example of superimposed energy yield curves of individual inverters on 2 different types of solar panels on a sunny day
dat eeuwige "terugverdienen"
links
PV-systeem
basics
grafieken
graphs
huurwoningen
nieuws
index
graphs per day
seasonal effects
yearly overviews
complete overviews
yield verification
grid-connected meter readings
financial aspects
variation among inverters
effects of shading
system deviations, defects

Financiën - 3

Hoe reken ik mezelf rijk? Een praktijkvoorbeeld

Voor overige financiële analyses zie startpagina sectie Financiën op Polder PV


16 oktober 2007: Hoe reken ik mezelf rijk? Dan moet u op de website van zonnepaneel leverancier Esdec kijken. Ik kwam toevallig op hun pagina "rekenvoorbeeld" terecht toen ik naar prijzen van omvormers aan het zoeken was, en daar prijkte weer eens zo'n leuke tabel met wel erg "positieve" uitgangspunten en onwaarschijnlijk asymptotische toename van geëxtrapoleerde financiële inkomsten, in vergelijking met een zogenaamd tegenvallende "platte" kapitaaltoename bij inleg van het niet voor zonnepanelen uitgegeven aankoopbedrag en een 25-jarig vast rentepercentage van 3%. Esdec komt met hun onwaarschijnlijke tabel tussen aanvang 2006 (aanschaf van DHZ PV-systeempje met 4 modules voor € 3.224) en 2030 in het laatste jaar op een cumulatieve zonnepaneel productie opbrengst van maar liefst € 24.632,--, terwijl de optie "sparen" via de bank slechts € 6.750,-- op zou leveren in die 25 jaar. Hoogst misleidend en onwaarschijnlijk.


grafiek op de rekenvoorbeeld pagina van Esdec
(download: 15 oktober 2007)

Met de beruchte misleidende berekeningen die door PFIXX werden gehanteerd (en aanvankelijk door Karwei gekopieerd) in het achterhoofd, is de polderboy maar weer eens gaan spelen met Excel, heeft hij de (simpele) rekenmethodiek van Esdec kunnen traceren, en heeft hij met dezelfde methodiek de wat realistischer uitgangspunten gehanteerd om tot heel wat geflatteerder bevindingen te komen. Polder PV is namelijk voortgekomen uit de hersens van een van vijf kinderen van een hard ploeterend tuindersgezin waar elke cent drie maal werd omgedraaid voordat die kon worden uitgegeven, en de webmaster heeft een uitmuntende opvoeding genoten waarbij "laat je niet door mooipraters gek maken", "nooit schulden maken", "financiële autonomie", en "reken jezelf nooit rijk" er bij wijze van spreken met de paplepel zijn ingegoten.

Ziehier het resultaat van deze rekenexcercitie, een set interactieve grafieken. Twee stuks, de bovenste m.b.v. de Esdec rekenwijze resulterende kilowattuur prijs (lichtgroene kolommen; linker Y-as) en de daaruit berekende financiële opbrengst per jaar voor het op hun website genoemde instap setje van 620 Wattpiek (rode kolommen; rechter Y-as). Eronder de grafiek met de cumulatieve opbrengst per jaar uit de vermeden kWh inkoop bij de leverancier (incl. vermeden variabele transportkosten, energiebelasting en BTW, rode kolommen) vergeleken met de cumulatieve groei van het op een spaarrekening laten staan van het aankoopbedrag van € 3.224,-- (inclusief aangroeiende - onterecht als vast beschouwde - rente van 3,0% per jaar, blauwe kolommen).

M.b.v. uw muiswijzer kunt u aan de linkerzijde van de twee grafieken de drie voor u berekende varianten van Polder PV momentaan tevoorschijn toveren en het dramatisch van Esdec verschillende beeld (en aanzienlijk bescheidener impact van de aanschaf van het setje zonnepanelen!) zien. Zet hiervoor trouwens evt. blokkade van dynamische pagina inhoud in uw browser uit. Beweeg uw muiswijzer onder het woord "Scenario" over de 4 verschillende, hier getoonde opties, en u ziet ze vanzelf verschijnen. Onder de grafieken leg ik uit waar de - soms dramatische - verschillen (met name tussen het Esdec en alle 3 de PPV scenario's) aan liggen. Polder PV hanteert bij al zijn berekeningen namelijk vele malen realistischer aannames dan de veel te optimistische, en misleidende uitgangspunten van Esdec (en anderen).


^^^

Beweeg muiswijzer over de categorieën om bijbehorende grafieken te zien


Gekozen "scenario's" Polder PV:

  • Scenario A: Avond(actief)tarief dubbeltariefmeter, startwaarde € 0,246/kWh, uitgaande van een berekende gemiddelde (doch in meeste huishoudens niet gerealiseerde) prijs van 2/7x laag (weekend) tarief + 5/7x hoog tarief (NUON/Continuon); NL gemiddelde instraling (jaarlijkse opbrengst 0,8 kWh/kWp), 8% jaarlijkse verhoging E-prijs over 25 jaar, 2,62% jaarlijkse rente op spaarrekening over 25 jaar.
  • Scenario B: Enkeltariefmeter (NUON/Continuon), startwaarde € 0,226/kWh, verder als onder scenario A.
  • Scenario C: Enkeltariefmeter (NUON/Continuon), startwaarde € 0,226/kWh, instraling kuststrook (lokatie Polder PV, Leiden), met hoge normopbrengst (langjarig gemeten gemiddelde) van 0,93 kWh/kWp per jaar. Verder als onder scenario A.


Opmerkingen

Ten eerste, het op de gelinkte pagina vermelde "DHZ pakket van 620 Wp voor € 3.224" staat niet op de DHZ pagina van Esdec. Wel staat er een pakket van 660 Wp van 4 PhotoWatt 165 Wp modules (plus omvormer en bekabeling e.d.) vermeld, voor € 3.432. Blijkbaar gaat het hier om een berekening voor een "oud", niet meer geleverd DHZ pakket. Het gaat echter in mijn hieronder volgend commentaar om de uitgangsprincipes.

Esdec hanteert namelijk veel te optimistische en misleidende uitgangspunten:

  • Ze gaan uit van 14% jaarlijkse stijging van de elektraprijzen, 25 jaar lang. Dit is totaal onrealistisch en complete nonsens. Kijk maar naar de bovenste grafiek, volgens deze bezopen berekeningswijze (gekopieerd van de methode die PFIXX hanteerde), zou hun "consumenten" kWh net-prijs al op een niveau van € 0,84 liggen in 2015, dat is vier maal zo hoog dan de huidige (door sommige nitwits als "belachelijk duur" gekwalificeerde") kWh prijs van 21 eurocent/kWh (enkeltarief meter bij Echte Energie >> Greenchoice). Die geëxtrapoleerde prijsstijging is volstrekt fictief en misleidend, en gebaseerd op het "lineair doortrekken" van prijsstijgingen van slechts een paar jaar, die niet representatief geacht mogen worden. En ALS het al zou gebeuren, alleen al in "Den Haag" volslagen onacceptabel, want men houdt daar o.h.a. niet zo van volksopstanden... De "DHZ PV-set" aanschaffers zullen zelfs ook nog een forse hoeveelheid "restverbruik" hebben op hun elektranota (3.000 tot 3.500 kWh/jaar is niet ongebruikelijk), en ook deze mensen zullen "de barricaden" gaan bestormen als die speculatieve prijsstijgingen voor een gemiddelde kWh zover zouden komen. Reeds jaren voor de "verwachte" prijsstijgingen, zal de pleuris uit gaan breken in de Tweede Kamer, dus reken er maar niet op (al zou het natuurlijk wel lekker zijn voor alle decentrale invoeders die wettelijk verplicht "gesaldeerd" moeten worden...).

    Bovendien vergeet Esdec de maatschappelijke en bedrijfseconomische context van prijsvorming. Elektriciteits-producenten zullen, bij dreigende (niet hard gemaakte) langdurige prijsexplosies zo snel mogelijk overschakelen naar goedkopere bronnen, mogelijk als eerste windenergie of, als de politiek meebuigend genoeg is, zogenaamd "schone" biomassa voor bijstook in hun kolencentrales. Ze moeten namelijk "concurreren" op een "vrije" (beter: vrij geachte) energiemarkt. Dus de getoonde absurde kWh prijsstijgingen zijn compleet ongeloofwaardig. Gaat u in 2030 6 euro voor een kilowattuurtje netstroom betalen? Ik denk het niet (maar een mens kan zich vergissen...).

    NB: er staat op genoemde webpagina van Esdec óók een grafiek met een uitgangspercentage van "maar" 10% (vaste) toename per jaar van de kWh prijs. Ook dan komen we op onwaarschijnlijke bedragen van ruim een euro/kWh vanaf 2020. Zie opmerkingen hierboven... Polder PV is in zijn 3 scenario's uitgegaan van een veel realistischer 8% stijging (over 25 jaar, elk jaar weer!), die hoogstwaarschijnlijk nog steeds veel te optimistisch zal zijn voor het verloop van de curves. De impact ervan op het "eindresultaat" is echter gigantisch, want dat krijg je als je over lange periodes "(fictief) effect op (fictief) effect" gaat stapelen, dan ontsporen die curves al snel...

  • Esdec gaat onterecht/misleidend in hun tabel uit van een start kWh prijs van € 0,257 voor 2006. Ik heb de tarieven voor NUON Retail, Continuon, en Min. Fin. erbij gehaald en kom op de volgende startprijzen:



    Duidelijk is te zien dat Esdec voor het hoogste tarief heeft "gekozen" om een gunstiger "eindresultaat" in hun tabel te bekomen. En daar komt nog dit bij: bij dubbeltarief meter/leveringscontract wordt minimaal 2 dagen in de week (weekend) voor het LAGE tarief opgewekt cq. ingevoed (bij de opgevoerde prijsstelling voor "avondactief tarief", zou het equivalent slechts € 0,1735/kWh zijn), en dat was/is voor gebieden met nachttarief zelfs nog lager. NB: voor dubbeltariefmeters met nachttarief was het hoge tarief daarentegen 0,2644, maar dat doet geen recht aan het feit dat veel mensen dat "hoge" tarief nooit in rekening gebracht krijgen (zeker niet de enkeltarief en/of avondtarief klanten). Een "universeel" gehanteerde hoge uitgangsprijs van 0,257 was en is dus onterecht en misleidend, en moet voor elke situatie apart uitgerekend worden.

  • Esdec gaat in haar uitgangsgegevens uit van een opbrengst van 527 kWh voor een door hen te leveren systeem van 620 Wattpiek. Dat komt neer op een genormeerde jaaropbrengst van 0,85 kWh/Wp per jaar. In Nederland wordt echter al jaren gerekend met 0,8 (soms zelfs minder), voor 620 Wp neerkomend op slechts 496 kWh/jaar. Wederom: een te optimistisch uitgangspunt voor de meeste Nederlanders die niet in de kustregio wonen. In het binnenland wekt u een stuk minder op dan die 0,8 kWh/Wp per jaar (meer bewolking).

  • Esdec "vergeet" voor het gemak dat er omvormers vervangen moeten gaan worden tijdens de voorspelde levensduur van de installatie. Dat hakt er fors in (een Soladin600 kost bijvoorbeeld bij dbcom al 579 euro incl. BTW), en maakt de berekeningen van het "financiële rendement" tot een nog veel minder opwekkend avontuurtje. De door Esdec op hun site gemelde "levensduur van 35 jaar" is vooralsnog onbewezen voor het overgrote merendeel van de nu verhandelde zonnepanelen op de wereldmarkt (zelfs al hebben we het nog maar uitsluitend over het omzettingsrendement van de zonnecellen [degradatie!], en niet over de kwaliteit van de modules/behuizing en/of bekabeling zelf), want dat moeten we eerst nog maar eens zien. Dus: de "economische terugverdientijd van zonnepanelen [is] 11 jaar" die daarvoor vermeld staat, is hoogst misleidend en fragenswürdig, zeker als er meermalen een omvormer vervangen moet gaan worden...

  • Over de berekening van "rendement op een spaarrekening" (niet de in de Esdec tabel genoemde 3,0 maar 2,62% rente) heeft Arnold van der Mispel reeds n.a.v. de Karwei/PFIXX actie in 2006 enkele harde noten gekraakt in Nieuwsblad Stromen. Overigens, zeer verwarrend, heeft Esdec het op hun webpagina onder hun eigen grafiek opeens over "3,2%" rentetarief...

 

^^^
Klein stukje van screendump van Excel spreadsheet die Polder PV van de data van Esdec heeft gemaakt, en die separate bladen en grafieken bevat met de resultaten van de veel realistischer uitgangsdata van Polder PV. Bij de cruciale "misstapjes" heb ik tekstballonnetjes met uitleg geplaatst. Spreadsheet is bij Polder PV op te vragen.

Conclusies: met zonnepanelen kunt u inderdaad (a) uw huishouden structureel verduurzamen en (b) u kunt de variabele kosten op uw elektranota er, afhankelijk van hoeveel modules u op uw dak heeft en hoe de omstandigheden (oriëntatie, beschaduwing, lokatie in NL) zijn, meer of minder door "drukken". U zult er echter, zeker in Nederland (met het huidige vrijwel non-existente "ondersteuningsregime"), en in tegenspraak tot de suggesties die door Esdec (en anderen) worden gewekt, beslist niet (stinkend) rijk van worden. En al helemaal niet met een setje van 4-6 PV-modules...

Ten tweede: Polder PV komt met zijn - nog steeds optimistische - rekenvoorbeelden op "economische terugverdientijden" voor genoemd setje van 4 PV-modules tussen de 13 en 15 jaar, zonder daarbij omvormer vervanging of andere "ongelukken" in rekening te brengen. Laten we het daarom maar houden op minimaal 20 jaar, dat lijkt me een realistisch (doch nog in de praktijk aan te tonen) uitgangspunt...

Laat onverlet dat u wat mij betreft, met dit verhaal in uw achterhoofd, natuurlijk (ook bij Esdec) best zonnestroompanelen "mag" (bij)bestellen, straks zelfs medegefinancierd door Cramer (doch beslist niet mijn keuze!), mits de kwaliteit OK is, garanties op orde, en, vooral, er een goede post-sale service wordt geboden als er onverhoopt problemen mochten rijzen. Een goed en smakelijk zonne-avontuur toegewenst, allen. Bent u eenmaal zo ver, dan wacht de PV-newbee pagina op Polder PV met smart op u!

http://www.esdec.nl/rekenVoorbeeld.htm (uit WayBackArchive, met dank)



© 2007 Peter J. Segaar/Polder PV, Leiden (NL)