starting up our own green power production unit: 4 solar panels, March 2000
Revolutie in de maak
historie
PV-systeem
meten=weten
grafieken
graphs
huurwoningen
nieuws
 index

 

SOLARENERGY

Bruinkoolstroom duurder dan zonnestroom vanaf 2010?

Persbericht van Solar Verlag GmbH van 4 april 2007


(van titelpagina van achtergrondartikel)

Vertaling persbericht
Hoofdconclusies (kader)
Voetnoten
Het achtergrond artikel
Meer informatie:
Het "Rogol rapport"
PV-markt
PHOTON Consulting
Websites
Achtergrondinfo/links

Solar Verlag is een nauw aan het Duits/Engelse
vaktijdschrift Photon gelieerde organisatie

Deze webpagina bevat een vrije vertaling van genoemd Engelstalig persbericht (zie link onderaan), met enkele blauw gemarkeerde toevoegingen ("PPV": P.J. Segaar/Polder PV)

Nieuwe marktstudie: In 2010 kost zonnestroom evenveel als elektriciteit uit bruinkool. PV concerns zullen afnemende productiekosten ook in de nabije toekomst niet automatisch aan hun klanten doorberekenen.

Zonnestroom kan vanaf 2010 in Spanje voor 10 eurocent, in Zuid Duitsland voor 15 eurocent, en in California voor 11 eurocent/kWh geproduceerd worden. In Spanje zouden de topondernemingen zelfs voor slechts 8 eurocent/kWh zonnestroom kunnen gaan produceren, wat ongeveer even hoog is als de kostprijs van elektriciteit uit nieuwe bruinkoolcentrales. Daardoor zal een gigantisch marktpotentieel voor zon-PV aangeboord kunnen worden. Deze gegevens komen voort uit een internationaal onderzoek door PHOTON Consulting, en werd recent in München in de openbaarheid gebracht. De resultaten van het onderzoek zijn voorgelegd aan diverse topmanagers van grote PV-bedrijven en door hen in essentie geaccordeerd.

Een andere uitkomst van dit onderzoek (PPV: separaat besproken in mijn vertaling van het gewraakte artikel in Der Spiegel, een nogal fors aangezette negatieve interpretatie van de essentie van het rapport), is dat de PV-branche de daling van de productiekosten niet automatisch zal gaan doorberekenen aan hun klanten (lees: dalende prijzen voor zonnecellen en –modules). De vaak nog erg jonge bedrijven kunnen daardoor in de komende jaren hun winsten maximaliseren.

In 2006 kostte de productie van zonnestroom in Zuid Duitsland voor een veel voorkomend – relatief klein - systeem van rond de 4 kWp (PPV: totaal onvergelijkbaar aan de situatie in Nederland, waar systeempjes van op zijn hoogst 0,6 kWp de regel zijn) ongeveer 24 eurocent/kWh, in Spanje 15 eurocent, en in California 18 eurocent. De totale productiekosten inclusief installatie van dergelijke systemen lag rond de € 2.880/kWp, en bij zeer efficiënt werkende producenten was dat ongeveer € 2.400/kWp. Rond 2010 zullen die productiekosten omlaag zijn gebracht naar gemiddeld € 2.083/kWp (PPV: 27% minder dan het gemiddelde van momenteel 2.880 €/kWp). In de studie “The True Cost of Solar Power” zijn de analisten uitgegaan van PV-concerns die volledig “vertikaal zijn geïntegreerd”, d.w.z., dat ze de volledige waardeketen (Silicium productie, zonnecel- en modulefabricage, en het in eigen beheer opereren van zonnestroomcentrales) in eigen hand hebben (voetnoot 1). De studie noemt hierbij 13 ondernemingen (zie lijst, vertaling hieronder in het groene kader), waaronder de bekendste: Sunpower Corp. (U.S.A.), Solarworld AG (BRD, inclusief de vorig jaar overgenomen polykristallijne Shell divisie), en de Aziatische tijger Suntech Power Co. Ltd. (China).

De belangrijkste bevindingen uit het rapport
"The True Cost of Solar Power"

(prijzen in dollars; wisselkoers 1 € plm. $ 1,25)

  • In 2006 was de typische kostprijs van zonnestroom $ 0,25/kWh, of grofweg $ 3,60/Wp geïnstalleerd vermogen
  • In deze kosten zitten productiekosten, R(esearch)&D(evelopment), verkoop, installatie, en het in optimale conditie houden van het zonnestroom systeem voor een "vertikaal geïntegreerd PV-bedrijf"
  • Bij een kostenniveau van $ 0,25/kWh kan ongeveer 5-10% van de huishoudelijke elektriciteitsvraag in de OECD landen door zonnestroom ingevuld worden, hetgeen overeenkomt met 150 - 300 GWp aan PV-installaties
  • In 2010 is het waarschijnlijk dat de kosten voor zonnestroom met minstens 40% gedaald zullen zijn tot $ 0,15/kWh, of grofweg $ 2,50/Wp geïnstalleerd vermogen
  • Voor de "best practice" bedrijven zal geïnstalleerd PV-vermogen uit kunnen komen op $ 0,12/kWh in 2010, of grofweg $ 1,85/Wp bij "normale" lokaties, en zelfs onder de $ 0,10/kWh in zonnige lokaties
  • Met kostprijzen van $ 0,10 - $ 0,15/kWh in 2010, zal zonnestroom qua kosten onder die van klassieke netstroom komen voor minstens 50% van de huishoudelijke elektriciteitsvraag in de OECD landen, equivalent aan ongeveer 1.500 GigaWattpiek PV-installaties
  • Als zowel de winsten als de subsidies in rekening worden genomen, lijkt het er op dat (verdergaande) kostenreducties tot flinke margewinsten zullen gaan leiden in de komende jaren
  • Bovendien zal de lagere kostprijs voor zonnestroom drie jonge trends doen versterken: vertikale integratie, energiecontracten die zijn gebaseerd op zonnestroom ("power purchase agreements", PPAs), en nieuwe risico's voor de traditionele energiebedrijven
  • Het rapport analyseert de kosten van zonnestroom in 2006 en 2010, identificeert drie hoofdtrends, en onderzoekt de perspectieven voor 13 potentiële winnaars:
    BP Solar, Conergy, Ersol, Hemlock, Motech, Q-Cells, Renewable Energy Corporation (REC), Sharp, SolarWorld, SunEdison, SunPower, Suntech, en Trina

Tot nu toe werd van zonnestroom gesuggereerd dat het een bijzonder “dure” energiebron zou zijn (PPV: het Nederlandse Ministerie van EZ roept het regelmatig met een enorm pak energiebelasting-en-BTW-uit-fossiel-opgewekte-energie-boter-op-het-hoofd hard van de daken om vooral niet zonnestroom tot een succes te hoeven maken in eigen land). Daarbij werden vaak vooral de prijzen van de zonnestroomsystemen zelf, en de in vergelijking met andere duurzame energie technologieën (zeer) hoge financiële steunmaatregelen per geïnstalleerde kWp of de - in steeds meer landen met groot succes ingezette - feed-in tarieven genoemd. Het feed-in tarief (Duits: Einspeisetarif) bedraagt in Duitsland bij netkoppeling in 2007 bijvoorbeeld 49,21 eurocent/kWp voor een 4 kWp installatie (zelfs tot en met 30 kWp volgens EEG); zo’n installatie kost heden ten dage in Duitsland rond de 4.600 Euro/kWp.

Voor het concurrerend vermogen op de energiemarkt, zijn echter niet de verkoopprijzen van dergelijke systemen, of de gehanteerde feed-in tarieven van belang, maar juist de kosten van de productie en de installatie van de zonnestroomsystemen zelf. Zodra die totale productie/installatiekosten onder die voor kolenstroom komen, wordt het voor stroomproducenten lucratiever om over te schakelen op het (laten) installeren en beheren van zonnestroom installaties, dan om bijvoorbeeld nieuwe kolencentrales te gaan bouwen (PPV: waarvan er tientallen op de rol staan in Duitsland alleen al, en ook in Nederland lusten de fossiele, nauwelijks tot structurele innovatie genegen concerns wel pap van nieuwe kolencentrales). Als men alleen naar het kostenplaatje kijkt, kan zonnestroom reeds in 2010 in 50 procent van de OECD landen onder de dan mogelijk heersende elektriciteitsprijzen komen te liggen en daarmee een markt van rond de 1.500 Gigawatt(piek) bereiken (voetnoot 2).

Voor huiseigenaren, die een zonnestroom systeem willen kopen, zijn er echter door de kostenbesparingen bij de zonnecel/paneel productie niet alleen maar voordelen. De auteur Michael Rogol hierover: “De prijzen van zonnestroom zijn sedert 2004 (PPV: het jaar waarin door een novellierung van het Duitse EEG de toch al sterk groeiende markt fors is gaan expanderen) ontkoppeld geraakt van de productiekosten. Omdat de vraag nog steeds groter is dan het aanbod, worden kostenreducties bij de producenten niet meer automatisch doorberekend aan de klanten. Deze situatie kan nog enkele jaren zo voortduren”. Zo heeft een studie van het vaktijdschrift Photon in het begin van 2007 duidelijk gemaakt dat de prijzen voor zonnestroom systemen in Duitsland ongeveer even hoog zijn als in 2004. Slechts in de laatste maanden zijn die prijzen beduidend omlaag gegaan, doch over de periode 2004 tot 2007 niet naar beneden bijgesteld (voetnoot 3).

In 2006 werd, volgens een marktanalyse door PHOTON International wereldwijd zonnecellen met een totale (nominale) capaciteit van 2.536 Megawattpiek geproduceerd (zie aparte bespreking op Polder PV). 36 procent daarvan komt uit Japan, 20 procent uit Duitsland, en 15 procent uit China. Een eerste onderzoek liet zien dat rond 1.150 MWp, bijna de helft van die totale wereldproductie, op Duitse daken en op Duitse “Freiflächen” installaties (PPV: oude bruinkoolmijnen, akkers, verlaten wijngaarden, etc.) werd geïnstalleerd in dat jaar.

Voetnoten Polder PV

1 Dit is zeker nog geen standaard, bovendien wordt hier voorbij gegaan aan de zeker in bijv. Duitsland extreem grote particuliere markt die het van de tussenhandel moet hebben. Het gaat in het huidige besproken artikel uiteraard vooral over de concurrentiekracht van de grotere PV-concerns in vergelijking met de almachtige, klassieke energiebedrijven die grotendeels op goedkope kolen als energiebron drijven. Juist via de door keihard werken en grote investeringen eigenhandig opgebouwde PV-markt moet de elektriciteitssector via (o.a.) deze PV-concerns opengebroken worden omdat daardoor een werkelijke revolutie kan gaan plaatsvinden en decentrale opwekking van (duurzame) elektriciteit definitief haar rechtmatige plaats kan gaan innemen die haar toekomt.

2 Ter vergelijking: in het extreem succesvolle, op grote afstand van andere landen opererende Duitsland is in 6 jaar tijd door het ongeëvenaarde Erneuerbare Energien Gesetz een geïnstalleerd vermogen van minimaal 2 Gigawattpiek bereikt (in de verderop in het artikel besproken info wordt zelfs alweer gesproken van 3 GWp). De potentie, en de vermindering van immense hoeveelheden CO2 uitstoot, is dus op Europees vlak fenomenaal met uitsluitend zonnestroom!

3 Hoofdredacteur Anne Kreutzmann heeft in een pittig stuk “Das 1-2-3 Prinzip” over deze “heisse Materie” reeds enkele knuppels in het hoenderhok gegooid (link onderaan): Vuistregel voor 2007 (voor de Duitse markt) zou dienen te zijn: eindafnemers zouden maximaal 3.999 Euro/kWp moeten accepteren voor hun nagelneue PV-installatie (geïnstalleerd en wel!); installateurs dienen bij de aankoop van hun PV-modules maximaal 2.99 Euro/Wp te bedingen, en PV-module producenten zouden bij de zonnecel-fabrikanten moeten (gaan) eisen dat ze niet meer dan 1,99 Euro/Wp gaan betalen. Op deze wijze kan de volledige PV-markt gezond blijven functioneren, kan elke schakel in de waardeketen een reële en levensvatbare winstmarge tegemoet zien, blijven de PV-systemen voor de eindafnemers betaalbaar, en kan Duitsland verder haar vleugels uitslaan met een flink doch beheersbaar groeiende zonnestroom markt. Lijkt me een hartstikke gezond uitgangspunt, wat navolging verdient elders in de wereld.

Het achtergrond artikel: "Billiger als Braunkohle" (Photon april 2007: 40-44)

In dit artikel (link onderaan) kunt u meer over de inhoud van het rapport te weten komen, wel in het Duits geschreven. Ik haal er enkele opmerkelijke extra zaken uit die nog niet in bovenstaande analyse werden vermeld:

  • de analisten die het rapport hebben geschreven hebben vele geheimhoudingsverklaringen moeten ondertekenen

  • er komen nog analyses van dezelfde marktonderzoekers over de markt van de dunnelaag technologieën, en ook over de te verwachten winsten bij de zonnecel producenten

  • wereldwijde productie zou elke twee jaar kunnen gaan verdubbelen (sterk lijkend op de toename bij het aantal "schakelingen" per oppervlakte eenheid bij micro-chips)

  • in 2010 zou een jaarlijkse productie van maar liefst 15 GWp kunnen zijn gerealiseerd

  • de vergelijking met de bruinkoolstroom werd juist gemaakt omdat dat het goedkoopste (tevens: smerigste) "fossiele" alternatief is. In de woorden van Podewils (auteur van het Photon artikel): "die Billigheimer der fossilen Energiewirtschaft"

  • de geciteerde 8 eurocent/kWh in 2010 is voor bruinkoolstroom door het Rheinisch-Westfälischen Institut für Wirtschaftsforschung (BRD) bevestigd - deze "fossiele" prijs zal zwaar onder druk komen te staan als de CO2 emissie certificaten handel een hoge vlucht gaat nemen en de prijs van de certificaten flink omhoog zal gaan. De Europese Commissie is de duimschroeven (lees: het allocatiebeleid rond de toekenning van emissierechten) steeds harder aan het aandraaien, dus het gaat steeds meer "spannen" bij de vieste jongetjes van de CO2 uitstoot klas...

  • SolarWorld directiechef Frank Asbeck schijnt in 2000 gezegd te hebben (citaat in Der Spiegel...) dat de kWh prijs voor zonnestroom in 2004 al op 25 Pfennig (plm. 13 eurocent) zou komen te liggen, wat wel erg voortvarend bleek te zijn, maar als de voorspellingen van de studie werkelijkheid worden wellicht binnen een paar jaar tijd alsnog gerealiseerd zou kunnen worden

  • de uit de harde concern gegevens geaccumuleerde data zijn tot gemiddelde waarden voor de hele industrie omgewerkt en middels een met wetenschappelijke artikelen verwante "peer review" weer teruggekoppeld naar enkele bobo's uit de PV-sector om zo verantwoord mogelijke extrapolatiedata te verkrijgen

  • bij de genoemde verwachte productiekosten prijsdalingen zou in theorie een markt van jaarlijks 300 Gigawattpiek ontsloten kunnen worden, waarmee de potentiële vraag 75 maal zo groot zou worden als de voor 2007 verwachte jaarproductie. De verwachting is dat bij het onder de prijs voor huishoudelijke elektriciteit zakken van zonnestroom, een potentieel van 2.000 Terawattuur ontsloten zou moeten kunnen worden. Dat is 2 x 10 tot de macht 12 kilowattuur aan pure zonnestroom...

  • toekomstige schattingen zijn eerder conservatief dan progressief gedaan. Zo wordt gesproken van een celrendement van 18% in 2010, terwijl dat in 2006 al op 16% ligt. De tweede zonnecellen fabrikant, Q-Cells, heeft aangekondigd dat ze in 2010 al cellen moeten kunnen maken met een efficiëntie van 21% (mededeling op EE 07 conferentie in Berlijn). Ook in de procedures m.b.t. metallurgisch bereid silicium schijnen nog forse kostenreducties mogelijk te zijn

  • dat de "reguliere" energiesektor zicht mogelijk met hand en tand zal gaan verzetten tegen de "dreiging" van het onder de reguliere stroomprijs zakken van de zonnestroomprijs, en dat er mogelijk een ongewenste "explosie" van vraag naar zonnepanelen rond dat historische moment zou kunnen ontstaan, wordt door de auteur een beetje lacherig afgedaan met de volgende slotwoorden: "Man kann auch argumentieren, dass die Explosion längst stattfindet. Oder wie sollte man ein exponentielles Marktwachstrum sonst nennen?" Waarvan akte...

  • Er zijn in het artikel 4 grafieken te vinden:
    (1) prijsvergelijking kosten van processtappen van "trichlorosilaan" tot en met "turn-key opgeleverd PV-systeem" voor 2006 en verwacht in 2010
    (2)     kostenbesparingspotentieel per processtap, met als grootste potentie de werkingsgraad (efficiëntie) van de cel zelf (max. € 0,29/Wp reductie voorzien)
    (3) PV productiekosten per land voor 2006 en verwacht voor 2010 (gemiddelde waardes)
    (4) gemiddelde huishoudelijke all-in prijs (NB: variabele kosten!) voor elektriciteit per land (Europa), herfst 2006, met UK als goedkoopste (€ 0,10/kWh) en Italië als "duurste" (€ 0,22/kWh). Nederland zit ook relatief "hoog" op de ladder met momenteel € 0,21/kWh (stelt echter nog steeds niets voor als je weet hoeveel er van dat kostbare spul verspild wordt in Nederland). Terwijl deze kosten elk jaar weer verder stijgen, neemt de productieprijs voor zonnestroom alsmaar verder af...

Zie verder de link naar het artikel onderaan deze webpagina!

Een vervolg van dit rapport is in maart 2009 gepubliceerd door PHOTON Consulting: "The True Cost of Solar Power: Race to $1/W". Zie de summary op de site van de uitgever, aldaar ook een executive summary (pdf) te downloaden.

Meer informatie

Het “Rogol rapport”

Ongeveer 100 pagina’s, geschreven door analisten Joel Conkling en Michael Rogol. Het team rond Rogol heeft eerder al het rapport "Solar Annual 2006 (The Gun Has Gone Off)" geschreven, en Rogol zelf deed daarvoor in opdracht van de bank Credit Lyonnais Securities Asia (CLSA) een wereldwijde studie "Sun Screen" naar de ontwikkelingen in de PV-markt. “The True Cost of Solar Power” kost (helaas) € 1.100,-- incl. BTW en kan bij Solar Verlag besteld worden via het e-mail adres: info@photon-consulting.com

Mocht iemand in Nederland "toevallig" over dit mateloos interessante rapport de beschikking hebben, wil hij/zij contact met me opnemen? Hartelijk dank!

PV-markt

Eind 2006 waren wereldwijd reeds 6.000 Megawattpiek aan zonnestroom systemen geïnstalleerd. Volgens de meestal zeer nauwkeurige data van Photon is daarvan rond de helft, nu dus al zo'n 3.000 MWp (…) in Duitsland geïnstalleerd. Met deze installaties werd rond de 0,4 procent van de volledige Duitse stroomvoorziening gerealiseerd (PPV: vergeet nooit dat 10 jaar geleden zon-PV in Duitsland nog vrijwel niets voorstelde; zie separate bespreking van gedetailleerde marktanalyse tot en met 2005 elders op Polder PV. Omdat het merendeel van de installaties in het zonrijke Bayern is opgesteld, wordt daar al meer dan 1% van de totale stroommix uit zonlicht gegenereerd…

PHOTON Consulting

Een internationaal adviesbureau voor de zonne-energie branche met zetel in Boston (U.S.A.). Geleid door Michael Rogol en meer dan 1.000 zonne-energie bedrijven onder de loep nemend. Er zijn nauwe banden met zo’n 300 daarvan. Bij 75 wereldwijd toonaangevend bedrijven kan Photon zelfs in de administratie meekijken en kennis nemen van interne strategieën van die bedrijven (…). Data worden uitsluitend openbaar gemaakt die door de betreffende bedrijven worden geautoriseerd, of er wordt reeds openbaar gemaakte informatie voor de rapportages gebruikt.

Websites (gratis proefexemplaar van aktuele uitgaves te verkrijgen):

http://www.photon.de
http://www.photon-magazine.com

Achtergrondinfo/links

http://www.photon.de/presse/mitteilungen/Hintergrund_TrueCost.pdf (exclusief achtergrond artikel “Billiger als Braunkohle” uit het aprilnummer van Photon, met diverse tale-telling grafieken)
http://www.photon.de/presse/mitteilungen/PD_2006-12_Seite_003.pdf (“Das 1-2-3 Prinzip”; voorstel om de marges in de PV-waardeketen eerlijker over alle schakels te verdelen)
http://www.presseportal.de/story.htx?nr=966377&search=photon,consulting (oorspronkelijke, Engelstalige persbericht waarvan deze webpagina een vrije Nederlandse vertaling bevat van de hand van Polder PV)

Meer recente marktstudies, Duitse situatie:

http://www.solarserver.de/solarmagazin/newsa2006m10.html#news5977 (13 oktober 2006, DGS studie)
http://www.solid.de/daten/DGS-Umfrage.pdf (enquête DGS - gemiddelde systeemprijs in 2006 plm. € 5.000/kWp)

Algemeen, discussie rond verwachte prijsdalingen:

http://www.solarplaza.com/content/pagina/Articles%20by%20SolarPlaza%20Price%20decrease/44216

Zie ook separate bespreking van het artikel op Spiegel_Online

Pagina opgemaakt dd. 11 april 2007; kleine aanvullingen dd. 12 april 2007
© P.J. Segaar/Polder PV
© 2007 Peter J. Segaar/Polder PV, Leiden (NL)