Financiën - 4

Energienota leed: Die &%@¢¿ "gemiddelde prijs"...

Voor overige financiële analyses zie startpagina sectie Financiën op Polder PV

26 november 2007: De "gemiddelde prijs". De iets meer dan "gemiddelde" Hollander (en dan moet u helaas de lat hoger leggen dan "gemiddeld"), is op zijn/haar energienota wellicht opgevallen dat er met "gemiddelde" prijzen wordt gewerkt om die mooie getalletjes onder "bedrag ex BTW" (of vergelijkbaar kolomhoofdje) te verkrijgen. Polder PV tracht u op deze pagina uit te leggen hoe die "gemiddelde" prijzen (ook wel: "eenheidsprijzen") tot stand komen. Of: volgens Polder PV lijken te komen. Daarvoor presenteer ik eerst enkele (van identificatie codes gestripte) details van onze laatste nota van het NUON CCC, die de transportkosten van het afgelopen jaar (grotendeels 2007, met een staartje 2006 er nog bij) voor Continuon netbeheer factureerde. Aangezien onze voormalige leverancier Echte Energie dat - terecht - niet meer deed. Als u bij een leverancier zou zitten die het "leveranciersmodel van facturatie" voert, zoals Greenchoice (en bijna alle andere), worden de netkosten op de facturen van de leverancier bijgeboekt. Helaas, zo blijkt, niet altijd zo duidelijk of gedetailleerd als op de nota van het NUON CCC, o.a., door vastrechten bij elkaar op een hoop te gooien, wat onherroepelijk tot ongelukken zal gaan leiden (verborgen fouten die de kritische consument niet meer eenvoudig kan traceren).

>>> Verkleinde kopie van onze "eindnota" van 31 oktober 2007 ter (niet gevraagde) afronding van onze leveranciersperiode bij het inmiddels feitelijk niet meer bestaande Echte Energie (een min of meer afgedwongen "switch" naar Greenchoice bij gebrek aan andere betrouwbare 100 procent duurzame energie leveranciers). Voor relevante details (roze gekleurd), klik op het betreffende gebied in het plaatje.

Relevant aspect op deze op 31 oktober 2007 geboekte factuur: de rechts bovenaan op de detailbladen gepresenteerde boekingsperiode (onderaan) die voor het vaststellen van het "aantal dagen dat er vastrecht is geheven" relevant is. De periode op de onderste regel komt neer op in totaal 293 dagen, op te splitsen in twee deelperiodes omdat het volledige traject binnen 2 verschillende tariefperiodes valt.

De harde basis van de factuur (als er in deze essentiële sectie iets niet klopt aan de al of niet geschatte meterstanden, kunt u de factuur met een gerust hart retour afzender sturen en een nieuwe eisen, want dan is de rest ook waardeloos). De meterstanden op basis waarvan uw verbruiken worden berekend. Let op dat in het hier getoonde voorbeeld weergegeven data "nogal" fors afwijken van die voor een gemiddeld Nederlands huishouden daar het hier (a) een extreem zuinig levend huishouden met een 1,236 kWp zonnestroom systeem betreft wat het grootste deel van de eigen elektra behoefte op jaarbasis dekt (en er dus slechts een geringe hoeveelheid kWh restverbruik "bijgekocht" hoeft te worden, in het voorbeeld slechts 194 kWh); (b) er slechts een enkeltarief kWh meter hangt ("continutarief") en dus geen gedoe met dubbele telwerken, "hoge" en "lage" tarieven e.d.; (c) gas in onze van stadswarmte voorziene wijk uitsluitend als kookgas wordt gebruikt, en dus marginaal verbruik laat zien (op jaarbasis bij ons al vele jaren neerkomend op plm. 30 m³, in de getoonde periode zelfs maar 18 m³). Relevant hier is het aan de data van de meterstanden te ontlenen "aantal verbruiksdagen" voor de verbruiksgerelateerde gegevens (elektra: kWh, gas: m³, stadswarmte: GJ) op de factuur. Let op dat dit voor de meterstanden in dit voorbeeld neerkomt op 294 dagen, 1 dag meer dan die voor de vastrechten (zie vorige detail). Afhankelijk van de timing van de facturen en/of de facturatie policy bij zowel leverancier als netbeheerder, kan er een behoorlijke discrepantie zijn tussen de boekingsperiode (periode waarover de facturen worden opgemaakt, die bepalend zijn voor de vastrecht berekeningen), en de periode tussen twee meterstand opnames. Let daar dus goed op! NB: het tweede punt om goed op te letten is als u voor een "product" van leverancier "switcht": let dan goed op zowel de (afsluitende) factuur van uw oude, als op de (eerste) factuur van de nieuwe leverancier of de al dan niet door u opgegeven dan wel de door de netbeheerder geschatte meterstanden op de switchdatum voor beide nota's kloppen!!! Anders zouden er wel eens "per ongeluk" verbruiken dubbel gerekend kunnen worden, of dat soort ongein...

Detail van het elektra verbruik en de opsplitsing van de vaste transportkosten voor het netbeheer (Continuon). Let op de variabele post ("transport", 194 kWh), met een gemiddelde kWh prijs van € 0,0345 ex. BTW, en de drie niet verbruiksgerelateerde vastrecht posten, "vastrecht aansluiting", "vastrecht transport", en "meetdienst", die als eenheidsprijs een dag-gerelateerde prijs toebedeeld krijgen. De getallen in de laatste kolom worden verkregen door vermenigvuldiging van de hoeveelheden in kolom 2 met de eenheidsprijzen in kolom 3. Hier niet zichtbaar wordt dan ook nog een inclusief BTW berekening gemaakt t.b.v. de uiteindelijke nota voor de klant. Op deze webpagina wordt verduidelijkt hoe de "gemiddelde prijs" in kolom 3 wordt bepaald. Daarvoor wordt uitgegaan van de ex BTW data zoals afgeleid uit de tariefbladen van de netbeheerder.

Aan de slag!

Fijn, de basis ligt er. Nu rekenen geblazen, dacht u? Nope. Eerst nog effe dit: Om zelf te kunnen controleren of de op uw jaarnota's weergegeven "gemiddelde prijzen" wel kloppen (en uw nota dus geen verborgen kanjers van fouten bevat), dient u helaas wel uw huiswerk te doen. Daarvoor zijn twee data sets essentieel: de exacte tarieven die zowel uw netbeheerder als uw energieleverancier in de loop der tijd heeft gepubliceerd. Want slechts op basis van die harde gegevens kunnen die gemiddelde prijzen berekend worden! Het is dus zeer belangrijk dat u zelf voor uw netbeheerder, EN voor uw leverancier, de regelmatig gewijzigde tarieven gaat bijhouden. Die veranderen tegenwoordig in principe om het half jaar voor de levering (1 januari en 1 juli, dus ongeveer halverwege januari en in juli tariefbladen downloaden van websites, en toegestuurde tarief folders bewaren). Voor netbeheer worden in principe slechts 1-malig, aan het begin van het jaar, de nieuwe tarieven "per kalenderjaar" gepubliceerd (DTe ziet scherp toe op deze "gereguleerde" transport tarieven). Alleen is daar begin dit jaar helaas weer eens een leuke juridische kink voor in de kabel gekomen, het blijft per slot van rekening bureaucraten-bananenrepubliek Nederland, zie verder.

Voor het op deze webpagina getoonde voorbeeld, controle van de door Continuon op onze NUON CCC nota opgevoerde transporttarieven, zijn uitsluitend de transport tarieven van netbeheerder Continuon relevant. Die worden door deze netbeheerder aan het begin van elk jaar op de website gepubliceerd, maar u kunt ze ook gewoon als "hard copy" aanvragen. Helaas zijn oudere tarieven niet meer beschikbaar op de website. Ik heb data vanaf 2005, als iemand oudere gegevens heeft, houdt Polder PV zich aanbevolen voor kopieën (info@polderpv.nl)!

Hieronder ziet u een voorbeeld van het tarievenblad "Aansluit- en transporttarieven elektriciteit voor huishoudelijke en zakelijke kleinverbruikers per 1 februari 2007". Deze "startdatum" is trouwens ongebruikelijk: normaal gesproken worden de netbeheerstarieven voor het kalenderjaar, dus 1 jan. tot en met 31 dec., vastgespijkerd. Helaas lagen de (juristen van de) netbeheerders vorig jaar weer eens voor de zoveelste maal met de (juristen van de) DTe in de clinch, hetgeen voor de nettarieven resulteerde in een maand vertraging, terwijl de nu nog "niet gereguleerde" meetdienst wel per 1 januari 2007 in werking trad... Dat is om het allemaal wat "makkelijker" te maken voor de consument die natuurlijk nu al door de bomen het bos niet meer ziet. Maar lees verder, misschien kan Polder PV licht in uw duisternis werpen...

Rekenvoorbeeld "Vastrecht aansluiting" (elektra)

Fragment tarievenblad © N.V. Continuon Netbeheer Detail van tariefblad elektra voor kleinverbruikers "per 1 februari 2007". Voor vastrecht aansluiting moesten de meeste huishoudens in het netbeheersgebied van Continuon (t/m 3 x 25 A) een vastrecht van 1,36 euro per maand ex. BTW voor die aansluiting betalen. Dat komt op jaarbasis neer op 12 x 1,36 = 16,32 euro. Per dag (de op uw nota's gebruikelijke "eenheid" om de eenheidsprijs in uit te drukken voor niet-verbruiksgerelateerde vastrecht posten) komt dat neer, bij een periode van 365 dagen/jaar (let op bij schrikkeljaren, dan door 366 delen!), op 0,0447123 euro. Dat is, voor het vastrecht aansluiting, het "eenheidstarief" vanaf 1 feb. 2007 (voor 1 jan. 2006 tot en met 31 jan. 2007 was het, berekend vanuit het opgegeven "incl. BTW tarief per maand" [ex BTW tarief was niet opgegeven] 0,0436514 euro). In mijn spreadsheet neem ik zoveel mogelijk cijfers achter de komma "mee" om niet te snel grote afrondingsverschillen te krijgen. NB: let bij alle berekeningen die u doet extreem goed op "incl." dan wel "ex." BTW bij opgegeven tarieven en verder rekenwerk er mee, want een essentiële fout is daarmee zo gemaakt...

We nemen beide in het hierboven getoonde voorbeeld genoemde "dagtarieven" ex BTW mee naar de spreadsheet als input. De tweede noodzakelijke input voor het maken van de uiteindelijke berekening bestaat uit de exacte periodes waarover die "dag" tarieven hebben gegolden.

Detail uit reken spreadsheet Polder PV: hierin staan volledig de voor de eindnota van Echte Energie relevante tariefperiodes bij Continuon vermeld. Voor het hierboven weergegeven voorbeeld van het "vastrecht aansluiting" zijn de 3e en 4e posten relevant. Voor de betreffende nota (boekingsperiode 12 dec. 2006 - 30 sep. 2007) zijn hier dus belangrijk: 51 dagen tariefperiode 1 en 242 dagen tariefperiode 2. Let in dit staatje goed op de uitermate verwarrende afwijkende periodes (I resp. II) voor de "Meetdienst", die vanwege het feit dat het een (nog) niet gereguleerd tarief betrof, wel vanaf 1 jan. 2007 een nieuwe tariefperiode in ging, terwijl voor de andere niet verbruiksgerelateerde vastrecht tarieven pas vanaf 1 feb. 2007 een nieuw tarief gerekend moest gaan worden door juridische haarkloverij over tarieven en regulering tussen de netbeheerders en de DTe ...

Als we nu beide sets, hierboven getoonde gegevens "mee" nemen, komen we op de in de Polder PV opgenomen uiteindelijke berekening ter bepaling van het "gemiddelde dagtarief" voor het "vastrecht aansluiting" (en de andere "transport" vastrechten) over de volledige boekingsperiode:

Detail uit reken spreadsheet Polder PV: hierin de uiteindelijke berekening. Er staan hier in totaal 4 posten doorgerekend cq. getransponeerd. We focussen hier even op de bovenste, het voorbeeld "vastrecht aansluiting". Twee deelperiodes met bijbehorende dagtarieven (ex BTW), geven elk een subtotaal in kolom 6. Beide bedragen opgeteld geeft het werkelijke bedrag wat er betaald moest worden in de gehele periode (kolom 7). Afgerond op de tweede decimaal klopt dat bedrag met het getal op de nota. Ook het uit de volledige periode (12 dec. 2006 tot 1 okt. 2007, 293 dagen) bepaalde gemiddelde over de boekingsperiode (kolom 9, bepaald uit de waarde in kolom 7 "totaal" gedeeld door het totale aantal dagen in kolom 4 (293) , is afgerond op vier cijfers achter de komma overeenkomstig met de op de nota weergegeven waarde. De laatste post in deze rekentabel, "transport variabel", is overgenomen uit een separaat stuk spreadsheet, waarbij gebruik wordt gemaakt van de input 294 dagen (verschil meetopname data), het door Continuon (iets te hoog) geschatte restverbruik van 194 kWh, het daaruit resulterende "gemiddelde verbruik per dag over de gehele periode" (plm. 0,66 kWh/dag), en de bijbehorende dag-gerelateerde ex BTW tarieven uit de tariefbladen van Continuon. Op een vergelijkbare wijze als aangegeven voor het "vastrecht aansluiting" wordt dan de definitieve berekening gemaakt. Er is slechts een zeer geringe afwijking (tweede resp. 4e decimaal achter de komma) van de op de nota staande bedragen. Het is mogelijk dat Continuon/NUON CCC voor deze variabele post iets anders rekent dan op de hier beschreven wijze.

Als we de resultaten van deze hele rekenexcercitie bekijken (vergelijking eigen berekeningen met de cijfertjes op de nota), kunnen we stellen dat we waarschijnlijk door hebben hoe die "gemiddelde prijzen" op de nota tot stand komen. Als u het beter weet of op-, dan wel aanmerkingen heeft, hoort Polder PV dat uiteraard graag. Onder verstikkende bureaucratie bezwijkende poldermensen zijn immers nooit te oud om te leren...

Download

U kunt het spreadsheet wat Polder PV voor deze gelegenheid in elkaar heeft gedraaid downloaden om zelf mee te klussen en te experimenteren. Zoals gewoonlijk: ohne Gewähr. Bij Polder PV werken slechts eenvoudige poldermensen die geen cursus "energiebureaucratie voor gevorderden" hebben gevolgd...

Voor de duidelijkheid: het te downloaden spreadsheet bevat, naast het eerste, hier besproken blad "elektra", ook het van dezelfde NUON CCC nota afgeleide rekenblad "kookgas" (uitsluitend netbeheer Continuon), waarbij 1 extra post is opgenomen ("Capaciteit transport"), en naast de "meetdienst", ook de post "vastrecht aansluiting" blijkbaar een niet (door de DTe) gereguleerd tarief blijkt te zijn (en dus i.p.v. per 1 februari 2007 al vanaf 1 januari 2007 is ingegaan bij Continuon). Dat alles om u weer even "op uw plaats te zetten", mocht u het tot zoverre begrepen hebben...