starting up our own green power production unit: 4 solar panels, March 2000
PV "scoren" in Bella Italia
links
PV-systeem
meten=weten
grafieken
graphs
huurwoningen
nieuws
index

 

SOLARENERGY

Energeia Orobie

Decentrale en grootschalige opwekking van duurzame energie in Berlusconi-land

^^^
Byzonder type, hoogstwaarschijnlijk monokristallijn zonnepaneel in een dubbel glaslaminaat op het dak van een klein boerderijtje in de bergen. Het lijkt erop dat de cellen afkomstig zijn van een niet verder gezaagde cylindrische "ingot" (normaal gesproken worden tegenwoordig vier zijkanten afgezaagd om een optimale vlakvulling van de cellen in de modules te krijgen, en het modulerendement dus optimaal). Het resultaat is echter esthetisch bezien zeer fraai, al lijkt het wat "oubollig" voor het oog. Als het ding het maar doet. De producent van dit type module (als die überhaupt nog bestaat) is mij niet bekend - een sticker met module type gegevens was niet te vinden.

Lokatie: Cantoniera di Maesimo, 1.560 meter, waterscheiding tussen Valsassina en het Taleggio-dal oostelijk van het dorp Barzio, in de westelijke Bergamasker Alpen.*


Introductie

Een fotoreportage van (met name) het zonne-energie leuks wat de webmaster van Polder PV met zijn partner tijdens hun bergwandelvakantie** tegenkwam in de prachtige, bij Nederlanders veelal compleet onbekende Bergamasker Alpen (Italiaans: Alpi Orobie). Een fraai berggebied tussen de historische, aan de Alpenrand liggende stad Bergamo en het van de "Veltliner" wijnen bekende Valtellina (liggend tussen Bernina/Bergell, noord, en de Bergamasker Alpen, zuid).

<<< Net als alle andere grote energie holdings, steekt ENEL veel geld in nietszeggende, peperdure reclame campagnes waarin vooral hun (gesuggereerde) plannen voor meer duurzaamheid vet worden benadrukt. Alle andere "fossiele" activiteiten (die het meeste geld in het laatje brengen), danwel nucleaire activiteiten ("poor track record" [pdf Greenpeace], desondanks grote ambities), worden vaak niet eens genoemd.

Hier een fraaie, gelikte gigantische poster op een gebouw aan de Piazza del Duomo tegenover de ook al megalomane, decadente kathedraal (Duomo) in het drukke hart van Milano. De tekst "Quel che saremo domani nasce dall'energia di oggi" laat zich vrij vertalen als: "Wat wij morgen zullen zijn ontspringt uit de energie van vandaag." Of zoiets. For whatever that is worth. Wellicht wil ENEL benadrukken dat "hun" energievoorziening de basis zal [moeten] vormen voor de "welvaart" van de toekomst? En dat ze dus "een essentieel onderdeel" van de energievoorziening moeten blijven???

Als ze consequent zouden zijn, zouden ze "hun energie" namelijk direct en onverbloemd toe dienen te schrijven aan die gratis koperen ploert die ook hier weer leuk als fraai achtergrond behang fungeert. ENEL "oogst" slechts, grotendeels van fossiele brandstoffen die dat sterretje reeds ontelbare miljoenen jaren lang via fotosynthese en fossilisatie van planten op haar geweten heeft. ENEL verkoopt het eindproduct van die oogst van miljoenen jaren voor een "leuke prijs" aan de klanten. Die het er bovendien in een mum van een tijd doorheen jagen alsof we een miljoen aardbollen tot onze beschikking hebben...

NB: de stroom tarieven in het van "slimme meters" vergeven Italië behoren tot de hoogste in Europa, ondanks het gigantische potentieel aan gratis zonlicht en reeds to the limit geëxploiteerde waterkracht in de bergen. So much for de geloofwaardigheid van ENEL. Ik krijg altijd een beetje een lachstuip als ik weer zo'n supergelikte poster zie van een (willekeurige) energie monopolist.

Zoals in meerdere Italiaanse Alpen gebieden domineert de (semi-) staatsonderneming ENEL (zeg maar "door de Staat gefaciliteerde monopolist") met waterkracht dit berggebied. Je struikelt hier over de stuwmeren die middels ingenieuze pijpverbindingen een maximaal rendement trekken voor deze energiereus. Voor kleine spelers lijkt "inbraak" in dit de facto waterkracht monopolie alleen al vanwege het feit dat het altijd om kapitaalvretende operaties gaat een illusie. Een stuwmeertje met dam aanleggen zuipt geld (waarvoor je wel "dekking" moet hebben als je die miljoenen wilt gaan lenen). Daarna ligt het lekker decennia lang geld "terug te verdienen". Al spelen seizoensinvloeden en, in toenemende mate, door de fossiele activiteiten van exact dezelfde energie holdings mede op hol geslagen klimaatverandering, ook daarin een rol.

^^^
"Druckstollen" vind je regelmatig in de Bergamasker Alpen. Bij dit soort constructies (hier vergezeld met onderhouds-spoor) wordt vaak het verzamelde water van diverse aan elkaar gekoppelde stuwmeren bij elkaar gebracht in een bassin en onder sterk verval de bergen af "gestort" door grote stalen pijpleidingen langs steile berghellingen. Waarbij het - uiteraard tijdens de piekuren overdag met de hoogste piektarieven - in turbines in de hoofddalen omgezet wordt in lucratieve elektriciteit.

Veel van de aldus opgewekte "piekstroom" wordt geëxporteerd naar buurlanden met hoge (dure, vaak industriële) piekvraag. De daarvoor benodigde hoogspannings-infrastructuur wordt vaak door de burgers van de betrokken landen opgehoest (lees: externaliseren van hoge systeemkosten). Het profijt is uiteraard voor de exploitatiemaatschappij van de merencomplexen en de daar aan gekoppelde infrastructuur. Gelukkig wordt grootschalige waterkracht buiten de Europese doelstellingen gehouden, anders is het wel erg makkelijk "duurzaam scoren" voor kapitaalkrachtige energie maatschappijen.

Overigens is de uitbouwpotentie voor deze schaal hydropower nog slechts gering: de meeste geschikte lokaties zijn zeker in de Alpen al lang benut (ook elders op de wereld), en structurele groei in capaciteit/kWh productie is vaak fysiek onmogelijk of gering. Oude stuwmeren in berggebieden, indien niet onderhouden, zullen alleen al vanwege de fysieke omgeving waarin ze worden gebouwd, langzaam maar zeker dichtslibben en hun economische waarde verliezen. Alleen dure reconstructies en aanpassingen kunnen deze lokaties voor de langere termijn behouden.

Lokatie: toevoer rond de 1.750 m. vanaf de zuidflank van het Pizzo Redorta (3.038 m.) massief naar de ENEL centrale in het gehucht Dossi (846 m.) in het Valle Seriana (westelijk van Valbondione hoog in het dal). Dik 900 meter zeer steil verval, dat staat garant voor een hoge energie opwek potentie. ENEL heeft diverse opwekcentrales in dit water/stuwmeer rijke gebied. Noord-oostelijke Bergamasker Alpen.

Gelukkig kom je ook in dit mooie Alpengebied steeds meer autonome PV-systeempjes tegen, een trend die zich in alle berggebieden afspeelt daar waar mensen zich permanent of - ook een niet te stuiten ontwikkeling - tijdelijk in tweede danwel vakantiewoningen vestigen. Ondanks de aanwezigheid van vaak peperdure hoogspannings-infrastructuur, die vrijwel uitsluitend de grote energie ondernemingen zoals ENEL "ten dienste" staan, is er in dit soort streken vrijwel geen ontwikkeling van decentrale, netgekoppelde zonnestroom activiteit. Wat natuurlijk ook veel heeft te maken met de ook hier zeer steil oprijzende bergmassieven, al wordt in Spanje aangetoond dat zelfs in berggebieden onder bepaalde randcondities (reliëf niet te extreem, nabijheid middenspannings-net) prima grote PV-parken zijn aan te leggen.

Windenergie hebben we slechts van grote afstand, en eenmalig aan de Alpenrand "gespot", Italië loopt op dit front "nogal" achter op andere landen. De bulk van onze ontdekkingen was toepassing van autonome PV en wat zonnecollectoren. Uiteraard hebben die geen peperduur "net" nodig, en ze zijn feitelijk nu al rendabel (als je maar alle cijfers in "opbrengst" berekeningen meeneemt). Een prima ontwikkeling, want de macht van de energie molochs is al veel te groot, en elke trend die deze veel te grote (politieke) macht ondergraaft zou alleen al vanwege de bittere noodzaak om de energievoorziening te democratiseren toegejuichd en hartstochtelijk door de Staat bevorderd dienen te worden.

De vraag blijft natuurlijk hoe lang een neo-tsaar (opperclown?) als Berlusconi, die zijn voorkeur voor centralistische (ondemocratische en de wereldvrede bedreigende) atoomenergie niet onder stoelen of banken steekt, de eigen succesvolle "Conto Energeia" wet (o.a. sterke groei van decentrale, netgekoppelde PV-installaties bevorderend in Italië) zal "tolereren". En of hij die geweldige ontwikkeling mogelijk de nek om zal draaien als hij al "te succesvol" zal gaan worden (tel altijd uw zegeningen bij energiekwesties, wat vandaag realiteit is, kan morgen een leeggelopen ballon blijken te zijn). In energieland is immers alles mogelijk, en regeringen en machtswellustelingen hebben altijd dikke pakken boter op het hoofd als het om het (deels) uit handen geven van "de energiemacht aan het volk" gaat. We zullen gaan zien. Voorlopig groeit PV in Italië in ieder geval zeer hard (netgekoppeld, de Zuid-Italiaanse provincie Puglia bijvoorbeeld, scheurt hemelwaarts met tientallen, vele MWp grote PV-parken), tot gezond (autonoom). Da's mooi.

Hopen maar dat de maffia met haar groezelige vingers van die ontwikkeling afblijft, anders gaat het natuurlijk weer helemaal fout (zoals er al zo extreem veel fout is gegaan in dat prachtige land). 1 + 1 = 2, dat kan ik u op een briefje geven. Dat is weer een zoveelste voordeel van kleinschalige, fijnmazige opwekking van hernieuwbare elektriciteit: niet echt een punt van aandacht voor bij voorkeur op grote schaal opererende tyfosi. Hoe groter de schaal, hoe riskanter het gaat worden in maffialand...

Toepasselijker kan het niet, en "het" was natuurlijk ook niet te vermijden. Ook in de rimboe bivakkerend met een tentje en een plastic mok konden we het af en toe (niet altijd...) niet laten om een fleske lekkere Italiaanse wijn mee te nemen.

Uiteraard gaat het poldermanneke daarbij wel op zijn geheel eigen wijze selectief te werk (hij is immers een wijnbarbaar, de meeste smaken hem toch wel...). Dit etiket sprak hem wel aan. U ook?

Salute! Proost! Santé! Cheers! Zum Wohl!
>>>

Uiteraard heeft het ook met het karakter van de streek te maken dat je vrijwel alleen kleinschalige PV en zonnecollectoren tegenkomt in de Bergamasker Alpen. Alpi Orobie staat bekend om haar kleinschalige agri-cultuur, er zijn vele kleine coöperaties die bijvoorbeeld kaas maken (bekendere voorbeelden uit deze mooie streek zijn de kruidige Taleggio en de Branzi kazen, "Slow Food" is een Italiaanse uitvinding), en er is niet veel energie vretende industrie. Een relatief "rustig" gebied, en daarbij behoort ook een "zachte" vorm van energie opwekking die door iedereen overal op deze planeet kan worden toegepast. En die dicht bij de natuur staat waar wij allemaal integraal onderdeel van zijn.

<<<
Ook al trekt een fors deel van de Italiaanse bevolking zich foeterend*** 's avonds en in het weekend terug in hun "autonoom" met zonnestroom en/of warmte voorziene in de rimboe staande tweede huisje, contact met de buitenwereld willen ze koste wat kost behouden.

Mooie combinatie van autonome zonnestroom met 2 forse [36-cels] multikristallijne modules en een antenne voor de ongetwijfeld op Berlusconi's Rai Uno afgestemde TV...

Buurtschap Pol van de "siedlung" Maslana, bovenloop van de Serio O. van Valbondione.

***... op de maffia, de corruptie, het niet opgehaalde afval, Berlusconi's politieke playgirls, whatever ...

De foto's geven eerst enkele (hoogstwaarschijnlijk) netgekoppelde systemen weer, erna volgt een serie, in zeer veel energie statistieken volkomen onterecht genegeerde autonome systemen, dan volgt wat zonnewarmte fraais, en afgesloten wordt met een klein stukje van de alomtegenwoordige "hydropower" - waterkracht in dit gebied.


Smart ass meters Italienischer Art...

^^^
Italië is een van de "model" landen voor de in Nederland met behulp van vuistdikke dossiers vol halve "waarheden" en schuim op de lippen van de Eerste Kamer doodgeknuppelde "slimme meters". Nederlandse Oxxio klanten moeten wellicht even met de ogen knipperen, ja "hij" lijkt er verdacht veel op... Ik vond af en toe langs de openbare weg (waar zo'n beetje ALLE elektra- en gasmeters door ENEL zijn opgesteld, in ieder geval in de bergen waar wij plachten te vertoeven tijdens vakantie) gewoon hele meterkasten open staan, geen mens die zich daar druk over maakte. De meters waren voor een ieder bereikbaar. So much for the privacy en [elektronische] "braakgevoeligheid"...

Deze "slimme" meters lijken al aardig "verstoft" en d'r is niet veel aan te zien (display gaf niets aan, ondanks de omineuze rode lampjes). Zou toch wel moeten, want het menselijke oog is het "slimste" instrument om meterstanden op te nemen, daar heb je uitsluitend een werkend display voor nodig. Blijkbaar moeten de Italianen naar buiten rennen om hun meterstand op te nemen. Of misschien doet de meteropnemer van de ENEL holding het wel voor hen, thuis zittend achter de laptop. Het onder de meters uit stekende, enigszins scharrig uitziende "kabel" werk doet ook al het ergste vrezen voor de bescherming tegen "ongewenste invloeden van buitenaf".

Of deze "slimme" meters daadwerkelijk tot een significante en blijvende (...) reductie van het consumenten-gerelateerde stroomverbruik hebben geleid in Bella Italia, dat is vooralsnog onbewezen. Als ENEL de kWh (en gas) prijzen veel te goedkoop blijft houden en eventueel "werkende" marktcondities die prijzen laag zullen blijven houden, zal geen "slimme" meter daar iets aan kunnen doen. Dan stoken de Italianen gewoon lekker door, want ze merken er toch nauwelijks iets van. De grootschalige "uitrol" van "slimme" meters (in NL nog steeds volgaarne gewild door eigenwijze netbedrijven, EZ, en steeds meer leveranciers) is uitsluitend in het belang van grote IT ondernemingen als IBM, meter instanties, netbedrijven en natuurlijk de grote energieholdings. Dat alles om hun macht op de nep"markt" nog verder te verstevigen. Dat lijkt me nou net niet een "trend" om lekker te gaan zitten faciliteren. Da's namelijk hartstikke ongezond en bevordert slechts megalomaan en arrogant monopoloïde gedrag.

Aldus de blijvend "slimme meter argwanende" polderboy die vreest met zo'n onverkozen ding (die niets aan zijn toch al zelf bereikte ultra-lage energieverbruikscijfers gaat veranderen) een Duivelsch Paard van Troje in zijn meterkast te krijgen...

Lokatie: Dossi (waar ENEL een waterkracht centrale heeft), 846 m., Alta Valle Seriana W. van Valbondione.


Zonnestroom (PV, fotovoltaïsche opwekking van elektriciteit)

(NB: klik op roodomrande plaatjes voor uitvergroting)

<<<
Een van de weinige, hoogstwaarschijnlijk netgekoppelde PV-systemen die we hebben gezien. Meteen twee naast elkaar met beiden 14 modules. Voor detail van het rechter systeem, wat ook een dubbele zonnecollector in de nok heeft, klik hier. Selvino, 950 m. Waterscheiding Valle di Cantor en Valle Seriana (bassa) NW. van Albino.
Waarschijnlijk netgekoppeld, WZW. georiënteerd PV-systeem met 14 (monokristallijne) modules op een soort pergola van een woning. Let op de twee zijdelingse modules, waarvan het linker exemplaar langdurig in de schaduw van het huis zal liggen. Niet best voor het rendement als alle modules in een string opgenomen zouden zijn. Vacuumbuis collector bovenop het dak. Wintersport dorp Piazzatorre, 868 m. Oostflank van het dal van de Brembo di Mezzoldo NO. van Olmo al Brembo. >>>
<<<
Ook midden tussen de hoge bergwanden (Monte Due Mani op achtergrond) vind je af en toe een PV-systeem, hier met 15 monokristallijne modules. Detail hier. Ballábio benoorden Lecco, de stad aan de gelijknamige (oostelijke) arm van het Comomeer. Westelijke uitlopers Bergamasker Alpen (720 m.).
Het leuke van wandelen in berggebieden met nogal wat nederzettingen in de dalen is dat je ver kunt kijken en snel op onverwachte plekken PV-systeempjes kunt "spotten". Links op de foto een klein systeem van, alweer, 14 modules op een lage uitbouw van een mooie oude boerderij westelijk van Colzate (Vertova zijdal van Valle Seriana). >>>
 
 
<<<
Op nog geen 100 meter van de vorige boerderij dit fraaie huis met zelfs een kleine vrije veld installatie (deels zichtbaar) met 10 PV-modules op frames (portrait oriëntatie, achter het huis). Hoogstwaarschijnlijk zijn in dit relatief dichtbevolkte dal beide PV-systeempjes netgekoppeld.
Al van heinde en verre aangekondigd, is deze hut een brandpunt van activiteiten als hij open is. Toen wij er waren werd hij echter verbouwd, dus trokken we verder. Drie monokristallijne modules van zo te zien twee leeftijdsklassen verzorgen de ongetwijfeld autonome stroomvoorziening (er was ook een aggregaat aanwezig). Malga Lunga (1.282 m.) ten noorden van het Lago di Endine. >>>
 
 
<<<
Berghutten zijn zo'n beetje het meest sprekende voorbeeld van vroege en succesvolle, economische toepassing van zonnestroom. Vaak is de noodtelefoon al verplicht voorzien van een zonnepaneel. In totaal telde ik 8 modules (3 types) en mogelijk een zonnecollector. Rifugio Rino Olmo, 1.819 m., aan de voet van de Pizzo della Presolana.
 Het letterlijke en figuurlijke "hoogtepunt" van onze vakantie was een loodzware, alpiene dagtocht naar het spectaculaire uitzichtpunt Ol Simal, 2.712 m. (1,8 vertikale hoogte-kilometer steil klimmen en ook weer dalen). We hebben het grappend ons "rondje rond het dorp" genoemd. Zuil met SOS telefoon met fraai ingebouwde zonnepaneeltjes. Sneeuw zat hier, dus zelfs bij vertikale opstelling vermoedelijk hoge opbrengst door reflecties (jammer dat er in deze woeste omgeving geen netkoppeling mogelijk is...). Pizzo Redorta massief, vanuit Valbondione. >>>
 
 
<<< Er gaat ook wel eens iets "fout" met toepassing van zonnestroom. De installateur van dit autonome systeempje was even vergeten dat er ook nog zoiets bestaat als "vegetatie" wat (ook autonoom...) groeit. Duidelijk een gevalletje van "niet ingepland onderhoud". Of het ding nog wat opbrengt onder deze condities (monokr. cellen in serie geschakeld in module!) mag u voor u zelf uitvogelen. Grumetti, 975 m., wandelroute naar de Cascate del Serio oostelijk van Valbondione.
 Op het beroemde wandelpad naar "de waterval" kom je langs dit mooie berggehuchtje waar de zonnestroom koorts flink toegeslagen lijkt te hebben (of de buurjaloezie, whatever). Voor detail van een van deze autonome PV systeempjes klik hier. Buurtschap Pol van de "siedlung" Maslana, bovenloop van de Serio O. van Valbondione. >>>
 
<<<
Ietwat bescheiden voor zo'n grote hut, maar wie weet gaan ze wel heel erg efficiënt met hun opgewekte elektra om. Twee modules op de populaire Rifugio Laghi Gemelli, 1.961 m., in het stuwmeer rijke bergmassief tussen Valle Seriana en Valle Brembana oost van Branzi.
Met een PV-paneeltje gaat het uiteraard in veel gevallen ook best. Laatste huisje ("baita") voor het bereiken van de welluidende pas Forcolino di Torcola (1.856 m.) tussen Branzi en Piazzatorre, Valle Brembana. Plm. 1.800 m. Voor detail van de achterzijde van dit in een opvallend frame ingesloten module, klik hier. >>>
<<<
Ook communicatie stations behoorden tot de "vroege" toepassingen van zonnestroom. Dit exemplaar (van de vrijwillige brandweer) staat op de grens van de provincies Bergamo en Sondrio, op de enige geasfalteerde overgang van de hoofdwaterscheiding van Alpi Orobie: Passo San Marco, 1992 m., gelegen tussen Morbegno en Piazza Brembana.
Deze fantastisch gelegen, ook door steenbokken geliefde (...) kleine hut met 20 slaapplaatsen draait niet alleen op grote gastvrijheid maar ook op een hoge input aan zonnestroom van maar liefst 9 modules (1 voor de SOS communicatie, totaal 4 types). Rifugio C. Benigni, 2.222 m., O. deel Pizzo dei Tre Signori massief. >>>
<<<
Detail van het dak van de Benigni hut. Volgens het byzonder aardige, goed Engels sprekende huttenwaard-koppel heeft de Italiaanse Alpen club (C.A.I.) zo'n beetje de hele installatie betaald en zou er rond de 10.000 Euro voor op tafel zijn gelegd. We hebben geanimeerde gesprekken gehad over o.a. de energievoorziening in Italië. Voor een detail van het elektronische hart van de hut, met een mij onbekende omvormer, klik hier.
Ook deze eenzame hut had al lang geleden een set zonnepanelen gekregen, en wel 6 stuks kleine multikristallijne exemplaren. Te zien aan het detail lijkt er echter "iets" mee aan de hand te zijn. Misschien slechts condensvorming op de glasplaat? Rifugio Grassi, 1.987 m., op de westelijke poot van Sentiero Orobie Occidentale. >>>
<<<
Typische kleine boerderij met autonome stroomvoorziening. Details voorzijde resp. achterzijde van het uit 2 typen multikristallijne modules bestaande PV-systeem (let op de oudere, smalle doorzichtige modules!). Baita Foppabona, 1.964 m., ten zuiden van de Grassi hut hoog boven het Valtorta (zie hierboven).
Hut die m.i. geen schoonheidsprijs verdient, met een voordeel: stroomopwekking middels PV-systeem op balustrade van het rechter gedeelte. Zie ook detail opname van deze modules (3x mono, 3x multikristallijn). Rifugio Nicola, 1.876 m., uitkijkend over de Piani di Artavaggio ten oosten van Moggio (Alta Valsassina). >>>
<<< "Speelse" configuratie van 3 byzondere monokristallijne modules van onbekende herkomst. Polder PV's Triodos fotoprijsvraag inzending komt van dit dak van een kleine agrariër, Cantoniera di Maesimo (1.560 m.), bezuiden de Piani di Artavaggio.
Nog een opname van een van deze byzondere modules. Waarschijnlijk dubbel glaslaminaten waartussen cellen van verder ongezaagde (ronde) monokristallijne ingots zijn opgenomen. Niet efficiënt, wel heel mooi. Zie detail voor dichtbij opname van deze byzondere cellen. >>>
<<<
Vlakbij bovenstaand boerderijtje stond een weerstation met PV-"aandrijving" voor het doorsturen van de data (wateropvang unit niet getoond). Ook dat is al een volkomen rendabele toepassing van zonnestroom die wereldwijd wordt ingezet. Moet allemaal "mee"gerekend worden bij de impact (lees: aandeel) van duurzame energie in de mondiale energievoorziening.
Het maakt niet uit in wat voor ontoegankelijk terrein een hut ligt, zonnestroom is altijd toepasbaar, geholpen met wat buizen en klemmen. Magnifiek gelegen in "klettersteig" gebied, Rifugio Elisa, 1.519 m., met spectaculaire uitzichten, o.a. op het Laco di Lecco, Grigne massief. >>>
<<< Details van de installaties op dezelfde Elisa hut. Links onderzijde van de bevestigings-constructie van 4 grote, doorzichtige monokristallijne modules van Italsolar. Verder ook detail van het Solarex SX60U (60 Wp) SOS telefoon zonnepaneel en detail onderzijde van een van de uit 36 monokristallijne cellen bestaande Italsolar modules met een vermoedelijk geflasht nominaal vermogen van 43,53 Wp en een byzondere "back-contact" gaas-structuur. NB: de vier Italsolar modules staan richting W. gericht...

 


Kleinschalige thermische zonne-energie: zonnecollectoren


Op campings anno 2009 eigenlijk niet meer weg te denken, zijn zonnecollectoren al lang een rendabele investering voor de eigenaar. Hier een forse installatie met externe opslag-tanks (detail klik hier) van het merk Super Solar, met in totaal 10 grote collectorplaten. Camping Clusone Pineta in Fiorine (vlak bij Clusone). Achtergrond: W. uitloper Presolana massief. >>>
<<< Kleinschalig zonnewarmte opwekken middels plaatcollectoren en daarbij Khadaffi, Mejdejev, danwel Balkenende gas besparend werkt aanstekelijk. Mogelijk een samenwerkingsproject tussen huiseigenaren. Let op de twee verschillende hellingshoeken van 2 deelsystemen. Zomerstand/winterstand? Branzi in het Valle Brembana (bekend van lokaal geproduceerde kaas), 874 m.
Forse thermische zonne-energie installatie op het dak van een modern sportcomplex incl. zwembad. Zeker voor dit soort energie vretende toepassingen kan een gigantische besparing van fossiele energie worden gerealiseerd m.b.v. zonlicht. Centro Sportivo Comunale "L. Senegalliesi" in Olmo al Brembo, Val Mora. >>>

 


Grootschalige waterkracht (stuwmeren en afgeleide infrastructuur)

<<< Grootschalige ingrepen in het - hier rotsachtige (dus peperdure) - landschap zijn onontkoombaar bij toepassing van waterkracht uit stuwmeren. Hier het uit grote hoeveelheden energievretend beton en staal bestaande "fraais" aan de voet van de Lago Nero dam in het Pradella massief, 2.008 m. NB: een kabelgoot was door de enorme sneeuwlast van het voorjaar over grote lengte van de supports afgebroken en drukte met de scherpe zijkant tegen dikke stroomkabels.
Stuwmeren worden overal aan elkaar geknoopt middels ondergrondse tunnelsystemen. Hier in schema het hele "circus" voor het Pradella gebied. Opwek van water uit 9 stuwmeren via twee centrales, een van 4 MW en de hoofdcentrale van 48 MW in Carona (dal NW. zijde van het massief). Informatiebord in Branzi, Valle Brembana. >>>
<<< Een van de bizarre gevolgen van grootschalig "verknopen" van stuwmeren: het miezerstraaltje op de plek van de "langste waterval van Italië", de Cascata del Serio (vanaf plm. 1.750 m.). De dag dat we vertrokken was een van de "openingsdagen" van de waterval gepland, wanneer ENEL eenmalig het Lago del Barbellino van wat water ontdoet om de massaal toegestroomde Italianen (parkeergeld € 3/auto) met een tijdelijk watervalspektakel een "rad voor ogen te draaien".
Uiteraard weten bedrijven als ENEL van de "gevoeligheden" rond grootschalige productie. Ze zijn dan ook niet te beroerd om allerlei "compensatie" maatregelen te treffen, mits de lucratieve marges uit de core-business overeind blijven. ENEL heeft overal borden met "energie wandelroutes" geplaatst en laat zelfs die paden onderhouden. Maatschappelijk verantwoord ondernemen heet dat. >>>
<<<
Een ander opvallend gevolg van grootschalige centrale opwekking van elektriciteit is het "benodigde" hoogspanningsnet om de op een lokatie gegenereerde, grote hoeveelheden stroom over lange afstanden af te voeren naar de eindverbruikers. Hier hoogspannings-"kabelsalat" boven het Lago di Valmora aan de zuidkant van de Passo San Marco (plm. 1.700 m.).

 

^^^
Het mooie logo van ENEL is een zeer duidelijke toespeling op hun dominantie in "turbine" georiënteerde grootschalige productie technologieën rond energie. Dat kan zowel een middels waterkracht aangedreven turbine zijn, als stoomturbines aangedreven door van alles tussen grootschalige kolen-, gas-, of atoomstook. Het begeleidende zinnetje, typische nietszeggende marketingtaal, "L'Energia che ti ascolta", luidt vrij vertaald: "De energie die [naar?] je luistert" ??? Ach ja. Reclamejongens ook weer blij (hoeveel geld zou er tegenaan zijn gesmeten?).

 


Kaartmateriaal

Gebruikte kaarten in deze streek (helaas vrijwel geen betrouwbare 1:25.000 wandelkaarten beschikbaar, het is wat behelpen hier):

  • Kompass 105 Lecco. Valle Brembana. 1:50.000 (westelijk deel).
  • Kompass 104 Foppolo. Valle Seriana. 1:50.000 (oostelijk deel).
  • Cartina Escursionistica Alta Val Seriana. Val di Scalve. Clusone. Presolana. Valbondione. Schilpario. Sentiero delle Orobie - Sentieri CAI. 1:40.000 (NO. Bergamasker Alpen, relatief goede kaart want uitgegeven i.s.m. Italiaanse bergsport vereniging C.A.I.). Uitgever: Edizioni Canova, Clusone/Lyasis Edizioni, Sondrio.
  • IGC 22 Val Brembana. Valsassina e le Grigne ... 1:50.000 (westelijke deel; dit is de meest "oostelijke" kaart van de grotendeels op de west-Italiaanse Alpen geconcentreerde serie van het Istituto Geografico Centrale in Torino. Helaas flink verouderde druk, wel redelijk bruikbaar).
  • Lago di Como "hiking map". 1:35.000 (topografische kaart gecentreerd rond het Comomeer. Mooie kaart met hoogtelijnen om de 50 meter, helaas alleen het westelijk deel van het spectaculaire Grigne massief/westrand Alpi Orobie bevattend. Uitgever: Globalmap, Firenze, www.globalmap.it.
  • Valli del Bitto. Valtellina. 1:25.000 (kleine topografische kaart met het gebied tussen Morbegno en het Pizzo dei Tre Signori massief, verkrijgbaar in Rifugio Benigni, enige goede kaart die ik tegenkwam).
  • Sentieri/Paths Orobie Bergamasche. 1:100.000. Handige overzichtskaart van het hele gebied met [grove indicatie van] alle (?) genummerde wandelroutes. Onbetrouwbaar op detailniveau (!!!), maar vanwege afwezigheid goed kaartenmateriaal een handige extra hulp bij oriëntatie in het veld (genummerde padmarkeringen), met name in de onbekendere deelgebieden. Uitgever: Provincia di Bergamo, verkrijgbaar bij toeristenbureau's. www.provincia.bergamo.it.
  • Goede overzichtskaart: Generalkarte "Oberitalienische Seen". 1:200.000.

*De startfoto met het opvallende Italiaanse zonnepaneeltje is door PPV verstuurd naar de "duurzame foto prijsvraag" van Triodos en maakt een goede kans om hoog te eindigen in de "public rating". U kunt tot eind augustus 2009 stemmen. Overzichtspagina zie deze link, de afgebeelde foto van Polder PV met stem-knop is direct te bereiken via deze link.

**Uiteraard besteed de "familie" Polder PV de vakantie net als thuis zo duurzaam mogelijk. Met gereserveerde trein inclusief couchette voor "overnachting on-board" naar Milano (en korte stukken heen naar Bergamo, en terug naar Milano vanaf Mandello del Lario). Eenmaal werd de bus naar de Presolana pas genomen. De hele rest van de vakantie werd compleet te voet afgelegd. U mag voor uzelf bepalen wat de "Ecologische Voetafdruk" van uw eigen vakantie zal zijn bij gebruikmaking van gemotoriseerde vervoermiddelen vergeleken met openbaar vervoer dan wel met de benenwagen (of de fiets). Mocht u enigzins in paniek raken van de waanzinnige verschillen in CO2 uitstoot tussen die "opties", en u betaalt desondanks een schandalig lage prijs voor een "vliegticket exclusief ticketbelasting", kunt u altijd nog met het schaamrood op de kaken uw "CO2 rechten" middels wat aflaten bij Trees for Travel afkopen (maar het blijft een aflaat natuurlijk, voorkomen is beter dan genezen)...

Links naar de Vakantie Voetafdruk respectievelijk de Mobiliteits Voetafdruk. Met dank aan de veel te weinig geprezen Jan Juffermans van De Kleine Aarde die de grote man achter de implementatie van het "voetafdruk" systeem is in ons land, en die niet voor niets een Koninklijke onderscheiding heeft gekregen...

Webpagina opgemaakt 8 tm. 16 juli 2009, upload 17 juli 2009. De "druckstollen" foto is gemaakt door mijn partner.

 


© 2009 Peter J. Segaar/Polder PV, Leiden (NL)