starting up our own green power production unit: 4 solar panels, March 2000
"Wie verdient er een MEP?"
links
PV-systeem
meten=weten
grafieken
graphs
huurwoningen
nieuws
index

 

SOLARENERGY

Veel geschreeuw, maar WIJNig wol

Polder PV’s persoonlijke verslag en interpretatie van het zwaar beladen politieke debat op 31 augustus 2006 over Joop Wijn’s dramatische pennestreek (18-8-06) om de MEP voor nieuwe aanvragen per direct te stoppen.

Donderdag 31 augustus 2006. Openbare commissievergaderingen
Economische Zaken: 11.00 tot ca. 13.30 uur, Groen van Prinstererzaal
Agenda: algemeen overleg met minister Wijn (Economische Zaken) over subsidies op milieukwaliteit en elektriciteitsproductie (MEP).


Jos Hessels (CDA)
Paul de Krom (VVD)
Kees van der Staaij (SGP)
Diederik Samsom (PvdA)
Boris van der Ham (D'66)
Hermans (LPF)
Ewout Irrgang (SP)
Kees Vendrik (GL)

Joop Wijn (CDA/Minister EZ)


“Die regeling was te weinig innovatiebevorderend en leidde nauwelijks tot rendementsverbeteringen.” (Hessels)

Jos Hessels van het CDA mocht het spits afbijten van de hele vertoning in de Groen van Prinstererzaal en wist natuurlijk weer alles naar zijn hand te zetten, want de CDA wil koste wat kost in ALLE kabinetten zitten en de vingers in de belangrijke, want extreem lucratieve (energie-)papjes blijven houden, en dan mag er af en toe best water bij de wijn. Hessels maakt er nogal een punt van dat “de kleine investeerders” geholpen dienen te worden omdat zij zeer grote risico’s lopen als ze nu opeens niet voor de MEP in aanmerking blijken te komen terwijl ze wel al forse investeringen hebben gedaan voor hun geplande duurzame elektriciteit opwekkende installaties (er zitten uiteraard veel boeren bij die het CDA zo kan paaien voor de verkiezingen…). “We mogen deze mensen niet in de kou laten staan.” Schrijft u deze uitspraak even op en hang hem boven uw beeldscherm. We zullen zien wat de “houdbaarheidsdatum” van deze veelbelovende toezegging/eis zal zijn. Alle kleine investeerders, tot aan die vermaledijde zonnepaneel eigenaren aan toe??? Wie bepaalt wat een “kleine” investeerder is, en wat is de “grens” daarvoor? Wie mag er wel en wie niet naast de boot vallen? Ziet u de beren al op de weg?

Tussendoortje

WAAROM zou Hessels zo hoog over die arme biovergisters opgeven? Dat komt, geachte mensen, omdat een groot deel van de boeren CDA stemmers zijn. Decennialang heeft de EU, zwaar gelobby’d door het agrarische exportland Nederland, werkelijk monumentale hoeveelheden subsidies aan de land-, vee- en akkerbouw uitgegeven. Eindelijk begint dat volkomen zieke subsidiebolwerk langzaam maar zeker afgebroken te worden. Nederland heeft als gevolg van dat schandalig uit de hand gelopen structurele subsidiebeleid een absurd grote veestapel die voor immense milieuproblemen zorgt, en een van de meest prangende, want door de EU zwaar onder vuur genomen problemen is het resulterende gigantische MEST overschot.

Voelt u hem al aankomen? Er is nu een subsidie om die mestoverschotten te gaan vergisten en daar zogenaamd "maatschappelijk verantwoord" biogas mee te gaan produceren, zodat de CDA stemmende boeren weer lekker gepaaid kunnen worden. En dan is er opeens een nieuwe Minister uit diezelfde partij die iets te snel een HEEL FOUT briefje naar de Tweede Kamer stuurt en alle mooie plannen verschrikkelijk in de war stuurt… Dat ging Hessels dus duidelijk te ver, en daarom staat de beste man in die Tweede Kamer zoveel tumult te zaaien, niet omdat hij zo’n groot voorstander van duurzame energie is, maar omdat hij zo zijn partijpolitieke redenen heeft. Het gaat bij het CDA bijna altijd om het behouden van de macht, en dan wordt er regelmatig extreem opportunistisch gebruik gemaakt van de maatschappelijke en politieke realiteit. Denk daar heel goed over na als u in november gaat stemmen…

Hessels blijft (natuurlijk) partijgenoot Wijn steunen, en ook hij is als de dood voor budget overschrijdingen (die DE jongens mag je niet teveel in het handje stoppen, lijkt de onuitgesproken gedachte), dus zegt hij: “dat het niet zo verder kan”, en dat die regeling terecht werd stopgezet en dat Nederland niet meer verder moet met deze vorm van subsidiëring, vooral ook omdat, zo stelt Hessels, innovatie met deze regeling absoluut niet werd bevorderd (H. gaat hier, helaas, niet inhoudelijk op in, net zomin als zijn collega “MEP-bestrijder” de Krom van de VVD, al wordt er tussen de regels door wel een sneer naar die (??? onrendabele ???) windturbines op zee gegeven zonder te specificeren wat er dan toch zo verkeerd is aan die ambitieuze, innovatieve off-shore projecten). Tja, je kunt natuurlijk niet in het openbaar je eigen jonge en ambitieuze partijgenoot afschieten, want dat is slecht voor de reputatie in verkiezingstijd. Hessels geeft hoog op over het partijprogramma waarin maar liefst 25% van de energievoorziening in 2010 duurzaam of “schoon fossiel” zou moeten zijn (zie trouwens commentaar op het CDA partijprogramma m.b.t. energie op de Nederlandse PeakOil website). Echter, hij ziet de MEP niet als “geschikt” instrument en wil z.s.m. een nieuwe regeling die al moet klaarliggen als er een nieuw kabinet aantreedt… De interrupties van Samsom en Vendrik "dat er al een door het CDA met enthousiasme ondersteunde nieuwe MEP regeling per 1 januari 2007 klaarligt" wordt door Hessels op een zijspoor gemanoeuvreerd met de aankondiging dat er een nieuwe regeling komt en dat het aan de nieuwe regering zal zijn om die regeling te presenteren...

Hessels zet daarbij hard en zeer expliciet in op “innovatie”, “rentabiliteit”, "maatwerk", gegarandeerde opbrengst per kWh, etc., en vergeet daarbij, net als Paul de Krom, dat de ongelofelijke marktontwikkeling van duurzame energie in Duitsland juist met BESTAANDE technologieën is gerealiseerd (voorbeeld: nog steeds bestaande marktdominantie van polykristallijne zonnepanelen die in het grootste deel van de Duitse zonnestroomsystemen zijn opgenomen) en dat juist door die ongelofelijke marktgroei de technologische innovatie werkelijk zijn beslag heeft gekregen omdat bedrijven hun winsten direct weer hebben geïnvesteerd in de verdere vervolmaking en verfijning van de door hen gebruikte en nieuw ontwikkelde technieken!!! Marktgroei en technologische innovatie zijn in Duitsland en elders hand in hand gegaan, en er is geen enkele garantie dat door uitsluitend op “innovatie” in te zetten, die marktontwikkeling er vanzelf zal komen, terwijl dat laatste essentieel is om een gezonde thuismarkt te krijgen. Wim Sinke (ECN) heeft hier al meermalen indringend op gewezen, maar het lijkt aan dovemansoren gericht in Den Haag. Ik wens de heer Sinke veel succes toe, maar het zou me niets verbazen als hij binnenkort dit troosteloze land uit vlucht, met medeneming van zijn beste mensen bij ECN. De duizenden particulieren die ZELF aan de bak willen met zonne-energie in Nederland: Noch Hessels, noch de Krom ziet ze blijkbaar staan, en dat is te bezopen voor woorden en een klap in het gezicht van die mensen die hun nek willen uitsteken om zelfstandig aan de slag te gaan. Er is in Duitsland voor honderden miljoenen euro aan particulier kapitaal bijgedragen aan het Bruto Nationaal Product (er zijn 200.000 zonnestroomsystemen in Duitsland, het overgrote merendeel daarvan door particulieren aangelegd!!!), dus waarom ZIEN onze bewindslieden die prachtige “andere zijde” van de subsidiemedaille (terugleververgoeding) dan niet???

Een pluspunt van Hessels is dat, waar ook voor gekozen zal worden voor nieuwe ondersteuning van duurzame energie, dat dat met terugwerkende kracht tot 18 augustus (Black Friday) zal moeten geschieden, om een minimum aan “vertrouwen” bij de investeerders terug te kunnen winnen. (Polder PV: Vertrouwen wat definitief een doodsteek heeft gekregen door het eenzijdige en rampzalige beleid van Joop Wijn/EZ). Een tweede punt waar Hessels zich hard voor wil blijven maken, is dat de kleine investeerders die nu naast het potje dreigen te piesen, een perspectief geboden dient te worden. Echter, als zowel Vendrik van GroenLinks als Samsom van de PvdA hem hierover doorzagen, weigert hij als een rasechte CDA-draaikont duidelijk te maken of het dan om een “MEP2 voor getroffenen” zal gaan en er dus inderdaad gegarandeerd “volgens de oude MEP-regels” 10 jaar lang onrendabele top gesubsidieerd zal gaan worden, of dat die ondernemers en particulieren dan met een afkoopsom maar moeten zien of en hoe het door hen opgestartte project dan tot een succesvol einde gevoerd moet worden. Hessels geeft echter niet thuis, want hij weet duivels goed dat hij op al te boude uitspraken politiek afgerekend zal gaan worden. Hij heeft het over een “eenmalige uitkering” aan getroffenen, dus dat doet al het ergste vermoeden, want daarmee wordt hoogstwaarschijnlijk nooit het rendement van 10 jaar lang zekerheid van inkomsten gegarandeerd.


“Er zijn meer mensen die hier wakker van liggen.” (De Krom)

Uitgesproken kernenergie voorstander Paul de Krom van de VVD toont zich als vanouds een “stevige” uitpakker (“Samsom, cowboy van de subsidiebonanza…”, “PvdA wil het plafond van de regeling afhalen en aan de mensen kenbaar maken: Gaat uw Goddelijke Gang…”) en zegt dat hij het altijd al niks heeft gevonden die “open einde” MEP regeling (het niet uitgesproken voorvoegsel “verdomde” denken we er maar eventjes voor het gemak bij; volgens de Krom was zijn verweer al van 27 oktober 2005). De Krom vindt dat het het Ministerie van EZ kwalijk is te nemen dat het te laat reageert op uit de hand lopende subsidieregelingen en dat keer op keer (door hem reeds voorspelde) budgetoverschrijdingen plaats vinden. Bovendien blijft de Krom hoog van de toren blazen dat “technologische ontwikkeling via tendering” een prioriteit moet zijn (zeker nooit van die prachtige “innovatieve” en peperdure zonnepaneelgevels met barsten in het Leidse Roomburg gehoord…), maar geeft hij vooral hoog op van prioriteit numero uno, en dat is: de ontstane problemen NU zo spoedig mogelijk oplossen. De Krom zegt dat hij zijn mailbox nog nooit zo snel heeft zien vollopen (ik heb helaas nog geen antwoord op mijn prangende mail aan hem wanneer dat Erneuerbare Energien Gesetz nu eindelijk eens naar Nederland komt…) en eist onmiddelijke actie van Wijn. Tja, in hoeveel kabinetten heeft de Krom gezeten waarbij die door hem zo verafschuwde MEP gehanteerd werd? Hij had toch ook kunnen aftreden als hij die regeling helemaal niet zag zitten? Of heeft hij dat alles uit pure vaderlandsliefde maar “over zich heen laten komen” en wil hij zich nu opeens voordoen als het “beste jongetje van de klas”? Gaat de heer de Krom eventuele Staatsbijdrages aan de door hem zo vurig gewenste kerncentrales straks ook zo te vuur en te zwaard bestrijden of hoopt hij dat de kerncentralebouwers zelf allemaal hartstikke illegale financieringsconstructies gaan opzetten waar de Staat dan opeens zogenaamd niets van blijkt te weten (alleen staan die rotcentrales er dan wel, en dan is het te laat) ???

Ook uit de mond van de Krom, die echt beter zou moeten weten, vernemen we in het geheel niets over overname en uitvoering van het Duitse EEG, wat een (door hem verguisde, maar PERFECT WERKENDE) open einde regeling is, en wat de Duitse Staat nu al meer inkomsten oplevert dan er uitgaven tegenover staan. De Duitse energieconsument betaalt slechts een schijntje aan het EEG, en Paul de Krom weet het, want die grafiek van een van de talloze Duitse websites over deze sappige materie heb ik in zijn e-mailbox gedeponeerd, met meer fraais. De indertijd haastig in elkaar getimmerde, in geen velden of wegen aan het Duitse EEG tippende “Hollandse” MEP regeling staat maar voor 10 jaar vast. Het EEG garandeert keihard, met regressieve afbouwpercentages op alle, separaat gewaardeerde duurzame energie opties (elektriciteit), middels het Einspeise Gesetz, voor 20 jaar de gegarandeerde terugleververgoedingen, en ook zowel de Krom als Hessels willen het er niet over hebben terwijl de subsidiecrisis in ons land een absoluut hoogtepunt heeft bereikt. Zelfs de andere bewindslieden durven het EEG niet in de mond te nemen (je gaat je echt afvragen of ze het wel KENNEN?), en alleen dit feit is al een publieke wanvertoning van megaklasse. Men wil, alwéér, het reeds lang bestaande wiel, opnieuw gaan uitvinden. How LOW can you get? Heel Europa gáát voor de terugleververgoedingen “met open eind”, en waarom wil of kan Nederland dat niet? Omdat EZ het niet ziet zitten, de Nederlandse politici blijkbaar het liefst die volstrekt achterhaalde denkwijze voor zoete koek slikken en die blijven weigeren om hun kennis in het buitenland te laten bijspijkeren over hoe succesvol het beleid wel opgezet moet worden!!!

De Krom wil van Wijn weten welke verwachtingen er nu weer waargemaakt moeten worden en wat evt. toezeggingen exact gaan kosten. Hij wil een goede motivering van een eventuele tegemoetkomingsregeling, en wel zo spoedig mogelijk. Hij wil daarbij een ruimhartig omgaan met de mogelijkheden die het Ministerie van EZ heeft.


“We zijn ontevreden over deze abrupte stop van de MEP.” (v.d. Staaij)

SGP lid Kees van der Staaij legt zijn bezorgdheid aldus uit: “Men loopt steeds tegen "een probleem" op en weet blijkbaar steeds niet hoe men dat moet oplossen.” Hij trekt tot zijn eigen verbazing de volgende conclusie: “We hebben nu al 3 varianten van 2 regeringswoordvoerders: (1) MEP regeling is een doorslaand succes; (2) Altijd al niks gevonden; (3) Hij is veel te duur.” Van der Staaij vindt de hele vertoning uitermate teleurstellend en hij is onaangenaam verrast door de hele affaire. Hij snapt nog steeds niet wat nu de werkelijke reden van stopzetting van nieuwe MEP-subsidies is. Hij zet ook zeer kritische kanttekeningen bij het feit dat (alwéér!) de grote energiebedrijven de grootste claims op de vergeven MEP-subsidies blijken te leggen (de meeste particulieren hebben niet eens toegang tot die regeling omdat hij bureaucratisch en ingewikkeld is, en je met zelfs een middelgroot zonnestroom systeem op je dak het wel kunt vergeten omdat de bemetering en inschrijfgelden dan veel te duur uitpakken). Er is tot nu toe geen enkel signaal van het kabinet uit geweest “dat het wat minder zal gaan worden met de MEP wegens kostenoverschrijdingen”. Er is gewoon in een keer een rigoreuze streep door de hele regeling gehaald. Er zijn gevallen bekend van kleine bedrijven die 40.000 tot wel een miljoen euro in hun DE installaties hebben gestoken, en nu met een onrendabele investering zitten. Van der Staaij vindt dat je dat niet meer als een “normaal bedrijfsrisico” kan en mag inschatten. Hij vraagt zich ook af of de Minister wel zomaar tussentijds de MEP-tarieven kan en mag bijstellen en beroept zich daarbij op artikel 72p van de E-wet. Hij vindt dat door aan de bedoeling van dat artikel (nl.: slechts 1x per jaar tarieven aanpassen, terwijl dit nu al de tweede keer is binnen een jaar, en wel alle tarieven in 1x op NUL) te tornen, de rechtszekerheid wordt aangetast en hij tilt daar zo zwaar aan, afgezien van alle andere gevolgen, dat hij een stevige motie overweegt om de Minister tot andere gedachten te dwingen.

Van der Staaij eist dat alle betrokken bedrijven (en, wat PPV betreft, alle particulieren die dat betreft) MINIMAAL door moeten kunnen starten onder de “oude” MEP voorwaarden. Hij vindt dat het “zo” in ieder geval niet kan, en stelt zeer terecht dat “je nooit je oude schoenen moet weggooien voordat je nieuwe hebt”. Ook na het verweer van Wijn is van der Staaij niet overtuigd van de argumentatie, en hij accepteert zeker niet een magere “schadevergoedingsregeling”, maar wil minimaal een overgangsregeling voor reeds ver in de pijplijn zittende projecten. Dus die motie gaat er gegarandeerd komen, en die wordt breed ondersteund in de Tweede Kamer, zo blijkt later.


“Prullebakkéren, dat briefje van 18 augustus.” (Samsom)

Aldus de heer Diederik Samsom van de PvdA. Een van de weinige expliciete harde acties die geeist werden van Joop Wijn om die onzalige beslissing van hem (Samsom: “vrijdagmiddag 18 augustus om half vijf ’s middags kwam er een briefje binnen…”) met onmiddelijke ingang weer ongedaan te maken. Met als argumenten dat we mogelijk 9 procent duurzame elektriciteit gaan halen in 2010 (bewijsmateriaal daarvoor is echter niet aan het parlement overlegd en wordt niet alleen door Samsom, maar ook door de Krom en verschillende andere partijen opgeeist), wat neerkomt op een magere 3% van het totale energieverbruik en dus impliciet op een schandalige 97% niet duurzaam energieverbruik in 2010, wat ook CDA Minister van Ontwikkelingssamenwerking van Aardenne voor een puissant rijk en welvarend land als Nederland een absolute blamage vindt. Ten tweede voert Samsom op of het juridisch gezien wel door de beugel kan om de van tevoren keiharde clausule van “bijstellen van MEP subsidiebedragen eens in het jaar” zomaar even overboord te kieperen, omdat Wijn’s voorganger Brinkhorst die tarieven net juist had vastgesteld. Samsom stelt in een discussie met Wijn dat die maximale 1x per jaar de tarieven bijstellen juist was bedoeld om meer zekerheid voor investeerders te kunnen garanderen, een stellingname waar Wijn omheen blijft draaien. Ten derde: als Wijn aan zijn onzalige beslissing blijft vasthouden en de talloze bedrijven die “in de startblokken stonden” met hun decentrale duurzame energieprojecten met zware claims komen, “kan dus het grote breiwerk gaan beginnen”, met een hopeloze, contraproductieve juridische en politieke strijd over welke “compensaties” er dan aan getroffen bedrijven (particulieren die zelf hun dak volleggen met dure zonnepanelen komen vrijwel niet aan bod in de hele discussie, zoals gewoonlijk) uitgekeerd zouden moeten worden en waar de grens tussen wel en geen compensatie dan zou komen te liggen. Ten vierde: er was juist een nieuwe MEP regeling in elkaar getimmerd (waarschijnlijk geldig vanaf 1 januari 2007) en met veel enthousiasme door zowel de CDA als de VVD ondersteund, en nu is het enthousiasme opeens weer (opportunistisch?) in “afgrijzen” omgeslagen? De derde maal al dat een nog jonge, als “stabiel” incentive regime bedoelde MEP regeling, volledig overhoop wordt gehaald en een ijzersterk middel om investeerders voorgoed dit land uit te jagen. Nu zit Nederland, als enig rijk land in Europa, zonder ondersteuningsregime voor duurzame energie, wat te gek voor woorden is. “Hoe lang”, zo vervolgt Samsom, “denkt het kabinet erover te doen om goede regelgeving op te zetten, en moeten we daar dan maar op gaan zitten wachten?” (Tip Polder PV: een beëdigd vertaler Duits >>> Nederlands moet het toch in een paar dagen tijd op orde hebben? Uitvoeren dat EEG!)

Samsom zegt verder expliciet: “Dat briefje van 18 augustus is een misstap, we hebben het er niet meer over”, en we gaan gewoon verder met een goede stimulering van duurzame energie, met de bestaande MEP-regeling tot 1 januari 2007, en vanaf die datum met een aangepaste regeling met een maximaal uit te keren bedrag. Samsom repliceert op verweer van de Krom (VVD) dat PvdA ingezet heeft op een “niet te laag plafond”, en stelt dat het “op nul zetten van alle subsidiebedragen een wel héél erg laag plafond is…”. Ook verwijt Samsom na het verweer van Wijn dat, omdat hij de MEP regeling niet wil continueren, dat hij een spectaculair duurzaam zonne-energie project als de Stad van de Zon dus per direct afschrijft, wat Samsom onacceptabel vindt.


“De beslissing van Minister Wijn getuigt niet van rentmeesterschap.” (van der Ham)

Boris van der Ham (D’66) “heeft ook moeite gehad” met de MEP-regeling, het was voor D’66 weliswaar een zorgenkindje, maar ze vonden het uitermate bot zoals de regeling nu door Wijn werd “afgebroken”. Minister Wijn “had ethanol kunnen worden, maar is azijn gebleken”. Hij accepteert niet dat nu FES-gelden ingezet gaan worden voor zaken die uit de MEP gefinancierd zouden moeten worden. Hij vindt dat Nederland achterop begint te raken op het vlak van duurzaamheid, investeerders kijken vooral over de oostgrens. Het CDA beleid getuigt bepaald niet van het veelvuldig gebezigde “rentmeesterschap”, en ook Wijn maakt zich nu al schuldig aan niet nagekomen toezeggingen zoals het voeren van een “consistent beleid”. Ook zet v.d. Ham vraagtekens bij de lage – volgens Wijn nu al “zekere” (doch door o.a. Samsom betwijfelde) - 9 procent duurzame elektriciteit in 2010, vooral ook omdat het Renewable Energy Directive van de EU al van 12% uitgaat voor 2010 en zelfs 20% voor 2020, wat Nederland dus zeker niet gaat halen op deze wijze. CDA (collega) minister van Aardenne spreekt zelfs van een schandalige 90% niet duurzame elektriciteit in een rijk land als Nederland; Nederland zit met België in de achterhoede in Europa en zou bij de koplopers moeten horen.

Van der Ham eist op zijn minst een compensatieregeling voor de vele getroffen bedrijven, hetgeen echter zeer ingewikkeld en kostbaar zou kunnen worden. Hij beschouwt het “briefje van 18 augustus” als “jeugdige overmoed” en hij zal Wijn vergeven mits deze de door zijn beslissing uitgebroken volksopstand zal opheffen door terug te komen op die brief.

Tenslotte: motie van v.d. Ham en Hessels over onderzoek naar teruglevergarantie voor zonne-energie – hoe staat het ermee? (Het gaat om dossier nummer 30 305, amendement numero 19).


“Het kan niet zo zijn dat randgevallen het deksel op een enorme manier op hun neus gaan krijgen.” (Hermans)

Hermans (LPF) wil “de snelweg” i.p.v. de “provinciale weg” met duurzame energie, bedoelt daarmee “dus” niet continuering van de MEP regeling, en hij leunt zwaar op innovatie en technologie om productiekosten omlaag te krijgen. Hij vindt het Kyoto protocol maar niks en wil de subsidies voor de “technologisch doodlopende weg genaamd windenergie” helemaal afschaffen. Hij wil wel een nette en coulante overgangsregeling voor de getroffen investeerders en wil ook de cijfers van EnerQ op tafel.


“Nu gebeurt juist datgene waarvan dringend is aangegeven dat dat niet moet gaan gebeuren, en het kabinet onderschreef dat.” (Irrgang)

Ewout Irrgang van de SP stelt dat de nadruk dient te blijven liggen op een stabiel investeringsklimaat. Hij concludeert dat dat desondanks talloze malen is gewijzigd, de oude regeling wordt zomaar bij het grof vuil gezet, en nu is er alweer een nieuwe MEP wet. Hij vindt dit een brevet van onvermogen. “We moeten maar afwachten. Dat is toch geen manier van werken!” Hij verwijst naar het Energie transitie rapport waaruit voor het eerst een lange termijn visie blijkt en handen uit de mouwen wordt gepredikt en consistent beleid wordt geëist. Nog geen half jaar later gebeurt precies dat waar de regering zo expliciet voor gewaarschuwd was, en wat ze zelfs onderschreef dat dat absoluut niet meer mocht gebeuren. Irrgang geeft enkele dramatische situaties aan van investeerders die onderuit dreigen te gaan. O.a. 95 miljoen euro aan biomassacentrales, HAL project met zonne-energie wat niet kan worden afgebouwd, boer Jan Peters die meer dan 300.000 euro heeft geïnvesteerd en waarschijnlijk zijn investering op de buik kan schrijven, het gaat maar door. SP wil 80 procent minder CO2 uitstoot in 2050 en vindt het erg wrang dat Joop Wijn zegt dat de MEP regeling “wegens succes is gesloten”. Hij zegt dat Nederland zelfs landen als India, U.S.A., Italië en Frankrijk moet voor laten gaan, volgens onderzoek van Ernst & Young wordt een negatief advies aan investeerders gegeven voor Nederland wat wegzakt in de onderste regionen van Europa, terwijl in Duitsland al ruim 150.000 mensen in de DE sector werkzaam zijn en er in 2005 al 400 miljoen euro winst gemaakt is, en Zweden heeft besloten dat ze in 2020 al volledig onafhankelijk willen zijn van fossiele brandstoffen.

De SP eist dat de oude MEP-regeling tot 1 januari aangehouden zal worden en dat het MINIMALE een schadeloosstelling is aan de getroffen bedrijven die de vergunningen al hadden doorlopen of op het punt stonden om MEP subsidie aan te vragen. Hij eist ook een reactie op de claim van het Financieele Dagblad dat Wijn niet in zijn recht stond om de MEP subsidie regeling zomaar te beëindigen. Hij eist dat er een consistent langetermijn beleid komt voor duurzame energie vanwege de klimaatverandering en essentieel voor het verkrijgen van werkgelegenheid en investeringen in duurzame energie.


“... als dat ergens in STEEN gebeiteld staat, dan wel op de voorpui van het Ministerie van EZ.” (Vendrik)

Een van de meest verbaal uitgesproken en expliciete reacties kwam van GroenLinks Tweede Kamerlid Kees Vendrik die vooral van CDA collega Hessels het naadje van de kous wilde weten hoe hij dacht om te gaan met zijn “toezeggingen”. Hij kreeg, zelfs na (terecht) forse interpellaties, niet het achterste van de tong van Hessels te zien, maar dat zijn we na vele jaren wel gewend van de grootste draaikontenpartij die standpunten verandert waar je bijstaat. Vendrik had het, plagerig, over “variant MEP-6” en bleef aandringen op concrete invulling van wat er nu precies gaat veranderen, omdat investeerders eindelijk zekerheid willen hebben i.p.v. alweer een nieuwe ondoordachte rampregeling. Een concrete toezegging kreeg hij echter niet, en wie de Nederlandse politiek een beetje kent hoeft zich daarover niet te verbazen. Vendrik concludeert uit het uitermate slappe betoog van Wijn, dat blijkbaar bij de regering de gedachte heeft postgevat dat die beruchte 9% duurzame elektriciteit in 2006 niet een minimale, maar een maximale doelstelling is geworden, en vraagt zich terecht af of hiermee het landsbelang wel is gediend?

Ook de Krom kreeg een veeg uit de pan, “want uw partij heeft toch altijd de MEP gesteund, dus u heeft ook de nodige verwachtingen gewekt”. Vendrik hamert in zijn betoog ook op de Algemene Maatregel van Bestuur die voor de zomer beloofd was om palmolie, die NIET duurzaam geproduceerd wordt, en die mogelijk een groot aandeel in de MEP ramingen omvat, nog steeds niet op tafel is gekomen en Vendrik eist dat die er zo spoedig mogelijk komt, omdat was afgesproken dat dit soort niet duurzame grondstoffen NIET voor subsidie in aanmerking mogen komen, en dat mogelijk daarmee ook de door Wijn zo keihard gepresenteerde “bereikte doelstelling” van 9% “duurzame elektriciteit in 2010 helemaal niet gehaald zou kunnen worden…

Over de bediscussieerde “schadeloosstelling” cq. “overgangsregeling” voor door de brief van Wijn getroffen talloze kleine bedrijven en particulieren is Vendrik kort maar stellig: “ Da’s allemaal bestuurlijke troep voor het uitkeren van een paar miljoen aan schadeloosstelling, we kunnen onze energie toch wel beter gebruiken?” Intrekken die brief, en over naar een werkelijk duurzaam beleid, in de “geest” van het Energietransitie rapport gepubliceerd door “de club van Rein Willems”. Dit land heeft een duurzame energierevolutie nodig, daar moet een maximale hoeveelheid energie in gestoken worden. Dan is wat momenteel in de Tweede Kamer besproken worden prutswerk. Vendrik’s suggestie: Neem het rapport van Willems serieus, overheid neem de “lead”, en beschouw die brief van 18 augustus 2006 als niet verstuurd.

Ik citeer hieronder tenslotte vrijwel letterlijk een stuk van het ronduit vlammende betoog van Vendrik, omdat het op genadeloze wijze weergeeft wat er zo fundamenteel mis is in het politieke (wan)beleid in Den Haag m.b.t. duurzame energie en dat men ondanks alles weigert te leren van het rampzalige verleden:

“Ik herinner me die 18e augustus in de namiddag nog heel goed, ik was net een zonnepaneel aan het monteren (gelach) en iemand riep in paniek: “Kom van het dak af, Wijn sluit de MEP”. En ik dacht: “dit verzin je niet”. Ik moest meteen terugdenken aan die debatten 4 jaar geleden in het najaar van 2002, Heinsbroek was net vertrokken, en er was ook toen ineens een nieuwe minister van EZ, hij zit nu weer voor ons, en we de overgang bespraken van REB naar MEP. Nou, ongeveer exact hetzelfde debat, exact dezelfde ellende. Verwachtingen gewekt, subsidie, en dan weliswaar via fiscale weg, maar het blijft een subsidie, hoop ellende, gedoe. EZ in paniek, Financiën in paniek, ingrijpen, investeringsklimaat om zeep geholpen. En dat hebben we later in de cijfers ook teruggezien, want de realisatiecijfers duurzame energie beginnen nu pas weer aan te trekken. Alweer een paar jaar verloren. Voorzitter, je zou dus denken:Goh, we zitten toch in een kenniseconomie, dus d’r wordt geleerd. Ook door Ministers van Economische Zaken. Nou, dat blijkt dan dus even tegen te vallen. Maar ik was eerlijk gezegd verbijsterd.

Euh, dit hebben we toch herhaaldelijk meegemaakt? Wat de consequentie is van het type actie wat op 18 augustus door de Minister van EZ is aangekondigd. We gaan dus gewoon weer op herhaling. Komt er eindelijk trek in de schoorsteen, komen d’r investeringsplannen, investeringsplannen van particulieren die we zo hard nodig hebben. Ja, en dan gaat er dus weer een enorme rode streep door de rekening en valt de boel dus weer stil. En we … zaten al in het laatste wagonnetje van Europa en daar blijven we zo ongeveer lekker zitten of misschien worden we nu definitief afgekoppeld. Ik vind het echt ongelofelijk wat hier gebeurt. Voorzitter, daarbij aangetekend, maar dat debat hebben we ook met Brinkhorst ein-de-loos gevoerd, en daarom begin ik over het lerend vermogen, wat dus kennelijk niet aanwezig is bij de Minister, dat je dit voor een deel natuurlijk ook kon zien aankomen. Als je kiest voor een open einde subsidieregeling, dan moet je ook bereid zijn om daar de consequenties van te nemen. Maar je kan niet een beetje open einde regeling in de markt zetten. Dat kan dus niet, dat is ook zo vaak gewisseld (lees: bediscussieerd) met Brinkhorst. En toen ook al, met u, Minister Wijn. Dan is dus de consequentie, dat je bereid bent, dat als de budgettaire inschatting die je gecommuniceerd hebt met het Ministerie van Financiën een keer niet werkt, en je zit er 10, 50, 100 miljoen overheen, dat je bereid bent om die prijs te betalen. Dan is dus de eerste actie in de zomer niet die brief, waardoor je bijna van het dak af valt, maar dat je naar Zalm gaat en zegt: we hebben een probleem en dat moeten we oplossen. Want ten koste van alles ga ik vermijden als Minister van Economische Zaken dat we een herhaling krijgen van 2002. Dát was de actie geweest! Neen, we gaan de boel weer sluiten, we gaan weer op herhaling. We gaan dus weer in de vertraging als Nederland. Hoe stom kan je zijn?

Voorzitter, destijds had dit allemaal voorkomen kunnen worden als niet langer gekozen was voor het subsidie-instrument. Door een overheid, die inderdaad de onrendabele top voor duurzame energie, zolang die nog bestaat moet meefinancieren want anders gebeurt er niks. Als de route was gevolgd van een verplicht aandeel duurzame energie. Ook destijds eindeloos besproken, altijd afgehouden, door Balkenende I, door Balkenende II, en waarschijnlijk vandaag ook door Balkenende III. Ja, en dan roep je de ellende ook wel op je af. Voorzitter, ik vind dit grenzen aan een wanprestatie. Van de drie opeenvolgende kabinetten Balkenende. Ik vind dit on-ge-hoord.

Laat ik, maar goed, dit zal de Minister van EZ waarschijnlijk niet interesseren, laat ik hem dan een ander punt benoemen. Ik weet van opeenvolgende Ministers van EZ, en ik vermoed dat hier geen uitzondering voor me zit: Bedrijven, alle bedrijven in Nederland, moeten kunnen rekenen op een betrouwbare overheid, het is al gewisseld. Nou voorzitter, als dat ergens in STEEN gebeiteld staat, dan wel op de voorpui van het Ministerie van EZ. Je kan d’r niet omheen. Vertrouwen van ondernemers! Nou, het komt in ALLE stukken terug van de Minister van Economische Zaken! Totdat het je neus uitkomt, werkelijk. Heeft deze Minister zoveel hekel aan duurzame energie, dat dat beginsel van de Minister van EZ hier geschonden kan worden? Is het zo erg? Hoe kan dit nou toch? Minister Wijn, leg het mij uit.”



“De MEP is in zijn resultaat een succes.” (Wijn)

En hoe kijkt Joop Wijn (CDA Minister van Economische Zaken) tegen alle door hem (of waarschijnlijk, beter gezegd: zijn ambtenaren…) veroorzaakte “commotie” aan? Het blijkt een zouteloos betoog te worden van een uitermate onzekere, slecht uit zijn woorden komende minister.

Wijn stelt dat in 8 jaar tijd tot 2003 (geen MEP) er slechts een groei van 1,3 tot 2,3 % duurzame elektriciteit is geweest in Nederland. Sinds de introductie van de MEP is die groei tot 2005 3% geweest en tot 2010, voorspelt de Minister, zal die groei wederom 3% zijn met een “mooi resultaat” van 9% duurzame elektriciteit in 2010. Hij vergeet daarbij echter te zeggen dat elektra slechts een klein deel van het totale energieverbruik is in Nederland, wat gedomineerd wordt door warmte en het motorbrandstoffenverbruik, dus of we nu op onze stoelen moeten gaan staan springen van plezier, mag u zelf een paar vraagtekens bij zetten … Bovendien vergeet Wijn ook fijntjes te wijzen op de enorme prijsstijgingen van olie van de laatste jaren, die zeer zeker een aanzienlijke invloed op de “investeringsbereidheid” bij zowel bedrijfsleven als bij particulieren gehad heeft. Dus of die groei alleen aan het bestaan van die MEP regeling te wijten is mag u voor uzelf proberen te bepalen. Het zal zeker wel geholpen hebben, want ons kent ons in kruideniersland Nederland.

Voor het realiseren van die “mooie” 9% is inmiddels 250 miljoen euro meer uitgegeven dan geraamd, en dat geld is ook toegezegd door de Tweede Kamer. Dat vindt Joop blijkbaar genoeg, hij wijst er op dat de MEP blijft bestaan voor de bestaande projecten (wisten we al: er gaat daarvan zeer veel geld naar de grote energiebedrijven…), maar dat nieuwe projecten niet meer ondersteund zullen worden, “wegens succes gesloten”…

Wijn beroept zich op rechtmatigheid van zijn beslissing door artikel 72o van de E-wet te citeren: “… verschil kostprijs grijs en groen wordt bijgepast, waar dat nodig is …”, hetgeen zijns inziens in zou houden dat de Minister het recht heeft om, indien hem dat behaagt, de bedragen “bij te stellen” (lees hier: in 1x op € 0,00 te “parkeren” vlak nadat Brinkhorst de tarieven voor 2006 en 2007 al had vastgesteld). Ook artikel 72p (eenmaal per jaar kunnen de subsidiebedragen bijgesteld worden), wordt door hem “ruim” geïnterpreteerd, “want in het Staatsrecht bestaat de bevoegdheid om regels waar nodig te wijzigen…”.

M.b.t. de door diverse parlementsleden opgevraagde EnerQ data om te bewijzen dat de beruchte 9% inderdaad behaald gaat worden, stelt Wijn doodleuk dat de leden van de T.K. dat al meteen hadden kunnen vragen nadat hij zijn briefje wereldkundig had gemaakt… (stellingname Polder PV: waarschijnlijk lag het gros van de Tweede Kamer in die periode in katzwijm toen de implicaties van deze politieke terreurdaad tot in volle breedte begonnen door te dringen tot de politieke hersencellen…). Desondanks zegt hij de harde cijfers van EnerQ toe, al moeten volgens Wijn eerst de op de individuele bedrijven terug te voeren data geanonimiseerd worden. Wijn wil blijkbaar voorkomen dat al te klip en klaar duidelijk wordt dat de grote energiebedrijven voor de zoveelste keer gigantische bedragen hebben opgestreken (of nog zullen opstrijken), en dat kleine bedrijven, laat staan particulieren, een marginaal aandeel hebben gehad uit deze goed gevulde Staatsruif. Dat soort info ligt in Den Haag politiek erg “gevoelig”, dus moeten de cijfers op een maximaal verhullende wijze gepresenteerd gaan worden…

Het grove rekensommetje wat door Wijn gepresenteerd wordt luidt als volgt: Er wordt in 2010 via de bestaande MEP projecten 10,5 miljard kWh geproduceerd (gecheckt door KEMA); er wordt daarbovenop buiten de MEP ook nog eens 1,2 miljard kWh geproduceerd door afvalverbranding met 50% biomassa bijstook (mooie CDA truuk om het “duurzame totaal” op te krikken), totaal 11,7 miljard kWh. Dit wordt gedeeld door het verwachte elektraverbruik in 2010, waarbij uit wordt gegaan van 2½-3% groei/jaar in het elektraverbruik (CBP cijfers, gecheckt door ECN). Er wordt een “onzekerheid” ingebouwd van 10% van de aanvragen die mogelijk niet doorgaan of stopgezet zullen worden. Met deze uitgangspunten komt Wijn op ruim 9% “duurzame elektriciteit” in 2010, en is hij daar blijkbaar heel erg content mee.

Ondanks de druk van het parlement blijft Wijn volhouden dat het “niet aan hem is” om grotere inspanningen te doen op het vlak van verdere bevordering van duurzame elektriciteit (lees: niet energie!), en hij schermt daarbij met bedragen in de orde van 9,6 miljard euro die een verhoging van 9 naar 25% duurzame elektriciteit zou gaan kosten als de huidige MEP regeling gecontinueerd zou worden.

De enige toezegging die Wijn wil doen is een financiële compensatie (“tegemoetkomingsregeling” met door de Krom gewenste “categorisering”) voor uitsluitend de kosten die zijn aangemaakt voor de feitelijke MEP aanvraag, waarbij hij denkt aan gemaakte bouwtekeningen e.d. Te gek voor woorden natuurlijk, want hij heeft het in het geheel niet over de reeds gemaakte enorme infrastructurele kosten die veel bedrijven in der vorm van, bijv. betonsilo’s voor biovergistingsinstallaties (en bijv. particulieren met aangeschafte zonnepanelen) hebben gemaakt. Een overgangsregeling of voortzetting van de “oude MEP” voor zwaar getroffen projecten komt in het geheel niet in zijn betoog voor, ook niet als v.d. Staaij van de S.G.P. hem daar nadrukkelijk over het vuur aan de schenen legt. Wijn blijft schermen met de tien jaar MEP subsidie die aanvragers alsnog kunnen claimen, en zegt dat hij dat niet kan verantwoorden en dat dus ook niet gaat doen. Vendrik (G.L.) werpt hem in de schoot dat het draagvlak voor duurzaam veel groter is dan hij denkt en dat hij dus wel veel verder kan gaan dan de huidige (magere), doch nog zeker niet harde 9% duurzame elektriciteit. Wijn kaatst terug dat Vendrik onderschat wat kosten voor aanvraag van MEP subsidie zijn, maar laat als een rasechte CDA-er niet het achterste van zijn tong zien wat die kosten dan wel zijn.

Het enige positieve punt van Wijn’s verweer is dat hij toezegt dat er binnen een maand een reactie komt op de motie van van der Ham/Hessels over het beloofde onderzoek naar een “teruglevergarantie voor zonnestroom”. Althans, als daar wat positiefs uitkomt, uiteraard, want met zo’n toezegging is uiteraard nog niets gezegd over een werkelijke regeling. Het onderzoek kan ook negatief uitpakken als er niet goed naar het “Duitse model” gekeken gaat worden.

Voor het einde van het jaar moet er ook duidelijkheid zijn rond een door Vendrik opgeeiste AMvB rond de “hot issue” palmolie die niet als duurzame grondstof gezien mag worden en dus ook geen cent subsidie mag krijgen (tussenrapport Cramer net gepubliceerd, met boterzachte bevindingen die fel door de milieuorganisaties worden bestreden).

De voorzitter beëindigt de vergadering om 13h31 met de “boodschap” aan Wijn dat er voor 18 september duidelijkheid dient te komen over een overgangsregeling, en dat Wijn dus het weekend door moet werken. Wijn repliceert: “Ik weet mij gesteund door een zeer professioneel ambtenarenapparaat…”. Wie inmiddels door heeft hoe EZ op alle fronten bezig is aan de poten van duurzame energie te zagen, zal volmondig beamen dat zijn ambtenaren zéér vlijtige baasjes zijn die wel eens meer (negatieve) invloed zouden kunnen hebben op de progressie van DE in Nederland dan enig Minister ooit zal hebben…


Verslag afgerond dd. 12 september 2006 (dag van stemming moties in de Tweede Kamer)

Het officiële verslag van deze dramatische vergadering vindt u op de Parlando site. Via "uitgebreid zoeken" (rechtsboven) zoeken op kamerstuk nummer KST100801

Voor veel meer info over "het MEP-drama", zie de aparte persmap pagina met tientallen externe en interne links.


© 2006 Peter J. Segaar/Polder PV, Leiden (NL)