Ingezonden

"Onzekerheden" bij splitsing?

Reactie op artikel in NRC. Aangeboden 7 juli 2006, maar niet geaccepteerd
(ook geen abstract)

Subject: NRC woensdag 5 juli 2006 splitsing e-bedrijven

Geachte redactie.

Naar aanleiding van het artikel "Stel de splitsing vijf jaar uit" over de vermeende "onzekerheden" die op de achtergrond zouden spelen bij de risicoevaluaties m.b.t. de splitsing van de e-bedrijven (NRC 5 juli 2006, p. 17) mijn volgende reactie.

Mevrouw Baarsma van het SEO stelt in haar reactie o.a. dit: "Een van de onzekerheden gaat over de zogeheten decentrale opwekking" en "... wellicht een situatie ontstaat waarbij huishoudens en tuinders elektriciteit aan het net kunnen teruggeven. Maar dan moeten de netten daar wel geschikt voor zijn."

Dit is klinkklare nonsens. Decentrale opwekking uit warmtekrachtkoppeling in de agrarische sector is al jaren een feit en windturbines van windmolencoöperaties voeden al talloze jaren decentraal miljoenen kilowatturen in de nationale distributienetten (voor zowel de netkoppeling als de vergoeding van de teruggeleverde stroom is een zware strijd gevoerd door de pioniers). Voorts zijn er in Nederland inmiddels minimaal 30.000 zonnestroom producenten die allemaal in eigen huis helpen de dure (zomer)pieken te scheren, de laagspanningsnetten te ontlasten, met grote verliezen gepaard gaande opwek in fossiele energiecentrales te voorkomen, en de nationale stroommix te verduurzamen. Ergo: de burgers worden actief betrokken bij de Energietransitie doordat ze zelf hun superschone, emissieloze elektriciteit voor een vaak aanzienlijk deel laten opwekken. Het door die zelfde burgers mede uit belastinggelden gefinancierde nationale distributienet fungeert daarbij als "bank" waarbij tijdelijk het duurzame overschot wordt "geparkeerd" en er bij tijdelijke vraag weer van datzelfde net wordt afgenomen. In de U.S.A. wordt deze vorm van "zonnestroom opslaan" op het net tot op het hoogste politieke niveau breed geaccepteerd en gestimuleerd en heet het "net metering". Ook komen de micro-WKK huiscentrales van de Gasunie er aan in Nederland, en is er bijvoorbeeld ook al een bedrijf wat afgedankt frituurvet middels een decentrale verbrandings-unit omzet in elektriciteit, invoedt op het net en daar MEP-vergoeding voor krijgt, etc. Fysiek is het allemaal geen probleem, want het gaat bij dit soort installaties om geringe hoeveelheden netinvoeding terwijl er in hetzelfde huis cq. bedrijf vaak apparaten staan die veel meer stroom van datzelfde net afnemen. Bij grote(re) installaties kan het interne en/of het lokale net aangepast worden; wind"boeren" hebben hun eigen transformatoren die ze zelf moeten betalen.

Het gebeurt allemaal vanzelf, de netgekoppelde omvormers van de talloze zonnestroomsystemen voldoen allemaal aan zware wettelijke eisen (ze schakelen bijvoorbeeld direct uit bij een "black-out" om "eilandbedrijf" te voorkomen), en bij tijdelijk overschot gaan die kilowatturen gewoon het net op en worden die door de buren direct weer vrijwel verliesloos afgenomen waarbij alle kosten worden betaald (variabele leverings- en transportkosten, REB en BTW). No problem: it works!

Het probleem is niet dat het allemaal fysiek niet zou "kunnen", een groot probleem voor al die PV-eigenaren is bijvoorbeeld dat, ondanks het in 2004 tot wet geworden "amendement Samsom" waarbij de kleinschalige netinvoeder "gesaldeerd" zou moeten worden voor zijn opwek en verbruik, de netbeheerders dat amendement niet ten uitvoer (willen) brengen omdat ze (duurzame) decentrale energieopwekking eigenlijk niet zien zitten. Op de achtergrond wordt in niet voor het publiek toegankelijke ambtelijke overleg platforms door de netbeheerders alles uit de kast gehaald om via belachelijk ingewikkelde regelgeving de decentrale opwekkers het zo moeilijk mogelijk te maken om hun recht op teruglevering te verzilveren, en doet men ook vanuit EZ verwoede pogingen om de vergoeding voor die kostbare duurzaam opgewekte kilowatturen tot op het bot uit te kleden. Zo worden door de NMa "marktconforme" tarieven gedicteerd bij PV-eigenaren die (door een duurzame levenswijze!) jaarlijks "in de min terecht komen" of die meer dan 3.000 kWh jaarlijks invoeden, waarbij bijvoorbeeld een vergoeding voor duurzaam opgewekte zonnestroom gelijk wordt gesteld aan bodem inkoopprijzen op de fossiele markt. Ook staat er een extra vastrecht voor terugleveraars "op stapel" waartegen fel geprotesteerd wordt; meters die teruglevering niet kunnen registreren "mogen" van de netbeheerders blijven hangen (extreem nadelig voor de van niets wetende PV-eigenaar), en de wettelijk daartoe verplichte netbeheerders weigeren de klanten voor te lichten over door henzelf gewijzigde "spelregels".

Ergo: de netbeheerders dienen onder rigide staatscontrole te komen (lees: afsplitsen) en gedwongen te worden om decentrale opwekking tot het broodnodig succesverhaal te maken wat we nodig hebben i.p.v. het als een zogenaamde "last" te zien. We hebben een in het Nederlands vertaald en uitgevoerd Erneuerbare Energien Gesetz nodig (mondiaal succesverhaal uit Duitsland, door steeds meer landen nagevolgd), en dan mag wat mij betreft die splitsing erdoor, mits de Staat de komende jaren een dikke vinger aan de pols blijft houden om excessen zoals geschetst te voorkomen. Energie is en blijft gedicteerd worden door machtspolitiek en de balans is in dit opzicht in Nederland in extreme mate naar de energiesector aan het doorslaan. De consument zit achteraan de pijplijn, weet van niks, wordt dom gehouden, is totaal machteloos en moet uiteindelijk zwaar bloeden voor de machinaties van de netbeheerders en energiebedrijven. Uit diverse op mijn bureau liggende dossiers blijkt dat de netbeheerders en hun voormalige leverancier-monopolisten nog steeds gezellig tegen elkaar onder een warme deken liggen, en juist dat verstoort de slechts zeer beperkt "geliberaliseerde" energiemarkt in extreme mate. We worden steeds vaker met zeer onfrisse praktijkgevallen geconfronteerd.

Een toekomstscenario is slechts een scenario. De meeste zijn nooit uitgekomen. Belangrijker is de vraag: waar willen we heen met onze energievoorziening? Wat mij betreft voor de volle honderd procent zo duurzaam mogelijk (stromingsbronnen, alle direct of indirect afkomstig uit onze op een veilige afstand van 150 miljoen km. staande kernfusiereactor, de zon) binnen zo kort mogelijke tijd met als uitgangspunt maximale besparing en energie-efficiëntie, dus van een werkelijke trendbreuk van onze verspillende economie. In Duitsland levert dat nu al enorm veel geld en hooggekwalificeerde werkgelegenheid op in voormalige "dead-zones" (o.a. een nieuwe Silicon Valley rond Leipzig). Decentrale opwekking past naadloos in een maximaal duurzaam transitie scenario en dient afgedwongen te worden, want we zitten midden in een zich steeds meer verdiepende energiecrisis en in sommige kringen wil men desondanks verder op de ingeslagen, doodlopende weg.

Met vriendelijke groet,

hoogachtend

Peter Segaar/Polder PV