van de zonnepanelen zou je eigenlijk blij moeten zijn dat de kraan is dichtgedraaid. Overigens staan de zonnepanelen op de rijtjes-huizen en huurwoningen. Op de duurdere woningen zijn ze niet te vinden. Maar gelukkig hebben de ambtenaren gefietst voor het planten van bomen in de Derde Wereld, om op deze wijze iets aan de emissie bij te dragen."³

WIM TE RIELE, Heerhugowaard

Reactie Floris Wouterlood (voorzitter Z.P.V.) in Leidsch Dagblad, 12 okt. 2006 (KLIK op onderstaand plaatje voor leesbare vergroting)²:

© 2006 Leidsch Dagblad

Opmerkingen Polder PV:

¹Vergissing van de heer van Wilpe. De meeste modernere digitale meters hebben een extra teruglevertelwerk (vaak als een separaat, cyclisch weergegeven tariefvenstertje wat de teruglevering registreert), maar dat moet zeker goed in de gaten gehouden worden, want de ene meter is de andere niet. Het is ook mogelijk dat dat teruglevertelwerk wellicht geactiveerd moet worden voordat er van registratie sprake is. Maak daar keiharde afspraken over (op papier) met de netbeheerder, en eis dat die "activatie" gratis is. Netbeheerders zijn beslist niet geneigd om u automatisch te "salderen" (en als ze het al doen, zitten er regelmatig gifaddertjes in het gras), terwijl ze het wel degelijk verplicht zijn volgens artikel 31-C van de E-Wet, en wel al vanaf 1 juli 2004. Voor de volle honderd procent...

Er zijn beslist digitale meters zonder teruglevertelwerk, en dat zijn dus diefstalmeters die u zo snel mogelijk moet laten vervangen door de meetgemachtigde cq. de netbeheerder, en eisen dat dat gratis gebeurt, omdat u over de nadelige consequenties van het hebben van zo'n meter helemaal niet bent voorgelicht. De meeste mensen snappen helemaal niks van de werking van meters en kunnen dus besodemieterd worden...

²Vergeten: Stroomwerk en nog enkele andere bedrijven die vooral in de begintijd (soms in lease constructies) zonnepanelen met OK4 omvormers hebben verkocht.

³Leuk nakomertje (7 nov. 2006), als reactie op die ietwat bittere inzending van de heer te Riele. Uit Nieuwsblad Stromen 8(19), 3 nov. 2006, lezersreactie van de heer Lappee uit Dordrecht over die "fietsende Kamerleden":

"In Stromen nr. 17 lees ik dat twee politica in twee minuten tijd zoveel mogelijk groene kilowatturen bij elkaar fietsen. Een leuk initiatief, maar hoeveel zouden ze nou bij elkaar gefietst hebben? Ik denk dat het schrikbarend weinig is... Lousewies van der Laan en Karien van Gennip lijken mij niet bijster sportief, dus is het al een hele prestatie als zij gedurende twee minuten een vermogen van 200 W leveren. Dat betekent 200 W x 1/30 uur = 6,7 Wh per persoon. Da's 0,007 kWh per persoon. Dit illustreert eens te meer hoe ontzettend groot het energieverbruik is van onze huidige samenleving."

Polder PV: waarvan akte!

Pagina opgemaakt dd. 8-9 oktober 2006;
toevoegingen dd. 26 oktober 2006 (lezersreacties);
7 november 2006 (nagekomen reactie op inzending te Riele)
© P.J. Segaar/Polder PV