Verbijsterende taferelen bij de NMa

Artikel Bode
Sinds ik een tijd geleden door een bestuurslid van ODE gevraagd was voor een artikel over de problemen met de saldering van zonnestroom in Nederland (stuk over wijzigingen in de Meetcode gepubliceerd in de Bode van mei 2006, met later een rectificatie), houd ik zo goed en kwaad als dat als simpele burgermans kan de website van de DTe in de gaten, en, de laatste tijd, ook de Staatscourant. Want je wil niet weten wat voor onvoorstelbare hoeveelheden extreem ingewikkelde bureaucratenbagger er gepubliceerd wordt op het vlak van zowel de elektra- als de gasvoorziening, laat staan de nog te verwachten modderstroom die we straks met een nieuwe Warmtewet over ons uitgestort gaan krijgen.

Complexe energie-regelgeving
En dat moet de "gemiddelde Nederlander" dan natuurlijk allemaal uit zijn hoofd weten. Forget-it-but. De meeste van die ongelofelijk gecompliceerde teksten kennen zelfs de besturen van de duurzame energie organisaties niet, en 99,99 procent van de Nederlandse bevolking blijft in een gelukzalige onwetendheid van zelfs het bestaan van al die materie. Wat, achteraf bezien, toch ook weer niet zo handig is, omdat u middels dat soort teksten, "secundaire regelgeving", zoveelste aanpassing van (ook al rampzalige) energiewetgeving, e.d., regelmatig een pootje gelicht wordt. Op dusdanige wijze dat het energiegeld nog harder uit uw huishoudportemonnee zal gaan vloeien, meestal zonder dat u beseft waar dat dan door komt...

Verbijsterende uitspraak
Afijn. Tijdens een van mijn laatste "opfrisrondes" kwam ik een van de meest verbijsterende "besluiten" ooit tegen die ik in mijn ultrakorte carrière als energiebureaucraat-tegen-wil- en-dank heb opgevist uit de niet-aflatende elektronische papierberg.

Netverliezen
Wat wil het geval? Goddank zijn er ook in energiebureaucratenland nog verstandige mensen die vinden dat waar "lasten" opgelegd worden, er ook "baten" gerealiseerd dienen te worden aan "gene zijde", als daarvoor steekhoudende argumenten zijn. Een van die "baten" is de zegening van al die decentrale energieproducenten die doordat zij fijnmazig al of niet duurzaam opgewekte elektriciteit op het net zetten, de enorme netverliezen over het door TenneT beheerde hoogspanningsnet in steeds aanzienlijker mate doen voorkomen. Want die verliezen worden vooral veroorzaakt omdat door historische oorzaken de energievoorziening steeds "centralistischer" is geworden, met gigantische hoeveelheden elektra opwek in enkele grote centrales. Die door goud geld aan de "olieprijskoppeling" verdienende molochs beheerd worden. Omdat die grote hoeveelheden "centraal" opgewekte elektriciteit niet lokaal geconsumeerd kunnen worden, moeten ze naar miljoenen verbruikers getransporteerd worden via de hoogspanningsnetten, moet er omhoog en omlaag "getransformeerd" worden, met nog meer verliezen als gevolg, en is er regelmatig sprake van minimaal 10% (mogelijk veel meer) van de totale opwek die aldus verloren gaat. Precieze cijfers krijgen we niet, die zijn waarschijnlijk extreem politiek gevoelig, maar dat die verliezen er zijn staat als een paal boven water.

RUN
Wat doen decentrale producenten: die voeden kleinschalig in op het net, en die stroom wordt vaak lokaal of in de regio tegen zeer geringe verliezen afgezet/direct geconsumeerd. Ergo: die decentrale producenten voorkomen de netverliezen die die eenzijdig op grote centralistische productie tot stand gekomen elektrasector op de samenleving afwentelt. En daarvoor heeft de DTe in 2004 de zogenaamde RUN regeling in het leven geroepen, na alle (dachten ze) procedures daarvoor op correcte wijze doorlopen te hebben. Die RUN (Regeling Uitgespaarde Netverliezen) verving de tot die tijd gehanteerde "LUP" (Landelijk Uniform Producenten transporttarief), die de "centrale" producenten tot 1 juli 2004 (liberalisering elektriciteitsmarkt en gasmarkt) wel, maar de decentrale producenten niet betaalden. Sindsdien heeft de DTe die "vrijstelling" voor de decentrale opwekkers vertaald in een door de landelijke netbeheerders aan die opwekkers te betalen vergoeding "wegens vermeden transportverliezen", waarbij de grote centrale producenten die vergoeding dus niet krijgen. Feitelijk een zelfde soort regeling, alleen iets anders ingevuld. Meer in de lijn van het ooit door Nederland hooggeprezen principe "de vervuiler betaalt" die als moderne uitvoering van dat beleid is omgezet "en de schone (en/of de transportverliezen reducerende) producent dient te verdienen". Klip en klaar als een klontje, toch?

Alleen grote decentrale opwekkers
Voordat u nu meteen de NMa gaat schrijven dat u als decentrale zonnestroom- of windstroom opwekker ook een RUN uitkering gaat claimen bij uw netbeheerder (...), was al meteen duidelijk (voor diegene die toen al de website van de DTe "bijhield", en dat zullen alleen de echte specialisten geweest zijn die wisten waar Abraham de mosterd haalt), dat dat een illusie was. Want die regeling gold alleen voor de "grote decentrale opwekkers" die (a) op een spanningsniveau lager dan "HS-niveau" [HS = hoogspanning 150/110 kV], volgens de Tarievencode art. 1.2.5 zijn dat dus: TS (tussenspanning, 50/25 kV), MS (middenspanning, 1-20 kV), resp. LS (laagspanning, 0,4 kV), en (b) "afnemers met een jaarlijkse invoeding op het net van een netbeheerder van minder dan 150 MWh [wordt] geen RUN uitgekeerd." (art. 3.5.13 Tarievencode). Exit zonnestroom producenten en het allergrootste deel van de windboeren.

Maar, in ieder geval leek het principe duidelijk en eerlijk. Toch? Mwwwwaaagggghhhh.... We leven namelijk in NEEderland. Daar zijn "principes" als een vluchtig gas wat het ene moment in een prachtig glazen flesje opgesloten zit, en het volgende moment als een vogeltje zo vrij is gevlogen als die kostbare flacon "per ongeluk" op de grond terecht is gekomen...

Uitspraak CBb
Op de website van de DTe verscheen vorige maand het volgende rampbericht: In een gezamenlijke (ongetwijfeld zeer strak geregisseerde) operatie van diverse (zes!) netbeheerbedrijven van de Eneco holding, in nauwe samenspraak met de reeds regelmatig door Polder PV aan het kruis genagelde brancheorganisatie EnergieNed, hebben deze partijen al in 2005 nota bene de rechtmatigheid van de hele RUN regeling formeel aangeklaagd bij het zogenaamde College van Beroep voor het bedrijfsleven, het CBb. En, verbijsterend, de NMa heeft als gevolg van de rampzalige uitspraak van dat College (11 juli 2007, ruim 2 jaar na ingang van de RUN), de hele RUN-regeling met terugwerkende kracht (!!!) moeten annuleren. Let wel: de brieven over het formele bezwaar van de Eneco netbeheersbedrijven en EnergieNed zijn al eind mei 2005 verstuurd, de hoge dames en heren van het College hebben er flink de tijd voor genomen, in de tussentijd zijn er ongetwijfeld de nodige miljoentjes (zonder morren????) van de gezamenlijke netbeheerders naar de "grote decentrale producenten" gevloeid vanwege die per 20 april 2005 "geldende", door Tennet B.V. uit te voeren en te controleren RUN regeling. En nu zou dat allemaal in een keer onderuit gehaald gaan worden en allemaal weer terugbetaald dienen te gaan worden aan de netbeheerders?

Verbouwereerd
De NMa spreekt uit monde van de heer doctorandus P.J. Plug, Directeur van de Directie Toezicht Energie, ietwat verbouwereerd (let met name op de prachtige formulering van de laatste zin...) in het NMa Besluit, Zaaknummer 102047:

"... waarbij de bepalingen in de TarievenCode die betrekking hebben op de RUN zijn vernietigd. Het betreft de artikelen 3.5.10 tot en met 3.5.16 van de TarievenCode. Deze artikelen worden als gevolg van de uitspraak van het CBb geacht geen onderdeel van de TarievenCode te zijn geweest."

artikel 2 van het NMa Besluit: "Vernietiging door CBb van bepalingen TarievenCode Elektriciteit inzake Regeling Uitgespaarde Netverliezen (RUN).

U kunt het hele festijn, met de volledige uitspraak en argumentatie van het CBb wederom allemaal op de website van de DTe nalezen. Evenals het 23 pagina's tellende, van 106 "randnummers" voorziene oorspronkelijke Besluit waarmee die fameuze RUN regeling in het leven werd geroepen in het voorjaar van 2005. Ik adviseer u dat nu maar eens een keertje te gaan doen, en ook eens de TarievenCode zelf er op na te slaan (die is nu dus gewijzigd, met eliminatie van de gewraakte artikelen...), want als ik mij niet vergis, is dit een Duivelsch Teeken Aan Den Wand dat de verzamelde netbeheerders, de nieuwe Monopolisten, gesterkt door deze klinkklare overwinning op de controle autoriteit NMa, geen steen onberoerd zullen laten om via de bij hen in dienst getreden goud geld kostende topjuristen alle voordeeltjes die voor hen te halen zijn ook gegarandeerd, desnoods via een jarenlange procedure middels het CBb, te gaan verzilveren.

"Randnummer 71" uit het oorspronkelijke NMa Besluit van 21 april 2005 ter invoering van de landelijke RUN regeling. De onder noot 38 genoemde progressieve "respondenten" zijn: Cogen, PAWEX en VEMW (de laatste wordt ook onder noot 37 genoemd). Allemaal zinloos, dus, deze opbouwende opmerkingen die kleinschalige decentrale opwekking in Nederland juist een duw in de rug zou moeten geven i.p.v. dat het continu in de grond gestampt wordt?

Donkere wolken
Ik ben erg benieuwd wat voor verstrekkende gevolgen deze schokkende uitspraak mogelijk zal hebben voor grote decentrale invoeders als windparken en -boeren. En ik houd mijn hart vast voor de paar miezerige "regelingen" die er in het leven zijn geroepen om de uitermate kwetsbare kleinschalige decentrale invoeders van duurzame elektriciteit als de 30.000 zonnestroomproducenten te "beschermen" (denk aan artikel 31c van de E-wet, de informatieverplichting van de netbeheerders, e.d.).

En ik zie steeds grotere, gitzwarte stormdepressies zich aan de horizon opstapelen van het van God en Duurzaamheid verlaten, desolate Nederland...

© 2007 Peter J. Segaar/Polder PV, Leiden (NL)

Nagekomen (14 november 2007): wie de best(-betaald)e juristen heeft, wint...

Tot mijn grote verbazing vond ik na een tijd na deze pagina gepubliceerd te hebben een bijlage op de website van de DTe onder het dossiernummer 102798/1.B474. Die "brief" is een werkelijk ver-bijs-te-ren-de knieval van de hoogste "autoriteit" op het gebied van energie die we in Nederland hebben en die als een van de belangrijkste taken heeft meegekregen om de belangen van kwetsbare groepen als burgers, decentrale opwekkers van duurzame energie e.d. veilig te stellen. En daarbij ook nog eens zeer goed moet letten op een - zoals dat in afschuwelijke bureaucratentaal heet - "... betrouwbaar, duurzaam, doelmatig en milieuhygiënisch verantwoord functioneren van de elektriciteitsvoorziening" (Artikel 36 lid 1b van de Elektriciteitswet 1998).

Ik citeer hier de laatste twee verbijsterende conclusies uit die ongelofelijke brief (lees hem vooral zelf helemaal, hij is redelijk te volgen, en het is ook goed om de context te vernemen; link onderaan). Mijn vetdruk (PPV):

• DCO’s krijgen geen RUN-vergoedingen meer uitgekeerd en netbeheerders krijgen hiervoor geen ruimte meer in hun tarieven.
• De Raad zal niet met een alternatieve regeling komen voor de RUN. De uitspraak van het CBb is voor de Raad zodanig helder, dat de Elektriciteitswet 1998 geen ruimte biedt voor een alternatieve, soortgelijke regeling.

Commentaar Polder PV:

• DCO's = decentrale opwekkers. Feitelijk U en ik, dus, burgers of bedrijven met zonnestroompanelen of een kleine of grote windturbine, WKK gestookt op groen biogas, biodiesel aggregaat invoedend op het laagspanningsnet, you name it.
  
  
• DCO's, die aantoonbaar grote productieverliezen bij de fossiele stook in (meestal door machtige en goed in de slappe was zittende bedrijven geëxploiteerde) centrales voorkomen
  - die aantoonbaar de daardoor nog grotere primaire energie verliezen in het transport van in (fossiele/atoom-)centrales opgewekte elektriciteit over de hoogspanningsnetten verminderen
  - die daarmee aantoonbaar forse hoeveelheden uitgestoten CO2 en andere ongerechtigheden voorkomen en
  - die aantoonbaar bijdragen aan de legitimiteit van vervroegde sluiting van overbodige en gevaarlijke kerncentrales
  - die aantoonbaar verbruikspieken in zomerse en/of winderige periodes reduceren
  - die aantoonbaar voorkomen dat er zware midden- en laagspannings-netwerken aangelegd moeten worden omdat de (groeiende) decentraal opgewekte hoeveelheden duurzame elektriciteit vrijwel verliesloos direct weer lokaal geconsumeerd worden...
  
  ... die DCO's mogen van de Raad van Bestuur van de NMa vanaf de datum van die beruchte uitspraak van het CBb (11 juli 2007) een héle enge ziekte krijgen. En voor al die extreem nuttige maatschappelijke effecten van hun op het door alle belastingbetalers (DCO's incluis) betaalde distributienet invoedende installaties NIET (nooit???) meer beloond gaan worden. Want, zo zeggen de hogepriesters van de NMa: de Wet geeft ons daar [blijkbaar] geen "ruimte" voor...

Nu vraag ik u: Moet je dan, als je deze ranzige nonsens blijkbaar in een openbaar document als "autoriteit" poneert (of, laat ik het anders zeggen: als je die sh*t op papier aangereikt krijgt via een uitermate dubieuze, zwaar georkestreerde operatie van de Eneco netbeheerders samen met EnergieNed via het conservatieve College van Beroep voor het Bedrijfsleven), zou het dan niet veel meer voor de hand liggen om te stellen dat die beroerde, met talloze amendementen bij elkaar geraapte "liberaliserings" E-Wet niet met de allergrootste spoed op de helling moet, en dat die (ook) op dit punt direct aangepast dient te gaan worden? Wat denkt u? Ben ik getikt of heb ik gewoon gelijk?

Volgens mij zitten de juristen bij de NMa te bibberen als een rietje voor de next move van die goed betaalde topjuristen bij de netbeheerders. U gelooft me niet? Moet u voor de "grap" maar eens de bijlage van exact diezelfde (Eneco) netbeheerders lezen (dreigend gedrukt op het papier van een supersjiek advocatenkantoor). Bijlage 2 van het verslag van de hoorzitting m.b.t. de "regulering" van de meettarieven voor elektriciteit voor 2008. Gezien het "verloop" van de ellende bij de RUN-regeling, waarvoor de NMa diep, heel diep in het stof heeft moeten bijten (het met terugwerkende kracht vernietigen van die hele regeling), mogen de hoge heren weer de fraaiste juridische volzinnen gaan verwachten om hun door de politiek opgedragen bescherming van de reeds zwaar getroffen decentrale duurzame elektriciteit opwekkende eindafnemers straks weer door de plee te gaan spoelen vanwege een "akkefietje" met, alweer, dat door de netbeheerders reeds in de startblokken gezette, vermaledijde CBb.

Mark my words, ik zal ze met genoegen inslikken als ik onverhoopt toch ongelijk zal krijgen...

Wat mij betreft mogen die onwaarschijnlijk hypocriete formuleringen over het "milieuhygiënisch verantwoord functioneren van de elektriciteitsvoorziening" direct uit die vreselijke E-wet geschrapt worden. Het is allemaal nog erger dan een excuus-truus, en met "duurzaamheid" heeft dit helemaal niets te maken. Maar wel alles met de volslagen verziekte machtsverhoudingen in de Nederlandse energiesector waar wij en de decentrale duurzame energievoorziening in ons land het slachtoffer van worden!

Brief "Gevolgen Vernietiging Regeling Uitgespaarde Netverliezen"
Volledige dossier m.b.t. het verkrachten van de RUN-regeling

http://tinyurl.com/ys2ye8 (lange link naar het betreffende dossier op de DTe site, klein gemaakt via de website Tinyurl.com, zie Polder PV link policy bericht)
http://www.dte.nl/images/Besluit%20101726-35_tcm7-104802.pdf (het oorspronkelijke Besluit waarmee de NMa de RUN-regeling in het leven riep. Al dat moeizame werk [Besluit met 106 !!! "randnummers"...] voor niks geweest?)
http://www.dte.nl/images/Tarievencode%2C%20versie%20juli%202007_tcm7-104736.pdf (de gewijzigde Tarievencode [14e officiële wijziging alweer], ingaand bij NMa besluit van 10 juli 2007: artikelen 3.5.10 tm. 16 geschrapt...)
http://www.dte.nl/images/Tekst%20uitspraak%20CBb_tcm7-104807.pdf (kopie van uitspraak van CBb, onderdeel van het NMa/DTe dossier)
http://www.rechtspraak.nl/Gerechten/CBb/ (website College van Beroep voor het bedrijfsleven >>> Uitspraken >>> 2. Zoeken in centrale databank >>> Zoeken op dossier nummer LJN: BB0419, AWB 05/359 en 05/389)